4 minute read
Speeddate Winand Callewaert
Indoloog professor Winand Callewaert (79) dompelde zich een leven lang onder in de Indiase literatuur en gedachtewereld, en vond evenzeer schoonheid en rust onder water en in het hooggebergte.
Advertisement
45
Wat wilde u later worden? “Jezuïet en missionaris. Op mijn tweeëntwintigste trok ik naar India, met de verwachting nooit meer terug te keren. Ik verdiepte me er in lndiase talen, hindoeïsme en boeddhisme. Na acht jaar koos ik een andere weg en ging ik in Leuven en aan de Sorbonne verder studeren. Ik voelde mij niet goed meer bij de idee dat enkel het christendom de waarheid in pacht zou hebben. Maar als het vandaag ’65 zou zijn, zou ik precies hetzelfde parcours volgen.”
Hebt u een motto? “Met één t of twee t’s? Jarenlang ben ik met mijn motorfiets naar de faculteit gereden. Maar mijn levensmantra, die ik meermaals per dag herhaal, is ānandam en karunā. Ānandam staat voor ‘innerlijke harmonie’: ‘ik voel me gedragen’. En karunā betekent ‘liefdevol erbarmen’: ‘ik ben er ook om anderen te dragen’.”
Welk boek ligt er op uw nachtkastje? “Geen, ik val meteen in slaap – maar ik ben bezig in een werk over de geschiedenis van Hongkong. En als ontspanning grijp ik weleens naar een boek van Lee Child.” Welk voorwerp zou u redden als uw huis in brand stond? “Geen. Ik ben stilaan alles aan het afgeven.”
Waarop bent u het meest trots? “Tot mijn zevenenzestigste heb ik gewerkt aan een woordenboek voor de Indiase mystieke literatuur van de jaren 1600. Meer dan tweeduizend pagina’s, 41.000 lemma’s.”
Wat is uw grootste angst? “Ik heb er geen. Ik ben al zeker niet bang voor de dood. Ik word gedragen hè?”
Welk compliment heeft u het meest geraakt? “Vijf jaar geleden wilde de ambassadeur van India me een zeer prestigieuze literaire onderscheiding geven. Dat is niet doorgegaan omdat de prijs niet aan buitenlanders kon worden toegekend, maar de intentie was er en ontroerde me zeer.”
Wat is het beste advies dat u ooit gekregen hebt? “Neem jezelf niet te veel au sérieux.”
Van welke film of serie heeft u onlangs genoten? “My Octopus Teacher, Victoria & Abdul, 14 Peaks … En ik ben verslaafd aan The Crown.”
Aan welk project zou u meteen beginnen als geld geen factor
was? “Een proces aanspannen tegen de grote uitbuiters van de wereld. En mensen opleiden om mijn levenswerk voort te zetten: het vertalen en uitgeven van Indiase literatuur uit de zestiende en zeventiende eeuw. In de jaren 70 en 80 ben ik in heel India manuscripten gaan fotograferen. Veel daarvan zijn intussen verdwenen of kapot. De meer dan 14.000 opnames heb ik later geschonken aan de Heidelberg University Library, en onlangs is alles gedigitaliseerd. Maar afgezien van die ‘Callewaert Collection’ liggen er nog honderdduizenden handschriften te verkommeren.” Wanneer bent u het bangst geweest? “In Peshawar, in Pakistan, belandde ik ’s avonds laat, op zoek naar een hotel, in een duistere buurt. Op een bepaald moment hoorde ik: ‘Nog één stap en ik schiet’. Een geluk dat ik de taal kende en snel genoeg kon reageren.”
“Een andere keer reden we met onze drie zonen in de mobilhome Nemrut Dagi op, in Centraal Turkije. Een kilometerslange smalle bergweg, links en rechts autowrakken, en een temperatuurmeter die steeds meer in het rood ging. Ik wist dat ik niet kon stoppen, want dan zouden we niet meer kunnen starten. Het was kantje boord, maar we zijn boven geraakt.”
Wie zou u eens uw gedacht willen zeggen? “Ach, iedereen doet zijn ding en uiteindelijk verdwijnen we allemaal.”
Wat is uw meest onhebbelijke karaktertrek? “Zelfs mijn vrouw weet het niet. Vraag het maar.”
Wat is de belangrijkste les die het leven u heeft geleerd? “Me geen zorgen te maken. The greatest sorrow is the sorrow that never comes.”
Wat is het dichtste dat u ooit bij de dood geweest bent? “Ik heb een paar keer een bijnadoodervaring gehad. De eerste keer toen ik 23 was, tijdens een malariaaanval in Benares, in India. Later heb ik nog een paar keer het gevoel gehad dat ik buiten mijn lichaam trad, of een licht zag. Eens nogmaals in Benares, aan de oever van de Ganges, en eens in de Andes, aan het Titicacameer. Een gevoel van loslaten. Mooie ervaringen die ik met me meedraag.”
Wat was uw mooiste reisbestemming? “India heb ik in totaal zestig keer bezocht. Daarnaast hebben mijn vrouw en ik veel gereisd, van Galapagos tot Mongolië. Met de kinderen zijn we, in de mobilhome, naar Egypte gereden, naar OostTurkije en Syrië … De tochten die ik maakte in de Himalaya – een tiental keer boven de 5.000 meter – behoren tot de mooiste ervaringen van mijn leven.” Hebt u een hobby? “Op mijn zestigste ben ik begonnen met diepzeeduiken, een heerlijke beleving, in alle zeeën van de wereld. Door corona weet ik niet of het er nog van zal komen.”
Wat zullen we over vijftig jaar onbegrijpelijk vinden? “Ik vertelde mijn kleinkinderen dat ik nog karren met een petroleumlamp heb zien rijden. En zij zullen later aan hun kleinkinderen vertellen hoe hun grootvader zijn stuur nog moest vasthouden (lacht).”
“Ik ben weinig pessimistisch van aard, maar wat het klimaat betreft zie ik het toch somber in. Maar de mens zal zich wel aanpassen, zoals altijd. Door spiritualiteit kan je een fundament bouwen om met de uitdagingen om te gaan. Zonder een rots om op te staan, blijf je watertrappelen.” ● (ivh)
