Brochure 10 jaar Opening the future

Hoop geven. Samen voor onderzoek van wereldklasse.

Voorwoord door Urbain Vandeurzen, voorzitter Opening the future, en Koen Debackere, afgevaardigd bestuurder KU Leuven Research & Development

Samen op zoek naar de doorbraak - schenkers aan het woord

Dankwoord door Chris Van Geet, vicerector Biomedische Wetenschappen, en Wim Robberecht, CEO UZ Leuven

Onderzoeker Jacqueline van Vierbergen bestudeert neurodegeneratieve aandoeningen via humane geïnduceerde zenuwcellen.

Nawoord door rector Luc Sels

10 jaar Opening the future

Koen Debackere afgevaardigd bestuurder KU Leuven Research & Development

Dit is Opening the future:

• Community van schenkers, onderzoekers en de beleidstop van KU Leuven

• Financiert baanbrekend onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten en kanker

• Faciliteert multidisciplinaire samenwerking

• Financiert een superlabo dat precisiegeneeskunde mogelijk maakt

edereen kent wel iemand in de familie of vriendenkring die getroffen is door dementie of kanker. Dat is voor ons persoonlijk niet anders. Tien jaar geleden was het bij de start van Opening the future dan ook een uitgemaakte zaak dat we fondsen zouden zoeken om het onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten een boost te geven. De uitdaging is immers enorm: doordat we steeds langer leven, komen helaas ook steeds meer ouderdomsziekten zoals dementie voor. De focus op kankeronderzoek kwam er in een tweede fase bij.

De menselijke tol en de maatschappelijke kost van deze ziekten zijn gigantisch en nemen exponentieel toe. Om een oplossing te vinden is slechts één weg te gaan: die van de wetenschap. excellent onderzoek, hoe groter de kans dat de codes van dementie en kanker worden gekraakt. Maar de klok tikt en de ziekten blijken erg complex. Om doorbraken te forceren is veel, veel meer nodig.

De grote verdienste van Opening the future zit in de entrepreneurial . Wij investeren in de beste onderzoeksteams, zodat zij vol vertrouwen kunnen doen waar ze goed in zijn: out of the box denken en revolutionaire paden onderzoeken. Tegelijk heeft Opening the future sterk aangedrongen om bruggen te slaan tussen basis- en klinisch onderzoek, om de vertaling te maken van het labo naar de patiënt en omgekeerd. Dit alles gefaciliteerd door de meest innovatieve technologieën. Zo is een springplank gecreëerd voor nog diepgaander onderzoek. De resultaten zijn er en hebben op hun beurt andere, ook buitenlandse financiering mogelijk gemaakt. Zo ontstaat een heel sterke hefboom. In tien jaar is ongeveer 30 miljoen euro opgehaald aan lokale en internationale schenkingen, wat tot een veelvoud aan fondsen heeft geleid. Onderzoekers spreken van een multiplicatoreffect met factor 2, 3 tot zelfs meer.

Opening the future is in tien jaar uitgegroeid tot een community van ondernemende families die erg betrokken zijn bij het onderzoek. Op geregelde tijdstippen bezoeken de schenkers een labo en gaan zij persoonlijk in gesprek met de onderzoekers. Zij willen de impact van hun schenking zien en luisteren naar de inzichten van de besten in hun vakgebied. Zij stellen gerichte vragen en praten met de onderzoekers over de volgende stap. Die dialoog en warme feedback wordt door alle partijen enorm geapprecieerd.

Het samenbrengen van ondernemers met een onderzoekende geest en onderzoekers met een ondernemende geest zorgt voor een hoge ambitie en veel energie, met beloftevolle resultaten en echte vooruitgang tot gevolg. Laat ons de komende jaren die energie verder aanvuren en samen onze sterkste schouders zetten onder dit project. Het ultieme succes komt dan in zicht: een effectieve behandeling voor de grootste medische uitdagingen van onze toekomstige generaties.” //

Urbain Vandeurzen voorzitter Opening the future

Onderzoek naar neurodegeneratie: waar staan we?

“Het onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten is de laatste tien jaar ontegensprekelijk in een stroomversnelling gekomen. Afwijkingen kunnen zeer vroeg in de hersenen gedetecteerd worden, zelfs vóór er symptomen zijn. Het aantal klinische studies met experimentele geneesmiddelen is exponentieel toegenomen, en zowel immunotherapie als gentherapie tonen de eerste hoopgevende resultaten. Dit is het resultaat van een mondiale inspanning waar

Wat is neurodegeneratie?

Bij neurodegeneratieve ziekten worden de neuronen of zenuwcellen aangetast. De neuronen zijn de bouwstenen van ons zenuwstelsel en zitten in onze hersenen en ruggenmerg. Als cellen beschadigd raken of afsterven, gaat bewegen of mentaal functioneren (dementie) slechter. Alzheimer, parkinson en ALS (amyotrofische laterale sclerose) zijn de neurodegeneratieve ziekten waarop Opening the future focust.

KU Leuven in belangrijke mate aan bijdraagt.”

“De sleutel tot dit succes is de combinatie van toponderzoek in de labo’s, nieuwe technologie en artsen die tot de allerbesten in hun vak behoren. Wanneer deze expertise samengebracht wordt, ontstaat er iets uniek, en dit had het campagnebestuur van Opening the future vanaf de eerste dag begrepen. Ze hebben het basisonderzoek gesteund, gezocht naar welke technologie er nodig was om het onderzoek te versnellen, en willen nu dat de patiënt hier zo snel mogelijk beter van wordt.”

“Opening the future heeft mee gebouwd aan de stevige brug tussen het onderzoek in het ziekenhuis en het basisonderzoek, wat vrij uniek is in de wereld en een belangrijke troef voor het Leuven Brain Institute. Dankzij spatial multi-omics kunnen we bijvoorbeeld zien of de nieuwe ziektemodellen die we hier ontwikkelen, zoals brain-on-a-chip, overeenkomen met wat er diep in de hersenen van patiënten gebeurt, om vervolgens de juiste modellen te selecteren voor het testen van nieuwe therapieën. En hoe vlotter we schakelen tussen labo en kliniek, hoe sneller we echt het verschil zullen maken voor onze patiënten.”

“Snel is natuurlijk relatief in het hersenonderzoek, dat is onderhand voor iedereen wel duidelijk. Maar Opening the future denkt gelukkig op lange termijn, en heel wat schenkers zeggen me dat ze iets willen nalaten voor de volgende generatie, wat niet alleen nobel is, maar ook de juiste ingesteldheid bij steun voor dementieonderzoek.” //

Mathieu Vandenbulcke directeur Leuven Brain Institute, voorzitter wetenschappelijk comité van Mission Lucidity en diensthoofd ouderenpsychiatrie UZ Leuven / UPC KU Leuven

Meer weten over dementie? Luister naar de podcast

Alzheimer vroeger detecteren en vertragen

Bart De Strooper is een wereldautoriteit in het alzheimeronderzoek. In Leuven leidt hij het VIB-KU Leuven onderzoekslab naar neurodegeneratieve ziekten. Na 30 jaar nog even gepassioneerd, vertelt hij over de stand van het onderzoek. “De afgelopen tien jaar hebben we immense vooruitgang geboekt. We hebben onder andere biomerkers ontdekt in het bloed waardoor we met eenvoudige bloedstalen de ziekte kunnen detecteren en opvolgen. Dat wordt een gamechanger. Ik verwacht dat mensen in de toekomst vaker hun bloed zullen laten testen op voortekenen van alzheimer.” Eind 2022 was er die andere grote doorbraak met de eerste succesvolle klinische studie naar een medicament dat de ziekte kan vertragen. Het Leuvense onderzoek heeft een grote bijdrage geleverd aan de basiskennis die tot dit middel, Lecanemab genaamd, heeft geleid. In januari 2023 kwam de goedkeuring van de Amerikaanse Food and Drug Administration en er loopt een aanvraag bij het Europese Geneesmiddelenagentschap. Maar Lecanemab heeft veel bijwerkingen. De Strooper: “Ik zou graag bijkomend onderzoek doen om te begrijpen welke patiënten hier het meeste baat bij hebben en in welke fase van de ziekte.”

De komende vijf jaar is het zaak om de brug te slaan tussen basisonderzoek en klinische experimenten.

“Alleen zo kunnen we snelheid maken en nieuwe biomerkers identificeren, medicijnen testen en nieuwe behandelingen voor patiënten ontwikkelen.” Daarnaast blijft het noodzakelijk om de complexe moleculaire en cellulaire mechanismen van alzheimer verder te doorgronden. De code is nog niet gekraakt.

De Strooper verwacht veel van Opening the future: “Tien jaar geleden hadden de initiatiefnemers de visionaire

durf om schenkers te mobiliseren voor onderzoek dat ondergefinancierd was. Deze high risk high gain aanpak heeft het onderzoekslandschap rond neurodegeneratie aan KU Leuven volledig hertekend. Meer nog: de versnelling die we dankzij Opening the future konden maken laat ons toe om mee te spelen op wereldniveau.” Voor De Strooper is het duidelijk: never change a winning team. //

Bart De Strooper

“Deze high risk high gain aanpak heeft het onderzoekslandschap aan KU Leuven volledig hertekend.”

Hersencellen laten groeien op een chip

Bij de ziekte van Parkinson sterven zenuwcellen in de hersenen langzaam af. De kans op de ziekte neemt toe met veroudering, maar bij tien procent van de patiënten begint de ziekte al voor hun vijftigste. Tot nu toe is parkinson ongeneeslijk. Patrik Verstreken neurowetenschapper en wetenschappelijk directeur bij VIB-KU Leuven Center for Brain & Disease Research. Hij licht toe: ‘Parkinson heeft heel veel verschillende oorzaken en we hebben nog geen volledig zicht op alle factoren die een rol spelen bij het ontstaan ervan. Bij vijf procent van de patiënten is er een duidelijke familiale aanleg, maar bij de 95 procent anderen zit het erg complex in elkaar. Dat maakt het bijzonder moeilijk om medicatie te ontwikkelen.’

Het Leuvense onderzoek brengt die complexiteit in kaart om een stratificatie van de patiëntenpopulatie te kunnen maken. Pas daarna is het mogelijk om te definiëren welke medicatie kan werken voor welke patiënt. Dat doen ze via onderzoek op menselijke cellen: het labo van Patrik Verstreken zet huidcellen van patiënten om in zenuwcellen, die ze laten groeien op een chip ontworpen door imec. “Zo bestuderen we de hersencellen van specifieke patiënten zonder invasieve ingrepen.” Op die cellen worden alle mogelijke genetische factoren en combinaties getest om te zien welke een rol spelen bij de ontwikkeling van parkinson. Verstreken: “Dit is de state of the art. En de steun van Opening the future speelt daarin een grote rol.”

Voor dit onderzoek werkt Patrik Verstreken nauw samen Wim Vandenberghe, die als arts dagelijks in contact komt met parkinsonpatiënten. Hij doet zowel fundamenteel als klinisch onderzoek naar de ziekte. De wisselwerking tussen beide is cruciaal en zal in de toekomst nog intenser worden. Vandenberghe: “Via een PET-scan met een specifieke stof kunnen we de evolutie van de ziekte in de hersenen objectief meten. Dat laat ons toe om het effect van medicatie op de progressie van de ziekte beter te onderzoeken.” De ontdekkingen in het labo hebben intussen verschillende studies naar potentiële ziekteremmers in gang gezet. “Ik ben hoopvol: we gaan er geraken,” besluit Patrik Verstreken, “maar er is nog heel veel werk.” //

Patrik Verstreken

Wim Vandenberghe

“Op een chip bestuderen we hersencellen van patiënten zonder invasieve ingreep.”

ALS geeft steeds meer geheimen prijs

Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een zeldzame ziekte. Dat komt vooral omdat de patiënten zo snel overlijden: ze blijven daardoor met weinig. Het klinkt wreed en dat is het ook. Neurobioloog Ludo Van Den Bosch en neuroloog Philip Van Damme blijven verbeten zoeken naar de mechanismen die ALS veroorzaken en naar manieren om in te grijpen. Van Den Bosch doet het vanuit zijn lab in het VIB-KU Leuven Center for Brain & Disease Research. Hij kreeg er meerdere prestigieuze prijzen voor.

Van Den Bosch: “De financiële injectie van Opening the future heeft ons een vliegende start gegeven om te werken met induced pluripotent stem cells (iPSCs).

Samen met het Stamcelinstituut Leuven zetten we huidcellen van patiënten om in stamcellen en vervolgens in motorneuronen en spieren. Op die manier kunnen we in het labo een menselijk model maken.” In dat model ontdekte Van Den Bosch dat er iets fout loopt bij het

transport van de zenuwcel naar de spieren en dat dit kan hersteld worden.

Philip Van Damme van zijn kant behandelt ALS-patiënten in het ziekenhuis en doet zowel klinische studies als labo-onderzoek. Voor dat laatste maakt hij gebruik van de spatial multi-omics apparatuur die door Opening the future werd gecofinancierd. De komende jaren hoopt hij de rol van gliacellen bij ALS te ontdekken.

De meerwaarde van technologie en samenwerking met ingenieurs is essentieel. Van Den Bosch bestudeert menselijke cellen in microfluidic chambers, een geavanceerde versie van het plastic cultuurplaatje. “Die plaatjes worden in 3D geprint in een cleanroom. Daarna plaatst imec er elektrodes in. Zo krijg je een chip waarmee je de spiercontractie kan meten.” Philip Van Damme besluit: “We staan op een kantelpunt. Door op tijd mee te springen op de trein van de technologische revoluties zitten we in een goede positie om resultaten te boeken.” //

Ludo Van Den Bosch en Philip Van Damme

Lees het verhaal over ALS-onderzoek

Geven voor medische innovatie is geven om mensen

60 tot 70

procent van de mensen met dementie lijdt aan de ziekte van Alzheimer

In België leven naar schatting

140.000

alzheimerpatiënten.

Wereldwijd zijn dat er 32,7 miljoen.

Parkinson is de snelst toenemende neurodegeneratieve aandoening. In België lijden er ongeveer

40.000 mensen aan.

In ons land zijn circa 1.000

In ons land zijn circa 1.000

mensen getroffen door ALS, met ieder jaar 100

mensen getroffen door ALS, met ieder jaar 100 tot 250 nieuwe diagnoses.

In België leven

80.000

In ons land zijn circa 1.000

mensen getroffen door ALS, met ieder jaar 100

mensen met een vorm van autisme. Elk jaar komen er ongeveer 800 bij, dat is 1 op de 150 geboorten.

Kanker is 's werelds belangrijkste doodsoorzaak met 10 miljoen

doden in 2020.

Ongeveer 1 op de 3 mannen en 1 op de 4 vrouwen krijgen kanker voor hun 75ste

Opening the future geeft medische innovatie vleugels

“UZ Leuven en KU Leuven zijn droompartners in zorg en medische innovatie. Samen waken we over de gezondheid van vele duizenden. Ons engagement reikt daarbij verder dan handen aan het bed. We steken de knapste koppen bij elkaar om onze gezondheidszorg blijvend te vernieuwen. Zorg, onderwijs, innovatie en onderzoek gaan hier hand in hand. Die synergie is een schot in de roos. Bloed- en weefselstalen uit het ziekenhuis zijn van goudwaarde voor onderzoekers. Ze genereren nieuwe inzichten, waarmee artsen op hun beurt patiënten beter kunnen behandelen en onze studenten beter kunnen opleiden.

Met Opening the future geven we die dynamiek vleugels. Dankzij uw vrijgevigheid hebben we de voorbije tien jaar reuzenstappen gezet. In een eerste fase lag de focus op fundamenteel onderzoek naar neurodegeneratie, autisme en spierdystrofie. Daarna financierden we spitstechnologische infrastructuur om zowel neurodegeneratieve ziekten als kanker verder te doorgronden. Zonder mecenaat was dit onmogelijk geweest.

Vandaag staan we op een kantelpunt. De grote uitdaging is om de massa onderzoeksdata te vertalen naar therapieën die afgestemd zijn op de individuele patiënt. Want daar zit de sleutel: weten welke patiënt baat heeft bij welke behandeling. Om die volgende mijl te lopen hebben we een zetje nodig.

We winden er geen doekjes om: uw financiële hulp is broodnodig. Als schenker krijgt u een zitje in de cockpit. Onze topwetenschappers doen naar goede gewoonte hun vorderingen persoonlijk uit de doeken tijdens labobezoeken en samenkomsten. Hoopgevend nieuws hoort u als eerste. We houden de dialoog op een warme manier gaande

Wij kijken er samen met u naar uit en danken u andermaal voor uw vertrouwen. //

Chris Van Geet vicerector van de groep Biomedische Wetenschappen

KU Leuven

Wim Robberecht CEO van UZ Leuven

“Daar zit de sleutel: weten welke patiënt baat heeft bij welke behandeling.”

Michel Delforge

Onderzoek naar kanker:

waar staan we?

“Gelukkig zijn er steeds meer kankerpatiënten met wie het al bij al redelijk goed gaat. Dankzij de reuzensprongen in het onderzoek van de afgelopen decennia zijn sommige kankers geëvolueerd naar een chronische ziekte. Vaak zelfs met behoud van een behoorlijke levenskwaliteit. En toch zien we bij de meeste kankers een groep van patiënten bij wie de therapieën niet duurzaam aanslaan. Deze mensen doorstaan vele, vaak erg dure behandelingen met nare bijwerkingen, zonder het gewenste effect. En we begrijpen nog altijd onvoldoende hoe dat komt. Daarvoor moeten we diepgaander kijken in de kankerbiologie en precies dat heeft Opening the future mogelijk gemaakt.”

team hebben we vertrouwen dat een kwantumsprong dichterbij komt.”

“Investeren in medische innovatie is een meerjarenproject. We kijken nu op een heel nieuwe manier naar kankercellen. De massa data analyseren en interpreteren vraagt tijd. Maar daarna kunnen we redelijk snel studies doen met beschikbare patiëntenstalen. Dat is een grote sterkte van onze campus: het is maar honderd meter stappen van de kliniek naar het onderzoekslabo. Die nabijheid zie je niet veel in buitenlandse topcentra.”

“Niemand heeft het eeuwige leven en wij kunnen dat ook niet geven. Wat mij het meest persoonlijk raakt, is dat veel kankerpatiënten, vaak jonge mensen, ondanks alle beschikbare behandelingen, toch blijven hervallen. Het lijkt alsof de ziekte de behandelingen altijd weer te slim af is. We moeten als universiteit en als maatschappij nog veel meer durven inzetten op gerichte therapieën voor elke patiënt. Dat is zeker niet eenvoudig en het staat nog niet bovenaan op de prioriteitenlijst van de farma-industrie. Als wetenschappelijke community hebben wij wél de morele plicht om die uitdaging aan te gaan.”

“Het technologisch platform dat we spatial multi-omics noemen, is belangrijk in de kankerdiagnostiek en -behandeling van de toekomst. Zonder de incubatiefinanciering van Opening the future hadden we dit nooit kunnen installeren. Kanker- en breinspecialisten werken hier samen met andere experten zoals moleculairbiologen, dataspecialisten en bio-informatici. Met zo een sterk

“De schenkers van Opening the future geven ons niet alleen geld, maar ook vertrouwen. En dat creëert een unieke verbondenheid. Op een persoonlijke en betrokken manier beleggen zij in gezondheid, ons kostbaarste goed. Als het daar fout loopt, dan wordt al de rest ook onzeker. Investeren in een betere gezondheid lijkt mij een bijzonder vervullende belegging. Wij zijn er hen bijzonder dankbaar voor.” //

“We moeten als universiteit en als maatschappij nog veel meer durven inzetten op gerichte therapieën voor elke patiënt.”

directeur Leuven Kanker Instituut, hematoloog UZ Leuven

Kijken naar kanker als ecosysteem

“Kanker is niet één ziekte. Elke kanker, elke patiënt is verschillend.” Aan het woord is kankeronderzoeker Johan Swinnen, zelf vader van een kankerpatiënt en bij het grote publiek bekend van zijn succesvolle benefietacties. Hij is ervan overtuigd dat elke patiënt een meer gepersonaliseerde behandeling nodig heeft. En daar is nog heel veel onderzoek voor nodig.

“Een kankercel bestaat uit duizenden verschillende bestanddelen, DNA, eiwitten, vetten … Daarin vinden we vaak tientallen veranderingen die maken dat een kankercel een kankercel is en dus kan blijven woekeren.”

Maar ook daarbuiten is een tumor erg complex. Naast kankercellen, die de eigenlijke aanvoerders zijn van kanker, zijn er ook ondersteunende cellen, bloedvatcellen en immuuncellen. Samen vormen die een ecosysteem waarin de tumorcellen kunnen gedijen. De veranderingen in al die cellen in dat ecosysteem bepalen hoe een tumor evolueert en hoe die zal reageren op therapie.

Swinnen maakt gebruik van het technologieplatform dat met steun van Opening the future is opgezet.

“Daarmee kijken we naar dat hele ecosysteem en hoe al die bestanddelen op elkaar inwerken. We hebben nu een eerste pilootexperiment afgerond met tumorstalen van een tiental prostaatkankers en de resultaten zijn verbluffend. We zien voor het eerst met grote precisie wat er fout loopt.” De volgende stap is om al deze

informatie te verwerken. Dat is een taak voor bioinformatici en artificiële intelligentie. Die analyse zal toelaten om te voorspellen welke kankers agressief zijn, wie in aanmerking komt voor welke therapie en welke patiënten beter nog even met rust gelaten worden. Op langere termijn zullen er ook nieuwe geneesmiddelen en therapieën uit voortkomen.

Johan Swinnen: “De eerste stap is gezet. Kennen is al een beetje kunnen. En kunnen geeft hoop.” //

weefsels in hun ruimtelijke context. We noemen dat spatial multi-omics. Opening the future gaf de duw in de rug om dit onderzoek naar wereldniveau te tillen.” Die duw bestaat uit hooggeavanceerde apparatuur om naar heel diverse moleculen in gezonde en zieke weefsels te kijken. Van Lint: “Spatial multi-omics is als een oog dat quasi alle moleculen ziet.” En dat is nodig om te doorgronden wat er zich afspeelt bij een patiënt bij wie een behandeling toch niet aanslaat. Of om te zoeken naar welke mechanismen een ziekte veroorzaken.

Spatial multi-omics is het oog, datacore het brein

Hoe bouwen we een zo performant mogelijk onderzoeksecosysteem? Dat is de vraag die Johan Van Lint drijft in zijn rol als coördinator translationeel onderzoek bij het Leuven Kankerinstituut (LKI). “Wij zijn hier gezegend met een aantal pioniers in moleculair onderzoek van

Maar zien is niet alles. “Elk spatial multi-omics beeld van een weefselcoupe genereert een hoeveelheid data die vele keren groter is dan pakweg een MRI-scan,” zegt Van Lint. “De ontginning van die data gebeurt in de datacore, een unit van bio-informatici en AI-specialisten, gefinancierd door Opening the future.” Deze unit vormt het brein achter het oog van de spatial multi-omics. “Zo kunnen we betekenis vastknopen aan de data. Het doel is immers om te begrijpen wat er in een ziek weefsel gebeurt, zodat we oplossingen kunnen ontwikkelen waarvan de patiënt beter wordt.”

Hoe zetten we de inzichten uit dit pionierswerk om in behandelingen? Dat wordt de uitdaging voor de komende jaren. Van Lint besluit: “Alleen via deze weg kunnen we precisiegeneeskunde mogelijk maken.” //

Johan Swinnen

Johan Van Lint

Van big data naar effectievere therapie

Frederik De Smet is bio-ingenieur en Francesca Bosisio patholoog. Samen onderzoeken zij kankerweefsels in een labo dat onder meer door Opening the future wordt gefinancierd. Uit de vele projecten lichten ze een concreet voorbeeld.

Dus verzamelden De Smet en Bosisio patiënten weefsels van over de hele wereld van mensen bij wie immuuntherapie wel en niet succesvol was gebleken. Die weefsels analyseerden ze met behulp van gesofisticeerde apparatuur waarmee ze 50 tot 100 biomerkers checken en de interactie tussen de verschillende types cellen in werking zien. Bosisio legt uit: “De tumor zet immuuncellen op non-actief. De therapie activeert die cellen bij sommigen opnieuw, maar bij anderen niet. Aan de hand van alle weefsel data, analyseren we hoe dat komt. Daaruit kan je concluderen of een bepaalde strategie beter werkt.”

Tot pakweg acht jaar geleden betekende een uitgezaaid melanoom een doodvonnis met levensverwachting van een jaar, als het meezat. Dan kwam de revolutie van immuuntherapie die voor de helft van de patiënten vooruitzicht geeft op vijf tot tien jaar en langer overleving. Maar voor de andere helft blijft de diagnose hard. De Smet: “We zouden beter vooraf weten welke patiënten er baat bij hebben. Dan kan je voor die mensen nog iets anders opstarten, iets nieuws of experimenteels in plaats van hen maandenlang een zinloze therapie te laten ondergaan. Ook ethisch roept dat vragen op.” Immuuntherapie is bovendien enorm duur: een behandeling kost makkelijk een paar honderdduizend euro. Ook economisch gezien is er veel verlies.

Gelijkaardige studies lopen voor longtumoren, borsttumoren, hersen- en levertumoren enzovoort. Elke studie levert data op die makkelijk tien tot twintig doorsnee computers vullen. Minstens even belangrijk is de verwerking van die data en het toegankelijk maken via een gebruiksvriendelijke interface voor artsen, doctoraatsstudenten en postdocs die geen ingenieurs of informatici zijn. De grote verdienste van Opening the future is dat deze twee werelden van bij de start bij elkaar zijn gebracht zodat ze elkaar kunnen bestuiven. De Smet: “Analyse heeft maar zin als er iemand kan meekijken met patiëntenkennis. Zo maximaliseer je de kans dat je onderzoeksidee doorgroeit tot een behandeling.” En daar is het uiteindelijk allemaal om te doen. //

“Data-analyse heeft maar zin als er iemand kan meekijken met patiëntenkennis.”

Francesca Bosisio en Frederik De Smet

Mecenaat wérkt

“Mecenaat wérkt. Dat is de belangrijkste les van 10 jaar Opening the future. Zonder uw steun stond het onderzoek vandaag niet zo ver. U zette bovendien een kettingreactie in gang: elke schenking die u ons toevertrouwde, zorgde voor resultaten die de basis vormden voor nieuwe proposals en grants. Samen maakten we onderzoek van wereldklasse mogelijk. De mooie vruchten van al die inspanningen staan elders in deze brochure uitvoerig beschreven.

Wist u dat Opening the future een pionier is in Europa? Het initiatief stimuleert een baanbrekende samenwerking tussen fundamenteel onderzoekers, clinici én ingenieurs om de code van dementie en kanker te kraken. De onderzoeksresultaten zijn navenant en oogsten belangstelling tot ver buiten de landsgrenzen. Gerenommeerde internationale onderzoeksteams gaan maar al te graag met ons in zee. Dat brengt het onderzoek weer in een stroomversnelling. Van een hefboomeffect gesproken …

“In de strijd tegen alzheimer lopen we een marathon”, zo formuleerde Urbain Vandeurzen het onlangs in een interview. Die metafoor is raak gekozen. Het is een race tegen de klok. Meer middelen zijn nodig om de mechanismen van neurodegeneratieve ziekten en kanker verder te ontrafelen en toe te werken naar effectieve behandelingen. Ik kan u geruststellen: KU Leuven en UZ Leuven blijven vastberaden. Onze wetenschappers zetten hun zoektocht gedreven voort. Wij doen dat niet voor het applaus, maar uit overtuiging. Kwetsbare mensen helpen, het is sinds jaar en dag de kern van onze opdracht. Door toponderzoek de wetenschap en de samenleving vooruithelpen, dat is onze drijfveer.

U vormt samen met andere schenkers van Opening the future een warme filantropische kring rondom onze universiteit. Een kring wiens hulp broodnodig blijft. Ik garandeer u dat elke schenking een stap voorwaarts betekent. Door te geven, helpt u niet alleen anderen, maar ook uzelf. Om het met de woorden van eredoctor Óscar Romero te zeggen: “Aspire not to have more, but to be more”. Samen kunnen we bergen verzetten.” //

Luc Sels rector KU Leuven

“Aspire not to have more, but to be more.”

Eredoctor Óscar Romero

10 JAAR OPENING THE FUTURE een verhaal

Opening the future ziet het levenslicht en kiest voor neurodegeneratie als focus voor de eerste campagne Een lunchontmoeting met Harvardprofessor Dennis Selkoe in het Iers College te Leuven geeft het startschot. In mei komen de schenkers van het eerste uur samen ten huize van Fiona en Jacques ThienpontMorrison in Hof te Cattebeke in Maarkedal. Het Arenbergkasteel vormt het decor van de eerste najaarsbijeenkomst.

De banden worden aangehaald tijdens samenkomsten in het Kreglinger-huis en Amuz in Antwerpen. In juni krijgen geïnteresseerde schenkers een rondleiding in de labo’s op de campus in Gasthuisberg, gevolgd door een walking dinner in de Universiteitsbibliotheek. In het najaar is er een ontmoeting met de Amerikaanse neurobioloog Don Cleveland in het Hollands College.

van generositeit, excellent onderzoek en een hart voor mensen

Schenkers, bestuurders en onderzoekers zien elkaar in het Arenbergkasteel bij het begin van 2015. In de zomer is de Opening the futurecommunity te gast bij Vic en Lea SwertsDe Ridder. Tijdens labobezoeken in Gasthuisberg brengen de onderzoekers iedereen op de hoogte van hun nieuwste inzichten.

Schenkers ontmoeten professor John Hardy Voor zijn onderzoek naar alzheimer en parkinson ontving hij in 2015 de Breakthrough Prize in Life Sciences. Later in het jaar verzamelen schenkers in het Arenbergkasteel en ten huize Gaëtan en Benedicte Hannecart-Vande Vyvere Labobezoeken voor een update over ALS, parkinson, alzheimer en autisme ronden het jaar af.

Bestaande en nieuwe schenkers ontmoeten elkaar in het Arenbergkasteel. Ook Harvardprofessor Dennis Selkoe tekent present. Wouter en Karine De Ploey-Segers zijn gastheer en gastvrouw bij een bezoek aan het M HKA in Antwerpen. In het najaar geven alzheimer- en parkinsononderzoekers een rondleiding in hun labo’s.

10 JAAR OPENING THE FUTURE

KU Leuven, UZ Leuven, VIB en imec bundelen de krachten in Mission Lucidity, decoding brain disease Leuvense en internationale autoriteiten gaan in dialoog met elkaar en met de schenkers over de maatschappelijke aspecten van dementie Een colloquium over hetzelfde thema vindt plaats in Health House. Een samenkomst in het Thermotechnisch Instituut en het Arenbergkasteel vormt het slotevent van 2018.

Opening the future is sinds de start kind aan huis in het prachtige Arenbergkasteel te Heverlee. Het kasteel vormt de gepaste locatie voor de lancering van de tweede campagne, waarbij de focus verbreedt naar oncologie, naast neurodegeneratie

In januari vindt een mini-seminarie plaats in de Faculty Club te Leuven. Daarna barst de covidpandemie los en zijn live samenkomsten een hele tijd niet meer mogelijk. In augustus en september worden twee webinars over covid druk bijgewoond.

Een webinar rond neurodegeneratie en een rond kanker brengen onderzoekers en schenkers met elkaar in contact. In het najaar komt de hele community voor het eerst sinds lang weer samen in het Arenbergkasteel voor een warm weerzien

Tijdens een samenkomst ten huize van Marie-Alix en Jacques Delen in Antwerpen halen schenkers en onderzoekers de banden aan.In het najaar kunnen labobezoeken op de campus in Gasthuisberg rekenen op een hoge opkomst van geïnteresseerde schenkers en contacten uit hun netwerk.

Onderzoekers en beleidsmakers bedanken de schenkers van de voorbije tien jaar op een verjaardagsevent in de Universiteitshal te Leuven. Het nieuwe bestuur van Opening the future zet de lijnen uit voor de derde campagne

Bestuur

Het bestuur van Opening the future is in de deskundige handen van geëngageerde ondernemers en de beleidstop van KU Leuven, onder het bevlogen voorzitterschap van Urbain Vandeurzen. Een woord van dank is hier op zijn plaats.

Dank aan de bestuurders van de eerste campagne: Désiré Collen, Herman Daems, Koenraad Debackere, Antoon De Proft, Frank Donck, Hilde Laga, Martine Reynaers, Ajit Shetty, Rik Torfs, Mark Waer en voorzitter Urbain Vandeurzen.

Dank aan de bestuurders van de tweede campagne:

Bernadette de Bethune, Koenraad Debackere, Michel Delbaere, Jacques Delen, Frank Donck, Hilde Laga, Wim Robberecht, Luc Sels, Frans Van Daele, Eric Van Zele en voorzitter Urbain Vandeurzen.

Het nieuwe bestuur is van start gegaan in april 2023 en zet de lijnen uit voor de derde campagne van Opening the future.

Voorzitter

Urbain Vandeurzen

Leden:

Koenraad Debackere

Jacques Delen

Wim Robberecht

Luc Sels

Duco Sickinghe

Dominique Valcke

Frans van Daele

Titia Van Waeyenberge

Frank Vlayen

Management:

Kristine Chapelle, manager en adviseur mecenaat major giving kristine.chapelle@kuleuven.be

tel. + 32 16 32 37 41 - gsm + 32 477 89 26 16

Sarina Op de Beeck, medewerker

sarina.opdebeeck@kuleuven.be

tel. + 32 16 37 90 90

Meer weten over mecenaat aan KU Leuven? Lees het dossier.

Colofon: Tekst- en fotoredactie: Veerle Heyvaert

Eindredactie: Dirk Blijweert

Foto’s: Rob Stevens, KU Leuven, UZ Leuven en Emmy Elleboog

Ontwerp en opmaak: Altera

Drukwerk: Van der Poorten

Het Arenbergkasteel in Heverlee vormt geregeld het decor voor de samenkomsten van Opening the future.