บทที่ 10 การแกะสลักผักและผลไม้ by SomMai BunSomthop

โดย

นางสมหมาย บุญสมทบ ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชานาญการ โรงเรียนบ้านเนินพลับหวาน อาเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3

คำนำ การจั ด ท าเอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระ การเรี ย นรู้ ก ารงานอาชีพ และเทคโนโลยี ชั้ นมั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 1 โรงเรี ย นบ้ า นเนิ นพลั บหวาน ผู้รายงานได้จัดทาขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ โดยส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีโอกาสศึกษาหาความรู้และฝึกทักษะได้ด้วยตนเอง ในกรณีที่ไม่เข้าใจทั้ง ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เอกสารประกอบการเรียนรู้ชุดนี้มีเนื้อหาสาระสาคัญ ได้แก่ ความรู้ ทั่วไปและพื้นฐานของการแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลักผักและผลไม้เป็นดอกไม้รูปแบบ ต่างๆ รวมถึงการประดับตกแต่ง การจัดวาง และการจัดแสดงผลงาน เป็นต้น ซึ่งมีจานวนทั้งหมด 10 เล่ม เอกสารแต่ละเล่มจะประกอบไปด้วยรายละเอียดต่างๆ ได้แก่ คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน และนักเรียน แบบทดสอบก่อน-หลังเรียน ใบความรู้ ใบงาน และแบบฝึกหัด การจั ด ทาเอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระ การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุดนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก นายประทีป ศรีรักษา ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านเนินพลับหวาน และผู้เชี่ยวชาญทุกท่านที่กรุณาให้ คาแนะนา ตรวจความถูกต้อง และปรับปรุงแก้ไขจนสาเร็จเป็นรูปเล่มด้วยดี จึงขอขอบพระคุณมา ณ โอกาสนี้ สมหมาย บุญสมทบ

คำชี้แจง เอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระการเรี ย นรู้ การงานอาชี พและเทคโนโลยี ได้ จั ดทาขึ้นเพื่อ ใช้เป็นสื่ อประกอบกระบวนการจั ดการเรี ยนรู้ รายวิชา ง 21202 งานประดิษฐ์ 2 (การแกะสลักผักและผลไม้ ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน บ้านเนินพลับหวาน เอกสารประกอบการเรียนชุดนี้มีทั้งหมด 10 เล่ม ประกอบด้วย เล่มที่ 1 เล่มที่ 2 เล่มที่ 3 เล่มที่ 4 เล่มที่ 5 เล่มที่ 6 เล่มที่ 7 เล่มที่ 8 เล่มที่ 9

เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการแกะสลักผักและผลไม้ พื้นฐานการแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลักแครอทเป็นดอกข่า การแกะสลักฟักทองเป็นดอกรักเร่ การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น การแกะสลักฟักทองเป็นดอกผีเสื้อ การแกะสลักฟักทองเป็นดอกกุหลาบ การแกะสลักมันแกวเป็นดอกแคทลียา การแกะสลักแตงโมลายประยุกต์

เล่มที่ 10 เรื่อง กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำนกำรแกะสลักผักและผลไม้ เอกสารประกอบการเรียนรู้ 1 เล่มใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ 1 แผน โดยเป็น การจั ด การเรี ย นรู้ ที่ เ น้ น กระบวนการแบบกลุ่ ม ร่ ว มมื อ กั น เรี ย นรู้ เอกสารชุ ด นี้ จ ะส่ ง ผลให้ กระบวนการจัดการเรียนรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลต่อผู้เรียน โดยครูผู้สอน มีหน้าที่แนะนาเมื่อนักเรียนมีปัญหาเวลาปฏิบัติงาน

สมหมาย บุญสมทบ

สำรบัญ เรื่อง คานา คาชี้แจง คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนาสาหรับผู้เรียน จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้ เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้  ความหมายของนิทรรศการแสดงผลงาน  ความสาคัญของนิทรรศการแสดงผลงาน  ขั้นตอนและการดาเนินงานจัดนิทรรศการแสดงผลงาน  ตัวอย่างนิทรรศการแสดงผลงานนักเรียน  นิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้  หลักศิลปะสาหรับการออกแบบและจัดงานแกะสลัก  ตัวอย่างการจัดวางผลงานแกะสลัก  ขั้นตอนการจัดวางผลงานแกะสลัก ใบงาน เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ รายงานผลการปฏิบัติงานกลุ่ม แบบฝึกหัด เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ แบบทดสอบหลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อน-หลังเรียน บรรณานุกรม

หน้ำ

1 2 3 4 7 7 8 8 10 11 13 15 16 20 21 23 24 27 28 29 31

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 1

คำแนะนำสำหรับครูผู้สอน ก่อนใช้เอกสารประกอบการเรียนรู้แต่ละเล่ม ครูผู้สอนควรปฏิบัติดังนี้ 1. ก่อนใช้เอกสารประกอบการเรียนรู้แต่ละเล่ม ครูผู้สอนควรศึกษาให้ละเอียด ก่อนนาไปใช้ 2. ครูผู้สอนต้องเตรียมสื่อที่เกี่ยวข้องให้พร้อม เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความสนใจที่จะ ศึกษาและปฏิบัติตาม 3. ครูผู้สอนควรประเมินผลนักเรียน ทั้งก่อนเรียน และหลังเรียนเมื่อศึกษาเอกสาร จบแต่ละเล่ม 4. หากนักเรียนมีข้อสงสัย ไม่เข้าใจ ให้อธิบายเพิ่มเติมให้นักเรียนเข้าใจ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 2

คำแนะนำสำหรับผู้เรียน ก่อนใช้เอกสารประกอบการเรียนรู้แต่ละเล่ม ผู้เรียนควรปฏิบัติดังนี้ 1. ก่อนศึกษา ผู้เรียนควรทาแบบทดสอบก่อนเรียนและเก็บคะแนนไว้เปรียบเทียบ หลังเรียน 2. ผู้เรียนต้องอ่านทาความเข้าใจให้ละเอียดทุกเรื่อง 3. ผู้เรียนศึกษาจบเล่มแล้ว ควรประเมินผลสัมฤทธิ์ของตนเองจากกิจกรรมท้ายเล่ม และทาแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อเปรียบเทียบความก้าวหน้า 4. หากผู้เรียนมีข้อสงสัย หรือไม่เข้าใจถ้อยคาหรือเนื้อหาใดๆในเล่ม จะต้องสอบถาม ข้อมูลให้ละเอียดเพิ่มเติมจากครูผู้สอนหรือผู้รู้ทันที

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 3

จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ด้ำนควำมรู้ 1. นักเรียนอธิบายขั้นตอนการแกะสลักแตงโมลายประยุกต์ได้ 2. นักเรียนเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ได้ถูกต้อง ปลอดภัย และเหมาะสมกับงาน

ด้ำนทักษะกระบวนกำร 3. นักเรียนฝึกแกะสลักแตงโมลายประยุกต์ได้ถูกต้องตามขั้นตอน

ด้ำนคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4. นักเรียนมุ่งมั่นในการทางาน มีความตั้งใจ และรับผิดชอบในการทาหน้าที่การงานด้วย ความเพียรพยายาม อดทน เพื่อให้งานสาเร็จตามเป้าหมาย

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 4

แบบทดสอบก่อนเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกที่สุด และกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. การจัดนิทรรศการแสดงผลงานมีความสาคัญต่อนักเรียน ยกเว้นข้อใด ก. ช่วยเผยแพร่ผลงาน ข. เกิดความภาคภูมิใจ ค. ทาให้เกิดการเอาเปรียบ ง. ส่งเสริมทักษะการปฏิบัติงาน 2. กิจกรรมในข้อใดสามารถสร้างความสนใจให้กับผู้เข้าชมนิทรรศการ ก. การสาธิต ข. การตอบคาถาม ค. การประกวดแข่งขัน ง. ถูกทุกข้อ 3. ขั้นตอนแรกของการจัดนิทรรศการแสดงผลงาน คือข้อใด ก. รายงานผล ข. ประเมินผล ค. จัดแสดงนิทรรศการ ง. วางแผนและเตรียมงาน

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 5

4. เพราะเหตุใดจึงต้องมีการประเมินผลการจัดนิทรรศการ ก. เก็บข้อมูลไว้ปรับปรุงในการจัดครั้งต่อไป ข. นาข้อมูลไปใช้ในการประกวดแข่งขัน ค. ช่วยส่งเสริมทักษะการคิดคานวณ ง. ไม่มีข้อถูก 5. ข้อใดไม่ใช่หลักการจัดนิทรรศการที่ถูกต้อง ก. เน้นความเรียบร้อย ข. เน้นความประหยัด ค. เน้นความเรียบง่าย ง. เน้นความหรูหรา 6. เส้นที่นิยมใช้ในการออกแบบงานแกะสลัก คือข้อใด ก. เส้นโค้ง ข. เส้นหยัก ค. เส้นตรง ง. เส้นทแยง 7. การออกแบบผลงานแกะสลักที่ดี ควรมีลักษณะอย่างไร ก. มีความสมดุลทั้งสองด้าน ข. รูปร่างเหมือนธรรมชาติ ค. ขนาดได้สัดส่วน ง. ถูกทุกข้อ 8. การจัดวางผลงานแกะสลักที่ดี ควรมีลักษณะอย่างไร ก. จัดอย่างไรก็ได้ตามชอบ ข. จัดลดหลั่นตามรูปแบบที่ต้องการ ค. จัดให้จุดเด่นขัดแย้งกับจุดมุ่งหมายของงาน ง. จัดให้งานแกะสลักแต่ละชิน้ กระจายทั่วภาชนะ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 6

9. การออกแบบและการจัดวางผลงานแกะสลัก มีความสัมพันธ์กับวิชาใดมากที่สุด ก. ศิลปะ ข. ภาษาไทย ค. สังคมศึกษา ง. วิทยาศาสตร์ 10. ขั้นตอนแรกในการจัดวางผลงาน คือข้อใด ก. ปักใบไม้เป็นกลุ่ม ข. ปักดอกข่าไว้ด้านหลัง ค. วางผลงานแกะสลักที่เป็นจุดเด่น ง. ปักดอกไม้แกะสลักที่เป็นองค์ประกอบย่อย

ตั้งใจทำแบบทดสอบ นะครับ...

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 7

กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำน กำรแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลักผักและผลไม้เป็นงานประณีตศิลป์ที่ช่วยส่งเสริมให้การจัดตกแต่งสถานที่ต่างๆ ดูสวยงาม และเสริมแต่งให้อาหารน่ารับประทานยิ่งขึ้น ซึ่งแสดงถึงเอกลักษณ์ของความเป็ นไทย ควรแก่การอนุ รักษ์ไว้เป็นศิ ลปะประจาชาติ ในการอนุ รักษ์ศิลปะเหล่านี้ไว้ก็ทาได้หลายรูปแบบ เช่นกัน และวิธีหนึ่งที่จะช่วยอนุรักษ์ศิลปะไทยและช่วยให้ผลงานคงอยู่ต่อไป นั่นคื อ การเผยแพร่ ผลงานโดยการจัดนิทรรศการแสดงผลงำน

ควำมหมำยของนิทรรศกำรแสดงผลงำน นิทรรศการแสดงผลงาน หมายถึง การนาผลงานที่ได้ปฏิบัติมาจัดแสดงร่วมกัน ด้วยวัสดุ สิ่งของ อุปกรณ์และกิจกรรมที่หลากหลาย โดยมีการวางแผนและออกแบบที่เร้าความสนใจให้ผู้ชม มีส่วนร่วมในการดู การฟัง การสังเกต การจับต้อง และการทดลองด้วยสื่ อที่หลากหลาย เช่นรูปภาพ ของจริงหุ่นจาลอง ป้ายนิเทศ และกิจกรรมต่างๆ เช่น การประกวด การแข่งขัน การบรรยาย การสาธิต การอภิปราย และการตอบคาถาม เป็นต้น

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 8

ควำมสำคัญของนิทรรศกำรแสดงผลงำน การจั ด นิ ทรรศการแสดงผลงานมี ค วามส าคั ญ ต่ อ นั ก เรี ย น คื อ ช่ ว ยกระตุ้ น ให้ นั ก เรี ย น เกิ ด ความภาคภู มิ ใ จในผลงานของตน ช่ ว ยให้ นั ก เรี ย นมี ค วามคิ ด สร้ า งสรรค์ เป็ น การฝึ ก ฝน ให้ นั ก เรี ย นได้ ป ฏิ บั ติ ง านร่ ว มกั บ ผู้ อื่ น และส่ ง ผลให้ นั ก เรี ย นมี คุ ณ ธรรมและคุ ณ ลั ก ษณะ อันพึงประสงค์ในการปฏิบัติงาน เช่น ความรับผิด ชอบ ความมีระเบียบวินัย ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และความสามัคคีในหมู่คณะ อีกทั้งยังช่วยส่งเสริมทักษะการปฏิบัติงานของนักเรียน

ขั้นตอนและกำรดำเนินงำนจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำน

ขั้นที่ 1 ขั้นวำงแผนและเตรียมงำน  ประชุมและแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ  ร่วมกันกาหนดชื่อเรื่องของนิทรรศการ  กาหนดวันและเวลาในการจัดงาน ควรเป็นวันหยุดเรียน เช่น วันปิดภาคเรียน เพื่อความ สะดวกในเรื่องสถานที่ และยังเปิดโอกาสให้โรงเรียนอื่นเข้าชมด้วย  จัดเตรียมงบประมาณ โดยเน้นความประหยัด ใช้วัสดุที่มีอยู่แล้วนามาดัดแปลง  จัดเตรียมสถานที่ วัสดุอุปกรณ์ และผลงานที่จะจัดแสดง  ประชาสัมพันธ์นิทรรศการ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 9

ขั้นที่ 2 กำรจัดแสดงนิทรรศกำร  เปิดให้ผู้สนใจเข้าชมนิทรรศการ  เพือ่ ให้งานน่าสนใจไม่เกิดความเบื่อหน่าย ควรมีการแสดงบนเวที การแข่งขันกิจกรรมต่างๆ การจัดป้ายนิเทศ เป็นต้น

ขั้นที่ 3 กำรประเมินผล  ควรมีการประเมินผล เพื่อให้ทราบว่านิทรรศการที่จัดขึ้นนั้นมีข้อดีและข้อควรปรับปรุง อะไรบ้าง ทั้งนี้เพื่อนาไปใช้ปรับปรุงแก้ไขการจัดนิทรรศการครั้งต่อไป  วิธีในการเก็บข้อมูลการประเมินผล อาจทาได้โดยการแจกแบบสอบถามแล้วให้ผู้เข้าชม ตอบคาถามในแบบสอบถามนั้น หรืออาจจะใช้วิธีการสัมภาษณ์ผู้เข้าชมนิทรรศการก็ได้ เมื่อได้ข้อมูล มาแล้วก็นาไปวิเคราะห์ผล และประเมินผลต่อไป

เรามาลองดูตัวอย่าง การจัดนิทรรศการ กันดีกว่า…

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 10

ตัวอย่ำงนิทรรศกำรแสดงผลงำนนักเรียน

ภาพการแสดงผลงานโครงงานคุณธรรม ที่มำของภำพ : http://news.kku.ac.th

ภาพแสดงผลงานโครงงานอาชีพ ที่มำของภำพ : สมหมำย บุญสมทบ (2554)

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 11

นิทรรศกำรแสดงผลงำนกำรแกะสลักผักและผลไม้ การนาผลงานแกะสลักผักและผลไม้มาใช้ประโยชน์นั้น นอกจากจะนามาใช้ในการจัดตกแต่ง จานอาหาร หรือจัดทดแทนดอกไม้สดแล้ว ยังสามารถรวบรวมผลงานมาจัดเป็นนิทรรศการแสดง ผลงานเพื่อส่งเสริมเอกลักษณ์ไทยและสร้างความภาคภูมิใจให้นักเรียนได้

ที่มำของภำพ : สมหมำย บุญสมทบ (2554)

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 12

ที่มำของภำพ : http://www.thaicarvingfruit.com

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 13

หลักศิลปะสำหรับกำรออกแบบและจัดงำนแกะสลัก การจัดนิทรรศการผลงานแกะสลักผักและผลไม้นั้นจาเป็นต้องใช้หลักศิลปะในการออกแบบ และการจั ด วางผลงานแกะสลั ก มิ เ ช่ น นั้ น ผลงานแกะสลั ก อาจไม่ ส วยงาม และ ไม่ น่ า สนใจ เพื่ อ เป็ น การดึ ง ดู ด ความสนใจผู้ เ ข้ า ชมนิ ท รรศการ จึ ง ควรจั ด นิ ท รรศการโดยใช้ ห ลั ก ศิ ล ปะ ในการออกแบบดังนี้

หลักกำรออกแบบผลงำนแกะสลัก รายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบ มีดังนี้

1. เส้น ในงานแกะสลัก เส้นเป็นส่วนแรกที่จะสร้างลวดลายและความรู้สึกในงานแกะสลัก เส้นมีหลายลักษณะ เส้นที่นิยมใช้ในงานแกะสลัก คือ เส้นโค้ง

2. รู ป ร่ ำ ง ในงานแกะสลั ก รู ป ร่ า งจะมี มิ ติ 2 มิ ติ เป็ น ส่ ว นส าคั ญ ในการแกะสลั ก ทุกลักษณะ รูปร่างที่ใช้ในการแกะสลักโดยทั่วไปจะอาศัยรูปแบบจากธรรมชาติ

3. รูปทรง ในงานแกะสลัก รูปทรงจะมีมิติ 3 มิติ สืบเนื่องจากรูปร่าง อาศัยรูปแบบ จากธรรมชาติ และรูปแบบที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นมาสร้างสรรค์งานแกะสลัก

4. ควำมสมดุล ในงานแกะสลักจะมีความสมดุล 2 ลักษณะ คือ เท่ากันทั้งสองข้าง และ ทั้งสองข้างไม่เท่ากัน

5. สัดส่วน ในงานแกะสลักมนุษย์อาศัยสัดส่วนจากธรรมชาติ มาปรับปรุงให้เหมาะสมกับ การใช้งานแกะสลัก

6. กำรลดหลั่ น ในงานแกะสลั ก จะมี ก ารลดหลั่ น ของพื้ น ผิ ว ในผลงาน จะต้ อ งมี ความเหมาะสมตามรูปแบบ

7. ช่วงจังหวะ ในงานแกะสลัก ช่วงจังหวะจะมีผลทาให้ลวดลายในผลงานมีความงาม สมบูรณ์ขึ้น

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 14

หลักกำรจัดวำงผลงำนแกะสลัก 1. เส้น – ทิศทำง ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสมของ การใช้เส้นและทิศทางให้เหมาะสมกับรูปแบบการจัด ภาชนะ และสถานที่

2. รูปร่ำง – รูปทรง ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสม ของการใช้รูปร่างและรูปทรงให้เหมาะสมกับสถานที่ ภาชนะ และวัตถุประสงค์

3. ขนำด – สัดส่วน ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสม ของการใช้ขนาดและสัดส่วนให้เหมาะสมกับภาชนะ สถานที่ และการใช้งาน

4. สีสนั ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสมของการใช้สีสัน ให้เหมาะสมกับสถานที่ ภาชนะ และหลักการใช้สี

5. จังหวะ – กำรซ้ำ ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสม ของการใช้ จั ง หวะและการซ้ าให้ เ หมาะสมกั บ ต าแหน่ ง ที่ ต้ อ งการ สิ่ ง ที่ ต้ อ งการเน้ น และลักษณะรูปแบบ

6. จุดเด่น ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสมของการใช้ จุดเด่นให้เหมาะสมกับจุดมุ่งหมายของผลงาน

7. ควำมกลมกลืน ในการจัดวางงานแกะสลัก ผู้แกะสลักควรพิจารณาความเหมาะสม ของการใช้ความกลมกลืนให้เหมาะสมกับองค์ประกอบในผลงาน

8. กำรจัดวำงผลงำนควรคานึงถึงการเคลื่อนย้ายได้สะดวก และไม่เกิดความเสียหาย

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 15

ตัวอย่ำงกำรจัดวำงผลงำนแกะสลัก

ที่มำของภำพ : ศักรินทร์ (2551)

โอ้โห! สวยจังเลย

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 16

ขั้นตอนกำรจัดวำงผลงำนแกะสลัก 1. ปักใบไม้เป็นกลุ่ม

2. วางแตงโมกลางภาชนะและวางแคนตาลูปสูงกว่าแตงโมเล็กน้อย

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 17

3. ปักดอกขิงเป็นกอลดหลั่นกันลงมาด้านหลังแตงโม

4. ปักดอกข่าเป็นกอด้านซ้ายมือ จัดวางตาแหน่งดังภาพ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 18

5. ปักดอกไม้แกะสลักชนิดอื่นๆเป็นกอระหว่างแตงโมกับแครอท

6. ปักดอกกุหลาบขาวทางด้านขวามือ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 19

7. ปักดอกกุหลาบแครอทด้านหน้าแตงโม

8. ชิ้นงานสาเร็จ

หมำยเหตุ ดอกไม้แกะสลักชนิดต่างๆอาจมีการปรับเปลี่ยนได้ตามความต้องการและความเหมาะสม ที่มำของภำพที่ 1-8 : ศักรินทร์ (2551)

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 20

ใบงำน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 1 ชั่วโมง

คำชี้แจง ให้ นั ก เรีย นแต่ ล ะกลุ่ ม น าความรู้ ที่ เคยฝึ ก ปฏิ บั ติ ม าออกแบบและแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ จากนั้นนามาจัดวางใส่ภาชนะที่ต้องการ เพื่อนาไปจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและ ผลไม้ของห้อง โดยศึกษาจากเอกสารประกอบการเรียนรู้เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผล งานการแกะสลักผักและผลไม้ จากนั้นร่วมกันบันทึกข้อมูล และส่งตัวแทนออกมานาเสนอผลงาน ตามหัวข้อในรายงานผลการปฏิบัติงานกลุ่ม จุดประสงค์ ด้านความรู้ 1. นักเรียนบอกความหมาย ความสาคัญ และขั้นตอนการจัดนิทรรศการได้ 2. นักเรียนเลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ได้ถูกต้อง ปลอดภัยและเหมาะสมกับงาน ด้านทักษะกระบวนการ 3. นักเรียนแกะสลักผักและผลไม้เพื่อจัดแสดงนิทรรศการผลงานได้ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4. นักเรียนมุ่งมั่นในการทางาน มีความตั้งใจ และรับผิดชอบในการทาหน้าที่การงานด้วยความ เพียรพยายาม อดทน เพื่อให้งานสาเร็จตามเป้าหมาย

ร่วมกันทำงำนเป็นทีม มีชัยไปกว่ำครึ่งแล้วจ้ะเด็กๆ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 21

รำยงำนผลกำรปฏิบัติงำนกลุ่ม เรื่อง...........................................................................................กลุ่มที.่ ........................ชั้น.......................... รำยชื่อสมำชิก ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................

1. วัสดุอุปกรณ์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.ขั้นตอนกำรประดิษฐ์ ............................................................................................................................................................................ .. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3.ปัญหำและอุปสรรคในกำรทำงำน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... .......... 4.กำรแก้ไขปัญหำ ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 22

5.กำรเปรียบเทียบผลงำนกับกลุ่มอื่น .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 6.ประมำณต้นทุนกำรผลิต .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ................. 7.ประโยชน์กำรใช้สอย ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 8.แนวทำงในกำรปฏิบัติงำนในครั้งต่อไป ............................................................................................................................ ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ .................. ..............................................................................................................................................................................

สู้ๆนะจ๊ะเด็กๆ

ลงชื่อ....................................................หัวหน้ำกลุ่ม (...................................................)

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 23

แบบฝึกหัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนสรุปขั้นตอนการจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้เป็นแผนภาพ ความคิด (Mind mapping) พร้อมระบายสีตกแต่งให้สวยงาม

กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำน กำรแกะสลักผักและผลไม้

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 24

แบบทดสอบหลังเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

1. กิจกรรมในข้อใดสามารถสร้างความสนใจให้กับผู้เข้าชมนิทรรศการ ก. การสาธิต ข. การตอบคาถาม ค. การประกวดแข่งขัน ง. ถูกทุกข้อ 2. ขั้นตอนแรกของการจัดนิทรรศการแสดงผลงาน คือข้อใด ก. รายงานผล ข. ประเมินผล ค. จัดแสดงนิทรรศการ ง. วางแผนและเตรียมงาน 3. การจัดนิทรรศการแสดงผลงานมีความสาคัญต่อนักเรียน ยกเว้นข้อใด ก. ช่วยเผยแพร่ผลงาน ข. เกิดความภาคภูมิใจ ค. ทาให้เกิดการเอาเปรียบ ง. ส่งเสริมทักษะการปฏิบัติงาน

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 25

4. เส้นที่นิยมใช้ในการออกแบบงานแกะสลัก คือข้อใด ก. เส้นโค้ง ข. เส้นหยัก ค. เส้นตรง ง. เส้นทแยง 5. การออกแบบผลงานแกะสลักที่ดี ควรมีลักษณะอย่างไร ก. มีความสมดุลทั้งสองด้าน ข. รูปร่างเหมือนธรรมชาติ ค. ขนาดได้สัดส่วน ง. ถูกทุกข้อ 6.เพราะเหตุใดจึงต้องมีการประเมินผลการจัดนิทรรศการ ก. เก็บข้อมูลไว้ปรับปรุงในการจัดครั้งต่อไป ข. นาข้อมูลไปใช้ในการประกวดแข่งขัน ค. ช่วยส่งเสริมทักษะการคิดคานวณ ง. ไม่มีข้อถูก 7. ข้อใดไม่ใช่หลักการจัดนิทรรศการที่ถูกต้อง ก. เน้นความเรียบร้อย ข. เน้นความประหยัด ค. เน้นความเรียบง่าย ง. เน้นความหรูหรา 8. การออกแบบและการจัดวางผลงานแกะสลัก มีความสัมพันธ์กับวิชาใดมากที่สุด ก. ศิลปะ ข. ภาษาไทย ค. สังคมศึกษา ง. วิทยาศาสตร์

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 26

9. ขั้นตอนแรกในการจัดวางผลงาน คือข้อใด ก. ปักใบไม้เป็นกลุ่ม ข. ปักดอกข่าไว้ด้านหลัง ค. วางผลงานแกะสลักที่เป็นจุดเด่น ง. ปักดอกไม้แกะสลักที่เป็นองค์ประกอบย่อย 10.การจัดวางผลงานแกะสลักที่ดี ควรมีลักษณะอย่างไร ก. จัดอย่างไรก็ได้ตามชอบ ข. จัดลดหลั่นตามรูปแบบที่ต้องการ ค. จัดให้จุดเด่นขัดแย้งกับจุดมุ่งหมายของงาน ง. จัดให้งานแกะสลักแต่ละชิ้นกระจายทั่วภาชนะ

ง่ำยนิดเดียวเอง ใช่ไหมครับ

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 27

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

เรื่อง กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำนกำรแกะสลักผักและผลไม้

แบบทดสอบก่อนเรียน 1. ค 2. ง 3. ง 4. ก 5. ง 6. ก 7. ง 8. ข 9. ก 10. ก

เก่งมำกเลยจ้ำ...

แบบทดสอบหลังเรียน 1. ง 2. ง 3. ค 4. ก 5. ง 6. ก 7. ง 8. ก 9. ก 10. ข

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 28

เฉลยแบบฝึกหัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

ขั้นตอนกำรจัด นิทรรศกำรมีดังนี้ครับ...

ขั้นที่ 1 ขั้นวำงแผนและเตรียมงำน  ประชุมและแบ่งหน้ำที่ควำมรับผิดชอบ  ร่วมกันกำหนดชื่อเรื่องของนิทรรศกำร  กำหนดวันและเวลำในกำรจัดงำน  จัดเตรียมงบประมำณ  จัดเตรียมสถำนที่ วัสดุอุปกรณ์ และผลงำนที่จะจัดแสดง  ประชำสัมพันธ์นิทรรศกำร

กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำน กำรแกะสลักผักและผลไม้

ขั้นที่ 2 กำรจัดแสดงนิทรรศกำร

ขั้นที่ 3 กำรประเมินผล

 เปิดให้ผู้สนใจเข้ำชมนิทรรศกำร  เพื่อให้งำนน่ำสนใจไม่เกิดควำมเบื่อหน่ำย ควรมี กำรแสดงบนเวที กำรแข่งขันกิจกรรมต่ำงๆ กำรจัด ป้ำยนิเทศ เป็นต้น

 ควรมีกำรประเมินผล เพื่อให้ทรำบว่ำนิทรรศกำรที่จัด ขึ้นนั้นมีข้อดีและข้อควรปรับปรุงอะไรบ้ำง  กำรแจกแบบสอบถำมแล้ วให้ผู้เ ข้ำชมตอบคำถำมใน แบบสอบถำมนั้น หรืออำจจะใช้วิธีกำรสัมภำษณ์ผู้เข้ำชม นิทรรศกำรก็ได้ เมื่อได้ข้อมูล มำแล้วก็นำไปวิเครำะห์ผล และประเมินผลต่อไป

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 29

กระดำษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำนกำรแกะสลักผักและผลไม้ ชื่อ.................................นำมสกุล................................ชั้น.......เลขที.่ .........

ข้อ ก ข ค ง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. รวม

คะแนน

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 30

กระดำษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง กำรจัดนิทรรศกำรแสดงผลงำนกำรแกะสลักผักและผลไม้ ชื่อ.................................นำมสกุล................................ชั้น.......เลขที.่ .........

ข้อ ก ข ค ง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. รวม

คะแนน

เล่มที่ 10 เรื่อง การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้ 31

บรรณำนุกรม กำรจัดนิทรรศกำร.[ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก : http://home.kku.ac.th/kchaiy/361471Exhibition/index.html. (วันที่ค้นข้อมูล : 15 มีนาคม 2554). ณภัทร ทองแย้ม. แกะผักสลักลำย. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2551. นิทรรศกำรและกำรจัดแสดง.[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://school.obec.go.th/ khunrun/CAI/Exhibition/index.html. (วันที่ค้นข้อมูล : 15 มีนาคม 2554). ศักรินทร์ หงส์รัตนาวรกิจ. กำรแกะสลักผักผลไม้และกำรจัดตกแต่ง. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2551.