Vertaling Ben Van Poucke artikel 'Von den Bergen bis ins Meer - Microplastics' Bron: DAV Panorama/#Mach's einfach campagne / Foto's: DAV & Ben Van Poucke
Microplastic...
Van de bergen tot in de zee Vandaag de dag wordt er veel gezegd en geschreven over microplastics. Helaas leveren wij als bergbeklimmers & alpinisten ook onze bijdrage. De campagne #machseinfach van de Deutsche Alpenverein wil daarom mensen informeren over het onderwerp en laten zien hoe we onze plastic voetafdruk in het milieu kunnen veranderen & verkleinen.
MICROPLASTIC, WAT IS DIT NU EIGENLIJK?
WAT HEEFT MICROPLASTIC NU MET BERGSPORT TE DOEN?
Plastic is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, vooral in verpakkingen, maar ook als synthetische vezels in onze (outdoor) kleding. Microplastics zijn deeltjes die kleiner zijn dan vijf millimeter en zijn gemaakt van vaste, in water onoplosbare plastic deeltjes. Er wordt onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire microplastics. Primair microplastic werd geproduceerd als een extra klein deeltje. Het wordt gebruikt in veel hygiëneartikelen zoals scrubs of tandpasta, maar ook in wasmiddelen. Secundaire microplastics ontstaan wanneer grotere deeltjes worden samengedrukt, bijvoorbeeld bij het wassen van polyester kleding, wanneer plastic verpakkingen in kleinere delen uiteenvallen of bij wrijving door banden.
Ook als bergbeklimmers dragen wij bij aan de ophoping van microplastics in de zee, want 35% van de microplastics is afkomstig van synthetisch textiel. Onze functionele kleding is meestal gemaakt van polyamide of polyester en houdt ons bijvoorbeeld warm in een fleece pullover. Bij het wassen komen echter de kleinste vezels en deeltjes los en die komen dan in het afvalwater terecht. Microplastics komen echter niet alleen via de mondiale waterkringloop in de oceanen terecht. Eerste studies van het Alfred Wegener Instituut (hoofdzetel Bremen-Duitsland) suggereren dat microplastics zich ook via de lucht verspreiden en zo de gletsjers bereiken. Ook laten we (soms per ongeluk …) plastic achter op de berg. Zelfs de kleinste deeltjes komen in het milieu terecht door slijtage op de rosten van onze zo geprezen bergschoenen met Vibramzool.
MICROPLASTIC IN HET MILIEU. HEROVERWEGEN IS NODIG Kunststof vergaat heel langzaam. Sommige studies suggereren dat het tot 2.000 jaar duurt om te ontbinden. Primaire microplastics komen via de industrie in het afvalwater terecht en zo ook in onze rivieren. In rioolwaterzuiveringsinstallaties bezinken microplastics echter ook met andere vaste stoffen en worden zo als zuiveringsslib over de velden uitgestrooid. Secundair plastic komt door het wassen in ons afvalwater terecht. Kunststofvezels worden vernietigd door wrijvingsprocessen in de wasmachine. In de natuur zie je vaak plastic afval langs de weg liggen. UVstraling, zout, bacteriën of mechanische invloeden breken grotere deeltjes (zogenaamde “macroplastics”) af tot microplastics. Het proces vindt plaats in verschillende snelheden, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden. Vroeg of laat komen deze deeltjes ook in zee terecht. Daar drijven ze in het water en worden ze door zeedieren aanzien als voedsel. Microplastics hopen zich op die manier op in de voedselketen en komen ook zo op ons bord terecht. 1
46
Wetenschappers van de universiteiten van Milaan hebben grote hoeveelheden microplastics ontdekt op gletsjers in het Italiaanse Val di Sole (zie https://www.alpenverein.de/natur/verbot-von-plastikim-skigebiet). De berghutten in de omgeving gebruiken daarom sinds dit jaar helemaal geen plastic producten meer zoals rietjes of ketchupzakjes. Ook het EU-brede verbod op wegwerpservies en plastic rietjes vanaf 2021 is een stap in de goede richting. Verschillende buitensportmerken leveren grote inspanningen voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën, zoals de ontwikkeling van kunststoffen uit hernieuwbare grondstoffen zoals biologisch katoen, brandnetel of hennep. Uit houtvezels kunnen dan weer materialen voor fleece kledij hergebruikt worden. Ook wordt er onderzocht wat men uit gerecycleerd koffiegruis kan bekomen (Ceplex Green Membraan).
