ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ τεύχος 158

ΚΕΜΠΚΡ 558

ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ: 2408

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Έτος 34ο • Τεύχος 158

Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2014

Σπύρου Δοντά 10, 117 43 Μακρυγιάννη

ΣΕΛΑΧΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΦΑΓΕΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΕΑΤΩΝ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ - SUPER MARKET

ΚΑΛΛΟΝΗ ΛΕΣΒΟΥ Τηλ.: 22530 22814 ΣΦΑΓΕΙA Τηλ./Fax: 22530 29222

περιεχόμενα Πρώτη σελίδα …………………....................................... 3 Τα εν οίκω... (Οι δραστηριότητες του Συλλόγου) ............ 4 Πελαργός ή λελέκι: Από τον Αίσωπο και τη λαϊκή παράδοση συνεργάτης στο περιοδικό μας ……….…… 9 Φθινοπωρινή ομορφιά (ποίημα) …......................…… 12 Στον πατέρα μου (ποίημα) ….................................…… 12 Ο δρόμος για το πανηγύρι του Αγίου Ιγνατίου ......….. 13 Το αρνί και η εκδρομή της έκτης τάξης …............….. 14 ΣΑ ΠΤΑ ΛΕΜΙ: Αθώος ι κατηγορούμενους, ‘ε πληρών’ς κίπουτα! …..............................………..….. 17 Όσα ακούει η πλατεία ……............………………… 18 Η «ονοματοδοσία» στο χωριό μου το Κεράμι ......… 20 Αλέξανδρος: Ο πρώτος Επίσκοπος Μηθύμνης …… 23 Εκδηλώσεις: Καλοκαίρι 2014 …….................……… 26 Φάτε μάτια ……...………..………………..........……. 29 Ειδήσεις - Σχόλια - Διάφορα ……...........……...……. 30 Τα χωριά της Καλλονής ……….............……………. 34 Κοινωνική ζωή …………................…………………. 39 Συνδρομές ……...................……………………...…… 43 Η σελίδα των νέων: Όνειρα & νέοι: Δύο αντίθετες έννοιες; ......................... 47 Βιβλιοπαρουσίαση: «Με γέλιο και με δάκρυ - Μικρές ιστορίες της Σκάλας Καλλονής» ……........................…. 48

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ

Α. ΚΥΡΙΑΖΗΣ, Β. ΑΛΒΑΝΟΥ, ΑΝΤ. ΜΩΡΟΥ, ΣΤ. ΒΑΛΤΑΣ, Θ. ΜΥΖΙΚΑΣ, Δ. ΒΑΝΕΛΛΗΣ, Θ. ΠΕΤΡΟΥ, Δ. ΡΑΔΙΤΣΑΣ, Ν. ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ, Μ. ΤΡΑΠΕΖΑΝΛΗΣ, ΣΤΡ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ, Β. ΑΛΒΑΝΟΥ, Δ. ΚΑΦΙΔΟΥ-ΞΕΝΟΥΛΗ, ΑΙΜΙΛΙΑ ΛΙΤΙΝΑ, Μ. ΣΑΛΟΥΒΑΡΔΟΥ-ΒΑΛΤΑ, ΧΡ. ΤΡΑΓΕΛΛΗΣ, Π. ΧΡΥΣΙΔΗΣ, Π. ΣΚΟΡΔΑΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΪΔΑ, ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΣΟΥΜΑΡΗΣ, ΣΤΡ. ΜΙΣΓΙΡΗΣ.

Πρώτη Σελίδα Σημάδι ανάκαμψης απ’ την κρίση; Πάντως ένα Νόμπελ Ειρήνης δόθηκε σε ανθρώπους που αγωνίστηκαν για το δικαίωμα εκπαίδευσης των παιδιών, και μάλιστα διπλό: στη 17χρονη Πακιστανή μαθήτρια Μαλάλα Γιουσαφζάϊ που πυροβολήθηκε από τους Ταλιμπάν το 2012, για να την εμποδίσουν να πηγαίνει σχολείο, και στον Ινδό ακτιβιστή Κάιλας Σατιάρτι («Κάθε φορά βλέπω την ίδια χαρά να φτερουγίζει στο πρόσωπο κάθε παιδιού που βγαίνει απ’ τη σκλαβιά και αρχίζει μια νέα ζωή στην ελευθερία»). Μια βράβευση που τιμά τον Άνθρωπο, τον Πολιτισμό, δείχνει την ηθική-πνευματική ανάκαμψή μας, τη θέλησή μας να γεφυρώνουμε τις διαφορές. Ξεκινάμε απ’ τα παγκόσμια γεγονότα για να έρθουμε και στα ελληνικά κι ύστερα στα τοπικά. Όλους μας αφορά η Παιδεία, ο Πολιτισμός. Κι όταν λέμε παιδεία, δεν εννοούμε μόνο το σχολείο, είναι η δια βίου μάθηση, είναι η συμπεριφορά μας, οι αξίες μας. Κι όταν μιλάμε για πολιτισμό, εννοούμε γενικά το «ευ ζειν», υλικά, πνευματικά, κοινωνικά. Ο Σύλλογός μας θεωρεί ως πρωταρχικό του έργο τα πολιτιστικά.

• Μέσα απ’ το περιοδικό αφενός με τη συνέχιση της παράδοσης, αφετέρου με την προβολή νέων μορφών πολιτιστικής έκφρασης.

Περιοδικό του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου ΕΤΟΣ 34ο • ΤΕΥΧΟΣ 158 • ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ • ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: €0,02 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΔΟΝΤΑ 10, 117 43, ΑΘΗΝΑ Τηλ./Fax: 210 9242492 . web: www.takalloniatika.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ξ. ΒΑΛΤΑΣ ΘΗΡΑΣ 15, 153 44, ΓΕΡΑΚΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 210 6047116, 6992 887809 . e-mail: instaval@yahoo.com ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΩΡΟΥ ΕΥΕΡΓ. ΓΙΑΒΑΣΗ 73, 153 41 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τηλ.: 210 6544573 . e-mail: antimor@otenet.gr ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 147/951522-49 ΙΒΑΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ GR60 0110 1530 0000 1539 4544 975 Τη μακέτα του τίτλου σχεδίασε αφιλοκερδώς για το περιοδικό ο ταλαντούχος σχεδιαστής ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤ. ΣΠΕΡΤΟΣ Φωτό Εξωφύλλου: Χάνια: Σύνθεση (Ειρήνη Παϊδα) ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: DIATHLASIS ΑΙΟΛΟΥ 71, 15354, ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 2106613813. e-mail: info@diathlasis.com.gr

• Με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις όλης της χρονιάς και ιδιαίτερα τα δρώμενα του καλοκαιριού.

• Με ανταλλαγές και επαφές με άλλους Συλλόγους, γιατί έχουμε πολλά να μάθουμε ο ένας σύλλογος απ’ τον άλλο. Πάνω απ’ όλα τη σημασία της συνεργασίας, που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ευεργετική για το παρόν και το μέλλον του νησιού μας. Ελπίζουμε και ευχόμαστε η νέα Δημοτική Αρχή στο πλαίσιο των καθηκόντων της να ενδιαφερθεί έμπρακτα για τον πολιτισμό της Καλλονής: Να ανοίξει το σπουδαίο Λαογραφικό Μουσείο, να μεριμνήσει για τη δημιουργία Δημοτικής Βιβλιοθήκης (γνωρίζουμε πως στη «Λέσχη Αρίσβη» υπάρχουν πολλά και σημαντικά βιβλία), να δώσει ευκαιρίες στους πολιτιστικούς συλλόγους για εκδηλώσεις και έργα. Μέσα απ’ όλα αυτά και πολλά άλλα θα στηριχθούν οι νέοι του τόπου μας, θα μπορέσουν να βρουν δημιουργικές διεξόδους στον ελεύθερο χρόνο τους. Γιατί η Καλλονή και οι Καλλονιάτες πρέπει να ζουν και το φθινόπωρο και προπαντός τον χειμώνα! Αντιγόνη Μώρου, υπεύθυνη σύνταξης

Τα εν οίκω...

συλλόγου οι δραστηριότητες του

Στη Σκάλα Καλλονής τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αριστοτέλη (06/08/14)

Η παράσταση «Φωνές της Μικρασίας» ταξιδεύει!

(1/8/14 και 7/8/14) Με τις «Φωνές της Μικρασίας», την περσινή μας θεατρική παράσταση, συμμετείχαμε στα πολιτιστικά δρώμενα του Συλλόγου Σκαλοχωριτών Λέσβου, την 1η Αυγούστου. Το έργο μας παίχθηκε σε υπαίθρια σκηνή στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου μπροστά σε ένα μεγάλο κοινό. Ακολούθησε γεύμα που παρέθεσε στη θεατρική μας ομάδα εκ μέρους του Συλλόγου ο δραστήριος πρόεδρος του σε τοπική ταβέρνα.

Την Τετάρτη 6 Αυγούστου 2014, το βράδυ, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αριστοτέλη, στη Σκάλα Καλλονής. Στον κόλπο Καλλονής, ο μεγάλος φιλόσοφος έκανε από το 345 έως το 342 π.Χ. τις βιολογικές του μελέτες και θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστήμης της βιολογίας, μαζί με τον μαθητή και διάδοχό του στη Σχολή που ίδρυσε στην Αθήνα, γνωστή ως Λύκειο και αργότερα ως Περιπατητική Σχολή, τον Θεόφραστο τον Ερέσιο. Η εκδήλωση, την οποία οργάνωσε ο Πολιτιστικός και Περιβαλλοντικός Σύλλογος Σκάλας Καλλονής «Η Πρόοδος», ξεκίνησε με χαιρετισμούς από τον Πρόεδρο του Συλλόγου της Σκάλας Καλλονής, Αντώνη Δουκέλλη, τον Πρόεδρο του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου, Σταύρο Βαλτά, τον Καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης της Θάλασσας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιώργο Κόκκορη και τον Δρ. Ιωάννη Τρίπατζη. Ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αριστοτέλη από τον Δήμαρχο Λέσβου, Δημήτρη Βουνάτσο, και ομιλία για τον Αριστοτέλη από τον φιλόλογο και συγγραφέα, Χρήστο Σταυράκογλου.

Με την ίδια παράσταση πήραμε μέρος και στον εορτασμό των 120 χρόνων του Αναγνωστηρίου Αγιάσου στις 7 Αυγούστου. Το έργο παίχθηκε στο κλειστό Θέατρο του Αναγνωστηρίου, με τις απαιτούμενες μικρές αλλαγές στη σκηνοθεσία. Την παράσταση παρακολούθησε και ο απερχόμενος Δήμαρχος Λέσβου, κ. Βουνάτσος, ο οποίος συνεχάρη τους εκπροσώπους του Συλλόγου Καλλονιατών για το έργο.

Παρουσίαση του συγγραφικού έργου του Στρατή Μισγίρη (09/08/14) Αμέσως μετά έγινε η αποκάλυψη της πλάκας με το νέο όνομα της Πλατείας (Πλατεία Αριστοτέλους) και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την προβολή του ντοκιμαντέρ του BBC, με θέμα: «Η λιμνοθάλασσα του Αριστοτέλη» και κέρασμα από τα μέλη του Συλλόγου. Στον χώρο των αποκαλυπτηρίων λειτούργησε έκθεση φωτογραφίας με θέμα: «Η παλιά Σκάλα».

4

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Με την παρουσία των Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μηθύμνης κ.κ. Χρυσοστόμου, του Αντιδήμαρχου Καλλονής, Δημήτρη Ζαφειρίου και της εκλεγμένης συμβούλου της Περιφέρειας Β. Αιγαίου Μαρίας Νικολάρα, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 9 Αυγούστου, το βράδυ, στον αύλειο χώρο του «Λουτρού» Καλλονής, η παρουσίαση του συγγραφικού έργου του ιστορικού της Καλλονής διδασκάλου Στρατή Μισγίρη, που οργάνωσε ο Σύλλογος Καλλονιατών Λέσβου με εξαιρετική επιτυχία.

Τη συγγραφική δραστηριότητα του Στρατή Μισγίρη παρουσίασαν οι: Αριστείδης Κυριαζής, συγγραφέας - καθηγητής και Αριστείδης Καλάργαλης, συγγραφέας - εκπαιδευτικός. Την παρουσίαση συντόνισε με επιτυχία η κ. Όλγα Χατζηευστρατίου. Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου, Σταύρος Βαλτάς ο οποίος και απένειμε στον συγγραφέα ιστορικό, εκ μέρους του Δ. Σ. του Συλλόγου, τιμητική πλακέτα.

Λέσβου και ο Συνδέσμος Φίλων & Φιλάθλων ΑΤΤΙΚΗΣ της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ. Τη γιορτή τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Λέσβου, Δημήτρης Βουνάτσος, ο Αντιδήμαρχος Καλλονής, Δημήτρης Ζαφειρίου, ο πρόεδρος της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ, Νίκος Μιχαλάκης, ο Πρωτοσύγγελος της Ι.Μ.Μ. Αρχιμανδρίτης κ. Νικόδημος Κουτσαμπάσης, εκ μέρους του Μητροπολίτη Μηθύμνης, και ο εφημέριος Καλλονής, Πατέρας Παναγιώτης Ιωακείμ. Την εκδήλωση, με έντονο καλλονιάτικο χρώμα, άνοιξε με ομιλία του ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καλλονιατών, Σταύρος Βαλτάς, και ακολούθησαν ο Στράτος Καλογήρου, Πρόεδρος του Συνδέσμου Φίλων & Φιλάθλων ΑΤΤΙΚΗΣ της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ, ο Διονύσης Χατζηευστρατίου, Πρόεδρος του Συνδέσμου Blue Sardines Καλλονής και ο Παναγιώτης Ψωμάς, Πρόεδρος του Συνδέσμου της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ Αυστραλίας. Ζεστό χειροκρότημα δέχθηκε ο Πρόεδρος της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ, Νίκος Μιχαλάκης λαμβάνοντας τον λόγο. Εδώ βγήκε και η είδηση σχετικά με την αλλαγή του ονόματος της ομάδας!

Παρουσίαση του βιβλίου της Αντιγόνης Μώρου: «Η Πύρρα και ο μυστικός χάρτης» (11/08/14) Με την παρουσία των: Δημάρχου Λέσβου, Δημήτρη Βουνάτσου, Αντιδήμαρχου Καλλονής, Δημήτρη Ζαφειρίου, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μηθύμνης κ.κ. Χρυσοστόμου, τη Δευτέρα 11 Αυγούστου 2014, το βράδυ, στον αύλειο χώρο του «Λουτρού» Καλλονής, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου της Αντιγόνης Μώρου, με τίτλο: «Η Πύρρα και ο Μυστικός Χάρτης - Από τη Μικρασία στη Λέσβο», που οργάνωσε ο Σύλλογος Καλλονιατών Λέσβου. Το βιβλίο παρουσίασαν οι: Χρήστος Σταυράκογλου, συγγραφέας - φιλόλογος και ο Δημήτρης Βανέλλης, σεναριογράφος κόμικς - λογοτέχνης. Την παρουσίαση συντόνισε ο Σταύρος Βαλτάς, και αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασε η κ. Μαρία Κέλμαλη.

Αναλυτικά η ομιλία του Νίκου Μιχαλάκη:

Η γιορτή της Αντάμωσης (16/08/14) Με πλήθος κόσμου και με μπόλικο κέφι γιορτάστηκε και φέτος στα Χάνια, στο παραδοσιακό καφενείο « Ο ΤΡΥΦΩΝ», η γιορτή της Αντάμωσης, το Σάββατο 16 Αυγούστου. Τη μεγάλη γιορτή της Καλλονής οργάνωσαν από κοινού ο Σύλλογος Καλλονιατών

«Εγώ δεν έχω μάθει να μιλάω σε κόσμο ή να κάνω ανακοινώσεις. Έχω μάθει να δουλεύω. Να δουλεύω με την ομάδα και να προχωράμε προς τα πάνω. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Θέλω να πω ένα ευχαριστώ σε εσάς τους Καλλονιάτες, γιατί τώρα τελευταία η στήριξη της ομάδας από σας είναι πολύ μεγάλη και ιδιαίτερα από τους τρεις συλλόγους. Νιώθουμε τη στήριξη αυτή και ανταποκρινόμαστε. Θέλω να πω όμως κάτι: εσείς οι Καλλονιάτες μπορείτε να κάνετε πολλά πράγματα μαζί αλλά δεν τα κάνετε. Δεν ενώνεστε όπως πρέπει για να πετύχετε πράγματα. Είστε από εδώ και από εκεί. Μαζευτείτε όλοι μαζί για να πετύχετε. Αν δε μαζευτείτε, δεν θα τα καταφέρετε. Προσπαθείτε αλλά μόνο στα λόγια. Ένα παράδειγμα θα σας πω. Ειπώθηκε πριν λίγο κάτι για αντιμνημόνια κλπ. Από σάς όλους τους Καλλονιάτες δεν έπρεπε να είναι κανένας υποψήφιος για τις

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

5

εκλογές που πέρασαν. Για να δείξετε την αντίδρασή σας. Μαθαίνω και κάτι άλλο. Ο παιδικός σταθμός της Καλλονής υπολειτουργεί. Μίλησα με την κυρία Αντωνέλλη και μου είπε η ίδια πως πληρώνει στους εμπόρους με δίμηνες επιταγές και πως εκείνοι δεν μπορούν να το δεχτούν. Οι έμποροι πρέπει να καταλάβουν πως ζουν από τους γονείς των παιδιών αυτών και θα πρέπει να συνεισφέρουν, ώστε να συνεχιστεί η λειτουργία του παιδικού σταθμού. Εμείς ως ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗ θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, ώστε να βοηθήσουμε τόσο στο κτιριακό πρόβλημα, όσο και ενισχύοντας οικονομικά. Τώρα που επέστρεψε η ομάδα στον τόπο της, στο νησί -μην σας πειράζει που είναι στη Μυτιλήνη, στο νησί είναι- θα έχει κάποια έσοδα από την στήριξη των φιλάθλων. Κάποια από αυτά τα έσοδα θα πάνε και προς αυτή την κατεύθυνση. Και κάτι άλλο και να κλείσω με αυτό. Η ιστορία έχει γράψει πως αυτή η ομάδα προέκυψε από την ένωση δύο σωματείων του Αρισβαίου Καλλονής και του Απόλλωνα Δαφίων. Αυτό δεν αλλάζει. Είναι μια αθλητική ένωση των ομάδων του λεκανοπεδίου που σήμερα εκπροσωπεί όλη τη Λέσβο. Πρόθεσή μας είναι να μείνει μόνο το Καλλονή ως όνομα της ομάδας και σύντομα σε κάποια από τις επόμενες γενικές συνελεύσεις μας θα τεθεί προς αλλαγή το όνομα της ΠΑΕ, η οποία θα ονομαστεί ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗ. Καλή επιτυχία λοιπόν! Να ανταμώνετε, να βρίσκεστε, να μας στηρίζετε, να σας στηρίζουμε και να βρισκόμαστε όλοι μαζί! Και του χρόνου!».

Μια αξέχαστη εκδρομή με τους Καλλονιάτες για την «Καλλονή» στην Αρκαδία! (21/09/14) Μια εκδρομή αλλιώτικη απ’ τις άλλες! Θα την θυμόμαστε πάντα! Με λίγες λέξεις, τα είχε όλα! Όλα εκτός από… ένα γκολ! Ομολογουμένως, ξεκίνησε με πολύ κέφι και διάθεση να περάσουμε καλά και περάσαμε! Όλα ήταν υπέροχα! Το παλιό παιδικό τραγουδάκι «επεράσαμ’ όμορφα» δεν ήταν παρά η πραγματικότητα! Πρώτη στάση ο Ισθμός για καφέ! Στάση δεύτερη Μονή Καλτεζών, όπου ουσιαστικά ξεκίνησε η επανάσταση του 1821. Εκεί συνεδρίασε για πρώτη φορά η Πελοποννησιακή Γερουσία και λειτούργησε κρυφό σχολειό, σε πείσμα των σύγχρονων αμφισβητιών! Μια διαδρομή μοναδική σε ένα απέραντο Αρκαδικό δάσος, (Δρυμός Σκιρίτιδας, με προϋπάρχοντα τμήματα παλιού δάσους με δρυς- περιοχή Αγίου Χριστοφόρου), βγαλμένο απ’ την ελληνική μυθολογία, με πανύψηλα δέντρα που ήλιος δεν περνούσε!

Παπαδόπουλος. Μας ευλόγησε, κέρασε τα ποτά του γεύματος και ευχήθηκε νίκη στην ομάδα μας. (Αλλά για να είναι δίκαιος, λόγω εντοπιότητας, υποστηρικτής του Αστέρα Τρίπολης γαρ, ΙΣΟΠΑΛΙΑ!).

Στάση τρίτη για γεύμα στο χωριό Πάπαρη! Εκεί μας υποδέχθηκε ο Μητροπολίτης Μαντινείας και Κυνουρείας κκ. Αλέξανδρος

Στάση πέμπτη για καφέ στο Olympus Plaza λίγο έξω απ΄την Τρίπολη.Ηθικό δίδαγμα: όλες οι εκδηλώσεις που γίνονται με τον Συνδέσμο Φίλων & Φιλάθλων ΑΤΤΙΚΗΣ της ΠΑΕ ΚΑΛΛΟΝΗΣ έχουν μεγάλη επιτυχία!

Στάση τέταρτη στο γήπεδο Θ. Κολοκοτρώνης στην Τρίπολη! Εκεί σταθήκαμε άτυχοι, δεν έπαιξε η Καλλονή καλά και χάσαμε 1-0 από τον Αστέρα. Όμως δεν σταματήσαμε από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό να την υποστηρίζουμε και να την επευφημούμε!

ΥΓ.1 Δόθησαν δώρα, τέσσερα λευκώματα έκδοσης του Συλλόγου μας, «Η Καλλονή της Λέσβου μέσα από παλιές φωτογραφίες»: Α) Στη Μονή Καλτεζών, Β) Στον Μητροπολίτη Μαντινείας και Κυνουρείας, Γ) Στον Σύνδεσμο των Φιλάθλων του Αστέρα Τρίπολης και Δ) Στη ΠΑΕ Αστέρας Τρίπολης. ΥΓ.2 Την εκδρομή μας τίμησαν με την παρουσία τους οι πρόεδροι του Συλλόγου Αγιασωτών Σταύρος Αγοραστός, του Συλλόγου Σκαλοχωριτών Αδάμ Καρέκος και ο δικηγόρος φίλος του Συλλόγου και του Συνδέσμου κ. Βασίλης Κανατάς.

Ψητοπωλείο Αλεξανδρή Κρέ παραγω ατα γής μα

ς

Πλατεία Καλλονής

Τηλ: 22530 24777

λαογραφία & Παράδοση

Πελαργός ή Λελέκι ση ο δ ά ρ α π ή ϊκ α λ τη ι α κ ο από τον Αίσωπ συνεργάτης στο περιοδικό μας! Χειμώνιασε και φεύγουν τα πουλιά γοργά ο πελαργός τα πελαγώνει κι η φλύαρη χελιδονοφωλιά χορτάριασε παντέρημη και μόνη...

> του Σταύρου Βαλτά

(Το Φθινόπωρο, Γεώργιος Δροσίνης)

O πελαργός είναι αναμφίβολα ένα ιδιαίτερα αγαπητό από τους ανθρώπους πουλί. Άλλωστε ζει ανάμεσά μας, ενώ ένα πλήθος θετικών παραδόσεων τον περιβάλλει. Σύμβολο μητρότητας λόγω της παραμοιώδους στοργής για τα μικρά του (ποιος δεν θυμάται την πρώτη ερμηνεία που άκουσε για το πώς έρχονται τα παιδιά στον κόσμο;), αλλά και σύμβολο ευτυχίας, καλότυχος ο ιδιοκτήτης του σπιτιού που εκεί θα κατασκευάσει τη φωλιά του. Ανέκαθεν ο άνθρωπος έδειχνε σεβασμό στους πελαργούς, που τους θεωρούσε ωφέλιμα πουλιά, επειδή τρέφονταν με έντομα, σαύρες, ποντίκια και προπαντός με φίδια. Οι χωρικοί τους συμπαθούσαν, γιατί ακολουθούσαν το αυλάκι που άνοιγε το άροτρό τους και έτρωγαν τα σκουλήκια και τις προνύμφες που κατέστρεφαν τις καλλιέργειές τους. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι είναι άνθρωποι μεταμορφωμένοι, και ο Πλούταρχος αναφέρει ότι στη Θεσσαλία όποιος σκότωνε πελαργό, τον τιμωρούσαν με θάνατο. Αλλά και αργότερα, εξαιτίας των προλήψεων, που ήταν πολύ διαδεδομένες τόσο στις Χριστιανικές, όσο και στις Ισλαμικές χώρες, ο πελαργός απολάμβανε παντού ιδιαίτερη προστασία. Με το όνομα του πελαργού, που συχνά λέγεται και λελέκι, συνδέεται μια ολόκληρη σειρά από μύθους. Από τον καιρό του Αριστοφάνη και του Σοφοκλή έως τα χρόνια των τελευταίων Πατέρων της Εκκλησίας, ο πελαργός θεωρείται ότι κάνει υποδειγματική οικογενειακή ζωή και ότι είναι πιστός τηρητής της έκτης εντολής: Ου μοιχεύσεις. Πάρα πολλά επίσης έχουν γραφτεί για τα περίφημα «δικαστήρια των πελαργών», όπου αποφασίζεται η ποινή του θανάτου για εκείνον που θα καθυστερήσει να φτάσει στη συγκέντρωση που γίνεται πριν από την μετανάστευση (στην περιοχή του λεκανοπεδίου της Καλλονής Λέσβου η συγκέντρωση γίνεται στον ποταμό Τσικνιά και στην περιοχή Λίπεδα Εννια καμάρες - Αγ. Γεώργιος Παρασιγίου), κατ’ άλλους η ποινή για τους ανήμπορους να ακολουθήσουν ή για κείνον που πρόδωσε τη συζυγική πίστη.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

9

Ο Όμηρος συγκρίνει τους Τρώες που ετοιμάζονται για πόλεμο με τους πελαργούς, που ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν το μέρος όπου κλωσούν, όταν αρχίζει το κρύο. Οι αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Πλούταρχος, ο Πλίνιος, ο Αιλιανός, ο Φίλων, ο Πορφύριος κ.ά. μας δίνουν πολλές πληροφορίες για την αγάπη που δείχνουν οι πελαργοί στα παιδιά τους, ο Αριστοτέλης όμως τις χαρακτηρίζει θρύλους. Σε πολλούς, επίσης, μύθους, όπως π.χ. του Αισώπου, ο πελαργός παίζει σπουδαίο ρόλο. Αλλά ακόμη και στην ιστορική παράδοση γίνεται αναφορά στην παρουσία του πελαργού. Έτσι, όταν ο Αττίλας το 452 μ.Χ. πολιορκούσε την Ακυληία στην Αδριατική και, απελπισμένος πως δεν θα μπορέσει να την κυριεύσει, ήταν έτοιμος να λύσει την πολιορκία, άλλαξε γνώμη, όταν είδε να φεύγουν οι πελαργοί που είχαν χτίσει τις φωλιές τους στις στέγες των σπιτιών της πολιορκημένης πόλης. Γιατί την αναχώρηση των πελαργών τη θεώρησε καλόν οιωνό. Πραγματικά αντί να φύγει έκανε επίθεση και την κυρίευσε. Από τα παλιά επίσης χρόνια πίστευαν πως, όταν οι γέροι πελαργοί χάσουν τη δύναμη και τα φτερά που τους ζεσταίνουν, τότε οι νεαροί πελαργοί αναλαμβάνουν τη διατροφή τους και μαδούν τα δικά τους φτερά για να σκεπάσουν με αυτά τους γονείς τους. Η δοξασία αυτής της συγκινητικής αυτοθυσίας ήταν τόσο πολύ διαδεδομένη στις παραδόσεις όλων των λαών, ώστε ο νόμος που στην αρχαιότητα υποχρέωνε τα παιδιά να γηροκομούν τους γονείς τους είναι γνωστός με το όνομα «πελαργικός νόμος» και η ανταπόδοση των τροφείων από τα φιλόστοργα παιδιά στους γονείς ονομάστηκε «αντιπελαργία» ή «αντιπελάργηση». Μια ακόμα από τις πιο διαδεδομένες δοξασίες είναι πώς, όταν μεταναστεύουν οι πελαργοί, προηγούνται πάντα οι κουρούνες, που τους δείχνουν το δρόμο και τους χρησιμεύουν για οδηγοί. Επίσης πιστεύεται ότι μεταναστεύουν ζευγαρωμένοι. Γι αυτό, όταν πολλές φορές ο νεοφερμένος σε κάποιο μέρος πελαργός εξαφανιστεί, ύστερα από λίγες μέρες λένε ότι πάει να φέρει τη σύντροφό του. Σε άλλα πάλι μέρη πιστεύουν πως, όταν οι πελαργοί που φθάνουν είναι καθαροί και ολόλευκοι, τότε θα έχουμε ξηρασία, απεναντίας όταν είναι βρώμικοι και λερωμένοι, μας περιμένει βροχερή χρονιά. Στην Ανατολή, όπου

10

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

συνήθιζαν ν’ αποδίδουν στα ζώα και ιδιαίτερα στα πουλιά μεγάλη σημασία σαν σύμβολα, ο πελαργός συμβόλιζε, ιδίως στους Αιγυπτίους, την ευσέβεια και τη δικαιοσύνη και γι’ αυτό κοσμούσε το πάνω μέρος του σκήπτρου των βασιλέων. Συχνά επίσης σε δακτυλιόλιθους βρίσκουμε παραστάσεις με πελαργούς να σκοτώνουν φίδια, ενώ σε άλλα αρχαία έργα τέχνης απεικονίζονται σε διάφορες σκηνές κυνηγίου υδρόβιων πουλιών μαζί με άλλα πουλιά. Απεικονίζεται επίσης σε μακεδονικά νομίσματα και στη Ρώμη μαζί με την εικόνα της ευσπλαχνίας. Αξίζει να σημειώσουμε τον σεβασμό και την αγάπη που τρέφουν για τους πελαργούς οι Τούρκοι, που τους αποκαλούν «τα πουλιά του Μωάμεθ». Στην ανατολή πιστεύουν ότι το σπίτι που ο πελαργός διάλεξε για να χτίσει τη φωλιά του δεν κινδυνεύει από τη φωτιά, και στην Ευρώπη ότι η εγκατάσταση ενός ζευγαριού πελαργών σ’ έναν τόπο προμηνύει καλή σοδειά για την περιοχή. Ο πελαργός αναφέρεται, επίσης, συχνά σε παροιμίες και, επειδή έρχεται πάντα στην ώρα του, οι ποιητές τον ύμνησαν σαν έναν απ’ τους χαρακτηριστικούς αγγέλους της άνοιξης. Πολλές φορές ακόμη δάνεισε το όνομά του σε οικογένειες, φυτά, τοποθεσίες, δρόμους και εστιατόρια, αλλά και την εικόνα του σε γραμματόσημα διαφόρων χωρών.

Διωγμός στα... «τουρκοπούλια»! Το 1729 μεγάλος αριθμός πελαργών είχαν χτίσει τις φωλιές τους στη Σμύρνη. Αυτά τα πουλιά, κατά τον Ολλανδό ευπατρίδη Aegidius van Egmont, δίνουν την ευκαιρία στους κατοίκους για μια περίεργη διασκέδαση. Οι Σμυρνιοί τοποθετούν αυγά χήνας στη φωλιά του πελαργού και, όταν ξεκλωσσήσει η πελαργίνα και βγουν τα πουλιά, το αρσενικό βλέποντας πως το χηνόπουλο είναι διαφορετικό πουλί απ’ το δικό του αναστατώνεται και προκαλεί γενικό συναγερμό. Οι άγριες κρωξιές του συγκεντρώνουν στη φωλιά πλήθος άλλων πελαργών. Εκεί διαπιστώνεται η «μοιχεία» και αποφασίζεται να τιμωρηθεί η μοιχαλίδα για την καταισχύνη της. Τη θανατώνουν λοιπόν αμέσως με δυνατά ραμφίσματα. Στο μεταξύ ο πελαργός θρηνεί γοερά σε μιαν άκρη για την κακοτυχία που τον ανάγκασε να καταφύγει σε τέτοια σκληρά μέτρα. Πολλοί Ευρωπαίοι περιηγητές που ταξίδεψαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του εθνικού ξεσηκωμού γράφουν στα χρονικά τους ότι οι Έλληνες στα χρόνια της σκλαβιάς μισούσαν τα λελέκια, γιατί τα θεωρούσαν «τούρκικα πουλιά», σύμβολα κι αυτά της τυραννίας, κι ότι ύστερα από την επανάσταση διώχνοντας τους Τούρκους φρόντισαν να αφανίσουν όχι μόνο ό,τι θύμιζε την οθωμανική τυραννία, τζαμιά, τούρκικα αρχοντικά, δημόσιες κρήνες, αλλά και τα λελέκια. Αυτό έγινε κυρίως

στην Αθήνα ύστερα από την κατάληψη του φρουρίου το 1821. Οι αγωνιστές, όπως γράφει ο George Waddington, έδιωξαν όλα τα λελέκια που είχαν στήσει τις φωλιές τους στις καμινάδες των σπιτιών ή στις κολώνες των αρχαίων μνημείων. Ένας άλλος περιηγητής, ο J. Hartley, έγραφε το 1828: «Η αντιπάθεια των Ελλήνων κατά των Τούρκων έφθασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε εξόντωσαν όλα τα λελέκια στον τόπο τους. Όταν τους ρώτησα γιατί, μου είπαν: «Το λελέκι είναι τούρκικο πουλί. Ποτέ δεν έχτιζε τη φωλιά του σε σπίτι ελληνικό αλλά πάντα σε τούρκικο». Φυσικά οι πελαργοί προτιμούσαν τα ψηλά σπίτια των Τούρκων αφεντάδων με τις απλόχωρες καμινάδες από τα ρωμέϊκα σπιτοκάλυβα. Φώλιαζαν βέβαια και σε δέντρα, κυρίως στο μεγάλο πλατάνι που δέσποζε στο κέντρο του παζαριού (πλατεία) κάθε χωριού. Το πλατάνι αυτό ήταν ο συνήθης χώρος εκτελέσεων, με απαγχονισμό των κατάδικων και των εξεγερμένων. O Pouqueville γράφει

για τον μεγάλο πλάτανο στο παζάρι της Tριπολιτσάς ότι παντού έβλεπε κανείς φωλιές πελαργών. H τύχη του πλάτανου αναφέρεται στα «Άπαντα» Tερτσέτη: Διηγόταν ο Kολοκοτρώνης, ύστερα απ’ την απελευθέρωση της πόλης: «Όταν εβγήκα εις την Tριπολιτσά, μου έδειξαν εις το παζάρι τον πλάτανο όπου εκρέμαγαν τους Έλληνας και είπα: - Αιντε, πόσοι από το σόγι μου και από το έθνος μου εκρεμάσθησαν εκεί, και διέταξα και τον έκοψαν.»

Οι «στυλίτες» της πλατείας Καλλονής γράφουν τώρα τη στήλη... « Όσα ακούει η πλατεία». Στα ψηλά σπίτια, στα καμπαναριά του Αγίου Ιωάννη και στις καμινάδες των ελαιοτριβείων, συνήθιζαν να χτίζουν τις φωλιές τους, με τον ερχομό τους την άνοιξη (Μάρτιος) στην Καλλονή, οι πελαργοί. Φέτος μας εξέπληξαν ευχάριστα, όταν ένα νεαρό ζευγάρι αποφάσισε να χτίσει τη φωλιά του σε στύλο της ΔΕΗ (μπροστά από το πρώην κρεοπωλείο του Χαρίλαου Τόμπρα), στο κέντρο της πλατείας. Αμέσως κινητοποιήθηκε όλο το χωριό, υπάλληλοι της ανωτέρω υπηρεσίας ήλθαν και τοποθέτησαν υποστυλώματα για να μη κινδυνεύσει η νεόδμητη κατοικία τους και οι ίδιοι από ηλεκτροπληξία. Από κει ψηλά εποπτεύουν όχι μόνο την πλατεία αλλά και ολόκληρη την Καλλονή, που παρακολουθεί με ενδιαφέρον τη ζωή του ζεύγους των «στυλιτών», αλλά και των παιδιών που μεγαλώνουν. Οι κακές γλώσσες λένε ότι, εάν μπορούσαν να μιλήσουν οι πελαργοί, θα αναστάτωναν όλο τον κόσμο. Γιατί από εκεί ψηλά που κάθονται, βλέπουν και ακούνε όλα όσα συμβαίνουν. Μα επειδή δεν μπορούν να μιλήσουν, κάθε φορά που γίνεται κάτι σημαντικό γύρω τους κροταλίζουν. Οι Καλλονιάτες μάλιστα τους ζήτησαν επίμονα να γράφουν αυτοί την στήλη ΟΣΑ ΑΚΟΥΕΙ Η ΠΛΑΤΕΙΑ στο περιοδικό ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ ως οι πλέον ειδικοί και ενημερωμένοι στα δρώμενα της πλατείας. Είναι τόση μεγάλη η αγάπη τους προς αυτά τα πουλιά, που τα πολιτογράφισαν «Καλλονιατέλια». Εύχονται δε και περιμένουν του χρόνου τα «Καλλονιατέλια» να επιστρέψουν πάλι στη φωλιά τους, πάλι στην πλατεία!

Συγκέντρωση πελαργών στον ποταμό Τσικνιά πριν μεταναστεύσουν (φωτό: Γρηγ. Τσουμάρης) Οι «στυλίτες» της πλατείας Καλλονής

λογοτεχνία

Στον πατέρα μου Φθινοπωρινή ομορφιά Μιχάλης Τραπεζανλής Σαν από θαύμα ξαφνικά σταμάτησε να βρέχει…. Ο ουρανός κουράστηκε, το κλάμα δεν αντέχει… Τα άνθη με γέλια παιδικά στολνούν τα χρώματά τους… Τα κόκκινα τα κίτρινα τα βυσσινιά λάμπουν μες στη ματιά τους….. Οι σκέψεις στάζουνε στη γη την αλήθεια την ψευτιά τους…. Κι οι επιθυμίες στο άχρονο ψάχνουν τη λευτεριά τους…. Την ύπαρξη δεν θα πουλήσω την αγάπη θα γνωρίσω δίχως να κατανοήσω μες σε μια στιγμή θα ζήσω…. Οι γλάροι ξεστρατίσαν, τη θάλασσα αφήσαν μες στους δρόμους της ψυχής μου το ηλιόλουστό τους πέταγμα ζωγραφίσαν χαρίσαν…. Στης καρδιάς μου τα στενά τρέχει ουρλιάζει μ’ αγαπά…. Σε ηλιοσυννεφένια θέα μια πανέμορφη θεά… Στων χειλιών μου τις ανάσες τα φιλιά της ακουμπά και ξεδιψά το πάθος της στο είναι μου στο τώρα μου μέσα πολύ βαθειά…. Στου ουράνιου τόξου τα σκαλιά ξαπλώνει μου χαμογελά μια γνωστή μου άγνωστη Φθινοπωρινή ομορφιά…

Αντιγόνη Μώρου Ένα καλοκαίρι θλιμμένο η αίσθηση της απώλειας διαδρομή κάθε μέρα Καλλονή Μυτιλήνη κι αντίστροφα να τον δεις να του μιλήσεις να μη χαθείς στους διαδρόμους του νοσοκομείου να καταλάβεις τα πορίσματα των ιατρικών εξετάσεων να παίζεις θέατρο είσαι καλά θα φύγουμε γρήγορα μοναχά να τρως να είσαι δυνατός (ήταν κι η ελπίδα κάπου να αχνοφέγγει). Κι εκείνος να περιμένει με το χέρι στον αέρα να σχεδιάζει την ερώτηση «θα φύγουμε;» ή «θα πάμε σπίτι;» Ένα μεγάλο παιδί ένα χαμόγελο στη ζωή μια κουβέντα για τους ανθρώπους όλους. Πατέρα, δεν γέρασες, η μνήμη, το μυαλό σου έξω απ’ τον χρόνο σε βλέπω να κάνεις ανυπόμονος σχέδια για το χωριό το καλοκαίρι πότε θα ανταμώσεις τους φίλους σου, θα αναπνεύσεις το αεράκι της «πλατείας» μες στην Καλλονή στη βόλτα, στο καφενείο, στην παρέα, στην εκκλησία. Όλες οι συζητήσεις για το χωριό πώς πάνε τα πράγματα, αναμνήσεις απ’ τους φίλους, τα παλιά αλλά και τα καινούργια. Έφυγες παραμονή της Παναγιάς, σε κάλεσε η Χάρη Της, μαζευόμασταν στη γιορτή σου στο τραπέζι της αυλής, οικογένεια και φίλοι. Έτσι ήθελες πάντα να γιορτάζεις, κοντά σου μάθαμε το νόημα της γιορτής, της κάθε Κυριακής, όταν μάζευες την οικογένεια κάτω απ’ φτερά σου να έρθουν τα κορίτσια έλεγες κι ο εγγονός («το παλικαράκι») να φάμε όλοι μαζί το κατσικάκι. Πατέρα ξέρω ο καλύτερος τρόπος να σε θυμόμαστε είναι να ζούμε την κάθε στιγμή της ζωής. Γιατί η Ζωή είναι ακριβό δώρο!

Ο δρόμος για το πανηγύρι του Αγίου Ιγνατίου

Τ

ην άνοιξη του 1990 τοποθετήθηκα Διοικητής του 36ου Σ.Π. με έδρα το Στρατόπεδο «Λγου Μαρινέλη» στο ύψωμα Πετσοφάς. Η κοινωνία της Καλλονής με δέχθηκε με αγάπη και εκτίμηση. Όλοι έλεγαν «ο Συνταγματάρχης μας». Δεν είχε μεγάλη παράδοση σε στρατιωτικούς η Καλλονή. Το γεγονός ότι ένα παιδί, που γαλουχήθηκε και ανδρώθηκε στην Καλλονή, έφθασε στον βαθμό του Συνταγματάρχη και επελέγη ως Διοικητής των Μονάδων της περιοχής των, το εκλάμβαναν και οι ίδιοι οι Καλλονιάτες ως δική τους τιμητική διάκριση. Αρχές Οκτωβρίου, λίγες μέρες πριν το πανηγύρι του Αγίου Ιγνατίου, καθόμουν με κάποιους Καλλονιάτες στα «Κυβέλεια» για τον απογευματινό καφέ. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το επικείμενο πανηγύρι και ειδικότερα για το μποτιλιάρισμα που δημιουργείται και που οφείλεται κυρίως στη δυσκολία διασταύρωσης των εισερχομένων-εξερχομένων οχημάτων προς και από το Μοναστήρι. Οι δυνατότητες βελτίωσης της κατάστασης ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, αφού το κομμάτι του δρόμου που οδηγεί στο Μοναστήρι είναι στενό χωρίς περιθώρια διαπλάτυνσης. Κάποια στιγμή ο μακαρίτης Στρατής Λάμπου, που ήταν στην παρέα, απευθύνθηκε σε μένα λέγοντας: «Εγώ, κύριε Νίκο, αν ήμουν στη θέση σου, με τα μηχανήματα που έχει ο στρατός, θα άνοιγα έναν δρόμο από κει που τελειώνουν οι στροφές του Παρθένη μέχρι το Μοναστήρι. Τα αυτοκίνητα θα πηγαίνουν στο Μοναστήρι από τον υπάρχοντα δρόμο και θα φεύγουν απ’ αυτόν που θα ανοιχθεί.» Η ιδέα ήταν απλή και έξυπνη, η υλοποίησή της όμως εκείνη τη χρονική στιγμή φαινόταν από δύσκολη έως αδύνατη, αφού ελάχιστες μέρες έμεναν μέχρι το πανηγύρι. Γι αυτό τον λόγο χαμογέλασα χωρίς να δώσω καμιά υπόσχεση. Η πρόταση όμως με απασχόλησε σοβαρά. Έπρεπε πρώτα να δω τι χωματουργικά μηχανήματα βρισκόταν στο Στρατόπεδο, να αναγνωρισθεί η χάραξη του νέου δρόμου, να εξετασθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής απ’ όπου θα περνούσε ο δρόμος και να υπολογισθεί αν οι εργασίες διάνοιξης μπορούσαν να ολοκληρωθούν στις λίγες μέρες που απέμεναν ως το πανηγύρι. Την επομένη ενημερώθηκα από τον Διοικητή του Τάγματος Μηχανικού ότι στο Στρατόπεδο ήταν διαθέσιμο μόνο ένα «Γκρέηντλερ», που είναι κατάλληλο για ισοπεδώσεις και ελαφρές χωματουργικές εργασίες. Πήρα

> του Νικoλάου Γιουβάνη τον χειριστή του μηχανήματος και πήγαμε για επιτόπιο έλεγχο. Μετά την τελευταία στροφή του Παρθένη, αριστερά υπάρχει μαντρότοιχος και μια είσοδος φραγμένη με κλαδιά. Σταματήσαμε εκεί. Στείλαμε τον οδηγό του τζιπ να μας περιμένει στο Μοναστήρι. Η είσοδος του μαντρότοιχου διευρυνόμενη θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή του υπό χάραξη δρόμου. Ανεβήκαμε στον μαντρότοιχο και πηδήξαμε μέσα στο κτήμα. Το έδαφος έδινε περιθώρια να επιλέξουμε μια χάραξη δρόμου αποφεύγοντας βράχους, ώστε η διάνοιξη να είναι μέσα στις δυνατότητες του «Γκρέηντλερ». Μέχρι το Μοναστήρι διαπιστώθηκε ότι χρειαζόταν να κοπούν λίγα κλαδιά από δυο αγριοχλαδιές και να μεταφερθούν μπάζα στο σημείο που ο νέος δρόμος θα συναντούσε τον υπάρχοντα, διότι βρισκόταν σε υψηλότερο επίπεδο. Η διάνοιξη ήταν δυνατόν να ολοκληρωθεί μέχρι τις 11 ή 12 Οκτωβρίου. Πήγα στον ηγούμενο της Μονής, πατέρα Νικόδημο, και τον ενημέρωσα για την πρόθεση διάνοιξης του δρόμου. Ενθουσιάστηκε, «έχετε τις ευλογίες μου», είπε. Σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής απάντησε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, το «κυνηγάρι» είναι ιδιοκτησία της Μονής και νοικιάζεται ως βοσκότοπος. Την επόμενη μέρα το μηχάνημα με λίγους στρατιώτες άρχισαν τις εργασίες με εντατικό ρυθμό και σχεδόν δύο μέρες πριν την παραμονή του πανηγυριού ο δρόμος ήταν έτοιμος. Ενημερώθηκε η Αστυνομία για διάνοιξη του δρόμου, ώστε να προβεί στη μονοδρόμηση του υπάρχοντος δρόμου και η αποχώρηση των οχημάτων να γίνεται από τον διανοιγέντα. Την παραμονή του πανηγυριού, 13 Οκτωβρίου, υλοποιήθηκε η νέα κυκλοφοριακή ρύθμιση. Διαπιστώθηκε σημαντική αποσυμφόρηση στην κίνηση των οχημάτων. Επιπλέον δημιουργήθηκε επιπρόσθετος χώρος παρκαρίσματος, διότι το έδαφος λίγο πριν τη σύνδεση του νέου δρόμου με τον υπάρχοντα ήταν ομαλό και επέτρεπε το παρκάρισμα μεγάλου αριθμού οχημάτων. Υπήρχαν όμως και προβλήματα: λόγω της ξηρασίας του εδάφους και της πρόσφατης διάνοιξης του δρόμου, κατά την κίνηση των οχημάτων η σκόνη «πήγαινε σύννεφο» κι έτσι ακούστηκαν πολλά παράπονα. Είχε όμως γίνει η αρχή. Τις επόμενες χρονιές δεν υπήρχε σκόνη και ο Δήμος Καλλονής συντήρησε και βελτίωσε τη βατότητα του χαραχθέντος προχείρου δρόμου, που χρησιμοποιείται μόνο την 13η και 14η Οκτωβρίου. Βέβαια το μποτιλιάρισμα εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι σήμερα. Αν όμως δεν υπήρχε ο νέος δρόμος, που ήταν ιδέα του μακαρίτη Στρατή Λάμπου, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. Η σωστή διαχείριση της κίνησης από πλευράς Τροχαίας μπορεί να αμβλύνει το πρόβλημα, που δημιουργείται κυρίως όταν παραβιάζεται η μονοδρόμηση του κυρίως δρόμου. ο Νικόλαος Γιουβάνης είναι Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Δντής Α΄ Κλάδου ΓΕΣ

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

13

[ αναμνήσεις ]

Το αρνί και η εκδρομή της έκτης τάξης Α

πό παιδί μου άρεσαν οι παλιές φωτογραφίες. Το να «σουσουμιάζω» τα πρόσωπα της εικόνας με τα ήδη γνωστά μου και να επιβεβαιώνομαι, έμοιαζε λίγο με παιχνίδι παρατηρητικότητας που με διασκέδαζε κιόλας. Όσο όμως μεγάλωνα και όσο μεγαλώνω, το θέμα άρχισε να μ’ ενδιαφέρει ακόμα περισσότερο. Έτσι λοιπόν σε μια τέτοια αναζήτηση που με ξεκουράζει και με ηρεμεί, βρέθηκα να φυλλομετρώ το βιβλίο του Χ. Τραγέλλη « Η Καλλονή μέσα από παλιές Φωτογραφίες». Το βλέμμα ταξίδευε σε τοπία και πρόσωπα, αξέχαστα και πολυαγαπημένα. Έπιασα τον εαυτό μου να τ’ αγκαλιάζει νοερά, με μια ξεχωριστή τρυφερότητα, ώσπου τα μάτια μου καρφώθηκαν κυριολεκτικά στη σελίδα 157! Δεν πίστευα αυτό που έβλεπα, μου κόπηκε η ανάσα! Η αυλή του σχολείου μας και τέσσερα λυκόπουλα. Γιάννης Φαναραδέλλης, Μάκης Τσέλεκας, Νίκος Καλογήρου, Γιώργος Καφίδης και ανάμεσα στον Γιάννη και τον Μάκη ένα μικρό κατάμαυρο αρνάκι! Αυθόρμητα έβγαλα μια φωνή, μα αυτό είναι το αρνί μας, το αρνί της Τάξης μας καλέ!! Μπορεί βέβαια «Μια εικόνα νάναι χίλιες λέξεις». Πόσες όμως μνήμες και πόσα συναισθήματα μπορεί να ξυπνήσει και να ζωντανέψει μια εικόνα; Αυτό αποφάσισα κι εγώ να ψάξω και, μια και καλοκαίριασε, πήρα φόρα κι έκανα μια μεγάλη βουτιά στον χρόνο. Και νάμαι εδώ, Δημοτικό Σχολείο Καλλονής, 1956. Μέσα του Φλεβάρη θάταν, ολάνθιστες οι αμυγδαλιές του σχολείου μας, έλαμπε ο τόπος. Η πρωινή προσευχή τέλειωσε και όλοι μπήκαμε στις τάξεις μας. Σε λίγο μπήκε και ο Δάσκαλός μας, ο κύριος Κώστας Τσέλεκας, σηκωθήκαμε όλοι επάνω - έτσι κάναμε τότεεκείνος μας καλημέρισε και μ’ ένα νεύμα μας επανέφερε στις θέσεις μας. «Σήμερα, παιδιά, θέλω να σας πω κάτι πολύ ευχάριστο», περιμέναμε. «Λέω, τέλος Μαΐου όλοι μας να πάμε διήμερη εκδρομή στην Ερεσό». Πεταχτήκαμε όλοι απ’ τα θρανία χειροκροτώντας και ζητωκραυγάζοντας. Μεγάλο γεγονός για κείνη την εποχή, τόσο μακρυά και δύο μέρες κιόλας, θρίαμβος! Τα περισσότερα παιδιά άντε νάχαμε πάει στα γύρω χωριά, άντε και μέχρι τα Παράκοιλα, η Μυτιλήνη ήταν άθλος. Αφού ο δάσκαλος μάς επανέφερε στην τάξη, συνέχισε. «Aυτή την ώρα δεν θα κάνουμε μάθημα, θα καταστρώσουμε το πρόγραμμα της προετοιμασίας της εκδρομής». Εμείς, εξήντα περίπου παιδιά, γεμάτα απορίες, περιμέναμε ν’ ακούσουμε, τι πρόγραμμα μαθέ ήταν αυτό που χρειαζόταν από

14

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

> της Δήμητρας Καφίδου Ξενούλη τώρα δουλειά; Κι όμως έτσι ήταν. Πρώτον είπε ο δάσκαλος: «Όλα τα παιδιά θα φάτε το ίδιο φαγητό και το ίδιο γλυκό και για να γίνει αυτό, θα πάρουμε ένα αρνάκι που μόλις θάχει αποκοπεί απ’ τη μάνα του και θα το μεγαλώσετε εσείς. Κάθε παιδί θα το παίρνει 3 μέρες περίπου, θα το φροντίζει και θα το παραδίδει στον επόμενο. Το αρνί θα πηγαίνει από γειτονιά σε γειτονιά για να μεταφέρεται πιο εύκολα. Όσο για το γλυκό, τα αμύγδαλα που μαζέψατε το Σεπτέμβριο απ’ τις αμυγδαλιές του σχολείου θα γίνουν μπακλαβού.» Κιχ δεν ακουγόταν και ο δάσκαλός μας συνέχισε. «Στην εκδρομή θα πάμε με το φορτηγό και θα το έχουμε δυο μέρες, γι αυτό χρειαζόμαστε χρήματα και στο ταμείο της τάξης έχουμε λίγα, γι’ αυτό πρέπει να το ενισχύσουμε...» Πώς είπαμε όλοι; «Απλούστατα», συνέχισε ο δάσκαλός μας, «θα φυτέψουμε μαρούλια, κρεμμυδάκια και μυρωδικά στον κήπο του σχολείου και κατά το Πάσχα που θα μεγαλώσουν θα τα πουλήσουμε.» Οι προτάσεις του δασκάλου μας ενθουσίασαν, πρώτη φορά ακούγαμε τόσο πρωτότυπα, σοφά και δίκαια λόγια. Γυρίσαμε στα σπίτια μας κυριολεκτικά μες την τρελή χαρά, κι όλο γι’ αυτά λέγαμε και ο ενθουσιασμός μας τέλος δεν είχε. Ύστερα από δυο-τρεις μέρες στην αυλή του σχολείου, μας περίμενε ένα μικρό κατάμαυρο αρνάκι. Θεέ μου τι χαρά ήταν αυτή! (Λες και πρώτη φορά βλέπαμε κάτι τέτοιο). Ναι, αλλά αυτό ήταν δικό μας! Το αγκαλιάσαμε αμέσως και του περάσαμε δυο μπλέ χάντρες στ’ αυτιά, για το μάτι. Στον λαιμό βάλαμε ένα δερμάτινο κολιέ με «πεχέλια» και στη συνέχεια τοποθετήσαμε το λουράκι για να το πηγαίνουμε από σπίτι σε σπίτι. Μέχρι εδώ όλα απλά και άγια. Τις επόμενες μέρες άρχισαν οι πρώτες δυσκολίες. Το αρνάκι είχε μόλις αποκοπεί απ’ τη μάνα του και βέλαζε μέρα νύχτα και τώρα άρχισαν να δυσφορούν οι δικές μας μάνες. Στο χωριό μας λίγα σπίτια είχαν αυλές με κοτέτσι και ντάμι, αρκετά παιδιά το έπαιρναν και την επομένη το επέστρεφαν, αλλά πάλι προσπαθούσαν να βρουν λύσεις σε συγγενικά σπίτια, όπως έκανε ο Δημητράκης Φαφουτέλλης. Το αρνί γλιστρούσε στην πλακόστρωτη αυλή τους και έτσι το πήγε στη θεία του Στέλλα Καρέκου, που είχε άπλα στην αυλή της. Κάποιος όμως απρόσεκτος άφησε ανοιχτή την ξύλινη πορτάρα και το αρνί έφυγε... συναγερμός όλη η γειτονιά στο πόδι να ψάχνει σοκάκια και αυλές, τελικά το βρήκαν ή Ρίτα Καζάζη με την Ερατώ Βουγάμαλη και την Στέλλα Καραβασίλη, που έπαιζαν κουτσό εκεί κατά του Πρασακάκη τη Μηχανή. Το γνώρισαν απ’ τα σκουλαρίκια (πάλι καλά).Την άλλη μέρα έντρομος ο Δημήτρης το επέστρεψε για να το παραδώσει στη Στέλλα Νεραντζή (το μουράγιο είχε σειρά). Όταν το έφερε, 3-4 μέρες αργότερα, δεν το γνωρίζαμε, άστραφτε ολόκληρο, λουστρίνι η τρίχα του. «Τι έγινε, βρε Στέλλα, άλλο αρνί μας έφερες;» «Όχι, μωρέ παιδιά, αλλά να η μάνα μου (η κυρά Ρήνη ήταν βαριά νοικοκυρά) τόβαλε και

το σαπούνισε πριν το βάλει στην αυλή μας.» Σκάσαμε όλοι στα γέλια με το μπανιαρισμένο αρνί. Το αποτέλεσμα όμως ήταν εντυπωσιακό. Κι ενώ εκείνο συνέχιζε τις επισκέψεις στις γειτονιές της Καλλονής, εμείς συγχρόνως φροντίζαμε τα μαρούλια και τα μυρωδικά, τα ποτίζαμε, τα ξεβοτανίζαμε και τα καμαρώναμε που μεγάλωναν κι αυτά μαζί με το αρνάκι μας. Ο δάσκαλος μας έλεγε ότι η πιο κατάλληλη περίοδος για να τα διαθέσουμε ήταν τη Μεγάλη Εβδομάδα, γιατί το μαρούλι πάει πολύ σαν σαλάτα με το γεμιστό αρνί. Έτσι λοιπόν, τη Μ. Πέμπτη μετά την εκκλησία ο δάσκαλος κι εμείς ξεκινήσαμε την «Επιχείρηση της Σαλάτας». Ο Βομβέλλης με τον Μαυρέλλη ξερίζωναν τα μαρούλια, ο Τσούνης με τον Μαξιμιάδη τα έπλεναν στις βρύσες, ο Πάπαρος με την Μ. Λιμναίου και Β. Βαρβαρέσου βγάζαν τα κρεμμυδάκια, οι Βέρου, Σαμίου, Σαρή έκοβαν τα μυρωδικά κι εμείς με την... Ραλίτσα και την Αγγέλα περνούσαμε στα βούρλα τα μαρούλια. Η Ελένη Τζομπάνογλου έδενε με τη σειρά της τα κρεμμύδια με τον άνιθο και τη ρόκα. Σε τρεις ώρες περίπου γεμίσαμε 2 κοφίνια σαλάτες. Ο Αντώνης Σκούντας με τον Γιώργο Δομένικο έγραφαν πόσες πήρε ο καθένας, γιατί στο μεταξύ ήλθαν κι άλλα παιδιά. Ξεχυθήκαμε όλοι στις γειτονιές της Καλλονής μας και δεν έμεινε ούτε ένα μαρουλόφυλλο, ο κόσμος μας πείραζε, μας έκανε γούστο, αλλά και τα προϊόντα μας ήταν περιποιημένα, νοικοκυρεμένα, φρέσκα και καλοπλυμμένα – τί τα θες, τί τα γυρεύεις το ταμείο γέμισε κι εμείς πια οι επιτυχημένοι έμποροι μπορούσαμε να πάμε ξένοιαστοι στα 12 ευαγγέλια. Με το που πέρασε το Πάσχα, ήλθε κι η δική μας η σειρά να φιλοξενήσουμε το αρνί. Εμείς όμως τα παιδιά της Μάνιας – Ελευθερία Αλβανού, Ιγνάτιος Ράλλης, Σταύρος Κουμέλης, Δήμητρα Κ., Κλεάνθη Τσιθριανού, Ραλίτσα Μυρμηγκέλη, Γιώργος Παπάζογλου, Μυρσινούλα Δέλιου και Ραλίτσα Χαραλαμπίδου - είχαμε από πριν αποφασίσει ότι, όταν έλθει η ώρα, το αρνί θα το πηγαίναμε στον Μπαχτσέ μας στο Βουβό. Και το μέρος κατάλληλο και θα γλυτώναμε απ’ τη

Ο δάσκαλος Κώστας Τσελέκας κι η τάξη που την επόμενη χρονιά αγάπησε το αρνί. γκρίνια των μανάδων μας. Αρχές του Μάη και μοσχοβολούσε ο τόπος απ’ τα τριαντάφυλλα, το αρνί μας έτρεχε ευτυχισμένο στον Μπαχτσέ μας μαζί με τον Αράπη τον σκύλο, μόνο η κατσίκα πού και πού του έριχνε καμιά κουτουλιά . Εμείς τα παιδιά, μόλις σχολούσαμε, πετούσαμε τις τσάντες μας και τρέχαμε να το δούμε. Και δεν θα το πιστέψετε, το ξέρω, αλλά εκείνο μας περίμενε πίσω απ’ τη μεγάλη πόρτα του χωραφιού, θες άκουγε τις φωνές μας, θες τα ποδοβολητά μας, εκείνο βέλαζε και δεν το χωρούσε ο τόπος. Κι εμείς, αχ εμείς, ορμούσαμε μέσα και αρχίζαμε τις αγκαλιές και τα παιχνίδια ή όλοι κάτι κρατούσαμε για να το ταΐσουμε, «θα το σκάσετε το ζωντανό απ’ το πολύ φαγητό», φώναζαν οι γιαγιάδες μου, «σε λίγο απ’ το βάρος δεν θα μπορεί να περπατήσει». Και ποιος τις άκουγε; Εμείς παίρναμε το αρνί μας πηγαίναμε στο πηγάδι κάτω απ’ την Καρυδιά, εκεί που συνήθως κάναμε τις Κουκλοπαντρειές, και συνεχίζαμε τα χάδια ή το βούρτσισμα της τρίχας του, γιατί όλο και κάποια κολλητσίδα υπήρχε πάνω του. Πολλές φορές όμως του δέναμε το λουράκι ή το πηγαίναμε βόλτα - βόλτα παντού! Όπου μπορεί να φανταστεί κανείς. Νομίζω ότι αυτό το αρνί μόνο μέσα στη «Ζωοδόχο Πηγή» δεν το είχαμε πάει, για τα ξωκκλήσια όρκο δεν παίρνω. Οι μέρες πέρασαν και φτάσαμε στην παραμονή της εκδρομής. Η μέρα της θυσίας του αμνού έφτασε. Ο πατέρας του συμμαθητή μας Γιάννη Γώγου, ο κυρ Δημητρός, που ήταν ο χασάπης, προθυμοποιήθηκε να σφάξει κάπου κρυφά το αρνί, ώστε να μην το δούμε εμείς. Ο δάσκαλος όμως σκέφτηκε ότι ήταν ευκαιρία να μας κάνει μάθημα ανατομίας. Στο πίσω μέρος λοιπόν του Σχολείου, απόγευμα, το αρνί κρεμόταν στο τσιγκέλι από ένα δέντρο και γύρω γύρω καμμιά εξηνταριά παιδιά να κλαίνε κι ο δάσκαλος να προσπαθεί να μας διδάξει. «Μην κλαίτε βρε θα σας δώσω τη φούσκα να την κάνετε τσαμπούνα», έλεγε ο κυρ Δημητρός. «Δεν θέλουμε τσαμπούνα»,

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

15

απαντούσαμε εμείς μ’ αναφιλητά. Ο Δάσκαλος δεν μπορούσε να φανταστεί τέτοια αντίδραση, αφού στο χωριό όλη την ώρα σφάζαμε αρνιά και κατσίκια και μάλιστα από οικόσιτα ζώα. Τα παιδιά είναι απρόβλεπτα τελικά... Με έξυπνο τρόπο σταμάτησε το μάθημα κι άρχισε να μας δίνει οδηγίες συμπεριφοράς για την αυριανή μέρα. Νάμαστε όλοι καθαροί, με καθαρά ρούχα και παπούτσια και κομμένα νύχια κτλ, αυτονόητα σήμερα, για κείνα όμως τα χρόνια όλα ήταν δύσκολα και χρονοβόρα. Παιδιά ήμασταν, ξεχαστήκαμε και τρέξαμε στα σπίτια μας να κοιμηθούμε νωρίς. Αύριο ήταν μια ξεχωριστή μέρα, μάτι δεν κλείσαμε, εκείνη τη μαγιάτικη νύχτα και μόλις χάραξε ο Θεός τη μέρα, ετοιμάσαμε τα γαβάνια μας, πήραμε ένα πιρούνι, χτένα και νυχτικό τα βάλαμε σε μια «σακουλιέρα», κι ανεβήκαμε στο γνωστό φορτηγό. Καθήσαμε στους ξύλινους πάγκους και στο τέλος βάλαμε το καζάνι και τα ξύλα μαζί με την μαγείρισσα, που δεν ήταν άλλη απ’ την έφηβη τότε Αγγέλα Σιμιτσή. Την μπακλαβού κομμένη σε μικρά κομματάκια και τοποθετημένη σε μεταλλικό κουτί ο δάσκαλός μας την έβαλε μπροστά μαζί με τα κουτιά τα λουκούμια που θα κερνούσαμε τα παιδιά της Άντισσας. Κάποια στιγμή ξεκινήσαμε... χωματόδρομος, πολλές λακκούβες, στροφές συνεχόμενες κι εμείς να τραγουδάμε και να φωνάζουμε. Μικρή στάση στη Φίλια και στη συνέχεια στα δροσερά νερά της Βατούσας. Αντικρύζοντας σε λίγο την Άντισσα, έτσι απλωμένη και κεντημένη κυριολεκτικά πάνω στο βουνό, ένα επιφώνημα θαυμασμού ακούστηκε απ’ όλους μας. Αλλά ο ενθουσιασμός μας έγινε ακόμα μεγαλύτερος, όταν φτάσαμε στο σχολείο. Η υποδοχή που μας έγινε ήταν άλλο πράγμα. Δάσκαλοι και παιδιά μας περίμεναν κυριολεκτικά με ανοιχτές αγκαλιές και στρωμένα τραπέζια με φαγητά και γλυκά, που είχαν φτιάξει οι μανάδες των μαθητών. Εμείς σαστίσαμε, κάπου μας έπιασαν κι οι ντροπές, τέτοια γενναιοδωρία για μας; Κι όμως έτσι έγινε. Ο Διευθυντής μας καλωσόρισε, ο κύριος Τσέλεκας χαιρέτησε τα παιδιά και τους πρόσφερε τα λουκούμια, αλλά τα κεράσματα ήταν τόσα πολλά, που κάποια στιγμή βλέπουμε να εμφανίζεται κι η μπακλαβού μας. Και ήταν και πολύ πετυχημένη, η Μαρικούλα Σίμου μας είπε πως τέτοια όμορφη μπακλαβού δεν είχε ξαναφάει. Αφού φάγαμε και κυριολεκτικά σκάσαμε, τα δικά μας ούτε καν τα ανοίξαμε, άρχισε η ψυχαγωγία. Ο Δημητράκης Φ. και ο Π. Μαυραγάνης είπαν από ένα ποίημα κι ακολούθησε η Ερατώ με τη Στέλλα και τα παιδιά της Άντισσας είπαν κι αυτά τα δικά τους κι αρχίσαμε τους ελληνικούς χορούς. Κάποια στιγμή καθώς χόρευα, πήρε το μάτι μου μια παρέα συμμαθητών μου που γελούσε πονηρά κι έσπρωχνε ο ένας τον άλλον - πρωταγωνιστής Μάκης Τσέλεκας κι από δίπλα Γ. Κουκουρουβλής, Κ. Ράλλης, Γ. Ελευθερίου, Γιάννης Φ., Σταύρος Βουγιούκας, Χ. Θεοδωρέλλης, Π. Σαλής - και δώστου γέλια και δώστου πειράγματα κι εμείς χορεύαμε μαζί με τα κορίτσια της Άντισσας. Μόλις τελείωσε ο χορός, έκανα να πλησιάσω την παρέα, νάσου όμως η Μυρσινούλα Δέλιου που την χτύπησε το καινούριο πεδιλάκι της και δεν χόρευε, σκασμένη στα γέλια. «Ξέρεις τι κάνουν εκεί;», μου λέει, «κάθονται και κάνουν καλλιστεία ποιο σχολείο έχει τα ομορφότερα κορίτσια;» Το αποτέλεσμα δεν τόμαθα ποτέ. Ξέρω όμως ότι οι συμμαθητές μου από μικροί ήταν «στ’ άρματα τεχνίτες».

16

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Πολύ μας άρεσε η Άντισσα. Όμορφη πλατεία, πλατάνια, ολάνθιστες αυλές, φιλόξενοι και πρόσχαροι άνθρωποι. Απ’ όπου περνούσαμε, άνοιγαν οι πόρτες, μ’ έναν δίσκο κεράσματα, «καλέ τι ΄ναι τούτο;», λέγαμε. Δεν μας άφηναν να φύγουμε, τόσο πολύ χάρηκαν που τους επισκεφτήκαμε. Άλλα χρόνια, άλλα μέτρα, άλλοι άνθρωποι. Δύσκολα αποχαιρετιστήκαμε για να φθάσουμε αργά το απόγευμα στο σχολείο της Ερεσού. Άλλη υποδοχή εκεί, τα παιδιά περίμεναν ανυπόμονα να φιλοξενήσουν τους νέους φίλους - τα κορίτσια κορίτσια και τ’ αγόρια αγόρια. Σε λίγο τα περισσότερα παιδιά τακτοποιήθηκαν σε σπίτια. Οι υπόλοιποι θα έμειναν στο σχολείο στρωματσάδα ή όλοι μαζί παρέα. Μόλις μαθεύτηκε το νέο, εξέφρασαν πολλοί την επιθυμία να μην πάνε σε σπίτια, προτιμούσαν τον χαβαλέ της παρέας, μεταξύ αυτών και ο Γ. Φαναραδέλλης. Ο μαθητής όμως, που θα τον φιλοξενούσε, έκλαιγε απαρηγόρητος, η μάνα του είχε κάνει ετοιμασίες και εκείνος ήθελε έναν καινούριο φίλο. Τι να κάνει κι ο Γιάννης, μιας και τόσο δάκρυ χύθηκε για πάρτη του, τούκανε το χατήρι. Το πρωί ο καθένας περιέγραφε τις εντυπώσεις του - εγώ είδα το ένα, εγώ έκανα το άλλο. «Εγώ πάντως», είπε η Κλεάνθη, «έφαγα για πρώτη φορά στη ζωή μου λαγό στιφάδο, ο μπαμπάς της μαθήτριας ήταν κυνηγός». «Εγώ πήγα στο σπίτι του Δήμαρχου Κούκου», έλεγε η Ραλίτσα Βαρζουδάκη, «έφαγα μπιφτέκια κι είχαν και μια καταπληκτική κουζίνα με πετρογκάζ». «Εμένα ο ξάδελφος του μπαμπά μου έσφαξε κότα», έλεγε η Ρ. Καζάζη (μεγάλη τιμή τότε η κότα). «Εμάς» έλεγαν η Στέλλα και Ραλίτσα Καραβασίλη «μας φιλοξένησε η φίλη της θείας Ασανούλας Χ. Μωυσή κι είχε του κόσμου τα πράγματα.» Βέβαια, άλλα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα κι άλλα δυσκολεύτηκαν, γιατί πρώτη φορά κοιμόταν σ’ άλλο χωριό και ξένο σπίτι. «Εμείς πάντως περάσαμε αξέχαστα στο σχολείο», έλεγε η Αγγέλα Παπαμανώλη, «στρωματσάδα κι όλη νύχτα γελούσαμε με τη Χιονία Κωνσταντέλλη.» Κι έτσι κεφάτοι κι ορεξάτοι ξεκινήσαμε για Σκάλα Ερεσού. Ατελείωτη παραλία, καταγάλανα νερά, η Σαπφώ, ο Παπανικολής και ο δάσκαλος να μας λέει του κόσμου τα πράγματα. Κάποια στιγμή εκεί στην παραλία ανάψαμε φωτιά. Βάλαμε την πυροστιά, το καζάνι, το νερό, το αρνί. Στο τέλος η μικρή μαγείρισσα Αγγέλα Σιμιτσή έριξε και το κριθαράκι. Εκείνη έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να φάμε εμείς το φαγητό. Τώρα θες ότι αυτό ήταν το αρνί μας θες ότι το είχαμε κάνει τετράπαχο, δεν καταφέραμε να το φάμε τουλάχιστον οι περισσότεροι. Ποιος νοιαζόταν για το φαγητό; Εμείς πετούσαμε από ευτυχία... έλαμπαν τα μάτια μας, έλαμπε ο τόπος. Μια τάξη παιδιά, τα παιδιά της έκτης τάξης, χορτασμένα από εικόνες, από φίλους, από φιλοξενία, από αγάπη. Τον δρόμο του γυρισμού πήραμε νωρίς το απόγευμα και στην Καλλονή κατεβήκαμε απ’ το φορτηγό πετώντας!! Τη βουτιά στον χρόνο την έκανα με παρέα τις συμμαθήτριές μου, όσες μπόρεσα ν’ ανταμώσω. Αυτό όμως που ποτέ δεν θα ξεχάσω είναι η έκφραση που έπαιρναν τα πρόσωπά τους και η γλυκύτητα στο βλέμμα τους, όταν αναφερόταν στα χρόνια εκείνα. Για λίγο όλες γίναμε δωδεκάχρονα κοριτσάκια με κοτσίδες και αλογοουρές και κοντοκομμένα μαλλάκια. Όλα αυτά τα ζήσαμε 58 ολόκληρα χρόνια πριν και τα κρατήσαμε πολύτιμα κομμάτια της ζωής μας, μοναδικά! Τι τυχεροί που ήμασταν τελικά!! Αλλά ακόμα πιο τυχερό το αρνί μας. Γιατί ποιο άλλο αρνί σ’ ολόκληρο τον κόσμο είχε την τύχη να αγαπηθεί τόσο πολύ και από τόσο πολλά παιδιά;

ΣΑ ΠΤΑ ΛΕΜΙ

Αθώος ι κατηγορούμενους, ‘ε πληρών’ς κίπουτα!

Σ

τις 31 Οκτωβρίου του 2000, την ημέρα της κηδείας του πατέρα μου, όταν με την μητέρα μου, τη Σαπφώ, επιστρέφαμε περπατώντας από το νεκροταφείο του Άγιου Ισίδωρου στο σπίτι της, στο Μουράγιο της Καλλονής, με σταμάτησε ένας συμπαθής άγνωστός μου ηλικιωμένος και μου είπε: Αριστέλλ’, του καλοτσαίρ’ τ’ 1963, μι πήγε ι μπιχτσής στ’ αυτόφουρου, ιπειδή τα πρόβατα μ’, ήμπαν τσι φάγαν του στάρ’ στου χουράφ’ τ’ διπλανού μ’, στα Μάκαρα. Χαμέν’ η δικ’, είπα, τσι δεν ίβαλα δικη’όρο, μη πληρώνου τσ’ αυτόν. Στου ‘ρινουδικείου Καλλονής, σαν είδα να δικάζ’ ι Στυλιανός ι Κυριαζής, ι πλουμαρίκ’ς, πήρα θάρρους! Τουν ήξιρα, ιρχόταν έδιου, τσ’νηγούσαμε πιρδ’κούλις, τσί ‘χαμε πουλλές φουρές πιεί ρακέλλια πάνου στ’ κουρφή, στ’ αρχαία. Πίστιψα πως θα μ’ αθώουνι, δικαστής ήταν! Στου τέλους ήκσα, κατακούτιλα, τ’ν απανταχούσα: “ένοχος ο κατηγορούμενος!” Ι χουρουφύλακας, μι ‘πιάσι αγκαζέ, τσι μι τραβούσι μι του ζορ’ μέσα. Για να μη πάγου φυλακή, τσείνους ι δικαστής, ι Κυριαζής, ήλλαξι: “Εξαγοράσιμη με χίλιες μεταλλικές!” Σταμάτ’σα, τσ’ έκρινα: “‘Εν έχω μία!”

Δυο χουρουφυλάτσ’ μι σπρώχναν, σα κουτρούλ’ τσι μι χώσαν στου κρατητήριου. Σι μιαν ώρα ήρταν, ούλου γλύτσις, μι βγάλαν, τσι μ’ είπαν πους πλήρωσι ατός τ’, ι Κυριαζής, τσ’ είπι να μ’ πουν να γυρίσου τ’ν ίδγια μέρα στα Μάκαρα, στ’ν γ’ναίκα μ’, τσι στα μουρέλλια μ’. Πέρασα απ’ του γραφείου τ’. Αντί για ‘φχαριστώ, ιγώ ι ναμκιόρ’ς ι γιάθριπους, τ’ φώναξα: ‘Ε καταλαβαίνου ρε κ’μπάρε, τι είδους δικαστής είσι σύ. Μπρουστά στ’ς άλλ’, για να μη πουν, π’ χαρίστ’κις σε ‘να φίλου σ’, μι καταδίκασις. Ύστιρα, μουναχός μετάνιωσις, γιακί γροίκ’σις ότι μπόργις να μ’ αθωώγσ’! ‘Τσείνους, δέν απήντσι, μόνου γέλασι. Ξανανταμώσαμι, τουν άλλου χρόνου στου πανηγύρ’ στα Παράτσ’λα, ήπιαμε τρία πινταρέλλια, είπαμε δυο τραγδέλλια, ρίξαμι μια στρουφούλα. Σα καθίσαμι, είπα: “Φχαριστώ για τότις”, τσι διέταξα να πληρώσου του λουγαριασμό, μα μι σταμάτσι! Σκώθ’κι ουλόρτους, πάνου στου τραπέζ’, σουβαρός όπους στου δικαστήριου τσ’ έβγαλι άλλ’ καταδίτσ’. Είπι στα πλουμαρίτ’κα: “Αθώος ι κατηγορούμενους, ‘ε πληρών’ς κίπουτα!” Τσ’ άλλες φορές, σα πήγινα να πληρώσου, τα ίδια πάθινα ! Πάντα μί ‘λεγε: «Αθώος ι κατηγορούμενους!» Αριστέλλ’, σήμερα τ’ μέρα τσ’ κηδείας τ΄ φίλου μ΄ τ΄ Στυλιανού, θέλω να πιούμι μαζί ένα πινταρλέλλ’, να ξεχρεώσω έδιου έδιατ’ς! ΠΗΓΗ: Αριστείδης Στυλ. Κυριαζής aristeidis2007@gmail.com

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

17

όσα ακούει η πλατεία γράφει ο Σταύρος Βαλτάς

Αποστασία

Η Καλλονή απομακρύνεται, μήνες, εμπόδια μέχρι να φτάσει ο μήνας ο καλός, να δούμε πάλι τα χρώματα του καλοκαιριού, το κίτρινο, το γαλάζιο, το ασημί, το πράσινο. Η Καλλονή μένει για πάντα στα όνειρα, παρηγοριά, ελπίδα, σύντροφος στους ατέλειωτους χειμώνες της φθοράς, της καθημερινότητας. Η Καλλονή πολύτιμο φυλαχτό, καλά κρυμμένο στην καρδιά, στήριγμα στους βοριάδες, στις τρικυμίες, στα σκοτάδια, στη μοναξιά της πόλης. Η Καλλονή, χιτώνας της Δηιάνειρας, σάρκα, αίμα. Πληγώνει, πονά, όπως η ζωή, όπως η αγάπη. Η Καλλονή η τροφός, η μάνα, η γη. Η Καλλονή, η Καλλονή μας!

ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ;! παραχωρητήριο(το)(ουσ), έγγραφο με το οποίο παραχωρεί κάποιος κάτι. αποχωρητήριο(το)(ουσ),απόπατος. Με ποιο τρόπο τώρα το παραχωρητήριο γίνεται... αποχωρητήριο, ρωτήστε τη νέα δημοτική αρχή! Δύο παραχωρητήρια χορήγησε για χρήση του Δημοτικού Σταδίου Μυτιλήνης (Ταρλά) στην Καλλονή και στον Αιολικό! Ευτυχώς που δύο ομάδες το ζήτησαν γιατί, αν το ζητούσαν και άλλες, θα χορηγούσε περισσότερα! Με ποια σειρά θα παίζουν οι ομάδες; Μα το δίκαιο είναι... με αλφαβητική! (Η δικαιοσύνη στον υπερθετικό βαθμό) Δηλαδή πχ Αιολικός, Διαγόρας, … ,Καλλονή, … Λιονταράκια, Προοδευτική,…Βλέπετε παρ’ όλα αυτά η Καλλονή πάντοτε στο κέντρο! Για να σκάσει η φαταούλας Μυτιλήνη!

…Ζήσαμε ένα εξαίσιο καλοκαίρι. Κι είναι ο Οκτώβρης ένας μήνας στρυφνός και παράξενος τώρα που έχουμε ξεμάθει πια την άσκηση και τη σπατάλη της θυσίας. Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου

ΤΥΧΑΙΟ; ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ! Φέτος το καλοκαίρι από τα μέσα Ιουλίου ο Σύλλογός μας ανήγγειλε το πρόγραμμα των πολιτιστικών εκδηλώσεών του, τον Αύγουστο στην Καλλονή και στα χωριά Σκαλοχώρι και Αγιάσο. Ένας Αύγουστος γεμάτος εκδηλώσεις, πρωτόγνωρος για τα πολιτιστικά δρώμενα της Καλλονής. Το πρόγραμμα στάλθηκε σε όλα τα ΜΜΕ του νησιού έντυπα και ηλεκτρονικά. Πολλά απ’ αυτά μας έκαναν την τιμή να το δημοσιεύσουν και να το αναγγείλλουν από τον Ιούλιο! Ως εδώ καλά και άγια, που λέει και ο λαός, όμως είχαμε και τα... φάουλ! Το Σάββατο 9 Αυγούστου στο Λουτρό στην Καλλονή: Παρουσίαση του συγγραφικού έργου του ιστορικού της Καλλονής Στρατή Μισγίρη με ομιλητές τους Αρ. Κυριαζή και Αρ. Καλάργαλη. Την ίδια μέρα έβαλαν... τα Αρισβιώτικα! Το Σάββατο 16 Αυγούστου: Η καθιερωμένη εδώ και τριάντα χρόνια, πάντα την ίδια ημερομηνία, ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΜΩΣΗΣ στην Καλλονή! Την ίδια μέρα έβαλαν... τα Κεραμιώτικα! Τυχαίο; Πόσο τυχαίο πιά!

18

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Ο ΕΝΦΙΑ ή ΠΩΣ ΠΗΔΑΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΡΑΤΣΕΣ Ήλθε επιτέλους !

840,67€ η εκκαθάριση της δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. του Συλλόγου μας! Το πήρα απόφαση, ετοιμάστηκα και εκεί που άρχισα να ψάχνω ταράτσα για να φουντάρω τραγουδώντας, «Έχε γεια καημένε κόσμε, έχε γεια γλυκιά ζωή», ήλθε κάτι καλύτερο! Όχι δεν ήλθε καμία οικονομική ενίσχυση, ούτε από το υπουργείο πολιτισμού ούτε από το ΕΣΠΑ, αλλά μια πρόσκληση από κάτι φιλαράκια από τα Δάφια! Άκουσον άκουσον! Να διασκεδάσουμε μεταξύ μας, σε μια ταράτσα( βαλτοί είναι), στο Γαλάτσι μια νύχτα φθινοπωρινή με πανσέ-

25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ ΚΑΘ. ΔΕΥΤΕΡΑ(23/2)

Άστατη μέρα, με πολλές εναλλαγές των φαινομένων. Χειμωνιάτικη μέρα. Χειμωνιάτικη μέρα. Καλός καιρός με βορειοδυτικούς ανέμους και τον ήλιο να παίζει με τα σύννεφα.

25 ΜΑΡΤΙΟΥ Ήπιος γλυκός καιρός με αραιές συννεφιές και τοπικές βροχές . ΠΑΣΧΑ 12 ΑΠΡΙΛΗ Μέρα με μερική ηλιοφάνεια, θερμοκρασία (10- 18 οC).

1 ΜΑΗ Πολύ καλός δροσερός καιρός χωρίς βροχές. ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Αίθριος καιρός, με πρωινή υγρασία . Ευχόμαστε οι προβλέψεις να διαψευστούν στις... κακοκαιρίες!

ληνο! Μετά απ’ αυτό... ιδού τα αποτελέσματα:

Μάθημα σε σχολείο του Ευρωπαϊκού Νότου από Γερμανίδα δασκάλα Αντωνάκης(όρθιος): Κυρία, κυρία να πάω προς νερού μου; Άντζελα δασκάλα (καθιστή στην έδρα): Έγραψες αντιγραφή; Ορθογραφία; Τιμωρία; Έλυσες τα προβλήματα αριθμητικής που σας έβαλα; Προετοιμάστηκες για το διαγώνισμα φυσικής της Πέμπτης; Τέλειωσες την έκθεση που έγραφες; Ξέρεις την Ιστορία; Αντωνάκης(όρθιος): Κκκκυρρία μπρρώ να βγγγώ έξξξξξξξξξξξξ; Άντζελα δασκάλα (καθιστή στην έδρα): Άκουσες αυτά που σου είπα; Τα έβαλες καλά στο μυαλό σου; Η΄ο νους σου είναι συνέχεια στο έξω; Αντωνάκης(όρθιος σε μια λιμνούλα μέσα αλλά ανακουφισμένος): Άκουσα Κυρία! (Στη φωτογραφία από δεξιά: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΕΛΑΧΑΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΝΤΟΣ ΛΑΚΗΣ ΜΠΑΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΑΛΤΑΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΧΑΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣ και ΚΙΜΩΝ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ)

ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΣΒΟ! ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ! Γενική πρόβλεψη: Από τη Λέσβο ως την Λευκάδα και από την Κρήτη ως την Μακεδονία και τη Θράκη, έρχεται πρώιμος και βαρύς χειμώνας(μπρρρ!) με χαμηλές θερμοκρασίες, έντονες βροχοπτώσεις και χιόνια μέχρι τα πεδινά. Ας ετοιμαστούμε για ξύλα και πετρέλαιο. Τις προγνώσεις για τη Λέσβο έκανε ο Παναγιώτης Δημοσθ. Κυριαζής (Lesvosnews.net), για την Αττική ο δάσκαλος Κωστής Αγγελακόπουλος (ΑΤΤΙΚΑ ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ). Μια γεύση…! ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΣΒΟ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΚΑΘ. ΔΕΥΤΕΡΑ(23/2) 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 12 ΑΠΡΙΛΗ

Άστατος καιρός βροχές από Δυτικά Πτώση θερμοκρασίας Χαμηλή θερμοκρασία χωρις βροχές. Σχετική καλοκαιρία Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι... Μάρτης γδάρτης παλουκοκάφτης. Μπαίνει με καλές σχετικά καιρικές συνθήκες για να μπορέσουμε άλλωστε να ψήσουμε το αρνί.

1 ΜΑΗ Πολύ καλός για εξοχή. ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Πολύ ζεστός καιρός. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Άστατος καιρός, πιθανή βροχή. Ηλιόλουστη μέρα, αεράκι θα δροσίζει σχετικά.

ΥΓ.

1. Ληστεία με 5 γράμματα= ΕΝΦΙΑ!!!

2. Φόρον εις το κατούρημα και φόρον εις το κλάμα φορολογού-

νται χωριστά ή και τα δυό αντάμα; Όμως το εις την ύπαιθρον λαμβάνον χώραν χέσιμον τυγχάνει εξαιρέσιμον! Γ. ΣΟΥΡΗΣ

3. Μυρουδιές και γεύσεις Φθινοπωρινές! Κελλάρι, τραχανάς, χάχλες, κουτρούπια, λαδοτύρια, μυτζίθρες ξερές φουρνισμένες, ο μούστος να βράζει, κόσκινα, μακαρουνέλια του χεριού, ρόδια, κυδώνια, σύκα ξερά, σύκα γεμιστά, σύκα φουρνιστά! Τι να θυμηθείς τι να ξεχάσεις! Έλα ντε με τι καλούδια αποχαιρετούσαμε το καλοκαίρι! Τώρα πιά είναι ανάμνηση παλιά! Πως τα είπαμε αυτά τώρα τα... άχυρα; Αυτά, αυτά εδώ τα... πραματέλια; Μπάρες δημητριακών! Ξενέρωτα πράγματα! Ούτε μυρουδιές ούτε γεύσεις! Για δες που καταντήσαμε φιλαράκο!

4. Μια που αναφέραμε τον τραχανά άκου να δείς τι μου ήλθε στο μυαλό! Όταν τον έφτιαχναν, που μπαγίλτιζε η γειτονιά απ’ τη μυρωδιά του τραχανόγαλου που έβραζε! Οι νοικοκυρές σαν τέλειωναν τη διαδικασία παρασκευής, γύριζαν τη γειτονιά και τον μοίραζαν φρέσκο! Οι γείτονες που λάβαιναν το πεσκέσι, με το τραχανόγαλο περιχυμένο από πάνω, τους έλεγαν: «Καλοξόδιαστος»,«καλοφάγωτος»! Μιλάμε για μυρουδιές και γεύσεις που χάθηκαν μαζί με τους ανθρώπους! Μια Καλλονή αληθινή! Καλοξόδιαστος, καλοφάγωτος, ευχές που δύσκολα ακούγονται πιά. ΚΑΛΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΕΣ ΟΠΟΥ ΚΙ ΑΝ ΕΙΣΤΕ!

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

19

Η ‘‘ ονοματοδοσία’’ στο χωριό μου το Κεράμι > της Αιμιλίας Λίτινα

Αρχές της δεκαετίας του 1980, σε κάποιες από τις καλοκαιρινές βραδιές στη σκάλα της Νινούλας Ελπιδοφόρου, στο γενέθλιο χωριό μου, το Κεράμι, γινόταν αναφορά σε παλιές ιστορίες που αφορούσαν τους σύγχρονους αλλά και παλιότερους κατοίκους του χωρίου. Σε κάποιο τετράδιο σημείωσα τα ονόματα τους:

Αυρηλία, Νεφέλη, Κωνσταντίνα, Χρυσόθεμις, Περσεφόνη, Μαριάνθη, Ραλλού, Ραλλίτσα, Μαρίκα, Ηλέκτρα, Όθων, Χαρίκλεια, Νίκη, Ολυμπιοδώρα, Διαμαντούλα, Σαπφούλα, Ευφροσύνη, Πολυξένη, Ροδιά, Ροδόκλεια, Ροδάνθη, Ασσανούλα, Παρθενόπη, Παλαιολόγος, Ελένη, Αλίκη, Αχιλλέας, Ουρανία, Ιπποκράτης, Ροζάνα, Εύρω, Γιώργος, Κυβέλη, Προκόπης, Βιργινία, Χρυσάνθη, Ξανθίππη, Ευστρατία, Γαβριήλ, Ραφαήλ, Κλεοπάτρα, Βικτώρια, Άρτεμις, Πασούλα, Καλλιόπη, Ευτέρπη, Ευρύκλεια, Αφροδίτη, Ευριπίδης Πανωραία, Ιγνάτιος, Αντώνιος, Χρήστος, Νικόλαος, Αντιγόνη, Ρίγαινα, Αριστοθέα, Ανδρομάχη, Κορνηλία, Μυρσίνη, Αμερσούδα, Βάνα, Αθηνά, Έλλη, Παναγίτσα (Πίτσα), Μαριγώ, Ταξιαρχούλα, Ευανθία, Στέλιος Στέλλα, Σοφία, Ταξιάρχης, Χριστόφορος, Ποπίτσα (Πηνελόπη), Άννα, Όλγα, Θέκλα, Κρινοάνθη, Χρύσα, Χριστίνα, Δώρα (Δωροθέα), Ευρυδίκη, Γιαννούλα, Στρατηγιούδα, Βύρων, Βασίλης, Σόλων, Βαγγέλης, Στράτος, Στρατής, Στρατούλα, Μαριγίτα... Η διαπίστωση ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ονομάτων, ιδιαίτερα των γυναικών, δεν ήταν τα ονόματα των γνωστών και εορταζόντων Αγίων, άλλα ονόματα αρχαίων θεών ή ημιθέων, μουσών και ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας, που κανένας από τους συγχωριανούς που ρώτησα, δεν ήταν σε θέση να μου πει, αν και πότε γιόρταζε, μου προκάλεσε το εύλογο ερώτημα, αν υπήρχε συνέχιση των ονομάτων αυτών από την ελληνική αρχαιότητα, ή η ονοματοδοσία ήταν αποτέλεσμα της επίδρασης του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα.

20

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Με δεδομένο ότι, οι αρχαίοι Έλληνες, που πίστευαν στο δωδεκάθεο, ποτέ δεν έδιναν στα νεογέννητα παιδιά τους ονόματα θεών. και ημιθέων, αλλά σύνθετα ονόματα με πρώτο συνθετικό το όνομα του θεού, όπως Διογένης, Απολλώνιος, Πυθαγόρας, Διόνυσος, προφανώς για να έχουν την βοήθεια τους, (συνήθεια που επικράτησε και κατά τους βυζαντινούς χρόνους, αφού πληθώρα ονομάτων έχουν πρώτο συνθετικό το όνομα Θεός ή Χριστός, όπως Θεοδόσιος, Θεόδωρος, Θεοδώρα, Θεοκτίστη, Χριστόφορος, Χριστόδουλος, τα ονόματα Αθηνά, Άρτεμις, Περσεφόνη, Αφροδίτη, Καλλιόπη, Μελπομένη), δημιουργούσαν εύλογα ερωτήματα. Απευθύνθηκα για πρώτη φορά στον ιστορικό της Μεσαιωνικής Ιστορίας και διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Νικόλαο Σβορώνο, που τον συνάντησα σε πολιτιστική εκδήλωση στη Λευκάδα, το καλοκαίρι του 1988. Με την σοβαρότητα που τον διέκρινε, μου απάντησε ότι δεν είχε πρόχειρη απάντηση και στοιχεία από τοπικά ευρήματα. Σε επικοινωνία με καθηγητή της φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκείνος ήταν απόλυτος ότι η ονομασία

των αρχαιοελληνικών ονομάτων ήταν συνέπεια του Διαφωτισμού. Έκτοτε, ο φόρτος της εργασίας μου, ως δικαστικού, κατά την επόμενη εικοσαετία, δεν μου έδωσε χρόνο να συνεχίσω την έρευνα μου. Μία όμως ανάρτηση στο διαδίκτυο, της άποψης ότι «τον 19ο αιώνα αγιοποιήθηκαν άρον άρον, εξ ανάγκης, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη τα ονόματα που από αρχαιοτάτων χρόνων χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες», κέντρισε το ενδιαφέρον μου για περαιτέρω έρευνα του ζητήματος. Απευθύνθηκα στον Μητροπολίτη Αθανάσιο, αντιπρόσωπο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις Βρυξέλλες, ο οποίος μου έδωσε την εξής απάντηση: «Οι Έλληνες (Εθνικοί) που αποδέχονταν τον Χριστιανισμό, δεν είχαν λόγο, αφού η αποδοχή τους με το βάπτισμα σημασιοδοτούσε την άρνηση της πίστης τους στην παλαιά θρησκεία, να λάβουν ονόματα εύηχα, ακόμα και θεών, ημίθεων, μουσών.» Την άποψη αυτή τη βρήκα εύλογη, στηριζόμενη στα εξής δεδομένα: Η ελληνική γλώσσα και τα ελληνικά ονόματα από τη εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου κυριαρχούσαν στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Οι Ιουδαίοι της διασποράς στην Αλεξάνδρεια δεν ήταν σε θέση να κατανοήσουν τα ιερά τους γραπτά κείμενα και χρειάστηκε τον 3ο αιώνα π. Χ. να γίνει η μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης των 70κοντα (Ο’). Εξάλλου οι διωγμοί των χριστιανών, κατά τους πρώτους μετά Χριστόν αιώνα, ήταν αναμφισβήτητο γεγονός, που είχε πολλούς μάρτυρες με ονόματα ελληνικά που περιέχονται στα συναξάρια. Κατά την επίσκεψή μου για έρευνα στον ιερό Ναό της Μεταμόρφωσης του Χριστού στα Παπιανά, με κτητορική επιγραφή «έτος 1600», διαπίστωσα ότι πάνω από την στήλη των ολόσωμων και με γνωστά ονόματα Αγίων υπάρχει μία λωρίδα με Αγίους σε κύκλους. Σημειώνω μερικά από τα ευανάγνωστα ονόματα. Μαξιμιλιανός, Κόρος, Κλαύδιος, Μισαήλ, Λούπος, Στρατόνικος, Μαρδάριος, Ιουλίτα, Σαλομονή ,Αγάθιος, Πρίσκος. Όλες οι αγιογραφίες είναι εξαιρετικό δείγμα Παλαιολόγιας τεχνοτροπίας και

αποδεικνύει ότι ο αγιογράφος με το όνομα Νικόλαος ήταν και βαθύς γνώστης της ιστορίας των μαρτύρων που απεικόνιζε και οι οποίοι ήταν αποδεκτοί από την εκκλησία ως Άγιοι. Δεύτερο σημαντικό στοιχείο για την έρευνά μου ήταν το εκτιθέμενο στο μουσείο της Μονής Λειμώνος τρίπτυχο του 1597, της ίδιας ακριβώς εποχής με την αγιογράφηση του ναού της Μεταμόρφωσης του Χριστού, με τα ονόματα τεθνεώτων προς μνημόνευση από τον ιερέα, το λεγόμενο «Βραβείο», με αποσπάσματα σε καλλιτεχνική γραφή ιερών κειμένων, που έχει ταξινομηθεί σε στήλες με ονόματα μοναχών, ιερομονάχων, αρχιερέων του μοναστηριού, κοσμικών και μοναχών γυναικών της Ι.Μ. Μυρσινιώτισσας, ενώ στην πίσω πλευρά είναι ζωγραφισμένοι ο Χριστός και οι Αρχάγγελοι Γαβριήλ και Μιχαήλ. Και τα μεν ονόματα των μοναχών ιερομόναχων, αρχιερέων, όπως και μοναχών της Μονής Μυρσινιώτισσας δεν διαφοροποιούνται από τα σημερινά, τα δε ονόματα των κοσμικών ανδρών, με ανορθογραφίες, είναι ονόματα γνωστών εορταζόντων αγίων (Δημήτριος, Βασίλειος, Εμμανουήλ, Ιωσήφ, Αντώνιος, Γεώργιος, Χαράλαμπος, Μιχαήλ, Χριστοφής). Δεν συμβαίνει το ίδιο με τα ονόματα κοσμικών γυναικών, στα οποία μία μόνο φορά συνάντησα το όνομα Μαρία και την παραφθορά της μέχρι και σήμερα Μαρίκα, και από τα σημερινά ονόματα το Αμερσούδα, Διαμαντή, Πασούλα, Δεσποινέτα, Χριστινούλα, Κωνσταντινιά.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

21

Υπήρχαν επίσης ονόματα όπως Γαρυφαλιά, Λεμονιά, Κανέλα, Αρετή, Αφράτη, Ασημένια, Μηλιά, Χρυσούλα, Ζαχαρούλα, ενώ επαναλαμβανόταν τα μη εορταζόμενα: Ρήγαινα με πολλούς ορθογραφικούς τύπους, Ραλλού με παραλλαγές (Ράλια, Ραλιά, Ραλίτσα), Ποσούλα. Δεν υπήρχε το μουσουλμανικής προέλευσης Ασσανούλα. Η έλλειψη αναγραφής στο τρίπτυχο ονομάτων που παραπέμπουν σε μη γνωστούς αγίους, αλλά και το γεγονός ότι οι νεομάρτυρες Άγιοι της Λέσβου που μαρτύρησαν επί Τουρκοκρατίας έφεραν ονόματα όπως Νικόλαος, Θεόδωρος και όχι αρχαιοελληνικής προέλευσης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το έτος 1825, που δόθηκε στην προγιαγιά μου το όνομα Αθηνά, και στις αδελφές της τα ονόματα Καλλιόπη, Χρυσάνθη, Πηνελόπη με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι για πρώτη φορά, αρχές του 19ου αιώνα, ιερείς των χωριών της Καλλονής, επηρεαζόμενοι από το πνεύμα του διαφωτισμού, βρήκαν την ευκαιρία να δίνουν στα βαπτιζόμενα νήπια ονόματα αγίων από τα συναξάρια, πράγμα που θα το επιθυμούσαν και οι γονείς τους, με ανερχόμενο κοινωνικοπολιτιστικό επίπεδο για να ξεχωρίζουν με το όνομά τους και όχι με άλλα πρόσθετα στοιχεία, όπως γινόταν παλαιότερα. Όσο για τη σωρεία των αρχαίων ελληνικών ονομάτων του τετραδίου μου, που δεν εορτάζονται από την εκκλησία, δεν είχα λόγους να μην αποδεχθώ την εξήγηση που μου έδωσε η μοναχή της Μονής Φαλαισίας στο Λεοντάριο της Μεγαλόπολης. «Ήδη από το τέλος του 18 ου αιώνα και μέχρι και τις αρχές του 19ου στη Μικρά Ασία και στον νησιωτικό περίγυρό της φυσούσε άνεμος απελευθέρωσης από τον Οθωμανικό ζυγό, ο καλύτερος τρόπος για να πραγματοποιηθεί με ενθουσιασμό και από τον ανώτερο κλήρο, ενόψει του φιλελληνικού ρεύματος στην Ευρώπη, ήταν η ονοματοδοσία αρχαίων ελληνικών ονομάτων». Τρανή απόδειξη της παραπάνω άποψης ήταν και η ονομασία «΄Ελλη», που έδωσαν το 1909 στην αδελφή της μαμάς μου Αθηνά δύο Μητροπολίτες από τη Μικρά Ασία, γνωστοί του παππού μου Νικολάου Κοντού από τις εμπορικές επαφές του με τη Σμύρνη. Το ίδιο πνεύμα της ένωσης με την Ελλάδα ήταν ο λόγος που δόθηκε το όνομα Όθων και Όλγα. Αλλά και μετά την απελευθέρωση του νησιού μας το 1912, εξακολούθησε η συνήθεια οι ανάδοχοι να επιλέγουν αρχαιοελληνικά, μή εορταζόμενα ονόματα, όπως έκανε η θεία μου Ελλη, δίνοντας το όνομα Νεφέλη.Την προτίμησή τους σε μη εορταζό-

μενα αρχαιοελληνικά ονόματα είχαν και οι ανάδοχοι κατά την επικράτηση του ΕΑΜ, όπως έγινε με τη βάπτιση της Ηλέκτρας το 1944, όπως μου είπε η αδελφή της Μαριάνθη. Η πίστη στον Ταξιάρχη και στις θαυματουργικές του ιδιότητες του αύξησε κατακόρυφα από τις αρχές του 20ου αιώνα τα ονόματα που παραπέμπουν σ’ αυτόν, όπως Στρατής, Στράτος, Ευστρατία, Άγγελος, Αγγέλα, Ταξιάρχης, Ταξιαρχούλα, ενώ από την ίδια εποχή η ανάγκη εορτασμού και των γυναικών έδωσε τις διάφορες παραλλαγές του ονόματος της Παναγίας (Μαριγώ,, Μαριγίτσα, Μαριγούλα, Μαρίτσα, Παναγίτσα και μεταγενέστερα Πίτσα.) Κατά τις δεκαετίες του 50 και του 60, η εκκλησία με στενότητα πνεύματος, ιδιαίτερα στην Αθήνα αρνιόταν να δώσουν στα νεογέννητα τα μη χριστιανικά ονόματα των παππούδων τους, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται οι γονείς και να καταφεύγουν μέχρι και στην απειλή να ασπασθούν τον Καθολικισμό. Από το1972 η Διαρκής Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν απαγορεύει την ονοματοδοσία αρχαιοελληνικών ονομάτων, με την αιτιολογία ότι τα ονόματα αυτά ανήκουν στην ελληνοχριστιανική παράδοση. Δεν ξέρω πόσοι από τους συγχωριανούς μου με τα αρχαιοελληνικά ονόματα, που δεν υπάρχουν στο εορτολόγιο της εκκλησίας, εκδηλώνουν τη χαρά και την περηφάνια (ίδια μ’ αυτή που έδινε η μοναδικότητα του ονόματός τους στους αρχαίους Έλληνες) γιορτάζοντας στην εορτή των Αγίων Πάντων. Την ανάγκη αυτή του εορτασμού φαίνεται να αποδέχεται η εκκλησία, καθιερώνοντας την κινητή αυτή εορτή, δίνοντας την ερμηνεία που μου έδωσε εκπρόσωπος της επιτροπής νομοοικονομικού τμήματος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, ότι δεν αποκλείεται να υπάρχουν άγιοι, όσιοι, ακόμη και μάρτυρες με αρχαιοελληνικά ονόματα, που δεν έχουν συμπεριληφθεί στα συναξάρια.

> του Στρατή Μισγίρη

Αλέξανδρος Ο πρώτος Επίσκοπος Μηθύμνης Το πλέον ακανθώδες και δισεπίλυτον αγιολογικόν πρόβλημα του τοπικού εορτολογίου της Λέσβου είναι αναμφιβόλως το αφορών εις το πρόσωπον αγίου τινός Αλεξάνδρου, εορταζομένου την 30ήν Νοεμβρίου και θεωρουμένου σήμερον επισκόπου Μηθύμνης και δη πρώτου επισκόπου της επαρχίας ταύτης, συμμετασχόντος μάλιστα και εις την Α‘ εν Νίκαια Οικουμενικήν σύνοδον (325).

επισημοποίησε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία του απέραντου βυζαντινού κράτους του. Το χώρισε σε Επισκοπές και Αρχιεπισκοπές και τη Λέσβο σε δύο Επισκοπές, Μυτιλήνης και Μηθύμνης. Στη Επισκοπή Μηθύμνης αναδείχτηκε πρώτος Επίσκοπος ο Αλέξανδρος, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην έδρα του, τον Μόλυβο, απ’ όπου ξεκίνησε με θερμό ζήλο τη διάδοση της θρησκείας του αληθινού Θεού. Όμως την ηρεμία της Εκκλησίας ήρθε να ταράξει η αίρεση του Αρείου. Κάποιοι μάλιστα Επίσκοποι προσχώρησαν στον αρειανισμό και οι χριστιανοί φιλονικούσαν με εμπάθεια και φανατισμό. Η κατάσταση στο Κράτος του Κωνσταντίνου άρχισε να εκτραχύνεται, οπότε ο Αυτοκράτορας συγκάλεσε, το 325, Οικουμενική Σύνοδο, ώστε η Εκκλησιαστική Ιεραρχία να αποφανθεί για τον αρειανισμό.

Ιω. Φουντούλη: «Ο Άγ. Αλέξανδρος ο εν Λέσβω» Αθήναι 1960, σελ. 5 Ο Ερμύλας έφερε πρωί πρωί το μουλάρι με το πολύχρωμο χραμάκι πάνω στο σαμάρι για το μεγάλο ταξίδι. Ήταν ο Ερμύλας, ο βοηθός της καθημερινότητας του επισκόπου. Γεροδεμένος άντρας, με τη γυναίκα του τη Δομιτιανή, που ήταν η οικονόμος της επισκοπικής κατοικίας, χωρίς παιδιά, με λίγα γράμματα, αλλά φιλαναγνώστης, γι αυτό μπορούσε κι έκανε κουβέντα με τον Επίσκοπο, όταν περιόδευε στα χωριά της Επαρχίας του. Η μεγάλη ξυλόπορτα της αυλής άνοιξε τρίζοντας και βγήκε από την κατοικία του ο Επίσκοπος με το απλό ράσο και το πάνινο κουκούλι του. Πίσω η Δομιτιανή, με τον τρίχινο δισάκο στον ώμο της. Τον πήρε ο Ερμύλας και τον έβαλε στο σαμάρι διχαλωτά. Ύστερα έφερε το ζώο κοντά στην τετράγωνη ειδική πέτρα, βοήθησε τον Επίσκοπο να πατήσει στέρεα για να καβαλήσει στο μουλάρι πλάγια, με τον μπροστινό σάκο ανάμεσα στα πόδια του. Ερμύλα, τη Γραφή την έβαλες στον μπροστινό σάκο; - Ναι Γέροντα, τον βεβαίωσε, κουνώντας καταφατικά το κεφάλι του. Στο ξαναλέγω, γιατί είναι ασέβεια το Ευαγγέλιο του Χριστού μας να το βάζουμε στα πίσω μας!.. Και ξεκίνησαν από τον Μόλυβο, που ήταν τότε η έδρα της Επισκοπής. ***

Από τα πέρατα της Αυτοκρατορίας θα συνέρχονταν οι Επίσκοποι και άλλοι κληρικοί της εκκλησιαστικής ηγεσίας στη Νίκαια της Βιθυνίας (Μικρασία) προκειμένου ν’ αποκαταστήσουν την ηρεμία στο κράτος.

Ο Αλέξανδρος ήρθε στο Νησί στις αρχές του 4ου αιώνα και ανέλαβε την ποιμαντορία της νεοσύστατης Επισκοπής Μηθύμνης. Ήταν θερμός κήρυκας της νέας θρησκείας του Χριστού και αφοσιωμένος στο χριστιανικό έργο του.

- Πώς θα πάς στη Νίκαια Γέροντα;

Ύστερα από τρεις αιώνες λυσσαλέων διωγμών κατά των χριστιανών, η Εκκλησία είχε ηρεμήσει και είχε ξεκινήσει η οργάνωση της. Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος

- Από τη Μυτιλήνη, Ερμύλα, θα βρει κάποιο πλεούμενο ο Αδελφός Μυτιλήνης να μας

***

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

23

πάει απέναντι, στη Μικρασία. Απ’ εκεί ο Αυτοκράτορας θα στείλει κάρο να μας φέρει στην πόλη της Συνόδου, στη Νίκαια. Έτσι μας έχει μηνύσει. Είχαν πάρει αρκετό δρόμο. Άγγιξαν τη Λαφιώνα, πέρασαν το καλντερίμι και μπήκαν στο χωματόδρομο που κατηφόριζε προς την Καλλονή, τη βυζαντινή πόλη, που ήταν στο λόφο της σημερινής Αγ. Μαρίνας και που τώρα τον λένε «Αλεποβούναρο». Σαν έφτασαν στο «Ιερό των Μέσων» σταμάτησαν για ξεκούραση. Δεν είχε την παλιά του δόξα το «Ιερό». Είχε πια εγκαταλειφθεί και η φθορά ήταν προχωρημένη. Η νέα αληθινή θρησκεία του Χριστού είχε αχρηστέψει τους βωμούς και τα τεμένη της ειδωλολατρείας.

- Ερμύλα, απ’ εδώ πέρασε ο Απόστολος Παύλος και μίλησε στους λίγους ανθρώπους που βρέθηκαν για το Χριστό. Ήταν οι πρώτοι Λεσβίοι χριστιανοί.

- Έχω ακούσει να λένε, Γέροντα, πως έκανε και κάποιο θαύμα. Σκότωσε ένα μεγάλο φίδι, που έτρωγε τα νεογέννητα αρνάκια. Οι τσοπάνηδες το φοβόντουσαν ακόμα και να το σκοτώσουν.

- Έτσι λέγει η παράδοση Ερμύλα. Το έχω ακούσει κι εγώ, αλλά δεν αναφέρεται σε καμιά γραφή. Άκουσε τη κουβέντα τους ένας τσοπάνης εκεί κοντά και πλησίασε κουτσαίνοντας. Το πόδι του ήταν γεμάτο αίματα και πονούσε αφόρητα. Τον εγνώρισε τον Δεσπότη. Είχε μάθει για την καλοσύνη και την αγιότητά του. Μπορεί κιόλας να είχε ακούσει κάποιο φλογερό κήρυγμα του σεβάσμιου εκπροσώπου του Χριστού και είχε πιστέψει και είχε γίνει χριστιανός.

- Δεσπότη μου, παρακάτω, που βόσκω τα λίγα πρόβατα μου, καθώς έκοβα ξύλα για το φτωχικό μου, ξέφυγε το τσεκούρι και...

- Έλα κοντά μου. Και καθώς πλησίασε στον Άγιο του Θεού, εκείνος έκανε το σημείο του σταυρού πάνω στο ματωμένο πόδι και το ευλόγησε. Είχε να το λέγει ο τσοπάνος σ’ όλη του τη ζωή. Πως αμέσως σταμάτησε η αιμορραγία, πως έπαψε να πονάει, πως ούτε σημάδι της πληγής δεν απόμεινε στο πόδι του. Σαν απόφαγαν οι ταξιδιώτες απ’ την προμήθεια που είχαν μαζί τους κι έφαγε το ζωντανό το κριθάρι που του είχαν βάλει, ξεκίνησαν για την πορεία τους προς τη Μυτιλήνη.

- Πόσον καιρό θα κάτσεις εκεί, στη Μικρασία, Γέροντα; - Κάμποσους μήνες. Εκεί, στη Σύνοδο, έχουμε να δώσουμε σκληρή μάχη, Ερμύλα. Αυτός ο άθλιος ο Άρειος με τις θεωρίες του

24

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

βλαστήμησε το Θεό μας. Και παρέσυρε πολύ κόσμο στην αίρεση του. Έβγαλε πολλούς χριστιανούς από την αγκαλιά της Εκκλησίας.

- Δηλαδή τί κήρυττε ο Άρειος, Γέροντα; - Ότι ο Χριστός δεν είναι ομοούσιος του Πατέρα Θεού, ότι δεν «εγεννήθη εκ Πατρός», ότι είναι «κτίσμα» και κάτι τέτοιες ανοησίες. Εμείς λοιπόν στη Σύνοδο θα αναθεματίσουμε τον Άρειο, θα καταδικάσουμε την αίρεσή του και τα κηρύγματά του και θα αποκαταστήσουμε τη γαλήνη και την ηρεμία στην Εκκλησία. Όλοι μαζί και οι 318 Αδελφοί θα δογματίσουμε για το Χριστό μας «εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων ...γεννηθέντα, ου ποιηθέντα».

- Και πότε θα γυρίσεις στο Νησί, Γέροντα; Θα έχεις πολύ δουλειά ύστερα από τόσους μήνες που θα λείπεις. Ο λαός της Επαρχίας σε αγαπά, σε σέβεται και σε θέλει κοντά του.

- Θα είμαι πια πολύ κουρασμένος κι εξαντλημένος, Ερμύλα. Οι διωγμοί κι οι ταλαιπωρίες που περάσαμε άφησαν πάνω μου τα σημάδια της ανημποριάς. Όταν θα γυρίσω, με τη θέληση του Κυρίου, στην Επισκοπή μου, θα αποσυρθώ στο μικρό ξέφωτο που είναι στην πλαγιά του βουνού της Λαφιώνας «Ρούδη» και θα ασκητέψω. Εκεί στο φυσικό περιβάλλον θ’ αγναντεύω τη θάλασσα, θ’ αναπνέω τον καθαρό αέρα, που τόσο τον έχουν ανάγκη τ’ αρρωστημένα πνευμόνια μου και θα προσεύχομαι για το ποίμνιο μου. Μάλιστα θα ετοιμάσω και τον τάφο μου. Θα είναι μια λαξευτή πέτρα, μια λάρνακα με την επιγραφή «Ο της Τριάδος κήρυξ και της παρθενίας φύλαξ και του Χριστού φίλος ενθάδε κατάκειται υπέρ ημών ευχόμενος». Γιατί στη Σύνοδο, Ερμύλα, με θερμό ζήλο θα υποστηρίξω την ομοούσια και αδιαίρετη Αγία Τριάδα του Θεού μας.

Η ανασκαφική έρευνα, που είχε γίνει πριν από χρόνια, αποκάλυψε την πέτρινη λάρνακα με το μονόλιθο καπάκι και την επιγραφή. Κι ακόμα ότι είχε κτιστεί Μοναστήρι στη θέση αυτή, το οποίο στα χρόνια της τουρκοκρατίας ερημώθηκε και αφανίστηκε, κάτω από την απαγορευτική αυστηρότητα κάθε επισκευαστικής επέμβασης και τη λατρευτική απονέκρωση. Στον τόπο αυτό, που σήμερα έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός, έχει κτιστεί μικρό εξωκλήσι στη μνήμη του πρώτου Επισκόπου της Μητρόπολης Μηθύμνης Αλεξάνδρου, ο οποίος ανακηρύχτηκε και επίσημα Άγιος από την Μεγάλη Ορθόδοξη Εκκλησία. Στις 30 Νοεμβρίου, με συρροή κόσμου γίνεται πανηγυρική λειτουργία και ψάλλεται ειδική ασματική ακολουθία προς τιμή του πρώτου Ιεράρχη της Μητρόπολης Μηθύμνης, η έδρα της οποίας λαμπρύνει την Καλλονή.

Εκδηλώσεις > Καλοκαίρι 2014

η γιορτή της αντάμωσης

το πανηγύρι Δεύτερη χρονιά μέσα στην Καλλονή γιορτάσαμε φέτος την Αντάμωση όλων των παιδιών της Καλλονής, ντόπιων και ξενιτεμένων. Πάλι στα Χάνια, όπου εμείς αντιστρέψαμε τα... χωροταξικά δεδομένα, ε, ναι, μας χώρεσε όλους ο δρόμος, κι ας είμασταν παραπάνω από 400 άτομα, όλοι οι καλοί χωράνε, πόσο μάλλον όταν διασκεδάζουν μαζί. Αυτός ο ιστορικός δρόμος εισόδου της Καλλονής που ζητά επίμονα να τον προσέξουμε, με τα ωραία πέτρινα σπίτια του, την παλιά «Λέσχη Αρίσβη» που πρέπει να ανακαινίσουμε, εκείνο το αξέχαστο φαρμακείο του Μαυραγάνη, πιο κάτω το κτίριο που κάποτε στέγαζε το ξενοδοχείο – εστιατόριο «Μικρά Ασία» κι ακόμη παρακάτω εκείνο το αλησμόνητο χάνι της πρώτης δεκαετίας του εικοστού αιώνα, το «Διεθνές» του Αχιλλέα Νέμτσα, το ωραίο καφενείο του Σαραντέλλη, αλλά και το ελαιοτριβείο του Ράλλη... τι να πρωτοθυμηθείς στα Χάνια! Και βέβαια μέρος της ιστορίας αποτελεί το παραδοσιακό καφενείο «Ο Τρύφων», που και φέτος ανέλαβε να πραγματοποιήσει τη γιορτή μας. Το κισκέκ ήταν η φετινή έκπληξη, προσφορά του μαγαζιού, που σέβεται την παράδοση, τιμά τη γειτονιά. Απαραίτητο έδεσμα σε κάθε πανηγύρι.

Πανηγύρι, λοιπόν, με τους Καλλονιάτες απ’ όλες τις ηλικίες, μια και η Αντάμωση από πέρσι έχει προσελκύσει και τους νέους φίλους -φιλάθλους της θρυλικής ομάδας μας. Ατμόσφαιρα πανηγυριού, όπως τα παλιά χρόνια που όλοι μαζί γλεντάγαμε με φαγητό, πιοτό, τραγούδι και χορό. Πολιτιστικό γεγονός η Αντάμωση, ναι, γιατί πολιτισμός είναι η συνύπαρξη, η συμμετοχή στα δρώμενα. Πολιτισμός είναι τούτη τη δύσκολη εποχή της κρίσης να αφήνεις στην άκρη τα προβλήματα, να ανταμώνεις φίλους και γνωστούς και άλλους χωριανούς που είχες καιρό να δεις, να ξεφαντώνεις αφήνοντας στην άκρη τις καθημερινές μιζέριες. Μέσα στην Καλλονή, τόπο πολιτισμού, ιστορίας, μικρών και μεγάλων γεγονότων, ναι, στην καρδιά της Καλλονής που κάθε καλοκαίρι τον Αύγουστο βάζει τα καλά της, υποδέχεται τα παιδιά της και γιορτάζει! Να είμαστε καλά να ανταμώνουμε, να διασκεδάζουμε όλοι μαζί στο καλοκαιρινό πανηγύρι της αντάμωσης!

α δ ά μ ο ς α μ ή ικ ρ τ η θεα

και το πολιτιστικό καλοκαίρι Πρωταγωνίστρια και φέτος η θεατρική μας ομάδα στα δρώμενα του καλοκαιριού. Πιο ώριμη, πιο μεγάλη, πιο δυναμική. Τώρα αγκαλιάζει όλες τις ηλικίες, αφού φιλοξενεί και έναν δεκαεξάχρονο μαθητή. Το αξιοσημείωτο είναι ότι όλοι συνυπάρχουν με όλους, δημιουργούν μέσα απ’ τις διαφορετικότητες, κανένας δεν λέει «εγώ», σκέφτονται σαν ομάδα, λειτουργούν σαν επαγγελματίες ηθοποιοί στις υποχρεώσεις τους. Έτσι, φέτος το καλοκαίρι η θεατρική ομάδα δούλεψε με συνέπεια και μεράκι πάνω σε δύο έργα. Καταρχήν στο περσινό, «Φωνές της Μικρασίας», που επαναλάβαμε με κάποιες σκηνικές αλλαγές για να το παρουσιάσουμε πρώτα σε υπαίθρια παράσταση στο Σκαλοχώρι, και στη συνέχεια στο κλειστό θέατρο του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. Και οι δύο παραστάσεις είχαν κόσμο, δεχτήκαμε πολύ καλές κριτικές, κυρίως οι ηθοποιοί μας που ανταποκρίθηκαν άψογα στο ρόλο τους, αλλά και στη συνολική τους παρουσία ως ομάδα. Εξάλλου, ο σύντομος χρόνος του πολιτιστικού καλοκαιριού δεν εμπόδισε τη θεατρική μας ομάδα να προετοιμάσει και την προγραμματισμένη για φέτος σάτιρα, «Κόφτου τα φτερά» (κείμενα Στ. Βαλτά, Α. Μώρου και Π. Χρυσίδη). Για λόγους κοινωνικής ευαισθησίας (πένθος για τον Τάκη Μώρο) η ομάδα αποφάσισε να αναβάλει την παράσταση, αποδεικνύοντας έμπρακτα το σπάνιο ήθος των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Και αν τελικά ο ηθοποιός «ήθος ποιεί», είναι δημιουργός με την ευρύτερη έννοια της λέξης, και είναι η συμπεριφορά που δίνει ζωή και κίνηση στον ρόλο, τότε αυτή η ομάδα έχει βαθιά συνειδητοποιήσει την ουσία της δουλειάς του ηθοποιού. Καλή αντάμωση, παιδιά. Κι ως τότε ξεδιπλώστε τα φτερά σας, ανακαλύψτε όλες τις δυνατότητές σας, καλλιεργείστε όσο μπορείτε τα εκφραστικά σας μέσα, διαβάστε, ανταλλάξτε ιδέες και σκέψεις για τον κόσμο, ταξιδέψτε… Και όλα είναι δυνατά!

Αντιγόνη Μώρου

φάτεμάτια...

Στείλτε μας και τις δικές σας παλιές ή καινούριες συνταγές.

> Επιμέλεια: Δημήτρης Ραδίτσας Το πρώτο πράγμα, που αναζητά να γευτεί κανείς μόλις ξεμυτίσει ο Σεπτέμβρης, είναι ένα γλυκό πεντανόστιμο, ελαφρύ, αγνό και κυρίως παραδοσιακό, με πρώτες ύλες οι οποίες αφθονούν τέτοια εποχή. Στο τεύχος αυτό θα σας παρουσιάσουμε συνταγές για δύο λαχταριστά φθινοπωρινά γλυκά. Τη μυρωδάτη μουσταλευριά σε συνταγή της Μαρίας Σαλουβάρδου- Βαλτά και το νόστιμο κυδωνόπαστο ή παστοκύδωνο σε συνταγή του Lesvoskitchen.gr. Εσείς φτιάξτε και απολαύστε τις με παρέα ή και μόνοι σας, υμνώντας ξανά την γαλαντομία της φύσης από τη μία, αλλά και το μεγάλο βεληνεκές της κουζίνας, που εδώ στη Λέσβο φαντάζει αστείρευτη από επιλογές και μοναδικούς συνδυασμούς. Σημειωτέον ότι η μουσταλευριά είναι εξίσου λαχταριστή είτε γίνεται με μούστο από σταφύλι είτε από σύκα. Εδώ τη φτιάχνουμε με μούστο σταφυλιών.

[μουσταλευριά] Υλικά • 10 φλ. τσαγιού μούστο βρασμένο • 2 φλ. τσαγιού αλεύρι • Αμύγδαλα ασπρισμένα, καρύδια ή σουσάμι, κανέλλα σκόνη και ξυλαράκι, αμπαρόριζα. Εκτέλεση Αναμιγνύετε το αλεύρι με 2 φλ. τσαγιού μούστο βρασμένο και το ρίχνετε στον υπόλοιπο μούστο. Βράζετε σε μέτρια φωτιά, βάζοντας μέσα το ξυλαράκι την κανέλλα και την αμπαρόριζα, ενώ ανακατεύετε συνεχώς. Ρίχνετε αν θέλετε και τα ασπριζμένα αμύγδαλα. Όταν η μουσταλευριά πήζει, την αποσύρετε από τη φωτιά, την σερβίρετε στα πιάτα και την πασπαλίζετε με καρύδια ή σουσάμι και κανέλλα. Σημείωση 1 Η μουσταλευριά είναι έτοιμη, όταν βάλουμε λίγη σε ένα πιατάκι και ξεκολάει όταν κρυώσει. Σημείωση 2 Τον μούστο τον βράζουμε πριν βάζοντας μέσα ένα σακουλάκι με βρασματόχωμα ή στάχτη καθαρή και ένα κομμάτι βασιλικό, μέχρι να μειωθεί και να μείνουν τα 2/3 περίπου του μούστου ίσως και λιγότερο.

[κυδωνόπαστο ή παστοκύδωνο] Το κυδωνόπαστο είναι ένα πολύ νόστιμο γλυκό που δεν λερώνει και μπορεί να διατηρηθεί εκτός ψυγείου. Γίνεται από τη ψημένη σάρκα του φρούτου, η οποία πολτοποιείται, ενώνεται με ζάχαρη και σιγοψήνεται μέχρι να φύγει η υγρασία. Υλικά • 2 κιλά κυδώνια (8 μεγάλα κυδώνια) • 1 κιλό ζάχαρη περίπου • προαιρετικά: αμύγδαλα ασπρισμένα Εκτέλεση Πλένετε και καθαρίζετε τα κυδώνια, αφαιρώντας τα κοτσάνια, τα σκληρά μέρη. Βάλτε τα καθαρισμένα κυδώνια σε μια γάστρα και ψήστε τα στο φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου, για 2 ώρες περίπου μέχρι να μαλακώσουν πολύ. Αλέστε τα φρούτα στο blender ώστε να γίνουν πολτός. Για να είστε βέβαιοι ότι δεν θα έχει περάσει κανένα σκληρό κομματάκι μέσα στο κυδωνόπαστο, η σίγουρη λύση είναι να περάσετε τα ψημένα φρούτα από σίτα. Όμως θέλει υπομονή και δυνατό χέρι. Μετρήστε τον πολτό σε ποτήρια και βάλτε τον σε μεγάλη κατσαρόλα. Προσθέστε ίδια ποσότητα ποτηριών ζάχαρη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, είχα 5,5 φλυτζάνια πολτού και πρόσθεσα 5,5 φλυτζάνια ζάχαρης, που ήταν σχεδόν 1 κιλό. Ανακατέψτε και αφήστε μια ώρα να λυώσει η ζάχαρη. Αρχίστε το ψήσιμο σε μέτρια φωτιά, ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα συνεχώς για να μην πιάσει το μίγμα στον πάτο. Συνεχίστε το ανακάτεμα, χαμηλώνοντας αν χρειαστεί τη φωτιά, μέχρι το μίγμα να ελαττωθεί σε όγκο, να σκουρύνει σε χρώμα και να ξεκολλάει από τα τοιχώματα της κατσαρόλας. Με διαβάθμιση μέχρι το 3, το έβρασα στο 1,5 επί 1 ώρα και 10 λεπτά περίπου, μέχρι που το υλικό ξεκολλούσε από τα τοιχώματα και άφηνε αυλάκια στον πάτο της κατσαρόλας καθώς ανακάτευα. Το υλικό πρέπει να στεγνώσει καλά. Στρώνουμε λαδόκολλα σε ένα ταψί και την αλείφουμε ελαφρώς με λάδι. Απλώνουμε το μείγμα στο λαδωμένο ταψί σε πάχος 2 εκατοστών και το αφήνουμε να κρυώσει. Το κόβουμε και το αφήνουμε 2-3 μέρες σε μέρος χωρίς υγρασία, για να στεγνώσει εντελώς και να μην μουχλιάσει. Προαιρετικά το κάθε κομμάτι το στολίζουμε με ασπρισμένα και ελαφρώς καβουρντισμένα αμύγδαλα. Φυλάμε σε κουτί με λαδόκολλα, μακριά από την υγρασία. Μπορούμε επίσης, να τυλίξουμε τα κομμάτια σε κρυσταλλική ζάχαρη. Τα φυλάτε μακριά από ζέστη και φως όλο τον χειμώνα ή τα δωρίζετε στους φίλους σας.

YΓ. Προσοχή στη θερμοκρασία, όταν ξεκινήσετε να βράζετε τον πολτό, γιατί αρπάζει εύκολα. Αν σας πιάσει, αδειάστε την κατσαρόλα, καθαρίστε τη και ξαναξεκινήστε με χαμηλότερη φωτιά.

Lesvoskitchen.gr

Μαρία Σαλουβάρδου - Βαλτά.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

29

ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα Μέσα από τις σελίδες του Κυβερνοχώρου ...και όχι μόνο > Επιμέλεια: Θ. Μυζίκας

Αύξηση του τουρισμού στην Σκάλα Καλλονής!

Με επιτυχία οι πανηγυρικές εκδηλώσεις για την Αγία Τριάδα...

Χαμόγελα απέκτησαν οι καταστηματάρχες του νησιού μας στη φετινή τουριστική περίοδο, χάρη στη μεγάλη αύξηση του τουρισμού, η οποία έδωσε «ανάσα» στην οικονομία μας, μετά την κρίση στην οποία έχει επέλθει. Ωστόσο ικανοποιημένοι εμφανίζονται και οι καταστηματάρχες στη Σκάλα Καλλονής.

Ολοκληρώθηκε για άλλη μια χρονιά η πανήγυρις προς τιμήν του Αγίου Πνεύματος, η οποία διήρκεσε τρεις μέρες, με το σωματείο «Αδελφότης Αγίας Τριάδος Καλλονής» να πραγματοποιεί με μεγάλη επιτυχία όλες τις εκδηλώσεις. Το πρωί του Σαββάτου (07/06) μέλη του σωματείου και πλήθος κόσμου με συνοδεία παραδοσιακής μουσικής, κάλεσαν τον κόσμο στις εορταστικές εκδηλώσεις με την περιφορά του Μόσχου στους δρόμους της Καλλονής. Την Κυριακή, πραγματοποιήθηκε όλη η διαδικασία του παραδοσιακού φαγητού «κισκέκ», αλλά και το μεγάλο γλέντι με τον κόσμο να κατακλύζει τόσο την πλατεία, όσο και το άλσος της Αγίας Τριάδος. Οι εορταστικές εκδηλώσεις συνεχίστηκαν και ολοκληρώθηκαν τη Δευτέρα, με το μοίρασμα του «κισκέκ», την παρέλαση των αλόγων στην κεντρική πλατεία Καλλονής μέσα σε πλήθος κόσμου, αλλά και τους μεγάλους ιπποδρομιακούς αγώνες του νησιού, στις αλυκές Καλλονής. Στους μεγαλύτερους ιπποδρομιακούς αγώνες έλαβαν μέρος πολλά άλογα απ’ όλα τα μέρη του νησιού. Αναλυτικά οι πρώτοι νικητές ανά κατηγορία: - Καθαρόαιμα (1650μ) «ΝΑΡΟΥΤΟ» ιδιοκτησίας Ηλία Κοσμά - Ντόπια (720μ) «ΧΑΡΑΥΓΗ» ιδιοκτησίας Στρατή Βασίλογλου - Ντόπια πλαγιοτροχασμού(1650μ) «ΑΝΑΤΟΛΗ» ιδιοκτησίας Στρατή Ζαργκλή - Standarbread πλαγιοτροχασμού(1650μ) «ΕΚΠΛΗΞΗ» ιδιοκτησίας Στρατή Ζαργκλή

Η Σκάλα τα τελευταία χρόνια βίωνε μια ερήμωση, καθώς οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία ήταν πολύ περιορισμένες, και η κίνηση γενικότερα στην περιοχή πολύ μικρή. Ωστόσο φέτος τίποτα δεν έμεινε το ίδιο, με τον Απρίλη η αύξηση των κρατήσεων να φτάνει και να ξεπερνά το 60% και το δίμηνο Μαϊου-Ιουνίου να ξεπερνά το 35%. Μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με πέρυσι είχαν και για τους μήνες Ιουλίου-Αυγούστου, γύρω στο 40%, ποσοστό που ίσως και να έχει αυξηθεί, μετά από συνομιλία μας με μεγάλα ξενοδοχεία της περιοχής. Ωστόσο δεν είναι μόνο οι ξενοδόχοι που βιώνουν την τουριστική αύξηση, αλλά και οι καταστηματάρχες σε Καλλονή και Σκάλα. Η πλατεία της Σκάλας Καλλονής, ειδικότερα το βράδυ, γεμίζει με ξένους τουρίστες, οι οποίοι απολαμβάνουν τις ελληνικές ομορφιές. Μάλιστα, σημαντικό γεγονός για τους επισκέπτες μας αποτελούν οι καλές τιμές, η πολύ καλή εξυπηρέτηση και η τοποθεσία, η οποία αποτελεί πολύ καλό προορισμό για οικογένειες κυρίως. Η αύξηση των τουριστών είναι μια πολύ χαρμόσυνη δέσμη φωτός μέσα στο σκοτάδι στο οποίο ήταν οι καταστηματάρχες, και ευχή όλων είναι η Ελλάδα να συνεχίσει να είναι αγαπημένος προορισμός με τον ανάλογο ρυθμό ανάπτυξης, καθώς φέτος αναμένονται πάνω απο 18 εκ. τουρίστες.

Νέο Δ.Σ. στον ιστορικό μας Αρισβαίο Όπως συμβαίνει κάθε δυο χρόνια, έτσι και φέτος ο Α.Ο. Αρισβαίος Καλλονής πραγματοποίησε εκλογές, για την ανάδειξη του νέου επταμελές συμβουλίου του. Στην διαδικασία βρέθηκαν αρκετά άτομα, τα οποία έχουν όρεξη για τον αθλητισμό της περιοχής μας και θέλουν να στηρίξουν το τόπο μας.Να τονιστεί οτι ο επι σειρά ετών πρόεδρος του συλλόγου Σταύρος Βουγιούκας θα συνεχίσει να στηρίζει τον σύλλογο της καρδιάς του, ωστόσο έκανε στην άκρη για τα νέα παιδιά, όπως είπε. Μετά την εκλογική διαδικασία, προέκυψε το νέο επταμελές συμβούλιο, το οποίο αποτελείται απο τους: Σταύρος Βαλτάς - Πρόεδρος Ευστράτιος Μουφλουζέλλης - Αντιπρόεδρος Ντίνα Ψούχλου - Ταμίας Ευγενία Στιβακτάκη - Γραμματέας Θεόφιλος Μυζίκας - Έφορος Μπάσκετ-Στίβου Αλέξανδρος Κέλμαλης Χρήστος Ατσικμπάσης

Θανατηφόρο τροχαίο στην Καλλονή Τα ξημερώματα της 05/07/2014, σε επαρχιακό οδικό δίκτυο στην Καλλονή της Λέβου, Ι.Χ.Φ. αυτοκίνητο, οδηγούμενο από έναν 24χρονο υπήκοο Αλβανίας, εξετράπη της πορείας του και προσέκρουσε σε δέντρο, με συνέπεια τον θανάσιμο τραυματισμό του οδηγού. Το συμβάν συνέβη στον δρόμο Καλλονής-Σκάλας Καλλονής. Τα αίτια και οι συνθήκες του ατυχήματος διερευνώνται, ενώ προανάκριση διενεργεί το Αστυνομικό Τμήμα Καλλονής.

10:50 Συνάντηση με τον περιφερειάρχη κ. Γιακαλή.

12:15 Παράδοση φαρμάκων από την κλινική Bavaria, διαμέσου κ. Φρέντριχ, στον φιλανθρωπικό οργανισμό Αποστολή στην Καλλονή.

14:15 Συνάντηση και συζήτηση στο Μουσείο Βρανά με τον βουλευτή κ. Σηφουνάκη. Ακολουθεί συνάντηση και συζήτηση με ελαιοπαραγωγούς (κ. Κουτήρης, κ. Καραβατάκης, κ.ά.) και σε εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού «συν τοις άλλοις».

15:30 Transfer zum Folgetermin 18:00 Δείπνο στην Ταβέρνα «Το Καρνάγιο»

Με επιτυχία ο εορτασμός της γιορτής Σαρδέλας Με πλήθος κόσμου πραγματοποιήθηκαν οι εορταστικές εκδηλώσεις στη Σκάλα Καλλονής το Σάββατο (02/08) για την καθιερωμένη γιορτή Σαρδέλας υπό την αιγίδα του Δήμου Λέσβου. Πολύς κόσμος, χορευτικά συγκροτήματα, ψήσιμο σαρδέλας και ζωντανή μουσική ήταν το σκηνικό που συνέθετε το βράδυ του Σαββάτου(02/08) τη γιορτή Σαρδέλας στη Σκάλα Καλλονής. Παρά το γεγονός οτι οι εορταστικές εκδηλώσεις με το «χτύπημα» του Καλλικράτη και της οικονομικής κρίσης έχουν φθίνει, ο κόσμος κατέκλυσε τη Σκάλα Καλλονής, σε μια επιτυχημένη τελικά διοργάνωση. Η επιτυχία της ωστόσο οφείλεται και σε ορισμένους ανθρώπους, οι οποίοι προσέφεραν τις υπηρεσίες τους, και χωρίς τη συνδρομή τους δεν θα μπορούσε η διοργάνωση να γνωρίσει αυτή την επιτυχία, Άνθρωποι απο την ποδοσφαιρική τοπική ομάδα «Προοδευτική», από τον σύλλογο τουριστικών επιχειρήσεων Σκάλας Καλλονής, απο το τοπικό συμβούλιο, αλλά

Στην Καλλονή ο Φούχτελ! Ο Υφυπουργός Γερμανίας βρέθηκε στο Κέντρο Υγείας Καλλονής, προκειμένου να παραδόσει φαρμακευτική αποστολή από την κλινική Bavaria διαμέσου της αρχιεπισκοπής. Αναλυτικά το πρόγραμμα του κ. Φούχτελ: 10:15 Συνάντηση στο Επιμελητήριο. Από κοινού χαιρετισμός κ. Φούχτελ, προέδρου κ. Καλογρίδη, βουλευτή κ. Τρέσσελ, καθηγητού κ. Κίζου, γεύμα στους 25 συμμετέχοντες στην ομάδα εργασίας που διοργανώνει το ίδρυμα Friedrich-Naumann

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

31

ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα και απο το χορευτικό τμήμα του Ε.Θ.Ο.Κ. ήταν εκεί για να συνδράμουν στη γιορτή, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Μάλιστα, όπως μας διαβεβαίωσαν από το τοπικό συμβούλιο, τη νέα χρονιά η γιορτή Σαρδέλας θα είναι σημείο αναφοράς, όπως στο παρελθόν, ανακτώντας και πάλι τη χαμένη της αίγλη.

Άλλη μια διοργάνωση του Αρισβαίου, που έφερε κόσμο στην πλατεία... Με μεγάλη επιτυχία και πλήθος κόσμου πραγματοποιήθηκε το «Axeron» Basketball Tournament στην κεντρική πλατεία Καλλονής, μια διοργάνωση του Α.Ο. Αρισβαίου Καλλονής. Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το «Axeron» Street Tournament, το οποίο προσέλκυσε 28 ομάδες και 109 παίκτες στην κεντρική πλατεία Καλλονής, γεμίζοντας ζωή την κεντρική πλατεία της κωμόπολης το απόγευμα της Τετάρτης και Πέμπτης με συνολικά 44 αγώνες. Οι διοργανωτές όρισαν 3 διαφορετικές κατηγορίες στο τουρνουά, άνω των 25 ετών, κάτω των 25 ετών και γυναικών. Στη κατηγορία κάτω των 25 ετών έλαβαν μέρος οι παρακάτω ομάδες: Γιουβάδες, Roockies, Άνεμος, Street Fighters, Fantastic Four, Party Animals, Μπουρμπουτσουλούκια, Ρουφιανάκια, Moskovskaya, Cigarette team, Σκάλα Καλλονής, Τραχανάδες, Άμπαλοι, R(Αϊ-πι). Νικητές αναδείχθηκαν οι ‘Αμπαλοι, οι οποίοι

ήταν και αήττητοι σε όλο το τουρνουά, αποτελούμενοι απο τους Γιώργο Πάσχο, Βασίλη Φαρδιά, Γιώργο Χατζηευλογημένο και Αντώνη Σκλήβα. Φιναλίστ ομάδα ήταν τα Μπουρμπουτσουλούκια, που αποτελούνταν απο τους Γιώργο Καμινέλλη, Γιάννη Αϊβαλιωτέλλη και Σωτήρη Σάλα. Στην κατηγορία άνω των 25 ετών έλαβαν μέρος οι παρακάτω ομάδες: XDS, Rino, Quest, «Οι ΈμπΥροι», Dream team,BarceLIWMA, Dream Cafe, Αστροναύτες, Αιγέας, «Ο Αμπελώνας». Μετά απο μεγάλες αναμετρήσεις από πολύ καλές ομάδες, νικήτρια ομάδα αναδείχθηκε η X.D.S., αποτελούμενη απο τους Δημήτρη Λούκο, Χριστόφορο Χατζηντάνο, Στέλιο Κακαγιάννη και Θοδωρή Κυριακούδη. Φιναλίστ ομάδα ήταν αυτή του Αιγέα, αποτελούμενη από τους Γιώργο Αγιακάτσικα, Γιάννη Καρτσέλα, Παναγιώτη Ζαρμπιδάκη και Δημήτρη Ευαγγελινέλλη. Στην κατηγορία των Γυναικών έλαβαν μέρος οι παρακάτω ομάδες: L.A. Girls, Οράνιε και «Οι 95άρες» Νικήτρια ομάδα αναδείχθηκε αυτή των Οράνιε, αποτελούμενη απο τις Κουκουρουβλή Θέκλα, Αστερία Τρούπκου, Chantal Gerardu, Aimee Friesen. Φιναλίστ ήταν οι L.A. Girls. Η ομάδα αποτελούνταν απο τις Τζένη Μαραθωγιάννη, Χριστιάνα Αμπατζή, Τασία Κλεφτοβασίλη και Νίκη Χονδρονικόλα. Στους διαγωνισμούς τριπόντων, νικήτρια γυναίκα αναδείχθηκε η Αμπατζή Χριστιάνα, και νικητής άνδρας ο Γιάννης Γκίνης. Διαιτητές των αναμετρήσεων ήταν οι Χρυσόστομος Ροδίτης, Κώστας Κομπίνος και Στρατής Βαβαλέρος. Όλοι οι νικητές αλλά και φιναλίστ μοιράστηκαν πλούσια δώρα, μετάλλια αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ικανοποίηση, μετά την πολύ καλή αυτή διοργάνωση που έφερε αντιμέτωπους φίλους, γνωστούς, συγγενείς... Όλοι έδωσαν ραντεβού για το επόμενο καλοκαίρι και μεγάλες υποσχέσεις για την κατάκτηση των κυπέλων!

Κέρδισε το μπάσκετ της Καλλονής! Ο Α.Ο. Αρισβαίος Καλλονής στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τη νέα σεζόν, και με την ευκαιρία της παρουσίας αθλητών του, οι οποίοι είναι πλέον φοιτητές στο λεκανοπέδιο, διοργάνωσε έναν φιλικό αγώνα με στόχο να βρεθούν και πάλι στο ίδιο γήπεδο πρώην συναθλητές, περνώντας ένα ευχάριστο απόγευμα. Στο γήπεδο του Λυκείου Καλλονής, που και αποτελεί έδρα της ομάδας της Καλλονής, βρέθηκαν συναθλητές και φίλοι, με στόχο τη διασκέδασή τους, αλλά και βεβαίως... να θυμηθούν τα παλιά, ιδρώνοντας ξανά τη φανέλα με το πράσινο-άσπρο. Οι ομάδες χωρίστηκαν σε Αρισβαίος και φοιτητές Αρισβαίου. Η ομάδα του Α.Ο. Αρισβαίου αποτελούνταν απο τους: Γιώργο Πάσχο, Λευτέρη Μακρή, Γιώργο Ξεντέ, Σαράντο Κιουλάφα, Μιχάλη Δήμου, Συμεών Κουλμανδά, Γιάννη Βαγιανό, Βασίλη Κουδουνά, Σταύρο Σαχτούρη, Δημήτρη Παπαναστασίου και Ιγνάτη Δουμάνη. Την ομάδα πλαισίωσε και ο Κώστας Κοσμάς.

32

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

γυρίζει και αυτό, με την χαρακτηριστική κόρνα του, που την ακούγαμε σε όλο το γήπεδο. Έτσι, ο Νίκος Καλτσάς, σε ένα πολύ καλό χρονικό σημείο, έστειλε την ομάδα του προηγούμενη με 1-0, πετυχαίνοντας παράλληλα και το πρώτο της γκολ στη Λέσβο. Στην επανάληψη, αν και οι φιλοξενούμενοι προσπάθησαν να ισορροπήσουν, η πολύ καλά στημένη στον αγωνιστικό χώρο και δουλεμένη Καλλονή όμως, δεν απειλήθηκε σχεδόν καθόλου. Απεναντίας, μετά την αποβολή του Μεγί με δεύτερη κίτρινη κάρτα, απελευθερώθηκε περισσότερο, συνεχίζοντας να είναι το απόλυτο αφεντικό, δείχνοντας πως όσοι έρθουν στη Λέσβο πολύ δύσκολα θα της πάρουν θετικό αποτέλεσμα. Η ομάδα των φοιτητών αποτελούνταν απο τους: Γιώργο Καραπαναγιώτη, Κώστα Ζήκο, Σωτήρη Αποστολή, Στράτο Μακρή, Παναγιώτη Μουφλουζέλλη, Ιγνάτη Μαριόλα, Παναγιώτη Κουλμανδά, Αντισθένη Τσομπανά και Στέλιο Μαριόλα. Την ομάδα πλαισίωσε και ο Νίκος Κάλφας. Το τελευταίο που μέτρησε στον αγώνα ήταν το σκορ του αγώνα, καθώς αυτό που άξιζε ήταν οι εναγκαλισμοί μετά το τέλος του φιλικού, με όλους να τους ενώνει κάτι κοινό, η αγάπη για το μπάσκετ και τον σύλλογο απ’όπου όλοι υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν συμπαίκτες. Για την ιστορία, ο Α.Ο. Αρισβαίος Καλλονής αναδείχθηκε νικητής με 59-52. Τέτοιες πρωτοβουλίες μόνο καλό μπορούν να κάνουν σ’ αυτό τον τόπο, ο οποίος έχει υποβαθμιστεί από πρόσωπα και καταστάσεις.

Ιστορική αναμέτρηση στη Λέσβο!! Μια σπουδαία αλλά και παράλληλα ιστορική νίκη πέτυχε η Καλλονή στο δημοτικό στάδιο Μυτιλήνης, επικρατώντας με 2-0 έναντι του Εργοτέλη. Το απόγευμα του Σαββάτου της 30ης Αυγούστου 2014 έχει πλέον γράψει ιστορία. Ομάδα απο τη Λέσβο σημείωσε νίκη στη μεγαλύτερη κατηγορία της Ελλάδος, επί νησιωτικού εδάφους μπροστά σε περισσότερους απο 3.000 φιλάθλους.

Η «σφραγίδα» ήρθε στο 88ο λεπτό από τον Ραούλ Γιορέντε, ο οποίος στην τελευταία του επαφή με τη μπάλα, πριν αποσυρθεί και σε μια πολύ δύσκολη φάση, κατάφερε να κάνει μια λόμπα, στέλνοντας τη μπάλα στη δεξιά γωνιά του Τσέρνι για δεύτερη φορά. Έτσι, η Καλλονή σε δυο αγώνες έφτασε τους 4 βαθμούς, δείχνοντας σοβαρή, ξέροντας τι θέλει στον αγωνιστικό χώρο αλλά και μια ομάδα που φέτος θα πάρει πολλές «μάχες». Περισσότερες απο αυτές της περυσινής σεζόν. Καλλονή: Χόγκ, Αναστασιάδης, Βαλιός, Γιορέντε (90+’ Χωριανόπουλος),Αντέτζο, Καλτσάς, Κεϊτά, Λεοζίνιο, Μανούσος (83’ Πιπίνης), Ναβάρο (65’ Μίνγκας), Χουάνμα. Εργοτέλης: Τσέρνι, Τζανακάκης, Μεγί, Φιντέλεφ, Πίτσος, Κοζορώνης, Χαντί, Άλαν (73’ Παμλίδης), Γιουσούφ (46’ Λυκογιάννης), Μπρούνο,Καζναφέρης (88’ Σαϊνάτι).

Στην Σκάλα Καλλονής ο Σταύρος Θεοδωράκης Στη Σκάλα Καλλονής παρευρέθηκε την Κυριακή(31/08) ο επικεφαλής του κόμματος «Το ποτάμι» Σταύρος Θεοδωράκης, ο οποίος συνομίλησε με τους κατοίκους, τους αλιείς και άτομα, τα οποία ασχολούνται στον πρωτογενή τομέα. Άκουσε τα προβλήματα τους, συνομίλησε μαζί τους, προσπαθώντας να κατανοήσει τις δυσχέρειες της περιφέρειας και των νησιωτικών περιοχών. Η Λέσβος, η οποία έχει πλούσια παραγωγή σε λάδι και σε ψάρια, ιδιαίτερα ο Κόλπος Καλλονής, είναι μια περιοχή η οποία αξίζει την προσοχή, και γι αυτό ο Σταύρος Θεοδωράκης παρευρέθηκε για να κατανοήσει τα προβλήματα απο κοντά. Τον λόγο μάλιστα πήρε ο πρόεδρος των αλιέων Λέσβου Παναγιώτης Νανίδης, μιλώντας για τα προβλήματα, ως ο απόλυτος αρμόδιος και γνώστης.

Η Καλλονή, στον δεύτερο της αγώνα στην εφετινή Superleague, κατάφερε πολλά. Και το σπουδαιότερο, να κάνει ένα νησί υπερήφανο και γνωστό σε όλη την Ελλάδα πλέον και για την ομάδα του. Ο κόσμος «ζεστός», και ένα όμορφο απόγευμα εξελίχθηκε για τον Ματζουράκη και τους παίκτες του. Ειδικά, όταν στο 43ο λεπτό, ο Νίκος Καλτσάς έστειλε...»συστημένη» τη μπάλα στην εστία του Τσέρνι με μια εκπληκτική εκτέλεση, το γήπεδο «πήρε φωτιά». Κάπου εκεί, και το καράβι στο λιμάνι, άρχισε να.. πανη-

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

33

τα χωριά της Kαλλονής

Περιήγηση στα Δάφια της Δαφνίας Αρτέμιδος «Ὑπάρχουσι νῦν ἑπτά χωρία, μικρόν ἀπ᾽ ἀλλήλων διέχοντα, ἴδιον ἔχοντα ἕκαστον ὄνομα καί κοινήν προσωνυμίαν «Καλλονή». Ταῦτα δ’ εἰσίν: Ἀχερώνη, Κεράμιον, Παπιανά, Δάφια, Ἀργειανά, Τζουμαϊλῆ καί Σουμούρια)»

Σταύρος Καρυδώνης 1900

Σ

τις 18-8-2013, περιηγηθήκαμε με την Ερατώ τα Δάφια, με ξεναγό τον Δαφιώτη και Χλοΐτη φίλο Αχιλλέα Χιωτέλλη, τον δραστήριο και άξιο πρόεδρο του «Πολιτιστικού Συλλόγου Μυτιληναίων Πετρούπολης, ο Θεόφιλος», έχοντας υπόψη μας μεταξύ άλλων τις παρακάτω καταγραφές: 1620, Μητροπολίτης Μηθύμνης Γαβριήλ Σουμαρούπα: «Ἄνωθεν ταύτης (σ. σ. της μικράς κώμης του Αγίου Λεοντίου) ἑτέρα, λεγομένη Δάφια. Ἔχει ναόν ἕνα τῆς ἁγίας Θεοτόκου· οἴκους χριστιανῶν πεντήκοντα πέντε, ἀγαρηνῶν ὁμοίως». (Περιγραφή της Λέσβου, στο βιβλίο του Ιωάννη Φουντούλη, Αθήνα 1960, σ. 25).

1850, Σταυράκης Αναγνώστης: «Ἐδάφια· Χωρίον, εἰς ὀλίγην ἀπόστασιν ἀπό τῆς Ἀχυρῶνος· κατοικούμενον ὑπό Χριστιανῶν καί Τούρκων. Πρό ἑξήκοντα, ἤ καί ἑβδομήκοντα ἐτῶν, ὑπῆρξεν ἐνταῦθα ἡ Ἡγεμονική καθέδρα τῆς νήσου· διότι, οἱ έν τούτοις Ὀθωμανοί τότε, ἴσχυσαν ἐπί τοσοῦτον, ὥστε νά ἡγεμονεύσωσιν αὐτῆς, καί μάλιστα ὁ Μπεκίρ Ἀγᾶς, καί Οὐμέρ Ἀγᾶς. Σήμερον οἱ απόγονοι αὐτῶν, σώζονται μέν, ἀλλά παρακμάσαντες». (Λεσβιάς Ωδή, Σμύρνη 1850, σελ. 160).

1874, Σταύρος Τάξης: «Κατά τούς ἐφεξῆς δέ χρόνους ἡ νῆσος ὑπέκυψε πρῶτον μέν εἰς τῶν Βυζαντινῶν κυριαρχίαν (312 μ.Χ.) εἶτα δέ εἰς τήν τῶν Ὀθωμανῶν, εἰς ἥν καί μέχρι τανῦν ἀπό τοῦ 1462 διατελεῖ. Ἐν ταύτῃ δέ, τὄ πλεἶστον τῶν κατοίκων αὐτῆς τό κατ᾽ ἀρχάς, καί ἰδίως τά χρηστότερα τέκνα,

διά τῶν ἐξοικισμῶν ἡ Λέσβος ἀπολέσασα, εἰς τήν ἐσχάτην περιῆλθεν ἀμάθειαν καί ἀπορίαν, ἐπαυξηθεῖσαν κατά πολύ ἀκολούθως ὑπό τῶν κατά καιρούς σκληροτραχήλων ἐκείνων τοπαρχῶν (Ναζήρων), οἵτινες τάς πρός τούς ὑπηκόυς ὅλους ἐν γένει ἀγαθάς τῆς Κυβερνήσεως προθέσεις παραβλέποντες μυριοτρόπως αὐτήν καταπίεζον καί ἤκιζον. Τό ἰσχυρόν δέ ἰδίως καί πλούσιον τῆς Λέσβου τοῦτο Ναζηράτον πολλούς πάντοτε ἔσχε τούς έραστάς, σκληρούς, ὡς ἐπί τό πολύ, καί πλεονέκτας, ἐν οἷς καί τινας τῶν ἐντοπίων, ὡς τούς Μπεκήρ Ἀγᾶν, Ὀμέρ Ἀγᾶν. Αμφότεροι οὗτοι οἱ ὀθωμανοί ἐκ Καλλονῆς κατήγοντο, ἥτις κατά τό πλεῖστον τοῦ 18ου αἰῶνος διάστημα, καθ᾽ ὅ οὗτοι ἔζων, ἐθεωρεῖτο τῆς νήσου ἁπάσης πρωτεύουσα. Ἀπόγονοι δέ τινες αὐτῶν, Μπέιδες καλούμενοι, οὐ μικρᾶς κτηματικῆς περιουσίας κάτοχοι ὄντες, σώζονται μέχρι σήμερον ἐν Καλλονῇ». (Συνοπτική Ιστορία της Λέσβου, Κωνσταντινούπολις 1874, σ. 20).

1881, Γεώργιος Αρχοντόπουλος: «Δάφια ( Ἐδάφια). Κώμη ἀξία λόγου κειμένη πολλά πλησίον τῆς Ἀχυρῶνος ἔχει οἰκίας 120 χριστιανικάς και 50 ὀθωμανικάς καί ἐκκλησίαν τόν Ἅγιον Γεώργιον, διατηροῦσα καί σχολεῖον ἀλληλοδιδακτικόν. Ἡ κώμη αὕτη πρό ἑνός αἰῶνος σχεδόν ἐπί Μπεκίρ Ἀγᾶ καί Οὐμέρ Ἀγᾶ, ἰσχυρῶν ἐγχωρίων ὀθωμανῶν, ὑπῆρξεν ἡγεμονική καθέδρα ὅλης τῆς νήσου». (Περιοδικό «Σαπφώ», έτος Α’, τευχος Η’, Αύγουστος 1881, σ.124).

1900, Σταύρος Καρυδώνης, «Τό κέντρον τῆς νήσου Λέσβου, ὅπερ, ὡς Ποσειδωνίαν νύμφην, λούουσι τά διαυγῆ τοῦ Αἰγαίου

Το ανακαινισμένο σπίτι του Ηλία Κογιού, στα Δάφια, χαρέμι επί Τουρκοκρατίας

34

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Αριστερά: Το σπίτι του Δημήτρη Γεωργαντά στα Δάφια με το δεύτερο εντοιχισμένο αρχαιοελληνικό θωράκιο Δεξιά: Το πρώτο θωράκιο με κυμάτιο, στον εξωτερικό δυτικό τοίχο της αυλής του Δ. Γεωργαντά, νότια της αυλόπορτας.

ὕδατα, καί χαρακώνει πεδίον εὑρύστερνον, περιγράφει κυκλοτερές ἐμβαδόν... πρός τα ΒΔ μέν τοῦ πεδίου τούτου, τό ὁποῖον καλοῦσιν ὁ Κάμπος τῆς Καλλονῆς ὑπάρχουσι νῦν ἑπτά χωρία, μικρόν ἀπ᾽ ἀλλήλων διέχοντα, ἴδιον ἔχοντα ἕκαστον ὄνομα καί κοινήν προσωνυμίαν Καλλονή. Ταῦτα δέ εἰσίν: Ἀχυρών, ἕδρα τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Μηθύμνης καί τῆς πολιτικῆς διοικήσεως τοῦ δήμου Καλλονῆς, Κεράμιον, Παπιανά (Χριστιανικά), Δάφια (Χριστιανικόν καί Ὀθωμανικόν), Αργειανά, Τζουμααλῆ και Σουμούρια (Τουρκικά)». (Τα εν Καλλονή της Λέσβου Ιερά Σταυροπηγιακά Μοναστήρια του Αγίου Ιγνατίου, Κωνσταντινούπολικς 1900, σελ. 21-24).

1909, Σταύρος Τάξης: «Δάφια· Ἄνωθεν τῆς Ἀχυρῶνος ΒΔ. Ἔχει οίκογενείας, περί τάς 180 ὧν αἱ 60 ὀθωμανικαί μετά τεμένους καί σχολῆς προκαταρκτικῆς. Ἐκκλησίαν τῆς Ὑπαπαντῆς καί σχολεῖον τῶν ἀρρένων. Ἐν αὐτῇ εὑρίσκεται ὁ ἀνθυποδιοικητής (Μουδίρης) καί αἱ διοικητικαί καί δικαστικαί ἀρχαί. Ἐκ τοῦ χωρίου τούτου κατήγετο ὁ ἄλλοτε Μητροπολίτης Σμύρνης, ὁ διαπρεπής καί διακεκριμένος Ἱεράρχης Χρύσανθος». (Σταύρος Τάξης, Συνοπτική Ιστορία και Τοπογραφία της Λέσβου, Κάιρο 1909, σελ. 123). Στην πρώτη φωτογραφία του κειμένου, με τον σχετικό πίνακα, καταγράφονται οι αριθμοί των οικογενειών χριστιανών και μουσουλμάνων στα Δάφια από το 1620 μέχρι το 1909. Στην περιήγησή μας στα Δάφια, ακολουθήσαμε το δρομολόγιο που περιγράφει ο φίλος Μάκης Αξιώτης, στο «Περπατώντας τη Λέσβο», 1992, Α’ τόμος, σ. 320 ως εξής: «Αν πάρουμε το δρόμο, κάτω από την πλατεία, συναντάμε την μικρή εκκλησιά, της Αγίας Παρασκευής. Μεγάλα κυπαρίσσια την σκεπάζουν. Επεκτάθηκε με νάρθηκα το 1974. Δίπλα εδώ, ήταν χτισμένο το Τούρκικο τζαμί. Δύο από τις ανάγλυφες πλάκες του (θωράκια), είναι εντοιχισμένα στον αυλότοιχο του γειτονικού σπιτιού. Επίσης μία στήλη από το Τούρκικο νεκροταφείο, είναι εντοιχισμένη στον αυλότοιχο της εκκλησιάς. Όταν γκρέμισαν το τζαμί, έβγαλαν κιονόκρανα και άλλα μέλη παλαιού ναού... Φαίνεται λοιπόν, πως τούτη εδώ η θέση είναι παλαιότατη, με την διαχρονική συνύπαρξη του θείου. Η Αγία Παρασκευή μνημονεύεται το 1576, στο αρχείο του Λειμώνος. Μου δείξανε παλιά κτίσματα, μισογκρεμισμένα, όπου ήταν εγκατεστημένα τα χαρέμια».

Στο παραπάνω κείμενο του Μάκη Αξιώτη παραθέτω την εικονιζόμενη δεύτερη φωτογραφία του κειμένου από το ανακαινισμένο σπίτι στα Δάφια του Ηλία Κογιού, που ήταν χαρέμι επί τουρκοκρατίας, με τα δύο κλειστά μικρά παράθυρα του ισογείου της βόρειας πλευράς και το διατηρημένο μικρό παράθυρο του πάνω ορόφου της ίδιας πλευράς. Το χαρέμι αυτό, με την τότε αυλή του, που έφθανε στην δυτική πλευρά του τζαμιού, «έβλεπε» τον Κάμπο και τον Κόλπο Καλλονής. Σύμφωνα με την εργασία της ερευνήτριας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Ευαγγελίας Μπαλτά με τα Οθωμανικά κατάστιχα Tapu Tahrir Defter 264, που είναι καταχωρημένη στην ηλεκτρονική οθόνη του Μουσείου Ελαιουργίας της Αγίας Παρασκευής και στοιχεία της οποίας δημοσίευσα στα «Καλλονιάτικα» στο 156 τεύχος τους, τα Δάφια το 1548 είχαν 73 χριστιανικές οικογένειες και μόνο 4 οθωμανικές. Σχετικά με τις μουσουλμανικές οικογένειες οι Δημήτρης Καρύδης και Machiel Kiel γράφουν στο βιβλίο τους «Μυτιλήνης Αστυγραφία και Λέσβου Χωρογραφία, Αθήνα 2000 σ. 113: «Το χωριό Φάραγξ, κοντά στα Δάφια, το οποίο στη συνέχεια ερημώθηκε, είχε το 1548 τον μεγαλύτερο αριθμό μουσουλμανικών εστιών, εννέα, οι έξι από τις οποίες είχαν εξισλαμισμένο αρχηγό οικογένειας και ήσαν όλοι καλλιεργητές. Το επόμενο χωριό με μουσουλμανικό πληθυσμό, το 1548, ήταν τα Δάφια, με τέσσερις εστίες, οι τρεις με εξισλαμισμένους αρχηγούς οικογένειας και με καλλιεργητές στις δύο από τις τρεις εστίες. Το γεγονός αυτό μάς επιτρέπει να υποθέσουμε ότι επρόκειτο για εξισλαμισμένους χριστιανούς και ότι πίσω από τον εξισλαμισμό τους βρισκόταν κάποιο ισχυρό οικονομικό κίνητρο απόκτησης γης για καλλιέργεια. Και ενώ η μικρή φρουρά (σ. σ. που εγκαταστάθηκε από τον Μωάμεθ τον Πορθητή κατά την κατάληψη της Λέσβου το 1462) παρέμενε σταθερή σε μέγεθος, ο αριθμός των άλλων μουσουλμάνων αυξανόταν ραγδαία». Το σύνολο των φόρων παραγωγής αγαθών για τα Δάφια ανερχόταν το 1548 στα 7.119 άσπρα και ο φόρος ελαιών στα 144 άσπρα, με το ποσοστό συμμετοχής της ελαιοπαραγωγής στην οικονομία του χωριού να ανέρχεται στο 2% και με πρώτο προϊόν ως προς τη φορολογία τα σιτηρά.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

35

Τα αρχαιοελληνικά θωράκια με τα κυμάτια του ναού της Δαφνίας Αρτέμιδος Κατά την επίσκεψή μας στα Δάφια και μάλιστα βόρεια της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής, στο αμέσως επόμενο από την εκκλησία σπίτι του Δημήτρη Γεωργαντά, που διακρίνεται στην τρίτη φωτογραφία, η Ερατώ φωτογράφησε τρία ανάγλυφα μαρμάρινα λευκά αρχαιοελληνικά θωράκια με καλαίσθητους κυκλικούς διακοσμητικούς ρόδακες, εκ των οποίων τα δύο βρίσκονται στην εξωτερική δυτική πλευρά του τοίχου της αυλής του σπιτιού που βλέπει στον αμαξιτό δρόμο και επιστεγάζονται από κυμάτια και το τρίτο θωράκιο βρίσκεται στον νότιο εσωτερικό τοίχο της αυλής χωρίς να επιστέγασμα από κάποιο κυμάτιο. Θωράκιο ονομάζεται η πλάκα που καλύπτει το κενό ανάμεσα σε κίονες ή άλλους ορθοστάτες. Κυμάτιο χαρακτηρίζεται το απλό διακοσμητικό επιστέγασμα μιας επιφάνειας, με επαναλαμβανόμενα σχήματα, που προορίζεται να χωρίσει ή να τονίσει δύο επιφάνειες. Στην αρχιτεκτονική της αρχαιότητας ανάλογα με τη διατομή και τη διακόσμησή τους διακρίνονται σε ιωνικά, λέσβια και δωρικά κυμάτια. Στο ιωνικό κυμάτιο επαναλαμβάνονται ωοειδή σχήματα, εναλλασσόμενα με κατακόρυφες και προς τα κάτω λόγχες. Στο λέσβιο κυμάτιο επαναλαμβάνονται όρθια άνθη με κυματοειδή σχήματα των οποίων το περίγραμμα καθενός ομοιάζει με το καλλιγραφικό κεφαλαίο γράμμα λάμδα και περιέχει μια κατακόρυφη και προς τα κάτω λόγχη. Το δωρικό κυμάτιο είναι λιτό, λιγότερο καμπυλωτό με επαναλαμβανόμενα κατακόρυφα φύλλα. Για τη Λέσβια δομή και το Λέσβιο κυμάτιο διαβάζουμε στην εγκυκλοπαίδεια «Δομή» στο λήμμα Λέσβος: «Όμως, η σημαντική επίδραση των Λεσβίων στην αρχιτεκτονική διαφαίνεται από το γεγονός

Το δεύτερο θωράκιο με κυμάτιο, στον εξωτερικό δυτικό τοίχο της αυλής του Δ. Γεωργαντά, βόρεια της αυλόπορτας.

Νήσος Κως, η κρήνη του Οθωμανού Αρχιναυάρχου Χασάν Τζεζάερλη με αρχαιοελληνικό θωράκιο

36

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ότι από το όνομά τους χαρακτηρίζεται ένα είδος τειχοποιίας («Λεσβία οικοδομία») και ένα αρχιτεκτονικό μέλος («Λέσβιον κυμάτιον»). Η πρώτη είναι το δυσκολότερο σύστημα κτισίματος με πέτρα (όλοι οι αρμοί είναι καμπύλοι και αυτό επιτυγχάνεται με μολύβδινο έλασμα-κανόνα) και εφαρμόστηκε όχι μόνο στη Λέσβο (Άντισσα, Αρίσβη, Ερεσό, Ξηρόκαστρο, Αποθήκα) αλλά και στην Ιωνία και στην κεντρική Ελλάδα (Δελφοί), ενώ το «Λέσβιο κυμάτιο» στολίζει τα πιο λαμπρά μνημεία ιωνικού ρυθμού της αρχαιότητας». Στην τέταρτη φωτογραφία διακρίνουμε το πρώτο θωράκιο στα Δάφια που είναι εντοιχισμένο στον εξωτερικό δυτικό τοίχο της αυλής του αναφερόμενου σπιτιού του Δημήτρη Γεωργαντά, νότια της αυλόπορτας. Στο θωράκιο διακρίνονται οι ανάγλυφες ελληνικές παραστάσεις στο κυκλικό διακοσμητικό σχήμα του αρχαιοελληνικού ρόδακα και στην κορυφή του φαίνεται το λιτό κυμάτιο που ομοιάζει με δωρικό, με τα επαναλαμβανόμενα ανάγλυφα φύλλα ή σταγόνες που εναλλάσσονται με τις τρεις κατακόρυφες ανάγλυφες γραμμές. Στην πέμπτη φωτογραφία διακρίνουμε το δεύτερο θωράκιο στα Δάφια στον εξωτερικό δυτικό τοίχο της αυλής του Δημήτρη Γεωργαντά, βόρεια της αυλόπορτας και στο οποίο διακρίνονται καθαρότερα οι επαναλαμβανόμενες αρχαιοελληνικές παραστάσεις στο κυκλικό διακοσμητικό σχήμα του αρχαιοελληνικού ρόδακα και το καλά διακρινόμενο λιτό κυμάτιο ίδιο με το προηγούμενο. Στην έκτη φωτογραφία, που μου έστειλε ο Ερέσιος φίλος Σπύρος Πιπεράς, διακρίνουμε, αριστερά και δεξιά της οθωμανικής γραφής, το σχισμένο στα δύο αρχαιοελληνικό θωράκιο της κρήνης του Οθωμανού Αρχιναύαρχου Χασάν Τζεζαερλή στην Κω που μεταφέρθηκε από την εκεί αρχαία ελληνική πόλη και όπου είναι εμφανής η ομοιότητα του ρόδακα της Κω με τον αντίστοιχο ρόδακα στο θωράκιο των Δαφίων.

Εξαιρετική ομοιότητα παρουσιάζουν τα κυκλικώς χαραγμένα φύλλα στο θωράκιο των Δαφίων με τα αντίστοιχά τους στο ευθύγραμμο εξωτερικό πλαίσιο του θωρακίου της Κω. Στην έβδομη φωτογραφία φαίνεται καλά διατηρημένο το τρίτο θωράκιο στο νότιο εσωτερικό τοίχο της αυλής του σπιτιού του Δημήτρη Γεωργαντά, με ένα διαφορετικό ρόδακα από τους άλλους δύο των Δαφίων. Το θωράκιο αυτό δεν επικαλύπτεται από κυμάτιο αλλά από άλλο επιστέγασμα, το οποίο δεν διακρίνεται ολόκληρο μιας και έχει σπάσει η επάνω του πλευρά. Ωστόσο το επιστέγασμα του τρίτου θωρακίου των Δαφίων διακρίνεται ότι ομοιάζει με το αρχαιοελληνικό σχέδιο που καλύπτει το αναφερόμενο προηγουμένως θωράκιο της Κω. Τα παραπάνω δείχνουν ότι τα τρία θωράκια των Δαφίων με τα λιτά κυμάτια, που ομοιάζουν με δωρικά και τα οποία βρέθηκαν στο πρώτο σπίτι βόρεια της Αγίας Παρασκευής, στο σπίτι του Δημήτρη Γεωργαντά, και εντοιχίστηκαν στον εσωτερικό και εξωτερικό τοίχο της αυλής του σπιτιού αυτού, δεν είναι Οθωμανικά ή Βυζαντινά, αλλά προέρχονται από τον ναό της Δαφνίας Αρτέμιδος του οποίου τα θεμέλια υπάρχουν στο χώρο όπου επί τουρκοκρατίας ήταν το τζαμί, στο οικόπεδο του σημερινού δεύτερου σπιτιού βόρεια από την Αγία Παρασκευή, στο σπίτι του Νικηφόρου Ευστρατιάδη. Αμέσως ανατολικά του σπιτιού του Ευστρατιάδη βρισκόταν το Οθωμανικό νεκροταφείο.

Δύο αρχαίες επιγραφές στα Δάφια για την Δαφνία Αρτέμιδα Για το ναό της Δαφνίας Αρτέμιδας και τις δύο αρχαίες επιγραφές που βρέθηκαν στα Δάφια, υπενθυμίζω ότι: 1.- Το 1865, ο Γερμανός αρχαιολόγος Alexander Conze («Περιήγηση στο νησί της Λέσβου» σ. 54) παραθέτει την IG XII. 2, 514 επιγραφή, που βρέθηκε σε σκαλί του τζαμιού των Δαφίων, σύμφωνα με την οποία ένας Ρωμαίος θυσίασε για την Μεγάλη θεά Άρτεμη μια σκύλα: «Θεᾷ Μεγάλῃ Ἀρτέμιδι θερμίᾳ τήν κύνα Κλαύδιος Λουκιανός Ἀλαβανδεύς ἀνέθηκεν». Η επιγραφή αυτή όπως με πληροφόρησε ο Αχιλλέας Χιωτέλλης μεταφέρθηκε στο Μουσείο της Μυτιλήνης όταν βρέθηκε στο παραπάνω αναφερόμενο σπίτι του Δημήτρη Γεωργαντά, στο οικόπεδο του οποίου ανήκαν τα σκαλιά του κακώς κατεδαφισθέντος μετά το 1922 τζαμιού καθώς και ο τεράστιος υγιέστατος πλάτανος που επίσης κακώς κόπηκε τότε.

2.-Το 1850, ο Σταυράκης Αναγνώστης («Λεσβιάς Ωδή», σ. 162) αναφέρει ότι στα «προπύλαια» του τουρκικού τζαμιού των Δαφίων υπήρχε η επιγραφή: «Ἀρτέμιδι τῇ ξυμβούλω κ.λ.π.» Δυστυχώς σήμερα η επιγραφή αυτή αγνοείται μαζί με πολλά άλλα μαρμάρινα μέλη του τζαμιού που προήρχοντο από το ναό της Δαφνίας Αρτέμιδος.

3.- Το 1978, ο αρχαιολόγος Ιωάννης Κοντής («Λέσβος και η Μικρασιατική της περιοχή», σ. 422), υποστήριξε: «Ὁ Ἀναγνώστου ἦταν ἐγγράμματος καί δέ μπορεῖ γι᾽ αὐτό νά ἀμφισβητηθῆ ἡ ἀνάγνωση τῶν πρώτων λέξεων τῆς ἐπιγραφῆς, τίς ὁποῖες ἀντέγραψε καί οἱ ὁποῖες, ὁπωσδήποτε, δέν ἀνήκουν στήν ἐπιγραφή τῆς σκύλας, πού εἶναι γνωστό ὅτι ἦταν ἐπίσης στό τζαμί. Πρόκειται λοιπόν γιά δεύτερη ἀναθηματική ἐπιγραφή στήν Ἄρτεμιν πού ὑπῆρχε ἐκεῖ. Παρά τή σημείωση καί τῆς δεύτερης ἐπιγραφῆς, θά μποροῦσε νά ὑποθέση κανείς ὅτι ἡ παρουσία καί τῶν δύο στή θέση αὐτή εἶναι τυχαία καί ὅτι πιθανόν καί οἱ δύο μεταφέρθηκαν ἀπό κάπου μακριά. Ὅμως ὑπάρχουν στοιχεῖα

Το τρίτο θωράκιο, στο νότιο εσωτερικό τοίχο της αυλής του Δ. Γεωργαντά

σοβαρά πού δένουν τά δύο αὐτά ἐπιγραφικά κείμενα πού μιλοῦν γιά τήν Ἄρτεμιν μέ τόν τόπο πού βρέθηκαν ἤ τουλάχιστον μέ τήν ἄμεση περιοχή του. Τό χωριό Δάφια βρίσκεται στούς πρόποδες τοῦ βουνοῦ Παρθένης ἤ Παρθένι, πού εἶναι μαρτυρημένο ὅτι διατηρεῖ τό ἀρχαῖο του ὄνομα, ὅπως συμβαίνει ἄλλωστε μέ πολλά ἀρχαῖα τοπωνύμια τῆς Λέσβου, πού ἀναλοίωτα ἤ ἀλλοιωμένα διατηροῦνται ὥς σήμερα. Εἶναι γνωστό ἐξάλλου, ὅτι, κατά κανόνα, τό ὄνομα Παρθέρνιον (ὄρος) συνδέεται μέ τή λατρεία τῆς Ἀρτέμιδος. Ὑπάρχει καί ἕνα ἀκόμη στοιχεῖο πού δένει τόν τόπο πού βρέθηκαν οἱ δύο ἐπιγραφές τῆς Ἀρτέμιδος μέ τή λατρεία τῆς θεᾶς. Εἶναι τό ὄνομα τοῦ χωριοῦ Δάφια, πού δέν εἶναι γνωστή ἡ ἐτυμολογία του. Ὅτι λέγεται σχετικά εἶναι ἀβάσιμο, ὅπως εἶναι καί ἡ μετατροπή του σέ «Ἐδάφια», πού ἐπιχείρησε στό βιβλίο του ὁ Ἀναγνώστου, ὅπως βλέπομε καί στήν ὑποσημείωση πού ἀναφέραμε. Ὑπάρχει ἀνάμεσα στίς ἐπικλήσεις τῆς Ἀρτέμιδος καί ἐπωνυμία Δαφνία, μέ τήν ὁποία μάλιστα λατρευόταν στήν Ὀλυμπία. (σ. σ. Ο Στράβων αναφέρει στα Γεωγραφικά 8.3.12β για την Άρτεμι: «Ταύτῃ δέ τῇ θεῷ καί ἐν Ὀλυμπίᾳ κατ᾽ ἔτος συντελεῖται πανήγυρις, καθάπερ καί τῇ Ἐλαφίᾳ καί τῇ Δαφνίᾳ»). Στή λεσβιακή του μορφή τό ἐπίθετο αὐτό, μέ τό ἀνέβασμα τοῦ τόνου, θά γινόταν «Δάφνια». Ἀπό τήν ὕπαρξη ἑνός ἱεροῦ τῆς Ἀρτέμιδος Δαφνίας ἐκεῖ κοντά στή θέση πού βρέθηκαν οἱ ἐπιγραφές τῆς θεᾶς, πλάι στό φερώνυμό της βουνό (Παρθένης), δέν θά ἦταν δύσκολο νά ἀπομείνῃ τό τοπωνύμιο «Δάφια». Ὅσο γιά τή μορφή τοῦ οὐδετέρου «Τά Δάφια», αὐτή ἦταν εὔκολο νά τήν πάρη τό ὄνομα τοῦ χωριοῦ. Τά τοπωνύμια πού μένουν ἀπό αἰολικοῦ τύπου λέξεις σέ α μετατρέπονται συνήθως σέ οὐδέτερα πληθυντικοῦ. Εἴδαμε τά ἀνόματα «Τά Θέρμα» (ἀθέρμα: στά Θέρμα, Στά Σέληνα (ἀ Σελήνα) κλπ. Ἡ σύνδεση τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ τῆς Ἀρτέμιδος μέ τη Θερμία θεά (ἄν ἡ μνεία της στήν ἐπιγραφή τῆς κυνός δέν εἶναι τυχαία) εἶναι φυσική σέ μιά ἐποχή πού τό ἱερό τῆς Θερμῆς ὑπερεῖχε, ὄχι μόνο ἀπό ὅλα τά ἄλλα ἱερά τῆς θεᾶς στό νησί, ἀλλά κι ἀπό ὅλα τά λατρευτικά κέντρα. Ἡ δεύτερη ἐπιγραφή, πού μονάχα τήν ἄρχή της ξέρομε, ἴσως πιό πέρα νά ἀναφερόταν κι αὐτή στή θερμαϊκή ὑπόσταση τῆς θεᾶς. Ἡ ἐπίκληση τουλάχιστον «Ξύμβουλος», πού τῆς ἀποδίδεται, δέν θά ἦταν ἀταίριαστη

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

37

μέ τή χρησμοδοτική της ἴδιότητα, πού κάποιοι ἀπό τούς μελετητές δέχονται ὅτι εἶχε ἡ Ἄρτεμις στό ἱερό τῆς Θερμῆς».

4.- Το 1917, η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Emily Shields, («Οι λατρείες της Λέσβου» σ. 17) γράφει: «Το επίθετο Μεγάλη ή Μεγίστη (σ. σ. που σημειώνεται στην πρώτη αναφερόμενη επιγραφή: Θεᾷ Μεγάλῃ Ἀρτέμιδι...) απευθυνόμενο στην Άρτεμη δεν είναι συνηθισμένο σε Ελληνικές επιγραφές αλλά σχετίζεται με Ρωμαϊκές και Ασιατικές επιρροές. Η λατρεία της Άρτεμης φαίνεται επίσης να έχει αναγνωρισθεί στην κεντρική περιοχή της Λέσβου. Μια πέτρα στην Καλλονή φέρει μια επιγραφή που χρονολογείται από τους ρωμαϊκούς χρόνους, όπου αφιερώνεται μία σκύλα στη θεά αυτή. Ο αφιερωτής είναι ο Κλαύδιος Λουκιανός από τον Αλάβαντα, ο οποίος ίσως χρησιμοποίησε μια λεσβιακή λατρεία και όχι της πατρίδος του, της Καρίας.

Η Λαφρία Άρτεμις της Λέσβου από το 1865 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινουπόλεως

Σε μια επιγραφή περίπου του δεύτερου αιώνα π. Χ. διαβάζουμε: «ἐπί τῶν μυστηρίων τάν Ἄρτεμιν», και ο Παπαγεωργίου προτείνει: «ἐλθέτω πρός τάν» ως αποκατάσταση για τη γραμμή 4. Η επιγραφή είναι εξ ολοκλήρου πάρα πολύ αποσπασματική για να αποφασίσει κανείς πως συνάδει η λέξη «μυστηρίων» που φέρει στην Αρτέμιδα δύο γραμμές παρακάτω, αλλά ο Nilsson σκέφτεται, ίσως δικαιολογημένα, ότι υπάρχει αναφορά στα μυστήρια της Αρτέμιδος στη Λέσβο. Είναι πολύ αληθές ότι σε ορισμένα σημεία, για παράδειγμα στην Αρκαδία, η Άρτεμις εισέρχεται σε στενή συνεργασία με την Δήμητρα και τη Δέσποινα. Η θυσία του σκύλου, οι παραστάσεις σκύλων ή δάδας σε νομίσματα, η αναφορά μυστηρίων και ένα ανάγλυφο που βρέθηκε στην Πλαγιά Πλωμαρίου και απεικονίζει την Άρτεμη-Εκάτη, τείνουν να αποδείξουν ότι η Άρτεμις στους πρόσφατους χρόνους, είχε μερικά από τα χαρακτηριστικά της Εκάτης».

Επιβάλλεται να αρχίσουν ανασκαφές στα Δάφια Αγαπητέ φίλε Δαφιώτη και Χλοΐτη, Αχιλλέα Χιωτέλλη, που από μικρός επισκέπτεσαι στην τοποθεσία Χλιόν1 δίπλα στο Μετόχι Αγίων Αναργύρων το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου Χλοΐτη, που παραπέμπει στην χλόη που φυτρώνει από τη μητέρα γη-Δήμητρα, αξίζει να ερευνηθούν τα Δάφια και τα γειτονικά τους: Ερμοπύλη, Έλαφος, Παρθένης, Χλιόν, Αναιρέσες, Καθάριος, Λίμνες, Αχερώνας και Ίσσα που επιμένω να τη συσχετίζω με την Νύμφη Ίσσα και η οποία από τον έρωτά της με τον Απόλλωνα έδωσε στον Πρύλι, τον γιο που έκανε με τον Ερμή, την μαντική (χρησμοδοτική) ικανότητα να προείπει στον επισκέπτη στην Ίσσα βασιλιά Αγαμέμνονα, ότι η Τροία θα πέσει μόνο εάν φτιάξουν οι Αχαιοί τον Δούρειο Ίππο. Επιβάλλεται να αρχίσουν επιτέλους ανασκαφές στα Δάφια για την ανάδειξη των θεμελίων του Τζαμιού, όπου προϋπήρχε ο ναός της Δαφνίας Αρτέμιδος. Ανασκαφές που ασφαλώς θα φέρουν στην επιφάνεια νέα στοιχεία όχι μόνο για την ιστορία του Κάμπου και του Κόλπου της Καλλονής αλλά και για όλη τη Λέσβο, όπου λατρευόταν η Αρτέμιδα στην Θερμή ως Θερμία, στα Δάφια ως Δαφνία και στην Ερεσό ως Λαφρία. Στην όγδοη φωτογραφία εικονίζεται το θεσπέσιο άγαλμα της Λαφρίας Αρτέμιδος της Λέσβου, που βρέθηκε στο νησί το 1865 επί τουρκοκρατίας, και το οποίο εκλάπη και μεταφέρθηκε μυστικά από τους Τούρκους στην Κωνσταντινούπολη, όπου και εκτίθεται στο εκεί Αρχαιολογικό Μουσείο.

Αριστείδης Στυλ. Κυριαζής aristeidis2007@gmail.com

Παραπομπή 1. Ο Σταύρος Καρυδώνης καταγράφει στη σελίδα 24 του βιβλίο του: «χωρίον καί θέσις Χλιόν». Επίσης στη σελίδα 81 το από το 1578 παρατιθέμενο Κυβερνητικό Κτηματολόγιο της Μονής Λειμώνος καταγράφει: «ἀγρόν δέκα κοιλῶν ἐν τῇ περιφερείᾳ τοῦ εἰρημένου χωρίου (σ. σ. Δαφίων) εἰς θέσιν Χλιόν ἐπονομαζόμενον Πανούρη καί συνορεύοντα μέ ἀγρούς Βασιλείου Χονδροκότση Καμάτσον καί ὄρος . ἀγρόν δώδεκα ἡμίσεος κοιλῶν ἐν τῇ περιφερείᾳ τοῦ αὐτοῦ χωρίου εἰς θέσιν Φτυνά συνορεύοντα μέ ἄμπελον Ρόδου, ἑκατέρωθεν μέ δρόμον καί με ποταμόν». Τέλος στη σελίδα 198 στον «Ἀλφαβητικό κατάλογο τῶν ἐν τοῖς Μονῆς Λειμῶνος ἀπαντώντων ὀνομάτων», διαβάζουμε: « Ἅγιος Γεώργιος τοῦ Κονιαδίτου. Ἐρημοκκλήσιον πλησίον τοῦ Μετοχίου ἁγίων Ἀναργύρων ἐπί τῆς νοτίου κλιτύος τοῦ Παρθενίου, οὗ διαγιγνώσκονται ἔτι τά ἁγιογραφήματα καί ὅστις κατά Σίλβεστρον (σ. σ. Πατριάρχη Αλεξανδρείας που επισκέφθηκε τη Μονή Λειμώνος το έτος 1584) καλεῖται ἅγιος Γεώργιος ὁ Χλοΐτης».

38

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

κοινωνική ζωή γεννήσεις

γάμοι

• Η Κέλλυ Καλογήρου του Ιγνατίου (Τάκη) και ο Μάνος Ράλλης απέκτησαν αγόρι. Να τους ζήσει. Να τους ζήσει.

• Η Χριστόφα Λεμονιά και ο Θεοφάνους Ευστράτιος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Σαχτούρη Βικτωρία και ο Βέργης Κωνσταντίνος παντρεύτηκαν στο Κεράμι.

• Η Δεληπέρου Μαρία και ο Βαρελτζής Απόστολος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Σκαρβελάκη Ιωάννα και ο Γκούτζας Κωνσταντίνος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Κανελλοπούλου Ασπασία Παρασκευή και ο Φινφίνης Χρήστος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Γκλαντίσιεβιτς Εύα και ο Κινικλής Δημήτριος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Φραγκόπουλου Μαρία και ο Τατάκης Ευστράτιος παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Μαρούλη Στυλιανή και ο Ανδριώτης Ιγνάτιος παντρεύτηκαν στα Δάφια. Να ζήσουν ευτυχισμένοι.

βαπτίσεις • Η Κάσσιου Άννα και ο Κούβα Δανιήλ βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Ταξιαρχούλα.

• Η Ντενέ Βιορίκα και ο Κυρίτσης Χρήστος βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Άννα Μαρία.

• Η Αναστασίου Αλεξάνδρα και ο Φραντζής Δημήτριος βάπτισαν τον γιο τους και του έδωσαν το όνομα Χαράλαμπος.

• Η Περγάμαλη Καλλιόπη και ο Προδρόμου Ευάγγελος βάπτισαν τον γιο τους και του έδωσαν το όνομα Γεώργιος.

• Η Φιλίππου Βασιλική και ο Κανελλόπουλος Παναγιώτης βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Ανδρονίκη.

• Η Σταυρινού Ζαχαρώ και ο Καρίμαλης Ζαχαρίας βάπτισαν τον γιο τους και του έδωσαν το όνομα Νικόλαος. Να τους ζήσουν.

σχετικά με την ταχυδρόμιση του περιοδικού Παρακαλούνται οι παραλήπτες του περιοδικού να επιβεβαιώσουν τη διεύθυνσή τους είτε ταχυδρομικά είτε ηλεκτρονικά, προκειμένου να μη γίνονται λάθη στην αποστολή των τευχών. Όσοι δεν επιθυμούν να λαμβάνουν το περιοδικό, να το δηλώσουν.

• Ταχυδρομικά στη διεύθυνση:

Αντιγόνη Μώρου

Γιαβάση 73, 15341

Αγία Παρασκευή, Αθήνα • Ηλεκτρονικά στη διεύθυνση:

takalloniatika@gmail.com Επίσης, να φροντίσουν να ανανεώσουν τη συνδρομή τους όσοι δεν το έχουν κάνει. Η έκδοση του περιοδικού στηρίζεται αποκλειστικά στη δική σας συνδρομή και βοήθεια.

πένθη • Πέθανε στο η Μάνγια Εργιόν (Manjia Erjon) στις 5/7/2014 • Πέθανε στα Δάφια ο Καλογήρου Γεώργιος στις 12/7/2014 • Πέθανε στην Καλλονή η Δαρδαμάνη Μαρία στις 14/7/2014 • Πέθανε στο Γηροκομείο Αγίας Παρασκευής η Ζαμπαρά Μαρία στις 31/7/2014 • Πέθανε στην Καλλονή η Αποστολή Μυρσίνη στις 10/8/2014 • Πέθανε στην Αθήνα ο Μώρος Παναγιώτης στις 14/8/2014 • Πέθανε στη Μυτιλήνη ο Γιαννέλας Νεκτάριος στις 7/9/2014 • Πέθανε στη Μυτιλήνη η Μαρούλη Βασιλική στις 15/9/2014 • Πέθανε στην Καλλονή η Καραθεοδώρου Ιουλία στις 15/9/2014 • Πέθανε στη Μυτιλήνη η Λαμπρινού Δήμητρα στις 25/9/2014 • Πέθανε στη Μυτιλήνη ο Ψύχας Νικόλαος στις 26/9/2014 Θερμά συλλυπητήρια

Συνδρομες & Διαφημίσεις

στα «Καλλονιάτικα»

Ειδοποιούνται οι αναγνώστες του περιοδικού που δεν έχουν καταβάλει την συνδρομή τους, ότι η αποστολή του περιοδικού θα διακοπεί από το επόμενο τεύχος. Επίσης, θα διακοπεί η δημοσίευση των διαφημίσεων που δεν έχουν πληρωθεί. ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

39

κοινωνική ζωή Παναγιώτης (Τάκης) Μώρος του Κωνσταντίνου (1921-2014)

Πλήρη ημερών, στα 93 του χρόνια, θέλησε ο Πανάγαθος θεός να πάρει κοντά του έναν πιστό χριστιανό και να τον κατατάξει εις τόπον χλοερόν, στον παράδεισο των καλών ανθρώπων. Γιατί ο Τάκης Μώρος ήταν πράγματι καλός χριστιανός, καθώς δεν παρέλειπε κάθε Κυριακή να εκκλησιάζεται στη μόνιμη θέση που τον περίμενε. Ψηλός, ευθυτενής, αρχοντικός, χαιρετούσε τον Δεσπότη και παρακολουθούσε με ευλάβεια τη θεία λειτουργία. Πρώτος έπρεπε να πάρει αντίδωρο απ’ το χέρι του λειτουργού και το εκκλησίασμα σεβόταν αυτή του τη συνήθεια και του έδινε το προβάδισμα. Αυτή την πίστη του στο θεό ο Τάκης την έκανε πράξη, καθώς χάριζε τον εαυτό του στην κοινωνία, είτε με την ηθική του συμπαράσταση στον πάσχοντα συνάνθρωπό του είτε με την μορφή της οικονομικής βοήθειας είτε με τον ευθύ και τίμιο λόγο του: «κρούετε και ανοιγήσεται, αιτείτε και δοθήσεται υμίν». Τα λόγια αυτά του ευαγγελίου χαρακτήριζαν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του, που ήταν γνωστά στους συμπατριώτες του.

Ο μεταστάς άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα την παραμονή της ονομαστικής του εορτής. Κοντά του ήταν η αγαπημένη του σύζυγος Ελένη και οι αγαπημένες κόρες του, η Αντιγόνη και η Άρτεμις. Η είδηση του θανάτου του κυκλοφόρησε αμέσως στην Καλλονή και όλοι οι συγχωριανοί του εξέφρασαν τη λύπη τους, έχοντας την αίσθηση ότι έχασαν ένα δικό τους άνθρωπο. Γι’ αυτό στην εξόδιο ακολουθία, που εψάλει στον Μητροπολιτικό μας ναό, παρουσία του Δεσπότη μας, ο οποίος στον επικήδειο λόγο του εξήρε την προσωπικότητα του εκλιπόντος, τον κατευόδωσαν όλοι οι συμπατριώτες του. Κι έτσι ήταν ο Τάκης για τους Καλλονιάτες, καθώς η ανάμιξή του με την τοπική αυτοδιοίκηση είχε ως μοναδικό στόχο την προσφορά στην Κοινότητα. Ήταν αφιερωμένος κυριολεκτικά σ’ αυτό που αποκαλούμε δημόσια ζωή και αντίθετος στην μικροαστική αντίληψη-συμβουλή: «βλέπε τη δουλειά σου και μην ανακατεύεσαι μ’ αυτά». Παρά το ότι δεν ανήκε στη χορεία των σπουδαγμένων ανθρώπων, τον διέκρινε η ροπή προς την πράξη και τη δημιουργία. Είχε μια έμφυτη διαίσθηση, με την οποία τοποθετούσε στη θέση τους πράγματα, ανθρώπους και καταστάσεις. Ο Τάκης ήταν περήφανος και γενναίος. Δεν κρατούσε ούτε μίσος ούτε κακία σε κανέναν, παρά το γεγονός ότι, όταν ασκούσε τα καθήκοντά του Προέδρου της Κοινότητας, δέχτηκε αρκετές αμφισβητήσεις και κατηγορίες, όπως συμβαίνει εξάλλου σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Ήταν ανήσυχος άνθρωπος και νοικοκύρης. Ήθελε τα πράγματα τακτοποιημένα στη θέση τους, όπως στο σπίτι του, στο κατάστημά του, στην Κοινότητα. Άσκησε το επάγγελμα του έμπορου υφασμάτων, μαζί με τον αδελφικό του φίλο, τον αλησμόνητο Σπύρο Βαλτά. Το κατάστημά τους ήταν στην ιστορική «Κουμιδιά», στο τέλος της παλιάς αγοράς. Πάντα με το χαμόγελο στα χείλη εξυπηρετούσαν τον πελάτη τους, διανθίζοντάς το με τον εύθυμο και σκαμπρόζικο λόγο τους. Τους έζησα από κοντά, όταν ήμουν Γραμματέας στο τότε Αγρονομείο, όπου κάθε πρωί, με τη συμμετοχή των αείμνηστων Νίκου Χατζημωϋσή, Νίκου Κουτρουλή, Νίκου Βακιρλή και άλλων περαστικών γινόταν ένα μικρό πανηγύρι με τα ευφρόσυνα πειράγματα και αστεία. Μια άλλη συμπεριφορά του Τάκη, που έμεινε χαραγμένη στη μνήμη μου, ήταν η συμμετοχή του στην εκλεκτή ομάδα των παικτών του μπριτζ, ενός δύσκολου χαρτοπαιγνίου, καθώς ο ίδιος ήταν άριστος παίκτης. Την ομάδα συμπλήρωναν ο Θεμιστοκλής Καραμάνος, ο Σταύρος Ράλλης, ο Αντώνιος Χατζημωϋσής, ο Νίκος Καλλίας και άλλοι ανάλογου επιπέδου. Έπιαναν τις θέσεις τους στο μεγάλο τραπέζι στο καφενείο «Κυβέλεια» και όλοι οι μύστες του παιχνιδιού παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τη διεξαγωγή του.

40

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

παιδιά ετεροδημοτών Καλλονιατών Μετά τη συμπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, όπου υπηρέτησε την πατρίδα με το βαθμό του λοχία, κατά τη διάρκεια του αδελφοκτόνου εμφυλίου πολέμου, διακριθείς για την ανδρεία του και τον αυθορμητισμό του, ήρθε στην Καλλονή και, αφού αποκαταστάθηκε επαγγελματικά, ασχολήθηκε με τα κοινά. Η θητεία του ως Προέδρου της Κοινότητας υπήρξε αξιόλογη και δημιουργική. Εξάλλου είχε υπηρετήσει προηγουμένως την Κοινότητα, ως κοινοτικός σύμβουλος και είχε μαθητεύσει κοντά στον αλησμόνητο Αλέξανδρο Ελευθερίου, ο οποίος υπήρξε μέντοράς του. Μια απ’ τις πιο ευχάριστες στιγμές της θητείας του ως προέδρου της Κοινότητας ήταν, όταν υποδέχθηκε στην Καλλονή την Miss Kosmos Κορίνα Τσοπέη με τη φράση: «Σήμερα η Καλλονή υποδέχεται την Καλλονή του κόσμου». Τη θητεία του ως προέδρου τη διέκοψε η επάρατη χούντα των συνταγματαρχών, καθώς τον απέλυσαν, ως αντιδραστικό.

Ο Αϊβαλιώτης Βασίλειος του Θεοδώρου (εγγονός του Αϊβαλιώτη Βασίλη, πρώην Δημοτικού Συμβούλου) εισήχθη στο Τμήμα «Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής» του Πολυτεχνείου Πατρών. Η οικογένειά του εύχεται καλές σπουδές και καλή σταδιοδρομία!

συγχαρητήρια Ο Μάκης (Ευθύμιος) Πατσαντζόπουλος, γιος της Μαριάνθης Σαμαραδέλλη και του Κώστα Πατσαντζόπουλου, ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο – Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών με άριστα.

Με την πτώση της χούντας ήταν και πάλι παρών στο καθήκον του. Μετά από λίγα χρόνια αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, χωρίς όμως να πάψει ούτε στιγμή να έχει άποψη για τα προβλήματα της Καλλονής. Εμάς τους ξενιτεμένους μας υποδεχόταν με ανοιχτές αγκάλες και ιδιαίτερη συμπάθεια, εκφράζοντας έτσι τη χαρά του που επισκεπτόμαστε την Καλλονή.

Του ευχόμαστε συγχαρητήρια και καλή σταδιοδρομία!

Μετά την συνταξιοδότησή του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με τη σύζυγό του για να είναι κοντά στα παιδιά τους και τον αγαπημένο τους εγγονό. Τότε ερχόταν στις εκδηλώσεις του Συλλόγου μας με κέφι και λαχτάρα για να συναντήσει τους ξενιτεμένους συμπατριώτες του. Κι εκείνοι τον υποδέχονταν με ανάλογες φιλοφρονήσεις. Κάθε χρόνο ήταν παρών στην κοπή της βασιλόπιτας και όλοι οι συνδαιτυμόνες ασμένως δέχονταν την πρόταση του τότε Προέδρου, «να μας κόψει την πίτα ο Τάκης». Ήταν απ’ τις ευχάριστες στιγμές της παραμονής του στην Αθήνα.

Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΑΘΛΩΝ & ΦΙΛΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΕΛΚ σε εξαιρετική συνεργασία με τον ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ, συνδιοργάνωσε τα ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ 2015 στην Ταβερνα ο Τρυφων, παρουσία περίπου 400 κατοίκων από όλο το νησί. Την εκδήλωση τίμησε η Διοίκηση της ΠΑΕ ΑΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ, και ειδικότερα ο Πρόεδρος Νικόλαος Μιχαλάκης που έτυχε θερμής υποδοχής στην Φυσική έδρα της Ομάδας μας, ο Γενικός Διευθυντής Προκόπης Καρτάλης και ο Κωνσταντίνος Σπυριδάκος με την Ελένη Τραγέλη. Στην εκδήλωση βραβεύθηκαν από το Σύνδεσμο με φανέλλα της Ομάδας μας ο κος Αναστάσιος Νικοδήμου, Πρόεδρος του Συλλόγου Μυτιληναίων Νεας Υόρκης και με ανθοδέσμη η σύζυγός του, Ελλάς Γώγου Νικοδήμου, για την τεράστια προσφορά τους στο Σύνδεσμο. Στα τρία πρώτα παιχνίδια η ομάδα ξεκίνησε θριαμβευτικά με ισοπαλία στην Τουμπα με τον ΠΑΟΚ, νικη στον Ταρλά με Εργοτέλη και ιστορική νικη με ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟ. Συνδιοργανώσαμε με τον Σύλλογο Καλλονιατων εκδρομή στην Τρίπολη με τον Αστερα , όπου η Καλλονη μετά από μετρια εμφάνιση ηττήθηκε με 1-0. ΚΑΛΟΥΜΕ Ολους τους φιλαθλους της ΑΘΗΝΑΣ να στηρίξουν την Ομάδα μας ολη την χρονιά με στόχο την έξοδό μας στην ΕΥΡΩΠΗ! Δρ. Στρατής Καλογήρου

Προσωπικά δεχόμουνα τον καλό του λόγο, όταν ανταμώναμε και θεωρώ ευτυχή τον εαυτό μου, που αυτός ο άνθρωπος με τίμησε με τη φιλία του. Εξάλλου ο Τάκης ήταν με όλους φίλος, ήταν φίλος της καλής κουβέντας και της καλής και αρχοντικής ζωής. Μιας ζωής που την απόλαυσε ως δώρο θεού, πριν τη δωρίσει ακηλίδωτη στη μνήμη μας. Αυτούς τους ανθρώπους ο θάνατος δεν τους εξαϋλώνει, δεν τους εξαφανίζει, γίνονται και παραμένουν πρότυπα και φωτεινά παραδείγματα για τους νεότερους. Στην οικογένειά του εκφράζουμε τα πιο θερμά συλλυπητήριά μας Χρήστος Ι. Τραγέλλης

ευχαριστήριο

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

41

Οι θεατρικές παραστάσεις της Καλλονιάτισσας Ρηνιώς Κυριαζή

Η νέα Δημοτική Αρχή της Καλλονής και των περιχώρων μια καινούργια αρχή > της Βασούλας Αλβανού

Η Καλλονιάτισσα Ρηνιώ Κυριαζή, παρουσιάζει κάθε Πέμπτη στις 9 μ.μ. στο θέατρο «Φούρνος» (Μαυρομιχάλη 168, Εξάρχεια, τηλ. 210-6460748) την σπουδαία επιτυχία της: «Φεύγουσα κόρη» που ξεκίνησε το 2005 από την Πάτρα, συνεχίστηκε σε Αθήνα και σε πολλές επαρχιακές πόλεις, καθώς και σε Πολωνία και Κύπρο. Τελευταία παρουσιάστηκε στις 30 Ιουλίου 2014 στο αμφιθέατρο της Μαρίνας Μυτιλήνης. Η παράσταση σε σκηνοθεσία της Μίρκας Γεμετζάκη είναι βασισμένη στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Μια ψυχή» που συνοδεύεται με παραμύθια, νανουρίσματα και μοιρολόγια με τους ήχους κλαρίνου από τον Μανούσο Πλουμίδη.

Με ελπίδα και αισιοδοξία υποδεχθήκαμε τους δικούς μας ανθρώπους, που θα είναι οι μελλοντικοί υποστηρικτές στην ανοδική πορεία της Καλλονής. Ο Αντιδήμαρχος Ταξιάρχης Βέρος μαζί με τον Πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου Καλλονής Ιγνάτιο Καραθεοδώρου και οι πολύτιμοι συνεργάτες τους, με διαφορετική θέση ο καθένας, αποτελούν το νέο παραγωγικό στοιχείο της δημοτικής ενότητας του τόπου μας.

Ο Αντιδήμαρχος Ταξιάρχης Βέρος (αριστερά) και ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Καλλονής Ιγνάτιος Καραθεοδώρου.

Επίσης την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2014 στον Πολυχώρο του «Κέντρου Ελέγχου Τηλεοράσεων», (Κύπρου 91α Κυψέλη, τηλ. 213-0040496), θα γίνει η πρώτη παρουσίαση του συλλογικού θεατρικού έργου που είναι σε εξέλιξη: «Ο καθρέφτης με τις εικόνες». Το έργο εξερευνά τα σύγχρονα πρόσωπα της πολιτικής ουτοπίας και ανεβαίνει με σκηνοθεσία της Γαλλίδας σκηνοθέτιδος Elisabeth Marie (Scarface Ensemple, Στρασβούργο) σε τρεις γλώσσες (Γαλλικά, Ελληνικά και Τουρκικά) και σε δύο ηπείρους (Ευρώπη, Ασία) με ηθοποιούς τη Ρηνιώ Κυριαζή (Αθήνα) και την Selin Altiparmak (Κωνσταντινούπολη). Η πρώτη παρουσίαση θα ξεκινήσει την άνοιξη του 2015 από τη Γαλλία και θα ακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα και Τουρκία.

42

Τέλος κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 9 μ.μ. από τις 13 Δεκεμβρίου 2014 μέχρι τις 11 Ιανουαρίου 2015, παρουσιάζεται στον παραπάνω Πολυχώρο του «Κέντρου Ελέγχου Τηλεοράσεων» το θεατρικό έργο «Η Μεγάλη Άρκτος», βασισμένο στο ομώνυμο κείμενο της Ρηνιώς Κυριαζή, σε σκηνοθεσία Νίκου Φλέσσα, με ερμηνευτές τους Γιάννη Γιαννούλη, Δήμητρα Γκλιάτη, Κλαυδία Ζαραφωνίτου, Ρηνιώ Κυριαζή και Μαρίνα Πανηγυράκη.

Ήδη οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικές. Στον τομέα της καθαριότητας έγιναν αλλαγές προς το καλύτερο, μέρα τη μέρα βλέπουμε τις γειτονιές μας αλλά και τα κεντρικά σημεία της κωμόπολής μας (πλατεία, Χάνια, Δημοτικό κ. ά.) καθαρά και περιποιημένα. Ακόμη, φαίνεται πως αλλάζει όψη η πλατεία με παρεμβάσεις του νέου τοπικού συμβουλίου. Στην κεντρική νησίδα πραγματοποιούνται εργασίες, που θα δώσουν πνοή στο κυκλοφοριακό πρόβλημα που τόσο ταλαιπωρεί όλους μας, αλλά και θα ομορφύνουν την πλατεία με παρτέρια λουλουδιών. Πιστεύουμε και ελπίζουμε πως όλοι θα εργαστούν με υπευθυνότητα και όχι για το προσωπικό τους συμφέρον με όλες τους τις δυνάμεις για το καλό του τόπου. Η Καλλονή με τα τόσα προβλήματα που αντιμετωπίζει έχει ανάγκη από ανάσα ζωής. Σύντομα λοιπόν ευχόμαστε να σφύζει από ζωή η Καλλονή και να απολαμβάνει έργα που τα έχει ανάγκη ο τόπος.Ευχόμαστε καλή αρχή και δουλειά με πίστη και επιμονή!

συνδρομές ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΡΑΓΕΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΦΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ ΝΙΚΗ ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ-ΛΑΚΑΣΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ-ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΡΥΚΛΕΙΑ ΤΖΩΓΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΙΑΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΝΗΣ ΦΩΤΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛΑΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΕΛΕΚΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΜΠΑΡΜΑΚΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΓΩΓΟΥ-ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΑΣ ΒΑΜΒΟΥΚΛΗ ΡΕΒΕΚΚΑ ΣΑΜΑΡΑΔΕΛΗ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΚΟΡΔΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΑΡΑΝΤΕΛΛΗ ΡΑΛΛΟΥ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΣ ΣΤΡΑΤΗΣ ΒΕΡΡΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΑΜΒΟΥΚΛΗ ΡΕΒΕΚΚΑ (ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΜΩΡΟΥ ΤΑΚΗ) ΜΠΙΜΠΗ ΟΥΡΑΝΙΑ ΚΑΡΕΚΟΥ-ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΝΝΑ ΤΑΚΤΙΚΟΥ-ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΜΥΖΙΚΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΤΙΝΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΑΝΝΑ ΚΑΤΕΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΟΣΟ (€) 40 100 36,45 50 30 20 34,44 20 50 50 50 20 72,88 100 20 20 20 20 72,88 50 20 20 20 20 50 34,44 34,44 34,44 50

ΚΑΤΕΧΟΥ ΑΥΡΑ ΓΙΟΥΚΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΡΑΓΚΑΣΤΗ ΠΟΠΗ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΝΑ ΒΑΜΒΟΥΚΛΗΣ ΗΛΙΑΣ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ (ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΜΩΡΟΥ ΤΑΚΗ) ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΧΑΤΖΑΝΔΡΕΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΝΘΟΥΣΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ-ΑΜΑΛΙΑ ΜΙΣΓΙΡΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΛΟΓΙΩΤΑΤΟΥ ΦΛΩΡΑ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΣΑΒΒΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΜΒΟΥΚΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΒΑΤΟΥΣΙΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΗ ΡΑΛΙΤΣΑ ΑΪΒΑΛΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΕΛΜΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΘΕΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΕΦΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΠΗ ΒΕΡΡΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΪΒΑΛΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΑΜΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΠΑΡΜΑΚΕΛΛΗ-ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΟΥ ΑΝΘΟΥΛΑ ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΠΕΤΑΛΙΔΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ (ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΙΩΑΝΝΗ ΠΕΤΑΛΙΔΑ, ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΜΑΓΟΥΛΑ) ΠΕΤΑΛΙΔΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΥΚΟΝΙΑΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΥΚΩΝΙΑΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΡΥΜΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΑΚΙΡΕΛΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΣΑΚΙΡΕΛΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΤΣΑΡΙΚΕΛΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ (ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΚΟΡΜΑ ΠΟΛΥΒΙΟΥ) ΒΑΒΛΑΔΕΛΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΜΑΡΙΟΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ-ΣΑΛΑΜΑΣΙΔΟΥ ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΚΟΥΤΖΑΜΠΕΚΙΑΡΗΣ ΤΑΚΗΣ ΚΟΥΜΑΡΑΣ ΝΑΚΗΣ ΔΟΥΚΕΛΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΡΕΛΛΗ-ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΗ ΜΑΡΙΑ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΪΒΑΛΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΡΑΛΛΗ ΙΣΜΗΝΗ ΦΑΦΟΥΤΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΕΛΑΧΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΕΥΠΡΑΞΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΡΑΛΙΤΣΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

20 50 30 20 150 20 20 20 72,88 60 50 50 50 120 72,88 50 50 30 30 30 20 20 20 20 50 30 50 50 160 72,88 72,88 72,88 72,88 34,44 50 50 50 20 20 30 20 100 50 50 50 20 20 30 50 60 30 50 100 200 30 20 50 20

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

43

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΑΝΩΤΕΡΑ & ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ - ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΕΣ & ΟΧΙ ΜΟΝΟ Οι απόφοιτοι της Μέσης εκπαίδευσης από τα σχολεία της Καλλονής, είχαν πάντοτε επιτυχίες στα Ανώτερα και Ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Χώρας. Αυτό έγινε και φέτος. Το Δ.Σ. του Συλλόγου μας τους εύχεται: Καλή Σταδιοδρομία, Υγεία και Πρόοδο! Τα ονόματα των επιτυχόντων με αλφαβητική σειρά: ΑΓΑΔΕΛΛΗ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ & ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΑΙΒΑΛΙΩΤΗ ΑΘΗΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΤΕΙ ΘΕΣ/ΚΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΑΛΕΞΙΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ (ΛΑΡΙΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΙΓΝΑΤΙΑ ΜΟΔΕΣΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤ/ΓΙΑΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ (ΑΘΗΝΑ) ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΑΡΓΥΡΙΑΔΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΓΝΗ ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜ/ΚΗΣ (ΛΑΡΙΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΒΑΒΛΑΔΕΛΛΗΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΡΕΘΥΜΝΟ) ΠΑΝ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΒΑΜΒΟΥΚΛΗ ΡΑΛΛΙΤΣΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΒΑΞΕΒΑΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΗΧ. ΠΛΗΡ. & ΕΠΙΚΟΙΝ. ΣΥΣΤ. (ΣΑΜΟΣ) ΠΑΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΒΑΦΕΙΑΔΑΚΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΡΑΦΑΗΛΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ (ΠΑΤΡΑ) ΤΕΙ ΔΥΤ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΓΗΔΑΡΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΡΑΞΙΤΕΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΠΑΝ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΙΔ/ΓΙΚΟ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΡΕΘΥΜΝΟ) ΠΑΝ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ. Τ.Ε. (ΚΑΒΑΛΑ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΓΡΗΓΟΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜ. ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ (ΛΑΜΙΑ) ΠΑΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΓΡΙΒΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΛΑΜΙΑ) ΤΕΙ ΣΤΕΡ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΔΕΜΕΣΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΛΑΜΙΑ) ΠΑΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΔΟΥΝΙΑΣ ΡΑΦΑΗΛ ΧΡΗΣΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΔΟΥΝΙΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ (ΛΑΡΙΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΥΣΤ. ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ (ΘΗΒΑ) ΤΕΙ ΣΤΕΡ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΛΑΤΖΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ) ΔΗΜ ΠΑΝ ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΜΠΟΥΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ (ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΝΤΖΟΥΡΑ ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΞΑΝΘΗ) ΔΗΜ ΠΑΝ ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΠΕΤΑΝΑ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΑΣΗΜΑΚΗΣ ΒΙΟΛ.ΕΦΑΡΜ. & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΠΝΟΥΛΑ ΜΕΡΟΠΗ ΤΑΞΙΑΡΧΟΥΛΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΙΜ. & ΚΟΙΝ. ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΑΡΑΔΗΜΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΕΡΑΜΙΔΑ ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2013 ΚΛΑΡΝΕΤΑΤΖΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΛΟΓ/ΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜ/ΚΗΣ (ΚΑΒΑΛΑ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΟΚΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΛΑΜΙΑ) ΤΕΙ ΣΤΕΡ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014

44

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ΚΟΥΛΜΑΝΔΑΣ ΣΥΜΕΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΚΟΥΤΖΠΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΙΟΙΚ. ΣΥΣΤ. ΕΦΟΔ/ ΜΟΥ (ΘΗΒΑ) ΤΕΙ ΣΤΕΡ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΠΕΙΡΑΙΑΣ) ΠΑΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2012 ΛΑΦΙΩΝΙΑΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΚΟΜΟΤΗΝΗ) ΔΗΜ ΠΑΝ ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΜΑΜΟΥΡΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ (Σ.Μ.Υ.) - ΟΠΛΑ ΣΜΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΜΑΡΑΓΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΡΟΔΟΣ) ΠΑΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΜΑΡΜΑΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΚΟΖΑΝΗ) ΠΑΝ ΔΥΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΜΠΕΡΤΕΝΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΧ. ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΤΗΛ/ΝΙΩΝ (ΚΟΖΑΝΗ) ΠΑΝ ΔΥΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΝΤΑΗ ΔΑΦΝΗ ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΝΟΜΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΠΑΣΣΑΔΕΛΛΗ ΑΜΕΡΙΣΩ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΡΕΘΥΜΝΟ) ΠΑΝ ΚΡΗΤΗΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΣΛΟΥΜΑΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΗΧ. ΠΛΗΡ/ΚΗΣ Τ.Ε. (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΤΕΙ ΘΕΣ/ΚΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΣΥΜΕΩΝ ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΤΖΟΑΝΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΛΑΡΙΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΤΣΑΒΔΑΡΗ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΤΣΑΤΑΛΜΠΑΣΙΔΟΥ ΡΑΦΑΗΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΑΘΗΝΑ) ΠΑΝΤΕΙΟ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΦΡΑΓΚΟΓΙΑΝΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΤΕΙ ΘΕΣ/ΚΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ Τ.Ε. (ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ) ΤΕΙ ΔΥΤ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΧΑΛΚΙΩΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΙΝ/ΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΧΑΜΑΤΖΟΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2012 ΧΑΡΙΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΚΑΒΑΛΑ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΧΟΝΔΡΟΝΙΚΟΛΑ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014 ΨΑΧΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 2014

Οι απόφοιτοι της Μέσης εκπαίδευσης Καλλονιάτες από τα σχολεία απανταχού της Ελλάδας που πέτυχαν στα Ανώτερα και Ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα. (Τα ονόματα των οποίων έγιναν γνωστά στη συνταξη του περιοδικού). Το Δ.Σ. του Συλλόγου μας τους εύχετε: Καλή Σταδιοδρομία, Υγεία και Πρόοδο! Τα ονόματα των επιτυχόντων με αλφαβητική σειρά: ΑΪΒΑΛΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛ/ΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΛ ΛΕΧΑΙΝΩΝ 2014 ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΧΙΟΣ) ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΑΘΗΝΑ 2014 ΠΡΙΑΓΓΕΛΟΣ ΑΔΑΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΓΙΟΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΙΓΝ. ΚΑΡΕΚΟΥ) ΠΟΛΙΤ. ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΒΟΛΟΥ) ΓΕΛ ΣΟΥΡΠΗΣ 2014 ΤΣΑΚΤΑΝΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ (ΑΘΗΝΩΝ) 6ο ΓΕΛ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΤΣΗΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ(ΓΙΟΣ ΑΛΕΞ. ΤΣΕΡΕΜΕΓΚΛΗ) ΕΦ. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΜΠ (ΑΘΗΝΑΣ)2ο ΓΕΛ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ 2014

Τα καλλονιάτικα κόμικς

όνειρα & νέοι δύο αντίθετες έννοιες; > του Παναγιώτη Χρυσίδη

η ακούν τηλεόρασ τη ά ιν ρ ε μ η όπως καθ έννοιες», Ανοίγοντας ς έ κ τι ν ο ρ ς «πα ών, συντάμε κάποιε είωση μισθ μ , ς ό μ ισ ρ και μη θω . Θέλοντας .. ύφεση, πλη ια το τέ ά λ την λλα πολ ται μόνο σ ν ο γ ξεων και ά ύ ο κ α θημεννοιες δεν ικό θέμα κα αυτές οι έ τρ ν ε κ ι α ίν ε ήο , αλλά αίνει, επειδ β μ υ τηλεόραση σ τό υ ς υποτήσεων. Α οικονομικέ ρινών συζη ς ε ρ τε ό σ ισ ει περ σεις. κόσμος έχ ομικές ανέ ν ο ικ ο ι ,τ ό ’ π πος χρεώσεις α όμως ο τρό ι α ίν ε ν ε δ ρόβλημα πώς θα Το μεγάλο π ρα, αλλά το τώ ε μ ύ ζο ιες με να αυτές έννο ς έ που φτάσα κ τι ν ο ρ α τά. Οι π δεν βοηζήσουμε με - όχι μόνο » α ρ τώ « νέα ια το αύριο για τη το μιλώντας γ ο ρ τε ύ λ γίνει κα α χιλιάθάνε στο να ουν τα όνειρ φ έ τρ σ τα α κ και γενιά, αλλά ι στην δων νέων. ου οφείλετα π ια ρ έ ιζ μ οαυτή η και στα σχ ι ε σ ά Δυστυχώς ρ ε π ι ισθών κρίση έχε σεις των μ οικονομική ιώ ε μ ς ε λ η χαλεπάλλ σε ένα μη ν ύ λεία! Οι αλ ο γ η δ ο ευτικών ση. Δεν των εκπαιδ νο την εξέτα ό μ ο χ τό υ σ α με αν αυτό πο το νικό μάθημ ια γ ν ο ρ μέλενδιαφέ μασία για το υπάρχει πια η σ ια ο π ά κ το ε έχει ου αποκτά π τα μαθαίνουμ τη ό ιρ ίνες τις υτή η στε εται σε εκε λον μας. Α ίλ ε φ ο ία ε λ ορά σχο τόχρονα αφ υ μάθημα στα τα ς ω μ ό έννοιες, νέου. παροντικές τάρτιση του α κ ή κ τι α μ λ αγγε παιδευκαι στην επ , το νέο εκ τό υ α ε ν τα άπεζα ν έφ ριστική «τρ Σαν να μη τη κ α ρ α χ μα με τη ες ώρες τικό σύστη ές διδακτέ ρ ικ μ ς τι κατάκαι ότερο την σ θεμάτων» ισ ρ ε π η μ υν ακό παράδοση δυσχεραίνο σκολη την ύ δ ιο π ς αθητές οντα γητές και μ σταση κάν η θ α κ ύ ο φ σο τος, α α ύλη - πό τέ κ α του μαθήμα ιδ δ η καλυφθεί τρέχουν να ξεταστέα. μάλλον η ε

η σελίδα των νέων Αυτή η γκρίνια, η έλ λειψη χρόνου και η πίεση όσο περνάει ο καιρ ός γίνονται όλο πιο αισθητά φαινόμενα και ανυπ όφορα για τον φιλό δοξο νέο. Έτσι λοιπόν έν α ένα τα όνειρα πεθα ίνουν και οι φιλοδοξίες χάνονται, με αποτ έλ εσμα τα κριτήρια για την επιλογή επαγγέλματ ος να αλλάζουν. Πριν από χρόνια, αν ρωτούσε κανείς δι άφορους έφηβους για την επαγγελματική τους κατάρτιση, θα υπήρ χε ποικιλία απαντή σε ων, με βάση του ότι το επάγγελμα που διάλ εξε ο καθένας έγινε με κριτήριο την προτίμ ησ ή του. Ενώ τώρα αν γίνει η ίδια ερώτηση , δεν θα υπάρχει ποικιλί α απαντήσεων, δι ότι το κριτήριο είναι το κέ ρδος και όχι το αν αρέσει πραγματικά αυτό το επάγγελμα σε αυτό ν που το διάλεξε. Δυστυχώς οι φιλο δοξίες δεν περιορ ίζονται στον επαγγελματικ ό προσανατολισμό , αλλά και στην επιθυμία κάποιου για οικογέ νεια ή για δικό του σπίτι ή δικό του γραφείο ή για δικό του αυτοκίνητο ... Με τα σημερινά δεδομένα όλα τα όνειρ α και όλες οι φιλο δο ξίες χάνουν την αξία τους . Τα παροντικά δεδο μένα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για τη ν νέα γενιά και έτσι δημιου ργούν σύγχυση και απάθεια για το μέλλον . Οι σκέψεις και οι ιδ έες περιορίζονται και ο νέος μπαίνει σε καλο ύπια. Αυτό που πρέπει να σκεφτόμαστε όμως είναι ότι τα δεδομένα αυ τά αφορούν στο πα ρόν και όχι στο μέλλον. Οπότ ε ούτε καν αυτά τα δεδομένα και αυτές οι «παροντικές έννοιες », όσο σοβαρές και αν είν αι, δεν πρέπει να γκ ρεμίζουν τα όνειρα των νέων. Αντίθετα οι νέοι οφ είλουν στον εαυτό τους να συνεχίζουν να χτίζο υν όνειρα και φιλο δοξίες προσπαθώντας για το καλύτερο, γιατί ας μη ξεχνάμε πως «οι νέ οι είναι ευέλπιδες» , όπως έλεγε και ο Αριστοτέ λης, και ποτέ δεν θα σταματήσουν να ονειρ εύονται, αυτό είναι στη φύση τους! Προσωπικά, υποσ τηρίζουμε πως τα όνειρα και οι νέοι είναι έν νοιες συνυφασμέν ες και όχι αντίθετες και τίπ οτα δεν πρόκειται να το αντιστρέψει αυτό!

[βιβλίοπαρουσίαση] Με γέλιο και με δάκρυ Μικρές ιστορίες της Σκάλας Καλλονής

Αντώνη Δουκέλλη • Συγγραφέας: Αντώνης Ν. Δουκέλλης • Βιβλιογραφικά δεδομένα: Λέσβος 2014, σελ. 255 Μετά το εξαιρετικό λεύκωμα « Η Σκάλα μας (Αγία Άννα): Η ιστορία του προσφυγικού χωριού μου» (2012) και το μυθιστόρημα «Αλμύρα» (2013), ο Αντώνης Ν. Δουκέλλης επιστρέφει λογοτεχνικά στη γενέθλια γη, συγκεντρώνοντας σε ένα βιβλίο 69 μικρές ιστορίες για τη ζωή και την καθημερινότητα των Σκαλιωτών από το μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα. «Ιστορίες που λέγονται μόλις δοθεί ευκαιρία στα καφενεία, πίνοντας ρακί και τρώγοντας σαρδέλα, άγριες γαρίδες και χαψί, στην ακρογιαλιά παρατηρώντας τον καιρό ή ξεψαρίζοντας το πρωί στο λιμάνι. Αυτές οι μικρές ιστορίες αποτελούν κομμάτι της ιστορίας του χωριού, χαρούμενες και θλιβερές συνάμα από την εποχή της δημιουργίας του μέχρι πρόσφατα», σύμφωνα με το συγγραφέα, ενώ ο Παναγιώτης Μιχαηλάρης σημειώνει: «Ο φακός της παρατήρησης είναι οι απλοί άνθρωποι -άνδρες, γυναίκες και παιδιά-, ψαράδες στην πλειονότητά τους, διαθλασμένοι μέσα από την πολυετή συναναστροφή, με ό,τι αυτή προκαλεί: αστεία επεισόδια, ευτράπελα συναπαντήματα, σοβαρές καταστάσεις, δεισιδαιμονίες, κουτοπονηριές, εξυπνάδες και εύστροφες λύσεις. Και πίσω από όλα αυτά, η θάλασσα, ο κόλπος, το υδάτινο στοιχείο». Να μερικοί τίτλοι τέτοιων ιστοριών: Οι ανταλλαγές της σωτηρίας, Κατοχικό, Του παππού μου τα τερτίπια, Ο βαρύς καφές, Σούζα με το τρίκυκλο, Το δείπνο της ανάγκης, Η χελώνα, Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος, Τα βάσανα του αρραβώνα, Ο καλός ο μύθος όλα τα αλέθει, Ψάρια να φάν’ κι οι κότες, Από τα φυλαγμένα τρώει… ο μπάρμπα Γιάννης κ.ά.. Ως μικρό δείγμα γραφής, αντιγράφω το «Φάντασμα 2: Η κλώσα με τα πουλιά»: «Παλιά, ανάμεσα στη Σκάλα και τα Παπιανά, δεν υπήρχε ούτε σπίτι. Μόνο χωράφια. Τώρα η ανάπτυξη δημιούργησε πολύ ωραία οικήματα και σχεδόν ένωσε τα χωριά. Στα μισά του

δρόμου Παπιανά - Σκάλα, υπήρχε μια ροδοδάφνη. Έλεγαν λοιπόν πως σ’ αυτό το σημείο φαντάζει και το φάντασμα ήταν μια κλώσα με τα πουλιά της και είναι κακό να τη συναντήσεις, γιατί σου παίρνει τη μιλιά. Οι ψαράδες που έμεναν στα Παπιανά είχαν μεγάλο πρόβλημα. Περνούσαν γρήγορα - γρήγορα απ’ αυτό το σημείο κι ούτε να κοιτάξουν πίσω δεν ήθελαν. Ο Θωμάς Μυλωνάς που είχε το περιβόλι του εκεί κοντά, για να κάνει πλάκα με το φόβο των περαστικών, κρύβονταν τη νύχτα μέσα στη ροδαφνιά και κουνούσε τα κλαδιά της, βγάζοντας ταυτόχρονα μουγκρητά. Οι περαστικοί επηρεασμένοι από τη φήμη για το φάντασμα της κλώσας με τα πουλιά τα χρειάστηκαν. “Λες να φαντάζει και μέσα στη ροδοφνιά;”, σκέφτηκαν και σταμάτησαν να περνούν από εκεί όταν σκοτείνιαζε. Ο μπάρμπα Στέλιος Χριστοφέλλης με τον Αντώνη Ψαραδέλλη αποφάσισαν να λύσουν το μυστήριο. Πήραν από ένα γερό ραβδί ο καθένας και προχώρησαν προς τη Σκάλα. Μόλις έφτασαν κοντά στο θάμνο, άρχισαν να κουνιούνται τα κλαδιά του με βία και ένα μουγκρητό ακούγονταν και σταματούσε, ακολουθώντας την κίνηση των κλαδιών. Οι ψαράδες μόλις έφθασαν δυο βήματα από τη ροδαφνιά, σήκωσαν τα ραβδιά τους έτοιμοι να τα κατεβάσουν απάνω στο “φάντασμα”. Στη στιγμή πετάγεται απάνω ο Θωμάς Μυλωνάς και βάζει τις φωνές: “Για ντου θγιο, ρε πιδιά, ιγώ είμι. Μια πλάκα έκανα. Μη βαράτι!”. Παναγιώτης Σκορδάς

Διαφημιστικές Ειδήσεις

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

49

50

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ