ΤΑΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ τεύχος 169

Έτος 37ο - Τεύχος 169

ΤΑ ΚΑΛΛ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος 2017

ΝΙΑΤΙΚΑ Σπύρου Δοντά 10, 117 43 Μακρυγιάννη

Περιεχόμενα

Πρώτη σελίδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Τα εν οίκω...Οι δραστηριότητες του συλλόγου μας. . . . . . . . . 3

Ένα αρχαίο λαϊκό δρώμενο . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 ΚΛΗΔΟΝΑΣ Προβλήματα του τόπου μας Οι άνθρωποι της Λέσβου πάτησαν γερά

τα πόδια τους πάνω στην τρεμάμενη γη! . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

ΑΡΓΥΡΗ Π. ΚΕΡΑΜΙΤΖΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 ΟΔΟΣ ΤΟΥ λογοτεχνία Ο μαραγκός με τη φλορέττα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Προς ετερόφωτους…. ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ Π. ΚΕΡΑΜΙΤΖΗ . . . . . . . . 9 EΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ. . . . . . . . . . . . 10

ΣΤΟ ΟΣΤΕΟΦΥΛΑΚΙΟ

Η Απόλαυση του ούζου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

«ο τραχανός». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

των νέων Νικόλας Βαμβουκλής. . . . . . . . . . . . . . . 14 η σελιδα βιβλίοπαρουσίαση

Η Πύρρα και ο μυστικός χάρτης Από τη Μικρασία στη Λέσβο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Πανηγύρι της Αγίας Τριάδας . . . . . . . . . . . . . . . 16 Αφιέρωμα Το Η Ζωή στα χωριά

μας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Επιστημονικά θέματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Δύο ετών προσπάθεια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Κοινωνική ζωή Εκδήλωση «Tιμή στη Γυναίκα» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Το ημερολόγιο μιας μητέρας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

ΤΑ ΚΑΛΛ

ΝΙΑΤΙΚΑ

±ºÂ¾̍¹¾̌̒ Å̍Æ ²Æ¿¿̒¸̍Æ ˽¶¿¿̍̏¾¶Å̔̏ ¯̈Ä·̍Æ ΕΤΟΣ 37ο ΤΕΥΧΟΣ 169 ˹̂̀² ̍ ̂˹̃̄̀² ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 ˼˷˿̀̃˷́˼̀² ³˹˸́̀̃˷́˼̀² ˾˷́̂˼̀² ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ • ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: €0,02 ̂́˼˾˻˿˻ ˹˽­̀²˻ ̂˼˾˻ ̂˹̃̄̀̃² ˹̃́µ ˼­˼̀˽̂˻²˼˷ ²̃¯¯̀¬̀² ˽˷¯¯̀˿˼˷̂µ˿ ¯˹²˸̀̃ ²±̃́̀̃ ­̀˿̂˷ ˷®˻˿˷ ̂¼¿ (CZ YYY VCMCNNQPKCVKMC IT ˹˽­̀̂˻² ˸˼˽̂µ́˼˷ ­˼˷¯˹̄̂̀̃ ˷¬̀́˷²̂̀̃ ˹³˹²̀̃ ˿˹˷ ²˾̃́˿˻ ̂¼¿ XKEVQTKCCIQTCUVQW"IOCKN EQO ̃±˹̃®̃˿˻ ²̃˿̂˷°˻² ˷±̀²̂̀¯˻ ˽˹˼˾˹˿µ˿ ²̃˿˹́¬˷²˼µ˿ ˷˿̂˼¬̀˿˻ ˾µ́̀̃ ˹̃˹́¬ ¬˼˷˸˷²˻ ˷¬ ±˷́˷²˽˹̃˻ ̂¼¿ ' OCKN CPVKIQP OQ"IOCKN EQO ²̃˿̂˷˽̂˼˽˻ ˹±˼̂́̀±˻ ˷˿̂µ˿˻² ­̀̃˽˹¯¯˻² ̄́̃²˷˿®˻ ±˷±˷¬́˻¬̀́˼̀̃ ˸˷²˼¯˻² ±˷±˷­̀±̀̃¯̀²

˹˾˸˷²˾˷̂˷ ¬˼˷ ̂˻˿ ˹˿˼²̄̃²˻ ̂̀̃ ±˹́˼̀­˼˽̀̃ ²̂˻ ­˼˹̃®̃˿²˻ ̂̀̃ ²̃¯¯̀¬̀̃ ˽˷˼ ²̂̀˿ ¯̀¬˷́˼˷²˾̀ ̂˻² ˹®˿˼˽˻² ̂́˷±˹˺˷²

˼˸˷˿ )4 ΠΑΡΑΓΩ ΓΗ ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΩ ΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ­˻˾˼̀̃́¬˼˽̀ ˹˽̂̃±µ²˻ ˸˼˸¯˼̀­˹²˼˷ GRAPHICA ­˷² ̄́˻²̂̀̃ ˾̀˿ ˹±˹ Τρεπεκλής Αθ. Ιωάννης ' OCKN EJTKUEQRTKPV"IOCKN EQO Τηλ/Fax: 2108831927 e-mail: trepeklis1@yahoo.gr

Πρώτη σελίδα

Αγαπητοί φίλοι, Στα όρια άνοιξης – καλοκαιριού τούτο το τεύχος με τον πρώτο μήνα Ιούνιο να κερμας. δίζει τις θύμησες

και το ενδιαφέρον

Ιούνιο συμπίπτουν

θερινές Με τον οι ήλιου,

σημαντική

κι επιτροπές του μια όσο

κίνδυνη καμπή τα αρχαία του χρόνου. Όλα

έθιμα που ανάγονται

στην περίοδο αυτή

Ιωάννη

συνδέθηκαν με το Γενέθλιο του του

Προδρόμου.

Έτσι τον κλήδονα και τις φω θυμόμαστε

τιές τ’ Αη-Γιαννιού,

έθιμα παλιά που ανα

βιώνουν στα χωριά μας.

Ύστερα έρχεται το τριήμερο Πανηγύρι

της Αγίας ιππικούς Τριάδος με τους

αγώνες

να συνδέσει δυναμικά το πριν με το τώρα,

αφού η «Αδελφότης Αγίας Τριάδος» φρο

ντίζει να πραγματοποιεί

το πανηγύρι

μας με το καθιερωμένο

τυπικό. Ένα αφιέρωμα

το δικό μας πασε τούτο

νηγύρι θα ζωντανέψει αναμνήσεις αλλά και

των θα μας βάλει στον καλοκαιρινό

κύκλο

πανηγυριών που συνεχίζονται τον Ιούλιο

(Αγίας Άννας, Αγίας Παρασκευής και Αγίου

Παντελεήμονα) για να κορυφωθούν τον Αύ

γουστο

της Παναγιάς.

Είχαμε όμως και τα δυσάρεστα

γεγονότα

που σημάδεψαν το νησί μας. Ο ξαφνικός

καταστροφικός σεισμός που το

ισοπέδωσε

πανέμορφο

αρχαίο χωριό

της Βρίσας, ενώ απ’ την άλλη χτύπησε

μας τον τουρισμό

τούτο το καλοκαίρι. Παράδειγμα ψυχικής

δύναμης και ανθρωπιάς

οι κάτοικοι του ιστορικού χωριού (όπως τονίζει η Γ.

μας) συνεχίζουν

Ανδριώτου στο περιοδικό

να πιστεύουν στη ζωή της κοινότητάς τους

και να αγωνίζονται για την ανατροφοδότη

της.

σή Καλοκαίρι είναι, ας το χαρούμε στα χω

ριά μας, με τους φίλους μας, τις όμορφες

στιγμές με ούζο και θαλασσινό

μεζεδάκι,

αξίζει όσο η καλή παρέα! γιατί τίποτα δεν

Τα εν οίκω...

Οι δραστηριότητες του συλλόγου μας

Βράβευση αλόγου στο Πανηγύρι Αγίας Τριάδος Την τελευταία μέρα του Πανηγυριού έγινε η βράβευση των καλύτερων αλόγων. Ο Σύλλογός μας δώρισε λευκώματα («Η Καλλονή μέσα από παλιές φωτογραφίες»Χρ. Τραγέλλη) στα τρία πρώτα βραβεία και η Πρόεδρός μας που ήταν παρούσα βράβευσε το πρώτο άλογο.

Εκδηλώσεις του καλοκαιριού Ο Σύλλογός μας σας προσκαλεί : - Στη Γιορτή της Αντάμωσης στις 16 Αυγούστου και ώρα 9 μ.μ. στο Άλσος Αγίας Τριάδος Καλλονής με τους γνωστούς καλλιτέχνες Διονυσίου Δ., Λουκά Κ., πλούσια εδέσματα και ολονύκτιο γλέντι.

- Και στις 18 Αυγούστου και ώρα 9 μμ., στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου Καλλονής, στη μουσικοθεατρική παράσταση "Στα μονοπάτια του έρωτα" με λαϊκές καντάδες από μεγάλη ορχήστρα.

Στήριξη της εκδήλωσης «Ένα τραγούδι για τη Βρίσα» Ο Σύλλογος Καλλονιατών Λέσβου παρευρέθηκε στη Μουσική Εκδήλωση Αλληλεγγύης «Ένα Τραγούδι για την Βρίσα Λέσβου», που οργανώθηκε από τον Δήμο Παλιού Φαλήρου σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Βρισαγωτών Αθήνας και την Ομοσπονδία Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής (ΟΛΣΑ) την 26 Ιουνίου, Παρασκευή, στις 8.30 το βράδυ, στον Προαύλιο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου «Φλοίσβος» . Στόχος όλων, μέσα από την όμορφη αυτή μουσική βραδιά και με όχημα τις μελωδίες των μουσικών σχημάτων που συμμετέχουν εθελοντικά, είναι να υπάρξει ουσιαστική προσφορά έμπρακτης αλληλεγγύης στους συνανθρώπους μας στη Βρίσα Λέσβου που επλήγησαν από τον καταστροφικό σεισμό της 12ης Ιουνίου.

Συμμετοχή στην Έκθεση ΔΕΘ HELEXPO Μαρούσι Ο Σύλλογός μας συμμετείχε ενεργά με το δικό του περίπτερο στην έκθεση διακοπών και ταξιδιών "Greek Travel Show" (19 - 21 Μαϊου 2017), που αναφέρεται στον εσωτερικό τουρισμό και πραγματοποιήθηκε από τη "ΔΕΘ HELEXPO" στο Εκθεσιακό Κέντρο "HELEXPO MAROUSSI" (βορειοανατολικά προάστια). Η έκθεση ήταν ένα λαϊκό εμπορικό festival, που απευθύνονται κατευθείαν στον τελικό καταναλωτή, με βασικότερο στόχο την επιλογή των φετινών διακοπών του και την απευθείας πώληση τους στους επισκέπτες, αλλά και την προώθηση των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων.

Παρουσίαση βιβλίου Ο Σύλλογός μας παρευρέθηκε στην παρουσίαση της νέας έκδοσης του βιβλίου του Νίκου Σηφουνάκη «Ίμβρος-Τένεδος, από τη Συνθήκη της Λωζάννης στη δραματική συρρίκνωση του Ελληνισμού» την Τετάρτη, 3 Μαϊου 2017 στις 12.30, στο Ξενοδοχείο PALLAS ATHENA.

3 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ΚΛΗΔΟΝΑΣ*

Ένα αρχαίο λαϊκό δρώμενο Μικρός, μαθητής δημοτικού, θυμάμαι τις κοπέλες και τις γυναίκες της εποχής που μαζεύονταν στη γειτονιά για να «παίξουν» το παιχνίδι του ΚΛΗΔΟΝΑ. Πιτσιρίκια εμείς, χαζεύαμε την «ιεροτελεστία» χωρίς να καταλαβαίνουμε πολλά πράγματα. Όλη αυτή η «τελετή» γινόταν κάτω από το φως του φεγγαριού, ανεξάρτητα σε ποια φάση του βρισκόταν, στη χάση ή στη φούσκωση. Αυτό ήταν το φυσικό φως, που αντικαταστάθηκε αργότερα από τους ηλεκτρικούς λαμπτήρες στις κολώνες.

4

Ο ΚΛΗΔΟΝΑΣ στη γειτονιά ήταν σωστό πανηγύρι. Ήταν εξάλλου ένα από τα έθιμα που έβρισκαν ευκαιρία οι γυναίκες, αλλά και οι άντρες που παρακολουθούσαν από κοντά, να ξεσκάσουν. Τότε βλέπεις δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και τα μέσα «κοινωνικής δικτύωσης», που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα για να διασκεδάζουμε και να περνάμε καλά την ώρα μας. Το έθιμο σιγά-σιγά ατόνησε και ξεχάστηκε στα περισσότερα χωριά της Λέσβου. Ίσως οι πιεστικές ανάγκες και αργότερα η επίπλαστη ευμάρεια να παραμέρισαν αυτό το λαϊκό δρώμενο της χαράς, που περιέχει αριστοφανικά στοιχεία. Όμως, όπως κάθε γνήσια λαϊκή έκφραση έχει βαθιές ρίζες και ξαναζωντανεύει όσο κι αν παρακμάσει, έτσι και ο κλήδονας ξαναεμφανίστηκε πάλι, θριαμβευτής, όχι πια στις γειτονιές, αλλά στις πλατείες και στις αλάνες χωριών και πόλεων. Ο κλήδονας είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Στην εποχή του Ομήρου, χρησιμοποιούσαν τη μαγεία του κλήδονα για να μαντέψουν τα μελλούμενα. Την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού(23/6), οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποια ή σε κάποιες από αυτές να φέρουν από το πηγάδι ή τη βρύση το «αμίλητο νερό». Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό μπαίνει σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο (μήλο πράσινο ή κόκκινο- το μήλο από την αρχαιότητα θεωρείτο μέσο πρόκρισης και ένδειξης προτίμησης- μικροκοσμήματα, δαχτυλίδια, δαχτυλήθρες, καρφίτσες, κουμπιά, κλειδιά, κ.α.), το λεγόμενο «ριζικάρι» ή «σημάδι». Στη συνέχεια το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα, το οποίο δένεται γερά με ένα κορδόνι («κλειδώνεται») και τοποθετείται ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

σε ταράτσα ή άλλο ανοιχτό χώρο. Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων. Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή, θα δουν στα όνειρά τους τον μελλοντικό τους σύζυγο. Ανήμερα του Αϊ-Γιαννού (γέννηση του Ιωάννου Προδρόμου), αλλά πριν βγει ο ήλιος -ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων-, η υδροφόρος νεαρή της προηγουμένης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο. Το μεσημέρι, ή το απόγευμα ή το βράδυ, συναθροίζονται πάλι οι ανύπαντρες κοπέλες. Αυτή τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς και γείτονες και των δύο φύλων, καλεσμένοι για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας. Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς, η υδροφόρος νεαρή ανασύρει ένα-ένα από το αγγείο-που σε πολλές περιπτώσεις ήταν ένας κούτρουλας- τα αντικείμενα, που αντιστοιχούν στο «ριζικό» κάθε κοπέλας και μια άλλη, κάποια που έχει ποιητικό ή μαντικό ταλέντο, απαγγέλει ταυτόχρονα τυχαία στιχάκια. Στιχάκια που είναι επηρεασμένα απλώς και μόνο από τη θέα του αντικειμένου που έβαλε η κάθε κοπέλα μέσα στο πήλινο δοχείο, αφού η γυναίκα που απαγγέλει τους στίχους δεν ξέρει σε ποιαν ανήκει το κάθε αντικείμενο. Το τετράστιχο που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνάει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους, που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη. Τα μονοκοτυλήδονα / και τα δικοτυλήδονα / ανθίζανε στον κάμπο / σου το 'χαν πει στον κλήδονα / και σμίξαμε φιλήδονα /τα χείλη μας, Μαλάμω! (Γιώργος Σεφέρης, Δημοτικό τραγούδι, από τη συλλογή "Στροφή"). Τα στιχάκια του κλήδονα-τετράστιχα- ποικίλουν ανάλογα

*

παράδοση - λαογραφία *κλήδονας μεσαιωνική ελληνική κλήδονας

«αρχαία ελληνική κληδών (=μαντικό σημάδι) + -ας «κλέω» κλέος (συσχετίζεται με την εικαζόμενη ινδοευρωπ αϊκή (ρίζα) *ḱléwos)

̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

2017

ƐưƮƲƸưƨƬƝ ƠƬƠơƮƪƝ ƦƫƤưƞƣƠƱ

με το πόσο «αντέχουν» τα αυτιά των θεατών του εθίμου. ΠάʌȡȠȕȠȜȒ IJȦȞ ȕȚȩIJȠʌȦȞ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȅ ȈȪȜȜȠȖȠȢ ȀĮȜȜȠȞȚĮIJȫȞ ȁȑıȕȠȣ ĮȣIJȠȪ ʌİȡȚȕȐȜȜȠȞIJȠȢ țĮȚ IJȑȜȠȢ Ș ντως στη Λέσβο, τα «αδιάντροπα» του κλήδονα, ελευθερόȘ ȅȝȠıʌȠȞįȓĮ ȁİıȕȚĮțȫȞ ȈȣȜȜȩȖȦȞ ȝȑıĮ Įʌȩ IJȘȞ ȠȝĮįȚțȒ ȑȡİȣȞĮ IJȩȞȦıȘ ĮȣIJȒȢ IJȘȢ ȚįȚĮȓIJİȡȘȢ ȝȠȡijȒȢ στομα, ερωτικά ευφυολογήματα , που λέγονταιȗȦȞIJĮȞȒ ʌĮȡĮIJȒȡȘıȘ țĮȚ țĮIJĮȖȡĮijȒ με ευτράπεǹIJIJȚțȒȢ ȅȁȈǹ ȅ ǻȒȝȠȢ ȁȑıȕȠȣ Ș ȠȚțȠIJȠȣȡȚıȝȠȪ ȜȩȖȦ IJȦȞ İʌȚıțİʌIJȫȞ λο ȆİȡȚijȑȡİȚĮ Ǻ ǹȚȖĮȓȠȣ țĮȚ Ș ǼȜȜȘȞȚțȒ τρόπο, έχουν κυριαρχήσει σχεδόν σε όλαIJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ Įʌȩ ȝĮșȘIJȑȢ ıȤȠȜİȓȦȞ τα χωριά. Σε ʌĮȡĮIJȘȡȘIJȫȞ IJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ

μερικά χωριά μεταφέρονται αυτούσια τετράστιχα από το ȅȡȞȚșȠȜȠȖȚțȒ ǼIJĮȚȡİȓĮ ȝİ IJȘȞ IJȠȣ ȞȘıȚȠȪ țĮȚ IJȘȢ ǹșȒȞĮȢ ǼȆǹȁ Ǿ ǾȝİȡȓįĮ įİȞ ȝʌȩȡİıİ «τολμηρό» καρναβάλι της Αγιάσου. Είναι τόσο ταιριασμένα ȣʌȠıIJȒȡȚȟȘ IJȘȢ ȆĮȞȜİıȕȚĮțȒȢ ȃȑĮȢ ȀĮȜȜȠȞȒȢ Ƞ ȁȪțİȚȠ ȂȣIJȚȜȒȞȘȢ αγανακτισμένος: ȞĮ ʌȡĮȖȝĮIJȠʌȠȚȘșİȓ ıIJȘȞ πουǿȦȞȓĮȢ įȚȠȡȖȐȞȦıĮȞ ȘȝİȡȓįĮ ȖȚĮ IJȠȣȢ προκαλούν αυθόρμητο και λυτρωτικό γέλιο χωρίς σε- και άρχισε να την κατσαδιάζει ȁȪțİȚȠ ȆȠȜȚȤȞȓIJȠȣ ȁȪțİȚȠ DZȞIJȚııĮȢ «Δεν ντρεπόσαστε; τι είναι αυτά που λέτε; ντροπή! ντρομνοτυφίες και ντροπές. Αλλά, βέβαια δεν λείπουν και αυτοί ή ʌȡȠȖȡĮȝȝĮIJȚıȝȑȞȘ ȘȝİȡȠȝȘȞȓĮ ȕȚȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȝİ șȑȝĮ ©ȈIJȘ αυτές που κοκκινίζουν από ντροπή και κλείνουν Ƞ Ƞ Ƞ ȁȪțİȚĮ ȋĮȜĮȞįȡȓȠȣ τ' αυτιά τους πή!» İʌİȚįȒ įİȞ țĮȜȪijșȘțĮȞ ȠȚ ĮȞĮȖțĮȓİȢ ȡȩIJĮ IJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ ȂȚĮ İțʌĮȚįİȣIJȚțȒ țĮȚ Ƞ ȁȪțİȚȠ ǹȖȓĮȢ ȆĮȡĮıțİȣȒȢ

Για τη γυναίκα που σκορπούσε το γέλιο και τη χαρά, αλλά για να μην ακούν. įĮʌȐȞİȢ ȖȚĮ IJȘȞ ȝİIJĮțȓȞȘıȘ țĮȚ IJȘ ȑȡİȣȞĮ ȖȚĮ IJȠȣȢ ȕȚȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȈțȠʌȩȢ IJȘȢ ǾȝİȡȓįĮȢ ȒIJĮȞ ȞĮ συμμετείχε στη γιορΣτη γιορτή του κλήδονα, στη Σκάλα Καλλονής το καλο- και για το πλήθος που ενθουσιασμένο įȚĮȝȠȞȒ IJȦȞ ȝĮșȘIJȫȞ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȁȑıȕȠȣª Ș ȠʌȠȓĮ İʌȡȩțİȚIJȠ ȞĮ ȝİIJĮįȠșİȓ Ș ȖȞȫıȘ ȖȚĮ IJȘȞ ȐȖȡȚĮ ijȪıȘ καίρι του 2016, μείναμε από «ιέρεια». Η ταλαντούχα γυναίκα, τή, «καθάρισε» η πιτσιρικαρία που με ένα ομαδικό και βουεʌȡĮȖȝĮIJȠʌȠȚȘșİȓ IJȘȞ ȀȣȡȚĮțȒ ȀȡȓșȘțİ ıțȩʌȚȝȠ ȞĮ ĮȞĮȕȜȘșİȓ ȝȑȤȡȚȢ țĮȚ IJȠȣȢ ȣȖȡȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ τον θιγμένο να μπει στο αυτοπου απάγγελνε με ιδιαίτερη τέχνη και «προκλητικότητα» τα ρό «ουυυ, ουυυ...», ανάγκασε ǹʌȡȚȜȓȠȣ ıIJȠ ȈȣȞİįȡȚĮțȩ άρον-άρον το αμαρτωλό χωȩIJȠȣ ʌȜȘȡȦșȠȪȞ ȠȚ țĮIJȐȜȜȘȜİȢ ʌȠȣ țȐșİ ȤȡȩȞȠ ıȣȖțİȞIJȡȫȞȠȣȞ στιχάκια, ήταν στην Αθήνα για προσωπική της υπόθεση. κίνητό του και να εγκαταλείψει ȀȑȞIJȡȠ ǻȒȝȠȣ ȃȑĮȢ ǿȦȞȓĮȢ Αναζητήσαμε αντικαταστάτρια από γειτονικάıʌȐȞȚĮ İȓįȘ ʌȠȣȜȚȫȞ Ș įȚİȡİȪȞȘıȘ χωριά. Βρή- ριό! ʌȡȠȨʌȠșȑıİȚȢ ȖȚĮ IJȘȞ ȐȡIJȚĮ Παράλληλα, την παραμονή ή ανήμερα της γιορτής του Αϊ καμε μια γυναίκα με εμπειρία σ' αυτό το έθιμο και πήγαμε Ǿ ʌȡȦIJȠIJȣʌȓĮ IJȘȢ ǾȝİȡȓįĮȢ ȒIJĮȞ Ș IJȡȩʌȦȞ ʌȡȠıIJĮıȓĮȢ IJȠȣ ȚįȚĮȓIJİȡȠȣ ʌĮȡȠȣıȓĮıȒ IJȘȢ να τη μεταφέρουμε. Στο δρόμο προς τη Σκάλα της δώσαμε Γιάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές: Στη τις σελίδες με τα στιχάκια. Έριξε μια ματιά και αντέδρασε αρ- πλατεία του χωριού ανάβουνε φωτιές πάνω από τις οποίες πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Σύμφωνα με την παράνητικά: δοση,ȠȡȖȐȞȦıȘȢ İȡȖĮıȓĮȢ ȖȚĮ țȠȚȞȦȞȚțȩ ȑȡȖȠ ĮijȠȪ Ș ȓįȚĮ ȝĮȢ η φωτιά, επιφέρει την κάθαρση και οι άνθρωποι απαλ«Εγώ δεν τα λέω αυτά... είναι πρόστυχα»! ǹȚıșȐȞșȘțĮ IJȘȞ ĮȞȐȖțȘ ȞĮ İȣȤĮȡȚıIJȒıȦ țĮȚ ȝȑıȦ IJȠȣ από το κακό. Τι να κάνουμε, αυτή τη στιγμή άλλη λύση δεν υπήρχε παρά λάσσονται ȠȡȖȐȞȦıİ ıİ ȠȝȐįĮ ijȡȠȞIJȓįĮȢ IJȠȣ ʌȚȠ ʌȐȞȦ ȐȜıȠȣȢ ʌȠȣ ʌİȡȚȠįȚțȠȪ ȝĮȢ IJȘ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȒ ȝĮȢ Įʌȩ IJȠ ȀİȡȐȝȚ țĮȚ «Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές του Αι Γιάννη, αχ πόσα ναȝȩȞȚȝȘ țȐIJȠȚțȠ ǹȝİȡȚțȒȢ ȋȡȚıIJȓȞĮ īİȦȡȖȐțȘ ȈʌȪĮȡ ȖȚĮ της επιτρέψουμε να πει τα δικά της. Όταν ήρθε η ώρα, άρȕȡȓıțİIJĮȚ įȓʌȜĮ ıIJȠ įȘȝȠIJȚțȩ ıȤȠȜİȓȠ ȀİȡĮȝȓȠȣ ʌȠȣ ξέρεις και μου λες, αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μου λες…» που χισε να απαγγέλει, αλλά σε αντίθεση με άλλες φορές παγωȜİȚIJȠȣȡȖİȓ İʌȓ ȤȡȩȞȚĮ ȝİ İʌȓȕȜİȥȘ ʌȐȞIJĮ IJȘȢ ȋȡȚıIJȓȞĮȢ IJȘȞ ʌȡȠıijȠȡȐ IJȘȢ ıIJȘȞ ȚįȚĮȓIJİȡȘ ʌĮIJȡȓįĮ IJȘȢ ȋȐȡȘ ıIJȚȢ λέει και το τραγούδι. μάρα επικρατούσε στο «ακροατήριο». Οι διοργανωτές διαǼȓȝĮȚ ıȓȖȠȣȡȘ ȩIJȚ įİȞ İțijȡȐȗȦ ȝȩȞȠ IJȚȢ ʌȡȠıȦʌȚțȑȢ ȝȠȣ ʌȡȠıȦʌȚțȑȢ IJȘȢ ± ĮșȩȡȣȕİȢ țĮȚ ȠȣıȚĮıIJȚțȑȢ ʌȡȠıʌȐșİȚİȢ σταύρωναν τις ματιές τους ξεφυσώντας από τα νεύρα τους. İȣȤĮȡȚıIJȓİȢ țĮșȫȢ țĮȚ IJȠȣ ǻ Ȉ IJȠȣ ȈȣȜȜȩȖȠȣ ȝĮȢ ĮȜȜȐ ȝİ IJȘȞ ĮȝȑȡȚıIJȘ ıȣȝʌĮȡȐıIJĮıȘ IJȠȣ ıȣȗȪȖȠȣ IJȘȢ ȀȫıIJĮ Ο Άι-Γιάννης λέγεται και Ριζικάρης, αφού η παράδοση λέει Μια γυναίκα του χωριού, μάνα τριών παιδιών, από αυτές που țĮȚ ȩȜȦȞ IJȦȞ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȫȞ ȃȠȝȓȗȦ ȩIJȚ șĮ ıȣȝijȦȞȒıȠȣȝİ ĮʌȑțIJȘıİ IJȠ ȀİȡȐȝȚ ȝĮȢ ʌȜĮIJİȓĮ țĮȚ IJĮ ȩȝȠȡĮ ȤȦȡȚȐ τύχη και γι' αυτό έπρεπε από την παραμονή οι κάπερισσότερο παρακολουθούν παρά επεμβαίνουν, δεν άντε- ότι φέρνει ȀİȡȐȝȚ ± ȆĮʌȚĮȞȐ ȐȜıȠȢ ıIJȘ șȑıȘ ȐIJȣʌȠȣ ıțȠȣʌȚįȩIJȠʌȠȣ ȩIJȚ Ș ȋȡȚıIJȓȞĮ ȝĮȢ įȓȞİȚ ȝȐșȘȝĮ țȠȚȞȦȞȚțȒȢ İȣĮȚıșȘıȓĮȢ του χωριού να έχουν τακτοποιήσει όλες τις οικιακές ξε. Αρπάζει το μικρόφωνο από την καλεσμένη και με ένα τοικοιțĮȚ ıİȝȞȒȢ țĮȚ ĮȞȚįȚȠIJİȜȠȪȢ ʌȡȠıijȠȡȐȢ ȉȠ ǻȚȠȚțȘIJȚțȩ ȅțIJĮİIJȒȢ Ƞ ĮȖȫȞĮȢ IJȘȢ ȖȚĮ IJȘȞ ʌȜĮIJİȓĮ ĮȖȫȞĮȢ ʌȠȣ τους. «άσε μας κυρά μου...», αρχίζει να απαγγέλει τα αδιάντροπα δουλειές ȈȣȝȕȠȪȜȚȠ ıİ ĮȞĮȖȞȦȡȓȗİȚ ȋȡȚıIJȓȞĮ IJȚȝȒȢ ȑȞİțİȞ İʌȓIJȚȝȠ ıȣȞİȤȓȗİIJĮȚ ȝȑȤȡȚ ıȒȝİȡĮ ȖȚĮ IJȘ įȚĮȝȩȡijȦıȘ IJȠȣ ȐȜıȠȣȢ τετράστιχα, μόλις η «ιέρεια» έβγαζε ένα αντικείμενο από το ȝȑȜȠȢ IJȠȣ ıȣȜȜȩȖȠȣ ȝĮȢ ȝİ ĮʌȠıIJȠȜȒ IJȠȣ ʌİȡȚȠįȚțȠȪ ȝĮȢ ıȣȞİʌȚțȠȣȡȠȪȝİȞȘ țĮȚ Įʌȩ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȠȪȢ ȝĮȢ ʌȠȣ ʌȡȩșȣȝĮ Επίσης ο Αϊ Γιάννης αποκαλείται και Ριγανάς, επειδή την πήλινο δοχείο. Στη στιγμή τα γέλια και τα επιδοκιμαστικά Ȉİ țĮȝĮȡȫȞȠȣȝİ ıȠȣ İȣȤȩȝĮıIJİ ȞĮ İȓıĮȚ ʌȐȞIJĮ țĮȜȐ țĮȚ țĮȚ ĮȞȚįȚȠIJİȜȫȢ ĮȞIJĮʌȠțȡȓșȘțĮȞ ıIJȘȞ ʌȡȩıțȜȘıȒ IJȘȢ επιφωνήματα γέμισαν την πλατεία. Η γιορτή είχε βρει τον ημέρα αυτή έβγαιναν και μάζευαν ρίγανη, η οποία έπρεπε ȞĮ ıİ ȕȜȑʌȠȣȝİ ıIJȘȞ ȚįȚĮȓIJİȡȘ ʌĮIJȡȓįĮ ʌȠȣ ȜĮIJȡİȪİȚȢ ȩıȠ ȩʌȦȢ Ƞ ĮȡȤȚIJȑțIJȠȞĮȢ ʌȠȜȚIJȚțȩȢ ȝȘȤĮȞȚțȩȢ Įʌȩ ȀĮȜȜȠȞȒ να συλλεχθεί πρωί πρωί, πριν από την ανατολή του ηλίου, ρυθμό της. πίστευαν, ότι έτσι είχε μαγική δύναμη. Όμως εμφανίστηκε κι άλλος με «ευαίσθητα» αυτιά: ένας αφούȖȓȞİIJĮȚ ʌİȡȚııȩIJİȡȠ ȤȡȩȞȠ īȚȫȡȖȠȢ ȈȦıȦȞȓįȘȢ țĮȚ Ș ǺȚțIJȦȡȓĮ ǹȖȠȡĮıIJȠȪ ǻȚĮȜİțIJȠȪ Αντώνης Δουκέλλης ξενομερίτης ορμάει στη γυναίκα που διάβαζε τα στιχάκια ȋȡȣıȐȞșȘ ȆĮʌĮȖȡȘȖȠȡȓȠȣ Įʌ¶ ȩıȠȣȢ ȖȞȦȡȓȗȦ ȆȡȠıȦʌȚțȐ ʌȒȡĮ ȝȐșȘȝĮ ıȣȜȜȠȖȚțȒȢ

˷̏¶¸̏̔¾ļ ĺ̎̏̉à ̌̍¾̏Ê̏¾̌̉à ÁÂ̍ÄÇ̍Â̇Ã

Προβλήματα

Οι άνθρωποι της Λέσβου πάτησαν γερά τα πόδια τους πάνω στην τρεμάμενη γη! της Γεωργίας Ανδριώτου Οι άνθρωποι της Λέσβου μονοπώλησαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, όταν η ανθρωπιά τους κουβαλούσε ζωντανές ψυχές και άψυχα κορμιά μέσα από τα παγωμένα νερά του Αιγαίου. Έγιναν πρωτοσέλιδα, καθώς σήκωσαν στους ώμους τους την απόγνωση και την ελπίδα χιλιάδων ανθρώπων. Κι αυτό το καλοκαίρι συγκέντρωσαν και πάλι πάνω τους τα βλέμματα του κόσμου, μέσα από το σκληρό χτύπημα του Εγκέλαδου που στάθηκε μοιραίο για τη ζωή πολλών ανθρώπων, εκείνη τη Δευτέρα, 13 του Ιούνη. Ο φονικός σεισμός έντασης 6,1 Ρίχτερ αποδείχτηκε τραγικός για τους κατοίκους της Βρίσας, καταστρέφοντας ένα μεγάλο μέρος του χωριού και γκρεμίζοντας σπίτια και ζωές. Ο άγριος βρυχηθμός της γης στέρησε από τους κατοίκους της –εκτός από τα σπίτια- τα όνειρά τους και τον μόχθο τους, αλλά και αφαίρεσε ανελέητα κι αιφνιδιαστικά μια ανθρώπινη ζωή. Κόκκινος συναγερμός χτύπησε στο νησί και όλες οι δυνάμεις του τέθηκαν σε επιφυλακή. Ένα πέπλο πανικού κάλυψε τον τόπο. Οι ενημερώσεις ήταν συνεχείς, ενώ ο φόβος είχε τρυπώσει βαθιά μες στο μεδούλι. Η επόμενη στιγμή βρήκε τους κατοίκους του νησιού να γλύφουν τις πληγές τους. Μέσα σε μια στιγμή ανατράπηκε ο φυσιολογικός ρυθμός της ζωής, μέσα σε μια στιγμή η σκληράδα της φύσης ήρθε σε σύγκρουση με αυτήν την αίσθηση της ανθρώπινης αδυναμίας να την κουμαντάρει. Οι επόμενες μέρες άρχιζαν και έκλειναν με μικρής έντασης μετασεισμικές δονήσεις, ενισχύοντας το άγχος και την ανασφάλεια όλων μας. Τα δημοτικά σχολεία, τα νηπιαγωγεία και οι παιδικοί σταθμοί έκλεισαν νωρίς τις πόρτες τους στην αναμονή ενός επόμενου ισχυρού μετασεισμού για λόγους ασφάλειας, στερώντας τους δασκάλους και τους μαθητές τους από την

6 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

τελευταία αγκαλιά. Οι Πανελλήνιες εξετάσεις αναβλήθηκαν για τους μαθητές της Λέσβου και της Χίου για τους ίδιους λόγους, γιγαντώνοντας το άγχος και την αγωνία των παιδιών και των γονιών τους. Θαρρείς και η ζωή μπήκε σε αναμονή αυτές τις πρώτες μέρες του φόβου. Όλοι ήταν σε εγρήγορση. Έγνοια και προτεραιότητα τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Το πώς θα διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων σε ένα επόμενο δυνατό χτύπημα ήταν στον πυρήνα των συζητήσεων. Και σταδιακά, οι σεισμικές δονήσεις έγιναν μέρος αυτής της καθημερινότητας και η ζωή άρχισε να βρίσκει τους παλιούς γνώριμους ρυθμούς της. Παρά τους επαναλαμβανόμενους μετασεισμούς, οι κάτοικοι του νησιού διεκδίκησαν με το ίδιο γινάτι και με την ίδια λαχτάρα το χαμόγελο της μέρας που τους ανήκε. Οι άνθρωποι της Λέσβου κρατήθηκαν για άλλη μια φορά γερά από τη δική τους «βάρκα» της επιβίωσης, όπως είχαν κρατηθεί χρόνια πριν οι παππούδες τους από τη βάρκα της φυγής. Απέδειξαν ότι έχουν την ίδια λεβεντιά ψυχής κι ότι δεν εγκαταλείπουν στα δύσκολα, γιατί αντιμετώπισαν αυτήν τη δοκιμασία με ψυχραιμία, με αποφασιστικότητα και με μια στωική αποδοχή. Όπως και τότε που σήκωσαν μόνοι τους βαρύ τον σταυρό του προσφυγικού ζητήματος, έτσι και τώρα πάτησαν γερά στα πόδια τους πάνω στην τρεμάμενη γη και στάθηκαν γι’ άλλη μια φορά Στρατιώτες. Κι αυτό ας το γνωρίζει ο κόσμος που αγαπά τη Λέσβο. Κι ας την επιλέξει για καλοκαιρινό του προορισμό. Η Λέσβος, η αρχόντισσα του Αιγαίου, είναι έτοιμη να καλωσορίσει τους επισκέπτες της για να τους φιλέψει και πάλι με την καλοσύνη και την αρχοντιά των ανθρώπων της και να τους γοητεύσει με τους υπέροχους φυσικούς προορισμούς της.

α του τόπου μας

“

“ ΟΔΟΣ 2017

ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ Π. ΚΕΡΑΜΙΤΖΗ akeramitzis@sch.gr

Καρφωμένος στον απέναντι τοίχο, ο οδοδείκτης με λευκά κεφαλαία γράμματα σε γαλάζιο φόντο, έδινε το στίγμα της γειτονιάς μου: ΟΔΟΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. Απέναντι ακριβώς από το πατρικό μου, ήταν το σπίτι του Αγησίλαου και της Ευδοξίας που ζούσαν με τα τρία τους παιδιά: την Ρηνούλα, την Όλγα και τον μικρό Μιχάλη. Και μείς, μικρά παιδιά τότε, προσπαθούσαμε να μαντέψουμε τι ήταν αυτή η Ασία και γιατί άραγε ήταν μικρή. Μεγαλώνοντας μάθαμε τι, τελικά, ήταν αυτή η Μικρά Ασία. Πως δηλαδή, δεν ήταν μια απλή ταμπέλα στον τοίχο του κυρ Αγησίλαου. Μάθαμε πως ήταν η χαμένη πατρίδα των γονιών και των παππούδων μας και πως τελικά δεν ήταν και τόσο μικρή όσο τη νομίζαμε. Αργότερα ο μπάρμπα-Γιάννης, ο παππούς μου, μου είπε για το Αδραμύττι και το Ζεϊντινλί. Μου είπε για το σπίτι τους, για τα μεγάλα κιούπια στην αυλή τους, για το τρεχούμενο νερό που κατηφόριζε από την Φρυγική Ίδη (σημερινό Καζντάγκ), στον δρόμο έξω από την εξώπορτα, για το ποτάμι του χωριού που οι χωριανοί πήγαιναν και ψάρευαν καβούρια. Προσφυγοχώρι η Αρίσβη. Οι κάτοικοί της φτωχοί, κουβαλημένοι από τα απέναντι παράλια της Μικρασίας, προσπαθούσαν να στήσουν τα σπιτικά τους και να αναστήσουν τις φαμελιές τους. Και τα κατάφεραν. Έχτισαν τα σπίτια τους, την εκκλησιά τους, το σχολειό τους, δούλεψαν τον κάμπο τους, στάθηκαν όρθιοι. Δεν ήταν πρώτη ανάγκη οι οδοδείκτες στο μικρό χωριό μου. Λιγοστοί οι συγχωριανοί, γνωρίζονταν με τα μικρά τους ονόματα. Ήξεραν απ’ έξω και ανακατωτά τις γειτονιές, τα σπίτια, ποιοί κατοικούσαν σ’ αυτά και από που κρατούσε του καθενός η σκούφια. Δεν είχαν ανάγκη τους οδοδείκτες για να βρουν κάποιο σπίτι. Το ίδιο και ο κυρ Αντώνης, ο ταχυδρόμος, που κάθε πρωί με το ποδήλατο του μοίραζε τα γράμματα. Ούτε κι’ αυτός τους χρειάστηκε ποτέ. Οι μικρές αυτές ταμπέλες με τα λευκά κεφαλαία γράμματα σε γαλάζιο φόντο, έδει-

χναν νοικοκυροσύνη, επιμέλεια, φροντίδα και συνάμα τους προσδιόριζαν, μέσα από ονόματα τόπων και ηρώων που δεν θα μπορούσαν ποτέ να ξεχαστούν. Οδός Χ, αριθμός Ψ. Πέρασε σχεδόν ένας αιώνας από τότε. Στους τοίχους της πόλης μας λιγοστές ξεθωριασμένες ταμπέλες, με κεφαλαία λευκά γράμματα σε γαλάζιο φόντο, εξακολουθούν να αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου για να θυμίζουν, μέσα από ονόματα τόπων και ηρώων, σε ελάχιστους πλέον, άλλες εποχές και περασμένα μεγαλεία. Η Καλλονή μεγάλωσε. Η πόλη, κυρίως λόγω της προνομιακής της θέσης, τράβηξε σαν μαγνήτης πληθυσμούς από τα γύρω ορεινά χωριά και αναπτύχθηκε οικιστικά και οικονομικά. Φιλοξενεί ένα σημαντικό αριθμό δημόσιων υπαλλήλων, στρατιωτικών και άλλων εργαζμενων που, τις περισσότερες φορές, φεύγουν το ίδιο άγνωστοι όπως ήρθαν. Τώρα οι συγχωριανοί μας δεν γνωρίζονται όλοι αναμεταξύ τους και οι ταχυδρόμοι δεινοπαθούν ψάχνοντας να βρουν τον παραλήπτη. Το ίδιο και οι μεταφορικές εταιρείες, τα παιδιά που κάνουν διανομές, ακόμα και η ίδια η αστυνομία που δεν μπορεί να βρει το σπίτι σου, αφού και εσύ ο ίδιος που την κάλεσες δεν μπορείς να προσδιορίσεις την θέση του. Ήρθε η ώρα… Δεν γνωρίζω τις διαδικασίες. Ούτε άλλωστε ενδιαφέρουν κανέναν. Εκείνο που έχει σημασία είναι, πως ήρθε η ώρα, να συσταθεί μια επιτροπή για την ονοματοδοσία των δρόμων της πόλης μας. Πολλοί απ’ αυτούς είναι ανώνυμοι ενώ κάποιοι άλλοι έχουν ονόματα, μόνο που κανείς δεν τα γνωρίζει, αφού δεν υπάρχουν πινακίδες. Στη συνέχεια να γίνει η σχετική δαπάνη για την κατασκευή και τοποθέτηση των οδοδεικτών. Θα είναι ένα έργο χαμηλού κόστους με μεγάλη, όμως, χρησιμότητα και σημασία.

7 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Ζωή Κατσιάμπουρα – Παπαευστρατίου

λογοτεχνία

Ο μαραγκός με τη φλορέττα Ένα στοιχειό του τόπου, αυτός και η φλορέττα, το μηχανάκι του. Κοντούλης, στραβοπόδαρος, αεικίνητος και ξόμπλι, εντελώς ξόμπλι. Κοίταζε χαμηλά και λοξά τον εκάστοτε συνομιλητή του, την παρέα ολόκληρη, κι ετοίμαζε τη λεκτική του επίθεση, η οποία, καθώς συνοδευόταν πάντα με ένα πονηρό μισογέλιο, δεν επέτρεπε σε αυτόν που τη δεχόταν να παρεξηγηθεί, θα γινόταν γελοίος, πλάκα ήταν, ντε! Κι αν δεν είχε κάποιον άλλο να ξομπλιάσει (και τα ξόμπλια του δεν ήταν κουτσομπολιό κακόηθες και αυθαίρετο, είχαν πάντα, ή, άντε, σχεδόν πάντα, εξαιρετική ευθυβολία), στρεφόταν στη γυναίκα του: -Ω, Μαρίγια, συ λες ότι πήγες τρεις χρονιές στο γυμνάσιο, αλλά δεν λες ότι ήσταν σε μια τάξη! Μαζί με τους άλλους γελούσε με το πειρακτικό ψέμα του και η Μαρίγια. Και έτρεχε να σερβίρει τους αμέτρητους καφέδες σε όλη τη γειτονιά, τι λέω, όλο το χωριό, με προσθήκες διάφορους από το λεκανοπέδιο που ερχόντουσαν να τους δουν για απόγευμα, να φάνε το γλυκό ψυγείου ή το βύσσινο, να τον ακούσουν και να γελάσουν. Το εργαστήρι του ήταν δίπλα στα καφενεία στο Κεράμι. Η πόρτα ανοιχτή, μόνιμα, ήταν δεν ήταν μέσα ο μαραγκός. Τι θα του κλέβαν; Τα έπιπλα ήταν ογκώδη, δεν τα παίρνει ο άλλος εύκολα. Τα εργαλεία, τα μικρά, έτσι κι αλλιώς τα έπαιρνε τα περισσότερα μαζί του, μέσα στο κράνος, στη σχάρα της φλορέττας. Διότι έτσι το χρησιμοποιούσε το κράνος, ως εργαλειοθήκη, ποτέ ως προστατευτικό της κεφαλής! Δούλευε σε κατασκευές στεγών. Σκάρωνε έπιπλα (μπουφέδες, τραπέζια, ντουλάπες και πολύ μικροσκοπικές καρέκλες, ελάχιστης άνεσης και χωρητικότητας για τους τωρινούς χρήστες. Ήταν έτσι η μόδα στον τόπο, τάχα, ή έπαιρνε για μέτρο το δικό του μικρό σώμα, δεν ξέρω…). Καλλιεργούσε πατάτες και καρπούζια. Ασχολιόταν με την κοινότητα (όπου, αφού ως εκπρόσωπος της αριστεράς δεν εκλεγόταν στην εξουσία, αρνιόταν εντελώς να αναλάβει οποιοδήποτε ρόλο πλην αντιπολίτευσης. Κι αν κάποιος του ζητούσε οτιδήποτε, ένα πιστοποιητικό που θα μπορούσε να το βγάλει ευκολότερα γιατί ήξερε τη διαδικασία, μουλάρωνε και σάρκαζε «να πας σ’ αυτοί που ψήφισες κι έβγαλες»). Πήγαινε απαρεγκλίτως στο καφενείο στο Κεράμι και δυο βόλτες την ημέρα. Και, βεβαίως, όπου πανηγύρι και χορός, με την καλή του στο πίσω μισό της φλορέττας, θα πήγαινε, ο κόσμος να χαλάσει. Όχι για να χορέψει, θεω-

8 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ρούσε τον χορό κατάλληλο για μεθυσμένους και παρακατιανούς, απόπαιρνε τα παιδιά του όταν μεγάλωσαν και χόρευαν, αλλά για το γλέντι, την κοινωνικότητα, το πείραγμα, το κέρασμα. Γιατί κερνούσε τον κόσμο όλο. Και μπορεί να πείραζε τη γυναίκα του που ξόδευε πολύ καφέ και ζάχαρη κερνώντας και θα τον φαλίριζε, αλλά δεν υπήρχε περίπτωση ο ίδιος να μην κάνει τα κουβαρντάδικα καλωσορίσματά του σε φίλους και γνωστούς. Και σε αγνώστους καμιά φορά. Ένα καλοκαίρι γύρισαν στο χωριό τα παιδιά του, φοιτητές τότε, με παρέα. Τέσσερις πέντε νεαρούς, να τους δείξουν την Καλλονή και τη Σκάλα. Όταν οι σύντροφοι αποχώρησαν για τα δικά τους χωριά, μετά από κανένα τριήμερο συστηματικής ουζοποσίας, μουσακαδοφαγίας και ντολμαδοκατανάλωσης στης Μαρίγιας, έτρεξε ο Δημητρός να τους προλάβει γιατί ξέχασαν μια βαλίτσα. Ένας από τους νέους έσπευσε να του την πάρει από τα χέρια.

-Άσε, κύριε Δημητρό, εγώ δεν φεύγω, λέω να μείνω καμιά βδομάδα ακόμη. Μάλιστα. Ένας νεαρός της παρέας, από εκείνες τις εύκολες πελώριες παρέες των ετών γύρω στα 1980, που φίλος ακριβώς με τα παιδιά δεν ήταν, αλλά καλά περνούσε στης Μαρίγιας, πού να τρέχει τώρα στο χωριό του να τον βάζουν να δουλεύει και στα τριφύλλια και τις πατάτες. Δεν άρεσε γενικώς η απόφαση στην οικογένεια και σκέφτηκαν δραστικές λύσεις, αλλά ο Δημητρός την υποστήριξε «κρίμα, βρε το μωρό! Ε, άς τον τον φουκαρά, δεν θα φτωχύνουμε απ’ αυτόν!». Και έμεινε ο φουκαράς, φιλοξενούμενος με το έτσι θέλω. Εννοείται βέβαια ότι μετά η ιστορία αυτής της φιλοξενίας με το στανιό έκανε το γύρο του λεκανοπεδίου, καταλλήλως

λογοτεχνία προσαυξημένη και δραματοποιημένη! Πριν προλάβει όμως να γεράσει, ο Δημητρός αρρώστησε. «Τσούχτ’σι», όπως το διατύπωνε ο ίδιος. Και βασανίστηκε. Με τις δίαιτες που του στερούσαν το αγαπημένο του ούζο, με την κούραση και την αδυναμία, με τις αιμοκαθάρσεις που απαιτούσαν μετακίνηση με ταξί, με τον συνεχή εκνευρισμό που του έφερνε η νόσος. Αυτός που για χρόνια υποδεχόταν με ενθουσιασμό όλα τα μωρά της γειτονιάς τινάζοντας σοβαρός σοβαρός το γαριδακόδεντρο στην αυλή του για να πέφτουν γαριδάκια και σοκολάτες, ένιωθε πια ενοχλημένος από τις φωνές τους και τα έδιωχνε και από τον δρόμο. Λίγο πριν πεθάνει, ωστόσο, επιστρατεύοντας τις ελάχιστες δυνάμεις του, θέλησε να πάει, υποβασταζόμενος από τους γιους του, στην Ανάσταση. Να καμαρώσει, να χαιρετήσει, να φύγει αξιοπρεπής και κοινωνικός, όπως πάντα, γελαστός, πειραχτήρι, έτοιμος να ξομπλιάσει. Χρόνια μετά, όταν πέρασε κάπως το πένθος από την απώλεια, η Μαρίγια διηγήθηκε την ιστορία του γαμήλιου ταξιδιού τους. Μικρή η ίδια, εικοσάχρονη, μεγαλούτσικος και περπατημένος ο Δημητρός, παντρεύτηκαν στο χωριό και έφυγαν με ταξί για τη Μυτιλήνη, για τον μήνα; Βδομάδα; Τριήμερο κατά πάσα πιθανότητα του μέλιτος. Στον δρόμο ο Δημητρός ξερνούσε σταθε-

Ποιος; Κονδίνου Ασανούλας Από την αδημοσίευτη συλλογή ποιημάτων της

Φτερούγες βαριές Χιλιοτρυπημένα χελιδόνια Σφαγμένα και κύκνοι. Λιμνάζοντα ύδατα Κι οι ποταμοί των δακρύων σιμά. Κορμιά ονείρων άστεγων Και τάφη αστεριών τα πάρκα. Ποιος τα σημάδεψε θανατερά τα πουλιά στις γειτονιές με τ’ άστρα που παίζουν; Ποιος τα σημάδεψε θανατερά Τα παιδιά; 12-2-2017

ρά. Η ναυτία μαζί με τα ούζα που σίγουρα θα είχε κατεβάσει ως γαμπρός. Έφτασαν κακήν κακώς στην πόλη και πήγαν στη Μεγάλη Βρετάνια. Κανόνισαν στην ρεσεψιόν τη διαμονή τους και πήραν να ανεβαίνουν τη σκάλα. Ο Δημητρός, όπως ήταν φυσικό, κρατούσε την ξύλινη βαλίτσα, δικής του κατασκευής, με τα ρούχα τους. Αλλά ζαλιζόταν. Και κει που ανέβαιναν, του πέφτει η βαλίτσα, νταπ νταπ νταπ στις σκάλες, ανοίγει και ξεχύνει όλα τα δαντελοστολισμένα εσώρουχα και νυχτικά της νύφης. Έσπευσε ο ρεσεψιονίστας να τους βοηθήσει χαμογελώντας «νεόνυμφοι, ε;». Ο Δημητρός ξαναξέρασε. Και μετά, έπεσε, λέει, ξερός στον ύπνο, με την συμβία του να μην ξέρει τι να κάνει, νιόπαντρη και τρομαγμένη! Αυτό μάλλον δεν το περιλάμβανε στις αστείες ιστορίες με τις οποίες διασκέδαζε τους ακροατές του στο καφενείο, στο εργαστήρι και στη γειτονιά… Χρόνια πολλά μετά το θάνατό του ο γιος του έχει δώσει ένα σωρό χρήματα να επισκευάσει τη φλορέττα. Η άτιμη, κουβαλούσε χρόνια τον μαραγκό σε όλο το νησί, αλλά τώρα δεν δουλεύει. Την έχουν στην αυλή τα καλοκαίρια για στολίδι, μαζί με καινούργιο κράνος από τους κινέζους, με ένα πλαστικό στρωμένο από κάτω, να μη γεμίζει και λάδια την πλακόστρωση. Πέρασε η εποχή της… Πέρασε η εποχή…

Προς ετερόφωτους…. ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ Π. ΚΕΡΑΜΙΤΖΗ akeramitzis@sch.gr

Φαῖνε, λύχνε, καὶ σίγα.

Αχνοφέγγει πάνω από την Καλλονή. Ο ήλιος στα ανατολικά, κρύβεται ακόμα πίσω από την λοφοσειρά του Κατσαρά καθώς ετοιμάζεται να ανατείλει. Όμως, πιο ψηλά απ’ όλους, ένα φεγγάρι ολόγιομο, υπεροπτικό, γεμάτο έπαρση, φεγγοβολά και προσποιείται τον ήλιο κλέβοντας το φως του, καθώς πηγαίνει να κρυφτεί δυτικά πίσω από τον Παρθένη. Γνωρίζει πως, τελικά, ο ήλιος θα ανατείλει και πως η ήττα του είναι αναπόφευκτη. Και έτσι, καθώς στέκομαι στο μπαλκόνι του σπιτιού μου και θαυμάζω τον αλαζόνα και κλέφτη, μου έρχονται στο νου τα λόγια του Αισώπου, ειπωμένα πριν από 50 χρόνια, σε μας τα παιδιά της 1ης γυμνασίου, από την αξέχαστη δασκάλα μας Νίκη Σαλαβράκου: «Φαῖνε, λύχνε, καὶ σίγα*τῶν ἀστέρων τὸ φέγγος οὔποτε ἐκλείπει.» Ιούνης ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

9

EΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΟΣΤΕΟΦΥΛΑΚΙΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ «Όπου θάλλουν οι νεκροί μας, άνθη της αύριον»

10

Οι θερινές διακοπές ή η οποιαδήποτε επίσκεψη στο χωριό μας μάς δίνει την ευκαιρία να επιστρέψουμε στο παρελθόν. Να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας πρόσωπα, περιστατικά, ιστορίες, να επισκεφτούμε και να ξαναπερπατήσουμε τόπους που συνδέθηκαν με τα παιδικά και τα νεανικά μας χρόνια. Επισκέπτομαι τη γενέτειρά μου, τη Βατούσα, και κατά κανόνα περνώ όλο τον Αύγουστο εκεί. Ένας από τους χώρους που νιώθω την ανάγκη αλλά και την υποχρέωση να επισκεφτώ είναι το οστεοφυλάκιο, όπου φυλάσσονται τα λείψανα των νεκρών του χωριού. Η Βατούσα αξιώθηκε να έχει από τις τελευταίες δεκαετίες του προπερασμένου αιώνα χτιστούς τάφους, μοναδικό, απ’ όσο γνωρίζω, φαινόμενο σε όλο το νησί. Μέσα, λοιπόν σ’ αυτό το ξεχωριστό μνημείο, στην ήσυχη εκεί άκρη του χωριού, βρίσκεται το οστεοφυλάκιο, ένα περιποιημένο πετρόχτιστο οίκημα εναρμονισμένο με την αρχιτεκτονική του όλου χώρου. Εκεί, λοιπόν, βρίσκονται και τιμούνται οι νεκροί μας. Όλοι μια μεγάλη παρέα, συγγενείς, φίλοι και εχθροί, πλούσιοι και φτωχοί, γείτονες στα σπίτια ή στις εξοχές. Δεν κουράζονται δε σκοτίζονται, δε διασκεδάζουν . Τίποτε απ’ όσα τους βασάνιζαν ή τους γλύκαιναν στη ζωή. Κοιμούνται , αναπαύονται. Μ’ αυτές τις λέξεις προσδιορίζουν την κατάστασή τους και τα σχετικά εκκλησιαστικά μας κείμενα. Αναπαύονται και αφουγκράζονται ν’ ακούσουν το σάλπισμα για την έσχατη κρίση. Περιμένουν και ελπίζουν! Ακόμα και οι νεκροί δεν αντέχουν χωρίς ελπίδα. Ό,τι απόμεινε απ’ τον καθένα τους χώρεσε μέσα σ’ ένα κασελάκι με χαραγμένα πάνω του τα βασικά στοιχεία της ταυτότητάς τους. Ονοματεπώνυμο, χρονολογία γέννησης, χρονολογία θανάτου. Το πιο σύντομο βιογραφικό. Η γέννηση και ο θάνατος! Η αρχή και το τέλος! Οι δυο συγκλονιστικές στιγμές της ζωής. Τα άλλα μοιάζουν με λεπτομέρειες που ο κάθε επισκέπτης τις συμπληρώνει με το δικό του τρόπο, την κρίση και τη γνώση του. Αλήθεια αυτό απόμεινε απ’ αυτούς; Ένα δεμάτι «οστά γεγυμνωμένα» απ’ τον καθένα τακτοποιημένα μέσα στις καλοδουλεμένες οστεοθήκες τους και αραδιασμένα πάνω στα μετάλλινα ράφια; Όχι βέβαια. Δεν είναι αυτό ο άνθρωπος. Δε μένει μόνο αυτό απ’ την ύπαρξή του. Ο χρόνος καταστρέφει το φθαρτό, αλλά αφήνει απείραχτη την ουσία. Και η ουσία είναι το έργο τους, πνευματικό και κοινωνικό, που άφησαν πίσω τους. Είναι ο αγώνας τους , είναι η ανάμνησή τους , το καλό ή μέτριο όνομά τους. Είμαστε εμείς, τα παιδιά τους, που μας έφεραν στον κόσμο ως αποτέλεσμα όχι απλά βιολογικής διαδικασίας αλλά ύψιστης κοινωνικής λειτουργίας και αποστολής και έθεσαν την πρόοδο και προκοπή μας ως αντικείμενο απεριόριστης και σχεδόν αποκλειστικής φροντίδας τους. Είναι αυτό που απομένει μέσα μας , στο νου μας, στην καρδιά, στη συνείΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

δησή μας γι’ αυτούς. Οι παρακαταθήκες τους, το παράδειγμά τους, είναι οι σεπτές και νοσταλγικές μορφές τους που έρχονται και ξανάρχονται, μας συγκλονίζουν και μας εμπνέουν. Είναι, τέλος ,οι φωνές τους που ηχούν ακόμα στ’ αυτιά μας! «Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες εκείνων που πέθαναν ή εκείνων που είναι για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους. Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε, κάποτε μες στα όνειρά μας τες ακούει το μυαλό. Και με τον ήχον των για μια στιγμή επιστρέφουν Ήχοι από την πρώτην ποίησιν της ζωής μας Σα μουσική την νύχτα, μακρινή, που σβύνει. Επισκέπτομαι, όπως είπα, κάθε καλοκαίρι το οστεοφυλάκιο μαζί με τη γυναίκα μου, στην οποία κυρίως οφείλω την απόκτηση αυτής της συνήθειας και της το χρωστώ χάρη. Κάθε φορά τα ίδια συναισθήματα, οι ίδιες αναμνήσεις, η ίδια νοσταλγία των αγαπημένων προσώπων, οι ίδιες υπαρξιακές ανησυχίες και μεταφυσικές αναζητήσεις. Μια περιδιάβαση στις οστεοθήκες σαν ένα χαιρετισμό προς όλους απ’ τον απάνω ή, αν προτιμάτε, από τον έξω κόσμο. Τον κόσμο του ήλιου, του γαλάζιου ουρανού και της ζωής. Ακουμπάμε δυο λουλουδάκια στην οστεοθήκη των γονιών μου. Σιωπή και περισυλλογή! Βαθιές ανάσες! Καρδιά και νους ! Τίποτε άλλο από το είναι μου. Προσπαθώ να τους φέρω, όσο μπορώ, πιο κοντά μου, να τους αναστήσω στη σκέψη και τη φαντασία μου, να ξαναζήσω τις τρυφερές στιγμές που γνώρισα μαζί τους, να ακούσω τις τελευταίες τους βαριές ανάσες. Να τους εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για ό,τι μου έδωσαν, για όσα στερήθηκαν για χάρη μου στη ζωή τους. Αυτό θέλουν οι νεκροί μας . Να ζουν μέσα μας. Να τους θυμόμαστε, να τους αγαπάμε και να νοσταλγούμε την παρουσία τους. Έτσι αντιμάχονται το θάνατο. Αυτή είναι η πιο σίγουρη μορφή αθανασίας, που μόνο εμείς οι ζωντανοί μπορούμε να τους προσφέρουμε, ενώ αργοπεθαίνουν απ’ τη στιγμή που αρχίζουμε να τους λησμονούμε. Καλά είναι και τα Τρισάγια, αν νιώθουν κάποιοι ότι έτσι, με τις ευχές της εκκλησίας, εκπληρώνουν το χρέος τους προς αυτούς και βοηθούν στη σωτηρία της ψυχής τους. Προσωπικά πιστεύω ότι την ψυχή του τη σώζει καθένας με τις δικές τους πράξεις, με όσα έκανε στη ζωή του. Και όποιοι από ιδιοτέλεια, εκμεταλλευόμενοι τη λαχτάρα των απλών ανθρώπων για τη σωτηρία της ψυχής τους, καλλιέργησαν επί αιώνες αντίθετη άποψη είναι υπόλογοι στην ιστορική κρίση και μνήμη. Χρέος έχουμε ακόμα απέναντι στους προγόνους μας να συνεχίζουμε το έργο τους και να φαινόμαστε καλύτεροί τους. Αυτό θέλουν και αυτό είναι το μεγάλο χρέος κάθε γενιάς απέναντι στην προηγούμενή της. Έτσι προοδεύει κάθε κοινωνία. Έτσι ανθίζει και καρπίζει το έργο τους. Έτσι γί-

νονται , κατά τον ποιητή, οι νεκροί μας άνθη της αύριον . Μια επίσκεψη όμως στο οστεοφυλάκιο δε μας βοηθά μόνο να εκπληρώσουμε ιερό χρέος προς τους νεκρούς μας, αλλά μας δίνει την καταλληλότερη ευκαιρία να εκτιμήσουμε περισσότερο το αγαθό της ζωής, που εμείς συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε, και να εμβαθύνουμε στο θέμα του θανάτου. Να τον απομυθοποιήσουμε, να συμφιλιωθούμε μαζί του. Δύσκολο να το επιτύχεις, ιδιαίτερα όταν νιώθεις ότι σε πλησιάζει, αλλά αναγκαίο. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, είναι κυρίαρχος νόμος της Φύσης. Όλα έχουν αρχή και τέλος. Αλίμονο αν δεν υπήρχε. Θα τον προκαλούσαμε κάποτε μόνοι μας. Ο μεγάλος μας ποιητής Ανδρέας Κάλβος, γνωστός για τα υψηλά νοήματα που εκφράζει στην ποίησή του, σε μια απ’ τις ωραιότερες ωδές του επιλέγει να ασχοληθεί με το θέμα του θανάτου και το κάνει μ’ έναν τρόπο που ταιριάζει στην περίπτωσή μας. Επισκέπτεται λοιπόν νύχτα το κοιμητήριο, όπου αναπαύεται η μητέρα του. Βγαίνει εκείνη από τον τάφο σαν πυκνή αναθυμίαση, παίρνει μορφή και αρχίζει να του μιλά για το θάνατο. Του λέει μεταξύ άλλων ότι οι νεκροί απολαμβάνουν παντοτινή ειρήνη και ότι έχουν ύπνο χωρίς φόβους, λύπες και όνειρα, ενώ τους ζωντανούς τους βασανίζουν κόποι, φόβοι και ελπίδες και τρέμουν, όταν τους ψιθυρίσει κανείς το όνομα του θανάτου. Του λέει ακόμα και άλλα. Τα σκοτάδια της νύχτας αρχίζουν να διαλύονται, η οπτασία της μάνας εξαφανίζεται κάτω από την πλάκα και εκείνος με λαχτάρα και τρυφερότητα ψελλίζει: Ω φωνή, ω μητέρα, / ω των πρώτων μου χρόνων / σταθερά παρηγόρησις/ όμματα, όπου μ’ εβρέχατε/ με γλυκά δάκρυα/.πόση άπειρη άβυσσος μας χωρίζει! Και ύστερα απ’ την έκφραση των συναισθημάτων αυτών τρυφερότητας και αγάπης για τη μάνα του που, όπως φαίνεται, πρόωρα τη στερήθηκε στη ζωή, παίρνει θάρρος, δύναμη, καθώς του αποκαλύφτηκε η αλήθεια για το μυστήριο του θανάτου, διώχνει απ’ την ψυχή του το φόβο του γι’ αυτόν και αναφωνεί: … υμνήσατε …ο φοβερός εχθρός έγινε φίλος. Τελικά καταλήγει με μια απ’ τις πιο μεγαλειώδεις στροφές του:

Ως απ’ ένα βουνόν/ ο αετός εις άλλο/ πετάει καιγώ τα δύσκολα/ κρημνά της αρετής / ούτως επιβαίνω.

Nιώθει, λοιπόν, ο υψιπέτης ποιητής μας ότι νικώντας το φόβο του θανάτου είναι ελεύθερος και απερίσπαστος να βαδίσει το δρόμο της αρετής. Δυσκολευόμαστε, ίσως, να κατανοήσουμε πώς σχετίζεται η υπέρβαση του φόβου του θανάτου με την άσκηση της αρετής. Και όμως υπάρχει στενή σχέση. Ο φόβος, και ιδιαίτερα ο μεταφυσικός, ο φόβος του θανάτου, που υπαγορεύεται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, είναι ένα ισχυρό πάθος που δυσχεραίνει στον άνθρωπο το έργο της λογικής λειτουργίας και της ηθικής συμπεριφοράς του. Με άλλα λόγια, όποιος φοβάται αποφεύγει τις ενάρετες πράξεις. Δεν ομολογεί την αλήθεια —ας θυμηθούμε τον όρκο που δίνουν οι μάρτυρες στα δικαστήρια-- δε λέγει ό,τι πιστεύει, δεν κρατά την αξιοπρέπειά του, δεν είναι ελεύθερος. Γι’ αυτό η υπέρβαση αυτού του φόβου είναι πράξη γενναία και επιβεβλημένη.

Oι νεκροί μας είναι μέρος του εαυτού μας. Ζούνε μέσα μας και ζούμε με τη θύμησή τους και απολαμβάνουμε χάρη σ’ αυτούς τα αγαθά της ζωής. Μας συντροφεύουν, μας οδηγούν, μας ενδυναμώνουν. Όταν οι Παργινοί, οι κάτοικοι της όμορφης πόλης της Ηπείρου, αναγκάστηκαν απ’ τον Αλή Πασά να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να κατοικήσουν σ΄ άλλη γη, άνοιξαν τους τάφους των προγόνων τους, έβγαλαν τα κόκαλά τους, τα αποτέφρωσαν στην πλατεία της πόλης και πήραν μαζί τους τη στάχτη ξεκινώντας το δρόμο της προσφυγιάς. Η ιστορία λέει ότι το έκαναν, για να τα προστατεύσουν από τη βεβήλωση του τυράννου. Σίγουρα δεν ήταν μόνο αυτό. Τους ήθελαν για φυλαχτό και για στήριγμα που θα τους έδινε δύναμη, για να ξαναριζώσουν στο ξένο χώμα. Σήμερα, όπου ζούμε σε πιο ήμερους καιρούς, μπορούμε να τιμούμε τους νεκρούς μας με τρόπους πιο ανθρώπινους, όπως με τις επισκέψεις μας στους χώρους, όπου αναπαύονται. Χρήστος Αν. Σταυράκογλου ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

11

Η Απόλαυση του ούζου

της Βικτωρίας Διαλεκτού

Υλικά: 6 μεγάλες πίνες

1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο Ψωμί βρεγμένο-τριμμένο 1 αυγό Λίγο τραχανά Ρίγανη Ούζο

Πινοκεφτέδες Σκάλας Καλλονής Εκτέλεση:

Καθαρίζουμε τις πίνες από τα κελύφη τους, αφαιρούμε το κάρβουνο και τις ψιλοκόβουμε. Προσθέτουμε τον τραχανά, το κρεμμύδι, ρίγανη, ούζο, ένα αυγό και λίγο δυόσμο. Στο τέλος προσθέτουμε το ψωμί. Αφού τις ζυμώνουμε καλά, τις βάζουμε στο ψυγείο για μια ώρα για να σφίξουν. Πλάθουμε κεφτέδες και αλευρώνουμε. Τηγανίζουμε σε καυτό λάδι. Μοσχομυρίζει η γειτονιά. Συνοδεύουμε με ούζο.

-Μάστορα πιάσε ένα καραφάκι ούζο, δύο καθαρά και μεζέ. Φράσεις που άκουγα από μικρή στον καφενέ του χωριού μου, από ανθρώπους που ήθελαν να χαλαρώσουν και να ξαποστάσουν από τον κάματο της μέρας. Ανοίγαμε τα καραφάκια και γέμιζε ο καφενές με τα αρώματα του ούζου. Και όλα αυτά γινότανε και γίνονται στην πατρίδα του ούζου, την Λέσβο. Το ούζο είναι ένα παραδοσιακό προϊόν που παράγεται από την απόσταξη αγνών υλικών της γης. Συγκεκριμένα, ως βάση χρησιμοποιείται απόσταγμα από ιστορία, το οποίο τοποθετείται σε χάλκινα καζάνια και αρωματίζεται με βότανα και καρπούς με κυρίαρχο τον γλυκάνισο, που του δίνει αυτή τη χαρακτηριστική μυρωδιά και γεύση. Το ούζο θέλει καλό μεζέ και καλή παρέα. Και όταν λέμε μεζέ, εννοούμε ορεκτικά. Θαλασσινά, παστά, ελιές και σαλάτα. Ίσα ίσα να ανοίξει η όρεξη.

Το ειδικό ποτήρι για το ούζο είναι το κανονάκι. Ποτήρι με στενό πάτο για να περνάει μια δόση ούζο για να υπάρχει μέτρο. Άλλο μυστικό του ούζο, όπως μου λέει ο πατέρας μου, λάτρης του ούζου, είναι ότι, επειδή είναι στενό, η μύτη μας είναι έξω από το ποτήρι και δεν εισπνέουμε την αλκοόλη, άρα δεν μεθάμε εύκολα. Το νερό που βάζουμε στο ούζο προσθέτουμε όσα παγάκια θέλουμε αλλά ποτέ στο ούζο κατευθείαν. Γιατί το ούζο, όταν έρθει σε επαφή με τον πάγο, απελευθερώνει ανήθολη και δημιουργεί κρυστάλλους. Αλλοιώνεται η γεύση και μας δημιουργεί πονοκεφάλους.

Μάστορα πιάσε ένα “καραφάκι ούζο,

12 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

“

δύο καθαρά και μεζέ.

Μικρά μυστικά, μεγάλες αλήθειες. Χαρές, πόθοι, καημοί, πόνοι έσβησαν μέσα στα αρώματα και τη γεύση του ούζου. Πουθενά το ούζο δεν πίνεται τόσο ευχάριστα,º όσο στη Λέσβο, και ειδικά δίπλα στον κόλπο Καλλονής με τον νοστιμότατο μεζέ, την καταπληκτική σαρδέλα.

«ο τραχανός» ̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

2017

ȉȅ ȅȃȅȂǹ ȉȅȊ ȋȍȇǿȅȊ ǼȋǼǿ ȉǿȈ ȇǿǽǼȈ ȉȅȊ ȈȉǾȃ ǹȇȋǹǿȅȉǾȉǹ ȅȉǹȃ ǼȀǼǿ Ǽĭȉǿǹȋȃǹȃ ȀǼȇǹȂǿǻǿǹ

Dz

ȤȠȞIJĮȢ ĮijȒıİȚ ʌȓıȦ IJȘȞ ȀĮȜȜȠȞȒ Ο țĮȚ ʌȡȚȞ ijșȐıȦ ıIJȠȞ ȖȡĮijȚțȩ τραχανάς ή «τραχανός», όπως συνηθίζουμε να το λέμε στα χωριά μας, είναι αυτό το νόστιμο και θρεπτικό δώρο Θεού, που φτιάχνεται από χοντροκομμένο σιτάρι που βράζει țȩȜʌȠ IJȘȢ ȈțȐȜĮȢ ıIJȑțȠȝĮȚ ȝʌȡȠıIJȐ μέσα σε ξινόγαλο κι ύστερα ξεραίνεται στον ήλιο. ıIJȠȞ ʌȜȐIJĮȞȠ ʌȠȣ țĮIJȑȤİȚ įİıʌȩȗȠȣıĮ Τη νοστιμιά αυτού του φρέΗ παρασκευή του τραχανά είναι χρονοβόρα και κοșȑıȘ ıIJȘȞ ȝȚțȡȒ ʌȜĮIJİȓĮ IJȠȣ ȀİȡĮȝȓȠȣ σκου τραχανά με το ξινό τραχαπιαστική, αφού αποτελείται από πολλά στάδια. ΞεκινάʌȠȣ ĮʌȠIJİȜİȓ ȑȞĮȞ Įʌȩ IJȠȣȢ İʌIJȐ νόγαλο πηχτό από πάνω και ει με το άλεσμα του σταριού για να γίνει «κουρκούτι», τη ȠȚțȚıȝȠȪȢ IJȘȢ ȀĮȜȜȠȞȒȢ ȉȠ ȩȞȠȝĮ συλλογή γάλακτος που θα μετατραπεί σε ξινόγαλο ή, τη μυρωδιά της φωτιάς IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ȑȤİȚ IJĮȟȚįȑȥİȚ ıIJȠ ʌĮȡȩȞ όπως το έλεγε ο παππούς μου, «τραχανόγαλο», και κα- στα ρουθούνια δεν θα τη Įʌȩ IJȘȞ ĮȡȤĮȚȩIJȘIJĮ ȩIJĮȞ ȠȚ țȐIJȠȚțȠȚ ταλήγει στο βράσιμο του τραχανά, το άπλωμα στον ξεχάσω ποτέ! Εκτός της IJȠȣ İʌȚįȓįȠȞIJĮȞ ıIJȘȞ țĮIJĮıțİȣȒ απόλαυσης στον παιδικό ήλιο για να ξεραθεί ο «τραχανός». țİȡĮȝȚįȚȫȞ țĮȚ ʌȚșĮȡȚȫȞ ʌȠȜȜȐ Įʌȩ μου ουρανίσκο και της χαΤην παρασκευή του τραχανά θα σας την περιγράIJĮ ȠʌȠȓĮ ĮțȩȝĮ ıIJȠȜȓȗȠȣȞ IJȚȢ ĮȣȜȑȢ ράς ότι βοήθησα τη γιαγιά και ψω, όπως τη γνωρίζω από αναμνήσεις και περιγραφές țȐʌȠȚȦȞ ıʌȚIJȚȫȞ Μάζευαν το κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα σε καθαρό δο- τον παππού να φτιάξουμε τον τραχανό της χρονιάς, για ȉȠ ȩȝȠȡijȠ țĮȚ ȒıȣȤȠ ĮȣIJȩ ȤȦȡȚȩ ȝİ χείο, όπου δεν έβαζαν τίποτα άλλο μέσα για να μη μυ- εμάς τα μικρά σήμαινε και κάτι άλλο.. Πως οι διακοπές țĮȚ ijȚȜȩȟİȞȠȚ ʌȠȣ įȑȞȠȣȞ ĮʌȩȜȣIJĮ ȝİ ȑȞĮ țİȡȓ țĮȚ șĮȣȝȐȗȦ IJȠ ʌȑIJȡȚȞȠ IJȠȣȢ țĮșĮȡȠȪȢ įȡȩȝȠȣȢ ıİ ĮʌȩȜȣIJȘ ρίσει ο τραχανάς το καλοκαίρι. Το ανακάτευαν με ξύ- μας φτάνουν σιγά σιγά στο τέλος τους, αφού ο παππούς IJȘȞ ijȣıȚȠȖȞȦȝȓĮ IJȠȣ ȤȫȡȠȣ IJȑȝʌȜȠ țĮȚ IJȚȢ ĮȞĮȖİȞȞȘıȚĮțȑȢ İȣșİȓĮ ȑȤİȚ ȝİȓȞİȚ ȐșȚțIJȠ Įʌȩ IJȠ λινο κουτάλι κάθε μια δυο μέρες μέχρι να «ξινίσει» όσο συνήθως τον τραχανά τον έφτιαχνε στο τέλος του καĮȖȚȠȖȡĮijȓİȢ ʌȠȣ ȜȐȝʌȠȣȞ ȣʌȩ IJȠ ȐȖȖȚȖȝĮ IJȠȣ ȤȡȩȞȠȣ țĮșȫȢ IJȓʌȠIJĮ ήθελαν ο τραχανάς (το αν θα είναι γλυκός ήǹțȠȜȠȣșȫȞIJĮȢ IJȠ įȡȠȝȐțȚ ĮʌȑȞĮȞIJȚ ξινός ο τρα- λοκαιριού…. ijȦȢ IJȦȞ țĮȜĮȓıșȘIJȦȞ țȡȣıIJȐȜȜȚȞȦȞ įİȞ ȑȤİȚ ĮȜȜȐȟİȚ Įʌȩ ʌĮȜȚȐ ȠȪIJİ ıIJȘȞ Μετά από αυτή τη διαδικασία, κι αφού ένα μέρος χανάς εξαρτάται από το πόσο ξινό είναι τοĮʌȩ IJȠȞ DZȖȚȠ īȚȐȞȞȘ ʌȡȠȤȦȡȫȞIJĮȢ τραχανόγαʌȠȜȣİȜĮȓȦȞ ǼȓȞĮȚ ȝȓĮ Įʌȩ IJȚȢ įȚȐIJĮȟȘ țĮȚ IJȠ ȪijȠȢ IJȦȞ țIJȚıȝȐIJȦȞ του τραχανά το έπλαθε η γιαγιά με τις γειτόνισσες (κι λα). Το βράσιμο του τραχανά γινόταν σε εξωτερικό χώıIJĮ İȞįȩIJİȡĮ IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ʌȡȠıʌİȡȞȐȦ ȦȡĮȚȩIJİȡİȢ İțțȜȘıȓİȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ εμάς μαζί) σε χάχλες, ερχόταν το «άπλωμα» του τραχαĮȜȜȐ ȠȪIJİ țĮȚ ıIJȘȞ ȩȥȘ IJȠȣȢ ȫıIJİ ρο συνήθως στις αυλές των σπιτιών. ʌĮȡĮįȠıȚĮțȐ ʌȑIJȡȚȞĮ ıʌȓIJȚĮ νά στον ήλιο για να στεγνώσει. Τον άπλωναν πάνω σε țĮȚ IJĮ ıȣȞĮȚıșȒȝĮIJĮ ʌȠȣ țȐʌȠIJİ Όση ώρα έβραζε το τραχανόγαλο, το ανακάτευαν ȚįȚĮȓIJİȡȘȢ ĮȡȤȚIJİțIJȠȞȚțȒȢ ȝİ ȥȘȜȑȢ ǺȖĮȓȞȠȞIJĮȢ ȑȟȦ ıȣȞİȤȓȗȦ İȣșİȓĮ ıIJȘȞ ξύλινες επιφάνειες ψηλά στις ταράτσες για να μην πάνε με μια μεγάλη (τεράστια στα παιδικά μου μάτια) κουȖİȞȞȒșȘțĮȞ İįȫ ȞĮ įȚĮIJȘȡȠȪȞ IJȘȞ ıȚįİȡȑȞȚİȢ țĮȖțİȜȩʌȠȡIJİȢ ȝİȖȐȜİȢ ȐțȡȘ IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ʌȡȠȢ IJȚȢ ȝİȖȐȜİȢ τούλι για να τον βλέπει ο τάλα ανά τακτά χρονικά διαστήματα και, όταν το γάλα οι γάτες και τον σκέπαζαν με ijȡİıțȐįĮ IJȘȢ ȞȚȩIJȘȢ IJȠȣȢ ĮȣȜȑȢ ȞȠȚțȠțȣȡİȝȑȞİȢ ȖİȝȐIJİȢ Įʌȩ İțIJȐıİȚȢ ʌȠȣ ıijȪȗȠȣȞ Įʌȩ İȜȚȩįİȞIJȡĮ ήλιος αλλά να μην τον «μαγαρίσουν» οι μύγες. Εκεί έμεέπηζε και κόλλαγε στην κουτάλα, το τραχανόγαλο ήταν ȜȠȣȜȠȪįȚĮ țĮȚ įȑȞIJȡĮ ȝİ ʌȠȜȜȐ țĮȚ ȐȜȜİȢ țĮȜȜȚȑȡȖİȚİȢ ǹȣIJȩȢ İȓȞĮȚ ǻȓʌȜĮ ıIJȠȞ ȖȑȡȚțȠ ʌȜȐIJĮȞȠ Įʌȩ IJȠ νε ο τραχανάς για δυο τρεις μέρες, ώστε να τον «θρέέτοιμο. Τότε πρόσθεταν σιγά σιγά το κουρκούτι και με ȤȡȫȝĮIJĮ ĮȡȫȝĮIJĮ țĮȚ ȝȞȒȝİȢ ǹțȩȝĮ Ƞ IJȩʌȠȢ ȝĮȢ țĮȚ İȓȞĮȚ ǼȪijȠȡȠȢ țĮȚ ıIJȑțİȚ ĮȖȑȡȦȤȠ IJȠ ȜȚșȩțIJȚıIJȠ ψει» ο ήλιος όπως έλεγε ο παππούς. ένα μεγάλο ξύλινο, πλατύ στην άκρη σαν ȩȝȦȢ țĮȚ țȐʌȠȚĮ ȝȚıȠİȡİȚʌȦȝȑȞĮ κουπί εργαǼȣȜȠȖȘȝȑȞȠȢ İțțȜȘıȐțȚ IJȠȣ ǹȖȓȠȣ īȚȐȞȞȘ ʌȠȣ ʌĮȡȐ Ο «τραχανός» φτιάχνεται ακόμη και σήμερα με τον λείο, που ο παππούς μου το έλεγε, αν θυμάμαι καλά, ıʌȚIJȐțȚĮ țȐIJȚ ȑȤȠȣȞ ȞĮ ʌȠȣȞ Ȉ¶ ĮȣIJȩ IJȠ IJȚȢ ijșȠȡȑȢ IJȘȢ ȘȜȚțȓĮȢ țĮȚ IJȠ ȝȚțȡȩ IJȠȣ ȄĮȞĮʌİȡȞȫȞIJĮȢ ȑȟȦ Įʌȩ IJȘȞ İțțȜȘıȓĮ ίδιο τρόπο και τα τραπέζια των οικογενειών μαζί και «τραχανιστήρα» ανακατεύαν το κουρκούτι με το τραȤȦȡȚȩ ȩȜĮ İȓȞĮȚ IJȩıȠ ĮȡȝȠȞȚțȐ įİȝȑȞĮ ȝȑȖİșȠȢ įȚĮIJȘȡİȓ ĮȞȑȖȖȚȤIJȘ IJȘȞ ĮȓȖȜȘ IJȠȣ ǹȖȓȠȣ īİȦȡȖȓȠȣ İȪȤȠȝĮȚ ĮȣIJȒ Ș της δικής μου γεμίζουν όχι μόνο γεύση και θρεπτικά χανόγαλο για να μη σβολιάσει. Αυτό απαιτούσε πολύ ȝİIJĮȟȪ IJȠȣȢ ʌȠȣ ȝȠȚȐȗȠȣȞ ıĮȞ ȞĮ ȑȤȠȣȞ țĮȚ IJȘȞ țȠȝȥȩIJȘIJĮ IJȠȣ ȈȣȞİȤȓȗȠȞIJĮȢ İȚțȩȞĮ Įʌȩ IJȠ ȤȦȡȚȩ ʌȠȣ ĮijȒȞȦ ʌȓıȦ συστατικά πολύτιμα για τον οργανισμό μας, αλλά και δύναμη και ήταν δουλειά των αντρών της οικογένειας. țİȞIJȘșİȓ ıİ țĮȝȕȐ ıĮȞ ȞĮ ȑȤȠȣȞ ȕȖİȚ ȕȜȑʌȦ IJȠ ȝȠȞĮįȚțȩ țĮijİȞİȓȠ αναμνήσεις και αγάπη! ΚάθεȝȠȣ ȞĮ İȓȞĮȚ ʌȐȞIJȠIJİ ȝʌȡȠıIJȐ ȝȠȣ țĮȚ φορά που έχω στο τραπέΌταν έβραζε ο τραχανός αρκετά κι «έσκαγε», τον έβαĮʌȩ IJȚȢ ıİȜȓįİȢ ʌĮȡĮȝȣșȚȠȪ ȝİȗİįȠʌȦȜİȓȠ IJȠȣ ȂȚȤȐȜȘ ȩʌȠȣ ήρθαν για λίγο ο παππούς ζαν σε μια λεκάνη και τον περιέχυναν με τραχανόγαλο ζι μου τραχανό είναι σα ναȞĮ ȠȡȓȗİȚ IJȠ ȝȣĮȜȩ țĮȚ IJĮ ȩȞİȚȡĮ ȝȠȣ ıȣȤȞȐȗȠȣȞ ʌȠȜȜȠȓ Įʌȩ IJȠȣȢ țĮIJȠȓțȠȣȢ ĭșȐȞȦ ıIJȘȞ ʌȑIJȡȚȞȘ İʌȚȕȜȘIJȚțȒ και η γιαγιά από τον παράδεισο να μας επισκεφθούν…. που είχαν φυλάξει γι αυτή τη δουλειά. IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ȐȞșȡȦʌȠȚ ȚįȚĮȓIJİȡȠȚ ȗİıIJȠȓ İțțȜȘıȓĮ IJȠȣ ǹȖȓȠȣ īİȦȡȖȓȠȣ ǹȞȐȕȦ īȫȖȠȣ ȆĮȞ ȇȠįȩțȜİȚĮ Αγγελική Μ. Αρματωλού

ƂƻƪƳƠ ƲƳƮ ƊƤưƛƫƨ

η σελιδα των νέων Νικόλας Βαμβουκλής τήτων που του επιτρέπουν να να δημιουργεί τόπους συνάντησης πολλών παραγόντων ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που με οδήγησε σε αυτό το μονοπάτι.

• Ποιο είναι το αντικείμενο της δουλειάς σου; Η καλλιτεχνική μου πρακτική περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εγκαταστάσεις, βίντεο και performances. Γράφω αρκετά. Το τελευταίο χρόνο εργάζομαι ως επιμελητής στη Fabrica και στη συλλογή του Luciano Benetton, που απαριθμεί πάνω απο 20.000 έργα, αλλά συνεργάζομαι και με άλλους ανεξάρτητους χώρους τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. To ερευνητικό μου ενδιαφέρον περιστρέφεται γύρω από τις ιστορίες αντικειμένων και συλλογών αλλά και ζητήματα που αφορούν τη σωματικότητα και το φύλο.

• Τι σε έκανε να ασχοληθείς με τα εικαστικά; Σπούδασα φιλοσοφία και χορό και έκανα μεταπτυχιακές σπουδές στα εικαστικά. Γενικά είμαι πολύ περίεργος! Το ενδιαφέρον μου τροφοδοτήθηκε από δυο χαρακτηριστικά της σύγχρονης τέχνης, το στοιχείο της διεπιστημονικότητας και η ανάγκη εμβάθυνσης στα επιμέρους πεδία. Η διευρυμένη έννοια του επιμελητή-καλλιτέχνη και το φάσμα των δραστηριο-

• Η Λέσβος ως τοπίο και ως πολιτισμός σε εμπνέουν; Η τελευταία δεκαετία με βρίσκει να ζω και να εργάζομαι εκτός νησιού. Αν και η βάση μου είναι στην Βόρεια Ιταλία, σκέφτομαι πολύ το νησί και προσπαθώ να επιστρέφω όσο πιο συχνά μπορώ. Το έργο που παρουσίασα πρόσφατα στην Mediterranea 18 Biennale έκανε αναφορά στη Λέσβο. Το βίντεο “And it feels like home II” εθίγε ζητήματα εντοπιότητας και εκτόπισης εξετάζοντας συνάφειες μεταξύ της κοινωνίας των ανθρώπων και των ζώων μέσω της συγκατοίκησης ενός σμήνους φλαμίνγκο στο ζωολογικό κήπο του Βερολίνου.

• Μίλησε μας για την K-Gold Temporary Gallery, το πρότζεκτ σου με έδρα τη Λέσβο.

Aποτελεί μια νομαδική πλατφόρμα που προάγει τη ζύμωση του τοπικού πληθυσμού με την σύγχρονη τέχνη. Η πρώτη δράση είχε γίνει το καλοκαίρι του 2014 στην παλιά αγορά Καλλονής και έπειτα καθιερώθηκε με εκθέσεις, ανταλλαγές και εκπαιδευτικά προγραμμάτα σε διάφορα χωριά. Φέτος θα παρουσιάσουμε το εικαστικό πρότζεκτ “Το Σώμα είναι η Νίκη και η Ήττα των Ονείρων” σε επιμέλεια της Δρ. Αθηνά Χατζή στη Δημοτική Πινακοθήκη Μολύβου τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο με τη συμμετοχή 15 διεθνών συντελεστών.

Σύντομο Βιογραφικό Νικόλας Βαμβουκλής (Μυτιλήνη, 1990) Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στη Σχολή Χορού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και στη Nuova Accademia di Belle Arti Milano. Η πρακτική του περιλαμβάνει εγκαταστάσεις, performances και επιμελητικά πρότζεκτ που έχουν παρουσιαστεί μεταξύ άλλων στο Prague Quadrennial, Triennale Milano, Tate Modern, STOFF Stockholm, Goldsmiths Visual Cultures Society, CURRENT Project, Roman Susan Gallery και Fondazione Sandretto Re Rebaudengo ενώ έχει συνεργαστεί με το State of Concept Athens, Bejart Ballet Lausanne και το Marina Abramović Institute. Συμμετείχε στο Πρόγραμμα Ανταλλαγής Επιμελητών ΝΕΟΝ 2015 σε συνεργασία με την Whitechapel Gallery. Είναι επιμελητής στη FABRICA | Benetton Group (2016-2017), fellow στο Viafarini Academy Awards 2016 καθώς και ιδρυτής της K-Gold Temporary Gallery. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Mediterranea 18 Biennale.

14 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

βιβλίοπαρουσίαση

Η Πύρρα και ο μυστικός χάρτης Από τη Μικρασία στη Λέσβο

Κ

αλλονιάτισσα η συγγραφέας. Φιλόλογος, με μεταπτυχιακές σπουδές θεάτρου στη Σορβόννη και συμμετοχή σε εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας. Η αρθρογραφική της παραγωγή πλούσια και η συνεργασιακή της συγγραφή διδακτικών βιβλίων χρησιμότατη.

«Η Πύρρα και ο μυστικός χάρτης - Από τη Η Αντιγόνη Μώρου μας πρόσφερε μια Μικρασία στη Λέσβο» είναι το πρώτο συγκροτηευχάριστη πεζογραφική έκπληξη. Κατόρθωσε μένο βιβλίο της Αντιγόνης Μώρου και αφορά να ισοζυγίσει με περίσσια μαστοριά την ανάδειτην προσφυγική μετεγκατάσταση ενός γιατρού ξη της πρωταγωνιστικής προσωπικότητας του στη Λέσβο κατά τον πρώτο διωγμό του’ 14. γιατρού-ήρωα και την ειδική σχέση του με την Ταξιδεύει σ’ όλο το νησί και θεραπεύει ερευνητική αποκάλυψη πολιτιστικών γεγονόαρρώστους, ενώ ταυτόχρονα χαρτογραφεί κάθε των και καλλιτεχνικών περιστατικών. πολιτιστικό στοιχείο που επισημαίνει. Ο αναγνώστης σέρνεται σε μια δίνη έντεΚυρίως το ενδιαφέρον του χνης πλοκής, μέσα σ’ έναν αφηπαράξενου αυτού γιατρού στρέγηματικό λόγο συνεκτικό, με της Αντιγόνης Μώρου φεται στις «πιο σημαντικές χαρακτήρες ανθρώπινους και λατρείες και τα ιερά των θεών στιγμές ιστορικές. της αρχαίας Λέσβου, όπως του Η συγγραφέας δεν περιοΔιόνυσου και της Αφροδίτης, που επιβεβαιώρίζεται σε θραύσματα φανταστικής μνήμης νουν την πολιτισμική συγγένεια με την πατρίδα ούτε σε φευγαλέες αναφορές, γι αυτό και δεν του». υπάρχουν αδιέξοδα. Είναι ένα πολυσέλιδο, μεθοδικά σχεδιαΔιαχειρίζεται με συγγραφική δεξιοτεχνία σμένο, μυθιστόρημα με όλη τη σημασία του την πορεία των ηρώων, βασισμένη στο ταλέντο χαρακτηρισμού. Διατηρεί τον ρυθμό και την της λογοτεχνημένης γραφής, στην ώριμη εμπειαγωνιώδη ροή του μύθου και παράλληλα ρική ενδοσκόπηση των χαρακτήρων και στη εμπλουτίζεται με πλήθος ιστορικών στοιχείων γραμμική αφήγηση του συνειρμικού λόγου, σε μέρη ισομήκη. Έτσι που η διήγηση ξεδιπλώμέσα απ’ τον αντικατοπτρισμό της θύμησης και νεται με πολύγνωσες σκέψεις και πανοραμική της συμφιλίωσης της νοσταλγίας. θέαση αισθημάτων, καθώς η δράση μετατοπίζεΠέρα απ’ την προσδοκία η Αντιγόνη ται από ήρωα σε ήρωα μέσα σε περιβαντολογιΜώρου να μας προσφέρει κι ένα επόμενο συγκές εναλλαγές. γραφικό επίτευγμα, αξίζουν συγχαρητήρια και Η έντεχνη αφηγηματική γραφή διατηρεί στον Σύλλογο Καλλονιατών Λέσβου, που έκανε ολοένα αυξημένο το ενδιαφέρον του αναγνώστη την φροντισμένη έκδοση του βιβλίου. μέσα σ’ ένα υποτιθέμενο διάφανο πέπλο μυστηρίου, με φορτισμένες συγκινησιακές σκηνές. Στρατής Μισγίρης

15 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Το Πανηγύρι της Αγίας Τριάδας Εισαγωγή Αντιγόνη Μώρου

Τα πανηγύρια ήταν και συνεχίζουν να είναι ένα πολύ ζωντανό και σημαντικό κομμάτι της παράδοσης, του πολιτισμού στο νησί μας. Βέβαια, παλιά που οι τρόποι διασκέδασης ήταν περιορισμένοι, το πανηγύρι ήταν ένα χαρούμενο διάλειμμα ανάμεσα στις εργασίες των αγροτών, των κτηνοτρόφων, των εμπόρων και των άλλων επαγγελματιών του νησιού μας. Ορισμένα έθιμα που εμφανίζονται μόνο σε κεντρικά πανηγύρια τείνουν σήμερα να προσλάβουν μια δομική υπερτοπική διάσταση που χαρακτηρίζει το σύνολο των λεσβιακών πανηγυριών. Ένα απ’ αυτά είναι η συμβολική περιφορά και τελετουργική σφαγή ενός ανθοστολισμένου ταύρου με τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Ένα άλλο η προετοιμασία και παρασκευή του παραδοσιακού «κισκέκ» από το Σωματείο που αναλαμβάνει το πανηγύρι.

16 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Μετά τη δεκαετία του 50, κάποια έθιμα αποκτούν παλλεσβιακή διάδοση, είναι αυτά κυρίως που σχετίζονται με το άλογο και τη θέση του στο πανηγύρι. Οι καβαλάρηδες στολίζουν τα άλογά τους, διασχίζουν επιδεικτικά το χωριό που γιορτάζει, σταματάνε στην πλατεία όπου οι φιγούρες εναλλάσσονται με τα κεράσματα απ’ τους θαμώνες των καφενείων, που απολαμβάνουν το μοναδικό θέαμα. Σε πολλά πανηγύρια πραγματοποιούνται ιπποδρομίες με μεγάλη κοσμοσυρροή απ’ τα γύρω χωριά. Έτσι στο Πανηγύρι της Αγίας Τριάδος, παλιά γίνονταν πρωτόγονες ιπποδρομίες, ντόπιοι και ξένοι αναβάτες δήλωναν ελεύθερα συμμετοχή. Και σήμερα ακόμη αναβιώνουν οι αγώνες με τα άλογα με ξεχωριστή λαμπρότητα.

αφιέρωμα

Θυμάμαι μαθήτρια ακόμα στο Γυμνάσιο το μεγάλο γεγονός που άλλαζε τη ζωή μας…. το Πανηγύρι της Αγίας Τριάδος ήταν ένα χαρούμενο διάλειμμα για μας που δίναμε εξετάσεις την περίοδο εκείνη. Πετάγαμε για λίγο τα βιβλία, ξεχνούσαμε τα ρήματα και τις ασκήσεις, και πηγαίναμε με τους γονείς μας και την παρέα τους να διασκεδάσουμε στο αλσάκι της Αγίας Τριάδος…. όλο και θα ξεκλέβαμε κάποιον χορό …όλο και θα βγαίναμε απ’ την αυστηρή μας καθημερινότητα ανταμώνοντας φίλους και συμμαθητές σ’ αυτόν τον υπέροχο χώρο μια βραδιά καλοκαιριού!!

17 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Αγία Τριάδα Καλλονής - Διαχρονική και αγαπημένη Ιερά Πανήγυρη Αγίας Τριάδος Καλλονής, η κορυφαία και μοναδική των τελευταίων ετών για την Καλλονή.

18

Η παράδοση στα μέρη μας αποτελεί τον πυρήνα της ζωής παρά την εξέλιξη των χρόνων. Εδώ στο νησί μας, κάποια πράγματα μένουν αναλλοίωτα και ένα απ’ αυτά είναι οι πανηγυρικές εκδηλώσεις. Η Πανήγυρη της Καλλονής διοργανώνεται κάθε χρόνο απ’ το Σωματείο "Αδελφότης Αγίας Τριάδος Καλλονής", το οποίο ιδρύθηκε το 1925 και, παρά τις δυσκολίες, έμεινε όρθιο στον χρόνο. Φυσικά, δεκάδες και ίσως εκατοντάδες πρόσωπα έχουν αλλάξει μέσα σ’ αυτό, ωστόσο όλων ο σκοπός είναι πάντα ένας, η αναβίωση των εθίμων και η "ζωντάνια" της περιοχής. Το πανηγύρι, μπορεί να είναι της Καλλονής, ωστόσο σε αυτό μετέχουν άνθρωποι των γύρω χωριών, οι οποίοι σε μεγάλες παρέες μεταβαίνουν στο άλσος και όλοι μαζί ενώνονται το βράδυ της Κυριακής για ένα ατελείωτο γλέντι. Πέραν λοιπόν της Καλλονής, τα Δάφια, η Αρίσβη, η Σκάλα, η Αγία Παρασκευή, η Φίλια, η Ανεμώτια, το Σκαλοχώρι, τα Παράκοιλα, είναι μερικά από τα μέρη, τα οποία συμμετέχουν στις πανηγυρικές εκδηλώσεις, που γίνονται 40 μέρες μετά το Πάσχα. Η αρχή των εκδηλώσεων γίνεται με την περιφορά του Ταύρου στους δρόμους της Καλλονής, συνοδεία παραδοσιακής μουσικής. Παλιότερα, η περιφορά του βοδιού ή ταύρου σήμαινε και χορό σε γειτονιές, προσφορά λαδιού από κατοίκους σε μεγάλους τενεκέδες που κουβάλαγαν άνθρωποι του σωματείου, ή κεράσματα. Πλέον, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα πράγματα, υπάρχει μεταβολή κι εκεί, με τα χρήματα να είναι το μοναδικό προϊόν προσφοράς. Μετά απ’ την περιφορά, ξεκινά το γλέντι το βράδυ της Κυριακής, στο Άλσος της Αγίας Τριάδος για καβαλάρηδες και θεατές, με την κορνέτα να παίρνει "φωτιά". Παράλληλα, για όλο το βράδυ, μεταφέρεται κάρβουνο κάτω απ’ τα καζάνια για να ετοιμαστεί το παραδοσιακό φαγητό "κισκέκ", η προετοιμασία του οποίου σταματά γύρω στις 6 το πρωί, οπότε και ξεκινάει το χτύπημα με κουτσκούδες και μίξερ. Πάνω στο χτύπημα, πάντοτε, υπάρχει η αγωνία του χρόνου, ειδικά όταν οι ψαλμωδίες φτάνουν προς το τέλος τους. Πάντοτε όμως, τα καζάνια είναι έτοιμα στην ώρα τους και ο χώρος περιποιημένος και έτοιμος να υποδεχθεί τους πιστούς. Αφού ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ευλογηθούν απ’ τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μηθύμνης, ξεκινάει η μοιρασιά αλλά και το παραδοσιακό....σπρωξίδι! Είναι φημισμένο άλλωστε το φαγητό που μοιράζεται στην Καλλονή, έχοντας εδώ και πολλά χρόνια πολύ καλή φήμη σε γεύση αλλά και καθαριότητα. Μετά το μεσημεριανό τραπέζι όλων, το οποίο περιλαμβάνει το "κισκέκ" η ξεκούραση πριν την μεγάλη παρέλαση είναι επιτακτική, όχι όμως για τα μέλη του σωματείου τα οποία συνεχίζουν ξέγρυπνα να τρέχουν να προετοιμάσουν παρέλαση και ιππόδρομο! Λίγο πριν τις 17.00 της Δευτέρας, ξεκινά η συγκέντρωση αλόγων, με παιδιά, μανάδες, αγόρια και κορίτσια να συγκεντρώνονται για να δουν "σεργιάνι" στο κλασσικό αλάνι στην αρχή της πλατείας, έξω απ’ το ελαιοτριβείο. Αφού ολοκληρωθεί και η παρέλαση, μηχανάκια, άλογα και αμάξια παίρνουν τον δρόμο προς τον ιππόδρομο στις αλυκές Καλλονής. Οι ιπποδρομιακοί αγώνες της Αγίας Τριάδος συγκαταλέγονται ανάμεσα στους κορυφαίους του Αιγαίου λόγω οργάνωσης, ποιότητας, πίστας και θεάματος. Η παρουσία λοιπόν κάθε χρόνο 2.000 θεατών και άνω, είναι απολύτως φυσιολογική. Φυσικά τα λεκτικά στοιχήματα και οι κόντρες μεταξύ θεατών δίνουν και παίρνουν, αλλά τελικά όλοι φεύγουν αγκαλιασμένοι. Η αυλαία του πανηγυριού "πέφτει" στο άλσος της Αγίας Τριάδος το βράδυ της Δευτέρας, εκεί όπου κυριαρχεί το τελευταίο γλέντι. Απ’ την φετινή χρονιά όμως, αυτό το γλέντι απέκτησε μια ιδιαίτερη βαρύτητα και τεράστια άνοδο, μιας και το τωρινό συμβούλιο αποφάσισε την κήρυξη καλλιστείων, τα οποία συγκέντρωσαν για πρώτη φορά στα χρονικά, πάνω από 2.000 κόσμου την Δευτέρα. Απ’ την Τρίτη και μετά ξεκινά ο καθαρισμός του άλσους και το "σφράγισμα" για τον υπόλοιπο χρόνο. Ταυτόχρονα, ξεκινά και η αντίστροφη μέτρηση για το επόμενο πανηγύρι, με την μυρωδιά της φωτιάς και του κρέατος να είναι ακόμη μέσα στην μύτη, "ποτισμένη" πάνω στους τοίχους! Θεόφιλος Μυζίκας Αρχισυντάκτης Kalloninews.gr

Το Πανηγύρι της Αγίας Τριάδος Σύντομη ιστορική αναδρομή Χρήστου Τραγέλλη (Αναδημοσίευση από το τεύχος 84) Κάθε χρόνος που περνά μας απομακρύνει απ’ τους τρόπους ζωής και διασκέδασης των προγόνων μας. Όλα μέρα τη μέρα γίνονται αναμνήσεις και μόνο η αναφορά τους απ’ τους παλιότερους κάνει κι εμάς τους νεώτερους κοινωνούς της ζωής των παλιών Καλλονιατών. Πόσα και πόσα δεν έχουμε ακούσει, πόσα δεν μας έχουν αφηγηθεί οι παππούδες και οι πατεράδες μας, που, αν τα είχαμε κάπου καταγράψει, θα είχαμε μπροστά μας ολοζώντανη την ιστορία των χωριών μας. Σήμερα θ’ αναφερθούμε στο ιστορικό του πανηγυριού της Αγίας Τριάδος, που καταφέραμε να το συνεχίσουμε μέχρι τις μέρες μας, όπως μου το αφηγήθηκε ο αείμνηστος θείος μου Παναγιώτης Αργεντέλλης, που πολλοί τον ονόμασαν «κινητή βιβλιοθήκη» της Καλλονής, καθώς θυμόταν τα γεγονότα με τις λεπτομέρειες τους, με ημερομηνίες, με ονόματα και με τις ιδιαιτερότητές τους. Θυμόταν, λοιπόν το πανηγύρι από την καθιέρωσή του το 1910 που γινόταν σε υποτυπώδη μορφή, από τους υποδηματοποιούς (τσαγκαράδες) της Καλλονής, που είχαν συστήσει τότε σωματείο υπό την επωνυμία τους. Εκεί λοιπόν, γύρω απ’ το ομώνυμο ξωκκλήσι, που χτίστηκε το 1895 από τον Χριστόφα Αργέντα, πατέρα του πληροφοριοδότη μας, φύτεψαν διάφορα καλλωπιστικά δένδρα. Στο έργο αυτό συνέβαλε τα μέγιστα και ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Καλλονής «Η Ευποιϊα». Όμως τον πλάτανο που κοσμεί σήμερα το άλσος τον φύτεψε το 1920 ο Βαγής Κουτσμπής που ήταν απ’ τη Μικρασία και είχε περιβόλι στην περιοχή του «Βουβού». Οι παλιότεροι θα τον θυμούνται, μαζί και τη γυναίκα του, που ζούσαν απ’ τα προϊόντα του περιβολιού τους, δύο συμπαθέστατα γεροντάκια. Μέχρι το 1927, γινόταν η θεία λειτουργία, μοίραζαν μετά το «κεσκέκ» που για πρώτη φορά έγινε στα 1920 από τον τεχνίτη Παναγ. Βαζάνο, και ο κόσμος έφευγε, όπως γινόταν σ’ όλα τα ξωκκλήσια. Απ’ το 1927 και μετά καθιερώθηκαν οι ιπποδρομίες, με πρωτεργάτη τον αρχιμανδρίτη Αμφιλόχιο Σαραντίδη, που καταγόταν απ’ τον Πολιχνίτο, έναν φωτισμένο ιερωμένο που οι παλιότεροι Καλλονιάτες τον θυμούνται και μιλούν με θαυμασμό για τον δυναμισμό του, την καλοσύνη του, την φιλανθρωπία του αλλά και για τις πρωτοποριακές για την εποχή του θέσεις και απόψεις που είχε γύρω από διάφορα

κοινωνικά θέματα. Γύριζε όλα τα χωριά της περιοχής, άλλοτε καβάλα πάνω στη φοράδα, άλλοτε πάνω σ’ ένα ποδήλατο που είχε και κήρυττε τον λόγο του Θεού, ενώ συγχρόνως πρωτοστατούσε στην ίδρυση και λειτουργία αγαθοεργών σωματείων. Ήταν καθηγητής στο τότε Γυμνάσιο Καλλονής, την εποχή που ήταν καθηγητής ο συγχωριανός του Κουκουντής. Παράλληλα αρθρογραφούσε στο περιοδικό της Μητροπόλεως. Ακόμη ήταν απ’ τους ιδρυτές του Σ.Ε.Φ.Α.Κ., του οποίου υπήρξε και πρώτος πρόεδρος. Κάποτε πήγε στην Αμερική (Η.Π.Α.), όμως η αγάπη για την πατρίδα του τον έκανε να πάρει τον δρόμο της επιστροφής. Δυστυχώς πέθανε μέσα στο καράβι. Τούτος, λοιπόν, ο ιερωμένος σκέφτηκε να καθιερώσει τις ιπποδρομίες ώστε να δώσει μεγαλύτερη αίγλη και ν’ αποκτήσει και ένα άλλο ενδιαφέρον το πανηγύρι, εκτός απ’ το θρησκευτικό μέρος. Χρόνο με τον χρόνο, το πανηγύρι της Αγίας Τριάδος επεσκίασε το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής. Έρχονταν πραματευτάδες, λογής-λογής έμποροι απ’ όλα τα μέρη της Λέσβου, ήρθαν οι μουσικές, κατέφθανε ο κόσμος απ’ τα γύρω χωριά, για να ιδεί τις ιπποδρομίες και να διασκεδάσει. Συστήθηκε, τότε, στα 1927 περίπου, Σύλλογος με την επωνυμία «Σωματείο Αγίας Τριάδος», το οποίο οργάνωνε κι οργανώνει ακόμα, κάθε χρόνο το πανηγύρι. Τα μέλη του Σωματείου εύρισκαν εθελοντές για όλες τις δουλειές (μπουφετζήδες-σερβιτόρους-μάγειρους), μάζευαν τα τραπέζια και τα καθίσματα απ’ τα καφενεία του λεκανοπεδίου, τα οποία εκείνη τη μέρα ήταν κλειστά για να πάει ο κόσμος στη γιορτή και έτσι οργάνωναν το πανηγύρι. Ο κόσμος που συγκέντρωνε η γιορτή ήταν πολύς, μέχρι που κουβαλούσαν καθίσματα απ’ τα σπίτια τους. Ο χώρος του άλσους της Αγίας Τριάδος ανήκει στο ομώνυμο Σωματείο, το οποίο το αγόρασε από κάποιον Φιλιανό, στον οποίο είχε δοθεί ως ανταλλάξιμο. Σημειώνουμε τέλος ότι για αρκετά χρόνια, είκοσι περίπου, είχε διακοπεί η οργάνωση του πανηγυριού με πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτη Κωνσταντίνου και άρχισε πάλι η οργάνωσή του από το 1981.

19 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

2017

ǹȂǿǻǿǹ

Ƞ

Ƞ ȜȚȞȦȞ

Ƞȣ

Į ıIJȘȞ İȢ įİȞIJȡĮ ȓȞĮȚ țĮȚ

țȜȘıȓĮ ȣIJȒ Ș ʌȓıȦ ȝȠȣ țĮȚ Į ȝȠȣ

įȩțȜİȚĮ

2017

̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

ƁưƞƲơƦ Ə ƫƯƮƴưƫƛƱ ƳƦƱ ƠƬƤƭƠưƳƦƲƞƠƱ Μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης

Ǿ

Į ʌ Ƞ ij Į ı ȓ ȗ İ Ț ǹȡȓıȕȘ Įʌȩ IJȠ ʌȠȣ țĮIJȠȚțȒșȘțİ Įʌȩ ʌȡȩıijȣȖİȢ ȝȑȤȡȚ για την ανακούφιση των σεισμόπληκτων της Λέσβου ȩʌȦȢ Ș țȠȚȞȩIJȘȢ ȑȤȠȣıĮ ıȒȝİȡȠȞ țĮȚ IJȠ įİȞ ȜİȚIJȠȣȡȖȠȪıİ ȚıIJȠȡȚțȒȞ ıȘȝĮıȓĮȞ țĮȚ țİȚȝȑȞȘ ʌȜȘıȓȠȞ Σειρά μέτρων για την ανακούφιση των σεισμοΣυγκεκριμένα θα εφαρμοστούν τα παρακάτω ıĮȞ ĮȣIJȠįȪȞĮȝȘ țȠȚȞȩIJȘIJĮ ĮȜȜȐ ıĮȞ IJȘȢ ʌĮȜĮȚȐȢ ǹȡȓıȕȘȢ ȝİIJȠȞȠȝĮıșİȓ Įʌȩ πλήκτων της Λέσβου στα πλαίσια των δικών του μέτρα: α) Κεφαλαιοποίηση των τρεχουσών και καθυıȣȞȠȚțȚıȝȩȢ ȉȗȠȣȝĮȧȜȒ IJȘȢ țȠȚȞȩIJȘIJĮȢ IJȠ ȟİȞȩijȦȞȠȞ ȩȞȠȝĮ ȉȗȠȣȝĮȧȜȒ İȚȢ ȃȑĮȞ ȀĮȜȜȠȞȒȢ ȅȚ ȖȐȝȠȚ ȠȚ ȕĮʌIJȓıİȚȢ țĮȚ ȠȚ αρμοδιοτήτων, ανακοίνωσε την Παρασκευή ο υφυ- στερούμενων ǹȡȓıȕȘȞ țĮȚ ĮȞĮșȑIJİȚ İȚȢ IJȠȞ ʌȡȩİįȡȠȞ εισφορών μέχρι το τέλος του Μαΐου țȘįİȓİȢ ȖȓȞȠȞIJĮȞ ıIJȘȞ ȀĮȜȜȠȞȒ ĮijȠȪ ȠȪIJİ πουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπου- 2017 (μετά τωνIJȘȞ İȞȑȡȖİȚĮȞ IJȦȞ įİȩȞIJȦȞ ª πρόσθετων τελών, τόκων, και λοιπών İțțȜȘıȓĮ ȣʌȒȡȤİ ȠȪIJİ ȞİțȡȠIJĮijİȓȠ λος. Όπως σημειώνει ο κ. Πετρόπουλος, έχει ήδη επιβαρύνσεων. β) Αναστολή καταβολής τρεχουσών Ȃİ ʌȡȠıȦʌȚțȒ İȡȖĮıȓĮ IJȦȞ ʌȡȠıijȪȖȦȞ δώσει προφορικές οδηγίες και άμεσα θα εκδοθεί και ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες και συγκεκριǹijȠȡȝȒ ȖȚĮ IJȘȞ ³ĮȞİȟĮȡIJȘIJȠʌȠȓȘıȘ´ ıİ ȝȚțȡȒ ĮʌȩıIJĮıȘ Įʌȩ IJȘ șȑıȘ IJȠȣ σχετική υπουργική απόφαση με την οποία θα εφαρ- μένα από τον Ιούνιο μέχρι και το Νοέμβριο χωρίς IJȘȢ ǹȡȓıȕȘȢ ĮʌȠIJȑȜİıİ ȑȞĮȢ ȝʌȠȣȡȝȐȢ IJȗĮȝȚȠȪ ȠȜȠțȜȒȡȦıĮȞ IJȠ ȤIJȓıȚȝȠ IJȘȢ μοστούν σημαντικές διευκολύνσεις για τις αποδε- υπολογισμό κατά το διάστημα αυτό, πρόσθετων ȝȚĮ ȕȡȪıȘ įȘȜĮįȒ ǹȡȤȑȢ țĮȜȠțĮȚȡȚȠȪ İțțȜȘıȓĮȢ IJȦȞ ǹȖȓȦȞ ǹȞĮȡȖȪȡȦȞ δειγμένα πληγείσες επιχειρήσεις, εργοδότες ή ασφα- τελών ή άλλωνȀȠȣȕȐȜȘıĮȞ ȝİ IJȠ țȐȡȠ ʌĮȜȚȐ țİȡĮȝȓįȚĮ προσαυξήσεων. γ) Δυνατότητα εξόIJȠȣ ȝİ IJȘȞ İțțȜȘıȓĮ IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ıȤİįȩȞ ȠȜȠțȜȘȡȦȝȑȞȘ ıʌȐİȚ Ƞ ȝʌȠȣȡȝȐȢ λισμένους, που έχουν επαγγελματική εγκατάσταση ή φλησης των παραπάνω εισφορών, μετά τη λήξη της ʌȠȣ IJȠȣȢ ȤȐȡȚıİ IJȠ ȝȠȞĮıIJȒȡȚ IJȠȣ ĮȖȓȠȣ IJȘȢ ȝȠȞĮįȚțȒȢ ȕȡȪıȘȢ ıIJȘȞ ʌȜĮIJİȓĮ IJȠȣ δραστηριότητα στις περιοχές που επλήγησαν από το εξάμηνης αναστολής σε 12 έως και 24 άτοκες ισόποǿȖȞĮIJȓȠȣ țĮȚ țȡȑȝĮıĮȞ ȑȞĮ ıȚįİȡȑȞȚȠ ȤȦȡȚȠȪ ȅ ȆĮȞĮȖȒȢ ȀİȡĮȝȚįȐȢ įȚȘȖİȓIJĮȚ ȝİ σεισμό. σες μηνιαίες δόσεις.

Kalloninews IJȠȪȡțȚțȠ ȝȚıȠijȑȖȖĮȡȠ ıIJȠȞ įȚʌȜĮȞȩ ȖȜĮijȣȡȩIJȘIJĮ IJȠ ȖİȖȠȞȩȢ İȣțȐȜȣʌIJȠ ȖȚĮ ıȒȝĮȞIJȡȠ IJȘȢ İțțȜȘıȓĮȢ ȉĮ İȖțĮȓȞȚȐ IJȘȢ ȑȖȚȞĮȞ IJȘȞ Ș ȃȠİȝȕȡȓȠȣ țĮȚ ©ȅȚ ȖȣȞĮȓțİȢ țĮȚ ȩȜȠȚ ȝĮȢ ʌȠȣ ʌĮȓȡȞĮȝİ Ȟİȡȩ ȖȚȞȩȝĮıIJİ ĮʌȠIJȑȜİıĮȞ ȝİȖȐȜȠ ȖİȖȠȞȩȢ ȝȠȪıțİȝĮ ȖȣȡȑȥĮȝİ Įʌǯ IJȘȞ ȀĮȜȜȠȞȒ ȑȞĮ ȝʌȠȣȡȝȐ țĮȚ įİȞ ȝĮȢ ȑįȦıĮȞ ǻİȞ ȑȤȠȣȝİ ȝʌȠȣȡȝȐ ȖȚĮ IJȠ ȉȗȠȣȝĮȧȜȒ ©dzȡșİ țȩıȝȠȢ țĮȚ ȞIJȠȣȞȚȐȢ ʌȡȩıijȣȖİȢ Įʌȩ IJĮ ȖȪȡȦ ȤȦȡȚȐ IJȠȣȢ İȓʌĮȞ Įʌǯ IJȘȞ țȠȚȞȩIJȘIJĮ ȀĮȜȜȠȞȒȢ Ǽ ĮȣIJȩ ȒIJĮȞ țĮȚ IJȠȣȢ ȝȠȣıĮijȚȡȑȥĮȝİ ıIJĮ ıʌȓIJȚĮ ȝĮȢ dzȡșİ țĮȚ Ƞ Με απόλυτη επιτυχία στέφθηκαν οι 3ημέρες εκδηλώσεις για την ȄİıȘțȫșȘțĮȞ țĮȚ ĮʌĮȓIJȘıĮȞ țȐIJȦ Įʌȩ IJȠȞ ʌȜȐIJĮȞȠ IJȘ ǻİıʌȩIJȘȢ ʌĮʌȐįİȢ țĮȚ ȥĮȜIJȐįİȢ ȋIJȣʌȠȪıĮȝİ ıȣȞȑȤİȚĮ τοπική πανήγυρη Καλλονής προς τιμήν της Αγίας Τριάδος που įȚțȒ IJȠȣȢ țȠȚȞȩIJȘIJĮ ĭȦȞȒ ȜĮȠȪ ȠȡȖȒ șİȠȪ ǹȣIJȩ ȒIJĮȞ IJȠ ıȒȝĮȞIJȡȠ Ȃİ įĮȞİȚțȐ țĮȗȐȞȚĮ ijIJȚȐȟĮȝİ țİıțȑț țĮȚ IJȠ πραγματοποιήθηκαν από το Σωματείο «Αδελφότης Αγίας ΤριάIJĮ țĮIJȐijİȡĮȞ ȂȚĮ İʌȚIJȡȠʌȒ ʌȒȖİ ıIJȘ ȃȠȝĮȡȤȓĮ țĮȚ ȝȠȚȡȐıĮȝİ țȐIJȦ Įʌ¶ IJȠȞ ʌȜȐIJĮȞȠ ıIJȠȞ țȩıȝȠ ª δος». Το Διοικητικό συμβούλιο και τα μέλη του έδωσαν τον καλύȟİțȓȞȘıĮȞ ȠȚ įȚĮįȚțĮıȓİȢ ȈIJȚȢ ĮȡȤȑȢ IJȠȣ ȈİʌIJȑȝȕȡȘ IJȠȣ ǵȜĮ ȜȠȚʌȩȞ ȑȖȚȞĮȞ ȖȚĮ ȑȞĮ ȖȚĮ ȑȞĮȞ ©ȂʌȠȣȡȝȐª ǹıijĮȜȫȢ τερο εαυτό τους, προκειμένου όλοι οι επισκέπτες να φύγουν ικαǯ ȑȖȚȞİ ȝİ ȕȠȪȜĮ țĮȚ ıijȡĮȖȓįĮ Ș ȀȠȚȞȩIJȘȢ ȉȗȠȣȝĮȧȜȒ ȝİ ȩȤȚ Ǿ ıʌĮıȝȑȞȘ țȐȞȠȣȜĮ ıIJȘ ȝȑıȘ IJȠȣ ȤȦȡȚȠȪ ȒIJĮȞ ĮʌȜȐ νοποιημένοι και ευχαριστημένοι από την άρτια διοργάνωση των ʌȡȫIJȠ ʌȡȩİįȡȠ IJȠȞ ȃȚțȩȜĮȠ ȀİȡĮȝȚįȐª Ș ĮijȠȡȝȒ ĬĮ ıȣȝȕȠȜȓȗİȚ ȩȝȦȢ ʌȐȞIJĮ IJȘȞ ĮįȚĮʌȡĮȖȝȐIJİȣIJȘ εκδηλώσεων. ǹʌȩ IJȠ Ƞ ȕȚȕȜȓȠ ĮʌȠijȐıİȦȞ IJȠȣ ȀȠȚȞȠIJȚțȠȪ ȈȣȝȕȠȣȜȓȠȣ ĮʌĮȓIJȘıȘ IJȦȞ İȜİȪșİȡȦȞ ĮȞșȡȫʌȦȞ ȞĮ ȠȡȓȗȠȣȞ IJȘ ȝȠȓȡĮ ĮȞIJȚȖȡȐijȦ IJȠȣȢ ȝİ ȑȞĮȞ ıȣȝȕȠȜȚıȝȩ İʌȓțĮȚȡȠ ȩıȠ ʌȠIJȑ ȐȜȜȠIJİ Ο πρόεδρος του συλλόγου, Θεόφιλος Μυζίκας, δήλωσε: «Νιώθω ȂȩȞȠ ʌȠȣ IJȫȡĮ IJȠȞ ȝʌȠȣȡȝȐ IJȠȞ ȗȘIJȠȪȝİ « ȤȚȜȚȩȝİIJȡĮ ©ǼȞ ȉȗȠȣȝĮȧȜȒ ıȒȝİȡȠȞ IJȘȞ ȘȞ IJȠȣ ȝȘȞȩȢ ǻİțİȝȕȡȓȠȣ απίστευτη ευγνωμοσύνη και από την πλευρά μου θα συνεχίσω να ĮȞĮIJȠȜȚțȩIJİȡĮ ĬĮ ȝĮȢ IJȠȞ įȫıȠȣȞ ȐȡĮȖİ IJȠȣ ȑIJȠȣȢ « IJȠ ȀȠȚȞȠIJȚțȩȞ ȈȣȝȕȠȪȜȚȠȞ ĮțȠȪıĮȞ IJȠȞ προσπαθώ για τον τόπο μου με κάθε τρόπο». ǹȡȖȪȡȘȢ Ȇ ȀİȡĮȝȚIJȗȒȢ ʌȡȩİįȡȠȞ țĮȚ ȜĮȝȕȐȞȦȞ ȣʌ¶ ȩȥȚȞ IJȠȣ IJȠ ȦȢ ȐȞȦ įȚȐIJĮȖȝĮ

Πανηγύρι Αγίας Τριάδας

Σκανδιναβικό μοντέλο εκπαίδευσης στο Μετόχι Εφημερίδα «Πολιτικά» Συντάκτης: Νατάσα Παπανικολάου Απόσπασμα «Μια πραγματική όαση γαλήνης και αναψυχής. Παράδοση και ποιότητα. Τοπίο και πολιτισμός. Ευταξία και επαγγελματισμός. Απλότητα και ζωή στη φύση. Βίωμα και εκπαίδευση. Οι «ίσκιοι της γης» του Χέλντερλιν και οι «ψαλμοί του ήλιου» του Ελύτη! Ευλογία…», γράφει ο Βαγγέλης Παυλής, Διδάκτωρ του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για το Μετόχι των Αγίων Αναργύρων στη Μονή Λειμώνος, το μοναστήρι αυτό του 16ου αιώνα, στο οποίο κάθε χρόνο συντελείται μια μοναδική συνάντηση. Σε αυτόν τον μαγευτικό τόπο εδώ και 22 χρόνια κάθε καλοκαίρι διαμένουν, σιτίζονται και διδάσκονται φοιτητές του Νορβηγικού Πανεπιστημίου του Agder…. «Το πανεπιστήμιο ανακαινίστηκε, με σεβασμό απολύτως στην ταυτότητά του, για να χρησιμοποιηθεί για σεμινάρια, μαθήματα και διαλέξεις με αντικείμενο τη φύση, τον άνθρωπο, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, τις παραδόσεις, την οικολογία, την κουλτούρα», συμπληρώνει ο Βαγγέλης Παυλής.

Τέλος, ο Βαγγέλη Παυλής καταθέτει την άποψη του για την μοναδικότητα της συνάντησης στο Μετόχι Αγίων Αναργύρων. «Σκέφτομαι ότι θα μπορούσε να γίνει μια καταγραφή τέτοιων χώρων, να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αξιοποίησης τους, για να προσελκύσουμε ερευνητές ή περιηγητές ή εναλλακτικούς τουρίστες του εξωτερικού. Το προϊόν της Λέσβου δεν είναι «ήλιος, θάλασσα και…λίγο απ’ όλα» που απευθύνεται στο μαζικό τουρίστα (όπως λένε και πράττουν οι αυτοδιοικητικοί μας — και όχι μόνο…), αλλά «φύση και πολιτισμός», σε συνδυασμό με την τοπικότητα, την ποιότητα και την καινοτομία, το οποίο αφού προετοιμαστεί καταλλήλως από άποψη διαχείρισης, πρέπει να απευθύνεται στοχευμένα σε τέτοιες ειδικές ομάδες ανθρώπων».

Αθλητικά Σε μια ακόμη τεράστια καταξίωση προέβη πριν από λίγο η Καλλονιάτισα σπρίντερ Γρηγορία Κεραμιδά, όπου μετά την κορυφή στα 100μ χθες, κέρδισε τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ελλάδος και στα 200μ! Η πρώτη σπρίντερ του Α.Ο. Αρισβαίου Καλλονής έκανε "ντάμπλ", αφού αναδείχθηκε για δεύτερη φορά πρωταθλήτρια Ελλάδος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα που διεξάγεται στην Πάτρα, στο Παμπελοπονησιακό στάδιο. Η Γρηγορία τερμάτισε στα 200 μέτρα με χρόνο 23.16 και είναι η καλύτερη της επίδοση!

21 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Επιστημονικά θέματα

Εγκαύματα και αντιμετώπιση, χρήσιμες συμβουλές Έγκαυμα είναι η βαριά κάκωση του δέρματος και των βλεννογόνων και προκαλείται από την επίδραση θερμικών, χημικών ή ηλεκτρικών αιτίων. Η φωτιά, ο ήλιος, τα χημικά, τα καυτά υγρά ή αντικείμενα και ο ηλεκτρισμός είναι από τις κύριες αιτίες που μπορεί να μας προκαλέσουν κάποιο έγκαυμα. Η πλαστική χειρουργική δημιουργήθηκε από την ανάγκη να επανορθώσει τις σοβαρές παραμορφώσεις που προκύπτουν από αυτά, όπως και απο τραυματισμούς ή διάφορα άλλα ατυχήματα. Το δέρμα, που συνήθως πλήττεται από όλες αυτές τις καταστάσεις, είναι το πιο μεγάλο όργανο του σώματός μας και είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να μας προστατεύει από την είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Χρέος μας να το προστατεύουμε και να περιορίζουμε όσο μπορουμε καταστάσεις που το βάζουν σε δοκιμασία, όπως την ηλιοθεραπεία που το απειλεί με καρκίνο του δέρματος,. Πολύ σοβαρά εγκαύματα μπορεί να προκληθούν και από τα οικιακά ατυχήματα, που θέλουν προσοχή κυρίως στα παιδιά. Αν, λοιπόν, ήδη υπήρξατε θύματα κάποιου εγκαύματος που έχει αφήσει σημάδια τα οποία δεν αντιμετωπίσατε ή βρεθείτε κάποια στιγμή στο μέλλον αντιμέτωποι με κάποιο έγκαυμα μικρό ή μεγάλο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις σωστές κινήσεις για τις πρώτες βοήθειες, καθώς και τις πιο σύγχρονες μεθόδους αντιμετώπισης των μετεγκαυματικών ουλών. Στα ελαφρά εγκαύματα καίγεται μόνο η επιδερμίδα, το εξωτερικό δηλαδή στρώμα του δέρματος, γι’ αυτό και λέγονται 1ου βαθμού εγκαύματα. Όταν το έγκαυμα περάσει και στο χόριο, το δεύτερο δηλαδή στρώμα του δέρματος, τότε είναι 2ου βαθμού έγκαυμα. Στα πιο σοβαρά εγκαύματα έχουν καεί όλα τα στρώματα του δέρματος (3ου βαθμού εγκαύματα) και μπορεί να επηρεαστούν το λίπος, οι μύες, τα νεύρα, ακόμα και τα οστά. Θα ήθελα να εφηστίσω την προσοχή σας στα παιδιά.Μην αφήνετε ποτέ το παιδί σας να παίζει με σπίρτα, αναπτήρες ή την φωτιά. Φοράτε στα παιδιά, όσο το δυνατόν, ρούχα μη αναφλέξιμα, παιδιά μικρότερα των οκτώ χρόνων χρειάζονται συνεχή επιτήρηση, μην τα αφήνετε ποτέ μόνα στο σπίτι. Δοχεία που περιέχουν ζεστό νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό πρέπει να είναι σε σημεία που τα παιδιά να μην μπορούν να τα πάρουν.

22 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Οικιακά εγκαύματα Τα οικιακά εγκαύματα συνήθως προέρχονται από τις οικιακές εστίες, από το τζάκι ή από χρήση χημικών και είναι τα πιο συνηθισμένα. Τα μικρά εγκαύματα επουλώνονται συνήθως μετά από μία με δύο εβδομάδες χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία. Αρκεί να δροσίσετε την καμένη περιοχή με κρύο νερό βρύσης ή να κάνετε κρύες κομπρέσες. Αν το έγκαυμα προέρχεται από χημική ουσία, ξεπλύνετε αμέσως το δέρμα από αυτήν με δροσερό νερό. Μια καταπραϋντική λοσιόν θα βοηθήσει επίσης, ενώ η εφαρμογή στη συνέχεια μιας ενυδατικής κρέμας θα επιφέρει την υδατική ισορροπία και την ελαστικότητα του δέρματος, αν φυσικά το έγκαυμα είναι ελαφρύ. Μην σπάσετε τις μικρές φουσκάλες που ενδεχομένως εμφανιστούν. Αν, ωστόσο, οι φουσκάλες σπάσουν, καθαρίστε απαλά την περιοχή με ουδέτερο σαπούνι και νερό, εφαρμόστε αντιβιοτική αλοιφή και καλύψτε το έγκαυμα με έναν επίδεσμο με αντικολλητική γάζα. Μην ανάβετε το τζάκι ή το μπάρμπεκιου με οινόπνευμα. Απομακρύνετε τα καυτά υγρά και τις κατσαρόλες από τις εστίες και τοποθετήστε τα σε ασφαλή σημεία. Φοράτε γυαλιά και γάντια όταν χρησιμοποιείτε χημικές ουσίες. Διαβάζετε προσεχτικά το φύλλο οδηγιών.

Ηλιακά εγκαύματα Είναι αυτά που ανήκουν στην κατηγορία εγκαυμάτων απο ακτινοβολίες.Κατά τη διάρκεια της ηλιοθεραπείας συνήθως δεν είναι τόσο αντιληπτό ότι μπορεί να καιγόμαστε. Ένα ηλιακό έγκαυμα τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από κοκκίνισμα της περιοχής, φαγούρα, πόνο και σε πιό σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζονται και φουσκάλες. Συνήθως δεν εμφανίζεται κατά την έκθεσή μας στον ήλιο, αλλά αρχίζει να φαίνεται μισή ώρα περίπου αφού έχουμε απομακρυνθεί από αυτόν. Τότε βάζουμε δροσερά επιθέματα, καθώς και ειδικές καταπραϋντικές κρέμες για να απαλύνουν τον πόνο. Για να αποφευχθεί η μόλυνση θα πρέπει η περιοχή να διατηρείται καθαρή. Αφού περάσουν λίγες μέρες και τα σημάδια από το ηλιακό έγκαυμα δεν έχουν φύγει, μπορείτε να βάλετε κάποια αναπλαστική κρέμα. Αν το έγκαυμα είναι πιο βαθύ, ο για-

τρός, αν το κρίνει σκόπιμο, θα σας συστήσει και την εφαρμογή φαρμακευτικής κρέμας από άργιλο (ιδιαίτερα αποτελεσματικός στην επούλωση) ή στεροειδείς κορτιζονούχες κρέμες. Επειδή όμως όπως έλεγε και ο πατέρας της ιατρικής, ο Ιπποκράτης "Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν", να φοράμε πάντα αντιηλιακό υψηλού δείκτη προστασίας και όσο το δυνατόν μικρότερη έκθεση στον ήλιο. Για τις μετεγκαυματικές ουλές επιστρατεύονται πιο δραστικές μέθοδοι, της αισθητικής πλέον πλαστικής χειρουργικής.

•Πιεστικά επιθέματα Πρόκειται για επιθέματα σιλικόνης τα οποία τοποθετούνται πάνω στην καμένη περιοχή όταν πια έχει κλείσει το έγκαυμα και αρχίζει να βελτιώνεται η ουλή. Τα εν λόγω επιθέματα μένουν πάνω στο καμένο δέρμα όλη την ημέρα προκειμένου να πιέσουν τις μετεγκαυματικές ουλές και να βελτιωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η όψη τους.

•Μεταμόσχευση δέρματος Με αυτήν την τεχνική τοποθετείται ένα μπαλόνι που λέγεται διατατήρας δέρματος κάτω από το δέρμα, δίπλα στο έγκαυμα, σε μια περιοχή που δεν έχει καεί. Στη συνέχεια, επί τρεις μήνες, ο πλαστικός χειρουργός φουσκώνει σιγά-σιγά το μπαλόνι και ξεχειλώνει το γύρω δέρμα, που είναι υγιές, αφαιρεί το καμένο και τοποθετεί το πλεονάζον δέρμα στο σημείο που ήταν το έγκαυμα.

•Καλλιέργεια δέρματος Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σε εκτεταμένα εγκαύματα. Ο πλαστικός χειρουργός παίρνει ένα υγιές μικρό κομμάτι δέρματος

από άλλο σημείο και το στέλνει σε εξειδικευμένα εργαστήρια , όπου ειδικοί το καλλιεργούν κάτω από ειδικές συνθήκες και το στέλνουν πίσω μεγαλύτερο, ώστε να τοποθετηθεί στην καμένη περιοχή. Μπορεί να φαίνεται ιδανικό όλο αυτό, αλλά έχει και κάποια μειονεκτήματα σε ό,τι αφορά το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Το συγκεκριμένο δέρμα είναι πιο λευκό και πιο λεπτό από το υπόλοιπο δέρμα. Η μεταμόσχευση αυτή γίνεται μόνο από το δικό σας δέρμα, δεν μπορεί να γίνει μεταμόσχευση δέρματος άλλου δότη παρά μόνο από μονοζυγωτικό δίδυμο.

•Ιδιαίτερες τεχνικές Όταν το έγκαυμα βρίσκεται σε περιοχές με κίνηση, όπως τα άκρα και το πρόσωπο, μπορεί να προκαλέσει και δυσκαμψία, οπότε απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές για να αποφευχθούν λειτουργικές ανωμαλίες και να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αισθητικό αλλά και λειτουργικό αποτέλεσμα.

Ευχαριστούμε τον Dr. Δημήτρη Αγορογιάννη, πλαστικό χειρουργό, για τις χρήσιμες συμβουλές του. ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

23

Δύο ετών προσπάθειa

Η

αγάπη μας για τη Μουσική και την Καλλονή μας, πριν δύο χρόνια, μας οδήγησε στο να ανοίξουμε Μουσική Σχολή στην Καλλονή με σκοπό να συμβάλουμε και εμείς στην καλλιέργεια αλλά και στην αναγνώριση των Μουσικών Σπουδών. Με τη βοήθεια του Θεού, την αγάπη και τη στήριξη των συμπολιτών μας και μετά από μεγάλη προσπάθεια ολοκληρώσαμε με επιτυχία τον δεύτερο χρόνο λειτουργίας της Σχολής μας. Στις 18 Ιουνίου 2017 στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας της Αγίας Παρασκευής, που ανήκει στο πολιτιστικό ίδρυμα ομίλου Πειραιώς, πραγματοποιήσαμε τις ετήσιες μουσικές επιδείξεις της σχολής μας και καμαρώσαμε με μεγάλη χαρά, δάσκαλοι και γονείς την πρόοδο των μαθητών μας: (μουσική) Κώστας Πατσαντζόπουλος

• Τους μικρούς λιλιπούτιους μαθητές μας, του τμήματος μουσικής προπαιδείας, που μέσα από το παιχνίδι μαθαίνουν να χαίρονται τον ρυθμό, να παίζουν όργανα, να τραγουδούν σωστά και να κατανοούν τις θεμελιώδεις έννοιες της μουσικής.

• Τους μεγάλους μαθητές μας στην εκμάθηση κλασικών και παραδοσιακών οργάνων.

• Τη μικρή αλλά σπουδαία σε απόδοση παιδική χορωδία της σχολής μας. Η ανάγκη για μουσική εκπαίδευση ήταν πάντα μέσα στον σχεδιασμό όλων των κοινωνιών. Απαραίτητο στοιχείο τόσο για την υγιή ανάπτυξη της ψυχοσύνθεσης των παιδιών μας, όσο και για τη δημιουργία ομαδικού πνεύματος και συνεργασίας. Στόχος της σχολής μας η ποιοτική αναβάθμιση της

24 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

μουσικής εκπαίδευσης στον τόπο μας και η ευκαιρία σ’ όλα τα παιδιά ν’ αναπτύξουν τη φαντασία, την αισθητική και τη δημιουργικότητά τους. Είναι γνωστό ότι άτομα που ασχολούνται με την εκμάθηση μουσικής παρουσιάζουν εγκεφαλικές αλλαγές, οι οποίες όχι μόνο βελτιώνουν τις μουσικές δεξιότητες, αλλά επεκτείνονται και σε άλλες γνωσιακές λειτουργίες, όπως η γλώσσα, η μνήμη και η προσοχή, δηλαδή αυξάνεται ο δείκτης νοημοσύνης. Η Μουσική ως πανανθρώπινη γλώσσα που είναι μπορεί να συνεισφέρει στην δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.

Ź¿ÅÌÈÁÉ ³ÅÀ ¹ ¶ ÊÆ ÃÈ¥ÊÆÍ ¡

ÖÉÁÙ ÖÔÂ ÒÙ ÑÅ ÉÏÊÔÅÕ

q ¬É ÊËÉ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð ¼È·ÆÀÄ ÌÀ ¹ÇÉÒРƼͼÆÍ·ÌÍÀ ÍÉ ÌÍà £ÉÒÌÄÆ· ÑÉÇ· ¢¼ÇÇÉÈ·Ð ¶Ì½ÉÒ É ÊËÉ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð ¼È·ÆÀÄ ÌÀ ¹ÇÉÒРƼͼÆÍ·ÌÍÀ ÍÉ ÌÍà £ÉÒÌÄÆ· ÑÉÇ· ¢¼ÇÇÉÈ·Ð ¶Ì½ÉÒ q ¬¼ ¼Ä¿Ä¨ ÒÉ»ÈÍ¼Ä ÌÍà ¼ÂÀ¸¼ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð À ËÉ ¼Ä¿À¸¼ ¼ ¹ ÍÃÈ ÃÇÄƸ¼ ÍÏÈ ÍÀĮ̀ËÏÈ ¶ÏÐ À ͨ ÀÍÊÈ ¬¼ ¼Ä¿Ä¨ ÒÉ»ÈÍ¼Ä ÌÍà ¼ÂÀ¸¼ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð À ËÉ ¼Ä¿À¸¼ ¼ ¹ ÍÃÈ ÃÇÄƸ¼ ÍÏÈ ÍÀĮ̀ËÏÈ ¶ÏÐ À ͨ ÀÍÊÈ ªÄ ȶÉÄ ËÉÀÍÉÄ ¨ÓÉÈÍ¼Ä Âļ ͼ Í · ¼Í¼ ÉÒÌÄÆÊÈ Ì ÉÒ¿ÊÈ ÀÇÇÃÈÄÆÊÈ Æ¼Ä Å¶ÈÏÈ ¼ÈÀ ÄÌÍà ¸ÏÈ q ªÄ ȶÉÄ ËÉÀÍÉÄ ¨ÓÉÈÍ¼Ä Âļ ͼ Í · ¼Í¼ ÉÒÌÄÆÊÈ Ì ÉÒ¿ÊÈ ÀÇÇÃÈÄÆÊÈ Æ¼Ä Å¶ÈÏÈ ¼ÈÀ ÄÌÍà ¸ÏÈ q £¼Î¼¸ÈÉÒÈ ÆǼÌÌÄƨ ¼Ë¼¿ÉÌļƨ Æ¼Ä Ì»ÂÑËÉȼ ÉÒÌÄƨ ¹Ë¼ȼ £¼Î¼¸ÈÉÒÈ ÆǼÌÌÄƨ ¼Ë¼¿ÉÌļƨ Æ¼Ä Ì»ÂÑËÉȼ ÉÒÌÄƨ ¹Ë¼ȼ q £¼Î¼¸ÈÉÒÈ ÎÀÏ˸¼ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð ÄÌÍÉ˸¼ ÉËÁÉÇɸ¼ É˼ÈÉÂÈÏ̸¼ ÌÉÇÁ¶Ó ÈÍÄÆͶ £¼Î¼¸ÈÉÒÈ ÎÀÏ˸¼ ÍÃÐ ÉÒÌÄÆ·Ð ÄÌÍÉ˸¼ ÉËÁÉÇɸ¼ É˼ÈÉÂÈÏ̸¼ ÌÉÇÁ¶Ó ÈÍÄÆͶ ¼ÈÊÍÀ˼ ÎÀÏËÃÍÄƨ ÒÓ¼ÈÍÄÈ· ÆÆÇÃÌļÌÍÄÆ· ÉÒÌÄÆ· ÑÉËÏ¿¸ÀÐ Æ¼Ä É˼ÈÄƨ Ì»ÈÉǼ ¼ÈÊÍÀ˼ ÎÀÏËÃÍÄƨ ÒÓ¼ÈÍÄÈ· ÆÆÇÃÌļÌÍÄÆ· ÉÒÌÄÆ· ÑÉËÏ¿¸ÀÐ Æ¼Ä É˼ÈÄƨ Ì»ÈÉǼ

­­ÄÈ·ÂÐɽ Á ÅÇÊÅÉÐɹ½Ñ

ÄÈ·ÂÐɽ Á ÅÇÊÅÉÐɹ½Ñ

»ÌÁÑ ÁÅÎÊÓÌù½Ñ ÁÓη̽ ½Ì½ÍÇÁÓ¸ ǽŠ»ÌÁÑ ÁÅÎÊÓÌù½Ñ ÁÓη̽ ½Ì½ÍÇÁÓ¸ ǽŠǽŠ©¾¾½Î½ ǽŠ©¾¾½Î½

2017

26

̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

2017

̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

˽̀˼˿µ˿˼˽˹² ζωή κοινωνική

˹˼­˻²˹˼² ¬̇̎̍¾

̀ ˹ÆÄÅÂ̇ž̍à ̂¶ÄÅ̇̏¼Ã ̌¶¾ ¼ ˷¾̌¶ÅºÂ̊̏¼ ±¶Á̇ Á¶̏ź̓ż̌¶̏ Äż̏ ˽¶¿¿̍̏̉

˸¶ÁÅ̊ĺ¾Ã

˸¶ÁÅ̊Ľ¼̌º Å̍ ¶¸̍Â̇̌¾ Å̍Æ ˹ÆÄŶÅ̊̍Æ ̂¶ÄÅ̇̏¼ ̌¶¾ żà ˷¾̌¶ÅºÂ̊̏¼Ã ±¶Á̇ ̌¶¾ ̈¿¶·º Å̍ ̒̏̍̎¶ ¬º̔¸¾̍Ã

˸¶ÁÅ̊Ľ¼̌º Å̍ ̌̍¾ÅÄ̇̌¾ Å̍Æ ˹ÆÄŶÅ̊̍Æ ˾Á̊¼ ̌¶¾ żà ²Áƾ¹̍̓¿¶Ã ˽ºÂ¶̎¾¹̇ ̌¶¾ ̈¿¶·º Å̍ ̒̏̍̎¶ ˼Ê̇̏​̏¶

˸¶ÁÅ̊Ľ¼̌º Å̍ ̌̍¾ÅÄ̇̌¾ Å̍Æ ˼Ê̇̏​̏¼ ±ºÅ¾Ż¾̌¿̉ ̌¶¾ żà ˹¿̈̏¼Ã ˽̍ÆÅÄ̍̓ ̌¶¾ ̈¿¶·º Å̍ ̒̏̍̎¶ ²ÅÆ¿¾¶̏̉

²̃˿­́̀˾˹² ±́̀² ̂̀ ±˹́˼̀­˼˽̀ ±̀²˷ ²˹ ˹̃́µ

²˷́˷˿̂̀² ˸˷˸¯˷­˹¯¯˻²

˷®˻˿˷ ˾˼²¬˼́˻

˼¬˿˷̂˼̀² ˷̂²˼˽˾±˷²˻²

˷˼˽˷̂˹́˼˿˻ ˿˼˽̀¯˷˽˻

˷¬¬˹¯˼˽˻ ˾˷¯˷˽̀̃

̀́˹²̂˻² ˾±˷²˹˷²

˺˷̄˷́˼̀̃ ˷®˻˿˷

• Ο Κωνσταντίνος Πιτσώνης και η Βασιλική Κεφάλα ˾˷́µ ˿˹˾̂²˷

παντρεύτηκαν στην Καλλονή ­˻˾˻̂́˼̀² ³˷³̀̃̂˹¯˻²

˷˿˿˷ ˾˷¯¯˻ ˽˷́˷˾˷˿µ¯˻ παντρεύ• Ο Σταύρος Κουνόγλου και η Ελπίδα Νταούνη ˷¬¬˹¯˼˽˻ ˸˹́​́̀̃

τηκαν στην Καλλονή ¬˹µ́¬˼̀² ˽˷¯˻˾˹́˻²

˹̃²̂́˷̂˼̀² ̄˷̂˺˻˾±˹¯˷˿̂˹́˻²

˹̃˷¬¬˹¯̀² ˷˼˸˷¯˼µ̂˻²

• Η Μαρία Κυδωνιάτου – Μπερτάχου και ο Νικόλαος ˿˼˿˻ ±¯˷̂µ˿̀² ̄́̃²˷˿®˻ ±˷±˷¬́˻¬̀́˼̀̃ Μπερτάχος που διαμένουν στην Αθήνα απέκτησαν ˷́˼²̂˹˼­˻² ˸˷˽˼́¯˻²

κοριτσάκι το φθινόπωρο του 2016. ˸˷²˼¯˹˼̀² ¯˷¬̀̃̂˷́˻²

˾˷́˼˷ ˽̀̃̂́̀̃¯˻

˹¯˹˿˻ ˽̀˾˿˻˿˷˽˻

˾˼̄˷˻¯ ˽˷˺˷˿̂˺̀¬¯̀̃

• Βαπτίσθηκε το αγοράκι του Γεωργίου Πασχαλίδη και ˽µ˿ ˿˷ ˸˷˽˽˷ ˽̃́˼˷˺˻ της Νικολέτας Καπαρελιώνη και έλαβε το όνομα Κων­˻˾˻̂́˷ ˽˷³˼­̀̃

σταντίνος. ±˹́˼˽¯˻² ˽˷́˹˽̀²

• Βαπτίσθηκε το αγοράκι του Γεωργίου Χρυσοπούλου ˷˿̂˼¬̀˿˻ ˾µ́̀̃

˸˷²˼¯˹˼̀² ±˷±˷­̀±̀̃¯̀² και της Δήμητρας Δαρδαμάνη και έλαβε το όνομα Ιωάν˷±̀²̂̀¯̀² ̂²˼̂²˻² ˷¯˹° ̂²˹́˹˾˹¬˽¯˻

νης. ˷˿̂µ˿˼̀² ­̀̃˽˹¯¯˻²

• Βαπτίσθηκε το αγοράκι του Κωνσταντίνου Πιτσώνη και ˾˼̄˷˻¯ ˽˷˺˷˿̂˺̀¬¯̀̃

¬˼̀² ­˻˾˻̂́˷² ˽˷˺˷˿̂˺̀¬¯̀̃ της Βασιλικής Κεφάλα και έλαβε το όνομα Γεώργιος. ˹˼² ˾˿˻˾˻ ±˷˿˷¬˼µ̂˻ ²˷˽˷¯˻

˿˼˽̀¯˷̀² ¬˼̀˸˷˿˻²

˼µ˷˿˿˻² ˷¬̀́˷²̂̀²

• Η Ευδοξία Δουρουδή στις 3 Φεβρουαρίου ²̀³˼˷ ²̂̃¯˼˷˿˹¯¯˻

• Η Μερόπη Σταθέλλη στις 9 Φεβρουαρίου ˾˷˼́˻ ²̂̃¯˼˷˿˹¯¯˻ ­˻˾˻̂́˼̀² ˽̀̃̂́̀̃¯˻² • Ο Γεώργιος Γρημάνης στις 12 Ιουνίου ˷®˻˿˷ ˷®˷˿˷²̀±̀̃¯̀̃

γάμοι

γεννήσεις βαπτίσεις

πένθη

• Η Αθηνά Σταθέλλη έδωσε 50 Ευρώ εις μνήμην της μητέρας της Μερόπης Σταθέλλη.

• O Αντώνης Τσερεμέγκλης σύζυγος της Ραλλίτσας Ναλπάντη

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

27

2

2017

̂˷ ˽˷¯¯̀˿˼˷̂˼˽˷

ƐưƮƲƸưƨƬƝ ƠƬƠơƮƪƝ ƦƫƤưƞƣƠƱ ȅ ȈȪȜȜȠȖȠȢ ȀĮȜȜȠȞȚĮIJȫȞ ȁȑıȕȠȣ Ș ȅȝȠıʌȠȞįȓĮ ȁİıȕȚĮțȫȞ ȈȣȜȜȩȖȦȞ ǹIJIJȚțȒȢ ȅȁȈǹ ȅ ǻȒȝȠȢ ȁȑıȕȠȣ Ș ȆİȡȚijȑȡİȚĮ Ǻ ǹȚȖĮȓȠȣ țĮȚ Ș ǼȜȜȘȞȚțȒ ȅȡȞȚșȠȜȠȖȚțȒ ǼIJĮȚȡİȓĮ ȝİ IJȘȞ ȣʌȠıIJȒȡȚȟȘ IJȘȢ ȆĮȞȜİıȕȚĮțȒȢ ȃȑĮȢ ǿȦȞȓĮȢ įȚȠȡȖȐȞȦıĮȞ ȘȝİȡȓįĮ ȖȚĮ IJȠȣȢ ȕȚȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȝİ șȑȝĮ ©ȈIJȘ ȡȩIJĮ IJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ ȂȚĮ İțʌĮȚįİȣIJȚțȒ ȑȡİȣȞĮ ȖȚĮ IJȠȣȢ ȕȚȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣª Ș ȠʌȠȓĮ İʌȡȩțİȚIJȠ ȞĮ ʌȡĮȖȝĮIJȠʌȠȚȘșİȓ IJȘȞ ȀȣȡȚĮțȒ ǹʌȡȚȜȓȠȣ ıIJȠ ȈȣȞİįȡȚĮțȩ ȀȑȞIJȡȠ ǻȒȝȠȣ ȃȑĮȢ ǿȦȞȓĮȢ Ǿ ʌȡȦIJȠIJȣʌȓĮ IJȘȢ ǾȝİȡȓįĮȢ ȒIJĮȞ Ș

ʌȡȠȕȠȜȒ IJȦȞ ȕȚȩIJȠʌȦȞ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȝȑıĮ Įʌȩ IJȘȞ ȠȝĮįȚțȒ ȑȡİȣȞĮ ȗȦȞIJĮȞȒ ʌĮȡĮIJȒȡȘıȘ țĮȚ țĮIJĮȖȡĮijȒ IJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ Įʌȩ ȝĮșȘIJȑȢ ıȤȠȜİȓȦȞ IJȠȣ ȞȘıȚȠȪ țĮȚ IJȘȢ ǹșȒȞĮȢ ǼȆǹȁ ȀĮȜȜȠȞȒȢ Ƞ ȁȪțİȚȠ ȂȣIJȚȜȒȞȘȢ ȁȪțİȚȠ ȆȠȜȚȤȞȓIJȠȣ ȁȪțİȚȠ DZȞIJȚııĮȢ Ƞ Ƞ Ƞ ȁȪțİȚĮ ȋĮȜĮȞįȡȓȠȣ țĮȚ Ƞ ȁȪțİȚȠ ǹȖȓĮȢ ȆĮȡĮıțİȣȒȢ

ȈțȠʌȩȢ IJȘȢ ǾȝİȡȓįĮȢ ȒIJĮȞ ȞĮ ȝİIJĮįȠșİȓ Ș ȖȞȫıȘ ȖȚĮ IJȘȞ ȐȖȡȚĮ ijȪıȘ țĮȚ IJȠȣȢ ȣȖȡȩIJȠʌȠȣȢ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ʌȠȣ țȐșİ ȤȡȩȞȠ ıȣȖțİȞIJȡȫȞȠȣȞ ıʌȐȞȚĮ İȓįȘ ʌȠȣȜȚȫȞ Ș įȚİȡİȪȞȘıȘ IJȡȩʌȦȞ ʌȡȠıIJĮıȓĮȢ IJȠȣ ȚįȚĮȓIJİȡȠȣ

ĮȣIJȠȪ ʌİȡȚȕȐȜȜȠȞIJȠȢ țĮȚ IJȑȜȠȢ Ș IJȩȞȦıȘ ĮȣIJȒȢ IJȘȢ ȚįȚĮȓIJİȡȘȢ ȝȠȡijȒȢ ȠȚțȠIJȠȣȡȚıȝȠȪ ȜȩȖȦ IJȦȞ İʌȚıțİʌIJȫȞ ʌĮȡĮIJȘȡȘIJȫȞ IJȦȞ ʌȠȣȜȚȫȞ

Ǿ ǾȝİȡȓįĮ įİȞ ȝʌȩȡİıİ ȞĮ ʌȡĮȖȝĮIJȠʌȠȚȘșİȓ ıIJȘȞ ʌȡȠȖȡĮȝȝĮIJȚıȝȑȞȘ ȘȝİȡȠȝȘȞȓĮ İʌİȚįȒ įİȞ țĮȜȪijșȘțĮȞ ȠȚ ĮȞĮȖțĮȓİȢ įĮʌȐȞİȢ ȖȚĮ IJȘȞ ȝİIJĮțȓȞȘıȘ țĮȚ IJȘ įȚĮȝȠȞȒ IJȦȞ ȝĮșȘIJȫȞ IJȘȢ ȁȑıȕȠȣ ȀȡȓșȘțİ ıțȩʌȚȝȠ ȞĮ ĮȞĮȕȜȘșİȓ ȝȑȤȡȚȢ ȩIJȠȣ ʌȜȘȡȦșȠȪȞ ȠȚ țĮIJȐȜȜȘȜİȢ ʌȡȠȨʌȠșȑıİȚȢ ȖȚĮ IJȘȞ ȐȡIJȚĮ ʌĮȡȠȣıȓĮıȒ IJȘȢ

˷̏¶¸̏̔¾ļ ĺ̎̏̉à ̌̍¾̏Ê̏¾̌̉à ÁÂ̍ÄÇ̍Â̇à ǹȚıșȐȞșȘțĮ IJȘȞ ĮȞȐȖțȘ ȞĮ İȣȤĮȡȚıIJȒıȦ țĮȚ ȝȑıȦ IJȠȣ ʌİȡȚȠįȚțȠȪ ȝĮȢ IJȘ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȒ ȝĮȢ Įʌȩ IJȠ ȀİȡȐȝȚ țĮȚ ȝȩȞȚȝȘ țȐIJȠȚțȠ ǹȝİȡȚțȒȢ ȋȡȚıIJȓȞĮ īİȦȡȖȐțȘ ȈʌȪĮȡ ȖȚĮ IJȘȞ ʌȡȠıijȠȡȐ IJȘȢ ıIJȘȞ ȚįȚĮȓIJİȡȘ ʌĮIJȡȓįĮ IJȘȢ ȋȐȡȘ ıIJȚȢ ʌȡȠıȦʌȚțȑȢ IJȘȢ ± ĮșȩȡȣȕİȢ țĮȚ ȠȣıȚĮıIJȚțȑȢ ʌȡȠıʌȐșİȚİȢ ȝİ IJȘȞ ĮȝȑȡȚıIJȘ ıȣȝʌĮȡȐıIJĮıȘ IJȠȣ ıȣȗȪȖȠȣ IJȘȢ ȀȫıIJĮ ĮʌȑțIJȘıİ IJȠ ȀİȡȐȝȚ ȝĮȢ ʌȜĮIJİȓĮ țĮȚ IJĮ ȩȝȠȡĮ ȤȦȡȚȐ ȀİȡȐȝȚ ± ȆĮʌȚĮȞȐ ȐȜıȠȢ ıIJȘ șȑıȘ ȐIJȣʌȠȣ ıțȠȣʌȚįȩIJȠʌȠȣ ȅțIJĮİIJȒȢ Ƞ ĮȖȫȞĮȢ IJȘȢ ȖȚĮ IJȘȞ ʌȜĮIJİȓĮ ĮȖȫȞĮȢ ʌȠȣ ıȣȞİȤȓȗİIJĮȚ ȝȑȤȡȚ ıȒȝİȡĮ ȖȚĮ IJȘ įȚĮȝȩȡijȦıȘ IJȠȣ ȐȜıȠȣȢ ıȣȞİʌȚțȠȣȡȠȪȝİȞȘ țĮȚ Įʌȩ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȠȪȢ ȝĮȢ ʌȠȣ ʌȡȩșȣȝĮ țĮȚ ĮȞȚįȚȠIJİȜȫȢ ĮȞIJĮʌȠțȡȓșȘțĮȞ ıIJȘȞ ʌȡȩıțȜȘıȒ IJȘȢ ȩʌȦȢ Ƞ ĮȡȤȚIJȑțIJȠȞĮȢ ʌȠȜȚIJȚțȩȢ ȝȘȤĮȞȚțȩȢ Įʌȩ ȀĮȜȜȠȞȒ īȚȫȡȖȠȢ ȈȦıȦȞȓįȘȢ țĮȚ Ș ǺȚțIJȦȡȓĮ ǹȖȠȡĮıIJȠȪ ǻȚĮȜİțIJȠȪ Įʌ¶ ȩıȠȣȢ ȖȞȦȡȓȗȦ ȆȡȠıȦʌȚțȐ ʌȒȡĮ ȝȐșȘȝĮ ıȣȜȜȠȖȚțȒȢ

ȠȡȖȐȞȦıȘȢ İȡȖĮıȓĮȢ ȖȚĮ țȠȚȞȦȞȚțȩ ȑȡȖȠ ĮijȠȪ Ș ȓįȚĮ ȝĮȢ ȠȡȖȐȞȦıİ ıİ ȠȝȐįĮ ijȡȠȞIJȓįĮȢ IJȠȣ ʌȚȠ ʌȐȞȦ ȐȜıȠȣȢ ʌȠȣ ȕȡȓıțİIJĮȚ įȓʌȜĮ ıIJȠ įȘȝȠIJȚțȩ ıȤȠȜİȓȠ ȀİȡĮȝȓȠȣ ʌȠȣ ȜİȚIJȠȣȡȖİȓ İʌȓ ȤȡȩȞȚĮ ȝİ İʌȓȕȜİȥȘ ʌȐȞIJĮ IJȘȢ ȋȡȚıIJȓȞĮȢ ǼȓȝĮȚ ıȓȖȠȣȡȘ ȩIJȚ įİȞ İțijȡȐȗȦ ȝȩȞȠ IJȚȢ ʌȡȠıȦʌȚțȑȢ ȝȠȣ İȣȤĮȡȚıIJȓİȢ țĮșȫȢ țĮȚ IJȠȣ ǻ Ȉ IJȠȣ ȈȣȜȜȩȖȠȣ ȝĮȢ ĮȜȜȐ țĮȚ ȩȜȦȞ IJȦȞ ıȣȖȤȦȡȚĮȞȫȞ ȃȠȝȓȗȦ ȩIJȚ șĮ ıȣȝijȦȞȒıȠȣȝİ ȩIJȚ Ș ȋȡȚıIJȓȞĮ ȝĮȢ įȓȞİȚ ȝȐșȘȝĮ țȠȚȞȦȞȚțȒȢ İȣĮȚıșȘıȓĮȢ țĮȚ ıİȝȞȒȢ țĮȚ ĮȞȚįȚȠIJİȜȠȪȢ ʌȡȠıijȠȡȐȢ ȉȠ ǻȚȠȚțȘIJȚțȩ ȈȣȝȕȠȪȜȚȠ ıİ ĮȞĮȖȞȦȡȓȗİȚ ȋȡȚıIJȓȞĮ IJȚȝȒȢ ȑȞİțİȞ İʌȓIJȚȝȠ ȝȑȜȠȢ IJȠȣ ıȣȜȜȩȖȠȣ ȝĮȢ ȝİ ĮʌȠıIJȠȜȒ IJȠȣ ʌİȡȚȠįȚțȠȪ ȝĮȢ Ȉİ țĮȝĮȡȫȞȠȣȝİ ıȠȣ İȣȤȩȝĮıIJİ ȞĮ İȓıĮȚ ʌȐȞIJĮ țĮȜȐ țĮȚ ȞĮ ıİ ȕȜȑʌȠȣȝİ ıIJȘȞ ȚįȚĮȓIJİȡȘ ʌĮIJȡȓįĮ ʌȠȣ ȜĮIJȡİȪİȚȢ ȩıȠ ȖȓȞİIJĮȚ ʌİȡȚııȩIJİȡȠ ȤȡȩȞȠ ȋȡȣıȐȞșȘ ȆĮʌĮȖȡȘȖȠȡȓȠȣ

Εκδήλωση «Tιμή στη Γυναίκα» Από τον σύλλογο «Η Ευποιϊα» Καλλονής

Στις 22 Απριλίου, ημέρα Σάββατο, ο σύλλογος «Η Ευποιϊα πραγματοποίησε εκδήλωση με θέμα ''ΤΙΜΗ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ'' στη καφετέρια CINE CAFE στην Καλλονή. Στη διάρκεια της εκδήλωσης η κ. Τούλα Δουρουδή εκφώνησε ομιλία σχετική με τον ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία: ''Γυναίκα - εργαζόμενη μητέρα-σύζυγος''. Τιμώμενο πρόσωπο της εκδήλωσης ήταν η κ. Τριάδα Μυκωνιάτου, η οποία βραβεύθηκε από τον σύλλογο «Η Ευποιϊα» για το κοινωνικό και θρησκευτικό έργο που έχει προσφέρει στη κοινωνία της Καλλονής.

42 χρόνια κατηχήτρια σε παιδιά δημοτικού και γυμνασίου και άλλα τόσα στο ψαλτήρι της εκκλησίας. Της αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Της προσφέρθηκε ασημένια εικόνα της Παναγίας και μια ανθοδέσμη λουλούδια για να θυμάται αυτή την ιδιαίτερη στιγμή της ζωής της.

30 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Μητέρα

Ανοίγοντας τα μάτια μου κάθε στιγμή σε βλέπω να μου μιλάς να μου γελάς και να μου δίνεις το χέρι μα καθώς τρέχω δίπλα σου, για να σε αγκαλιάσω και να σου πω λόγια πολλά και άλλα τόσα μυστικά, που όλο έλεγα να πω αλλά δεν σου τα είπα, εσύ μου ρίχνεις μια ματιά μου παίρνεις όλη τη θωριά και φεύγεις πάλι μακριά. Μαμά πού πας; πού βρίσκεσαι; Παντού και πουθενά. Μακάρι να με βλέπεις. Ν’ ακούς τους ψίθυρους και κτύπους της καρδιάς μου που όλο για Σένα μου μιλούν και κλαίνε όλοι που ακούν πως έφυγες τόσο ξαφνικά χωρίς να πεις μια λέξη.... Σάλεψε ο νους μου στο άκουσμα, Σκοτείνιασε η πλάση. Θαρρώ πως ο ήλιος κρύφτηκε πίσω από τα δέντρα. Σώπασαν όλα και η σιγή μια ζάλη μου έφερε και σκοτοδίνη. Με απελπισία φώναξα και έτρεχα να βρω το αθάνατο νερό κι ένα φιλί ζωής για να σου δώσω, και μόλις έφτασα κοντά σου να σε δω άνοιξες πάλι τα ματάκια σου τα δυο, δεν είπες τίποτα, με κοίταξες και πέταξες ψηλά στον ουρανό να κατοικήσεις.... Έφυγε με τα χρόνια της, έτσι μου είπαν μερικοί παρηγοριά να δώσουν, σ’ αυτό τον ξαφνικό χαμό που δεν χωράει το μυαλό..... Τι πίκρα που έχει ο θάνατος! Τι δύναμη μεγάλη! Να ξεχωρίζει την ψυχή μέσα απ’ το σώμα και να τη στέλνει στον Θεό, στον Πλάστη όλου του κόσμου, που την αφήνει να έρχεται στη γη όποτε ορίζει Εκείνος, να μας στηρίζει στα δύσκολα να μαλακώνει τον πόνο.... Γι’ αυτό μητέρα μου καλή, αγαπημένη μάνα σε βλέπω να είσαι δίπλα μου, σε αισθάνομαι κοντά μου κάθε στιγμή κάθε λεπτό και να με προστατεύεις.... Θέλεις να είμαι δυνατή, ήρεμη δίχως θλίψη να κάνω τον πόνο προσευχή, τα δάκρυα τραγούδι να δίνω την αγάπη μου σ’ όλους που ανάγκη έχουν και να θυμάμαι τα λόγια σου τ’ απλά τ’ αγαπημένα. «Παιδί μου, προχωρά εσύ τώρα μπροστά και την ευχή μου να ‘χεις. Μη σταματάς προχώρησε. Είναι όμορφη η ζωή μας!» ( Αφιερωμένο στη μητέρα μου ΔΟΞΟΥΛΑ ΔΟΥΡΟΥΔΗ για την γιορτή της Μητέρας) Καλλονή 7-5-2017 Τούλα Δουρουδή

Το ημερολόγιο μιας μητέρας

Χωρίς να το καταλάβω πέρασαν τα χρόνια κάνοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες, αυτές που χρειάζεται ο καθένας από μας να καταβάλει για να δημιουργήσει μια σωστή οικογένεια και να εναρμονιστεί στην κοινωνία με τις λιγότερες τρικυμίες. Εγώ αυτό το παρομοιάζω με ένα μουσικό όργανο, που όταν μπορούμε να το παίξουμε σωστά, τότε η μελωδία θα βγει σωστή και όλοι θα την χειροκροτήσουν. Αλλά για ‘ολο αυτό χρειάζεται μεγάλος αγώνας και να διαθέσεις κόπο, χρόνο και λογική. Και τότε η οικογένεια θα έχει μια πορεία σωστή χωρίς πολλά προβλήματα. Πώς όμως θα το καταφέρουμε αυτό; Κατά τη δική μου γνώμη, τον πρωταρχικό ρόλο τον παίζει η μητέρα και δίνει εξετάσεις καθημερινά μεγαλώνοντας τα παιδιά της με την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση και ανατροφή τους. Θα κάνει βέβαια και λάθη, άνθρωπος είναι αλλά να μην είναι μεγάλα και οι ρωγμές γίνουν βαθιές, που θα προβληματίσουν και θα στενοχωρήσουν τους άλλους. Πολύ σπάνια βρίσκονται μέσα στην οικογένεια παντοτινή ευτυχία και ολότελα γαλήνιες και αρμονικές στιγμές. Πολλές φορές μέσα στην πορεία της ζωής μας έρχεται ο ανήφορος προς τον Γολγοθά και χάνουμε τις ισορροπίες μας. Τότε δεν πρέπει να χάνουμε το θάρρος μας. Με πρόγραμμα στο καθετί, με σύνεση και φρονιμάδα που θα τη συνοδεύει πάντα η προσευχή, ο θεός δεν θα μας αφήσει αβοήθητες. Θα μας ξαναδώσει τη γαλήνη και μάλιστα όταν υπάρχουν γερά θεμέλια. Να μην ξεχνάμε, ένας δυνατός κρίκος και σταθερός παράγοντας μέσα στην οικογένεια είναι ο πατέρας, που συνεισφέρει στη δημιουργία και στην ισορροπία της. Κρατά το τιμόνι γερά και σταθερά σαν γενναίος καπετάνιος, προσέχει τις ξέρες, και προσπαθεί με όλη του τη δύναμη να αράξει το καράβι σε απάνεμο λιμάνι, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε σήμερα. Στο τέλος όμως του ταξιδιού καμαρώνει για τα καλό ταξίδι που είχε η οικο-

γένειά του. Και τότε ευλαβικά σκύβει και ασπάζεται με ευγνωμοσύνη τη μάνα των παιδιών του. Ενώ ένα δάκρυ κυλάει στο μάγουλό του, που φανερώνει τη χαρά του που έχει φτιάξει μια σωστή οικογένεια. Καλά είναι τα ωραία λόγια μα δύσκολες οι πράξεις. Στο μακρινό ταξίδι της ζωής ο καθένας μας δίνει εξετάσεις στην κοινωνία που ζούμε, και παίρνουμε βαθμό σύμφωνα με το πώς φερόμαστε μέσα σ’ αυτήν. Τώρα που πέρασαν τα χρόνια, ο καθένας γονιός στο τέλος της πορείας του θέλει να αποταμιεύσει αγάπη στη ζωή του απ’ όλους και προπαντός απ’ τα παιδιά του για να την πάρει μαζί του στο μεγάλο ταξίδι. Γιατί είναι η μόνη αποσκευή που επιτρέπεται να πάρεις μαζί σου. Και τότε ανταμείβεται για όλα όσα έχει προσφέρει στη ζωή του. Σας επίλογο θα σας διηγηθώ τη συζήτηση που έκανε ένας καθηγητής με τους φοιτητές του. Ζήτησαν κάποτε οι φοιτητές απ’ τον κύριο καθηγητή τους να τους πει μια φράση για το νόημα της δικής του ζωής. Τότε αυτός έγραψε σ’ ένα χαρτί την απάντηση και ζήτησε απ’ τους φοιτητές του να μαντέψουν τι είχε γράψει. Ύστερα από μερικά λεπτά σιωπής και σκέψης, ένας φοιτητής εξέπληξε τον καθηγητή του λέγοντας: «Το νόημα της ζωής σας, κύριε καθηγητά, είναι να ευγνωμονείτε τη μητέρα σας, γιατί ό,τι γίνατε μέχρι σήμερα το οφείλετε σε κείνη, και, καθώς μας έχετε πει, πάντα αντηχούν στα αυτιά σας οι συμβουλές της και η φράση που έλεγε «παιδί μου, ό,τι και να σου συμβεί στη ζωή σου, μην το βάζεις κάτω, κάνε τον σταυρό σου και προχώρα. Και πάντα θα έχεις την ευχή μου σαν φυλακτό και όλα θα τα ξεπερνάς και θα είσαι νικητής.» Τελικά ο φοιτητής είχε μαντέψει σωστά. Χρόνια πολλά σε όλες τις μητέρες του κόσμου! Βασούλα Αλβανού

31 ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ