INDEX
04 Tiny house 06 Welcome home 08 Wat ben ik? 10 Herkomstlanden 12 You count 14 Thuis 16 Build together 18 The basics 20 You count 22 Prototype 24 Your home 26 Brief van.. 28 Kunst zegt meer 30 Learn 32 Colofon
“DE HULP VAN DE BEWONERS ZELF IS HET ALLER BELANGRIJKSTE”
Welcome home, alles is nieuw. Het land, de taal, de cultuur en het eten.
Zo’n vreemde omgeving is voor niemand in het begin “like home�. Je thuis voelen doe je pas als je hart het toe laat. Toch kunnen wij je hierin een handje helpen. Ons doel is om jullie een eigen plek te geven. Een plek om te wonen, leven, lachen, te huilen, om gelukkig te worden. Een thuis plek ziet er voor iedereen anders uit. Het is daarom van belang dat de bewoner inspraak heeft. De eigen identiteit terug laten komen in hun eigen woon omgeving. De hulp van de bewoner zelf is het aller belangrijkste.
WANNEER BEN JE EEN VUCHTELING? Wanneer is iemand een vluchteling? Dit is bepaald in het Vluchtelingenverdrag. De meeste vluchtelingen in Nederland zijn hier ooit als asielzoeker naartoe gekomen.
Gegronde vrees voor vervolging Volgens het Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De vluchteling kan in eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging. In Nederland krijgt hij een asielvergunning en de garantie dat hij niet wordt teruggestuurd naar zijn eigen land. Verder krijgt hij een aantal bijzondere rechten, zoals toegang tot de arbeidsmarkt. Dat stelt hem in staat een nieuw bestaan op te bouwen.
WIE IS ASIELZOEKER? Een asielzoeker is iemand die de bescherming van een ander land inroept. Hij vraagt daarmee in dat land asiel aan. Volgens het Vluchtelingenverdrag Het land waar asiel wordt gevraagd moet nagaan of de asielzoeker valt onder het Vluchtelingenverdrag. Dit gebeurt in de asielprocedure. Volgens het Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. In Nederland beslist de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de a sielaanvraag en of de asielzoeker erkend wordt als vluchteling.
TEKST: vluchtelingenwerk.nl
HERKOMSTLANDEN V
SYRIË 9.475 ERITREA 3.927 SOMALIË 896 IRAK 734 IRAN 557 AFGHANIS A
VAN VLUCHTELINGEN DE HOEVEELHEID ASIEL AANVRAGEN
IN 2014
NEDERLAND
STAN 500 ARMENIË 156 CHINA 129 SIERRA LEONE 82 GUINEE 78 SRI LANKA 67
Sahar Ahmed, Columnist at Voorbeeld Allochtoon Kopstudent docent economie & moslima met veel ambitie en wilskracht. Haar specialisatie en interesse liggen bij onderwijs, organisatie, motiveren, talentmanagement en ontwikkeling. In haar vrije tijd is zij op de tennisbaan te vinden. De Pakistaanse cultuur en de islam zijn haar identiteit. Je bent een gelukkige student of gelukkig met je gezin. Je doet je werk, ontspant thuis met je vrienden en de volgende dag gaat precies op dezelfde manier. De een is serieuzer met zijn werk en de ander houdt van feestjes, plezier en sport. Opeens komt een einde aan je gelukkige leven. Er is oorlog, mensen maken elkaar af. Je bent niet veilig, je glimlach is voorbij. Je leeft van dag op dag. Je toekomst is niet meer zeker. Je hebt misschien kinderen waar je veel om geeft. Vrienden die je niet meer ziet. Je beseft dat je niet meer veilig bent in je eigen land. Je wordt gedwongen om uit je huis en je gelukkige leven te vluchten. Je kiest er niet voor, maar je wordt gedwongen. Je kiest voor het onbekende. Een pad waar je niet weet waar dat eindigt. Niemand die je kan vertrouwen.
Je stapt in een boot waarbij je weet dat de kans groot is dat je het niet gaat overleven. Toch kies je voor iets waar een klein beetje hoop in zit. Je weet dat als je in je eigen land verblijft, je het zeker niet zal overleven. Je zit in de boot en je ziet je gezin of vrienden die het niet overleven of met moeite volhouden. Het breekt je hart. Alles is weg, je glimlach, je werk, je geluk en je zin in het leven. Toch zit je in de boot en doe je je best om ergens te komen waar je zekerheid hebt op het leven. Je denkt niet eens aan je gelukkige leven, maar je denkt aan stabiliteit, je basisbehoefte en natuurlijk aan je gezin of familie. Ineens kom je aan in een ander land. Je hebt de reis met de boot overleefd. Opgelucht, verhongerd en met nauwelijks energie probeer je toch ergens kracht vandaan te halen om uit de boot te stappen. Op zoek naar stabiliteit in je leven, weg van de angst waar je in terecht bent gekomen. Je weet niet waar je bent. Je kent de naam van het land, maar niet de mensen, de taal of de cultuur. Je hoopt op begrip en je bent blij als je de mensen ziet. Maar wat krijg je ervoor terug? Mensen die aan zichzelf denken, bang zijn dat jij hun plekken gaat in nemen. Sta je er bij stil dat vluchtelingen vechten tussen het leven en dood? Besef je dat zij op zoek zijn naar de basisbehoefte en niet naar geluk. Basisbehoefte bestaat puur uit veiligheid, eten en onderdak. Deze mensen denken er geen seconde aan om een succesvol leven te leiden in het zogenaamde Nederland. Zij denken aan hun veiligheid. Maar hoe kan het dan dat er zo slecht over de vluchtelingen wordt gedacht? Vluchtelingen zijn ook mensen die tegen hun wil hun thuisfront hebben achtergelaten. Hoe zou jij je voelen als jouw leven opeens in elkaar stort en je in een onbekend land als een stuk vuil wordt behandeld? Lieve mensen van Nederland, verplaats je even in de wereld van de vluchtelingen. Je houdt het niet eens een dag vol om zo te leven. Mijn complimenten naar de vluchtelingen! Ondanks alle tegenslagen vechten zij om te leven. Wij mogen een voorbeeld aan ze nemen. Nou weet ik dat dit artikel niet de mening van de massa zal veranderen, maar ik hoop dat je voor even voelt hoe de vluchtelingen zich kunnen voelen en hoe zij leven. Laten we heel eerlijk zijn, we weten gewoon niet hoe die vluchtelingen zich voelen. Wees liefdevol naar elkaar!
TEKST: Sahar Ahmed REDACTIE: voorbeeld-allochtoon.nl
SAFE HAVEN Samen een nieuwe toekomst opbouwen, Samen opzoek naar een eigen plek, Samen op naar een betere weg.. Iedere bewoner wordt voorzien van een eigen huis. Dit uit zich in de vorm van een container. De container is relatief goedkoop en kan overal geplaatst worden. Maar de container alleen is niet voldoende. De container is niet per direct een gezellige plek om thuis te komen. De metalen muren maken het kil. Een gevoel van opgesloten zitten. Een gemis van de eigen cultuur. Daarom is het idee om een gezamelijk project te starten. De container moet niet meer als een “container” worden gezien. De bewoners moeten inspraak hebben op hoe hun eigen plek eruit gaat zien. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt. De bewoners krijgen per gezin een container aangeboden. Deze is voorzien van de basis middelen. Zoals gas, water, licht, een toilet, douche en keuken. De omvang van een gezin kan in personen verschillen. Daarom is er ook de mogelijkheid om een extra container aan te schaffen als familie. De containers die extra aangeschaft kunnen worden zijn er in verschillende formaten. Deze extra container kan dan boven op de basis container worden geplaatst. Zodat een groter gezin genoeg leefruimte heeft. Nu de bewoners voorzien zijn van de basisbehoeften gaan we ons richten op de sfeer in en rondom de woning. De sfeer wordt bepaald door bijv. het behang, de kleuren in de container etc. De bewoners hebben de keuze uit verschillende soorten behang, kleuren, vloeren. Zij kunnen hieruit zelf een keuze maken. Doordat er meubels in een woning staan wordt het comfortabel en leefbaar. Er zijn verschillende materialen beschikbaar zoals; hout, plastic, metaal, en steen. Ook zijn er verschillende stoffen en kleden beschikbaar. Het is de bedoeling dat de bewoners zelf gaan bouwen aan deze meubels. Maar dit doen ze niet alleen. Samen met een groot team bestaande uit ontwerpers, architecten, kunstenaars en vakmannen werken ze samen. Om van hun container hun eigen huis te maken waarin hun eigen identiteit centraal staat. De bewoners gaan zelf de muren behangen, hun tafel in elkaar zetten en hebben de gelegenheid om zelf decoratie atributen te maken zoals; schilderijen, beelden, en foto’s. Het is niet alleen fijn dat de bewoner zelf de gelegenheid heeft om de container in te richten en het helemaal eigen te maken. Het is namelijk ook erg belangrijk dat de bewoner zinvol bezig kan zijn zodra ze zich hier vestigen. Gebrek aan werk is er namelijk in Nederland voor deze mensen. Daarom geven wij ze door dit project de gelegenheid om iets nuttigs te doen. Ze leren omgaan met elkaar. Maar ook omgaan met de Nederlandse cultuur op een subtiele manier. En zo leren wij ook van de bewoners. Zij laten ons zien, door dit gezamenlijke project, hoe hun thuisland hen heeft gevormd. Ze geven ons een stukje cultuur mee. En zo kunnen wij alleen samen een “safe haven” bouwen met onze nieuwe landgenoten. Welkom in Nederland!
CONTAINER TYPE 1 De basis container voorzien van; gas, water, licht, een toilet douche en keuken.
CONTAINER TYPE 2 Deze container bevat twee slaapruimtes. Bij een groter gezin kan deze container extra worden toegevoegd.
CONTAINER TYPE 3 Deze container bevat een extra kamer. Wat als slaapruimte kan dienen, maar ook als extra woonruimte kan worden gebruikt.
PROTO
TYPE
“Wij vragen alle vluchtelingen die in containers gaan wonen om een foto van het gehele gezin uit te zoeken .�
MISSING HOME... Ons doel is om van de container een eigen plek te maken. Hoe kunnen we samen zorgen voor een plek waar de herinneringen van vroeger terug kunnen komen. Een terugblik naar het thuisland van de vluchtelingen. De verlangens terug naar de eigen cultuur, het eten, de geuren en kleuren. Het thuisland zal nooit worden vergeten. MAKE IT SPECIAL De vluchtelingen worden niet geheel geaccepteerd in Nederland. En dat is teleurstellend. Want geen mens is geboren om elkaar niet te accepteren. Wij zijn hier met zijn allen op de wereld gekomen. Daarom zullen wij hem ook met anderen moeten delen. DOEL Het doel is om de vluchtelingen een huis te geven waarin ze zichzelf voelen. De cultuur van het thuisland moet in Safe Haven verwerkt worden. Maar ook willen wij de vluchtelingen aandacht geven door hen niet onopgemerkt ergens te plaatsen. FAMILY PHOTO Wij starten samen met ontwerpers, architecten, vakmannen, en kunstenaars aan een geheel nieuw traject. Wij vragen aan alle vluchtelingen die in containers gaan wonen, om een foto van het gehele gezin uit te zoeken. De foto mag genomen zijn in jullie achter gelaten huis. Maar het mag ook een foto zijn waar jullie als gezien een positieve herinneringaan hebben. Ook is er de mogelijkheid om een foto te laten maken door een van onze fotografen. HET PLAN Het plan is om deze foto’s op een groot doek af te drukken die de buitenkant van de containers gaat bedekken. Het container gevoel wordt hierdoor ingeruild voor een dagelijkse herinnering aan het thuisland van de vluchtelingen. De Nederlandse bevolking krijgt als ware een kijkje in het leven van de vluchteling.
FAMILY PHOTO SAFE HAVEN PROJECT
Fotografie: Andrea Cassani Flickr 2016
“LIEFDE BOUWT OP, HAAT BREEKT AF”
TEKST: BRIEF VAN MOHAMMED KHRATA REDACTIE: nrc.nl 22 oktober 2015 Khrata studeerde Engelse literatuur aan de Universiteit van Damascus, deserteerde in 2012 uit het Syrische leger en dook daarna onder. Hij vluchtte via Lesbos naar Europa. In het AZC in Schalkhaar wacht Mohammed op een woning. (Brief is vertaald door een journaliste die hem volgt) "Ik geloofde ooit in een Syrisch spreekwoord: ‘Liefde bouwt op, haat breekt af’. Hoe gedraag je je als je genegenheid krijgt en het gevoel hebt dat je erbij hoort? En hoe gedraag je je als je neerbuigendheid en haat in de ogen van de ander ziet? Ik woon nu in een asielzoekerscentrum in Schalkhaar en vroeg aan een aantal vluchtelingen waarom ze voor Nederland kozen. Het antwoord was steeds hetzelfde: Nederland staat bekend om zijn relatief snelle procedures en om de aardige, open mentaliteit. En dat betekent veel voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en waanzin. Vluchteling zijn betekent verloren zijn. Wat we verloren is onze hoop in de wereld die we achter ons gelaten hebben. We vluchtten uit een gisteren van dood en tranen op zoek naar een beter morgen. Vluchteling zijn betekent het hebben van dromen. Veel Syriërs hebben hun huis verkocht voor de Europese droom. En dat beeld van Europa klopt natuurlijk niet met de werkelijkheid. Maar we zijn verbijsterd over wat we nu ervaren. Want niemand houdt ervan om op de schopstoel te zitten. Bedenk: tot voor kort leefden we vrijwel allemaal in relatieve welvaart. Het doet pijn om dan als dief van de Europese economie neergezet te worden. En hoe anders begon onze reis. Hoe enthousiast waren we toen we Europa binnenkwamen. En hoe snel werd dat enthousiasme de bodem ingeslagen. Het eindeloze wachten in het asielzoekerscentrum maakt ons wanhopig. We voelen ons gemangeld tussen politiek en media, die ons voor hun karretje spannen maar nooit het gesprek met ons aangaan. De manier waarop wij nu tegemoet getreden worden, maakt niet alleen ons nieuwkomers kapot, maar ook de Nederlandse samenleving. Mijn vraag aan de Nederlandse regering is dan ook: zoek naar creatieve oplossingen om ons te helpen en geef ons, naast voorzieningen, waar we heel dankbaar voor zijn, alstublieft ook onze waardigheid terug."
Morgen is het vijftig jaar geleden dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd aangenomen. De RVU herdenkt dat onder meer door vanavond vijf films van tien minuten uit te zenden die door vluchtelingen zijn gemaakt. De korte films zijn zeer verschillend. De Georgiër Amiran Tchikhinashvili maakte de animatiefilm Vissen, waarin twee geboetseerde kleifiguren, die in Nederland terechtkomen, zich pas thuis voelen als er begrip is voor wat ze hebben meegemaakt: dan pas is hun huis niet meer doorzichtig als een vissenkom, maar krijgt het muren. In ss laat Miguel Petchkovsky, uit Angola, een schoonmaker zijn identiteit terugvinden in het Tropenmuseum. De Iraanse beeldend kunstenaar Soheila Najand registreert in Goedendag mevrouw drie ervaringen die haar terneerdrukken. Ze merkt onder andere op hoe weinig emotie Nederlanders tonen tijdens een begrafenis, hoe geëmotioneerd ze daarentegen zijn als ze de 100 duizend euro in een televisiequiz winnen. Pas als ze haar buurvrouw hoort zingen, voelt zij zich geïnspireerd, en vindt zichzelf terug. De Chinese Jennifer Yiu Ja Feng zal zich in Nederland pas thuis voelen als ook haar tienjarige zoon, zonder wie ze naar Nederland vluchtte, hier mag wonen. Deze vier korte films hebben gemeen dat ze wel erg nadrukkelijk een boodschap in zich dragen, waardoor ze toch wat geconstrueerd aandoen. De vijfde tien-minuten-film, van de Bosniër Vuk Janic, ontkomt daar evenmin aan, maar het is wel de grappigste en meest verhalende film. Thuis laat zien hoeveel moeite het de uit Sarajevo afkomstige Bernard kost om van zijn woning thuis te maken: hij kan zich er niet toe zetten de boel op te knappen, wat zijn vriendin hem steeds vinniger gaat verwijten. Tijdens een etentje in zijn halve krot:'Het lijkt erop dat je vandaag niet veel gedaan hebt...''Jawel, maar nog niet zien.''Te zien. Nog niet te zien.''Nog niet te zien.''Je moet gewoon ergens beginnen. In mijn huis is ook nog niet alles klaar.''Maar dat is jouw thuis. Dat is anders.''O, je durft dit niet af te maken, want dan moet je je écht afvragen waar je hart eigenlijk ligt,hè?'Misschien is dat de noemer van deze vijf toch zo verschillende films: vluchtelingen worden niet begrepen. Pas als ze zich gekend, gewaardeerd voelen, beschikken ze opnieuw over een thuis.
TEKST: KEES BEEKMANS REDACTIE: volkskrant.nl
COLOFON UITGAVE: AKI ArtEZ hogeschool voor de kunsten, Crossmedia Design, Januari 2016. TEKST: Vluchtelingenwerk.nl, Sahar Ahmed (voorbeeld-allochtoon.nl), Mohammed Khrata (nrc.nl), Kees Beekmans (volkskrant.nl), Jessie von Piekartz REDACTIE: Jessie von Piekartz ONTWERP: Jessie von Piekartz FOTOGRAFIE: Andrea Cassani (flickr 2016), Jessie von Piekartz OPDRACHT: Hein Jan Geerdink DRUK: Enschede, Aki ArtEZ Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieen, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.