پیرۆزبایی
ڕۆژنامه‌ى جه‌ماوه‌رى کوردستان 12الپەڕە
هه‌فته‌نامه‌یه‌کى سیاسییـــ ه حزبى سۆسیالــیست دیموکـــراتى کوردستان ده‌ری��ده‌ک��ات ● ژم��اره
ه بۆ برا مه‌س����یحییه‌کان… ده‌رگام����ان وااڵی
631
ل7-6
بەبۆنەی هاتنی جەژنی قوربانی پیرۆزەوە بەناوی ستافی رۆژنامەی ~ یەوە جوانترین پیرۆزبایمان ئاراستەی جەماوەری کوردستان دەکەین ،خوێنەرانی بەڕێزی ڕۆژنامەکەمان ئاگادار دەکەینەوە کە بەو بۆنەیەوە ژمارەی داهاتووی ~ دەرناچێت.
● سێشـه‌ممه /18گ��ەاڵڕێ��زان 2710/ک��وردی ● 2010/11/09زاییـــنـــی ● ساڵـــی 30
کورد به وازهێنان له پۆستى سه‌رۆک کۆمار ،هه‌ڵه‌یه‌کى مێژوویى ده‌کات کۆبوونەوەکەى هەولێر بۆ کوردو دەستپێشخەریەکەى بارزانى گرنگبوو
ل2
سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان له‌گه‌ڵ ئیئتیالفى فراکسیۆن ه کوردستانییه‌کان کۆبوویه‌و‌ه هه‌ڤاڵ محه‌مه‌د حاجى مه‌حموود، سکرتێرى گشتى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ،به‌شداری له کۆبوونه‌وه‌ى سه‌رۆکى هه‌رێمى
ک��وردس��ت��ان ل��هگ��هڵ ئیئتیالفى کوردستانییه‌کان ف��راک��س��ی��ۆن�ه ک��رد ،که ڕۆژى 11/7له هه‌ولێر به‌ڕێوه‌چوو.
لهو باره‌یه‌وه "د.فوئاد حوسێن" س�ه‌رۆک��ى دی��وان��ى سه‌رۆکایه‌تیى هه‌رێمى کوردستان ڕایگه‌یاند ،له کۆبوونه‌وه‌که‌دا نوێنه‌رى هه‌ریه‌ک
هەولێر هەمووانی لە ئامێز گرت ئەمڕۆش لە بەغداد کۆدەبنەوە
~ دوێنێ نێوه‌ڕۆ له هه‌ولێرى پایته‌ختى هه‌رێمى کوردستان ،سه‌رکرده‌کانى عێراق له‌سه‌ر یه‌ک مێز کۆبوونه‌وه، بڕیاریشه ئه‌مڕۆ کاتژمێر چوارى ئێواره
له به‌غدادى پایته‌ختى عێراق کۆببنه‌وه‌و کار له‌سه‌ر خشته‌ى کار بکه‌ن ،که ل ه کۆبوونه‌وه‌که‌ى دوێنێدا بڕیارى له‌سه‌ر درا.دوێنێ کاتژمێر دوانزده‌ى نیوه‌ڕۆ ل ه هه‌ولێرى پایته‌ختى باشوورى هه‌رێمى کوردستان ،سهرکرده سیاسییه‌کانى
عێراق کۆبوونه‌وه‌و پاش کاتژمێرو نیوێک بڕیار له‌سه‌ر خشته‌ى کار درا ،ک ه له دوان��زه خ��اڵ پێکدێت. بۆ جێبه‌جێکردنى ئهو خشته‌یه‌ش بڕیاره ئه‌مڕۆ له به‌غداد کۆبوونه‌وه‌ى سه‌رکرده‌کان به‌ڕێوه‌بچێت.ل8
وه‌زیری کاره‌با چه‌ند پرۆژه‌یه‌کى گرنگى کاره‌با ل ه سنوورى پارێزگاى دهۆک ده‌کاته‌وه
له فراکسیۆنه کوردستانییه‌کان ڕاپۆرتى خۆیانیان سه‌باره‌ت به دواپه‌ره‌سه‌ندنه‌کانى نێو پرۆسه‌ى س��ی��اس��ى ل �ه ع��ێ��راق و هه‌رێمى
کوردستان پێشکه‌ش به سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان کرد.پاشان هه‌ر له کۆبوونه‌وه‌که‌دا دوایین هه‌نگاوى وتووێژه‌کانى نێوان فراکسیۆنه
کوردستانییه‌کان و الیه‌نه‌کانى دیکه‌ى عێراق له ب �ه‌ر ڕۆشنایى کارنامه‌ى ئیئتیالفى کوردستانى، ل2 تاوتوێ کران.
چوار مادده‌ى شاره‌وانى و گه‌شتوگوزار په‌سه‌ندکرا ~ دوێنێ په‌رله‌مانى کوردستان چوار م���ادده‌ى له پ��رۆژه‌ی��اس��اى وه‌زاره‌ت���ى شاره‌وانى و گه‌شتوگوزار په‌سه‌ندکردو خوێندنه‌وه‌ى یه‌که‌میشى بۆ 9پرۆژه‌یاسا کرد. دوێ��ن��ێ ک���ۆب���وون���ه‌وه‌ى په‌رله‌مانى کوردستان ب ه سه‌رۆکایه‌تى "د.ئه‌رسه‌الن ب��ای��ز" جێگرى س �ه‌رۆک��ى په‌رله‌مانى کوردستان‌و به ئاماده‌بوونى وه‌زیرى شاره‌وانى حکومه‌تى هه‌رێم به‌ڕێوه‌چوو، ک �ه چ���وار م���ادده ل �ه پرۆژه‌یاساى گه‌شتوگوزار په‌سه‌ندکراو خوێندنه‌وه‌ش بۆ پرۆژه‌یاساکانى "پێشنیارى بڕیارى چۆڵکردن و ته‌سلیمکردنه‌وه‌ى ئهو بینایانه‌ى موڵکى گشتین ب ه حکومه‌ت و پرۆژه‌یاساى بوودجه‌ى ته‌واوکارى
په‌ره‌پێدانى پارێزگاکان بۆ ساڵى 2010و پێشنیارى یاساى هاوکارى بۆ ئافره‌تانى بێ هاوسه‌رو پرۆژه‌یاساى هه‌موارکردنى یاساى وه‌به‌رهێنانى ژماره 4ى ساڵى
2006و پێشنیارى یاساى ڕێکخستنى پ��ش��ووه فه‌رمییه‌کان و پێشنیارى هه‌ژمارکردنى پله‌ى زانستى بۆ هه‌ڵگرانى بڕوانامه‌ى ماسته‌رو دکتۆرا… ل2
له هه‌فته‌یه‌کدا کێشه‌ى خوێندکار‌ه وه‌رنه‌گیراوه‌کان چاره‌سه‌ر ده‌کرێت ~ دوێ��ن��ێ وه‌زاره‌ت����ى خوێندنى ب��ااڵ ل ه ڕاگه‌یه‌ندراوێکدا ڕایگه‌یاند ،ک ه له‌ماوه‌ى ه �ه‌ف��ت �ه‌ی �ه‌ک��دا ک��ێ��ش�ه‌ى خوێندکار‌ه وه‌رنه‌گیراوه‌کان چاره‌سه‌ر ده‌کرێت. وه‌زاره‌ت��ى خوێندنى بااڵ و توێژینه‌وه‌ى زانستى ل ه ڕاگه‌یه‌ندراوێکدا ئاماژه‌ى بهوه
~ ب �ه مه‌به‌ستى ک���ردن���ه‌وه‌ى چه‌ند پ���رۆژه‌ی���ه‌ک���ى گ��رن��گ��ى ب����وارى کاره‌باو هه‌ڵسه‌نگاندنى کاره‌کانی فه‌رمانگه‌کانى سه‌ر به وه‌زاره‌ت��ى کاره‌با له پارێزگای دهۆک ،ڕێکه‌وتى " 2010/11/3ئه‌ندازیار یاسین شێخ
ئه‌بوبه‌کر ماوه‌تی" وه‌زیرى کاره‌با به یاوه‌رى شاندێکی وه‌زاره‌ت سه‌ردانى پارێزگای دهۆکی ک��ردو له الیه‌ن به‌ڕێز "ته‌مه‌ر ڕه‌م�ه‌زان" پارێزگاری ده��ۆک��هوه پ��ێ��ش��وازی ل��ێ��ک��را .له دیداره‌که‌دا پارێزگاری دهۆک وێڕای به‌خێرهاتنی وه‌زیر ،ده‌ستخۆشی له
چۆنیه‌تی به‌ڕێوه‌چوونی پرۆژه‌کانی وه‌زاره‌تی کاره‌با کرد ،که له سنووری پارێزگای دهۆکدا ئه‌نجامده‌درێت، داوای له به‌ڕێزیان کرد هه‌وڵه‌کانیان زیاتر به‌گه‌ڕبخه‌ن له‌پێناو پێشخستنی سێکته‌ره‌کانی کاره‌با ،به‌تایبه‌تی سێکته‌ری دابه‌شکردنی کاره‌با .ل2
~
داوه ،که‌وا ئهو خوێندکارانه‌ى کۆنمره‌کانیان به‌رزه‌و ناویان نه‌هاتۆته‌وه ،ل ه ناوه‌ندنى وه‌رگرتنى قوتابییان و خوێندکاران له‌ماوه‌ى ی�ه‌ک هه‌فته‌دا کێشه‌کانیان چاره‌سه‌ر ده‌کرێت ،چونک ه هێشتا ژماره‌ى کورسى به‌تاڵ ماوه ،ئه‌مه‌ش کێشه‌ى ژماره‌یه‌کى زۆر ل ه قوتابییان و خوێندکاران چاره‌سه‌ر ده‌ک��ات،ه �ه‌روه‌ه��ا ل ه ڕاگه‌یاندراوه‌که‌دا
هاتووه که :زۆربه‌ى کورسیی ه به‌تاڵه‌کان ل ه پارێزگاى سلێمانین و زۆربه‌ى قوتابى و خوێنکاره‌کانیش ل ه ڕه‌گه‌زى مێینه‌ن ،به‌اڵم پێویست ناکات قوتابى و خوێندکارێک سه‌ردانى ناوه‌ندى وه‌رگرتن یان زانکۆ و ده‌سته‌کان بکه‌ن ،چونک ه ئهو کار‌ه ب ه ئۆتۆماتیکى ل ه ناوه‌ندى وه‌رگرتنه‌و‌ه ئه‌نجامده‌درێت.ل2
سێشه‌ممه‌ى داهاتوو جه‌ژنه
وه‌زاره‌ت��ى ئه‌وقافى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ڕایگه‌یاند ،سێشه‌ممه‌ى داهاتوو جه‌ژنى قوربانه .هه‌روه‌ها سعودییه‌ش ڕایگه‌یاند ،ک ه ڕۆژان � ه 60ه�ه‌زار حاجى گه‌یشتوونه‌ت ه سعودییه .وه‌زاره‌ت���ى ئه‌وقافى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ل ه
باڵوکراوه‌یه‌کدا ڕایگه‌یاند :به‌پێى به‌یانێکى دادگاى بااڵى شه‌رعى سعودییه ،ئێواره‌ى شه‌مم ه 2010/11/6مانگ به‌به‌ڵگ ه بینراوه، بۆی ه عه‌ره‌بستانى سعودیی ه ڕایده‌گه‌یه‌نێت، ک ه ڕۆژى یه‌کشه‌مم ه 2010/11/7یه‌که‌م ڕۆژى مانگى (زیلحه‌جه)ى ساڵى 1431ى کۆچییه ،ب���ه‌وه‌ش ڕۆژى دووشه‌مم ه 2010/11/15حاجییانى جیهان ل ه
عه‌ره‌ف ه ڕاده‌وه‌ستن و ڕۆژى سێشه‌مم ه 2010/11/16یه‌که‌م ڕۆژى جه‌ژنى قوربانى پیرۆزه .ل ه الیه‌کى تریشهوه دیوانی وه‌قفی سوونن ه ل ه عێراق ،ل ه ڕاگه‌یاندراوێکدا ئاماژه‌ی ب��ه‌وه‌دا ،ک ه ئه‌م یه‌کشه‌ممه، ده‌ستپێکی مانگی زیلحه‌جه‌یه ،به‌مه‌ش ڕۆژی سێشه‌ممه‌ی ،2010/11/16یه‌که‌م ڕۆژی جه‌ژنی قوربان ده‌بێت ل ه عێراقدا.
2
راپۆرت و هەواڵ سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
هه‌ڤاڵ محه‌مه‌د حاجى مه‌حموود :کورد به وازهێنان له پۆستى سه‌رۆک کۆمار ،هه‌ڵه‌یه‌کى مێژوویى ده‌کات کۆبوونەوەکەى هەولێر بۆ کوردو دەستپێشخەریەکەى بارزانى گرنگبوو هه‌ڤاڵ محه‌مه‌د حاجى مه‌حموود، سکرتێرى گشتى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ،ڕایگه‌یاند، پۆستى س �ه‌رۆک کۆمار بۆ قۆناغى داه��ات��ووى ک��ورد زۆر گرنگه ،بۆیه هه‌وڵێکى ناوخۆى عێراق و هه‌ندێک له واڵتانى ئیقلیمى ل�ه‌ئ��ارادای�ه بۆ سه‌ندنه‌وه‌ى ئهو پۆسته له کورد. ه�ه‌ڤ��اڵ محه‌مه‌د حاجى مه‌حموود به ~ ڕاگه‌یاند :قه‌یرانى پێکهێنانى حکومه‌تى نوێ نزیکه‌ى هه‌شت مانگه ب�ه‌رده‌وام�ه‌و له چه‌ند هه‌فته‌ى ڕابردوودا زنجیره‌یه‌ک گفتوگۆى گه‌رموگوڕ کرا ،ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌ى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستانیش بۆ کۆبوونه‌وه‌ى سهرکرده سیاسییه‌کانى عێراق هه‌وڵێکى تره بۆ چاره‌سه‌رى ئهو قه‌یرانه ،که دواتر ده‌ستپێشخه‌رییه‌کى شاى سعودییه‌ى ب��ه‌دوادا ه��ات ،که ئاماژه‌یه بۆئه‌وه‌ى له عێراقدا ئاڕاسته‌ى جیاواز هه‌یه‌و ده‌ستتێوه‌ردانى واڵتانیش به‌ئاشکرا له‌وباره‌یه‌وه ده‌بینرێت. وتیشی" :بارودۆخى سیاسى له به‌غدا
چه‌قیوه‌و مه‌سه‌له‌ى مه‌زهه‌بى و تایه‌فى و یه‌کترى قبووڵنه‌کردن وایکردووه بارودۆخى عێراق بگاته ئهو ڕاده‌یه‌ى ئێستا". له‌باره‌ى ڕۆڵ و پێگه‌ى کوردیش له هاوکێشه سیاسییه‌کاندا ،هه‌ڤاڵ محه‌مه‌د حاجى مه‌حموود ،وتی :کورد دووه‌م نه‌ته‌وه‌یه له عێراقداو ئهمه هه‌ر له سه‌ره‌تاى قۆناغى کۆمارییه‌وه‌و له ده‌ستووره‌که‌ى سه‌رده‌مى عه‌بدولکه‌ریم قاسمدا له مادده‌یه‌کى ده‌ستوورییدا چه‌سپێنراوه ،که ع��ه‌ره‌ب و کورد شه‌ریکن له‌م واڵته‌داو جه‌ختکردنه‌وه له‌سه‌ر ئهو مه‌بده‌ئى شه‌راکه‌ته پێگه‌ى کورد به‌هێز ده‌کات ،ئهمه جگه له‌وه‌ى، که هیچ کام له لیسته‌کانى هه‌ڵبژاردن ده‌نگێکى وایان به‌ده‌ستنه‌هێنا ،که بتوانن به‌ته‌نها حکومه‌ت پێکبهێنن، ئه‌مانه‌ش وایانکردووه قووه‌تى کورد باشتر ده‌ربکه‌وێت. وتیشی" :یه‌کڕیزى ماڵى ک��ورد بۆ پارێزگارى له پێگه‌که‌ى‌و درز نه‌که‌وتنه ناو هێزه کوردییه‌کان و سازشنه‌کردن
له‌سه‌ر بنه‌ماى شه‌راکه‌ت له عێراقدا، زام��ن��ى پ��اراس��ت��ن��ى ئ��ه‌و پێگه‌یه‌ى کوردن". ل �ه‌ب��اره‌ى ک��ۆب��وون �ه‌وه‌ى په‌رله‌مانى عێراقیش له هه‌فته‌ى داهاتووداو کاریگه‌ریى بڕیارى دادگ��اى فیدراڵى له‌باره‌یه‌وه ،وتی" :ده‌ستوورو قانوون و دادگاى فیدراڵی ،تا ئێستا پێشێل ده‌کرێن ،ئه‌گه‌ر ده‌ستوور ڕیعایه‌ت بکرایه ،بارودۆخى عێراق نه‌ده‌گه‌یشته ئ��ه‌و ئاسته‌ى ئێستاو ه��ه‌ر دواى ه�هڵ��ب��ژاردن�ه‌ک��ان پ�ه‌رل�ه‌م��ان ده‌بوو کۆببێته‌وه‌و ده‌سته‌ى سه‌رۆکایه‌تى هه‌ڵببژێردرایه". هه‌روه‌ها وتی :له عێراقدا ده‌سه‌اڵت الى ده‌س��ت��وورو یاساو دادگ��ا نییه، به‌ڵکو الى هێزو الیه‌نه سیاسییه‌کانه، هه‌تا کوتله‌کان نه‌گه‌نه ئه‌نجامێک و ڕێککه‌وتن له‌سه‌ر دابه‌شکردنى پۆسته‌کان ن �ه‌ک �ه‌ن ،کۆبوونه‌وه‌ى په‌رله‌مان ئه‌نجامى نابێت و ڕه‌نگه ڕۆژى دووشه‌ممه ،که خۆیان ڕایانگه‌یاندووه، په‌رله‌مان کۆنه‌بێته‌وه‌و ئهو قه‌یرانه
سه‌رۆکى هه‌رێم مه‌دالیاى ئاشتى پێده‌درێت ~ مه‌سعود بارزانى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان بۆ وه‌رگرتنى مه‌دالیاى ئاشتى په‌یمانی باکورى ئه‌تڵه‌سى (ناتۆ) ده‌ستنیشانکراو‌ه و بڕیاره ل ه ئایینده‌یه‌کى نزیکداو ل ه ڕێوڕه‌سمێکدا ئهو خه‌اڵته‌ى پێببه‌خشرێت. "سێرجیۆ دى گلیگۆلیۆ" به‌رپرسی په‌یمانیى ناتۆ له سێناتى ئیتاڵیا بۆ کوردستان و دیدارى له‌گه‌ڵ سه‌رۆک ب��ارزان��ی��دا ڕایگه‌یاند :به‌پێى ئهو هه‌ڵسه‌نگاندنه بابه‌تییانه‌ى سه‌باره‌ت
ب ه ڕه‌وشی سیاسیى هه‌رێمى کوردستان و ه�ه‌وڵ�ه‌ک��ان��ى س �ه‌رۆک��ى هه‌رێمى کوردستان ل ه ڕووى چه‌سپاندنى دیموکراسیى و ئاشتى له‌عێراق و ناوچه‌که ک���راوه ،په‌یمانیى ناتۆ، مه‌سعود بارزانى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستانى ده‌ستنیشانکردوو‌ه بۆ وه‌رگرتنى مه‌دالیاى ئاشتیى په‌یمانیى ناتۆ. "دى گلیگۆلیۆ" وتیشی" :بڕیاره ل ه ئایینده‌یه‌کى نزیک و ل ه ڕێوڕه‌سمێکى شایسته‌دا ل �ه ڕۆم���اى پایته‌ختى ئیتاڵیا ئهو خه‌اڵت ه به ( مه‌سعود بارزانی) سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان
ببه‌خشرێ و بانگهێشتى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستانیشى کرد بۆ ب �ه‌ش��داری��ک��ردن ل��ه‌و ڕێ��وڕه‌س��م � ه و ئیمزاکردنى پرۆتۆکۆلى لێکگه‌یشتن له‌نێوان په‌رله‌مانى ئیتاڵیا و هه‌رێمى کوردستان و دامه‌زراندنى بناغه‌یه‌کى پته‌و بۆ په‌یوه‌ندى نێوان په‌رله‌مانى هه‌ردووال". ئهو قسانه‌ى (سێرجیۆ دى گلیگۆلیۆ) به‌رپرسی په‌یمانیى ناتۆ له سێناتى ئیتاڵیا له‌میانه‌ى ئهو دیداره‌دا هات، که دوێنێ له‌گه‌ڵ د.که‌مال که‌رکوکى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان ل ه هه‌ولێر ئه‌نجامیدا.
کۆریاى باشوور 500هه‌زار یه‌که‌ى نیشته‌جێبوون دروستده‌کات هاوکات له‌گه‌ڵ ئه‌م قه‌یران ه سیاسییه‌ى ئێستا عێراقى گرتۆته‌وه ،ده‌سته‌ى نیشتمانى بۆ وه‌به‌رهنێان ل ه عێراقدا له‌گه‌ڵ کۆمپانیاکانى واڵتى کۆریاى باشوور یاداشتنامه‌یه‌کى له‌یه‌کگه‌یشتنى مۆرکردوو‌ه بۆ دروستکردنى 500هه‌زار یه‌که‌ى نیشته‌جێبوون .ئاژانسى هه‌واڵى ڕۆیته‌زر ئه‌مڕۆ له‌سه‌ر زارى ده‌سته‌ى پاشماوەی الپەڕە 1
سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان…
سه‌رۆکى دیوانى سه‌رۆکایه‌تی هه‌رێمى کوردستان ڕوونیشیکرده‌وه ،پرسى تاوتوێکردنى ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌ى س��ه‌رۆک��ى ه �ه‌رێ��م��ى کوردستان ته‌وه‌رێکى دیکه‌ى کۆبوونه‌وه‌که‌ى نێوان سه‌رۆکى هه‌رێم و شاندى فراکسیۆن ه‌کوردستانییه‌کان بوو. ب���ڕی���اره پ����اش کۆتاییهاتنى ک��ۆب��وون��ه‌وه‌ک��ه ،ڕاگه‌یه‌نراوێک س���ه‌ب���اره‌ت ب��ه ک��ۆب��وون��ه‌وه‌ک�� ه باڵوبکرێته‌وه.
وه‌زیری کاره‌با چه‌ند …
له الیه‌ن خۆیه‌وه وه‌زیری کاره‌با ئاماژه‌ی به به‌رنامه‌و کاری وه‌زاره‌ت ک���ردو به‌ڵێنی پێشکه‌شکردنی پ��رۆژه‌ی زیاتری دا ،لهو دیداره‌دا گ��ف��ت��وگ��ۆ ل���ه‌س���ه‌ر چۆنیه‌تی پێشخستنی سیسته‌می دابه‌شکردنی ک���اره‌ب���او ن��رخ��ی ک���اره‌ب���ا ک��را، ته‌وه‌رێکی گفتوگۆکانیش تایبه‌ت بوو به دابینکردنی سووته‌مه‌نی بۆ وێستگه‌ی غازی دهۆک ،که له ڕێگای وه‌زاره‌تی سامانه سروشتییه‌کانه‌وه ب��ۆی دابین ده‌ک��رێ و مه‌سه‌له‌ی نوێکردنه‌وه‌ی گرێبه‌ستی هێنانی کاره‌با له تورکیاوه بۆ دهۆکیش گفتوگۆ ل��ه‌ب��اره‌ی��هوه ک���را ،که چه‌ندینجاره وه‌زاره‌ت����ی کاره‌با ل �ه‌ب �ه‌ر گرنگی ئ��ه‌م گرێبه‌سته
نیشتمانى بۆ وه‌به‌رهێنان ل ه عێراق باڵویکردۆته‌وه ،ک ه چاره‌سه‌رکردنى ق���ه‌ی���ران���ى ن��ی��ش��ت �ه‌ج��ێ��ب��وون ل ه ڕێککه‌وتننامه‌یه‌کیان له‌گه‌ڵ کۆریاى ب��اش��وور م��ۆرک��ردووه ،ک ه گوژمه‌ى گشتى ڕێککه‌وتنه‌ک ه ده‌گ��ات � ه 25 ملیار دۆالرى ئه‌مه‌ریکیی ،به‌پێى ئهو خه‌ماڵندنه‌ى ،که ده‌سته‌ى ناوبراو
پێشتر ک��ردووی�ه‌ت��ی ،تێچووى هه‌ر یه‌که‌یه‌کى نیشته‌جێبوون 50هه‌زار دۆالر ده‌بێت. ه�ه‌روه‌ه��ا نووسینگه‌ى ڕاگه‌یاندنى ده‌سته‌ى نیشتمانى بۆ وه‌به‌رهێنان ئاشکرایکردووه ،ک ه یاداشتنامه‌ک ه کۆمپانیاکانى "هیونداى واس و کی ه و بۆسکۆ" ده‌گرێته‌وه.
داوای له حکومه‌تی عێراق کردووه گرێبه‌سته‌که نوێبکرێته‌وه ،دواتر وه‌زی��ری کاره‌با ه��ه‌ردوو پرۆژه‌ى وێستگه‌ى شندۆخا و به‌ستنه‌وه‌ى به وێستگه‌ى دهۆکی کۆن کردهوه. ج��ێ��ی ب��اس �ه ئ���ه‌م پ���رۆژان���ه به ب��وودج �ه‌ی حکومه‌تى هه‌رێم له الی�ه‌ن ه �ه‌ردوو کۆمپانیاى بێخمه و ش���اره‌وه ئ �ه‌ن��ج��ام��دراون .هه‌ر ه �ه‌م��ان ڕۆژ وه‌زی����ری ک��اره‌ب��ا و شاندى یاوه‌رى وێستگه‌ى کاره‌باى زرکا و به‌ستنه‌وه‌ى به وێستگه‌ى دهۆکى کۆنی کردهوه ،که له الیه‌ن هه‌ردوو کۆمپانیاى بێخمه و شاره ئه‌نجامدراون. دوات�����ر "ی��اس��ی��ن ئه‌بوبه‌کر ماوه‌تی" وه‌زیری کاره‌با سه‌ردانی ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رای �ه‌ت��ی دابه‌شکردنی ک���اره‌ب���ای ده���ۆک ک���ردو له‌گه‌ڵ گه‌یشتنیشی وه‌اڵمی پرسیاره‌کانی ڕۆژنامه‌نووسانی دایه‌وه‌و له هۆڵى کۆبوونه‌وه‌کان له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌ران و ئ �ه‌ن��دازی��اران��ى فه‌رمانگه‌کانى ک��اره‌ب��ا ل �ه‌و پارێزگایه کۆبووه‌و ته‌ئکیدی له‌سه‌ر زیاتر خزمه‌تکردنی ه��اوواڵت��ی��ی��ان و پێشخستنی سیسته‌می دابه‌شکردنی کاره‌باو کۆکردنه‌وه‌ی نرخی کاره‌با کردهوه، که به‌بێ وه‌رگرتنی نرخی کاره‌با مومکین نییه کۆنترۆڵی ئهو سامانه گرنگه بکرێت .دواب�ه‌دواى ئه‌وه‌ش وه‌زیری کاره‌باى حکومه‌تى هه‌رێم له ڕێوره‌سمێکدا پرۆژه‌ى وێستگه‌ى لۆماناى ک���ردهوه ،که له الیه‌ن
کۆمپانیاى بێخمه‌وه ئه‌نجامدراوه. ل��ه درێ����ژه‌ى سه‌ردانه‌که‌یدا ب��ۆ پ��ارێ��زگ��اى ده���ۆک ،ڕێکه‌وتى 2010/11/4ئه‌ندازیار یاسین شێخ ئه‌بوبه‌کر ماوه‌تی وه‌زی��رى کاره‌با چه‌ند پرۆژه‌یه‌کى دیکه‌ى گرنگی له چه‌ند ناوچه‌یه‌کى سنوورى پارێزگاکه کردهوه ،سه‌ره‌تا وێستگه‌ى غازی به‌رهه‌مهێنانى 500میگاواتى کاره‌باى له ناوچه‌ى کواشی به‌سه‌ر کرده‌وه‌و کۆنگره‌یه‌کی ڕۆژنامه‌وانی بۆ که‌ناڵه‌کانی ڕاگه‌یاندن سازداو تێیدا ب�ه تێروته‌سه‌لى وه‌اڵمی که‌ناڵه‌کانی ڕاگه‌یاندنی دایه‌وه‌و باسی به‌رنامه‌و کاره‌کانی وه‌زاره‌تی کاره‌با کردو ئاماژه‌ی به‌و هه‌واڵنه کرد ،که وه‌زاره‌ت له‌پێناو پێشخستن و پ �ه‌ره‌پ��ێ��دان��ی ک �ه‌رت��ی کاره‌با گرتوویه‌تییه به‌ر ،که پێویستی به هاوکاری و پاڵپشتی هه‌موو الیه‌ک هه‌یه. له الیه‌کی ترهوه هه‌ر هه‌مان ڕۆژ وه‌زیری کاره‌با پرۆژه‌ى هێڵى 33 که‌یڤی نێوان وێستگه‌ى سیمێل و ناوچه‌ى پیشه‌سازى ک��ردهوه ،که ڕۆڵ��ی له باشتر گه‌یاندنی وزه‌ی ک��اره‌ب��ا بۆ ئ �ه‌م ناوچه‌یه هه‌یه. هه‌ر هه‌مان ڕۆژ وه‌زی��رى کاره‌باى حکومه‌تى هه‌رێمی کوردستان له‌گه‌ڵ شاندی ی��اوه‌ری گه‌یشتنه ن��اوچ �ه‌ی ق �ه‌س��رۆک و ل �ه الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ری ناحیه‌ی قه‌سرۆکه‌وه پێشوازی لێکراو ،وه‌زیرى کاره‌با به‌ردى بناغه‌ى وێستگه‌ى قه‌سرۆکى
سیاسییه تووندتریش ده‌بێت. س�ه‌ب��اره‌ت به کاریگه‌رى ئه‌مریکاو هه‌ڵوێستى له‌باره‌ى به‌شدارى کورد له حکومه‌تى داهاتوودا ،وتی :ئه‌مریکا کورد وه‌کو عێراقى ده‌ناسێت ،له‌ناو عێراقیشدا شیعه‌و سووننه‌و کورد هه‌یه ،بۆیه ئه‌مریکا شتێکى تایبه‌تى بۆ کورد پێنییه. هه‌روه‌ها وتی" :له 32ملیۆن عێراقى، 27ملیۆنى کورد نییهو 300ملیۆن ع���ه‌ره‌ب ل �ه‌و ناوچه‌یه ه�ه‌ی�ه ،ئایا ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دى ئه‌مریکا گه‌یشتووه‌ته ڕاده‌یه‌ک ده‌ست له 27ملیۆن عێراقى و 300ملیۆن ع �ه‌ره‌ب هه‌ڵگرێت بۆ ک���ورد؟ له‌کاتێکدا ئ��ه‌وان دۆستى ب���ه‌رده‌وام و دوژم��ن��ى به‌رده‌وامیان نییه وه‌ک خۆیان ده‌ڵێن به‌رژه‌وه‌ندى به‌رده‌وامیان هه‌یه. ه �ه‌روه‌ه��ا وت��ی :زیاتر له مانگێکه ئه‌مریکا له‌گه‌ڵ چه‌ند الیه‌نێکى عێراقى و دوات��ری��ش م��وب��اده‌ره‌ک��ه‌ى شاى سعودییه ،له هه‌وڵى ئه‌وه‌دان پۆستى سه‌رۆک کۆمار له کورد بسه‌نرێته‌وه ،تا
ئێستا ته‌نها لیسته‌که‌ى نوورى مالیکى به پێدانه‌وه‌ى ئهو پۆسته به کورد هه‌ڵوێستى نه‌گۆڕه ،به‌اڵم عێراقییهو هه‌ندێک له واڵتانى ئیقلیم کار بۆ ئهوه ده‌که‌ن پۆستى سه‌رۆک کۆمار له کورد بسه‌نرێته‌وه‌و لیسته‌که‌ى سه‌ید حه‌کیمیش به‌شداره لهو هه‌وڵه‌دا. لە بارەی کۆبوونەوەکەی هەولێریشەوە سکرتێرى گشتى حسدک کە بەشداربوو لە کۆبوونەوەى سەرکردە سیاسیەکانى ع��ێ��راق و ک��وردس��ت��ان ،ڕایگەیاند: کۆبوونەوەکەى هەولێر مێژوویی و گرنگ بوو ،دەستپێشخەریەکەى بەڕێز مەسعود بارزانى سەرۆکى هەرێمى کوردستان توانى سەرکردەى هەموو لیستەکانى پەرلەمانى ع��ێ��راق لە هۆڵێکدا کۆبکاتەوە. وتیشی :ه��ەرچ��ەن��دە ئ��اس��ان نییە ئ��ەو ه��ەم��وو بیرو ڕاو م��ەزه��ەب و ڕەوت��ە جیاوازە لە کۆبوونەوەیەکدا هەموو مەسەلەکان چارەسەر بکەن، ب��ەاڵم پێکگەیاندنیان و دانیشتنى ڕووب��ەڕوو لە کوردستان و ڕێکەوتن
لەسەر بەرنامەى کارکردن ،شتێکى سیاسی گرنگە بۆ کوردو سەرکەوتنى دەستپێشخەریەکەى سەرۆکى هەرێم بوو. ه��ەروەه��ا ووت��ى :ئەگەر نەتوانرێت حکومەتى شەراکەتى نیشتمانیش پێکبهێنرێت ئەوا حکومەتى زۆرینە پێکدێت و کەسیش ن��اک��ۆک نیە لەسەر ئەوەى پۆستى سەرۆک کۆمار بدرێتە بەڕێز مام جەالل ،بەتایبەت هاوپەیمانى نیشتمانى کە بەڕێز مالکی بەناوى ئەو هاوپەیمانییەوە قسەی کرد لەگەڵ ئەو داوای��ەى کورددایەو ئەو هاوپەیمانیە 159کورسی هەیەو لەگەڵ ک��وردو کوتلەى وەس��ەت کە زۆربەیان سوننەن دەگەنە نزیکەى 220کورسی پەرلەمان. هەڤاڵ محەمەدى حاجى مەحمود ئ��ام��اژەى ب��ەوەش ک��رد ،یەکێک لە ئامانجەکانى کۆبوونەوەکە ڕازیکردنى سوننە بوو لە حکومەتى نوێداو زۆر گفتوگۆ لەوبارەیەوە لەگەڵ نوێنەرانى سوننە کرا.
به‌ره‌ی تورکمانی داوای پۆستی سه‌رۆکایه‌تی په‌رله‌مان ده‌کات به‌ره‌ی تورکمانی ،رۆژی دووشه‌ممه، داوای پۆستی سه‌رۆکایه‌تی په‌ڕله‌مانی عێراقی کرد ،پێیوایه”ده‌ستهاتێکی نه‌ته‌وه‌ییه” بۆ نه‌ته‌وه‌ی تورکمان، به‌پێی به‌یاننامه‌ی به‌رپرسێکی به‌ره‌ی ناوبراو له که‌رکوک. به‌یاننامه‌که له‌الیه‌ن ئه‌رشه‌د ساڵحی به‌رپرس له ب �ه‌ره‌ی تورکمانییه‌وه ده‌رچووه‌‌و تێیدا هاتووه که “ئێمه داوا له کوتله سیاسییه‌کان ده‌که‌ین مافی نه‌ته‌وه‌یی به تورکمانه‌کان بده‌ن که سه‌رۆکایه‌تی په‌ڕله‌مانی عێراقه، تا ئه‌وکاته‌ی دابه‌شکردنی پۆسته‌کان له‌سه‌ر بنه‌مای نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌یه”. ناوبراو ئه‌وه‌شی وتوه که “گه‌ر کوتله سیاسییه‌کان گه‌یشتنه رێککه‌وتنی کۆتایی له‌سه‌ر پێکهێنانی حکومه‌تی عێراقی‌و دابه‌شکردنی پۆسته‌کان له‌سه‌ر بنه‌مای هاوبه‌شیی نیشتیمانی‌و ده‌ستهاتی نه‌ته‌وه‌یی ،ئێمه‌یش داوای ئه‌م پۆسته ده‌که‌ین”. روون����ی����ش����ی����ک����ردۆت����هوه ک���ه “ئ �ه‌ن��دام��ان��ی ب����ه‌ره‌ی تورکمانی له‌ناو ئیئتیالفی عێراقییه قورسایی خۆیان هه‌یه”. جێی باسه هه‌ریه‌که له ئیئیتالفی عێراقییهو هاوپه‌یمانی نیشتیمانیی دانا ،دواتر پرۆژه‌ى وێستگه‌یه‌کى مۆبایلی گ �ه‌ڕۆک��ى ک���ردهوه ،ک ه ڕۆڵێکی یه‌کجار زۆری هه‌یه له که‌مکردنه‌وه‌ی گرفتی ڤۆڵتییه‌و گه‌یاندنی وزه‌ی کاره‌با له تۆڕی کاره‌بای نیشتمانی کوردستانهوه بۆ یه‌که‌مینجار بۆ ئه‌م ناوچه‌یه. هه‌روه‌ها له ناوچه‌ی به‌رده‌ڕه‌ش، وه‌زی���ری ک��اره‌ب��ا ب��ه‌ردى بناغه‌ى وێستگه‌ى 33x11کیڤى داره‌تووی دانا ،که له‌سه‌ر بوودجه‌ی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان و له الیه‌ن کۆمپانیاى زۆزک ئه‌نجامدراوه. ئه‌م سه‌ردانه دوو ڕۆژه‌ی وه‌زیری ک��اره‌ب��ا و ش��ان��دی ی���اوه‌ری جێی ده‌س��ت��خ��ۆش��ی پ��ارێ��زگ��ارو یه‌که ئیدارییه‌کانی پارێزگای دهۆک بوون، که پ���رۆژه‌و ک��ارو چاالکییه‌کانی وه‌زاره‌ت له سنووری پارێزگاکه‌دا به‌ره‌وپێشچوونێکی باشی به‌خۆوه بینیوه ،له ساڵی داهاتووشدا ده‌یان پ��رۆژه‌ی تری له‌م ب��واره ده‌چێته بواری جێبه‌جێکردنه‌وه.
چوار مادده‌ى شاره‌وانى …
ک���ه ل��������ه‌ده‌ره‌وه‌ى وه‌زاره‌ت������ى خوێندنى ب��ااڵ خ��زم �ه‌ت ده‌ک��ه‌ن و پێشنیارى ی��اس��اى مافه‌کانى خاوه‌ن پێداویستییه تایبه‌ته‌کان و پێشنیارى هه‌موارکردنى ده‌سته‌به‌رى کۆمه‌اڵیه‌تى کرێکاران ژماره 39ى ساڵى 1971و پێشنیارى سندوقى ک��ۆم��ه‌ک ب��ه ئ���ه‌وان���ه‌ى تووشى نه‌خۆشى شێرپه‌نجه یان نه‌خۆشییه
س��وورن له‌سه‌ر مافی پێکهێنانی حکومه‌تی ن���وێ ،له‌هه‌مانکاتدا
فراکسیۆنی ک��وردس��ت��ان��ی داوای پۆستی سه‌رۆکایه‌تی کۆمار ده‌کات.
گ��ران��ه‌ک��ان ب��وون��ه‌و پێشنیارى هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى بڕیارى وه‌زاره‌تى خوێندنى بااڵو توێژینه‌وه‌ى زانستى له‌گه‌ڵ پێشنیارى یاساى گۆڕانکارى له یاساى ژماره 9ى ساڵى 2008 یاساى به‌کرێدانى خانووبه‌ره". ه��ه‌روه‌ه��ا گفتوگۆکردنى چوار پرۆژه‌یاساى دیکه ،که بریتیبوون ل �ه پ��رۆژه‌ی��اس��اک��ان��ى وه‌زاره‌ت����ى ش����اره‌وان����ى و گ��ه‌ش��ت��وگ��وزارو پرۆژه‌یاساى مووچه‌و ده‌رماڵه‌ى سه‌رۆکى هه‌رێم و جێگره‌که‌ى و پرۆژه‌یاساى وه‌زاره‌تى ڕۆشنبیرى و الوان له‌گه‌ڵ پێشنیارى یاساى زانکۆ تایبه‌تییه‌کان له هه‌رێمى کوردستان کرا .بڕیار وایه ئه‌مڕۆ کۆتایى به گفتوگۆى ئهو پرۆژه یاسایه‌و خاڵه‌کانى ترى به‌رنامه‌ى کارى په‌رله‌مان بهێنرێت.
به ته‌نسیق له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تى کارو وه‌زاره‌ته مه‌عنییه‌کانى تر ،سه‌نته‌رى ڕاهێنان بکاته‌وه ،تاکو لهو ڕێگه‌یه‌وه خوێندکاران و قوتابییان بتوانن ببنه کادیرى ب��واره جیاجیاکانى کار ،که ئه‌مه‌ش زه‌مینه‌یه‌کى باش بۆ هه‌لى کار سازده‌کات ،چونکه به‌پێى به‌رنامه‌که ڕاهێنان بۆ زیاتر له 2000الو ده‌کرێت و بڕوانامه‌ى پیشه‌ییان پێده‌درێت .له الیه‌کی تریشهوه دوێنێ ژماره‌یه‌ک لهو خوێندکارانه‌ى ،که ناویان له هیچ په‌یمانگه‌و زانکۆیه‌کى هه‌رێمى کوردستان نه‌هاتۆته‌وه‌و ژماره‌یان نزیکه‌ى 3000خوێندکار ده‌بێت، سه‌ردانى په‌رله‌مانى کوردستانیان کردو داوایانکرد لیژنه‌ى په‌روه‌رده‌و خوێندنى بااڵ له په‌رله‌مانى کوردستان به‌ده‌نگ داواکارییه‌که‌یانه‌وه بێت‌و ب���ه‌دواداچ���وون ب��ۆ کێشه‌که‌یان بکات. ئه‌ندامانى لیژنه‌ى پ����ه‌روه‌رده‌و خ��وێ��ن��دن��ى ب���ااڵ ل��ه په‌رله‌مانى کوردستان به خوێندکاره‌کانیان ڕاگه‌یاند :به‌پێى ئهو زانیارییانه‌ى ل��ه الی��ه‌ن��ى پ���ه‌ی���وه‌ن���دی���داره‌وه وه‌رم��ان��گ��رت��ووه کێشه‌که به‌هۆى بوونى هه‌ندێ هه‌ڵه‌ى ته‌کنیکییه‌وه ب��ووه‌و به‌ڵێنیشیان پ��ێ��داون ،که ب���ه‌دواداچ���وون ب��ۆ کێشه‌که‌یان بکه‌ن‌و له‌گه‌ڵ الیه‌نى په‌یوه‌ندیدار ل�ه گفتوگۆى ب��ه‌رده‌وام��داب��ن به مه‌به‌ستى دۆزینه‌وه‌ى چاره‌سه‌رێکى گونجاو بۆیان.
له هه‌فته‌یه‌کدا کێشه‌ى …
س �ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌و خوێندکارانه‌ى، ک �ه ک��ۆن��م��ره‌ی��ان ن��زم �ه‌و ناویان نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه هاتووه " که وه‌زیرى خوێندنى بااڵ ڕاوێژى له‌گه‌ڵ سه‌رۆکى حکومه‌ت و وه‌زی���رى کاروبارى کۆمه‌اڵیه‌تى و وه‌زیرى په‌روه‌رده‌و ئه‌ندامانى ترى حکومه‌تدا کردووه، یه‌کێک له داواکانیان ئه‌گه‌ر بکرێت له ساڵى ئایینده ،ده‌رفه‌تى ئهوه به‌م خوێندکارو قوتابییانه بدرێت، که تاقیکردنه‌وه‌یه‌کى دیکه بکه‌ن له ساڵى ئایینده‌دا ،تاوه‌کو نمره‌ى به‌رزتر بهێنن .یان حکومه‌تى هه‌رێم
مێژوو www.JamawarNews.com
سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
ژیانى سیاسیى ل ه باشوورى کوردستان «»1991-1975
3
کۆنگره‌ى بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى کوردستان
سه‌الم عه‌بدولکه‌ریم* باسى پێنجه‌م -بەشی دووەم واو -چه‌ند هۆکارێکی تر: ه�ه‌ن��دێ��ک��ی ت��ر ل�� ه ه���ات���ن���ه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنهوه ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتیدا ،باس ل ه ڕۆڵى حزبى دیموکراتى کوردستانى ئێران ده‌ک �ه‌ن ،ب ه ج��ۆرێ ئهو کاته‌ى بووبوون ه هێزێکى گرنگ ل ه ناوچه‌که‌دا‌و بزووتنه‌وه‌یان هاندابوو ،ئه‌م ه جگ ه له‌وه‌ى به‌ڵێنیشیان پێدابوون یارمه‌تییان بد‌هن‌و کارئاسانییان بۆبکه‌ن .بۆی ه کاتێک هاتنه‌ده‌ره‌وه(حدکا) پشتیوانیکردن‌و ب ه هانایانه‌و‌ه چوو )195(.هه‌ندێ سه‌رچاو‌ه هۆکارى ئه‌م ه بۆ ده‌ستتێوه‌ردانى جه‌الل تاڵه‌بانى ل ه کاروبارى ناوخۆیی ڕۆژهه‌اڵتى کوردستان لێکده‌ده‌نه‌وه )196(،لهو الشه‌و‌ه د.عه‌بدوڕه‌حمان قاسملو ده‌ستى خستبێت ه ناو دۆخى نێوخۆی یهکێتییهوه. ل ه الیه‌کی تر ڕه‌نگ ه هۆکاره‌که‌ى بۆ ئه‌وه‌ش بگه‌ڕێته‌وه ،ک ه یه‌کێتى به‌هۆى سه‌رکه‌وتنى شۆڕشى ئیسالمى ئێران‌و ڕووخاندنى حکومه‌تى شاهه‌نشایی لهو واڵت���ه‌دا ،ک ه دوژمنێکى سه‌رسه‌ختى ک��وردو ه��اوک��ارى حکومه‌تى به‌عسى عێراق بوو ،پیرۆزباییان لهو شۆڕش ه کردو په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵدا دروستکرد، ئه‌مه‌ش بووبێت ه مایه‌ى نیگه‌رانى حدکا‌و هه‌وڵدان بۆ ده‌ستتێوه‌ردان ل ه کاروبارى ناوخۆیی یه‌کێتى‌و هاندانى بزووتنهوه بۆ هاتنه‌ده‌ره‌وه ،به‌اڵم ئه‌م بۆچوون ه زانستى نییه ،چونک ه یه‌کێتى ل ه دواتردا یارمه‌تى زۆرى حدکاى ل ه شه‌ڕکردن له‌گه‌ڵ ئێراندا. هه‌روه‌ها له‌م نێوه‌نده‌دا باس ل ه تاکڕه‌ویی جه‌الل تاڵه‌بانی ده‌کرێت ،ب ه شێوه‌یه‌ک سه‌رانى بزووتنهوه ب�هوه تاوانباریان ده‌کرد ،ک ه گوێنادات ه سه‌رکردایه‌تى ب ه کۆمه‌ڵ ،بیروڕاکانى خۆى ده‌سه‌پێنێت، ت����ووڕه‌ش ده‌ب��ێ��ت ،ڕێ���زى سنوورى هاوڕێکانى ناگرێت‌و جیاوازى له‌نێوان بزووتنهوهو کۆمه‌ڵه‌دا ده‌ک��ات‌و زیاتر ب ه الى کۆمه‌ڵه‌دا دایده‌شکێنێت .گوای ه به‌م هۆیانه‌و‌ه زیاتر ڕه‌س��وڵ مامه‌ند که‌وتبێت ه ژێر کاریگه‌رییه‌وه)197(. له‌مباره‌یه‌وه‌‌و ل ه یه‌که‌م به‌یاننامه‌ى ناوخۆیی سه‌رکردایه‌تى هاوبه‌شى لیژنه‌ى ئاماده‌کارى (پ.د.ک)و بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى ک��وردس��ت��ان ،لیژنه‌ى ئاماده‌کارى ل ه (2ى گواڵنى )1979 دا ئهوه هاتبوو که" :جه‌الل ده‌یه‌وێت ب ه شێوه‌یه‌کى تاکڕه‌وانه‌‌و دیکتاتۆران ه ک��ارب��ک��ات ،ب���ڕواى به‌دیموکراسى‌و سه‌رکردایه‌تى به‌کۆمه‌ڵ نییهو هه‌روه‌ها ئهو که‌سانه‌ى له‌گه‌ڵى کارده‌که‌ن ،خاوه‌نى ڕاى خۆیان نین )198(،"...به‌اڵم دیسان ئه‌م ه زیاتر هۆکارێکى خودى بوو ،نه‌ک بابه‌تى .جگ ه له‌مان ه باس ل ه کێشه‌ى داراییو چه‌ک ده‌کرێت ،گوای ه ( )3هه‌زار چ هک‌و نیو ملیۆن دینارى چاپى عێراقى ئهو کات ه بۆ یه‌کێتى هاتووه‌‌و له‌سه‌ر شێواز‌و رێژه‌‌و جۆرى دابه‌شکردنه‌که‌ى له‌نێوان باڵه‌کانى یه‌کێتیدا ناکۆکى دروستبووه‌‌و ئه‌مه‌ش سه‌رى کێشاو‌ه بۆ هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنهوه ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتیى نیشتمانی )199(.ئه‌مه‌ش ل ه الی�ه‌ک زیاتر ده‌چێت ه خانه‌ى هۆکار‌ه خودییه‌کانه‌وه‌‌و ل ه الیه‌کی تریشهوه وه‌ک جه‌اللى حاجى حسێن ،ک ه یه‌کێک ل ه سه‌رکرده‌کانى پاسۆک بوو ،پێیوای ه ( )282پارچ ه چه‌ک بووه ،نه‌ک ()3 ه �ه‌زار ،هاوکات ئهو ڕێژه‌یه‌ش نابێت ه هۆکارى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنهوه. هه‌ندێک پێیانوایه ،ک ه ئه‌م هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ی ه ل ه مه‌رامى حزبى‌و مه‌به‌ستى تایبه‌تى‌و ڕق‌و کینه‌ى ڕاب��ردوو ،ح هزو ئاره‌زووى
نوێو پابه‌ندنه‌بوونى ئایدۆلۆژى‌و ده‌ست‌و ڕۆڵى ده‌زگا سیخوڕییه‌کانى به‌عسیش ب���ه‌ده‌ر ن��ه‌ب��ووه .ل � ه الی �ه‌ک��ی ت���رهوه شۆڕشه‌ک ه بۆ خۆى نوێ بوو ،ب ه جۆرێ چ یه‌کێتى‌و چ شۆڕش هێشتا ئۆرگانیان نه‌بوو ،داموده‌زگایان نه‌بوو ،ناوچه‌ى ڕزگارکراویان نه‌بوو ،توانا‌و لێهاتووییه‌کان باش ده‌رنه‌که‌وتبوون )200(.ههرچهنده له‌م بۆچوونه‌دا جۆرێک ل ه تاوانبارکردن به‌دیده‌که‌ین ،ب��ه‌اڵم ڕاستیشى تێدا به‌دیده‌کرێت. له‌ژێر ئهو هه‌لومه‌رجانه‌ى ،ک ه باسمان کرد دواجار بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى ل ه شه‌وى ( )1979/3/20ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ لیژنه‌ى ئاماده‌کارى (پ.د.ک)دا یه‌کیانگرت‌و چوون ه دۆڵى نێوان گوندى گۆڕه‌شێر‌و گوندى دۆڵ �ه‌ت��وو )201(،له‌وێ جێگیر ب��وون‌و که‌وتن ه هه‌وڵى دروستکردنى ح��زب��ێ��ک��ى ت�������ازه )202(.ئ��ه‌وان��ه‌ش سه‌رکردایه‌تى ئه‌م هاتنه‌ده‌ره‌وه‌یان کرد بریتیبوون ل ه (ڕه‌سوڵ مامه‌ند ،تایه‌رى عه‌لى والى ،سه‌ید کاکه ،مه‌ال ناسیح، حاجى حاجى برایم ،ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕه‌ش ،قادر جه‌بارى ،شیروان شیروه‌ندى، د.مه‌حموود عوسمان ،عه‌دنان موفتى)، هه‌موویان نزیکه‌ى ( )150پێشمه‌رگه‌یه‌ک ده‌بوون)203(. کاتێکش بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى‌و لیژنه‌ى ئ��ام��اده‌ک��ارى (پ.د.ک) ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتى هاتنه‌ده‌ره‌وه ،کۆمه‌ڵێ ئامانج‌و مه‌به‌ستیان هه‌بوو له‌وانه: الیانوابوو ئه‌گه‌ر سه‌ربه‌خۆیی سیاسى‌و ڕێکخراوه‌ییو پێشمه‌رگه‌ییان هه‌بێ، ده‌توانن زوو گه‌ش ه بک هن‌و به‌هێز ببن. ه�ه‌روه‌ه��ا ده‌ت��وان��ن له‌نێوان جه‌اللى‌و مه‌الییدا خه‌تى سێیه‌م بن‌و هاوسه‌نگى ن��ێ��وان ئ��ه‌م دوو ح��زب � ه تێکبد‌هن‌و پێشمهرگهو ئه‌ندام‌و کادرى هه‌ردووال ،ک ه ل ه ش هڕ‌و ناکۆکى نێوانیان بێزاربوون بێن ه الى ئه‌مان .الشیانوابوو حکومه‌تى عێراق ئاماده‌ی ه ب ه ڕێگاى گفتوگۆ کێشه‌ى کورد چاره‌سه‌ر بکات ،به‌اڵم یه‌کێتى بۆ ڕازیکردنى (توع)( )204درێژ‌ه ب ه شه‌ڕ ده‌دات ،بۆی ه ئه‌گه‌ر ئه‌مان سه‌ربه‌خۆ بن ده‌توانن له‌گه‌ڵ به‌عس ڕێکبکه‌ون)205(. ل ه ڕاستیشدا هه‌ر دواى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌یان شاندێکیان ب ه سه‌رکردایه‌تى د.مه‌حموود عوسمان‌و ع�ه‌دن��ان موفتى ڕۆیشتن ه بهغداو له‌گه‌ڵ به‌عسدا یه‌کالیه‌ن ه که‌وتن ه وتووێژ ،به‌اڵم هیچ شتێکیان ده‌ستگیر نه‌بوو)206(. نزیکبوونه‌وه‌‌و یه‌کگرتنى بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى‌و لیژنه‌ى ئاماده‌کارى (پ.د.ک) ،هه‌روا ڕووداوێکى ئاسایی نه‌بوو ،به‌ڵکو هۆکارى تایبه‌تى خۆى ه�ه‌ب��وو ،ب ه شێوه‌یه‌ک د.مه‌حموود‌و لیژنه‌ى ئاماده‌کارى ب ه قه‌بار‌ه بچووک بوون‌و ڕۆڵى ئه‌وتۆیان نه‌بوو ،ئه‌مه‌ش ده‌رفه‌تێک بوو بۆ ئه‌وه‌ى خۆیانى پێ به‌هێز بکه‌ن وه‌ک پێشتر باسمان کرد. هاوکات ل ه هه‌ندێ بیروبۆچوونیشدا له‌یه‌ک نزیکبوون ،به‌تایبه‌ت هه‌ڵوێستیان به‌رامبه‌ر یه‌کێتى‌و له‌سه‌ر ناکۆکى‌و شه‌ڕى نێوان یه‌کێتى‌و سه‌رکردایه‌تى کاتیی (پ.د.ک) یه‌ک بوو .زۆربه‌شیان ک��ادی��رى ش��ۆڕش��ى ئ �ه‌ی��ل��وول ب��وون‌و پێیانوابوو به‌یه‌که‌و‌ه خه‌باته‌که‌یان باشتر ده‌بێت )207(.ل ه سهرهتاوه کۆمیته‌یه‌کى هاوکارى له‌نێوان هه‌ردوو سه‌رکردایه‌تیدا پێکهات‌و کارى سه‌ره‌کى ئه‌م کۆمیته‌یه، بینینى ب ه کرده‌وه‌ى الیه‌نى باش‌و خراپى پرۆسه‌ى به‌یه‌که‌و‌ه کارکردنیان بوو ،وات ه ب ه ک��ردهوه بینینى ڕاده‌ى گونجانى ب��ۆچ��وون‌و ب��ی��روڕاک��ان ،به‌ڕێوه‌بردن‌و کارکردن له‌گه‌ڵ یه‌کتر .ئه‌م کۆمیته‌ی ه ماوه‌ى پێنج مانگ مایه‌وه ،وات ه ل ه مانگى ( .)1979/8-3دواى ئه‌م چه‌ند مانگ ه ه��ه‌ردووال ئه‌گه‌ر یه‌کتریان پێباشبوو ده‌بێ یه‌کبگرن )208(.دواى دوو ڕۆژ ل ه هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنهوه ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتى یادداشتێک به‌ناوى بزووتنهوهو لیژنه‌ى ئ��ام��اده‌ک��ارى (پ.د.ک)هوه ئاڕاسته‌ى یه‌کێتى بۆ چاره‌سه‌رکردنى کێشه‌کانى نێوانیان کرا ،به‌اڵم وه‌اڵمیان
نه‌دانه‌وه)209(. دواى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى لیژنه‌ى ئاماده‌کارى‌و ب��زووت��ن �ه‌وه‌ى سۆسیالیستى شه‌ڕى ڕاگه‌یاندن دژى یه‌کتر ده‌ستیپێکرد، ب�ه‌ج��ۆرێ ه �ه‌ر الی��ه‌ک دژى ئ��ه‌وی تر پڕوپاگه‌نده‌ى ده‌ک��رد .ل�ه‌م نێوه‌شدا د.مه‌حموود عوسمان‌و ڕه‌سوڵ مامه‌ند ل ه ڕۆژى ( )1979/4/30نامه‌یه‌ک بۆ حزبى شیوعى ده‌نووسن‌و تیایدا داوا ده‌که‌ن، هه‌وڵه‌کانیان له‌گه‌ڵ سه‌رکردایه‌تى یه‌کێتیدا بخه‌نه‌گه‌ڕ بۆ ڕاوه‌ستاندنى ئهو هێرش ه ڕاگه‌یاندنییه‌ى ل ه ڕادیۆى یهکێتییهوه ده‌کرێت ه سه‌ریان .بۆی ه پاش ڕۆیشتنى نوێنه‌رانى (حشع) بۆ الى جه‌الل تاڵه‌بانى ،ئه‌ویش ڕۆژنامه‌یه‌کى فارسی ،ک ه ل ه تاران ده‌رده‌چوو ،پیشان ده‌دات ،ک ه تیایدا ل ه الیه‌ن حاجى حاجى برایم‌و قادر جه‌بارییه‌و‌ه هێرشى تووندیان کردۆت ه سه‌ر جه‌الل تاڵه‌بانى‌و یه‌کێتى. ( )210ئه‌مه‌ش پێشبینى ده‌کرا ،چونک ه یه‌کێتى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنه‌وه‌یان ب ه جیابوونه‌و‌ه ده‌زانى‌و الیان گرانبوو. لهو الشه‌و‌ه بزووتنهوه په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ سه‌رکردایه‌تى کاتیی (پ.د.ک)دا هه‌بوو. بوونى که‌شوهه‌واى ناکۆکى لهو قۆناغه‌دا، به‌تایبه‌ت پێشتر ش��ه‌ڕى خوێناوى نێوان سه‌رکردایه‌تى کاتییو یه‌کێتى ل ه کوردستاندا بوونى هه‌بوو )211(.بۆی ه له‌م ب��اردۆخ�ه‌دا ،ک ه هه‌مووالیه‌ک به‌و ڕه‌وش�� ه ب��ارگ��اوی ب��وو ب��وون ،شتێکى ئاساییو پێشبینى کراوبوو ،ک ه بارودۆخ‌و په‌یوه‌ندى نێوان بزووتنهوهو یه‌کێتى زیاتر گرژى تێبکه‌وێت‌و دواتریش به‌ره‌و شه‌ڕى چه‌کدارى سه‌ر بکێشێت ،چونک ه ب��ارودۆخ‌و که‌شوهه‌وایه‌ک ،بۆ ڕوودانى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى چه‌کداریى ل ه ئارادا ب��وو .ل ه الیه‌کی تریشهوه ه��ه‌ردووال خاوه‌نى هێزى چه‌کداریی ب��وون ،ل ه بارودۆخێکیشدا ک ه هه‌مووالیه‌ک ل ه ش��اخ ب���وون‌و هۆشیارى نه‌ته‌وایه‌تی نه‌گه‌یشتبوو‌ه ئهو ئاسته‌ى شه‌ڕکردنى ی�ه‌ک��ت��رى ب � ه زی��ان��ى ش��ۆڕش��ى کورد بزانن .بۆی ه وه‌ک تێبینى‌و پێشبینى ده‌ک��را ،هه‌ندێ پێکدادانى چه‌کدارى ڕوویدا .ڕه‌نگ ه هۆکارى ئابووریش له‌م ناکۆکییانه‌دا ڕۆڵى هه‌بووبێت ،به‌تایبه‌ت کاتێ ڕه‌سوڵ مامه‌ند‌و مه‌حموود عوسمان ڕۆژى ( )1979/5/3نزیکه‌ى ()8 پێشمه‌رگ ه ب ه سه‌رکردایه‌تیى سه‌ید کاک ه ده‌نێرن ه گوندى بێده‌الن‌و پێشمه‌رگه‌کانى یه‌کێتى تێدا ده‌رده‌ک�� هن‌و سه‌ید کاک ه ئه‌وه‌شیان پێده‌ڵێت ک ه ئیتر" :ئه‌وان باج‌و گومرگ وه‌رده‌گ��رن‌و ئهو بازگه‌ی ه له‌ژێر کۆنترۆڵى ئه‌واندا ده‌بێت")212(، به‌اڵم دواج��ار ل ه ڕۆژى ()1979/5/5 ل ه باره‌گاى حشع‌و به‌هۆى ناوبژیوانى ئه‌وانه‌وه ،نوێنه‌رانى هه‌ریه‌ک ه ل ه حشع، ک ه پێکهاتبوون ل ه فاتیح ڕه‌سوڵ، مه‌جید ع��ه‌ب��دوڕه‌زاق ،سه‌ید تۆفیق، فه‌تاح تۆفیق ،له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانى یه‌کێتى، ک ه پێکهاتبوون ل ه د.که‌مال خۆشناو، ساالر عه‌زیز‌و نوێنه‌رانى بزووتنهوه ،ک ه پێکهاتبوون ل ه حاجى حاجى برایم ،قادر جه‌بارى ،له‌سه‌ر چه‌ند خاڵێک ،ک ه زیاتر مه‌سه‌له‌ى داراییو باج‌و گومرگ‌و ناوچه‌ى فه‌رمانڕه‌وایی ب��وو گفتوگۆ ده‌ک هن‌و ڕێکده‌که‌ون )213(.ئه‌م ڕێککه‌وتنه‌ش دادى ناکۆکییه‌کانى ه �ه‌ردووالى نه‌دا‌و ش هڕ‌و کوشتار له‌نێوان هه‌ردووال ل ه بنارى کۆسره‌ت ل ه گوندى (شووشکه) ل ه ڕۆژى ( )1979/7/5ڕووی��دا ،ک ه هێزێکى یه‌کێتى ب ه فه‌رمانده‌یى شه‌فیق زاهیر بۆسه‌یه‌ک بۆ ده‌سته‌یه‌ک پێشمه‌رگه‌ى بزووتنهوه ب ه فه‌رمانده‌یه‌تى شێرکۆ شێخ عه‌لى‌و سه‌رباز ئه‌حمه‌د داده‌نێن. ل ه ئه‌نجامدا دوو پێشمه‌رگه‌ى بزووتنهوه ده‌کوژرێن‌و کۆمه‌ڵێک پێشمه‌رگه‌ى تریش بریندار ده‌بن‌و چه‌ک ده‌کرێن)214(. دواجار ل ه ڕۆژانى ( )1979/8/6-3ل ه گۆڕه‌شێر بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى کوردستان‌و لیژنه‌ى ئاماده‌کارى (پ.د.ک) کۆبوونه‌وه‌یه‌کى فراوانیان گرێدا ،ک ه ل ه بنه‌ڕه‌تدا کۆنگره‌ى بزووتنه‌وه‌ى سۆسیالیستى بوو .ب ه ئاماده‌بوونى زیاتر ل ه ( )150فه‌رمانده‌‌و پێشمهرگهو کادر‌و
ئه‌ندام ،پاش تاوتوێکردنى بارودۆخى کوردستان‌و عێراق لیژنه‌ى ناوه‌ندییان هه‌ڵبژارد ،ک ه پێکهاتبوون ل ه (ڕه‌سوڵ مامه‌ند ،مه‌حموود عوسمان ،تایه‌رى عه‌لى والى ،عادل موراد ،قادر جه‌بارى، م�ه‌ال ناسیح ،عه‌دنان موفتى ،سه‌ید کاک ه سه‌ید ئیسماعیل ،قادر عه‌زیز، ئه‌حمه‌د فه‌قێ ڕه‌ش ،شه‌وکه‌تى حاجى موشیر ،ئه‌نوه‌ر مه‌جید سوڵتان ،شیروان شیروه‌ندى ،م��والزم فوئاد عومه‌ر). ( )215هه‌ر لهو کۆنگره‌یه‌دا ناوى پارت ه نوێیه‌که‌یان به‌ناوى حزبى سۆسیالیستى یه‌کگرتووى کوردستانهوه ڕاگه‌یاند‌و ساڵه‌ح یوسفى ،ک ه ئه‌وکات ل ه به‌غدا بوو، به‌نهێنى کارى ده‌کرد ب ه سکرتێرى گشتى هه‌ڵبژێردرا )216(،به‌اڵم له‌به‌رئه‌وه‌ى دووربوو ،نامه‌یه‌کى پیرۆزبایی ب ه بۆنه‌ى سه‌رکه‌وتنى کۆنگره‌ک ه بۆ ناردن‌و هه‌ندێ ئامۆژگاری کردن. هه‌ریه‌ک ه ل ه (شێخ محه‌مه‌د شاکه‌لى‌و عه‌لى ه �ه‌ژار‌و ک��اردۆ گه‌اڵڵى)یش ،ک ه له‌نێو شاره‌کان ب��وون‌و سه‌رپه‌رشتى ڕێکخستن ه نهێنییه‌کانیان ده‌کرد ،له‌به‌ر ب��ارى ئاسایش ههرچهنده ئاماده‌ى کۆنگر‌ه ن �ه‌ب��وون ،ب �ه‌اڵم ب ه ئه‌ندامى سه‌رکردایه‌تى دانران .هه‌روه‌ها به‌هۆى دوورى ساڵه‌ح یوسفییه‌وه ،ل ه کۆنگره‌دا سه‌رکردایه‌تییه‌کى ب ه کۆمه‌ڵیان ل ه (ڕه‌سوڵ مامه‌ند ،مه‌حموود عوسمان، تایه‌رى عه‌لى والى) پێکهێنا)217(. لێره‌دا پێویست ه ئهوه بوترێت ڕاست ه ساڵه‌ح یوسفى دوور ب��وو ،ب�ه‌اڵم ئه‌م حاڵه‌ت ه به‌ڵگه‌ى ئه‌وه‌بوو ،ک ه نه‌توانرابوو ل ه کۆنگره‌دا مه‌سه‌له‌ى که‌سى یه‌ک هم‌و سه‌رۆکى حزب ،یان النیکه‌م جێگرى سکرتێرى گشتى یه‌کالیی بکرێته‌وه، بۆی ه په‌نابراوه‌ت ه به‌ر سه‌رکردایه‌تیکردنى ب���ه‌ک���ۆم���هڵ .ه���ه‌رچ���ه‌ن���ده ئ��ه‌م�� ه تایبه‌تمه‌ندێتییه‌کى سیاسى بزووتنه‌وه‌ى سۆسالیستى بوو ،به‌اڵم جگه‌له‌وه‌ى ئه‌م سه‌رکردایه‌تیکردن ه مۆدێلێکى سه‌رکه‌وتوو نه‌بوو ،هاوکات ل ه قۆناغه‌کانى دواترى ته‌مه‌نى سیاسى حزبى سۆسیالیستدا ڕه‌ن��گ��دان �ه‌وه‌ى خراپى هه‌بوو له‌سه‌ر سیاس هت‌و ئاڕاسته‌‌و ڕه‌وشى ناوخۆییو په‌یوه‌ندییه‌کان‌و خه‌باتى چه‌کدارى ئه‌م حزب ه نوێیه ،ک ه ئه‌ویش سه‌رهه‌ڵدانى ناڕاسته‌وخۆى ناکۆکى‌و جیاوازى نێوان ڕه‌سوڵ مامه‌ند‌و مه‌حموود عوسمان بوو. ل ه الیه‌کی ترهوه دوورى ساڵه‌ح یوسفى تا ڕۆژى کوشتنى که‌لێن‌و بۆشایی سیاسى‌و هزرى له‌نێو ئهو حزبه‌دا دروستکرد، چونک ه که‌سێکى هزریى به‌هێز بوو. دواج����ار ل � ه ڕۆژى ()1979/8/8 دام��ه‌زران��دن��ى حزبى سۆسیالیستى یه‌کگرتووى کوردستان ڕاگه‌یه‌نرا‌و دواى ڕاگه‌یاندنیشى جه‌ماو‌هر‌و پێشمه‌رگه‌ى زۆر رووی��ان لێکرد ،به‌حوکمى ئه‌وه‌ى له‌نێوان یه‌کێتى‌و سه‌رکردایه‌تى کاتیی (پ.د.ک)دا هێڵى سێیه‌م بوو .جگه‌له‌م ه فه‌رمانده‌‌و سه‌رکرده‌کانیشیان که‌سانى به‌ته‌م هن‌و ناسراوى شۆڕشى پێشووى ئه‌یلوول ب��وون‌و زیاتر ل ه ناوچه‌کانى ه�ه‌ول��ێ��ر ب�ه‌پ��ل�ه‌ى ی��ه‌ک�� هم‌و ناوچه‌ى شاره‌زوور‌و قه‌اڵدزه‌‌و سلێمانى ب ه پله‌ى دووه‌م الیه‌نگر‌و پێگه‌ى کۆمه‌اڵیه‌تییان هه‌بوو )218(.له‌م قۆناغه‌دا‌و ل ه کاتى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌ى بزووتنهوه ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتى ،پاشئه‌وه‌ى به‌عس په‌یوه‌ندى پێوه‌کردن ،تاکالیه‌نان ه ده‌ستیان کرده وتووێژ له‌گه‌ڵ به‌عسدا ،به‌اڵم شتێکى ئه‌وتۆیان ده‌ستگیر نه‌بوو ،به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ل ه کانوونى یه‌که‌مى()1979دا به‌عس په‌المارى دۆڵى سماقووڵى داو چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌کى (حسیک)ى کوشت‌و وتووێژیش شکستیهێنا )219(.ل ه ڕاستیدا ئه‌گه‌ر سه‌یرى ئه‌وکات ه بکه‌ین ،ک ه به‌عس بۆوتوێژ له‌گه‌ڵ حسیکدا ده‌ستنیشانى کردبوو ،تێبینى ئهوه ده‌که‌ین نیازى رێککه‌وتن‌و چاره‌سه‌رکردنى مه‌سه‌له‌ى کوردى نهبووه ،چونک ه تاز‌ه ئه‌وان ل ه ڕیزه‌کانى یه‌کێتى هاتبوونه‌ده‌ره‌وه‌‌و ل ه الیه‌کی ترهوه به‌عس ده‌یزانى حسیک به‌ته‌نهایه‌‌و الیه‌نه‌کانى تریان له‌گه‌ڵدا نییهو ته‌نها بۆ دوورخستنه‌وه‌ى ئه‌وان
بوو ل ه ڕیزى جوواڵنه‌وه‌ى ڕزگاریخوازیی کوردیدا‌و دروستکردنى دووبه‌ره‌کیش بوو له‌نێوانیاندا .دواجار ئه‌نجامه‌کانى ئه‌م وتووێژه‌ش ڕاستى ئه‌م بۆچوونه‌یان سه‌لماند. په‌راوێزه‌کانى باسى پێنجه‌م
( )163ڕێباز :قه‌ندیل ،به‌رگى یه‌که‌م‌و دووه‌م، ل.140 ( )164شاخه‌وان عه‌باس :سه‌فه‌رى ،ل-238 ،240مایکڵ گه‌نته‌ر :فه‌رهه‌نگى مێژووى کورد ،وه‌رگێڕانى(مامکاک) ،چ ،1چاپحانه‌ى ده‌زگ��اى ئ��اراس ،ده‌زگ��اى ئ��اراس ،هه‌ولێر، ،2007ل.247،140،139 ( )165ف��ات��ح رس����ول :ص��ف��ح��ات ،ج،1 ص ،411،213چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ جه‌مال حه‌کیم ئاغا ل���ه‌رۆژى(،)2009/2/7 سلێمانى. ( )166پشکۆ نه‌جمه‌دین :دیوى ناوه‌وه‌ى ڕووداوه‌کان ،وه‌اڵمێک بۆنه‌وشیروان مسته‌فا، چ، ،1چاپخانه‌ى وه‌زاره‌ت���ى رۆشنبیریی، هه‌ولێر ،1997،ل( ،)11شاخه‌وان عه‌باس: سه‌فه‌رى ،ل.244 ( )167ه��ه‌روه‌ه��ا ب��ڕوان��ه به‌یاننامه‌ى دامه‌زراندنى(ى.ن.ک) ،له‌پاشکۆى ژماره(،)6 له :سه‌روه‌ر عه‌بدوڕه‌حمان :یه‌کێتى ،ل،232 نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى ،ل،167،97 مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل.195 ( )168نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل.253 ( )169پشکۆ نه‌جمه‌دین :دی��وى ،ل،10 شاخه‌وان شۆڕش :قادر شۆڕش ،ل ،103عه‌لى ته‌ته‌ر نێروه‌ی :بزاڤى ،ل.108 ( )170به‌رگى یه‌که‌م‌و دووه‌م ،ل.140 ( )171په‌نجه‌کان یه‌کترى ئه‌شکێنن ،ل.7 ( )172نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل ،254نامه‌ى ساڵه‌ح یوسفى بۆسه‌رکردایه‌تى حسیک ،ده‌ق له‌عبدالسالم على :صفحات من، ص ،78صالح الخرسان :التیارات ،ص،371 شاخه‌وان شۆڕش :قادر شۆڕش ،ل.103،102 ( )173ڕێ��ب��از :قه‌ندیل ،به‌رگى دووه‌م، ل.209 ( )174شاخه‌وان ش��ۆڕش :ق��ادر شۆڕش، ل.100،101 ( )175مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل،162 ،207 ،202عادل مراد :االتحاد ،ص،33،55 شاخه‌وان عه‌باس :سه‌فه‌رى ،ل.245 ( )176پشکۆ نه‌جمه‌دین :دیوى ،ل ،11مه‌ال به‌ختیار :یاخى ب��وون ،ل،206،277،276 عادل مراد :االتحاد ،ص.55 ( )177به‌هرۆز گه‌اڵڵى :ڕه‌س��وڵ مامه‌ند، ل.58 ( )178فاتح رسول :صفحات ،ج ،1ص،72 صالح الخرسان :التیارات ،ص.487 ( )179نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل ،171،172تعمیم داخلى القیاده المشترکه الحزب الدیمقراطى الکردستانى -اللجنه التحضیریه والحرکه االشتراکیه الکردستانیه- اللجنه التحضیریه الى الرفاق الکوادر السیاسیه ومقاتلى الثوره المحترمین ،العدد( )1فى ( ،)1979/5/2ص ،1،2به‌وه‌رگرتن له(عه‌لى ته‌ته‌ر نێروه‌ی)یه‌وه ،ل ،107مه‌ال به‌ختیار: یاخى بوون ،ل.79 ( )180محه‌مه‌دى حاجى مه‌حموود :رۆژژمێرى پێشمه‌رگه‌یه‌ک ،به‌رگى یه‌که‌م ،ل ،164مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل.205 ( )181نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل.212 ( )182شاخه‌وان عه‌باس :سه‌فه‌رى ،ل،116 ڕێباز :قه‌ندیل ،به‌رگى یه‌که‌م‌و دووه‌م ،ل،117 مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل.75،74 ( )183مه‌به‌ست ل �ه‌وش �ه‌ى ئێمه له‌وێدا کۆمه‌ڵه‌یه ،چونکه شاخه‌وان عه‌باس کادیرێکى پێشکه‌وتووى کۆمه‌ڵه له‌سنوورى ده‌شتى هه‌ولێردا بووه ،سه‌فه‌رى کوردایه‌تى ،ل.220 ( )184م���ه‌ال ب �ه‌خ��ت��ی��ار :ی��اخ��ى ب���وون، ل.103،171،170 ( )185ڕێباز :قه‌ندیل ،به‌رگى یه‌که‌م‌و دووه‌م، ل ،124شکیب عقراوى :سنوات ،ص.450 ( )186نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل ،352،33،32ش��اخ �ه‌وان ش��ۆڕش :قادر شۆڕش ،ل ،102،103سه‌ید کاکه :بیره‌وه‌رى، ل.101،102 ( )187صالح الخرسان :التیارات ،ص.386 ( )188له‌که‌نارى ،ل ،336محه‌مه‌دى حاجى مه‌حموود :رۆژژمێرى ،به‌رگى یه‌که‌م ،ل.232 ( )189نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل.254 ( )190محه‌مه‌دى حاجى مه‌حموود ،به‌رگى یه‌که‌م ،ل.158 ( )191ڕێباز :قه‌ندیل به‌غداى هه‌ژاند ،به‌رگى یه‌که‌م ،ل ،71به‌هرۆز گه‌اڵڵى :ڕه‌سوڵ مامه‌ند،
سه‌رچاوه‌ى پێشوو ،ل ،72شاخه‌وان شۆڕش: ق��ادر ش��ۆڕش ،ل ،103،102مه‌ال به‌ختیار: یاخى بوون له‌مێژوو ،ل.200 ( )192ن�ه‌وش��ی��روان مسته‌فا :له‌که‌نارى دانوبه‌وه ،ل(.)337،338،339 ( )193ب��ی��ره‌وه‌رى پێشمه‌رگه‌یه‌ک ،چ،2 چاپخانه‌ى زانکۆى سه‌الحه‌دین ،2000 ،ل103 ( )194شاخه‌وان عه‌باس :سه‌فه‌رى ،ل.221 ( )195نه‌وشیروان مسته‌فا :په‌نجه‌کان ،ل،33 مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل.282 ( )196عه‌لى ته‌ته‌ر نێروه‌ی :بزاڤى ل.109 ( )197نه‌وشیروان مسته‌فا :له‌که‌نارى، ل ،254صالح الخرسان :التیارات ،ص.371 ( )198تعمیم داخلى القیاده المشترکه، ص ،1،2به‌وه‌رگرتن له(عه‌لى ته‌ته‌ر نێروه‌ی)، ل.107 ( )199فاتح رسول :صفحات ،ج ،1ص.239 ( )200ع��ادل م��راد :االتحاد ،ص ،77مه‌ال به‌ختیار :یاخى بوون ،ل.72 ( )201که‌ریم ئه‌حمه‌د :رێڕه‌وى تێکۆشان، وه‌رگێڕانى له‌عه‌ره‌بییه‌وه(جه‌الل ده‌باغ) ،چ،1 چاپخانه‌ى ره‌هه‌ند ،سلێمانى ،2007،ل،285 صالح الخرسان :التیارات ،ص ،388فاتح رس��ول :صفحات ،ج ،1ص ،239ئه‌حمه‌د بانیخێاڵنى :بیره‌وه‌رییه‌کانم ،ل.356 ( )202نه‌وشیروان مسته‌فا :په‌نجه‌کان، ل.32 ( )203نه‌وشیروان مسته‌فا ،ل ،33فاتیح ڕه‌سوڵ :بنچینه‌ى ،ل.361 ( )204توع(التجمع الوطنى العراقى) :به‌ره‌یه‌ک بوو له(:مۆتمر القومیین االشتراکیین ،الحرکه العربیه االشتراکیه ،ح��زب البعث العربى االشتراکى -قیاده قطر العراق ،حزب الشیوعى العراقى-قیاده المرکزیه ،الحزب االشتراکى، الجیش الشعبى لتحریر العراق) پێکده‌هات، صالح الخرسان :التیارات ،ص318 ( )205نه‌وشیروان مسته‌فا :په‌نجه‌کان، ل.33،32 ( )206چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ عه‌دنان موفتى له‌رۆژى ،)2009/10/015هه‌ولێر. ( )207شاخه‌وان ش��ۆڕش :ق��ادر شۆڕش، ل ،105به‌هرۆز گه‌اڵڵى :ڕه‌س��وڵ مامه‌ند، ل.72 ( )208شاخه‌وان ش��ۆڕش :ق��ادر شۆڕش، ل.105 ( )209چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ عه‌دنان موفتى له‌رۆژى( ،)2009/10/15هه‌ولێر. ( )210ف��ات��ح رس����ول :ص��ف��ح��ات ،ج،1 ص.88،87 ( )211ش��اخ�ه‌وان ش��ۆڕش ،ق��ادر شۆڕش، ل.132 ( )212ف��ات��ح رس����ول :ص��ف��ح��ات ،ج،1 ص.89،88 ( )213بۆ ورده‌ک��ارى ئهو خااڵنه‌ى ،که‌له‌و کۆبوونه‌وه‌یه‌دا باسکراوه بڕوانه فاتح رسول: صفحات ،ج ،1ص.92،91 ( )214سه‌ید کاکه :ب��ی��ره‌وه‌رى ،ل،122 شاخه‌وان ش��ۆڕش :قادر ش��ۆڕش ،ل،132 ههرچهنده باس لهوه ده‌کرێت که‌سه‌ره‌تاى ته‌قینه‌وه‌ى کێشه‌ى نێوان بزووتنهوهو یه‌کێتى بهوه ده‌ستیپێکردووه ،که‌پێشمه‌رگه‌یه‌کى مه‌ال به‌ختیار‌و پێشمه‌رگه‌یه‌کى حاجى حاجى برایم ته‌قه‌یان له‌یه‌ک ک��ردووه له‌گوندى شێنێ ،بڕوانه شاخه‌وان عه‌باس :سه‌فه‌رى، ل .243ڕه‌نگه ئهمه حاڵه‌تێکى تاکه‌که‌سى بووبێت ،چونکه پێکدادانى چه‌کدارى بۆئه‌و ڕووداوه ناگه‌ڕێته‌وه. ( )215فاتح رسول :صفحات ،ص،148،147 یوسف حنا یوسف :مژکرات ،ص ،10گۆڤارى پیشکه‌وتن ،ژماره( ،)3ل ،9صالح الخرسان: التیارات ،ص.488 ،487 ( )216ج���ه‌م���ال���ى ح���ه‌ک���ی���م ئاغا ده‌ڵێت":ڕێکخستنه‌کانى سلێمانى بێئاگابوون ل �ه‌ه �هڵ��ب��ژاردن��ى س��اڵ��ه‌ح ی��وس��ف��ى وه‌ک سکرتێر" ،ب �ه‌اڵم شێخ محه‌مه‌د شاکه‌لى ئهو قسه‌یه ره‌تده‌کاته‌وه‌‌و ده‌ڵێ":ساڵه‌ح یوسفى به‌ده‌نگى زۆرینه کراوه‌ته سکرتێر"، چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ جه‌مال حه‌کیم ئاغا ل�������ه‌رۆژى( ،)2009/2/7سلێمانى، چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ شێخ محه‌مه‌د شاکه‌لى ،له‌رۆژى( ،)2009/2/24هه‌ولێر. ( )217فاتح رسول :صفحات ،ج ،1ص،148 چاوپێکه‌وتنى توێژه‌ر له‌گه‌ڵ عه‌دنان موفتى له‌رۆژى( ،)2009/10/15هه‌ولێر. ( )218صالح الخرسان :التیارات ،ص،490 میهران ئیزدى :چ �ه‌رده باسێک له‌باره‌ى کوردانه‌وه ،وه‌رگێڕانى له‌ئینگلیزییه‌وه(ئه‌مین ش��وان) ،چ ،1چاپخانه‌ى ده‌زگ��اى چاپ‌و په‌خشى س����ه‌رده‌م ،سلێمانى،2007 ، ل.486 ( )219گۆڤارى(پێشکه‌وتن) ،ئۆرگانى حزبى زه‌حمه‌تکێشانى کوردستان ،ژ(،)5 ساڵى سێیه‌م ،نیسانى( ،)1988ل.47،46
4
بیروڕا سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
بیره‌وه‌رییه‌کانی مــــێــــژوو
عه‌الوى ل ه ده‌ره‌وه‌ى بازنه‌ى حکومه‌تدا
د .که‌یوان ئازاد Kaiwanazad@yahoo.com
پێشکه‌وتن ب ه واتا نوێیه‌که‌ی!
ئ �هگ �ه‌ر فه‌لسه‌فه‌ی دروس��ت��ب��وون یان ده‌رک�ه‌وت��ن��ی م��رۆڤ له س���ه‌رزه‌وی بۆ ئهوه بووبێت ،که ئاوه‌دانی بکاته‌وه و ژیانێکی نوێی به به‌ردا بکات ،ئه‌وا به دیوێکی تریشدا بۆ ئهوه بووه ،که کار و چاالکییه‌کانی ڕۆژانه‌ی تێدا ئه‌نجامبدات و چه‌ندین ئه‌زموونی بۆ دروستبکات .هه‌ر لێره‌وه‌ش ژیانی سه‌ختی ئه‌شکه‌وته‌کان له سه‌رده‌مانێکی زۆر کۆنی مێژووییه‌وه فێری ناسینی چه‌ندین دیارده‌ی سروشتی وه‌ک (الفاو و هه‌وره‌بروسکه و گه‌رده‌لوول و بوومه‌له‌رزه و ....تاد) کرد .له قۆناغێکی دواتریشدا چه‌ندین جۆر ئاژه‌ڵ و ڕووه‌ک و به‌رهه‌می خۆڕسک و سروشتی ناسی .به‌وه‌ش ده‌روازه‌یه‌کی نوێی به به‌ردا کرایه‌وه و فێری دروستکردنی خانوو و ژیانی ده‌شتایی و کشتوکاڵ و ئاژه‌ڵداری بوو، تا ئه‌وه‌ی له کۆیله‌ی سروشته‌وه ،سروشتی کرده کۆیله‌ی خۆی و بووه خاوه‌نی چه‌ندین ده‌ساوه‌ردی گرنگی ژیان ،که نه‌وه‌کانی ئه‌مڕۆ له به‌شێکی ئهو به‌رهه‌مانه‌ی ده‌خۆین. ڕۆژگار تێپه‌ڕی و ڕه‌وتی ژیانی یه‌ک له‌دواى یه‌که‌کانی تاک و خێزان و کۆمه‌ڵگاکان له‌سه‌ر ڕووی زه‌وی ،جیهانی گه‌یانده ئه‌مڕۆ ،تا ئه‌وه‌ی ژیانی تاک و خێزان و کۆمه‌ڵگاکان تێکه‌ڵ به ته‌کنه‌لۆجیایه‌کی ته‌واو پێشکه‌وتووی سه‌رده‌م بوون .لێره‌وه‌ش په‌یوه‌ندییه کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان بوونه قوربانی ده‌ساوه‌رده‌کانی ته‌کنه‌لۆجیا وه‌ک (سه‌ته‌الیت و مۆبایل و کۆمپیوته‌ر و ئینته‌رنێت....تاد) .ئه‌مه‌و گۆڕانکارییه خێراکانی پێشکه‌وتنی ئامێره‌کان ،بایه‌خیان بۆ جوانییه‌کانی ڕه‌وشت و سروشت و نه‌ریته باوه‌کانی کۆمه‌ڵگاکان نه‌هێشت و هه‌موو دی��ارده باوه‌کانی ڕاب��ردووی��ان کاڵ کردووه. به‌وه‌ش پێگه‌یه‌ک بۆ قه‌ناعه‌ت له‌سه‌ر ڕووی ئه‌م زه‌مینه نه‌ما و به‌هاکانی مرۆڤیش له ئامێرێکی ته‌کنه‌لۆجیدا کورت کرایه‌وه .ئه‌وه‌ش به‌و مانایه‌ی ئه‌گه‌ر (په‌نجا) ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له واڵته پێشکه‌وتووه‌کانی وه‌ک (ویالیه‌ته یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا و که‌نه‌دا و به‌ریتانیا و فه‌ره‌نسا و ئه‌ڵمانیا و ئیتاڵیا و ڕووسیا و چین و ژاپۆن و کۆریای باکور و باشوور) و (ده) ساڵ له‌مه‌وبه‌ریش له کۆمه‌ڵگا خۆرهه‌اڵتی و دواکه‌وتووه‌کانی ئه‌م جیهانه‌ش ،ئاماده‌بوون له پرسه و بۆنه‌یه‌کی ناخۆش ی��ان خۆش ئه‌رکێکی ئایینی و نه‌ته‌وه‌یی و مرۆڤدۆستی بووبێت ،ئه‌وا دوای ئهو ماوه‌یه کورته‌نامه‌یه‌کی مۆبایل یان ته‌له‌فۆنێک بایه‌خی ئهو سه‌ردان و ئاماده‌گییانه‌ی نه‌هێشت و ئهو ئه‌رکه‌ی له کۆڵ ئهو که‌سانه‌ش کردهوه ،که ده‌بووا لهو بۆنانه‌دا بوونیان هه‌بێت! له په‌راوێزی ئهو ڕاستییانه‌ی سه‌ره‌وه‌شدا ده‌کرێت بڵێین ،که ئه‌گه‌ر مانا و به‌رهه‌مه‌کانی پێشکه‌وتن له وه‌ها ڕۆژگارێکی وه‌ک ئه‌مڕۆی ئێمه‌دا وه‌ها بێت ،ئه‌ی بۆ نه‌ڵێین :ئهو جۆره پێشکه‌وتنانه بکه‌ین ،چونکه هیچ مانایه‌کی بۆ ژیان و خۆشییه‌کانی نه‌هێشتۆته‌وه .ئه‌وه‌ش به‌وه‌ی مرۆڤه‌کان بوونه‌ته ئامێرێکی بێگیان و به ویست و ئاره‌زووی ئامێره ته‌کنه‌لۆجییه‌کان یارییان پێده‌کرێت؟ یارییه‌ک به درێژایی مێژوو و له هیچ شوێنێکی ئه‌م جیهانه‌دا به هیچ تاکێکی سه‌رده‌می کۆن و سه‌ده‌کانی ناوه‌ڕاست و نوێش نه‌کراوه! که‌واته ده‌کرێت بگه‌ینه ئهو ڕاستییه‌ی ،که بڵێین "ه�ه‌زار حه‌یف بۆ ئهو ڕابردووه ساده و پاکانه ،به‌اڵم ئه‌وه‌ش به دزی نه‌وه‌ی نوێی سه‌رده‌می ته‌کنه‌لۆجیاوه ،چونکه هیچ له تام و بۆن و خۆشی ئهو ژیانه ساده‌یه‌ی ڕابردوو ئاگادار نه‌بوون و نین".
ڕێبین حه‌سه‌ن
له چه‌ند ڕۆژى ڕاب���ردوودا ،له لێدوانێکیدا "ئ �ه‌ی��اد ع��ه‌الوى" س��ه‌رۆک��ى لیستى عێراقییه ڕایگه‌یاند ،لیسته‌که‌مان به‌شدارى حکومه‌تێک ناکات ،که نوورى مالیکى جارێکى تر پێکیبهێنێت و له به‌رامبه‌ریدا ئه‌مان ده‌بنه ئۆپۆزسیۆن .بێگومان ئه‌گه‌ر هه‌ڵوه‌سته‌یه‌ک له‌سه‌ر ئه‌م لێدوانه
کورته‌ى عه‌الوى بکه‌ین ،ده‌بێت له‌به‌رده‌م خودى باکگراونده‌کانى پشت ئه‌م لێدوانه‌وه بووه‌ستین، ئ���ه‌وی���ش ئ����ه‌وه‌ی����ه ،ک���ه ل��ه ڕوویه‌که‌وه ئه‌م بڕیاره‌ى لیستى زۆرینه‌ى سووننه دواى نائومێدى و بێهیواییه‌کى زۆر ه��ات له به‌ده‌ستنه‌هێنانى پۆستى سه‌رۆک وه‌زی��ران ،که ئه‌مه‌ش به‌ئاشکرا هه‌ر له ئێستاوه ترسێکى زۆرى الی عێراقییه دروستکردووه و ج��ۆرێ��ک ل �ه ناجێگیرى له ده‌روون���ى س�ه‌رک��رده‌ک��ان��ى نێو ئهو لیسته ده‌خوێنرێته‌وه ،بۆ ئه‌مه‌ش پێویسته ئهو وته‌یه‌ى س��ه‌رۆک��ى لیستى عێراقییه به‌ئاسانى به‌سه‌ریدا تێپه‌ڕین، چونکه هه‌ر جۆره دوورکهوتنهوه و په‌راوێزخستنێکى سووننه‌کان، ن���ات���وان���ێ���ت دواڕۆژێ�����ک�����ى پرشنگدارى بۆ عێراقییه‌کان لێ چاوه‌ڕێبکرێت ،به‌و هۆیه‌شه‌وه ئه‌وه‌ى ئێستا له‌نێو گۆڕه‌پانى
سیاسى ع��ێ��راق ده‌گ��وزه‌رێ��ت ،بریتییه له ناڕۆشنى دۆخێک، که هیچ کات چاوه‌ڕوانناکرێت به‌ئاسانى ئامانجه‌کان بپێکێت و ڕه‌وشه‌که به‌ره‌و ئاساییبوونه‌وه به‌رێت .هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر بێتوو سووننه‌کان به‌شدارى حکومه‌تى ن����وێ ن���ه‌ک���ه‌ن ،ئ����ه‌وا جگه له‌وه‌ى ،که هاوشێوه‌ى زنجیره ته‌قینه‌وه‌که‌ى ئ��ه‌م دواییه‌ى ش��ارى به‌غداى پایته‌خت ،که زیانێکى زۆرى ماددى و مه‌عنه‌وى لێکه‌وته‌وه ،له ئایینده‌شدا ده‌یان و بگره سه‌دان کارى تیرۆریستى و ت��ێ��ک��ده‌ران �ه ئه‌نجامدانیان پێویستى به سڵمینه‌وه نابێت و ئه‌وانه‌ى ،که دژایه‌تى پرۆسه‌ى حوکمڕانى ده‌که‌ن ،ئه‌گه‌ر هاتوو مالیکى سه‌رۆکایه‌تى کابینه‌ى نوێى حکومه‌ت بکات ،به‌رده‌وام ده‌ب���ن ل �ه تێکدان و گۆڕینى ڕه‌وشى سیاسى و ژیانى ئاسایی هاوواڵتییان بۆ هه‌ستیارترین
دۆخ .ل��ه الی��ه‌ک��ى دی��ک��هوه کاتێک ئه‌ندامانى عێراقییه بانگهێشته‌که‌ى سه‌رۆکى کاتى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراقیان ڕه‌تکرده‌وه ،به‌وه‌ى که ئاماده‌ى هیچ جۆره دانیشتنێکى په‌رله‌مان نابن ،ئ�ه‌م بایکۆتکردنه‌ش وا ده‌ریده‌خات ،که عێراقییه هه‌ر له ئێستاوه دان به ڕه‌وایی حکومه‌ت نانێت و ل �ه ڕێ��گ �ه‌ى جۆره‌ها شێوازه‌وه ئاسته‌نگ له‌به‌رده‌م حکومه‌تى نوێ داده‌ن��ێ��ن .ئه‌م زه‌نگه‌ش به مه‌ترسیدارترین دۆخ داده‌نرێت بۆ ئێستا و داهاتووى عێراق ،چونکه ئه‌گه‌ر هه‌ر به‌م جۆره سووننه‌کان و به تایبه‌تیش پێکهاته سه‌ره‌کییه‌کانى نێو لیستى عێراقییه مامه‌ڵه بنوێنن و بایکۆتى حکومه‌ت بکه‌ن، ده‌بێت هیچ کات دڵخۆش نه‌بین به‌و هه‌ڵوێسته نێگه‌تیڤانه‌ى، که چاره‌نووسى ژیانى ئاسایى ع��ێ��راق��ی��ی��ه‌ک��ان ل���ه ڕێگه‌ى
ت��وون��دوت��ی��ژی��ی�ه‌ک��ان�هوه بخاته مه‌ترسیه‌وه‌و له الیه‌کى تریشهوه ناهاوسه‌نگى سیاسى ببێته مایه‌ى به‌رقه‌راربوونى ژینگه‌یه‌کى پڕ له ملمالنێ و ئاڵۆزى نێوان پێکهاته سه‌ره‌کییه‌کان و به تایبه‌تیش ه����ه‌ردوو پێکهاته‌ى شیعه و سووننه له ڕێى دژایه‌تییه‌کانى لیسته‌که‌ى مالیکى و عه‌الوى، چونکه دواج��ار له‌ژێر سێبه‌رى ئهو دوو هاوکێشه‌یه‌دا ،تهنیا واڵت���ێ���ک ،ک��ه ل��ه‌س��ه‌ر ڕووى ئه‌م زه‌مینه‌دا به‌هۆى قه‌یرانى ناوخۆییه‌وه بناڵێنێت بریتى ده‌بێت له عێراق. *تێبینى :به‌هۆى نه‌بوونى جێگا ل �ه الپ����ه‌ڕه‌ى ()3دا ،گۆشه‌ى ڕووانینى ژماره ( )16له الپه‌ڕه‌ى ب���ی���روڕادا ب�ڵ�اوک���راوه‌ت���هوه .له ژماره‌کانى داهاتوودا گۆشه‌ى ڕووان��ی��ن ل �ه ه �ه‌م��ان الپ���ه‌ڕه‌ى پێشووى خۆیدا داده‌به‌زێت.
ب ه بۆنه‌یى بوونى کۆمه‌ڵگ ه یان تێکچوونى به‌رنامه‌ى ژیان
بێستوون سڵێمان
هه‌میشه ل ه سه‌روبه‌ندى هه‌موو کات و ساته بۆنه‌ییه‌کاندا و ل ه کۆمه‌ڵگاى کوردیدا ،ئێمه‌ى تاکی
ک���ورد هه‌ندێک هه‌ڵسوکه‌وتى ج��ی��اواز ده‌بینین ،ج��ی��اواز ل ه ڕۆژان��ى ئاسایى تر ،ک ه مایه‌ى سه‌رسووڕمانه ،ئ�ه‌وه‌ى شایه‌نى ب��اس��ل��ێ��وه‌ک��ردن � ه ه��ه‌ری��ه‌ک ل ه ئێمه‌ى تاکى کورد ئه‌م باره‌مان به‌سه‌ردا دێت ،به‌اڵم هه‌ستکردنى خودیمان شتێکى یه‌جگار الوازه، ئه‌مه‌ش ده‌گ�ه‌ڕێ��ت�هوه بۆ زیاتر کاریگه‌ریبوونى ده‌وروبه‌ر له‌سه‌رمان ل ه کاره‌کانى ڕۆژانه‌مان .ئه‌وه‌ى نابێت بیشارینه‌و‌ه ئه‌وه‌یه ،ک ه هه‌نووکه کۆمه‌ڵگاکه‌مان بووه ب ه کۆمه‌ڵگایه‌کى موناسه‌بات ،ئه‌مه‌ش ل ه ڕووانگه‌ى ئهو بار‌ه ئاڵۆزه‌وه، ک ه له کاتى بۆن ه نه‌ته‌وه‌یى و نیشتمانى و ئایینییه‌کاندا به‌سه‌ر
مه‌ڵبه‌ندى شاره‌کانماندا دێت. هه‌موو کاتێک م��رۆڤ وا بوونى پێناسه ده‌کرێت ،ک ه به‌رنامه‌ی هه‌میشه‌یى هه‌بێت ،نه‌وه‌کو ل ه کات و ساتى بۆنه‌یه‌کدا بکه‌وێت ه به‌رنامه‌داڕشتن و جه‌نجاڵى له‌سه‌ر شوێنه گشتییه‌کان دروست بکات، وه‌کو چۆن هه‌موومان ده‌بینین هه‌نووک ه ل ه شار و شارۆچکه‌کاندا له‌م ده‌م ه و جه‌ژنه‌دا ،ل ه ڕاستیدا ئه‌گه‌ر حه‌قیقه‌تى ژیان بزانین، ده‌بێت ئێمه‌ى م��رۆڤ هه‌میش ه جگ ه ل ه بیرکردنه‌و‌ه ل ه تاڵییه‌کانى ژیان ،بیر ل ه هیچى تر نه‌که‌ینه‌وه، چونک ه به‌پێى هاوکێشه‌ى بوونمان ل ه تاڵییه‌کانه‌وه خۆشییه‌کان س �ه‌رچ��اوه ده‌گ��رن و هه‌ستیان
پێده‌که‌ین ،ئیدى جه‌ژن بێت یان هه‌ر بۆنه‌یه‌کى تر ،که دڵ ئاسووده بکات به شێوه‌یه‌کى کاتى .ئه‌وه‌ى شایه‌نى باسلێوه‌کردنه له‌سه‌ر ئه‌م مه‌سه‌له‌یه هه‌نووکه ده‌سه‌اڵت هیچ ڕێگایه‌کى بۆ هێورکردنه‌وه‌ى ناو بازاڕ و له الیه‌کى تریشهوه هیچ هه‌وڵێک نییه بۆ ڕێگرتن له به‌رزنه‌بوونه‌وه‌ى نرخه‌کان، خ��ۆ ئ��هگ��ه‌ر ه �ه‌ش��ب��ێ��ت ،هیچ کاریگه‌رییه‌کى نییه ،پاشان وه‌ک الیه‌نى په‌یوه‌ندیدار به‌م الیه‌نه‌وه ،الیه‌نه ئایینییه‌که‌یه، وه‌ک��و مامۆستایانى ئایینى له بڵندگۆى م��زگ�ه‌وت�ه‌ک��ان��دا ،که هه‌میشه خاوه‌نى ده‌ستێکى بااڵى ناو کۆمه‌ڵگان ،لێره ژیان سهیره
هه‌نووکه مه‌سه‌له سیاسییه‌کانیش وه‌ک بۆنه ه�ه‌ژم��ار ده‌ک��رێ��ت و شه‌قام و ڕێگا سه‌ره‌کییه‌کانى ن��او ش��ار ده‌گ��ی��رێ��ت و ئه‌وه‌ى له بۆنه ئایینى و نه‌ته‌وه‌یى و ده‌نوێنرێت نیشتمانییه‌کاندا لهو کات و ساته‌شدا دووب��اره ده‌کرێته‌وه به شێوه‌یه‌ک ،که ڕه‌ن��گ�ه ک��ار وا ب���ڕوات ناوێکى یه‌جگار سه‌یر له کۆمه‌ڵگاکه‌مانه بنرێت ،به هیوام ئهو نازناوه‌ش نه‌بیستین ،ئه‌بێت هه‌میشه مرۆڤ شانازى بکات به کلتووره‌وه، ن��ه‌ک ه �ه‌م��وو ه �ه‌وڵ �ه‌ک��ان��ى بۆ شێواندنى بێت ،که وه‌ک چۆن له کاتى موناسه‌باته‌کانى کۆمه‌ڵگاى کوردیدا ده‌یبینین.
قیــــق له کـــــێ بکه‌ین؟
زانا عومه‌ر
"ئ���ه‌و ب �ه‌ش �ه‌ى ک � ه ب��ۆى چووم کۆمه‌ڵێک ک��وڕو ک��چ به‌یه‌که‌و‌ه وه‌ستابوون ،هه‌ر که‌زانیان تاز‌ه هاتوومه‌ت ه زانکۆ ده‌ستیان کرد به‌قیق ه قیق ل��ێ��م ،منیش زۆر ش��ڵ��ه‌ژام ،ن�ه‌م��زان��ى چ��ى بکه‌م، پرسیارم له‌خوێندکارێک کرد( تۆمارگا ل ه کوێیه)؟ وتى له‌نهۆمى چ��واره‌م��ه ،ب��ه‌اڵم خوێندکارێک ل �ه‌والو‌ه وه‌ستابوو وتى له‌نهۆمى دووه‌م � ه و منیش چووم ه نهۆمى دووه‌م و کاروباره‌کانم ته‌واوکرد، دووایش ک ه هاتم ه خوارهوه کوڕ‌ه خوێندکارێک به‌خێرهاتنى کردین و وتى ده‌بێت لێره پێاڵو دانێیت، ئینجا بچیت ه ن��او هۆڵه‌مکانى به‌سه‌رهاتى خوێندنه‌وه"ئه‌م ه یه‌که‌م ڕۆژى خوێندکارێکى زانکۆى سلێمانیه ،ک � ه ئه‌مساڵ ناوى هاتۆته‌وه ،به‌شێک له‌خوێندکارانى قۆناغه‌کانى ترى زانکۆى له‌به‌رده‌م کافتریادا ب ه دوو ڕیز ده‌وه‌ستن، ڕیزێک له‌مبه‌رو ڕیزێکیش لهو به‌ر، وه‌ک ڕاوچیه‌ک چاوه‌ڕێى هاتنى
ئهو خوێندکاران ه ده‌که‌ن ک ه تاز‌ه ن��اوی��ی��ان ه��ات��ۆت �هوه ،ئه‌وانیش به‌خۆیان و مامه‌ڵه‌کانیانه‌و‌ه خۆیان ده‌ک �ه‌ن به‌ناو زانکۆداو قیقه‌قیق هه‌موو زانکۆ ده‌گرێته‌وه ،به‌جۆرێک ده‌ڵێى زانکۆ گۆڕه‌پانى تۆپى پێه، نه‌ک ناوه‌ندێکى مه‌عریفى (له‌گه‌ڵ ڕێ��زم��دا ب��ۆ زان��ک��ۆ) ،به‌هوتاف ه��اوار ده‌کرێت قاز..قاز..قاز... زۆرج��اری��ش ه��اواره‌ک � ه ئهوهنده زۆرده‌بێت به‌ئاسانى ده‌گات ه هه‌موو هۆڵه‌کانى خوێندن .ئه‌م ه پێشوازى خوێندکاره‌کانى قۆناغه‌کانى ترى زانکۆیه ،ل ه و خوێندکارانه‌ى تاز‌ه هاتوون ،ک ه زۆرج��ار ده‌شڵه‌ژێنێ و بارێکى ده‌روون���ى ناخۆشیان تووش ده‌بێت ،ل ه جیاتى ئه‌وه‌ى
کارئاسانیان بۆ بکه‌ن بوونه‌ت ه مایه‌ى قورسکردنى کاره‌کانیان، ه��ه‌ر ل � ه س���ه‌رت���اه‌و‌ه ئ���هوه به‌و خوێندکار‌ه تازان ه ده‌ڵێن ،ک ه زانکۆ بۆ خوێندن نی ه و به‌س ،ئه‌وان ل ه جیاتى ئ �ه‌وه‌ى وه‌ک پێشه‌نگ و نموونه‌ى ناوکۆمه‌ڵ وابن ،بۆ هه‌موو داهێنانیک و ڕه‌وشتێک ک ه سوودى بۆ کۆمه‌ڵ هه‌بێت که‌چى نموونه‌ى مامه‌ڵه‌ى خراپ و نه‌شیاو به‌رامبه‌ر ه �ه‌م��ان ه��او ئ��اس��ات و پله‌یان به‌کارده‌هێننه‌وه،پێم سهیره ده‌بێت قیق ل ه کێ بکرێت؟ ل ه ئاستى زانستى و مه‌عریفیمان ک ه هه‌موو ڕۆژێک دێت ه خوارهوه ،ئه‌وان وا بیر ناکه‌نه‌و‌ه گاڵت ه کردن به‌و خوێندکار‌ه تازان ه نه‌ک هه‌ر گاڵت ه کردن ه به‌وان
به‌ڵکو گاڵت ه کردن ه ب ه خۆشیان، ئهو خوێندکارانه‌ى زانکۆ که‌مێک مه‌عریف ه هه‌بووای ه ئهوه هه‌ڵوێستى نه‌ده‌بوو .ڕه‌نگ ه ئه‌مه‌ش په‌ویه‌ندى به‌هه‌ستى خۆ به‌که‌م سه‌یرکردنى ئهو خوێندکارانه‌و‌ه بێت بۆ خۆیان و بچووکردنه‌وه‌ى ئه‌وى دى بێت، جا له‌به‌ر هه‌ر هۆیه‌ک بێت ،پێم س �ه‌ی��ره له‌پێشوازى کۆمه‌ڵێک گه‌نجى شارو واڵتى خۆمان ئاوا ڕه‌فتار بکه‌ین ،ئه‌بێت چى تێدابێت، ئێم ه وه‌ک ئه‌وانه‌ى پێش خۆمان نه‌بین و وابیر نه‌که‌ینه‌وه ،هیچى که‌میه‌ک نی ه ئێم ه یارمه‌تیان بده‌ین و ب ه ڕێ��زه‌و‌ه پێشوازییان لێبکه‌ین .فێرییان بکه‌ین زانکۆ ناوه‌ندى زانست و مه‌عریفه‌یه ،نه‌ک
پبه‌پێچه‌وانه‌و‌ه هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه ئ�ه‌وه‌ی��ان نیشانبده‌ین ک ه زانکۆ شوێنى ئ �هوه نیه ،ئه‌گه‌ر ئێم ه خۆمان نه‌مانتوانیه‌و‌ه ئهوه بکه‌ین با لێگه‌ڕێین ئه‌وان هه‌نگاوێکى ئه‌گه‌ر بچووکیش بێت ب ه زانکۆ بده‌ن، چه‌ند خ��ۆش ئه‌بوو زانکۆیه‌کى کوردستانیش ل ه ڕیزبه‌ندى یه‌کێک ل ه زانکۆکانى جیهان بوایه ،پێموای ه ئه‌وه‌نده‌ى به‌قیق ه قیق ل ه ماوه‌ى سێ ڕۆژى ڕابرددوودا خوێندکاران بیرییان له‌شتێکى باشتر بکردایه‌و‌ه دڵنیام شتێکى به‌سوودییان بۆ خۆیان و کۆمه‌ڵگه‌که‌یان ده‌خست ه ڕوو ن��ه‌ک ئ���ه‌وه‌ى ب��ۆ چه‌ندین کاتژمێر ئه‌مبه‌راو ئهو به‌ر بوه‌ستن بۆ شتێکى بێمانا.
ئافرەتان سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
ئــــافــــره‌ت لــــه دیــــدگــــاى کانتـــــه‌وه عادل ئه‌حمه‌د به‌شی دووه‌م‌و کۆتایی ج��ان ل��ۆد () John Ladd له به‌شى س�ه‌ره‌ت��اى میتافیزیکى ئه‌خالقیات به ناوى (ڕه‌گه‌زه‌کانى میتافیزیکى دادپه‌روه‌رى) له هه‌مبه‌ر گرفتى بوون له نووسینه‌کانى کانتدا ئاماژه پێده‌دات ،ئهو ئاماژه بهوه ده‌ک��ات ،که کانت به‌هۆى ئه‌وه‌ى (شۆڕشخوازێکى ڕیفۆرمیست بووه) له هه‌مانکاتیشدا (کۆنه‌په‌رستێکى که‌لله‌ڕه‌ق ب��ووه) ،که‌وتووه‌ته ژێر ڕه‌خ��ن��هوه ب��ه‌م ج���ۆره ج��ان لۆد کانت ده‌خ��ات�ه ژێ��ر چاودێرییه‌وه (وه‌النانى ئه‌م ناکۆکییانه‌و ڕوونى بۆچوونه‌کانى کانت ئ �ه‌م بابه‌ته به شێوه‌ى زه‌مینه‌یه‌کى بنچینه‌یى توێژینه‌وه‌ى خۆى هه‌ڵبژێردراوه. ک��ت��ێ��ب�ه‌ک�ه گ��ش��ت��ى ،ئه‌توانێت ته‌فسیرێکى فه‌لسه‌فى چڕوپڕبێت له‌هه‌مبه‌ر په‌یوه‌ندى نێوان ئه‌وه‌ى، که هه‌یه‌و ئه‌وه‌ى که ده‌بێت ببێت، له ه��ه‌ردووک زه‌مینه‌ى سیاسى و یاسایى به‌رجه‌سته‌کراوه .هه‌وڵى پێداگرى توێژینه‌وه‌کانى کتێبه‌که، ده‌رککردنى ئه‌م خاڵه پێویسته ،که له هه‌ندێک الیه‌نه‌وه کانت حااڵت و وه‌زیفه‌گه‌لێکى واقیعى خستووه‌ته به‌ر باس و لێکۆلینه‌وه ،له کاتێکدا له زۆرترین بواردا ده‌ست له ئایدیال وه‌رده‌دات.
کانت له میتافیزیکى ئه‌خالقدا سێ تایبه‌تمه‌ندى ئاشکراده‌کات ،که جگه له خودى خۆى (له‌هه‌مبه‌ر ماهییه‌تى هاوواڵتییه‌تى دامالینى شیاونییه) له تیۆریاو کاردا ئه‌م بنه‌مایه به شێوه‌ى ( سێ بنچینه ،که له‌سه‌ر بنه‌ماى ئه‌م سێ پایه ئه‌توانرێت ده‌وڵه‌تێکى به‌گشتى هاوسه‌نگ له‌سه‌ر بنچینه‌ى مه‌نتیقى په‌تى له په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ مافى ده‌ره‌ک��ى مرۆڤدا بینابکرێت، ن��اوزه‌د ک��راوه ) ئه‌م سێ بنه‌مایه بریتین له: ئ���ازادى ده‌رئه‌نجامێکى -1 کۆمه‌ڵگه وه‌ک مرۆڤ . ب���ه‌راب���ه‌رى ه��ه‌ری��ه‌ک له -2 ئه‌ندامان له‌گه‌ڵ ئه‌وانى تر ،وه‌ک هه‌ر هاوواڵتییه‌ک. سه‌ربه‌خۆیى هه‌ریه‌ک له -3 ئه‌ندامانى واڵت وه‌کو هاوواڵتى. کانت ل�ه تیۆریاو ک���اردا له‌سه‌ر بنه‌ماکانى سهرهوه پێداگرى کردووه، که ئه‌م بنه‌مایانه یاساگه‌لێک نین، ک �ه ب �ه‌ه��ۆى ده‌وڵ�ه‌ت��ێ��ک��ى نوێوه سه‌رله‌نوێ جێگیر بکرێنه‌وه ،به‌ڵکو یاساگه‌لێکن تهنیا له‌سه‌ر بنه‌ماکانى ئه‌مان ده‌وڵه‌ت پێکده‌هینرێت . کانت به بێوچان ئهو نهێنییه‌ى ئاشکراکرد ،که هه‌موو ئه‌ندامانى واڵتێک به هاوواڵتى ئه‌ژمارناکرێت له‌هه‌مبه‌ر سه‌ربه‌خۆیى پێویست، ک�ه به‌هره‌مه‌ند نین لێى ،به‌اڵم ب �ه‌ه��ۆى ئ���ه‌وه‌ى وه‌ک��و مرۆڤێکى ئازادو له‌ژێر چاودێرى یاسادا له‌گه‌ڵ یه‌کدى به‌رانبه‌رن ،به‌اڵم ناتوانێت
ببێت به هاوواڵتییه‌کى سه‌ربه‌خۆ ، هه‌روه‌کو هاوواڵتییه‌ک له‌به‌رانبه‌ر یاسادا یه‌کسانن ،هه‌موو ئه‌مانه له یاساداناندا به‌شدارنین ،لهمبارهیهوه کانت پێیوایه: هه‌موو تاکه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌یه‌ک له ده‌سه‌اڵتى یه‌کسان به‌هره‌مه‌ند نین ،تا ببنه خاوه‌نى ماف .بۆ نموونه ئه‌توانى ببیته ه��اوواڵت��ى ،به‌اڵم له‌به‌رانبه‌ر ئه‌وانى تردا (دادپه‌روه‌ر ئه‌ژمارناکرێت) ،ئ�ه‌م تاکه وه‌کو ئ�ه‌ن��دام��ێ��ک��ى ن��اچ��االک��ى واڵتێک ئه‌توانێت خواستیارى ئهوه بێت ،که وه‌کو تاکه‌کانى تر له‌به‌رانبه‌ر یاسادا به ئ��ازادى سروشتى و یه‌کسانى ڕه‌فتاربکه‌ن ،به‌م جۆره ئهوه به‌و مانایه نییه ،که ده‌ت��وان��ن وه‌کو ئه‌ندامێکى چاالک مۆڵه‌تى ده‌خاله‌ت له پێکهێنانى ده‌وڵه‌ت یان کاریگه‌ری له‌سه‌ر دابنێنن یان له دانانى یاساى تایبه‌تدا هاوکارى بکه‌ن. چوونیه‌کى له تیۆریاکانى کانتدا ئه‌توانێت بێبه‌شبوونى ت��ه‌واوى گروپه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌یه‌ک له مافى بۆچوون سه‌رنج ب��دات .ه�ه‌ر به‌م هۆیه‌وه‌یه پره‌نسیپى ئاماژه‌پێکراوى کانت بۆ جیاکارى دروستکردنى هاوواڵتییانى چ��االک و ناچاالک پێویسته بخرێته ژێر سه‌رنجه‌وه، تا تواناى گۆڕینى ئه‌م جیاوازییه به شێوه‌یه‌کى شیاو و سه‌رنجئامێز بخرێته پراکتیکه‌وه. ک��ان��ت ل �ه زه‌م��ی��ن �ه‌ى پێشنیارى دابه‌شکردنى هاوواڵتییاندا به دوو
چینى جیا له‌یه‌ک جۆرێک چه‌وساوه‌و نامۆ پیشانده‌دات ،هه‌روه‌ها ئیعتراف ب���هوه ده‌ک���ات ک �ه ( وا به‌رچاو ده‌که‌وێت ،ئه‌م دابه‌شکردنه له‌هه‌مبه‌ر شووناسى (چه‌مکى هاوواڵتیبوون) له‌گه‌ڵ هه‌ر بۆچوونێکى تردا ناکۆک بێت ،هه‌روه‌ها چه‌ند نموونه‌ى وه‌کو گروپه چاالکه‌کان و ناچاالکه‌کانى هاوواڵتییان ئ��ام��اژه پ��ێ��ده‌دات و ده‌ڵ��ێ��ت :ڕه‌ن��گ �ه ئ �ه‌م �ه هۆکارى سه‌رکه‌وتن بێت به‌سه‌ر کێشه‌کاندا. کانت ل�ه‌م بابه‌ته‌دا ئه‌نجامگیرى ده‌ک��ات ،که هاوواڵتییانى ناچاالک ( تهنیا ه��ێ��زى ه��اوک��ارى واڵت ئه‌ژمار ده‌کرێن) ،هه‌وه‌ها به‌هۆى ئه‌وه‌ى سه‌ربه‌خۆیى مه‌ده‌نییانه‌یان ل �ه‌ده‌س��ت��داوه ،پێویسته له‌ژێر فه‌رمان و چاودێرى تاکه‌کانى تردا بمێننه‌وه . کانت هاوواڵتییانى ناچاالک به‌م جۆره دابه‌شده‌کات ( ،شاگردى بازرگان یان پیشه‌وه‌ران ،کارمه‌ندانێک ،که له خزمه‌تى ده‌وڵه‌تدا نین ،به‌بێ بنه‌ما -ئ��اف��ره‌ت��ان ل�ه گشت و ته‌واوى ئهو که‌سانه‌ى ،که ناچارن بۆ به‌ڕێوه‌بردنى ژیان ،بۆ نموونه بۆ ده‌ستخستنى خۆراک و چاودێرى ئیداره یان لهو بابه‌ته بێ جگه له ده‌وڵه‌ت ،په‌یوه‌ست ببن .ته‌واوى ئه‌م که‌سانه که‌سایه‌تى مه‌ده‌نییانه‌یان له‌ده‌ستداوه .به واتایه‌کى ڕوونتر، بوونى ئه‌وانه به‌گشتى وابه‌سته‌یه، ک��ارگ��وزار ،که له‌نێو موڵکییه‌تى که‌سێکى تردا کاربکات ،ئاسنگه‌رى،
دارت��اش ،هاوکات ئاسنگه‌ر ،که ده‌توانێت به‌رهه‌مى کاره‌که‌ى بخاته بازاڕى فرۆشه‌وه ،مامۆستاى ماڵ به به‌راورد له‌گه‌ڵ مامۆستاى خوێندنگه ڕه‌ع��ی �ه‌ت له‌به‌رانبه‌ر جووتیار و ...هتد ،هه‌موو ئه‌مانه به هێزى پاڵپشتى واڵت ئه‌ژمار ده‌کرێن. پێویسته ئهوه ڕوونبکرێته‌وه ،که کانت سه‌ربه‌خۆیى زۆر به‌ساده‌یى ت �ه‌ف��س��ی��رک��ردووه ،ل��ه‌س��ه‌ر ئهو بنه‌مایه‌ى ،که پێیوایه هیچ که‌س ناتوانێت له خزمه‌تى دوو ئه‌ربابدا بێت ،هه‌رکه‌سێک به جۆرى خۆى خزمه‌تى خۆى بۆ حیسابه ،جگه له کارگوزارانى دوڵه‌ت ،که پێویسته ئهو کارگوزاره وه‌ک هاوواڵتییه‌کى ناچاالک ئه‌ژمار بکرێت. له ڕووانگه‌ى کانته‌وه ،پێویستى ئهو بابه‌ته ئه‌وه‌یه ،که هاوواڵتییان جگه له کارى خۆیان ،شتێکى تریان هه‌یه بۆ فرۆشتن .هاوواڵتییه‌ک پێویسته ئه‌وه‌ى ،که په‌یوه‌ندى به‌وه‌وه هه‌یه بیخاته بازاڕه‌وه و به‌وانى تر مۆڵه‌تى سوودوه‌رگرتن نه‌ده‌دات .کانت ئهو هه‌ڵویسته‌ى ،ئه‌وه‌ى که په‌یوه‌ندى ب���ه‌وه‌وه ه�ه‌ی�ه ،پێویسته شتێک بێت له ده‌ره‌وه‌ى ک��اره‌ک �ه‌ى ،له تیۆرى و پراکتیکدا ڕوونیده‌کاته‌وه، که ڕازیبوونى تاکێک به کارێکى وه‌ک��و فرۆشیارى کااڵیه‌ک نییه ، ههرچهنده وا به‌رچاو ده‌که‌وێت ،که هێزى خۆى بۆ دوورینى پارچه‌کانى به‌رگێک په‌یوه‌ندییه‌کى هاوشێوه‌ى به مانه‌وه‌ى هه‌یه .
باخی :ئهو کاته‌ى "با" نامه‌کانم ناگه‌یه‌نێت ! پەنهان بمبووره نه‌هاتم ،شه‌رمه‌زارى الى ئهو داره‌م تۆ له‌ژێریا چاوه‌ڕێى ژووانى من بوویت ،ئه‌زانم ،چونکه نه‌هاتم، خ��ه‌زان خ��ۆى ک��رد به هاوده‌مت، ئ�ه‌زان��م له م���ه‌وداى چاوه‌ڕوانیدا که‌ڵه‌گه‌تترین مه‌راقت دى و له باوه‌شیا هێنده‌ى تامى تامه‌زرۆیى خه‌وت به منه‌وه دیبوو ،بمبووره ئهو کات نه‌هاتم زۆر سه‌رقاڵ بووم وه‌ک چۆن هه‌نووکه‌ش سه‌رقاڵم، من ئه‌مه‌وێت له عیشقى تۆ به‌له‌م بۆ بیابان دروستکه‌م ،بۆ په‌ڕینه‌وه له غوبار ،بۆ تێپه‌ڕاندنى سه‌راب بۆ گه‌یشتن به دڵ��ى خ��وا ،به‌ڵێ به‌رخۆله‌که‌م هه‌ر له‌به‌ر ئهمه نه‌هاتم، چونکه من وا تێگه‌یشتووم ئه‌وینى تۆ له غوبار و له سه‌راب و له دڵى خوا بێباکتره له بوونى من .ویستم وا بوو کارێک بکه‌م ڕێى ده‌رچوون و گه‌ڕانه‌وه‌م نێرگزه‌جاڕى ڕۆحت بێت ،خولیاکانم پاسه‌وانى بازگه‌کان بن لهو ده‌رچوون و گه‌ڕانه‌وه‌ى دڵى مندا ،جیاکردنه‌وه‌ى ژیان و مردن بۆن به بوون ده‌به‌خشێته‌وه! تێگه‌یشتم ژیان گه‌مه‌یه‌کى سهیره وه‌ک گ��ه‌م��ه‌ى گ���وڵ و ڕه‌شه‌با له باوه‌شى وه‌رزى خه‌زه‌ڵوه‌رى عومرا ،ئه‌م گه‌مه‌یه وه‌سێتنامه‌ى گوڵ لوول ده‌کات ،بێ سه‌وادى به بوونى ب��اڕه‌ش ده‌به‌خشێت ،خۆڵ ده‌کاته ناوچاوى ڕه‌شى ڕووب��ار و بۆن له بوون وه‌رده‌گرێته‌وه،تا ئهو ده‌مه‌ى ده‌نگ به ئاو و ڕه‌نگ به ه �ه‌وا ده‌به‌خشێت و فڕین فێرى شه‌مشه‌مه‌کوێره‌کان ده‌ک��ات له ب �ه‌رچ��اوى گه‌شى خ���ۆرا .ئه‌بێت بمبووریت نه‌هاتم ،ئه‌بێت بمبووریت که نایه‌م،من وا نه‌بووم به‌رخۆله‌که‌م، ئه‌م هات و نه‌هاتنه‌ى من ،ژیان هه‌مووى پێبه‌خشیوم و عیشق دێڕ
به‌ر خۆ له‌که‌م درۆ ب���ازاڕى زۆر گه‌رم ه و ڕاستیش له‌سه‌ر که‌نارى زه‌ریاى ژیانا وه‌ستاوه، ڕه‌نگه من و تۆ ل �ه حیکمه‌تى ع����ه‌ش����ق و ژی��ان و مردن تێنه‌گه‌یشت بین ،وه‌ک چۆن له‌م عه‌شقه‌مان تێنه‌گه‌یشتین به‌دێڕى فێرکردوومه .ئیدى شه‌وان په‌رده‌ى په‌نجه‌ره‌که‌ت داخه" ،با" نامه‌ى من ناهێنێت بۆت ،دوێنێ کاتێک نیگام به‌سه‌ر ئاسۆوه بوو، بڕوابکه خوا عیشقى لێوه‌رگرتمه‌وه، تۆ بپرسه‌و وا کزو مات دامه‌نیشه، ئه‌نگۆره گه‌واهى ده‌ره ،تۆ بیبینه ژیان چ ته‌متومانێکه و مردن چۆن ڕه‌نگڕێژ بووه له‌به‌رده‌م بێهیواییدا،
ئه‌وه‌ى تۆ پێیدا دابه‌زیت ،ئه‌وه‌ى تۆ پێیدا سه‌رکه‌وتییت ،په‌یژه‌یه‌ک ب��وو ل�ه خ�ه‌ی��اڵ دروس��ت��ک��را بوو، ته‌نها هه‌ر تۆ به‌هیوا بوویت پێیدا بگه‌یت به حه‌قیقه‌ت ،ده‌نا نه "با " نه " ڕووناکى " نه "ئه‌ندێشه‌ى پێڵى ده‌ری��ا" ته‌ماشایان نه‌کرد بوو ،ئه‌مه‌ى تۆ کردت کار نه‌بوو، س��ووت��ان��ى گ��وڵ��ج��اڕى ج��وان��ى و
نۆهه‌وارکردنى ڕۆح بوو ،ده‌نا چۆن و مرۆڤ که‌ی توانیویه به سه‌ربازى خه‌یاڵى خۆى جه‌رده‌ى حه‌قیقه‌ت ده‌ستگیرکات. ب���ه‌رخ���ۆل���ه‌ک���ه‌م ،ئ��ی��دى "ب���ا" نامه‌م ناهێنێت ،خ��وا "عیشقى" وه‌رگ��رت��م�هوه ،تا هه‌نووکه و له دارستانى ته‌مه‌نما شێر نه‌هاتووه
ب��ۆ ڕاوک��ردن��ى م��ام��زم و هه‌ڵۆش به‌سه‌ر ئهو باخه‌دا نه‌فڕیوه ،ئه‌زانى بۆ؟ چونکه تا "ئه‌نگۆره"ى دوێنێ عه‌شقم وریاترین پاسه‌وان بوو له‌به‌رده‌م ده‌رگ��اى ته‌مه‌نما، ئیدى به‌سه کڕنووش بۆ هاوبه‌شیم مه‌به و دووری��م مه‌که به هۆنراوه و ته‌نیایى و بێزاریدا بۆم مه‌نێره، من ئیدى نایخوێنمه‌وه .بمبووره که نایخوێنمه‌وه ،ل�ه‌م عه‌شقه‌دا ه�ه‌ت��ا ده‌رگ����اى ج��وان��ى ڕۆشتم، به‌اڵم عومرێک چاوم گێڕا ،وه‌فام ن �ه‌دى و جه‌فا ببوو به سێبه‌رم و فیراق هه‌نگاوه‌کانمى ده‌بژارد و ه��ه‌ر گریانیش ه��اوک��رس��ت و هاوسه‌فه‌رم بوو .به‌سه ئیدى به‌دیار په‌نجه‌ره‌یه‌کى غوبارى وه‌ک دڵته‌وه دامه‌نیشه ،ب��اران��ى ئ �ه‌م عه‌شقه شێته‌م نایشواته‌وه تا داهاتووت بۆ ده‌رکه‌وێت .به‌رخۆله‌که‌م درۆ بازاڕى زۆر گه‌رمه و ڕاستیش له‌سه‌ر که‌نارى زه‌ریاى ژیانا وه‌ستاوه ،ڕه‌نگه من و تۆ له حیکمه‌تى عه‌شق و ژیان و مردن تێنه‌گه‌یشت بین ،وه‌ک چۆن ل �ه‌م عه‌شقه‌مان تێنه‌گه‌یشتین، به‌رخۆله‌که‌م ئیدى نه من پێناسه‌ى عه‌شق ده‌ک �ه‌م و نه تۆش هێنده فرمێسک ب��ه��ۆن�ه‌ره‌وه ،عه‌شقمان ئه‌وه‌نده‌ى ته‌مه‌نى په‌روانه‌یه‌ک بوو به‌ده‌ر له گریانه‌کانى ،من ده‌ست له ده‌ستى پیربوون و به‌ده‌م ڕۆیشتنم بۆ الى خواوه عه‌شقمان ده‌نووسمه‌وه و تۆش پڕ به کۆالنه‌که‌ى ماڵتان درۆ بنێره بۆ الى خوا ،تا ئهو ده‌مه ڕه‌نگ پیربوونه‌که‌ى من و دۆعاکانى تۆ خولى گه‌ردوون بووه‌ستێنێت. بمبووره ئهو کات نه‌هاتم ژیان زۆر ڕێ��ى پێ گرتمه‌به‌ر ،عه‌شق زۆر نشێوى پێدیم ،زۆرجار مردن هیواى لێوه‌رگرتوومه‌وه ،به‌اڵم هیچ کام لهو تێپه‌ڕاندنانه‌ى ڕۆژگارم هێنده‌ى عه‌شقى ته‌مه‌ن کورتت نائومێدی پێنه‌به‌خشیم.
5
ڕێکخراوێکی ئه‌مریکی، کۆمه‌ڵگه‌ی کوردستان ل ه کێشه‌کانی ئافره‌تان هۆشیار ده‌کاته‌و ه ڕێکخراوی ئایرێکسی ئه‌مریکی له ڕێگه‌ی کردنه‌وه‌ی خولێکی دوو ڕۆژه ،هه‌وڵی هۆشیارکردنه‌وه‌ی کۆمه‌ڵگه‌ی کوردستان ده‌دات له‌کێشه‌کانی ئ��اف��ره‌ت��ان .به هۆشیارکردنه‌وه‌ی مه‌به‌ستی ک���ۆم���هڵ���گ���ه ل����ه ک��ێ��ش��ه‌و ئاسته‌نگه‌کانی ئ��اف��ره‌ت��ان له کوردستان ،ڕێکخراوی ئایرێکسی ئه‌مریکی خولێکی دوو ڕۆژه‌ی بۆ 20ژنی شاره‌کانی هه‌ولێرو که‌رکوک‌و دهۆک‌و سلێمانی له ش��اری هه‌ولێر به ناونیشانی (میدیای نوێو کێشه‌ی جێنده‌ر) ک����ردهوه ،جێگه‌ی ئاماژه‌یه ب�ه‌ش��دارب��ووان��ی ئ �ه‌و خوله له ئ��اف��ره‌ت��ان��ی ڕۆژن��ام��ه‌ن��ووس‌و چ��االک��وان��ان��ی ڕێکخراوه‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی پێکهاتبوون‌و دوای بینینی خوله‌که‌ش ئهو 20ژن��ه ب �ه‌س �ه‌ر س �ێ گروپدا دابه‌شکران ،ئه‌وانیش گروپی (نا بۆ تووندوتیژیی دژ به ژنان، هه‌وڵدان بۆ گه‌یشتنی ئافره‌ت به ده‌سه‌اڵت ،کێشه‌کانی قه‌یره‌یى ک��چ��ان) ،جگه ل��ه‌و خوله‌ش، کردنه‌وه‌ه‌ی خول‌و پێکهێنانی گ��روپ��ی ل �ه‌و ج��ۆره ب��ۆ ژنان‌و ئافره‌تانی کوردستان به‌رده‌وام ده‌بێت. ج��ێ��گ �ه‌ی ب��اس��ه ئایرێکس، ڕێکخراوێکی ئه‌مریکی ناحکومیی قازانج نه‌ویسته‌‌و له بواره‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی‌و ڕاگه‌یاندن له عێراق کارده‌کات‌و له الیه‌ن وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکاوه پاڵپشتی ده‌ک��رێ��ت ،له ساڵی 2007هوه له بهغداو به‌سره‌و هه‌ولێر لقه‌کانی کراوه‌ته‌وه.
فیستیڤاڵی تووندوتیژیی دژ ب ه مێین ه دوا ده‌خرێت ب��ڕی��ارب��وو 11/25ل��ه ڕۆژی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی جیهانی تووندوتیژیی دژ ب�ه مێینه، فیستیڤاڵى ک��ورت�ه‌ف��ی��ل��م له ش��اری هه‌ولێر ئه‌نجامبدرێت، به‌اڵم فیستیڤاڵه‌که بۆ مانگی 12دواخ���را" .ناسر حه‌سه‌ن" به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی سینه‌مای هه‌رێم ،سه‌باره‌ت به هۆکاری دواخستنه‌که ئاشکرایکرد :به‌هۆی ته‌واونه‌بوونی ئاماده‌کارییه‌کان بۆ فیستیڤاڵی کورته‌فیلم‌و بۆ ئ��ه‌وه‌ی به شێوه‌یه‌کی باشتر خ��ۆم��ان ئ��ام��اده ب��ک�ه‌ی��ن ،به پێویستمان زانی ڕۆژی فیستیڤاڵ بۆ هه‌فته‌ی یه‌که‌می مانگی 12 دوابخه‌ین .وتیشی" :ئه‌نجامدانی فیستیڤاڵ پێویستی به کاتێکی زۆرت��ر هه‌یه ،چونکه به چه‌ند تێپه‌ڕده‌بێت، ق��ۆن��اغ��ێ��ک��دا ئه‌وانیش وه‌رگرتنی سیناریۆی پاشانیش کورته‌فیلمه‌کان‌و وێنه‌گرتنیان ،بێگومان ئه‌مه‌ش پێویستی به کاتی دیاریکراوی خۆی هه‌یه". ج��ێ��گ�ه‌ی ب��اس �ه فیستیڤاڵی ک���ورت���ه‌ف���ی���ل���م ل����ه الی����ه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی سینه‌مای هه‌رێم به‌ڕێوه‌ده‌چێت ،هه‌روه‌ها لهو فیستیڤاڵه‌دا ئهو فیلمانه وه‌رده‌گیرێن ،که به‌گشتی باس له تووندوتیژیی دژ به‌مێینه بکات‌و هۆکارێک بێت بۆ که‌مکردنه‌وه‌و نه‌هێشتنی ئهو دیارده.
6
تەوەر
تەوەر سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
عیماد ئه‌حمه‌د:
عومەر عەبدوڵاڵ مه‌سیحییه‌کان وه‌ک پێکهاته‌یه‌کى سه‌ره‌کى ل ه ناوچه‌کانى ترى عێراقدا مێژوویه‌کى دوورودرێژیان ل ه عێراق و ناوچه‌که‌دا هه‌یه‌و لهو مێژوو‌ه دوورو درێژه‌شدا پێکهاته‌یه‌کى سالم و ئاشتیخواز بوون و هه‌میشه هه‌وڵى ته‌بایى و پێکه‌وه‌ژیانى ئاشتییانه‌یان داوه ل �هگ �هڵ ن �ه‌ت �ه‌وه‌ک��ان��ى تردا. مه‌سیحییه‌کان له‌کوردستانیشدا ل ه ژیانى سیاسى و کۆمه‌اڵیه‌تى و ئابوورى و فه‌رهه‌نگیدا به‌شدارن و ماف ه نه‌ته‌وه‌یى و ئایینییه‌کان پ��ارێ��زراون و ئ��ازادان�� ه گوزارشت ل ه ب��ۆچ��وون و بیروباوه‌ڕه‌کانیان ده‌ک����ه‌ن ،ب���ه‌اڵم ل����ه‌دواى پرۆسه‌ى ڕزگارکردنى عێراق و ڕووخاندنى ڕژێ��م��ى دی��ک��ت��ات��ۆرى به‌عسه‌وه، مه‌سیحییه‌کانیش وه‌ک پێکهاته‌کانى ترى عێراق ل ه ناوچه‌کانمى ناوه‌ڕاست و ب��اش��وورى ع��ێ��راق ڕووب����ه‌ڕووى هێرش و په‌المارو فشارى گروپ ه تێکده‌ره‌کان و ئازار‌ه تیرۆرییه‌کان بوونه‌ته‌وه‌و له چه‌ندین ناوچه‌دا ه��ێ��رش��ى چ���ه‌ک���دارى ک��رای��ه سه‌ر کڵێساو شوێن ه پیرۆزه‌کانیان ده‌یان که‌سیش بوونه قوربانى ئهو هێرش و په‌المارانه .دواى هه‌ڵبژاردنه‌کانى ئ���ازارى ڕاردوو و درێژخایاندنى هه‌وڵه‌کانى پێکهێنانى حکومه‌تى ن��وێ��ى ع���ێ���راق ،ئ����ه‌و ه��ێ��رش و پ �ه‌الم��اران �ه ڕووی���ان ل� ه زیادبوون کردووه ،دوا هێرشیش ،ئهو په‌المار‌ه تیرۆریستییه بوو ،ک ه کرای ه سه‌ر کڵێساى "سه‌یده‌ت نه‌جات" ل ه شارى به‌غدادو زیاتر له په‌نجا کوژراو و ده‌ی��ان بریندارى لێکه‌وته‌وه .به‌م هۆیه‌شه‌وه ناڕه‌زایه‌تیییه‌کى گه‌وره‌ى ناوخۆیى و ده‌ره‌کى هات ه ئارایه‌وه، ل ه الیه‌کى تریشهوه ئه‌م په‌المار‌ه بانگه‌وازێکى پڕ مه‌ترسى بوو بۆ مه‌سیحییه‌کانى عێراق. ل ه ته‌وه‌ره‌ى ئه‌مجاره‌یدا ~ ڕاى چ���ه‌ن���د س���ی���اس���ه‌ت���م���ه‌دارو پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��ارو پ��ی��اوان��ى ئایینى مه‌سیحى وه‌رگرتووه له‌سه‌ر پرسى پ��ه‌الم��ارى ت��ی��رۆری��س��ت��ان ب��ۆ سه‌ر کڵێساى "سه‌یده‌ت نه‌جات". عیماد ئه‌حمه‌د ،ئه‌ندامى مه‌کته‌بى سیاسى (ى.ن.ک): ئ���ه‌وان���ه‌ى ل�ه‌پ��ش��ت ئ���ه‌و ک����ردهوه ت��ی��رۆری��س��ت��ی��ی��ان �ه‌وه‌ن ،ک�� ه دژى مه‌سیحییه‌کانى ع��ێ��راق ده‌کرێن، دی��اره تاقمى تیرۆریستى قاعیده‌و به‌عسییه‌کان و دوژمنانى پرۆسه‌ى سیاسى عێراقن .ئه‌وانه‌ن ک ه دژایه‌تى عێراقى ن��وێ و دیموکراتییه‌ت و دامه‌زراندنه‌وه‌ى سه‌رله‌نوێى ده‌وڵه‌تى عێراق ده‌که‌ن .دیار‌ه ئه‌وانه‌ى دژایه‌تى ئه‌م پرۆس ه سیاسیی ه نوێیه‌ى عێراق ده‌ک �ه‌ن ،دژایه‌تى مه‌سیحییه‌کانیش ده‌که‌ن .به ڕاستیش ئه‌م حاڵه‌تانه‌ش ته‌نها مه‌سیحییه‌کانى نه‌گرتۆته‌وه، به‌ڵکو کوردیشى گرتۆته‌وه و خه‌ڵکى بێتاوان و مه‌سیحییه‌کانى گرتۆته‌وه، که ب ه ڕاستى خه‌ڵکانێکى ڕه‌سه‌ن و سالمن ،مێژوویه‌کى پڕ ل ه شانازییان ل ه عێراقدا هه‌یه‌و ل ه قوواڵیى مێژووه‌و‌ه له عێراقدا ژی���اون ،له کوردستان ژیاون .بۆیه ئێمه وه‌کو کورد ئیدانه‌ى ئهو کردهوه تیرۆریستانه‌ی ه ده‌که‌ین، ک ه ڕووبه‌ڕووى مه‌سیحییه‌کان دهبنهوه و ه �ه‌وڵ��ده‌ده‌ی��ن ه��اوک��اری��ان بین ، پێشتریش ئێم ه له کوردستان هاوکارى ئ�ه‌وان��م��ان ک���ردووه وه‌ک��و چ��ۆن ل ه پارێزگاى نه‌ینه‌وا ڕووبه‌ڕووى حاڵه‌تى خراپ بووین و له به‌غداش ڕووبه‌ڕووى ئهو کردهوه تیرۆریستان ه بووینه‌وه. ئێمه له کوردستان ده‌رگامان وااڵی ه بۆ برا مه‌سیحییه‌کان بۆ ئه‌وه‌ى بتوانن
www.JamawarNews.com
سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
7
ده‌رگـامـــان وااڵیــــــه بـــۆ بــــــــــــرا مـــه‌سیـــحیـــیـــه‌کــــــان ب ه سه‌المه‌تى له کوردستان بژین و حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستانیش بتوانێت زه‌مانه‌تى سه‌المه‌تی و ژیانیان بکات ،هه‌وڵیش بده‌ین ئهو خه‌ڵکانه‌ى ک ه دژایه‌تى مه‌سیحییه‌کان ده‌که‌ن بیانده‌ینه ده‌س��ت دادگ��او به یاسا سزابدرێن .ل ه ناوچه‌کانى ناوه‌ڕاست و ب��اش��وروى عێراقیش حکومه‌تى ف��ی��دراڵ به‌رپرسیارێتى سه‌المه‌تى م�ه‌س��ی��ح��ی��ی�ه‌ک��ان و دابینکردنى ئاسایشى ئ�ه‌وان له‌ئه‌ستۆیه ،به‌اڵم خ��ۆم��ان ده‌زان��ی��ن ل � ه ناوچه‌کانى ن��اوه‌ڕاس��ت به‌تایبه‌تى شاره‌کانى بهغداو مووسڵ و چه‌ند شوێنێکى تر ،ک ه مه‌سیحییه‌کان ڕووبه‌ڕووى ئهو پالنان ه دهبنهوه ،حکومه‌تى فیدراڵ نهیتوانیوه کۆنترۆڵى باشى بارى ئه‌منى ش��اره‌ک��ان بکات ،بۆی ه ئهو کرده‌وان ه ڕووده‌ده‌ن .جار هه‌یه ئهو کرده‌وان ه ڕووبه‌ڕووى شیعه دهبنهوه و جاریش هه‌ی ه ڕووب�ه‌ڕووى سوونن ه دهبنهوه و جاریش هه‌ی ه مه‌سیحییه‌کان یان کورد ده‌گرێته‌وه .ب ه شێوه‌یه‌کى گشتى دزه‌کردنێکى ئه‌منى هه‌یه ل ه داموده‌زگا ئه‌منى و دامه‌زراوه‌کانى سوپادا ،حکومه‌تى عێراق نهیتوانیوه کۆنترۆڵى ئ �ه‌و ب��ارودۆخ�� ه بکات، به‌تایبه‌تى ل ه کاتێکدا ک ه پێکهێنانى حکومه‌ت دواکه‌وتووه ،ئه‌مه‌ش یه‌کێک ه ل�ه هۆکاره‌کانى ئ �ه‌و شکستییه‌ى داموده‌زگا ئه‌منییه‌کانى حکومه‌تى ف��ی��دراڵ ل � ه پاراستنى سه‌المه‌تى هاوواڵتییاندا ،تاکو الیه‌نه سیاسى و قه‌واره سیاسییه‌کان په‌له‌بکه‌ن ل ه پێکهێنانى حکومه‌تى نوێدا ،ئهوهنده ڕێ��گ��رى و گرتنه‌به‌رى ڕێوشوێنى پێویست ب��ۆ ڕووب��ه‌ڕووب��وون��ه‌وه‌ى کردهوه تیرۆریستییه‌کان پێویسته. دیار‌ه ئه‌م بارودۆخه‌ش کاریگه‌رى له‌سه‌ر بارى ده‌روونى و بیرکردنه‌وه‌ى مه‌سیحییه‌کان دروستکردووه بیرله‌و‌ه ده‌ک �ه‌ن �هوه ،ک ه ب��ه‌ره‌و ک��وێ بچن؟ ئه‌وه‌ى ک ه بیستمان گوای ه یه‌کێک ل ه گهوره مه‌ترانه‌کانه‌ى عێراق جێبهێلن، ب ه ڕاستى ئهوه داوایه‌کى خراپ ه و ئێم ه ب ه داوایه‌کى باشى نازانین و بارى پێکهێنانى دانیشتووانى عێراق ده‌گۆڕێت ،له‌جیاتى ئهو داوای ه ده‌بێ ئێمه به‌رگرى بکه‌ین و ڕووبه‌ڕووى ئهو گروپانه و تاقم ه تیرۆریستان ه ب��ووه‌س��ت��ی��ن��هوه و هه‌وڵبده‌ین تێکیانبشکێنین ،ئ�ه‌وه‌ش ب ه یاساو هاوکارى هه‌موو الیه‌نه‌کان ده‌بێت، به‌تایبه‌تى الیه‌نه سیاسییه‌کان ده‌بێت ب ه هه‌موومانه‌و‌ه هه‌وڵى پاراستنى مه‌سیحییه‌کان بده‌ین و گۆڕه‌پانه‌ک ه بۆ تیرۆریستان چۆڵ نه‌که‌ین ،ئێمه‌ش له کوردستان چ وه‌ک��و حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان چ وه‌کو الیه‌ن ه سیاسییه‌کان به‌پێى تواناى خۆمان درێغى ناکه‌ین له هاوکاریکردنیان ، هه‌روه‌ها ده‌بێ هاوکارى حکومه‌تى فیدراڵ و الیه‌ن ه سیاسییه‌کانى ترى عێراقى له‌گه‌ڵدا بێت. ت��ۆم��ا ی��وس��ف خ��ۆش��اب�ه ،ئه‌ندامى په‌رله‌مانى کوردستان: س �ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌و هێرش و په‌المار‌ه تیرۆریستیانه‌ى ،ک ه دژى مه‌سیحییه‌کانى عێراق ئه‌نجامده‌درێت ،من ده‌مه‌وێت ئهوه بڵێم ،ک ه پێکهێنه‌ى مه‌سیحى، پێکهاته‌یه‌کى گه‌لێک ڕه‌سه‌نى عێراق و به‌شک ل ه پێکهات ه ڕه‌سه‌نه‌کانى گه‌لى عێراقن ،له هه‌زان ساڵه‌وه ئه‌وان له‌م واڵته‌دا نیشته‌جێ بوون و خاکى خۆیان ب��ووه ،نه میوانن الى که‌س و نه کرێچى هیچ الیه‌نێکیشن ،ته‌نها باجى نیشتمانپه‌روه‌رى و وه‌فادارى بۆ واڵت و بنیاتنانه‌وه‌ى عێراق و بۆ په‌یوه‌ندى ب��اش و لێبوورده‌یى له‌گه‌ڵ خه‌ڵک و براکانى تریدا ل ه ع��ێ��راق��دا پێکهاته‌یه‌که ،ک �ه هیچ ئه‌جێندایه‌کى ده‌ره‌کى نیی ه ملمالنێى گهوره له‌گه‌ڵ الیه‌نه‌کانى تردا بکات،
عیماد ئه‌حمه‌د:
ده‌بێت ب ه هه‌موومانه‌و ه هه‌وڵى پاراستنى مه‌سیحییه‌کان بده‌ین و گۆڕه‌پانه‌ک ه بۆ تیرۆریستان چۆڵ نه‌که‌ین عیماد ئه‌حمه‌د
تاکه ئه‌جێنداى مه‌سیحییه‌کان تاک ه ئامانجى پێکه‌وه‌ژیانى ئاشتییانه‌ى سه‌رجه‌م پێکهاته‌کانى عێراقه .لهو کاتانه‌ى ئ�ه‌و خه‌ڵک ه ڕوویکردۆت ه خواى خۆى و دوعا ده‌کات بۆئه‌وه‌ى ئاشتى له واڵته‌که‌یدا به‌رقه‌رار بێت، خه‌ڵکانى تیرۆریست و دڵڕه‌ق ده‌چن ئهو که‌سان ه تیرۆر ده‌که‌ن .خه‌ڵکى سڤیل ب ه شێوه‌یه‌کى دڕندان ه ده‌کوژن، ک ه تا ئێستا ک��رده‌وه‌ى تیرۆریستى به‌و شێوه‌یه ڕووی��ن�ه‌داوه ،خه‌ڵکێک له کاتى نوێژکردنداو ل ه کاتێکدا ،ک ه له‌خواى خۆى ده‌پاڕێته‌وه ،بۆئه‌وه‌ى ئاشتى له واڵته‌که‌یدا به‌رقه‌رار بێت، چ ویژدانێکه دێت و بۆمب ده‌خات ه ناو ئهو خه‌ڵکه‌وه و به‌ده‌یان که‌سیان لێده‌کوژێت؟ ئهمه گه‌وره‌ترین تاوانه، ک ه ده‌رحه‌ق به مرۆڤ ده‌کرێت و ل ه هیچ کاتێکدا کرده‌وه‌ى تیرۆریستى ل ه الیه‌ن هیچ ڕێکخراوێکى تیرۆریستییه‌و‌ه به‌وشێوه‌یه ئه‌نجامنه‌ده‌درا ،جا کێ پشتگیرى لهو کردهوه تیرۆریستییان ه ده‌ک��ات؟ نازانم .ئه‌جێنداى کێیه؟ نازانم .کێ له‌پشت ئهو ئاواته‌وه‌یه؟ نازانین ،ب�ه‌اڵم من ئهوهنده ده‌زانم ئ �هوه باجى دڵسۆزى و وه‌ف��ادارى مه‌سیحییه‌کان ه ب��ۆ واڵت و باجى خۆشه‌ویستى و خواستى نایابى ئه‌وان ه بۆ پێکه‌وه‌ژیانى ئاشنایى گه‌النى عێراق ،من نازانم حکومه‌تى عێراق بۆچى ناتوانێت ژیانى هاوواڵتییانى خ��ۆى ب��پ��ارێ��زێ��ت .ب��ۆی� ه دووپاتى ده‌که‌مه‌وه ،ک ه نازانم کێ له‌پشت ئه‌م کردهوه تیرۆریستییانه‌وه‌یه ،ده‌بێ ئهو پرسیاره ئاڕاسته‌ى ئهو تیرۆریستانه‌ى بکه‌ین ،که ئ �ه‌و ت��اوان �ه ده‌ک��ه‌ن و بزانرێت ،که به کوشتنى به‌کۆمه‌ڵى مه‌سیحییه‌کان چ ئه‌جێندایه‌ک جێبه‌جێ ده‌ک��ه‌ن ،ئایا ده‌یانه‌وێت واڵت ل ه مه‌سیحییه‌کان پاک بکه‌نه‌وه. ئایا ده‌یانه‌وێت ئێم ه واڵت جێبهێڵین، نه‌خێر ئێم ه ئه‌م واڵت ه جێناهێڵین، واڵتى خۆمانه‌و له هه‌ر شوێنێک بین، ئهو واڵتانه ب ه واڵتى خۆمان نازانین، جگه له عێراق ،ئێمه له واڵتى خۆماندا ئ �ه‌وه‌م��ان به‌رامبه‌ر ده‌ک���رێ ،ئاخۆ له واڵتێکى تر چیمان به‌سه‌ردێت،
هه‌میش ه تیرۆریست ب���ه‌وه‌دا خۆى ده‌رده‌خ����ات ،ک ه خه‌ڵکى سڤیل و بێتاوان ده‌کات ه ئامانجى خۆى ،ئه‌وان ناچن ڕووبه‌ڕووى ئهو الیه‌نانه ببنهوه، ک ه کێشه‌یان له‌گه‌ڵدا هه‌ی ه و ناچن به‌رامبه‌ر ئهو که‌سانه بووه‌ستن ،ک ه ئه‌جێنداى پێچه‌وانه‌ى ئه‌ویان هه‌یه، هه‌میشه تیرۆر ڕووده‌کات ه ئهو که‌س و الیه‌نانه‌ى ،که خه‌ڵکى بێگوناه و بێتاوان ،ل��ێ��رهوه ده‌پرسین کێ به‌رپرسیاره له پاراستنى سه‌المه‌تى مه‌سیحییه‌کان و ڕێگرن لهو تاوانانه‌ى، ک ه ده‌ر حه‌ق به‌وان ده‌کرێت ،بێگومان حکومه‌ت له هه‌ر شوێنێک و له هه‌ر واڵت��ێ��ک بێت ب�ه‌رپ��رس�ه به‌رامبه‌ر پاراستنى ژیان و ماڵى هاوواڵتییان، به‌رپرس ه ل ه پاراستنى ئازادى و مافى هاوواڵتییبوون ،ب �ه‌اڵم به‌داخه‌و‌ه له ساڵى 2003هوه ،ک ه حکومه‌تى نوێى عێراق و پرۆسه‌یه‌کى سیاسى نوێ هاتۆته ئ��اراوه ئهو حکومه‌ت ه نهیتوانیوه ته‌نانه‌ت خۆشى بپارێزێت، نه‌ک ژیان و سه‌روماڵى هاوواڵتییان، نهیتوانیوه ژیانى به‌رپرسه‌کانى خۆى، وه‌زی��رو په‌رله‌مانتارو به‌رپرسه‌کانى ترى بپارێزێ ،جا حکومه‌تێک ئهوه حاڵى بێت و نه‌توانێت په‌یکه‌رى خۆى بپارێزێت ،چاوه‌ڕوانى کێ بکه‌ین و چى لێ داوابکه‌ین. سه‌باره‌ت به ئه‌گه‌رى کۆچکردنى مه‌سیحییه‌کان بۆ ده‌ره‌وه‌ى واڵت یان بۆ ده‌ره‌وه‌ى ناوچه‌کانى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ،ل � ه ڕاس��ت��ی��دا کۆچى مه‌سیحییه‌کان هه‌ر ل ه سهرهتاوه ل ه کوردستانى تورکیا یان له کوردستانى عێراق ،بووه‌هۆى پشتگیریکردنیان ل ه شۆڕشه‌کانى کورد یان پێشمهرگهو خه‌باتکارى ناو بزووتنهوهو شۆڕشه‌کان ب���وون ،گ��ون��دو ن��اوچ �ه‌ک��ان��ی��ان ل ه کوردستاندا یان بۆمبباران کراون یان ڕووخێنراون و خه‌ڵکانى ئهو گوندو ناوچانه‌ن به‌ره‌و ناوچه‌کانى ناوه‌ڕاست و باشوورى عێراق کۆچیان کردووه یان به‌ره‌و واڵتانى ئه‌وروپا و ئه‌مه‌ریکا کۆچیان ک���ردووه ،بۆی ه هه‌میش ه میلله‌تى ئێم ه ناچارى کۆچکردن و
دوورکهوتنهوه ک��راوه .دواى ئه‌وه‌ى ئه‌نفال ته‌واوبوو ،به‌هۆى ئه‌نفالیشه‌و‌ه خه‌ڵکێکى زۆرى ئ��اش��وورو کلدانى کۆچیان کرد ،ئه‌وه‌ى که ماونه‌ته‌و‌ه ل ه ناوچه‌کانى باشوورو ناوه‌ڕاستى عێراق و له‌ژێر ئ�ه‌و ب��ارودۆخ � ه ناهه‌موارو
له‌ژێر ئهو فشاره ناڕه‌واییانه‌دا ژیان ده‌گوزه‌رێنن و ڕووب �ه‌ڕووى هێرش و پ�ه‌الم��ارى گروپ ه تیرۆریستییه‌کان دهبنهوه ،دوو ڕێگ ه چاره‌یان له‌به‌رده‌مدا هه‌یه :ئه‌ویش ئه‌وه‌ی ه ک ه یان ئه‌وه‌تا
تۆما یوسف خۆشابه:
ئێم ه ئه‌م واڵت ه جێناهێڵین و ل ه هه‌ر شوێنێک بین ،ته‌نها عێراق ب ه واڵتى خۆمان ده‌زانین
ل ه شوێنى خۆیدا بمێنێته‌وه‌و به‌رگرى بکات و ڕووبه‌ڕووى ئهو گروپ و تاقم ه تیرۆریستان ه ببنهوه یان ئه‌وه‌تا کۆچ به‌ره‌و هه‌نده‌ران بکه‌ن ،ک ه ئه‌وه‌ش ب ه ڕاى من چاره‌سه‌ر نیی ه یان ئه‌وه‌تا ڕووبکه‌ن ه کوردستان و لێره نیشته‌جێ بن ،به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ههرچهنده ئ��ارام��ى و سه‌قامگیرى ئه‌منى و ئاسایشى ه �ه‌ی �ه ،ب��ه‌اڵم کێشه‌ک ه به‌وه‌ش چاره‌سه‌ر نابێت ئایا ئه‌وان ک ه بێن ه کوردستان له‌کوێ دابنیشن؟ کێ جێگاى دانیشتن و حه‌وانه‌وه‌یان بۆ دابین ده‌کات؟ کێ مووچه‌ى ژیانى ئهو فه‌رمانبه‌ران ه ده‌دات و دابین ده‌کات، که له دام��وده‌زگ��اک��ان��ى حکومه‌تى فیدراڵدا فه‌رمانبه‌رن ؟ کێ ڕاژه‌کانیان ده‌گوێزێته‌وه بۆ کوردستان؟ ئایا حکومه‌تى ک��وردس��ت��ان ده‌توانێت ته‌حه‌مولى ئهو ب��اره گران ه بکات؟ نه‌خێر ،چونکه ههرچهنده خه‌ڵک ل ه باشوورو ناوه‌ڕاستى عێراقهوه ڕووبکه‌ن ه ک��وردس��ت��ان م��ووچ � ه دابینکردنى بژێوییه‌کانیان هه‌ر له‌سه‌ر بوودجه‌ى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ده‌بێت، ک � ه ل��ه‌س��ه‌دا ح��ه‌ڤ��ده‌ى بوودجه‌ى عێراق ده‌درێ��ت ،حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستانیش ناچارنییه ته‌حه‌مولى ئهو هه‌موو بار‌ه گران ه بکات ،که‌دواتر حکومه‌تى فیدڕاڵ ب��ۆى ق �ه‌ر‌ه بوو ناکاته‌وه .جگه‌له‌وه‌ش هه‌لى کارکردن
و ده‌رفه‌تى کار بۆ هه‌موو ئهو خه‌ڵک ه لێره له کوردستان دابینناکرێت، ته‌نانه‌ت له‌به‌رئه‌وه‌ى ژیانى کوردى نازانن ل ه زۆر داموده‌زگاى حکومه‌ت و ئه‌هلیدا بوارى کارکردن نادرێت، زۆر که‌س هه‌یه مامۆستاى زانکۆی ه دکتۆراى هه‌یه یان ماسته‌رى هه‌یه، به‌اڵم ک ه دێت ه ئێره هه‌لى کارکردنى ل ه زانکۆکانى کوردستاندا ده‌ستناکه‌وێت، له‌به‌رئه‌وه‌ى له زمانى کوردى نازانێت، ئیتر نازانین ئهو خه‌ڵکه ڕووبکات ه کوێ و کوێ هه‌ڵبژێرێ؟ ئه‌یمه‌ن یوسف ،قه‌شه‌ى کڵێساى سلێمانى :ل ه ڕاستیدا یه‌که‌م شت ،ک ه پێویسته ئاماژه‌ى پێبکه‌ین ،ئه‌وه‌ی ه که مه‌سیحییه‌کان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى مه‌سیحن ،به‌اڵم هاوواڵتى عێراقن و وه‌ک سه‌رجه‌م پێکهاته‌کانى تر خۆیان
ب ه عێراقى ده‌زان��ن .بێگومان چۆن ئه‌وانى تر پشتگیرى خۆیان ل ه کردهوه تیرۆرستی و دژ‌ه مرۆڤایه‌تییه‌کان ب���ه‌رک���ه‌وت���ووه ،ب��ه هه‌مانشێو‌ه ڕووب�����ه‌ڕووى مه‌سیحییه‌کانیش ته‌قینه‌وه‌و کوشتن و بڕین بوونهتهوه له‌سه‌ر ده‌ستى گروپ ه تیرۆرستییه‌کان مه‌سیحییه‌کانیش وه‌ک هه‌موو پێکهاته‌و تایه‌ف ه جیاجیاکانى عێراق مووسڵمانان وه‌ک سوننه‌و شیعه‌و یه‌زیدى و سابیته‌کان ڕووبه‌ڕووى ئهو تیرۆره بوونهتهوه ،که پێى ده‌ڵێن تیرۆر ئیمانى نییه ،ل ه ڕاستیدا ئێمه‌ى مه‌سیحییه‌کان له‌به‌رئه‌وه‌ى ل ه عێراقدا پێکهاته‌یه‌کى که‌مینه‌ین ژماره‌مان ڕۆژ له‌دواى ڕۆژ که‌میکرده‌و‌ه وه‌ک ده‌بینین مه‌سیحییه‌کان هه‌میش ه کۆچ ده‌که‌ن ب �ه‌ره‌و واڵتانى دهرهوه و خه‌ڵکانى تریش ده‌یانه‌وێت کۆچ بکه‌ن ،بۆی ه ئێمه ژم��اره‌م��ان که‌مه ،کاتێکیش ڕووبه‌ڕووى هێرشێکى تیرۆرستى وه‌ک هێرشه‌که‌ى ئه‌م دواییه‌ى "سه‌یده‌ت نه‌جات" ده‌بینه‌وه وه‌ک هێرشێکى گه‌وره‌و گورزێکى گهوره ده‌رده‌که‌وێت، ک��ه ل��ه ئێمه ده‌ک���ه‌وێ���ت ل���ه‌دواى هێرشێکى لهو جۆره‌وه مه‌سیحییه‌کانى تریش بیر لهوه دهکهنهوه ،ک ه عێراق جێبهێڵن و ک��ۆچ بکه‌ن ب��ۆ واڵتى ئ �ه‌وروپ��او ئه‌مه‌ریکاو واڵت��ان��ى تر، چونکه ئه‌وانیش ئهو بیرۆکه‌یان ال
دروست بووه ،ک ه ئه‌وانیش پێکهاته‌ى که‌مینه‌ن ل� ه عێراقدا و زوڵمیان لێده‌کرێت وا بیر دهکهنهوه ،که ل ه الیه‌ن تایه‌فه‌و پێکهاته‌کانى ترهوه ڕێزیان لێناگیرێت و له عێراقیش ڕۆڵیان نابێت ،بۆیه کۆچکردن ب ه باشتر ده‌زانن .ئێم ه حکومه‌تمان هه‌یه‌و پێویست ه پارێزگاریمان لێبکات ،به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه حکومه‌تى ئه‌مڕۆى عێراق ناتوانێت پارێزگاریمان لێبکات ،بۆی ه بیر ل ه ڕۆیشتن ده‌که‌ینه‌وه .ده‌بێت حکومه‌تى فیدراڵ بیر لهوه بکاته‌وه، که ئامانج له‌م کردهوه تیرۆریستییانه، کۆچپێکردنى مه‌سیحییه‌کانه به‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ى واڵت‌و ناچارکردنیانه بۆ جێهێشتنى واڵت��ى خۆیان ،که‌وات ه حکومه‌ت به‌رپرس ه ل ه پاراستنى ئه‌من و ئاسایشى مه‌سیحییه‌کان. تیرۆرستان ده‌یانه‌وێت له ڕێگه‌ى
درۆیه‌کى شاخداره‌و تۆمه‌تێکى زۆر ناڕه‌وایه .ئێمه له‌گه‌ڵ کوردو خه‌ڵکى کوردستاندا هه‌ست ب ه ئ��ارام��ى و ئاسووده‌یى ده‌که‌ین .ئهو ڕاستییه‌شمان له‌یادناچێت ،ک ه حکومه‌تى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان و ک���ورد پشتیوان و داڵده‌ده‌رى ئهو مه‌سیحییانه بوون ،ک ه ل ه ناوچه‌کانى تر چه‌وسێنراونه‌ته‌وه‌و ڕووبه‌ڕووى تیرۆر بوونهتهوه.
ئه‌یمه‌ن یوسف:
حکومه‌تى ئه‌مڕۆى عێراق ناتوانێت پارێزگاریمان لێبکات، بۆی ه بیر له ڕۆیشتن ده‌که‌ینه‌وه ته‌قینه‌وه‌و کردهوه تیرۆرستییه‌کانه‌و‌ه ئامانجه‌کانى خ��ۆی��ان بهێننه‌دى. ده‌یانه‌وێت مه‌سیحییه‌ک بکوژرێت و تاوانه‌که‌ى بدرێته پاڵ مسوڵمانێک، سووننه‌یه‌ک بکوژرێت و تاوانه‌که‌ى بدرێته پ��اڵ شیعه‌یه‌ک ،عه‌ره‌بێک
بکوژرێت و تاوانه‌که‌ى بدرێته پاڵ ک��وردێ��ک ،ئ���ه‌وان ده‌ی��ان �ه‌وێ��ت به‌م کرده‌وانه‌یان ناکۆکى و دووبه‌ره‌کى بخه‌ن ه نێوان پێکهاته‌کانى عێراقهوه و بارودۆخه‌ک ه ئاڵۆز بکه‌ن ،به‌اڵم
ئێم ه ده‌ڵێین ئیراده‌ى په‌روه‌ردگار گه‌وره‌تر‌ه ل ه ئیراده‌ى ئهو که‌سانه‌ى ئاژاوه ده‌نێنه‌وه. ه �ه‌رچ �ه‌ن��ده حکومه‌تى ع��ێ��راق ل ه ڕێگه‌ى دانانى چه‌ند پاسه‌وانێکه‌و‌ه پ��ارێ��زگ��ارى ل � ه کڵێسا و شوێن ه تایبه‌تییه‌کانى مه‌سیحییه‌کان ده‌کات، ب �ه‌اڵم ئ�ه‌و که‌سانه‌ى ،ک ه دان��راون ئاماده‌باشى تواناى ته‌واویان نیی ه بۆ پاسه‌وانیکردنى ئهو شوێنانه ،چونک ه پاسه‌وانیکردنى ئهو شوێنان ه که‌سانى ف��ی��داک��ارو خۆبه‌خشیان ده‌وێ���ت، که‌سانى مه‌شقپێکراویان ده‌وێت، ن�ه‌ک دام �ه‌زران��ى که‌سێک ل ه الیه‌ن وه‌زاره‌تێکه‌وه چه‌کى پێبدات و بڵێ تۆ بچۆ پاسه‌وانى ئهو شوێن ه ئایینیی ه بک ه ل ه ڕاستیدا ئهو که‌س ه مه‌شقى پێویستى پێنه‌کراوه نازانێ نه‌خشه‌و پیالنى به‌رگریکردن و هێرشکردن، چۆن ه ئ �هگ �ه‌ر ئ��ه‌و که‌س ه که‌مێک شاره‌زایى و پسپۆڕى لهو بوارانه‌دا نه‌بێت چۆن ده‌توانێت پارێزگارى ل ه کڵێسا و شوێن ئایینییه‌کان بکات لهو حاڵه‌ته‌دا تیرۆرسته‌کان زۆر به‌ئاسانى دێن و پاسه‌وانه‌که ده‌کوژن و کڵێساک ه ده‌ته‌قێننه‌وه. سه‌باره‌ت به‌وه‌ى ،ک ه مه‌سیحییه‌کان چ�ه‌ن��د چ��اره‌س �ه‌رێ��ک ده‌گ��رن �ه به‌ر ده‌مێننه‌وه‌و به‌رگرى ده‌که‌ن یان کۆچ دهکهنهوه عێراق به‌جێده‌هێڵن ،من ده‌ڵێم ئێمه ده‌مێنینه‌وه‌و نوێژ ده‌که‌ین و داوا له په‌روه‌ردگار ده‌که‌ین ،ک ه عه‌قڵى ئهو جۆره که‌سان ه بگۆڕێت و بیانخات ه سه‌ر ڕێگاى ڕاست ،بێگومان ئهو که‌سه‌ى دێت و خۆى له کڵێسا ده‌ته‌قێنێته‌وه ،مێشێکى ل ه الیه‌ن که‌سێکى هۆشیارترو زیره‌کتره‌و‌ه شۆراوه‌ته‌وه ،ئهو که‌سه خۆى نییه، که کاره‌ک ه ده‌کات ،به‌ڵکو تیرۆره ئهو کاره‌ى پێده‌کات ،تیرۆره که ده‌یه‌وێت بارودۆخێکى ئاڵۆز بخوڵقێنێت .ئه‌وان ه ته‌نها که‌سێک نین ،به‌ڵکو چه‌ند تۆڕێکى ناحه‌زن ب ه پێکهاته‌کانى عێراق .مه‌سیحییه‌کان له‌م بارودۆخه‌دا ڕووبه‌ڕووى دوو چاره‌سه‌ر بوونهتهوه یان ڕووب �ه‌ڕووب��ۆت �هوهو خۆڕاگرییان
ئه‌یمه‌ن یوسف
کۆچکردن و ڕۆیشتن به‌ره‌و واڵتانى دهرهوه ،ب �ه‌اڵم من ده‌ڵێم هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ناوچه‌یه‌کى جیاوازه ل � ه ن��اوچ�ه‌ک��ان��ى ت��رى ع��ێ��راق ،ل ه هه‌رێمى کوردستان ئاسایش و ئارام ب��ه‌رق��ه‌راره‌و حکومه‌تى کوردستان پارێزگارى ل ه مه‌سیحییه‌کان ده‌کات. مه‌سیحییه‌کانیش ئه‌وانه‌ى ل ه به‌غدادو مووسڵ و ناوچه‌کانى ت��رى عێراق ک �ه‌س��وک��اری��ان ه �ه‌ی � ه ل � ه هه‌رێمى کوردستان و چه‌ند ن��اوچ�ه‌و گوند هه‌یه ،ک ه هه‌موویان مه‌سیحین ،ب ه ڕاى من وه‌کو مه‌سیحییه‌ک و پیاوێکى ئایینى ،مه‌سیحى باشترین ڕێگ ه چ��اره بۆ مه‌سیحییه‌کانى باشوورو ناوه‌ڕاستى عێراق ،ک ه ڕووب��ه‌ڕووى تیرۆرو کوشتن و بڕین بوونهتهوه کۆچ بکه‌ن بۆ هه‌رێمى کوردستان له‌جیاتى ئ���ه‌وه‌ى ک��ۆچ ب��ۆ واڵت��ان��ى دهرهوه بکه‌ن ،چونک ه ل ه هه‌رێمى کوردستان ئاسانکارى بۆ مه‌سیحییه‌کان کردووه و ل ه خۆیان ده‌گرێت و مامه‌ڵه‌یان بۆ ڕاده‌په‌ڕێنن ڕێزو حورمه‌تێکى تایبه‌ت لهو مه‌سیحییان ه ده‌گیرێت ،ک ه ل ه ناوچه‌کانى ترهوه دێن ه کوردستان. هیوادارین ئهو ئارامى و سه‌قامگیرییه‌ى، ک ه ل ه هه‌رێمى کوردستاندا هه‌ی ه ب���ه‌رده‌وام بێت و خه‌ڵکى شادمان و بێکێش ه بێت ،وه‌ک ئ��ه‌وه‌ى ک ه ئێستا هه‌یه‌و خه‌ڵک له کوردستاندا هه‌ست ب ه ئارامى ته‌واو ده‌کات .وه‌ک نیشتمان چه‌ندینجار مه‌سیحییه‌کان ل ه مووسڵ و ناوچه‌کانى ترى عێراق ڕووب��ه‌ڕووى ک��رده‌وه‌ى تیرۆرستى و تیرۆرکردن ده‌بوونه‌و‌ه و ناحه‌زانیش تۆمه‌تى ئ�ه‌و ک��رده‌وان�ه‌ی��ان ده‌دای ه پاڵ کوردو ده‌یانوت کورده‌کانن ،ک ه ده‌یانه‌وێت مه‌سیحییه‌کان کۆچ بکه‌ن، به‌اڵم ئایا ئهوه ڕاست ه کورد هۆکارى ده‌ردب���ه‌ده‌رک���ردن و ڕاوه‌دوون���ان���ى مه‌سیحییه‌کان بێت ل ه مووسڵ و ناوچه‌کانى تر ،ل ه کاتێکدا هه‌رێمى کوردستان ل ه هه‌موو حاڵه‌تێکدا باوه‌شى بۆ مه‌سیحییه‌کانى مووسڵ و ناوچه‌کانى ت��ر ک��ردۆت��هوهو ل ه ناخۆشییه‌کاندا فریایان که‌وتووه‌و ب �ه‌ده‌ن��گ��ی��ان �هوه چ���ووه ،بێگومان
ئه‌بوو ئیبراهیم:
ڕێکخراوى تیرۆریستى قاعیده ده‌یه‌وێت پێکه‌وه‌ژیانى ئاشتییانه‌ى نێوان ئیسالم و مه‌سیحى تێکبدات
ئه‌بوو ئیبراهیم ،به‌رپرسى دۆسیه‌ى نه‌ته‌وه‌کان ل ه که‌رکوک: له ڕاستیدا مه‌سیحییه‌کان وه‌کو ئایین و کلدو ئاشوورى و وه‌ک نه‌ته‌وه‌و وه‌ک پێکهێنه‌یه‌ک عێراقى بوونه‌ته ئامانجى کردهوه تیرۆریستییه‌کانى تیرۆریستان، ئ �ه‌م � ه ل��ه الی���ه‌ک���هوه ،ل��ه الیه‌کى ترهوه عێراق ک ه ل ه سهرهتاوه وه‌ک شوێنێکى نموونه‌یى بۆ پێکه‌وه‌ژیانى ئایین و مه‌زهه‌به جیاجیاکان ڕۆڵى هه‌بووه‌و جێگاى دی��اره ،ئه‌م ه واى ک���ردووه گروپه تیرۆریستییه‌کانى وه‌کو ڕێکخراوى قاعیده ده‌یانه‌وێت سیماى ئایینى پ��ی��رۆزى ئیسالم بشێوێنن و ل �ه ڕێ��گ��اى ئیدیعاى ئیسالمیبوونیانه‌و‌ه ده‌یانه‌وێت ڕووى ئایینى ئیسالم و کۆمه‌ڵگاى عێراق و بارودۆخه‌که بشێوێنن .هه‌ندێکى ترى لێدانى مه‌سیحییه‌کان له واڵتى وه‌کو به‌غداد بۆ ئه‌وه‌یه ،که ڕایه‌کى گشتى و ئه‌روپى و جیهانى ل ه مه‌سیحى بهه‌ژێنن دژى ئهو پرۆسه سیاسییه‌ى، که ل ه عێراقدا هه‌یه ،تا ئهو واڵتانه‌ى ئایینى مه‌سیحین هه‌ڵوێستى دژ ب ه عێراقى هه‌بێت و هه‌ڵوێستى نه‌رێنى دژى ئهو پرۆس ه دیموکراتییه‌ى ،ک ه له عێراقدا هه‌ی ه بگرنه به‌ر. سه‌باره‌ت به‌و داوایانه‌ش ،که ده‌ڵێن مه‌سیحییه‌کان عێراق جێبهێڵن، ههرچهنده من ئاگادارى ئهو لێدوان و داوایانه نیم ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر لێدوان و داوای�ه‌ک��ى پیاو‌ه ئایینییه‌کانى مه‌سیحییه‌کان بێت ،ئهوه جێگاى نیگه‌رانى و دڵته‌نگى ئێمه‌یه، چونک ه دیارنه‌مانى پێکهێنه‌کانی سه‌ره‌کى وه‌کو کلدو ئاشوورییه‌کان، که زیاتر ل ه 1500ساڵه له واڵتانى مسوڵماندا ده‌ژین و مێژوویه‌کى پڕ ل ه ئاشته‌وایى و برایه‌تییان هه‌بووه، ده‌بێته‌هۆى داڕم��ان��ى بنه‌ماکانى لێبوورده‌یى و پێکه‌وه‌ژیانى ئاشنایى و دووبه‌ره‌کى تائیفى زیاتر ده‌کات، ته‌نانه‌ت ناکۆکى نه‌ته‌وه‌ییش دروست ده‌ک���ات .ل�ه ڕاستیدا ده‌ستێکى ڕه‌شى نادیار هه‌یه ،که ل ه چه‌ند الیه‌یه‌نێکى ده‌ره‌کییه‌وه هاوکارى ده‌کرێت و هانده‌درێت و ڕێنمایى ده‌کرێن بۆ شکستپێهێنانى ئه‌زموونى ده‌وڵه‌تێکى دیموکراتى به‌هێز له‌م ناوچه‌دا له ڕێگاى دروستکردنى ئه‌م گرژى و ئاڵۆزییه‌وه له‌نێوان هه‌موو ئهو پێکهاتانه‌ى ،که له عێراقدا ده‌ژی���ن ،ئه‌گه‌ر ئ �ه‌و کرده‌وانه‌ش له‌سه‌ر ئیسالم ئه‌ژمار بکرێن ،ئه‌وا مه‌سیحییه‌کان زیاتر ل ه 1400ساڵ ه له‌سه‌ر ئه‌م خاک ه ده‌ژین و مێژوویان به‌شێک ه له مێژووى ئ�ه‌م خاکه، له الیه‌کى ت��رهوه چه‌ند هێزێکى تێکده‌ر له‌ناو تاقمه تیرۆریستی و ده‌سته ڕه‌شه‌کاندا هه‌یه به‌تایبه‌تى ڕێ��ک��خ��راوى تیرۆریستى قاعیده ده‌یانه‌وێت پێکه‌وه‌ژیانى ئاشتییانه‌ى نێوان ئیسالم و مه‌سیحى تێکبده‌ن و بیکه‌ن ه ئه‌مرێکى واقیع له عێراق و ڕۆژهه‌اڵتى ناوه‌ڕاستیشدا. س �ه‌ب��اره‌ت ب�ه ئ�ه‌رک��ى حکومه‌تى فیدراڵ بۆپاراستنى مه‌سیحییه‌کان و به‌رپرسیارێتى ب�ه‌رام��ب�ه‌ر ئهو پێکهێنه‌یه بۆ پاراستنیان ،ئێمه لهو باوه‌ڕه‌داین حکومه‌تى فیدراڵ لهو ب��واره‌دا که‌مته‌رخه‌مه‌و داموده‌زگا ب ه پێویستییان ئه‌منییه‌کان به‌خۆداچوونه‌وه هه‌ی ه ،پێویستییان بهوه هه‌یه پالنى تۆکمه‌و داڕێژراو
ئاماد‌ه بکه‌ن بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى پێشهاته‌کان و هه‌موو ئهو کێشهو مه‌ترسییانه‌ى ،ک �ه ڕووب����ه‌ڕووى ه �ه‌م��وو عێراقیه‌کان دهبنهوه، به‌تایبه‌ت ڕووب��ه‌ڕووب��وون��ه‌وه‌ى ئهو کردهوه تیرۆریستییانه‌ى ،ک ه ده‌کرێن ه سه‌ر مه‌زاره ئایینییه‌کان و پێکهاته‌ى مه‌سیحییه‌کان. هه‌ندێکجار ب��رای��ان��ى ت��رى وه‌ک یه‌زیدى و سابیئه‌کانیش ڕووبه‌ڕووى ئهو هێرش و په‌المارانه دهبنهوه. ئێم ه لهو ب��اوه‌ڕه‌دای��ن داموده‌زگا ئه‌منییه‌کان و وه‌زاره‌ت���ى ناوخۆو هه‌موو داموده‌زگا ئه‌منییه‌کانى ترى ناو عێراق لهمبارهیهوه که‌مته‌رخه‌من. هۆکارێکى ترى ئهو که‌مته‌رخه‌مى و ش��ک��س��ت�ه‌ش ،ئ��ه‌وه‌ی��ه ک��ه ل ه ناوچه‌کانى ناوه‌ڕاست و باشوورى ع��ێ��راق هه‌ماهه‌نگى و هاوکارى ن��ێ��وان حکومه‌ت و هاوواڵتییان ب �ه‌و هێزه نییه ،که له هه‌رێمى کوردستاندا ه�ه‌ی�ه .ل�ه هه‌رێمى کوردستاندا هاوکارى و هه‌ماهه‌نگى پته‌و هه‌یه له‌نێوان هاوواڵتییان و داموده‌زگاکانى ئاسایشدا ،که ب ه هه‌ردووکیان ڕه‌وشێکى سه‌قامگیرو ئارامیان دروستکردوه .له‌کوردستان ه����اوواڵت����ى ه����اوک����ارى ده‌زگ����ا ئه‌منییه‌کان ده‌کات بۆ ڕسواکردنى تیرۆریست و له‌ناوبردنى تیرۆر، بۆچى؟ له‌به‌رئه‌وه‌ى ل ه کوردستان ئهو بۆچوون ه هه‌یه ،که دامه‌زراو‌ه ئه‌منییه‌کان و ه��اوواڵت��ی��ی��ان ب ه هه‌ردووالیان ده‌توانن ئهو ده‌ستکه‌وت ه ت���ه‌واوب���ک���ه‌ن ،ک��ه ده‌بێته‌هۆى فه‌راهه‌مکردنى ئارامى و ئاسایش لهو واڵته‌دا .پێویسته له‌سه‌ر حکومه‌تى فیدراڵیش ،که میکانیزمه‌کانى ئاشته‌وایى نیشتیمانیى به‌هێزتر بکات و ئاشته‌وایى زیاتر له‌نێوان الیه‌ن ه سیاسییه‌کاندا دروستبکات بۆ ئه‌وه‌ى به هه‌مووالیه‌ک جۆرێک ل ه ئارامى و سه‌قامگیرى بۆ هاوواڵتییان دابین بکات و هاوواڵتییانیش بتوانن به‌ئاشتى و ته‌بایى پێکه‌وه‌ژیان بگوزه‌رێنین. ل��ه ڕاس��ت��ی��دا ئ���ه‌و ه���اوک���ارى و ه�ه‌م��اه�ه‌ن��گ��ی��ی�ه‌ی ،ک��ه له‌نێوان هاوواڵتییان و داموده‌زگا ئه‌منییه‌کانى هه‌رێمى کوردستاندا هه‌ی ه ئهو هاوکارییه له‌نێوان هاوواڵتییان و داموده‌زگاکانى حکومه‌تى فیدراڵدا نییه ،ئه‌گه‌ر هه‌شبێت ب ه ڕێژه‌یه‌کى که‌مه‌و فراوان نییه ،بێگومان ئه‌وه‌ش هۆکارى سیاسی له‌پشته‌وه‌ی ه تا ئێستا هاوواڵتى متمانه‌ى ب ه حکومه‌ت نییه .پێویست ب��وو حکومه‌ت له‌ماوه‌ى ئهو حه‌وت ساڵه‌ى ،ک ه به‌سه‌ر ڕووخاندنى ڕژێمى دیکتاتۆرى به‌عسدا تێپه‌ڕیوه میکانیزمه‌کانى ئاشته‌وایی نیشتمانیى له‌نێوان گه‌النى عێراقدا پێکهاته جیاجیاکان په‌ره‌پێبدایه ،ئه‌مڕۆش که ده‌نگۆى ئ���هوه ه �ه‌ی � ه مه‌سیحییه‌کان بۆ پاراستنى سه‌المه‌تى خۆیان داوایان لێده‌کرێت ،که عێراق جێبهێڵن ،من ده‌ڵێم هه‌رێمى کوردستان باشترین جێگای ه بۆ مه‌سیحییه‌کان ،چونک ه کوردستان هه‌میشه په‌ناگه‌یه‌کى ئ��ارام��ى مه‌سیحییه‌کان و هه‌موو چه‌وساوه‌کانى عێراق ب��ووه .ل ه سه‌رده‌مى ڕژێمى به‌عسى ڕووخاودا، ن �ه‌ک ته‌نها په‌ناگه‌یه‌کى ئارامى مه‌سیحییه‌کان ب����ووه ،به‌ڵکو په‌ناگه‌یه‌ک بووه بۆ هه‌موو عێراقیی ه خه‌باتکاره‌کان ،که دژى ڕژێمى دیکتاتۆرى به‌عس وه‌ستاونه‌ته‌وه و له کوردستاندا ئارام و سه‌قامگیر ژیاون و توانیویانه پارێزگارى ل ه به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانیان و ژیانیان و ده‌ستکه‌وته‌کانیان بکه‌ن .ئێم ه وا سه‌یرى کوردستان ده‌ک�ه‌ی��ن ،ک ه قه‌اڵیه‌ک ه بۆ هه‌موو زوڵملێکراوه‌کانى عێراق.
8
ڕاپۆرت سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
هه‌ولێر هه‌مووانى له‌ئامێز گرت
"ئه‌مڕۆ ده‌یاننێرێت ه به‌غداد" ڕزگار حه‌مه‌عه‌لى
پالنى پێشوه‌خت له تاواندا پالندانان و به‌رنامه‌ڕێژى له هه‌رکاتێکدا هه‌بێت ،هۆکارێکى گرنگ و سه‌ره‌کییه بۆ گه‌یشتن به ده‌ره‌نجامى کارو هاتنه‌دى ویست و ئاره‌زووى که‌سه‌که ،تاوانیش به‌گوێره‌ى یاسا هه‌موو ئهو کردارو وته‌و هه‌ڵوێستانه له‌خۆ ئه‌گرێت، که ده‌ستدرێژى و ده‌ستتێوه‌ردانه لهو تایبه‌تمه‌ندییه‌ى ،که یاسا داوی���ه‌ت���ى ب��ه ک�ه‌س��ێ��ک و به ڕێگه یاساییه‌کان پارێزگارى لێئه‌کرێت ،ئ�ه‌وی��ش (م���اف)ه به مافى تایبه‌تى تاکه‌کان و گشتى. ت��اوان��ی��ش ل �ه ڕووى گه‌وره‌یى و ڕێگه‌ى ئه‌نجامدان و حاڵه‌ت و ب��ارودۆخ��ى ده‌روون���ى که‌سى تاوانباره‌وه سزاکه‌ى جیاوازه ،بۆیه زۆر تاوان هه‌یه ،ئه‌گه‌ر چۆنیه‌تى ڕوودان �ه‌ک �ه‌ى تایبه‌تمه‌ندییه‌ک له‌خۆبگرێت و ئاسانکارى بکات بۆ ڕوودانى تاوانه‌که ،ئه‌وا سزاى که‌سى ت��اوان��ب��ار ئه‌ندازه‌که‌ى زۆرترو قورستر ئه‌بێت .یه‌کێک له دیارترین ئهو حاڵه‌تانه پالنى پێشوه‌خته له الیه‌ن تاوانباره‌وه، که به زاره‌وه‌ى یاسایى پێى ئه‌وترێت (سبق ال�لاص��رار) و پێناسه ک��راوه ک �ه" :بریتییه له بیرکردنه‌وه‌یه‌کى سووربوون له‌سه‌ر ئه‌نجامدانى تاوان ،پێش ئه‌نجامدانه‌که‌ى ب�ه مه‌رجێک که‌سى تاوانبار له‌ژێر کاریگه‌رى هه‌ڵچوونى ده‌روونى و تووڕه‌بووندا نه‌خشه‌ى نه‌کێشابێت". ب��وون��ى پ�لان و نه‌خشه بۆ ئه‌نجامدانى تاوان ،به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر مه‌ترسیدارى تاوانبار و ئاشکراشه هه‌موو نه‌خشه‌و پالنێک یه‌کێکه ل �ه ڕه‌گ����ه‌زه سه‌ره‌کییه‌کانى ئاسان ئه‌نجامدانى ت��اوان ،بۆ نموونه کاتێک که‌سێک که‌سێکى تر بانگهێشتى نانخواردن بکات و ژه‌هر بکاته خواردنه‌که‌وه ،ئه‌مانه ده‌بنه هۆکارى ئاسان کوشتنى که‌سه‌که ،یان ئهو تاوانباره‌ى به کلیلى دروستکراو هه‌ڵئه‌ستێت به ئه‌نجامدانى تاوانى دزیکرن، ی���ان دروس��ت��ک��ردن��ى ئامێرى س��اخ��ت�ه‌ک��ردن��ى پ���اره‌و مۆرى داموده‌زگا حکومییه‌کان ،ئه‌مانه هه‌موویان نه‌خشه‌ى پێشوه‌خت پالنى ئاماده‌کراویان پێویسته. ب��ۆی �ه ب�ه‌پ��ێ��ى ب��ڕگ��ه‌ى (،)3 مادده‌ى ()33ى یاساى سزادانى عێراقى هه‌ر تاوانێک به‌پالنى ئه‌نجامبدرێت، ئ��ام��اده‌ک��راو س��زاک�ه‌ى قورستر ئه‌بێت ،بۆ نموونه ئه‌گه‌ر له ده‌مه‌قاڵه‌یه‌کى ئاسایى و شه‌ڕه‌جنێودا که‌سێک بکوژرێت ،سزاکه‌ى ( )20- 15ساڵه، ب���ه‌اڵم کوشتنى ل��ه ڕێگه‌ى ده‌عوه‌ته‌وه یان گه‌شتوگوزاره‌وه سزاکه‌ى له‌سێداره‌دانه. ئ����ه‌و ت����اوان����ان����ه‌ى ،ک���ه ب��ه پ��ل��ان ئ���ه‌ن���ج���ام���ده‌درێ���ن، ئاشکرابوونیان زۆر زه‌حمه‌ته، به‌اڵم مه‌حاڵیش نییه.
پێش کۆبووه‌نه‌وه‌که‌ى هه‌ولێر ،وته‌بێژى حکومه‌تى عێراق ڕایگه‌یاند ،سهرکرده سیاسییه‌کانى عێراق ڕێککه‌وتوون بۆ پێکهێنانى حکومه‌تى نوێى عێراق ~
دوێ��ن��ێ ن��ێ��وه‌ڕۆ ل��ه هه‌ولێرى پایته‌ختى هه‌رێمى کوردستان، سه‌رکرده‌کانى عێراق له‌سه‌ر یه‌ک مێز کۆبوونه‌وه ،بڕیاریشه ئه‌مڕۆ کاتژمێر چوارى ئێواره له به‌غدادى پایته‌ختى عێراق کۆببنه‌وه‌و کار له‌سه‌ر خشته‌ى ک��ار بکه‌ن ،که له کۆبوونه‌وه‌که‌ى دوێنێدا بڕیارى له‌سه‌ر درا. دوێنێ کاتژمێر دوانزده‌ى نیوه‌ڕۆ له هه‌ولێرى پایته‌ختى باشوورى هه‌رێمى کوردستان ،سهرکرده سیاسییه‌کانى عێراق کۆبوونه‌وه‌و پاش کاتژمێرو نیوێک بڕیار له‌سه‌ر خشته‌ى کار درا ،که له دوانزه خاڵ پێکدێت .بۆ جێبه‌جێکردنى ئهو خشته‌یه‌ش بڕیاره ئه‌مڕۆ له به‌غداد کۆبوونه‌وه‌ى سه‌رکرده‌کان به‌ڕێوه‌بچێت. ته‌کانێکه بۆ نزیککردنه‌وه‌ی الیه‌نه‌کان له‌یه‌کتر سه‌رۆک کۆماری عێراقی فیدراڵ ڕایگه‌یاند ،کۆبوونه‌وه‌ی سهرکرده عێراقییه‌کان له هه‌ولێر ته‌کانێکی گهوره ده‌بێت بۆ نزیککردنه‌وه‌ی الیه‌نه سیاسییه‌کان له یه‌کتر. له ک��ۆب��وون�ه‌وه‌ی سه‌رکرده‌کانی عێراق له شاری هه‌ولێر ،سه‌رۆک کۆماری عێراق "جه‌الل تاڵه‌بانی " ڕایگه‌یاند ،کۆبوونه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ مێژووییه و ته‌کانێکی دیکه‌یه بۆ زیاتر نزیککردنه‌وه‌ی الیه‌نه‌کان له یه‌کتر. هه‌روه‌ها وتی :بێگومانم له‌وه‌ی هه‌ستی نیشتمانی الی سه‌رکرده‌ی لیسته‌کان وایان لێده‌کات به‌وپه‌ڕی حه‌زه‌وه هه‌وڵی چاره‌سه‌ری گرفته سیاسییه‌کان بده‌ن.
ئه‌وه‌شی ڕاگه‌یاند ،پێویسته هه‌موو الی �ه‌ک کاربکه‌ن بۆ چاره‌سه‌ری کێشه‌ی پێکهێنانی حکومه‌ت. کاتێکى مێژوویى ل��ه ک���ۆب���وون���ه‌وه‌ى لووتکه‌ى سه‌رکرده‌کانى عێراقى له باره‌ى پێکهێنانى حکومه‌ته‌وه ،سه‌رۆکى هه‌رێم له وته‌یه‌کدا کۆبوونه‌وه‌که‌ى به کاتێکى مێژوویى وه‌سفکرد. "م �ه‌س��ع��ود ب���ارزان���ی" سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان ،کۆبوونه‌وه‌که‌ى به کاتێکى مێژوویى وه‌سفکردو ڕاش��ی��گ �ه‌ی��ان��د :ده‌سکه‌وتێکى گه‌وره‌یه سه‌رجه‌م سه‌رکرده‌کان له‌سه‌ر یه‌ک مێزى گفتوگۆکردن کۆبوونه‌ته‌وه‌و ئهو حه‌ساسیه‌ته‌یان وه‌الوه ناوه ،که له‌دواى هه‌ڵبژاردن دروستبووه. س��ه‌رۆک��ى ه�ه‌رێ��م��ى کوردستان سوپاسى س �ه‌رج �ه‌م سهرکرده و الیه‌نه‌کانى ک��رد ،ک�ه به‌ده‌م ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌یه‌وه هاتوون و ب��ه‌ش��داری��ی��ان ک�����ردووه لهو کۆبوونه‌وه‌یه ،که به مه‌به‌ستى چاره‌سه‌رکردنى ته‌نگژه‌ى پێکهێنانى حکومه‌ت به‌ڕێوه‌ده‌چێت. ب��ارزان��ى وت��ی��ش��ی" :ئه‌زموونى ڕاب��ردوو ئه‌وه‌ى سه‌لماندووه ،که عێراق به تاکڕه‌وى به‌ڕێوه‌ناچێت و پێویسته هه‌مووالیه‌ک به‌شدارى له به‌ڕێوه‌بردنى واڵت بکه‌ن ،به‌بێ ئ���ه‌وه‌ى هیچ الیه‌نێک په‌راوێز بخرێت". س �ه‌رۆک��ى هه‌رێمى کوردستان، هیواشى خواست ،هه‌مووالیه‌ک بگه‌نه ڕێککه‌وتن له باره‌ى هه‌رسێ پۆسته سه‌ره‌کییه‌که ،بۆ ئه‌وه‌ى له کۆبوونه‌وه‌ى ڕۆژى پێنجشه‌ممه‌ى داهاتووى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراقى فیدراڵ بڕیارى له‌سه‌ر‌بدرێت و یه‌کالیى بکرێته‌وه.
ته‌وه‌ره‌کانى کۆبوونه‌وه‌که له کۆبوونه‌وه‌که‌ى دوێنێدا ،که له‌نێوان س�ه‌رک��ردای�ه‌ت��ى کوردو لیسته ب��راوه‌ک��ان��ى هه‌ڵبژاردن سازکرا ،بڕیاردرابوو سێ ته‌وه‌رى سه‌ره‌کى تاوتوێ کران. "عه‌باس به‌یاتی" ئه‌ندامى لیستى ده‌وڵ��ه‌ت��ى ی��اس��ا ب �ه ڕۆژنامه‌ى س��ه‌ب��اح��ى چ���اپ���ى ب���ه‌غ���دادى ڕاگه‌یاندووه ،له کۆبوونه‌وه‌که‌ى هه‌ولێردا سێ ت �ه‌وه‌رى سه‌ره‌کى تاوتوێ ده‌کرێن. وتیشی :یه‌که‌م ته‌وه‌ر باسکردنى پ �ه‌ی��ڕه‌وى ن��اوخ��ۆى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانه له‌گه‌ڵ هه‌ندێک بڕگه ،که پێویستییان به ده‌ستکارى هه‌یه. ه��ه‌روه‌ه��ا ڕای��گ �ه‌ی��ان��د ،ت���ه‌وه‌رى دووه‌م ،ڕێککه‌وتنه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى کێ بکرێته سه‌رۆکى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌ران ،هه‌روه‌ها هه‌وڵدان بۆ سه‌رخستنى ی�ه‌ک�ه‌م دانیشتنى سێهه‌میشیان ئه‌نجومه‌نه‌که، مۆرکردنى وه‌ره‌قه‌یه‌کى گره‌نتى ب��ۆ جێبه‌جێکردنى ئ���ه‌وه‌ى لهو کۆبوونه‌وه بڕیارى له‌سه‌ر ده‌درێت، به‌اڵم له کۆتایى کۆبوونه‌وه‌که‌ى هه‌ولێردا خشته‌ى کار په‌سه‌ندکرا، ک�ه خ��ۆى ل�ه نزیکه‌ى 12خاڵ ده‌نوێنێت ،له‌وانه ( پایه‌ندبوون ب���ه ده‌س����ت����وور ،ت����ه‌واف����وق، هاوسه‌نگی ،ئه‌نجومه‌نى نیشتمانى بۆ سیاسه‌تى ستراتیژی ،په‌یڕه‌وى ناوخۆ ،لێپرسینه‌وه‌و دادپه‌روه‌ى و ئاشته‌وایى نیشتمانی ،چاکسازی، کێشه هه‌ڵپه‌سێردراوه‌کانى نێوان ه �ه‌ول��ێ��رو ب���ه‌غ���داد ،زه‌م��ان��ه‌ت، یه‌کالییکردنه‌وه‌ى هه‌رسێ پۆسته سه‌ره‌کییه‌که).هاوکات له به‌شى کۆتایى کۆبوونه‌وه‌که‌دا بڕیاردرا، که ئه‌مڕۆ کاتژمێر 6ى ئێواره له شارى به‌غداد ،سه‌رکرده‌ى الیه‌نه
سیاسییه‌کان ،بۆ تاوتوێکردن و یه‌کالییکردنه‌وه‌ى خشته‌ى کار کۆببنه‌وه. له هه‌ولێره‌وه بۆ به‌غداد کۆبوونه‌وه‌ى سه‌رکرده‌ى الیه‌نه سیاسییه‌کانى عێراق ،له هه‌ولێرى پایته‌ختى هه‌رێمى کوردستان کاتژمێر 1:30خوله‌کى نیوه‌ڕۆى دوێ��ن��ێ ل �ه ه�ه‌ول��ێ��رى پایته‌خت کۆتایى هات ،که له‌سه‌ر بنه‌ماى ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌ى (مه‌سعود ب���ارزان���ی) س���ه‌رۆک���ى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ڕێ��ک��خ��راب��وو .بڕیار وای �ه ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ له به‌غداد کۆببنه‌وه. دواى ت���ه‌واوب���وون���ى وت����ارى س �ه‌رک��رده‌ک��ان ،به‌شى دووه‌م��ى ب���ه‌رن���ام���ه‌ى ک�����ارى دوێنێى ک��ۆب��وون �ه‌وه‌ک �ه ،په‌سه‌ندکردنى خشته‌کارى کارى کۆبوونه‌وه‌کان ب���وو ،ک��ه ب��ه ت��ێ��ک��ڕا ل��ه الیه‌ن س �ه‌رک��رده‌ک��ان �هوه خشته‌ى کار په‌سه‌ندکرا ،که خۆى له نزیکه‌ى 12خاڵ ده‌نوێنێت. ڕێککه‌وتن بۆ پێکهێنانی حکومه‌تی نوێی عێراق پێش کۆبووه‌نه‌وه‌که‌ى هه‌ولێر، وت �ه‌ب��ێ��ژى ح��ک��وم�ه‌ت��ى عێراقى ڕای��گ��ه‌ی��ان��د ،ک���ه‌وا س��ه‌رک��رده سیاسییه‌کانى عێراق ڕێککه‌وتوون بۆ پێکهێنانى حکومه‌تى نوێى عێراق. دوای تێپه‌ڕبوونی هه‌شت مانگ به‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌ماندا، سه‌ره‌نجام الیه‌نه سیاسییه‌کان ڕێ��ک��ک �ه‌وت��ن ل��ه‌س��ه‌ر م��ان��ه‌وه‌ی جه‌الل تاڵه‌بانی و نووری مالیکى ل �ه پۆسته‌کانیاندا ب��ۆ ماوه‌ی چ��وار ساڵی داه��ات��وو ،پۆستی سه‌رۆکایه‌تی په‌رله‌مانیش ده‌درێته
لیستی عێراقییه به سه‌رۆکایه‌تی ئه‌یاد عه‌الوی. "عه‌لی ده‌ب��اغ" وته‌بێژی ڕه‌سمی حکومه‌تی عێراق ،له لێدوانێکدا بۆ ئاژانسی فرانس پرێس وتی: "دوێنێ شه‌و سه‌رکرده‌ی الیه‌نه سیاسییه‌کان گه‌یشتنه ڕێککه‌وتن بۆ پێکهێنانی حکومه‌تی نوێی عێراق". ده‌ب������اغ وت���ی���ش���ی" :به‌پێی ڕێککه‌وتنه‌که بۆ ماوه‌ی چوار ساڵی تر جه‌الل تاڵه‌بانی سه‌رۆک کۆمار و نووری مالیکى سه‌رۆک وه‌زیران له پۆسته‌کانیاندا ده‌مێننه‌وه". ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو ،که پۆستی سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران بۆ لیستی عێراقییه به سه‌رۆکایه‌تی ئه‌یاد عه‌الوی دانراوه و به‌وپێیه‌ش ده‌بێت پاڵێوراوێک بۆ ئهو پۆسته ده‌ستنیشان بکات. جه‌ختیشی ل��هوه ک���ردهوه ،که هێشتا چه‌ند کێشه‌یه‌ک ماون و پێویستییان به چاره‌سه‌ره ،له‌گه‌ڵ ئ �ه‌وه‌ش��دا ڕۆژی پێنجشه‌ممه‌ی داه����ات����وو پ���ه‌رل���ه‌م���ان ه��ه‌ر کۆده‌بێته‌وه. ئاماژه‌شی به‌وه‌دا ،که خودی نووری مالیکى له‌گه‌ڵ سه‌رجه‌م سهرکرده سیاسییه‌کاندا ئاماده‌ده‌بێت بۆ ئ��ه‌وه‌ی به‌ڕه‌سمی رایبگه‌یه‌نن، که پشتیوانی له ڕێککه‌وتنه‌که ده‌که‌ن. ئ �ه‌م ڕاگه‌یاندنه‌ی ده‌ب��اغ پێش ڕۆژێ���ک دێ��ت ل �ه کۆبوونه‌وه‌ی سه‌رکرده‌ی کوتله سیاسییه‌کان، که بڕیاره له هه‌ولێر کۆببنه‌وه بۆ تاوتوێکردنی ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌ی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان .ئه‌گه‌ر بێت و نه‌توانرێت حکومه‌ت پێکبهێنرێت ئه‌گه‌رى ئ���هوه ه�ه‌ی�ه زۆری��ن��ه حکومه‌ت دروست بکات.
ئەدەب
9 عه‌شق و ئوستووره له‌ناو وه‌همه‌کانی دونیای مۆدێرندا سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
ئازاد به‌هین ( هێمن) دون��ی��ای ن��وێ ب �ه وت���ه‌ی "ڤێبه‌ر" بووه‌ته دونیای سڕینه‌وه‌ی ڕازه‌کان. سڕینه‌وه‌و هیچ کات بوونیاتنه‌نانه‌وه. له دونیای مۆدێرندا هه‌موو دیارده ک��ۆم �ه‌اڵی �ه‌ت��ی��ی �ه‌ک��ان ل��ه ڕازه‌ک����ان س��ڕاون��ه‌ت��هوه و ن��اپ��ی��رۆز ک���راون. هه‌موویان تا سنووری فه‌نابوون بێ ڕاز کراون و له کۆتاییشدا لێڵ و نادیار به‌رجه‌سته کراونه‌ته‌وه. ل��ه دون��ی��ای س��وون��ن �ه‌ت��ی و پێش م��ۆدێ��رن��دا خۆشه‌ویستی و عه‌شق هێنده‌ی موقه‌ده‌سه‌کان ،موقه‌ده‌س بوون .ئه‌مڕۆکه له‌گه‌ڵ کۆتاییهاتنی ئه‌م سه‌رده‌مانه ،له موقه‌ده‌سات‌و پیرۆزێتییه‌کان پاککراونه‌ته‌وه تا به‌رگێکی ئه‌بستراکت بکرێته به‌ر دونیای نوێ .تا مرۆڤی مۆدێرن له مرۆڤی سووننه‌تی جیا بکرێته‌وه، له به‌رامبه‌ریشدا هیچ کات په‌ی به شووناسه‌کانی ئه‌م مرۆڤه نه‌بردرێت. که‌ڵکه‌ڵه‌کانی م��رۆڤ ب���ه‌رده‌وام له ت �ه‌وه‌ری بوون و مرۆڤ و ئه‌خالقدا ده‌سووڕێته‌وه و کۆمه‌ڵێک تیۆری جۆراوجۆری سه‌باره‌ت به هه‌رکام له‌م بابه‌تانه هه‌یه .له بیروبۆچوونی وش��ک و دواک��ه‌وت��ووه‌وه بگره تا ئایینی و ئه‌خالقی و له کۆتاییدا لۆژیکی و بوونیادی ،به‌اڵم ئه‌وه‌ی هه‌موو شتێک له‌ناکاو و بۆ هه‌میشه ده‌گ��ۆڕێ و له هیچ چوارچێوه‌یه‌کی تایبه‌تدا ناگونجێ ،عه‌شقه. عه‌شق و خۆشه‌ویستی له کوردستان نموونه‌یه‌کی به‌رچاون له شێوه‌کانی ئ �ه‌م گ���ۆڕان و نوێبوونه‌وه‌یه له تاکی کوردیدا ،به‌اڵم له هه‌مانکاتدا فۆڕمێکی دیکه‌شی به‌خۆگرتووه‌و لهو فۆڕمه‌دا خۆی وێنا ده‌کات .ئهو فۆڕمه‌ش هه‌مان ئهو نوێبوونه‌وه‌یه‌یه. نوێبوونه‌وه‌ی سڕینه‌وه‌ی ڕازه‌ک��ان و داپۆشرانی پیرۆزێتییه‌کان .کێشه‌ی ن���ه‌وه‌ی ن��وێ س��ڕی��ن�ه‌وه‌ی ڕازه‌ک���ان نییه ،به‌ڵکو چۆنییه‌تی سڕینه‌وه‌یانه. گرفتی تاکی نوێ ،ناموقه‌ده‌س بوون نییه ،به‌ڵکو مانه‌وه‌یانه له‌نێوان وه‌ه���م و خه‌یاڵه‌کانیاندا .ئه‌گه‌ر عه‌شق پیرۆزێتییه‌کی هه‌بووبێت، دونیای مۆدێرن ئه‌م پیرۆزێتییه‌ی لێ زه‌وت��ک��ردووه .ئهمه چاره‌نووسی نه‌وه‌یه‌که ،ڕاب��ردووی پڕه له وه‌هم و داه��ات��ووش��ی پ��ڕه ل�ه ن��ادی��اری و له کۆتاییشدا ئ��هوه مانه‌وه‌یه له په‌راوێزه‌کانی مێژوودا ،که لێڵ وێنامان ده‌کات تا خۆی لێڵ دیار نه‌بێت. ئاخۆ ئێمه هه‌ر جارێک ،که عاشق بووین ،عاشقی ئهو که‌سه تایبه‌ته بووین یان خودی عه‌شق؟ ئاخۆ هه‌ر جارێک ،که عاشق بووین ،عاشقی ئ�ه‌و که‌سه تایبه‌ته بووین یان په‌یوه‌ندی سێکسی له‌گه‌ڵ ئهو که‌سه تایبه‌ته؟ ئاخۆ به‌ڕاستی ئێمه هه‌موو جارێک عاشق
بووین؟ ب �ه‌اڵم ئ �هوه ده‌زان��ی��ن ه �ه‌ر جارێک، که عاشق بووین ،که‌متر پرسیارمان ک��ردووه و زیاتر چووینه‌ته ناخه‌وه ل��������������ه و ب��ه‌رده‌وام
مانایه‌کی تر ئه‌به‌خشن به‌و چه‌شن ه عه‌شقه ،که مانایه‌کی ئه‌بستراکته، ب��ه‌اڵم تایبه‌تمه‌ندی س�ه‌ره‌ک��ی ئه‌م سڕینه‌وه‌ی پیرۆزێتییه چی بووه؟ ئاخۆ گرینگترین تایبه‌تمه‌ندی ئهو ،البردن و نه‌هێشتنی وه‌هم و گومانه‌کان بووه ل�ه‌س�ه‌ر په‌یوه‌ندییه
ئ‌ه گ ه ر ع ه ش ق پ ی ر ۆ ز ێ ت ی ی ه �ه‌ب �ووب �ێ �ت هکی ، د و ن م ی ۆ ا د ێ ی ر ن ئ ه م پ ی ر ۆ ز ێ ت ی ل ی � ێ ه‌ی ز ه و ت ��� ک � � � ر د و و ه . چ � ا ر ئهمه ه ن � و و س � ی ن ه و ه ی ڕا ب � � ه‌ک‌ه، ر د و و ی پ � ڕ ه ل ه و و د ا ه‌هم ه � ا ت � و و ش� ی پ � � ڕ ه له نادیاری دووباره‌بووه‌کان نزیک بووین .دوورباره‌بوونه‌وه‌ی وش���ه‌ی پ �ه‌ی��وه‌ن��دی و سه‌رله‌نوێ په‌یوه‌ندییه‌کان ،به‌اڵم له‌م به‌اڵیه‌ی عه‌شقدا که‌متر چێژمان له عه‌شق ب�����ردووه .ئ���ه‌وه‌ن���ده‌ی ل��ه هه‌وڵی په‌یوه‌ندیدا بووین ،جێماوین له خودی عه‌شق و واتا ڕاسته‌قینه‌کانی. به درێژایی مێژوو لهو کاته‌وه ،که ئ��اب��ووری هاته ک��ای �هوهو به‌جۆرێک په‌یوه‌ندی پاره له‌نێوان مرۆڤه‌کاندا دروستبوو ،ب��ه‌رده‌وام به چه‌شنێک پاره به‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه مرۆییه‌کاندا زاڵ ب��ووه .ب��ه‌اڵم دون��ی��ای مۆدێرن الیه‌نێکی دی��ک �ه‌ی ب��ه‌م پاره‌یه‌دا. الیه‌نێک که "زیمێل" به باشی له فه‌لسه‌فه‌ی پ��اره‌دا شیکردووه‌ته‌وه. پ��اره له دونیای مۆدێرندا ڕۆڵێکی جیاوازی گێڕاوه .ڕۆڵ��ی سڕینه‌وه‌ی پ��ی��رۆزێ��ت��ی��ی�ه‌ک��ان ،ناکه‌سیکردنی په‌یوه‌ندییه‌کان ،دابه‌زاندنی په‌یوه‌ندییه مرۆییه‌کان بۆ په‌یوه‌ندییه پاره‌ییه‌کان و ده‌یان ڕۆڵی گهوره و بچووکی تر. ئه‌م ڕۆاڵنه له دونیای نوێدا الی تاکی ک��وردی ت�ه‌واو به‌رچاوه‌و هێنده ئهو ڕۆاڵنه جێی خۆیان له‌ناو ئهو تاکانه‌دا ده‌ک�ه‌ن�هوه ،ڕێگه به حه‌قیقه‌ته‌کان ن��اده‌ن لێیان نزیک بنه‌وه و هه‌موو پیرۆزێتییه‌کانیان لێئه‌سڕنه‌وه و
ل � ه م ع دو ن � ی � ا ی � ه ه د ا ش ق ه دووری کان ل هه‌موو � � ه د گ ا ه ڵ ڕ و ئ � و ه د ه گ د � ه ه ڕووب��� ر نزیکیی‌ه ن ، � � ک � � ی � � د ا ل ���ه ت ،ش هاوس چ���وارچ���ێ تهنیا � � � و ه هرگیریدا د ی ه ب ێ ت
مرۆییه‌کان؟ له دون��ی��ای پێش م��ۆدێ��رن ،عه‌شق ب �ه‌پ��ی��رۆز ده‌ک����را .شارستانییه‌ت ئه‌گه‌رچی بۆ مانه‌وه‌ی خۆی پێویستی به سه‌رکوتی عه‌شق هه‌بووه ،به‌اڵم به‌هۆی ئه‌وه‌ی نهیتوانیوه یه‌کێک له بنه‌ڕه‌تیترین و پێویستترین غه‌ریزه‌ی مرۆڤ واته عه‌شق به ته‌واوی سه‌رکوت بکات ،ده‌ستی داوه‌ت �ه پیرۆزکردنی چه‌مکی عه‌شق .به‌م شێوه‌یه ،عه‌شق وه‌ک شتێک یان ئۆبژه‌یه‌کی موقه‌ده‌س ستایش ده‌ک��را .له‌م ڕووه‌وه هه‌موو تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی شتێکی موقه‌ده‌س ده‌کرێ له عه‌شقدا به‌دی بکه‌ین .شتێک که تاکه‌کان مافى ده‌ستدرێژیکردنه سه‌ریان نییهو سووکایه‌تیپێکردن و ده‌ستدرێژیکردنه سه‌ری ،به گوناه و تاوانێکی گهوره ده‌ژمێردرێت ،به‌اڵم سه‌ره‌ڕای ئهوه ،چه‌شنێک عه‌شق له دونیای سووننه‌تی و پێش مۆدێرندا ب��وون��ی ه �ه‌ب��ووه ئ �ه‌وی��ش "عه‌شقی دووری" بووه .له‌م دونیایه‌دا هه‌موو عه‌شقه‌کان له‌گه‌ڵ دووریدا ڕووده‌ده‌ن ،ئه‌گه‌ر نزیکییه‌کیش ڕووبدات ،تهنیا له چوارچێوه‌ی هاوسه‌رگیریدا ده‌بێت. به‌م شێوه‌یه ،ئه‌گه‌ر عاشق نه‌توانێ به مه‌عشووقه‌که‌ی بگات ،چیرۆک کۆتاییه‌کی تراژیدی ده‌بێت .هه‌روه‌ک حه‌ماسه‌ی فه‌رهاد و مه‌جنوون ،که له کۆتاییدا به مه‌رگی خۆیان ،ده‌بن به ئ��وس��ت��ووره .ئوستووره‌ی ع��اش��ق��ان��ێ��ک��ی م���وق���ه‌ده‌س، ک �ه م����ردوون ،ب��ه‌اڵم هیچ کات گوناهێکیان نه‌کرد" .بۆبین" وته‌نی ده‌ک��رێ��ت ل �ه ه��اوس�ه‌رگ��ی��ری��دا10 ، ساڵ سهڵت و تهنیا بیت .ده‌کرێت چه‌ندین سه‌عات به‌بێ وتنی وشه‌یه‌ک قسه بکه‌یت ،ده‌کرێت له‌گه‌ڵ ته‌واوی دونیادا بخه‌وی ،به‌اڵم هه‌ر به کچێتی بمێنیته‌وه .شارستانییه‌ت و کلتوور ئاوه‌ها و به‌مجۆره له‌ده‌ستی شاعیران، ن��ووس�ه‌ران و هونه‌رمه‌ندان ده‌ستی داوه‌ته پیرۆزکردنی عه‌شق. لێره‌وه له‌گه‌ڵ هاتنی دونیای مۆدێرن و وه‌النانی دونیای پێش مۆدێرن سڕینه‌وه‌ی ڕازه‌کان ده‌ستپێده‌کات و له‌ناو تاکی کوردیشدا بۆن و به‌رامه‌یه‌کی نوێتر و له هه‌مانکاتدا تراژدیتر له‌خۆده‌گرێت، ئه‌گه‌ر له دونیای نوێدا ئه‌م عه‌شقه دووره به‌هایه‌کی سه‌مبۆلیکی هه‌یه، یان ئه‌م عه‌شقه دووره له دونیای مۆدێرندا به‌جۆرێک له‌گه‌ڵ کۆتایی
خۆی ده‌ست و په‌نجه نه‌رم ده‌کات ،ل ه هه‌مانکاتدا عهقڵییهتی نوێ نهیتوانیوه وێنه‌یه‌کی تر له‌م عه‌شقه له‌ناو تاکی ک���ورددا به‌رجه‌سته بکاته‌وه‌و مانا ڕاسته‌قینه‌کانی ب��پ��ارێ��زرێ��ت و خۆی نه‌داته ده‌ست ئه‌م مۆدێله له دونیای نوێ .ئه‌گه‌ر عاشقانی نه‌وه‌ی نوێ و دونیای نوێ هێنده ئه‌بستراکتانه ده‌ڕوان��ن �ه ڕاب��ردووی خۆیان ،ئه‌گه‌ر ترادسیۆن مانایه‌کی به‌تاڵه بۆیان ،ئهمه به‌و واتایه نییه، که دونیای مۆدێرن دونیای خه‌ونه ڕه‌نگامه‌ییه‌کانه. له زۆرب��ه‌ی ئه‌مانه‌دا ده‌بینین ،که عاشق هه‌وڵ‌ده‌دات به مه‌عشووقه‌که‌ی بگات ،چونکه پێی ن��اگ��ات ،خۆی له‌گه‌ڵ مه‌رگێکی ناوه‌خت به‌ره‌و ڕوو ده‌کاته‌وه و له بێده‌نگیدا ده‌مرێت. گ �ه‌وره‌ت��ری��ن چیرۆکه عاشقانه‌کان له ئه‌ده‌بیاتی کالسیکی جیهان له بوارێکی دراماتیکدا ،له‌گ هڵ کۆتاییه‌کی تراژیک به‌ره‌و ڕوو دهبنهوه .له‌یلی و مه‌جنوون ،شیرین و فه‌رهاد ،رۆمیۆ و ژولێت و ...هه‌موو ئه‌وانه ئاوه‌ها ئه‌م کۆتاییانه‌مان به‌مجۆره تراژیدییانه بۆ وێنا ده‌ک��ه‌ن .ئه‌گه‌ر عه‌شق الی ه��اوواڵت��ی کوردیی پ��ڕه له به‌تاڵی، الی حه‌قیقه‌تی عهقڵییهتی هاوواڵتی جیهانی پڕه له ستاتیکا و وێناکردنی جوانیناسانه .ئه‌گه‌ر کۆتاییهاتنی تراژیدییانه الی ه��اوواڵت��ی جیهانی وێنه‌یه‌کی ئه‌به‌دی جێده‌هێڵێ ،که له شانۆنامه و ده‌قه‌کان و ئه‌ده‌بیاتیشدا خۆی به‌رجه‌سته ده‌کاته‌وه ،الی تاکی کوردی وێنه‌یه‌کی خه‌یاڵی ئه‌دا ،که پ��ڕه له فه‌رامۆشی ک��ات و ناکات. دابڕانی عه‌شق خه‌ونێک نییه ئه‌زموون نه‌کرابێ و ل�ه کۆتاییشدا مه‌رگی عاشقانه ،مه‌رگێک نییه عاشقانه مه‌رگ بێت ،چونکه ئه‌وه‌ی گرینگ نییه بۆی ئهو دابڕانه ڕاب��ردووه‌ی عه‌شقه ،که هه‌میشه عه‌قڵییه‌تێکی دۆگم وه‌ستاوه به‌سه‌رییه‌وه و سنووره‌کانی بۆ دیاری ده‌کات .هه‌میشه ڕێنوێنی ده‌کات به‌بێ ئه‌وه‌ی هیچ کات ڕێنوێنی لێوه‌ربگرێت. عه‌شقی ئ��ه‌م ت��اک �ه ل��ه‌م چاخه‌دا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ئهو "عه‌شقه دووره"ی دونیای پێش مۆدێرن نییهو خۆی له نزیکییه‌کان و په‌یوه‌ندییه نه‌پچڕاوه‌کاندا ده‌بینێته‌وه ،که‌چی هه‌میشه ئاسۆیه‌کی دوورم��ه‌ودای بۆ خۆی وێنا کردووه‌و له‌گه‌ڵ نزیکییه‌کان ماڵئاوایی ده‌کا به‌بێ ئه‌وه‌ی ئامانجه‌کانی تاکه‌که‌ی تری الی گرینگ بێت. یان ئه‌م
لێره‌وه ده‌توانین بڵێین تهنیا ئهوهنده به‌سه ،که مرۆڤ مه‌رگ به خاڵی ک��ۆت��ای��ی هه‌موو
ش �ق الی هگ��ه‌ر ع �ه ئ�� دیی پڕه له اوواڵتی کور ه حه‌قیقه‌تی تاڵی ،الی به هاوواڵتی عهقڵییهتی ه ستاتیکا و یهانی پڕه ل ج جوانیناسانه وێناکردنی شتێک بزانێ ،ئهو کات ئیتر مه‌رگ ده‌بێ به دیارده‌یه‌کی ش���ووم ،ک�ه ڕۆژێ���ک دێ ت��ا هه‌موو شتێکی لێبستێنێ! هیچ دیار نییه که‌ی بڕیاره بێت ،وه‌ک دووژمنێکی گهوره هه‌میشه خۆی بۆ مرۆڤ حه‌شارداوه تا ئازیزترین شتی ،که گیانێتی ،لێی بستێنێ .له ڕاستیدا ناوه‌ڕۆکێکی دیاریکراویشی نییه ،وه‌ک نه‌خۆشییه‌ک نییه ،که مرۆڤ ده‌ستنیشانی بکات و له هه‌وڵی چاره‌سه‌رکردنیدا بێت ،به‌اڵم ئاخۆ ئێمه وه‌ک هاوواڵتییه‌کی کورد (نه‌ک هاوواڵتییه‌کی جیهانی) ده‌ست و په‌نجه له‌گ هڵ ئه‌م نه‌خۆشییه نه‌رم ده‌که‌ین و ده‌بێ بۆ هه‌میشه ماڵئاوایی لێبکه‌ین .یان ئهو پرۆسه‌یه‌ی ،که به‌جێهێشتنی دونیای سووننه‌تی و هاتنه ناو دونیای
مۆدێرن ناوده‌بردرێت ،ئیتر بۆ هه‌میشه ئێمه‌ی له مرۆڤی جیهانی به خه‌سڵه‌تی عاشقانه‌وه دابڕیوه .ئاخۆ ئێمه عه‌شقمان وه‌ک مۆدێلێک له واقیع ئه‌زموون کردووه یان ئه‌وه‌ی واقیعه ئهو فه‌زایه‌یه ،که به‌سه‌ر عهقڵییهتی دۆگمدا زاڵه و به‌رده‌وام به‌و عه‌قڵییه‌ته به‌رهه‌می دێنێته‌وه. کێشه‌ی بارودۆخی قه‌یراناوی ئه‌مه‌یه، که هه‌رچی قه‌یران زیاتر بخایه‌نێت، حاڵه‌تی دڵ ئ��ازاری و ڕه‌نجان زیاتر ده‌بێت .کێشه‌ی بارودۆخی قه‌یراناوی ئه‌وه‌یه مرۆڤ له هاوواڵتییه‌کی ئارامه‌وه ده‌کات به هاوواڵتییه‌کی وه‌هماوی و نائارام و له کۆتاییدا پڕچاوه‌ڕوانی. ئ �ه‌م��ڕۆک �ه‌ش ل �ه ک��وردس��ت��ان و له‌م کۆمه‌ڵگه‌یه‌دا ئه‌م تاکانه یان له یه‌کتر ڕاده‌ک �ه‌ن یان تووشی سیناریۆیه‌کی ک��ۆن��ی نارسیستی "هه‌موو له‌گه‌ڵ یه‌ک /هه‌موو له‌دژی یه‌ک" بوون ،به‌اڵم له ناخی ک��ۆم �هڵ��گ �ه‌دا نه‌وه‌یه‌کی ن���وێ‌و گ��وت��ارێ��ک��ی نوێ خه‌ریکه گه‌شه ده‌کات، که له ڕاستیدا زۆرینه پێکدێنێت .ئێمه لهو ن���هوه ن��وێ��ی�ه‌ی��ن ،که له‌جیاتی ئه‌وه‌ی دڵمان بڕه‌نجێ و ئازاره‌کان ب �ه‌رۆک��م��ان بگرن، ل�ه چ��اره‌ن��ووس و قه‌یرانی خۆمان له‌خۆبایین.
ت ل ����ه ه‌ک �������رێ ������� 10سا ڵ دهاوسه‌رگیریدا ،ا بیت. ی سهڵت و تهن چه‌ندین ه‌ک ��رێ ��ت � ێ وتنی دس �ه‌ع �ات ب �ه‌ب بکه‌یت، شه‌یه‌ک قسه ڵ ته‌واوی و ه‌کرێت ل‌هگه به‌اڵم هه‌ر د ، ی و دونیادا بخ‌ه بمێنیته‌وه ه کچێتی ب
عه‌شقه ده‌ڕوات ب����ێ����ئ����ه‌وه‌ی ڕۆیشتنه‌کانی بۆ مه‌عشو و قه‌کا ن ڕوون بووبێته‌وه. ئه‌وه‌ش هه‌مان ئهو مه‌رگه تراژیدییه‌یه، ک �ه م��رۆڤ �ه‌ک��ان "له ع��ه‌ش��ق��ی دوور"دا به‌گشتی ب���ه‌دوای���هوه ب��وون و له بێده‌نگیدا پێی ده‌گه‌یشتن. ئه‌م وێناکردنه گومان و ناڕوونییه‌کان له عه‌شقدا ن���ی���ش���ان���ده‌دات .عاشق، مه‌عشووقی خۆی به پاکترین عه‌شقی سه‌ر ڕووی زه‌وی و جوانترین ڕۆح و گه‌شه‌کردووترین مرۆڤ له قه‌ڵه‌م ده‌دات و هه‌ر به‌و شێوه‌یه‌ش وێنای ده‌کات .له کاتێکدا که به‌و جۆره نییه و ئه‌م وێناکردنه لێڵه ،خوڵقاوی دووری نێوان عه‌شقه له مه‌عشووق.
10
پشوو سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
مه‌له‌کردن ئاستى زیره‌کى منداڵ به‌رزده‌کاته‌وه
به‌گوێره‌ى لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ک ،ک ه ل ه الی�ه‌ن کۆمه‌ڵێک توێژه‌رى ئه‌ڵمانى ئ��ه‌ن��ج��ام��دراوه ،ده‌رک���ه‌وت���ووه ک ه مه‌له‌کردن ئاستى زی��ره‌ک��ى منداڵ ب��ه‌رزده‌ک��ات��هوه .ئاژانسى هه‌واڵى ئوسترالیا باڵویکردۆته‌وه ،ک ه کۆمه‌ڵێک
لێکۆڵه‌ره‌و‌ه ل ه زانکۆى کوینزالند تاقیکردنه‌وه‌یان له‌سه‌ر 10هه‌زار منداڵ ئه‌نجامداو‌ه و بۆیان ده‌رکه‌وتووه ،ک ه ئهو مندااڵنه‌ى مه‌ل ه ده‌زانن زیاتر بڕوایان ب ه خۆیان هه‌یه .هه‌روه‌ها لێکۆڵه‌ره‌وه‌کان ئه‌وه‌شیان ئاشکراکردووه ،ک ه ئهو
مندااڵنه‌ى مه‌ل ه ده‌زانن ل ه خوێندندا زیره‌کن و به‌توانان. جێگه‌ی ئ��ام��اژه‌ی � ه ل � ه ئوسترالیا مه‌له‌کردن گرنگییه‌کى زۆرى پێده‌درێت و هه‌ر ل ه منداڵییه‌و‌ه فێرى مه‌له‌وانى ده‌کرێن.
سودۆکو Sudoku
فیلمێکى کوردى خه‌اڵتێکى 100هه‌زار دۆالریى وه‌رده‌گرێت فیلمى سینه‌مایى (گێشێر) ل ه ده‌رهێنانى (وه‌حید وه‌کیلى فه‌ڕ) و به ده‌نگى شمشاڵى قاله‌مه‌ڕه، خه‌اڵتى گهوره و ته‌ندیسى مروارى ڕه‌شى له چواره‌مین خولى فیستیڤاڵى نێونه‌ته‌وه‌یى فیلمى ئه‌بووزه‌بى له واڵتى ئیمارات به‌ده‌ستهێنا. به‌پێى ڕاپۆڕتى ڕاگه‌یاندنى گشتى فیستیڤاڵى نێونه‌ته‌وه‌یى فیلمى ئ��ه‌ب��ووزه‌ب��ی ،فیلمى سینه‌مایى گێشێر (س���ه‌خ���ت) Gesher له ده‌رهێنانى سینه‌ماکارى کورد (وه‌حید وه‌کیلى فه‌ڕ) و به ده‌نگى شمشاڵى هه‌ستبزوێنێ قاله‌مه‌ڕه ،له به‌شى پێشبڕکێى (ئاسۆى نوێ) له میانه‌ى چواره‌مین خولى فیستیڤاڵى نێونه‌ته‌وه‌یى فیلمى ئه‌بووزه‌بى له واڵت��ى ئیمارات نمایشکرا و توانى خه‌اڵتى گه‌وره‌ى 100هه‌زار دۆالرى و ته‌ندیسى مروارى ڕه‌شى باشترین فیلمى به‌شى (ئاسۆى نوێ)ى ئه‌م فیستیڤاڵه به‌ده‌ستبێنێت .ئه‌ندامانى لیژنه‌ى ناوبژیوانى به‌شى پێشبڕکێى (ئ��اس��ۆى ن��وێ) چواره‌مین خولى فیستیڤاڵى نێونه‌ته‌وه‌یى فیلمى ئ�ه‌ب��ووزه‌ب��ى ،که بریتی ب��وون له: (ئیلیا سوله‌یمان) سه‌رۆکى ده‌سته‌ى ناوبژیوان ،ئه‌کته‌رى ناودارى میسرى (خالید ئ�ه‌ب��ول ن �هگ��ا) ،ئه‌کته‌رى ن��اودارى بۆڵیوود خاتوو (ناندانا)،
بهرههمهێنهرى ئه‌رژه‌نتینى (لیتا ستاتیک) و ده‌ره��ێ��ن �ه‌رى ب��وارى ئافره‌تان خاتوو (دێبرا زیمێرمان)، به‌هۆى ڕووانینى جیهانى و بێوێنه‌ى سینه‌ماکار و هه‌روه‌ها گێڕانه‌وه‌ى واقیعى زوڵمى ده‌روونى و ڕووانینى له‌بیرنه‌کراوى که‌سایه‌تییه‌کانى ناو فیلمه‌که ئهو خه‌اڵته‌یان پێشکه‌ش به (وه‌حید وه‌کیلى فه‌ڕ) کرد. شایانى باسه (خالید ئه‌بول نه‌گا) بانگهێشتى (عه‌باس کیاڕۆسته‌می) ده‌ره��ێ��ن �ه‌رى ن����اودارى سینه‌ماى ئێران کرد تاکو ن��اوى ده‌رهێنه‌رى سه‌رکه‌وتووى ئه‌م به‌شه بخوێنێته‌وه،
ئه‌ویش هاته سه‌ر شانۆى ته‌الرى گهوره و ڕازاوه‌ى کۆشکى ئیمارات و ناوى سینه‌ماکارى کرماشانى (وه‌حید وه‌کیلى فه‌ڕ)ى وه‌کو براوه‌ى خه‌اڵتى گه‌وره‌ى 100هه‌زار دۆالرى و ته‌ندیسى مروارى ڕه‌شى باشترین فیلمى به‌شى (ئاسۆى نوێ)ى خوێنده‌وه. فیلمى سینه‌مایى (گێشێر) بۆ وه‌رگرتنى ئه‌م خه‌اڵته گرنگه له‌گه‌ڵ 16فیلمى سینه‌مایى دی��ک�ه له سینه‌ماکارانى واڵتانى لووبنان ،ئێران، ئه‌مه‌ریکا ،که‌نه‌دا ،عێراق ،ئه‌رژه‌نتین، ئه‌ڵمانیا ،میسر ،تورکیا ،پاکستان و فه‌ره‌نسا له ڕکابه‌ریدا بوو.
یه‌که‌مین پۆلیسى ئافره‌ت له عه‌ره‌بستانى‌سعودییه بۆ یه‌که‌مجار له عه‌ره‌بستانی سعودیی ه 30ئ��اف��ره‌ت��ى الو ب��وون�ه ئه‌ندامى پۆلیس .ئه‌م 30ئافره‌ته له هه‌ندێک له ناوچه سنوورییه‌کانى ئه‌م واڵته خزمه‌ت ئه‌که‌ن و ئاماده‌ى کارکردنن. جێگه‌ی باسه ئهمه بۆ یه‌که‌مجاره عه‌ره‌بستانى سعودییه به‌مشێوه‌یه ئه‌بینرێت و له ڕووداوێ��ک��ى وه‌هادا ده‌رده‌که‌وێت.
به‌هێزترین مۆبایل به حه‌فتا دۆالره
له په‌نده‌کانی ژیان
دوای ئەنجامدانی ژمارەیەک ت��اق��ی��ک��ردن��ەوەی گ���ران توانرا بەهێزترین مۆبایل لە جیهاندا دەس��ت��ن��ی��ش��ان ب��ک��رێ��ت .بۆ تاقیکردنه‌وه‌ى ئه‌م مۆبایله ،که نموونه‌ى پێشکه‌وتووى جۆرى Tough Phoneدێته ئه‌ژمار ،له‌پشتى ئۆتۆمبێلێک به‌ستراوه و به خێرایى 193کم له سه‌عاتێک به‌سه‌ر زه‌وی��دا ڕاکێشرا و دواتر له‌ژێر دوو تهن به‌رد له چاڵ نرا ،هه‌روه‌ها بۆ م��اوه‌ى 6کاتژمێر له‌ژێر ئاو ڕاگیرا ،دیسانیش ئهو هه‌موو به‌اڵیانه کاریگه‌ری له سه‌ر نه‌بوو و به‌ته‌واوى کارى ده‌کرد .دوو کۆمپانیاى Data Selectو
خولیا گه‌وره‌کان هه‌میشه له سه‌ره‌تادا سووکایه‌تییان پێئه‌کرێ ،دواتر ڕووبه‌ڕووى دژایه‌ته‌تى و ڕه‌خنه ئه‌بنه‌و ه و دواى ئهو ه په‌سه‌ند ئه‌کرێن. (ئانتۆنى ڕابێنز) ****** ئه‌گه‌ر هه‌موو مرۆڤه‌کان بیانزانیای ه کێ ده‌رباره‌ى کێ چى ده‌ڵێت ،ئه‌وا چوارکه‌س له‌سه‌ر زه‌وى براده‌ر نه‌ده‌بوون( .بالیزه پاسکال)
کــاوڕ
4/20-3/21 ئ���ه‌م هه‌فته‌ی ه ه����ه‌س����ت ب��� ه ماندوویه‌تى ئه‌که‌یت ،هه‌وڵى حه‌وانه‌و‌ه بده‌و تووشى دڵه‌ڕاوکێ ئه‌بیت ،له‌وانه‌ی ه دۆخێکى خێزانى خه‌مبارت بکات ،ئه‌م ماوه‌ی ه که‌سێکى ڕۆمانسی ئه‌بینیت، له‌وانه‌یه خوشه‌ویستییه‌کى تایبه‌تى هه‌بێت. ته‌رازوو 10/20-9/21 ئ���ه‌م هه‌فته‌یه ه�����ه‌ن�����دێ�����ک پ �ه‌ی��وه‌ن��دى پ��ت�ه‌و ئ �ه‌ب��ن ،له‌وانه‌یه گۆڕانێک له ژیانتدا ڕووب���دات ،ئه‌م ماوه‌یه خۆت له سه‌رکێشى بپارێزه‌و ب�ه‌ئ��اگ��اب�ه‌و دیلۆماسییانه ڕه‌فتار بکه ،ڕووداوێکى گرنگ ڕووئ�ه‌دات له ژیانتدا.
گـــــا
5/20-4/21 ئه‌م هه‌فته‌یه ب ه هه‌ڵچوونه‌وه هیچ بڕیارێک م�ه‌ده‌‌و پرۆژه‌کانت به‌هێمنى ته‌واوبکه‌و ئاماده‌به بۆ په‌یوه‌ندى ترو هاوکارى که‌سانێکى نزیک ئه‌که‌یت له پرۆژه‌یه‌کدا‌و گۆڕانکارییه‌ک ڕووئه‌دات، که تۆ هاوکارییان ئه‌که‌یت.
دووپشک
11/20-10/21 ئ���ه‌م هه‌فته‌یه ن��اچ��ار ئه‌بیت، هه‌ندێک مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ پێشهاتى ن����وێ����دا ب���ک���ه‌ی���ت ،س�������ه‌ره‌ڕاى سه‌رکه‌وتن ،پێویسته به‌ئاگابیت‌و ده‌وروب����ه‌رت ڕێ���زى بۆچوونه‌کانت ئه‌گرن‌و ئاماده‌به بۆ گۆڕانکارى‌و هه‌لى نوێ.
دووانه
6/20-5/21 ئ���ه‌م هه‌فته‌یه ئ��ام��اژه‌ى تیایه بۆ هه‌ست‌و هه‌ڵچوون‌و جۆش‌و خۆش‌و هاوڕێکانت دڵنه‌واییت ئه‌که‌ن‌و مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ هه‌ندێک ب�ه‌رپ��رس ئه‌که‌یت‌و به‌دیهاتنى هه‌ندێک ح���هزو خه‌ون شادمانت ئه‌که‌ن‌و نهێنییه‌که‌ت ئاشکرا ئه‌بێت.
که‌وان
12/20-11/21 ئ�ه‌م هه‌فته‌یه به ڕه‌وت��ێ��ک��ى باش د ه‌ستپێئه‌کا ت‌و ه��اوک��ارى‌و لێکگه‌یشتن‌و که‌سێکى س������ۆزدارى خ��ۆش��ى ت��ێ��دای��ه ،له ناوه‌ڕاستى هه‌فته‌دا له گفتوگۆکانتدا وردب����ه ،ب��ێ��ده‌ن��گ ک��ارب��ک �ه‌و باسى په‌یوه‌ندییه‌کانت مه‌که ،ئاگاداری بواری داراییت به.
JCBبه هاوکاری یه‌کتر ئه‌م مۆبایله‌یان دروستکردووه و به‌و هه‌مووه تاقیکردنه‌وه قورسانه‌ى
قرژاڵ
7/20-6/21 هه‌فته‌یه ئ����ه‌م به‌شدارى هه‌ندێک الی����ه‌ن ئه‌که‌یت ل�ه پ��رۆژه‌ی �ه‌ک��ى گ��رن��گ��دا ،ب��ه‌اڵم ئه‌م ماوه‌یه گوشارى زۆرى تێدایه ،تووشى دڵ��ه‌ڕاوک��ێ‌و ب��ڕی��ارى هه‌ڵه‌ت ئه‌کات، له‌وانه‌شه گۆڕانێک له ڕووخسارتدا بکه‌یت.
گیسک
1/20-12/21 ئ����ه‌م هه‌فته‌یه ه �ه‌ن��دێ��ک دۆخ��ى پیشه‌یى به‌سه‌ردا دێت‌و هه‌ست به‌حه‌وانه‌وه‌و شادمانى ئه‌که‌یت‌و به‌هیواو خۆشه‌ویستییه‌وه ئه‌ژیت‌و بیر له سه‌فه‌رێک ئه‌که‌یته‌وه، ئه‌م ماوه‌یه ئاماژه‌ى تێدایه بۆ گه‌شت‌و سه‌رکێشى‌و ئاسۆى نوێ.
له‌سه‌رى کراوه ،ده‌توانین بڵێین، که مۆبایلێکى نه‌مره. مۆبایلى Tradesmanبۆ
شێر
8/20-7/21
ئ�����ه‌م ه��ه‌ف��ت��ه‌ی��ه ک��ات��ێ��ک��ى خ���ۆش ب��ه‌س��ه‌رئ��ه‌ب��ه‌ی��ت‌و ده‌ستپێشخه‌رى باشت ئه‌بێت ،له‌وانه‌یه ه�ه‌وڵ��ى ئاشکراکردنى ئ��اڕاس��ت�ه‌ى نوێ بده‌یت‌و ئارامى خۆت بپارێزه‌و کێشه‌ى خێزانى دروستمه‌که‌و هه‌ندێک نهێنیت پێئه‌گات.
سه‌تڵ
2/20-1/21 ئ���ه‌م هه‌فته‌یه گ��وش��اره‌ک��ان��ت ل���������ه‌س���������ه‌ر ک���ه‌م ده‌ب���ێ���ت���هوهو ک���ران���ه‌وه‌ی���ان ت��ێ��دای �ه ،ل��ه‌وان��ه‌ی��ه دۆخ��ه‌ک��ه له ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دى ت��ۆ ب��گ��ۆڕێ��ت ،له‌م م���اوه‌ی���ه‌دا ب����ه‌دواى چ���اره‌س���ه‌ردا ئ�هگ�ه‌ڕێ��ی�ت‌و کێشه‌یه‌کى خێزانى غه‌مبارت ئه‌کات.
که‌سانێک باشه ،که له شوێنى س��ه‌رئ��اوه‌اڵ ک��ار ده‌ک���ه‌ن ،ئهو شوێنانه‌ى که باران و ڕووداوه سروشتییه‌کان ئه‌م جۆره ئامێرانه تێکده‌ده‌ن ،ه �ه‌روه‌ه��ا بۆ ئهو وه‌رزشکارانه‌ى له سروشت وه‌رزش ده‌ک���ه‌ن ،وه‌ک شاخه‌وانه‌کان و پایسکلسواره‌کان و...هتد، بهرههمهێنهرى کۆمپانیاى Tradesmanل �ه ڕۆژى خستنه‌ڕووى ئ �ه‌م مۆبایله‌وه تاکو ئێستا ،وات��ه ل��ه‌م سێ ڕۆژه‌دا 4 ،هه‌زار داواکاری کڕینى پێگه‌یشتووه. به‌پێى ڕاپۆرته‌کان ئه‌م مۆبایله به‌هێزه‌‌و نرخه‌که‌ى ده‌وروبه‌رى 70دۆالره.
فه‌ریک
9/20-8/21 ئه‌م هه‌فته‌یه خۆت له ڕووبه‌ڕوونه‌وه ب�����������������ه‌دوور ب��گ��ره ،ڕه‌گ���ه‌زى ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ڕۆڵى گرنگى ئه‌بێت له پێشهاته‌کاندا‌و چاالکییه‌کى گرنگت ئه‌بێت له بوارى دارای��ی��دا ،ئ �ه‌م م��اوه‌ی �ه ب��ۆ سه‌فه‌ر گونجاوه.
نه‌هه‌نگ
3/20-2/21 ئ��ه‌م هه‌فته‌یه هه‌ندێک ناکاوى‌و ملمالنێى تێدایه، هه‌رچه‌ند له بوارى پیشه‌ییدا به‌خت ی����اوه‌رت ب��ێ��ت ،ل��هگ��هڵ ئه‌مه‌شدا ب����ه‌دواى چ���اره‌س���ه‌رو سه‌لماندن‌و به‌ڵگه‌دا ئه‌گه‌ڕێیت ،ئ �ه‌م ماوه‌یه بۆ دانووستاندن‌و پرۆسه‌ى دارایى گونجاون.
وەرزش سێشەممە ● 2010/11/09ساڵی ● 30ژماره 631
www.JamawarNews.com
11
به سه‌رکردایه‌تى تۆرێس لێڤه‌رپوڵ ل ه چێڵسى برده‌و‌ه ئیڤانۆڤیچ نازناوى پاڵه‌وانێتى بالێی به‌ده‌ستهێنا لە یارییه‌کانى جه‌وله‌ى یانزده‌هه‌م له خولى نایابى ئینگلیزى به‌ڕێوه‌چوو ،تیایدا یانه‌ى لێڤه‌رپوڵ به دوو گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وت به‌سه‌ر یانه‌ى چێڵسی. ل �ه ی��اری��گ��اى (ئه‌نفلێد) یانه‌ى لێڤه‌رپوڵ میواندارى یانه‌ى چێڵسى کرد ،تیایدا یانه‌ى لێڤه‌رپوڵ به دوو گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا ،ه���ه‌ردوو گۆڵى یارییه‌که له ڕێگاى ئه‌ستێره‌ى ئیسپانى (ف��رن��ان��دۆ تۆرێس) ل �ه خ��ول�ه‌ک�ه‌ک��ان��ى ()45 ، 11 تۆمارکران. به‌م سه‌رکه‌وتنش یانه‌ى لێڤه‌رپوڵ به کۆکردنه‌وه‌ى ( )15خاڵ هاته ڕیزبه‌ندى نۆیه‌مى خولى نایابى ئینگلیزى ،یانه‌ى چێڵسى به ک��ۆک��ردن��ه‌وه‌ى ( )25خ���اڵ له پێشه‌نگى ڕیزبه‌ندى مایه‌وه.
فێرێر نازناوى پاڵه‌وانێتى ڤاڵنسیاى به‌ده‌ستهێنا یاریزانى ئیسپانى (دێڤێد فێرێر) دوانزده‌مى ڕیزبه‌ندى جیهانى نازناوى پاڵه‌وانێتى (ڤ��اڵ��ن��س��ی��ا)ى ئیسپانى به‌ده‌ستهێنا. یاریزانى ئیسپانى (دێڤێد فێرێر) چواره‌مى ڕیزبه‌ندى ئه‌م پاڵه‌وانێتییه سه‌رکه‌وت به‌سه‌ر یاریزانى ئیسپانى (مارسێل گرانۆیێرس) به ئه‌نجامى دوو کۆمه‌ڵه‌ى بێبه‌رامبه‌ر ،کۆمه‌ڵه‌کانیش (.)3-6 ، 5-7 به‌مه‌ش یاریزانى ئیسپانى (دێ��ڤ��ێ��د ف��ێ��رێ��ر) خه‌اڵتى ( )323هه‌زار یۆرۆ و ()500 خاڵ له ڕیزبه‌ندى جیهانى به‌ده‌ستده‌هێنێت.
شاجوانى سڕبى (ئانا ئیڤانۆڤیچ) بیست و چواره‌مى ڕیزبه‌ندى جیهانى ،نازناوى پاڵه‌وانێتى (بالێ) بۆ تێنسى سه‌رزه‌وى کچان به‌ده‌ستهێنا ،که خه‌اڵتى گشتى ( )600هه‌زار دۆالره .کچه یاریزانى سڕبى (ئانا ئیڤانۆڤیچ) پێنجه‌مى ڕیزبه‌ندى ئه‌م پاڵه‌وانێتییه سه‌رکه‌وت به‌سه‌ر کچه یاریزانى ڕووسى (ئه‌لیسا کلیبانۆڤا) به ئه‌نجامى دوو کۆمه‌ڵه‌ى بێبه‌رامبه‌ر ،
نیوکاسڵ له ئه‌رسناڵى برده‌و‌ه
کۆمه‌ڵه‌کانیش (.)6-7 ، 2-6 ب�ه‌م�ه‌ش کچه ی��اری��زان��ى سڕبى (ئانا ئیڤانۆڤیچ) له‌دوای دابڕانى نۆ مانگ توانى له ڕیزبه‌ندى تێنسى سه‌رزه‌وى کچان له ڕیزبه‌ندى ()65هوه بگه‌رێته‌وه ڕیزبه‌ندى بیست وچواره‌م له‌م وه‌رزدا. جێى باسه ئهمه سێیه‌م نازناوه بۆ کچه یاریزانى سڕبى (ئانا ئیڤانۆڤیچ) ،که له‌م وه‌رزدا به‌ده‌ستیهێناوه.
ل ه دێربى مه‌درید ،ڕیاڵ سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا لە یارییه‌کانى جه‌وله‌ى ده‌یه‌م له خولى ئیسپانیا ،تیایدا یانه‌ى ڕیاڵ مه‌درید ب ه دوو گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وت به‌سه‌ر یانه‌ى ئه‌تله‌تیکۆمه‌درید. ل��ه ی��اری��گ��اى (سانتیاگۆ ب��ێ��رن��اب��ی��ۆ) ی���ان���ه‌ى ڕی���اڵ م �ه‌دری��د م��ی��وان��دارى یانه‌ى
ئه‌تله‌تیکۆمه‌درید کرد ،تیایدا یانه‌ى ڕیاڵ مه‌درید ب ه دوو گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا. ه��ه‌ردوو گۆڵى یارییه‌ک ه ل ه ڕێگاى یاریزانان (ڕیکاردۆ کارڤالهۆ ،مه‌سعود ئۆزێل) له خوله‌که‌کانى ()19 ، 13
تۆمارکران. به‌م سه‌رکه‌وتنه‌ش یانه‌ى ڕیاڵ مه‌درید به کۆکردنه‌وه‌ى ()25 خاڵ له پێشه‌نگى ڕیزبه‌ندى خولى ئیسپانیا م��ای �ه‌و ه ، یانه‌ى ئه‌تله‌تیکۆمه‌درید ب ه ک��ۆک��ردن��ه‌وه‌ى ( )14خاڵ گه‌ڕایه‌وه ڕیزبه‌ندى حه‌وته‌م.
میالن سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا
ل��ە ی��اری��ی �ه‌ک��ان��ى جه‌وله‌ى یانزده‌هه‌م له خولى نایابى ئینگلیزى ،ت��ی��ای��دا یانه‌ى نیوکاسڵ یۆنایتد به گۆڵێکى ب��ێ��ب �ه‌رام��ب �ه‌ر سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا. له یاریگاى (ئیمارات) یانه‌ى ئه‌رسناڵ میواندارى یانه‌ى
نیوکاسڵ یۆنایتد کرد ،تیایدا ی��ان �ه‌ى نیوکاسڵ یۆنایتد ب��ه گ��ۆڵ��ێ��ک��ى بێبه‌رامبه‌ر به‌ده‌ستهێنا، سه‌رکه‌وتنى تاکه گۆڵى یارییه‌که له ڕێگاى یاریزانى ئینگلیزى (ئاندرۆ ک���ارۆل) له خوله‌کى ()45 تۆمارکرد.
ب��ه‌م س�ه‌رک�ه‌وت��ن�ه‌ش یانه‌ى ن��ی��وک��اس��ڵ ی��ۆن��ای��ت��د کۆى خاڵه‌کانى ب��ه‌رزک��ردهوه بۆ ( )17خاڵ و هاته ڕیزبه‌ندى پێنجه‌مى خ��ول��ى نایابى ئینگلیزى ،یانه‌ى ئه‌رسناڵ به کۆکردنه‌وه‌ى ( )20خاڵ له ڕیزبه‌ندى سێیه‌مدا مایه‌وه.
لە یارییه‌کانى جه‌وله‌ى ده‌یه‌م له خولى ئیتالیا ،تیایدا یانه‌ى ئه‌یسى میالن به سێ گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وت به‌سه‌ر یانه‌ى باری. ل �ه ی��اری��گ��اى (س��ان نیکۆال) یانه‌ى بــارى میواندارى یانه‌ى ئه‌یسى میالن ک��رد ،تیایدا یانه‌ى ئه‌یسى میالن به سێ گۆڵى بێبه‌رامبه‌ر سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ستهێنا. گۆڵه‌کانیش له ڕێگاى یاریزانان (ماسیمۆ ئه‌مبرۆسینى ،ماسیۆ ڤالمینى ،ئه‌لیکسانده‌ر پاتــۆ) له خوله‌که‌کانى (، 31 ، 05 )72تۆمارکران. ب��ه‌م س �ه‌رک �ه‌وت��ن �ه‌ش یانه‌ى ئه‌یسى میالن کۆى خاڵه‌کانى به‌رزکرده‌وه بۆ ( )20خاڵ‌و هاته ڕیزبه‌ندى دووه‌مى خولى ئیتالیا و یانه‌ى بارى به کۆکردنه‌وه‌ى ( )8خاڵ له ڕیزبه‌ندى کۆتایى خوله‌که دێت.
سەرنووسەر
خاوەنی ئیمتیاز
عەبدوڵاڵ حاجی مەحمود
به‌ڕێوه‌به‌ری هونەری
ئەنوەر عەبدوڵاڵ 07480153603 سەعید ئەحمەد Anwar.Abdula@yahoo.com
www.JamawarNews.com
RebaziAzad@yahoo.com
0784 010 8289
ناونیشان :هەرێمی کوردستان سلێمانی -گردی ریعایه -گەڕەکی - 115کۆاڵنی - 7دەرگای 6 یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە ( )1981/5/25بە ناوی (رێگای ئازادی)یەوە دەرچووە
بۆ
ریکالم ● 0770 120 8426 :نرخی 500دینارە
ڕه‌نج فەهمی:
مـــیـــــدیا چــــــاوی کــــــۆمـــه‌ڵـــگـــایـــه
دیمانه :نینا "ڕه‌نج فه‌همی عه‌بدوڵاڵ" ،دانیشتووی شاری سلێمانی و له‌دایکبووی ئه‌م شاره‌یه ،قۆناغه‌کانی خوێندنی له شاری سلێمانی ته‌واوکردووه ،له بواری ڕاگه‌یاندندا کار ده‌کات‌و زیاتر به ناوی ڕه‌نج‌شاڵی ناسراوه ،له‌به‌رئه‌وه‌ی سه‌ر به خێزانی شاڵییه‌کانه ،ئهو نازناوه‌ی له خۆی ناوه .هانده‌ری له‌م بواره‌دا، بنه‌ماڵه‌‌و که‌سانى ده‌ورووبه‌ری بوون، هه‌روه‌ها هاوڕێکانی به‌تایبه‌ت "کاک دی��ار" ه��اوک��اری زۆری ک��ردووه له‌م بواره‌دا. وه‌ک خۆى ده‌ڵێت" :که‌س ڕێگر نهبووه له په‌ره‌پێدانی به کاری ڕاگه‌یاندن .له ساڵی 2003هوه ژیانی هاوسه‌رگیری پێکهێناوه‌و خاوه‌نی دوو منداڵه به ناوه‌کانی نه‌شمیل‌و نه‌زار". ڕه‌نج سه‌باره‌ت به بنه‌ماڵه‌که‌ی وتی: "ئه‌توانم بڵێم خێزان‌و منداڵه‌کانم له الم پیرۆزترین شتن له ژیانمدا‌و زیاتر کاته‌کانم له‌گه‌ڵ ئه‌واندا به‌سه‌رده‌به‌م، زۆر له الیشم شیرینن ،ته‌نانه‌ت که دێمه ته‌له‌فزیۆنیش خه‌یاڵم له‌الیانه". شاڵى زۆر بێزار ئه‌بێت ب�ه‌وه‌ی ،که درۆی له‌گه‌ڵدا بکرێت ،حه‌ز ئه‌کات ئه‌گه‌ر که‌سێک شتێکی به‌رامبه‌ری ه �ه‌ی �ه ،ب �ه خ��ۆی بڵێت .هاوکات شادترین کاتی ئه‌وه‌یه ،که ئه‌وانه‌ی له ده‌ورووبه‌ریدان ،شادبن. ن��اوب��راو ،ک� ه ل�ه ساڵی 2000هوه چووه‌ته ناو ڕاگه‌یاندنی بینراو وتیشی: "گه‌لی کوردستان جوانترین شتی پێبه‌خشیم ،زیاتریشی ئه‌وه‌یه ،که لێره‌وه ده‌رکه‌وتم". س��ه‌ب��اره‌ت ب �ه چ��وون �ه ن��او ب��واری ڕاگ �ه‌ی��ان��دن ،ڕه‌ن��ج شاڵی وت��ی :له س �ه‌ره‌ت��اوه ،که چوومه په‌یمانگا، خولیای ئ�ه‌وه‌م ب��ووه ،که له بواری ڕاگه‌یاندندا کاربکه‌م. باسی له‌وه‌ش کرد ،که له کاتی ئه‌واندا شوێنێکی ئه‌کادیمی نهبووه ،که بواری
ڕۆژنامه‌نووسی ته‌واوبکات ،له‌به‌رئه‌وه له کاتی خوێندندا نهیتوانیوه له‌م بواره‌دا بخوێنێت. وتیشی" :ل�ه ساڵی 1997دا ،که ده‌رچ��ووم له په‌یمانگاو دوای ئهوه دامه‌زرام وه‌کو فه‌رمانبه‌ر له زانکۆی سلێمانی .جێگه‌ی باسه بڵێم زانکۆی سلێمانی ڕادیۆیه‌کی هه‌بوو ،به‌اڵم ب �ه ه��ه‌ر ه��ۆک��اری��ک ب��وو ،ڕادیۆکه ک��اری نه‌ئه‌کرد ،دوات��ر ڕادی��ۆک�ه له ساڵی 1999دا دامه‌زرایه‌وه‌‌و من لهو ڕادی��ۆی�ه‌دا ده‌س��ت به‌کار ب��ووم ،لهو کاته‌وه په‌ره‌م به خولیاکانی خۆم داو ئهو حه‌زوو خولیایه‌ی ،که هه‌مبوو، زیاتر حه‌زم له به‌رنامه بوو ،کاری "بێژه‌ریی"شم ده‌کرد .له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا کاری مۆنتێریشم ئه‌کرد ،لهو کاته‌دا هاوڕێیه‌که‌م هه‌بوو "حیکمه‌ت غه‌ریب"، که به هاوکاری یه‌کتر به‌رنامه‌یه‌کمان داڕشت‌و چه‌ندین به‌رنامه‌مان دانا بۆ ڕادیۆکه ،له‌گه‌ڵ ئهو کارانه‌یشدا کاری ده‌رهێنانم ئه‌کرد". سه‌باره‌ت به کێشهو به‌ربه‌سته‌کانى ن�او دنیای ڕاگه‌یاندن ،ڕه‌ن��ج وتی: من ب�ه‌ش به‌حاڵی خ��ۆم ،تا ئێستا کێشهو به‌ربه‌ستێکی وه‌ها نهبووه، که ڕێگر بێت له‌به‌رده‌م کاره‌کانمدا، مه‌گه‌ر ڕێگری کۆمه‌اڵیه‌تی .وتیشى: " له ڕاگه‌یاندندا کێشهو به‌ربه‌ست زۆره ،له‌به‌رئه‌وه پێویسته هه‌موو ڕۆژنامه‌نووسێک ه�ه‌وڵ��ب��دات خۆی خۆی پێبگه‌یه‌نێت .هه‌روه‌ها بڕوام وایه ئه‌گه‌ر مرۆڤ حه‌زی نه‌بێت بۆ کاری ڕاگه‌یاندن ،ئه‌وا ناتوانێت تیایدا سه‌رکه‌وتوو بێت". خوێندنه‌وه‌ی ڕه‌نج شاڵی بۆ میدیای کوردی و به تایبه‌ت میدیای ئازاد له کوردستاندا ئه‌وه‌یه ،که میدیا به هه‌موو الیه‌نه‌کانییه‌وه زه‌روره‌تێکه‌و پێویسته له کومه‌ڵگادا هه‌بێت، ه��ه‌ب��وون��ی م��ی��دی��ا ب���ه هه‌موو جیاوازییه‌کانییه‌وه پێویسته بۆ کۆمه‌ڵگا و ئه‌توانین بڵێین میدیا چ��اوی کۆمه‌ڵگایه ،چونکه چاوی
له‌سه‌ر هه‌موو شته‌کانه .سه‌باره‌ت به میدیای ئازادیش وتی" :میدیای ئازاد هه‌بێت ،به‌اڵم دووربێت له‌وه‌ی ک �ه الیه‌نگیر ب��ێ��ت ،دوورب��ێ��ت له خۆتێوه‌گالندن ،میدیایه‌ک بێت هه‌موو ئهو کێشانه‌ی ناو کۆمه‌ڵگا بخاته‌ڕوو به مه‌به‌ستی چاره‌سه‌رکردنی ،به ڕای من ئهو چاره‌سه‌رییه بۆ کێشه‌کان باشتره له‌وه‌ی بێت کێشه‌کان گه‌وره‌تر بکات". س���ه‌ب���اره‌ت ب��ه هه‌ڵسه‌نگاندنی ئافره‌تانی ڕۆژنامه‌نووس ،ڕه‌نج وتی: "جوانترین شت ئه‌وه‌ی ه ،که ئێستا ل ه به‌رده‌ممدا ئافره‌تێکی ڕۆژنامه‌نووس چاوپێکه‌وتنم له‌گه‌ڵدا ده‌کات، ئ�ه‌م�ه ب��ۆ خ��ۆی دڵخۆشکه‌ره‌و نیشان ه ئه‌وه‌یه ،ک ه جیاوازییه‌کانی نێوان ژنان‌و پیاوان به‌ربه‌ستێکی دروستکراوه". ڕه‌نج فه‌همی بیره‌وه‌رییه‌کی خۆی بۆ خوێنه‌رانى ~ گێڕایه‌وه‌و وتى" :خۆشترین کاتم ،ئهو کاتان ه ب���وو ،ک �ه ب��اره‌گ��ای ته‌له‌فزیۆنی گه‌لی کوردستان له ئه‌زمه‌ڕ بوو، ههرچهنده شوێنه‌که‌مان سه‌خت ب��وو ،ل� ه وه‌رزی زستاندا بووین ،به‌فرێکی زۆریش
ئه‌باری ،ڕۆژێکیان بۆ خۆم سه‌رکه‌وتم هه‌تا گه‌یشتم ه سهرهوه زیاتر ل ه 6بۆ 7جار که‌وتم ،ههرچهنده بۆ ئهو کات ه تۆزێک ناخۆش ب��وو ،ب�ه‌اڵم دواجار ک ه بیرم لێئه‌کرده‌وه ،بیره‌وه‌رییه‌کی خۆش بوو به‌المه‌وه". دوا ق��س�ه‌ی ڕه‌ن���ج ب��ۆ ~ ئهوه بوو،ک ه وتی" :هیوادارم هه‌موو ئهو که‌سانه‌ی ل ه بواری ڕاگه‌یاندندا ک��ارئ �ه‌ک �ه‌ن ،سه‌رکه‌وتوو
بن .ئه‌وه‌ش ئه‌ڵێم ،که سه‌رکه‌وتن ب ه هیوای من نابێت ،به‌ڵکو بهوه ده‌بێت ،که ئهو که‌سانه‌ی له‌م بواره‌دا کار ده‌ک �ه‌ن ،هه‌وڵبده‌ن تێبکوشن، هه‌موومان زۆرمان ماوه بۆ ئه‌وه‌ی له‌م بواره‌دا سه‌ربکه‌وین ،له‌به‌رئه‌وه‌ی کاری ڕاگه‌یاندن نوێبوونهوه ئه‌خوازێت ،بۆی ه هه‌موو کاتێک پێویستمان به زانیاری تاز‌ه هه‌یه بۆ نوێبوونهوه". به‌هرۆز جه‌عفه‌ر
چه‌پڵه‌یه‌ک بۆ موعه‌ممه‌ر قه‌زافى
ئه‌ڤین ئاسۆ سه‌المه‌ته به‌رپرسێک له که‌ناڵ چوار‌وکۆڕه‌ک ت��ی��ڤ��ى ،ه���ه‌واڵ���ی ئ����ه‌وه‌ی که گوایه "ئه‌ڤین ئاسۆ"ی بێژه‌ری که‌ناڵه‌که‌یان بریندار بووه ،ڕه‌ت ده‌ک��ات �هوهو ده‌ڵێت" :به‌مزووانه ب���ه‌رن���ام���ه‌ی ت���ۆ نموونه‌یت ده‌ستپێده‌کاته‌وه". جێگه‌ی باسه پاش ئه‌وه‌ی هه‌واڵی ئهوه باڵوبوویه‌وه ،که به‌ڕێوه‌به‌ری ک �ه‌ن��اڵ چ��وار و پێشکه‌شکارى ک���ۆڕه‌ک تیڤی "ئ�ه‌ڤ��ی��ن ئاسۆ" بریندار ک���راوه ،ب �ه‌و هۆیشه‌وه به‌رنامه‌ی تۆ نموونه‌یت ڕاگیراوه، سه‌رچاوه‌یه‌ک له که‌ناڵ چوارو کۆڕه‌ک تیڤى به سایتی خه‌ندانی ڕاگه‌یاندووه ،ئهو هه‌وااڵنه ناڕاستن و ب��ه پ��ڕوپ��اگ��ه‌ن��ده‌ی خه‌ڵکی ناوبردووه ،وتی" :ئەم هەفتەیە پێشکه‌شده‌کرێت". به‌رنامه‌که
فیستیڤاڵى کلتوورى گه‌الن لە گەرمیان فیستیڤاڵى کلتوورى گه‌الن ل ه گه‌رمیان، ب ه به‌شدارى چوارد‌ه واڵتى جیهانى به‌ڕێو‌ه چ��وو ،دواى سێ ڕۆژ به‌رده‌وامبوونی فیستیڤاڵه‌ک ه ل ه گه‌رمیان ،ل ه ڕۆژى چواره‌م گوازرایه‌و‌ه بۆ شارى سلێمانى و ڕۆژى دواتریش ل ه هه‌ولێر کۆتایى پێهات. جێگه‌ی باس ه فیستیڤاڵه‌ک ه ل ه گه‌رمیان ماوه‌ى سێ ڕۆژ ب �ه‌رده‌وام بوو ،گروپ ه به‌شداربووه‌کان له‌م ماوه‌یه‌دا چه‌ندین نمایش و چاالکییان پێشکه‌ش کرد. هه‌روه‌ها ئه‌م فیستیڤاڵ ه ناوچه‌کانى "خانه‌قین ،ک��ف��ری ،ده‌رب�ه‌ن��دی��خ��ان و چه‌مچه‌ماڵ"یشى گ��رت��هوه ،ب��ۆ ئهو مه‌به‌سته‌ش به‌شداربووانى فیستیڤاڵ سه‌ردانى ئهو ناوچانه‌یان کرد .دواى
سێ ڕۆژ ل ه گه‌رمیان فیستیڤاڵه‌ک ه به‌ره‌و سلێمانى گوازرایه‌و‌ه و ل ه سلێمانیش ب ه هه‌مانشێو‌ه چاالکییه‌کان پێشکه‌شکرا و دواتریش ل ه سلێمانییه‌و‌ه بۆ شارى هه‌ولێر و له‌وێ نمایش و چاالکییه‌کانى فیستیڤاڵه‌ک ه کۆتایى پێهات و ل ه شه‌شه‌م ڕۆژیشدا ،ک ه ب ه کۆتایى فیستیڤاڵه‌ک ه دانرابوو ،گروپ ه به‌شداربووه‌کان سه‌ردانى چه‌ند شوێنێکى دێرینى کوردستانیان کرد. جێگه‌ی باس ه فیستیڤاڵى کلتوورى گه‌الن ل ه الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتى ڕۆشنبیرى و هونه‌رى سلێمانییه‌و‌ه ڕێکخرا بوو و ماوه‌ى شه‌ش ڕۆژی خایاندو بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش سه‌دو په‌نجا ملیۆن دینارى بۆ ته‌رخانکرا بوو.
هاوکات به‌رپرسه‌که‌ی که‌ناڵ چوار و ک��ۆڕه‌ک تیڤى ئاماژه‌شی بهوه کردووه ،که ستافی به‌رنامه‌ی تۆ نموونه‌یت به ئه‌ڤین ئاسۆشه‌وه خه‌ریکی ئاماده‌کردنی منداڵه ب�ه‌ش��دارب��ووه‌ک��ان��ی به‌رنامه‌که‌ن بۆ خولی کۆتایی ،دواکه‌وتنی ب���ه‌رن���ام���ه‌ک���ه‌ش ب���ه‌ه���ۆی ئه‌م هۆکاره‌وه بووه .سه‌رچاوه‌که ،که نه‌یویستووه ناوی ئاشکرابکرێت، وتووشیه‌تی" :ئه‌ڤین سه‌المه‌ته و ته‌ندروستی زۆر باشه". ج��ێ��گ�ه‌ی ئ��ام��اژه‌ی��ه به‌رنامه‌ی ت��ۆ ن��م��وون �ه‌ی��ت ،به‌رنامه‌یه‌کی پڕجه‌ماوه‌ری هه‌فتانه‌ی ته‌رفیهییه‌و له کۆڕه‌ک تیڤى پێشکه‌ش ده‌کرێت ،تێیدا چه‌ند منداڵێک ڕاده‌هێنرێت ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی ببنه گۆرانیبێژ و به‌هره‌کانیان بخه‌نه کار.
ل ه هه‌ر کاتێک زیاتر ،ئه‌مڕۆ واڵتانى عه‌ره‌بى و ئیسالمى جه‌خت له‌سه‌ر ئهوه ئه‌که‌نه‌وه، ک ه واڵته‌کانیان پێویستى ب ه سه‌رکرده‌ى به‌هێز هه‌یه ،به‌م دوایی ه مالیکیش له‌مه‌ڕ کاندیدکردنه‌وه‌ى بۆ سه‌رۆک وه‌زیرانى عێراق ئه‌مه‌ى ب��اس��ک��ردهوه ،میسرییه‌کان داواى "عه‌بدولناسر" ێکى ت��رو به‌عسییه‌کانیش خوازیارى "میشیل عه‌فله‌ق" و گه‌نجێکى ترى وه‌ک "فواد ڕکابى" ئه‌که‌ن ،هه‌مووشیان ئه‌گه‌ر بیست و دوو باڵیش بن ،خۆشییه‌که‌یان ئه‌وه‌ی ه هه‌میش ه باس ل ه یه‌کێتى خاکى عه‌ره‌ب ئه‌که‌ن، دوو ساڵى ڕابردوو ب ه ئاماده‌بوونى سه‌رۆکى جامیعه‌ى عه‌ره‌بى ل ه دانیشتنێکدا به‌ردێکى گهوره ل ه الیه‌ن ئیسرائیله‌و‌ه گیرای ه هه‌موو ع��ه‌ره‌ب ،ب �ه‌اڵم س �ه‌رۆک نقه‌ى لێو‌ه نه‌هات و ئه‌ردۆغان مه‌وقیفى نواند .ئه‌ردۆغانیش، ک ه ئه‌وساو ئێستا بۆ مندااڵنى مسوڵمانى فه‌له‌ستین ئه‌گرى ،که‌چى خۆى ل ه شیرینى خ �ه‌ودا مندااڵنى ک��ورد به‌هۆى تۆپبارانه‌و‌ه شه‌هید ئه‌کات ،ڕۆژ تا ئێواره حوسنى موباره‌ک له‌گه‌ڵ ئیسرائیل دائه‌نیشێت ،که‌چى بۆ کورد مه‌منوع و ئه‌والتریشه ،کاک ه حه‌م ه واته‌نى، ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندییه‌ک ب ه ئیسرائیله‌و‌ه بکه‌ین، باشتروای ه ته‌عاروفه‌که‌مان ل ه ڕێگه‌ى برایانى عه‌ره‌به‌و‌ه بێت (به‌ینیان خۆشه). ئ���ه‌وه‌ى ل��ێ��رهوه دێت ه ب �ه‌ر ب��اس و خوان، جه‌نابى "مه‌عه‌مه‌ر قه‌زافى"یه ،ک ه زۆر جاران ب��اس ل ه بێ غیره‌تبوونى ع��ه‌ره‌ب ئه‌کات، ئه‌گه‌رچى دوه‌ل��ى عه‌ره‌بى ساڵى ()1950 ئیتفاقییه‌یه‌کیان پێکه‌و‌ه ئیمزا ک��ردووه ،ک ه دیفاع ل ه هه‌موو شتێکى هاوبه‌ش بکه‌ن ،ک ه (هه‌یانبووه) ،ئه‌گێڕنه‌و‌ه ئه‌م پیاو‌ه زۆربه‌ى حیمایه‌و ده‌وروب�ه‌ره‌ک�ه‌ى ئافره‌تن ،ده‌الله‌ت له‌وه‌ى عه‌ره‌ب … ،ئه‌م زۆر جار‌ه ل ه بۆن ه گرنگه‌کان و نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کانیش ،کاتێکى زۆر ده‌بات و قس ه حه‌ق و ڕه‌قه‌کانى ده‌ڵێت. ئێم ه حه‌قمان ب �هوه نیی ه چ��ۆن هاتووه‌ت ه سه‌ر حوکم و چه‌ند ماوه‌ته‌وه‌و ده‌مێنێته‌وه. هه‌ڵوێستى ئهو سه‌رکرده‌ی ه سه‌باره‌ت ب ه کورد هیچى که‌متر نهبووه ل ه سهرکرده له‌مێژینه‌کانى خۆمان ،کاتێک ڕێبه‌رێکى کورد (عه‌بدوڵاڵ ئۆج ئ��ااڵن) ب ه پیالنى چه‌ند الیه‌نێک ده‌ستگیر ده‌کرێت ،ل ه وته‌یه‌کیدا سه‌باره‌ت ب ه پرسى ئۆج ئ��ااڵن ،ک ه ئه‌م وت ه گرنگ ه کاتى خۆى ل ه ژم��اره (14ى ئ��ادارى )1999ى گۆڤارى نوێبووندا باڵوکراوه‌ته‌وه ،له‌به‌ر گرنگییه‌که‌ى بۆ ئه‌مڕۆ ده‌قه‌که‌ى ئه‌خه‌ین ه پێشچاو ،چونک ه ئهو هه‌ڵوێستى سه‌باره‌ت ب ه کورد نه‌گۆڕه، ده‌ڵێت" :ڕووى قسه‌م ل ه برایانى کورد ئه‌که‌م و له‌م ساته‌دا غه‌م نه‌خۆن ،دوژمنتان چه‌ند‌ه خوێنتان بڕێژێت ،ئهوهنده سووته‌مه‌نى ده‌کات به‌سه‌ر ئاگرى شۆڕشى کوردستاندا ،ههرچهنده ب���ه‌رده‌وام بێت ل ه ڕژان��دن��ى خوێنى ئێوه، کوره‌ى شۆڕشى سه‌ربه‌خۆییخوازى کوردستان گڕده‌دات ،نکۆڵیکردن ل ه مافى سه‌ربه‌خۆیی گه‌الن ل ه نه‌زانی و تاریکییه‌و‌ه سه‌رچاو‌ه ئه‌گرێت، ئه‌مه‌ش نیشانه‌ى ڕووکه‌شى و تێنه‌گه‌یشتن ه ل ه مێژوو ،چه‌ند‌ه گوشارى ئیمپراتۆره‌کان له‌سه‌ر ئێوه زیادبکات ،سه‌رکه‌وتن هه‌ر بۆ ئێوه ئه‌بێت، ئه‌م ئیمپراتۆرییه‌ت ه دڕندانه‌ش وه‌ک ئه‌وانه‌ى مێژوو ده‌ڕووخێن ،له‌سه‌روو هه‌مووشیانه‌و‌ه ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى ،ک ه شۆڕشگێرانى عه‌ره‌بى ئه‌تک ده‌کردو ب ه جوداخوازى له‌قه‌ڵه‌م ئه‌دان،ئێستا مێژوو به‌وان پێده‌که‌نێت ،ئێوه‌ش ئه‌ى برایانى کورد به‌رده‌وام بن تا سه‌ربه‌خۆیی دێت ب ه مسۆگه‌ری". قه‌زافى الشیوای ه ئهو ده‌وڵه‌تانه‌ى ،ک ه ل ه گرتن و پیالن و گه‌له‌کۆمه‌کى "ئۆج ئاالن" دا ب �ه‌ش��دارب��وون ،بێویژدان و ترسنۆکن، ئ�ه‌م�ه‌ش ئ�ه‌م��ڕۆ سه‌ره‌تاکانى ده‌رکه‌وتن، چونک ه بێویژدانى ل ه به‌رژه‌وه‌ندیخوازییه‌و‌ه س��ه‌رده‌رئ��ه‌ک��ات ،ئ �ه‌وه‌ت��ا ئ�ه‌م��ڕۆ تورکیاو ئیسرائیل په‌یوه‌ندییه‌کانیان درزى تێکه‌وتووه، ده‌القه‌کان پێچه‌وان ه ئه‌بنه‌وه ،ئێم ه چه‌پڵ ه بۆ قه‌زافى لێناده‌ین ،ک ه دژى ئیسرائیله ،به‌ڵکو بۆ مه‌وقیف ه یه‌ک له‌دواى یه‌که‌کانى سه‌باره‌ت ب ه دۆزى کوردو ماف ه ڕه‌واکانى ،ئه‌م ه جگ ه له‌وه‌ى وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى عێراق بۆمان ئه‌گێڕێته‌وه، ک ه خه‌ریک ب��ووه له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ى کورد به‌م دوایی ه په‌المارى یه‌کترى بده‌ن له‌گه‌ڵ ده‌سه‌اڵتدارانى سووریادا،که‌وات ه چه‌پڵه‌یه‌ک بۆ موعه‌ممه‌ر قه‌زافى. Bahrozjafar@yahoo.com