پەراوێزخستنی عێراق گەمەیەکى مەترسیدار
www.jamawarnews.com
هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
ل5
ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین سێشەممة /22ڕێبه‌ندان 2713/کوردی
ئــــەمــریــکـــا و ئــایــنـــدەى کـــانــتــۆنــەکــانـــى ڕۆژئــــاوا
2014/02/11زایینی
ساڵی 32
ل6 8الپەڕە
1
لەئێستادا ئەو ڕیکالمانەی نیماری تێدا بەشدارە ڕاگیراوە
ژماره783 :
ل7 www.jamawarnews.com
ئەندامێکی لیستى عێراقییە:
بوودجـە عـێراق به‌بێ کورد تێناپەڕێنرێت
بەئامادەبونى بەڕێز محەمەد حاجى محمود مەراسیمى چلەى ماتەمینى شەهید بڕیار بەرێوەچوو تایبەت بە ~
دوێنێ بەئامادەبوونى بەڕێز م��ح��ەم��ەدى ح��اج��ى مەحمود و م���ەال ق����ادر ،ب��ەرپ��رس��ى مەڵبەندى سەیدسادقى حزبى سۆسیالیست دی��م��وک��رات��ى ک��وردس��ت��ان و ژم���ارەی���ەک لەئەندامانى مەڵبەندو نوێنەرى دەزگا حکومى وحزبیەکان و ژمارەیەکى زۆر لەهاواڵتیان و ڕۆش��ن��ب��ی��ران و ه���اوڕێ وبنەماڵەى شەهید مەراسیمى چلەى شەهید بڕیار حەسەن لەهۆڵى ڕۆشنبیرى ق��ەزاى سەیدسادق لەژێر ناونیشانى ب���ڕی���ار ش��ەه��ی��دى ش��ارێ��ک بەڕێوەچوو. س��ەرەت��اى مەراسیمەکە
بەساتێک وەس��ت��ان ب��ۆ گیانى پاکى شەهید ب��ڕی��ارو سەرجەم شەهیدانى کوردستان دەستى پ��ێ��ک��رد،دوات��ر چ��ەن��د ئایەتێک لەقورئانى پیرۆز خوێندرایەوە، پاشان ووتارى بنەماڵەى شەهید پێشکەشکرا کەتیایدا تیشک خرایه سەر قوربانیدانى شەهید
ب��ڕی��ار لەپێناوى خزەمەتکردن وخزمەتگوزارى وبەروپێشچونى ڕۆشنبیرى و زانستى لەقەزاکە ،دواتر چەندپارچەیەک هۆراوەو مۆزیک پێشکەشکرا. . لەبەشێکى ترى مەراسیمەکە ووت������ارى داواک��������ارى گشتى خ��وێ��ن��درای��ەوە ،پ��اش��ان لیژنەى
ئەمساڵ 70هەزار عەمرەکارى هەرێم ڕوو لە سعودیە دەکات تایبەت بە ~
وتەبێژى وەزارەت���ى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « ئەمساڵ سعودیە ڕایگەیاندووە بۆ هەموو دونیا لە %20ى حاجیان کەم دەبێتەوە ،بەاڵم تائێستا پشکى حاجیانى هەرێمى کوردستان و عێراق دیارینەکراوە». مەریوان نەقشبەندى ،وتەبێژى وەزارەت����ى ئ��ەوق��اف و ک��اروب��ارى ئاینى ب��ە ~ ڕاگەیاند ساڵى ڕاب���ردوو لە هەموو عێراق 31500حاجى لە عێراقەوە ڕۆیشتوە بۆ ح��ەج لە ناویاندا 3600حاجى
هەرێمى کوردستان بووە». ل��ەب��ارەى ئەنجامدانى عەمرە ناوبراو ئ��ەوەى خستەڕوو ساڵ بە س��اڵ ژم���ارەى ع��ەم��رەک��اران زی��اد دەک��ات لە هەرێمى کوردستان لە بەر کۆمەڵێک هۆکار لەوانە نزیکى هاتووچۆکەیان ئێستا بە شێوەیەکى ڕاستەوخۆ سەفەر دەکەن لە هەردوو فرۆکە خانەى سلێمانى و هەولێر و دەچ��ن��ە سعودیە نزیکەى دوو کاتژمێریان پێدەچێت. نرخى سەفەرى عەمرەش هەرزانە بە ب��ەراورد لە چاو داهاتى خەڵکى کوردستان950 ،دۆالرە خەرجى هەر عه‌مرە کارێک کە لەبەرامبەر دە ڕۆژ مانەوەى لە شارەکانى سعودیە
ئەمە وا دەک��ات ساڵ بەساڵ زیاد بکات ساڵى ڕابردوو 63هەزار کەس سەفەرى عەمرەى ک��ردووە ئەمساڵ پێشبینى دەکەین عه‌مرەکاران لە هەرێمى کوردستان بگاتە 70هەزار ک��ەس تەنها ل��ە م���اوەى 10ڕۆژى ڕاب��ردوودا کە وەرزى عەمرە دەستى پێکردووە لە 2014/1/31وە لەم ماوەیەدا دوو هەزار کەس سەفەرى ک��ردووە بۆ عەمرە تا کۆتاى ئەم هەفتەیەش پێنج فڕۆکە لە سلێمان و شەش فڕۆکە لە هەولێر سەفەرى عەمرە دەکەن بەوەش زیاتر لە دوو هەزار عەمرەکارى تر سەفەر دەکەن ب��ۆی��ە پێشبینى دەک���ەم ئەمساڵ ژمارەى پێوانى تۆمار بکات .ل
4
شارەزاێکى ئیسالمى سیاسى:
جەمال حسێن ،ش���ارەزا لە ئیسالمى سیاسى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئ��ەوە دەک��ات « چونى گەنجانى
کورد بۆ ناو داعش پەیوەندى بەوە نییە کە کار نییە ،بە قەد ئەوەى کە لە ناو کۆمەڵگاى ئێمەدا بیروباوەڕى جیهانیانە هەیە و خەڵکیش هەیە ه��ان��ى دەدات و ک��ار ئاسانى بۆ دەکات».
بڕیارە ئەمڕۆ نوێنەرى سەرجەم فراکسیۆنەکانى پەرلەمانى کوردستان و نوێنەرى دەزگاکانى هەڵبژاردنى حزب والیەنەسیاسییەکان بەمەبەستى گفتۆکردن لەسەر کارتى ئەلکترۆنى دەن��گ��دان لەگەڵ دەستەى بااڵى هەڵبژاردنەکانى هەرێمى کوردستان کۆببنەوە . لەوبارەیەوە بەڕێز عەبدوڵاڵ حاجى مەحمود ،سەرۆکى فراکسیۆنى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ى ک��وردس��ت��ان بە ~ رایگەیاند :بڕیارە ئەمڕۆ نوێنەرى سەرجەم فراکسیۆنەکانى ن��ێ��و پ��ەرل��ەم��ان��ى ک��وردس��ت��ان و نوێنەرى دەزگاکانى هەڵبژاردنى ح���زب والی��ەن��ەس��ی��اس��ی��ی��ەک��ان��ى
کوردستان لەگەڵ دەستەى بااڵى هەڵبژاردنەکانى هەرێمى کوردستان کۆببنەوە. وت��ی��ش��ى ب���ەم���ەب���ەس���ت لە کۆبونەوەکە گفتۆکردنە لەسەر ک��ارت��ى ئەلکترۆنى دەن��گ��دان و ئ��ەو هەڵە کەموکوڕیانەى لەنێو کارتەکانداهەیە ،هەروەها کێشەى ئ���ەو دەن���گ���دەران���ەى ک��ەک��ارت��ى ئ��ەل��ک��ت��رۆن��ى دەن��گ��دان��ی��ان بۆ نەهاتۆتەوە و هاتنەوەى کارتى ئەو کەسانەى کەلەژیاندا نەماون . ئ��ام��اژەش��ى ب���ەوەدا چۆنیەتى دروستکردنى کارتى ئەلکترۆنى دەن���گ���دان و ش���ێ���وازى مامەڵە لەگەڵ کردن و جۆرى ئەو کارتەو لەساختەکردنى مەترسیەکانى ک��ارت��ەک��ە گفتوگۆیان ل��ەب��ارەوە دەکرێت .
تا پەرلەمانى کوردستان بڕیار لەسەر یاساى خانەنشینى عێراق نەدات یاساکە جێبەجێناکرێت تایبەت بە ~
ڕاوێژکارى ڕاگەیاندى پەرلەمانى کوردستان ڕایدەگەیەنێت دواکەوتنى کۆبونەوەکانى پەرلەمان کاریگەرى هەیە لەسەر دواکەوتنى گفتوگۆکردن ل��ە س��ەر ب��وودج��ە و دواکەوتنى پەسەندکردنى بوودجەش کاریگەرى خراپى هەیە لەسەر بازاڕ». ت���ارق ج��ەوه��ەر ،ڕاوێ��ژک��ارى ڕاگەیاندنى پەرلەمانى کوردستان ب��ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د هەر یاسایەک لە ئەنجومەنى نوێنەرانى ع���ێ���راق دەرب��چ��ێ��ت پێویستە لەالیەن پەرلەمانى کوردستانەوە
بخرێتە بەرنامەى ک��ارى یەکێک لە دانیشتنەکانەوە و خوێندنەوەى بۆ بکرێت ئەگەر هاتوو دەسەاڵتى حەسرى نەبوو یاساکە دەک��رێ��ت پەرلەمانى کوردستان لە کوێدا دەزانێت پێویستى بە هەموارکردن و خستنەسەرى هەیە دەستکارى بکات و بڕیار ب��دات بە جێبەجێکردنى تا پەرلەمانى کوردستان بڕیار ن��ەدات لەسەر جێبەجێکردنى یاساکە زەحمەتە بە تایبەتى هەندێک جانبى مادى و موستەحەقاتى مادى تێدایە پەیوەندى بە فەرمانبەران و خانەنشینان هەیە وتیشى پەرلەمانتارانى کوردستان م��وچ��ە و خانەنشینیەکانیان بە
یاسایەکى تایبەت هەیە یاساى خانەنشینى ئەندامانى پەرلەمانى کوردستانە و موچەکەشیان هەر بە یاسا وەردەگیرێت ،بۆیە گەر ب��اس ل��ەو یاسایانە بکەین بۆ پەرلەمانتارانى کوردستان دەکرێت ئ��ەو یاسایە ک��ە پ��ەی��وەن��دى بە موچەو خانەنشینى پەرلەمانتارانى کوردستانەوە هەیە دەبێت هەموار بکرێتەوە دواجاریش هەڵویستى فراکسیۆنەکان و پەرلەمانتاران لە ناو پەرلەمان بڕیار دەدات ئایا ئەو یاسایەى کە لە بەغداد هاتووە جێبەجێى دەکەن یان بە شێوازێکى تر مامەڵە لەگەڵ ئەو پرسە دەکەن.
ل ه نمامگه‌ی ده‌ربه‌ندیخان 150هه‌زار نمام به‌رهه‌م هێنراوه
داعش تاکە مەترسى نییە بۆ سەر هەرێمى کوردستان تایبەت بە ~
ئەمڕۆ نوێنەرى فراکسیۆنەکانى پەرلەمان و الیەنەسیاسییەکان لەگەڵ دەستەى بااڵى هەڵبژاردنەکانى هەرێم کۆدەبنەوە تایبەت بە ~
داواک���اری���ەک���ان���ى خ��ەڵ��ک��ى س��ەی��دس��ادق س��ەرج��ەم ئەو داواک��اری��ی��ان��ەی��ان خستەڕوو کەخەڵى ناوچەکە بەداواکارى رەواى دەزانن بۆ خزمەتکردنى زی���ات���رى خ��ەڵ��ک وش��ەه��ی��د بریاریش لەوپێناوەدا گیانى بەخشى.
ل3
تایبەت بە ~
ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات « گەنجێکى کورد کە دەچێت بۆ سوریا لەژێر ناوى جیهاد دەچێت، بەاڵم لە ڕاستیدا بۆ مەرامێکى سیاسییە و ئایدۆلۆژیایەک لە پشتیەوە هانى دەدات».
ل3
ب����ەڕێ����وەب����ەرى ن��م��ام��گ��ەى دەرب���ەن���دی���خ���ان ب���ە ~ ڕاگەیاند بۆ ئەمساڵ زیاتر لە 150هەزار نماممان بەرهەم هێناوە». س���ام���ان ڕەح���ی���م ف�����ەرەج، بەرێوەبەرى نمامگەى دەربەندیخان بە
~ ڕاگەیاند ئەمساڵ زیاتر لە 150هەزار نماممان بەرهەم هێناوە لە نمامگەى دەربەندیخان. وتیشى ئەو نمامانەى کە بەرهەمى دەهێنین ب��ۆ ه��ەم��وو ناوچەکانى هەرێمى کوردستان گونجاوە. ل���ەب���ارەى داب��ەش��ک��ردن��ى ئ��ەو نمامانە ناوبراو ئ��ەوەى خستە ڕوو
سااڵنى ڕاب���ردووو نمامەکانمان بۆ هاواڵتیان بێ بەرامبەر بووە ،بەاڵم بۆ ئەمساڵ نمامەکان بە پارەیەکى ڕەم��زى دەدرێ��ت بە هاواڵتیان .ئەو دارانەشى کە مایەوە بۆ ساڵێکى تر و خۆشمان پرۆژەى غاباتمان هەیە گەر پێویستیشى کرد نمامەکانمان لە غاباتەکانى خۆمان دەینێژین.
2
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
هه‌واڵ و ڕاپۆرت
www.jamawarnews.com
گۆڕانکارییەکان ل ه مەڵبەند و مەکتەبەکانى حزبى سۆسیالیست بەردەوامە
فاخر گەاڵڵى ئا~ :
ل��ە درێ���ژەى گۆرانکاریەکاندا لیژنەى راسپێردراو بۆ ئەنجامدانى چاکسازى و گۆڕانکارییەکانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان چەندین گۆرانکارى ئەنجامدا. ئ��ەم لیژنەیە ل��ەس��ەر بڕیارى ئ��ەن��ج��ووم��ەن��ى س��ەرک��ردای��ەت��ى و ئەنجوومەنى راوێژکارى و چاودێرى بۆ جێبەجێکردنى گۆڕانکارى و چاکسازى دەزگاو ئۆرگانەکانى حزب پێکهێنراوەو لە ماوەى رابردووشدا چەندین گۆڕانکارى تر لە دەزگاو ئۆرگانەکانى حزب ئەنجام داوە.. لەبەردەم بەرپرسیاریەتیەکى ئەخالقیم بەرامبەر بەخەڵک وواڵت وحزبەکەم ش���ادوم���ان ڕۆس���ت���ەم ب��ەگ، ب��ەرپ��رس��ى ن��وێ��ى پ��ەی��م��ان��گ��اى پ��ێ��ک��ەی��ان��دن��ى ک���ادران���ى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ب����ە ~ ڕاگ����ەی����ان����د: بەخشینى متمانەى بەرپرسى پەیمانگاى پێگەیاندنى کادیران، من دەخاتەبەر لێپرسراوێتیەکى ئەخالقى بەرامبەر خەڵکى واڵتەکەم و هەڤااڵنى حزبەکەم و ڕۆح��ى پیرۆزى باوکم ،بۆیە بەشانازییەوە هەموان دڵنیادەکەمەوە بەهەمو توانامەوە تێدەکۆشم لەئاستى ئەوبەرپرسیارێتیەدابم و هەروەک چۆن ل��ەراب��ردوودا خەباتمانکردوە لەپێناوى ئ��ازادى و س��ەرف��رازی، ل��ە ئ��ەم��ڕۆدا لەڕێگایەکى ت��ر و
شادومان ڕۆستەم بەگ
عەلى محەمەد یوسف
پشدەر بابەکر
کەمال ئەحمەد فەتاح
بەشێوازێکى تازە لەخزمەت ڕێبازى شەهیداندابم و هەوڵدەدەم لەگەڵ هەڤاڵەکانم و لەڕێگاى خولە جۆراو جۆرەکانەوە ڕۆشناییەک بدەین بە کادێر و دلسۆزانى ح��زب لەسەر شێوازى ژیانى حزبایەتى لە واڵتانى دیموکرات و تەندروست ،ئەمەش بەئامانجى گۆڕانکارى لە ژیانى حزبایەتیدا و بەرەوپێشبردنى کەلتورى ک���وردی .ل��ێ��رەوە داوا لەڕۆشنبیران و نوسەرانى کورد دەکەم هاوکارمانبن بۆ سەرخستنى ئامانجەکانمان و ه��ەوڵ��دان بۆ بنیادنانى کۆمەڵگایەکى تەندروست و دیموکرات کەحزب و کادرەکانى ئ��ام��رازێ��ک��ى ک��اری��گ��ەردەب��ن لەو پرۆسەیەدا. داواکانى شارى کۆیە لە ڕێگەى نوینەرەکانمان لە پەرلەمان و حکومەت دەگەیەنین ف��اخ��ر گ��ەاڵڵ��ى ،ب��ەرپ��رس��ى نوێى مەڵبەندى ک��ۆی��ەى حزبى س��ۆس��ی��ال��ی��س��ت دی��م��وک��رات��ى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند بەوەرگرتنى پۆستى نوێى وەک بەرپرسى مەڵبەندى کۆیەى حزب بەڵین دەدەم نوێنەرى راستەقینەى ه��ەڤ��ااڵن��ى حزبێت ل��ەن��اوچ��ەک��ەو داک��ۆک��ی��ک��ارى ج��ەم��اوەرى ش��ارى کۆیە بین بۆ گەیاندنى داواک��ارى وک��ەم��وک��وری��ەک��ان��ی��ان ب��ەالی��ەن��ى پەیوەندیدار.. بەرپرسى نوێى مەڵبەندى کۆیەى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان وتیشى :بەدڵنیایەوە ئەو
ئەرک و بەپرسیاریەتیەى حزبمان پێى سباردووم بەهاوکارى کادیران و هە ڤااڵنى حزبمان لە سنورى شارى کۆیەى قارەمان جێبەجێى دەک��ەی��ن ،بەڵێنیش دەدەم چیم پێبکرێت ب��ۆ هاواڵتیانى ش��ارى کۆیە لەڕێگاى نۆنیەرى حزبمان لەپە رلەمان و حکومەتى هەرێمى کوردستان پێشنیار و داواک��ارى و کەموکوریەکانى شارەکە بگە یەنینە شوێنى پەیوەندیدار بەمەبەستى ب��ەدواداچ��ون و چارەسەرکردنى کێشەکانیان ب��ەه��ی��وام بتوانم لەئایندەدا خزمەتى هاواڵتیانى شارى کۆیە بکەم. . بەپرسیاریەتى ئەرکێکى پیرۆزە عەلى محەمەد یوسف ،جێگرى بەرپرسى مەڵبەندى ش��ارەزوورى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند بەپرسیاریەتى ئەرکێکى پیرۆزە بۆ خزمەتکردنى جەماوەر و ئەندام وک��ادرو الیەنگرانى حزب و بەڵین دەدەم ن��وێ��ن��ەرى ڕاستەقینەى هەڤااڵنى ح��زب ب��م لەناوچەکەو داک��ۆک��ی��ک��ارى مافەکانیان ب��م و هەوڵى زیاتر بدەم بۆ خزمەتکردنى ج���ەم���اوەرى ن��اوچ��ەک��ە لەرێگاى مەڵبەندەوەو کاربکەم بۆ گەیاندنى داواکارى و کەموکوریەکانى هاواڵتیان بەدەسەاڵتدارانى ناوچەکە.. ناوبراو ئ��ەوەى خستەڕوو ئەو ئەرک و بەپرسیاریەتیەى لەالیەن حزبەوە پێمسپێردراوە ئەرکێکى
پ��ی��رۆزەو ه��ەوڵ��دەدەم بەهاوکارى وپ��ش��ت��وان��ى س��ەرج��ەم ئ��ەن��دام��ان وک���ادران���ى م��ەڵ��ب��ەن��د ل��ەس��ن��ورى ش����ارەزوور بەجێى بگەیەنین و لەئاست ئەو بەرپرسیاریەتیەدابین کادر لەم قۆناغ وسەردەمەدا جیاواز لەرابردو پێویستى بەدیدگاى تازەو زانیارى نوێ هەیە پشدەر بابەکر ،جێگرى بەرپرسى پەیمانگاى پێکەیاندنى کادرانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى ک����وردس����ت����ان ب����ە ~ رایگەیاند :کاردەکەین بۆ ئەوەى کادرانى حزب شیکەروەى سیاسى وئابوورى و کۆمەاڵیەتى و الیەنەکانى دیکەى ژیانى کۆمەڵگابن و پێمانوایە کادر لەم قۆناغ وسەردەمەدا جیاواز لە ڕابردو پێویستى بەدیدگاى تازەو زانیارى نوێ هەیە. جێگرى بەرپرسى پەیمانگاى پێکەیاندنى ک����ادران ووتیشى :س��وپ��اس��ى مەکتەبى سیاسى وسەرکردایەتى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان دەک��ەم بۆ ئ��ەو بەرپرسیاریەتیەى به‌منیان بەخشى ودڵنیام لێپرسراویەتیەکى ئاسان نییە وپێویستى بەهاوکارى و پشتوانى سەرجەم ئۆرگانەکان وناوەندەکانى حزب هەیە. . پ���ش���دەر ب���اب���ەک���ر ئ����ەوەى خستەڕوو لەئایندەدا هەوڵدەدەن بۆ ک��ردن��ەوەى خولى ج��ۆراوج��ۆر لەشارو شارۆچکەکانى کوردستان تا کادرانى حزب لەئاستى چۆنایەتى
بەرەوپێش بچن کەئەمەش ئامانجى پەیمانگاى کادرانە و سەرکەوتنى ک��اروچ��االک��ی��ەک��ان��ى پەیمانگا وابەستەیە بەئاستى پشتوانى ک���ادران و تێگەیشتن لەگرنگى وبایەخى ئەو ناوەندە. جێگرى بەرپرسى پەیمانگاى پێکەیاندنى ک���ادران ووتیشى : ه��ی��وادارم بتوانین لەئاستى ئەو ب��ەرپ��رس��ی��اری��ەت��ی��ەو گ��ۆڕان��ک��اری��ە خ���ێ���راک���ان���ى ت���ەک���ن���ەل���ۆژی���او پێشکەوتنەکانى جیهاندا رێبکەین ،النى کەم لەگەڵ بیرو ئەندێشەو زانیاریە تازەکان بەرێژەییش بێت هەنگاوبنێین ،کاردەکەین بۆ ئەوەى کادرانى حزب شیکەره‌وەى سیاسى وئابورى و کۆمەاڵیەتى و الیەنەکانى دیکەى ژیانى کۆمەڵگابن و پێمانوایە کادر لەم قۆناغ وسەردەمەدا جیاواز لەرابردو پێویستى بەدیدگاى تازەو زان��ی��ارى ن��وێ و بەبەردەوامیش تازەکردنەوەى زانیاریەکان هەیە. بە دڵسۆزى ئەرکەکانم جێبەجێ دەکەم کەمال ئەحمەد فەتاح ،جێگرى بەرپرسى مەڵەبەندى سەیدسادقى ح��زب سۆسیالیست دیموکراتى ک����وردس����ت����ان ب����ە ~ ڕاگەیاند سوپاسى لیژنەکەو حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستانى ک��رد ب��ۆ ئ��ەو متمانەیەى پێیان بەخشیوەو بەڵنیدا بەدڵسۆزى ول��ەخ��ۆب��وردەی��ی��ەوە ئەرکەکانى جێبەجى دەکەم لەخزمەتى زیاترى جەماوەرى ناوچەکە بم.
مه‌کته‌بى ئامارو هه‌ڵبژاردنه‌کانى حزبى سوسیالیست دیموکراتى کوردستان په‌یامێک ئاراسته‌ى جه‌ماورى کوردستان ده‌کات ئا~ :
مه‌کته‌بى ئامارو هه‌ڵبژاردنه‌کانى حزبى سوسیالیست دیموکراتى په‌یامێک ئاراسته‌ى کوردستان ج���ه‌م���اورى ک��وردس��ت��ان ده‌ک���ات به‌مه‌به‌ستى گرنگى وه‌رگرتنى کارتى ئه‌لکترۆنى ده‌نگدان بۆ به‌شداریکردن ل��ه‌پ��رۆس��ه‌ى ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ک��ان��ى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق و ئه‌نجومه‌نى پارێزگاکانى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ،که‌مافى هاواڵتیانه ب �ه‌ش��دارى له‌پرۆسه سیاسیه‌کان بکه‌ن له‌رێگه‌ى ده‌نگدانه‌وه بۆیه داوا له‌هاواڵتیان ده‌کات وه‌ک ئه‌رکێکى نیشتیمانى ومافى خۆیان سه‌ردانى بنکه‌کانیان بکه‌ن بۆ وه‌رگرتنى ک��ارت��ى ئه‌لکترۆنى ده‌ن��گ��دان بۆ ب��ه‌ش��داری��ک��ردن ل �ه‌پ��رۆس �ه‌ک��ان��ى
ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن ت��اوه‌ک��و ب�ه‌ش��دارب��ن له‌پرۆسه سیاسیه‌کان که‌ئه‌مه مافى ره‌واى ه �ه‌م��وو هاواڵتیه‌کى ئه‌م نیشتیمانه‌یه . ئه‌مه ده‌قى په‌یامه‌که‌یه : په‌یامێک بۆ خه‌ڵکى کوردستان وه‌ک ه �ه‌م��ووالی �ه‌ک ئ��اگ��ادارن ب�����ۆم�����اوه‌ى چ���ه‌ن���د رۆژێ���ک���ه (ناوه‌نده‌کانى کۆمسیۆنى بااڵى س �ه‌رب �ه‌خ��ۆى ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ک��ان ) له‌سه‌رجه‌م ش��ارو شارۆچکه‌کانى ک��وردس��ت��ان ده‌س��ت��ی��ان ک���ردوه به‌دابه‌ش کردنى کارتى ئه‌لیکترۆنى ئه‌نجومه‌نى که‌بۆهه‌ڵبژاردنه‌کانى نوێنه‌رانى عێراق و هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاکانى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ب �ه‌ک��اردێ��ت ,ئ���ه‌وه‌ى
گرنگه ل��ێ��ردا ه��اواڵت��ی��ان بیزان ئه‌وه‌یه که‌به‌بێ ئه‌م کارته ناتوانن ب �ه‌ش��دارب��ن ل �ه‌وپ��رۆس �ه گرنگه‌دا وناتوانن ده‌ن��گ ب��ده‌ن،وات��ه هه‌ر هاواڵتیه‌ک ئه‌م کارته‌ى پێنه‌بێت ب�ێ به‌شده‌بێت له‌به‌شداریکردن له‌پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى ع��ێ��راق وهه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاکان ،له‌کاتێکدا مافى ره‌واى هه‌مو تاکێکه به‌شدارى ل �ه‌پ��رۆس �ه س��ی��اس��ی�ه‌ک��ان��دا بکات ل�ه‌رێ��گ��اى ده‌ن��گ��دان �ه‌وه نوێنه‌رى خ���ۆى ه�ه‌ڵ��ب��ژێ��رێ��ت ،ه��ه‌روه‌ه��ا هاواڵتى کاتێک سه‌ردانى بنکه‌کانى ده‌ن��گ��دان ده‌ک��ات,ج��گ��ه ل��ه‌وه‌ى ک��ارت��ى ئه‌لیکترۆنى وه‌رده‌گ��رێ��ت ،ده‌ت��وان��ێ��ت خ��ۆش��ى تۆماربکات ب��ۆ س��ی��س��ت�ه‌م��ى( ب��ای��ۆم �ه‌ت��رى) ئ���ه‌م سیسته‌مه سیسته‌میکى
ت��ازه‌ی�ه که‌بۆهه‌ڵبژاردنه‌کانى داه��ات��وو به‌کاردێت ،وات�ه بۆهه‌ڵبژاردنه‌کانى دواى ( )2014به‌کاردێت . ب����ۆی����ه داوا ل����ه‌خ����ه‌ڵ����ک����ى ب�������ه‌ش�������ه‌ره‌ف وب����ه‌ئ����ه‌م����ه‌ک����ى کوردستان ده‌که‌ین که سه‌ردانى بنکه کانى دابه‌شکردنى ک��ارت��ى ئه‌لیکترۆنى ب��ک �ه‌ن ،ب��ۆ وه‌رگ��رت��ن��ى ئ�ه‌م کارته ،چونکه ئه‌مه ئه‌رکێکى ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ی و مافى تایبه‌تى هه‌موو تاکێکه به‌شداربێت له‌پرۆسه سیاسیه‌کان له‌رێگاى ده‌نگدانه‌وه بۆیه پێویسته هه‌موو کورد ێک به‌شدارى تیادا بکات .
کورت ه هه‌واڵ داعش دراوی تایبه‌ت به‌خۆی چاپکرد
کۆنگره‌ی سه‌حو‌ه له‌عێراق ئاشکرایکرد رێ��ک��خ��راوی داع��ش دراوی تایبه‌ت ب� ه «ئیماره‌تی ئه‌نبار» ی ده‌رکردوو‌ه ک ه وێنه‌ی ئوسام ه بنالدن سه‌رۆکی پێشوی رێکخراوی قاعیده‌ی له‌سه‌ره.
بودجه‌ی عیراق به زۆرین ه تێده‌په‌ڕێنرێت
جه‌واد به‌زونی په‌رله‌مانتاری کوتله‌ی مواتن رایگه‌یاند« :گه‌ر ه��ه‌م��وو ک��وت��ل �ه‌ک��ان ئ��ام��اده‌ی دانیشتنه‌کانی داهاتووی په‌رله‌مان ببن ،کێشه‌کان چاره‌سه‌رده‌کرێن»، رون��ی��ش��ی��ک��رده‌وه ،له‌حاڵه‌تی ئ��ام��اده‌ن �ه‌ب��وون��ی ک��وردی��ش بۆ ده‌نگدان له‌سه‌ر بودجه ،پرۆژه‌که ب ه زۆرین ه تێده‌په‌ڕێنرێت
دەمیرتاش :تورکیا پڕۆسەی ئاشتی ژەهراوی دەکات
س��ەاڵح��ەدی��ن دەم��ی��رت��اش، هاوسەرۆکی پارتی ئاشتی و دیموکراسی ،BDPلە بارەی هەڵسەنگاندنی بۆ پێشهاتەکانی ئەم دواییەی تورکیا رایگەیاند: «ه��ەن��گ��اوەک��ان��ی پ��ارت��ی داد و گ��ەش��ەپ��ێ��دان AKPپاش ئۆپەراسیۆنەکانی 17ی کانوونی یەکەمی ،2013هەنگاوێک نین لە ژێر ناوی بەرەنگاربوونەوەی دەوڵ��ەت��ی ش���اراوە و ق��ووڵ و گەندەڵی ئەنجام درابن
کۆمکاری عه‌ره‌بی :جنێف دوو هیچ ئه‌نجامێکی لێنه‌که‌وته‌وه
مه‌کته‌بى ئامارو هه‌ڵبژاردنه‌کانى حزبى سوسیالیست دیموکراتى کوردستان
ئه‌مینداری گشتی کۆمکاری عه‌ره‌بی نه‌بیل عه‌ره‌بی رایگه‌یاند، کۆنگره‌ی جنێڤ دووی تایبه‌ت ب ه ئاشتی ل ه سوریا هیچ ئه‌نجامێکی نه‌بوو ،ئاشکراشیکرد ،ده‌سه‌اڵت و ئۆپۆزسیۆن ل ه میانی چه‌ند رۆژه‌ی گفتوگۆدا داواکارییه‌کانیان به‌رز ده‌کرده‌وه
دیدار
www.jamawarnews.com
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
حەمید زەوبەعى ،ئەندامى لیستى عێراقییە:
3
بــــــوودجــــــە عـــێــــراق بـــــه‌بــــێ کـــورد تــــێـــناپـــــەڕێــــنـــرێــــت
دیمانە :عومەر عەبدوڵاڵ
حەمید زەوب���ەع���ى ،ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لە لیستى عێراقییە ل��ە دیدارێکى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە بۆ ئ��ەوە دەک���ات « حکومەت خۆى قەیران دروس��ت دەک��ات بۆ ئەوەى ب��وودج��ە دواب��ک��ەوێ��ت و ل��ەوێ��وە بەرژەوەندییەکانى الیەنێکى دیارى کراو مسەوگەر بکات». ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات « ڕەنگە پرۆژە یاساى بوودجەى عێراق بگەڕێنرێتەوە بۆ حکومەت».
دەستوور دەگرین ،بۆیە جارێکى تر دووبارەى دەکەینەوە نابێت بێ کورد بوودجە تێپەڕێنرێت. *ئێستا حکومەتى فیدراڵ چەند پێشنیارێکى خستۆتە بەردەم هەرێم بۆ چارەسەرکردنى کێشەکان ئایا وردەکارى ئەو پێشنیارانە چییە؟ لە ڕاستیدا من ئ��اگ��ادرى ئەو پێشنیارانە نیم ،بەاڵم ئێمە دەڵێن بۆچى ئەو پێشنیارانەى حکومەتى فیدرڵ هەیەتى بە شێوەیەکى ئاشکرا نایانخاتە ڕوو ئایا دەکرێت ئێمە لەگەڵ یەکترى خاڵى ش��اراوەم��ان هەبێت؟ شەریکەکانمان پێى نەزانێت، بۆیە ئەگەر پێشنیارێک هەبێت ئەو پێشنیارانە ڕون و ئاشکرا بن . *داوای���ەک هەیە بۆ کشانەى ب��ڕی��ارێ��ک��ى ح��ک��وم��ەت ل��ەس��ەر ڕەتکردنەوەى یاساى پارێزگاکان
مەبەست لەم داواکاریانە چییە؟ پێویستە ل��ەس��ەر حکومەت ک��ە ڕێ��ز ل��ە ی��اس��ا و بڕیارەکانى پەرلەمان بگرێت ،چونکە پەرلەمان نوێنەرایەتى خەڵک دەکات و ئێمەش لە پەرلەمان پێشنیارمان کرد کە کار لەسەر یاساى ژمارە 21بکرێت بۆ ئەوەى کە دەسەاڵتى زیاتر بدرێتە پارێزگاکان ،بۆ ئەوەى دەوڵەتێکى المەرکەزى دروست بکەین ئەمەش لە دەستووردا هاتووە کە بوەتە قسەى س���ەرزارى لێپرسراوان و کەسانى دیموکراسى خواز لە عێراقدا. *ئ��ەم ب��ارودۆخ��ەى کە عێراقى تێدایە ئایا هێزە سیاسییەکانى عێراق خوازیارن بیگۆڕن؟ ئەو ئیرادەیەى کە گەالنى عێراق و هێزە سیاسییەکان هەیانە بۆ گۆڕینى ئەم بارودۆخە لە ئامانجەکە
ن��زی��ک ب��ووەت��ەوە و ئ��ی��رادەش لە هەڵبژاردنەکاندا ڕەنگ دەدەن��ەوە و بڕیاریش لەدەستى گەالنى عێراقدایە. ماوەى دە ساڵە گەالنى عێراق لەگەڵ ئ��ەم پرۆسە سیاسیەدا هاتوون و
№
*وەک ل��ی��س��ت��ى ع��ێ��راق��ی��ی��ە تێبینیەکانتان لەسەر پرۆژە یاساى بوودجە چییە وە تاچەندە هەماهەنگن لەگەڵ لیستە کوردستانییەکاندا؟ پرۆژە یاساى بوودجەى عێراق قابیلى دەستکاریکردنە ،لە کاتێکدا هەموو الیەنەکان دەیانەوێت ئەو پ��رۆژە یاسایە پەسەند بکرێت و تێپەڕێنرێت ،ب��ەاڵم ئ���ەوەى ئەم کێشەیەى گەورە تر کردووە حکومەتە لە کاتێکى درەنگتردا پرۆژە یاساى ب��وودج��ەى ڕەوان���ەى ئەنجومەنى نوێنەران کردووە ،ئەوەش وایکردووە پەرلەمان زیاتر سەرقاڵ بکات بە چارەسەر کردنى ئەو مادانەى کە لە پرۆژەکەدا هاتوون.
ئ��ەم حاڵەتەش سااڵنە دووب��ارە دەب��ێ��ت��ەوە ،ب���ەاڵم ئ��ەم��س��اڵ زیاتر دواک��ەت��ووە ،بۆیە ئێمە لە ئێستادا و ل��ە داه���ات���وودا دەڵ��ێ��ن وتومانە پێویستە لەسەر حکومەتى فیدراڵ هەموو ئەو کێشانە چارەسەر بکات لەگەڵ حکومەتى هەرێمدا هەیەتى بە شێوەیەک کە مافى حکومەتى فیدراڵ و حکومەتى هەرێمى کوردستان لەبارەى سامان و نەوت بپارێزێت ،بۆ ئەوەى حکومەت بیسەلمێنێت کە ئێمە لەبەردەم دەوڵەتێکى دامەزراوەیداین کە ڕێز لە یاساکان و دەستوور دەگرین، بەاڵم ئەمڕۆ هەموان باش دەزانن کە حکومەت خۆى ئەم قەیرانانە دروست دەکات بۆ ئەوەى بوودجە دوابکەوێت و لەوێوە بەرژەوەندییەکانى الیەنێکى دیارى کراو مسەوگەر بکات کە هەموو گەالنى عێراق دەزانن. *ئایا لە نێوان ئێوە و لیستى هاوپەیمانى کوردستان هەماهەنگیەک هەیە بۆ داواکاریەکانتان و سەرنج و تێبینیەکانتان لەسەر پرۆژە یاساى بوودجە؟ ئێمە چەندین ج��ار وتومانە نابێت ب��ێ ک���ورد پ���رۆژە یاساى بوودجە تێپەڕێنرێت ،بۆیە لێرەوە هەڵوێستەکانمان هەمیشە پاڵپشت بوون بۆ مافەکانى هەرێم و ڕێزى گرنگ لە داواکارییەکانى هەرێم دەگرین ئەمەشمان بۆ ئەوە بووە کە بیسەلمێنین کە ئێمە ڕێ��ز لە
ڕەنگە پرۆژە یاساى بوودجە بگەڕێنرێتەوە بۆ حکومەت №
خاڵى الواز و نەرێنیەکانى دەزان��ن کێ باشە خزمەتیان دەکات؟ کێش باش نییە؟ بۆیە دەبێت گۆڕانکاری بە ئاراستەیەکى ئەرێنیدا ڕووبدات و پرۆسەى سیاسى و کارى حکومەت و دەوڵەت بخرێنە سەر ڕاستە ڕێکەى ک��ە خ��ۆى ل��ە دام�����ەزراوەى کردنى دەزگاکانى حکومەت و بە مەدەنى کردنى حکومەت و چەسپاندنى ئازادى و سەقگیرى و خۆشگوزەرانى خەڵک. *لە ئێستادا سەرقاڵى چین بۆ دەستپێکردنى خوێندنەوەى پرۆژە یاساى بوودجە؟ لە ئێستادا کوتلەکان سەرقاڵى تاوتوێکردنى م��ادەک��ان��ى پ��رۆژە یاساکە و هەڵوێستەکان لەسەر پرۆژە یاساکە و دواى تەواوکردنى ئەو ئامادە کاریانە ڕۆژێ��ک دیارى دەکرێت بۆ دانیشتنى پەرلەمان دەستپێکردنى خوێندنەوە بۆ پرۆژە یاساى بوودجەى گشتى. *پێتانوایە پەسەند کردنى پرۆژە یاساى بوودجەى کاتى زۆرى دەوێت؟ ل��ەب��ەرئ��ەوە پ����رۆژە یاساکە درەن��گ ڕەوان��ەى پەرلەمان کراوە و ک��ەم��وک��وڕى زۆرى تێدایە چى سەبارەت بە مافى هەرێمى کوردستان چى سەبارەت مافى پارێزگاکان و زی��ادە ڕەوى ک��ردن لە بوودجەى بەکارخستن ،بۆیە ڕاستکردنەوەى ئەم کەموکوڕیانە پێویستى بە کات هەیە ،ڕەنگە پرۆژە یاساى بوودجە بگەڕێنرێتەوە بۆ حکومەت.
جەمال حسێن ،شارەزا لە ئیسالمى سیاسى:
داعـــش تـــاکــە مـــەتــــرســـى نــیـــیـــە بــــۆ ســــەر هــــەرێـــمــى کـــوردســتــان
دیمانە~ :
کاتێک داعش پەالمارى هەندێک لە ناوچە کوردییەکانى سوریا دەدات لە بەرژەوەندى هەندێک لە دەوڵەتانه №
*ئایا داعش مەترسى ڕاستەخۆى لەسەر هەرێمى کوردستان هەیە؟ داعش تاکە مەترسى نییە بۆ سەر هەرێمى کوردستان ،بەڵکو هەرێمى کوردستان بە حوکمى هەڵکەوتەى ناوچەکەیەوە لە زۆر الوە و لەالیەن چەندین گروپى تێکدەرەوە هەوڵى نانەوەى کردەوەى تێکدەرى دەدەن لەسەر هەرێمى کوردستان. ئەوەى داعش جیا دەکاتەوە لە
№
ج��ەم��ال حسێن ،ش����ارەزا لە ئیسالمى سیاسى ل��ە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « چونى گەنجانى کورد بۆ ناو داعش پەیوەندى بەوە نییە کە کار نییە ،بە قەد ئ��ەوەى کە لە ناو کۆمەڵگاى ئێمەدا بیروباوەڕى جیهانیانە هەیە و خەڵکیش هەیە هانى دەدات و ک��ار ئاسانى بۆ دەکات». ناوبراو هێما بۆ ئ��ەوە دەکات « گەنجێکى کورد کە دەچێت بۆ سوریا لەژێر ناوى جیهاد دەچێت، ب��ەاڵم لە ڕاستیدا بۆ مەرامێکى سیاسییە و ئ��ای��دۆل��ۆژی��ای��ەک لە پشتیەوە هانى دەدات».
ڕێکخراوەکانى تر بریتییە لەوەى کە داعش گەورەترینیانە و بە ئاشکراش و لە چەندین لێدوانیاندا هەڕەشەیان ل��ە ک��وردس��ت��ان ک����ردووە هەوڵى جدیشیانداوە کە لە سنورەکانیەوە دزە بکەنە ناو هەرێمى کوردستان کردەوەى تێکدەرانە ئەنجام بدەن. پێموایە دەزگ��ا ئەمنییەکانى ئێمە تائێستا سەرکەتوو بوون و توانیویانە ڕێگرى لەو تێکدەرانە بگرن. *ه���ۆک���ارى چ��ون��ى گەنجانى کوردستان بۆ ن��اوئ��ەو ڕێکخراوە
و هەڕەشەکانیان چ��ى مانایەک دەگەیەنێت؟ چ��ون��ى گ��ەن��ج��ان ل��ە هەرێمى کوردستان بۆ ناو بزوتنەوەیەکى تیرۆریستى وەک داع��ش بەڵگەى هیچ شتێک نییە تەنها ئەوە نەبێت کە لە ن��او کۆمەڵگەى ئێمەدا تا ئێستا بیرو تێڕوانینى قاعیدە تێڕوانینى جیهانیانە بونى هەیە و هێشتا لە ناو کۆمەڵگەى ئێمەدا شانەى نوستووى ئەو ڕێکخراوانە ه��ەی��ە ئ��ەگ��ەر چ��ى ئ��ەم شانانە ڕێکخراو نەبن ،بەاڵم شانەن و لەو گەنجانە پێکدێن کە هەمان بۆچونى داعشیان هەیە. هۆکارى دووەمى چونى گەنجانى کورد بۆ ناو داعش پەیوەندى بەوە نییە کە کار نییە ،بە قەد ئەوەى کە لە ناو کۆمەڵگاى ئێمەدا بیروباوەڕى جیهانیانە هەیە و خەڵکیش هەیە هانى دەدات و ک��ار ئاسانى بۆ دەکات. گەنجێکى کورد کە دەچێت بۆ سوریا لەژێر ناوى جیهاد دەچێت، ب��ەاڵم لە ڕاستیدا بۆ مەرامێکى س��ی��اس��ی��ی��ە و ئ��ای��دۆل��ۆژی��ای��ەک ل��ە پشتیەوە ه��ان��ى دەدات کە ئایدۆلۆژیایەکى تیرۆریستییە و
لەگەڵ ئامانجە سیاسییەکانى کورد یەک ناگرێتەوە. *تاچەندە دەستى دەرەک��ى ک����اری����گ����ەرى ه���ەی���ە ل���ەس���ەر گەشەسەندنى ئ��ەم بزوتنەوانە لەسەر گەنجى ک��ورد و ئاراستە کردنیان بە دژى واڵتەکەى خۆیان؟ کار ئاسانى و هاوکارى دەرەکى هەیە بۆ بزوتنەوەیەکى وەک داعش، چونکە داعش لە ئەنجامدا هێزێکى سیاسى تیرۆریستى کاریگەرە لەم ناوچەیەدا کۆمەڵێک دەوڵەت سود لە کردەوەکانى ئەوان وەرگرتووە. ب���ۆ ن��م��ون��ە ک��ات��ێ��ک داع���ش پ���ەالم���ارى ه��ەن��دێ��ک ل��ە ن��اوچ��ە
ک��وردی��ی��ەک��ان��ى س��وری��ا دەدات بێگومان لە بەرژەوەندى هەندێک لە دەوڵەتە وەک تورکیا کە لە ناوەندە نێودەوڵەتێکاندا باس لە هاوکاریکردنى تورکیا دەکرێت بۆ ئەو ڕێکخراوە تەنانەت باس لە سەربازگەى مەشقپێکردنیان دەک��رێ��ت لە ن��او خاکى تورکیا. ب��ۆی��ە ئ��ەو گەنجانە ک��ە دەچنە ئ���ەو ڕێ��ک��خ��راوە دەوڵ��ەت��ێ��ک لە پشتەوەیانە ،بەاڵم ئایدۆلۆژیابەک کۆیان دەکاتەوە و سەرجەمیشیان کۆى ئامانجە سیاسیەکەیانى داعش نزیکە لە ئامانجە سیاسیەکانى هەندێک لە واڵتانەوە.
*پێتانوایە کوردانى ڕۆژئاوا لە ڕووبەڕبونەوەى داعش سەرکەوتوو بوون؟ لە خواروى کوردستان بەرەنگار بونەوەى پەالمارەکانى داعش بۆ سەر ناوچە کوردییەکان پەیوەندى بە ئەجەنداى سیاسى هەندێک دەوڵەتەوە هەیە لە سوریا لە هەموو الیەکەوە ئاگر دەبارێت و کاول بووە لە هەموو الیەکەوە شەڕو پێکدادانە تەنها ناوچەیەک کە ئارامە ناوچە کوردییەکانى سوریایە ئەوەش زۆر واڵتى نیگەران کردووە بە مەترسى دەزانن بۆ سەر بەرژەوەندییەکانى خۆیان بۆنمونە تورکیا و هەندێک لە واڵتانى کەنداوى عەرەبى ،بۆیە هەوڵەکانى داع��ش ب��ۆ تێکدانى ئەو پرسە پەیوەندى بە مەرامى سیاسى ئەو دەوڵەتانەوە هەیە. لەالیەکى تریشەوە تەنها داعش لە ناوچە کوردستانیەکان شەڕى بەرپا ن��ەک��ردووە ،بەڵکو لە ناو هەموو سوریا شەڕ لەگەڵ سوپاى ئ���ازاد و ب���ەرەى ن��وس��رەو شەڕ دەکات. تائێستا پ��ەی��ەدە توانیوێتى سەرکەوتوو بێت لە ڕووبەڕوبونەوەى گروپى داعش.
4
ڕاپۆرت
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
بەرێوەبردنى عێراق پێویستى بە هەموو پێکهاتەکانە شاخەوان غەریب
ئەمساڵ 70هەزار عەمرەکارى هەرێم ڕوو لە سعودیە ده‌کات ئا~ :
مەریوان نەقشبەندى ،وتەبێژى وەزارەتى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « ئەمساڵ سعودیە ڕایگەیاندووە بۆ هەموو دونیا لە %20ى حاجیان کەم دەبێتەوە ،بەاڵم تائێستا پشکى حاجیانى هەرێمى کوردستان و عێراق دیارینەکراوە ،ساڵى ڕابردوو لە هەموو عێراق 31500ح��اج��ى لە عێراقەوە ڕۆیشتوە بۆ حەج لە ناویاندا 3600حاجى هەرێمى کوردستان بووە».
№
تا ئێستا پشکى حاجیانى هەرێم و عێراقیش دیار نییە پیشکى حاجیانى هەرێمى ک��وردس��ت��ان تائێستا ئ���ەوەى ئەمساڵ دەستنیشان نەکراوە، بەاڵم وەک ساڵى ڕابردوو دەبێت سیستەمى ح��ەج��ى ئەمساڵ سعودیە ڕایگەیاندووە بۆ هەموو دونیا لە %20ى حاجیان کەم دەبێتەوە ،بەاڵم تائێستا پشکى حاجیانى هەرێمى کوردستان و عێراق دیارینەکراوە ،ساڵى ڕابردوو لە هەموو عێراق 31500حاجى لە عێراقەوە ڕۆیشتوە بۆ حەج لە ن��اوی��ان��دا 3600ح��اج��ى هەرێمى کوردستان بووە ،بەاڵم بۆ ئەمساڵ وەفدێکى هەرێم و عێراق چووە و لەگەڵ وەزی��رى حەجى سعودیە کۆبوەتەوە پێیان ڕاگەیاندون کە ئێستا ژم��ارەى دانیشتوانى عێراق بە پێى ئامارى نەتەوە یەکگرتووەکان زیادى کردووە بۆ 35ملیۆن ک��ەس ب��ەوەش مافى
هەرێمى کوردستان و عێراقە کە 35ه����ەزار ک��ەس بنێرن ب��ۆ حەج سعودیەش بەڵێنى داوە دیراسەى ئەو داواکارییەى ئێمە بکات گەر ئەو داواکاریەى عێراق و هەرێم بە هەند وەربگرێت ئەوا پشکى هەرێم عێراق زیاد دەک��ات ،بەاڵم بەڵێنى ن��ەداوە کە زیادى بکات و وتوێتى دیراسەى دەکەین ،بۆیە تا ئێستا پشکى حاجیانى هەرێم و عێراقیش دیار نییە. حکومەتى عێراق پارەى لە هەموو حاجیان وەرگرتووە بۆ کڕینى فرۆکە بۆ ماوەى پێنج ساڵ تیروپشکمان کردوە بۆ حاجیان بۆ ئەوەى بچن فەریزەى حەج بەجێ بگەیەنن تا ساڵى 2015تیروپشک ک��راوە بۆ ئەو کەسانەى کە دەیانەوێ حەج بکەن،بەاڵم عێراق ساڵى ڕاب��ردوو کۆتاى هات بە تیروپشکى حاجیانى خۆى ئەمساڵ جارێکى دیکە دەستى ک���ردووە بە ناونوسین ئێستا لە پارێزگاکانى باشور و ناوەڕاستى ع��ێ��راق ناونوسین هەیە ب��ۆ ئەو کەسانەى کە دەیانەوێت فەریزەى
حەج ئەنجام بدەن ،عێراق بۆ حەوت س��اڵ تیروپشکى ک��ردب��وو پ��ارەى پێشوەختەى سەندبوولە هەموو حاجیەکان فڕۆکەى پێکڕى بوو بۆ ئەوەى کارى وەبەرهێنانى پێبکات و حاج و عەمرەکارانى پێبگوێزێتەوە کارێکى زۆر باشى ک��ردووە ،بەاڵم ئێمە وانییە و تیروپشک بۆ پێنج ساڵ کرا پارەش لەکەس وەرنەگیرا و کاتێک نزیک دەبینەوە لە وەرزى حەجکردن ئەو کاتە پارە لە حاجیان وەردەگیرێت. ساڵ بەساڵ ژمارەى عه‌مرەکاران زیاد دەبێت ساڵ بە ساڵ ژمارەى عەمرەکاران زیاد دەکات لە هەرێمى کوردستان لە بەر کۆمەڵێک هۆکار لەوانە نزیکى هاتووچۆکەیان ئێستا بە شێوەیەکى ڕاستەوخۆ سەفەر دەکەن لە هەردوو فرۆکە خانەى سلێمانى و هەولێر و دەچ��ن��ە سعودیە نزیکەى دوو کاتژمێریان پێدەچێت. ن��رخ��ى س��ەف��ەرى ع��ەم��رەش هەرزانە بە بەراورد لە چاو داهاتى خەڵکى کوردستان950 ،دۆالرە خەرجى هەر عومەرە کارێک کە
لەبەرامبەر دە ڕۆژ مانەوەى لە شارەکانى سعودیە ئەمە وا دەکات س��اڵ ب��ەس��اڵ زی��اد بکات ساڵى ڕاب��ردوو 63ه��ەزار کەس سەفەرى عەمرەى کردووە ئەمساڵ پێشبینى دەکەین عومەرەکاران لە هەرێمى کوردستان بگاتە 70ه��ەزار کەس تەنها لە ماوەى 10ڕۆژى ڕابردوودا ک��ە وەرزى ع���وم���ەرە دەس��ت��ى پێکردووە لە 2014/1/31وە لەم ماوەیەدا دوو هەزار کەس سەفەرى کردووە بۆ عومەرە تا کۆتاى ئەم هەفتەیەش پێنج فڕۆکە لە سلێمان و شەش فڕۆکە لە هەولێر سەفەرى عومەرە دەکەن بەوەش زیاتر لە دوو هەزار عەمرەکارى تر سەفەر دەک���ەن بۆیە پێشبینى دەک��ەم ئەمساڵ ژم���ارەى پێوانى تۆمار بکات و وەس��اڵ بەساڵ ژم��ارەى عومەرەکاران زیاد دەبێت ،چونکە هەموو خەڵک مەجاڵى ئەوەى نییە س��ەف��ەرى ح��ەج بکات ئەگەرچى عومەرە نابێتە بەدیلى حەج ،بەاڵم خەڵکى کوردستان پێیانخۆشە ماڵى خودا ببینن. وەک وەزارەتى ئەوقاف ناتوانین سەفەرکردنى عه‌مرە لەکەس قەدەغە بکەین دووب����ارە ئ��ەن��ج��ام��ن��ەدان��ەوەى
عەمرە الى هاواڵتیان ئەوە کارى مامۆستایانى ئاینییە کە لەکاتى وتارى ڕۆژى هەینیدا پێمانوتوون کە ئەو بابەتە باس بکەن و کارى حزبە سیاسییەکان و دەزگ��ا ڕۆشنبیریەکانە کە بە خەڵک بڵێن ی��ەک ج��ار عه‌مرە بکەن، ب��ەاڵم وەک وەزارەت���ى ئەوقاف ناتوانین سەفەرکردنى عه‌مرە لەکەس قەدەغە بکەین ،چونکە عومەر لە چوارچێوەى گەشتیارى ئاینیە خ��ەڵ��ک چ��ۆن سەفەر دەک��ات بۆ تورکیا و ئەوروپا ئەتوانێت خەڵک هەیە بۆ کارى بازرگانى دەڕوات و خەڵکیش بۆ کارى عیبادەت دەچێت ،باشتر وایە داوا بکەین لەو کەسانەى کە ڕاب��واردن دەچن بۆ ئەوروپا بەوانە بڵێن لە ساڵێکدا یەکجار بچن باشترە ن��ەک ل��ە عه‌مرە کارێکى ه��ەژار کە بۆ عیبادەت دەچن ،بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا لە ڕێگەى مامۆستایانى ئاینى ئەوە پێ ڕاگەیاندوون تا دەکرێت لە ساڵێک یەکجار سەفەرى عومەرە بکرێت باشترە هەم خەرجى کەم س��ەرف بکات و ه��ەم هاوکارى کەسێک بکات کە پێویستى بە پارە بێت.
ل ه هه‌رێمی کوردستان ساڵى ڕابردوو 63هەزار کەس سەفەرى عەمرەیان کردووه №
تــوێــژەرێــکــى دەروونـــى:
نـــاتــوانــیـــن بـڵـێـیـن زمـــان لـــەنــوسـیـن بـــەنـــرخــتــرە
ئا :سروە ئەحمەد
ت��وێ��ژەرێ��ک��ى دەروون����ى ل��ەب��ارەى گرنگى نوسین و دەربڕین بە زمان بە ~ ڕاگ��ەی��ان��د هەریەکەیان لەجێگاى خ��ۆى نرخى خ��ۆى هەیە ئەگەرپێت وترا لەبەردەم کۆمەڵێکدا قسەبکە ڕەنگەپێنووس ئەو گرنگییەى نەبێت وەکاتێک بابەتێک دەخەیتە سەرکاغەز زمان ئەوگرنگییەى نامێنێت».
№
ناتوانین بڵێین زمان لەنوسین بەنرخترە س�����ەردار م��ح��ه‌م��ه‌د ،ت��وێ��ژەرى دەروونى وکۆمەاڵیەتى بە ~ ڕاگ��ەی��ان��د ه��ەرک��ەس��ەو بەهرەمەندە وتواناى ئ��ەوەى هەیە ئەوبەهرەیەى بەچواردەورى بگەیەنێت هەندێ کەس لێهاتوون لەهونەرى قسەکردندا دەتوانن پەیامیان لەڕێگەى زمانیانەوە بگەیەنن کەڕەنگە هەمان توانایان لەنوسیندا
نەبێت بەپێچەوانەشەوە هەندێ کەس بەتوانان لەنوسیندا دەتوانن لەڕێگەى نوسینەوە پەیامیان بخەنە سەر کاغەز ناتوانین بڵێین زمان لەنوسین بەنرخترە یان بەپێچەوانەوە ،چونکە هەریەکەیان لەجێگاى خ��ۆى نرخى خۆى هەیە ئەگەرپێت وترا لەبەردەم کۆمەڵێکدا قسەبکە ڕەنگەپێنووس ئەو گرنگییەى نەبێت وەکاتێک بابەتێک دەخەیتە سەرکاغەز زمان ئەوگرنگییەى نامێنێت ،بەاڵم لەکاتێ نوسیندازۆرڕاست ودرۆخ��ۆی��ان ح��ەش��اردەدەن وپێیان
نازانرێت ،ب��ەاڵم لەکاتى قسەکردندا هەست بەناوەڕۆکى بەرامبەرت دەکرێت و دەتوانى بەڕاستى ودروستى شتەکان وەکو خۆى بکەیت ،ئەوەى زیاترلە ناو کۆمەڵگا دەمێنێتەوە و خزمەت دەکات زیاتر زمانى نوسینە ئەوەى دەینوسین دەمێنێتەوە و ئەوەى دەیڵێین جارێک ی��ان چ��ەن��دج��ارێ��ک دەبیسترێت و لەبیردەچێتەوە. ئەگەرى هەڵەیان کەمترە گۆران سدیق محەمەد ،مامۆستاى زیندەزانى بە ~ ڕاگەیاند
زۆر بابەت و بوار هەن کە دەبێت بە نوسین لێیان بدوێین №
لە پاش ئەوەى زیاتر لە ساڵێک تێپەڕى بەسەر خۆپیشاندانەکانى ئ��ەن��ب��ار و ن��اوچ��ە سوننیەکان ف��ش��ارەک��ان��ى مالیکى ب��ۆ سەر کۆتاى هێنان بەو خۆپیشاندانە هەنگاوەکانى بەو ئاراستەیە برد کە داعش و هێزە تێکدەرەکان سودییان لێوەرگرت و عێراقیان بردە دۆغێکى مەتریسدار و ڕووبەڕوبونەوەکانى سوپاى عێراق و هێزە تێکدەرەکان و کۆچکردنى دانیشتوانى ئەنبار و ئەو ناوچانەى کە تێکدەران تێدا گەشەیان کردووە لە پاش گەرمبونى ڕووبەڕوبونەوەکان و خراپ بونى ڕەوشى ئەو ناوچانە مالیکى سەرۆک وەزیرانى عێراق بڕیارى لێبوردنى بۆ ئەو کەسانە دەرکرد کە لەڕیزى تێکدەرەکاندان و هەڵخەڵەتاون و دەتوانن دووربکەونەوە لە هێزە تێکدەرەکان ،گەرچى بڕیارێک هەیە بۆ ئ��ەو کەسانەى کە دەستیان سورە بە خوێنى عێراقییەکان کە هیچ لێبوردنێک نایانگرێتەوە ،بەاڵم ڕەنگە ئەم داواى لێبوردنەى مالیکى لەوە سەرچاوە بگرێت کە شەڕێکى دەروونى لەگەڵ تێکدەراندا بکات وبیسەلمێنێت کە سوپا تواناى لەناوبردنى هێزە تێکدەرەکانى هەیە و دەتوانێت سەرکەوێت بەسەر تێکدەراندا. بەڕێوەبردن لە عێراقدا تەنها بە یەک هێزى سیاسى و مەزهەب بەڕێوە ناچێت ،بەڵکو پێویستى بە ڕێکەوتنى هەموو الیەنەکانە بۆ ئەوەى عێراق بەرێوە ببەن و هەنگاو بنێت بۆ ئارامى و پێشکەوتن. دانیشتوانى ئەنبار ڕازى نین کە کە سوپا بچێتە ناو شارەکەیانەوە لەگەڵ ئەوەشدا بەشێکى زۆر لە دانیشتوانەکەى حکومى تێکدەران ڕەتدەکەنەوە ،بۆیە کۆچیان کردووە بۆ ناوچەکانى ترى عێراق. ل��ەالی��ەک��ى دی��ک��ەوە ه���ۆز و عەشیرەتەکانى ئەنبار مەرجى پێشوەختیان بۆ گفتوگۆ لەگەڵ حکومەتى ناوەندى هەیە. لەوبارەیەوە رۆژنامەى حەیات باڵویکردەوە کە مەرجى ه��ۆز و عەشیرەتەکانى ئەنبار بۆ گفتوگۆ، کشانەوەى هێزەکانى سوپایە بۆ دەرەوەى شارى فەلوجە و ڕاگرتنى بۆردومانەکانى سەر ئەو شارەیە. ه���ۆز و ع��ەش��ی��رەت��ەک��ان مەرجەکانى خۆیان گەیاندووەتە پارێزگارى ئەنبار و ئەگەر ئەویش پەسەندى کرد ،ئەوا هۆزەکانیش وەفدى خۆیان بۆ دانووستان لەگەڵ حکومەتى فیدڕاڵى دیارى دەکەن. لە ئێستاشدا دۆخەکە بەرەو خراپتر دەچ��ێ��ت ک��ە ب��ڕی��ارە لە کۆتاى مانگى چواردا هەڵبژاردن بۆ ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق ئەنجام ب��درێ��ت ئ��ەم ک���ارەش پێویستى بە کەشێکى ئارامە تا زۆرترین هاواڵتیانى عێراق تێدا بەشدارى بکەن .بۆیە عێراق پێویستى بە هەموو الینە سیاسییەکانە تا عێراق لە ڕووى ئەمییەوە سەقامگیر بێت.
وتەبێژى وەزارەتى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى:
www.jamawarnews.com
ناتوانم بڵێم مرۆڤەکان تەنها بەسەر ئەم دوو جۆرەدا دابەش کراون ،بەڵکو لەوانەیە جۆرى دیکەش لەمرۆڤەکان هەبن هەردوو شێوازەکە بەکاربهێنن، ئەوانەى بەزمانیان دەتوانن گوزارشت ل��ەن��اخ��ی��ان وخ��ۆی��ان ب��ک��ەن زی��ات��ر وادەردەک��ەون تواناى بڕوابەخۆبونیان زیاترە وە بێ باکانەترو ڕاستگۆ تر دەردەک�����ەون ،ب��ەاڵم ئەمە هەمیشە ڕاس��ت نییە وهەندێک ج��ار ئەگەرى ئەوە هەیە ئەم جۆرەکەسانە ساویلکە بێ لێکدانەوەبن یان خۆخەڵەتێن و خەڵک فریودەربن ،بۆیە ئەگەر ئەو کەسانەیە کەدەتوانن بەڕێگەى جیاوازتر بەنمونە وەک(ن��وس��ی��ن)گ��وزارش��ت لەناخیان بکەن لەڕاستیدا بۆ زانینى ڕادەى زیرەکى هەرکام لەم مرۆڤانە یان ئەوجۆرەکەسانەى تر کەبەدەرن لەم دوو جۆرە کەسە زۆر بیردۆزەى دەرون����ى و ب��ای��ۆل��ۆج��ى ج��ۆراوج��ۆر هەن ،بۆیە ناکرێت پێوانەى زیرەکى
ئاستى توانایى مرۆڤەکان تەنها لەبەر ڕۆشنایى دوو تیشکى زمان و نوسیندا هەڵسەنگێنین ،ب��ەاڵم ئەو مرۆڤانەى زیاترپیادەى شێوازى نوسین دەکەن بۆ گوزارشت لە ناخیان لەقواڵییەکى قوڵترو پانتاییەکى بەرینترى بیرکردنەوە بڕیاردەدەن گوزارشتەکانیان جێگیرترە، هەر بۆیە کەسانێکى پێداگرترن لەڕاو بۆچونەکانیاندا و ئەگەرى هەڵەشیان کەمترە ،بەاڵم دەکرێت مرۆڤ لەکاتێکدا بەنوسین و لەکاتێکى تر بە زمان یان هەرشێوازێکى تر گ��وزارش��ت بکەن، چونکە زۆرگوزارشت کردن بە زمانى دیاریکراو بۆنمونە زمان بەرامبەرەکانمان دەخاتە ئەو گومانەى کەلەشێوازێکى دیکەى وەک نوسیندا الوازبین ،چونکە زۆر بابەت و بوارهەن کەدەبێت بەنوسین لێیان بدوێین ،بۆیە بێ توانایى لەنوسین لەم کاتەدا کەلێنێکى گەورەى تواناى ئەو کەسە نیشان دەدات بەپێچەوانەشەوە هەر ڕاستە.
www.jamawarnews.com
کورد له میدیاکه‌نه‌وه
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
5
کــــورد تـــێــــگـــەیـــشـــتـــنــــی عــــێـــراق ڕەت دەکــــاتــــــەوە وه‌رگێڕانی~ :
ک���وردەک���ان ک��ە سااڵنێکە ه��اوپ��ەی��م��ان��ى ل��ەم��ێ��ژی��ن��ەى واش��ن��ت��ۆن��ن ،ب��ە ت��وڕەی��ی��ەوە ب��ۆچ��وون��ەک��ان��ی ب���ەغ���داد و لێکۆڵینەوەکانى پەیوەست بە مەسەلەى نەوت ڕەت دەکەنەوە، ئ��ەوەش ڕادەگ��ەی��ەن��ن کە هەر دواخستنێکى چارەنووسى پشکی کورد لەالیەن بەغدادەوە ،هانى ک��وردەک��ان دەدات تا ناوچەى دەوڵەمەند بە نەوتی خۆیان کە لەالیەن کورد خۆیەوە بانگەشەى خ��اوەن��دارێ��ت��ى ب��ۆ دەک��رێ��ت، ڕەوانەى دەرەوەى بکەن. ب��ارزان��ى سەرۆکى هەرێمى س��ەرب��ەخ��ۆی ک���وردەک���ان لە باکورى عێراق ،بە ناڕاستەوخۆ ڕەخ��ن��ە ل��ە ه����ەردوو حیزبى ئەمریکا دەگرێت کە هەرێمى ژێر دەسەاڵتى ئەویان پشتگوێ خستووە ،بارزانى ئاماژەشى بە بەغداد داوە کە ئەم بارودۆخە بە هیچ شێوەیەک قبوڵ ناکرێت. ب��ەپ��ێ��ى ڕاپ���ۆرت���ەک���ان���ى میدیاکانى هەواڵ ،دەسەاڵتێکى زۆر بە حکومەتى ناوەندى عێراق دراوە تا لەڕێگەى بەشە داهاتى هەرێمى کوردستانەوە گوشار بخەنەسەر ک��اروب��ارى ناوخۆى
هەرێمى کوردستان. ه��ەروەه��ا ک���وردەک���ان ڕەخنە ل��ە ب��ەغ��داد دەگ����رن ،خ��وازی��ارى پێداچوونەشن بە سیاسەتى گشتى لەهەمبەر کورد ،دەیانەوێت دەوڵەتى ب��ەغ��داد بچێتەسەر ڕێچکەیەکى گفتوگۆى ئاشتیانە بۆ چارەسەى گفتوگۆکان ،ئەمەش وەک بەشێک لە هەوڵەکانى بنیاتنانەوەی عێراق. کوردەکان پێیانوایە ئەو کەسانەى دژ بە پرۆسەى سیاسین و ئاکارى توندوتیژییان بەکارهێناوە، شیعە و کورد بە تێکڕا نزیکەى ()%80ى ( )26میلیۆن دانیشتوانى ع��ێ��راق پێکدێنن ،ئ���ەوان لەکاتى ڕژێمى سوننەى سەدام حوسێندا لە هەمووان پتر ئازاریان چەشت ،کورد و شیعە الیەنگرى هەرە سەرسەختى ف��ی��دراڵ��ی��زم��ن ک��ە ل��ە دەس��ت��ورى پەسەندکراوى عێراقدا پ��ارێ��زراوە، ئێستاش هەندێ ناکۆکى لەسەر مەسەلەى بودجە و هەناردەکردنى نەوت کەوتۆتە نێوان هەردووالیەنەوە، ئومێدى چارەسەر دەکرێت ،بەاڵم هێشتا دۆخەکە ڕوون نییە. ع��ەرەب��ى سوننە ،هەرچۆنێک بێ فیدراڵیزم وەک پێشەکییەک بۆ دابەش کردنى عێراق بۆ (کورد لە باکور)و (شیعە لە باشور) دەبینن، ع���ەرەب���ە س��ون��ن��ەک��ان ل��ە چەقی عێراقدان کە لە نەوت‌و سەرچاوەکانى
دیکەى سروشت بێبەشن ،هەروەها عەرەبى سوننە هێشتا الیەنگر و ئەندامانى حیزبى بەعسى سەدام حوسێنن ،هەربۆیە لە عێراقى دواى سەدامدا لە پلە بااڵ دەوڵەتییەکان‌و هێزە سەربازییەکاندا وەدەرن���ران، هەربۆیەشە دەڵێن ئەوە ڕێگەیەکى چەواشەیە بۆ سزادانى ئەندامانى کۆمەڵگاکەیان. گرفتێکیترى ن��ێ��وان ک���ورد و بەغداد ،مەسەلەى چارەنووسى شارى
کەرکوکە .دەستورى عێراق ئەوەی دیاری کردووە کە چارەنووسى شارى نەوتى کەرکوک بەهۆى ڕاپرسییەکى خۆماڵى بڕیارى لەسەر دەدرێ��ت، ئەو شارە کوردەکان داواى دەکەن و دەیانەوێت بیخەنەسەر هەرێمى کوردستانى ب��ک��ەن .دانیشتوانى عەرەب‌و تورکمانیش ئەو بانگەشەیەى کوردانیان ڕەت کردۆتەوە، دەس���ەاڵت���داران���ى ب��ەغ��داد لەو ب����ڕوای����ەدان ئ��ەن��ج��ام��دان��ى ه��ەر
پەراوێزخستنی عێراق گەمەیەکى مەترسیدار وه‌رگێڕانی~ :
یەکێک لە مەترسیدارترین ئەو مەسەالنەی لەم رۆژانەدا بەدەگمەن ل��ە واش��ن��ت��ۆن لێکۆڵینەوەی لەسەر دەکرێت ،ئەم ڕاستیەیە کە زۆرینەی ئەو پیاو و ژنانەی سیاسەتی ئەمریکا لە رۆژهەاڵتی ن��اوەڕاس��ت��دا دادەڕێ����ژن یاخود کاریگەریان هەیە ،ئەزموونێکی کەمیان ل��ەم ن��اوچ��ەی��ەدا هەیە یاخود هەر لە بنەڕەتدا ئەزموونیان نییە و زانیارییەکانیان دەربارەی دانیشتوانی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست یاخود پرۆسە سیاسییەکانی ئەم ناوچەیە زۆر کەمە ،ئەزموونی عیراقیش بە باشترین شێواز ئەم هەلومەرجە نیشان دەدات. داڕشتنی سیاسەتی ئەمریکا لە عیراق هێشتا لەژێر کاریگەریی ( )3هێزی سەرەکیدا ماوەتەوە. ی��ەک��ەم��ی��ان ب���ەرژەوەن���دی تورکیایە ،بەجۆرێک کە واشنتۆن بەتەواوەتی تەسلیم بە هەڵوێستی دەوڵەتی تورکیا بووە. دووەم زەروورەت��ی ناسنامەی ئێمە بۆ خستنەڕووی کاردانەوەمان دواى رووخاندنى رژێمى بەعس لە هێرشی ()9ی نیساندا کە لە چوارچێوەی هێرشی سەربازی و سیاسی دژ بە س��ەدام هاتەئارا، سەرەنجام بووەمایەی ئیرادەیەکی پ��ت��ەو ب��ۆ ج��ڵ��ەوک��ردن��ی س��ەدام و سوننەکانیش ل��ە س��ەرج��ەم خاکى عیراقدا ،لە هەمانکاتدا
پشتیوانییەکی گرنگ لە کورد. ئ��ەم خاڵە ڕوون نییە ک��ە ئایا سیاسەتمەدارانی ئەمریکا ،ل��ە بێ ئاگاییەوە بایەخ بە ڕایگشتی شەقامى عیراقی نادەن یاخود بەهۆی فشارەکانی ناوخۆى ئەمریکایە .بەهەرحاڵ هۆکاری ئ��ەم هەلومەرجە هەرچییەک بێت، جێگەی نیگەرانییە چونکە ئێستا هەمووان ئاگاداری خواستی ڕایگشتی عیراقن .تەقینەوە تیرۆریستییەکان و کێشە نەتەوەیى و ئایینییەکان ،هێشتا گەورەترین گرفتى بەردەم ئەم واڵتەیە. ه��ۆک��اری س��ەرەک��ی ئ��اراس��ت��ەی نیگەتیڤانە لە عیراقدا ،هەڵوێست و سیاسەتى ک��وردە لەهەمبەر بەغداد، راستە ئەمریکا پشتیوانی زۆری لە ک��ورد کرد لەهەمبەر بەغداد ،بەاڵم پەراوێزخستنى ئەم ناکۆکیانە لەالیەن واشنتۆنەوە ،چەند مانگێکى گرژى نێوان کورد و بەغدادى زیاتر کردووە. مەسەلەکانیتر کە کاریگەریی لەسەر دیدی عیراقییەکان لەهەمبەر ئەمریکادا دادەنێت ،بریتین لە مەسەلەکانی وەک: کێشەى ک��ورد و بەغداد ،مەسەلەى هەناردەکردنى نەوت لەالیەن کورد، پشتیوانی لە رژێمێکى دیموکراسی. کێشمەکێشی کورد تائێستاش و بەدرێژایی سااڵنی ڕابردوو ،سەرەکیترین هۆکاری دروستبوونی شەڕى نەتەوەیى و ماڵوێرانکەرى عیراق بووە ،هەموو رۆژێ��ک ژمارەیەک ک��ورد داوای ژیان لە کۆمەڵگایەکدا دەک��ەن کە ڕێز و متمانە و مافی هاواڵتێتیان بۆ دابین بکات ،چونکە پێیانوایە سیاسەتەکانى ب��ەغ��داد هەرەشەیە بۆسەر ئ��ەوان.
ک����وردەک����ان ب����ەدوای م��اف��ە سەرەتاییەکانی خ��ۆی��ان��دا وێ��ڵ��ن وەک ئاسایش ،چانسی ژیان، پێداویستییە کۆمەاڵیەتی و ئابورییەکان و توانای خستنەڕووی ناسنامەی کلتوری و سیاسیانەی خ��ۆی��ان .ئێستاش ئەم م��ەس��ەالن��ە دەت���وان���ر ێ ب��ەب��اش��ی ل��ەڕای��گ��ش��ت��ی خەڵکدا ببینرێت. چ�����اودێ�����ران ئ���ەوە ن���ی���ش���ان دەدەن کە ک����ورد ،ل��ەس��ەرب��ن��ەم��ای پشتیوانى، سیاسەتی هەڵدەسەنگاندن بۆ ئەمریکا دەکەن نەک مەسەلەکانیتر .زۆرینەی عەرەبەکان لەم بڕوایەدان ئەمریکا لەپێناو بەهێزکردنی ک��ورد ،هێرشی بۆسەر س��ەدام ئەنجام داوە .هەروەها چاودێران ئەوە نیشان دەدەن کە ک��ورد و ع��ەرەب ناتوانن ب��ەم��ش��ێ��وازەى ئێستا پێکەوەبژین، تەنانەت ئەو کوردانەى داواى جیابوونەوە دەکەن ئەوا خۆشەویسترین گروپن لەناو ڕایگشتی هەرێمى ک��وردس��ت��ان ،ئەم ئەنجامانەش لە ئایندەدا کێشە بۆ عیراق دروست دەکات. ل��ەم س��ااڵن��ەی دوای���ی پ��رۆس��ەی هزرێکی نو ێ لە ناوچەی کوردەکاندا فۆرمەڵە ب��ووە ،ئەویش پشتیوانی و ئ��ی��ن��ت��ی��م��ای س���ەرب���ەخ���ۆی���ی و بەگژداچوونەوەی بیرى یەکپارچەییە لە عیراقدا ،چونکە خەریکە بێهیوا دەبن لە بەغداد ،ئەمەش بیرکردنەوەیەکی
ڕاپرسییەک لەسەر چارەنوسی شاری کەرکوک ،دەبێتەهۆى تەقینەوەى ملمالنێ سیاسییەکان و دەب �ێ دوابخرێت ،کوردیش بەپشتبەستن بە م��اددە دەستورییەکان ،لەمێژە داواى جێبەجێکردنى دەک���ات، تائێستاش ئەو ڕاپرسییە ئەنجام نەدراوە و وادەیەکى ڕاستەقینەشى بۆ دەستنیشان نەکراوە .کوردەکان ج��ەخ��ت ل��ەس��ەر ئ���ەوە دەک��ەن��ەوە ک��ە ه��ەرچ��ەش��ن��ە دواخستنێکى
سەرچاوە: رۆژنامەى سەندەى تەلەگراف
کورد داواى دادگایی ئەسەد دەکات وه‌رگێڕانی~ :
نیگەتیڤە کە لە سەرتاسەری ناوچەکەدا پەرەیسەندووە. ئەمەش یەکێکە لە گرنگترین ئاڵوگۆڕە ستراتیژییەکان کە لەم سااڵنی دوایی لە عیراق هاتۆتەئارا، میلیۆنەها کورد و خەڵکانیتری دانیشتووى هەرێمى کوردستان، دوای س��ااڵن��ێ��ک ڕەن���ج���دان و پەراوێزکەوتن و قوربانیدان ،ئێستا جەخت لەسەر ئ��ەوە دەکەنەوە چارەنووسی خۆیان بگرنەدەست و عیراق بخەنە ئاستەنگەوە ئەگەر گوێ بە مافەکانیان نەدات .کەواتە بۆ ئەمریکا گەمەیەکى مەترسیدار ک��ە ع��ی��راق پ���ەراوێ���ز ب��خ��ات و ملمالنێ نەتەوەییەکان بەئاقارێکى پێکەوەژیاندا نەباتەوە. نوسینی :ئەندرێ ستۆ سەرچاوە :رۆژنامەی دەیلی ستار
ئ��ەو م����اددەی دەس��ت��وری��ی��ەى عێراق سەبارەت بە کەرکوک، ئاکامێکى مەترسیداری بەدواوە دەبێ‌‌و بەهیچ شێوەیەک لەالیەن خەڵکى ک��وردس��ت��ان��ەوە ئەم تێگەیشتنەى دەسەاڵتدارانى عێراق قبوڵ ناکرێت و ڕەتى دەکەنەوە.
س��ەن��ت��ەرى راپ��رس��ى جیهانی نوێترین ڕاپرسى بۆ یەکالکردنەوەى چارەنوسى سوریا و کێشەی کورد لە شارەکانى کوردستانى سوریادا ئەنجام داوە. بەپێى دەرەنجامەکان ،بە رێژەى ()82%ى کوردەکانى پارێزگاکانى کوردستانی سوریا داواى دادگایى و بڕیارى لەسێدارەدانى بەشار ئەسەد و دارودەستەکەى دەکەن ،بە ڕێژەى ( )%73چارەسەرى ئاشتیانەى کورد
لە سوریا دەکەن ،بەڕێژەى ()%42 ى بەشداربووانیش داواى بەرنامەى نێودەوڵەتی دەک���ەن بۆ دادگایى حکومەتى سوریا. لە وەاڵم��ى پرسیارێکیترى ئەم راپ��رس��ی��ی��ەدا ،ب��ەڕێ��ژەى ()%24 ى ب��ەش��دارب��ووان ،داواى گفتوگۆى ئاشتیانە ل��ەگ��ەڵ ب��ەش��ار ئەسەد دەک��ەن ،بەڕێژەى ( )%45حەز بە درێژەکێشانى شەڕ دەکەن ،بەڕێژەى ()%31ی����ش داوا ل��ە ناوبژیوانى نێودەوڵەتى دەک��ەن بۆ پرۆسەى ئاشتەوایى نێوان کورد و دیمەشق.
کورد‌و قوبرس ئاستەنگن لەبەردەم تورکیادا وه‌رگێڕانی~ :
ڕۆژنامەى (لۆس ئەنجلس تایمز) ى ئەمریکى نوێترین ڕاپۆرتى خۆى لەبارەى ئەگەرەکانى ڕاوەستاندنى گفتوگۆى نێوان تورکیا -یەکێتى ئەوروپا باڵوکردەوە .لەم ڕاپۆرتەدا هاتووە :پەیوەستبوونى تورکیا بە یەکێتى ئەوروپاوەو ئەو گفتوگۆیانەى ل��ەم دوادوای��ی��ەدا لە لۆکسامبۆرگ ئ��ەن��ج��ام درا ،ل��ەوان��ەی��ە ب��ەه��ۆى ناکۆکییەکانى نێوان تورکیا -یەکێتى
ئ��ەوروپ��ا لەسەر کێشەى قوبرس‌و پێشێلکردنى م��اف��ى ک��وردەک��ان لەواڵتەکەیدا بەرەو زیادبوون بچێت. ه��ەروەه��ا رۆژنامەکە ئاشکراى ک��ردووە :بەرلە بەرەسمى ناسینى دورگەى قوبرس لەالیەن تورکیاوەو چاککردنى ڕەوش��ى مافى م��رۆڤ‌و نەتەوەو کەمینەکانى ژێر دەستى تورک ،پێناچێت تورکیا بتوان ێ بچێتە یەکێتى ئەوروپاوەو تەنانەت ڕەنگە بۆ هەمیشە ،خەونى بەئەندامبوونەکەى لەدەست بدات.
6
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
بیروڕا
www.jamawarnews.com
ئــــەمــریــکـــا و ئــایــنـــدەى کـــانــتــۆنــەکــانـــى ڕۆژئــــاوا
سابیر عەبدوڵاڵ کەریم
گ��وم��ان ل����ەوەدا نیە ئیمڕۆ ک��وردان��ى رۆژئ���اوا سەقامگیترین و ئارامترین ن��اوچ��ەى سوریاى گ��ڕگ��رت��وو ب��ەڕێ��وە دەب���ەن و لە هەوڵ و تەقەلالى بەردەوامدان کە پەیوەندییەکانیان لەگەڵ دەوڵەتانى خۆرئاوا پەرە پێبدەن و نموونەیەکى باش نیشانى کۆمەڵى نێودەوڵەتى بدەن لە چوارچێوەى نیشاندانى ستەملێکراوى ک��ورد لە سوریاو چەسپاندنى مافە نەتەوایەتیەکانیان. بەاڵم سەرەڕاى ئەم خواستەیان لە ئێستادا هەست بە پەیوەندییەکى
الوازو ناڕەزامەندى خۆرئاوا دەکرێت بەرامبەر ئەو گۆڕانکارییانەى کە لە کوردستانى ڕۆژئ���اوا دەگ��وزەرێ��ت، ب��ە تایبەتیش ل���ەدواى ڕاگەیاندنى کانتۆنەکانى خۆبەڕێوەبردن لە جەزیرە و کۆبانى و عەفرین. رایەک هەیە دەڵێت :ئێستا بەالى واشنتۆنەوە کاتى ئەوە هاتووە ئەگەر بیەوێت فرەییەکى ئاشتیخوازانە لە سوریادا ببینێت ،ئەوا کوردەکان دەبنە باشترین هاوپەیمانەکانى ئەمریکا لە سویاى دواى دەسەاڵتى ئەسەد .ئەوەى لەسەر زەوى بەدى دەکرێت ئەوەیە کە ل��ەدواى دەستپێکردنى شۆڕشى سوریاوە لە مانگى ئ��ادارى 2011وە، هێشتا وی�لای��ەت��ە یەکگرتووەکانى ئەمریکا لە هاوپەیمانێکى سەرەکى دەگەڕێت ،بەاڵم لە کاتێکدا گرووپەکانى ئۆپۆزسیۆنى س��وری��ا ل��ە ت��اراوگ��ە سەرقاڵن بە بەڕێوەبردنى شەڕەکە لە ناوخۆدا لە دژى هێزەکانى رژێمى بەشار ئەسەد ،جگە لە نەبوونى پێگەیەکى راستەقینەو کاریگەرى ئەو هێزانەى ئۆپۆزسیۆن ل��ەن��او خاکى سوریاو باڵوبوونەوەى بەرەیەکى ترى چەکداریى
ئیسالمى کە توندڕەوى کردۆتە پیشەو ئیدیعاى ئۆپۆزسیۆن ب��وون دەک��ات ئەویش لە گرووپى دەوڵەتى ئیسالمى عیراق و شام ناسراو بە (داع��ش) و بەرەى نوسرەدا خۆى دەبینێتەوە .لەم نێوەندەدا ئیدارەى ئەمریکا هاوپەیمانى شیاوى ئایندەى لە سەریا پشتگوێ خستووە کە کوردى ڕۆژئاوایە. ب��ە پ��ێ��چ��ەوان��ەى ه��ێ��زە دی���ارو س��ەرەک��ی��ی��ەک��ان��ى ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ى سوریاوە ،هێزە کوردییەکان لەنێوان خۆیاندا لە هەڵوێست و گوتاریاندا تا ئاستێکى زۆر یەکگرتوون ،بەڵگەش ئ��ەوەی��ە ک��ە ه���ەردوو هێزى ک��وردى س��ەرەک��ى (ئەنجومەنى نیشتمانى کوردى سوریا) و (ئەنجومەنى گەلى رۆژئ��اواى کوردستان) ئاشکرایان کرد کە بەمدواییە گەیشتوونەتە رێککەوتن سەبارەت بە چەند پرسێکى جەوهەرى چارەنووسساز لەپێناو گەیشتن بە بەرچاوڕونى و پەیپەرێکى هاوبەش و یەکگرتوو. دەستکەوتەکانى کوردى ڕۆژئاوا ب��ەالى ب��ەش��ار ئ��ەس��ەد ل��ە ئێستادا ماناى پچڕین و لەبندەست دەرهێنانى
سیاسییه‌کان ئافره‌تان ده‌که‌ن ه قوربانی رێبین محەمەد
ڕێ��ک��خ��راوى ه��ی��وم��ان ڕای��ت��س وۆچ ڕۆژى پێنج شەممە ڕایگەیاند ب��ە ه�����ەزاران ئ��اف��رەت��ى عێراقى ل��ە زی��ن��دان��ەک��ان��دان و ڕووب���ەڕووى مامەڵەى خراپ و ئەشکەنجەدان و دەستدرێژى سێکسى بوونەتەوە، دەس��ەاڵت��ى عێراقى ئ��ەو ه���ەزاران ئافرەتەى دەستگیر ک��ردووە بەبێ ماف و ملکەچى ک��ردوون بە لێدان و خراپى مامەڵە و دەستدرێژیە سێکسیەکانیان وە دادگ��اى عێراقى الوازە و بە گەندەڵى تێوەگالوە ،وە پشت بەستن بەوە ئیدانەى حکومەکانیان دەک��ات و دانپێدانانەکانیشیان بە زۆرە ،رێوشوێنە یاساییەکانیان بە پێى پێوەره نێودەوڵەتیەکان نییە، زۆرێ��ک لەو خانمانە کە ڕاگیراون ب��ە دری���ژاى چەندین مانگ بەبێ بوونى تۆمەت و ببینى دادوەر ،ئەو ڕاپۆرتەى ڕێکخراوەکە پێکهاتووە لە 105پەڕە و لە ژێر ناونیشانى (ک��ەس ئارامى نیە ،پێشێلکردنى م��اف��ەک��ان��ى ئ��اف��رەت ل��ە سستمى دادگ���اى تاوانەکانى عێراق ) وە پشت بەستوو بەو چاوپێکەوتنانەى لەگەڵ ئافرەتان و کچانى سوننە و شیعەى زیندانەکان ،لەگەڵ خێزان و پارێزەرەکانیان و پەرستارى زیندان کردوویەتى ،لەو کاتەى توندوتیژى زۆرت��ر ب��ووە لە نێوان ئاسایش و کۆمەڵە چەکدارەکاندا. لەگەڵ ئەوەشدا ئەو بەڵگەنامەى دادوەرى و دادگ��اک��ان و لەگەڵ کۆبوونەوەى دەسەاڵتدارانى عێراقى و ک��ە وەزارەت����ى داد و ب��ەرگ��رى و م��اف��ى م���رۆڤ و دوو ئەندامى سەرۆکایەتى ئەنجومەنى وەزی��ران س���ودی���ان ل��ێ��ب��ی��ن��راوە .جێگرى
بەڕێوەبەرى جێبەجبکارى بەشى ڕۆژه��ەاڵت��ى ن��اوەڕاس��ت و باکورى ئەفریقا لە هیومان ڕایتس وۆچ جۆ ستۆرک ڕایگەیاند مامەڵەى بەرپرسە ئاسایشیەکانى و ئەندامانى هێزى عێراق خراپ و وەحشیانەیە بەرامبەر بە ئافرەتان کە واڵت زیاتر ئارام ئەکەنەوە ،لە ڕاستیدا ئەو ئافرەتانە و ک��ەس��ە نزیکەکانیان ئەڵین بەردەوامى پێشلکارى هێزى ئاسایش بەرامبەر بە هاواڵتیان بەبێ تۆڵە کردنەوە نابێت ،وە زیاتر دۆخەکە ئاڵۆز دەکات . ڕاپۆرتەکە ڕوونیکردۆتەوە « لە مانگى کانونى دووەم��ى 2013ەدا سەرۆکى ئەنجومەنى وەزیران نورى مالیکى بەڵێنىداوە بە چاکسازى دادگ��اى تاوانەکان ،دەس��ت کردن بە ئازادکردنى گیراوەکان و دواى تێپەڕبوونى یەک ساڵ تا ئێستا ڕیگا وەحشیەکانى هێزى ئاسایش ماوە و و سەدان خانمى عێراقى ڕاگیراو ن و بەبێ ماف . لە درێژەى ڕاپۆرتەکەدا هاتووە ل��ەگ��ەڵ ت��ون��د ب���وون���ەوەى نیوان دەس��ت��ەى سوننیە نایاساییەکان و هێزى ئاسایشى حکومەت لە پارێزگاى ئەنبار لە کانونى دووەمى 2014ڕێکخراوەکەوە بێ ئۆمێد بووە لە جێبەجێکردنى چاکسازیەکەى بەلێینیداوە . ش��ک��ان��دن��ى ل���وت و ب��ری��ن��دار ه��ەڵ��ک��ەن��دن ل��ەس��ەر پشتیان و سوتاندنى پێتسان ل��ەو کارانەن دژ ب��ەو ئافرەتانە ئەنجامدراون، ڕێکخراوەکە درکى بەوەش کردووە سەرکردەکان ڕەزامەندن لەسەر ئەو کارەساتە ،لە مانکى 2013/9ەدا ئافرەتێکیشیان لە سێدارە داوە، لە دواى 7مانگ لە چاوپێکەوتنى لەگەڵ هیومان ڕایتس وۆچ ،بە
پێى بڕیارێک لە دادگاوە دەرچووە، ڕاپۆرتى پزیشکى ئەشکەنجەدانى ئەو ئافرەتەیشى سەلماندبوو. ڕێکخراوەکە ئەوەشى زانیوە هێزى عێراقى زیندانى تایبەت بە ئافرەتانى هەیە بەبێ هیچ مافێکى ئاساییاى، دەستدرێژیان دەکرێتە س��ەر و لە هەموو قۆناغەکانى سستمى دادوەریدا، دەستدرێژى سێکسیشیان کراوەتە سەر لەبەردەمى مێرد و براکانیان و منداڵەکانیان لە هەندێک حاڵەتدا، کاردەکرێت بۆ شاردنەوەیان لە محاکم و لە کاتى لێکۆڵینەوەدا و سەرکردەى ئەو کردەوانە هانى پۆلیس دەدەن بۆ گۆڕینى دانپێدانانەکان لە ژێر زەبرى ئەشکەنجەدا» هەر بەپێى ئەو ڕاپۆرتە زۆرێک لە ئافرەتان کە خۆیان دەبیننەوە ل��ە 4200زیندانیدا ل��ە ن��اوەن��دى لێکۆڵینەوەى وەزارەتەکانى ناوخۆ و بەرگریدایە و لە سوننیەکانن، ژمارەیەکیش لەوانە لە هەموو تائیفە و چینەکانى عێراقى تێدایە. ل��ە ب��ەرام��ب��ەری��ش��دا ووتەبێژى وەزارەتى مافى مرۆڤى عێراقى ئەو ڕاپ��ۆرت��ە زی���ادەڕوى تێدا ک��راوە و ئێمەش ڕاپۆرتمان بەرز کردۆتەوە بۆ حکومەت لەو بارەیەوە و ئێستاش حکومەت خەریکى چاکسازى کردنە و کۆتاى هێنانە بەو پێشێلکارییانە .وەزاره‌ت��ە پەیوەندیدارەکان بە دواى باڵوبوونەوەى ڕاپۆرتەکەدا، هاتنە قسەو ناوەرۆکى ڕاپۆرتەکەیان ڕەتکردەوە ،بەاڵم ئەوەى سەرنجى ه��اواڵت��ی��ان��ى ع��ێ��راق��ى و ت���ۆڕە کۆمەاڵیەتیەکانى بەالى خۆیدا ڕاکێشا باڵوکردنەوەى چواپێکەوتنى یەکێک لەو ئافرەتانە بوو لە سەر ئینتەرنێت و ڕاستى ڕاپۆرتەکەى دەسەلماند و یەکێک ب��وو لە قوربانیانى ناو زیندانەکان .
خاکى زیاترى سوریا لەژێر دەسەاڵتى چ��ەک��داران��ى رێ��ک��خ��راوى قاعیدە دەگەیەنێت .بە دی��وەک��ەى تریشدا هێزە داکۆکیکارەکان لە ئۆپۆزسیۆنى سوریا هیواخوازن کوردەکان گورزى کوشندە لە چەکدارەکانى قاعیدە بوەشێنن کە ماوەى چەند مانگێکە پێگەو دەسەاڵتیان لە ناوچەکانى ب��اک��ورى س��وری��ا ل��ە زی��ادب��وون��دای��ە. بەڕاى چاودێرانى بارودۆخى سوریا، دەستکەوتە سەربازیەکانى کوردانى ڕۆژئاوا لە ئاستى هەڕەشە کردن لە یەکێتى خاکى سوریا ناوەستێ ،بەڵکو بەهێزبوونى ک��وردەک��ان هەڕەشەیە ب��ۆس��ەر سەقامگیرى دەوڵ��ەت��ان��ى دراوسێى سوریا کە بەدەست هەمان ناکۆکى و ج��ی��اوازى ن��ەت��ەوەی��ى و تائیفیەوە گ��ی��رۆدە ب��وون .گومانى تێدا نیە کە بەهێزبوونى هەڵوێستى ک��ورد ل��ە س��وری��ا ،تورکیا دەخاتە هەڵوێستێکى ق��ورس��ەوە ئەمە لە کاتێکدایە کە ئەنقەرە هەوڵدەدات پرۆسەى ئاشتى لەگەڵ پەکەکەدا بگەیەنێتە ئەنجام کە م��اوەى زیاتر لە 30ساڵە خەبات دەکات لەپێناو
بەدەستهێنانى دەسەاڵتێکى ئۆتۆنۆمى بۆ گەلى کورد لە ناوچەکانى باشوورى خۆرهەاڵتى تورکیا. وا دەرن���اک���ەوێ���ت ئ���ی���دارەى ئ��ەم��ری��ک��ا ب��ەج��دى پ����ەرۆش بێت بەرامبەر باروودۆخى تایبەتى ناوچە کوردنشینەکان ل��ە چ��وارچ��ێ��وەى ئ��ی��دارەى خۆبەڕێوەبردنى کوردانى ڕۆژئاوا بە رابەرایەتى پارتى یەکێتى دیموکراتى ( ،)PYDه��ەر بۆیە لەپێش بەستنى کۆنگرەى (جنێڤ )2ب��اڵ��ی��ۆزى ئەمریکا ل��ە سوریا رۆبەرت فۆرد فشارى خستبووە سەر سەرکردە کوردەکانى ڕۆژئاوا تاوەکو ببنە بەشێک لە هاوپەیمانی نیشتمانى سوریا و کۆى پێکهاتەى ئۆپۆزسیۆنى س��وری��ا .وێ��ن��ەک��ە ل��ە ڕوانگەیەکى دوور م��ەوداوە بۆ ئایندە سەبارەت بە هێزە کوردییەکان لە سوریا زۆر ل��ەوە لێڵ و ئاڵۆزتر دەبینرێت کە لە ئێستادا دی��ارە ،ئەویش بەهۆى ئ���ەوەوە کە تورکیا لە ناوچەکەدا هێشتا هاوپەیمانێکى واشنتۆنە زۆر بەتوندى دژى دروستبوونى هەرجۆرە قەوارەیەکى ک��وردى سەربەخۆ یان
نیمچە س��ەرب��ەخ��ۆ ل��ە س��وری��ا دەوەستێتەوە ،هەروەک کاریشى کرد بۆ ئەوەى کورد بەشدارى لە کۆنگرەى (جنێڤ)2دا نەکەن. بە دڵنیاییەوە ئەو بەرژەوەندیە ناهاوسەنگانەى کە لەنێوان ئەمریکاو تورکیادا هەیە ،بە تایبەتى لەدواى سەرهەڵدانى قەیرانى ئەمدواییەى تورکیا س��ەب��ارەت بە گەندەڵى و درووستبوونى کەلێنى گەورە لەنێوان ب���ەرەى ئ��ەردۆگ��ان و جەماعەتى فەتحوڵاڵ گویلەن ،ئەوەمان پێدەڵێن کە ئیتر کاتى ئەوە هاتووە کۆمەڵى نێودەوڵەتى سیاسەتەکانى خۆى لە هەمبەر کێشەى کوردا بە شێوەیەکى گشتى دابڕێژێت و چیتر بەچاوى سۆزو بەدەنگەوەهاتنى مرۆییەوە لێى نەڕوانێت ،بەڵکو هاوکێشە سیاسیە تازەکانى ناوچەکە واى لێ دەخوازن وەکو هەر پرسێکى نێودەوڵەتى دیکە مامەڵەى لەگەڵدا بکات ،بە تایبەتى لە ئێستەدا کە رەوتێکى ئیسالمى توندڕەو لە سوریاو عیراقدا گەشەى ک��ردووە و هەڕەشە لە ئاسایش و سەقامگیرى تەواوى ناوچەکە دەکات.
لەنێوان بایەخى پەروەردە‌و فێرکردندا ئازاد ئیبراهیم ئەحمەد
کاتێک قسە دێتەسەر ماناکانى پەروەردە یان فێرکردن ،واتە باسکردن و گەڕان بەنێو دوو سنورى لێکترجووداى دوو وشەدا ،لەداڕشتەى ئەم ڕستەیەدا، ئەگەر بەمەبەست بووبێت و ئەگەر شتێکى نەویستراویش بێت ،دەبینین وشە و چەمکى (پەروەردە) دەکەوێتە پێش وشە و چەمکى (فێرکردنەوە) ،تاهەر ئەندازەیەک ئەم گوتەزایە لێیوردبینەوە هەست بەڕاستى و جوانى دەکەین کە پێویستە پ���ەروەردە پێش فێرکردن بکرێت ،ئەمە چۆن؟ و بۆچى لەسەر ئەو بڕوایەین کە پێویستە پ��ەروەردە پێش فێرکردن بکەوێت؟ .بۆ هەر تێگەشتنێک لەداڕشتەى (پ���ەروەردە و فێرکردن) بێگومان پێویستە خوێندنەوەیەکمان ب��ەو ژینگە و دەوروب���ەرە هەبێت کە ئێمە تێیدا باسی پ��ەروەردەو فێرکردن دەکەین ،چونکە ئەگەر ژینگەى لەبار بۆ ئەم پرۆسەیە گونجاو و باش نەبێت ئەوا ئاسان نییە بایەخى ئەم پرۆسەیە کەی و لەکوێدا دەردەکەوێت؟ ،بۆیە بۆ کۆمەڵگایەکی وەک کۆمەڵگەى کوردی کە تاڕادەیەکی زۆر لەکاروانى تازەگەرى و لەدنیاى گڵۆباڵدا جێماوین ،لەدۆخێکی وەهاداین کە هێشتا (پ��ەروەردە)م��ان بەمانا فراوانەکەى لێکنەداوەتەوە و لێیتێنەگەشتووین و کارمان پێنەکردووە، چونکە ئەگەر بڕیار بێت پ��ەروەردە لەالى تاکى ئێمە و لەکۆمەڵگەى ئێمەدا تەنها لەبابی وەزارەتێکى حکومى و ناوەندەکانى خوێندندا ببینین ،ئەوا تێگەیشتنێکى تەواو هەڵە و نابەڵەدییە بۆ زاراوەى (پەروەردە) ،چونکە وەزیفە و کارى پ��ەروەردە تەنها موڵکى یەک پلە و پێگەى تایبەت نییە و چیتر یاسایەکى کارپێکراوى یەک ناوەندى زانستى بێت و ت���ەواو .لەسادەترین تێگەشتنماندا ب��ۆئ��ەوەى پێناسەکى
زانستى بۆ چەمکى پ���ەروەردە بکەین، ئەوەیە کە چۆن الیەنى دەرونى تاکەکانمان ڕابهێنین بەو ئەندازەیەى لەبەرامبەر هەر ک��ار و دروشمێکدا ماناو جوانییەکانى ببینن‌و تاپێوانەى هەستکردن بەقودسییەت و پیرۆزییەتەکانى ڕێزیان لێبگیرێت ،وەیان پ��ەروەردە گۆشکردنى تاک و کۆمەڵگەیە بەخۆشویستن و بەبەها سەیرکردنى کۆى ئەو پێدراوانەی کە دەشێت یاسایەکى سەماوى یان زەمینى بۆمانى دانابێت و موڵکى مرۆڤایەتى و هەر کۆمەڵگەیەک بێت، ئەمە وەک دیویکى بینراو ،بەاڵم دیسان ئەو دیوەیتری پ��ەروەردەم��ان هەیە کە، بۆنمونە ،چۆن تاکەکانمان بەو ئەندازەیە پەروەردە بکەین کە لەگەڵ خوێندنەوە و دەوروب��ەرو یاساکانى کۆمەڵگەى مەدەنى و یاساکانى هاتووچۆ و چەندان پانتاییتر، بەبایەخەوە لێبڕوانن و بەگرنگییەوە ڕێزیان لێبگیرێت .لەنێوان وش��ەى پ���ەروەردەو فێرکردندا بۆ شاییەکى گەورە دەبینرێت لەکۆمەڵگەى ئێمەدا ،لەهەندێک لەناوەند و جومگەکانى کۆمەڵگەى ئێمەدا تەواو دژ بەیەک دەبنەوە ،واتە هەندێکجار لەناوەند و جێگەیەکدا وشەى (پەروەردە) پشت گوێ دەخەین و کارى پێناکەین و لەهەندێک جێگەیترو ناوەندیتردا وشەى (فێرکردن) ناتوانێت مەبەست و ویستى خۆى بپێکێت و کاریگەرى خۆى هەبێت ،بۆنمونە ،لەژیانى کۆمەاڵیەتى ئێمەدا پەروەردەکردن بایەخى یەکەمى پێدراوە و ئەوەندەى قسە لەسەر پەروەردەکردنێکى باش کراوە و بەتەنگ ئەو بوارەوە دەچن و بەالیانەوە گرنگە تاکێکى گوێڕایەڵى بێوتە دەربچێت ،هێندە گرنگى بەوتاکە نادرێت چۆن فێربکرێت ڕێزو بەها بۆ زانستێک دابنێت و هەوڵى فێرکردنى ب���دات ،ل��ەب��ەرام��ب��ەردا لەناوەندەکانی خوێندنى ئێمەدا لەباشورى کوردستان، ئەوەندەى سیستمى پەروەردەیی بەتەنگ ئەوەوەیە چۆن مامۆستا پرۆگرام تەواو بکات و نمرەى رۆژان���ە و مانگانە و سااڵنەى هەبێت ،هێندە بەتەنگ ئەوەوە
نییە کە لەماوەى ساڵێکدا چەندە مەجال و کاتى تەرخان کردووە بۆ قسەکردن لەسەر بایەخى پەروەردەى ڕەوشتى و هەوڵدان بۆ مامەڵەیەکى ژی��ران��ە لەگەڵ ک��ۆى بنیاددەکانى کۆمەڵگەدا ،بینیومانە ،خوێندکارێک ئاستى زانستى تەواو و زۆر باشترە لەخوێندکارەکانیتر ،بەاڵم لەکاتى هەڵەکردن و لەدەستدانى نمرەیەکدا ئامادەیە وەرەق��ەى پرسیارەکانى و دەفتەرى تاقیکردنەوەکەیشی بدرێت، ئەمەیە دەرخ���ەرى ئ��ەو ڕاستییەى ک��ە ن��اوەن��دەک��ان��ى خوێندنى ئێمە لەنێوان (پ���ەروەردە و فێرکردن) دا بۆشایی گەورەى دروستکردووە. ئەگەر چی تائەندازەیەک ئەم دوو چەمکە دەبنەتەواوکەرى یەکتر و بەردەوام کۆنتاکتێکى ڕاستەوخۆیان بەیەکەوە هەیە ،بەاڵم لەکۆمەڵگەدا دەبینین هەر الیەنێک لەالیەنەکانى (پ��������ەروەردە) و (ف��ێ��رک��ردن) لەژێرکاریگەرى یان ویستى تاکەکاندا مامەڵەى لەگەڵدا دەکرێت ،بەاڵم دیسانەوە تێکەڵکردنى هەریەکێک لەم دوو چەمکە لەبایەخ و پێگەى ئەویتریان کەمدەکاتەوە ،هەریەکێک لەم دوو چەمکە لەسنورى ماناکانى خۆیدا پێگەیەکی گرنگى هەیە و پێشخستن و پاشخستنیان ڕەنگە گۆڕان بەسەر ماناو گرنگییەکەیاندا ب��ۆ ت��اک��ەک��ان بهێنێت و مێژووى بەکارهێنانیان بخاتە ژێر پرسیارە، ئەگەر چی لەتێڕوانینى ئێمەوە (پ��ەروەردە) چەمکێکى گشتگیرترو ف��راوان��ت��رە ل��ەب��ەرام��ب��ەر چەمکى (ف��ێ��رک��ردن)دا ،ب���ەاڵم ب���ەردەوام نائامەیی ئەم دوو چەمکە پێکەوە لەکاتى جیاواز و لەشوێنى جیاوازدا بەماناى تەواونەبوون و کامڵنەبوونى هەر پرۆسەیەکى سیاسی و ئابورى و تەندروستى
www.jamawarnews.com
وه‌رزش
ساڵی - 32ژماره - 783سێشەممە 2014/02/11
7
لێڤه‌رپوڵ کاره‌ساتێکى مێژووى توشى ئارسێناڵ کرد لەئێستادا ئەو ڕیکالمانەی نیماری تێدا بەشدارە ڕاگیراوە
لوتکه‌ى ئه‌م هه‌فته‌یه‌ى خولى یانه‌کانى ئینگلته‌را ب ه شکستێکى گه‌وره‌ى ئارسێناڵى پێشه‌نگ کۆتایهات و بۆ لێڤه‌رپوڵیش بردنه‌وه‌یه‌کى مێژووى بوو .ل ه سه‌ر یاریگاى ئانفێلد ل ه چوارچێوه‌ى ده‌ستپێکى یارییه‌کانى
هه‌فته‌ى 25ى خولى ئێنگلیزى لێڤه‌رپول میواندارى ئارسێناڵى کرد .لیڤه‌رپول ته‌نها ب ه 20ده‌قیقیه ئارسیناڵى توشى شکست کرد کاتێک له‌و ماوه‌یه‌دا 4گۆڵیان کرد ک ه 2 گۆڵى سکێرتل و گۆڵه‌کانى تریش
ره‌حیم و ستۆریدج کردییان .تایمى دووه‌م ریتمى یارییه‌ک ه خاوتر بوو جارێکى تر ره‌حیم گورزى پێنجه‌مى ل ه ئارسێناڵ وه‌شاند گه‌رچى ئارسێناڵ ب ه لێدانى سزا گۆلێکیان به‌اڵم دواجار دواى حه‌وت ساڵ ئارسێناڵ توشى
شکستێکى گه‌ور‌ه هات ب ه ئه‌نجامى 1-5گۆڵێک ل ه یاریگاى ئانفێلد . لیڤەرپوول لە پلەی چوارەمە ئێسته بە به‌رزکردنه‌وه‌ى خاڵه‌کانى بۆ 50 خاڵ ،لە بەرامبەردا ئارسیناڵ کە بە 55خاڵ لە پلەی یەکەمە.
ڕیاڵ بێ رۆنالدۆ سەرکەوتنى بە دەست هێنا یارییەکانی ھەف��ت��ەی ٢٣لە خولی ئیسپانیا بەرێوەچوو ،تیادا یانەی ریال مەرید لە یانەی ڤیاریال بردەوە. لە یاریگای سانتیاگۆ بیرنابیۆ یانەی ری��ال م��ەدری��د میوانداری
یانەی ڤیاریال کرد ،تیادا یانەی ریال مەدرید بە چوار گۆل بەرامبەر یەک گۆل سەرکەوتنی بەدەست ھێنا. گۆلەکانی یانەی مەلەکی لە رێگای یاریزانان گارێس بێل ،
کەریم بنزیما ٢گ��ۆل ،خیسی لە خولەکەکانی ٦٤ ، ٢٥ ، ٠٧ ٧٦ ،تۆمارکرا ،گۆلەکانی یانەی ڤیاریال لە رێگای یاریزانان ماریۆ کاسێل ،جۆڤانتی دۆس سانتۆس لە خولەکەکانی ٦٩ ، ٤٣تۆمارکرا.
کۆمپانیا گ��ەورەک��ان لەئێستادا لەدەست نیماڕ دسیلڤای بەڕزایلی و یاریزانی یانەی بەرشەلۆنە ڕادەکەن و بۆندەکانیان لەگەڵ ئەو یاریزانە هەڵدەوەشێنەوە. ڕۆژنامەی مارکا ئاشکرای کرد کۆمپانیا جیهانیەکانی ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا خ��ەری��ک��ی هەڵوەشاندنەوەی بۆندەکەی نیمارن و چیتر نایانەوێت ئەو یاریزانە ڕیکالمیان بۆ بکات بەهۆی ئەو کێشەیەی یانەی بەرشەلۆنە توشی ب���وو ل��ەگ��رێ��ب��ەس��ت��ەک��ەی نیمار دا کە کە ناوەرۆکی گرێبەستەکەیان لە یەکێتی تۆپی پێی جیهان ( فیفا) شاردەوە .ئەو کۆمپانیایانە پێیان وای��ە ئەگەر نیمار چیتر ڕیکالمیان بۆبکات ک��ااڵک��ان��ی��ان دەش��ک��ێ��ت و کڕیاری کەم دەکات هەربۆیە ئەو ڕیکالمانەی نیماریشی تێدا ب��ەش��دارە لەئێستادا ڕاگیراوە.
سورە لەسەر هێنانی میسی بۆ مان ستی راپ��ۆرت��ە رۆژن��ام��ەوان��ی��ی��ەک��ان باڵویان کردەوە یانەی پاریس سان جێرمان تا ئێستا س��وره لەسەر بەدەست هێنانی تواناکانی یاریزانی ئەرژەنتین و یانەی بەرشلۆنە لیۆنیل میسی .هەروەها ئاماژەیان بۆ ئەوە کردووە یانەکەی پاریسی پایتەخت بەبایەخەوە لەهەوڵی بەدەستهێنانی یاریزان میسییە ،هەرچەندە هەریەک لەیاریزانی ناوبراو و خۆسیە ماریای سەرۆکی ت��ازەی یانەی بەرشلۆنە
ئ��ەم هەواڵەیان رەت ک��ردۆت��ەوە، ب��ەاڵم بەپێی رۆژن��ام��ەی لیکیبی ف��ەرەن��س��ی خ��اوەن��ی ی��ان��ەی سان جێرمان ،قەتەری ناسر خەلیفی تا ئێستا گەشبینە بە هێنانی یاریزانی تەمەن 26ساڵ لیۆنیل میسی بۆ یاریگای باخچەی میرەکان ،هەروەها بەپێی رۆژنامەکە ناسر خەلیفی پێشبینی دەک��ات هێنانی میسی هەنگاوێکی گەورە بێت لە بەدەست هێنانی خەونەکانی کە بە هۆیەوە
یانەی سان جێرمان ببێتە یەکێک لە بەهێزترین و باشترین یانەی جیهان .جێی وەبیر هێنانەوەیە لەسەرەتای وەرزی نوێی ئەمساڵدا میسی گ��رێ��ب��ەس��ت��ەک��ەی ل��ەگ��ەڵ یانەی بەرشلۆنە تا هاوینی 2018 ن��وێ ک���ردەوە و ئێستا سەرۆکی تازەی یانەی ناوبراو هەوڵ دەدات بۆندەکەی میسی باشتر بکات و بیکاتە خاوەن گەورەترین مووچە لە جیهاندا.
خیسێ بانگهێشتی هه‌ڵبژاردەی ئیسپانیا دەکرێت
ناونیشان
بەھۆی ئەو ئاستەبەرزەی لە وەرزی ئەمساڵدا لەگەڵ یانەی ریاڵ مەدرید پێشکەشی ک��رد ،خیسی رۆدریگێز بانگهێشتی هه‌ڵبژاردەی ئیسپانیا کرا. ل���ەوب���ارەی���ەوە دی���ل بۆسکێ راھێنەری هه‌ڵبژاردەی ماتادۆرەکانی ئیسپانیا ئاشکرای ک��رد ،خیسێ ل��ەم ک��ات��ەدا یەکێکە لە باشترین ھێرشبەرەکان کە لەالکانەوە یاری دەک��ات بۆیە ب���ەدوری ن��ازان��م ئەو یاریزانە لە یارییەکانی مۆندیالی
جۆزی مۆرینهۆ :ماتا نەیتوانی جێی خۆی لە پێکهاتەی چێلسیدا بکاتەوە
سکۆالری راهێنه‌ری به‌ڕازیل په‌نا بۆ کوه‌یت ده‌بات
٢٠١٤ی بەرازیل بەشداری بکات. س��ەب��ارەت بەبانگهێشتکردنی ب��ۆ ری��زی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردەی ئیسپانیا، دیل بۆسکێ وتی :بێگومان ھەموو راھێ��ن��ەرێ��ک خ��وازی��ارە یاریزانێکی وەک خیسێی هه‌بێ ئەو یاریزانە لە یانەیەکی وەک ریاڵ مەدرید خۆی س��ەپ��ان��دووەو ئێستا بەشیوەیەکی سەرەکی یاری دەکات بۆیە ئاساییە ئ��ەگ��ەر بانگهێشتی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردەی ئیسپانیاش بکرێت ،وتیشی :خیسێ
مۆرینیۆ وانەیەکی نموونەی فێری پلیگرینی کرد
لە ھەڵ��ب��ژاردەی الوانیش بەشداری چەندین پاڵەوانێتی کردووەو ئاستێکی بەرزی پیشانداوە بۆیە ئێستا کاتی ئەوەیە لەگەڵ ھەڵبژاردەی یەکەمیش دەربکەوێت و ئاستی راستەقینەی خۆی پیشان بدات ،خیسێ چانسی ل��ەوەدای��ە کە ھەڵ��ب��ژاردەک��ەم��ان لە ب��ەردەم گەورەترین پاڵەوانێتیدایە ئەویش مۆندیالە بۆیە دەکرێت لەو پاڵەوانێتیەوە ناوی خۆی لە جیھاندا تۆپی پێیدا بسەپێنێت.
ئاریان رۆبن بۆنده‌که‌ی نوێ ده‌کاته‌وه
8
سەرنووسەر
خاوەنی ئیمتیاز ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین
عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود
عومەر غواڵمی
0748 010 8289
هونه‌ریی
www.JamawarNews.com
www.jamawarnews.com یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە ( )1981/5/25بە ناوی (رێگای ئازادی)یەوە دەرچووە
توانا عومه‌ر
«نرخ 500 :دینار»
ساکار تاهیر :عاشقى کوڕە عەیارێکم ئا :بیالل حه‌م ه ساڵح
س��اک��ار تاهیر هەڵەبجەی لەدایک ب��ووى ساڵى 1988ە خوێندنى سەرەتایی لە واڵتى ئێران تەواو کردووە و ناوەندى و ئامادەیى لەهەڵەبجە ت��ەواو ک���ردووە و ئێستا خوێندکارى زانکۆیە لە قۆناغى چوارى بەشى ماتماتیک ل���ە دی���دارێ���ک���ى ت��ای��ب��ەت��ى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ��ەوە دەک��ات « شاعیر وات��ە مرۆڤى دەگمەن و بێ وێنە و پڕى وەفاو عیشق و ن��وس��ەرەوەى ئ��ازار و میحنەت و م���ژدەى بەشەوقى هەڵهاتنى خۆرى شادى» . لەهەرشوێنێک جوانى هەبێت شاعیربوون ئەوپەڕى جوانى و م���رۆڤ دۆس��ت��ی��ی��ە ب��ە وات��ا حەقیقییەکەى ئ��ەو کەسەیە
لەهەرشوێنێک ج��وان��ى هەبێت ئەویش لەوێیە شاعیر واتە مرۆڤى دەگمەن و بێ وێنە و پڕى وەفاو عیشق و ن���وس���ەرەوەى ئ���ازار و میحنەت و م����ژدەى ب��ەش��ەوق��ى هەڵهاتنى خۆرى شادى . بەرهەمێک بە چاپ دەگەیەنم بەهۆى سەرقاڵیمەوە بەخوێندن و هەروەها نەمویستووە بەرهەمێک بە چاپ بگەیه‌نم کە لەداهاتوودا لێى پەشیمان بم ،لەماوەیەکى نزیکدا بەرهەمێکى شیعریم بەچاپ ئەگەیه‌نم و بەهیوام بتوانم خزمەتی ئەدەب و شیعرى کوردى بکەم. شیعرەکانم لە چاوەکانى ئەودا دەدۆزمەوە عەشقێکى ون ب��وو عەشقى ک���وڕە ع��ەی��ارێ��ک ک��ە باڵەکانى پ��ەرى خەیاڵین و چاوەکانى پڕن ل��ە تەلیسمى خ��ودای��ی ئیلهامى هەمیشەیی شیعرەکانم لە چاوەکانى
ئ��ەودا دەدۆزم���ەوە و هەمووئانێک دەڵێم: دیتت چ زوو دووچاوتم لێ بوو بە ئااڵ عەشقى مەزنت وەک مۆتەکە خەوى شەوی لێ زڕاندم و لێم ئااڵ دیتت چ زوو بەبێ پرس بوویت بە ژەنەراڵ لەناو داڵ
بەئاسانى لەزمانى سادەى خەڵکى جیا ئەکرێتەوە زمانى شیعر جودایە و بەئاسانى ل��ەزم��ان��ى س���ادەى خەڵکى جیا ئەکرێتەوە وە هەرکەسێک بنوسێت دەستخۆشیم هەیە ب��ۆى وە هەر ئەو شیعرە سادانەشن کە مرۆڤ پێدەگەیه‌نن لە نمونەى شاعیرانمان ه��ەن کە ئێستا خەڵکانێکى زۆر پێیان سەرسامە کاتێک ئەڕوانێتە ب��ەره��ەم��ەک��ان��ى س��ەرەت��اى خۆى ب��ۆخ��ۆى پێکەنینى دێ��ـ��ت ،ب��ەاڵم
گەنجان بەرەو قۆناغێکى تر
ئەوەمان بیرنەچێت هەر ئەو بەرهەمە کرچ و کااڵنەش ب����ووە ئ���ەم م��رۆڤ��ەى پێگەیاندووە سەروەرى بۆ تۆمار کردووە . بەخۆشەویستى هاوسەرگیرم کردووە ب���ە خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى ژی��ان��ى هاوسەریم پ��ێ��ک��ه��ێ��ن��اوە و سوپاسى زۆرم ب��ۆ ه��اوس��ەرە ئ��ازی��زەک��ەم و خ��ێ��زان��ەک��ەش��م ک���ە هەمیشە ه���ان���دەرێ���ک���ى باشى من بوون ل��ە س��ەرج��ەم ک��ای��ەک��ان��ى ژیان.
خەرمان ساڵح
جیسیکا چێشتخانه‌یه‌کی تایبه‌ت ب ه مندااڵن ده‌کاته‌وه جیسیکا بیلی ئه‌ستێره‌ی سینه‌مایی وه‌ک زۆربه‌ی ئه‌کته‌ره‌کانی دیکه بیری له‌و‌ه کردۆته‌وه جگه له کاری نواندن و سینه‌ما سه‌رچاوه‌یه‌کی دیکه‌ی دارایی بۆ خۆی دابین بکات ،چونکه هه‌ندێک له ئه‌ستێره‌کان له ب��واری بازرگانی یان له ب��واری خانووبه‌ره یان له به‌رهه‌م هێنانی فیلم یانی له بواری سیاسی ک��ار ده‌ک����ه‌ن .جیسیکا له‌گه‌ڵ جاستن تیمبرالنکی ه��اوس �ه‌ری پالنیان دان���اوه بۆ دام �ه‌زران��دن��ی چێشتخانه‌یه‌کی تایبه‌ت به مندااڵن له سانتا مۆنیکا و بڕیاره
چێشتخانه‌که‌ش به ن���اوی()Au Fudge ناو بنێن ،یه‌کێک له تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی ئه‌م چێشتخانه ئ �ه‌وه ده‌بێت که دای��ک و باوکان ده‌توانن خۆیان له‌گه‌ڵ منداڵه‌کانیان بۆخۆیان چێشت ئاماده بکه‌ن هاوشێوه‌ی ئه‌ندامانی یانه‌ی سۆهۆ هاوسی تایبه‌ت که لقی له زۆربه‌ی پایته‌خته‌کانی جیهان هه‌یه وه‌ک له‌نده‌ن و نیۆیۆرک وکالیفۆرنیا ،له‌م باره‌یه‌وه رۆژنامه‌ی نیۆیۆرک پۆست رایگه‌یاند که چێشتخانه‌که وه‌ک سۆهۆ هاوسی مندااڵن ده‌بێت و ده‌بێته شوێنێک که خه‌ڵک تێیدا
هه‌ست به حه‌سانه‌وه بکه‌ن و منداڵه‌کانی خۆیان بهێنن و به‌یه‌که‌وه بۆخۆیان چێشت ئ��ام��اده ب��ک �ه‌ن ،جیسیکا س��ه‌ب��اره‌ت به چێشتخانه‌که‌ی ده‌ڵێ :شوێنێکی گونجاوم دۆزی��وه‌ت �ه‌وه و ئێستا خه‌ریکی به‌ده‌ست هێنانی مۆڵه‌تی تایبه‌تیم بۆ دامه‌زراندنی و هه‌وڵ ده‌ده‌م تیمێکی تایبه‌ت و شاره‌زا بۆ ئه‌وه‌ی کاری تێدا بکه‌ن ،به‌اڵم پێش ئه‌وه پێشنیار ده‌نێرم بۆ ئه‌و که‌سانه‌ی بڕیاری مۆڵه‌تیان به ده‌سته بۆ ئ�ه‌وه‌ی له‌م کاره نوێیه یارمه‌تیم بده‌ن .
ڕه‌نگى شین ماندوبوون الى مرۆڤ ناهێڵێت زانایانى زانکۆى کالیفۆرنیاى ئه‌مه‌ریکا تاقیکردنه‌وه‌یه‌کیان له‌سه‌ر کاریگه‌رى هه‌ندێک ڕه‌نگ له‌سه‌ر مرۆڤ ئه‌نجامدا، ک�ه 16ک �ه‌س ل �ه‌و تاقیکردنه‌وه‌یه‌دا به‌شداربوون و ماوه‌ى مانگێکى خایاندو
هه‌موو ڕۆژیش به‌شداربووان بۆ ماوه‌ى 6.5کاتژمێر له‌ژێر گلۆپه‌کانى ڕه‌نگ شین داده‌نیشتن ،سه‌ره‌نجام ده‌رکه‌وت که ره‌نگى شین هه‌ستى ماندوبوونى الى ئه‌و به‌شداربووانه که‌م ک��رده‌وه و
فەیس بووک لە یەک کاتژمێر ٩٠٠ھەزار دۆالر قازانج دەکات بەپێی توێژینەوەیک کە دەربارەی پێگەی کۆمەالیەتی فەیس بووک ئەنجامدراوە ,دەرکەوتووە ئەو پێگە کۆمەالیەتییە لە ماوەی یەک کاتژمێر نزیکەی ٩٠٠ھەزار دۆالر قازانج دەکات .. داھاتی ساڵی ٢٠١٣فەیس بووک گەیشتە نزیکە ٧ملیار و ٩٠٠ ملیۆن دۆالر بەو پێیەش ئەگەر داھاتەکەی بەسەر رۆژەکانی ساڵ دابەش بکەین ئەوا بەم شێوەیە دەبێت ساڵ ١٢مانگ ٥٤ ،ھەفتە ٣٦٥ ,رۆژ ٨٧٦٠ ,کاتژمێرە ٥٢٥٦٠٠ ,خولەکە ٣١ ,ملیۆن ٥٣٦ھەزار چرکەیە. ئەگەر ھاتوو داھاتەکەش بەسەر ئەو ژمارانە دابەش بکەین ئەوا بەم شێوەیە دەبێت ,لە مانگێک ٦٥٨ملیۆن دۆالر بووە ,لە ھەفتەیەکدا ١٤٦ملیۆن دۆالر ,لەرۆژێکدا ٢١.٦ ملیۆن دۆالر بووە ,و لە کاتژمێرێک ٩٠٠ھەزار دۆالر بووە و لەخولەکێک ١٥٠ھەزار دۆالر بووە.
RebaziAzadi@Gmail.com
ناونیشان :هەرێمی کوردستان سلێمانی -گردی ڕیعایه -گەڕەکی - 115کۆاڵنی - 7دەرگای 6
به‌شداربووانیش له‌و ماوه‌یه‌دا هه‌ستیان ب �ه زی��ن��دووی��ی ده‌ک���ردو ئ���اره‌زووى خه‌وتنیان نه‌بوو .هه‌روه‌ها هه‌ستى بیستنیش الی��ان باشتر ب��وو له‌چاو ماوه‌کانى رابردوودا .
که‌ى گورچیل ه به‌رد دروست ده‌کات؟ به‌ردی گورچیل ه نه‌خۆشیه‌کی باوه ل ه زانستی پزیشکیدا. ئاوی کانزایی ب ه رێژه‌ی فراوان و بواری ژه‌نه‌تیکی و که‌می خواردنه‌وی ئاو ل ه هۆکاره‌کانی دروس��ت بوونی به‌ردی گورچیله‌ن. به‌ردی گورچیل ه ده‌گات ه میزڵدان و له‌وێشه‌و‌ه ده‌رده‌چێته‌و‌ه ده‌ره‌وه. ئ �ه‌وه‌ی ده‌بێـت ه هۆی ئ��ازار جوڵه‌ی به‌رد و گیربوونی و کۆ بوونه‌وه‌ی میز‌ه ل ه پشتیه‌وه‌ی. به‌ردی گورچیل ه ب ه گشتی له‌ناو نه‌خۆشه‌کانی گورچیله‌دا هه‌موو 3 س��اڵ جارێک دروس��ت ده‌بێت و له هه‌ندێک گورچیه‌له‌شد هه‌موو ساڵێک دروست ده‌بێت. جوڵه‌ی به‌رد ده‌بێت ه هۆی ئازار
ل ه الته‌نیشته‌کانداو ڕه‌نگ ه ئه‌م ئازار بگوازرێته‌و‌ه بۆ ناوچه‌ی ران و خواره‌وه‌ی سک یان ببێت ه هۆی ژان ه سه‌ر. ئه‌وه‌ی نه‌خۆش تووشی ترس و گومان ده‌ک��ات گۆڕینی ره‌نگی میز‌ه بۆ ڕه‌نگی سوور و دووباره ب��وون�ه‌وه‌ی میز و په‌ل ه ک��ردن له میز کردندا و سووتانه‌وه‌یه .بوونی خوێنی زۆر و هه‌وکردن ل ه پشکنیندا نیشانه‌ی بوونی به‌رده.
گ��ەن��ج��ان دای��ن��ەم��ۆى ه��ەم��وو گۆڕانکارێکن ،بۆیە گرنگە لەم قۆناغەى هەرێمى کوردستان الوان ئەرک و بەرپرسیارێتیان پێبدرێت ب��ۆ ئ���ەوەى ه��ەرێ��م ب��گ��وازن��ەوە بۆ قۆناغێکى بەرەو پێشتر .لە ڕابردوودا گەنجانى هەرێمى کوردستان ڕۆڵێکى کاریگەریان بینى لە شۆڕەشە یەک لە دوایەکەکانى کوردستاندا تا ئەو کاتەى کە شۆڕشى گەلەکەمانیان گەیاندە ئامانج و لەو پێناوەشدا س���ەدان گ��ەن��ج ڕووب�����ەڕوى پەتى سێدارە و زیندانیە ترسناکەکانى ڕژێمى لەناوچووى بەعس بونەوە ئەو ڕژێمە دڕندەیە نەیتوانى کۆڵ بە گەنجان بدات و هەزاران گەنج ڕوویان لە شاخەکانى کوردستان کرد بۆ ئازاد کردنى کوردستان و هەرێمى کوردستانیان کردە خاوەن پەرلەمان و حکومەت و ئازادکردنى لە دەست بێگانە ب��ە ه��اوک��ارى توێژەکانى ت��ر ،بۆیە ناکرێت ل��ەم قۆناغەدا گەنجان فەرامۆش بکرێن و سود لە تواناکانیان وەرنەگیرێت. گەرچى کابینەى هەشتەم ڕوونیە کە لە چەند وەزارەت وەزارەت پێک دێت ،بەاڵم دەکرێت پشکێکى گونجاو دابنرێت بۆ گەنجان لە ئەنجومەنى وەزی���ران ،گرنگە کە بەشدارى بە گەنجان بکرێت لە بەرێوەبردنى حکومەت و گەنجان بگەیەنرێنە ناوەندەکانى ب��ڕی��ار ،چ��ۆن حزبە سیاسییەکان لە کاتى بانگەشەى هەڵبژاردندا لە کارنامەکانیاندا بە گرنگیەوە باسیان لە گەنجان دەکرد و ژمارەیەک لە کاندیدەکانیان لە گەنجان پێکهاتبوو ئێستاش کاتى ئەوەیە بەڵێنەکانیان بکەن بە کردار. ن��اردن��ى گەنجان بۆ ن��او کایە گرنگەکانى حکومەت لە ئەستۆى حزبە سیاسییەکاندایە بۆ ئەوەى ئ��ەو ت��وێ��ژەش ب��ەش��دار بێت لە ح��ک��وم��ڕان��ى واڵت����دا .ئ����ەوەى لە هەرێمى کوردستاندا دەبینرێت مایەى خۆشبەختییە کە ژمارەیەک لە گەنجان لە ناو حزبە سیاسى و ڕێکخراوەکاندا دەور و ڕۆڵى خۆیان هەیە و ژمارەیەکى زۆریش لە گەنجان لە زانکۆ و پەیمانگەکان خزمەت بە کۆمەڵگە دەکەن ،بۆ زیاتر گرنگى دان بە گەنجان و پێکەیاندنیان بۆ بەڕێوەبردن ،پێویستە پەیمانگاى پێگەیاندنى گەنجان بکرێتەوە تا لە داه��ات��وودا ئەو کارانەى کە پێیان دەسپێردرێت بۆ بەرێوەبردنى هەر ناوەندێک لە کۆمەڵگەدا سودبەخش بێت و دەورى کاریگەرى ببینن. ئێستاش کاتێتى کابینەى نوێى حکومەتى هەرێمى کوردستان ڕێژەیەکى باش دابنرێت بۆ گەنجان لە ئەنجومەنى وەزیران و بەڕێوەبردنى وەزارەت���ەک���ان ت��ا ل��ەو ڕێگەیەوە هەرێمى کوردستان بگوازنەوە بۆ قۆناغێکى تر لە پێشکەوتن و بەرەو پێشەوە چون.