مــــورســـى و مـــوبـــارەک پــێــکـــەوە دادگــایـى دەکــرێـــن
www.jamawarnews.com
هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
ل4
ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین سێشەممة /29ڕێبه‌ندان 2713/کوردی
کوردەکان نایانەوێت ببەنە بەشێک لە نیشتمانى عەرەب
2014/02/18زایینی
ساڵی 32
میسى دەکرێتە فیلم
ل5 8الپەڕە
ژماره784 :
1 ل7
www.jamawarnews.com
وەزیرێکى پێشووى عێراق:
مالیکى ناتوانێت بوودجەى هەرێم ببڕێت
به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود پێشوازیى له باڵوێزى کۆمارى ئیسالمى ئێران ده‌کات تایبەت بە ~
به‌رواری 2014/2/17به‌ڕێز م��ح �ه‌م �ه‌دى ح��اج��ى مه‌حمود ل��ه‌ب��اره‌گ��اى ت��ای��ب�ه‌ت��ى خ��ۆى له‌شارى سلێمانى ،پێشوازیکرد ل ه حه‌سه‌ن دانایی فه‌ڕ باڵوێزى کۆمارى ئیسالمى ئێران له‌عێراق و کونسوڵى کۆمارى ئیسالمى ئێران له سلێمانى وه‌فدێکى هاوڕێى . له دیدارێکدا به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود باسى له دواین پێشهات و رووداوه سیاسى و ئابوورییه‌کانى ناوچه‌که‌و عێراق و هه‌رێمى کوردستان کردو تیشکى خسته سه‌ر ئه‌و گۆڕانکاریانه‌ى روویانداوه‌و له‌و رووه‌وه بۆچوونى خۆى خسته‌روو.به‌تایبه‌تى ئه‌و گ��رژى و ئاڵۆزیانه‌ى عێراق و ناوچه‌که‌ى گرتۆته‌وه ،هه‌وه‌ها دواکه‌وتنى پێکهێنانى حکومه‌تى ن��وێ��ى ه�ه‌ێ��م��ى ک��وردس��ت��ان و هۆکارو له‌مپه‌ره‌کانى ب �ه‌رده‌م پێکهێنانى حکومه‌ت و سازشى الی �ه‌ن �ه‌س��ی��ای �ه‌ک��ان گفتوگۆى له‌باره‌وه کرا .
له به‌شێکى ت��رى دی��داره‌ک �ه‌دا به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود تیشکى خسته س �ه‌ر په‌یوه‌ندی ه م��ێ��ژووی��ی�ه‌ک��ان��ى ن��ێ��وان هه‌رێمى کوردستان و کۆمارى ئیسالمى ئێران و هاوکارى و پشتیوانییه‌کانى ئه‌و واڵت�هى بۆ هاواڵتیانى دانیشتووى ه �ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ل��ه رۆژ‌ه سه‌خته‌کانى خ�ه‌ب��ات��ی��ان دژ ب ه رژێ��م��ى دی��ک��ت��ات��ۆرى ل�ه‌ن��اوچ��ووى به‌عس و به‌هاناوه‌چوونیان له رۆژ‌ه
ره‌شه‌کانى ئه‌نفال و کیمیاباران و کۆڕه‌و‌ه مه‌زنه‌که‌ى به‌هارى 1991ى هه‌رێمى کوردستان وه‌ک نموونه‌ى ئه‌و هاوکارییانه‌ى کۆمارى ئیسالمى ئ��ێ��ران پێشکه‌شى گه‌لى ک��وردى کردوو‌ه خسته‌روو .ئاماژه‌شیدا به‌و په‌یوه‌ندیه ئابوورى و بازرگانیه‌ى که‌ئێستا هه‌رێمى کوردستان له‌گه‌ڵ کۆمارى ئیسالمى ئێراندا هه‌یه‌تى م �ه‌رزه‌ک��ان��ى ب���ه‌ڕوى کوردستاندا ک��ردۆت��ه‌وه ،ه��ه‌ر ل��ه‌و دی���داره‌دا
ب���اس ل��ه‌پ��ه‌ی��وه‌ن��دى ن��ێ��وان هه‌رێمى کوردستان و کۆمارى ئ��ی��س�لام��ى ئ��ێ��ران ک���رای���ه‌وه‌و ته‌ئکید ل �ه‌س �ه‌ر ب��ه‌رده‌وام��ى ئ��ه‌و پ�ه‌ی��وه‌ن��دی��ان�ه‌و ه �ه‌وڵ��دان ب��ۆ به‌هێزکردنى په‌یوه‌ندیی ه سیاسى و ئابوورى و فه‌رهه‌نگى و که‌لتوورییه‌کانى نێوان هه‌رێم وک���ۆم���ارى ئ��ی��س�لام��ى ئ��ێ��ران کرایه‌و‌ه له‌پێناو خزمه‌تکردن ب ه دانیشتوانه‌کانیان.
خالید عەلوانى ،ئەندامى لیستى عێراقییە:
سوپاى عێراق سیاسەتەکانى مالیکى جێبەجێ دەکات تایبەت بە ~
خ��ال��ی��د ع��ەل��وان��ى ،ئ��ەن��دام��ى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لە لیستى عێراقییە لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « خوازیارین حکومەتى هەرێم لە پشکى ب��وودج��ەى ع��ێ��راق بەشى
خۆى وەربگرێت ،چونکە برایانى کورد لە پ��رۆس��ەى سیاسى عێراقدا جێگا دەستیان دیارە بەجدى بەشدار بوون و هەڵوێستەکانیان لەگەڵ حکومەتى فیدراڵدا ڕاستگۆیانەیە». ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات «سااڵنە حکومەتى عێراق کێشە دروست دەکات لەسەر بوودجە».
خالید ع��ەل��وان��ى ،ب��ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د ه��ەم��وو ساڵێک ل��ە کاتى خوێندنەوەى پ��رۆژە یاساى بوودجە ڕووبەڕوى کۆمەڵێک کێشە دەبینەوە کە حکومەتى عێراق لەسەر بوودجەى هەرێم و وەزارەتەکان دروستیان دەکات. ئێمە خوازیارى ئەوە بووین تەوافوق لە نێوان کوتلە سیاسیەکاندا بکرێت لە
سەر بوودجەى هەرێمى کوردستان و وەک سااڵنى ڕابردوو پەسەند بکرێ، بەاڵم حکومەت لە هەموو ساڵێکدا قەیران دروست دەکات. ناوبراو وتیشى کاتێک قەیرانێک دروست دەکرێت حکومەت چارەسەرى ن��اک��ات ،بەڵکو هەڵدەستێت بە دروستکردنى قەیرانێکى تر.
ئـــۆتـــۆمـــۆبــیـــل دەهـــێـــنـــرێـــت بـــۆ مـــامـــۆســـتـــایـــان تایبەت بە ~
بەرپرسێکى یەکێتى مامۆستایانى ک��وردس��ت��ان ڕاگ��ەی��ان��د «5ه���ەزار ئۆتۆمۆبیل لە ڕێگەى کۆمپانیاى جیهانەوە دەهێنین بۆ مامۆستایان». عەتا ئەحمەد ،جێگرى سەرۆکى یەکێتى مامۆستایانى کوردستان
ب��ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د ل��ەگ��ەڵ کۆمپانیاى جیهان سێ کۆبونەوەمان کردووە بۆ ئەوەى 5هەزار ئۆتۆمۆبیل بە قیستێکى مونیح بۆ مامۆستایان دابین بکەین ،ئەوەى تائێستا لەسەرى ڕێکەوتوین بانکە کە هى کۆمپانیاکەیە و ئ��ەو زی��ادەی��ەى کە دەخرێتە سەر ئۆتۆمۆبیلەکە لە %10ى ئەو پارەیەى کە
دەمێنێتەوە گەر مامۆستایەک لە %40ى پارکە بدات ئەو لە %60ى پارەکەى دەمێنێتەوە لە %10دەچێتە سەرى ئێستا لە هەوڵى ئەوەداین ئەو لە %10یە کەم بکەینەوە. ن���اوب���راو ئ���ەوەش���ى خ��س��ت��ەڕوو دەم��ان��ەوێ��ت ب��ۆ وەرگ��رت��ن��ى ئ��ەو ئۆتۆمۆبیالنە تاپۆى خانوى نەوێت،
ل3
مامۆستایان
چونکە بەشێکى خانویان نییە. ئ���ەو ب���ەرپ���رس���ەى یەکێتى م��ام��ۆس��ت��ای��ان وت��ی��ش��ی ج���ۆرى ئۆتۆمۆبیلەکان هەموویان لە جۆرى توێتان دەم��ان��ەوێ��ت ئۆتۆمۆبیلى هەرزانتریشى تێدابێت داواى یارسمان کردووە کە نرخەکەى هەرزانترە.
تایبەت بە ~
وەزی��رێ��ک��ى پ��ێ��ش��ووى ع��ێ��راق بە ~ ڕاگەیاند « لە ئێستادا بڕینى بوودجە هەرێم فشارێکى سیاسییە». نەرمین عوسمان ،وەزیرى پێشووى ژینگەى عێراق بە ~ ڕاگەیاند لە دەس��ت��وورى عێراقدا ڕێ��ژەی��ەک لە بوودجەى عێراق دانەنراوە بۆ هەرێمى کوردستان دەڵێت ب��وودج��ە بە پێى دانیشتوان دابەشدەکرێت ،لەبەرئەوە وەزارەتى پالندانان تائێستا سەرژمێرى ن��ەک��ردووە ڕێ��ژە دانیشتوان لە هیچ ناوچەیەکدا دیار نییە. کاتى خۆى نەتەوەیەکگرتووەکان ل��ەس��ەر ن���ەوت ب��ەرام��ب��ەر ب �ه‌خ��ۆراک سەرژمێرێکى کرد لەسەر ئەو بنەمایە کاتى خۆى لە %17ک��ە دان��اوە ،بەاڵم لە %13ى داوە بە هەرێمى کوردستان. بۆچى ؟ چونکە لە %4ى دەگەڕاندەوە بۆ ئەو خۆراکانەى کە لە بەغدا دەکڕا و دەن��ێ��ردرا ب��ۆ مەساریفى نەتەوە
یەکگرتووەکان ،ئێستا ئ��ەوان دەڵێن هەرێم لە %13ب��ووە دەبێت لە %13 وەربگرن. وتیشى مالیکى ناتوانێت بوودجەى هەرێم ببڕێت. ئ��ەو وەزی���رە ئ���ەوەى خستەڕوو مالیکى ئەو فشارانە لە سەر هەرێم دروست دەکات بۆ ڕاکێشانى هەموو دەنگەکانە تەنها شیعە نییە دژى بوودجەى هەرێم بێت سوننە زۆر پێى ناخۆشە ،سوننەى موتەتەڕیف هەیە زۆر دژى فیدراڵێتى ناوچەکەشە، لەبەرئەوە بۆ دەنگ کۆکردنەوەیە. نەرمین عوسمانى وتیشی کورد فشارى نێودەوڵەتى پێویستە بۆ ئەو دەوڵەتانەى کە هاوپەیمانى حکومەتى عێراقن و لۆبى دروست بکەن ئەمە لێى قبوڵ ناکرێت قوتى خەڵک ببڕدرێت ئ��ەوى تریشى گوتارى یەکگرتووى کوردە لە بەغداد ،گرنگە لۆبى لە ناو حزبە عەرەبیەکانى ناو پەرلەمان پەیدا بکەین. ل4
سەرۆکى لیژنەى ئەمنى لە ئه‌نجومه‌نی پارێزگاى کەرکوک:
بەرپرسانى ئۆپراسیۆنى دیجلە بەشدارى کۆبونەوەکانى لیژنەى ئەمنى کەرکوک ناکەن تایبەت بە ~
ئەحمەد عەسکەرى ،سەرۆکى ل��ی��ژن��ەى ئەمنى ل��ە ئه‌نجومه‌نی پارێزگاى ک��ەرک��وک لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە بۆ ئەوە دەکات « فراوانبونى کارەکانى ڕێکخراوە تێکدەره‌کان دەگەڕێتەوە بۆ گوێپێنەدان و الوازى ڕۆڵى سوپا لەو ناوچانەدا». ئەحمەد عەسکەرى ،سەرۆکى ل��ی��ژن��ەى ئ��ەم��ن��ى ل��ە ئه‌نجومه‌نی پارێزگاى کەرکوک بە ~ ڕاگەیاند تائێستا چەکدارانى داعش و قاعیدە نەیانتوانییەوە هیچ ناوچەیەکى
کەرکوک بە شێوەیەکى تەواو کۆنترۆڵ ب��ک��ەن ،ب��ەاڵم ب��ە ش��ێ��وەی��ەک ئەو چەکدارانە لە ناوچەکانى دوزخورماتوو و تکریت و زنجیرە چیاکانى حەمرین دەبینرێن و تا ڕادەیەکیش ناوچەى سڵێمان بەگیان کۆنترۆڵ ک��ردووە، بەاڵم تائێستا هیچ بەڵگەیەکى وا نییە کە نیازى ئەوەیان هەبێت کە بەرەو کەرکوک پێشەڕەوى بکەن. لەبارەى ئاوارە بونى دانیشتوانى ئەنبار بۆ ناوچەکانى کەرکوک ناوبراو وتیشى تائێستا لە نزیکەوە چاودێرى هاتنى ئەو خێزانانانەمان کردووە هیچ مەترسێکیان بۆ کەرکوک دروست نەکردووە. ل
3
پەرلەمان بڕیار دەدات بیمەى بێکارى بە دەرچوانى دانەمەزراو بدرێت تایبەت بە ~
وتەبێژى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى حکومەتى هەرێمى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند وەک وەزارەتى کاروبارى کۆمەاڵیەتى پێمانباشە بیمەى بێکارى بدرێت بەو دەرچوانەى کە دانەمەزراون ،چونکە لە سااڵنى ڕاب���ردوو پرۆسەیەکى سەرکەتوو بووە.
ع��ەب��اس ئ���ەک���رەم ،وت��ەب��ێ��ژى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى ئ��ەوەى خستەڕوو هێشتا یەکالى نەبووەتەوە کە لە بوودجەى 2014 بیمەى بێکارى دەدرێت بە دەرچوانى دانەمەزراوى زانکۆ و پەیمانگاکان پێدانى بیمەى بێکارى پەرلەمانى کوردستان بڕیارى لەسەر دەدات ئەو بیمەیە بدرێت یان نەدرێت.
ل2
2
هه‌واڵ و ڕاپۆرت
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
www.jamawarnews.com
بـه‌ڕێـز مـحـه‌مــه‌دى حـاجـى مـه‌حـمـود ســه‌ردانى هـەڵـەبـجـەى شــه‌هـیـدی کـرد ئا~ :
بە ڕێز محەمەدى حاجى مەحمود لە سەردانێکیدا بۆ شارى هەڵەبجە هەریەکە لە مەڵبەندى هەڵەبجەى حزبى سۆسیالیست و مەڵبەندى 9ى شارەزوورى یەکێتى و زانکۆى هەڵەبجەى بەسەر کردەوە. هه‌نگاوه‌کان خێراتر و باشتر بکرێن بۆ به‌پارێزگا کردنى هه‌ڵه‌بجه ب�����ەروارى 2014/2/16بەڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود سه‌ردانى هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هیدى مه‌ڵبه‌ندى ح��زب��ى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستانى کرد و له‌الیه‌ن هه‌ڤااڵن نه‌وزاد عه‌بدولقادر ،ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى و س��ۆران حه‌سه‌ن، ب �ه‌رپ��رس��ى مه‌ڵبه‌ند و ژم��اره‌ی��ه‌ک له‌ئه‌ندامانى مهڵبهندهوه به‌گه‌رمى پێشوازى لێکرا. ل ه دیدارێکدا به‌ڕێز محه‌مه‌دى جاجى مه‌حمود دواى پیرۆزباى ده‌ست به‌کاربونى به‌رپرسى نوێى مه‌ڵبه‌ند له‌چوارچێوه‌ى گۆڕانکارى وچاکسازى ل ه ده‌زگ��او ئۆرگان ومه‌ڵبه‌نده‌کان ،هیواى خواست سه‌رکه‌وتوو بێت له‌کاره‌کانیدا و درێژه‌پێده‌رى کاره‌کانى پێشوو بێت له‌پێناو خوزمه‌تکردن به‌کادرو ئه‌ندام والیه‌نگرانى حزب و جه‌ماوه‌رى ناوچه‌که. ووت��ی��ش��ی :ب �ه‌م �ه‌ب �ه‌س��ت��ى چ��اک��س��ازى و گ��ۆڕان��ک��ارى دواى ه�ه‌ڵ��س�ه‌ن��گ��ان��دن و لێکۆڵینه‌وه بڕیارى چه‌ند گۆڕانکاریه‌کى گرنگ و ب�ه‌رچ��او درا بۆ ن��وێ بونه‌وه‌و چاکسازى و گۆڕانکارى له شێواز و باشکردنى ده‌زگا و ئۆرگانه‌کانى حزب له‌سه‌رجه‌م بواره‌کاندا له‌سه‌ر هه‌ردوو ستونى چه‌ندێتى و چۆنێتى. ه��ه‌روه‌ه��ا ب�ه‌ڕێ��زی��ان ستایشى ئ �ه‌و ه �ه‌واڵن �هى ک��رد ک ه ل ه پێناو خزمه‌تکردن ب ه ش��ارى هه‌ڵه‌بجه و ئ��اوه‌دان��ک��ردن �ه‌وه‌و جوانکردنى شاره‌ک ه و ب�ه‌رزک��ردن�ه‌وه‌ى ئاستى ب��ژێ��وى ه��اواڵت��ی��ان و که‌سوکارى س�ه‌رب�ه‌رزى قوربانیانى کیماباران ده‌درێ��ت،ئ��ام��اژه‌ى به‌پارێزگابوونى ئ �ه‌و ش��ار‌ه ک��ردو به‌مافى ره‌واى زان��ى له‌به‌رامبه‌ر ئ �ه‌و قوربانى و زیانانه‌ى له‌سه‌ر ده‌ستى رژێمى به‌عس روب��ه‌روى ئه‌وشار‌ه بۆته‌وه به‌پێویستیشى زان��ى هه‌نگاوه‌کان خێراتر و باشتر بکرێن بۆ به‌پارێزگا کردنى هه‌ڵه‌بجه‌و هه‌وه‌ها حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان خزمه‌تکردن و جێبه‌جێکردنى پ���رۆژه‌ى زۆرت��ر
بۆته‌واوى دانیشتوانى ئه‌و ناوچه‌ی ه ئه‌نجام ب��دات ک ه به‌قاره‌مانێتى و به‌رخودان و قوربانبانى کیمیاباران ناویان ل ه مێژووى کورددا تۆمارکراوه. به‌رێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود ه��ی��واش��ى خ��واس��ت م�ه‌ڵ��ب�ه‌ن��دى هه‌ڵه‌بجه زیاتر کارو چاالکییه‌کانى له‌سنوره‌که‌دا پێش بخات له‌پێناو زیاتر به‌ره‌و پیشبردن و پته‌وکردنى ری��زه‌ک��ان��ى ح��زب��ى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان و خزمه‌تى زی��ات��رى ج��ه‌م��اوه‌رى کوردستان، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش پشتیوانى و هاوکارى خۆى دووپاتکرده‌وه. الیه‌نه‌سیاسیه‌کان سازش بکه‌ن وبگه‌نه ڕێکه‌وتن و به‌رژه‌وه‌ندى گشتى بخه‌نه پێش به‌رژه‌وه‌نیه تایبه‌تیه‌کانیانه‌وه ب���ەروارى 2014/2/16به‌ڕێز م��ح �ه‌م �ه‌دى ح��اج��ى م�ه‌ح��م��ود به یاوه‌رى هه‌ڤااڵن نه‌وزاد عه‌بدولقادر، ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى و سۆران حه‌سه‌ن ،به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندو ژماره‌یه‌ک له‌ئه‌ندامانى مه‌ڵبه‌ندى هه‌ڵه‌بجه‌ى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ،سه‌ردانى مه‌ڵبه‌ندى 9یه‌کێتى نیشتیمانى کوردستانى کردو له‌الیه‌ن جه‌میل ه�ه‌ورام��ى به‌رپرسى مهڵبهندهوه پێشوازى لێکرا. له دیدارێکدا به‌ڕێز محه‌مه‌دى ح��اج��ى م�ه‌ح��م��ود پ��ی��رۆزب��ای��ى له جه‌میل ه �ه‌ورام��ى ک��رد به‌بۆنه‌ى ده‌ستبه‌کاربوونى وه‌ک به‌رپرسى
مه‌ڵبه‌ندى 9یه‌کێتى نیشتیمانى ک��وردس��ت��ان و ه��ی��واى خ��واس��ت سه‌رکه‌وتوو بێت له ئه‌رکه‌کانیدا. له دیداره‌که‌دا به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود باسى له دۆخى سیاسى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان و عێراق و ناوچه‌که ک��ردو ئاماژه‌ى کرد به‌و ئاڵوزى پشێویه‌ى روبه‌روى چه‌ند پارێزگایه‌کى عێراق بۆته‌وه ،ه���ه‌روه‌ه���ا چ��اره‌س��ه‌ر نه‌کردنى کێشه‌کانى نێوان هه‌ولێرو به‌غدا که گاریگه‌رى خراپى دروستکردووه ل���ه‌س���ه‌ر ره‌وش������ى س��ی��اس��ى و ئابوورى هه‌رێمى کوردستان ،له‌و ب��اره‌ی �ه‌وه به‌ڕێزیان هۆکارى ئه‌و کێشانه‌ى گه‌ڕانده‌وه به‌کارنه‌کردن به ده‌س��ت��وورو رێککه‌وتننامه‌کان و له‌به‌رچاونه‌گرتنى شه‌راکه‌تى راسته‌قینه له‌پرۆسه‌ى سیاسى و حکومرانى عێراقدا ،به‌پێویستیشى زان����ى ت������ه‌واوى ه��ێ��زو الی��ه‌ن��ه سیاسییه‌کان کێشه‌کانیان بخه‌نه س��ه‌ر م��ێ��زى گفتوگۆو له‌ڕێگه‌ى دیالۆگى بنیاتنه‌ره‌وه هه‌وڵى کۆتایى هێنان به‌و کێشانه بده‌ن که دواجار گه‌ل و هاواڵتیانى عێراقى فیدراڵ لێى زه‌ره‌رمه‌ند ده‌بێت ،ته‌ئکیدیشى له زه‌روره‌تى یه‌کڕیزى و ته‌بایى نێو ماڵى کوردى کرده‌وه. له‌به‌شێکى ترى دیداره‌که‌دا به‌رێز محمه‌دى حاجى مه‌حود تیشکى خسته سه‌ر ره‌وشى سیاسى ئێستاى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان به‌تایبه‌تى پ��رس��ى پێکهێناى حکومه‌تى
نوێى هه‌رێم که‌نزیکه‌ى 5مانگ ه کۆتاى به‌هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مان هاتووه ،ب�ه‌اڵم تائێستا حکومه‌ت پێکنه‌هاتووه ب �ه‌م �ه‌ش هه‌رێمى کوردستان به‌ره‌وشێکى سیاسى ئاڵۆزدا تێده‌په‌ڕێت و جه‌ماوه‌رى کوردستان له‌چاوه‌روانى پێکهێناى حکومه‌تدان ،به‌پێویستیشى زانى الیه‌نه‌سیاسیه‌کان س��ازش بکه‌ن وبگه‌نه ڕێکه‌وتن و ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دى گشتى بخه‌نه پێش به‌رژه‌وه‌نیه تایبه‌تیه‌کانیانه‌وه . ه��ه‌ر ل��ه‌و دی�����داره‌دا ب��اس له هه‌نگاوه‌کانى حکومه‌تى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان ک���را ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت له ناوچه‌ى شاره‌زوورو شارى هه‌ڵه‌بجه و به‌ڕێزیان ته‌ئکیدى ک��رده‌وه له پێویستى جێبه‌جێکردنى ت�ه‌واوى داواو داخوازییه‌کانى هاواڵتیان له‌الیه‌ن دامو ده‌زگاکانى حکومه‌تى هه‌رێمه‌وه ،جه‌ختیشى ک��رده‌وه له زه‌روریه‌تى هه‌ماهه‌نگى و هاوکارى نێوان هێزو الیه‌نه سیاسیه‌کانى ناوچه‌که‌و رێکخراوه‌کانى کۆمه‌ڵگه‌ى م �ه‌ده‌ن��ى و ده‌زگ���ا حکومییه‌کان له‌پێناو خزمه‌تکردن به جه‌ماوه‌رى ناوچه‌که. بەڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود ڕۆڵى مامۆستایانى هه‌رێمى کوردستانى به‌رز نرخاند به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود ه �ه‌رل �ه‌درێ��ژه‌ى سه‌ردانه‌که‌یدا بۆ هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید ب �ه ی���اوه‌رى ه��ه‌ڤ��ااڵن ن����ه‌وزاد ع�ه‌ب��دول��ق��ادر،
ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى و سۆران حه‌سه‌ن ،به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندو ژماره‌یه‌ک له‌ئه‌ندامانى مه‌ڵبه‌ندى هه‌ڵه‌بجه‌ى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ،سه‌ردانى سه‌رۆکایه‌تى زانکۆى هه‌ڵه‌بجه‌ى ک��ردوو له‌الیه‌ن «دکتۆر خه‌سره‌و ع��ه‌ب��دواڵ « س��ه‌رۆک��ى زان��ک��ۆ و یاریده‌ده‌رى س�ه‌رۆک و ژماره‌یه‌ک له‌مامۆستایان به‌گه‌رمى پێشوازى کرا . له دیدارێکدا به‌ڕێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود دواى پیرۆزبایى تێپه‌ربونى سێ ساڵه‌ى دامه‌زراندنى زان��ک��ۆى هه‌ڵه‌بجه ،ب��اس��ى له هه‌لومه‌رجى ناوچه‌که ک��ردو ئه‌و شیکرده‌وه به‌ره‌وپێشچوونانه‌ى که‌هه‌رێمى کوردستان له گشت ب��واره‌ک��ان به‌تایبه‌ت ل �ه ب��وارى خوێندنى بااڵو توێژینه‌وه‌ىزانستیه‌وه ب �ه‌خ��ۆی �ه‌وه بینیویه‌تى ب��ۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش رۆڵ��ى مامۆستایانى له‌بواره‌که‌دا به‌رز نرخاند. ه��ه‌ر ل��ه‌و دی�����داره‌دا ب��اس له گۆڕانکارییه‌کانى بوارى سیسته‌مى خوێندنى ب��ااڵ ک��را ل �ه هه‌رێمى کوردستان و ئاماژه به‌و هه‌نگاوانه کرا که له‌چه‌ند ساڵى راب��ردوو بۆ زیاتر گه‌شه‌پێدان و پێشخستنى ئاستى زان��س��ت ن���راوه له‌رێگاى ت��وان��اس��ازى و ن��اردن �ه ده‌ره‌وه‌ى ک �ه‌س��ان��ى ب �ه‌ت��وان��ا ب��ۆ خوێندن وبه‌ده‌ستهێنانى بروانامه‌ى زانستى له‌سه‌رجه‌م بواره‌کاندا و گرنگى ئه‌و هه‌نگاوانه‌ش بۆ زیاتر پێشخستنى کۆمه‌ڵگه باسى لێوه‌کرا. ه��ه‌روه‌ه��ا ب �ه‌ڕێ��ز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود رۆڵى مامۆستایانى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان و ده‌ڤ��ه‌رى ش������اره‌زوورى ل��ه خزمه‌تکردنى خوێندکاران و پ��ه‌روه‌رده‌ک��ردن و فێرکردنیان و گه‌یاندنى زانست ورۆشنبیرى سه‌رده‌م و کردنه‌وه‌ى زانکۆ له‌هه‌ڵه‌بجه ب �ه‌رز نرخاندو هیواى خواست ب��ه‌رده‌وام بن له‌و ئه‌رکه پیرۆزه‌یان و باشترو زیاتر ئاستى فێرکردن و پ���ه‌روه‌رده له ناوچه‌کانیان پێش بخه‌ن و پشتیوانى خۆشى بۆ دووپاتکردنه‌وه. الى خۆشیانه‌وه ئه‌و مامۆستایانه س��وپ��اس��ى ئ���ه‌و س��ه‌ردان��ه‌ک��هى به‌رێزیانکرد و ته‌ئکیدیان کرده‌وه که‌هه‌وڵ و تواناکانیان ب��ه‌رده‌وام ده‌ب��ێ��ت ب��ۆ خزمه‌تکردنیان له به‌ره‌وپێشچوونى ب��وارى زانست ومه‌عریفه له هه‌رێمى کوردستان له‌پێناو دروستکردنى گۆمه‌ڵگه‌یه‌کى مه‌ده‌نى مۆدێرن .
کورت ه هه‌واڵ یەدەگی نەوتی کێڵگەی کوردەمیر بە یەک ملیار بەرمیل دەخەمڵێنرێ
رۆژن����ام����ەی وۆڵ ستریت ج��ۆرن��اڵ ب�ڵ�اوک���راوه‌ت���ەوە ،کە هەڵسەنگاندنە سەربەخۆکان لە کێڵگەی کوردەمیر لە ئەنجامی هەڵکەندنی بیری کوردەمیر3 وەک خۆی ماونەتەوە نەگۆڕاوە. دوایین هەڵسەنگاندنەکانی یەدەگی نەوتی ئەو کێڵگەیە بە 750ملیۆن بەرمیل نەوت خەمڵێنراوە
سه‌رکرده‌کانی داعش فیدائییه‌کانی سه‌دامن
م��ون��ا ع �ه‌م��ی��ری ،ئ�ه‌ن��دام��ی پارێزگای دیال ه ڕایگەیاند :به‌شێکی زۆر ل� ه س�ه‌رک��رده‌ک��ان��ی گروپی چ��ه‌ک��داری «داع����ش» س��ه‌ر به رێکخراوی تیرۆریستیی قاعیده، ل ه فیدائییه‌کانی پێشووی سه‌دام «حسێن» نن.
حکومه‌تی هاوبه‌ش ل ه لوبنان پێکهات
حکوومەتێکی هاوبەش لە ن��ێ��وان حزبوڵاڵی لوبنانی و هەروەها بزووتنەوەی 14ی ئازار ک��ە س��ەر ب��ە سەعد حەریری سەرۆک وەزی���ران���ی پ��ێ��ش��ووی ئەو واڵت��ەوەی��ە پێکهات کە تەمام سەالم سەرۆکایەتی دەکات
ئه‌خزه‌ر ئیبراهیمى داواى لێبوردنى له گه‌لى سوریا دەکات
وتەبێژى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى:
پەرلەمان بڕیار دەدات بیمەى بێکارى بە دەرچوانى دانەمەزراو بدرێت
ئا :خەندە کەمال
وتەبێژى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى حکومەتى هەرێمى ک����وردس����ت����ان ب����ە ~ ڕاگەیاند وەک وەزارەتى کاروبارى کۆمەاڵیەتى پێمانباشە بیمەى بێکارى بدرێت بەو دەرچوانەى کە دان��ەم��ەزراون ،چونکە لە سااڵنى
ڕاب��ردوو پرۆسەیه‌کى سەرکەتوو بووە. پێدانى بیمەى بێکارى یەکالى نەبووەتەوە ع��ەب��اس ئ��ەک��رەم ،وتەبێژى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى ئ��ەوەى خستەڕوو هێشتا یەکالى ن��ەب��ووەت��ەوە ک��ە ل��ە ب��وودج��ەى 2014بیمەى بێکارى دەدرێ��ت بە
دەرچوانى دان��ەم��ەزراوى زانکۆ و پەیمانگاکان پێدانى بیمەى بێکارى پەرلەمانى ک��وردس��ت��ان بڕیارى لەسەر دەدات ئەو بیمەیە بدرێت یان نەدرێت. ل����ەب����ارەى ف��ەرم��ان��ب��ەران��ى کۆمیسیۆن بۆ هەڵبژاردنەکانى داه��ات��وو ع��ەب��اس ئ��ەک��رەم وتى کۆمیسیۆنى ب��ااڵى سەربەخۆى
ه���ەڵ���ب���ژاردن���ەک���ان داوای���ەک���ى ئاراستەى وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى کردووە بۆ ئەو ناوانەى کە الى ئێمە تۆمار کراون و بێکارن و ئێمەش گشتاندنمان بۆ کردووە. سااڵنە بیمەى بێکارى بدرێت بە دەرچوە دانەمەزراوەکان سەالم عەبدولکەریم ،دەرچووى زان��ک��ۆ ب��ە ~ ڕاگەیاند
گرنگە س��ااڵن��ە بیمەى بێکارى بدرێت بە دەرچوانى دانەمەزراوى زانکۆ و پەیمانگەکان بۆ ئەوەى ئەو دەرچوانە بتوانن کەمێک لە پێداویستیەکانیان بەو بڕە پارەیە پڕ بکەنەوە. ناوبراو وتیشى پێویسته ئەو بیمەیە بڕەکەى زی��اد بکرێت بۆ ئەوەى لەگەڵ بازڕدا بگونجێت.
ل ه جنێڤ ئه‌خزه‌ر ئیبراهیمی نێرده‌ى نێوده‌وڵه‌تی هاوبه‌ش ب��ۆ س��ووری��ا ل� ه کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانیدا پاش کۆتایی هاتنی دووه‌مین خولی وتووێژه‌کانی نێوان ه��ه‌ردوو شاندی رژێ��م و ئۆپۆزسیۆن داواى لێبوردنی ل�� ه گ �ه‌ل��ى س��ووری��ا ک���رد ک ه وتووێژه‌کان هیچ پێشکه‌وتنێکی ئه‌وتۆیان به‌خۆو‌ه نه‌بینی.
دیدار
www.jamawarnews.com
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
سەرۆکى لیژنەى ئەمنى لە ئه‌نجومه‌نی پارێزگاى کەرکوک:
3
بەرپرسانى ئۆپراسیۆنى دیجلە بەشدارى کۆبونەوەکانى لیژنەى ئەمنى کەرکوک ناکەن
دیمانە~ :
سەرچاوەى مەترسی و کردەوە تێکدەرانەکان لە ناوچەکانى ڕۆژئاواى کەرکوک و حەویجە و ڕیازوە سەر دەردەهێنن №
*ڕێوشوێنەکانتان چۆنە بۆ ڕووبەڕوبونەوەى داعش لە پارێزگاى کەرکوک؟ هەرچەندە تائێستا چەکداران داعش و قاعیدە نەیانتوانییەوە هیچ ناوچەیەکى کەرکوک بە شێوەیەکى ت��ەواو کۆنترۆڵ بکەن ،ب��ەاڵم بە ش��ێ��وەی��ەک ئ���ەو چ��ەک��داران��ە لە ناوچەکانى دوزخورماتوو و تکریت و زنجیرە چیاکانى حەمرین دەبینرێن و تا ڕادەیەکیش ناوچەى سلێمان بەگیان کۆنترۆڵ ک���ردووە ،بەاڵم
کە بەرەو کەرکوک هاتبن تائێستا هیچ بەڵگەیەکى وا نییە کە نیازى ئ��ەوەی��ان هەبێت ب��ەرەو کەرکوک پێشەڕەوى بکەن ،بەاڵم ناوبەناو کارى تێکدەران لێرە و لەوێ ئەنجام دەدەن. *ئەو چەکدارانە ویستویانە بە هێزێکى 100کەسییەوە ناوچەى ڕیاز کۆنترۆڵ بکەن ئەمە مەترسى بۆ سەر کەرکوک و دەوروبەرى دروست ناکات؟ سوپاى عێراق لەو ناوچانەدا
بااڵ دەستن باس لەوە دەکەن کە توانیویانە هەوڵەکانیان پوچەڵ بکەنەوە. *ئێوە داع��ش بە کێ دەزان��ن بە ژمارەیەکى زۆرەوە بە چەکەوە پەالمار دەدەن؟ ئ��ەوان��ە کۆمەڵێک گ��روپ��ن کە بەیەکەوە ک��ار دەک��ەن و بریتین ل��ە گ��روپ��ە تیرۆریستییەکانى دەوڵ���ەت���ى ئ��ی��س�لام��ى ع��ێ��راق و شام و نەقشبەندییەکان و کۆنە بەعسییەکان کە بەیەکەوە پەالمارى
№
ئەحمەد عەسکەرى ،سەرۆکى لیژنەى ئەمنى ل��ە ئه‌نجومه‌نی پارێزگاى کەرکوک لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « فراوانبونى کارەکانى ئەو ڕێکخراوە تێکدەرانە دەگەڕێتەوە بۆ گوێپێنەدان و الوازى ڕۆڵى سوپا لەو ناوچانەدا». ناوبراو هێما بۆ ئ��ەوە دەکات «ئ���ەو ئ���اواران���ەى ل��ە ئ��ەن��ب��ارەوە هاتونەتە ناوچەکانى کەرکوک هیچ کاریگەرێکى خراپیان دروست نه‌کردووه».
ناوچەکانى عێراق دەدەن و زیاتر ل��ەو ن��اوچ��ان��ەى ژێ��ر دەس��ەاڵت��ى سوپاى عێراق کردەوەکانیان ئەنجام دەدەن پێشتریش ک���ردەوەى لەو جۆرانەیان ئەنجامداوە ،بەاڵم ئێستا چاالکیەکانیان فراوانتر ک��ردووە دەیانەوێت بە س��ود وەرگ��رت��ن لە قەیرانەکانى حکومەتى فیدراڵى ناوچەکانى دەسەاڵتى خۆیان فراوان بکەن بەتایبەت لە ناوچە عەرەب نشین و سنورەکانى کەرکوک ناوچە کوردستانیەکانى تر و هاوکار و الیەنگریان هەیە لە بەعسیەکان و نەقشبەندییەکان. پێموایە فراوانبونى کارەکانى ئ��ەو ڕێ��ک��خ��راوان��ەدەگ��ەڕێ��ت��ەوە بۆ گوێپێنەدان و الوازى ڕۆڵى سوپا ل���ەو ن��اوچ��ان��ەدا ل���ەو ک��ات��ەوەى ئۆپراسیۆنەکانى دیجلە دروس��ت ب��ووەن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە چ��ارەس��ەرى کێشەى ئەمنى بکەن،بەڵکو تەنها خەریکى دروس��ت��ک��ردن��ى کێشەن ب��ۆ خەڵکى ئ��ەو ناوچانە و ژێر دەسەاڵتى ئێمەش. *ئێوە وەک سەرۆکى لیژنەى ئەمنى مانگانە کۆدەبنەوە لەگەڵ بەرپرسانى ئۆپراسیۆنى دیجلە بۆ ڕووبەڕبونەوەى مەترسیەکانى ئەو گروپە تێکدەرانە؟
وەک لیژنەى ئەمنى کەرکوک بۆ کێشە ئەمنییەکان کۆبونەوەى خۆمان دەکەین ،بەاڵم بەرپرسانى ئ��ۆپ��راس��ی��ۆن��ى دیجلە ب��ەش��دارى کۆبونەوەکانى ئێمە ناکەن و تەنها هەماهەنگێکى دوربەدور لەنێوان ئەو هێزانە و لیژنەى ئەمنى کەرکوک هەیە کە لە ئاستى پێویستدا نییە. *ل��ە ئێستادا ب��ە ه��ۆى شەڕ و پێکادانەوە کۆمەڵێک خێزانى پارێزگاى ئەنبار ئاوارەى کەرکوک بوون ئەمانە نابنە کێشە بۆ دەزگا ئەمنییەکان؟ تائێستا ئێمە ل��ە نزیکەوە چاودێرى هاتنى ئەو خێزانانانەمان کردووە هیچ مەترسێکیان بۆ ئێمە دروس���ت ن��ەک��ردووە تەنها چەند داواکراوێک لەوانەى کە هەڵهاتوون لەالیەن هێزە ئەمییەکانى ئێمەوە دەس��ت��ن��ی��ش��ان ک����راون و دواى لێکۆلێنەوە دەیاننیرنەوە بۆ بەردەم دادگاکان ،بەاڵم ئەوانى تر خەڵکى لێقەوماون هاتونەتە ناوچەکانى کەرکوک و ئەوانە پێویستیان بە هاوکارییە و هیچ کاریگەرێکى خراپ لەسەر ناوچەکانى کەرکوک دروست ناکەن. *ڕێوشوێنى ئەمنى کەرکوک لە ئێستادا لە چى ئاستێکدایە؟
گەر هەموو بەرپرسە ئەمنییەکان لە ژێر دەسەاڵتى پارێزگارى کەرکوک و ئەنجومەنى پارێزگاى کەرکوکدا بوایە دەتوانرا بە شێوەیەکى زۆر باشتر کۆنترۆڵى دۆسیەى ئەمنى کەرکوک و ناوچەکانى دەوروبەرى بکرێن. سەرچاوەى مەترسی و کردەوە ت��ێ��ک��دەران��ەک��ان ل��ە ناوچەکانى ڕۆژئ���اواى کەرکوک و حەویجە و ڕیازوە سەر دەردەهێنن ئەو ناوچانە لەوانە کۆنترۆڵ بکرێت سەرچاوەى ک����ردەوە تیرۆریستییەکان لەو ناوچانەوە بنبڕبکرێن پرسى ئەمنى ک��ەرک��وک بە ت��ەواوەت��ى کۆنترۆڵ دەکرێت.
خالید عەلوانى ،ئەندامى لیستى عێراقییە:
ســـوپـــاى عـــێـــراق ســـیـــاســـەتـــەکـــانـــى مــالــیــکــى جــێــبــەجــێ دەکــات
دیمانە :عومەر عەبدوڵاڵ
خ��ال��ی��د ع��ەل��وان��ى ،ئ��ەن��دام��ى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لە لیستى عێراقییە لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « خوازیارین حکومەتى هەرێم لە پشکى بوودجەى عێراق بەشى خۆى وەربگرێت ،چونکە برایانى کورد لە پرۆسەى سیاسى عێراقدا جێگا دەستیان دی��ارە بەجدى بەشدار ب��وون و هەڵوێستەکانیان لەگەڵ حکومەتى فیدراڵدا ڕاستگۆیانەیە». ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات « سااڵنە حکومەتى عێراق کێشە دروست دەکات لەسەر بوودجە».
№
حکومەتى عێراق بۆ خۆدزینەوە لە قەیرانى ئەنبار و شکستەکانى لەو قەیرانەدا سیاسەتەکانى خۆى ئاراستەى هەرێمى کوردستان کردووە №
*ل��ە وتوێژەکانى ئێستاى نێوان هەرێم بەغداد کۆمەڵێک م����ەرج ل���ەالی���ەن ح��ک��وم��ەت��ى ف��ی��دراڵ��ەوە خ��راوەت��ە ڕوو بۆ گەشتن بە چارەسەرى کێشەکان پێتانوانییە ئەم مەرجانە قورس و نەگونجاون؟ بەداخەوە هەموو ساڵێک لە کاتى خوێندنەوەى پرۆژە یاساى ب��وودج��ە ڕووب���ەڕوى کۆمەڵێک کێشە دەبینەوە کە حکومەتى عێراق لەسەر بوودجەى هەرێم و وەزارەتەکان دروستیان دەکات. ئێمە خوازیارى ئەوە بووین
ت���ەواف���وق ل��ە ن��ێ��وان کوتلە سیاسیەکاندا بکرێت لە سەر ب��وودج��ەى هەرێمى کوردستان و وەک سااڵنى ڕابردوو پەسەند بکرێ ،بەاڵم حکومەت لە هەموو ساڵێکدا قەیران دروست دەکات. ئێمە خوازیارین حکومەتى ه��ەرێ��م ل��ە پشکى ب��وودج��ەى عێراق بەشى خۆى وەربگرێت، چونکە برایانى کورد لە پرۆسەى سیاسى عێراقدا جێگا دەستیان دی���ارە ب��ەج��دى ب��ەش��دار ب��وون و ه��ەڵ��وێ��س��ت��ەک��ان��ی��ان ل��ەگ��ەڵ حکومەتى فیدراڵدا ڕاستگۆیانەیە هەمیشە بە دواى چارەسەرى ئاشتیانە گەڕاون.
*پێتانوانییە دروستکردنى کێشە لەگەڵ هەرێمى کوردستان خۆدزینەوەى حکومەتى عێراقە ل��ە ک��ێ��ش��ە ئ��ەم��ن��ى و پ���رۆژە خزمەتگوزارییەکانە کەشکستى هێناوە؟ کاتێک قەیرانێک دروس��ت دەکرێت حکومەت چارەسەرى ناکات ،بەڵکو هەڵدەستێت بە دروس��ت��ک��ردن��ى قەیرانێکى تر بۆنمونە دروستکردنى ئاڵۆزى لە پارێزگاى ئەنبار. گ���وێ���ن���ەدان ب���ە داوک�����ارى و خ��واس��ت��ەک��ان��ى ه��اواڵت��ی��ان ب��ووت��ە ه��ۆى گ��ەورەت��رک��ردن��ى کێشەکان کێشەکان گەشتۆتە ئ��ەو ئاستەى چارەسەرکردنى ئ��اس��ت��ەن��گ��ە ح��ک��وم��ەت��ی��ش بە سیاسەتە چەوتەکانى خەڵکى ئەو پارێزگایانەى ناچار کردووە ڕووبەڕوى حکومەت بوەستنەوە و ڕق ئەستورتر بوون دەیانەوێت تۆڵەى خۆیان لە سیاسەتمەداران و سوپا و چارەسەرى ئاشتیانە بکەنەوە ئەم هەڵوێستەش بوە هۆى الواز بوونى سیاسەتمەداران و س���ەرک���ردەى ه���ۆزەک���ان و کەڵەکە بوونى قەیرانەکان بونە هۆى تەقینەوەى بارودۆخەکە، حکومەتى عێراق بۆ خۆ دزینەوە لە قەیرانى ئەنبار و شکستەکانى لەو قەیرانەدا سیاسەتەکانى خۆى
ئاراستەى هەرێمى کوردستان کردووە و دەیەوێت بەو قەیرانە شکستى خۆى لە قەیرانى ئەنبار بشارێتەوە ،بۆیە دەبێت یاسا و دەستوور هەبێت هەموو پێکهاتە سیاسیەکان ل��ە ن��او پرۆسەى سیاسى بپارێزێت. هەموو پێکهاتەکان ماف و داخوازیەکانیان وەربگرن. مالیکى پ��رۆس��ەى سیاسى ڕووب���ەڕووى شکست کردۆتەوە و متمانە لە نێوان هاواڵتیان و ح��ک��وم��ەت ن���ەم���اوە ئ��ەم��ڕۆ مالیکى بەڵێنى جێبەجێکردنى خۆپیشاندەران داخوازیەکانى دەک���ات ئ��ەو بەڵێنانە جێگاى متمانەى خەڵک نین نەمانى متمانە بوەتە هۆى دروستبونى ئەم قۆناغە ئاڵۆزەى پرۆسەى سیاسى ،بۆیە ه��ی��واداری��ن لە هەڵبژاردنى داهاتوو گۆڕانکارى ل��ە پ��رۆس��ەى سیاسى دروس��ت بکرێت س��ەرج��ەم کێشەکانى ئەنبار و کەرکوک و بەغداد و ناوچەکانى تر چارەسەر بکات کە بەهۆى سیاسەتە چەوتەکانى حکومەتى ع��ێ��راق و گەندەڵى داراییەوە گەشتونەتە ئاستێکى مەترسیدار. *ئایا ئەوەى لە ئەنبار ڕوودەدات ب��ەرەن��گ��ار ب��وون��ەوەى سیاسەتە چەوتەکانى حکومەتى عێراقە؟
لە ڕاستیدا تیرۆر و داعش لە هەموو پارێزگاکانى عێراقدا ب��ون��ی��ان ه��ەی��ە ل���ە م���اوەى ڕاب����ردوودا ئ��ەوەم��ان بینیوە، ب��ەاڵم حکومەت نەیتوانیوە وەک پێویست مامەڵە لەگەڵ ئەم پرسەدا بکات و نەیتوانیوە تیرۆر چارەسەر بکات. جێگاى داخ��ە ئەمڕۆ سوپا هەموو خەڵکى ئ��ەو ناوچانە بە تێکدەر لە قەڵەم دەدات و سیاسەتەکانى مالیکى جێبەجێ دەک����ات ،ب��ۆی��ە خەڵکى ئەو ناوچانە بە هۆى کەڵکە بوونى سیاسەتە چەوتەکانى حکومەت و گوێنەدان بە داواکارییەکان ڕووب���ەڕوى حکومەت و سوپا بونەتەوە ،گەر ئەو بارودۆخە چ��ارەس��ەرى بۆ ن��ەدۆزرێ��ت��ەوە
ئ��ەوا ب��ەرەو خراپتر دەچێت، ب���ەداخ���ەوە ح��ەس��ەن سنید، س��ەرۆک��ى لیژنەى ئەمنى لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق ڕایگەیاندووە کێشەى فلوجە تەنها ب��ە بەکارهێنانى هێز چ��ارەس��ەر دەکرێت ،ئێمەش دەڵێن بەکارهێنانى هێز دەبێتە مایەى کوژرانى زیاترى خەڵکى هۆزەکان و سوپاى عێراق کە لە بنەڕەتدا هەموویان ڕۆڵەى ئەم واڵتەن ،پێویستە چارەسەرێکى سیاسى بۆ بدۆزرێتەوە. *وازهێنانى موقتەدا سەدر لە سیاسەت ئەم هەنگاوە چۆن لێکدەدەیتەوە؟ ئەم هەنگاوەى موقتەدا سەد لەم بارودۆخەدا بە هەنگاوێکى قورسى دەزانم.
4
ڕاپۆرت
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
غیابى زانکۆکانى هەرێم لە گۆڕانکاریەکاندا سێوه جه‌الل
مـــالــیــکــى نــاتــوانــێــت بـــوودجـــەى هـــەرێـــم بــبــڕێـــت ئا~ :
ن��ەرم��ی��ن ع��وس��م��ان ،وەزی���رى پێشووى ژینگەى عێراق لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « لە ئێستادا بڕینى بوودجە هەرێم فشارێکى سیاسییە». ناوبراو هێما بۆ ئ��ەوە دەکات « مالیکى متمانەى کوردستانى لە دەستداوە».
حکومەتى عێراقیدا مامەڵە بکەین، ل��ەب��ارى پێشمەرگەشەوە ناکرێت موچە لەوانەوە وەربگرین و بچینە ژێر ڕکێفى دیفاع و هێزى پێشمەرگەو هیچ پەیوەندێکمان لەگەڵ وەزارەتى دیفاع نەمێنێت ،دەکرێت کەمێک نەرمتر مامەڵە بکەین ،بەپێى دەستوور و یاسا مامەڵە بکەین نەک لەژێر فشاردا شتمان لەسەر فەرز بکەن. فشارى نێودەوڵەتى پێویستە بۆ نمونە ئەو دەوڵەتانەى کە هاوپەیمانى حکومەتى عێراقن و لۆبى دروست بکەین ئەمە لێى قبوڵ ناکرێت قوتى خەڵک ببڕدرێت ئەوى تریشى وتارى یەکگرتووى کوردە لە بەغداد ،گرنگە لۆبى لە ناو حزبە عەرەبیەکانى ناو پەرلەمان پەیدا بکەین لۆبیەکانمان
چەند بە هێزتر بێت دەنگ زیاتر دەهێنین. *کورد لە سوننەوە نزیکتر بێت یان لە شیعە بۆ چارەسەر کردنى کێشە هەڵواسراوەکانى ؟ ل��ە ه����ەردوو الی���ەوە نزیکتر ب��ێ��ت ب��اش��ت��رە ،دەب��ێ��ت ک��ورد هاوپەیمانیەتى لەگەڵ سوننەش هەبێت نابێت هەر لەگەڵ شیعە هاوپەیمانیەتیمان هەبێت ڕاستە ک��ورد و شیعە مێژوێکى تاڵیان پێکەوە ڕەشتووەو بەهەمان وەزعدا تێپەڕیون ،ب��ەاڵم ئ��ەوەم��ان بیر نەچێت هاوسنورین لەگەڵ سوننە لەبەرئەوە زۆر پێویستە لەگەڵ حزبى سوننە هاوپەیمانیەتیمان هەبێت.
№
*ئ��ای��ا مالیکى دەت��وان��ێ��ت ب��وودج��هى هەرێمى کوردستان کەمبکاتەوە یان بیبڕێت؟ بە پێى دەستوور س��ەروەت و سامانى عێراق هى هەموویەتى، ب���ەاڵم ل��ە دەس���ت���وورى عێراقى ڕێ��ژەی��ەک ل��ە ب��وودج��ەى عێراق دان��ەن��راوە بۆ هەرێمى کوردستان دەڵێت بوودجە بە پێى دانیشتوان دابەشدەکرێت ،لەبەرئەوە وەزارەتى پ�لان��دان��ان تائێستا سەرژمێرى نەکردووە ڕێژە دانیشتوان لە هیچ ناوچەیەکدا دیار نییە .کاتى خۆى نەتەوەیەکگرتووەکان لەسەر نەوت بەرامبەر ب ه خۆراک سەرژمێرێکى کرد لەسەر ئەو بنەمایە کاتى خۆى لە %17کە داناوە ،بەاڵم لە %13ى داوە بە هەرێمى کوردستان .بۆچى ؟ چونکە لە %4ى دەگەڕاندەوە بۆ ئەو خۆراکانەى کە لە بەغدا دەکڕا و دەنێردرا بۆ مەساریفى نەتەوە یەکگرتووەکان ،ئێستا ئەوان دەڵێن هەرێم لە %13بووە دەبێت لە %13
وەربگرن. ئێمەش وەک خۆمان نەمانتوانیوە باوەڕ بە حکومەتى عێراق بکەین. مالیکى ناتوانێت بوودجەى هەرێم ببڕێت ،دواتریش فشارێکى سیاسییە، بە پێى دەستوور هەموو دانیشتوانى پارێزگاکان مافى بوودجەى خۆیان هەیە. *وەک وەزیرێک لەگەڵ مالیکى کارت ک��ردووە پێتوایە ئەم فشارەى مالیکى لەبەرامبەر هەرێم بۆ ڕاکێشانى دەنگى شیعە بێت؟ بۆ ڕاکێشانى هەموو دەنگەکانە تەنها شیعە نییە دژى بوودجەى هەرێم بێت سوننە زۆر پێى ناخۆشە ،سوننەى موتەتەڕیف هەیە زۆر دژى فیدراڵێتى ناوچەکەشە ،لەبەرئەوە بۆ دەنگ کۆکردنەوەیە و بۆ فشار دروستکردنە لەسەر هەرێمى کوردستان. *ئەو فشارانەى مالیکى پێتوانییە بۆ ئەوەیە کە جارێکى تر کورد دەنگ بداتەوە بۆ ویالیەتى سێهەمى؟ بە پێچەوانەوە ،مالیکى لەمەدا زۆر زیانى ک��ردووە ،لە هەڵبژاردنى کۆتا کابینە لە دواى ئەوە کورد متمانەى دا جار بەجار لەسەر هەڵسوکەوتى بەرامبەر بە هەرێم متمانەى کوردستانى لە دەستدا ،کاک مەسعود داواشى کرد الببرێت و لەو ب��اوەڕەدا نیم جارێکى تر مالیکى متمانەى کورد بەدەست بهێنێتەوە. *لە ئێستادا شتێک ماوە بە ناوى هاوپەیمانییەتی لە نێوان ک��ورد و سوننە و شیعە؟
هەندێک هاوپەیمانیەتى هەیە بۆنمونە تائێستا ئێمە لەگەڵ مەجلیسى ئەعال هاوپەیمانیەتیمان هەیە لەگەڵ هەندێک دەعوە هاوپەیمانیەتیمان هەیە، چونکە دەعوە چەند الیەنێکن هەروەها لەگەڵ سەدر هەندێک هاوپەیمانیەتیمان هەیە ،بۆیە هاوپەیمانیەتیمان هێشتا لە زۆر الوە بەردەوامە ،بەاڵم غیابى مام جەالل یەکێکە لە هەرە کاریگەرەکان، چونکە مام جەالل کەسێکى حەکیم بوو دەیتوانى بااڵنسێک ڕابگرێت لە نێوان هەموو الیەنەکاندا. ج��اران هاوپەیمانێتى ک��وردى لە بەغداد زۆر قوڵتر بوو یەک گوتارى سیاسیمان هەبوو وردە وردە ئەو گوتارە یەکگرتووە ک��اڵ بووەتەوە ئەمەش کاریگەرى هەیە ،چونکە یەک گوتارت هەبێت و بەردەوام کۆبونەوەت ه��ەب��ێ��ت ج����اران ه��ەم��وو مانگێک کۆبونەوەمان دەکرد لە بەغداد ئێستا نابینرێت گەر کۆبونەوەیەک بکرێت لەبەرئەوە گوتارى سیاسى وەزیرێک و پەرلەمانتارێک کەم کۆدەبێتەوە کەم ئاگایان لە یەک دەبێت ئەم شتانە ئێستا شیرازەکانى شاش بووە ئەمەش کاریگەرى خۆى هەیە. *سەرکردایەتى سیاسى کورد پێویستە چى بکات بۆ چارەسەرکردنى کێشەکانى لەگەڵ بەغداد ؟ دووالی��ەن��ەی��ە نابێت ه��ەر کورد ف��ش��ارى هەبێت ،دەب��ێ��ت هەندێک ڕوونکردنەوەى تایبەتیشمان هەبێت بۆ ئ��ەوان بۆنمونە گرێبەستەکانى نەوت کە پێویستە شەفافانە تر لەگەڵ
مالیکى متمانەى کوردستانى لە دەستداوە №
گۆڕانکارییەکانى دوونیا بەردەوامە و داهێنان سەرتاپاى جیهانى گ��ەرت��ەوە و لەگەڵ ئەوەشدا زانکۆ لە دونیادا ڕۆڵى گەورەى هەیە لە پێشخستنى هەموو بوارەکاندا و کاریگەرى ب��اش��ى ه��ەی��ە ل��ەس��ەر پرسە س��ی��اس��ی و ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ى و ئابووریەکان ،بەاڵم بەداخەوە لە هەرێمى کوردستان زانکۆ تەنها نوزەیەکى کەمى هەیە لە ن��او کۆمەڵگەدا و ئەوش بە دیوارێکى قایم پێچراوە و نوزەکەى ناگاتە جێگا،ئەمەش دەرخ��ەرى ئەو ڕاستیەیە کە زانکۆکان ئاستى زانستیان زۆر الوازە و ناتوانن لەگەڵ گ��ۆڕان��ک��اری��ەک��ان��ى کۆمەڵگە هەنگاو بنێن ،بۆیە ئاستى زانستى لە هەرێمى کوردستان چ��ەق بەستوو ب��ووە ئ��ەوەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەو شێوازە ک��ارک��ردن��ەى زان��ک��ۆک��ان کە ناتوانێت خوێندکارێکى بە توانا و لێهاتوو بۆ کۆمەڵگە دروست بکات و تەنها زانکۆ لە هەرێمى کوردستان ڕۆڵ��ى بەخشینى بڕوانامەیە بە دەرچووەکانى و دواج��ار لە پاش سەرفکردنى پ��ارەی��ەک��ى زۆر بەشێک لە دەرچوەکانى ناتوانن کاریان دەست بکەوێت لە بازاڕى کاردا و لەگەڵ ئەوەشدا ئەو بوارەى بۆیان خوێندووە لە کۆمەڵگەدا وەک پێویست کاریگەرى نییە. ناکرێت زانکۆ لە هەرێمى ک��وردس��ت��ان ب��ەو شێوەیەى ئێستا بمێنێتەوە،پێویستى بە چاکسازى ج��دى هەیە و کوالێتى زانکۆ بەرز بکرێتەوە و بهێنرێتە ئاستێکى بەرز چى لە ڕوو پرۆگرام و دابینکردنى م��ام��ۆس��ت��اى ب���ەت���وان���او و لەبارکردنى ژینگەیەکى باش بۆ پێشخستنى زانکۆ لە هەرێمى کوردستان. گ��ەر س��ەی��رى ڕی��زب��ەن��دى زان��ک��ۆک��ان��ى جیهان بکرێت زانکۆکانى هەرێم زۆر لە دواوەن و لەگەڵ ئەوەشدا زانکۆ بە هەموو الوازی���ەوە دەبینرێت ب��ەردەوام کۆلیژ و زانکۆى تر دەکرێتەوە بەمەش کوالێتى زانکۆکان دێتە خ���وارەوە لە کاتێکدا مامۆستاى پێویست و شارەزا کەمە پەنا بۆ کردنەوەى کۆلیژى تر دەبرێت لەسەرجەم ناوچەکاندا ،ناکرێت زانکۆ بەو الوازی��ە بمێنێتەوە و دەورى نەبێت لە گۆڕانکاریەکانى ناو کۆمەڵگە و گرنگە زانکۆکانى هەرێم ڕۆڵى راستەخۆى هەبێت ل��ە گۆڕانکارییە سیاسى و ئابوورى و کۆمەاڵیەتیەکان. تا زانکۆ لە هەرێم هەڵنەسێت بە ک��ارى ڕاستەقینەى خۆى ناتوانێت ڕۆڵى کاریگەر ببینێت لە کۆمەڵگادا.
وەزیرێکى پێشووى عێراق:
www.jamawarnews.com
مــــورســـى و مـــوبـــارەک پــێــکـــەوە دادگــایـى دەکــرێـــن ئا :ڕێبین محەمەد
سەردانەکەى سیسی بۆ ڕوسیا گۆڕینى سیاسەتى دەروەى میسرە لە ئەمەریکاوە بەرە و ڕوسیا. لە ڕاپرسیەکى دەزاگاى ئین خەلدوندا دەرکەوەتووە کە میسریەکان بە پێویستیان زان��ی��وە خ��ۆ کاندید ک��ردن��ى ب��ۆ پۆستى سەرۆکى داهاتووى واڵت سیسى بێت. میسر دیکتاتۆرێکى تر دروست دەکات دواى ئەوەى حوسنى موبارەک لەسەر کار الب��را بە زەب��رى خۆپیشاندانەکان و مانگرتنەکانى مەیدانى تەحریر ،هەڵبژاردنى محەمەد مورسى ئەویش بە هۆى دەستکارى کردنى دەستوور و هاتنە سەر شەقامى عەلمانیەکانى میسر دووبارە لەالیەن سوپاى ئەو وواڵتە بە سەرۆکایەتى وەزیرى بەرگرى ب��ە زەب���رى چ��ەک ل��ە ک��ورس��ى دەس��ەاڵت هێنرایە خوارەوە و بۆ دووەمجار دەستوور لەکار کەوتەوە و دەستوورى نوێ نوسرایەوە و ئێستا مورسى و موبارەک لە زینداندان و پێکەوە دادگ��اى دەکرێن و هەڵبژاردنى سەرۆکایەتى نوێش لە ڕێگا ى ئەو واڵتەدایە ،وەزیرى بەرگریش بە هۆى پێگەکەیەوە کاندیدى بەهێزى ئەو پۆستیە. ڕووسیا الیەنگر زیاد دەکات زۆرێک لە ڕۆژنامە و دەزگاکان ئاماژە دەک��ەن پشتگیریەکەى سەرۆکى ڕوسیا
پۆویتن بۆ کاندید کردنى جێگرى یەکەمى سەرۆکى ئەنجومەنى وەزی��ران و وەزیرى ب��ەرگ��رى و بەرهەمهێنەرى ش��ەڕ مشیر عەبدولفەتاح سیسى بۆ پۆستى سەرۆکى میسر ،هەوڵى ڕووسیایە بۆ گەڕاندنەوەى پێگەى خۆیەتى لە ناوچەى ڕۆژهەاڵتى ناوەڕاست ،دەرخستنى هێزەکانى لەبەرامبەر ئەمریکایە کە هاوپەیمانى میسرە وە لەو ڕاپۆرتانەشدا هاتووە بە هۆى بەهارى عەربیەوە لەسەر مۆسکۆ بە ملیارات دۆالر کەوتووە لەبەر ئەوەى گریبەستەکانى لە بوارى چەکدا لەگەڵ هاوپەیمانەکانى. یەکێک لە نیشانە کانى ئەم سەردانە ل��ەالی��ەن سیسیەوە گۆڕینى سیاسەتى دەروەى میسرە لە ئەمەریکاوە ب��ەرەو مۆسکۆ ،میسر گرنگى خ��ۆى هەیە لە
ڕۆژه��ەاڵت��ى ن��اوەڕاس��ت و لە پێش ساڵى 1979ەوە هاوپەیمانى ڕوس��ی��ا ب��ووە ، ب��ەردەوام بووە تا واژۆ کردنى بەڵینامەى ئاشتى بەسەرۆکایەتى ئەنوەر سادات لەگەڵ ئیسرائیل ،ئەم سەردانەش چەند ڕێکەوتنى ئابوورى و سەربازى لە خۆگرتبوو لەگەڵ ڕوسیادا . هەوڵوێستى ئەمەریکا والی��ەت��ە یەکگرتووەکانى ئەمەریکا هۆشدار دایە سەرۆکى ڕۆسیا ڤیالدیمیر پۆوتن کە دەستنیشانکردنى سەرۆکى داهاتووى میسر نە ئەمەریکا دەستنیشانى دەک��ات و نە ڕووسیا ئەوە پەیوەستە بە گەلى میسریەوە و خۆیان بڕیار دەدەن ئەمەش دواى سەردانەکەى سیسى هات بۆ ڕوسیا و وە پشتگیرى کردنى لەالیەن
ڕوسیاوە بۆ خۆپااڵوتنى. ووتبێژ مارى هارف بەناوى نوسینگەى سەرۆکى ئەمەریکا بۆ کاروبارى دەرەوە ڕایگەیاند « بە دڵنیایەوە باوەڕمان بەوە نییە ئەمەریکا یان پۆوتن بڕیار لەسەر ئەوە بدەن کە کێ دەسەاڵتى میسر بەڕێوە دەبات ،ئەوە بڕیارێکە بۆ گەلى میسر دەگەڕێتەوە». ئەو ووتەبێژە لەوەاڵمى پرسیارێکدا سەبارەت بە هەڵوێستى ئەمەریکا لەبارەى پشتگیریەکانى ڕوسیا بۆ ئەوەى کە ڕایگەیاند « پشتگیرى پیاوى بە هێز عەبدولفەتاح سیسى دەکەین « لە میانەى سەردانێکەیدا ب��ۆ ڕووس��ی��ا ،ئ��ەو دۆخ���ە س����اردەى لە پەیوەندیەکانى واشنتۆن و قاهیرەدا دروست بووە دەڵێت « ئێمە ڕەزامەندى بەکەس نابەخشین بۆ خۆپااڵوتن ،لە ڕاستیشدا کەس ئەو مافەى نییە لە دەروەى میسر» لە ڕاپرسیەکدا میسریەکان کێیان دەوێت؟ لە ڕاپرسیەکى دەزاگاى ئین خەلدوندا دەرکەوەتووە کە میسریەکان بە پێویستیان زان��ی��وە خ��ۆ کاندید ک��ردن��ى ب��ۆ پۆستى سەرۆکى داهاتووى واڵت سیسى بێت و ڕیژەى 54,7ى بەدەستهێناوە و لە پلەى دووەمیشدا ئەحمەد شەفیقە کە 13،5ى بەدەستهێناوە و وە 12,1لە بەشداربوانیش داواى کەسێکى تر دەکەن کە ناوى لە ناو لیستەکەدا نەبووە . ئەو ناوەندە باڵویشى کردۆتەوە گرانە هاواڵتیان ئەمجارەیان دەنگیان بدەنە
کاندیدێک و وە 51,6ى هاواڵتیانى بەشدار بووى ڕاپرسیەکە کە پێیانوایە قۆناغێکى قورسە بۆ کاندیدەکە و تواناى نابێت و مەرج و گرنتیش نییە بۆ پرۆسەکە 51.6 لەسەدى بەشدار بووان بوون لە سەدا 45.7ى بەشدار بوان پییانوایە س��ەرۆک دەتوانێت بەڕگەى ب��ارى گرانى هەڵبژاردنەکان بێتەوە بە پێى گرنتى و پالنى ڕوون ،بەاڵم لە سەدا 2.7پییانوایە هیچ توانایەک نییە ئەوە لە خۆ بگرێت، ئەو کەسانەى پییانوایە ساڵى 2014و قۆناغى نوێ لەمیسر گونجاو دەبێت دواى بڕیار دانى لەسەر دەستوورەکە کە قۆناغى یەکەمە لە نەخشەڕێگاکە ،ڕێژەیان دەگاتە 70,4کە 36.3لەوانە زۆر گونجا و 34.1 تەنها گوونجاو دەبێت . دەسەاڵتەکانى سەرۆک بەپێى دەستوورى نوێى میسرى کە دواى ڕاپرسیەکە لە 2014- 1- 18لە ڕۆژنامەى فەرمى باڵو کراوەتەوە و %98ى هاواڵتیانى بەشدار بوو کە زیاتر لە 20ملیۆن کەس بوون دەنگیان بە دەستوورەکە داوە 53( ، ملیۆن هاواڵتى لە میسر مافى دەنگدانى هەیە ) ،دەسەاڵتەکانى سەرۆک دیاریکراوە ،یەکێک لە ترسناکیەکان ئەوەیە فەرماندەى هێزە چەکدارەکانە واتە ئەگەر سیسى ببێتە سەرۆکى کۆمار بە دەتوانێت بە دەسەاڵتى ترەوە لە ناو هێزە سەربازییەکاندا تواناى هێشتنەوە یان بەهێز کردنى الیەنگرانى خۆى .
www.jamawarnews.com
کورد له میدیاکه‌نه‌وه
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
5
کوردەکان نایانەوێت ببەنە بەشێک لە نیشتمانى عەرەب
وه‌رگێڕانی~ :
ساتانۆفسکى) (یۆگنى ى س��ەرۆک��ى ئەنیستیتۆى خ���ۆره���ەاڵت���ى ن���زی���ک ،لە وتارێکیدا لە ژێر ناونیشانى (پ��ش��ت پ�����ەردەى دی��ک��ۆرى خۆرئاوا لە عیراق) باسى لە کێشمە کێشەکانى بودجە و دەرئەنجامەکانى لە عیراقدا کردووە. لە دەستپێکى وتارەکەیدا ن��وس��ی��وی��ەت��ى »:ع��ی��راق بۆ ب��ەڕێ��وەچ��وون��ى هەڵبژاردنى پارلەمانى نوێ لەپێناو باشتر جێبەجێکردنى یاساکاندا خۆی ئامادە دەک��ات ،بەاڵم بەدوور دەزان��رێ��ت کە ئەم پارلەمانە نوێیە بتوانێ ئاشتەوایی بۆ عیراق بهێنێتەدى ..کوردەکان، سوننەکان‌و شیعەکان کێشەیان لەمبارەیەوە گرفتیان دروست کردووە ،هەرچەندە دەستورى
ن��وێ ل��ە دواى ڕووخ��ان��ى رژێمى بەعس پەسەند کرا و خرایە بوارى جێبەجێکردن ،ب��ەاڵم مەسەلەى تەقینەوە تیرۆریستییەکان و ن��ەب��وون��ى رۆح���ى پ��ێ��ک��ەوەژی��ان ل��ەن��او پ��ەی��ڕەوک��اران��ى ئایین و م��ەزه��ەب��ە ج���ۆراوج���ۆرەک���ان و نەتەوە و کەمینەکاندا ،مەسەلەى پێکەوەژیانى ئەم واڵتەى خستۆتە مەترسییەوە». ه������ەروەه������ا ل�����ەب�����ارەى چارەنووسی هەرێمی کوردستانەوە نوسیوویەتی »:کوردەکان کە ئێستا ناوچەیەکى سەربەخۆى خۆیان لە چوارچێوەى عیراقدا هەیە ،نایانەوێ ببنە بەشێک لە نەتەوەى عەرەب. ک�����وردەک�����ان س���ەرگ���ەرم���ى کۆنترۆڵکردنى ناوچەکانى خۆیانن، ک��وردس��ت��ان��ى ت��اک��ن��ەت��ەوەی��ى، تەنها بۆماوەیەکى ک��ورت وەک بەشێک لەعیراق دەمێنێتەوە و لەبەردەم گۆڕاندایە ،بەاڵم لەڕووى دابینکردنى ئاسایش و ئارامییەوە
لە دۆخێکى زۆر باشدان و هەرگیز بە ناوچەکانیتری عیراق بەراورد ناکرێت ،کوردەکان هەمیشە دەڵێن ئێمە لە نیشتیمانى عەرەب جیاین و ن��ام��ان��ەوێ ببینە بەشێک لە نیشتیمانى عەرەب. ل����ە ئ���ەم���ری���ک���ادا ه���ەم���وو هاواڵتیانى ئەیالەتێک ،خۆیان بە ناوى ئەیالەتەکەوە دەناسێنن وەک ه���اواڵت���ى ڤێرجینیایى یاخود نیویۆرکى ،ب��ەاڵم عیراق پێکهاتەیەکى سیاسى دیاریکراو و مەرجەعیەتێکى یاسایى نییە تەنها ل��ە کوردستانى عیراقدا تائەندازەیەک ئەمجۆرە خەسڵەتانە دەبینرێت و زۆرب��ەى خەڵکى ئەو ناوچەیە خوازیارى حکومەتێکى خۆبەڕێوەبەرن .کوردەکانى باکورى عیراق کە عەلمانین ،خوازیارى دروس��ت��ک��ردن��ى حکومەتێکى سەربەخۆن و تائێستاش پێکهێنانى ح��ک��وم��ەت��ەک��ەی��ان ل��ە ق��ۆن��اغ��ى گفتوگۆدایە.».
عــــێــــراق بــــەرەو جـــەنــگــێــکـــى نــــاوخـــۆیــــی وه‌رگێڕانی~ :
ج��ەن��گ��ى ن���اوخ���ۆی���ى لە شارۆچکەکانى ع��ی��راق ب��ەرەو ت��ون��دب��وون دەچ��ێ��ت ،چ��ەک��دارە سوننییەکان ت��ائ��ەن��دازەی��ەک��ى زۆر کۆنتڕۆڵى ش��ارى دیالەیان بەدەستەوە گرتووە‌و سەرکردە ن��اوچ��ەی��ی��ەک��ان دەڵ��ێ��ن :لێرە چ���ەک���دارەک���ان س��ەرگ��ەرم��ى سەقامگیرکردنى کۆماری تاڵیبانن. بەرپرسان ل��ەم ش���ارەدا لە ڕوانگەى ستراتیژییەوە گرنگیان هەیە ،پێکهاتەکەى بریتیە لە سوننەو شیعەکان‌و کەمینەیەکى کوردیشى تیادایە ،ئەوان گومانیان لە واقیعەکە نییە ،لیوا (ئەحمەد نورى حەسەن) کە بەرپرسە لە پۆلیسى فیدراڵدا دەڵێت :ئێستا جەنگێکى نەتەوەیى ناوخۆیى ل��ەئ��ارادای��ەو ه��ەم��وو رۆژێکیش خراپتر دەبێت .لەساتى ئێستادا پێدەچێت سوننەکان براوە بن. رۆژن���ام���ەن���وس���ان ب��ەه��ۆى زیادبوونى توندوتیژییەوە لە ماوەى س ێ ساڵى ڕابردوودا ،بۆئەوەى لەوە بگەن کە ل��ەدەرەوەى پایتەختدا چى ڕوو دەدات ،خۆیان ڕووبەڕووى مەترسیەکى توند دەک��ەن��ەوە. ڕێکخراوى نەتەوەیەکگرتووەکانیش ڕایگەیاند :لەماوەى دوو مانگى ڕاب���ردوودا لە بەغداد ()5,106 و لە شارۆچکەکانى دەوروبەریدا ( )1,493ه��اواڵت��ى م��ەدەن��ى کوژراون. چ���ەک���دارەک���ان ڕێ��گ��اک��ان��ى پایتەختیان بەرەو خۆرئاواو باکور گرتووە .ئێمە چەند کاتژمێرێک بەکەنارى ڕووب���ارى دی��ال��ەدا کە لە کێوەکانى زاگرۆسى ئیرانەوە س��ەرچ��اوە دەگ���رن‌و وەک نیلى بچوک دێتەبەرچاو ،بە ئۆتۆمبێل
رۆیشتین .دواى ئەوەش کە لە گەڕەکى سەعدییە ک��ە ب��ەت��ەواوەت��ى لەژێر دەسەاڵتى چەکدارەکاندایە ،خێرا بەرەو خۆرهەاڵت پێچمان کردەوە.. لە دیالە دەتوانر ێ دابەشبوونى عیراق ببینرێت کە هەمووان نیگەران لـێ‌ى ،ئەگەر بڕوا بەوتەى پۆلیس‌و بەرپرسانى حکومەت بکەین ،ژمارەى ک��وژراوەک��ان لە شارۆچکەکان زۆر لەوە زیاترە کە پێشبینى بۆ دەکرێت. (ئیبراهیم ح��ەس��ەن ب��اج��ەالن) کە سەرۆکى ئەنجومەنى شارى دیالەیە‌و ت���ازە ل��ە ه��ەوڵ��ێ��ک��ى تیرۆریستى ڕزگارى بووە ،دەڵێت :بەشێوەیەکى مامناوەندى هەفتەى ( )100کەس لە شارى دیالە دەکوژرێت... زۆرینەى کوژراوەکان بۆ هەمیشە ون دەبن ،ئەوان یا دەخرێنە ڕووبارى دیالەوە یا لەپشت درەختى خورماو باغەکانى میوەدا دەشاردرێنەوە. هۆکارەکانى کوشتنیشیان لەوانەیە بەئانقەست بێت‌و خەڵک بەتوندى س��ەرگ��ەرم��ى ئ����ەوەن ک��ە ت��وڕەی��ى چ��ەک��دارە سوننییەکان نەبزویچنن کە زۆری��ن��ەى شارەکەیان بەیاساى
سەختى ئیسالمیانە بەڕێوەدەبەن. (باجەالن) دەڵێت :ئ��ەوان تەنانەت فرۆشتنى جگەرەشیان لە ناوەندى شارۆچکەکەدا قەدەغە ک��ردووە .من ناچارم لەناوچەکانیترەوە جگەرە بۆ ئەندامانى ئەنجومەن بهێنم. لە ماڵێک لە خانەقین کە ناوچەیەکى ک��وردی��ی��ەو ل��ە ب��اک��ورى خۆرهەاڵتى پارێزگاکەدا ،ژنێکى پیر بۆى باس کردم کە ئەو چۆن لە (میقدادییە) هەاڵتووە کە شوێنى لەدایکبوونییەتى‌و شارێکى سوننەنشینەو ()200,000 ک��ەس دانیشتوانییەتى .ئ��ەو بە سەرسوڕمانەوە وتى کە چۆن دەست بە کوشتنى شیعەو کوردەکان کرا .کوڕە گ��ەورەک��ەى ئەو کە ن��اوى (محەمەد ئەحمەد)ەو شۆفێرى تاکسى بووە، لە مانگى ئازارى ئەمساڵدا بۆ کڕینى ئۆتۆمبێل رۆیشتە ئەو شارۆچکەیە، ب��ەاڵم کوڕەکەى ک��وژراو الشەکەشى نەدۆزرایەوە. ئەو دەڵێت :کوردەکان‌و شیعەکان لە شارەکە دەردەکرێن ،ئەو پیاوانەى کە دەموچاویان بەڕووپۆشێکى رەش داپۆشراوە ،هاتن‌و بە منیان وت ئەگەر
لە شارەکە ن��ەڕۆم ،کوڕەکانت ئەگەر بۆ ئاسمانیش بچن هەر دەیانکوژین. یەکێک ل��ە ک��وڕەک��ان��ى ئەو کە پۆلیسە ،بەهۆى بۆمبێکەوە دەستێکى لەدەست داوە ،ئەم ژن��ەو خێزانەکەى بەشێکن لەو ( )300,000ه��ەزار عیراقییەى کە لە دەستپێکى ئەمساڵەوە بە زۆرەملـ ێ ناچار کراون کۆچ بکەن، لەهەموو شوێنێکدا کەمینەکان لەترسى گیانیان هەڵدێن. م��ام��ۆس��ت��ا م��وح��س��ی��ن کە ی��ەک��ێ��ک��ە ل��ە س��ەرک��ردەک��ان��ى یەکێتى نیشتیمانى کوردستان لە خانەقین ،دەڵێت :چیتر کەس چاوەڕوانى ئەوە ناکات بزانێت هەڕەشەکە ڕاستەقینەیە یاخود نا ،تەنانەت ئەگەر هەڕەشە لە دوو منداڵیش بکرێت خەڵکەکە ه��ەڵ��دێ��ت .ب����ەاڵم زۆری���ن���ەى هەڕەشەکان ڕاستەقینەن. نوسینى :پاتریک کۆبێرن سەرچاوە :رۆژنامەى ()The Independent
دیموکراسى تورکیا لە مەترسیدایە وه‌رگێڕانی~ :
دەستکەوتە بچوکە دیموکراسییەکان ی����ەک ل������ەدواى ی����ەک ل���ە ت��ورک��ی��ا ل��ەدەس��ت��دەچ��ن ،دووس���اڵ لەمەوپێش رەج���ەب ت��ەی��ب ئ��ەردۆغ��ان��ی س��ەرۆک کۆمارى تورکیا ڕایگەیاند کە لە یەکەمین هەڵبژاردنى ئازادى سەرۆکایەتى کۆماریى ڕێ��گ��ەى ب��ەش��دارب��وون ب��ە ک��وردەک��ان دەدات .لە دیدى زۆرینەى چاودێرانەوە ئەمە نیشانەیەکیترى گۆڕان‌و ئاڵوگۆڕى سیاسی بوو لە نادیموکراسیترین ناوچەى جیهان وات��ا خۆرهەاڵتى ن��اوەڕاس��ت. بەوجۆرە سەرەنجام گواستنەوەى هێز لە فەرمانڕەوا تەمەن درێژەکانەوە بۆ هاواڵتییە ناڕازییەکان هاتبووەئاراوە. هەندێ ک��ەس تەنانەت لە کودەتاى دیموکراسیش دەپەیڤین. نیشانەکانیتریش دەرک��ەوت��ب��وون، ه��ەڵ��ب��ژاردن ل��ە فەلەستین‌و عیراق «ش��ۆڕش��ى س����ەدر» ل��ە ل��وب��ن��ان کە بووەمایەى دەرکردنى سوریا لەو واڵتەدا، هەڵبژاردنە ت��اڕادەی��ەک ئ��ازادەک��ان لە تونس ،جەزیرە‌و یەمەن‌و کرانەوەى فەزاى سیاسى لەچەندین میرنشینى کەنداوى فارس .وردە وردە دەنگى ئۆپۆزسیۆن لە ماس میدیاکان‌و بەتایبەت لە کەناڵە تەلەفزیۆنییە ئاسمانییەکانەوە بەرزترو بەرزتر دەگەیشتە گوێى هەمووان‌و لەم نێوانەدا دەوڵەتى باراک ئۆباماش هێشتا دیموکراتیزەکردنى وەک باشترین بەرگریى لەهەمبەر تاکڕەویىدا دەخستەڕوو. گۆڕان‌و ئاڵوگۆڕ لە تورکیا بەردەوامە، بەاڵم هەند ێ لە فەرمانڕەواکانى تورک ئ��اراس��ت��ەى پ��رۆس��ەک��ەی��ان پێچەوانە کردۆتەوە .پرۆسەى ئاشتەوایى لەگەڵ ک���ورد ل��ە ق��ەن��دی��ل��ەوە ت��ا ئیمڕاڵی، کاریگەرى لەسەر بەهێزکردنى پێگە و دەسەاڵتى کورد هەبوو ،بەاڵم بڕیار و راس��پ��اردە تایبەتییەکانى دەوڵەتى ئەنقەرە بۆ سنوردارکردنى ئازادییە گشتییەکان‌و ک��اڵ��ک��ردن��ەوەى پێگەى کورد بۆتە لەمبەر لەبەردەم ئاڵوگۆڕە ئاشتیخوازە دیموکراسییەکانى تورکیا.
خ��ۆس��ازدان��ى س��وپ��اى ت��ورک��ی��اش بۆ پەالماردانى سەربازییانە بۆسەر پەکەکە، نمونەیەکى تەواوى واڵتێکى دیکتاتۆرییە نەک نمونەیەکى گونجاوى چارەسەرى دیموکراسیانەى مافى میللەتێک. ل��ەم ن��ێ��وان��ەدا واڵت��ان��ى ئ��ەوروپ��ا ل��ەه��ەوڵ��دان هیممەتێ ب��ۆ گۆڕینی دەستورى تورکیا بدەن کە لە دەیەى بیستەکانى سەدەى رابردووەوە دانراوە، دەی��ان��ەوێ بەپێی دەستورێکى نوێ واڵتەکە مۆدێرنیزە بکات .هەڵبەتە ڕاستە دەوڵەت دەیەو ێ ئەو بەندانەى یاسا کە پەیوەندیدارن بە پێناسى سیستەمى تورکیا وەک واڵتێکى ت��اک نەتەوە بگۆڕێت ،بەاڵم لەتەک ئەوەشدا داڕشتن و پەسەندکردنى تەواوى ئەو یاسایانەى بنەمایەکى گرنگن بۆ بەخشینى مافى م��رۆڤ ب��ە ک���ورد ،ه��ەر ل��ە بنەڕەتدا باس کردنیان قەدەغەیە ،بەمشێوەیە دۆسییەى مافى ک��ورد بەشێوەیەکى یاسایى بۆ هەمیشە داخراوە .چاودێریى ئەوروپا بەسەر دەسەاڵتى دادوەری��ى تورکیا تا هەڵبژاردنێکى دیموکراسیانە ب���ەڕێ���وەب���ب���ات و ئ��ەن��ج��وم��ەن��ێ��ک��ى هەڵبژێردراوى دیموکراسیانە بە بەشدارى ک��ورد ل��ە دەوڵ��ەت��دا ه��ەب��ێ ،ڕۆڵێکى کاریگەرى هەیە ب��ەاڵم تورکیا هیچ نییەتێکى بۆ چاکسازى نییە. لەنێو ئەو دەسەاڵتە تایبەتییانەى کە لە ( )20سا ڵ لەمەوپێشەوە دراوە بەسوپتا ،تائێستاش بەپێى یاساکانى (ه��ەل��وم��ەرج��ى ن��ائ��اس��ای��ی) ڕێ��گ��ە بە پۆلیس‌و هێزەکانى ئاسایش دەدەن بۆ لێپرسینەوەو دەستگیرکردنى ک��ورد، مانەوەى ئەم یاسا توندوتیژانە دژ بە کورد ،پرۆسەى پاشەکشێی دیموکراسییە ل��ە ت��ورک��ی��ادا .هەتا گۆڕانکارییەکى ڕیشەیى لە دەستور و یاساکانى تورکیادا نەکرێت ،ئ��ەوا قسەکردنیش لە مافى مرۆڤ و چارەسەرى کێشەى کورد ،کات بەسەربردن و هەڵخەڵەتاندنى ڕایگشتى جیهان و ئەوروپاشە. نوسینی /جۆزیف نای سەرچاوە :رۆژنامەى گاردیان
6
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
بیروڕا
www.jamawarnews.com
بــــــــەرەو هــــــاوپــــەیــــمــــانـــێـــتــــیــــیـــــەکـــــى نــــــوێ
ئازاد ئیبراهیم ئەحمەد
ک��ورد لەمێژووى سیاسی خۆیدا هەمیسە هێزێک بوە کە سیاسەتێکی میانڕەوانەى پێڕەو کردووە چ لەسەر ئاستى عێراق و چ لەسەر ئاستى ناوچەکە و جیهان ،بۆیە ڕەنگە ب��ەردەوام دەرهاویشتەى ئەو سیاسەتە نەرمەى کورد بوو بێت کە هیچ الیەن و هێزێک تاکۆتایی لەگەڵ کورد بەردەوام نابێت و تەمەنى هیچ هاوپەیمانێتى‌و ئیئتالفێک ناگاتەسەرو لەڕێگەدا پەکی دەک��ەوێ��ت و بەکۆتا دەگ��ات، هاوکات لەبەرامبەر ئەو سیاسەتە میانڕەو و ن��ەرم��ەدا کە کورد پێڕەوی لێکردووە ،ب��ەردەوام هێزى بەرامبەر و دەوڵەتانى
بەرامبەر سیاسەتێکى دژ و جیاواز و پڕ نەیارێتییان بەرامبەر کورد ممارەسە ک��ردووە و ل��ەداوى ئەو سیاسەت و نادادپەروەرییەدا کە الیەن و هێزى بەرامبەر بۆ کوردیان داناوە ،کورد نەیتوانیوە دەربازى ببێت و ج��ار دواى ج��ار ک��ورد کەوتووەتە ئەو داوەوە کە بۆی دانراوە .ئەو وێنە ڕوون و ڕاستیانەى لەماوەى سەدەیەکی دابەشبوونیدا ک��وردس��ت��ان پێشانمان دەدات لەڕێگەى مێژوو و خەباتەکەیەوە، پێمان دەڵ��ێ��ت ،چیتر پێویستە ک���ورد ل��ەگ��ەڵ ک��ێ هاوپەیمانى بکات؟ ،ئەو سیاسەتەى کە کورد ل��ەڕاب��ردوودا تاقیکردەوە لەگەڵ نەتەوە و الیەنە ناکوردییەکاندا، سیاسەتێکى سەرکەوتوو نەبوو، یان بەدەربڕینێکیتر بڵێین :ئەو خوێندنەوەیەى کورد بۆ سیاسەت و م��ام��ەڵ��ەى دەرەک���ی هەیبووە ل���ەڕاب���ردوودا خوێندنەوەیەکی هەڵە بوو ،بۆیە پێویست دەکات ک��ورد سیاسەتى هاوپەیمانێتى و ڕێککەوتنەکانى بەئاراستەى ناوخۆدا بگۆڕێت ،واتە ئاراستەى سیاسەت و هاوپەیمانێتى لەدەرەوە و ل��ەن��ەت��ەوە ن��اک��وردەک��ان��ەوە ب��گ��وازێ��ت��ەوە ب��ۆ ئاراستەیەکی
ناوخۆیی کوردی بەکوردى،ئەگینا جگە ل��ەدووب��ارەب��وون��ەوەی��ەک��ی ڕابردوو هیچ شتێک نابێتە بەرهەمى دوورە پەرێزى الیەنە کوردییەکان لەناوخۆدا .لەمێژووى کورددا بەو پێیەى ئەزمونێکى زۆرم��ان تاقی ک���ردووەت���ەوە ،هاوپەیمانێتى و دۆستایەتیمان بۆ بەرامبەر چووەبە چوارچێوەى سادەیی و بێئاگاییەکى زۆرەوە و هەمیشە بەئەندازەى ن��ەرم��ى و س��اوی��ل��ک��ەی��ی��م��ان بۆ بەرامبەر ،کاریگەرى و دەرکەوتەى خ��راپ��ی ب��ۆس��ەر هاوپەیمانێتى و دۆستایەتی الی��ەن��ە کوردییە جیاوازەکانى ناوخۆى کوردستان هەبووە ،ئەمەش لەو ڕوانگەیەوە دروستە کە تەواوى پێکهاتەکانى کوردستان لەیەک بەرەو لەژێر یەک ناونیشانى یەکگرتووى کوردیدا نەڕۆشتوونەتە ناو ڕێککەوتنامە و هاوپەیمانێتییەکانەوە و هەر هێزە و ل��ەالى خ��ۆی��ەوە و لەبەرامبەر بێبەشکردنى الیەنێکی کوردیدا لەپێناو کۆمەڵێک بەهاو ئیمتیازاتى س��ی��اس��ی و پ��ۆس��ت��ى گ��رن��گ��دا الیەنێکى بیانى ناکوردیان کردووە بەهاوپەیمان و ڕێککەوتنیان لەگەڵ ک��ردووە ،بەاڵم دەرئەنجام بەپێی بەرژەوەندییەکانیان ڕەوڕەوەى
مامۆستا و هەیبەت و موچە و بایکوت
ئازاد حاجى ئەحمەد
وەک ئەندامێکى کونفرانس و کونگرەیى پ��ەروەردەی��ى لە هەولێر ترسم هەبوو لە هەندیک بڕگە و بابەتى پێشنیارکراو کە دەوتراو دەخوێندرایەوە ئەو کات ڕەخنەم ئەوە بوو کە نابێت خوێندکار سەنتەر بێت و هەموو کارەکتەرەکانى ترى پ��ەروەردە وەک مامۆستا و کەس و کارى خوێندکار بە دەورى خوێندکار بسوڕێتەوە ،زۆر کەس لە هاوڕیانم لە کونگرە پێیانوابوو کەمن هەڵەم و زورجاریش لە ڕا گۆڕینەوەدا بە دیکتاتۆر ئەیان شوبهاندم. ئەو کات پێموابوو لە ئەنجامى ئەم سەنتەر بونى خوێندکاردا ئیدى مامۆستا هەیبەتى ئێستاى نامێنێت؟ کەچى ئەم ترسەى من لەم چەند ساڵەى دوایدا بە چاوى خومان دیمان و بیستمان لە سلێمانى مامۆستایەک ک����وژرا ،ل��ە ه��ەڵ��ەب��ج��ەى شەهید یاریدەدرێک خەڵتانى خوێن کرا. لە ش���ارەزوور مامۆستایەک بە چەقۆ بریندار کرا ،لە سۆران خوێندکار بە ب��ادى بوو مامۆستا دانیشتبون و لە برى چۆلەکە و کوتر لە کاتى گەڕانەوەى لە خویندنگا مامۆستایان پێڕاو ئەکرد ،لە هەولێر کەسوکارى
خوێندکارێک لوتى مامۆستایەکیان بە بوکس شکاند ،لە ناحیەى شۆڕش مامۆستایەک س��ەرب��ڕا.ل��ە خانقین بەڕێوەبەرێک بە ڕۆژى نیوەڕۆ درایە ب��ەر دەس��ت ڕێ��ژى گولە و شەهید ک��را ،لە ح��ەرەم��ى خوێندنگاکاندا لە الیەن خوێندکار و کەس وکارى خوێندکارەوە زۆر جار سوکایەتى بە مامۆستا دەکرێت.ئەم و چەندانى تریش شکۆ و هەیبەتى مامۆستایان لەکەدار ک��ردوە ،کەچى نەمان دى ڕێکخراوى یەکێتى مامۆستایانى ک��وردس��ت��ان خ��وی��ان��ى لێبکەن بە خ���اوەن ،فشار دروس���ت ن��اک��ەن ، بایکوت ناکەن ،بێ باکن بەرامبەر ئەم ناحەقیانەى بەرامبەر مامۆستا دەکرێت لێرە و لەوێ ئەم ڕێکخراوە نوێنەرى حزبەکانیانن نەک مامۆستا شت و شتى تریش لەسەروبەندى دواکەوتنى موچە و نەمانى پارە لە بانقەکاندا ئەم ڕێکخراوە هاتە دەنگ کاتێک وت��ی��ان چەند ڕۆژێ��ک��ى تر موچە دەدرێ��ت بۆئەوەى لە دوای��دا لە کارو چاالکیەکانیاندا و لە تیڤى و ڕۆژنامەکاندا بڵێن ئەوەتا هەڵویستمان ه��ەب��وو داکوکیمان ل��ە مامۆستاو موچەى مامۆستا کرد. ئاخر ئێمەى مامۆستا هەستمان کرد ئەمە دەنگێکى شەرمنانە بوو، دەنگێک کە هەموو مامۆستایان پێى ڕازیى نەبوون دەنگێک لە ئەنجامى بێ متمانەیى خویان لە نێوان خویاندا دروس��ت بوو بوو دەنگێک کە پێى وتین ئەم ڕێکخراوە وەک زورب��ەى ڕێکخراوەکانى تر تەنها خویان بەکارى بچوک و بێ ماناوە خەریک ئەکەن. ئاخر شتگەلێکى زۆر هەن کە
پێویستە ئەم ڕێکخراوە بیکەن و تا ئێستا نەیان کردوە یانیش بیریان بۆى نەچوە.گەر ئەم ڕێکخراوە ئەیەوێت ب��ڕی��ارەک��ان��ى سیفەیەکى یاسایى هەبێت الى مامۆستا و دواجاریش الى الیەنى پەیوەندار فەرموو فشار دروست بکەن لە سەر پەرلەمان و حکومەت بە دەرچونى بڕیارێک بوو لەمەو دوا بەبێ ڕەزامەندى بەشى یاسایى پەروەردە مامۆستا زیندانى نەکرێت و لێکوڵینەوەى لەگەڵ نەکرێت زۆرجار لەسەر لێپێچینەوە لە سەرپێچى خوێندکارێک و ڕەوانەى پۆلیس بکرێت ،بەڵکو لە هەندێک حاڵەتدا بەشى یاسایى پەروەردەکان لێکوڵینەوە لە مامۆستا بکەن و م��ام��ۆس��ت��ا ،پێویستە حەسانەى هەبێت؟ وەرن ئێمەى مامۆستا و ئێوەى ڕێکخراو پێکەوە فشار دروستبکەین لە ه��ەر جێگایەکدا دەست درێژى کرایە سەر مامۆستا و سوکایەتى پێکرا لە الیەن خوێندکار ی��ان ک��ەس و ک��ارى خوێندکارەوە بەیەک دەنگ بڵین تالێپێچینەوە لە تاوان بار نەکرێت ناچینە هوڵەکانى خوێندنەوە و پێویستە کەسى تاوانبار سزا بدرێت تاکەسی دى جورئەتى وانەکات سوکایەتى بەمامۆستا نەکات وەک پزیشکەکان یەک هەڵوێست بین ئەم ئاگادارییە بدەن بە گوێى حکومەتدا و پێیان بڵێن بەجدى دەبینە داکوکیکار لە مافى مامۆستا و ڕازى نابین سوکایەتى پێبکرێت و دەم��ان��ەوێ��ت ب��ەک��ردار هەیبەت ب��ۆ مامۆستا بگەڕێنینەوە ئیدى ئێمەش دەڵێین نوێنەرمانن ئەگین بەبڕیارەکانتان ڕازى نابین.
ک���وردی���ان خستۆتە دەرەوەى سیاسەتیان و دوورەپ��ەرێ��زی��ان ک������ردووە .دواى ئ���ەو ه��ەم��وو هاوپەیمانێتى و دۆستایەتییە ت��ێ��ک��ش��ک��اوەم��ان ک��ە لەقۆناغە جیاوازەکانى م��ێ��ژوودا بینیمان و ئەزمونمان ک��رد ،ئیدى کاتى ئەوە هاتووە کە لێکدانەوەیەکی ئەو سیاسەتە هەاڵنەمان بکەین و بەخۆماندا بچینەوە و پەیامێکى ڕوونمان بۆ ناوخۆى کوردستان و یەکگرتووییەکى سیاسی و ی���ەک گ��وت��اری��م��ان ب��ۆ دەرەوە هەبێت و ئەوەى بینیومانە بکەین بەئەزمونى سیاسەت و کارکردنمان لەئایندەدا ،لەبەرامبەردا ئیدى ک��ات��ى ئ���ەوە ه��ات��ووە بپرسین: ئایا ک��ورد سیاسەتێکى هەڵە و نادروستى هاوپەیمانێتییەکى ک���ردووە ی��اخ��ود ئ��ەوە سیاسەت و ویستى هاوپەیمان و نەتەوە و دەوڵەتە ناکوردییەکانە کە بەردەوام سیاسەتە پالنگێڕییەکانیان دژى ک���ورد ب����ووە؟ ،ب��ەه��ەر بارێکدا وەاڵم��ى ئ��ەم پرسیارە بدەینەوە ئەوا دەمانباتەوە ئەو خاڵەى کە پێویستە ک��ورد بەسیاسەتەکانى خۆیدا بچێتەوە .ئ��ەوەى تێبینى کراوە – دەکرێت ،ئەم ب��ەردەوام
شکستە لەهاوپەیمانێتی ک��ورددا لەسەر بنەماى سیاسەت و بەرنامە ڕێژییەکى لۆژیکى نەبووە ،بەڵکو بەردەوام لەسەر بنەمایەکی داڵدەدان بووە وەک هێزی بااڵدەست و خاوەن س��ەروەرى لەناوچەکە و جیهاندا، وات��ە ئەگەر ڕوونتر بڵێین ،کورد سیاسەتى هاوپەیمانێتى لەسەر بنەماى نەتەوایەتى و بەرژەوەندى گشتى ن���ەک���ردووە و ئەوەیشی دەبینرێت سیاسەت و هاوپەیمانێتى ن��ەت��ەوەی��ی و نیشتمانى نەبووە لەگەڵ دەوڵ��ەت و نەتەوەى تردا، بەڵکو ئەوەى دەبینرێت و بینراوە!، بەردەوام هاوپەیمانێتییەکان لەسەر بنەماى حزبی و الیەندارى بووە و هەر هیچزێکى بااڵ دەستى ناوچەکە زەمانەیەتى بەردەوامى بەهێزێکی ک��وردی دابێت و لەسایەیدا بەها و مافی ژیانی بۆ گەڕاندبێتەوە ئەوا بەهەموو شێوەیەک خۆیانیان تەسلیم و ڕادەستى ئەو الیەن و دەوڵەتە ک��ردووە بەبێ گەڕانەوە بۆ ڕۆحى نەتەوەیی و نیشتمانى و دپلۆماتییەت و بەرژەوەندى هەموو میللەتى ک��ورد .لەدیدی ئێمەوە، ئەگەر کورد و ت��ەواوى الیەنەکان لەهەر چوار پارچەى کوردستاندا ش��ێ��وەى س��ی��اس��ەت و مامەڵەى
ڤـــــــاالنــــتـــــایـــــن
مه‌ال ئه‌حمه‌دی قامیشی
س����ااڵن����ە ()2/14ی���������ان دیاریکردوە بەناوى ڕۆژى عاشقان وخۆشەویستان کە لەو ڕۆژەدا ه��ەن��دێ ل��ە گەنجان س��ەرق��اڵ دەک��ەن بە گۆڕینەوەى گوڵى سور و خۆشەویستى نادروست و حەرام کە زیاتر بۆ ڕابواردن و کات بەسەربردن و فریودانى کچانە کە ڕەنگى سور هێماى خوێن ڕژان��ە ودەب���وو پرسەى بۆبگێڕن ،س��ەرەڕاى ئەوەى کە لەگەڵ کەلتورو ئاینى کوریدا نامۆیە ،لە هیچ ڕویەکەوە دور و نێزیک پەیوەندى بە ئێمەوە نیە و بێگانە پەرستیە،وەک لە ناو و ناوەڕۆکدا دەبینرێت، م��ێ��ژووەک��ەی��ش��ى دەگ��ەڕێ��ت��ەوە سەردەمى (کلودیۆم) قەیسەرى ڕۆم��ا پ��رۆس��ەى هاوسەرگیرى بۆ م��اوەی��ەک ق��ەدەغ��ە ک��رد تا کوالوەکان بچن بۆ سەربازی، ق��ەش��ە ڤ��االن��ت��ای��ن بەنهێنى وناشەرعى لە کڵێساکەیدا هەردوو ڕەگەزى بەیەک دەگەیاندن ،بۆیە لە ()270/2/14ز لەسێدارەیان داودوات��ر ئەو ڕۆژە کرایە ڕۆژى
عاشقان و بە ناوى خودى قەشە ڤاالنتاینەوە ،لێرەدەپرسین ئەوەچ پ��ەی��وەن��دى ب��ە ک��وردای��ەت��ی��ەوە هەیە؟جگە لەباڵوکردنەوەى زینا و بەدڕەوشتى نەبێت ،وەبە هەموو ڕەهەندەکانیە وەه��ى بێگانەیە پێغەمبەرى پ��ێ��ش��ەوام��ان(د.خ) فەرموویەتی هەرکەسێک خۆى ب��ەق��ەوم��ێ��ک ب��چ��وێ��ن��ێ��ت ئ���ەوا ئەوکەسە لەوانەو حسابى ئەوانى ب��ۆدەک��رێ ،لەالیەکى ت��رەوە بۆ زیاتر بێ ئاگاکردنى گەنجەکان لەپرسە چارەنوسازەکانى گەل و نەتەوەکەمان و نەمانى هەستى ئ��ای��ن��ى و ن��ەت��ەوەی��ى ب��ەوەی��ش ڕۆڵەکانى گەلەکەمان لەدەست دەدەی����ن ،ب���ەداخ���ەوە کەستەم کراوە لە چەمکى خۆشەویستی، بۆ مەبەستى خراپ بەکارهێنراوە ئەگینا خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى ح��ەاڵڵ لەسنورى خۆیدا ڕێگەپێدراوە، ب���ەاڵم دڵ����دارى ح��ەرام��ە ،ژی��ان ب��ێ خ��ۆش��ەوی��س��ت��ى ب�����ەردەوام ن��اب��ێ��ت ،چونکە خۆشەویستى ژی��ان��ە ،س��ەرەت��ا خۆشەویستى خ��واوپ��ێ��غ��ەم��ب��ەرک��ەب �ێ س��ن��ورە وپاشان خۆشەویستى گەل وواڵت وماڵ ومناڵ و...هتد کە سنوردارە، ب��ەاڵم ل��ێ��رەدا ئ��ەم چەمکە لەم ماناومەبەستە ف��راوان��ەوە کورت کراوەتەوە بۆ پەیوەندى نادروستى پێش هاوسەرگیرى و بۆ دڵدارى کە بەوەیش ک��ور و کچەکانمان لەدەست دەدەین وحەیا و ئابڕویش ک��ە ن��ی��وەى ئیمانە ل��ە ک���ەدار دەبێت ،چارەسەرى خۆشەویستى هاوسەرگیرى شەرعیە ئەگەر کوڕ
هاوپەیمانێتییان لەشێوە کۆنە تەقلیدییەکەوە ن��ەگ��ۆڕن بۆ شێوەیەکی سیاسی و ژیرانەى سەردەمییانە و لەسەر ئاستى ناوخۆیی و نەتەوەیی کۆدەنگى نیشتمانى دروست نەکەن ،ئەوا بۆ ئەبەدیش ناتوانێت لەسەر ئاستى جیهانى و ناوچەیی سیاسەت و هاوپەیمانێتییەکى سەرکەوتوو بەئەنجام بگەیەنێت، لەخوێندنەوەیەکى ئ��ەم��ەش ئەو ڕاب���ردووەوە دەردەک��ەوێ��ت کە مێژووى سیاسیمان پێمان دەڵێت لەڕابردوودا چ هەڵەیەکی سیاسی و ستراتیژیمان کردووە و م��ێ��ژووم��ان ل��ەدەس��ت داوە و نەمانتوانیوە سیاسەتێکى س���ەرک���ەوت���وو ب���ۆ خ��ۆم��ان تۆمار بکەین ،بۆیە ئێستاش وادەخ��وازێ��ت چیتر ئاراستەى بگوازینەوە هاوپەیمانێتیمان بەرەو ناوخۆی کوردستان و هەر دەمێک توانیمان لەسەر ئاستى ن��ەت��ەوەی��ی هاوپەیمانێتى و یەکگرتنێکى سیاسی تۆکمەمان بەئەنجام گەیاند ئەوا ئەو کات ب��ەو ک��ۆدەن��گ��ى و سیاسەتە نەتەوەییەمانەوە پەل بهاوێژینە دەرەوەش.
و کچێک دڵ��ی��ان ب��ەی��ەک��ەوە بوو با هاوسەرگیرى بکەن و ڕێگیرییان لێنەکرێت وەک پێشتر ئاماژەمان پێکرد(ابن عباس) دەڵێ :پیاوێک هاتە الى پێغەمبەر(د.خ)وتى کچێکى هەتیوم الیەو دەوڵەمەندێک و هەژارێک هاتون بۆخوازبێنی، ئێمە حەزدەکەین بیدەین بە دەوڵەمەندەکە ،خۆیشى حەزى لەهەژارەکەیە،پێغەمبەر(د.خ) ف������ەرم������وی:ن������ی������ە ل���ە ه��اوس��ەرگ��ی��رى چ��اک��ت��ر بۆ د و و خۆ شە و یستا ن ،بێگو ما ن خۆشەویستى بنەمایەکى گرنگە بۆخێزان وهاوسەرەکان ،بەاڵم ئەوەى لەم ڕۆژەدا بانگەشەى بۆ دەک��رێ��ت ح��ەرام��ە چونکە مەبەستى خراپى لە پشتەوەیە، خۆشەویستمان پێغەمبەرى فەرمویەتی(:ئەگەر کوڕوکچێک ب���ە ت��ەن��ی��ا پ��ێ��ک��ەوە ب���وون ئ��ەوە شەیتان سێیەمیانە) دیارە شەیتانیش بۆخراپە لە گەڵیانە ،ک��وڕ و کچ چەند مانگێک بەناوى خۆشەویستى وه��اوڕێ��ەت��ى پ��ێ��ک��ەوە دەب��ن ولەیەک وەڕەزدەبن و یەکتریان ل��ەپ��ێ��ش چ���اودەک���ەوێ بۆیە کوڕەکە یارێکى تر دەگرێت وکچەکەیش لەبارێکى دەرونى خ��راپ��دا دەم��ێ��ن��ێ��ت��ەوە جگە ل���ەوەى ک��ە ک��وڕەک��ە وێنەو یادگاریەکانى باڵو دەکاتەوە ئەگەر بەسەرى نەکاتەوە دواى مێردکردنیشى و پەیمانەکانیش کە بەیەکیاندابوو دەبنە بڵقى سەرئاو و ئافرەتانیش دەبنە قوربانى سەرەکى ئەم عەشقە درۆینە.
www.jamawarnews.com
وه‌رزش
تاتا یارى ب ه ئاگر ده‌کات
رۆژن��ام�هى سپۆرتى که‌تالۆنی راپۆرتێکی باڵوکردووه‌ته‌وه‌و تێیدا ب��اس ل���ه‌وه ده‌ک���ات ک �ه چیدیکه یاریزانه بااڵده‌سته‌کانى به‌رشلۆنه رێگه به تاتا مارتینۆی راهێنه‌رى ئه‌رجه‌نتینی یانه‌که‌یان ن��اده‌ن، پ�ل�ان و ش���ێ���وازى ی��اری��ک��ردن��ى به‌رشلۆنه بگۆڕێت و نووسیویه‌تى «چه‌ند یاریزانێک ،که ده‌سته‌اڵتی یانه‌ى به‌رشلۆنه‌یان به‌ده‌سته‌وه‌یه ده‌ستیان به یاخیبوون ک��ردووه‌و تاتایان له‌وه ئاگادارکردووه‌ته‌وه که چیدیکه رێگه ن��اده‌ن بیرۆکه‌کانى خۆی جێبه‌جێبکات ،که ده‌ی�ه‌وێ شێوازى یاریکردنى چه‌ند ساڵه‌ى به‌رشلۆنه بگۆڕێت» .ئه‌و رۆژنامه‌یه زی��ات��ر ل �ه‌و ب���اره‌وه نووسیویه‌تى «ه�ه‌ر پێنج کۆله‌که‌ى به‌رشلۆنه، که بریتین له هه‌ریه‌ک له کارلس پویۆل ،چاڤی هێرناندێز ،ئه‌ندرێس ئینێستا ،ڤیکتۆر ڤاڵدێز و لیۆنێل میسی بڕیاریانداوه چیدیکه رێگه ن �ه‌ده‌ن تاتاى راهێنه‌رى پێشووى یانه‌ى نیۆلز ئۆلد بۆیزی ئه‌رجه‌نتینی ب��ی��رۆک��هى خ���ۆی بسه‌پێنێت، چونکه ئ �ه‌وان پێیانوایه شێوازى یاریکردنى چه‌ند ساڵه‌ى به‌رشلۆنه ب��ووه‌ت �ه به‌شێک ل �ه که‌سایه‌تی ی��ان��ه‌ک��هى ،ک��ه چ��ه‌ن��د ساڵێک هه‌موو ئه‌روپاى تۆقاندووه« .ئه‌و رۆژنامه‌یه که له زانیارییه‌کانیدا پشتى به سه‌رچاوه‌یه‌کی نزیک له یانه‌ى که‌تالۆنی به‌ستووه ،باس
ناونیشان
فیدال ئامانجی یانەی ڕیال مەدریددە
ی��اری��زان��ی ی��ان��ەی یۆڤانتۆسی ئیتالی ئارتورۆ فیدال ئامانجی یانەی ریال مەدریدی ئیسپانیە لە وەرزی گواستنەوەی یاریزاناندا. ماڵپەری م��ارک��ا-ی ئیسپانی باڵویکردۆتەوە ،لەوەرزی زستانەی رابردوو کارلۆ ئەنشلۆتی ڕاھێنەری یانەی ریال مەدرید داوای لە کارگێری یانەکەی کردبوو گرێبەست لەگەڵ یاریزانی ھێڵی ناوەراستی یانەی
ل�ه‌وه ده‌ک��ات که ئه‌و یاریزانانه‌ى به‌رشلۆنه ناتوانن زیاتر به‌رگه‌ى بوێریه‌کانى تاتا بگرن ،که ده‌یه‌وێ ده‌ست بۆ بڤه‌کان ببات و له‌و براه‌وه نووسیویه‌تى «تاتا ده‌یه‌وێ پالنی یاریکردنى ( 4ـ 2ـ 3ـ ) 1 ی��ان ( 4ـ 4ـ 1ـ ) 1به‌سه‌ر به‌رشلۆنه‌دا بسه‌پێنێت و میسی که بزوێنه‌رى به‌رشلۆنه‌یه بگه‌ڕێنێته‌وه هێڵی ن��اوه‌ڕاس��ت��ى هێرشبه‌ر ،له کاتێکدا به‌رشلۆنه له‌سه‌ر پالنى ( 4ـ 3ـ ) 3راهاتووه .ته‌نانه‌ت ده‌یه‌وێ له هه‌ندێک یاریدا به پالنى
میسى دەکرێتە فیلم
ئە لێکس دی ال ئەگلێسیا دەره��ێ��ن��ەرێ��ک��ی ئیسپانیەو بەنیازە ژیانی میسی بکات بە فیلمێکی دیکۆمێنتاری و لەسەر شاشەی سینەماکان پەخشبکرێت. لەلێدوانێکیدا ئەو دەرهێنەرە ئیسپانیە رایگەیاند کە دەیەوێت ژیانی لیۆنێل میسی ئەرجەنتینی بکاتە فیلمێکی دیکۆمێنتاری،
ساڵی - 32ژماره - 784سێشەممە 2014/02/18
وتیشی کە ئەو هیچ گرنگییەک بە تۆپی پێ نادات و دەرهێنەری فیلمە ئەکشنەکانە ،بەاڵم میسی کەسێکە کە شایستەی ئەوەیە ژیانی بکرێتە فیلمێک. دی������ارت������ری������ن ئ����ەو ک��ەس��ای��ت��ەی��ی��ان��ەش ک��ەل��ە ف��ی��ل��ەم��ەک��ەدا دەردەک�����ەون ه��ەری��ەک��ە ل��ە ئەلیخاندرۆ سابێالی راهێنەری ئ��ەرج��ەن��ت��ی��ن و سیسار لویس م���ی���ن���ۆت���ی پ��اڵ��ەوان��ی مۆ ند یا لی 1986ە. پێد ە چێت فیلمەکە پێش د ە ستپێکر د نی مۆندیالی 2014ی بەرازیل نمایش بکرێت.
پیکێ :یاری کۆتایی بەرامبەر ڕیاڵ مەدرید قورس دەبێت
وەرزشکردن نەبۆتە خواست سەرکەوت تۆفیق
یۆڤانتۆس ئارتورۆ فێدال مۆربکەن ، بەاڵم بە ھۆی گرانی نرخی یاریزانان یانەی شاھانە داوایەکەی ڕاھێنەری ئیتالی رەتکردووە. رۆنامەی مارکا باڵویکردۆتەوەش، لە وەرزی داھات��ووی گواستنەوەی یاریزاناندا یاریزانی ھێڵی ناوەراستی ھەڵ��ب��ژاردەی چیلی فیدال یەکەم ئامانجی ی��ان��ەی ری��ال م��ەدری��دی ئیسپانی دەبێت.
هێرشی هه‌ڵگه‌ڕاوه یارى بکات ،که ئه‌مه هیچ کاتێک له یاریکردنى به‌رشلۆنه ناچێت» .وه‌ک رۆژنامه‌که نووسیویه‌تى «تاتا ده‌ست بۆ بڤه‌کان ده‌بات و یارى به ئاگر ده‌کات ،ئه‌و ئینێستاى کوشتووه ،که له لیگاى ئه‌مساڵدا بێجگه ل�ه‌و یارییانه‌ى به‌هۆی پێکانه‌وه ئه‌نجامی نه‌داون، له 6یارییدا به‌شێوه‌ى سه‌ره‌کی یاری پێنه‌کردووه‌و ته‌نیا گۆڵێکی تۆمارکردووه ،له کاتێکدا ئینێستا ئێستاش به‌الى که‌مه‌وه یه‌کێک ه له باشترین 5یاریزانى جیهان».
سیزار بۆ تۆرینتۆ یانه‌ی تۆرینتۆی که‌نه‌دی به‌ره‌سمی باڵوکرده‌وه ،سیزاری گۆڵچی هه‌ڵبژارده‌ی به‌رازیل و یانه‌ی کوینز پ��ارک ڕه‌ینجه‌رز په‌یوه‌ندی یانه‌که‌یانه‌وه کردوه. گ��واس��ت��ن��ه‌وه‌ی گۆڵچیه ته‌مه‌ن ٣٤ساڵه‌که به‌شێوه‌ی خواستنه تاکۆتایی وه‌رزو له‌م باره‌یه‌وه به‌میدیاکانی ڕاگه‌یاند »:خۆشحاڵم به‌ئیمزاکردنی
گرێبه‌سته‌که ،ل�ه‌وه‌ش خۆشتر ئێستا ل�ه‌ک�ه‌ن�ه‌دام و ده‌مێک ه حه‌زم به‌م واڵته‌یه ،په‌رۆشم بۆ دیداری هاوڕێ نوێیه‌کانم».
7
پێویستە هەموو مرۆڤێک ڕۆژانە کاتێک دابنێت ب��ۆ ئەنجامدانى وەرزش تا لەو ڕێگەیەوە لەشێکى تەندروستیان هەبێت و دەرونێکى ئ��ارام��ی��ان هەبێت ،ب��ەاڵم ئ��ەوەى جێگەى نیگەرانییە ک��ە زۆر لە هاواڵتیانى کوردستان وەرزش ئەنجام نادەن و لەگەڵ ئەوەشدا جوڵەیەن وەک پێویست نییە واتە زۆر لەسەر چاالکى ڕۆژان���ە و ڕۆیشت بە پێ بەردەوام نابن تا ماسولکەکانیان وەک پێویست بجوڵێت و هێز و بازویان تۆکمە بێت ،ئ��ەم��ەش کاریگەرى خراپى هەیە لەسەر جەستە. ب��ۆ ئ���ەوەى زۆرت��ری��ن هاواڵتى سودمەندبێت لە ئەنجامدانى وەرزش، پێویستە لە ناوەندەکانى خوێندن و ڕاگەیاندنەکان و دەزگا وەرزشییەکان و وەزارەت���ى تەندروستى دەورى س��ەرەک��ی��ان هەبێت ل��ە هۆشیار ک��ردن��ەوەى تاکەکانى کۆمەڵگا بۆ ئەوەى ڕۆژانە وەزرش ئەنجام بدەن. کاتێک وەک پێویست وەرزش ئەنجامدرا لە الیەن تاکەکانى هەرێمى ک��وردس��ت��ان ئ��ەو ک��ات��ەش تاکێکى تەندروست و چاالک دروست دەبێت لە کۆمەڵگەو ڕەوشى تەندروستى لە ئاستێکى باشدا دەبێت.
سانتیاگۆ بێرنابیۆ له‌ساڵی 2017چی لێدێت؟
تۆرینتۆ یه‌کێکه له‌یان ه به‌هێزه‌کانی که‌نه‌داو له‌ڕیزه‌کانیدا ئه‌لیساندرۆ نێستای ئیتاڵی و ئه‌ستێره‌ی پێشوی میالن یاریی ده‌کات.
ئ��ی��داره‌ی یانه‌ی ری��ال مه‌دید تاوتوێی نوێکردنه‌وه‌ی یاریگای س��ان��ت��ی��اگ��ۆ ب��ێ��رن��اب��ی��ۆ ده‌ک���ات ب �ه‌ج��ۆرێ��ک پێشبینی ده‌ک��رێ��ت کاره‌کانی نوێکردنه‌وه‌ی له‌ساڵی
شاڵکە لیڤەرکوزنی توشی شکست کرد
ریاڵ ھەوڵەکانی بۆ کڕینی ڤیدال دەستپێدەکاتەوە
2017ته‌واوبێت. س���ه‌رچ���اوه‌ک���ان���ی ه����ه‌واڵ گرته‌یه‌کی ڤیدیۆیی پێشبینیکراوی ی��اری��گ��اک�ه‌ی��ان ب��ۆ س��اڵ��ی 2017 باڵوکرده‌وه.
ئەتلەتیکۆ مەدرید بردنەوەیەکی گرنگی بەدەستهێن
8
ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین
هونه‌ریی
سەرنووسەر
خاوەنی ئیمتیاز
www.jamawarnews.com یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە ( )1981/5/25بە ناوی (رێگای ئازادی)یەوە دەرچووە
توانا عومه‌ر
عومەر غواڵمی
عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود
0748 010 8289
www.JamawarNews.com
«نرخ 500 :دینار»
جوان عومەر :لە پشت هەر خەندەیەکمەوە حەسرەتێکی قوڵ هەیە ئا~ :
جوان عومەر ،شاعیر لە دایک بوی ساڵی ١٩٩١کە و لە ساڵی ٢٠٠٩ە ه��ۆن��راوە دەن��وس��ێ لە دیدارێکى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « گەنجان سادەترین مافی خۆیانە هەوڵ بدەن لە ڕێی وش��ەوە ئ��ەوەى لە ناخیاندایە دەرببڕن». نوسینەوەی ڕۆح شاعیر بوون الی من بریتیە ل��ە ب��وون��ی ت��وان��ای شاعیر بۆ قوڵبونەوە لە ناو خودی خۆیدا و نوسینەوەی ڕۆح لە ڕێی وشەوە ک��ات هەموو شت چارەسەر ئەکات گ��ەن��ج��ان س��ادەت��ری��ن مافی خۆیانە هەوڵ بدەن لە ڕێی وشەوە ئەوەى لە ناخیاندایە دەرببڕن، ب��ەاڵم ئایا ک��ێ ئەمێنێتەوە و ئەتوانێ بگات بە شاعیر بوون؟
ئەوە ڕۆژگار بڕیار ئەدات و کات هەموو شت چارەسەر ئەکات. ناتوانم وازی لێ بهێنم هەمیشە دەم ب��ە خ��ەن��دەم، ڕەنگە هەندێ جار لە پشت هەر خەندەیەکمەوە حەسرەتێکی قوڵ هەبێت ،ب��ەاڵم خۆشبەختانە لە ژیانی خ��ۆم ڕازی��م و ژیانیش بە خۆشی و ناخۆشیەکانیەوە جوانە ناکرێ بڵێم هەموو کات دڵخۆشم وە هەموو کاتیش دڵتەنگ نیم ،بەاڵم عەجولی ئەو سیفەتەیە کە هەرگیز ناتوانم وازی لێ بهێنم . خۆشەویستی هەوێنی شعرە خۆشەویستی نەبێ کێ ئەتوانێ دێڕێک شیعر بنوسێ ؟ کەسێک دڵ��ی پ��ڕ نەبێ ل��ە خۆشەویستی ن��ات��وان��ێ بنوسێ خۆشەویستی هەوێنی شعرە. ژیانی تاڵ و تاڵتر ئەکات دابرانی عاشقان هەندێک جار تەنیاییەکی پڕ حەسرەت و گریانێکی
قوڵ کە هەندێ جار کەسی دابڕاو دروست ئەکات و بە‌هێزی ئەکات یاخود ئەیڕوخێنێت و ژیانی تاڵ و تاڵتر ئەکات. شیعر بۆ خەم و ئازاری خۆم و هاوڕەگەزەکانم دەنوسم ج���وان���ە ش��ع��ر ب���ۆ ه��ەم��وو ئەوکەسانە و ئەو شتانە ئەنوسێ کە لە دڵێدا جێگای دەبێتەوە لە سەرو هەمووشیەوە بۆ خەم و ئازاری خۆم و هاوڕەگەزەکانم ک��ە زۆری��ن��ەم��ان خەمەکانمان هاوشێوەن. خۆشەویستى فرمێسکى لە چاوم هێناوە خۆشەوستی کوریک ڕەنگە هەبوبێت فرمێسکی لە چاو هێنابم ،بەاڵم تاکە پیاوێک کە ئازاری جێهێشتنی زۆر ئ���ازاری داب��م و منی بە ڕاستی و لە ناخەوە گریاندبێت باوکم بوو کە کۆچی دوایی کرد.
به‌ریتانیا چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی شه‌کردەدۆزێته‌و‌ه زان��ای��ان��ی ب����واری ت�ه‌ن��دروس��ت��ی له‌به‌ریتانیا ل����ه‌دوای زنجیره‌یه‌ک توێژینه‌وه ،توانیان بگه‌نه ئه‌نجامێک ب��دۆزی��ن�ه‌وه‌ی چ��اره‌س �ه‌ری نه‌خۆشی شه‌کره. که به‌گوێره‌ی نوێترین دات��ا له هه‌ر چرکه‌یه‌کدا سێ که‌س دوچاری ئه‌و نه‌خۆشیه ده‌بن.ماڵپه‌ڕی عه‌ره‌بیه
باڵویکرده‌وه ،پزیشک‌و زانایانی بواری ته‌ندروستی له‌به‌ریتانیا م��اوه‌ی چه‌ند ساڵێکه سه‌رقاڵی ت��وێ��ژی��ن�ه‌وه‌ن ،بۆ دۆزی���ن���ه‌وه‌ی چ���اره‌س���ه‌ری نه‌خۆشی شه‌کره.له‌دواین توێژینه‌وه‌دا توانیان ئ��ه‌وچ��اره‌س��ه‌ره ب���دۆزن���ه‌وه ،ئه‌ویش به‌گۆڕینی خانه‌کانی پێستی توشبوه‌که بۆ خانه‌ی ئه‌نسۆلینی پرۆفیسۆر (شینگ
هەیفا بڕیارى نەداوە
گۆرانیبێژی ئیماراتی عه‌بدواڵ بلخێر چوو‌ه دوای گۆرانی بێژی شۆخ و شه‌نگی لوبنانی هه‌یفا وه‌هبی. عه‌بواڵ بلخێر ،له‌چه‌ندین لێدوانی ته‌له‌فیزیۆنی باسی له‌وه کردوه حه‌ز به‌و‌ه ده‌کات هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ هه‌یفا وه‌هبی ئه‌نجام بدات و له‌گه‌ڵیدا له‌ژێر یه‌ک سه‌قف بژی ،له‌چه‌ند ڕۆژی ڕابردووشدا به‌شێوه‌یه‌کی نهێنی سه‌ردانی ماڵی هه‌یفای کرد و داوای له‌هه‌یفا کرد شوی پێبکات و به‌ڵێنی ئاهه‌نگێکی پێداو‌ه ک ه له‌دونیادا نه‌کرابێت و هه‌یفاش داوای لێکردووه کاتی بداتێ بۆ بیر کردنه‌وه. پێشتر له‌که‌ناڵی «ئ��ۆ تی ڤ��ی» لوبنانی ع �ه‌ب��دواڵ بلخێر وتی ،حه‌زده‌که‌م هه‌یفا وه‌هبی و نانسی عه‌جره‌م و مریه‌م فارس بکه‌م به‌هاوسه‌ر خۆم و ل�ه‌گ�ه‌ڵ��ی��ان ب��ژی��م ب �ه‌اڵم له‌ئێستادا پێده‌چێت ته‌نها هه‌یفای هه‌ڵبژاردبێت بۆی ه چۆت ه داوای.
دی��ن��گ) له‌په‌یمانگه‌ی گالدستۆن سه‌ربه‌زانکۆی کالیفۆرنیا روونیکرده‌وه، الی �ه‌ن��ی زۆرب��اش��ی ئ��ه‌و چ��اره‌س �ه‌ره ئه‌وه‌یه سه‌رچاوه‌که‌ی زۆره‌‌و به‌ئاسانی ده‌ستده‌که‌وێت ،که خانه‌کانی پێسته. تائێستا ئه‌و چاره‌سه‌ره له‌سه‌ر ()300 نه‌خۆش تاقیکراوه‌ته‌وه ،سه‌رکه‌وتنی ته‌واوی به‌ده‌ستهێناوه.
کردنەوەی گەورەترین بنکەی وزەی خۆر لە جیهاندا بیابانی مۆهاڤی لە ئەمریکا کردنەوەی رەسمی گەورەترین بنکەی وزەی خۆری لە جیهاندا بەخۆوە دیت . ئەم بنکەیە لەسەر رووب��ەری ٥.٥ میلی چوارگۆشە لەسەر سنووری نێوان هەردوو ویالیەتی نیڤادا و کالیفۆرنیا دروستکراوە بەتێچووی ٢.٢ملیار دۆالر و ئەوە کاری هاوبەشی نێوان گۆگڵ و ئێن ئار جی و برایت سۆرسە. ئ���ەم وێ��س��ت��گ��ەی��ە لە کارەکەیدا پشت بە ٣٠٠
RebaziAzadi@Gmail.com
ناونیشان :هەرێمی کوردستان سلێمانی -گردی ڕیعایه -گەڕەکی - 115کۆاڵنی - 7دەرگای 6
هەزار تابلۆی خۆرین دەبەستێت کە وزەی خۆر ئاراستەی ٣تاوەر دەکات و دواتر ئەو وزەیە ئ��اوی ناو ت��اوەرەک��ان دەکاتە هەڵم و پاشان ئاراستە دەکرێت بۆ کارپێکردنی موەلیدەکانی کارەبا .ئەو پرۆژەیە نزیکەی ١٤٠هەزار ماڵ بە کارەبا رووناک دەکاتەوە.
جیهان پارە لە گەردووندا خەرج ناکات بایەخ پێدان و پارە خەرجکردنی جیهان بۆ پرۆژەکانی گەردوون‌ناسی لە م��اوەی دوو دەی��ەی راب���ردوودا بەشیوەی بەرچاو کەمی ک��ردووە. بە تایبەت دوای ئ��ەوەی ئەمریکا ک��ەم��ک��ردن��ەوەی خەرجییەکانی ل���ەو ب�����وارەدا راگ��ەی��ان��د ،ک��ەس دەرنەکەوتووە جێگەی بگرێتەوە. راپ�������ۆرت�������ی س����ااڵن����ەی لیۆرۆکۆنسلتی راوێژکاری گوتی لە ١٩٩٥ەوە ئ��ەوە یەکەمجارە خ��ەرج��ی��ی��ەک��ان��ی ئ���ەو ب���وارە کەمدەکرێتەوە و ساڵی رابردوو ب��ڕی ٧٢،٩م��ل��ی��ار دۆالر لە پ��رۆس��ەک��ان��دا خ��ەرج��ک��راوە لە
کاتێکدا ساڵی پێشتر ٧٢،٩ملیار دۆالر بووە. ئەمریکا ٣٨ملیاری لە کارەکاندا خەرجکردووە لە کاتێکدا پێشتر لەوە زیاتر بووە و ٨.٨ملیاری کەمیکردووە. بەپێچەوانەی ئەمریکاوە ،رووسیا تاکە واڵت��ە خەرجییەکانی لەو ب��وارەدا زیادکردووە و لە پێنج ساڵی راب��ردوودا لەسەدا ٣٠لە خەرجییەکانی زیادیکردووە.
دەست لە کارکێشانەوە لە زیانى کوردە ئبراهیم مەحمود
بە گفتوگۆ کیشەکانی نێوان هەرێم بەغداد چارەسەر دەکرێت، کێشەکانی هەرێم بەغدا بە نزیک بونەوەی کورد لەگەڵ مالیکی و دەسەاڵتدارانی عێراق دەبێت.، بۆیە گرنگە ک��ورد بەغداد بکاتە چەقی ملمالنییەکانی ب��ۆ چ��ارەس��ەر ک��ردن��ی کێشە هەڵوەسراوەکانى هەموو دوورە پەرێزیک لە ی��ەک کێشەکانی کورد قوڵتر دەکاتەوە ،پێویستە سەرجەم وەزیر و پەرلەمانتار و بەرپرسانی ت��ری ک��ورد لە ن��او حکومەتی عێراقیدا بە ی��ەک��گ��رت��ووى ک���ار ب��ک��ەن بۆ چ��ارەس��ەر کردنی کێشەکانى هەرێم لەگەڵ بەغداد.. ب��اش��ت��ری��ن چ���ارەس���ەر بۆ دوورکەوتنەوە لە ئاڵۆزیەکان ک��ورد پێویستە هەنگاو بنێت بۆ دروستکردنی پەیوەندى بە هێز لەگەڵ هێز و الیەنە شیعی و سوننیەکان بۆ ئەوەی هەنگاو بنرێت ب��ۆ چ��ارەس��ەرک��ردن��ى قەیرانەکان.. ک������ورد پ��ێ��وی��س��ت��ى ب��ە هاوپەیمانیەتى بەهێزە لە بەغداد و پێویستە نوێنەرانى کورد بە دواى دروستکردنى پەیوەندیدا بگەڕێن تا لەو ڕێگەیەوە فشار لەسەر بەرپرسانى حکومەتى عێراقى فیدراڵ دروست بکەن بۆ گەشتن بە مافەکانى کورد نەک بەغداد بە جێبهێڵرێت. ناکرێت لەوەها بارودۆخێکدا ب��ەرپ��رس��ان��ى ک���ورد بایکۆتى ح��ک��وم��ەت و ئ��ەن��ج��وم��ەن��ى نوێنەرانى عێراق بکەن و دەست لە کار بکێشنەوە. ه��ەم��وو گ��ەڕان��ەوەی��ەک بۆ هەرێم و دەست لە کارکێشانەوەى بەرپرسانى کورد لە حکومەتى عێراقى لە ئێستادا زی��ان لە بەرژەوەندى کورد دەدات. ق��ۆن��اغ��ى ئێستا ع��ێ��راق وادەخ����وازێ����ت ک����ورد ڕۆڵ��ى س����ەرەک����ى ب��ب��ی��ن��ێ��ت ب��ۆ چ���ارەس���ەرک���ردن���ى پ��رس��ە هەڵواسراوەکانى ،چونکە لە ئێستادا حکومەتەکەى مالیکى فشارێکى زۆرى ل��ەس��ەرە و کوردیش پرسە هەڵواسراوەکانى چارەسەر نەکراوە کاتى ئەوە ه��ات��ووە نوێنەرانى ک��ورد لە ناو و دەرەوەى عێراق فشار لەسەر مالیکى دروس��ت بکەن ب��ۆ چ��ارەس��ەر ک��ردن��ى پرسى بوودجەى هەرێم و بوودجەى هێزى پێشمەرگەو گەڕانەوەى ن��اوچ��ە داگ��ی��ر ک��راوەک��ان��ى کوردستان بۆ سەر هەرێم.