rebazi azadi 780

‫ناتوانرێت بوترێت کورد چەند دەنگ‬ ‫لە دەست دەدات لە کەرکوک‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫ل‪3‬‬

‫ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین‬ ‫هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست‬ ‫دیموکراتی کوردستان دەریدەکات‬

‫سێشەممة ‪/1‬ڕێبه‌ندان‪ 2713/‬کوردی‬

‫وەزارەتى کار و کاروبارى کۆمەاڵیەتى بۆ منداڵى‬ ‫ئیشکه‌ر بە جدى‬ ‫بابەتەکەوە‪- 780‬‬ ‫نەچوەتە ‪-‬ناو ژماره‬ ‫ساڵی ‪32‬‬

‫‪ 2014/01/21‬زایینی‬

‫ساڵی ‪32‬‬

‫عیراق دواى دەیەیەک خوێن‬

‫سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫ل‪4‬‬ ‫‪ 8‬الپەڕە‬

‫ژماره‪780 :‬‬

‫‪1‬‬ ‫ل‪5‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫لە کۆبونەوەى شاندى هەرێم و بەغداد بڕیاردرا شاندى حکومەتى‬ ‫عێراق ڕه‌شنوسێک ئاماد ‌ه بکات و بینێرێت ‌ه هەولێر‬

‫تایبەت بە ~‬

‫بەروارى‪ 2014 /1/19‬له‌ به‌غدا‬ ‫شاندى بااڵى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫ب �ه‌ س �ه‌رۆک��ای �ه‌ت��ی��ى نێچیرڤان‬ ‫بارزانى سه‌رۆک وه‌زیرانى هه‌رێمى‬ ‫ک���وردس���ت���ان‪ ،‬ل��ه‌گ��ه‌ڵ ن���وورى‬ ‫مالیکى سه‌رۆک وه‌زیرانى عێراق‬ ‫کۆبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ کۆبوونه‌وه‌که‌دا ڕه‌وش و‬ ‫پیشهاته‌ سیاسى و ئه‌منییه‌کانى‬ ‫ئێستاى ع��ێ��راق و کێشه‌کانى‬ ‫هه‌ولێر و به‌غدا خرایه‌ به‌ر باس‬ ‫و گفتوگۆ‪.‬‬ ‫ل���ە ک���ۆب���ون���ەوەى ن��ێ��وان‬ ‫ح��ک��وم��ەت��ى ه��ەرێ��م و ب��ەغ��داد‬ ‫گرنگترین خاڵه‌ دیاره‌کانى کێش ‌ه‬ ‫و ناکۆکییه‌کانى هه‌ولێر و به‌غدا‬ ‫چۆنیه‌تیى دۆزینه‌ى ڕێگه‌چاره‌ى‬ ‫گونجاو له‌ به‌رژوه‌ندیى هه‌موو‬ ‫عێراقدا تاوتوێ کران و نێچیرڤان‬ ‫بارزانى و نوورى مالیکى ویستى‬ ‫دووالیه‌نه‌یان بۆ چاره‌سه‌رکردنى‬ ‫ه �ه‌م��وو کێشه‌کان ل �ه‌ ڕێگه‌ى‬ ‫دی��ال��ۆک و ل��ێ��ک گه‌یشتنه‌و ‌ه‬ ‫دووپات کرده‌وه‌‪.‬‬ ‫دواى ئ����ه‌وه‌ش ب��ۆ ج��ارى‬ ‫دووه‌م ه �ه‌ردوو شاندى هه‌رێمى‬

‫هاوپه‌یمانى نیشتیمانى کوردستانى‬ ‫بە ژمار‌ه ‪ 80‬بە شدارى لە هەڵبژاردنى‬ ‫ئەنجومەنى پارێزگاکانى هەرێم دەکات‬ ‫تایبەت بە ~‬

‫کوردستان و حکوومه‌تى عێراقى‬ ‫ف��ی��درال ک��ۆ ب��وون��ه‌وه‌ و خاڵ ‌ه‬ ‫ناکۆکه‌کانیان خسته‌وه‌ به‌ر باس‬ ‫و گفتوگۆ و تیشکیان خسته‌ سه‌ر‬ ‫ورده‌کارییه‌کان و چه‌ند هه‌نگاوێک‬ ‫ل���ه‌ ی �ه‌ک��ت��ر ن��زی��ک ب���وون���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌ کۆتاییدا ب��ڕی��ار درا له‌ژێر‬ ‫ڕۆشنایى ئه‌نجامى کۆبوونه‌وه و‬ ‫گفتوگۆ‌کان‪ ،‬شاندى حکوومه‌تى‬ ‫عێراق ڕه‌شنووسێک ئاماده‌ بکات‬ ‫و له‌ چه‌ند ڕۆژى داهاتوودا بینێرنه‌‬ ‫هه‌ولێر بۆ ئه‌وه‌ى له‌ وێ دیراس ‌ه‬ ‫بکرێت و ه���ه‌ردووال دانیشتنى‬ ‫دیکه‌ى له‌سه‌ر ساز بکه‌ن‪.‬‬

‫له‌ ک��ۆب��وون�ه‌وه‌ک�ه‌دا چه‌ندین‬ ‫خاڵى هاوبه‌ش و چه‌ندین خاڵى‬ ‫ناکۆک گفتوگۆیان له‌سه‌ر کرا‬ ‫و ه����ه‌ردووال پێیان ب��اش بوو‬ ‫ک �ه‌ ه �ه‌رالی �ه‌ن �ه‌ى الى خ��ۆی�ه‌و ‌ه‬ ‫دیراسه‌تى خاڵه‌ ناکۆکه‌کان بکه‌ن‪.‬‬ ‫لە بارەى سەردانەکەى شاندى‬ ‫حکومەتى هەرێم بۆ بەغداد قاسم‬ ‫محەمەد‪ ،‬ئەندامى ئەنجومەنى‬ ‫نوێنەرانى عێراق بە ~‬ ‫ڕاگ���ەی���ان���د ن����ورى م��ال��ی��ک��ى و‬ ‫شەهرستانى لەگەڵ شاندەکەى‬ ‫حکومەتى هەرێمى کوردستان‬ ‫کۆبونەوەیان ئەنجامداوە واى‬

‫دەبینم کە بەم سەردانە تەواوى‬ ‫کێشەکان چ��ارەس��ەر ناکرێت‪،‬‬ ‫چونکە کێشەکان زۆر ئاڵۆزن‪،‬‬ ‫سەردانەکە هۆکارێکە بۆ چارەسەر‬ ‫کردن بەردەوامى و دروست بوونى‬ ‫متمانە و چارەسەرى ئەو پرسانە‪،‬‬ ‫ب���ەردەوام���ى دان��وس��ان��دن��ەک��ان��ى‬ ‫ه���������ەردووال گ��رەن��ت��ی��ی��ە ب��ۆ‬ ‫چارەسەرکردنى کێشەکان‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو وتیشی‪ :‬ه��ەر کێشە‬ ‫و گرفتێک ل��ە ئێستادا ب��ەرەو‬ ‫چ��ارەس��ەرک��ردن هەنگاو بنێت‬ ‫دەبێتە هێزێک بۆ چارەسەرکردنى‬ ‫کێشەکانى تر‪.‬‬

‫ئەندامێکى پەرلەمانى کوردستان‪:‬‬

‫خەڵک مافى خۆیەتى هەڵوێست وەربگرێت‬

‫تایبەت بە ~‬

‫ئەندامێکى پەرلەمانى کوردستان‬ ‫بە ~ ڕاگەیاند دانەنیشتنى‬ ‫پەرلەمان کاریگەرى هەیە لەسەر‬ ‫دواکەوتنى گفتوگۆکردن لەسەر بوودجە‬ ‫و چاودێرینە کردنى حکومەت‪.‬‬ ‫فرسەت سۆفى‪ ،‬ئەندامى پەرلەمانى‬ ‫کوردستان بە ~ ڕاگەیاند‬ ‫ئەنجام نەدانى کۆبونەوەى پەرلەمان‬

‫کاریگەرى هەیە لەسەر ژیانى هاواڵتیان‪،‬‬ ‫چونکە دانەنیشتنى پەرلەمان ماناى‬ ‫وایە ناتوانرێت گفتوگۆى بوودجە بکرێت‬ ‫و بوودجەش دواک��ەوت پێشینەکانى‬ ‫خانووبەرە و هاوسەرگیرى و کشتوکاڵ‬ ‫و پرۆژەکانى تریش دوادەکەون ‪.‬‬ ‫وتیشى پ��ەرل��ەم��ان کۆبونەوەى‬ ‫ئەنجام نەدا ناتوانێت چاودێری لەسەر‬ ‫کارەکانى حکومەت بکات و ناتوانێت‬ ‫لیژنەکانى خۆى دروست بکات‪ ،‬بۆیە‬

‫کۆنەبونەوەى پەرلەمان کاریگەرى سلبى‬ ‫دەک��ات سەر پرۆسەى سیاسى هەتا‬ ‫دروستبونى حکومەتیش دوادەکەوێت‪،‬‬ ‫چونکە دەبێت پەرلەمان دابنیشێت‪.‬‬ ‫لەبارەى هەوڵەکان بۆ کۆبونەوەى‬ ‫پەرلەمان ئ��ەو ئ��ەن��دام پەرلەمانەى‬ ‫کوردستان ئەوەى خستەڕوو بەردەوام‬ ‫لە فشارداین و خەریکى گفتوگۆکردنین‬ ‫ئەو بارودۆخەى کە هەیە چیتر ناکرێت‬ ‫وابێت‪ ،‬لە چەند ڕۆژى داهاتوودا لەگەڵ‬

‫چەند پەرلەمانتارێکى تر کۆدەبینەوە‬ ‫بۆ ئەوەى بیر لە هەڵوێستێکى دیکە‬ ‫بکەینەوە‪.‬‬ ‫ف��رس��ەت س��ۆف��ى وتیشى ئێمە‬ ‫دەن��گ��م��ان ل��ە پ��اڵ دەن��گ��ى خەڵکە‬ ‫پێمانوایە خ��ەڵ��ک م��اف��ى خۆیەتى‬ ‫هەڵوێست وەربگرێت‪،‬چونکە ئەوەى‬ ‫ئێستا دەگ��وزەرێ بە پێچەوانەى ئەو‬ ‫بەڵێنانەیە پەرلەمانتاران بە خەڵکیان‬ ‫داوە‪.‬‬

‫بەڕێوەبەرى گشتیى شارەوانییەکانى سلێمانى‪:‬‬

‫بەرنامە هەیە لە برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى وەزارەتى نیشتەجێکردنەوە شوق ‌ه دروستبکرێت‬ ‫تایبەت بە ~‬

‫خالید حسێن‪ ،‬بەڕێوەبەرى‬ ‫گشتیى ش��ارەوان��ی��ی��ەک��ان��ى‬ ‫سلێمانى ل��ە کۆنگرەیەکى‬ ‫ڕۆژن��ام��ەوان��ی��دا ڕایگەیاند تا‬ ‫سەردەمێکى تایبەت حکومەتى‬ ‫ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان زەوى‬ ‫دابەشکردووە‪ ،‬بەاڵم لە ساڵى‬

‫‪2006‬وە زەوى داب��ەش��ک��ردن‬ ‫وه‌ستاوه‌‪ ،‬ئێستا بەرنامە هەیە لە‬ ‫برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى‬ ‫نیشتەجێکردنەوە‬ ‫وەزارەت�����ى‬ ‫شوقە دروستبکرێت لەبەر ئەوە‬ ‫مەساحەى زەوى ئیفرازکراو نییە‪.‬‬ ‫لەبارەى تاپۆکردنى خانووە‬ ‫ب��ێ ت��اپ��ۆک��ان ن��اوب��راو ئ��ەوەى‬ ‫خستەڕوو کاتى خۆى حکومەتى‬

‫عێراقى بە مەبەست پشتگوێى‬ ‫خ��س��ت��ووە ت��ەس��وی��ەى کێشەى‬ ‫زەوییەکانى سنورى پارێزگاى‬ ‫سلێمانى بکات ل��ە س��ەردەم��ى‬ ‫حکومەتى هەرێمى کوردستانەوە‬ ‫زۆر هەوڵدراوە زۆربەى ناوچەکان‬ ‫چارەسەر بکرێت چەندین بڕیار‬ ‫هەیە لە سەرۆکایەتى ئەنجومەنى‬ ‫وەزی���ران���ەوە دەرچ����ووە ک��ارى‬

‫پێکراوە بۆ تاپۆکردنى خانووە‬ ‫بێ تاپۆکان زۆری��ش کارمان‬ ‫پێکردووە‪ ،‬ب��ەاڵم لە ئێستادا‬ ‫پ���رۆژە ی��اس��ای��ەک ل��ەب��ەردەم‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��دای��ە ک��ە ل��ەالی��ەن‬ ‫وەزارەت��ى شارەوانى و گەشت‬ ‫و گ���وزار پێشکەشکراوە بۆ‬ ‫چ��ارەس��ەرک��ردن��ى خ��ان��ووە بێ‬ ‫تاپۆکان‪.‬‬ ‫ل‪2‬‬

‫ل ‌ه ب���ه‌رواری ‪ 2014/1/16‬ل ‌ه‬ ‫هۆتێل شیراتۆن ل ‌ه شارى هه‌ولێر‬ ‫تیروپشکى پ��ێ��دان��ى ژم���ار‌ه به‌‬ ‫لیست و ق���ه‌وار‌ه سیاسییه‌کانى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان بۆ هه‌ڵبژاردنى‬ ‫ئه‌نجوومه‌نى پارێزگاکانى هه‌رێمى‬ ‫ک��وردس��ت��ان ئه‌نجامدراو لیستى‬ ‫هاوپه‌یمانى نیشتیمانى کوردستان‬ ‫ژمار‌ه ‪ 80‬ى پێدرا‪.‬‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه هه‌ڤاڵ ره‌فعه‌ت‬ ‫م��ح��ه‌م��ه‌د‪ ،‬ن��وێ��ن��ه‌رى لیستى‬ ‫هاوپه‌یمانى نیشتیمانى کوردستان‬ ‫ب���� ‌ه ~ راگ����ه‌ی����ان����د‪:‬‬ ‫تیروپشکى پێدانى ژمار‌ه ب ‌ه قه‌واره‌‬ ‫سیاسییه‌کانى هه‌رێم بۆ هه‌ڵبژاردنى‬ ‫ئه‌نجومه‌نى پارێزگاکانى هه‌رێمى‬ ‫ک��وردس��ت��ان ل� ‌ه که‌شوهه‌وایه‌کى‬ ‫دیموکراسیدا ئه‌نجامدراو لیستى‬ ‫هاوپه‌یمانى نیشتمانى کوردستان‬ ‫ژمار‌ه ‪ 80‬ى پێدرا‪.‬‬ ‫ل ‌ه باره‌ى شێوازى به‌ڕێوه‌چوونى‬ ‫تیروپشکه‌که‌و‌ه ن��اوب��راو وت��ى‪:‬‬ ‫پ��رۆس��ه‌ک�� ‌ه زۆر ب��� ‌ه ش �ه‌ف��اف��ى‬ ‫به‌ڕێوه‌چوو‪ ،‬هیچ کیانێکى سیاسى‬

‫ته‌عنى ل ‌ه تیروپشکه‌ک ‌ه نه‌گرت و‬ ‫هه‌مووان لێى رازی بوون‪.‬‬ ‫لیستى هاوپه‌یمانى نیشتیمانى‬ ‫کوردستان پێکهاته‌ى هه‌رسێ (‬ ‫حزبى سۆسیالیست دیموکراتى‬ ‫ک��وردس��ت��ان و ح��زب��ى شیوعى‬ ‫کوردستان و حزبى زه‌حمه‌تکێشانى‬ ‫کوردستان)ه‌و سه‌رۆکى لیسته‌که‌ش‬ ‫به‌ڕێز «محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود»ه‌‪.‬‬ ‫بڕیار‌ه ل ‌ه ‪ 2014/4/30‬هاوکات‬ ‫له‌گه‌ڵ هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى عێراق‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکانی‬ ‫هه‌رێمی کوردستانیش ئه‌نجام‬ ‫بدرێت و ب ‌ه وته‌ى هه‌ڤاڵ ره‌فعه‌ت‬ ‫محه‌مه‌د ‪ 18‬کیانى سیاسى ژماره‌یان‬ ‫پێدراوه‌‪.‬‬

‫ئەندامێکى ئەنجومەنى کۆمیسیاران‪:‬‬

‫ئه‌وله‌ویه‌ت بۆ ده‌رچوانی زانکۆ و په‌یمانگاکانه‌‬

‫تایبەت بە ~‬

‫ئ��ەن��دام��ێ��ک��ى ئ��ەن��ج��وم��ەن��ى‬ ‫کۆمیسیاران بە ~ ڕاگەیاند‬ ‫بۆ چاودێریکردنى هەڵبژاردنەکان‬ ‫ئەولەوێت بۆ ئەوە دەرچوانى زانکۆ و‬ ‫پەیمانگایە کە دانەمەزراون‪.‬‬ ‫س��ی��روان ئ��ەح��م��ەد‪ ،‬ئ��ەن��دام��ى‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ی ک��ۆم��ی��س��ی��اران بە‬ ‫~ وت ه���ەڵ���ب���ژاردن���ى‬ ‫ئەنجومەنى پارێزگاکانى هەرێمى‬ ‫کوردستان و هەڵبژاردنى ئەنجومەنى‬ ‫نوێنەرانى عێراق لە وادەى خۆیدا‬ ‫ئەنجام دەدرێت کە بڕیارە ‪2014/4/30‬‬ ‫ئەو دوو هەڵبژاردنە ئەنجام بدرێت‪.‬‬ ‫لەبارەى داواى الیەنە سیاسییەکان‬ ‫کە بە هەمان ژم��ارەى هەڵبژاردنى‬ ‫ئەنجومەنى پارێزگاکان بەشدارى‬ ‫بکەن بۆ هەڵبژاردنى ئەنجومەنى‬ ‫نوێنەران ناوبراو ئ��ەوەى خستەڕوو‬

‫داواى الیەنە سیاسەیەکانە هێشتا‬ ‫نەگەشتۆتە کۆمیسیۆن و کۆبونەوەى‬ ‫ل��ەس��ەر دەک���ەی���ن و پشتیوانى‬ ‫لێدەکەین وەک نوێنەرانى کورد لە‬ ‫ئەنجومەنى کۆمیسیاران و هەوڵ‬ ‫دەدەین برادەران باوەڕیان پێبکەین‬ ‫ئەو ژمارانەى کە دراوە بە الیەنە‬ ‫سیاسییەکانى هەرێمى کوردستان بۆ‬ ‫هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکانى‬ ‫ه��ەرێ��م ب��ۆ ئەنجومەنى نوێنەران‬ ‫هەمان ژمارە بێت‪ .‬لەبارەى دانانى‬ ‫چ��اودێ��ر بۆ ب��ەڕێ��وەب��ردى ه��ەردوو‬ ‫هەڵبژاردنى ئەنجومەنى نوێنەران‬ ‫و ئەنجومەنى پارێزگاکان سیروان‬ ‫ئەحمەد وتى داوام��ان لە وەزارەتى‬ ‫کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى کردووە‬ ‫کە ن��اوى ئەوانەمان بۆ بنێرێ کە‬ ‫زانکۆ و پەیمانگایان تەواو کردووە‬ ‫دانەمەزراون و کاریان نییە بۆ ئەوەى‬ ‫دایانبمەزرێنین لە کۆمیسیۆندا‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ و ڕاپۆرت‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق‪:‬‬

‫لە دادگاى فیدراڵى سکااڵمان لەسەر حکومەتى عێراق تۆمار کردووە‬ ‫تایبەت بە ~‬

‫ئەندامێکى لیژنەى دارای��ى لە‬ ‫ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق بە‬ ‫~ ڕاگەیاند مالیکى بە‬ ‫هەموو شێوەیەک ه��ەوڵ دەدات‬ ‫پرسى ب��وودج��ە ب��ۆ بانگەشەى‬ ‫هەڵبژاردن بەکار بهێنێت‬ ‫وتیشى ف��ک��رەی��ەک نییە بۆ‬ ‫دابەشکردنى سەروەت و سامانى‬ ‫عێراقى و هەموو ساڵێک پرسى‬ ‫بوودجە بە سیاسەت دەکرێت ‪.‬‬ ‫نوێنەرانى عێراق بە ~‬ ‫دلێر ع��ەب��دول��ق��ادر‪ ،‬ئەندامى ڕاگ��ەی��ان��د وەک ک����ورد م��اف��ى‬ ‫لیژنەى دارای���ى ل��ە ئەنجومەنى خۆمانمان پێنادرێت بۆیە هەموو‬

‫ساڵێک توشى کێشەى بوودجەى‬ ‫دەبین‪.‬‬ ‫داب���ەش���ک���ردن���ى ب���وودج���ە‬ ‫پەیوەندى بە دانیشتوانەوە هەیە‬ ‫کاتی خ��ۆى ڕێکەوتنى سیاسى‬ ‫لە نێوانماندا بووە ئەوە بڕیارەى‬ ‫کە دەرچووە لە کاتى حکومەتى‬ ‫ع��ەالوی��دا دەس��ەاڵت��ى ی��اس��ادان و‬ ‫جێبەجێکردن بووە دایان ناوە لە‬ ‫‪%17‬ى بوودجەى عێراق دەدرێتە‬ ‫حکومەتى هەرێمى کوردستان تا‬ ‫ئ��ەو کاتەى سەرژمێرى ئەنجام‬ ‫دەدرێت‪.‬‬ ‫هێماشى بۆ ئ��ەوە ک��رد» ئەو‬

‫بەڕێوەبەرى گشتیى شارەوانییەکانى سلێمانى‪:‬‬

‫سەرژمێرى ئەنجامبدرێت بۆ ئەو‬ ‫مەبەستە سکااڵیەکى فەرمیمان‬ ‫لە دادگاى فیدراڵى تۆمار کردووە‬ ‫لەسەر حکومەتى عێراقى داوامان‬ ‫ک��ردووە حکومەتى عێراقى پەلە‬ ‫بکات سەرژمێریکردنى دانیشتوانى‬ ‫عێراق بۆ ئەوەى ئەو کێشەیە بە‬ ‫یەکجارى چارەسەر ببێت‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەى ئەنجومەنى‬ ‫نوێنەرانى عێراق ئەوەى خستەڕوو‬ ‫ئەمساڵ ساڵى هەڵبژاردنە مالیکى‬ ‫لە هەموو الیەکەوە هەوڵ دەدات‬ ‫پرسى ب��وودج��ە ب��ۆ بانگەشه‌ى‬ ‫هەڵبژاردن بەکار بهێنێت‪.‬‬

‫کەسانەى داواى کەمکردنەوەى‬ ‫ب��وودج��ەى هەرێمى کوردستان‬ ‫دەکەن لەبرى ئەوە باشترە داوا‬ ‫بکەن سەرژمێرى دانیشتوان بکرێت‬ ‫بۆ ئەوەى دەرکەوێت گەر ژمارەى‬ ‫دانیشتوانى هەرێمى کوردستان‬ ‫کەمترە لە بەشە بوودجەی عێراق‬ ‫کەمبکرێتەوە گەر زیاتریش بوو‬ ‫بوودجەى هەرێم زیاد بکرێت‪.‬‬ ‫دل��ێ��ر ع��ەب��دول��ق��ادر ئ��ەوەش��ى‬ ‫خ��س��ت��ەڕوو ک���ورد ن��ای��ەوێ��ت لە‬ ‫بەشى خ��ۆى زیاتر وەربگرێت‪،‬‬ ‫قبوڵیشمان نییە کەمتر وەربگرین‬ ‫و ب�������ەردەوام داوا دەک��ەی��ن‬

‫@‪Npłì@õòìòŠò†@üi@üi@òìóäbïäbØòŠóìbè@çóîýóÜ@çbmò‹Ðb÷@ôån“ŽïéŽïuói‬‬

‫بەرنامە هەیە لە برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى وەزارەتى‬ ‫دروستبکرێت‪@çóîýóÜ@çbmò‹Ðb÷@ói@ŠóïàaŠói@ôäììŠò†@ì‬‬ ‫نیشتەجێکردنەوە شوقه‌ ‪@õónóu@熋Ùî‰ïmì‡äím‬‬ ‫@‪NòìóäbïäbØòŠóìbè‬‬

‫ئا‪~ :‬‬

‫خالید حسێن‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەرى‬ ‫گشتیى شارەوانییەکانى سلێمانى‬ ‫ل��ە کۆنگرەیەکى ڕۆژن��ام��ەوان��ی��دا‬ ‫ڕایگەیاند تا سەردەمێکى تایبەت‬ ‫حکومەتى ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫زەوى داب��ەش��ک��ردووە‪ ،‬ب���ەاڵم لە‬ ‫ساڵى ‪2006‬وە زەوى دابەشکردن‬ ‫وه‌ستاوه‌‪ ،‬ئێستا بەرنامە هەیە لە‬ ‫برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى‬ ‫وەزارەت��ى نیشتەجێکردنەوە شوقە‬ ‫دروستبکرێت ل��ەب��ەر ئ��ەوە زەوى‬ ‫ئیفرازکراو نییە‪.‬‬ ‫لەسەر سێ بوودجە کارمان کردووە‬ ‫ل��ەس��ەر س��ێ ب��وودج��ە کارمان‬ ‫ک��ردووە بودجەى وەبەرهێنان کە‬ ‫ل��ەالی��ەن وەزارەت����ى ش��ارەوان��ى و‬ ‫گەشتوگوزارەوە پێمان گەشتووە‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ب��وودج��ەى پ��ەرەپ��ێ��دان��ى‬ ‫هەرێمەکان کە لەالیەن پارێزگاى‬ ‫سلێمانییەوە لەگەڵ بوودجەى نەوتدا‬ ‫کراوەتە پرۆژە و هەروەها بوودجەى‬ ‫سێهەم بوودجەى ئاساییە توانیومانە‬ ‫لەسەر ئەم بوودجەیە چەندین پرۆژە‬ ‫ئەنجامبدەین‪.‬‬

‫و دوو ملیاریشى دراوە بە هاوکارى‬ ‫پرسە بۆنه‌ کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان‪.‬‬ ‫تائێستا کێشەمان لەگەڵ سەرۆک‬ ‫شارەوانیەکاندا نەبووە‬ ‫تائێستا ئەنجومەنەکان کاران‬ ‫یاساى بەڕێوەبردنى شارەوانیەکان‬ ‫تائێستا هەموار نەکراوە و هەڵبژاردن‬ ‫نەکراوەتەوە بە پێى یاساکە کاتى‬ ‫دیارى نەکردووە بۆ ئەوەى ئەگەر لە‬ ‫ماوەى خۆیدا هەڵبژاردن نەکرایەوە‬ ‫هەڵبوەشێتەوە‪،‬‬ ‫ئەنجومەنەکان‬ ‫بۆ دانانى سەرۆکى شارەوانیەکان‬ ‫سودمان لە دوو شت بینیوە یەکێکیان‬ ‫ئەندازیار و ئەویتریشیان یاسایی‬ ‫گ��ەر نەبوبێت کەسانى پسپۆڕى‬ ‫ڕوپێویمان داوا ک��ردووە ئەوەندەى‬ ‫الى خۆمانە کێشەمان لەگەڵ سەرۆک‬ ‫شارەوانیەکاندا نەبووە‪.‬‬ ‫ئێستا پرۆژە یاسایەک لە بەردەمى‬ ‫پەرلەمانە بۆ چارەسەرکردنى کێشەى‬ ‫خانووە بی تاپۆکان‬ ‫کاتى خۆى حکومەتى عێراقى‬ ‫بە مەبەست پشتگوێى خستووە‬ ‫ت��ەس��وی��ەى کێشەى زەوییەکانى‬ ‫سنورى پارێزگاى سلێمانى بکات‬ ‫لە س��ەردەم��ى حکومەتى هەرێمى‬

‫‪@óàó÷@æäbØb †a†@ìbä@ôàaìò†Šói@ì@óäaˆûŠ@ì@æäòìóäíibïu@õŠbØüè@óäbàó÷ìíàóè‬‬

‫@‪@N‹m@ôØòìý@õŠbØüè@õòìó÷@õaŠòŠó‬‬

‫وتیشى لە ن��اوەن��دى سلێمانى‬ ‫‪21‬ی��ەک پ��رۆژەم��ان ئەنجامداوە لە‬ ‫ساڵى ‪2013‬دا لەقەزاى هەڵەبجەى‬ ‫‪15‬پرۆژەمان ئەنجامداوە و لە قەزاى‬ ‫ڕانییە ‪ 18‬پ��رۆژەم��ان ئەنجامداوە‬ ‫لە ق��ەزاى پێنجوێن ‪ 10‬پرۆژەمان‬ ‫ئەنجامداوە و ل��ە ق���ەزاى پشدەر‬ ‫‪28‬پ��رۆژەم��ان ئەنجاداوە لە قەزاى‬ ‫چەمچەماڵ ‪26‬پرۆژەمان ئەنجامداوە‬ ‫لە قەزاى دەربەندیخان ‪ 12‬پرۆژەمان‬ ‫ئەنجام داوە لە ق��ەزاى ش��ارەزوور‬ ‫‪11‬پرۆژەمان ئەنجامداوە و لە قەزاى‬ ‫شارباژێڕ ‪19‬پرۆژەمان ئەنجامداوە و‬

‫لە قەزاى سەیدسادق ‪ 12‬پرۆژەمان‬ ‫ئەنجامداوە و لە ق��ەزاى ق��ەرەداغ‬ ‫‪9‬پرۆژەمان ئەنجامداوە و لە قەزاى‬ ‫دووکان ‪14‬پرۆژەمان ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو ب��وودج��ەی��ەش ک��ە لەسەر‬ ‫وەزارەتى شارەوانى و گەشتوگوزار‬ ‫تەرخان کرابوو هەشتاو هەشت ملیار‬ ‫و نۆسەد و ن��ەوەد ح��ەوت ملیۆن‬ ‫دینارمان بۆ هاتووە لەو بڕە بوودجەیە‬ ‫حەفتاو چوار ملیار و هەشتاو چوار‬ ‫ملیۆنمان سەرفکردووە کە ‪ 20‬ملیارى‬ ‫کراوە بە پرۆژەى بچوک وە پەنجا‬ ‫ملیاریشى دراوە بە موچە و پاداشت‬

‫@‪óäìíi@†bîŒ@óÜ@ììŠ@çaŠóìbè@õòìóäíibïu@õò‰ŽîŠ‬‬

‫ڕێ����ژه‌ی ج��ی��اب��ون��ەوە (گ�ل�اق)‬ ‫ڕوو لە زیاد بوونه‌ پارێزەرێک بە‬ ‫~ ڕاگەیاند «بەهۆى بوونى‬ ‫ناکۆکى و نەگونجانى و تێنەگەشتنى‬ ‫بەردەوامى هاوسەرانەوە جیابونەوەى‬ ‫هاوسەران ڕوودەدات»‪.‬‬ ‫کۆچکردنى پیاوان بۆ دەرەوەى‬ ‫واڵت‬ ‫هۆکارى جیابونەوەى هاوسەران‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ زۆربونى دانیشتوان‬ ‫و هەڵکشانى تەمەن و زۆربونى‬ ‫ئەنجامدانى پرۆسەى هاوسەرگیرى‬ ‫بێگومان جیابونەوە و تەاڵقیش‬ ‫ڕاستەوانە زیادى کردووە‪.‬‬

‫ناوبراو ئەوەى خستەڕوو هۆکارى‬ ‫سەرەکى بۆ جیابونەوەى هاوسەران‬ ‫بەبێ ج��ی��اوازى تەمەن و م��اوەى‬ ‫ه��اوس��ەرگ��ی��رى و هەبونى منداڵ‬ ‫بەگشتى دەگەڕێتەوە بۆ ئەم خااڵنە‪:‬‬ ‫بوونى ناکۆکى و نەگونجانى و‬ ‫تێنەگەشتنى بەردەوامى هاوسەران‪.‬‬ ‫ن��ەب��ون��ى م��اڵ��ى ه��اوس��ەرێ��ت��ى‬ ‫و ش��ەرع��ى و ج��ی��اک��ردن��ەوە و‬ ‫دابینکردنى دوور لەماڵى خزمان و‬ ‫تەداخولکردنیان‪.‬‬ ‫ب����ون����ى ژن������ى دووەم و‬ ‫پشتگوێخستنى ژنى یەکەم‪.‬‬ ‫بەجێهێشتنى ئافرەتان لەالیەن‬ ‫هاوسەرەکانیانەوە بۆ بۆ دەرەوەى‬ ‫واڵت‪.‬‬ ‫توندوتیژیکردن جەستەى و‬

‫دەروون���ى بەرامیەر بە ئافرەتان‬ ‫لەالیەن هاوسەرەکانیانەوە‪.‬‬ ‫ه���ەم���ووئ���ەم���ان���ە ه���ۆک���ارى‬ ‫جیابونەوەن و ڕۆژان��ە بەردەوامى‬ ‫ناو دادگاکانن ئەمە سەرەڕاى ئەوەى‬ ‫هۆکارى الوەکى تر‪.‬‬ ‫ڕێژەى جیابونەوەى هاوسەران‬ ‫ڕوو لە زیاد بوونە‬ ‫ب��ە پێى ئ��ام��ارێ��ک ک��ە دەس��ت‬ ‫~ ک��ەوت��ووە لە دادگ��اى‬ ‫پارێزگاى سلێمانى لە ماوەى سێ‬ ‫ساڵى ڕابردوودا ئامارى ئەنجامدانى‬ ‫هاوسەرگیرى و جیابونەوە هاوسەران‬ ‫لە پارێزگاى سلێمانى دەخاتە ڕوو‬ ‫و بە پێى ئەو ئامارە سااڵنە ڕێژەى‬ ‫جیابوونەوەهاوسەران ڕوو لە زیادى‬ ‫کردووە‪.‬‬

‫حکومەتى ناوەند موچه‌ی ئه‌م‬ ‫مانگه‌ ره‌وانه‌ی هه‌رێم ده‌کات‬

‫بریکاری وه‌زاره‌تی دارایی حکومه‌تی‬ ‫عێرا ‌ق راگه‌یاند به‌هۆی دواکه‌وتنی‬ ‫په‌سه‌ندکردنی پرۆژه‌یاسای بوودجه‌ی‬ ‫ئه‌مساڵه‌و‌ه پاره‌ی کاش له‌بانکه‌کاندا‬ ‫که‌مه‌‪ ،‬وتیشی‪ ،‬به‌و هۆیه‌شه‌و‌ه له‌م‬ ‫مانگه‌دا وه‌زاره‌تی دارایی ته‌نها پاره‌ی‬ ‫م��وچ �ه‌ی ڕه‌وان����ه‌ی وه‌زاره‌ت��ه‌ک��ان��ی‬ ‫حکومه‌تی به‌غدا‌و پارێزگاکان‌و هه‌رێمی‬ ‫کوردستان کردووه‪.‬‬

‫لیستى ئەحرار‪ :‬پێویستە بە‬ ‫زوترین کات دەنگ لەسەر‬ ‫بوودجە بدرێت‬

‫بەها ئ��ەع��رەج��ی‪ ،‬سەرۆکی‬ ‫لیستی ئەحراری سەر بەتەیاری‬ ‫سەدر‪ ، ،‬لەبەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند‪:‬‬ ‫سەرۆکایەتیی ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫پ��رۆژە یاساکەیان پەسەند کرد‬ ‫وگەیشتووەتە پەرله‌مانی عێراق‪.‬‬ ‫پێوستە ئەو پرۆژەیە بەزوترین‬ ‫کات دەنگی لەسەر بدرێت‪ ،‬چونکە‬ ‫کاتیکی زۆر کەم ماوە وناکرێت‬ ‫لەوە زیاتر دوابخرێت‪.‬‬

‫ڕەغدە کۆیتییەکان‬ ‫نیگەران دەکات‬

‫‪@Žô@õòìbà@óÜ@ôäbáŽïÝ@õb ŽîŠbq@õb †a†@óÜ@òìímìóØ@~@oò†@óØ@ÚŽîŠbàb÷@ôŽïq@ói‬‬ ‫‪@óÜ@çaŠóìbè@òìóäíibïu@ì@õ Šóìbè@ôäa‡àb−ó÷@õòŠbàb÷@a†ì솋iaŠ@ôÜb‬‬

‫‪@õò‰ŽîŠ@óäłb@òŠbàb÷@ìó÷@ôŽïq@ói@ì@ ììŠ@ómb‚ò†@ôäbáŽïÝ@õb ŽîŠbq‬‬

‫@‪Nòì솋Ø‬‬ ‫زیاد‪õ†bîŒ@óÜ@ììŠ@ça‬‬ ‫‪Šóìbèòìóäìíibïu‬‬ ‫بوونه‌‬ ‫ڕێژه‌ی جیابونەوە (طالق) ڕوو @لە‬ ‫ئا‪ :‬تارا که‌مال‬

‫ک��وردس��ت��ان��ەوە زۆر ه���ەوڵ���دراوە‬ ‫زۆربەى ناوچەکان چارەسەر بکرێت‬ ‫چەندین بڕیار هەیە لە سەرۆکایەتى‬ ‫ئەنجومەنى وەزی��ران��ەوە دەرچ��ووە‬ ‫ک���ارى پ��ێ��ک��راوە ب��ۆ ت��اپ��ۆک��ردن��ى‬ ‫خانووە بێ تاپۆکان زۆریش کارمان‬ ‫پێکردووە‪ ،‬بەاڵم لە ئێستادا پرۆژە‬ ‫یاسایەک ل��ەب��ەردەم پەرلەماندایە‬ ‫کە ل��ەالی��ەن وەزارەت���ى ش��ارەوان��ى‬ ‫و گەشتوگوزار پێشکەشکراوە بۆ‬ ‫چارەسەرکردنى خانووە بێ تاپۆکان‪.‬‬ ‫زەوى کشتوکاڵى نامێنێت‬ ‫ت���ا س��ەردەم��ێ��ک��ى ت��ای��ب��ەت‬ ‫حکومەتى ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫زەوى داب��ەش��ک��ردووە‪ ،‬ب���ەاڵم لە‬ ‫ساڵى ‪2006‬وە زەوى دابەشکردن‬ ‫وەستاوە تەنها زەوى بۆ شەهیدان‬ ‫نەبێت ئێستا ب��ەرن��ام��ە هەیە لە‬ ‫برى دابەشکردنى زەوى لە ڕێگەى‬ ‫وەزارەت��ى نیشتەجێکردنەوە شوقە‬ ‫دروستبکرێت لەبەر ئەوە مەساحەى‬ ‫زەوى ئیفرازکراو نییە گ��ەر بەو‬ ‫شێوەیە حکومەت ب���ەردەوام بێت‬ ‫زەوى کشتوکاڵى نامێنێت لەبەر‬ ‫ئەوە پرۆسەى دابەشکردنى زەوى‬ ‫ڕاگیراوە‪.‬‬

‫کورت ‌ه هه‌واڵ‬

‫‪Žßb‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪@õ Šóìbè ‬‬

‫‪Öî‹Ñm H׳ómI@òìóäíibïu‬‬

‫‪13724 2010‬‬

‫‪506‬‬

‫‪1924 ‬‬

‫‪15414 2011‬‬

‫‪1339‬‬

‫‪2956 ‬‬

‫‪17020 2012‬‬

‫‪2035‬‬

‫‪2053 ‬‬

‫ڕەغ������دە‪ ،‬ه��ون��ەرم��ەن��دی‬ ‫سووریایی‪،‬بە ڕەخنەگرتن لە‬ ‫س��ی��اس��ەت��ی واڵت��ان��ی ک��ەن��داو‬ ‫گەڕێکی دیکەی مشتومڕی توندی‬ ‫بە دوای خۆیدا هێنا و دەشڵێ‪،‬‬ ‫کوێت بەشێکە لە عێراق‪.‬‬

‫ئەنجامی ریفراندۆمی‬ ‫دەستووری میسر‬

‫لیژنەی ب��ااڵی هەڵبژاردنی‬ ‫میسرە ئەنجامی ئەو ریفراندۆمەی‬ ‫راگەیاند لەسەر هەموارکردنەوەی‬ ‫دەستووری میسر بەڕێوەچوو‪،‬‬ ‫بەپێی راگ��ەی��ەن��راوی لیژنەکە‬ ‫‪ %98‬بە «بەڵێ» دەنگیان بە‬ ‫هەموارکردنەوەکە داوە‪.‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫دیدار‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫بڕیاردەرى لیژنەى نەوت و غاز لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق‪:‬‬

‫دەتوانرێت بێ کورد بوودجە لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق تێپەڕێنرێت‬ ‫دیمانە‪ :‬عومەر عەبدوڵاڵ‬

‫قاسم م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ب��ڕی��اردەرى‬ ‫لیژنەى نەوت و غاز لە ئەنجومەنى‬ ‫نوێنەرانى عێراق لە دیدارێکى‬ ‫تایبەتى ~ ئ��ام��اژە بۆ‬ ‫ئەوە دەکات « سەیرى هەڵوێستى‬ ‫حکومەتى فیدراڵ بکەین دەبینین‬ ‫هەر لەسەره‌تاوە دژى خواستەکانى‬ ‫حکومەتى هەرێمى کوردستان‬ ‫وەس���ت���اوەت���ەوە‪ ،‬ئ��ەو دژای��ەت��ى‬ ‫کردنەش بە زیانى گەالنى عێراق‬ ‫کەوتۆتەوە»‪.‬‬

‫№‬

‫بۆ چارەسەرکردنى کێشەکان‪.‬‬ ‫دژایەتى کردن بە زیانى گەالنى‬ ‫عێراق کەوتۆتەوە‬ ‫گ���ەر س���ەی���رى ه��ەڵ��وێ��س��ت��ى‬ ‫حکومەتى فیدراڵ بکەین دەبینین‬ ‫هەر لەسەره‌تاوە دژى خواستەکانى‬ ‫حکومەتى هەرێمى کوردستان‬ ‫وەستاوەتەوە‪ ،‬لەو باوەڕەدام ئەو‬ ‫دژایەتى کردنەش بە زیانى گەالنى‬ ‫عێراق کەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫گەشتن بە ڕێککەوتن ڕەنگە‬ ‫کاتى زۆرى بوێت ‪.‬‬ ‫بە ئاسانى ئەو کۆبونەوەیە‬ ‫ئەنجام نەدەدرا‬ ‫ئەمریکاو واڵت��ان��ى دەوروب���ەر‬

‫فشار بۆ سەر حکومەت هەرێم و‬ ‫بەغداد دروست دەکەن بۆ ئەوەى‬ ‫هەڵوێستەکانیان لەیەک نزیک‬ ‫بکەنەوە ئەوەش کارێکى باشە‪.‬‬ ‫گ��ەر ف��ش��ارەک��ان��ى واڵت��ان��ەو‬ ‫دۆستەکانمان نەبوایە بە ئاسانى‬ ‫ئەو کۆبونەوەیە ئەنجام نەدەدرا‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا نەرمى نواندنى‬ ‫ح��ک��وم��ەت��ى ه��ەرێ��م ب��ۆ گەشتن‬ ‫بە چ��ارەس��ەر وەاڵم ن��ەدان��ەوەى‬ ‫هەڕەشەکانى بەغداد و دەرئەنجامى‬ ‫باشى هەبوو هۆشیارى شاندى‬ ‫کوردى نیشاندا لەو قەیرانەدا‪.‬‬ ‫بەهێزترین کارت دەستوورە‬ ‫ه���ەم���وو ک���ارت���ى ه��ەرێ��م��ى‬

‫هەر کێشە و گرفتێک لە ئێستادا بەرەو‬ ‫چارەسەرکردن هەنگاو بنێت‬ ‫دەبێتە هێزێک بۆ چارەسەرکردنى‬ ‫کێشەکانى تر‬ ‫№‬

‫بەردەوامى دانوساندنەکانى‬ ‫گرەنتییە بۆ چارەسەرکردنى‬ ‫کێشەکان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ەو ڕای����ەدا نیم کە‬ ‫س���ەردان���ى ش��ان��دى حکومەتى‬ ‫ه��ەرێ��م ب��ۆ ب��ەغ��داد ل��ە مەوقیعى‬ ‫الوازی����دا بێت‪ ،‬چونکە ه��ەردوو‬ ‫ال ن��ورى مالیکى و شەهرستانى‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ش��ان��دەک��ەى حکومەتى‬ ‫هەرێمى کوردستان کۆبونەوە واى‬ ‫دەبینم کە بەم سەردانە تەواوى‬ ‫کێشەکان چ��ارەس��ەر ناکرێت‪،‬‬ ‫چونکە کێشەکان زۆر ئاڵۆزن‪،‬‬ ‫سەردانەکە هۆکارێکە بۆ چارەسەر‬ ‫کردن بەردەوامى سەردانەکانیش‬ ‫دەبێتە دروس��ت بوونى متمانە و‬ ‫چارەسەرى ئەو پرسانە‪ ،‬بەردەوامى‬ ‫دانوساندنەکانى هەردووال گرەنتییە‬

‫ک��وردس��ت��ان ک��ارت��ى دەس��ت��وورە‪،‬‬ ‫چونکە ئ��ەو هەنگاوەى هەرێمى‬ ‫کوردستان مافێکى دەستووریە و‬ ‫کارى لەسەر دەکات بۆیە کارتى‬ ‫دەستوورى بەهێزترین کارتە کە‬ ‫کورد بەکارى بهێنێت‪.‬‬ ‫کارى دووەم پەیوەندیەکانمان‬ ‫لەگەڵ دۆستەکانمان لە دەرەوە و‬ ‫ناوەوە ئەمەش کارتێکى بەهێزى‬ ‫کوردستانەلەبەرامبەر‬ ‫هەرێمى‬ ‫بەغداد بەکاریان بهێنێت‪.‬‬ ‫تێپەڕاندنى یاساى بوودجە بەبێ‬ ‫کورد سەر ناگرێت‬ ‫دەتوانرێت بێ کورد بوودجە‬ ‫لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق‬ ‫تێپەڕێنرێت‪ ،‬نمونەمان ساڵى‬ ‫ڕابردووە‪ ،‬بەاڵم کاریگەریەکانى ئەو‬ ‫هەڵوێستانەیان چەند نەرێنییە لە‬ ‫ئێستاى عێراق لەبەرامبەر چەندن‬ ‫کۆسپ و قەیراندا وەستاونەتەوە‬ ‫بۆنمونە کێشەى پارێزگاى ئەنبار‬

‫گەورەترین کێشەیە بۆ عێراق و‬ ‫حکومەتى فیدراڵى لە ئێستادا‬ ‫ع��ێ��راق ل��ەب��ەردەم هەڵبژاردنى‬ ‫ئەنجومەنى ن��وێ��ن��ەران��دای��ە ئەو‬ ‫هەڵبژاردنە پێویستى بە کەشێکى‬ ‫ئارامى سیاسى هەیە بۆ ئەوەى‬ ‫هەڵبژاردنێکى شەفاف و خاوێن‬ ‫بەڕێوە ببرێت ‪ ،‬بۆیە بارودۆخى‬ ‫عێراق پێویستى بە هێوربونەوە‬ ‫هەیە نەک هوروژاندن و ئاڵۆزکردنى‬ ‫زیاتر‪ ،‬بۆیە ئەوانە هۆکارنى تریشن‬ ‫کە نەتوانرێت هەڕەشەى بڕینى‬ ‫ب��وودج��ەى و تێپەڕاندنى یاساى‬ ‫بوودجە بەبێ کورد سەربگرێت‪.‬‬ ‫ه���ەر کێشە و گرفتێک لە‬ ‫ئێستادا ب��ەرەو چ��ارەس��ەرک��ردن‬ ‫هەنگاو بنێت دەبێتە هێزێک بۆ‬ ‫چ��ارەس��ەرک��ردن��ى کێشەکانى تر‬ ‫گەر کێشەکانى بوودجە و نەوەت‬ ‫چارەسەر بکرێت دەبێتە چارەسەر‬ ‫بۆ کێشەکانى پارێزگاى ئەنبار‪.‬‬

‫چاودێرێکى سیاسى‪:‬‬

‫ناتوانرێت بوترێت کورد چەند دەنگ لە دەست دەدات لە کەرکوک‬

‫دیمانە‪~ :‬‬

‫مەال شاخى چاودێرى سیاسى‬ ‫لە دیدارێکى تایبەتى ~‬ ‫ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « هەموو‬ ‫کورد خواستى ئەوە بوو کە الیەنە‬ ‫سیاسیەکان لە کەرکوک بە یەک‬ ‫لیست بەشدارى لە هەڵبژاردنى‬ ‫ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق‬ ‫بکردایە»‪.‬‬ ‫ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات‬ ‫« تێکدەران بۆیان بچێتە سەر‬ ‫ب��ارودۆخ��ى هەرێمى کوردستان‬ ‫تێک دەدەن‪.‬‬ ‫چارەسەرى کێشە گەورەکە‬ ‫ناکات‬ ‫هەموو خەڵکى کوردستان بە‬ ‫ئاواتەوە بوون الیەنە کوردیەکان‬ ‫بە یەک لیست بەشداریان بکردایە‬ ‫لە پارێزگاى کەرکوک ‪ ،‬بۆ ئەوەى‬ ‫دەنگى کورد لەم هەڵبژاردنەدا‬ ‫زیادى بکردایە‪.‬‬ ‫ناتوانرێت بوترێت کورد بەم‬ ‫ف��رە لیستییەوە لە پارێزگاى‬ ‫کەرکوک چەند دەنگ لە دەست‬ ‫دەدات ‪ ،‬دابەزینى الیەنەکانیش‬ ‫بە جیا خاڵى ب��اش و ئەرێنى‬ ‫تێدایە‪ ،‬بەاڵم ئەوە چارەسەرى‬ ‫کێشە گ��ەورەک��ە ناکات کە لە‬

‫کەرکوکدا هاتۆتە پێشەوە‪.‬‬ ‫لە بەرژەوەندى کەرکوک و کوردا‬ ‫نییە‬ ‫ئ��ەو ش��ەڕە ڕاگ��ەی��ان��دن��ە کە‬ ‫ڕۆژان��ە دەکرێتە س��ەر یەکترى‬ ‫کارێکى باش نییە لە بەرژەوەندى‬ ‫کەرکوک و ک��وردا نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئێمە لەبەردەم بارودۆخێکداین‬ ‫ک��ە ل��ە داه��ات��ووی��ەک��ى نزیکدا‬ ‫پەرلەمانى کوردستان دەست‬

‫بەکار دەبێت و تێدا متمانە بە‬ ‫حکومەتێکى نیشتمانى دەدرێت‬ ‫و هەموو الیەنەکان تێدا بەشدارى‬ ‫دەکەن بۆ ئەوەى بتوانین یەک‬ ‫هەڵوێست بین و یەکگرتوو بین‬ ‫پێویستمان بە یەکڕیزى هەیە‪.‬‬ ‫گرنگ ئەوەیە ئێمە دەست‬ ‫ل���ە ن���او دەس���ت���ى ی���ەک بین‬ ‫و ب��ت��وان��ی��ن خ��زم��ەت��ى ش��ارى‬ ‫ک��ەرک��وک ب��ک��ەی��ن ب��ۆ ئ���ەوەى‬

‫هەموومان بتوانین تێڕوانینێکى‬ ‫وا بدەین بە پێکهاتەکانى ترى‬ ‫کەرکوک کە بڵێن بەڵى کاتێک‬ ‫ک��ورد حکومڕانى ک��ردووە بارى‬ ‫خۆشگوزەرانى و ئاوەدانکردنەوە‬ ‫لەسەردەمى ڕژێمى پێشوو باشتر‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫پاشماوەى ڕژێمى بەعسن‬ ‫ئ��ەوان��ە ن��اوى خ��ۆی��ان ن��اوە‬ ‫داعش یان هەر ناوێکى تر ئەوانە‬

‫پ��اش��م��اوەى ڕژێ��م��ى پێشووى‬ ‫ب��ەع��س��ن ب��ۆن��م��ون��ە ک��چ��ەک�ه‌ى‬ ‫سەدام حسێن دەڵێت هیوادارم‬ ‫بەم نزیکانە بچمە ڕومادیە دڵى‬ ‫موجاهیدەکان خۆش بکەم‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەوانە هەرچێکیان بۆ بکرێت‬ ‫لەسەر ئاستى عێراق ئەنجامى‬ ‫دەدەن هەروەها بۆیشیان بکرێت‬ ‫لەسەر ئاستى هەرێمى کوردستان‬ ‫کار دەکەن بۆ تێکدانى‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ملمالنیە ناخۆ و‬ ‫دەرەکییەکانى تورکیا‬ ‫کاریگەرى لەسەر پرۆسەى‬ ‫ئاشتى هەیە‬ ‫سامان محەمەد‬

‫گولەن و ئەردۆغان یەک بوون تا لە‬ ‫ڕووەوە یتوانن ڕۆڵى عەسکەرەکان کەم‬ ‫بکەنەوە لە دەسەاڵتدا‪.‬‬ ‫فەتحوڵاڵ گ��ول��ەن ئەگەرچى‬ ‫تێڕوانینى خ��ۆى جیابووە لە سەر‬ ‫هەندێک کردەوەکانى دەسەاڵتدارنى‬ ‫پ��ارت��ى دادوگ��ەش��ەپ��ێ��دان و لەگەڵ‬ ‫ئەوەندا نییە لە دروستکردنى پەیوەندى‬ ‫دروستکردنى دەرەرەکى‪ ،‬بەاڵم فەتحوڵاڵ‬ ‫گولەن ئەوەى ڕاگەیاندووە کە ئەردۆغان‬ ‫ڕۆڵیکى گ��ەورەى گێڕاوە و دەی��ەوەێ‬ ‫تورکیا بکاتە ئەندام لە یەکێتى ئەوروپا‪.‬‬ ‫تورکیا ب����ەردەوام ل��ە ن��اوخ��ۆ و‬ ‫دەرەوەدا لە ملمالنیەدایە و ڕووبەڕوى‬ ‫ئۆپۆزسیۆنێکى توندى وەک «چەهەپە‬ ‫و مەهەپەن» و لەالیەکى لەبەرامبەر‬ ‫ک����وردا‪ ،‬ب���ەردەوام���ى ملمالنیەکان‬ ‫ک��اری��گ��ەرى گ����ەوەرى ه��ەی��ە لەسەر‬ ‫هەنگاوانى پرۆسەى ئاشتی لە تورکیا‪.‬‬ ‫دەرک��ەوت��ن��ى گ��ەن��دەڵ��ی��ەک��ان لە‬ ‫حکومەتەکەى ئەردۆغان‪ ،‬دەریخست‬ ‫ک��ە حکومەتى دادوگ��ەش��ەپ��ی��دان لە‬ ‫تورکیا قورساى ئەو پارتەى دەرخست‬ ‫بۆ دوون��ی��ا‪ .‬عەلی باباجان‪ ،‬جێگری‬ ‫سەرۆک وەزیرانی تورکیا سەبارەت بە‬ ‫لێکۆڵینەوەکانی کەیسی گەندەڵی لە‬ ‫تورکیا‪ ،‬هەڵوێستەکانی رەجەب تەیب‬ ‫ئەردۆغانی دووپاتکردەوە‪ ،‬کە دەستی‬ ‫دەرەکی لە پشتەوەی هەڵمەتەکانی دژە‬ ‫گەندەڵییەو رایگەیاند کە ئەو قەیرانە‬ ‫تەنیا کاریگەرییەکی کاتی لەسەر‬ ‫ئابووری تورکیا دادەنێت‪ ..‬جێگری‬ ‫س��ەرۆک وەزی��ران��ی تورکیا‪ ،‬لەمیانی‬ ‫وتارێکدا بۆ کۆمەڵەی سەربەخۆی‬ ‫پیشەسازی و بازرگانی تورکیا هیوای‬ ‫خواست لە م��اوەی چەندین رۆژ یان‬ ‫چەند هەفتەیەک‪ ،‬ئەو کەیسە لەالیەن‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری بەدواچوونی تەواوی‬ ‫بۆ بکرێت‪ .‬گوتیشی ئەوان نایانەوێت‬ ‫پاساو بۆ گەندەڵی بهێننەوە و هەر‬ ‫کەسێک تێوەگالوە دەب��ێ لەبەردەم‬ ‫دادگا وەاڵمبداتەوەو سزا بدرێت‪« ،‬بەاڵم‬ ‫سەرەڕای ئەوە ناکرێت تورکیا بکرێتە‬ ‫ئامانج»‪ .‬ئابووری تورکیا هێندە بەهێزە‬ ‫کە بتوانێت خ��ۆی لەبەرامبەر ئەو‬ ‫قەیرانانەی کە رووب��ەڕووی دەبێتەوە‬ ‫رابگرێت‪.‬‬ ‫دەستەى گولەن‬ ‫دروست کردنى بزوتنەوەى (حزمت‬ ‫) یان (خدمە) لە ناوەڕاستى حەفتاکانى‬ ‫س���ەدەى ڕاب����ردوو ل��ە س��ەر دەستى‬ ‫پێشەواى ت��ورک��ى فەتوحاڵ گولەن‬ ‫تەمەن ‪ ٧٣‬ساڵ دروست بوە و ئێستا‬ ‫لە والیەتى پەنسلفانیا دەژى لە والیەتە‬ ‫یەکگرتوەکان لە ساڵى ‪١٩٩٩‬ەوە ‪.‬‬ ‫ئ��ەوەش لە ئەنجامى هەاڵتن بوە لە‬ ‫دادگ��اى تورکى بەهۆى چاالکیەکانى‬ ‫دژى عەلمانیەت‪ ،‬ب��ەوەش ناسراوە‬ ‫پیاوێکى پارێزگارى توندە ‪ .‬ئەو‬ ‫ڕێکخراوە خاوەنى تۆڕێک لە قوتابخانەیە‬ ‫و لە ‪ ١٠٠‬واڵت ڕۆشنبیرى تورکى باڵو‬ ‫دەکاتەوە‪ ،‬تۆڕى تەلەفزیۆن و ڕۆژنامەى‬ ‫زەمان زۆرترین فرۆشى هەیە لە تورکیا‪.‬‬ ‫لە کاتى بردنەوەى پارتى داد و گەشە‬ ‫لە هەڵبژاردنەکانى ساڵى ‪٢٠٠٢‬ەوەوە‬ ‫‪ ،‬ڕێکخراوى حزمەتیان دروس��ت کرد‬ ‫کە جیابویەوە لە بنکەى دینى دیار و‬ ‫هاوپەیمان لەگەڵ حکومەتى تورکى‪،‬‬ ‫پشکى تایبەتیان هەبوو لە دروست‬ ‫کردنى دەسەاڵتیان لە دەزگاکان هاتا‬ ‫لە ڕژێمى پێشوو کە پشتگرى ڕێبازى‬ ‫کەمال ئەتاتورکیان دەک��رد ‪ ،‬وەک‬ ‫پۆلیس و دادگا‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ڕاپۆرت‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫پەرلەمان لە بەرامبەر‬ ‫حکومەتدا‬ ‫عومەر غواڵمى‬

‫لە ناوچە گەشتیاریەکاندا کێشەى زەوى و زارمان هەیە‬

‫دیمانە‪ :‬عومەر عەبدوڵاڵ‬

‫مەولەوى جەبار‪ ،‬سەرۆکى دەستەى‬ ‫گەشت و گوزارى هەرێمى کوردستان‬ ‫ل��ە دی��دارێ��ک��ى تایبەتى ~‬ ‫هێما بۆ ئەوە دەک��ات «لە پەراوێزى‬ ‫کۆنگرەى نێودەوڵەتى گەشتوگوزار کە‬ ‫لە هەرێم بەسترا یاداشتێکمان واژۆمان‬ ‫کردووە بەمەبەستى هەمە ئاهەنگى لە‬ ‫نێوان هەرێم و ڕێکخراوى عەرەبی بۆ‬ ‫گەشتوگوزار «‪.‬‬

‫جیاوازە بۆ نمونە هۆتێل و چێشتخانە‬ ‫و گوندى گەشتیارى و هەروەها موڵ‬ ‫و سۆپەرمارکێتەکان کارێکى باشن بۆ‬ ‫هاتى گەشتیاران بۆ بازاڕکردن ئەوەش‬ ‫شتێکى گرنگە‪.‬‬ ‫*جگە لە داه��ات��ە مادیەکە ئەم‬ ‫کەرتە کاریگەرى دەبێت لەسەر تێکەڵ‬ ‫بونى کەلتورى کوردى و کەلتورەکانى‬ ‫تر؟‬ ‫گەشت و گوزار تەنها کاریگەرى لە‬ ‫ڕووى ئابووریەوە نییە‪ ،‬بەڵکو لە ڕووى‬ ‫سیاسى و کۆمەاڵیەتییەوە کاریگەرى‬

‫دەبێت دەبێتە دەرفەتێک بۆ گەیاندنى‬ ‫پەیامى میللەتەکەمان بە میللەتانى تر ‪.‬‬ ‫*گرفتى کەرتى گەشت و گوزار لە‬ ‫هەرێمى کوردستان چییە؟‬ ‫ب��ە گ��ش��ت��ى ک��ێ��ش��ەى زەوی و‬ ‫زارم���ان هەیە کێشەى سەرەکیمانە‬ ‫ئەویش کێشەیەکى زۆر گەورەیە لە‬ ‫بەردەم ئێمەدا بە تایبەتى لە شوێنە‬ ‫گ��ەش��ت��ی��اری��ی��ەک��ان ک��ە خ���اوەن���دارى‬ ‫زەوییەکان دەگەڕێتەوە بۆ هاواڵتیان‬ ‫ئەمەش دەبێت گرفت لەبەردەم ئەو‬ ‫پرۆژانەى کە تایبەتن بە گەشتوگوزار‪.‬‬

‫№‬

‫گەشت و گوزار تەنها کاریگەرى‬ ‫لە ڕووى ئابووریەوە نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫لە ڕووى سیاسى و کۆمەاڵیەتییەوە‬ ‫کاریگەرى دەبێت‬ ‫№‬

‫*بۆچى لى پ��ەراوێ��زى کارەکانى‬ ‫کۆنگرەى نێودەوڵەتى گەشتوگوزار کە‬ ‫لە هەرێم بەسترا یاداشتێکتان لەگەڵ‬ ‫ڕێکخراوە عەرەبى بۆ گەشتوگوزار واژۆ‬ ‫کرد؟‬ ‫لە پەراوێزى کۆنگرەى نێودەوڵەتى‬ ‫گەشتوگوزار کە لە هەرێم بەسترا‬ ‫ئ��ەو یاداشتەى کە واژۆم���ان ک��ردووە‬ ‫مەبەستمان زیاتر هەمە ئاهەنگى بکرێت‬ ‫لە نێوان هەرێم و ڕێکخراوى عەرەبی‬ ‫ب��ۆ گ��ەش��ت��وگ��وزار ب��ۆ ئ���ەوەى زیاتر‬ ‫گرنگى بدرێت بە بوارى گەشتوگوزار‬ ‫لە هەرێمى کوردستان بە تایبەتى لە‬ ‫ڕووى ناساندنى هەرێمى کوردستان و‬ ‫پێویستە گەشتیارانى واڵتانى عەربى‬ ‫ئاشنا بن ئەو شوێنە گەشتوگوزاریانەى‬ ‫ک��ە ل��ە هەرێمى ک��وردس��ت��ان هەیە‪.‬‬ ‫لە یاداشتەکەشدا ڕێککەوتووین ئەو‬ ‫ڕێکخراوانە لقیان لە هەولێر دابمەزرێنن و‬ ‫بۆ ئاسانتر کردنى پەیوەندى هەردووال‪.‬‬

‫*هەوڵر بە پایتەختى گەشتوگوزار‬ ‫ساڵى ‪2014‬ى واڵتان عەرەب دیارى کرا‬ ‫ئایا گەشتى هاوینە و زستانە بونى هەیە‬ ‫لە ناوچە گەشتیاریەکانى هەولێرێدا؟‬ ‫پێویستە بوارى گەشتوگوزار کارى‬ ‫زیاترى لەسەر بێت بێگومان دەبێت ئەم‬ ‫قۆناغە بخەینە بوارى جێبەجێکردنەوە‬ ‫لە کۆتاى ئەم مانگەدا ڤیستیڤاڵێکى‬ ‫گەورەى خلیسکانى سەر بەفرمان هەیە‬ ‫لە چیاى کۆڕەک لە پارێزگاى هەولێر‬ ‫ئەوەش سەرەتاى دەستپێکى چاالکییە‬ ‫بەفریەکانە ب��ۆ ئەمساڵ و سااڵنى‬ ‫ئایندەش‪.‬‬ ‫*بنەماى سروشتى و دەستکرد بۆ‬ ‫گەشتوگوزار لە هەرێمى کوردستان لە‬ ‫چ ئاستێکدایە؟‬ ‫بنەماى سروشتیەکانى گەشتوگوزار‬ ‫ه��ەر خ��ۆى لە دروس��ت بونى چیا و‬ ‫دەریاچە و کانیاوەکان سروشتێکى‬ ‫جوانى داوە بە هەرێمى کوردستان‬ ‫ئەوەش وا دەکات هەرێمى کوردستان‬ ‫جێگایەکى سەرنج ڕاکێش بێت بۆ هاتنى‬ ‫گەشتیار بۆ بە شێوەیەکى گشتى‬ ‫سروشتى جوانى هەرێمى کوردستان‬ ‫و ناوچەى مێژووى و ئاینى وا دەکات‬ ‫کە جێگایەکى سەرنج ڕاکێش بێت‬ ‫تەنانەت جێگاى چارەسەریش هەیە‬ ‫بۆ ئەوەى گەشتوگوزارى چارەسەرى‬ ‫سروشتى ئەنجام بدرێت ئەوانە هەموو‬ ‫بنەماى باشن‪ ،‬بەاڵم ئەو بنەمایانەى‬ ‫کە لەالیەن حکومەت و کەرتى تایبەت‬ ‫دروس���ت دەک��رێ��ت چەندین جێگاى‬

‫سەرۆکى فیدراسیۆنى ڕێکخراوەکانى مندااڵن‪:‬‬

‫وەزارەتى کار و کاروبارى کۆمەاڵیەتى بۆ منداڵى ئیشکه‌ر بە جدى نەچوەتە ناو بابەتەکەوە‬ ‫دیمانە‪~ :‬‬

‫سەیران سەاڵح‪ ،‬سەرۆکى فیدراسیۆنى‬ ‫ڕێکخراوەکانى مندااڵن لە دیدارێکى تایبەتى‬ ‫~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ���ەوە دەک���ات‬ ‫« منداڵ زۆر ماندووە لەگەڵ خوێندن‪،‬‬ ‫پێویستە پەروەردە و زانست پێکەوە بێت»‪.‬‬

‫و ئەهلى هەندێک لە قوتابخانەکان بوونەتە‬ ‫ئەهلى ئەوانە گرنگى نادەنە پ��ەروەردەى‬ ‫مندااڵن هەر زانستەکەیە و منداڵ هەیە زۆر‬ ‫ماندووە لەگەڵ خوێندن‪ ،‬پێویستە پەروەردە‬ ‫و زانست پێکەوە بێت‪.‬‬

‫№‬

‫*ڕەوشى مندااڵنى هەرێمى کوردستان‬ ‫لە چ ئاستێکدایە؟‬ ‫زۆر جار منداڵ لە کوردستان بووەتە‬ ‫قوربانى لە چەند الیەنێکەوە بۆنمونە‬ ‫زۆرجار منداڵ کار دەکات و سواڵ دەکات‬ ‫ئەوەانە لە هەموو دونیاشدا ئەمە هەیە‪،‬‬ ‫هەمیشە خواستى ئێمە وایە کە گرفتەکان‬ ‫و چەوساندنەوەى مندااڵن نەمێنێت و‬ ‫بەردەوامیش کار بۆ ئەوە دەکەین کۆتاى‬ ‫بە کێشەکانى مندااڵن بهێنین‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫تموحەى ئێمە دەوەستێتە سەر هێزێکى‬ ‫زیاتر کە ئەویش بارودۆخى واڵتە پێویستە‬ ‫لە هەموو الیەکەوە هەوڵ بدرێت پرسى‬ ‫مندااڵن گرنگى پێبدرێت؟‬ ‫*وەک فیدراسیۆنى ڕێکخراوەکانى‬ ‫مندااڵن ئایا پرۆژەتان داوە بە حکومەت بۆ‬ ‫چارەسەرکردنى گرفتەکانى مندااڵن؟‬ ‫وەک ف��ی��دراس��ی��ۆن ک��ە ل��ە چەند‬ ‫ڕێکخراوێک پێکهاتووە هەوڵى جدى دراوە‬ ‫بۆ ئەوەى دیاردەى کارکردن و سوڵکردنى‬ ‫مندااڵن نەمێنێت‪ ،‬بەڕاستى ئەو دیاردانە‬ ‫بنبڕ ناکرێت دیاردەى سواڵکردن‪ ،‬چونکە‬

‫هەندێک کەسان ه��ەن فیر ب��وون بۆیە‬ ‫پرۆژەمان هەبووە دومانە بە حکومەت و‬ ‫پەرلەمان و هەوڵمانداوە لە ڕێگەى خولى‬ ‫هۆشیارکردنەوە مان کردۆتەوە لە بارى‬ ‫مافەکانى مندااڵن بۆ دایکان و باوکان و‬ ‫چۆن منداڵ پەروەردە دەکرێت‪.‬‬ ‫*وەزارەتى کاروبارى کۆمەاڵیەتى ئایا‬ ‫ڕۆڵى بینیەوە لە چارەسەرى گرفتەکانى‬ ‫مندااڵن؟‬ ‫ئەو پارەى لە ئێستا دەدرێت بە ئەو‬ ‫مندااڵنەى دایکاوباوکانەى فەرمانبەرە لەگەڵ‬ ‫ئێستا ناگونجى و کەمە‪.‬‬ ‫وەزارەتى کارو کاربارى کۆمەاڵیەتى بە‬ ‫هاوکارى وەزارەتەکانى تر و ڕێکخراوەکان‬ ‫دەبێت پالنێکى ستراتیجى دابنرێت و‬ ‫پێداچونەوەیەک بکەن ئەو موچەیە بە پێى‬ ‫ئەو خانەوادەیە بێت بۆ ئەوەى خانەوادەکان‬ ‫ناچار نەبن منداڵەکانیان لە قوتابخانە‬ ‫دەربهێنن‪.‬‬ ‫وەزارەت��ى کار ناڵێن کارى نەکردووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەشێوەیەکى گشتى بۆ منداڵى‬ ‫ئیشکار بە جدى نەچوەتە ناو بابەتەکە‬ ‫گەر وەزارەتى کارم لەبەردەست بێت هەوڵ‬ ‫دەدەم چ��ارەس��ەرى گرفتەکانى مندااڵن‬ ‫بکەم‪.‬‬ ‫دەت��وان��رێ پالنێک دابنرێت لەسەر‬ ‫شۆستە و دارافیکەکان بە هیچ شێوەک‬ ‫نەهێڵرێت مندااڵن نەوەست و کار بکەن‬ ‫س��ەردان��ى ئ��ەو خ��ان��ەوادان��ە بکرێت کە‬ ‫ناچار ب��وون منداڵەکانیان دەنێرنە ئەو‬

‫شوێنانە‪،‬ڕەنگە لە ناو ئەو مندااڵنەدا هەبێت‬ ‫پێویستیان بەوە نییە لەوێ بژێوى ژیان‬ ‫دابین بکات‪ ،‬بەاڵم تێشیاندایە ئەو مندااڵنە‬ ‫دایک و باوکان ناچارن ناردویانن لەبەر ئەو‬ ‫گەرماو سەرما و دووچارى دەستدرێژى و‬ ‫ناخۆشى دەبن وا لەو خانەوادانە دەکات کە‬ ‫منداڵێک پەروەردە نەکەن کە کەسایەتێکى‬ ‫دواڕۆژ بێت‪ ،‬بۆیە پێویستە وەزارەتى کار‬ ‫پالنى باشتر ئامادە بکات‪.‬‬ ‫*پ�����ەروەردە ت��ا چ��ەن��دە توانوێتى‬ ‫منداڵێکى بەتوانا ئامادە بکات؟‬ ‫ج��اران پ���ەروەردەى منداڵم دەبینى‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا تەنها زانست دەبینم‪ ،‬چونکە‬ ‫گەر وتمان پ���ەروەردە دەتوانى مندااڵن‬ ‫ئامۆژگارى بکەیت ئەو پەروەردەى جاران‬ ‫نابینم لە قۆتابخانەکات ئەو کات پەروەردە‬ ‫و زانستمان هەبوو‪.‬‬ ‫ئ��ەو ک��ات مامۆستاکان زانستیشان‬ ‫فیردەکرین و ئامۆژگاریشیان دەکردین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە ئێستا بووتە قوتابخانەى بازرگانى‬

‫جاران پەروەردەى‬ ‫منداڵم دەبینى‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫تەنها زانست دەبینم‬ ‫№‬

‫الوازبونى پەرلەمان لەبەرامبەر حکومەتدا‬ ‫لە عێراقى فیدراڵ و هەرێمى کوردستان‬ ‫گەر وەک نمونە وەربگرین لە بڕیاردان و‬ ‫چاودێریکردن و لێپرسینەوە لە بەرپرسان‬ ‫دەبینین ڕۆڵیان الواز ب��ووە لە بەرامبەر‬ ‫حکومەتدا‪.‬‬ ‫زیاتر لە ‪100‬ڕۆژ تێپەڕیوە بە سەر‬ ‫هەڵبژاردندا پەرلەمانى کوردستان نەیتوانیوە‬ ‫دەستەى سەرۆکایەتى و خۆى هەڵبژێرێت‬ ‫و لەگەڵ ئەوەشدا نیوکاتژمێر کۆبونەوەى‬ ‫ئەنجامداوە لە کاتێکدا جەماوەرى کوردستان‬ ‫ئومێدێکى زۆریان بە ئەندامانى پەرلەمان بوو‬ ‫بۆ بەدى هێنانى خواستەکانیان‪.‬‬ ‫پەرلەمانتاران بە ئاشکرا باس لە ئیفلیج‬ ‫بونى خولى چوارەمى پەرلەماندادەکەن‪.‬‬ ‫هەندێک پەرلەمانتارانى خولى پێشوو‬ ‫باس لەوە دەکەن پەرلەمان وەک خۆى بە‬ ‫کارەکانى هەڵنەساوە هەروەها ئەوەشیان‬ ‫خستۆتە ڕوو کە ئ��ەو یاسایانەى کە لە‬ ‫پەرلەمان دەرچ��ووە وەک پێویست لەالیەن‬ ‫حکومەتەوە جێبەجێ نەکراوە ‪.‬‬ ‫لەالیەکى تریشەوە بڕوانینە ئەنجومەنى‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ى ع��ێ��راق دەب��ی��ن��ی��ن ب����ەردەوام‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ى لیستە ج��ی��اوازەک��ان‬ ‫لەبەرامبەر هەڵویستەکانى حکومەت بایکۆتى‬ ‫نوێنەرانیان‬ ‫ئەنجومەنى‬ ‫دانیشتنەکانى‬ ‫ک��ردووە لەگەڵ ئەوەشدا ب��ەردەوام ڕەخنە‬ ‫لە حکومەت دەگ��رن‪ ،‬بەاڵم وەک پێویست‬ ‫گوێ لە داواکانیان ناگرێت و چاودێرانیش‬ ‫پێیانوایە زۆر جار حکومەت بە ئەنقەست‬ ‫دەیەوێت پەرلەمان الواز بکات‪.‬‬ ‫کۆمەڵێک هۆکار وای��ک��ردووە کە ڕۆڵى‬ ‫پەرلەمان الواز بێت و نەتوانێت وەک پێویست‬ ‫بە ئەرکەکانى خۆى هەستێت ئەوەیش خۆى‬ ‫دەبینێتەوە لە حزبەکان و ڕێکخراوەکان و‬ ‫ڕاگەیاندنەکان ئەمانە توانیویانە ببنە پردى‬ ‫پەیوەندى نێوان حکومەت و خەڵک‪.‬‬ ‫الوازى ڕۆڵ���ى پ��ەرل��ەم��ان لەبەرامبەر‬ ‫ح��ک��وم��ەت��دا م��ت��م��ان��ەى الى ه��اواڵت��ی��ان‬ ‫کەمکردۆتەوە‪ ،‬چونکە تائێستا پەرلەمان‬ ‫لە هەرێمى کوردستان نەیتوانییەوە بە‬ ‫ئەرکەکانى خۆى هەستێت چۆن دەتوانێت‬ ‫متمانە بگەڕێنێتەوە بۆ خەڵک‪.‬‬ ‫س��ێ شەممەى ڕاب����ردوو ژم��ارەی��ەک لە‬ ‫پەرلەمانتاران فراکسیۆنەکان لە باڵەخانەى‬ ‫پەرلەمان کۆبونەوە بۆ چارەسەرکردنى ئەو‬ ‫دۆخەى کە پەرلەمانى کوردستانى تێکەوتووە‪،‬‬ ‫بەاڵم نەیانتوانى بگەنە ئەنجام پەرلەمانتاران‬ ‫وەک هەر هاواڵتێکى تر داوایان لە حزبەکان‬ ‫دەک��ەن پەلە بکەن لە ڕێکەوتن بۆ ئەوەى‬ ‫پەرلەمان کۆبونەوەکانى دەست پێ بکات‪.‬‬ ‫ڕاوێژکارى ڕاگەیاندنى سەرۆکى پەرلەمان‬ ‫ڕاگەیاند تا حزبە سیاسییەکان نەگەنە‬ ‫ڕێکەوتن پەرلەمان کۆنابێتەوە‪.‬‬ ‫الى خۆیشییەوە بەڕێز محەمەدى حاجى‬ ‫مەحمود ڕایگەیاند « الیەنەکان ئاگایان لە‬ ‫پەرلەمان و یاسا نەماوە هەموو بە دیار‬ ‫کێکەکەوە وەس��ت��اون تا بزانن چەندیان‬ ‫بەردەکەوێت»‪ .‬ئەمە ئەوە دەردەخ��ات کە‬ ‫پەرلەمانتاران ناتوانن بەبێ گەڕانەوە بۆ‬ ‫الیەنە سیاسییەکانیان بڕیار بدەن‪.‬کەواتە‬ ‫پەرلەمان دەستەوەستان دەوەستێت لە‬ ‫بەرامبەر حکومەتدا‪.‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان ن��ات��وان��ێ��ت لێپرسینەوە و‬ ‫فشار لە سەر حکومەت دروس��ت بکات بۆ‬ ‫جێبەجێکردنى یاساکان کە لە پەرلەمانەوە‬ ‫دەردەچێت‪.‬‬

‫سەرۆکى دەستەى گەشت و گوزارى هەرێمى کوردستان‪:‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫کورد له‌ میدیاکه‌نه‌وه‌‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫سوریا و ئاستەنگەکانى بەردەم داخوازى کورد‬ ‫وه‌رگێڕانی‪~ :‬‬

‫شکست ‌و پەراوێزخستنی‬ ‫سیاسیانەى کەمینە ‌و حیزبە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەکان ل��ە سوریا‬ ‫و بایکۆتکردنى نوێنەرانى‬ ‫پ���ارل���ەم���ان‌و ڕەخ��ن��ەک��ان��ى‬ ‫ویالیەتەیەکگرتووەکانى ئەمریکا‬ ‫لەهەمبەر ئەنجامدانى کوشتاری‬ ‫دڕن��دان��ە ل��ەالی��ەن حکومەتى‬ ‫سوریاوە‪ ،‬لەڕیزى مەسەلەکانى‬ ‫ئێستاى واڵتى سوریادان‪.‬‬ ‫ک��وردەک��ان ل��ە ڕی��زى ئەو‬ ‫کەمینانەدان کە سوریا لە مافى‬ ‫هەڵبژاردن بێبەشى ک��ردوون‬ ‫‌و لە مافى بەشدارى سیاسى‬ ‫پەراوێزى خستوون‪ .‬حکومەتى‬ ‫ح��ی��زب��ى ب��ەع��س ل��ە س��وری��ا‬ ‫بەدرێژیی ژیانى خۆی‪ ،‬لەمپەرى‬ ‫لەبەردەم مافى دیموکراسیانەى‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و گروپە نەیارەکاندا‬ ‫خ��وڵ��ق��ان��د ک��ە دی��ارت��ری��ن��ی��ان‬ ‫ک��وردەک��ان��ن‪ ،‬زۆری��ن��ەی ک��ورد‬ ‫ل���ە م��ەس��ەل��ەی ب��ەش��داری��ى‬ ‫سیاسییەوە دووچارى سەرکوت‬ ‫بوونەتەوەو پەراوێز دەخ��ران‪،‬‬ ‫وەک هاواڵتى پلە دوو ڕەفتاریان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دا دەک���را ‌و ل��ە مافە‬ ‫سیاسى‌و میللییەکانیان بێبەش‬ ‫ک��را ب���وون‪ .‬دەرەنجامەکانى‬ ‫س��ی��اس��ەت��ی س���وری���اش بۆ‬ ‫کوشتارى ئێستاى کورد هەرگیز‬

‫جێگەى سەرسوڕمان نین‪ ،‬چونکە‬ ‫ڕۆڵى بەرجەستەى حیزبى بەعس لە‬ ‫دەستورى ئەم واڵتەدا نوسراوەو لەو‬ ‫سیاسەتەی کە ئەوان بۆ سەرکوتى‬ ‫ک���ورد دای��ان��ڕش��ت��ب��وو‪ ،‬تەنها ئەو‬ ‫سیاسەتانە پەسەند کرابوون کە‬ ‫دەسەاڵتی تەواویان بۆ سوپا تێدایە‬ ‫بۆ سەرکوتى کورد و پشتیوانی لەو‬ ‫کەسانەش کە الیەنگرى سەرسەختی‬ ‫ڕژێ��م �ن‌و بەتوندى پشتیوانى لە‬ ‫پ��رۆژەو بەرنامەکانى ئەم دەوڵەت‬ ‫بکەن‌و ملکەچى بن‪ ،‬ئەمەش لەبەر‬ ‫ه��ەن��گ��اوى ت���ەواوەت���ى‌و ئاشکراى‬ ‫حیزبیانەیە کە لە دی��دى بەشار‬ ‫ئ��ەس��ەدەوە ڕەهەندێکى یاسایى‌و‬ ‫مەشروعى هەیە‪ ،‬بەجۆرێک کە بەشار‬ ‫ئەسەدى سەرۆکى ئێستاى دەوڵەت‪،‬‬ ‫ڕەهەندێکى یاسایى‌و مەشروعى‬ ‫داوەتە ئەو کەسانەى کە وەفادارى‬ ‫دەوڵ��ەت��ن‪ .‬ئەو گروپانەى نەیارى‬ ‫سیاسەتى سوریاش بن (بۆنمونە‬ ‫ک���وردەک���ان) ل��ە م��اف��ى یاسایى‌و‬ ‫شەرعى خۆیان بێبەش کراون‪.‬‬ ‫ماوەیەک لەمەوپێش ئەمریکا‪،‬‬ ‫ب���ەش���ار ئ���ەس���ەدى خ��س��ت��ەژێ��ر‬ ‫ڕەخنەوە بەهۆى کوشتاری توندى‬ ‫ک��ورد لەالیەن ڕژێمەکەوە‪ ،‬بگرە‬ ‫ت��ادەگ��ات��ە ک��وش��ت��اری کەمینە‬ ‫نەتەوەیى‌و مەزهەبى‌و چین‌وتوێژە‬ ‫جۆراوجۆرەکان لە سوریادا‪.‬‬ ‫چ���اوەڕوان���ی���ی���ەک���ى زۆر لە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنى ن��اوخ��ۆى واڵت��ەک��ە‬

‫دەک��رێ��ت‪ ،‬ئ���ەوان ل��ە ڕۆڵ��ی��ان لە‬ ‫گ��ەم��ەک��ەدا زی���ادى ک����ردووە‪ .‬لەم‬ ‫نێوانەدا (‪ )13‬حیزبى سەربەو کوردە‬ ‫سێ‌ ملیۆنەى ئەم واڵتەى تێدایە کە‬ ‫هەرچۆنێک بێت لەڕووى سیاسییەوە‬ ‫چ��االک��ى دەک���ەن‪ .‬ک��وردەک��ان لە‬ ‫واڵتێکدا دەژی��ن کە وەک بەشێک‬ ‫لە میللەتێکى (‪ )19‬ملیۆن عەرەب‬ ‫ه��ەژم��ار ک��راون ‌و لە م��اف‌و مافە‬ ‫ش��ەرع��ى ‌و یاساییەکانى خۆیان‬ ‫بێبەش کراون‪ ،‬زمانەکەیان قەدەغە‬ ‫ک��راوە و لە ڕووى کارکردنەوە لە‬ ‫نزمترین ئاستدان‪ .‬بەڕێژەى (‪)%80‬‬

‫ى ئەو کوردانە لەو ناوچانەدا دەژین‬ ‫ک��ە ئ��اب��ورى نیشتیمانەکەیان لە‬ ‫ڕێگەى چاالکییە کشتوکاڵییەکان‌و‬ ‫ئاژاڵ بەخێوکردنەوە دابین دەبێت‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��ژەى (‪)%20‬ى ک��وردەک��ان‬ ‫ب��ە ک���ارى وردەف���رۆش���ى ‌و ک��ارە‬ ‫دەستییەکانەوە سەرقاڵى کارکردنن‪.‬‬ ‫نزیکەى (‪ )350,000‬کەسیان لە مافى‬ ‫هاواڵتێتى بێبەش ک��راون‪ .‬بەپێ‌ى‬ ‫ڕاپۆرتەکانى نەتەوەیەکگرتووەکان‪،‬‬ ‫ک��وردەک��ان ژم��ارەی��ان پتر لە سێ‬ ‫ملیۆنە‌و نزیکەى (‪)%14‬ى کۆى‬ ‫دانیشتوانى سوریا پێکدەهێنن‪.‬‬

‫عێراق دواى دەیەیەک خوێن‬ ‫وه‌رگێڕانی‪~ :‬‬

‫عێراق لە دواى ساڵى (‪)2003‬‬ ‫ەوە‪ ،‬کۆمەڵە گۆڕانکارییەکى گرنگی‬ ‫لەخۆگرتبوو کە سەرنجى زۆرب��ەى‬ ‫ش��ارەزای��ان‌و شرۆڤەکارانى بۆخۆى‬ ‫ڕاکێش کردووە‪.‬‬ ‫عێراق یەکێکە ل��ەو ناوچانەى‬ ‫کە ل��ەم چەند ساڵەى ڕاب���ردوودا‪،‬‬ ‫بەتایبەتى دواى هەڵوەشانى رژێمى‬ ‫بەعس‪ ،‬لە ناوچە زۆر هەستیارو‬ ‫مشتومڕئامێزەکان ب���ووە‪ .‬ش��ەڕ‌و‬ ‫نائارامییەکان لەم واڵتەدا‪ ،‬پێکهێنانى‬ ‫پەیمانە ناوچەییەکانى وەکو واڵتانى‬ ‫عەرەب‪ ،‬بەرفرەبوونى نفوزى ئەمریکا‬ ‫‌و ناتۆ لەناوچەکە‪ ،‬مەسەلەى تیرۆر‪،‬‬ ‫قاچاخچێتى بەچەکە ناوەکییەکان‬ ‫لەکۆى ئەو مەسەلە گرنگانەدا بوون‬ ‫کە عێراق لە ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ‌‬ ‫ئ��ەو م��ەس��ەالن��ەدا‪ ،‬ساڵێکى پڕ لە‬ ‫پێکدادانیان بەسەربردووە‪.‬‬ ‫ک��ورد یەکێکە ل��ەو نەتەوانەی‬ ‫زۆربەى گۆڕانکارییەکانى پەیوەندیدارە‬ ‫ب��ە ع��ێ��راق��ەوە‪ ،‬ل��ە شرۆڤەکردنى‬ ‫ئاستەنگەکانى عێراقدا هێزەکانى‬ ‫هاوپەیمانان پشتیان بە ناوچەى‬ ‫ئارامى کوردستان و زانیارى هەرێمەکە‬ ‫بەستبوو‪ ،‬کوردستان تەنها ناوچەیە‬ ‫کە لە دەرەوەى ئەو ناوچەیەدا هەژمار‬ ‫دەکرێت کە پەیوەندییەکى نزیکیان‬ ‫لەگەڵ ب��ەرەى تیرۆر هەیە‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫شرۆڤەکردنى کوردستان‪ ،‬ناتوانرێت‌‬ ‫دیدێکى گشتى دەربارەى ئەم ناوچەیە‬ ‫بخرێتەڕوو‪.‬‬ ‫کوردستان تا ساڵى (‪ ،)2003‬لە‬

‫بوارى هەمەچەشنەوە گیرۆدەى کێشە‬ ‫و گرفت و قەیرانى ئابوری ببوو‪ ،‬یەکێک‬ ‫مەسەلە گرنگەکان لەم ناوچەیەدا‪،‬‬ ‫پەیوەندیدار بوو بە گەمارۆى ئابورى‬ ‫و ژێرخانەکەیان‪ ،‬ب��ەاڵم کوردەکان‬ ‫ڕێگەى پەیوەندییەکانى خۆیەوە‪،‬‬ ‫هەوڵى لەپێناو نزیککردنەوەى خۆى‬ ‫لەم واڵتانى ئەوروپا و ئەمریکا دەدا‪،‬‬ ‫هەروەها بۆ دروستکردنى ئاستەنگیش‬ ‫ب��ۆ دەس��ەاڵت��ى ع��ێ��راق‪ ،‬هەمیشە‬ ‫ئامادەى هاوکارى زلهێزەکان بووە تا‬ ‫هەڕەشەکان سوکتر بکات‌و سەرنجى‬ ‫زلهێزەکانیش بەرەوالى خۆیان کێش‬ ‫بکات‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ک����ورد ل���ە ب���وارى‬ ‫هاریکارییەکانى دژەت��ی��رۆر لەگەڵ‌‬ ‫ئەمریکادا‪ ،‬ب��ە یەکێک ل��ە الیەنە‬ ‫کاریگەرەکان هەژمار دەکرا کە ئەم‬ ‫مەسەلەیە هەوڵى ئەمریکای بۆ گێڕانی‬ ‫سیاسەتێکى سەرکەوتوو دژى تیرۆر‬ ‫زیاتر فەراهەم دەکرد‪.‬‬ ‫کورد لە هەوڵداندا بوو تا لە دواى‬

‫رووخانى رژێمى بەعس‪ ،‬ڕۆڵى ئەمریکا‬ ‫لە واڵتەکە و ناوچەکەدا زیاتر بکات‪.‬‬ ‫ل��ەم ئاقارەشەوە هاوپەیمانێتییەک‬ ‫لەنێوان ئەم بەرەیەدا دروس��ت بوو‪،‬‬ ‫ئەویش بەهۆى چاالکییەکانى ئەمریکاوە‬ ‫ل��ە ع��ێ��راق‪ ،‬م��ەس��ەل��ەک��ان��ى ن��ێ��وان‬ ‫هەردووالیەنیش لە بوارى سنوردارکردنى‬ ‫دژەتیرۆردا هەستیارتر بوو‪.‬‬ ‫ئێستاش کوردستان ڕووب��ەڕووى‬ ‫فشارێکى زۆرى بەغداد بەتایبەتى‬ ‫نورى مالیکى بۆتەوە کە پەیوەندیان‬ ‫لەگە ‌ڵ سەرکردایەتى کورد خراپە‪،‬‬ ‫بەغداد ئامادە نییە یارمەتى دارایى‬ ‫ک���وردەک���ان ب���دات ئ��ەگ��ەر ن��ەوت‬ ‫بنێرنە دەرەوە‪ ،‬ئەم مەسەلەیەش‬ ‫هەستیارییەکى توندى نێوان کورد و‬ ‫بەغداد خوڵقاندووە‪.‬‬ ‫یەکێک لە مەسەالنەى ناوچەى‬ ‫ک��وردن��ش��ی��ن ل��ە ع��ێ��راق جێگەى‬ ‫م��ش��ت��وم��ڕە‪ ،‬چ��ارەن��ووس��ى ش��ارى‬ ‫کەرکوکە کە لە ساڵى (‪)2003‬دا‬ ‫ب��ەردەوام نائارامى بەخۆوەبینییەوە‬

‫هەم لەڕووى تەقینەوەى تیرۆریستى و‬ ‫هەم بەهۆى ملمالنێى کورد و بەغداد‬ ‫بۆ دەستگرتن بەسەر چاڵە نەوتەکانى‬ ‫شارەکەدا‪ ،‬کەرکوک لە دواى رووخانى‬ ‫رژێ��م��ى بەعسەوە یەکێک ب��وو لە‬ ‫ناوەندەکانى گۆڕانکارییە گرنگەکان‪.‬‬ ‫ل��ەم��ب��ارەی��ەش��ەوە ن��ەب��وون��ى‬ ‫ئامانجێکى دیاریکراو لە سیاسەتى‬ ‫ئەمریکادا بۆ پشتیوانى لە کورد‬ ‫و چ��ارەس��ەرى کێشەکەیان لەگەڵ‬ ‫بەغداد‪ ،‬بووبەمایەى ئەوەى تا واڵتەکە‬ ‫ل��ە قۆناغێکى هەستیاردا ب��ژى و‬ ‫سیاسەتى هەناردەى نەوتیش لەالیەن‬ ‫هەرێمى کوردستان‪ ،‬نائارامییەکانى‬ ‫لەم واڵتەدا زیاتر کردووە‪.‬‬ ‫واهاتەبەرچاو کە ئەمریکا خوازیارى‬ ‫پاراستنى ئاسایش‌و سەقامگیربوونە‬ ‫لە عێراق‪ .‬لەم ئاقارەشەوە پشتیوانى‬ ‫لە بارودۆخى کورد‌و ئەو گروپە کرد‬ ‫کە پێیانوابوو دەبێت کەرکوک بە‬ ‫هاوپەیمانێتى بەڕێوەبچێ‪ ،‬هەنوکە‬ ‫کورد و عەرەب و کەمینەى تورکمان‬ ‫ناتوانن ئ��ەم مەسەلەیە فەراهەم‬ ‫بکەن‪ ،‬واتا سەرکردەکانى واڵتەک‪.‬‬ ‫کێشەکانیان سپاردووە بە واڵتانى‬ ‫بێگانە تا بە چاودێری ئەوان گفتوگۆى‬ ‫دیبلۆماسیانە لەبارەى چارەسەرى ئەو‬ ‫کێشانەوە بکەن‪ ،‬ئێستاش کورد بۆتە‬ ‫مەسەلەیەک کە لەالیەن ئەمریکا و‬ ‫هاوپەیمانان و تەنانەت‬ ‫ت����ەواوى دراوس��ێ��ک��ان��ی��ی��ەوە بە‬ ‫هەستیارییەکى زۆرەوە چاودێرى‬ ‫دۆخەکەى دەکرێت‪.‬‬ ‫نوسینی‪ :‬تۆماس فۆلەر‬ ‫سەرچاوە‪ :‬رۆژنامەى لۆفیگارۆ‬

‫ئ��ەوان لە ناوچەکانى باکورى ئەم‬ ‫واڵت���ەو ل��ە دەوروب����ەرى ج��ەزی��رەو‬ ‫کوبان کە لە باکورى خۆرهەاڵتى‬ ‫ئەلپۆ و هەروەها لە بەشى باکورى‬ ‫خۆرهەاڵتى پارێزگاى جیزرەدان‌و‬ ‫کورداغ (عەفرین) نیشتەجێن‪.‬‬ ‫لەگە ‌ڵ سەربەخۆیى سوریا و‬ ‫ڕژێمە یەک لەدواى یەکەکانییەوە‪،‬‬ ‫ب��وون��ى ک���وردەک���ان‌و زێ��دەک��ەی��ان‬ ‫نکۆڵى ل��ێ��ک��راوەو ناسنامەکەیان‬ ‫کەوتۆتە ب���ەردەم مەترسییەوە‪،‬‬ ‫پ���رۆژەى تەعریب ‌و تواندنەوەى‬ ‫نەتەوەییانەیان لەهەمبەردا پراکتیزە‬

‫‪5‬‬

‫کراوە‪ .‬بەهۆى لەبەرچاونەگرتنى‬ ‫مافە زم��ان��ەوان �ى‌و کلتوریى‌و‬ ‫کۆمەاڵیەتى کوردەکان لەالیەن‬ ‫ڕژێمى س��وری��اوە ‌و پرۆسەى‬ ‫داخ��وازی��ی��ە نەتەوەییەکانى‬ ‫کوردەکان لەم واڵتەدا‪ ،‬ئێستا‬ ‫شەڕێکى سەخت لەنێوان کورد‬ ‫و رژێمى سوریا لە ئارادایە کە‬ ‫کارەساتى مرۆیى ئاوارەبوونى‬ ‫س������ەدان ه������ەزار ک����وردى‬ ‫لێکەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫ئادگار ئەیوت‬ ‫سەرچاوە‪ :‬رۆژنامەى گاردیان‬

‫تورکیا و کورد لەنێو‬ ‫ملمالنێکاندا‬

‫وه‌رگێڕانی‪~ :‬‬

‫ل�����ەب�����ارەى گ���رژب���وون���ى‬ ‫پەیوەندییەکانى (پ‪.‬ک‪.‬ک) و‬ ‫تورکیاو دۆسییەى ئەم کێشەیە‬ ‫الى ع��ێ��راق‌و ئەمریکا‪ ،‬عەلى‬ ‫ئۆزجان وتارێکى لە رۆژنامەى‬ ‫حورییەت باڵوکردەوە‪.‬‬ ‫لەم وتارەدا هاتووە‪« :‬تورکیا‬ ‫ل��ە م����اوەى س��اڵ��ى ڕاب�����ردوودا‬ ‫سەبارەت بە زیادبوونى هێرش‬ ‫و پ��ەالم��ارەک��ان��ی (پ‪.‬ک‪.‬ک)‬ ‫نیگەرانە‪ .‬لەالیەکەوە خۆپیشاندانە‬ ‫جەماوەرییەکان دژ بە سیاسەتى‬ ‫ئەنقەرە و پشتیوانى لە کورد‬ ‫لە باشورى خۆرهەاڵتى واڵت‌و‬ ‫چاالکییە سەربازییەکانى سوپا‪،‬‬ ‫ئەنجامدانی‬ ‫لەالیەکیتریشەوە‬ ‫تەقینەوە لە ناوچەکانى خۆرئاواى‬ ‫واڵتدا کە خەڵکى هەستیار تیایدا‬ ‫بوونەتە ئامانج‪ ،‬کێشەى گەورەى‬ ‫بۆ تورکیا دروست کردووە‪.‬‬ ‫بەپێى چاودێرانى سیاسى‬ ‫تورکیا‪ ،‬دەوڵەتى تورکیا نەک تەنها‬ ‫هیچ ستراتیژ ‌و بەرنامەڕێژییەکى‬ ‫نییە ب��ۆ ب��ەگ��ژداچ��وون��ەوەى‬ ‫ڕووداوە نوێیەکان نییە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫بەپێچەوانەوە (رەج��ەب تەیب‬ ‫ئەردۆغان) لە وەاڵمى پرسیارى‬ ‫ێ ئەم‬ ‫هەواڵنێراندا دەڵێت‪ :‬ناب ‌‬ ‫مەسەلەیە زۆر گەورە بکرێت!‬ ‫س�������ەرەڕاى ئ��اگ��رب��ەس��ت��ى‬ ‫یەکالیەنەى (پ‪.‬ک‪.‬ک) هێشتا‬

‫گرژى و پێکدادان شەڕ بەردەوامە‪.‬‬ ‫ێ دەچێت؟‬ ‫ئەم مەسەلەیە بۆ کو ‌‬ ‫لەپشت پ��ەردەى ڕووداوەک��ان��ەوە‬ ‫چ شتێک خ��ۆى ح��ەش��ارداوە؟‬ ‫هەنگاوی دواتر چییە؟‬ ‫هەروەها ئەم نوسەرە پەیوەندی‬ ‫(پ‪.‬ک‪.‬ک) و ک���وردى عێراق‬ ‫نوسیویەتی ‪ :‬تاڵەبانى‌و بارزانى‬ ‫هانى (پ‪.‬ک‪.‬ک) دەدەن لە خاکى‬ ‫عێراق بچنەدەرەوە‪ ...‬سەرکردە‬ ‫تورکمانەکانى عێراق زانیارى‬ ‫ئەوەیان بە تورکیا ڕاگەیاندووە‬ ‫کە گەریالکانی (پ‪.‬ک‪.‬ک) لەناو‬ ‫هێزى پێشمەرگەى تاڵەبانى‌و‬ ‫بارزانیدا کار دەکەن‪ ،‬بەاڵم ئەمە‬ ‫لە پڕوپاگەندەیەک بۆ تێکدانى‬ ‫پەیوەندى کورد و تورکیا چیتر‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫تورکیا دەبێت ئەو راستییە‬ ‫بزانێ کە ئەمریکا دواى هاتنە‬ ‫ناو عێراق‪ ،‬مەسەلەى ک��ورد لە‬ ‫عێراقدا بەڕێوەدەبات‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫کوردانى عێراق دژ بە (پ‪.‬ک‪.‬ک)‬ ‫هان ب��دات‌و تورکیاش ڕەزامەند‬ ‫بکات بۆ هاوپەیمانى لەگەڵ کورد‪،‬‬ ‫ئەمەش سیاسەتى ئەمریکایە‬ ‫بۆ بەدیهێنانى سیاسەتەکانى‬ ‫خۆى لە خۆرهەاڵتى ناوەڕاستدا‪،‬‬ ‫کەواتە تورکیا وێڕاى ئاشتەوایى‬ ‫لەگەڵ کورد دەبێ لەگەڵ الیەنە‬ ‫نێودەوڵەتییەکانیش دانوستاندن‬ ‫بکات تا لەم قەیرانەى ئێستاى‬ ‫بێتەدەرەوە‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫ده‌بێت کێ مافی پێشمه‌رگه‌ بدات؟‬

‫ڕێکخراوەکانى‬ ‫ئافرەتان بێنە‬ ‫ناو کۆمەڵگا‬ ‫شادییە سیروان‬

‫ل��ە ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫ژمارەیەکى زۆر لە ڕێکخراوەکانى‬ ‫ئافرەتان و وەزارەتى پەروەردە‬ ‫خاوەنى هەزاران خوێندنگەیەو‬ ‫وەزارەت���ى ئ��ەو ق��اف خاوەنى‬ ‫ه��ەزان مامۆستاى ئایینەیەو‬ ‫هەرێمى کوردستان خاوه‌نى‬ ‫ژم��ارەی��ەک��ى زۆر لە دەزگ��اى‬ ‫ڕاگەیاندنە بە بینراو بیستراو‬ ‫نوسین و وەزارەتى ناخۆ خاون‬ ‫ه��ەزان کادیرە بۆ دەبێت لە‬ ‫پایتەختى هەرێمى کوردستان‬ ‫هێرش بکرێتە سەر ئافرەتێک‬ ‫و دەستدرێژێتە س��ەرى ئەمە‬ ‫ئ��ەوەم��ان پ��ێ��دەڵ��ى ک��ە ئەم‬ ‫دەزگ��ای��ان��ە و دەزگ��اک��ان��ى تر‬ ‫وەک پێویست کارى خۆیان بە‬ ‫جێناگەیەنن‪ ،‬بۆیە پێەویستە‬ ‫ک��ارى ت��رى ل��ەو شێوەیە لە‬ ‫ه��ەرێ��م��ى ک��وردس��ت��ان دژ بە‬ ‫ئ��اف��رەت��ان ڕوون����ەدات دادگ��ا‬ ‫ڕووڵى خۆى بگێڕێ لە سزادانى‬ ‫ئەو تاوانبارانە و تاوانەکانى‬ ‫ڕابگەیەنرێ بۆ ئ��ەوەى کەس‬ ‫نەتوانێ جارێکى دیکە کارى‬ ‫لەو شێوەیە بکات‪.‬‬ ‫ن��اک��رێ م��رۆڤ��ەک��ان ببنە‬ ‫ق��ورب��ان��ى خ��واس��ت��ى گ�لاوى‬ ‫ک��ۆم��ەڵ��ک م��رۆڤ��ى بەهەست‬ ‫ئەو ناوەندانەى کە لەسەرەوە‬ ‫باسمان ک��رد ڕۆڵ��ى سەرەکى‬ ‫ببینن لە هۆشیارکردنەوەى‬ ‫تاکەکانى کۆمەڵگە ت��ا لەو‬ ‫ڕێگەیەوە کارە نەشیاو دژ بە‬ ‫ئافرەتان ڕونەدات‪ ،‬ئەوەى لە‬ ‫هەولێر ڕودا دژ بەو ئافرەتە‬ ‫دووج����ار ت��اوان��ە یەکەمیان‬ ‫ف��ڕان��دن��ى و دووەم��ی��ش��ی��ان‬ ‫دەستدرێژیکردنە سەرى‪ ،‬بۆیە‬ ‫گرنگە سزاى ئەو تاوانبارانە بۆ‬ ‫هاواڵتیان ئاشکرا بکرێ و بۆ‬ ‫ئەوەى کەس نەتوانێت تاوانى‬ ‫لەو شێوەیە ئەنجامبدات‪.‬‬ ‫ناکرێت ئیتر ئافرەت ببێتە‬ ‫ق��ورب��ان��ى و ب��ۆ دەرب���از بون‬ ‫لەو توندوتیژیە مەترسیدارە‬ ‫گرنگە مامۆستایانى ئایانى و‬ ‫ڕێکخراوەکانى ئافرەتان هەست‬ ‫ب��ە ڕۆڵ��ى خ��ۆی��ان ب��ۆ دەرب��از‬ ‫بوون لەو گرفتە کە ئافرەتان‬ ‫ڕووب��������ەڕووى ت��ون��دوت��ی��ژى‬ ‫دەبنەوە‪.‬‬ ‫ناکرێ ئیتر ڕێکخراوەکان‬ ‫ئ����اف����رەت����ان ت���ەن���ه���ا ل��ە‬ ‫بارەگاکانیانەوە قسە بکەن‬ ‫دەب��ێ��ت ب��ێ��ن��ە دەرەوە بۆ‬ ‫ن���او ک��ۆم��ەڵ��گ��ە و ت��اک��ەک��ان‬ ‫ل��ە ق��وت��اب��خ��ان��ە و زان��ک��ۆ و‬ ‫پەیمانگاکان و بازاڕو و جێگە‬ ‫گشتییەکان بۆ ئەوەى بڕەگە‬ ‫یاسایى و کۆمەاڵیەتییەکان و‬ ‫دیینیەکان نیشانى تاکەکان‬ ‫ب��دەن تا تاکەکان لە گرفت‬ ‫بپارێزرێن ‪.‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫شادمان ڕۆسته‌م به‌گ‬

‫«ه��ێ��زێ��ک ب��ۆ س �ه‌رب �ه‌خ��ۆی��ی‬ ‫ک��وردس��ت��ان دروس���ت ب��ووب��ێ��ت‪،‬‬ ‫ئیدی چ��ۆن حکومه‌تی به‌غداد‬ ‫ئاماده‌یه‌ مافه‌کانی بدات»‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫کۆمێنی یه‌کێکه‌ له‌ پێشمه‌رگه‌کانی‬ ‫کوردستان له‌ تۆڕی کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫فه‌یسبوک‪ ،‬تا‌ کاتی نوسینی ئه‌و‬ ‫کۆمێنته‌ خۆی و خانه‌واده‌که‌ی‪،‬‬ ‫نزیکه‌ی ‪ ٤٥‬ڕۆژ چاوه‌ڕوانی موچه‌ی‬ ‫پێشمه‌رگایه‌تی ب��وون‪ .‬س�ه‌ره‌ڕای‬ ‫سه‌ختی ئ �ه‌رک و فه‌رمانه‌کانی‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ دروست بوونی حکومه‌تی‬ ‫نوێی عێراقدا‪ ،‬پێشمه‌رگه‌ گیرۆده‌ی‬ ‫کێشه‌ی موچه‌ و ڕێکنه‌خستنی‬ ‫مافه‌کانیه‌تی له‌ بودجه‌ی حکومه‌تی‬ ‫عێراقدا‪ .‬ئه‌ڵبه‌ته‌ زه‌قبونه‌وه‌ی‬

‫زیاتری ئه‌م کێشه‌یه‌ له‌و کاته‌و ‌ه‬ ‫ده‌ستی پێکرد که‌ چیتر سوپای‬ ‫ن��وێ��ی ع��ێ��راق ک���ورد وت��ه‌ن��ی ‪:‬‬ ‫ناوبانگی خۆی بیسته‌وه‌‪ .‬دروست‬ ‫ل��ه‌و ک��ات��ه‌وه‌ ک �ه‌ س��وپ��ا به‌هه‌ر‬ ‫حاڵبێت به‌رپرسیارێتی ئه‌منی‬ ‫ناوچه‌کانی گرته‌وه‌ ئه‌ستۆ‪ .‬چونکه‌‬ ‫به‌رله‌وه‌ پێشمه‌رگه‌ فریادڕه‌سی‬ ‫خه‌ڵکی ع��ێ��راق ب��وو ب �ه‌ت �ه‌واوی‬ ‫پێکهاته‌کانیه‌وه‌‪ .‬له‌و ڕۆژگ��اره‌دا‪،‬‬ ‫ه���ه‌رک���ات پ���اک���ت���اوی ت��ائ��ی��ف��ی‬ ‫ل�ه‌ن��اوچ�ه‌ی�ه‌ک ته‌شه‌نه‌یده‌سه‌ند‬ ‫خ �ه‌ڵ��ک �ه‌ک �ه‌ داوای ه���اوک���اری‬ ‫ه��ێ��زی پ��ێ��ش��م �ه‌رگ �ه‌ی��ان��ده‌ک��رد‪.‬‬ ‫پێشمه‌رگه‌ له‌گه‌ڵ خۆی ئارامی و‬ ‫خۆشگوزه‌رانی بۆ خه‌ڵکه‌که‌ ده‌برد‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌وه‌ش بوو زۆر خانه‌واده‌ی‬ ‫عه‌ره‌ب هه‌وڵی پێکهێنانی ژیانی‬ ‫ه��اوس �ه‌ری��ان��ده‌دا ب��ۆ کچه‌کانیان‬ ‫له‌گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌‪ .‬له‌و کاتانه‌دا‬ ‫پێشمه‌رگه‌ زۆر ده‌ستکه‌وتی بۆ‬ ‫کورد و شه‌خسیش! به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی باری گوزه‌ران هه‌م‬ ‫له‌ عێراق و هه‌م له‌ کوردستانیش‬

‫به‌ته‌واوی گ��ۆڕاوه‌ به‌ ب �ه‌راورد ب ‌ه‬ ‫س�ه‌ره‌ت��اک��ان��ی پ��رۆس �ه‌ی ئ��ازادی‬ ‫عێراق‪ ،‬که‌چی به‌داخه‌وه‌ گوزه‌رانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ هیچ گۆڕانێکی ئه‌وتۆی‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌ نه‌بینیوه‌ و تائه‌مڕۆش‬ ‫ساڵ به‌ساڵ ئاینده‌ی ئه‌و هێزه‌‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌هه‌ڵپه‌سێراوی‬ ‫نابێت ئه‌وه‌ له‌یاد بکه‌ین گوزه‌رانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌و خودی پێشمه‌رگه‌ بووه‌‬ ‫پرسی گه‌لێک له‌ هه‌ڵبژاردنه‌کان‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر ب�ه‌ت�ه‌ن��ه��ا ب��ۆ ئ���ه‌و هێزانه‬ ‫‌ن��ا ک �ه‌ل �ه‌س �ه‌ره‌ت��ای دروستبونی‬ ‫حکومه‌ته‌وه‌ ئاماده‌ییان هه‌بوو‬ ‫به‌ڵکو بۆ ئه‌و هێزانه‌ش که‌ ئاڵۆزی‬ ‫ژیان و که‌مته‌رخه‌می و گه‌نده‌ڵی‬ ‫دورس��ت��ی��ک��ردب��وون‪ .‬حکومه‌تی‬ ‫ه�ه‌رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان‪ ،‬جگه‌ له‌‬ ‫‪%17‬ی بودجه‌ی عێراق هه‌وڵیداوه‌‬ ‫خ��ه‌رج��ی و م��وچ��ه‌ی ه�ه‌ن��دێ��ک‬ ‫دامه‌زراوه‌یتر بخاته‌ سه‌ر بودجه‌ی‬ ‫گشتی عێراق‪ ،‬ئه‌ڵبه‌ته‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫یه‌کێکه‌ له‌وانه‌‪ .‬حکومه‌تی هه‌رێم‬ ‫پێیوایه‌‪ :‬پێشمه‌رگه‌ به‌شێکه‌ له‌‬ ‫هێزی پاراستنی عێراق‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬

‫ئه‌و هێزه‌ مافی خۆیه‌تی حکومه‌تی‬ ‫ناوه‌ند خه‌رجیه‌کانی بگرێته‌ ئه‌ستۆ‪.‬‬ ‫ل���ه‌ڕووی یاساییه‌وه‌ ت �ا‌ڕاده‌ی �ه‌ک‬ ‫حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ڕاسته‌ له‌ پرسی پێشمه‌رگه‌دا‪،‬‬ ‫به‌اڵم پرسیار لێره‌دا ئه‌وه‌یه‌ ئایا‬ ‫ده‌بێت هێزێک که‌ هه‌موو به‌ها‬ ‫پیرۆزه‌کانی کوردی پێوه‌ گرێدراوه‌‬ ‫چاره‌نوسی به‌وشێوه‌یه‌بێت؟ ئایا‬ ‫تا چه‌ند ساڵی دیکه‌ پێشمه‌رگه‌‬ ‫و خێزانه‌کانیان ب��ه‌و شێوه‌یه‌‬ ‫ژیانبکه‌ن؟ ڕه‌نگه‌ له‌ هه‌موو که‌س‬ ‫زیاتر سه‌رانی ئێستای عێراق ئه‌و‬ ‫ڕاستیه‌ بزانن که‌ پێشمه‌رگه‌ مافی‬ ‫خۆیه‌تی ناوه‌ند گشت مافه‌کانی‬ ‫ب��دات‪ ،‬ب�ه‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌و واقعه‌دا‬ ‫هه‌ر ئ �ه‌وان ئه‌و ڕاستیه‌ له‌گشت‬ ‫که‌س باشتر ده‌زان��ن که‌ ئامانجه‌‬ ‫بنچینه‌ییه‌کانی دروس��ت بوونی‬ ‫پ��ێ��ش��م�ه‌رگ�ه‌ چ��ی��ه‌! وه‌ بۆچی‬ ‫س�ه‌رک��ردای�ه‌ت��ی ک��ورد پێداگیری‬ ‫له‌سه‌ر هێشنه‌وه‌ی ئه‌و هێزه‌کرد‬ ‫ب��ه‌و ن��اوه‌ و ب��ه‌و ش��ێ��وازه‌ی که‌‬ ‫هه‌بووه‌‪ .‬ب �ه‌ڕای من پێشمه‌رگه‌‪،‬‬

‫م��ان��ای ک �ه‌رام �ه‌ت��ی میلله‌تێک و‬ ‫هه‌ڵگری هه‌موو به‌ها پیرۆزه‌کانی‪،‬‬ ‫ناکرێت دوای زیاتر له‌ ده‌ ساڵ‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕوانی له‌ ده‌سه‌اڵتێک بکه‌ین‬ ‫مافه‌کانی پێشمه‌رگه‌ ب��دات که‌‬ ‫وه‌ک ئ��اوی ک��ان��ی��اوه‌ک��ان ڕوون��ه‌‬ ‫ئه‌مڕۆ بێت یان سبه‌ی پێشمه‌رگه‌‬ ‫فه‌رمانی پاراستنی سنوره‌کانی‬ ‫هه‌رێمی پێده‌سپێردرێت به‌رامبه‌ر‬ ‫ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ و هێزه‌که‌ی‪ .‬ناکرێت‬ ‫پێشمه‌رگه‌و ناوبانگی به‌و ئاسته‌‬ ‫بگه‌یه‌نرێت‪ .‬ئ��ه‌و الی��ه‌ن��ه‌ی که‌‬ ‫ده‌بێت بودجه‌ی پێشمه‌رگه‌ بدات‬ ‫حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌ نه‌بێت‬ ‫دڵنیا بن نه‌ که‌س سه‌رۆک ده‌بێت‬ ‫و نه‌ که‌س وه‌زیر‪ .‬هه‌قوایه‌ چیتر‬ ‫حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫واز ل �ه‌و پرسه‌ بێنێت و بیرله‌‬ ‫چاره‌سه‌رێکی نێوخۆیی بکاته‌وه‌ بۆ‬ ‫دابینکردنی بودجه‌ی پێشمه‌رگه‌‪،‬‬ ‫با س�ه‌روه‌ری بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ناوی‬ ‫پێشمه‌رگه‌و چیتر هه‌زاران خێزان‬ ‫به‌نائارامی ژیاننه‌گوزه‌رێنن‪.‬‬

‫سپیکردنەوەى پـارە لـە عـێـراق‬

‫سابیر عەبدوڵاڵ کەریم‬

‫دی��اردەى سپیکردنەوەى پارە‬ ‫یەکێکە لەو دی��اردە مەترسیدارە‬ ‫نوێیانەى کە لە سایەى عێراقى‬ ‫نوێدا لەدواى ساڵى ‪2003‬وە هاتۆتە‬ ‫ئاراوە و هەڕەشە لە تواناى ئابورى‬ ‫و دارایى عیراق دەکات‪ .‬دوای ئەوەى‬ ‫کێشەى بردنە دەرەوەى دراوى‬ ‫بیانى قورس لە عێراق و ئەنجامدانى‬ ‫جۆرێک لە ئاڵوێرى نادرووست لە‬ ‫سیستمى دارای��ی ئەم واڵت��ەدا بە‬ ‫ئاگادارى بانکى ناوەندى عێراق و‬ ‫بە هاوکارى چەند بانکێکى ئەهلى‬ ‫سەریهەڵدا‪ ،‬لە ئێستەدا بووەتە‬ ‫جێگەى باسوخواسێکى زۆرو بە‬ ‫زەقى قسەى لەسەر دەکرێت‪.‬‬ ‫ژمارەیەک لە شارەزایانى دارایى‬ ‫و پەرلەمانتارانى عێراق و ناوەندە‬ ‫ئابورییەکان لەمڕوەوە پەنجە بۆ‬ ‫بانکى ناوەندى ڕادەکێشن و بەوە‬ ‫تۆمەتبارى دەک��ەن کە لەڕێگەى‬ ‫تێوەگالن و هەوڵدان بۆ داچۆڕاندنى‬ ‫ی��ەدەگ��ى دراوى بیانى قورسەوە‬ ‫کار بۆ وێرانکردنى ئابوورى عێراق‬ ‫دەکرێت‪ ،‬ئەوەش لە ئەنجامى دەست‬ ‫بەسەرداگرتنى چەند کۆمپانیایەکى‬ ‫دیاریکراو بەسەر ئاڵوێرەکانى بانکى‬ ‫ناوەندی عێراق و ئەنجامدانى کڕین‬ ‫و فرۆشتنى دۆالر و درووستکردنى‬ ‫جۆرێک لە پاشاگەردانی دارای��ى‬ ‫بەهۆى پەیڕەو نەکردنى بنەما و‬ ‫ڕێنماییە دارای��ی و بانکیەکان بۆ‬

‫ب��ەڕێ��وەب��ردن��ى ئ��ەو پرۆسەیە کە‬ ‫پێویستە بە شێوەیەکى زانستیانە‬ ‫لەڕووى ئابوریەوە مامەڵەى لەگەڵدا‬ ‫بکرێت و وەکو ڕەهەندێکى نیشتمانى‬ ‫تەماشاى بکرێت‪.‬‬ ‫هەرچى بانکى ناوەندى عێراقە‬ ‫سەرسوڕمانى خ��ۆى لە بەرامبەر‬ ‫ئەو تۆمەتانە دەردەبڕێت و ئاماژە‬ ‫بۆ ئەوە دەکات کە تێکەڵکردنێک‬ ‫ل���ەن���ێ���وان ت���ۆم���ەت���ب���ارک���ردن و‬ ‫کەمتەرخەمى نواندن لە کارەکانى‬ ‫لیژنەى مەزادەکانیدا و نێوان ئامانجە‬ ‫سیاسیە ژێراوژێر و توێکڵدارو بە‬ ‫مەبەستەکاندا هەیە کە بەهۆیانەوە‬ ‫دەخوازرێت بۆ بەرژەوەندى هەندێک‬ ‫ک��ەس و الی��ەن��ى دەستڕۆیشتوو‬ ‫کۆنترۆڵى بانکى ناوەندى بکرێت‬ ‫و کۆتایى ب��ە سەربەخۆیەکەى‬ ‫لەڕووى بڕیاردانەوە بهێنرێت‪ .‬بەپێى‬ ‫زانیارییەکان (‪ 5‬تا ‪ )6‬مافیاى‬ ‫ئابوورى بوونیان هەیە کە خاوەنى‬ ‫چەند کۆمپانیا و بانکى ئەهلى و‬ ‫تایبەتین و لە دەرەوەى بنەما و‬ ‫ڕێنماییە کارپێکراوەکانى تایبەت بە‬ ‫فرۆشتنى دراوەکاندا کارى فرۆشتنى‬ ‫دراوى ق���ورس ئ��ەن��ج��ام��دەدەن و‬ ‫بەگشتى قازانجى ڕۆژانەیان دەگاتە‬ ‫سەروو ‪ 280‬ملیۆن دۆالر‪.‬‬ ‫لیژنەى ئابوورى لە پەرلەمانى‬ ‫ع��ێ��راق پێشتر ئ���ەوەى ئاشکراى‬ ‫ک���ردووە ک��ە چ��ەن��د س��ەودای��ەک��ى‬ ‫ناڕوون و گوماناوى لەالیەن چەند‬ ‫کەسایەتیەکى دەستڕۆیشتوو لە‬ ‫ناوەوە و دەرەوەى بانکى ناوەندیدا‬ ‫لە ڕێگەى دەست تێکەڵکردن لەگەڵ‬ ‫چەند کۆمپانیایەکى دیاریکراودا‬ ‫ل��ە ش��ێ��وەى م��اف��ی��اى ئ��اب��ووری��دا‬ ‫ئاشکرا ک��راوە کە بە شێوەیەکى‬ ‫ڕێ��ک��خ��راوو ب��ەرن��ام��ە ب��ۆ داڕێ���ژراو‬ ‫کاردەکەن بۆ داچۆڕاندنى یەدەگى‬ ‫نەختینەى بانکى ناوەندى عێراق و‬ ‫سەرپۆشێکى ناڕەوا و نایاساییان بۆ‬ ‫پارە و سەرمایەى سەرچاوە نادیار‬

‫درووستکردووە بە نیازى شتنەوەى‬ ‫دراوە بیانییەکان و هەوڵدان بۆ‬ ‫سەرلەنوێ بەکارهێنانەوەیان بۆ‬ ‫بەدەستهێنانى سوود و بەرژەوەندى‬ ‫چەند الیەنێک کە خێرو خۆشى‬ ‫عێراق و گەلەکەیان ناوێت‪.‬‬ ‫سپیکردنەوەى پارە بریتیە لە‬ ‫ئەنجامدانى کۆمەڵێک پرۆسەى‬ ‫دارای���ى و ح��ەواڵ��ەک��ردن��ى دارای��ى‬ ‫وات��ا(پ��ارەى پیس) و گۆڕینیان‬ ‫ب��ۆ پ���ارەى پ��اک و م��ەش��روع لە‬ ‫چوارچێوەى سیستمى یاساییدا بە‬ ‫ئامانجى ش��اردن��ەوەى سەرچاوەى‬ ‫بەدەستهاتنى ئەو پارانە لەالیەن‬ ‫ک��ەس��ە ت��اوان��ب��ارەک��ان و مافیا‬ ‫داراییەکانەوە‪ ،‬پاشان گۆڕینیان‬ ‫ب��ۆ پ��ارەی��ەک��ى وەب��ەره��ێ��ن��راو بە‬ ‫شێوەیەکى یاسایى و ڕەوا‪.‬‬ ‫لە هەندێک واڵت��ان��ى جیهاندا‬ ‫بازرگانیکردن بە ماددە هۆشبەرەکان‬ ‫و ب��ازرگ��ان��ی��ک��ردن ب��ە م���رۆڤ و‬ ‫ئەندامەکانى جەستەى م��رۆڤ و‬ ‫لەشفرۆشى و تاوانکارى و کارى‬

‫توندوتیژى‪ ،‬هەمووى بە سەرچاوەى‬ ‫پارەى پیس دەدرێنە قەڵەم‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەوانەى ئەو کارانە ئەنجام دەدەن‬ ‫ه��ەوڵ��دەدەن لە رێگەى پرۆسەى‬ ‫سپیکردنەوەى پ��ارەوە سیفەتێکى‬ ‫شەرعى و یاسایى بە ب��ەرى ئەو‬ ‫سەرمایانەدا ببڕن و لە پ��رۆژەى‬ ‫قازانجخوازى دی��ک��ەدا بەکارییان‬ ‫بهێننەوە‪ .‬ئەمە پرۆسەیەکە لە‬ ‫جیهاندا بە بەرباڵوى بوونى هەیە و‬ ‫لە گەشەکردنێکى بەردەوامدایە‪.‬‬ ‫گەورەبوونى دیاردەى شتنەوەى‬ ‫پارە لە عێراقدا لەم چەند ساڵەى‬ ‫دواییدا کۆمەڵێک کێشەو گرفتى‬ ‫ئابورى و کۆمەاڵیەتى بەدواى خۆیدا‬ ‫هێنانەوە‪ ،‬بە تایبەتى کاریگەرى‬ ‫لەسەر گیرفانى بەکاربەرو هێزى‬ ‫کڕینى دینارى عێراقى جێهێشتووە‬ ‫و هۆکارێکە بۆ سەرهەڵدانى گرانى‪،‬‬ ‫ئەمە جگە لە تێکدانى شیرازەى‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ە ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ەک��ان و‬ ‫زەقبوونەوەى جیاوازى چینایەتى‬ ‫ل��ەڕووى خۆشگوزەرانى و ئاستى‬

‫بژێوى و بەرزبوونەوەى ئاستەکانى‬ ‫هەژارى و گەندەڵى و بەرتیلخۆرى‬ ‫و تاوانکارى و ڕف��ان��دن‪ .‬ل��ەڕووى‬ ‫ئ��اب��وری��ش��ەوە‪ ،‬ش��ت��ن��ەوەى پ��ارە‬ ‫ه��ۆک��ارێ��ک��ى ڕاس��ت��ەوخ��ۆی��ە بۆ‬ ‫بەتاڵکردنەوەى بانکەکان لە سەرمایە‬ ‫و بردنەدەرەوەى ئامێرو کارگەکان و‬ ‫ئاسەوارە مێژووییەکان بۆ دەرەوە‬ ‫و هێنانە ناوەوەى کااڵو پێداویستى‬ ‫ماوەبەسەرچوو بۆ ب��ازاڕەک��ان و‬ ‫ساغکردنەوەیان بەسەر خەڵکى‬ ‫عێراقدا بەبێ ڕەچ��اوک��ردن��ى هیچ‬ ‫بەهایەکى مرۆڤایەتى و تەندروستى‪،‬‬ ‫بەڵکو تەنها ئامانجى بازرگانەکان‬ ‫و ئ���ەوان���ەى ت��اوان��ى ش��ت��ن��ەوەى‬ ‫پ��ارە و سەرمایە ئەنجام دەدەن‬ ‫بەدەستهێنانى پارە و زیادکردنى‬ ‫سەرمایەکانیانە‪ .‬سەرەڕاى تازەیى‬ ‫ئ��ەم دی��اردەی��ە لە عێراقدا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەژێر کاریگەرى کارلێک کردنى‬ ‫فاکتەرە ژینگەییەکانى ناوخۆى‬ ‫عیراق لەگەڵ ژینگەى دەرەوەدا زۆر‬ ‫بە خێرایى تەشەنەى کردووە‪.‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬

‫وه‌رزش‬

‫بیل ‌غیرە‬ ‫لەکریستیانۆ‬ ‫دەکات‬

‫ساڵی ‪ - 32‬ژماره ‪ - 780‬سێشەممە ‪2014/01/21‬‬

‫فینگەر‬ ‫هێرشبەرەکەی‬ ‫یوڤی دەوێت‬

‫چەند سەرچاوەیەک لەناو ریزەکانی یانەی‬ ‫ریال مەدرید ئاماژە بەوەدەکەن گاریس بیل ی‬ ‫ویلزی و یاریزانی یانەکەیان هەست بەغیرە دەکات‬ ‫لەبەرامبەر کریستیانۆ رۆنالدۆ ی گۆلکار دا ‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��اوە ڕۆژن��ام��ەی ( الدیفنسا‬ ‫سنترال ) ی ئیسپانی و نزیک لەیانەی‬ ‫شاهانە ئاشکرای ک��ردوە کا گاریس بیل‬ ‫داوایکردوە گۆرانکاری بکرێت لە شوینی‬ ‫یاریکردنیدا بکریت و لە هیڵی هێرشبردن‬ ‫یاری بکات ‪.‬‬ ‫کارلۆ ئەنچیلۆتی زیاتر لە الکان‬ ‫ی��اری ب��ە گ��اری��س بیل دەک���ات و ئەو‬ ‫یاریزانەش پێی وایە هەموان پەستان‬ ‫دروست دەکەن و لەخزمەت کریستیانۆ‬ ‫رۆنالدۆ دەبن بۆ تۆمارکردی گۆل ‪.‬‬ ‫هەربۆیە بیل داوای ک��ردوە وەک‬ ‫هیرشبەر پشتی پێ ببەستریت و ئەو‬ ‫رەخنانە کەمبکاتەوە کە ئاراستەی‬ ‫دەکریت و لەئاست و تواناکانی کەم‬ ‫دەکەنەوە کە لەگەل یانەی تۆتنهام‬ ‫یاریم دەکرد‬ ‫بەالم راپۆرتە رۆژنامەوانیەکان‬ ‫ئاماژە ب��ەوەدەک��ان بیل هەست‬ ‫ب��ە غ��ی��رە دەک���ات ل��ەب��ەرام��ب��ەر‬ ‫کریستیانۆ دا‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ئارسن فینگەری فەڕەنسی و ڕاهێنەری‬ ‫یانەی ئارسیناڵی ئینگلیزی بۆ بەهێزکردنی‬ ‫هێڵی هێرشبەری یانەکەی پەنا دەباتە‬ ‫بەرهێنانی ڤوچینیچی یاریزانی یوڤانتۆس‪.‬‬ ‫فینگەری ڕاهێنەری تۆپ هاوێژەکان‬ ‫بەهۆی هەبوونی پێکان لە هێرشبەرانی‬ ‫یانەکە ئەوانێش (بێندتنەر ‪ ،‬واڵکۆت ‪،‬‬ ‫دیابی) بیری لە هێنانی هێرشبەرێکی‬ ‫گونجاو کردۆتەوە بۆ ئەو مەبەستەش‬ ‫ئۆفەرێکیان ئاماکردووە بۆ گواستنەوەی‬ ‫میرکۆ ڤوچینیچی سڕبی و یاریزانی‬ ‫ی��وڤ��ی بەمەبەستی گواستنەوەی‬ ‫ناوبراو لە بازاڕی زستانەی یاریزانان‬ ‫دا ‪ ،‬هەروەها یوڤانتۆسیش ئامادەیە‬ ‫دەستبەرداری ڤوچینیچ ببێت بەهۆی‬ ‫جێگیربوونی ئاستی هەردوو یاریزان‬ ‫تێڤێز و یۆرێنتی لە پێکهاتەی‬ ‫س��ەرەک��ی ک��ۆن��ت��ی دا ‪ ،‬نرخی‬ ‫ناوبراویان بە ‪ ١٠‬ملیۆن یۆرۆ داناوە‪.‬‬ ‫میرکۆ ڤوچینیچی تەمەن ‪٣٠‬‬ ‫ساڵ لە وەرزی ‪ ٢٠١١‬بەبڕی ‪١٥‬‬ ‫ملیۆن یۆرۆ لە ڕۆماوە پەیوەندی‬ ‫ک��رد ب��ە ی��وڤ��ان��ت��ۆس��ەوەو لەم‬ ‫وەرزەی خولی ئیتاڵیا تەنیا‬ ‫خاوەنی دوو گۆڵە‪.‬‬

‫چێڵسی ڕازیبوو دایڤد لویز بفرۆشێت ب ‌ه به‌رشه‌لۆنه‌ فاڵکاو ئاواتەخوازە لە خولی ئیتاڵی یاریی بکات‬ ‫ڕاپۆرتی رۆژنام ‌ه به‌ریتانیه‌کان‬ ‫باڵویانکرده‌و‌ه ک ‌ه یانه‌ی چێڵسی‬ ‫ئینگلیزی رازی��ب��وو‌ه ل�ه‌س�ه‌ر ئه‌و‬ ‫ب��ۆن��دان �ه‌ی ک � ‌ه ب��ۆی ه��ات��وون ل ‌ه‬ ‫پێناو ب ‌ه ده‌ستهێنانی دایڤد لویزی‬ ‫به‌رگریکاری به‌رازیلی یانه‌که‌‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌یلی ستارز ته‌ئکیدی‬ ‫ک���رده‌و‌ه ک � ‌ه راه��ێ��ن �ه‌ری چێڵسی‬ ‫خۆسی ‌ه مۆرینهۆ زیاتر پشت ب ‌ه جۆن‬ ‫تێری و گاری کاهیل ده‌به‌ستێت‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم دای��ڤ��د ل��وی��ز وه‌ک���و کارتی‬ ‫دووه‌می خۆی به‌کار ده‌هێنێت‪.‬‬ ‫له‌ الیه‌کی تره‌و‌ه رۆژنامه‌یه‌کی‬ ‫ئیسپانی رایگه‌یاند ک ‌ه مۆرینهۆی‬ ‫راهێنه‌ری پورتوگالی ئاماده‌یی‬ ‫ئه‌وه‌ی تێدای ‌ه دایڤد لویزی به‌رازیلی‬

‫بفرۆشێت ب ‌ه ‪ 35‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫ه �ه‌رچ �ه‌ن��ده‌ به‌رپرسانی یان ‌ه‬ ‫که‌ته‌لۆنیه‌که‌ ئه‌و نرخه‌یان پێ زۆره‌‪،‬‬

‫چوار یاریزانى‬ ‫ئه‌فغانى‬ ‫بوون ‌ه قوربانى‬ ‫له‌ ئه‌نجامى هێرشێکى هێزه‌کانى تاڵیبان بۆ سه‌ر‬ ‫یاریگاى واڵتى ئه‌فغانستان چوار یاریزان بوونه‌ قوربانى‬ ‫و سێ یاریزانیش بریندار بوون ‪ .‬گوته‌بێژێک به‌ ناوى‬ ‫فه‌رمانره‌واى هه‌رێمى قه‌نده‌هاره‌وه‌ ئاشکرایکردوو ‌ه‬ ‫له‌ ئه‌نجامى که‌وتنه‌ خ��واره‌وه‌ى موشه‌کێک بۆ نێو‬ ‫یاریگایه‌ک له‌ ساتى به‌ڕێوه‌چوونى یه‌کێک له‌ یاریی ‌ه‬ ‫ناوخۆیه‌کانى ئه‌و هه‌رێمه‌ چوار یاریزان گیانیان ل ‌ه‬ ‫ده‌ستداوه‌و سێ یاریزانى تریش بریندار بوون ‪ .‬ئه‌وه‌‬ ‫جارى یه‌که‌م نیه‌ که‌ موشه‌که‌کان ئاراسته‌یان به‌ره‌و‬ ‫لۆکه‌یشنه‌ وه‌رزشیه‌کان ده‌بێت و چه‌ندین جارى تریش‬ ‫هاوشێوه‌ى ئه‌و هێرشانه‌ دووچ��ارى وه‌رزشکاران و‬ ‫یاریگاکان بۆته‌و ‌ه‬

‫به‌اڵم به‌پێی ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه یانه‌ی‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ ئاماده‌یه‌ بڕی پاره‌ی ئه‌و‬ ‫بۆنده‌ بدات له‌م مانگه‌دا‪.‬‬

‫هێرشبەری کۆڵۆمبی و ئەستێرەی‬ ‫یانەی مۆناکۆی فەرەنسی رادامیل‬ ‫فاڵکاو ئاشکرایکرد کە ئاواتەخوازە لە‬ ‫خولی ئیتاڵی یاریی بکات ئەگەر بۆ‬ ‫یەک رۆژیش بێت‪.‬‬ ‫فاڵکاو لە لێدوانێکیدا بۆ تۆڕی‬ ‫سکای سپۆرتس وت��ی‪ :‬زۆرێ���ک لە‬ ‫یانە گەورەکانی ئەوروپا گرنگی بە‬ ‫تواناکانم دەدەن و دەیانەوێت پەلکێشی‬ ‫ریزەکانیانم بکەن‪ ،‬بەاڵم لە ئێستادا‬ ‫بیرم لە هیچ یانەیەکە نەکردووەتەوە‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە دیێگۆ سیمیۆنی‬ ‫راهێنەری یانەی ئەتلەتیکۆ مەدرید وتی‪:‬‬ ‫راهێنەرێکی زۆر بە توانایەو یەکێکە لە‬ ‫باشترین راهێنەرەکانی جیهان‪ ،‬چونکە‬ ‫توانیویەتی ئاستی ئەتلەتیکۆ مەدرید‬

‫رۆژ بە رۆژ بەرەو پێشی ببات‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە م��ۆری��ن��ی��ۆش‬ ‫وت��ی‪ :‬هەرچەند کۆمەڵێک ک��رداری‬

‫میسى گرانبەهاترین یاریزانی جیهانه‌‬

‫سەرنجڕاکێشی هەیە‪ ،‬بەاڵم توانیوەیەتی‬ ‫لە ژیانی وەرزش��ی خۆیدا کۆمەڵێک‬ ‫نازناوی گەورە بەدەستبهێنێت‪.‬‬

‫لەگەڵ ئ��ەوەی کریستیانۆ رۆن��اڵ��دۆ بووە‬ ‫باشترین یاریزانی ساڵی ‪ ،٢٠١٣‬بەاڵم ھێشتا‬ ‫لیۆنێل میسی گرانبەھاترین یاریزانی جیھانە بۆ‬ ‫ساڵی شەشەم لەسەریەک‪ ،‬کە نرخەکەی دەگاتە‬ ‫‪ ١٣٨‬ملیۆن یۆرۆ‪ ،‬دوای ئەویش رۆناڵدۆ دێت بە‬ ‫‪ ١٠٧‬ملیۆن یۆرۆ‪.‬‬ ‫لە پلەی سێھەمیشدا گاریس بێل یاریزانی‬ ‫یانەی ریاڵ مەدرید دێت بە ‪ ٧١‬ملیۆن یۆرۆ‪ ،‬کە‬ ‫پێش نیمار دا سیلڤا یاریزانی یانەی بەرشلۆنە‬ ‫کەوت کە نرخەکەی ‪ ٦٧‬ملیۆن یۆرۆیە‪.‬‬ ‫ریزبەندی یاریزانی تریش تا دەی��ەم بەم‬ ‫شیوەیەیە‪:‬‬ ‫‪ -٥‬ماریۆ گۆتزە ‪ ٦٠‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫‪ -٦‬ئیدیسۆن کاڤانی ‪ ٥٨‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫‪ -٧‬رادمیل فالکاو ‪ ٥٦‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫‪ ٨‬مەسعود ئۆزێل ‪ ٥٣‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫‪ -٩‬لویس سوارێز ‪ ٤٩‬ملیۆن یۆرۆ‬ ‫‪ -١٠‬خوان ماتا ‪ ٤٧‬ملیۆن یۆرۆ‬

‫‪8‬‬

‫خاوەنی ئیمتیاز‬ ‫ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین‬

‫عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود‬

‫سەرنووسەر‬

‫عومەر غواڵمی‬

‫هونه‌ریی‬

‫توانا عومه‌ر‬

‫‪0748 010 8289‬‬

‫‪www.JamawarNews.com‬‬

‫‪www.jamawarnews.com‬‬ ‫یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە (‪ )1981/5/25‬بە ناوی (رێگای ئازادی)یەوە دەرچووە‬ ‫«نرخ‪ 500 :‬دینار»‬

‫سۆلین عەبدوڵاڵ‪ :‬نووسینەکانم تەعبیر لە عەشق دەکات‬ ‫دیمانە‪ :‬بیالل حمە سالح‬

‫سۆلین عەبدوڵاڵ‪ ،‬شاعیر لە ‪ 1977 /3/11‬لە سلێمانی‬ ‫لە دایک بووە لەمنداڵیەوە خولیای هۆنراوە و شیعر و‬ ‫ئ��ارەزووی خوێندنەوەی ڕۆم��ان هەبووە لەساڵی ‪1994‬‬ ‫دەستى کردووە بەنووسینی شیعر‪.‬‬ ‫سۆلین عەبدوڵاڵ لە دیدارێکى تایبەتى‬ ‫~ هێما بۆ ئ��ەوە دەک��ات «‬ ‫پێویستە بۆ ئافرەتان هەوڵبدەم»‪.‬‬ ‫نووسینەکانم تەعبیر لە عەشق‬ ‫دەکات‬ ‫نووسینەکانم زیاتر تەعبیر‬ ‫ب��ۆ ج��وان��ی و ع��ەش��ق دەک���ات‬ ‫زیاتر ئافرەتێک لە شیعرەکانمدا‬ ‫ئ��ەن��ووس��م��ەوە ک���ە ب��ەدەس��ت‬ ‫ڕۆژگارێکەوە ئەتوێتەوە‪.‬‬ ‫پێویستە بۆ ئافرەتان هەوڵبدەم‬ ‫ڕەن��گ��ە ت��ائ��اس��ت��ێ��ک��ی ک��ەم‬ ‫ویستبیتم ئ����ازاری ئافرەتان‬ ‫لەدەقەکانمادا بخەمەڕوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زیاتر پێویستە بۆ ئافرەتان‬ ‫هەوڵبدەم‪.‬‬ ‫هەوێنى شیعرەکانم کەس نییە‬ ‫هەوێنی شیعرەکانم ڕەنگە‬ ‫کەسێک نەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم سۆزم‬

‫هەیە هەموو کاتێک ئەبێتە هەوێنێک و یارمەتی نووسینم‬ ‫ئەدات ئەبێتە هەوێنی شیعرم‬ ‫بوارى چاپکردنى بەرهەمەکانم نەبووە‬ ‫هەوڵێکی کەمم داوە بۆ چاپکردنی بەرهەمەکەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرئەوەی چاپکردنی کەوتۆتە ئەستۆی خۆم ئەو بوارەم‬ ‫نەبووە جارێ‪.‬‬ ‫وەک خۆم بەس بۆ کەسێک چووم ئەویش‬ ‫نەک یارمەتی نەدام بەڵکو زۆر ناخۆشیش‪،‬‬ ‫وەاڵم��ی دام��ەوە ئیتر بڕیارمدا داوا لەهیچ‬ ‫ڕێکخراوێک نەکەم هەرکات ب��وارم بۆ‬ ‫گونجا لەسەربوجەی خ��ۆم بەچاپی‬ ‫بگەیەنم‪.‬‬ ‫زۆررێک لە گەنجان روویان لە شیعر‬ ‫نوسین کردووە‬ ‫لە ئێستادا زۆرێک لە گەنجەکان‬ ‫ڕوویان لەشیعرکردوە بەالی منەوە‬ ‫زۆرج��وان��ە ک��ە گەنجێک‬ ‫ه��ەوڵ��ێ��ک��ی واب����دات‬ ‫بنووسێت ئەبێت‬ ‫داوا لەشاعیرانی‬ ‫پ��ێ��ش��ەن��گ��ی‬ ‫خ��ۆی بکات‬ ‫ی���ارم���ەت���ی‬ ‫ب��������دات و‬ ‫ب��زان��ێ تاچ‬

‫ئاستێک هۆنراوەکەی جوان و بەپێزە ئەگەر ئەو بەهرەیەی‬ ‫هەبێت دڵنیابێت هەرسەرکەوتوئەبێت‪.‬‬ ‫زۆری و بۆریەک لەشیعردا هەیە‬ ‫لەوانەیە واهەست بکرێت زۆری و بۆریەک لەشیعردا‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم بەالی منەوە وانییە پێشتریش هەر هەبووە‬ ‫پێشتر ڕاگەیاندن کەم بووە ڕۆژنامە و گۆڤارەکان کەم‬ ‫بوون دەنگێکی ئاوا ئازادیش نەبوو‪ ،‬بۆیە جۆرە کپ بوونێک‬ ‫هەبووە ئێستا وا دەرئەکەوێت‪.‬‬

‫دواهەمین دیدار‬

‫ڕەنگە ئیترنەتبینمەوە‬ ‫ئەمە دواهەمین‬ ‫دیداربێت‪..‬‬ ‫پەپولەی حەزی‬ ‫هەردووکمان‬ ‫تەمەنی بەرەو‬ ‫نەمان بچێت‬ ‫دواساتی ماڵئاوایی بێت‬ ‫دەستم دەستت نەگرێتەوە‬ ‫وەک هەنارێکی‬ ‫پاییزە لەدارەکەی ببێتەوە‬ ‫زۆر دڵتەنگم‬ ‫بەو سەفەرەت‬ ‫بیرم هەرالی هەناسەتە‬ ‫یاری ئازیز و دڵگیرم‬

‫ژیانمان بەدەست‬ ‫قەدەرە ‪..‬من هەرئەگریم‬ ‫بەتاسەوە دوادڵۆپی‬ ‫فرمێسکی ماڵئاواییم‬ ‫ئەنێژم ترسم هەیە‬ ‫جارێکی تر‬ ‫سەرم نەنێم بەسنگتەوە‬ ‫پەپولەی حەزم وێڵ ببێ‬ ‫ئەوگوڵە نەدۆزێتەوە‬ ‫وەرە وەکو باران نم‪..‬نم‬ ‫داکە بەسەر ڕۆح و هەستما‬ ‫عەشقت نمە بارانێکە‬ ‫هەست و نەستم‬ ‫چرۆئەکات ‪..‬ڕەنگەئیتر‬ ‫نەت بینمەوە ‪.‬‬

‫نەخۆشانی شەکرە دەتوانن میوە بخۆن ئافره‌تانى سپی پێست زیاتر‬ ‫تووشى شێرپه‌نجه‌ى مه‌مک ده‌بن‬ ‫پەیوەندیی ن��ێ��وان خ��واردن��ی شیرینی و‬ ‫نەخۆشیی شەکرە تووشبووانی نیگەران کردووە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە میوەکان کە ڕێژەی جیاوازی شەکر‬ ‫لەخۆدەگرن‪ .‬ئەمە روونکراوەتەوە کە نەخۆشانی‬ ‫ش��ەک��رە دەت��وان��ن میوە ب��خ��ۆن‪ ،‬ل��ە راستیدا‬ ‫هەڵبژاردنی میوە لە خۆراکی پرۆسێسکراو‬ ‫باشترە کە رێژەی بەرزی شەکر و کاربۆهیدراتی‬ ‫تر و چ��ەوری لەخۆدەگرن‪ .‬میوەکان ماددەی‬ ‫گرنگی سروشتی لەخۆدەگرن لە ڕیشاڵ‪ ،‬ڤیتامین‪،‬‬ ‫م���اددەی دژەئۆکسان‬ ‫ئەنزیم‪ ،‬کانزا‪،‬‬ ‫ب���ۆ ن��ەخ��ۆش��ان��ی‬ ‫کە پێویستن‬ ‫شەکرە‪ .‬زۆربەی‬ ‫نەخۆشانی‬

‫شەکرە دەتوانن کە هەمان خۆراکی کەسانی‬ ‫ئاسایی بخۆن‪ ،‬ب��ەاڵم بە کەمکردنەوەی بڕ و‬ ‫کەڕەتەکانی خ��واردن‪ .‬گەلێک جار خواردنی‬ ‫میوەی شیرین لەبەر رێژە بەرزەکەی شەکر بۆ‬ ‫نەخۆشانی شەکرە مەترسیدار دەبێت‪ .‬میوەی‬ ‫شیاو بە بڕی گونجاو بۆ نەخۆشانی شەکرە‬ ‫بریتین لە‪ :‬سێو‪ ،‬فەراولە‪ ،‬هەرمێ‪ ،‬ئاڵو‪ ،‬گێالس‪.‬‬ ‫میوە نەگونجاوەکانیش بریتین ل��ە‪ :‬خورما‪،‬‬ ‫شووتی‪ ،‬بۆیە پێویستە کە بڕی کەم بخورێن‪.‬‬ ‫وا باشە کە بڕی میوەی رۆژانە لە ‪ 30‬گرام زیاتر‬ ‫نەبێت کە دەکاتە نزیکەی ‪15‬گرام کاربۆهیدرات بە‬ ‫شێوەی شەکری میوە (فرەکتۆز ‪،)Fructose‬‬ ‫بۆ نموونە نیو مۆز یان سێوێکی مامناوەندی‪،‬‬ ‫‪ 2‬کەوچک کشمش یان مێوژ‪ .‬باش نییە کە‬ ‫تووشبوو بە نەخۆشی شەکرە بڕی زیادی میوەی‬ ‫شیرین لە ماوەیەکی کەمدا‬ ‫بخوات‪.‬‬

‫هەڕەشە لە جوانییەکەى نانسى دەکات‬ ‫هونه‌رمه‌ندی لوبنانی نانسی عه‌جره‌م وێنه‌یه‌کی تازه‌و نوێی تایبه‌تی خۆی باڵوکرده‌و‌ه له‌گه‌ڵ کچ ‌ه‬ ‫گه‌وره‌که‌ی به‌ناوی میال که‌وه‌ک له‌وێنه‌که‌دا دیار‌ه گۆرانی بێژی ناوبراو به‌سۆزه‌و‌ه میالی کچی له‌باوه‌ش‬ ‫گرتووه‌و سه‌ری ماچ ده‌کات‪ ،‬ئه‌وه‌ی جێگای سه‌رنج ‌ه جوانی کچه‌که‌ی نانسی له‌گه‌ڵ گه‌وره‌بوونی‬ ‫ته‌مه‌نی زیاتر سه‌رنج ڕاکێش ده‌بێت به‌جۆریک زاڵ بوو‌ه به‌سه‌ر جوانیه‌که‌ی دایکی‬

‫‪RebaziAzadi@Gmail.com‬‬

‫ناونیشان‪ :‬هەرێمی کوردستان سلێمانی ‪ -‬گردی ڕیعایه ‪ -‬گەڕەکی ‪ - 115‬کۆاڵنی ‪ - 7‬دەرگای ‪6‬‬

‫توێژینه‌وه‌یه‌کی نوێی بواری ته‌ندروستی ل ‌ه زانکۆی ئۆکسفۆردی به‌ریتانیا‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌رده‌خات ک ‌ه ژنانی سپی پێست زیاتر مه‌ترسی تووشبوونیان هه‌ی ‌ه‬ ‫ب ‌ه نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ی مه‌مک ‪ ،‬وه‌ک ل ‌ه ژنانی ره‌نگ ئه‌سمه‌ر و ئاسیاوی‪.‬‬ ‫ژماره‌یه‌ک زانای بواری زانستی ته‌ندروستی‪ ،‬ل ‌ه زانکۆی ئۆکسفۆردی‬ ‫به‌ریتانی‌ا رایده‌گه‌یه‌نن» ل ‌ه ئه‌نجامی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کیاندا که زیاتر ل ‌ه یه‌ک‬ ‫ملیۆن ئافرەت تیایدا به‌شداریکردوو‌ه له‌و واڵته ک ‌ه ته‌مه‌نیان ل ‌ه نێوان (‪ )50‬بۆ‬ ‫(‪ )64‬ساڵیدا بووه و هه‌ڵسوکه‌وته‌کانی رۆژانه‌شیان‬ ‫بووه ‪.‬‬ ‫به‌پێی رێنمایی ‌ه پزیشکییه‌کان ‌‌‌‬ ‫ل ‌ه ئاکامدا به‌و ئه‌نجام ‌ه گه‌یشتوون ک ‌ه‬ ‫ئه‌و ئافرەتانەى ره‌نگی پێستیان ئه‌سمه‌ر‬ ‫و ئاسیاوین که‌متر مه‌ترسی تووشبوونیان‬ ‫هه‌ی ‌ه ب ‌ه نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ی مه‌مک ‪،‬‬ ‫له‌چاو ئه‌و ژنانه‌ى ک ‌ه ره‌نگی پێستیان‬ ‫سپییه‌‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی��ان ب��ه‌وه‌ش��ک��ردووه‌‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫رێ��ژه‌ی مه‌ترسی تووشبوون‬ ‫ب ‌ه نه‌خۆشییه‌ک ‌ه ل ‌ه خانم ‌ه‬ ‫ئاسیاویه‌کاندا ب ‌ه رێ��ژه‌ی‬ ‫ل ‌ه (‪ )%18‬و ل ‌ه خانمانی‬ ‫ره‌نگ ئه‌سمه‌ردا ب ‌ه رێژه‌ی‬ ‫ل ‌ه (‪ )%15‬که‌متر بووه‌‪،‬‬ ‫ل ‌ه‌و خانمانه‌ی ره‌نگیان‬ ‫سپی پێسته‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه به‌شێکی دیکه‌ی‬ ‫توێژینه‌وه‌که‌شدا باسیان‬ ‫ل����ه‌وه‌ش����ک����ردووه‌‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫رێ��ژه‌ی منداڵبوون زیاتر‬ ‫له‌الیه‌ن خانمانی ئاسیاوی و‬ ‫ئه‌فریقاییه‌وه‌ی ‌ه و ب ‌ه زۆریش‬ ‫ره‌زام �ه‌ن��دن که ‌ب ‌ه شێوازی‬ ‫سروشتی ئ�ه‌و مندااڵنه‌یان‬ ‫ببێت‪ ،‬ک ‌ه ئه‌وه‌ش هۆکارێک ‌ه‬ ‫بۆ رێگریکردن و که‌متر‬ ‫تووشبوون ب ‌ه نه‌خۆشی‬ ‫شێرپه‌نجه‌ی مه‌مک ل ‌ه‬ ‫ناو ئه‌و ئافره‌تانه‌دا ‪.‬‬

‫هاواڵتیان باجەکەى‬ ‫دەدەن‬ ‫رێبین حەسەن‬

‫س��اڵ نییە لەسەروبەندى باسکردنى پرسى‬ ‫بودجەى گشتى عێراق لەنێوان حکومەتى ناوەند‌و‬ ‫هەرێمدا‪ ،‬گەرمە‌و کێشەى زۆر نەیەتە ئاراوە‪ ،‬ساڵ‬ ‫نییە حکومەتەکەى مالیکى هەر جارە‌و بەپاساوێک‬ ‫هەڕەشەى بڕینى پشکى بەشە بوودجەى هەرێم لە‬ ‫بوودجەى گشتى عێراق نەکات‪ ،‬هەرچەندە ئەوەى‬ ‫ئ��ەم چەند ڕۆژە ل��ەواڵت��دا گ��وزەردەک��ات شتێکى‬ ‫نوێ‌و چاوەڕواننەکراو نییە‪ ،‬بەاڵم دەبێت ئێمە لەوە‬ ‫تێبگەین کە ئێستا سیمایەکى نوێى سیاسی لەعێراقدا‬ ‫دەبینرێت‪ ،‬ئەویش بریتیە لەوەى کە مالیکى باش‬ ‫ل��ەوە تێگەیشتووە‪ ،‬دەتوانێت لەڕێگەى لێدوانە‬ ‫جیاوازەکانى‌و هەڕەشەکانیەوە‪ ،‬فشارى دەروونى زیاتر‬ ‫بخاتە سەر بەرپرسانى بااڵى هەرێمى کوردستان‪،‬‬ ‫بێگومان ئەوەش لەالیەک بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە‬ ‫هێشتا بەجدى بەرپرسانى ئەم هەرێمە نەیانتوانیوە‬ ‫بەوردى دراسەى پشت مەبەستەکانى سەرۆک وەزیران‬ ‫بکەن‌و نەشتوانراوە پالنى تۆکمە‌و گونجاو بەشێوەیەک‬ ‫دابڕێژن کە بەهیچ جۆرێک لێدوانەکانى مالیکى‌و‬ ‫حسێن شەهرستانى کاریگەرى لەسەر بژێویو گوزەرانى‬ ‫دانیشتوانى ئەم هەرێم دروست نەکات‪ .‬لێرەدا جێى‬ ‫خۆیەتى لە(دوو) ڕاستیەوە‪ ،‬شرۆڤەى سەرهەڵدانەوەى‬ ‫جۆرێک لەقەیرانى دووبارەبووى سااڵنە لە نێوان بەغدا‌و‬ ‫هەولێر بکەین‪ ،‬یەکەمیان ئەوەیە‪ ،‬حکومەتەکەى‬ ‫مالیکى بەشە بوودجەى (‪)%17‬ەکەى کورد کە وەک‬ ‫مافێکى دەستوورى پێماندراوە‪ ،‬بەزیاد دەزانێت‌و‬ ‫پێیوایە دەبێت کورد کەمتر لەو ڕێژەیەى پێبدرێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەمەش بەجۆرێک لەجۆرەکانى تارادەیەک‬ ‫هۆکارەکەى دەگەڕێتەوە بۆ خەمساردى حکومەتەکەى‬ ‫مالیکى‪ ،‬چونکە ئەوان بەردەوام باسلەوە دەکەن کە‬ ‫دەبێت سەرژمێرى گشتیى دانیشتوان ئەنجامبدرێت‌و‬ ‫لەبارەى ئەوەشى کە ئایا بۆچى تاکو ئێستا ئەو‬ ‫سەرژمێرییە ئەنجامنەدراوە؟‬ ‫بێشک خودى مالیکى‌و وەزارەتى پالندانان‌و دەزگا‬ ‫پەیوەندیدارەکانى دیکە لێى بەرپرسیارن‌و ڕەنگە بۆ‬ ‫ئەوەش ئەو کارە ئەنجام نادرێت‪ ،‬تاکو سااڵنە بەم‬ ‫شێوەیە حکومەتى ناوەند فشارى زیاتر بخاتە سەر‬ ‫بەرپرسانى بااڵى هەرێم‪ ،‬کە یەکێک لەمەبەستەکانیش‬ ‫پەیوەندى هەیە بە دۆسیەى نەوتەوە‌و لەو نێوەندەشدا‬ ‫بەغدا نایەوێت بەو پاساوانە پارەى کۆمپانیاکانى‬ ‫دەرهێنانى ن��ەوت ب��دات‌و ب��وودج��ەى پێشمەرگە‬ ‫دابینبکات‪ ،‬ڕاستى دووەم ئەوەیە کە خاڵێکى الواز‬ ‫لەپەیوەندییەکانى نێوان بەغدا‌و هەولێر هەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫الوازییەش دەگەڕێتەوە بۆ بێ متمانەیی هەردووال‪،‬‬ ‫هەرکاتێکیش ب��اس دێتە س��ەر چارەسەرکردنى‬ ‫کێشەکان‪ ،‬دەنگۆى هاتن‌و چوونى وەفدەکان لەنێوان‬ ‫ن��اوەن�د‌و هەرێم دێتە ئ���اراوە‪ ،‬کە تەنیا پالنێکى‬ ‫تاکتیکیە‌و نەتوانراوە بۆ مەودایەکى ستراتیژى بێت‪،‬‬ ‫بۆیە لە ڕوانگەى ئەو (دوو) ڕاستیەوە هەرگیز ئەگەر‬ ‫بیرکردنەوەکان بەم شێوەیە بێت‪ ،‬ئەوا مەحاڵە‬ ‫گرفتەکانى نێوان ئەو (دوو) پێکهاتە سەرەکیەکەى‬ ‫کورد کە لەدواى ‪2003‬وە لە چوارچێوەیەکى نوێدا‬ ‫سەریهەڵداوە چارەسەربن‪ ،‬کە بۆتە مایەى هێنانە‬ ‫ئاراى کەشێکى پڕ لە دوودڵى‌و ترس الى تاکى ئەم‬ ‫نیشتیمانە‌و هیچ ئومێدێکى بۆ داهاتوویەکى گەش لێ‬ ‫چاوەڕوان ناکرێت‪ ،‬بۆیە پێویستە الیەنەسیاسیەکانى‬ ‫عێراق‌و بەرپرسانى کوردیش لەوە تێبگەن هاشوهوشى‬ ‫ڕاگەیاندن‌و لێدوانە ئاگرینەکان بەهیچ شێوەیەک‬ ‫ناتوانێت خزمەتى یەکڕیزى نیشتیمانى‌و پێکەوە ژیانى‬ ‫سەرجەم پێکهاتەکانى عێراق بکات‌و ئەگەر کار بەم‬ ‫شێوەیەى ئێستا بڕوات‪ ،‬چیتر دیموکراسى‌و ماناکانى‬ ‫نابێتە سەروێردى هاونیشتیمانیان کە ئەوەش دواجار‬ ‫تەنیا هاواڵتى بەپلەى یەکەم زەرم��ەن��د دەبێت‌و‬ ‫باجەکەشى دەدات‪.‬‬