June2016

Page 1

l

l

Pipiwharauroa Pipiri 2016

Pukapuka: Rua Te Kau Ma Toru

Panui: Ono

Te Ahurei 2016 Manu Kōrero - Kapa haka I te marama o Pipiri te 15-16 ka whakahaeretia ngā whakataetae Manu Kōrero me ngā Kapa haka o ngā Kura Tuarua ō Te Rohe o Te Tairāwhiti. E whā ngā wāhanga mō ngā Manu Kōrero arā ko, Pei Te Hurinui Jones – Kōrero Ōkawa me te Kōrero Ohorere, te wāhanga taipakeke, ko te Korimako- Ōkawa me te Ohorere, ko te wāhanga reo Pākehā taipakeke, Te Rāwhiti Ihaka me te wāhanga hoki ki ngā taitamariki arā ko Tā Turi Carroll. E ai ki te hunga i tae ki te mātakitaki, he huihuinga angitū, pārekareka hoki. Tēra te mīharo ki ngā tamariki i tū ki te atamira ki te whakapuaki i ō rātou whakaaro mō ngā kaupapa i whakaritea kia rangahaua, kia mau ki te pīnati, kia whakahuahuatia i tōna mita, kia rere, kia tika, kia Māori. Te tamaiti i ako i te kāinga, tū ana, tau kē! Tekau mā rua ngā kura i whakauru ki ngā Manu Kōrero, e whitu ngā Kapa Haka. Tēra te kitea o te kaha o ngā kaiako, ngā kaitautoko me ngā whānau ki te poipoi haere i ā rātou tauira. Tēra anō hoki te mihi nui ki ngā Kaiwhakawā, ngā Kaitirotiro, ngā kaitohu wā. Kei runga noa atu. Kāre he kōrero.

Pei Te Hurinui - Senior Māori (Okawa - Prepared Speech, Ohorere - Impromptu, and Aggregate) 1st place winner Ruawhaitiri Ngatai Mahue, from Te Kura Kaupapa Māori o Kawakawa Mai Tawhiti with his awards.

Matariki

Koinei te tuatahi o tēnei momo huihuinga ki Te Kura o Kapiana, nō reira tū whakahīhī rātou. I whakahaeretia te pōhiri i runga i te ngakau whakahirahira ki te maha o te manuhiri katahi anō te kitea ki taua kura. He huihuinga kura, te mutunga mai o te ātaahua.

Ka puta Matariki, ka rere Whānui Ko te tohu tēna o te tau e!

Ko te kaupapa o ngā Manu Kōrero hei whakatairanga i te māiaia o ngā tauira ki te tū, ki te mahi i te mahi i mua i te huhua i ngā reo e rua. Teitei rawa atu te āhuatanga o ngā whakataetae i tēnei tau, ā, i kitea, i rangonahia e te marea te kaha, te matatau me ngā pūkenga i puta i ngā tamariki nei. Kei whea mai!

Ka puta a Matariki ka tīmata te tau hou e ai ki te tangata whenua. He kohinga pakupaku noa engari ka kitea tonu ki te tiro hāngai koe ki te raki o te rāwhiti. Whakanuia ai i te putanga o te marama hou i muri i te putanga o Matariki. He āhua rerekē ia tau engari ka puta i te marama o Pipiri. Koinei te tīmatanga o te tau e hoki whakamuri ai ngā whakaaro ki te hunga kua whetūrangitia, arā.

Pēra anō hoki ngā whakataetae kapa haka i Houhoupiko. Te tino ārita o ā tātou tamariki! Nā te aha? Nā te kaha o ngā kaiako, kaitautoko me ngā mātua ki te awhi i ā tātou tamariki, mokopuna. Tēnei te mihi nui ki te katoa i whaipānga.

“Haere atu rā koutou ki te pae o Matariki e”. E ai ki, noho tōpu ai ngā wairua o te hunga mate i waenga i aua whetū. Ko ētahi iwi ka tatari kia puta a Matariki ka tahu i a rātou hapī ka whakahuahua i ngā ingoa o te whānau i mate i te tau kua taha. Ka hukea te hapī ka koromamao te kakara ki te rangi hei whakakaha ake i ngā whetū. He wā harikoa, whakanui hoki tēnei mo ngā hua kua hauhaketia.

Ki ngā kapa hoki kua tohua mo ngā whakataetae-amotu, haere i runga i ngā manaakitanga a te Kanohi Ngaro. Te tamaiti i ako i te kāinga, tū ana, tau kē!

Kaitātaki Tāne - Kereopa Ria Kaitātaki Wahine - Tahua Pihema

Kia pai te haere!

“Ngā kai a Matariki, nāna i ao ake ki runga”. I muri i te wā hauhake ka puta a Matariki. Ko te wā tēnei o te nui o te kai. Kikī ana ngā rua i te kūmara, ngā pākoro me ngā whata i te kai. Ka rere ngā ika pēra i te moki me te korokoro. Ka hopukina, ka whakamarokehia, ka tuku ki te auahi kia maoa ka waiho mo te wā korekai. Ka tahua ngā manu me ngā miiti kia kore ai e matekai i te wā o te Hōtoke, Takurua rānei. I ētahi wā ka rere ngā pākau, manutukutuku rānei. Koinei hoki te whakangahautanga o te tangata i te hurihanga o te peka o te tau. Ka kanikani, ka waiata. Ko te iwi Māori anake e whakanui ana i te putanga o Matariki ahakoa e kitea whānuitia ana i te ao. I Hawaii e mōhiotia ana ko Makali’i. Ki Hapani ko Subaru. Ko te tikanga o te kupu Subaru ki te Hapani, arā ko te wā e whakakotahi ai, e huihui tahi ai ngā hoa me ngā uri.

Te mutunga kē mai o te ātaahua! Tūranga Wahine Tūranga Tāne Photos: Courtesy of Te Kura o Kapiana More photos and results to come next month

Inside this month...

Pages 5-12

Te Hīkoi Ki Wharekauri, Rēkohu

Pages 13-14

Kōrero o te Wā

Page 15

Māori in WW1

Page 16

Tūranga Health


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.