In Zuid-Holland zijn we thuis - ChristenUnie

THUIS In Zuid-Holland zijn we

Jacco Schonewille

‘Ik ben geen politicus’

Mirjam Bikker

Carola Schouten

‘Ik doe mijn werk met hart en ziel’

Magazine van ChristenUnie Zuid-Holland Voorjaar 2019

‘House of Cards?

Daar kijk ik niet naar!’

Inhoud

In Zuid-Holland zijn we Thuis - Voorjaar 2019

4.

Ik ben geen politicus

10.

2

Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

20.

De match met Gert-Jan Segers

52.

Politiek is geen spelletje

Durft

26.

Nederlandse wijn? Verrassend goed!

Nederland in het klein. Dat is onze provincie Zuid-­ Holland. De meeste inwoners, de minste ruimte.

Een heleboel mensen bouwen met veel inzet en ­enthousiasme aan de leefbaarheid op de plek waar wij wonen en werken. Samen maken we van Zuid-Holland de plek waar we thuis zijn. Dat willen we laten zien in dit prachtige magazine. In Zuid-Holland zijn we thuis.

Alleen samen kunnen we iets bereiken. Iedereen op z’n eigen plekje. Dat is voor ons de politiek. Met veel over­ tuiging doen we mee. Daar genieten we van. Het is mooi en soms lastig werk. Er zijn geen makkelijke oplossingen voor de ingewikkelde uitdagingen waar onze provincie voor staat. De ChristenUnie durft keuzes te maken. Ook als dat lastig is.

44.

Het is gek dat we hier willen wonen

En verder o.a.: 8.

14.

30.

36.

38.

50.

Niet mopperen, maar meedoen Groeten uit Zuid-Holland Carola Schouten Wijn en spijs in Nederland Geen tijd om je kop in het zand te steken Groene longen zijn nodig voor de leefbaarheid

Er gaat een heleboel goed in onze provincie. Daar zijn we blij mee en dankbaar voor. Natuurlijk zijn er ook dingen die beter kunnen. De ChristenUnie zet zich daar voor in. In de afgelopen vier jaar hebben we mooie dingen kunnen realiseren. Dat geeft energie om ook na de verkiezingen weer samen aan de slag te gaan. Het helpt dan niet om verschillen uit te vergroten. Wij zoeken de verbinding. Samenwerken is waardevol en brengt mooie resultaten binnen handbereik.

Wij leunen niet achterover, maar zitten vol ambitie.

Diversiteit. Uitstraling. Ruimte. Focus. Toekomst­ bestendig. Het zijn onze vijf richtingwijzers voor de komende jaren. Het fundament voor onze keuzes en voor ons beleid. Daar mag u ons aan houden. In dit magazine vertellen wij wie we zijn en waar we voor staan. Ik hoop dat u het een aangename kennis­ making vindt.

Jacco Schonewille

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

3

‘ We moeten elkaar eens diep in de ogen kijken’ Jacco Schonewille is een bijzondere man. ‘Ik ben geen politicus,’ zegt hij.

Maar hij gaat wel als voorman van de ChristenUnie de verkiezingen in. Het lijkt er op dat de verkiezingscampagne voor hem een noodzakelijk kwaad is: ‘Het is toch niet de bedoeling dat we van onze provincie een speeltje maken?’

4

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

5

D

e leden van de Provinciale Staten kiezen straks de Eerste Kamer. Daarbij wegen de stemmen van de provincie Zuid-Holland heel zwaar. Een zetel meer of minder in de provincie kan voor de ChristenUnie zomaar een zetel in de Eerste Kamer schelen. Het is erg belangrijk dat de kiezers gaan stemmen. Jacco ligt er niet wakker van: ‘Het begint ermee dat wij gewoon ons werk doen.’

Volbouwen Zuid-Holland is een bijzondere provincie. ‘De meeste inwoners en de minste ruimte,’ vat Jacco kernachtig samen. Hij zit op zijn kamer in het provinciehuis en nipt van de warme

6

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘ Als ondernemer zeg ik dat je altijd moet kunnen groeien.

Anders heb je een onhoudbaar model. De vraag is alleen hoe je moet groeien.’

koffie. ‘Dat zorgt voor ingewikkelde vragen.’ En simpele antwoorden zijn er niet. ‘Er zijn in Zuid-Holland bijvoor­ beeld veel mensen op zoek naar een woning. Ik denk dat het wel gerecht­ vaardigd is om over ‘woningnood’ te spreken. Er zijn regio’s waar mensen geen huis meer kunnen vinden of waar de prijzen de pan uit rijzen, zoals in het Westland en de omgeving van Den Haag. Moeten we dan de laatste restjes van de open en groene ruimte gaan volbouwen?’

Gemeenten willen graag dure huizen bouwen om de dure grondaankopen weer terug te verdienen. ‘Maar dat is in Zuid-Holland niet erg verstandig,’ vindt Jacco. ‘Ik denk dat we moeten inzetten op minder ruim wonen. Het kan niet anders. Kijk naar het West­ land, waar amper meer een stukje

groen te vinden is. Er wonen harde werkers, die misschien wel vinden dat elke vierkante centimeter grond een economische waarde moet hebben. Ik zou willen zeggen: ‘Denk niet alleen aan het salaris van je inwoners, maar ook aan hun gezondheid en de ­leefbaarheid.’

Goedkoop scoren In een gesprek met Jacco merk je al snel dat hij geen doorsnee-politicus is. Rustig en bedaard zegt hij wat hij vindt. Hij gebruikt geen grote woorden, geen oneliners. Heeft hij een oplos­ sing voor de vraag naar woningen in Zuid-Holland? ‘Ik kan niet toveren.

Het gaat erom dat we voorrang geven aan de bouw van betaalbare woningen en creatief omgaan met de beperkte ruimte.’ Maar wat betekent dat concreet? ‘Dat kan ik niet zeggen, want er zijn grote verschillen tussen de diverse regio’s in Zuid-Holland.’

we ook groeien, de provincie wordt er niet groter van. De ruimte is op.

En iedereen wil hier kunnen wonen en werken.’

Is er een alternatief? ‘Als ondernemer zeg ik dat je altijd moet kunnen groeien. Anders heb je een onhoudbaar model. De vraag is alleen hoe je moet groeien. Kijk eens naar de kaart van Zuid-Holland. Is er hier ruimte voor economische ontwikkelingen waar veel ruimte voor nodig is? Ik denk het niet. De chemische industrie in het havengebied en de logistieke dienst­ verlening vragen om veel ruimte, maar die is er niet meer. Misschien moeten we inzetten op economische groei in sectoren die veel minder ruimte vragen. Ik denk dat wel elkaar eens diep in de ogen moeten kijken. Het is belangrijk dat we ons ruimteprobleem onderkennen en er iets mee doen.’

Streekproducten Jacco doet z’n best: ‘In algemene zin zijn we voorstander van verdichten.

Dat betekent dat we kiezen voor bouwen binnen de bestaande woon­ kernen. Daarvoor moet je soms de hoogte in en op een ander moment inzetten op het ombouwen van bedrij­ venterreinen en leegstaande kantoor­ complexen. De grenzen van de woon­ kernen zijn bereikt. Dat is voor ons leidend.’ Jacco zoekt naar woorden.

Hij wil niet goedkoop scoren, omdat hij er heilig van overtuigd is dat er geen makkelijke oplossingen zijn.

Ruimteprobleem Dat geldt ook op het terrein van de economie. ‘Op een heel klein stukje aarde is er hier een enorme bedrij­ vigheid. We zijn heel erg van de economische groei. Ik herken dat wel.

Werkgelegenheid is belangrijk. Ik ben ondernemer, dus dat vind ik ook.

De vraag is alleen of we dat kunnen volhouden in onze provincie. Hoe hard

In dat kader pleit Jacco voor de ontwik­ keling van regionale bedrijvigheid.

‘Denk aan streekproducten. Er zijn in onze provincie nog veel agrari­ sche gebieden en ook veel bijzondere producten. Daar kunnen we veel

Zuid­Holland De provincie Zuid-Hollland is een van de dichtstbevolkte en meest geïndustrialiseerde gebieden van de wereld. Het gebied is 3403 km² groot en het aantal inwoners is ruim 3,6 miljoen. Het bruto binnenlands product van de provincie bedroeg in 2010 ongeveer 123 miljard euro. Dat is 21% van het BBP van heel Nederland. De provincie is wereldspeler op een aantal markten, zoals de baggerindustrie, de haven­ activiteiten en de glastuinbouw.

meer mee doen. Maak verbinding tussen de stad en het platteland: producten hoeven geen wereldreis te maken om bij de consument te komen.’ De voorman van de Christen­ Unie woont nu 25 jaar in Zuid-Hol­ land. ‘Onze kinderen willen hier niet meer weg en als ik diep in mijn hart kijk is mijn conclusie dat ik een echte Hollander ben geworden. Dit is Nederland in het klein. Ik hou van het geroezemoes van de stad en van de kneuterigheid van het platteland.

Onze familie zegt soms: ‘Het is hier wel druk.’ Dan neem ik ze mee naar een van die bijzondere plekjes en zeg: ‘Dit is ook Zuid-Holland’. Prachtig, die diversiteit.’

Jacco houdt van de mentaliteit van de mensen. ‘Het zit in ons om er altijd met elkaar uit te komen. Dat merk je ook in de provincie. Eerlijk het gesprek aangaan en vervolgens aanpakken.

Dat is de mentaliteit in Zuid-Hol­ land. Daar hou ik van.’ Hij ziet graag wat meer trots op de provincie. ‘Die identiteit die je bij de Friezen tegen­ komt, hebben wij hier niet. Maar daar mogen we best aan werken. Er is ook buiten Rotterdam en Den Haag zoveel te zien en te beleven in Zuid-Holland.

Daar kunnen we best een promotie­ campagne voor starten.’

Kwetsbaar Jacco ziet veel uitdagingen voor de provincie. Makkelijke antwoorden zijn er niet. Wat mag de kiezer dan concreet van de ChristenUnie verwachten? ‘De slechtste bood­ schap die we kunnen brengen is dat we overal een pasklaar antwoord op hebben. Maar we zijn bereid om keuzes te maken. Ook als dat lastig is. Daarbij hanteren wij het uitgangs­ punt dat alles wat kwetsbaar is op onze bescherming kan rekenen.

Mens en natuur. Dat is voor ons een leidend principe.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

7

Charlotte over het thema ‘mobiliteit’ en verbinding maken

‘ Niet mopperen, maar meedoen’ ‘Af en toe moet je je grenzen verleggen,’ zegt Charlotte Scholtens.

Vrienden gaven haar het laatste zetje om de wereld van de politiek in te stappen. ‘Ik vind het best spannend.’

8

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘E

r waren mensen in mijn omge­ ving die zeiden: ‘Dat is wel iets voor jou.’ Maar ik leverde mijn bijdrage liever achter de schermen. Ik stond niet echt op de voorgrond, maar als je denkt dat het anders en beter kan, moet je niet aan de zijlijn blijven staan. Iedereen die moppert op de politiek, zou actief mee moeten doen.

Dan bereik je veel meer.’

Spoorverbinding Charlotte zet haar sociale vaardig­ heden in. ‘Ik ben iemand die graag verbinding maakt met anderen en graag samenwerkt. Dat komt in de politiek goed van pas. Het is echt niet nodig om het over alles eens te zijn om te kunnen samenwerken. Een poosje geleden stond ik te blauwbekken bij de verkiezingskraam. Ik ben toen gaan buurten bij de SP en de VVD: ‘Kunnen we die verkiezingen niet in de zomer organiseren?’ Zo’n vraag breekt het ijs en helpt om elkaar wat beter te leren kennen.’

Ze richt zich vooral op het thema ‘mobiliteit’. ‘Daarin gaat het ook over verbinding maken, maar dan letterlijk.’

Charlotte woont in Gorinchem, op de grens van drie provincies. ‘Er is nu een snelle busverbinding van Breda naar Utrecht, maar een nieuwe brug over de Merwede biedt kansen voor een spoor­ verbinding van zuid naar noord.’ Het is haar wel duidelijk dat het openbaar vervoer nog een stuk beter kan. ‘In de spits ben ik met de auto in anderhalf uur in Den Haag. Die tijd ben ik ook kwijt met de trein, maar daar moet ik de wandeling van en naar het station nog bij optellen. Er moet geïnvesteerd worden in de reis van deur tot deur.’

Files Het verkeer in Zuid-Holland staat regelmatig muurvast. Dat is Charlotte een doorn in het oog. ‘Mijn man werkt langs de A15. Om half vier ’s middags komt daar de brigade van witte busjes langs. Het zijn de bouwvakkers die weer naar hun Brabantse thuis gaan na een klus in de Randstad. Er zitten toch ook aannemers in het westen van het land?’ Soms worden er bij grote projecten aannemers ingeschakeld die mee kunnen doen met een Europese

‘Het verkeer in Zuid-Holland staat regelmatig muurvast.

Dat is Charlotte een doorn in het oog’

aanbesteding. ‘Misschien moet er in de regels dan ook wel iets veranderen.’

De hele dag is het druk op de A15. ‘Om vijf uur komen de leasebakken voorbij en de vrachtwagens komen het klokje rond langs.’ Het aantal files neemt af tijdens de schoolvakanties. ‘Op 23 januari was de eerste sneeuwdag. In het hele land stonden er files, maar niet op de A15. Mensen werkten massaal thuis. Er zijn dus blijkbaar oplossingen voor het fileprobleem. Een spreiding van de verkeersintensiteit over de hele dag betekent ook een verbetering van de luchtkwaliteit.’

Stad en platteland

Charlotte: ‘Ik zie het als mijn taak om verbinding te maken tussen de stad en het platteland.’

Charlotte kan zomaar in de Provinciale Staten terechtkomen. Wanneer is haar missie daar geslaagd? ‘Als het landelijk gebied in onze provincie het gevoel krijgt dat het in het provinciehuis niet alleen om Rotterdam en Den Haag draait. Het is belangrijk dat de mensen op het platteland ook in beeld zijn. Ik zie het als mijn taak om verbinding te maken tussen de stad en het platte­ land. Dat geeft ons meer het gevoel dat Zuid-Holland de provincie van ons allemaal is.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

9

‘Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen’

10

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Het was een loodzwaar jaar.

Er telde maar een ding. De druk was enorm. Na zes keer zilver moest de beste vrouw van de wereld eindelijk goud winnen. Het lukte. Anna van der Breggen werd wereldkampioen.

En toch was het niet de mooiste dag van het jaar…

p de hoogste trede van het podium mocht Anna van der Breggen de regen­ boogtrui aantrekken. Het plaatje stond in alle kranten. Prachtig! Maar voor de wereldkampioen was het een groter feest om haar trouwjurk aan te trekken. ‘Trouwen doe je maar een keer in je leven. Hopelijk. Presteren moet je altijd. Elk jaar.’

FOTO’S: SANDER BOER

Dramatische koers Het gebeurde op een warme zondag in de zomer van 2016.

Anna van der Breggen werd na een dramatische koers olympisch kampioen wielrennen. Het verhaal? In winnende positie kwam Annemieke van Vleuten in vliegende vaart ten val. Ze bleef roerloos liggen. Iedereen hield de adem in. ‘Van de meeste valpartijen ben ik niet onder de indruk, maar deze was heel ernstig. Niemand wist of Annemiek nog leefde.’ Anna zette haar verstand op nul en fietste door. Ze achterhaalde koploper Mara Abbott en rekende in een mach­ tige sprint op de Copacabana af met de concurrentie. ‘Ik heb de grootste wedstrijd van mijn leven gewonnen,’ besefte ze. ‘Dat zal altijd zo blijven, ook als ik ooit nog wereld­ kampioen word.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

11

‘Ik zie je g�zicht, maar hoe is het met je hart? Wie is die vrouw op de fiets?’

Valverde

Wie is Anna?

Anna van der Breggen (1990) is een Nederlandse wielrenster. Ze is geboren in Zwolle en groeide op in Hasselt. In 2012 werd ze professioneel wielrenster. Van der Breggen wint eendagswedstrijden en etappekoersen, dankzij haar kwaliteiten als klimmer en tijdrijder. In 2015 en 2017 won Van der Breggen het eindklassement van de Giro Rosa, de Ronde van Italië voor vrouwen. Een ander hoogtepunt in haar carrière was de winst van olympisch goud in 2016 op de Copacabana in Rio de Janeiro. Van der Breggen drukte in 2018 alweer haar stempel op het klassieke voorjaar. Ze won de Strade Bianche, een koers over onverharde wegen in Italië.

Verder kwam ze als eerste over de finish in de Ronde van Vlaanderen, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik.

Als klap op de vuurpijl werd ze op 29 september 2018 in het Oostenrijkse Innsbruck wereldkampioen, na een indrukwekkende solo van meer dan 40 kilometer. Ze kwam met een voorsprong van meer dan drie minuten op de eerste achtervolgers over de streep. ‘De nieuwe Merckx is een vrouw,’ was de conclusie van onze zuiderburen.

12

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

De heroïsche wedstrijd in Rio de Janeiro bezorgde Anna in een klap de status van bekende Nederlander. En het vrouwenwielrennen stond op de kaart. In 2017 won Anna alles wat er te winnen was, zoals de klassiekers Ronde van Vlaanderen, Amstel Gold Race, Waalse Pijl en Luik­Bastenaken­ Luik. Maar ze won ook de Strade Bianche en het eindklassement van de Giro Rosa en de Ronde van Cali­ fornia. Anna van der Breggen was even ongenaakbaar als ooit Eddy Merckx bij de mannen. In de Ardennen stond ze voor de zoveelste keer op het podium met Valverde. ‘You won again?’ Hij kent haar inmiddels.

Eindelijk wereldkampioen In 2016 leek het erop dat Anna van der Breggen na de olympische titel niets meer te wensen had. Dat was het hoogst haalbare. Maar gaandeweg begon er toch iets te knagen. Ze was nog nooit wereldkampioen geworden.

Het werd een obsessie. Anna van der Breggen legde zichzelf een enorme druk op. Toen ze wakker werd op de dag van het wereldkampioenschap kon ze maar aan een ding denken: ‘Als ik

‘Jezus kijkt niet naar onze prijzenkast.

Hij heeft ons lief zonder voorwaarden.’

vanavond in bed stap, is het voorbij.

Dan ben ik er van af.’ In de wedstrijd was ze oppermachtig. Ze reed solo naar de finish. Pas toen ze over de

Trots op de partij Anna van der Breggen relativeert de sport. Dat zorgt ervoor dat ze ook aandacht heeft voor andere dingen, zoals de politiek. De ChristenUnie kon in de campagne voor

de Tweede Kamerverkiezingen op haar rekenen en ze leeft ook mee in haar woonplaats Zwolle.

‘Toen de ChristenUnie bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 hier

twee zetels groeide, voelde ik me trots op de partij. Ze hebben in de afgelopen jaren veel mooie dingen voor Zwolle gedaan. Mede daardoor woon ik hier met plezier.’

streep kwam, durfde ze te geloven dat ze eindelijk wereldkampioen was geworden.

Spotlights Na de regenboogtrui mocht Anna van der Breggen ook haar trouwjurk aantrekken. In Zwolle trouwde ze met haar Sierk Jan de Haan, ploegleider van Jumbo­Visma. ‘Eerst waren er grootse plannen om in Italië te trouwen, maar uiteindelijk werd het kleiner.’ In de kerkdienst ging het over een onbe­ kende bijbeltekst: ‘Zoals het water het

gezicht weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart de mens.’ De dominee linkte deze bijzondere vergelijking aan het leven in de spotlights. ‘Jullie functio­ neren allebei in een wereld waarin het plaatje belangrijk is, maar dat is de buitenkant. Hoe gaat het echt met jullie? Ik zie je gezicht, maar hoe is het met je hart? Wie is die vrouw op de fiets?’

Intens genadig Hij deed de gasten uit de wielerwereld een bekentenis: ‘Er gaat veel mis in

de kerk, maar toch blijf ik er. Hier heb ik Jezus leren kennen. Hij is intens genadig. Voor Jezus hoeft Anna geen wereldkampioen te zijn. Dat telt niet voor Hem. Hij kijkt niet naar onze prijzenkast. Hij heeft ons lief zonder voorwaarden.’ Daarin schuilt een bood­ schap voor de wielerwereld. ‘Ik denk dat het goed is als er een scheutje Jezus in de prestatiecultuur van het wielrennen terechtkomt.’ Het is mooi als Anna en Sierk Jan daar een steentje aan bij mogen dragen. ‘Wees genadig voor jezelf en voor de ander.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

13

s

Kinderdijk molen

14

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

t i u n e t e Gro Zuid-Holland Het team van kandidaten voor de Provinciale Staten aan het woord

De ChristenUnie doet in Zuid-Holland volop mee. Op lokaal niveau en in de provincie. Een netwerk van raadsleden en wethouders en waterschappers bouwt samen met vertegenwoordigers in de Provinciale Staten aan een gezonde en sterke provincie. ‘Daar gaan we na de verkiezingen graag mee door.’

‘D

at kunnen we niet alleen,’ benadrukt Jacco. ‘De samen­ leving is van ons allemaal.

Het is waardevol dat heel veel mensen hun steentje bijdragen.’ Daarom pleit de ChristenUnie voor meer vertrouwen en minder regels. ‘Als overheid moet je soms ook een stapje terug durven doen om het initiatief aan de mensen te laten.’

De ChristenUnie is geen partij van scherpslijpers. ‘Wij zoeken de verbin­ ding en willen samenwerken met

iedereen.’ Jacco spreekt liever van een beweging dan van een partij.

‘Mensen uit allerlei kerken willen onder de paraplu van de ChristenUnie de samenleving een beetje mooier maken.’

Met veel plezier stelt Jacco zichzelf en de andere teamleden. ‘Wij hebben een prachtig team, waarin mensen met heel verschillende achtergronden en talenten elkaar aanvullen. De variatie in onze provincie zie je terug in dit team. Dat motiveert mij enorm.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

15

Arjan Witte (37)

Zevenhuizen

Jacco Schonewille (50)

Den Haag

Een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dat typeert Jacco. ‘Ik wil als christen mijn talenten inzetten voor onze samenleving.’ Er is niemand die hem in het bijzonder inspireert, maar als hij dan toch iemand moet noemen is het Maarten Luther. ‘Hij heeft op een heel eigen manier een enorm verschil gemaakt.’

Zuid-Holland is voor Jacco de mooiste provincie van het land. ‘Alles wat Nederland zo bijzonder en uniek maakt, kun je vinden in Zuid-Holland.’

Het mooiste plekje van de provincie is voor hem Solleveld, een duingebied in de buurt van Loosduinen. ‘Een prach­ tige omgeving, recht tegenover ons huis. Dat is lekker praktisch.’ Van alle boeken heeft de Bijbel hem het meest beïnvloed: ‘Daarmee bivakkeer je het dichtst bij God.’ Hij ontspant zich bij voorkeur met klassieke muziek. ‘Al luisterend worden mijn gedachten op een ontspannen manier geordend.’

16

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Wij hebben de opdracht om goed voor elkaar en voor deze aarde te zorgen, totdat Jezus terugkomst,’ zegt Arjan. ‘Ik wil daaraan mijn spreekwoordelijke steentje bijdragen.’

Volgens de EO-test heeft hij wel wat weg van Paulus. ‘Hij is bevlogen en volhardend. Het is mooi als ik een klein beetje op hem lijk en zijn voorbeeld mag volgen.’

Zevenhuizen is voor Arjan the place to be: ‘Het is een dorp met een groen karakter, maar lekker dicht bij de voorzieningen van de grote stad.’ Hij geniet van een vakantie met een mix van cultuur en natuur en vooral veel boeken. ‘In mijn tienerjaren had ik een abonnement op Elsevier. Ik ontdekte daardoor supersnel dat ik juist voor een bijna tegenovergestelde visie sta: christelijk, groen, sociaal en positief.

Kortom, dankzij dat blad ben ik nu juist actief voor de ChristenUnie.’

Djoeki van WoerdenKerssen (45)

Gouda

‘Ik wil graag de samenleving helpen vormgeven, samen het goede zoeken voor elkaar. Daarbij denk ik aan Spreuken 11: 14. ‘Door gebrek aan visie gaat het volk ten onder, een keur aan raadgevers brengt het tot bloei.’ Dat inspireert mij.’ De opa van Djoeki was de eerste voorzitter van de EO, dominee Glashouwer. Hij is haar voorbeeld: ‘Mild en altijd liefdevol naar mensen, ruimdenkend, zachtmoedig en tegelijk radicaal op inhoud: hij duldde geen water bij de wijn als het gaat om het verlossingswerk van Christus.’

Zuid-Holland is haar thuis: ‘De economische motor van Nederland en tegelijk een prachtige provincie met mooie steden, een rijke cultuurhistorie en de rust van het Groene Hart.’ Haar mooiste plekje is Delft. ‘Daar heb ik gewoond, want mijn vader was predi­ kant in Delft.’ En ze houdt ook van de polders rond Haastrecht. Dat levert soms inspannende tochten op. ‘Na een paar nachten vorst dachten we met onze vier kinderen een schaatstocht door de Krimpenerwaard te kunnen maken. Helaas, we hebben de helft van de route gekluund.’

Ruud van Harten (51)

Vlaardingen

Ruud kreeg politiek met de paplepel ingegoten. ‘Daarvoor was maar één reden: als christen heb je de plicht om goed te zorgen voor je medemensen, je omgeving en de natuur.’ Zijn vader ging hem daarin voor. Het inspireert hem om een positieve bijdrage te leveren aan ‘de meest veelzijdige en afwisselende provincie van Nederland, waar ik al mijn hele leven met plezier woon, werk en recreëer.’ Dat laatste doet hij dan graag om de hoek van zijn huis, in de groene long van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: Midden-Delfland.

‘Motorrijden is de hobby waarmee ik mijn hoofd weer helemaal leegmaak,’ vertelt Ruud. Een andere ‘hobby’ is dat hij elke week patat maakt. ‘Zelf geschilde en tot patat gesneden aard­ appels. Elke zaterdag. Waarom? Het is gewoonweg heerlijk!’ Ruud is opge­ groeid in een ‘schoenenfamilie’. ‘Mijn vader was mede-eigenaar van meer­ dere schoenenwinkels. De eerste jaren woonden wij boven de winkel. Nog steeds vind ik de geur van echt leer in een goede schoenenwinkel heerlijk om te ruiken. Daar komt ook mijn passie voor het dragen van bijzondere schoenen vandaan.’

Oostpoort Delft Charlotte Scholtensde Vries (49)

Gorinchem

‘Ik denk dat de politiek een grote invloed heeft op hoe het er in Nederland aan toegaat. Daarom wil ik mijn stem laten horen. Niet mopperen, maar samen met anderen proberen uit te vinden hoe het anders en beter kan. Idealen zijn er niet om over te dromen, maar om stappen te zetten.’ Dat is wat Charlotte motiveert om politiek actief te zijn. ‘Ik heb grote bewondering voor mensen die zich trouw in blijven zetten voor de dingen waar ze in geloven, zoals Nelson Mandela en de medewerker van een voedselbank.’

‘De eerste 9 jaar van mijn leven heb ik in Valkenburg gewoond. Daarom heeft het Katwijkse strand nog steeds een geweldige aantrekkingskracht. Dat vind ik het mooiste plekje van onze provincie.’ Charlotte houdt van lezen.

Vooral tijdens de vakantie. Sinds een paar jaar heeft het gezin een oude caravan. ‘Met Pasen moet dat ding van stal, ook al vriest het of regent het pijpenstelen. Niets knusser dan de regen te horen op het dak en samen een spelletje te doen.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

17

ADVERTENTIES

Wordt het na 75 jaar niet eens tijd dat u de kwaliteitskrant van christelijk Nederland leert kennen?

â‚Ź7

Voor ,weken de krant

5

7,5 week digitaal gratis

Ga naar nd.nl/korting

De kwaliteitskrant van christelijk Nederland

ADVERTENTIES

Circulair natuurbeheer

Duurzame vergaderlocatie Persoonlijke aandacht Vergaderen in een groene oase Conferenties Teamsessies en teambuilding Familie bijeenkomsten en vieringen Eerlijke voeding van het land Biologische keuken Persoonlijke aandacht

Burger&Boer

Stad&Platteland

Creator&Creatie

Voor informatie kijk op: www.eemlandhoeve.nl of email: info@eemlandhoeve.nl

Bisschopsweg 7 3752 LK Bunschoten T: 033-2999200 E: info@eemlandhoeve.nl W: www.eemlandhoeve.nl

20

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

De overeenkomst tussen

Gert-Jan Segers en André Rieu ‘Hij is een ambassadeur van de provincie. Een echte Limburger. De ene dag staat hij op het Vrijthof in Maastricht en de volgende dag stapt hij op het vliegtuig naar Rio de Janeiro.’ Gert-Jan Segers kijkt naar de foto van André Rieu.

D

e voorman van de ChristenUnie zit in een Grand Café in het centrum van Amersfoort.

Er staat een kop warme koffie voor z’n neus. Daarnaast ligt een omgekeerd stapeltje foto’s. Hij is nieuwsgierig. Wat staat erop? Eén voor één draait hij de foto’s om.

Eindhoven De eerste foto lijkt hem te verrassen.

‘PSV,’ glundert Gert­Jan. De club wordt door veel mensen nog steeds een provinciaal clubje genoemd. ‘Het is geen Amsterdam of Rotterdam, maar

Eindhoven. Dat is de reden. Er heerst een familiesfeer. Als het in Amsterdam even niet loopt, vallen er meteen gaten in de tribunes. Bij PSV niet. Mensen komen er graag terug. Hier voetballen jongens uit de provincie.’ Lachend: ‘Dit magazine verschijnt niet in Noord­ Holland, toch?’

Dat etiket van een provinciaal clubje vindt Gert­Jan niet negatief. ‘Het verwijst naar de regionale eigenheid.’

Ook Cambuur heeft een speciaal plekje bij Gert­Jan. ‘Ik ben geboren in Lisse en op mijn 8e verhuisd naar Leeuwarden.

Dat heeft ervoor gezorgd dat ik

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

21

meer heb met Friesland dan met de Bollenstreek. Ik heb veel familie in de Randstad, dus mijn sociale oriëntatie gaat wel richting het Westen. Neder­ land is een klein land, maar de regio’s hebben een sterke identiteit. Dat speelt zeker een rol bij de Statenverkie­ zingen. Buiten de Randstad spreekt de provincie het meest tot de verbeelding.

Mensen identificeren zich ermee.’

Ilse de Lange Gert­Jan pakt de tweede foto van tafel.

‘Dat is Ilse de Lange.’ Hij associeert haar met het oosten van het land. ‘Het afgelopen weekend heb ik in Holten doorgebracht. Daar is het noaberschap nog volop aanwezig. Dat is mooi. Wij kunnen als overheid beleid maken, maar zonder het sociaal kapitaal in de regio komen we geen steek verder. Dat is goud waard. Daar kun je op bouwen.’

Ilse de Lange zit al heel lang in het vak.

Ze vernieuwt voortdurend en heeft ervoor geknokt om door te breken in Amerika. Ondertussen is ze heel gewoon gebleven.

‘Dat is ook typerend voor de regio.

Neem kernen als Staphorst en Urk, maar ook Barneveld en Bunschoten.

Er zitten internationaal opererende bedrijven met sterke regionale wortels.

Voor een deal zijn maar weinig woorden nodig. Morgen of overmorgen kom je elkaar weer tegen. Vertrouwen en ondernemerschap gaan hand in hand. Dat is een economische

‘Als je onwrikbaar en nukkig in je eigen gelijk blijft hangen, dan sta je aan de kant’ 22

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Muziek brengt je naar je ziel, naar wat jou raakt

aanjager. Misschien zijn de onder­ nemers in de regio wel een beetje vrij­ gevochten. Loop ze als overheid vooral niet voor de voeten. Ze regelen het zelf wel. Dat is de kwaliteit van de regio.’

Groningen ‘Ik heb meegedaan aan de Nationale Bijbelquiz en toen stond ik tegenover hem in de finale.’ Gert­Jan staart naar de derde foto. ‘Henk Helmantel, een beminnelijke en eigenzinnige man.

Hij maakt prachtige schilderijen. Een echte Groninger, die zeer verbonden is met zijn provincie. Die herkenbare Groningse mentaliteit maakt hem ook aantrekkelijk voor anderen.’

Helmantel heeft in z’n werk veel oog voor detail. ‘Ik moet mij vaak richten op de hoofdlijnen, maar soms zijn het juist de details die het startpunt zijn voor iets groots. Samen met Jan Slagter van Omroep Max en Manon Vanderkaa

‘Nederland is een klein land, maar de regio’s hebben een sterke identiteit’ van KBO/PCOB hebben we het mani­ fest Waardig Ouder Worden gepresen­ teerd. Dat is in het hele land omarmd.

Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat mensen niet vereenzamen? Het heeft een plek gekregen in het regeer­ akkoord en in een heleboel lokale akkoorden. Dat is begonnen met het kleine en soms heel aangrijpende verhaal van enkelingen. Die verhalen lieten mij niet meer los.’

Nukkig en onwrikbaar Bij de vierde foto verschijnt er een vraagteken op het gezicht van Gert­Jan. ‘Is dat Jan Raas of Gerrie Knetemann?’

Het is de Zeeuw uit ’s Heerenhoek. ‘Ik heb meer met voetbal, maar heb wel iets meegekregen van het hoekige karakter van Raas, onwrikbaar en op het nukkige af. Dat zou mij in de politiek niet ver brengen. Als je op die manier in je eigen gelijk blijft hangen, dan sta je aan de kant. Ik heb me verzet tegen het faciliteren van zelfdo­ ding bij ouderen. Daar ga ik niet aan meewerken. Toen voer er iets in mij van onwrikbaarheid. Maar dan ga ik niet met de armen over elkaar in een hoekje zitten. Wat is ons alternatief?’

‘Dietrich Bonhoeffer, een verzetsman uit de Tweede Wereldoorlog, is een van mijn helden. Hij zei: ‘Iets doen is beter dan niets doen’. Als de ChristenUnie ervoor kiest om langs de kant te staan in gemeenten of provincies, dan zijn we ook verantwoordelijk voor wat er gebeurt door onze afwezigheid. Het zit in het DNA van onze partij om verant­ woordelijkheid te dragen. Dat wordt schaars in ons land. Mensen nestelen zich steeds vaker in hun eigen gelijk.

Dat zie je bij Denk en de Partij voor de Dieren en ook bij Forum voor Democratie en PVV. Dat helpt ons niet verder. Wij zijn bereid om uit onze comfortzone te stappen en verant­ woordelijkheid te dragen. Dat is niet makkelijk, maar wel heel hard nodig in het versplinterde politieke landschap.’

André Rieu ‘Dat is André Rieu op het Vrijthof in Maastricht. Ik kom dolgraag in Limburg. Als wij er een weekend tussenuit gaan, weet Rianne wat mijn voorkeur heeft. André Rieu is ook weer zo’n ambassadeur van de provincie die z’n vleugels internationaal uitspreidt.

Hij speelt eerste viool, maar als onderdeel van een team. Dat herken ik. Het gaat om de gezamenlijkheid en de interactie met het publiek. Het is een van mijn mooiste ervaringen dat wij ons werk doen met een echt team.

In Den Haag en in afstemming met mensen in gemeenten en provincies.

Daar geniet ik van.’

Wat is de overeenkomst tussen Gert­Jan Segers en André Rieu? ‘Muziek brengt je naar je ziel, naar wat jou raakt. Muziek is in staat om onze diepste motieven naar boven te halen.

Dat is voor vertegenwoordigers van de ChristenUnie heel belangrijk. Wat bezielt je? Voor wie doe je dit? Dat helpt je om koers te houden en om je te verantwoorden. Dat moeten we altijd blijven doen. Wij moeten geen kille bestuurders, geen beroepsbestuurders worden. Wij moeten mensen met een warm kloppend hart zijn, die aan politiek doen in navolging van Jezus en met het oog op de naaste.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

23

ADVERTENTIES

S C H I P P E R & O O S T E RW I J K partners in communicatie

Meer vertrouwen, minder weerstand In een publieke functie is de manier waarop je communiceert bepalend voor het vertrouwen dat mensen in je stellen. Om resultaat te boeken moet je vertrouwen winnen en weerstanden wegnemen. Verbinden.

Hoe doe je dat? Schipper & Oosterwijk coacht en traint colleges en fracties, raadsleden en wethouders in authentiek en effectief communiceren. Dat helpt om zonder trucjes en op een geloofwaardige manier je doelen te bereiken.

Kijk wat schipperenoosterwijk.nl voor jouw persoonlijke groei kan betekenen

ADVERTENTIES

Als problemen zich opstapelen... kun jij van betekenis zijn

Achter elke voordeur gaat weleens iets mis. Maar achter sommige stapelen de problemen zich wel heel hoog op. Jouw helpende handen kunnen daar het begin van de verandering zijn. Als jij je een dag vrijwillig wilt inzetten voor een ander samen met je vriendengroep, collega’s of gezin. Present weet waar je het hardst nodig bent. En zorgt voor alle voorbereiding en nazorg.

Het wordt een dag anders dan alle andere. Dus wat houdt je tegen?

Wil je weten wat jij kunt doen?

Kijk op www.stichtingpresent.nl GEZOCHT: • Eenmalige vrijwilligers • Vrijwillige groepenbegeleiders • Trainees Maatschappelijke diensttijd (15-30 jaar)

stichting

Nederlandse wijn?

Verrassend goed!

26

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

De Apostelhoeve

Het begon allemaal op de Apostelhoeve, een van de grootste wijndomeinen in Nederland. In 1970 keerden de wijnranken na eeuwen weer terug op de hellingen van de Louwberg in de buurt van Maastricht. Er worden inmiddels prachtige witte wijnen van klassieke druivenrassen gemaakt. Maar daar is het niet bij gebleven.

K FOTO: MAAIKE PETRI

an er wijn gemaakt worden in ons koude kikkerland? Het is amper te geloven, maar toch is het waar.

Steeds meer mensen kiezen bewust voor voedsel uit de buurt. Groente en fruit uit eigen tuin en eieren en kaas van de boer om de hoek. Waarom zou je dan ook geen wijn uit je eigen provincie drinken?

Het kan bijna overal in Nederland.

Dat heeft niets te maken met de warme zomer van 2018. De Neder­ landse wijnboeren timmeren al jarenlang aan de weg, maar door de

lange en droge zomer is er wel meer aandacht voor wijn van eigen bodem gekomen. De wijnproductie zal pakweg 20% groter zijn dan in eerdere jaren.

Dat is goed nieuws voor iedereen die nu ook wel eens wil proeven hoe ‘onze’ wijn smaakt.

Limburg is koploper Koen van der Plas is sommelier. Dat betekent dat hij de wijnen uitzoekt bij de gerechten die ‘zijn’ restaurant serveert. Koen werkt in toprestaurant Inter Scaldes in het Zeeuwse Krui­ ningen. Hij doorkruiste alle provincies in zijn speurtocht naar goede wijnen.

‘Als je ziet waar we nu staan, dan telt

een aantal wijnen al internationaal mee. Ik denk dat Nederland over een jaar of tien een serieuze speler is op het gebied van kwaliteitswijnen.’ Dat heeft hem verrast.

‘Er zijn dertig wijnen die ik zonder gêne kan schenken.’ Limburg is de koploper, maar ook in andere provin­ cies ontdekte hij bijzondere wijnen. ‘Ik wist dat we wijnen gingen vinden die we niet zouden verwachten, maar dat in de blindproeverij de Brûswyn van De Frysling in Twijzel als beste uit de bus kwam, is een groot compliment.

Het laat de potentie van Nederlandse wijn zien.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

27

Op de toekomst Op de glooiende hellingen buiten het Gelderse wijndorp Groesbeek ligt de grootste biologische wijngaard van Nederland: Wijnhoeve De Colonjes. Het werk op de wijngaard wordt voor een deel gedaan door stichting ‘Op de toekomst’. Dirk Vreugdenhil helpt hier mensen die psychische problemen hebben gehad bij hun terugkeer op de arbeidsmarkt.

FOTO: PETRA POSTEMA.

28

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Koninklijke wijn Koen is gecharmeerd van wijn van klassieke druivenrassen, zoals char­ donnay en pinot gris. Die wordt vooral in het zuiden van Nederland gemaakt.

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan in ons kille klimaat. De druiven zijn amper rijp als het nat en koud wordt.

Dan kan de schimmel zomaar roet in het eten gooien. Toch wagen ze het erop. ‘Het lijkt hier heel erg op de Bour­ gogne,’ stelt Jules Nijst van Domein De Wijngaardsberg in Ulestraten.

Hij was de eerste die char­ donnay produceerde. ‘Ik wist dat het moeilijk zou worden, maar ik wilde die stokken hier hebben staan.’

nne

Chateau Neerca

Van de klassieke druivenrassen gedijen de witte druiven het best in Nederland. Dat is ook het Konink­ lijk Huis opgevallen. ‘Mijn riesling is geschonken tijdens het huwelijk van koning Willem­Alexander en koningin Máxima,’ vertelt Math Bollen van Hoeve Nekum in Maastricht trots. ‘Dat konden we toen niet aan de grote klok hangen, maar volgens de cateraar was de riesling goed bevallen.’

Blind proeven De klassieke rode wijn die in Neder­ land gemaakt wordt is de pinot noir.

Harry Vorselen van Wijngoed Thorn maakt ook vooral witte wijnen, maar toch is de pinot noir zijn parade­

Le Coq Frisé ‘Ik denk dat Nederland over een jaar of tien een serieuze speler is op het gebied van kwaliteitswijnen’

Wijnboeken Drie boeken die nog veel meer vertellen over wijn van eigen bodem: Wijn en spijs uit Nederland Koen van der Plas, Etienne Verhoeff en Maaike Petri Sommelier Koen van der Plas vroeg zich af of Nederlandse wijn inmiddels volwassen genoeg is om gastronomisch in te zetten.

Wijn van eigen bodem Mariëlla Beukers en Irene de Vette Alles wat je altijd al wilde weten over Nederlandse wijn. Wat kun je ervan verwachten en waar kun je het kopen?

Wijn van Nederlandse bodem Stan Beurskens, Denise Maljers en Geert-Jan Vis Hoe goed gaat het met onze wijn?

Kunnen we de smaak van de bodem, de invloed van terroir in Nederlandse wijn proeven?

paardje. ‘Het is een lastige druif, maar dat is juist de uitdaging.’ De pinot noir vraagt veel aandacht en is schimmel­ gevoelig. Koen van der Plas presen­ teerde zijn collega’s tijdens een blinde proeverij een pinot noir van Wijngoed Thorn. Ze hadden niet in de gaten dat het een Nederlandse wijn was.

de ‘klassieke’ en ‘nieuwe’ rassen. Ik vind dat ik daarvoor op de bres moet springen.’ De dornfelder kwam in 1972 op de markt en wordt tot de klassieke rassen gerekend, terwijl de johanniter uit 1975 dat niet is. Het gaat erom dat je goede wijn maakt, dat is het aller­ belangrijkste.’

De wijnen van klassieke druivenrassen verkopen goed, omdat de namen bekend zijn. Iedereen heeft wel eens een chardonnay gedronken. Maar hoe zit dat met johanniter, monarch of regent? Dat zijn nieuwe rassen die niemand kent. Onbekend maakt onbemind. Stan Beurskens, de Neder­ landse ‘wijnprofessor’ en eigenaar van Wijngaard Sint Martinus vindt dat niet terecht. ‘Er is geen verschil tussen

Er zijn in Nederland ongeveer 150 professionele wijnboeren. Samen produceren ze pakweg 1 miljoen flessen wijn. De KLM trakteert zijn passagiers onder andere op de wijn van De Kleine Schorre in Zeeland. Dat is veelzeggend. Er zijn ook in Neder­ land goede en slechte wijnmakers, maar steeds meer domeinen klimmen naar grote hoogten.

Route des vins Er is een heuse wijnroute langs de wijngaarden in Nederlands en Belgisch Limburg. De meeste wijngaarden zijn te bezoeken. De routekaart vermeldt ook terrassen waar Limburgse wijn geschonken wordt en restaurants waar geslaagde wijn- en spijscombinaties gepresenteerd worden. De Limburgse variant op de bekende Route des vins helpt je om de wereld van de Limburgse wijn te ontdekken. Meer informatie: www.routedesvins.nl.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

29

Carola Schouten ’ l e zi n e t r a h t e m rk

‘Ik doe mijn we

De grote deuren van de artiesteningang gaan omhoog. De auto van de minister rijdt voorzichtig naar binnen. Het is een drukke dag voor Carola Schouten. Ze is amper uitgestapt of wordt al meegenomen naar een donker plekje achter de coulissen. In de zaal wachten 1100 jonge boeren op een speech van hun minister. Ze heeft goed nieuws!

A

grifirm is een coöperatie van meer dan 10.000 Nederlandse veehouders en telers. In theater Orpheus in Apeldoorn belegt de organisatie in de eerste werk­ week van januari de jaarlijkse jongerendag. ‘We zijn blij dat de minister er is, want haar voorgangers lieten het nogal eens afweten vanwege het kerstreces.’

Carola Schouten moet nog even wachten. Dat is ook voor een minister spannend. ‘Podiumvrees is een groot woord, maar ik moet me altijd wel even focussen. Ik probeer meestal even om een hoekje te kijken. Hoe ziet de zaal eruit? Meestal krijg ik een speech mee, maar deze keer wil ik het uit m’n hoofd doen. Ik wil de jonge boeren in de ogen kijken.’

30

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

FOTO’S: MARNIX KLOOSTER

‘In mijn rol moet ik ook beslissingen nemen die boeren niet begrijpen.

Dat hoort bij mijn ambt’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

31

Carola vindt het maar niks om op een afstandje te staan: ‘Ik kom tussen jullie in staan.’

Levenswerk Dan kondigt dagvoorzitter Angelique Krüger de minister aan. Carola komt uit het duister van de coulissen tevoorschijn. De boeren verwelkomen haar met een warm applaus. De minister knippert even met haar ogen. Dan vertelt ze dat het kabinet 75 miljoen euro beschikbaar stelt voor een garantie­ fonds voor bedrijfsovernames door jonge boeren. ‘Met die regeling moet het voor financiers aantrekkelijker worden om leningen te verstrekken aan jonge boeren die het bedrijf van hun ouders overnemen.’

Dat besluit komt niet uit de lucht vallen. ‘Ik heb veel gesprekken gevoerd met jonge boeren die overwegen het bedrijf van hun ouders over te nemen. Dat was voor mij een eyeopener. Het heeft veel impact als je zegt dat je het anders gaat doen. ‘Hebben wij het dan niet goed gedaan?’ Het bedrijf van je ouders is hun levenswerk en het zit soms al generaties lang in de familie. Dat gaat veel verder dan zomaar een bedrijfs­ overname. Het raakt ook de relatie met je ouders. Er komen allerlei sociaal­emotionele zaken om de hoek

32

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

kijken.’ Daarom trekt de minister ook geld uit voor coaches om de jonge boeren te begeleiden.

Hart en ziel Na haar speech gaat de minister op het podium met jonge boeren in gesprek over hun toekomst. Ze vindt het maar niks om op een afstandje te staan. ‘Ik kom tussen jullie in staan.’ Het is typerend voor haar.

Carola Schouten staat bekend als een betrokken minister en ze geniet veel vertrouwen. ‘Ik kan mijn werk niet anders doen dan met hart en ziel. Het is geen kunstje. Dat zou ik niet volhouden. Binnen de ChristenUnie halen wij niet allerlei capriolen uit om niet onder te sneeuwen, maar wij proberen elkaar wel scherp te houden. Doen we nog de goede dingen voor de mensen?’

Soms praat ze in de wij­vorm over de uitdagingen waar jonge boeren voor staan. ‘Dat doe ik niet bewust.

Ik ben weliswaar een boerendochter, maar gebruik dat zelf niet. In mijn rol moet ik ook beslissingen nemen die boeren niet begrijpen. Dat hoort bij mijn ambt. Ik

Spannend Carola Schouten kijkt met spanning uit naar de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. ‘Ik werk intensief samen met de provincies, bijvoorbeeld bij het behalen van natuurdoelen en de sanering van de varkenshouderij. Met wie mag ik na de verkiezingen samenwerken?

Dat vind ik best een spannende vraag.’

‘Buitenlandse delegaties willen graag met ons over landbouw praten’ van medewerkers naar een klein podium en spreekt hen toe. Het doet de mensen zichtbaar goed dat de minister hen een hart onder de riem steekt. Ze maakt een praatje met medewerkers en luistert mee met een paar telefoongesprekken met boeren. ‘Dit is belangrijk voor mij. Ik wil horen wat hun ervaringen zijn. Beleid maak je niet vanuit een kamer in Den Haag. Daar moet je ervaringen vanuit de praktijk bij betrekken. Hoe pakt het uit? Dat moet je meenemen bij de nieuwe plannen die je ontwikkelt.’

Handelsgeest

ga dat niet uit de weg, maar moeilijke keuzes blijven moeilijke keuzes. Ik ben niet van steen. Het komt erop aan dat je duidelijk motiveert waarom je dingen doet.

Draai er niet omheen.’

Persoonlijke overtuiging Na pakweg een uur stapt de minister weer in de auto. De volgende bestemming is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in Assen. ‘De melk­ productie moet naar beneden. Daarom hebben we fosfaatrechten uitgegeven. Er zijn boeren die meer produceren dan op grond van de hun toegekende fosfaatrechten is toegestaan. Soms komen ze hierdoor in grote problemen. De mensen bij de RVO spreken hen. Dat zijn vaak heel emotionele gesprekken. Zij moeten daar elke dag mee dealen. Daar wil ik ze voor bedanken. Hoe anderen dat doen weet ik niet, maar dat is mijn persoonlijke overtuiging.’

De medewerkers van de RVO hebben pas een paar uur voor haar komst gehoord dat de minister komt.

Het maakt nogal wat los. Carola loopt door een haag

Pakweg drie uur later stapt de minister in Rotterdam aan boord van een schip voor een ontmoeting met premier Shinzo Abe van Japan. ‘Landbouw is een heel internationale portefeuille,’ legt Carola uit. ‘Nederland is goed in landbouw. Een klein land, dat veel produ­ ceert. Andere landen willen weten hoe wij dat doen.’

Bij de ontmoeting in de Rotterdamse haven zijn ook minister­president Mark Rutte en minister Hugo de Jonge aanwezig. ‘Het is een plenair gesprek, waarin verschillende onderwerpen aan de orde komen. Het gaat over klimaat en volksgezondheid, over digitali­ sering en landbouw. Ik zit in de buurt van de Japanse minister van landbouw.’

‘Buitenlandse delegaties willen graag met ons over landbouw praten. Onlangs sprak ik de koning van Jordanië. Het lukt daar niet om voldoende voedsel te produceren voor de vluchtelingen die er zijn. Dat heeft alles te maken met het klimaat. Onze kennis van kassenbouw kan hen helpen. Het is voor ons heel vanzelfsprekend dat er voldoende voedsel is, maar in veel andere landen is dat beslist niet zo. Mooi dat wij daar met onze kennis en kunde en handelsgeest iets in kunnen betekenen.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

33

ADVERTENTIES

(arr. M. Mans)

5. Ik wil zingen van mijn Heiland

‘Het is Pasen, omdat het Kerst was.

Het is Pasen, omdat het Passie was.

Het is Pasen! En daarom wil ik zingen en spelen van mijn Heiland!’

(arr. J.M. Mans) The Martin Mans Formation & Band CD Liefdeslied ER122416

bestel jouw

4. To my Father's house (arr. J.M. Mans) Vocalgroup VOICE o.l.v. Martin Mans, Strijkersensemble Piano: Mark Brandwijk CD Fly with me WPR140524

gratis paas-cd Martin Mans en anderen

3. He never said a mumbeling word (J.S. Bach)

2. O Haupt voll Blut und Wunden (T. Fettke)

1. Calvary's Love

Het paasverhaal verteld vanuit de Psalmen Deze cd brengt het Martin Mans en anderen

bijzondere verhaal van Pasen dichtbij, met eeuwenoude woorden en bekende melodieën in een eigentijdse uitvoering. Om

bestel

GRATIS

(T.W.V. € 9,95)

zelf van te genieten of om weg te geven.

bestel je cd op www.daarompasen.nl

Lees Petrus gratis!

Het kwartaalmagazine Petrus vertelt hoe mensen in de kerk geloof, hoop en liefde vinden. In Petrus staan kleine en grote verhalen over mensen en lokale protestantse kerken in heel Nederland.

GELOOF, HOOP EN LIEFDE IN DE PROTESTANTSE

KERK

HENK DE VELDE

Er ís geen weg, zegt de onverschrokken zeezeiler tegen de dominees Visser&Visser

DE KERK, WAT HÉB JE ERAAN?

Wietske ging weer in zichzelf geloven

GEEN GELD, TOCH BOODSCHAPPE N

In Almere kan het in de sociale supermarkt

№ 1 | JANUARI 2018

Voor een gratis abonnement: ga naar www.petrusmagazine.nl

ADVERTENTIES

www.maf.nl

Doneer €20,- brandstof EN RED VANDAAG EEN LEVEN

C O M PA S S C R E AT I V E S T U D I O I N C 201-3228 s outh s ervice r d

title: client:

burling ton, on L7N 3H 8

date:

www.compas s creati ve .ca

d e s i g n e r (s):

MAF LO GO 2012 - CMYK Mission Aviat ion Fe llowship June 2012 Jason Bouwm an

Het ene moment is het MAF-vliegtuig een ambulance. Het volgende moment vol geladen met hulpmiddelen of Bijbels. Met uw donatie hebben we brandstof om mensen in afgelegen gebieden te bereiken.

IBAN: NL40 ABNA 0558 3458 08 Postbus 7 | 7390 AA Twello | info@maf.nl

‘PLEEGZORG HEEFT ONS STERKER GEMAAKT’

‘Zingeving in de behandeling vergroot het behandelsucces.

Je sluit aan bij ieders behoefte.

Ik ervaar dat als heel prettig.’

Sjacco van Iwaarden, verslavingsarts

Lees mijn verhaal op www.dehoop.org/werkenbijdehoop

Ontdek verhalen van pleegouders op deeljethuis.nl!

Wil jij plek maken in je gezin en zo je thuis delen met kinderen die voor korte of langere tijd niet bij hun ouders kunnen wonen? Bezoek dan een pleegzorg informatieavond bij jou in de buurt! Ontmoet ervaren pleegouders.

6 maart

|

RIDDERKERK

10 april

|

SPIJKENISSE

15 april

|

DORDRECHT

De Hoop zoekt christen-professionals Psychiaters, klinisch psychologen, psychotherapeuten, GZ-psychologen, verslavingsartsen, verpleegkundig specialisten, arts-assistenten, woonbegeleiders en andere professionals voor onze kinder- en jeugdpsychiatrie en volwassenenzorg.

Interesse? Bel 078 - 6111444 of mail naar hr@dehoop.org

Meer info en aanmelden:

deeljethuis.nl

Koen van der Plas daagde chef Sidney Schutte van Librije’s Zusje in Amsterdam uit om een topgerecht te maken bij de Linge Rood van het Betuws Wijndomein.

Hier is het recept.

Nederlandser kan het niet. Producten uit de provincie.

Durf je het aan om de uitdaging op te pakken?

Recept Wijn en spijs

Voor 4 personen

Bereidingswijze

Melkkoe

Merg | Spoel de merg goed schoon met koud water of tot ie blank wegtrekt. Zout het licht en zet het een avondje weg. Vervolgens de merg zacht opwarmen en in plakken van 4 mm snijden met de mandoline. Lauwwarm serveren.

800 gr ribstuk melkkoe, goed met vet gemarmerd zoutvlokken

Kruidenzwam | Snijd de kruidenzwam met een mandoline in dunne plakjes van 2 mm. Leg ze in olie van de ansjovis.

Merg 100 gr rundermerg zout

Knolselderij | Rooster de knolselderij op de Green Egg tot deze helemaal gaar is.

Pel de knolselderij en snijd in stukken van 3 x 5 cm.

Knolselderij

Ansjoviscrème | Voeg de mayonaise, yoghurt en ansjovis samen in een kom. Draai er crème van met een mixer. Wrijf de crème door een fijne zeef en maak af met zwarte peper. Vul de cocktailuitjes met de ansjoviscrème.

1 knolselderij

Kruidenzwam 100 gr minikruidenzwam ansjovisolie

Melkkoe | Bak het ribstuk medium rare en laat het vlees rusten. Trancheer het vlees en bestrooi met zoutvlokken. Serveer een beetje rundvleesjus bij het gerecht.

Uitjes met ansjoviscrème

Tips

150 gr mayonaise 25 gr gezouten ansjovis 25 gr yoghurt zwarte peper, gemalen 50 gr cocktailuitjes (in zuur)

De rode cuvée van het Betuws Wijndomein geeft Sidney Schutte als suggestie bij dit ribstuk van de melkkoe.

Steek het merg uit met een steker, zodat alle plakjes dezelfde vorm hebben.

Maak net als op de foto een mooie compositie van de garnituren, merg, knol­ selderij, cocktailuitjes en kruidenzwam.

Garnering 200 ml runderjus (sterk)

Met dank aan: Wijn & Spijs uit Nederland, Koen van der Plas

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

37

Arjan Witte n i p o k je m o jd ti n e e g s ‘Er i het zand te steken’

38

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Als we dingen voor twee tientjes uit China kunnen laten komen, laten we het niet voor vijf tientjes repareren.’

Arjan Witte weet wat er misgaat. ‘Er wordt veel geroepen over het klimaat, maar laten we het ook eens hebben over het tekort aan grondstoffen.’

‘V

oordat je iets maakt, moet je ervoor zorgen dat het een waardevol tweede leven krijgt.’ Waarom.

Honderd jaar geleden woonden we met 1,5 miljard mensen op de wereld en nu met 7 miljard. In 2050 zijn we waarschijnlijk met 10 miljard mensen.

‘Die willen allemaal eten en drinken, wonen en werken. Daarvoor gaan we grondstoffen tekortkomen!’

Circulaire economie?

Arjan staat opgewekt in het leven. Hij is beslist geen zwartkijker. ‘Maar we moeten de komende jaren wel belang­ rijke stappen zetten op het gebied van circulaire economie.’ Dat is een moeilijk woord. Wat is houdt dat in?

‘Het betekent dat oude producten hun economische waarde behouden en in

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

39

Molen­viergang De Molenviergang is een serie van vier windmolens, ten noorden van Zevenhuizen aan de Rotte.

De molens zijn gebouwd rond 1722. In 2008 stelde de Nederlandse overheid ongeveer € 472.000 beschikbaar voor het uitvoeren van achterstallig onderhoud aan de molens. De provincie Zuid-Holland en particuliere donateurs vulden dit bedrag aan. De werkzaamheden werden in 2011 afgerond.

40

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

andere vorm weer een nieuw leven krijgen. Stel voor dat je w ­ as­machine kapot is en alleen met een dure repa­ ratie hersteld kan worden. Dan gooi je hem weg. Wat een verspilling! Waarom zouden we geen was-uren in kunnen kopen bij de fabriek? Die zet een wasmachine bij ons neer en repareert die als hij kapot is. Bezit gaat plaats­ maken voor gebruik.’

De circulaire economie raakt onze manier van leven. ‘In het kader van duurzaamheid zitten we middenin een energietransitie, maar dit is breder.

Het kan ook betekenen dat je dage­ lijks voedsel bij de boer om de hoek vandaan komt.’ Arjan is geen dromer

en ook geen drammer. ‘Dit is een zaak van lange adem. Er moet een knop omgaan. Daar moeten we nog hard aan werken. Op dit moment hebben we al 1,7 aarde nodig om in onze behoeften te voorzien. We putten de aarde uit.’

Geloof De koffie wordt koud, want Arjan zit op zijn praatstoel. Hij heeft het kopje in zijn hand, maar komt er niet aan toe een slok te nemen. ‘De welvaart in landen als China en India gaat naar hetzelfde niveau als dat van ons en dat genereert nog meer vraag. Dan hebben we wel 3 tot 4 aardbollen nodig.’ De betrokkenheid bij dit onderwerp heeft voor Arjan alles met zijn geloof te

maken. ‘We hebben maar één aarde en het is onze opdracht om daar goed voor te zorgen, totdat Jezus terugkomt.’

Hij stelt nuchter vast dat de zorg voor de schepping op dit moment onvol­ doende is.

Arjan kijkt naar de koffie. Het is alsof hij zich afvraagt of het al koud is geworden. Toch praat hij verder. ‘Daar ga ik me in de Provinciale Staten op focussen.’ Hij maakt er geen geheim van waar hij staat. ‘Er ontstaan klimaatveranderingen. Daar twijfel ik niet aan. Ik wil eraan doen wat ik kan.

De provincie heeft daarin ook een rol, net als andere overheden. Er ligt een gezamenlijke opgave.’

‘Ik ben verknocht aan dit gebied.

Ik houd ook wel van de stad, maar met kinderen is het hier goed wonen’

‘We hebben maar één aarde en het is onze opdracht om daar goed voor te zorgen, totdat Jezus terugkomt’ Elsevier Er zijn partijen die doen alsof er weinig aan de hand is. Arjan snapt dat niet. ‘Er is geen tijd om niks te doen en je kop in het zand te steken.’ Hij schuift zijn stoel een stukje achteruit. ‘Er is te veel uitstoot. Ga ermee aan de slag.’ Hoe kijkt hij aan tegen klimaatsceptici?

‘Dan kun je nog steeds bewust leven en energie besparen. Doe het voor je eigen portemonnee. Dan kun je ook bijdragen aan minder luchtvervuiling.

Doe het voor je gezondheid.’

Als tiener nam Arjan een abonne­ ment op weekblad Elsevier. ‘Dat was zo rechts dat mijn nekharen er recht van overeind gingen staan.’ Elsevier daagde hem uit om positie te kiezen.

‘Ik vroeg me af: ‘Waar sta ik?’ Toen kwam ik bij de evenwichtige visie van de C ­ hristenUnie uit. Daar voel ik me bij thuis. Nu mag ik mensen uit de provincie vertegenwoordigen om onze leefomgeving een klein stukje beter te maken. Dat vind ik mooi. Het is heel waardevol werk. Ik vind het belangrijk dat iedereen z’n steentje bij kan dragen. Ook aan de zorg voor de schepping. Het moet betaalbaar zijn en de kosten mogen niet worden afge­ wenteld op de inwoners.’

Dorps Buiten begint het hard te regenen. Er moeten nog foto’s gemaakt worden.

Arjan kijkt uit het raam. ‘Hoe gaan we dat doen?’ Hij wacht het antwoord niet af. De fotolocatie is dichtbij.

‘Hierachter ben je zo bij de Rotte en de Molenviergang.’ Arjan woont met

veel plezier in Zevenhuizen. Hij woont er vanaf z’n vierde levensjaar. ‘Ik ben verknocht aan dit gebied. Het dorpse karakter vind ik mooi. Ik houd ook wel van de stad, maar met kinderen is het hier goed wonen. In een kwartiertje ben ik op de fiets bij de metro van Rotterdam. Gouda en Zoetermeer zijn dicht in de buurt.’

Pakweg 8 jaar is hij weggeweest uit Zevenhuizen. ‘Tijdens mijn studie en m’n eerste baan, maar ik bleef wel kerkelijk actief. Mensen hadden het niet eens in de gaten dat ik weg was.

‘Ik breng het wel even langs,’ zeiden ze dan als er iets bij me bezorgd moest worden. Ze wisten niet dat ik toen in Leiden woonde.’ Na zijn huwelijk vestigde hij zich weer in het dorp. ‘Dit is ook Zuid-Holland,’ benadrukt Arjan.

‘Er zijn meer van dit soort landelijke gebieden, zoals de Alblasserwaard, Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard. De ruimte voor natuur en land­ schap moeten we koesteren.’

Constructief Het is alweer droog geworden. Arjan trekt z’n jas aan. Hij is klaar voor de verkiezingscampagne. ‘Het zal niet meevallen om alle kiezers te bereiken.

Als je in Zevenhuizen door de vier kernen bent gefietst, heb je alle kiezers bereikt. Dat is in de provincie wel anders.’ Wat mist de provincie als de ChristenUnie er niet zou zijn?

‘Betrokken volksvertegenwoordigers die positief kijken naar duurzaam­ heid en altijd constructief meedenken over oplossingen.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

41

ADVERTENTIES

onvergetelijke

werkvakantie het hele jaar door DIACONALE WERKVAKANTIES

DIACONALE STEUN

STICHTING HET PASSION

een midweek de handen uit de mouwen voor dak- en thuisloze medemensen die even op adem komen in de Achterhoek.

Gegarandeerd onvergetelijk, waardevol, verrijkend en verrassend…..

voor dit unieke project is van harte welkom. We zijn voor een groot gedeelte afhankelijk van giften en collectes.

Gegarandeerd zinvol besteed aan onze diaconale doelstelling…..

Tel. 0314 382 462 6999 DD Hummelo info@hetpassion.nl www.hetpassion.nl

…. boek nu via de site of bel

…. word nu donateur

Een goed begin van elke werkdag

De dagelijkse Bijbelpodcast, gratis in je Whatsapp.

Een gezamenlijk initiatief van de EO en de IZB. www.eerstdit.nl

Bank NL11 TRIO 078.13.22.618

ADVERTENTIES

Djoeki van Woerden

44

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

‘Het is gek dat we hier willen wonen’ Djoeki van Woerden over bodemdaling in Nederland

Het water is je vriend en je vijand. In Haastrecht weten ze daar alles van.

Hein Vergeer leerde schaatsen op de sloten in de polder en heel de regio beleefde er plezier aan. Maar als de koeien op klompen moeten gaan lopen, is het water je vijand.

E

r komt een eenzame fietser aan. Het lijkt erop dat de winterkou haar niet deert. Bij een paal midden in de polder stopt ze. ‘Hier kun je zien hoever de bodem sinds de 11e eeuw is gezakt.’

Ze wijst omhoog naar de top van de paal. ‘Meer dan twee meter.’

Molens De vrouw met de fiets is Djoeki van Woerden. ‘Het is begonnen toen wij het veen gingen ontwateren om er te wonen en te boeren. Er kwam lucht bij de veenbodem, waardoor het veen uitdroogde en de bodem zakte.’ De molen op de achtergrond is het plaatje bij het verhaal. ‘In de 15e eeuw kwamen

de molens.’ De polders werden leeggepompt voor de hennepteelt voor de zeilmakerijen. ‘En hennep heeft veel mest nodig, dus de boeren moesten koeien houden.’

Na de hennep gingen de boeren in de kaas. Dat verkocht beter. ‘Het waterpeil moest steeds verder naar beneden, maar dat werd gaandeweg moeilijker. Toen kwamen de stoommachines.

De bodem ging nog harder dalen.’ Het effect van de voortdurende bodemdaling is dat wegen verzakken, rioleringen beschadigen en de funde­ ring van woningen wordt aangetast. ‘Om de drie jaar moeten we onze tuin ophogen,’ zegt Djoeki.

‘Zo hard gaat het.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

45

Tegenstrijdige belangen In hotel ‘Over de brug’ vervolgt Djoeki het verhaal over de bodemdaling.

Binnen is het lekker warm. ‘Alstu­ blieft.’ Een vriendelijke mevrouw zet een geurende kop koffie op tafel. ‘De bodemdaling gaat de samenleving de komende decennia miljarden euro’s kosten. Dat heeft het Planbureau voor de Leefomgeving berekend.’ Het zijn Groningse toestanden. ‘Er zitten scheuren in de muren. Mensen moeten de fundering in de gaten houden. Er zijn tegenstrijdige belangen. De boeren willen een lagere waterstand voor het vee en de machines, maar voor de steden is dat ongunstig.’

Wat moet er nu gebeuren? ‘Dat is de vraag.’ Djoeki nipt aan de koffie. ‘De waterschappen en de gemeente Gouda zijn er druk mee bezig. Eén van de oplossingen is onderwaterdrainage.

Dan maken ze biologisch afbreekbare pijpleidingen van aardappelzetmeel.

De sloot en het land worden aan elkaar verbonden, dus in tijden van droogte komt het water vanuit de sloot in het land. Dan oxideert het veen niet.

En omgekeerd, als het nat is, wordt het water afgevoerd naar de sloot.

Dat gaat wel iets doen, maar het is erg ­kostbaar.’

Urgentie Heel Holland zakt. En dat is geen nieuws. Het is al heel lang bekend.

‘Eigenlijk is het heel gek dat we op zo’n slappe bodem willen wonen,’ conclu­

46

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Hein Vergeer Hij werd in 1961 geboren in Haastrecht: Hein Vergeer. Hij was een bekende schaatser. Twee keer werd hij wereldkampioen.

De eerste keer in Hamar (1985) en de tweede keer in Inzell (1986).

Op een buitenbaan! Hein Vergeer trainde net als die andere wereldkampioen, Leo Visser, bij de schaatsclub STV Lekstreek.

deert Djoeki. ‘Het is een probleem dat al heel lang speelt. De politiek had er tot nu toe weinig aandacht voor. Het gaat vaak om de korte termijn, maar dit is een probleem van lange termijn.

Er zijn voor politici altijd andere zorgen. De urgentie begint nu pas door te dringen. Het Rijk pompt 10 miljoen euro in de zoektocht naar oplossingen.’

De provincie speelt een belang­ rijke rol bij de bodemdaling. ‘Een gemeente kan dit niet oplossen.

Het probleem stoort zich niet aan gemeentegrenzen. Dus komt de

‘ Heel Holland zakt. En dat is geen nieuws.

Eigenlijk is het heel gek dat we op zo’n slappe bodem willen wonen’

Plinius De Romein Plinius verbaasde zich over de terp­ bewoners die in de eerste eeuw na Christus onze natte streken bewoonden: ‘Bij vloed zijn het net schepelingen, bij eb eerder schipbreukelingen. En wanneer zij door het Romeinse volk zijn overwonnen, noemen zij dat nog slavernij!’

provincie in beeld. Die kan partijen bij elkaar brengen. Boeren en burgers, ondernemers en water­schappers. De provincie is in dit verband een heel ­interessante bestuurslaag.’

Droge zomer

natuur en water, terwijl andere partijen de economische belangen zwaarder laten wegen.’ Djoeki gelooft niet in de tegenstelling die geschapen wordt. ‘Het is ook een economisch belang dat de bodem stabiel blijft en dat boeren kunnen overleven.’

Hoe staan de politieke partijen tegenover de aanpak van de bodem­ daling? ‘Het is een zoektocht,’ erkent Djoeki. ‘Wat is wijs en wat is betaal­ baar?’ Er is wel iets te kiezen. ‘De ChristenUnie houdt de vinger aan de pols en biedt als er keuzes gemaakt moeten worden graag ruimte aan

De provincie kan niet met de armen over elkaar gaan zitten, vindt Djoeki.

‘Het probleem is niet heel erg zicht­ baar, maar we weten allemaal dat we zakken. Er moet wel actie ondernomen worden. Het is eigenlijk heel gek om hier te willen wonen en werken. Het

is niet zo vanzelfsprekend dat we dat altijd maar volhouden. De droge zomer was funest voor het veen. Toen is het heel hard gegaan. Het is belangrijk dat we dingen klimaatbestendig maken.’

Gek Djoeki is literatuurwetenschapper.

Waar komt haar belangstelling voor de bodemdaling in het Groene Hart vandaan? ‘Ik kwam een tekst tegen van de romein Plinius, die door onze streken voer. Hij zag hoe de mensen zich terugtrokken op terpen als het vloed werd en er weer af kwamen om vissen bij elkaar te zoeken als het eb werd. Dat vond hij maar zielig.

Hij vroeg zich af of de plek waar de mensen woonden nu bij het land of bij de zee hoorde. Ik vind het heel fasci­ nerend dat wij onder zeeniveau leven.

Toen ik in Singapore woonde, zeiden mijn collega’s: ‘Jullie zijn gek.’ Het is een heel ­interessant thema.’

Ze heeft een brede interesse en doet van alles. ‘Ik geloof dat we op de wereld zijn om God en onze naaste te dienen. Het past bij mij om dat in de politiek te doen. Ik vind de provincie een interessante bestuurslaag. Er komt een scala aan onderwerpen voorbij. Ik kan m’n netwerken aanspreken. Dat vind ik leuk. Het gaat erom dat we koesteren wat goed is en beter maken wat anders kan. De C ­ hristenUnie is integer en open. Dat bevalt mij.

Geen politieke spelletjes. Ik heb mijn plekje gevonden.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

47

ADVERTENTIES

0182 235 035 Renovatieplannen?

Laat het ons weten!

info@renomeer.nl www.renomeer.nl

BANDEKO AUTOBANDEN - AUTOSERVICE - AUTOSCHADE

APK Reparatie Airco Autoschade Kentekenloket

Bezoek onze webshop

WWW.BANDEKO.NL Vennestraat 33 2161LE LISSE 0252-419301 lisse@bandeko.nl Maandag - Vrijdag 08:30-17:30 Zaterdag 09:00-12:00

Werken bij Renomeer?

Stuur ons je CV!

ADVERTENTIES

Bekijk het eens van de andere krant.

Ontdek het verschil in het vernieuwde RD

Nu twee weken gratis Ga naar rd.nl/cu

d’

bouw e g l o v s i d ta s d n a ‘De R

‘Groene longen zijn nodig voor de leefbaarheid’

50

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Ruud van Harten is een stadsmens, maar kan niet zonder de groene omgeving rond de stad. ‘Er zijn overal projectontwikkelaars die dromen van steeds meer woningen, maar er zijn grenzen. Blijf met je handen van onze groene longen af.’

H

ij is geboren in Rotterdam en verhuisde als ventje van 3 naar Vlaar­ dingen. ‘Hier opende mijn vader een schoenenwinkel. Ik ben nooit meer weggegaan. De Rotterdamse identiteit is een belangrijk stukje van wie ik ben en dat geldt voor een heleboel mensen die hier wonen.’

Rotterdammer Terwijl hij even buiten de bebouwde kom van Vlaardingen tussen de schapen loopt, vertelt Ruud waar hij zich thuis voelt. ‘Ik ben echt iemand van de Randstad.’ Dat merk je in een gesprek met de voormalige wethouder meteen. Hij is direct en hij klinkt als een echte Rotterdammer. ‘Er is mij weleens gevraagd of ik wethouder in Drenthe zou kunnen worden. Dan zit ik de hele dag over hunebedden te praten. Nee, dat is niks voor mij. Dit is mijn regio. Het bruisende leven in deze omgeving past bij mij.’

Vlaardingen is een stad met pakweg 70.000 inwoners. ‘Het was de bedoeling dat de stad groter zou worden, maar de uitbreidingslocaties werden steeds meer ervaren als de groene longen van Vlaardingen.’ Het kwam er niet meer van. ‘Mensen die in een verstedelijkt

moeid.’ Het Rijk heeft 3 jaar geleden de mogelijkheid gegeven om gebieden aan te wijzen als bijzonder provin­ ciaal landschap. ‘Het eerste bijzonder provinciaal landschap ligt hier om de hoek, het Midden-Delfland. Daar was een enorme lobby voor nodig, maar de provincie zal zich nu wel bedenken om daar een paar hectare aan te wijzen voor woningbouw.’ gebied wonen, hebben behoefte aan een groene omgeving om te recreëren.’

Dicht bevolkt Dat wat in Vlaardingen speelt, is ook aan de orde op andere plaatsen in de provincie. Ruud leunt met zijn arm op een hek. ‘Daar moet je vanaf blijven. Dat soort gebieden zijn nodig voor de leefbaarheid.’ Hij tuurt in de verte, waar de contouren van de stad zichtbaar zijn. ‘Nederland is een dicht bevolkt land. Tussen de ene stad en de andere zit maar een klein stukje groen.

Voor je het weet zit je weer tussen de huizen. In Frankrijk kun je einde­ loos rondrijden zonder in de stad te belanden. De Randstad is volgebouwd.’

Ruud snapt dat er huizen moeten worden gebouwd. ‘Maar doe dat dan op locaties waar al woningen zijn.

Kies voor inbreiding of voor hoogbouw en laat de groene omgeving onge­

Bijzonder landschap Ruud loopt weer terug naar de stad.

Als het aan hem ligt, worden er meer gebieden in Zuid-Holland aangewezen als bijzonder provinciaal landschap.

‘De gemeente Lansingerland heeft in het verleden veel grond aangekocht voor woningbouw. Er liggen nogal wat hectares klaar voor een forse uitbrei­ ding. Ik denk dat je soms ook afscheid moet durven nemen van locaties die in de boeken staan voor bebouwing.’

Het is de missie waarmee Ruud aan het werk wil in de Provinciale Staten.

‘Politiek zit in mijn genen. Het is mij met de paplepel ingegoten.’ Hij vindt het zelfs leuk. ‘Toen ik wethouder was kon iedereen bij mij binnenlopen. Ik probeer dicht bij de mensen te staan.

Dat betekent niet dat je altijd iets kan doen. ‘Nee’ is ook een antwoord. Maar ik wil vanuit m’n geloof iets betekenen voor anderen. En soms lukt dat.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

51

Mirjam Bikker of Cards?

‘House ’ ! r a a n t e i n k i jk i Nee, daar k

Het is dinsdag 29 januari 2019, een mooie winterdag. Mirjam Bikker loopt over het Plein in Den Haag naar het Binnenhof.

Even verderop worden haar collega’s uit de Tweede Kamer opgewacht door journalisten.

Komt het kabinet vandaag met een oplossing voor de impasse rond het kinderpardon?

Wie is Mirjam Bikker?

Met haar 36 jaar is Mirjam Bikker een van de jongste leden van de Eerste Kamer. Ze studeerde staats- en bestuursrecht in Utrecht en was zeven jaar gemeenteraadslid in de Domstad.

De misstanden in de raamprostitutie werden mede dankzij haar inzet aangepakt. In 2015 werd ze lid van de Eerste Kamer en nu is zij de lijsttrekker van de ChristenUnie. Mirjam is getrouwd en moeder van drie kinderen.

Ze woont in Gouda en is lid van de PKN.

D

e ochtendkranten schrijven in chocoladeletters over een dreigende kabinetscrisis. Het is erop of eronder.

De spanning is voelbaar. Toch kan Mirjam ongestoord naar het gebouw van de Eerste Kamer lopen.

Re�ectie Elke dinsdag gaat Mirjam naar Den Haag. Dat is de vergaderdag van de Eerste Kamer. ‘Dit is een parttime baan. Het mooie is dat je daarom op veel meer plekken komt dan het Binnenhof. Dat helpt je om een frisse blik te houden.’ De taak van de Eerste Kamer is het toetsen van de wetten die in de Tweede Kamer worden gemaakt.

‘Ik heb geleerd dat we ons voortdurend moeten afvragen wat de impact van wetten is op de mensen in het land.

Hoe pakt een besluit in de praktijk uit?

Daarbij let ik vooral op de verliezers. Is dit rechtvaardig, barmhartig?’

Wat missen we als de Eerste Kamer er niet zou zijn? ‘Reflectie en herover­ weging.’ Dat is geen overbodige luxe in de hectiek van Den Haag, vindt Mirjam.

‘De Tweede Kamer weet dat alle wetten ook nog door ons in de Eerste Kamer

Mirjam: ‘We gaan als gentlemen met elkaar om en laten elkaar uitpraten’

moeten worden bekeken. Ons oordeel zorgt soms voor een correctie op de waan van de dag. Twee weten meer dan een. Belangrijke beslissingen in je leven neem je ook niet in je eentje. Dan vraag je een paar mensen om met je mee te denken. Dat zorgt voor een bezonnen besluit. En dat is ook de betekenis van de Eerste Kamer. Heel waardevol.’

Opa’s en oma’s

Wie kiest de Eerste Kamer?

De Tweede Kamer heeft 150 leden en de Eerste Kamer 75. De wetten die de Tweede Kamer maakt, worden getoetst door de Eerste Kamer. Deugt het allemaal wel? De leden van de Eerste

54

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

Kamer worden niet gekozen door de gewone kiezers, maar door de leden van de Provinciale Staten.

Dat noemen we een getrapte verkiezing.

De uitslag van de Provinciale Staten-

verkiezingen bepaalt dus de samenstelling van de Eerste Kamer.

Elke stem telt dubbel.

Het is voor een kabinet belangrijk om ook in de Eerste Kamer een meerderheid te hebben.

Mirjam stapt het gebouw van de Eerste Kamer binnen. Het is alsof ze in een andere wereld belandt. De tijd heeft hier stilgestaan. Ze begroet de collega’s die de presentielijst tekenen. Het valt op dat de meesten een stuk ouder en grijzer zijn. ‘Er zijn nogal wat collega’s die een imposante carrière achter de rug hebben, maar het gaat niet om het aantal kantjes van je cv. Hier gaat het om de inhoud. We gaan hoffelijk met elkaar om en laten elkaar uitpraten.

Nee, ik ben niet te jong. Het zou toch

‘Ons oordeel zorgt soms voor een correctie op de waan van de dag’ worden. Daar blijf ik me ook in de Eerste Kamer voor inzetten. Het komt er op aan dat je doorzettingsvermogen toont, jaar in jaar uit. Op die manier wil ik dienstbaar zijn.’

jammer zijn als alléén de generatie van opa’s en oma’s beslist over de toekomst van Nederland. Ik vind het juist mooi dat we dat samen doen: ouderen en jongeren.’

In de fractiekamer ontmoet Mirjam haar collega’s Roel Kuiper en Peter Ester en fractiemedewerker Pieter Grinwis. De werkdag begint met de fractievergadering. Het kinderpardon komt ook nog even ter sprake, maar er worden niet veel woorden aan vuil gemaakt. ‘Het komt wel goed,’ zegt Roel Kuiper na een telefoontje met Gert­Jan Segers. Het is de relativerende toon die past bij de bezonnenheid van de senatoren. De leden van de Eerste Kamer laten zich niet gek maken en varen hun eigen koers. ‘Er zijn veel series over politiek, zoals House of Cards. Daarin gaat het meer over het spel dan over de idealen. Daar kijk ik niet naar, want daar kun je zomaar

cynisch van worden. Ik heb echt wel door wat er achter de schermen soms gebeurt, maar politiek draait voor mij niet om spelletjes, maar om idealen.

Wij hebben een missie. Wij willen hoop brengen,’ benadrukt Mirjam.

Lange adem Om half twee beginnen de debatten.

Mirjam neemt plaats in de groene bankjes. Ze is hier in haar element.

‘Ik ben jurist en vind het leuk om in wetten te duiken. Ik hou van de Grondwet, van de vrijheden die zo beschermd worden.’ Politiek is een zaak van lange adem. ‘In de gemeen­ teraad van Utrecht heb ik me sterk gemaakt voor de aanpak van mensen­ handel: criminelen aanpakken en mensen bevrijden uit de slavernij van de prostitutie. Daar kan ik hier een vervolg aan geven. De wetgeving rond prostitutie en de bestrijding van mensenhandel moet echt verbeterd

Het is misschien wel een kenmerk van de mensen van de ChristenUnie. ‘Wij zullen het altijd opnemen voor mensen in de knel en wij zullen altijd oog hebben voor de schepping. Het verhaal dat ik hier vertel is niet anders dan het verhaal van mijn collega’s op een hele­ boel andere plekken.’ Dat is goed om te weten voor de buurvrouw van Mirjam.

‘Toen ze hoorde dat ik lijsttrekker werd, reageerde ze heel enthousiast: ‘Wat leuk! Wanneer kan ik op je stemmen?’

Ik moest haar teleurstellen, want de leden van de Eerste Kamer worden niet gekozen door de ‘gewone’ kiezers maar door de leden van de Provinciale Staten.’ De buurvrouw kan met een gerust hart op een collega van Mirjam stemmen.

Geen spelletje Aan het einde van de dag stapt Mirjam weer op de trein naar Gouda. Het is goed gekomen: honderden kinderen mogen na een lange periode van onzekerheid in Nederland blijven. Daar heeft de ChristenUnie zich sterk voor gemaakt. ‘Wij volgen Jezus en het is onze missie om plekken van hoop te bieden,’ zegt Mirjam. Ze heeft er geen moeite mee dat ze haar werk doet in de schaduw van de Tweede Kamer. ‘Ik vind het een voorrecht om op mijn plek dienstbaar te zijn.’

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

55

Heel Zuid-Holland Bakt Nieuwe meesterbakker Anna Yilmaz is de nieuwste opvolger van Annemarie Pronk. In de finale van Heel Holland Bakt versloeg ze haar concurrenten Nicole en Maroeska. Anna is korporaal

56

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

bij de Koninklijke Marine.

Soms is ze maanden van huis. ‘Als ik soms wekenlang alleen maar water zie en dan de zon zie opkomen, ervaar ik God.’

Het viel sommige televisiekijkers op dat Anna tijdens de opnames in de tent zorg en aandacht had voor iedereen. ‘Ze heeft in al haar daden laten zien dat ze een

christen is.’ Het is ook Ria van den Akker uit Roodeschool opgevallen: ‘Ik bid dat er vele Anna’s mogen zijn in deze wereld.’

Bakken met liefde. Dat is de titel van het receptenboek van Annemarie Pronk. In 2016 was ze de winnaar van Heel Holland Bakt. ‘Ik vind het fijn om weg te geven en anderen blij te maken’. Dat verklaart de titel van het boek. ‘Het is een kleine moeite.’ Annemarie reageerde meteen positief toen we haar vroegen om een recept.

‘Ik ben niet heel erg met politiek bezig’, bekent ze. ‘Maar ik stem al jaren op de ChristenUnie.’ De beste bakker van 2016 was in het voorjaar van 2018 zelfs kandidaat-gemeenteraadslid in Den Haag. Ze stond op de 50e plaats van de kandidatenlijst van de ChristenUnie en trok met smakelijke baksels door de stad. ‘Het was mijn voornaamste taak om extra stemmen te werven’, knipoogt ze.

Jan Hagel Jan Hagel is een oudhollands koekje dat op de bakplaat wordt gebakken als een grote koek en bestrooid met greinsuiker en amandelschaafsel.

Na het bakken wordt de koek direct in rechthoekige koekjes gesneden.

Kun je niet aan greinsuiker komen dan kun je eventueel ook gestampte suikerklontjes gebruiken of parelsuiker wat fijner malen.

Voor 25 tot 30 stuks:

Voor het deeg: 250 g bloem 1 tl bakpoeder 130 g witte basterdsuiker 1 tl kaneel ¼ tl zout 180 g roomboter, in blokjes gesneden ½ ei losgeklopt 50 g greinsuiker (of grof gestampte suikerklontjes) 40 g geschaafde amandelen

Recept: Jan Hagel

Werkwijze: Verwarm de oven voor op 180 graden. Doe bloem, bakpoeder, suiker, kaneel en zout in een grote kom en roer het even goed door elkaar. Voeg de boter toe en kneed tot een soepel deeg.

Rol het deeg uit op een bakpapier tot een rechthoekige plak van ongeveer 30 x 35 cm dik. Leg het bakpapier met de plak deeg op de bakplaat.

Bestrijk het deeg dun met het losgeklopte ei en bestrooi het met de greinsuiker en de geschaafde amandelen. Druk dit met de hand wat aan, zodat het niet te los op het deeg ligt. Schuif de bakplaat in het midden van de oven en bak het in 15 tot 20 minuten goudbruin en gaar.

Haal de koek uit de oven en snijd met een scherp mes direct de randen van de koek af. Snijd de koek ten slotte in stukken van 4 bij 8 cm en laat de koekjes verder afkoelen op een rooster.

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

57

Woordzoeker

Colofon

Los de woordzoeker op en plaats de letters in de juiste volgorde in de oplossingsbalk onder de puzzel. Daarmee maak je kans op ‘Wijn en spijs in Nederland’ van Koen van der Plas. De oplossing kun je per mail sturen aan woordzoeker@schipperenoosterwijk.nl.

Redactie Schipper & Oosterwijk

Let op!

De sluitingsdatum is maandag 1 april 2019 (en dat is geen grap). De winnaar wordt op zuid-holland.christenunie.nl bekendgemaakt. Veel puzzelplezier!

I

G

T

A

A

N

E

S W A

T

E

R

S

C H

A

P

D N

A

L

R

E

D

L

E

G

P

O

L

I

T

I

E

K

E

I

N U N

E

T

S

I

R

H C

N

A

T

U U

R

G

R

O N

I

N G

E

N

E

N N

E

R

L

E

I

W

W E

R

E

L

D

K

A M P

I

O

E

N

K

G

A

S

E

D

R

E

E

T

U

P

E

G M

I

L

I

E

U

M A

A

Z

R

U U D W U O B

G N

I

N O W

P

G

R

U

B M

I

L

L

E

S

S

J

I

R

E

V O

O

R

U U

T

C

U

R

T

S

A

R

F

N

I

B

U

S

L

E M A

N

R

E

V O

S

F

J

I

R

D

E

B

T

D

V

E

R

T

R

O U W E

N

T

H C

E

R

T

U

E

N

A

T

U U

R

B

E

H

E

E

R

T

R

E

I

N

R

E

I

T

I

S

N

A

R

T

E

I

G

R

E

N

E

E

S

T

A

T

E

N

V

E

R

K

I

E

Z

I

N G

E

N

W A

T

E

R

H U

I

S

H O U D

I

N G M M

L

L

A

N D

C

T

E

N

E

N

S

S

A

R

I

S

E

D

I

T

S

N

I

W L

E

T

E

J

S

T

R

E

E

P

R

O D U

N

J

I

Z

L

E W C O M M

BEDRIJFSOVERNAME BUS CHRISTENUNIE COMMISSARIS DUURZAAM ENERGIETRANSITIE GEDEPUTEERDE GELDERLAND GRONINGEN HOLLAND INFRASTRUCTUUR

58

K

Z

H O I

LIMBURG MILIEU NATUUR NATUURBEHEER OVERIJSSEL POLDER POLITIEK SENAAT STATENVERGADERING STATENVERKIEZINGEN STREEKPRODUCTEN

ChristenUnie Magazine Provinciale Statenverkiezingen

TREIN UTRECHT VERTROUWEN WATERHUISHOUDING WATERSCHAP WELZIJN WERELDKAMPIOEN WIELRENNEN WIJN WONINGBOUW ZETELWINST

Foto’s Sander Boer, Marnix Klooster, Maaike Petri en Schipper & Oosterwijk Concept Schipper & Oosterwijk Vormgeving en beeldbewerking idd.nu Advertenties Nico Postuma, nicopostuma.nl Contact ChristenUnie Zuid-Holland zuid-holland.christenunie.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties.

Dit blad is gedrukt op FSC-papier.

De bladenmakers van Schipper & Oosterwijk maken informatieve en laagdrempelige magazines voor politieke partijen en non-profit organisaties.

Hebt u belangstelling? Informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: info@schipperenoosterwijk.nl.

Lid worden Help de ChristenUnie om verschil te maken: zuid-holland.christenunie.nl/ lidworden

ADVERTENTIES

NIEUW OPLEIDINGSAANBOD!

OPEN AVOND VOLTIJDOPLEIDINGEN 26 MAART 2019 18.30 - 21.00 UUR

DEELTIJDOPLEIDINGEN 19 MAART 2019 18.00 - 21.00 UUR Het leven zit vol mogelijkheden

De Christelijke Hogeschool Ede helpt je om jouw talenten te ontdekken en leidt je op tot een professional. Omdat de wereld mensen nodig heeft die stevig in hun schoenen staan, er zijn voor een ander en groepen kunnen verbinden. Ontdek de mogelijkheden die de CHE jou te bieden heeft. /

Voltijd bachelors

/

Associate degrees

/

Post-hbo’s

/

Trainingen

/

Deeltijd bachelors

/

Masters

/

Cursussen

/

Maatwerk

Bekijk ons volledige aanbod op CHE.nl

20980000972-CHE-ChristenUnie magazine-194x118mm.indd 1

06-02-19 15:12

Sikkenbergweg 7 9591 TD, Onstwedde t. (0599) 66 11 44 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl Ruime kampeerplaatsen Goed en schoon sanitair Safaritenten en blokbungalows Kinder- en tienerprogramma Openluchtzwembad Dierenweide Groepskamperen voor scholen en verenigingen Familiedagen of -weekenden ‘Welkom op onze mooie camping!’

Jaap Willems, eigenaar

3.

“Op de EH heb ik handvatten gekregen om mijn christen-zijn gestalte te geven in de maatschappij.”

Redenen genoeg, doe het EH-Basisjaar!

Oud-student Jannes de Jong Afdelingshoofd Europees Parlement

GETUIGE ZIJN

CHECK EH.NL

EH

Evangelische Hogeschool Amersfoort