Restment - Sexting Whitepaper

Sexting Neem verantwoordelijkheid en voorkom pijnlijke incidenten

Veiligheid & Integriteit voor scholen

Veiligheid & Integriteit voor scholen

ADVIES | INCIDENTEN | OPLEIDINGEN | TRAININGEN | VERTROUWENSPERSONEN Veiligheid & Integriteit voor scholen

Leed en levenslange schade Restment is een particulier onderzoeksbureau. In de afgelopen jaren hebben wij veel onderzoeken uitgevoerd op scholen. Daarbij werden we geraakt door het leed dat het fenomeen sexting veroorzaakt. We hebben veel slachtoffers van sexting gesproken. Hun verhalen zijn schokkend.

De tienertijd is een kwetsbare en kritieke periode voor de ontwikkeling van je identiteit, seksualiteit en eigenwaarde. Met het versturen van intieme foto’s van jezelf deel je het mooiste, het meest intieme wat van jou is. Als je daarmee belachelijk wordt gemaakt, gepest, gechanteerd of nog erger, laat dat diepe sporen na. Een leven lang.

Onze ervaring is dat scholen het nemen van maatregelen lastig vinden. Uit ongemak of onkunde wordt er vaak niet of inadequaat gehandeld bij incidenten rondom sexting.

Als je een veilige school wilt zijn, dan moet er echt opgetreden worden bij sexting.

Schooluitval, depressie, zelfmoordgedachten, we zijn het allemaal tegengekomen.

Dit motiveerde ons een speciaal programma te ontwikkelen voor scholen. Wij willen dit leed bij tieners voorkomen en daarom willen wij scholen helpen een veilige omgeving te creĂŤren.

60% van de jongeren heeft weleens een naaktfoto of seksueel getint tekstbericht ontvangen

Sexting: waar hebben we het eigenlijk over?

Sexting

Het woord ‘sexting’ is een combinatie van de woorden ‘sex’ en ‘texting’. Sexting is het digitaal versturen van seksueel getinte foto’s of berichten, bijvoorbeeld via WhatsApp, Facebook, Snapchat, Instagram of Twitter.

Sextortion

Als iemand wordt afgeperst met een seksueel getinte foto of video, wordt dat sextortion genoemd. Degene die staat afgebeeld op de foto wordt onder druk gezet om geld te geven of om meer foto’s te sturen.

De foto’s zijn niet altijd vrijwillig gestuurd. Ze kunnen ook zijn gestolen via social media of door het overnemen van webcams.

Grooming

Grooming is de term die wordt gebruikt voor digitaal kinderlokken: het online benaderen van kinderen voor seksueel contact. Vaak – maar niet altijd – zijn de slachtoffers kwetsbare kinderen, die bijvoorbeeld te maken hebben met pesten of een moeilijke thuissituatie, en vaak maken de daders gebruik van een valse identiteit. Daarmee geven ze kinderen de indruk een leeftijdgenoot te zijn en bouwen ze langzamerhand een illusie van vriendschap en verliefdheid op.

We doen geen andere dingen, we doen de dingen anders

25% van de jongeren heeft weleens een blootfoto of naaktfilmpje gemaakt

Pedofielen en sexting Helaas maken pedofielen misbruik van de mogelijkheden van sexting. Dit levert zeer gevaarlijke situaties op; van afpersing tot fysiek seksueel misbruik.

Internet biedt kwaadwillenden ontelbaar veel mogelijkheden om in contact te komen met kinderen, tieners en jongeren. Op in principe onschuldige forums als Habbohotel, WhatsApp en Instagram, of via spelletjes als Wordfeud: op allerlei manieren kunnen pedofielen proberen in contact te komen met hen.

Enkele voorbeelden uit de afgelopen jaren: • Een 24-jarige Canadees deed zich voor als jong meisje en wist tot 2015 meer dan tweeduizend jongens tussen de tien en zestien jaar over te halen om seksuele handelingen voor de webcam te verrichten.

• Een 33-jarige man uit Arnhem is in 2018 door het programma Undercover van SBS6 betrapt op grooming. Hij dacht een afspraakje te hebben met een meisje van tien jaar.

• De Nederlandse Ashley werd vanaf haar veertiende ruim twee jaar afgeperst door groomer Richard B.

• Een twaalfjarig meisje uit Grootegast is in 2017 drie dagen vermist geweest. Zij bleek te verblijven bij een 19-jarige Hagenaar die ze kende via internet.

• Een 41-jarige Amsterdammer werd in 2014 opgepakt op verdenking van seksueel misbruik van ongeveer vierhonderd kinderen tussen negen en veertien jaar oud via de webcam.

• Een 19-jarige scholier werd in 2017 gearresteerd omdat hij via chats naaktfoto’s zou hebben opgeëist bij tientallen minderjarige meisjes. Ook wordt hij verdacht van verkrachting van een 12-jarig meisje, ontucht met een 13-jarig meisje en honderden op seks gerichte chat-contacten, zelfs met kinderen van 8 en 10 jaar.

Bronnen: Internet, NOS.nl, Kliksafe.nl

Politie scherpt advies aan: stop met sexting De politie adviseert jongeren te stoppen met sexting, het online verspreiden van erotische foto’s en video’s.

Tot nu toe werd geadviseerd dat alleen in een vertrouwde omgeving te doen, maar de politie heeft die richtlijn nu aangescherpt.

“I

nmiddels zien we een groeiend aantal jongeren dat erg ongelukkig wordt van sexting”, zegt Yet van Mastrigt, zedenexpert van de Nationale Politie, in het NOS Radio 1 Journaal. “Soms zien ze het leven zelfs niet meer zitten.“ Tips om niet herkenbaar in beeld te komen op erotische foto’s en video’s, laat de politie ook los.

“We hebben voorbeelden van hoe foto’s online worden vergeleken om te achterhalen om wie het gaat. Littekens en moedervlekken worden omcirkeld, met vernederende teksten erbij.”

Volgens Van Mastrigt ben je op die manier nooit onherkenbaar, zelfs als je hoofd niet op de foto’s staat.

“Als mensen kwaad willen, dan zoeken ze het uit tot op het bot.“

Kinderpornografie Van Mastrigt wijst erop dat de beelden niet alleen onder groepen jongeren worden verspreid. “We zien ook dat pedoseksuelen op dit soort foto’s azen. Minderjarigen zijn onvoldoende in staat om te overzien wat er met hun foto of filmpje kan gebeuren. Op het moment dat de beelden online staan, kunnen ze wereldwijd worden verspreid en is het leed geschied. Dat vinden we heel heftig om te zien.“ De politie heeft samen met het Openbaar Ministerie een leidraad opgesteld rond sexting en kinderpornografie. “De zware zaken, zoals dwang en afpersing, pikken we eruit. Het lagere niveau is bijvoorbeeld wanneer een kind de beelden zelf heeft verspreid, maar de heftige gevolgen niet heeft voorzien. Elke zaak is maatwerk, maar het advies is in ieder geval: doe het niet.“ Bron: NOS.nl: https://nos.nl/artikel/2248894politie-scherpt-advies-aan-jongeren-aanstop-met-sexting.html

Sexting: gesprekken uit de praktijk Wat horen we op middelbare scholen over dit onderwerp?

In gesprek met leerlingen van veertien tot zeventien jaar was er geen twijfel over: sexting komt veel voor. Maar ze praten hier niet met school over. ‘No way’, zeiden ze. ‘De leraren kennen ons leven niet eens, ze denken dat we nog op facebook zitten.’

Ook de vertrouwenspersoon zullen ze hier niet over vertellen. In dat kamertje, met dat (verplichte) glazen raam waardoor iedereen je kan zitten? Echt niet!

Docenten en ook conciërges – zij zijn vaak de ogen en oren in de gangen en de aula’s – hebben hun vermoedens, maar worstelen met wat ze moeten doen. Aanspreken, vragen stellen, en dan? Ze lopen tegen de grenzen aan van wat ze kunnen doen.

Directie en bestuur zouden best wat willen doen rondom dit thema, maar er komen zelden meldingen door.

Hierdoor hebben ze te weinig aanknopingspunten om op te treden, actie te ondernemen.

Ouders vertellen dat ze ongeveer weten wat sexting is, dat het voorkomt, maar dat ze vooral hopen dat hun kinderen daarbuiten staan.

Veel ouders geven aan het moeilijk te vinden hierover met hun kinderen te praten. Of ze zeggen ronduit dat hun kinderen zoiets nooit zouden doen.

60% van de jongeren heeft weleens te maken gehad met grooming

Een schoolfeest loopt uit op een drama Op een schoolfeest dat de school elk jaar voor haar leerlingen organiseert, is een meisje diverse malen onzedelijk betast door een jongen.

Van één van deze betastingen is een filmpje gemaakt. Op het filmpje lijkt het of het meisje geen moeite heeft met deze aanrakingen. Het meisje wordt gechanteerd: als de jongen(s) niet meer aan haar mogen zitten dan wordt het filmpje de school in gestuurd en zullen ze duidelijk maken aan de hele school hoe “makkelijk” ze te krijgen is.

Het meisje staat vanaf dat moment toe dat deze jongens haar dagelijks betasten.

O

p enig moment kan het meisje niet verder en neemt ze een vriendin in vertrouwen en vertelt haar verhaal. Het is inmiddels twee jaar verder. Ze is dus al een paar honderd keer tegen haar wil onzedelijk betast. Deze betastingen

gingen overigens steeds verder.

Deze vriendin stimuleert haar de vertrouwenspersoon in te lichten.

Het meisje meldt zich op een avond via de 24/7 telefoonlijn bij één van de vertrouwenspersonen van Restment, die als externe vertrouwenspersoon aan de school verbonden is. Na het verhaal van het meisje te hebben aangehoord, wordt een afspraak gemaakt voor de volgende ochtend.

Na een lang en goed gesprek gaat de vertrouwenspersoon mee met de leerling als ze haar verhaal met de mentor deelt. Die zelfde avond vertelt het meisje haar verhaal voor het eerst aan haar ouders.

Ook hierbij is, op verzoek van het meisje, de vertrouwenspersoon aanwezig. Dit gesprek was voor het meisje en haar ouders zwaar en zeer emotioneel. De vertrouwenspersoon zegt toe 24/7 bereikbaar te zijn voor hen.

Via ouders en school wordt psychologische hulp ingeschakeld.

De ouders willen aangifte bij politie doen, maar het meisje wil dit niet.

Ze is bang dat ze dan voor/door de hele school wordt zwartgemaakt als “makkelijk te krijgen” en/of dat één van de twee jongens haar dan zal verkrachten, daar hadden ze mee gedreigd.

Na afloop van het eerste gesprek is er nog veel contact (telefonisch, mail, app) tussen het meisje en de vertrouwenspersoon en de ouders

en de vertrouwenspersoon.

Uiteindelijk volgen er nog een aantal gesprekken tussen het meisje, de vertrouwenspersoon en haar ouders. Soms overdag, soms ook in de avond. Soms op school, soms bij haar thuis.

Uiteindelijk heeft het meisje, samen met haar ouders, aangifte durven doen van hetgeen haar overkomen is. De vertrouwenspersoon had haar daartoe in contact gebracht met het zedenteam bij politie die voor de daadwerkelijke aangifte eerst een uitgebreide uitleg heeft gegeven over wat er gebeurd bij het doen van aangifte bij politie.

Meer over dit proces: https://www.politie.nl/ themas/seksueel-misbruik.html

oor Restment is deze aanpak V standaard: 24/7 beschikbaar zijn voor hen die dat nodig hebben. In deze casus was er veel contact.

Maar juist door onze aanpak en een echt contact (met het meisje, met school, met de ouders) konden snel de goede dingen worden gedaan. Deze aanpak wordt door betrokkenen ontzettend gewaardeerd.

Met het doen van de aangifte was het echter zeker nog niet klaar.

Restment gaat, samen met de school, een project starten rondom sexting (en ander ongewenst gedrag).

De thematische aanpak van R Elke school is anders. Daarom hebben wij een aanpak ontwikkeld die rekening houdt met de unieke identiteit en cultuur van de school en die vandaaruit een zorgvuldige en professionele aanpak van sexting op school integreert.

We noemen het de bollen-aanpak.

Als u naar onderstaand figuur kijkt, hoeven we waarschijnlijk niet uit te leggen waarom.

De bollen bevatten de thema’s waarover gesproken moet worden om tot een geïntegreerd actieplan te komen richting een veilige school.

8 thema’s naar geïntegreerde sexting-aanpak 1. Identiteit

De identiteit van de school biedt de diepere laag van het waarom; waarom bepaalde keuzes in de aanpak van sexting worden gemaakt, waarom een school iets wel of niet moet willen. In alle volgende stappen grijpen we terug op deze identiteit.

2. Schoolregels

Het kan nodig zijn om de schoolregels te verduidelijken of aan te scherpen. Hier worden de uitgangspunten neergelegd over hoe je met elkaar omgaat en wat dat betekent voor wat wel en niet kan.

Vanuit de identiteit beperken deze omgangsregels zich trouwens niet tot de school. Je leert immers voor het leven?

3. Beleid

Bij aanscherping of formulering van beleid is het noodzakelijk vast te leggen wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe de taken, rollen en verantwoordelijkheden zijn belegd. Doe je dat niet, dan zal de uitvoering en handhaving van het beleid tussen wal en schip vallen en zal er niet snel gereageerd kunnen worden bij incidenten. Juist de snelheid van reageren is van essentieel belang om de schade te beperken.

4. Mediawijsheid voor leerkrachten - door leerlingen!

Dit is één van de kern-onderdelen van ons programma. Om de kloof te dichten tussen de wereld van docenten en leerlingen (nee, ze zitten niet meer op Facebook) gaan leerlingen hun wereld uitleggen.

Mediawijsheid met een twist: niet voor leerlingen, maar voor docenten.

Handhaving

Vertrouwenspersoon

Aan Sex Weerbaarheid

Ervaringsdeskundige

Restment Daarnaast bieden we naar behoefte trainingen voor leerkrachten, zoals ‘signaleren van afwijkend gedrag’ of ‘omgaan met agressie en ongewenst gedrag’.

5. Ervaringsdeskundigen aan het woord

Deze stap zal op indringende wijze de problematiek dichtbij brengen.

Het verhaal van kinderen die zelf

Identiteit

Klassen-/ school regels

te maken hebben gehad met de vreselijke gevolgen van sexting en het ongelooflijke verdriet dat sexting voor hen heeft veroorzaakt, zal allicht choqueren, maar zeker wakker schudden.

7. Vertrouwenspersoon

6. Werken aan weerbaarheid

Het uitgangspunt is zero tolerance bij onacceptabel gedrag zoals delen van intieme foto’s van een ander, pesten of chantage. Ga niet zelf rechercheren, maar schakel professionals in. Wij kunnen ervoor zorgen dat beelden op de juiste manier worden veilig gesteld. Wij kunnen ook adviseren over het al dan niet inschakelen van de politie.

Onderdeel van handhaving is altijd een begeleid groepsproces, bijvoorbeeld een gesprek in de klas.

Wij hebben hierin veel ervaring en kunnen toewerken naar een situatie waarin de sociale veiligheid in de klas hersteld is.

Sociale druk kan enorm sterk zijn.

De behoefte van tieners om ‘erbij te horen’ of om indruk te maken leidt er soms toe dat ze dingen doen die ze eigenlijk niet willen. Met de leerlingen kijken we daarom naar die vraag: waarom zou je intieme foto’s van jezelf delen? Wil je dat echt? En zo ja, waarom dan? Dit helpt hen hun eigen wensen en angsten onder ogen te zien. Vandaar oefenen we met hen om nee te zeggen tegen dingen die ze niet willen.

Het moet volstrekt helder zijn waar leerlingen terecht kunnen als ze zich oncomfortabel voelen bij een situatie of als het mis gaat.

8. Handhaving

pak ting Beleid

Lessen

Heb je verantwoordelijkheid of neem je verantwoordelijkheid?

Maatwerk en aanpak Maatwerk

Wij geloven niet in een standaard stappenplan. “In vijf stappen een veilige school”, dat is een belofte die niemand waar kan maken.

Elke situatie is anders, elke school heeft een andere identiteit, cultuur, achterban en historie. Elke aanpak is dus maatwerk.

Restment kan scholen helpen om de aanpak van sexting op zo’n manier in het schoolveiligheidsbeleid op

te nemen dat het bijdraagt aan de preventie van sexting en aan een goede, adequate reactie indien incidenten zich voordoen.

Snel

Snel handelen is bij sexting ontzettend belangrijk. Intieme foto’s kunnen razendsnel rondgaan op het internet; hoe eerder je dit kunt stoppen, hoe beter. Om snel te kunnen optreden, is het belangrijk

dat iedere school zich voorbereidt op een dergelijke situatie.

Pijnlijke gesprekken

Het is belangrijk dat rondom sexting alles wat nodig is, besproken wordt.

Dat kunnen moeilijke, ongemakkelijke of pijnlijke gesprekken zijn. De deskundige begeleiding van Restment zorgt ervoor dat deze gesprekken op een goede, constructieve wijze gevoerd worden.

Laat ‘s zien

J

e hoopt het nooit mee te maken, maar deze ouders beleefden de ergste nachtmerrie: ze vonden een afscheidsbrief van hun vijftienjarige dochter Audrey.

“Jongens van school hebben foto’s van mijn borsten op hun telefoon. Ik kan me nergens meer vertonen!”

Audrey had al vanaf de brugklas verkering met Tim. Een paar jaar al!

Dus toen Tim maar bleef aandringen om foto’s van haar borsten te sturen, had ze dat uiteindelijk gedaan. Bij Tim zou het toch wel veilig zijn?

Bij onderzoek bleek dat Tim onder druk was gezet door jongens uit zijn klas. “Je hebt al superlang verkering, laat ‘s zien dan. Vraag dan! Dat doet ze heus wel als ze gek op je is!” Ze bleven net zo lang zeuren totdat Tim overstag ging. Zelfs zo dat hij op een gegeven moment dreigde het uit te maken als Audrey niet gewoon een foto van haar borsten zou sturen.

Een medewerker van Restment ging het gesprek aan met de klas. Ze schrokken enorm toen ze hoorden dat de rondgestuurde foto Audrey tot een zelfmoordpoging had gedreven.

“Stuur door, laat ‘s zien”. Tim stuurde de foto aan twee vrienden. En toen ging het snel. Na drie dagen was de foto al ruim vijftig keer doorgestuurd.

Audrey’s ouders waren woest op school en het feit dat telefoongebruik op school gewoon mogelijk was. Maar is het verbieden van telefoons realistisch, en bovendien, zou het deze situatie voorkomen hebben?

Ook Tim had het natuurlijk niet zo bedoeld. Hij wist best dat het niet oké was, maar voelde zich toch onder druk gezet.

De toegevoegde waarde van Restment Alle medewerkers van Restment zijn zelf onderzoeker en hebben jarenlange ervaring met onderzoek naar integriteitskwesties op scholen en andere organisaties.

Bij een training, advies of begeleidingstraject heeft u dus altijd te maken met mensen die veel ervaring hebben met dit thema.

Zij kennen talloze verhalen uit de praktijk en weten hoe onschuldig sexting kan lijken, maar hoe schadelijk het kan zijn.

Vanuit onze achtergrond als onderzoekersbureau kunnen we anders en dieper onderzoek doen naar wat er gebeurd is, zowel online (digitaal rechercheren) als offline (naar pesten en bedreigingen bijvoorbeeld).

benodigde fijngevoeligheid in deze sensitieve kwesties. U zult dit direct terugzien in onze werkwijze en de kwaliteit van ons werk.

We bieden elke school maatwerk, afgestemd op de situatie en op de school.

Wij zijn gepassioneerd over het belang van een veilige school.

Restment heeft een diepe passie om door sexting veroorzaakt leed bij tieners te voorkomen en willen u daar graag bij helpen.

De ervaring als onderzoekers geeft ons een inhoudelijke bagage en de

60% van de jongeren krijgt weleens het verzoek een blootfoto of –video op te sturen

We veroordelen niet, maar benoemen de dingen wel

Vanuit onze onderzoeksexpertise kunnen wij praktisch adviseren, incidenten onderzoeken, adviseren op maat en verbetertrajecten begeleiden.

Veiligheid & Integriteit voor scholen

Postbus 153 3880 AD Putten Veiligheid voor scholen

088 011 88 26

088 011 88 22 (24/7) & Integriteit

Veiligheid & Integriteit www.restment-vi.com voor scholen