Welsh - The Book of 2nd Kings

2Brenhinoedd

PENNOD1

1YnagwrthryfeloddMoabynerbynIsraelarôl marwolaethAhab.

2AsyrthioddAhasiailawrtrwyddelltyneiystafelluchaf oeddynSamaria,acaethynglaf:acanfonoddgenhadon,a dywedoddwrthynt,Ewch,ymofynnwchâBaal-sebubduw Ecronafyddafyngwellao'rclefydhwn

3OnddywedoddangelyrARGLWYDDwrthEliasy Tishbiad,“Cod,dosifynyigyfarfodânegeswyrbrenin Samaria,adywedwrthynt,OnidamnadoesDuwynIsrael yrydychynmyndiymofynâBaal-sebubduwEcron?”

4YnawrganhynnyfelhynydywedyrARGLWYDD,Ni ddisgynnio'rgwelyyraethostarno,ondbyddifarwynsicr AcaethElias.

5Aphanddychweloddycenhadonato,efeaddywedodd wrthynt,Pahamyrydychwedidychwelydynawr?

6Adywedasantwrtho,Daethgŵrifynyi’ncyfarfodni,ac addywedoddwrthym,Ewch,dychwelwchatybrenina’ch anfonodd,adywedwchwrtho,Felhynydywedyr ARGLWYDD,OnidamnadoesDuwynIsraelyranfoni diiymofynâBaal-sebubduwEcron?amhynnyniddeuii lawro’rgwelyhwnnwyraethostifynyarno,ondbyddi farw’nsicr.

7Acefeaddywedoddwrthynt,Pafathoeddyrhwna ddaethifynyi’chcyfarfod,acaddywedoddygeiriauhyn wrthych?

8Adywedasantwrtho,“Gŵrblewogoeddo,acwedi’i wregysuâgwregyslledrameilwynau”Adywedodd yntau,“EliasyTishbiadywe.”

9Ynaanfonoddybreninatogaptenohannercantgyda'i hannercant.Acaethifynyato:acwele,yroeddyneistedd arbenbryn.Acefeaddywedoddwrtho,TiŵrDuw,y breninaddywedodd,Tyrdilawr

10AcateboddEleiasadweudwrthgaptenycant,Osgŵr Duwydwyffi,ynadisgynnedtâno’rnefoedd,a’thddifadi a’thhannercantAdisgynnoddtâno’rnefoedd,aca’i yfoddefa’ihannercant

11Anfonoddatodrachefngaptenarallohannercantgyda'i hannercantAcateboddacaddywedoddwrtho,OŵrDuw, felhynydywedoddybrenin,Tyrdilawryngyflym.

12AcateboddEleiasadweudwrthynt,OsgŵrDuw ydwyffi,disgynnedtâno’rnefoedd,a’thddifadia’th hannercant.AdisgynnoddtânDuwo’rnefoedd,aca’i yfoddefa’ihannercant

13Acanfonoddetogaptenytrydyddhannercantgyda'i hannercant.A'rtrydyddcaptenohannercantaaethifyny, acaddaeth,acasyrthioddareiliniaugerbronElias,aca ymbilioddagef,acaddywedoddwrtho,OŵrDuw,atolwg, byddedfyeinioesi,aceinioesyhannercanthyno'th weision,ynwerthfawryndyolwgdi

14Wele,daethtânilawro’rnefoedd,acalosgoddddau gaptenypumdegcyntafgyda’upumdeg:amhynnybydded fyeinioesynawrynwerthfawryndyolwgdi

15AdywedoddangelyrARGLWYDDwrthEleias,Dosi lawrgydagef:nacofnarhagddo.Acefeagyfododd,aca aethilawrgydagefatybrenin

16Acefeaddywedoddwrtho,Felhynydywedyr ARGLWYDD,AmitianfonnegeswyriymofynâBaal-

sebubduwEcron,onidamnadoesDuwynIsraeliymofyn â'iairef?amhynnyniddisgynnioddiarygwelyyraethost arno,ondbyddifarwynsicr.

17FellyybufarwynôlgairyrARGLWYDD,yrhwna lefarasaiEliasAtheyrnasoddJehoramyneileynail flwyddynJehorammabJehosaffatbreninJwda;amnad oeddganddofab

18OnidywgweddillgweithredoeddAhaseia,yrhyna wnaeth,wedieuhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel?

PENNOD2

1AphanoeddyrARGLWYDDarfincymrydEliasifyny i’rnefoeddmewncorwynt,aethEliasgydagEliseuso Gilgal

2AdywedoddEliaswrthEliseus,Arhosayma,atolwg; canysyrARGLWYDDa’mhanfonoddiBethel.A dywedoddEliseuswrtho,FelmaibywyrARGLWYDD, acfelmaibywdyenaiddi,ni’thadawafdiFellyaethanti lawriBethel.

3Adaethmeibionyproffwydi,yrhaioeddymMethel, allanatEliseus,adweudwrtho,Awyddosttiycymeryr ARGLWYDDdyfeistroddiardybenheddiw?Yntaua ddywedodd,Ie,miwnhynny;tawdi

4AdywedoddEliaswrtho,Eliseus,arosyma,atolwg; canysyrARGLWYDDa’mhanfonoddiJericho.A dywedoddyntau,FelmaibywyrARGLWYDD,acfelmai bywdyenaiddi,ni’thadawafdiFellyydaethantiJericho 5AdaethmeibionyproffwydioeddynJerichoatEliseus, adweudwrtho,AwyddosttiycymeryrARGLWYDDdy feistroddiardybenheddiw?Acateboddyntau,Ie,miwn hynny;tawdi

6AdywedoddEliaswrtho,“Arhosayma,atolwg, oherwyddymae’rARGLWYDDwedifyanfoni’r Iorddonen.”Adywedoddyntau,“Cynwiredâbodyr ARGLWYDDynfyw,acynwiredâ’thenaiddi,ni’th adawaf.”A’rddauaaethantymlaen.

7Aaethhannercantoddynionofeibionyproffwydi,aca safasantiedrychobell:asafasantilldauwrthyr Iorddonen.

8AchymeroddEleiaseifantell,aca’ilapioddynghyd,ac adrawoddydyfroedd;ahwyarannwydymaacacw,felyr aethantilldaudrosoddardirsych.

9Aphanaethantdrosodd,dywedoddEliaswrthEliseus, “Gofynbethawnafiti,cynfynghymrydoddiwrthyt”A dywedoddEliseus,“Byddedrhanddwblo’thysbrydarnaf.”

10Ynadywedodd,“Gofynnaistbethanodd:ondosgweli difipangymerirfioddiwrthyt,fellyybydditi;ondosna, nifyddfelly.”

11Abu,felyroeddentyndalifyndymlaen,acynsiarad, wele,cerbydtanllydameirchtanllydynymddangos,ac a’ugwahanasantilldau;acEliasaaethifynymewn corwynti’rnefoedd

12AgweloddEliseushynny,acefeawaeddodd,Fynhad, fynhad,cerbydIsrael,a'ifarchogion.Acniweloddefeef mwyach:acefeaymafloddyneiddilladeihun,aca'u rhwygoddynddauddarn

13.CododdhefydfantellEliasaoeddwedisyrthiooddi arno,acaethynôl,asefyllwrthlanyrIorddonen; 14CymeroddfantellElias,yrhonasyrthiaioddiarno,a tharo’rdyfroedd,adweud,“BlemaeARGLWYDDDduw

Elias?”Aphandaro’rdyfroeddhefyd,fe’uholltasantyma acacw:acaethEliseusdrosodd.

15Aphanweloddmeibionyproffwydi,yrhaioeddi edrychynJericho,ef,dywedasant,YsbrydEliassyddyn gorffwysarEliseus.Adaethanti’wgyfarfod,ac ymgrymasanti’rllawro’iflaen

16Adywedasantwrtho,Weleynawr,ymaegyda’th weisionhannercantoddynioncryfion;gadiddyntfynd, atolwg,acheisiodyfeistr:rhagiYsbrydyrARGLWYDD eigymrydefifyny,a’idafluarrywfynydd,neuiryw ddyffrynYntauaddywedodd,Nacanfonwch

17Aphanwnaethanteiannognesiddodeimlocywilydd, dywedodd,Anfon.Fellyanfonasanthannercantoddynion; achwiliasantamdridiau,ondniscawsantef

18Aphanddaethantynôlato,(canysyroeddefeynaros ynJericho,)efeaddywedoddwrthynt,Oniddywedais wrthych,Nacewch?

19AdywedodddynionyddinaswrthEliseus,Wele, atolwg,ymaesafle’rddinashonynddymunol,felygwel fyarglwydd:ondydŵryw’nddi-ffwdan,a’rtiryn ddiffrwyth

20.Ynadywedodd,“Dewchâllestrnewyddimi,arhoi halenynddo”Adaethantagefato

21Acefeaaethallanatffynnonydyfroedd,acadaflodd yrhalenyno,acaddywedodd,Felhynydywedyr ARGLWYDD,Myfiaiachaisydyfroeddhyn;nifyddoddi ynofarwolaethmwyachnathirdiffrwyth

22Fellyiachawydydyfroeddhydydyddhwn,ynôlgair Eliseus,yrhwnalefaroddefe

23AcefeaaethifynyoddiynoiBethel:acfelyroeddefe ynmynedifynyarhydyffordd,daethplantbachallano’r ddinas,aca’igwatwarasant,acaddywedasantwrtho,Dosi fyny,penmoel;dosifyny,penmoel

24.Acefeadroddynôl,acaedrychoddarnynt,aca'u melltithioddynenwyrARGLWYDDAdaethdwyarth allano'rgoedwig,acarwygasantddauadeugainoblant ohonynt.

25AcaethoddiynoifynyddCarmel,acoddiynoy dychweloddiSamaria

PENNOD3

1DechreuoddJehorammabAhabdeyrnasuarIsraelyn SamariaynyddeunawfedflwyddyniJehosaffatbrenin Jwda,atheyrnasoddamddeuddengmlynedd

2AcefeawnaethddrwgyngngolwgyrARGLWYDD; ondnidfeleidad,afeleifam:canysefeafwrioddymaith ddelwBaalawnaethaieidad.

3EtoglynuwrthbechodauJeroboammabNebat,abarodd iIsraelbechu;nithroddoddiwrthynt

4AMesabreninMoaboeddfeistrdefaid,acaroddoddi freninIsraelgantmiloŵyn,achantmilohyrddod,gyda'r gwlân

5OndpanfufarwAhab,gwrthryfeloddbreninMoabyn erbynbreninIsrael

6A’rbreninJehoramaaethallanoSamariayrunpryd,ac agyfrifoddhollIsrael.

7Acefeaaeth,acaanfonoddatJehosaffatbreninJwda, ganddywedyd,YmaebreninMoabwedigwrthryfelaynfy erbyn:aeidigydamiynerbynMoabiryfel?Acefea ddywedodd,Miaafifyny:yrwyffifelyrwytti,fymhobl feldybobldi,a’mmeirchfeldyfeirchdi

8Adywedodd,“Pafforddyrawnifyny?”Acatebodd,“Y fforddtrwyanialwchEdom.”

9FellyaethbreninIsrael,abreninJwda,abreninEdom:a hwyaaethantdaithoamgylchsaithniwrnod:acnidoedd dwfri'rllu,naci'ranifeiliaidoeddyneudilyn.

10AdywedoddbreninIsrael,Och!fodyrARGLWYDD wedigalw’rtribreninhynynghyd,i’wrhoiynllawMoab! 11OnddywedoddJehosaffat,Onidoesymabroffwydi’r ARGLWYDD,felygallwnymofynâ’rARGLWYDD drwyddo?AcateboddunoweisionbreninIsrael,adweud, DymaEliseusmabSaffat,yrhwnadywalltoddddŵrar ddwyloElias

12AdywedoddJehosaffat,“MaegairyrARGLWYDD gydagef”FellyaethbreninIsrael,Jehosaffatabrenin Edomilawrato

13.AdywedoddEliseuswrthfreninIsrael,Bethsyddimi awneloâthi?Dosatbroffwydidydad,acatbroffwydidy famAdywedoddbreninIsraelwrtho,Nage:canys galwoddyrARGLWYDDytribreninhynynghyd,i'wrhoi ynllawMoab

14AdywedoddEliseus,FelmaibywARGLWYDDy lluoedd,yrhwnyrwyfynsefyllgereifron,ynsicr,onibai fymodynystyriedpresenoldebJehosaffatbreninJwda,ni fyddwnynedrycharnatti,nacyndyweld

15Ondynawrdewchâmigantor.Aphanganoddycantor, daethllawyrARGLWYDDarno

16Acefeaddywedodd,FelhynydywedyrARGLWYDD, Gwna’rdyffrynhwnynllawnffosydd.

17CanysfelhynydywedyrARGLWYDD,Niwelwch wynt,acniwelwchlaw;etobyddydyffrynhwnnw’ncael eilenwiâdŵr,felygallochyfed,chwi,a’chanifeiliaid, a’chanifeiliaid

18AphethysgafnywhynyngngolwgyrARGLWYDD: efearyddyMoabiaidhefydyneichllawchwi.

19Athrawwchbobdinasgaerog,aphobdinasddewisol,a thorrwchbobcoedendda,achaewchbobffynnonddŵr,a difwynwchbobdarndaodirâcherrig.

20Abuybore,panoffrymwydyroffrwmbwyd,wele, dyfododddŵrarhydfforddEdom,allanwydywladâdŵr 21AphanglywsantyrhollMoabiaidfodybrenhinoedd wedidodifynyiymladdyneuherbyn,hwyagasglasant bawbaoeddyngallugwisgoarfau,acifyny,acasafasant aryterfyn.

22Achodasantynfore,adisgleirioddyrhaularydŵr,a gweloddyMoabiaidydŵraryrochrarallmorgochâ gwaed:

23Adywedasant,Gwaedywhwn:lladdwydy brenhinoeddynddiau,athrawsanteigilydd:ynawrgan hynny,Moab,atyrysbail

24AphanddaethantiwersyllIsrael,cododdyrIsraeliaid, acadrawsantyMoabiaid,felyffoesanto’ublaenau:ond aethantymlaen,gandaro’rMoabiaid,hydynoedyneu gwladhwynt

25Ahwyaddinistriasantydinasoedd,acarbobdarndao dirafwriasantbobuneigarreg,aca’illenwyd;ahwya gaeasantyrhollffynhonnaudŵr,acadorraistyrhollgoed da:ynunigyngNghir-harasethaadawsanteicherrig;ond yroeddytaflwyryneihamgylchynu,acyneitharo

26AphanweloddbreninMoabfodyfrwydrynrhygaled iddo,cymeroddgydagefsaithgantowŷryntynnu cleddyfau,idorritrwoddhydatfreninEdom:ondniallent

27Ynacymeroddeifabhynaf,yrhwnafyddaiwedi teyrnasuyneile,aca’ihoffrymoddefynoffrwmpoethar ymurAbudictermawrynerbynIsrael:ahwyaaethant oddiwrtho,acaddychwelasanti’wgwladeuhunain.

PENNOD4

1Ynagwaeddoddrhywwraigowrageddmeibiony proffwydiarEliseus,ganddywedyd,Ymaedywasfy ngŵrwedimarw;athiawyddostfoddywaswediofni’r ARGLWYDD:adaethycredydwrigymrydfynaufabyn gaethweisionato

2AdywedoddEliseuswrthi,Bethawnafiiti?dywed wrthyf,bethsyddgennytynytŷ?Adywedoddhithau,Nid oesgandylawforwynddimynytŷ,ondpotoolew

3Ynadywedodd,Dos,benthycaitilestrioddiallangandy hollgymdogion,hydynoedllestrigwag;nafenthyca ychydig

4Aphanddelychimewn,caea’rdrwsarnattiacardy feibion,athywallti’rholllestrihynny,arhoio’rneilltu’r hynsyddynllawn

5Fellyhiaaethoddiwrtho,acagaeoddydrwsarnihia'i meibion,addygasantyllestriati;ahiadywalltodd 6Aphanoeddyllestri’nllawn,dywedoddhiwrtheimab, “Tyrdâllestrarallataf.”Adywedoddyntauwrthi,“Nid oesllestrarall”Acarhosoddyrolew

7YnadaethhiadweudwrthŵrDuwAdywedoddyntau, Dos,gwerthyrolew,athâldyddyled,abyddifyw,tia’th blant,arygweddill

8Adigwyddoddarddiwrnod,iEliseusbasioiSunem,lle'r oeddgwraigfawr;ahia'igorfododdifwytabara.Acfelly ybu,bobtroybyddai'nmyndheibio,ybyddai'ntroiynoi fwytabara

9Adywedoddwrtheigŵr,Weleynawr,miawelafmai gŵrsanctaiddDuwywhwn,yrhwnsy'nmyndheibioini'n barhaus

10Gwnawnystafellfach,atolwg,arywal;agosodwniddo ynowely,abwrdd,astôl,achanhwyllbren:aphanddelo efeatomni,ytroedyno

11Adigwyddoddarddiwrnod,panddaethefeyno,acefe adroddi'rystafell,acaorweddoddyno

12AdywedoddwrthGehasieiwas,“Galw’rSunemese hon.”Aphanalwoddarni,safoddhio’iflaen.

13Adywedoddwrtho,Dywedwrthiynawr,Wele,tia fuostynofalusdrosomnigyda'rhollofalhwn;bethsydd i'wwneuditi?Addywedirwrthybrenin,neuwrthgapten yllu,drosotti?Aateboddhi,Yrwyffi'nbywymhlithfy mhoblfyhun.

14Adywedoddefe,Bethganhynnyawneiriddi?A dywedoddGehasi,Ynwirnidoesganddiblant,acymaeei gŵrynhen

15.Ynadywedodd,“Galwchhi.”Aphanalwoddhi, safoddhiynydrws

16Acefeaddywedodd,Tua’ramserhwn,ynôlamser einioes,ybyddi’ncofleidiomabAhiaddywedodd,Nage, fyarglwydd,tiŵrDuw,paidâdweudcelwyddwrthdy lawforwyn.

17Abeichiogoddywraig,acesgoroddarfabynyramser hwnnwaddywedasaiEliseuswrthi,ynôlamserbywyd

18Aphanoeddybachgenwedityfu,digwyddoddar ddiwrnod,iddofyndallanateidadatymedelwyr

19Acefeaddywedoddwrtheidad,Fymhen,fymhenAc efeaddywedoddwrthfachgen,Carefateifam.

20Acwediiddoeigymrydef,a'iddwynateifam,efea eisteddoddareigliniauhydhannerdydd,acynaybufarw. 21Ahiaaethifyny,aca’igosododdefarwelygŵrDuw, acagaeoddydrwsarno,acaaethallan

22Ahiaalwoddareigŵr,acaddywedodd,Anfonataf, atolwg,uno’rllanciau,acuno’rasynnod,felygallof redegatŵrDuw,adychwel

23Ynadywedodd,“Pamyreidiatoheddiw?Nidlleuad newyddywhi,naSaboth”Adywedoddhi,“Byddyn iawn”

24Ynacyfrwyoddhiasyn,adywedoddwrtheigwas,Gyrr, adosymlaen;nacoedidyfarchogaethimi,onibaifymod i’ngorchymyniti

25Fellyhiaaeth,acaddaethatŵrDuwiFynyddCarmel. AphanweloddgŵrDuwhiobell,efeaddywedoddwrth Gehasieiwas,Wele,ySunemaiddhonnoydyhi

26Rhedaynawr,atolwg,i’wchyfarfod,adywedwrthi,A yw’niawngydathi?ayw’niawngyda’thŵr?ayw’niawn gyda’rplentyn?Ahiaatebodd,Mae’niawn

27AphanddaethhiatŵrDuwi’rbryn,hia’idalioddwrth eidraed:ondnesaoddGehasii’wgwthiohiymaithA dywedoddgŵrDuw,Gadiddihi;canysymaeeihenaid hi’nflinynddi:a’rARGLWYDDa’icuddioddoddiwrthyf, acnifynegoddwrthyf

28Ynadywedoddhi,Addymunaisfabi’mharglwydd? Oniddywedaisi,Nathwyllafi?

29YnadywedoddwrthGehasi,Gwregysadylwynau,a chymerfyffonyndylaw,adosymaith:oscyfarfyddiâ neb,nachyfarchaef;acoscyfarchanebdi,naatebaefeto: agosodfyffonarwynebybachgen

30Adywedoddmamyplentyn,Felmaibywyr ARGLWYDD,acfelmaibywdyenaiddi,ni’thadawafdi. Acefeagododd,aca’idilynoddhi

31AGehasiaaetho’ublaenau,acaosododdyffonar wynebybachgen:ondnidoeddnallais,nachlyw.Am hynnyefeaaethynôli’wgyfarfod,acafynegoddiddo, ganddywedyd,Nidyw’rbachgenwedideffro

32AphanddaethEliseusi'rtŷ,wele,yroeddybachgen wedimarw,acwedieiorweddareiwely

33Aethimewnfelly,achau’rdrwsarnyntilldau,aca weddïoddaryrARGLWYDD.

34Acefeaaethifyny,acaorweddoddaryplentyn,aca osododdeienauareienauef,a'ilygaidareilygaidef,a'i ddwyloareiddwyloef:acaymestynnoddaryplentyn;a chynhesoddcnawdyplentyn

35Ynadychwelodd,acagerddoddynytŷynôlacymlaen; acaaethifyny,acaymestynnoddarno:athisioddy bachgensaithgwaith,acagoroddybachgeneilygaid

36AcefeaalwoddarGehasi,acaddywedodd,Galw’r Sunemesehon.Fellyefea’igalwoddhi.Aphanddaethhi ato,efeaddywedodd,Cymerdyfab

37Ynahiaaethimewn,acasyrthioddwrtheidraedef,ac aymgrymoddi'rllawr,acagymeroddeimab,acaaeth allan

38.AdaethEliseusynôliGilgal,acyroeddnewynyny wlad,ameibionyproffwydiyneisteddo’iflaen Dywedoddwrtheiwas,“Rho’rcrochanmawrarycawl,a berwa’rcawlifeibionyproffwydi.”

39Acaethunallani'rmaesigasgluperlysiau,acagafodd winwyddenwyllt,acagasgloddohonignydaugwyllteilin

ynllawn,acaddaethaca'urhwygoddi'rcrochanogawl: canysnidoeddentyneuhadnabod.

40Fellytywalltasanti'rdynioneifwytaAcfelyroeddent ynbwytao'rcawl,gwaeddasantadweud,“OŵrDuw,y maemarwolaethynycrochan.”Acniallenteifwyta.

41Onddywedoddef,“Ynadewchâblawd”Acefea’i bwrwi’rcrochan;acaddywedodd,“Tyfwchallani’rbobl, felybwytaont.”Acnidoeddniwedynycrochan.

42AdaethgŵroBaalsalisa,acaddugiŵrDuwfarao’r blaenffrwyth,ugaintorthhaidd,achlustiauŷdllawnyneu plisgynAcefeaddywedodd,Rhoi’rbobl,felybwyteont

43Adywedoddeiwas,Beth,aosodafhynoflaencanto ddynion?Dywedoddeto,Rhoi'rbobl,felybwytaont: canysfelhynydywedyrARGLWYDD,Byddantyn bwyta,abyddantyngadaelohono

44Fellygosododdefeefo’ublaenau,abwytasant,a gadawsantohono,ynôlgairyrARGLWYDD

PENNOD5

1YroeddNaaman,captenllubreninSyria,ynŵrmawr gyda'ifeistr,acynanrhydeddus,oherwyddtrwyddoefy rhoddasai'rARGLWYDDwaredigaethiSyria:yroeddefe hefydynŵrcadarnoddewrder,ondyroeddyn wahanglwyfus.

2A’rSyriaidaaethantallanmewnminteioedd,aca gaethgludasantforwynfachowladIsrael;acyroeddhi’n gweiniarwraigNaaman.

3Adywedoddwrtheimeistres,Onabyddaifyarglwydd gyda'rproffwydsyddynSamaria!canysefea'ihiachâief o'iwahanglwyf.

4Acaethunimewn,acafynegoddi’warglwydd,gan ddywedyd,Felhynacfelhynaddywedoddyforwynsydd owladIsrael.

5AdywedoddbreninSyria,Dos,dos,amiaanfonaf lythyratfreninIsraelAcefeaaeth,acagymeroddgydag efddegtalentoarian,achwemiloddarnauaur,adeg newiddillad

6AcefeaddugyllythyratfreninIsrael,ganddywedyd, Panddelo’rllythyrhwnatatti,wele,anfonaisfyngwas Naamanatatti,fely’ihiachâiefo’iwahanglwyf

7AphanddarllenoddbreninIsraelyllythyr,rhwygoddei ddilladadweud,“AiDuwydwi,iladdacifywhau,fody dynhwnynanfonatafiwelladyno’iwahanglwyf?Am hynny,ystyriwch,atolwg,agwelwchsutymae’nceisio dadlynfyerbyn.”

8AphanglywoddEliseusgŵrDuwfodbreninIsraelwedi rhwygoeiddillad,anfonoddatybreninadweud,“Pamy rhwygaistdyddillad?Deledynawrataffi,achaiffwybod bodproffwydynIsrael”

9FellydaethNaamangyda'igeffylaua'igerbyd,aca safoddwrthddrwstŷEliseus.

10AcanfonoddEliseusgennadato,ganddywedyd,Dosa golchynyrIorddonensaithgwaith,abydddygnawdyn dychwelydatat,abyddi’nlân

11OndNaamanaddigiodd,acaaethymaith,aca ddywedodd,Wele,meddyliais,ybyddefeynsicroddod allanataf,acynsefyll,acyngalwarenwyrARGLWYDD eiDduw,acyntaroeilawdrosylle,acyniacháu'r gwahanglwyfus.

12OnidywafonyddAbanaaPharpar,afonyddDamascus, ynwellnahollddyfroeddIsrael?Oniallafymolchi

ynddynt,abodynlân?Fellytroddacaethiffwrddmewn cynddaredd.

13Adaetheiweisionynagos,acalefarasantwrtho,aca ddywedasant,Fynhad,pebai'rproffwydwedigorchymyni tiwneudrhywbethmawr,onifydditwedieiwneud?faint ynhytrachnahynny,panddywedefewrthyt,Golch,a byddlân?

14Ynaaethilawr,acymdrochoddsaithgwaithynyr Iorddonen,ynôlgairgŵrDuw:adaetheignawdynôlfel cnawdplentynbach,acroeddynlân

15AcefeaddychweloddatŵrDuw,efea’ihollgwmni, acaddaeth,acasafoddgereifronef:acaddywedodd, Wele,ynawrmiawnnadoesDuwynyrhollddaear,ond ynIsrael:ynawrganhynny,atolwg,cymerfendithgandy was

16Onddywedoddef,FelmaibywyrARGLWYDD,yr hwnyrwyfynsefyllgereifron,nichymerafddimAc anogoddefi'wgymryd;ondgwrthododd

17AdywedoddNaaman,Oniroddir,atolwg,i’thwasfaich daufulobridd?Canysnifydddywasohynymlaenyn offrymupoethoffrwmnacaberthidduwiaueraill,ondi’r ARGLWYDD.

18YnypethhwnmaddauyrARGLWYDDdywas,pan elofymeistridŷRimmoniaddoliyno,aphwysoarfy llaw,aminnau’nymgrymuynnhŷRimmon:pan ymgrymwyfynnhŷRimmon,maddauyrARGLWYDDdy wasynypethhwn

19Adywedoddwrtho,“Dosmewnheddwch.”Fellyaeth oddiwrthoychydig

20OnddywedoddGehasi,gwasEliseusgŵrDuw,“Wele, maefymeistrwediarbedNaamanySyriadhwn,gan beidioâderbyno’ilawyrhynaddygodd:ond,felmaibyw yrARGLWYDD,miaredafareiôl,acagymerafrywbeth ganddo.”

21FellydilynoddGehasiarôlNaamanAphanwelodd Naamanefynrhedegareiôl,disgynnoddoddiarycerbyd i'wgyfarfod,agofynnodd,Aywpopethyniawn?

22Ynadywedodd,“MaepopethyniawnMaefymeistr wedifyanfoni,ganddweud,‘Wele,ynawrmaedaulanc ofeibionyproffwydiwedidodatafofynyddEffraim:dyro iddynt,atolwg,dalentoarian,adaunewiddillad’

23AdywedoddNaaman,“Byddfodlon,cymerddwy dalent.”Acanogoddef,arhwymoddddwydalentoarian mewndaufag,ynghydâdaunewiddillad,a’ugosodar ddauo’iweision;ahwya’ucludasanto’iflaenef 24Aphanddaethefeatytŵr,efea’ucymeroddhwynto’u llawhwynt,aca’urhoddoddynytŷ:acefeaollyngoddy dynionymaith,acaaethantymaith.

25Ondefeaaethimewn,acasafoddgerbroneifeistrAc Eliseusaddywedoddwrtho,Obleyrwytti’ndod,Gehasi? Yntauaddywedodd,Nidaethdywasiunman 26Acefeaddywedoddwrtho,Onidaethfynghalongyda thi,pandroddygŵro’igerbydi’thgyfarfoddi?Aiamser ywhiidderbynarian,acidderbyndillad,ac olewyddlannau,agwinllannoedd,adefaid,acychen,a gweision,amorynion?

27FellybyddgwahanglwyfNaamanynglynuwrthytti,ac wrthdyhadambythAcaethallano'iŵyddyn wahanglwyfuscynwynâ'reira

1AdywedoddmeibionyproffwydiwrthEliseus,Weleyn awr,ylleyrydymyntrigoynddogydathisyddrhygyfyng ini.

2Awn,atolwg,i’rIorddonen,achymerwnoddiynodrawst ibobun,agwnawnleiniyno,lleygallomdrigoAc ateboddyntau,Ewch.

3Adywedoddun,“Byddfodlon,atolwg,adosgyda’th weision”Acateboddyntau,“Miaf”

4FellyaethgydanhwAphanddaethanti'rIorddonen, torrasantgoedilawr

5Ondwrthiundorritrawst,syrthioddpenyfwyelli'rdŵr: acefeawaeddodd,acaddywedodd,Och,arglwydd!canys benthygwydhi

6AdywedoddgŵrDuw,Bleysyrthiodd?Acefea ddangosoddiddoylleAcefeadorroddffon,aca’ibwrw yno;a’rhaearnanofiodd

7Amhynnydywedoddefe,Cymerhiifynyatatti.Ac estynnoddeilaw,aca’icymerodd

8YnarhyfeloddbreninSyriaynerbynIsrael,ac ymgynghoroddâ'iweision,ganddywedyd,Ynyfana'rlle ybyddfyngwersyll

9AgŵrDuwaanfonoddatfreninIsrael,ganddywedyd, Gochelrhagitifyndheibioi’rllehwnnw;canysynoy daethySyriaidilawr

10AbreninIsraelaanfonoddi'rlleaddywedoddgŵrDuw wrtho,aca'irhybuddioddamdano,aca'icadwoddeihun yno,nidunwaithnadwywaith

11AmhynnyycynhyrfwydcalonbreninSyriaynddirfawr amypethhwn;acefeaalwoddeiweision,aca ddywedoddwrthynt,Oniddangoswchimipwyohonomni syddoblaidbreninIsrael?

12Adywedodduno’iweision,Dim,fyarglwyddfrenin: ondEliseus,yproffwydsyddynIsrael,sy’nmynegii freninIsraelygeiriaualefaraistyndyystafellwely 13.Ynadywedodd,“Ewchiweldblemaee,felygallaf anfona’igyrchu”Adywedwydwrtho,“Ymaeeyn Dothan”

14Amhynnyanfonoddefeynofeirch,acherbydau,allu mawr:adaethantliwnos,acamgylchynasantyddinas 15AphangododdgwasgŵrDuwynfore,acaaethallan, wele,byddinynamgylchynu'rddinasâmeirchacherbydau. Adywedoddeiwaswrtho,Och,fymeistr!sutygwnawn ni?

16Acefeaatebodd,Nacofnwch:canysyrhaisyddgyda nisyddfwyna'rrhaisyddgydahwynt

17AgweddïoddEliseus,acaddywedodd,ARGLWYDD, agoreilygaid,felygweloA’rARGLWYDDagorodd lygaidyllanc;acefeawelodd:acwele,ymynyddoeddyn llawnmeirchacherbydautanllydoamgylchEliseus

18Aphanddaethantilawrato,gweddïoddEliseusaryr ARGLWYDD,adywedodd,Taro’rboblhyn,atolwg,â dallinebAcefea’utrawoddhwyâdallinebynôlgair Eliseus

19AcEliseusaddywedoddwrthynt,Niddyma’rffordd,ac niddyma’rddinas:dilynwchfi,amia’chdygafatygŵryr ydychyneigeisioOndefea’uharweinioddhwynti Samaria

20AphanddaethantiSamaria,dywedoddEliseus, ARGLWYDD,agorlygaidydynionhyn,felygwelontAc

agoroddyrARGLWYDDeullygaid,agwelsant;acwele, yroeddentyngnghanolSamaria.

21AdywedoddbreninIsraelwrthEliseus,panwelodd hwynt,Fynhad,adwnieutarohwynt?adwnieutaro hwynt?

22Acefeaatebodd,Na’utarohwynt:afyddidi’ntaro’r rhaiagaethgludaistâ’thgleddyfacâ’thfwa?gosodbaraa dŵro’ublaenau,felybwytaontacyfed,acymynontateu meistr

23Acefeabaratôddfwydmawriddynt:acwediiddynt fwytaacyfed,efea’uhanfonoddymaith,acaethantateu meistrFellyniddaethbyddinoeddSyriamwyachiwlad Israel.

24AcwedihynycasgloddBenhadadbreninSyriaeiholl lu,acaethifyny,acawarchaeoddSamaria

25AbunewynmawrynSamaria:acwele,hwya’i gwarchaeasant,nesgwerthupenasynambedwarugain darnoarian,aphedairrhancabodailcolomenambum darnoarian.

26AcfelyroeddbreninIsraelynmynedheibioarymur, gwaeddoddgwraigarno,ganddywedyd,Cymorth,fy arglwydd,Ofrenin.

27Acefeaddywedodd,OsnafyddyrARGLWYDDyn dygynorthwyodi,obleybyddaffiyndygynorthwyodi? Olawryrysgubor,neuo'rgwinwryf?

28Adywedoddybreninwrthi,Bethsy’nbodarnatti?A hiaatebodd,Dywedoddywraighonwrthyf,Rhodyfab, felybwytawnefheddiw,abwytawnfymabiyfory.

29Fellyberwsomfymab,a'ifwytasom:adywedaiswrthi drannoeth,Dyrodyfab,felybwytaomef:ahiaguddiodd eimab.

30Aphanglywoddybrenineiriau’rwraig,rhwygoddei ddillad;acaethheibioarymur,a’rboblaedrychasant,ac wele,sachliainoeddganddoo’ifewnareignawd.

31Ynadywedodd,FelhynygwneloDuwimi,amwy hefyd,ossaifpenEliseusmabSaffatarnoheddiw

32OndeisteddoddEliseusyneidŷ,a’rhenuriaidyn eisteddgydagef;acanfonoddybreninŵroddio’iflaen: ondcyni’rcennadddodato,dywedoddwrthyrhenuriaid, “Gwelwchfelymae’rmabllofruddhwnwedianfoni gymrydfymheni?Edrychwch,panddelo’rcennad, caewchydrws,adaliwchefyndynnwrthydrws:onidyw sŵntraedeifeistrytuôliddo?”

33Athrayroeddefeetoynllefaruwrthynt,wele,y cennadaddaethiwaeredato:acaddywedodd,Wele,y drwghwnoddiwrthyrARGLWYDD;pahamydisgwyliaf wrthyrARGLWYDDynhwy?

PENNOD7

1YnadywedoddEliseus,Gwrandewchairyr ARGLWYDD;FelhynydywedyrARGLWYDD,Tua’r adeghonyforyygwerthirmesuroflawdmânamsicl,a daufesurohaiddamsicl,ymmhorthSamaria

2Ynaateboddarglwyddyroeddybreninynpwysoarei lawiŵrDuw,acaddywedodd,Wele,pegwnai’r ARGLWYDDffenestriynynefoedd,aallaihynfod?Yna dywedodd,Wele,tia’igweliâ’thlygaid,ondnifwytei ohono

3Acyroeddpedwardyngwahanglwyfuswrthddrwsy porth:adywedasantwrtheigilydd,Pahamyreisteddwnni ymanesinifarw?

4Osdywedwn,Awnimewni'rddinas,ynaymaenewyn ynyddinas,abyddwnfarwyno:acoseisteddwnyma, byddwnfarwhefydYnawrganhynnydewch,agadewch innisyrthioiwersyllySyriaid:osbyddantyneincadw'n fyw,byddwnbyw;acosbyddantyneinlladd,byddwn farw

5Ahwyagodasantynycyfnos,ifynedatwersylly Syriaid:aphanddaethanthydateithafgwersyllSyria,wele, nidoeddynoneb

6OherwyddyrArglwyddabaroddilu’rSyriaidglywed sŵncerbydau,asŵnmeirch,sefsŵnllumawr:a dywedasantwrtheigilydd,Wele,breninIsraelagyflogodd yneinherbynnifrenhinoeddyrHethiaid,abrenhinoeddyr Eifftiaid,iddyfodarnomni

7Amhynnycodasant,affoesantynycyfnos,agadaeleu pebyll,a'umeirch,a'uhasynnod,sefygwersyllfelyroedd, affoesantameuheinioes

8Aphanddaethygwahanglwyfushynigwrtafygwersyll, aethantiunbabell,abwytasantacyfasant,achymerasant oddiynoarian,acaur,adillad,acaethanta'icuddio;a daethantdrachefn,acaethantimewnibabellarall,a chymerasantoddiynohefyd,acaethanta'icuddio.

9Ynadywedasantwrtheigilydd,Nidydymyngwneudyn iawn:dyddnewyddiondayw'rdyddhwn,acyrydymyn tewi:osarhoswnhydolau'rfore,rhywniwedaddaw arnom:ynawrganhynnydewch,felygallomadennilla dweudidŷ'rbrenin

10Fellydaethant,agalwasantarborthoryddinas:a dywedasantwrthynt,ganddywedyd,Daethomatwersylly Syriaid,acwele,nidoeddynoddyn,nallaisdyn,ond ceffylauwedieuclymu,acasynnodwedieuclymu,a'r pebyllfelyroeddent

11Acefeaalwoddyporthorion;ahwya’imynegasanti dŷ’rbreninoddimewn.

12A’rbreninagyfododdynynos,acaddywedoddwrth eiweision,Mynegafichwiynawryrhynawnaethy Syriaidini.Gwyddanteinbodni’nnewynog;amhynnyy maentwedimyndallano’rgwersylliguddioynymaes, ganddywedyd,Panddelontallano’rddinas,byddwnyneu dalynfyw,acynmyndimewni’rddinas.

13Acuno’iweisionaateboddacaddywedodd,Cymered, atolwg,bumo’rmeirchsyddarôl,yrhaiaadawydyny ddinas,(wele,ymaentfelholldyrfaIsraelaadawydynddi: wele,meddaf,ymaentfelholldyrfa’rIsraeliaida ddifethwyd:)acanfonwnacawelwn

14Fellycymerasantddaugeffylcerbyd;acanfonoddy breninarôlllu’rSyriaid,ganddywedyd,Ewchac edrychwch.

15AhwyaaethantareuhôlhydyrIorddonen:acwele,yr oeddyrhollfforddynllawndilladallestri,yrhaiadaflodd ySyriaidymaithyneubrysAdychweloddycenhadon,ac afynegasanti'rbrenin.

16Aethyboblallan,acysbeilioddbebyllySyriaidFelly gwerthwydmesuroflawdmânamsicl,adaufesurohaidd amsicl,ynôlgairyrARGLWYDD

17Agosododdybreninyrarglwyddyroeddynpwysoar eilawifodyngyfrifolamyporth:asathroddyboblefyn yporth,abufarw,felydywedoddgŵrDuw,yrhwna lefaroddpanddaethybreninilawrato

18AbufelyllefaroddgŵrDuwwrthybrenin,gan ddywedyd,Daufesurohaiddamsicl,amesuroflawdmân amsicl,afyddyforytua’ramserhwnymmhorthSamaria:

19A’rarglwyddhwnnwaateboddŵrDuw,aca ddywedodd,Weleynawr,pegwnai’rARGLWYDD ffenestriynynefoedd,aallaipetho’rfathfod?Acefea ddywedodd,Wele,tia’igweliâ’thlygaid,ondnifwytei ohono.

20Acfellyydigwyddoddiddo:canysybobla’isathrodd efynyporth,abufarw

PENNOD8

1YnallefaroddEliseuswrthywraigyroeddwediadfywio eimab,ganddywedyd,Cyfod,adosdia’thdeulu,a threulioamserllebynnagygellidreulio:canysyr ARGLWYDDaalwoddamnewyn;abyddyndodary wladhefydsaithmlynedd

2A’rwraigagyfododd,acawnaethynôlgairgŵrDuw: acaaethgyda’itheulu,acaymdeithioddyngngwlady Philistiaidsaithmlynedd

3Acarddiweddysaithmlyneddydychweloddywraigo wladyPhilistiaid:acaethallanilefainatybreninamei thŷa'ithir

4AllefaroddybreninâGehasigwasgŵrDuw,gan ddywedyd,Dywedwrthyf,atolwg,yrhollbethaumawra wnaethEliseus

5Abu,felyroeddefeynadroddi’rbreninsutyradferodd efegorffmarwynfyw,wele,ywraigyradferoddefeei mabynfyw,yngweiddiarybreninameithŷacameithir AdywedoddGehasi,Fyarglwyddfrenin,honyw’rwraig, adymaeimabhi,yrhwnaadferoddEliseusynfyw

6Aphanofynnoddybrenini'rwraig,hiaddywedodd wrtho.Fellyypenododdybreniniddiswyddogpenodol, ganddywedyd,Adferyrhynolloeddeiddoiddi,aholl ffrwythymaeso'rdyddygadawoddhi'rwladhydynhyn 7AcEliseusaddaethiDamascus;acyroeddBenhadad breninSyriaynglaf;amynegwydiddo,ganddywedyd, DaethgŵrDuwyma

8AdywedoddybreninwrthHasael,Cymeranrhegyndy law,adosigyfarfodgŵrDuw,acymofynâ’r ARGLWYDDtrwyddoef,ganddywedyd,Afyddafyn gwellao’rclefydhwn?

9FellyaethHasaeli’wgyfarfod,achymrydanrheggydag ef,sefpobpethdaoDamascus,sefbaichdeugaincamel,a daethacasafoddo’iflaen,acaddywedodd,Dyfab BenhadadbreninSyriaa’mhanfonoddatatti,gan ddywedyd,Afyddafyngwellao’rclefydhwn?

10AdywedoddEliseuswrtho,Dos,dywedwrtho,Gany byddi’ngwella:onddangosoddyrARGLWYDDimiy byddefefarw’nsicr.

11Acefeaosododdeiwynebyngadarn,nesiddo gywilyddio:acwyloddgŵrDuw

12AdywedoddHasael,Pamyrwylofyarglwydd?Ac atebodd,Oherwyddfymodyngwybodydrwgawneidii feibionIsrael:tialosgieuceyryddâthân,a'ugwŷrieuainc aladdiâ'rcleddyf,athiaddrylliaeuplant,arhwygieu gwrageddbeichiog

13AdywedoddHasael,“Ondbeth?Aiciywdywas,fely gwnaiefeypethmawrhwn?”AcateboddEliseus,“Yr ARGLWYDDaddangosoddimiybyddidi’nfreninar Syria”

14FellyefeaaethoddiwrthEliseus,acaddaethateifeistr; addywedoddyntauwrtho,BethaddywedoddEliseus

wrthytti?Acateboddyntau,Dywedoddwrthyfybyddityn sicrowella.

15Athrannoeth,cymeroddfrethyntrwchus,a'idrochi mewndŵr,a'idaenuareiwyneb,felybufarw:a theyrnasoddHasaelyneile.

16AcynybumedflwyddyniJorammabAhabbrenin Israel,aJehosaffatynfreninJwdayprydhwnnw, dechreuoddJehorammabJehosaffatbreninJwdadeyrnasu.

17Deuddegarhugainoedoeddefepanddechreuodd deyrnasu;acwythmlyneddyteyrnasoddynJerwsalem

18AcefearodioddynfforddbrenhinoeddIsrael,fely gwnaethtŷAhab:canysmerchAhaboeddeiwraig:acefe awnaethddrwgyngngolwgyrARGLWYDD.

19Etonifynnai’rARGLWYDDddinistrioJwdaermwyn Dafyddeiwas,felyraddawoddiddoroigoleuniiddoefac i’wblantbobamser.

20YneiddyddiauefgwrthryfeloddEdomodditanlaw Jwda,agwneudbreninarnynteuhunain

21FellyaethJoramdrosoddiSair,a'rhollgerbydaugydag ef:acefeagododdliwnos,acadrawoddyrEdomiaid oeddyneiamgylchynu,achapteiniaidycerbydau:affoes ybobli'wpebyll.

22EtogwrthryfeloddEdomodanlawJwdahydydydd hwnYnagwrthryfeloddLibnayrunpryd

23A’rgweddillohanesJoram,a’rcyfanawnaeth,onid ydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Jwda?

24AJoramahunoddgyda’idadau,acagladdwydgyda’i dadauynninasDafydd:acAhasiaeifabadeyrnasoddyn eileef

25YnyddeuddegfedflwyddyniJorammabAhabbrenin IsraelydechreuoddAhaseiamabJehorambreninJwda deyrnasu

26DwyflwyddarhugainoedoeddAhasiapan ddechreuodddeyrnasu;atheyrnasoddflwyddynyn JerwsalemAcenweifamoeddAthaleia,merchOmri breninIsrael.

27AcefearodioddynfforddtŷAhab,acawnaethddrwg yngngolwgyrARGLWYDD,felygwnaethtŷAhab: canysefeoeddfab-yng-nghyfraithtŷAhab.

28AcaethgydaJorammabAhabiryfelynerbynHasael breninSyriaynRamoth-gilead;acanafoddySyriaidJoram 29AdychweloddybreninJoramigaeleiiacháuynJesreel o'rclwyfauaroddasai'rSyriaididdoynRama,pan ymladdoddynerbynHasaelbreninSyriaAcaethAhasia mabJehorambreninJwdailawriweldJorammabAhab ynJesreel,oherwyddeifodynglaf

PENNOD9

1AcEliseusyproffwydaalwoddunofeibionyproffwydi, acaddywedoddwrtho,Gwregysadylwynau,achymery ffiololewhonyndylaw,adosiRamoth-gilead: 2Aphanddelychyno,edrychwchallanynoamJehumab JehosaffatmabNimsi,adosimewn,agwnaiddogyfodio blitheifrodyr,adwgefiystafellfewnol; 3Ynacymeryflwcholew,athywalltwchefareiben,a dywed,FelhynydywedyrARGLWYDD,Myfia’th eneiniaisynfreninarIsraelYnaagorydrws,affo,acnac oedi.

4Fellyaethyllanc,sefyllancyproffwyd,iRamothgilead

5Aphanddaethefe,wele,capteiniaidylluoeddyn eistedd;acefeaddywedodd,Ymaegennyfnegesatatti,O gaptenAdywedoddJehu,Atbwyohonomnioll?Acefea ddywedodd,Atatti,Ogapten.

6Acefeagyfododd,acaaethi'rtŷ;acadywalltoddyr olewareiben,acaddywedoddwrtho,Felhynydywed ARGLWYDDDduwIsrael,Myfia'theneiniaisynfreninar boblyrARGLWYDD,sefarIsrael.

7AthiadrawidŷAhabdyfeistr,felygallwyfddial gwaedfyngweisionyproffwydi,agwaedhollweisionyr ARGLWYDD,arlawJesebel

8CanysbyddholldŷAhabyndarfod:athorrafymaitho Ahabyrhwnsy'ntroethiynerbynywal,a'rhwnsyddwedi eigauimewnacwedieiadaelynIsrael:

9AgwnafdŷAhabfeltŷJeroboammabNebat,acfeltŷ BaasamabAhia:

10AbyddycŵnynbwytaJesebelynrhandirJesreel,acni fyddnebi'wchladduAcefeaagoroddydrws,acaffodd 11YnadaethJehuallanatweisioneiarglwydd:a dywedoddrhywunwrtho,Aywpopethyniawn?Pamy daethydyngwallgofhwnatatti?Ynadywedoddwrthynt, Chwiaadwaenochydyn,a'iymadrodd.

12Adywedasant,“Mae’ngelwydd;dywedwrthymyn awr”Adywedoddyntau,“Felhynacfelhynyllefarodd wrthyf,ganddweud,‘FelhynydywedyrARGLWYDD, Myfia’theneiniaisynfreninarIsrael’”

13Ynabrysiasant,achymerasantbobuneiwisg,a'igosod danoarbenygrisiau,achwythasantmewnutgyrn,gan ddywedyd,Jehuywbrenin

14FellycynllwynioddJehufabJehosaffatfabNimsiyn erbynJoram.(YroeddJoramahollIsraelwedicadw Ramoth-gileadoachosHasaelbreninSyria

15OnddychweloddybreninJoramigaeleiiacháuyn Jesreelo’rclwyfauaroddasai’rSyriaididdo,pan ymladdoddâHasaelbreninSyria)AdywedoddJehu,Os yweichewyllysyndymun,ynanafyddedinebfyndallan nadianco’rddinasifyndiadroddhynynJesreel.

16FellymarchogoddJehumewncerbyd,acaethiJesreel; oherwyddynoyroeddJoramyngorweddAcyroedd AhasiabreninJwdawedidodilawriweldJoram.

17AcyroeddgwyliwrynsefyllarytŵrynJesreel,acefe aweloddfintaiJehuwrthiddoddod,acaddywedodd, Gwelaffintai.AdywedoddJoram,Cymerfarchog,ac anfoni’wcyfarfod,adyweded,Aiheddwchydyw?

18Fellyaethunargefnceffyli’wgyfarfod,aca ddywedodd,Felhynydywedybrenin,Aiheddwchydyw? AdywedoddJehu,Bethsydditiawneliâheddwch?Tro arfyôli.Amynegoddygwyliwr,ganddywedyd,Daethy cennadatynt,ondnidywwedidodynôl

19Ynaanfonoddailfarchog,adaethatyntadweud,“Fel hynydywedybrenin,‘Aiheddwchydyw?’”Adywedodd Jehu,“Bethsydditiâheddwch?Troarfyôli.”

20A’rgwyliwrafynegodd,ganddywedyd,Daethhyd atynthwy,acnidywyndychwel:acymae’rgyriantfel gyriantJehumabNimsi;canysymaeyngyriantyn gandryll

21AdywedoddJoram,Paratowch.Apharatowydei gerbydAcaethJorambreninIsraelacAhasiabreninJwda allan,pobunyneigerbyd,acaethantallanynerbynJehu, achyfarfuagefynrhandirNabothyJesreeliad.

22AphanweloddJoramJehu,efeaddywedodd,Ai heddwchydyw,Jehu?Acefeaatebodd,Paheddwch,tra boputeindradyfamJesebela'ihudoliaethaumoraml?

23AthroddJorameiddwylo,acaffodd,acaddywedodd wrthAhaseia,Bradywhwn,OAhaseia.

24AthynnoddJehufwaâ'ihollnerth,atharoJehoram rhwngeifreichiau,aaethysaethallantrwyeigalon,acfe syrthioddyneigerbyd.

25YnadywedoddJehuwrthBidcareigapten,Cymeref,a bwrwefymmhlaidNabothyJesreeliad:oherwyddcofia sut,panfarchogaethfiathithauynghydarôlAhabeidad, ygosododdyrARGLWYDDybaichhwnarno; 26Ynwir,gwelaiswaedNabothagwaedeifeibionddoe, meddyrARGLWYDD;amiadalafynôlitiynydarntir hwn,meddyrARGLWYDDYnawrganhynnycymeref a'idaflui'rdarntir,ynôlgairyrARGLWYDD.

27OndpanweloddAhasiabreninJwdahyn,ffoddarhyd fforddtŷ’rarddAdilynoddJehuef,adweud,Taroef hefydynycerbyd.Agwnaethanthynnywrthyfforddi fynyiGur,syddwrthIbleamAffoddefeiMegido,abu farwyno

28A'iweisiona'icludoddefmewncerbydiJerwsalem,a'i gladduyneifeddrodgyda'idadauynninasDafydd

29AcynyrunfedflwyddynarddegiJorammabAhaby dechreuoddAhaseiadeyrnasuarJwda.

30AphanddaethJehuiJesreel,clywoddJesebelam hynny;ahiabaentioddeihwyneb,ablinoddeiphen,aca edrychoddallandrwyffenestr.

31AphanddaethJehuimewni’rporth,dywedoddhi,A oeddheddwchiSimri,yrhwnaladdoddeifeistr?

32.Ynacododdeiwynebatyffenestradweud,“Pwysydd arfyochri?Pwy?”Acynaedrychodddauneudrio eunuchiaidallanato

33.Ynadywedodd,“Taflwchhiilawr.”Fellytaflasanthii lawr:athaenelloddrhywfainto’igwaedarymur,acary meirch:acfe’isathroddhidandraed

34Aphanddaethimewn,bwytaoddacyfodd,adywedodd, Ewch,edrychwchynawrarywraigfelltigedighon,a chladdwchhi:oherwyddmerchbreninywhi

35Ahwyaaethanti’wchladduhi:ondnichawsantddim ohoniondybenglog,a’rtraed,achledraueidwylo

36Amhynnyydaethantynôl,acafynegasantiddoAc efeaddywedodd,DymaairyrARGLWYDD,yrhwna lefaroddefetrwyeiwasEliasyTishbiad,ganddywedyd, YnrhandirJesreelybwytycŵngnawdJesebel:

37AbyddcorffJesebelfeltailarwynebymaesynrhandir Jesreel;felnaddywedant,DymaJesebel

PENNOD10

1AcyroeddganAhabddegathrigainofeibionyn Samaria.AcysgrifennoddJehulythyrau,acaanfonoddi Samaria,atlywodraethwyrJesreel,atyrhenuriaid,acaty rhaiafagasantblantAhab,ganddywedyd, 2Ynawr,cyngyntedagydaw’rllythyrhwnatoch,gan fodmeibioneichmeistrgydachwi,acherbydauameirch, dinasgaeroghefyd,acarfaugydachwi; 3Edrychwchhydynoedamygoraua'rmwyafaddaso feibioneichmeistr,agosodwchefarorseddeidad,ac ymladdwchdrosdŷeichmeistr.

4Ondyroeddentynofnusiawn,acyndweud,Wele,ni safodddaufrenino'iflaenef:sut,ganhynny,ysafwnni?

5A’rhwnoeddarytŷ,a’rhwnoeddaryddinas,yr henuriaidhefyd,a’rrhaioeddynmagu’rplant,a anfonasantatJehu,ganddywedyd,Dyweisionydymni,a gwnawnyrhynollaorchymyniwrthym;niwnelwnfrenin: gwnadiyrhynsyddddayndyolwg.

6Ynaysgrifennoddlythyratyntyraildro,ganddywedyd, Oseiddoffiydych,acosgwrandewcharfyllais, cymerwchbennaumeibioneichmeistr,adewchatafi JesreelerbynyramserhwnyforyAmeibionybrenin,sef degathrigainoddynion,oeddgydaphenaethiaidyddinas, a'umagasanthwy

7Aphanddaethyllythyratynt,hwyagymerasantfeibion ybrenin,acaladdasantddegathrigainoddynion,aca osodasanteupennaumewnbasgedi,aca'uhanfonasantato iJesreel

8Adaethcennad,acafynegoddiddo,ganddywedyd, HwythauaddygasantbennaumeibionybreninAcefea ddywedodd,Gosodwchhwyntynddaubentwrwrthddrws yporthhydybore.

9Abuynybore,iddoeffyndallan,asefyll,adweudwrth yrhollbobl,Yrydychyngyfiawn:wele,miagydfwriadais ynerbynfymeistr,aca’illaddaisef:ondpwyaladdoddy rhainigyd?

10Gwybyddwchynawrnasyrthdimoairyr ARGLWYDD,yrhwnalefaroddyrARGLWYDDamdŷ Ahab:canysyrARGLWYDDawnaethyrhynalefarodd trwyeiwasElias

11FellylladdoddJehubawbaadawydodŷAhabyn Jesreel,a'ihollddynionmawr,a'iberthnasau,a'ioffeiriaid, nesiddoadaeliddonebynweddill

12.Ynacododdacaethymaith,adaethiSamaria.Acfel yroeddynytŷcneifioaryffordd,

13CyfarfuJehuâbrodyrAhaseiabreninJwda,agofyn, “Pwyydychchwi?”Adywedasant,“BrodyrAhaseiaydym ni;acyrydymynmyndilawrigyfarchplantybrenina phlantyfrenhines”

14Acefeaddywedodd,Daliwchhwyntynfyw.A daliasanthwyntynfyw,a’ulladdasantwrthbwllytŷ cneifio,sefdauddynadeugain;niadawoddefeyrun ohonynt.

15Aphanaethefeoddiyno,efeadaroddarJehonadab mabRechabyndodi’wgyfarfod:aca’icyfarchodd,aca ddywedoddwrtho,Aiuniawnywdygalon,felymaefy nghalonigyda’thgalondi?AdywedoddJehonadab,Ydy Osfelly,rhodylawimiArhoddoddeilawiddo;aca’i cymeroddefatoi’rcerbyd.

16Adywedodd,“Dewchgydami,agwêlfysêldrosyr ARGLWYDD.”Fellygwnaethantiddofarchogaethynei gerbyd

17AphanddaethefeiSamaria,efealaddoddbawba adawydiAhabynSamaria,nesiddoeiddifaef,ynôlgair yrARGLWYDD,yrhwnalefaroddefewrthElias.

18AchasgloddJehuyrhollboblynghyd,acaddywedodd wrthynt,YchydigygwasanaethoddAhabBaal;ondJehu a’igwasanaethaeflawer

19YnawrganhynnygalwchatafhollbroffwydiBaal,ei hollweision,a'iholloffeiriaid;nafyddednebyneisiau: canysymaegennyfaberthmawri'wwneudiBaal;pwy bynnagafyddyneisiau,nichaifffywOndgwnaethJehu hynnymewncyfrwystra,ermwyniddoddinistrioaddolwyr Baal

20AdywedoddJehu,CyhoeddwchgynulliaducheliBaal Achyhoeddasanthynny.

21AnfonoddJehudrwyhollIsrael,adaethholladdolwyr Baal,felnadoeddnebarôlhebddod.DaethantidŷBaal,a llanwydtŷBaalo'rnaillbeni'rllall.

22Adywedoddwrthyrhwnoedddrosyfestry,“Dwg allanwisgoeddiholladdolwyrBaal”Acefeaddugiddynt wisgoedd.

23AJehuaaeth,aJehonadabmabRechab,idŷBaal,aca ddywedoddwrthaddolwyrBaal,Chwiliwch,acedrychwch rhagineboweisionyrARGLWYDDfodymagydachwi, ondaddolwyrBaalynunig

24Aphanaethantimewnioffrymuaberthauacoffrymau poeth,gosododdJehubedwarugainoddynionallan,a dywedodd,Osbydduno'rdynionaroddaisyneichdwylo yndianc,yrhwna'igollyngo,eifywydfyddameifywyd ef

25Aphanorffennoddefeoffrymu’rpoethoffrwm, dywedoddJehuwrthygwarchodlua’rcapteiniaid,“Ewchi mewn,alladdwchhwy;naddeuwchallan”Athrawsant hwyâminycleddyf;a’rgwarchodlua’rcapteiniaida’u bwriasanthwyallan,acaaethantiddinastŷBaal.

26AdygasantydelwauallanodŷBaal,a'ullosgi

27AhwyaddinistriasantddelwBaal,acaddinistriasant dŷBaal,aca’igwnaethantyndŷtynnuhydydyddhwn.

28FellydinistrioddJehuBaalallanoIsrael

29EtooddiwrthbechodauJeroboammabNebat,yrhwna baroddiIsraelbechu,nithroddJehuoddiwrthynt,sefy lloiauroeddymMethel,acynDan

30AdywedoddyrARGLWYDDwrthJehu,Oherwydditi wneudynddayrhynsy'niawnynfyngolwgi,agwneudi dŷAhabynôlyrhynolloeddynfynghaloni,bydddy blanto'rbedwareddgenhedlaethyneisteddarorseddIsrael 31OndniofaloddJehuamrodioyngnghyfraith ARGLWYDDDduwIsraelâ'ihollgalon:canysnithrodd oddiwrthbechodauJeroboam,abaroddiIsraelbechu

32YnydyddiauhynnyydechreuoddyrARGLWYDD fyrhauIsrael:aHasaela’utrawoddhwyntymholl derfynauIsrael;

33O'rIorddonentua'rdwyrain,hollwladGilead,y Gadiaid,a'rReubeniaid,a'rManasseiaid,oAroer,yrhon syddwrthafonArnon,sefGileadaBasan

34.OnidywgweddillhanesJehu,a'rcyfanawnaeth,a'i hollrym,wedi'iysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel?

35AbufarwJehugyda’idadau:achladdasantefyn SamariaAtheyrnasoddeifabJehoahasyneile

36A’ramseryteyrnasoddJehuarIsraelynSamariaoedd wythmlyneddarhugain

PENNOD11

1AphanweloddAthaleiamamAhaseiafodeimabwedi marw,hiagyfododd,acaddinistrioddyrhollhad brenhinol

2OndcymeroddJehoseba,merchybreninJoram,chwaer Ahaseia,JoasmabAhaseia,a'iladrataoblithmeibiony breninaladdwyd;achuddiasantef,sefefa'inyrs,ynyr ystafellwelyrhagAthaleia,felnaladdwydef

3Abugydahiwedicuddioynnhŷ’rARGLWYDDchwe blyneddAcAthaliahadeyrnasodddrosywlad

4A’rseithfedflwyddynanfonoddJehoiadaachyrchoddy tywysogiondrosycannoedd,gyda’rcapteiniaida’r gwarchodlu,a’udughwyntatoidŷ’rARGLWYDD,a gwnaethgyfamodâhwynt,achymrydllwohonyntyn nhŷ’rARGLWYDD,adangosiddyntfabybrenin.

5Acefeaorchmynnoddiddynt,ganddywedyd,Dyma’r pethawnewchchwi;Byddtrydyddrhanohonochyrhaia ddeuantimewnarySabothyngeidwaidgwyliadwriaeth tŷ’rbrenin;

6AthraeanfyddwrthborthSur;athraeanwrthyporthy tuôli'rgwarchodlu:fellyycadwchwyliadwriaethytŷ, rhagiddogaeleidorriilawr

7Adwyranohonochchiigydsy'nmyndallanarySaboth, sefyrhaihynnyagadwantwyliadwriaethtŷ'r ARGLWYDDoamgylchybrenin

8.Amgylchynwchybreninoamgylch,pobunâ'iarfauyn eilaw:a'rhwnaddeloimewni'rrhesi,lladderef:a byddwchgyda'rbreninwrthiddofyndallanaphanddeloi mewn.

9Agwnaethcapteiniaidycannoeddynôlyrhollbethaua orchmynnoddJehoiadayroffeiriad:achymerasantbobun eiddynionyrhaioeddiddodimewnarySaboth,gyda'r rhaioeddifyndallanarySaboth,adaethantatJehoiadayr offeiriad

10Acigapteiniaidycannoeddyrhoddoddyroffeiriad waywffynathariannau’rbreninDafydd,yrhaioeddyn nhemlyrARGLWYDD

11Asafoddygwarchodlu,pobunâ'iarfauyneilaw,o amgylchybrenin,ogorneldde'rdemlhydatgornelchwith ydeml,arhydyrallora'rdeml

12Acefeaddugallanfabybrenin,acaosododdygoron arno,acaroddesiddoydystiolaeth;ahwya’i gwnaethasantefynfrenin,aca’ieneiniasant;acagurasent eudwylo,acaddywedasant,Duwagadwo’rbrenin.

13AphanglywoddAthaleiasŵnygwarchodlua’rbobl,hi addaethatyboblidemlyrARGLWYDD

14Aphanedrychoddhi,wele,ybreninynsefyllwrth golofn,felyroeddyddefod,a’rtywysogiona’rutgyrnwyr wrthybrenin,ahollboblywladynllawenhau,acyn chwythumewnutgyrn:acAthaleiaarwygoddeidillad,ac awaeddodd,Brad,brad

15OndgorchmynnoddJehoiadayroffeiriadigapteiniaidy cannoedd,swyddogionyllu,adywedoddwrthynt,“Ewch âhiallano’rrhesi:alladdwchyrhwna’idilynaâ’r cleddyf”Oherwydddywedoddyroffeiriad,“Naladderhi ynnhŷ’rARGLWYDD.”

16Arhoddasantddwyloarni;ahiaaetharhydyfforddyr oeddyceffylauyndodidŷ’rbrenin:acynoylladdwydhi.

17AgwnaethJehoiadagyfamodrhwngyrARGLWYDD a'rbrenina'rbobl,ybyddenthwy'nbobli'rARGLWYDD; rhwngybreninhefyda'rbobl

18AhollboblywladaaethantimewnidŷBaal,aca’i dinistriasant;eialloraua’iddelwauaddrylliasantyn ddarnau’nllwyr,alladdasantMattanoffeiriadBaaloflaen yrallorauAphenododdyroffeiriadswyddogiondrosdŷ’r ARGLWYDD

19Acefeagymeroddytywysogiondrosycannoedd,a’r capteiniaid,a’rgwarchodlu,ahollboblywlad;ahwya ddygasantybreninilawrodŷ’rARGLWYDD,aca ddaethanttrwyfforddporthygwarchodluidŷ’rbrenin.Ac efeaeisteddoddarorseddfaincybrenhinoedd

20Allawenychoddhollboblywlad,achafoddyddinas dawelwch:alladdasantAthaleiaâ'rcleddyfwrthymyltŷ'r brenin

21SaithmlwyddoedoeddJehoaspanddechreuodd deyrnasu.

PENNOD12

1YnyseithfedflwyddyniJehuydechreuoddJehoas deyrnasu;adeugainmlyneddyteyrnasoddefeyn JerwsalemAcenweifamoeddSibiaoBeersheba 2AgwnaethJehoasyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDDeihollddyddiau,ynyrhynycyfarwyddodd Jehoiadayroffeiriadef

3Ondnithynnwydymaithyruchelfeydd:yroeddybobl yndaliaberthuacarogldarthuynyruchelfeydd.

4AdywedoddJehoaswrthyroffeiriaid,Hollariany pethaucysegredigaddygiridŷ’rARGLWYDD,sefarian pobunsy’nmyndtrwy’rcyfrif,yrarianygosodirarnogan bobdyn,a’rhollarianaddawigalonunrhywuni’w ddwynidŷ’rARGLWYDD, 5Cymeredyroffeiriaidefatynt,pobuno’igydnabod:a thrwsianthwyfylchau’rtŷ,llebynnagyceirunrhywfwlch

6Ondynydrydeddflwyddynarhugaini’rbreninJehoas nidoeddyroffeiriaidwediatgyweiriobylchau’rtŷ.

7YnagalwoddybreninJehoasamJehoiadayroffeiriad, a'roffeiriaideraill,adywedoddwrthynt,Pamnadydychyn trwsiobylchau'rtŷ?ynawrganhynnypeidiwchâchymryd mwyoarianganeichcydnabod,ondrhoddwchefam fygythiadytŷ

8Achydsynioddyroffeiriaidibeidioâderbynmwyo arianganybobl,nacidrwsiobylchau’rtŷ

9OndcymeroddJehoiadayroffeiriadgist,athyllodddwll yneichaead,a'igosodwrthymylyrallor,aryrochrdde wrthddodimewnidŷ'rARGLWYDD:arhoddoddyr offeiriaidoeddyncadw'rdrwsynddi'rhollariana ddygwydidŷ'rARGLWYDD.

10Aphanwelsantlaweroarianynygist,daeth ysgrifennyddybrenina'rarchoffeiriadifyny,a'urhoi mewnsachau,achyfrifyrarianagafwydynnhŷ'r ARGLWYDD

11Arhoddasantyrarian,wedieigyfrif,iddwylo’rrhai oeddyngwneudygwaith,oeddyngoruchwyliotŷ’r ARGLWYDD:ahwya’irhoddasanti’rseiria’r adeiladwyroeddyngweithioardŷ’rARGLWYDD, 12Aciseirimaen,athorwyrcerrig,acibrynucoeda cherrigwedi’unadduidrwsiobylchautŷ’rARGLWYDD, acamyrhynollaosodwydargyferytŷi’wdrwsio.

13Etoniwnaedidŷ’rARGLWYDDfowlenniarian, sleifiau,basgynnau,utgyrn,unrhywlestriaur,nallestri arian,o’rarianaddygwydidŷ’rARGLWYDD: 14Ondrhoddasanthynnyi'rgweithwyr,acatgyweiriasant agefdŷ'rARGLWYDD

15Niwnaethantgyfrifhefydâ'rdynionyrhoddasantyr ariani'wroii'rgweithwyr:oherwyddgweithredasantyn ffyddlon

16Niddygwydyrariancamweddna'rarianpechodidŷ'r ARGLWYDD:eiddo'roffeiriaidoeddent

17YnayraethHasaelbreninSyriaifyny,acaymladdodd ynerbynGath,aca’ihenillodd:agosododdHasaelei wynebifynedifynyiJerwsalem

18AchymeroddJehoasbreninJwdayrhollbethau cysegredigagysegrasaiJehosaffat,aJehoram,acAhaseia, eidadau,brenhinoeddJwda,a’ibethaucysegredigeihun, a’rhollauragafwydynnhrysorautŷ’rARGLWYDD,ac ynnhŷ’rbrenin,aca’ihanfonoddatHasaelbreninSyria: acefeaaethymaithoJerwsalem

19A’rgweddillohanesJoas,a’rcyfanawnaeth,onid ydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Jwda?

20A’iweisionagyfodasant,acawnaethantgynllwyn,aca laddasantJoasynnhŷMilo,yrhwnsyddynmynedilawri Silla

21CanysJosacharmabSimeath,aJosabadmabSomer,ei weision,a’itrawsantef,abufarw;achladdasantefgyda’i dadauynninasDafydd:acAmaseiaeifabadeyrnasoddyn eile.

PENNOD13

1YnydrydeddflwyddynarhugainiJoasmabAhaseia breninJwda,dechreuoddJehoahasmabJehudeyrnasuar IsraelynSamaria,atheyrnasoddamddwyflyneddar bymtheg

2Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,acaddilynoddbechodauJeroboammab Nebat,abaroddiIsraelbechu;nithroddoddiwrthynt

3AchynnwrfodddigofaintyrARGLWYDDynerbyn Israel,acefea’urhoddoddhwyntynllawHasaelbrenin Syria,acynllawBenhadadmabHasael,euhollddyddiau hwynt

4AgweddïoddJehoahasaryrARGLWYDD,a gwrandawoddyrARGLWYDDarno:canysgwelodd orthrwmIsrael,amfodbreninSyriayneugorthrymuhwy 5(ArhoddoddyrARGLWYDDachubwriIsrael,fely daethantallanodanlaw’rSyriaid:athrigasantblantIsrael yneupebyll,felo’rblaen)

6EtonithroasantoddiwrthbechodautŷJeroboam,a baroddiIsraelbechu,ondrhodiasantynddynt:acarhosodd yllwynhefydynSamaria)

7Niadawoddo’rbobliJehoahasondhannercanto farchogion,adegcerbyd,adegmilowŷrtraed;canys breninSyriaa’udifethasanthwy,aca’ugwnaethfely llwchwrthddyrnu.

8OnidywgweddillhanesJehoahas,a'rcyfanawnaeth,a'i gadernid,wedi'iysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel?

9AJehoahasahunoddgyda’idadau;achladdasantefyn Samaria:aJoaseifabadeyrnasoddyneile.

10YnyseithfedflwyddynarhugainiJoasbreninJwday dechreuoddJoasmabJehoahasdeyrnasuarIsraelyn Samaria,acyteyrnasoddamunmlyneddarbymtheg 11Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD;nithroddoddiwrthhollbechodau JeroboammabNebat,abaroddiIsraelbechu:ondefea rodioddynddynt

12A’rgweddillohanesJoas,a’rhynollawnaeth,a’i gaderniddrwy’rhynybu’nymladdynerbynAmaseia breninJwda,onidydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfr croniclbrenhinoeddIsrael?

13AJoasahunoddgyda’idadau;aJeroboamaeisteddodd areiorseddfaincef:aJoasagladdwydynSamariagyda brenhinoeddIsrael

14AcEliseusaglafoddo’rclefydyrhwnybufarwohono AdaethJoasbreninIsraelilawrato,acawylodddrosei wyneb,acaddywedodd,Ofynhad,fynhad,cerbydIsrael, a’ifarchogion.

15AdywedoddEliseuswrtho,Cymerbwaasaethau.Ac efeagymeroddatofwaasaethau

16AcefeaddywedoddwrthfreninIsrael,Rhodylawary bwa.Acefearoddoddeilawarno:acEliseusaroddoddei ddwyloarddwylo’rbrenin

17Adywedodd,Agoryffenestrtua’rdwyrainAcefea’i hagoroddYnadywedoddEliseus,SaethaAcefea saethoddAdywedodd,SaethymwaredyrARGLWYDD, asaethymwaredoSyria:canystiadrawi’rSyriaidyn Affec,nesitieudifa

18Ynadywedodd,“Cymerysaethau”Acfe’ucymerodd DywedoddwrthfreninIsrael,“Taroaryddaear.”Acfe drawodddairgwaith,acarhosodd

19AdigioddgŵrDuwwrtho,adywedodd,Pebaechwedi tarobumneuchwegwaith;ynapebaechweditaroSyria neseidifa:ondynawrnicheidaroSyriaonddeirgwaith 20AbufarwEliseus,achladdasantefAcymosododd byddinoeddyMoabiaidarywladarddechrau’rflwyddyn. 21Abu,felyroeddentyncladdudyn,wele,hwyawelsant fintaioddynion;ahwyafwriasantydynifeddrodEliseus: aphanollyngwydydynilawr,achyffyrddoddagesgyrn Eliseus,efeaadfywiodd,acasafoddareidraed 22OndgorthrymoddHasaelbreninSyriaIsraelholl ddyddiauJehoahas.

23Abu’rARGLWYDDynraslonwrthynt,acadosturiodd wrthynt,acabarchoddatynt,oherwyddeigyfamodag Abraham,Isaac,aJacob,acnifynnaieudifetha,acni’u bwrwallano’iŵyddhydynhyn 24FellybufarwHasaelbreninSyria;atheyrnasoddeifab Benhadadyneile.

25AchymeroddJoasmabJoahasynôlolawBenhadad mabHasaelydinasoeddagymerasaiefeolawJoahasei dadtrwyryfel.DeirgwaithytrechoddJoasef,acadennill ddinasoeddIsrael

PENNOD14

1YnailflwyddynJoasmabJehoahasbreninIsraely teyrnasoddAmaseiamabJoasbreninJwda.

2Pummlwyddarhugainoedoeddefepanddechreuodd deyrnasu,atheyrnasoddnawmlyneddarhugainyn Jerwsalem.AcenweifamoeddJehoadanoJerwsalem.

3Acefeawnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDD,ondnidfelDafyddeidad:efeawnaethyn ôlpobpethfelygwnaethJoaseidad

4Etonithynnwydymaithyruchelfeydd:hydynhynyr oeddyboblynaberthuacynllosgiarogldarthynyr uchelfeydd.

5Aphangadarnhawydyfrenhiniaethyneilaw,efea laddoddeiweisionaladdasantybrenineidad

6Ondniladdoddefeblantyllofruddion:ynôlyrhynsydd ysgrifenedigynllyfrcyfraithMoses,lleygorchmynnodd yrARGLWYDD,ganddywedyd,Niroddirytadaui farwolaethdrosyplant,acniroddiryplantifarwolaeth drosytadau;ondrhoddirpobdynifarwolaethamei bechodeihun.

7LladdoddddengmiloEdomynnyffrynyrhalen,a chymeroddSelahtrwyryfel,agalwoddeihenwyn Joctheelhydydyddhwn

8YnaanfonoddAmaseiagenhadonatJehoasmab JehoahasmabJehu,breninIsrael,ganddweud,“Tyrd, gadewchinniedrychwynebynwynebâ’ngilydd”

9AJoasbreninIsraelaanfonoddatAmaseiabreninJwda, ganddywedyd,YrysgalloeddynLebanonaanfonoddaty cedrwyddoeddynLebanon,ganddywedyd,Rhodyferch i’mmabynwraig:acynaanifailgwylltoeddynLebanona aethheibio,acasathroddyrysgall

10TiynwiradrawaistEdom,aca’thddyrchafaeodddy galon:ymfalchïaynhyn,acarosgartref:canyspamy byddi’nymyrrydi’thniwed,felysyrthi,tiaJwdagydathi?

11OndniwrandawoddAmaseiaAmhynnyaethJehoas breninIsraelifyny;acedrychoddefacAmaseiabrenin Jwdawynebiwynebâ’igilyddymMethsemes,sy’n perthyniJwda

12AthrawoddJwdaoflaenIsrael;affoesantbobuni'w bebyll

13AdalioddJehoasbreninIsraelAmaseiabreninJwda, mabJehoasmabAhasia,ynBethsemes,adaethi Jerwsalem,acadorroddilawrfurJerwsalemoborth Effraimhydborthygornel,pedwarcantcufydd

14Acefeagymeroddyrhollaura’rarian,a’rholllestria gafwydynnhŷ’rARGLWYDD,acynnhrysorautŷ’r brenin,agwystlon,acaddychweloddiSamaria

15.OnidywgweddillhanesJehoas,a'igadernid,asuty bu'nymladdagAmaseiabreninJwda,wedi'uhysgrifennu ynllyfrhanesionbrenhinoeddIsrael?

16AJehoasahunoddgyda’idadau,acagladdwydyn SamariagydabrenhinoeddIsrael;aJeroboameifaba deyrnasoddyneile

17AcAmaseiamabJoasbreninJwdaafufywarôl marwolaethJoasmabJoahasbreninIsraelbymtheg mlynedd

18A’rgweddillohanesAmaseia,onidydynthwywedi’u hysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddJwda?

19GwnaethantgynllwynyneierbynynJerwsalem,a ffoddiLachis,ondanfonasantareiôliLachisa'iladdyno. 20Adygasantefarfeirch:achladdwydefynJerwsalem gyda'idadauynninasDafydd

21AchymeroddhollboblJwdaAsareia,aoeddynunar bymthegoed,a'iwneudynfreninynlleeidadAmaseia

22AdeiladoddElath,a'ihadferiJwda,wedii'rbrenin gysgugyda'idadau.

23YnybymthegfedflwyddyniAmaseiamabJoasbrenin Jwda,dechreuoddJeroboammabJoasbreninIsrael deyrnasuynSamaria,acfedeyrnasoddamunmlynedda deugain

24Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD:nithroddoddiwrthhollbechodau JeroboammabNebat,abaroddiIsraelbechu

25AdferoddarfordirIsraelofynedfaHamathhydfôry gwastadedd,ynôlgairARGLWYDDDduwIsrael,yrhwn alefaroddefetrwylaweiwasJonamabAmittaiy proffwyd,yrhwnoeddoGathheffer.

26CanysgweloddyrARGLWYDDgystuddIsrael,eifod ynchwerwiawn:canysnidoeddnebwedieigau,nanebar ôl,nanebwedieigynorthwyoiIsrael.

27AcniddywedoddyrARGLWYDDybyddai’ndileu enwIsraelodanynefoedd:ondfe’uhachuboddhwynt trwylawJeroboammabJoas

28.OnidywgweddillhanesJeroboam,a'rcyfanawnaeth, a'igadernid,yrhyfela'rmoddyradenilloddDamascusa Hamath,aoeddynperthyniJwda,iIsrael,wedi'i ysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddIsrael?

29AJeroboamahunoddgyda’idadau,sefgyda brenhinoeddIsrael;aSachareiaseifabadeyrnasoddynei le

PENNOD15

1YnyseithfedflwyddynarhugainiJeroboambrenin IsraelydechreuoddAsareiamabAmaseiabreninJwda deyrnasu.

2Unarbymthegoedoeddefepanddechreuodddeyrnasu, atheyrnasoddddwyflyneddahannercantynJerwsalem AcenweifamoeddJecholiaoJerwsalem.

3Acefeawnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethaieidadAmaseia; 4Aceithrionasymudwydyruchelfeydd:yroeddybobl yndaliaberthuacynllosgiarogldarthynyruchelfeydd

5AthrawoddyrARGLWYDDybrenin,felybuefeyn wahanglwyfushydddyddeifarwolaeth,acyroeddynbyw mewntŷarwahânAJothammabybreninoedddrosytŷ, ynbarnupoblywlad

6A’rgweddillohanesAsareia,a’rcyfanawnaeth,onid ydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Jwda?

7FellyAsareiaahunoddgyda’idadau;achladdasantef gyda’idadauynninasDafydd:aJothameifaba deyrnasoddyneile

8YnyddeunawfedflwyddynarhugainiAsareiabrenin JwdayteyrnasoddSachareiamabJeroboamarIsraelyn Samariaamchwemis

9Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,felygwnaetheidadau:nithroddoddiwrth bechodauJeroboammabNebat,abaroddiIsraelbechu

10ASalummabJabesagydfwriadoddyneierbynef,ac a’itrawoddefoflaenybobl,aca’illaddodd,aca deyrnasoddyneile

11AgweddillgweithredoeddSachareias,wele,ymaent wedieuhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddIsrael

12DymaairyrARGLWYDDalefaroddwrthJehu,gan ddweud,“BydddyfeibionyneisteddarorseddIsraelhydy bedwareddgenhedlaeth”Acfellyybu

13DechreuoddSalummabJabesdeyrnasuynynawfed flwyddynarhugainiUsseiabreninJwda;atheyrnasoddfis cyfanynSamaria

14OherwyddMenahemmabGadiaaethifynyoTirsa,ac addaethiSamaria,acadrawoddSalummabJabesyn Samaria,aca’illaddodd,acadeyrnasoddyneile

15AgweddillhanesSalum,a'igynllwynawnaeth,wele,y maentwedieuhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel

16YnatrawoddMenahemTiffsa,aphawboeddynddi,a'i chyffiniauoTirsa:amnadagorasantiddo,amhynnyy trawoddefehi;arhwygoddefeyrhollfenywodbeichiog ynddi.

17YnynawfedflwyddynarhugainiAsareiabreninJwda ydechreuoddMenahemmabGadideyrnasuarIsrael,a theyrnasoddddengmlyneddynSamaria

18Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr

ARGLWYDD:nithroddefeholleiddyddiauoddiwrth bechodauJeroboammabNebat,yrhwnabaroddiIsrael bechu

19AdaethPulbreninAsyriaynerbynywlad:arhoddodd MenahemiPulfilodalentauarian,ermwyniddofod gydagefigadarnhau'rfrenhiniaethyneilaw

20AcholloddMenahemarianarIsrael,sefaryrholl gedyrncyfoethog,ganbobdynhannercantosiclauarian, i’wrhoiifreninAsyria.FellydychweloddbreninAsyria, acniarhosoddynoynywlad

21A’rgweddillohanesMenahem,a’rcyfanawnaeth, onidydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfrcronicl brenhinoeddIsrael?

22AMenahemahunoddgyda’idadau;aPhecaheiaeifab adeyrnasoddyneile.

23YnyddegfedflwyddynadeugainiAsareiabreninJwda, dechreuoddPecaheiamabMenahemdeyrnasuarIsraelyn Samaria,atheyrnasoddamddwyflynedd.

24Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD:nithroddoddiwrthbechodauJeroboam mabNebat,abaroddiIsraelbechu.

25OndPecahmabRemaleia,eigapten,a gydgynllwynioddyneierbyn,aca’itrawoddefynSamaria, ymmhalastŷ’rbrenin,gydagArgobacArieh,achydagef hannercantoddyniono’rGileadiaid:acefea’illaddoddef, acadeyrnasoddyneile

26AgweddillhanesPecaheia,a'rcyfanawnaeth,wele,y maentwedieuhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel

27YnyddwyfedflwyddynahannercantiAsareiabrenin Jwda,dechreuoddPecahmabRemaleiadeyrnasuarIsrael ynSamaria,atheyrnasoddamugainmlynedd

28Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD:nithroddoddiwrthbechodauJeroboam mabNebat,abaroddiIsraelbechu

29YnnyddiauPecachbreninIsraelydaethTiglathpileser breninAsyria,acaenilloddIjon,acAbel-beth-maacha,a Janoah,aCedes,aHasor,aGilead,aGalilea,hollwlad Nafftali,a'ucaethgludoiAsyria.

30AgwnaethHoseamabElagynllwynynerbynPecamab Remaleia,aca’itrawoddef,aca’illaddodd,aca deyrnasoddyneile,ynyrugeinfedflwyddyniJothammab Ussia

31AgweddillhanesPecah,a'rcyfanawnaeth,wele,y maentwedieuhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Israel

32YnailflwyddynPecahmabRemaleiabreninIsraely dechreuoddJothammabUsseiabreninJwdadeyrnasu.

33Pumparhugainoedoeddefepanddechreuodd deyrnasu,acunmlyneddarbymthegyteyrnasoddefeyn JerwsalemAcenweifamoeddJerusa,merchSadoc 34Acefeawnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDD:ynôlyrhynollawnaethaieidadUsseia.

35Etonithynnwydyruchelfeyddiffwrdd:yroeddybobl yndaliaberthuacynllosgiarogldarthynyruchelfeydd Efeaadeiladoddborthuchaftŷ’rARGLWYDD.

36OnidywgweddillhanesJotham,a'rcyfanawnaeth, wedi'iysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddJwda?

37YnydyddiauhynnydechreuoddyrARGLWYDD anfonResinbreninSyriaaPhecamabRemaleiaynerbyn Jwda

38AJothamahunoddgyda’idadau,acagladdwydgyda’i dadauynninasDafyddeidad:acAhaseifabadeyrnasodd yneileef

PENNOD16

1YnyddwyfedflwyddynarbymthegiPecachmab Remaleia,dechreuoddAhasmabJothambreninJwda deyrnasu

2UgainoedoeddAhaspanddechreuodddeyrnasu,acun mlyneddarbymthegyteyrnasoddynJerwsalem,acni wnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyrARGLWYDD eiDduw,felDafyddeidad.

3OndefearodioddynfforddbrenhinoeddIsrael,ie,aca wnaethi’wfabfyndtrwy’rtân,ynôlffieidd-dra’r cenhedloedd,yrhaiayrroddyrARGLWYDDallanoflaen meibionIsrael

4Acefeaberthoddacaarogldarthoddynyruchelfeydd,ac arybryniau,athanbobprengwyrddlas.

5YnadaethResinbreninSyriaaPhecamabRemaleia breninIsraelifynyiJerwsalemiryfela:agwarchaeasantar Ahas,ondniallenteioresgyn.

6YprydhwnnwyradennilloddResinbreninSyriaElathi Syria,agyrroddyrIddewonoElath:adaethySyriaidi Elath,acadrigasantynohydydyddhwn.

7FellyanfonoddAhasgenhadauatTiglathpileserbrenin Asyria,ganddywedyd,Dywasa’thfabydwyffi:tyrdi fyny,acachubfiolawbreninSyria,acolawbreninIsrael, yrhaisy’ncodiynfyerbyn

8AchymeroddAhasyrariana'rauragafwydynnhŷ'r ARGLWYDD,acynnhrysorautŷ'rbrenin,a'uhanfonyn anrhegifreninAsyria

9AgwrandawoddbreninAsyriaarno:canysaethbrenin AsyriaifynyynerbynDamascus,aca’ihenillodd,aca gaethgludoddeiphobliCir,acaladdoddResin

10AethybreninAhasiDdamascusigyfarfod TiglathpileserbreninAsyria,agweloddalloroeddyn Ddamascus:acanfonoddybreninAhasatUreiayr offeiriadlunyrallor,a'iphatrwm,ynôleihollwaith 11AcadeiladoddUreiayroffeiriadallorynôlyrhynolla anfonasai’rbreninAhasoDdamascus:fellygwnaethUreia yroffeiriadhicyni’rbreninAhasddodoDdamascus 12AphanddaethybreninoDamascus,gweloddybrenin yrallor:anesaoddybreninatyrallor,acaberthoddarni 13Acefealosgoddeiboethoffrwma'ioffrwmbwyd,aca dywalltoddeioffrwmdiod,acadaenelloddwaedei offrymauheddaryrallor

14Acefeaddughefydyrallorbres,yrhonoeddgerbron yrARGLWYDD,oddiarflaenytŷ,oddirhwngyrallora thŷyrARGLWYDD,aca’igosododdarochrogleddolyr allor

15AgorchmynnoddybreninAhasiUreiayroffeiriad,gan ddywedyd,Aryrallorfawrllosgyroffrwmpoethboreol, a'roffrwmbwydhwyrol,aphoethaberthybrenin,a'i offrwmbwydef,ynghydagoffrwmpoethhollboblywlad, a'uhoffrwmbwyd,a'uhoffrymaudiod;athaenellwcharni hollwaedyroffrwmpoeth,ahollwaedyraberth:a'rallor bresfyddimiymholiwrthi

16FellyygwnaethUreiayroffeiriad,ynôlyrhynolla orchmynnoddybreninAhas.

17AthorroddybreninAhasymylonysylfeini,athynnu’r noeoddiarnynt;athynnoddymôrilawroddiaryrychen presoeddodditano,a’iosodarbalmantogerrig.

18AthroddefeodŷyrARGLWYDD,ermwynbrenin Asyria,yguddfanargyferySabothaadeiladasantynytŷ, amynedfa’rbreninoddiallan.

19OnidywgweddillhanesAhas,yrhynawnaeth,wediei ysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddJwda?

20AcAhasahunoddgyda’idadau,acagladdwydgyda’i dadauynninasDafydd:aHeseceiaeifabadeyrnasoddyn eileef.

PENNOD17

1YnyddeuddegfedflwyddyniAhasbreninJwday dechreuoddHoseamabEladeyrnasuynSamariaarIsrael amnawmlynedd.

2Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ondnidfelbrenhinoeddIsraelafuasaio'i flaenef.

3DaethSalmaneserbreninAsyriaifynyyneierbyn;a daethHoseaynwasiddo,arhoddoddanrhegioniddo

4AchanfubreninAsyriagydgynllwynynHosea:canys efeaanfonasaigenhadauatSobreninyrAifft,acniddaeth aganrhegifreninAsyria,felygwnaiefeflwyddynar flwyddyn:amhynnyycaeoddbreninAsyriaefigarchar, aca’irhwymoddynycarchar

5YnadaethbreninAsyriaifynytrwy'rhollwlad,acaethi fynyiSamaria,a'igwarchaeoddamdairblynedd.

6YnynawfedflwyddyniHosea,enilloddbreninAsyria Samaria,achaethgludoddIsraeliAsyria,a'ugosodyn HalahacynHaborwrthafonGosan,acynninasoeddy Mediaid

7Canysfellyybu,ifeibionIsraelbechuynerbynyr ARGLWYDDeuDuw,yrhwna’udughwyntifynyo wladyrAifft,odanlawPharobreninyrAifft,acofni duwiaueraill,

8Acarodiasantynôldeddfau’rcenhedloedd,yrhaia yrroddyrARGLWYDDallanoflaenmeibionIsrael,a brenhinoeddIsrael,yrhaiawnaethenthwy

9AgwnaethmeibionIsraelynddirgelypethaunad oeddentyniawnynerbynyrARGLWYDDeuDuw,ac adeiladasantiddyntuchelfeyddyneuhollddinasoedd,o dŵrygwylwyrhydyddinasgaerog.

10Agosodasantiddyntddelwauallwyniymmhobbryn uchel,athanbobprengwyrddlas:

11Acynoyllosgasantarogldarthynyrholluchelfeydd, felygwnaethycenhedloeddagaethgludoddyr ARGLWYDDo'ublaenau;agwnaethantbethaudrygionus iddigio'rARGLWYDD:

12Oherwyddyroeddentyngwasanaethueilunod,amy rhaiydywedoddyrARGLWYDDwrthynt,Nawnewchy pethhyn

13EtotystiolaethoddyrARGLWYDDynerbynIsrael,ac ynerbynJwda,trwy’rhollbroffwydi,athrwy’rholl weledydd,ganddywedyd,Trowchoddiwrtheichffyrdd drwg,achadwchfyngorchmyniona’mdeddfau,ynôlyr hollgyfraithaorchmynnaisi’chtadau,acaanfonaisatoch trwyfyngweisionyproffwydi

14Erhynnyniwrandawsant,ondcaledasanteugwddfau, felgwddfeutadau,yrhainichredasantynyr ARGLWYDDeuDuw

15Agwrthodasanteiddeddfauef,a’igyfamodawnaeth efeâ’utadau,a’idystiolaethauadystiolaethoddefeyneu herbyn;adilynasantwagedd,acaethantynofer,acaethant arôlycenhedloeddoeddo’ucwmpas,yrhaiy gorchmynasaiyrARGLWYDDiddynt,nawnelentfel hwynt

16AgadawsanthollorchmynionyrARGLWYDDeuDuw, agwnaethantiddyntddelwautawdd,sefdaulo,a gwnaethantllwyn,acaddolasantholllu’rnefoedd,a gwasanaethasantBaal.

17Ahwyabaroddi’wmeibiona’umerchedfyndtrwy’r tân,acaarferasantddewiniaethaswynion,acawerthasant euhunainiwneuthurdrwgyngngolwgyrARGLWYDD, i’wddigioef

18AmhynnydigioddyrARGLWYDDynfawrwrthIsrael, a’ubwrwhwyntallano’iolwg:niadawydnebondllwyth Jwdaynunig

19NichadwoddJwdaorchmynionyrARGLWYDDeu Duw,ondrhodioddynneddfauIsrael,yrhaiawnaethant hwy

20AgwrthododdyrARGLWYDDhollhadIsrael,a’u cystuddio,a’urhoiynllawanrheithwyr,nesiddoeubwrw allano’iolwg

21OherwyddefearwygoddIsraeloddiwrthdŷDafydd;a hwyawnaethantJeroboammabNebatynfrenin:a JeroboamayrroddIsraeloddiwrthddilynyr ARGLWYDD,aca’ugwnaethynbechodmawr

22CanysmeibionIsraelarodiasantynhollbechodau Jeroboam,yrhaiawnaethefe;nithroasantoddiwrthynt; 23Hydnesi’rARGLWYDDsymudIsraelallano’iolwg, felydywedoddtrwyeihollweisionyproffwydi.Fellyy caethgludwydIsraelo’iwladeihuniAsyriahydydydd hwn

24AbreninAsyriaaddugddynionoBabilon,acoCutha, acoAwa,acoHamath,acoSepharvaim,aca’ugosododd hwyntynninasoeddSamariaynllemeibionIsrael:ahwya feddiannasantSamaria,acadrigasantyneidinasoeddhi.

25Acfellyybuynnechraueupreswylfayno,nadoeddent ynofni’rARGLWYDD:amhynnyanfonoddyr ARGLWYDDlewodyneuplith,aladdasantraiohonynt.

26AmhynnyydywedasantwrthfreninAsyria,gan ddywedyd,Ycenhedloeddasymudaist,acaosodaistyn ninasoeddSamaria,nidydyntynadnaboddullDuwywlad: amhynnyanfonoddefelewodyneuplith,acwele,maent yneulladdhwynt,amnadydyntynadnaboddullDuwy wlad

27YnagorchmynnoddbreninAsyria,ganddywedyd, Dygwchynouno’roffeiriaidaddygasochoddiyno;a gadewchiddyntfyndathrigoyno,abyddediddoddysgu iddyntddefodDuwywlad

28Ynadaethuno'roffeiriaidagludwydoSamaria,aca arhosoddynBethel,acaddysgoddiddyntsutydylent ofni'rARGLWYDD

29Ondgwnaethpobcenedldduwiauo’iheiddoeihun,a’u gosodynnhai’ruchelfeyddawnaethySamariaid,pob cenedlyneidinasoeddyroeddentynbywynddynt

30AgwŷrBabilonawnaethSuccothbenoth,agwŷrCutha wnaethNergal,agwŷrHamathawnaethAsima,

31AgwnaethyrAfiaidNibhasaTartac,allosgoddy SeffarfiaideuplantynytâniAdrammelechac Anammelech,duwiauSeffarfaim

32Fellyyroeddentynofni’rARGLWYDD,acyngwneud iddynteuhunaino’rrhaiisafohonyntynoffeiriaidyr uchelfeydd,afyddai’naberthudrostyntynnhai’r uchelfeydd

33OfnasantyrARGLWYDD,agwasanaethasanteu duwiaueuhunain,ynôldullycenhedloedda gaethgludasantoddiyno

34Hydydyddhwnymaentyngwneuthurynôlydulliau blaenorol:nidydyntynofni’rARGLWYDD,nacyn gwneuthurynôleiddeddfau,nacynôleiordinhadau,nac ynôlygyfraitha’rgorchymynaorchmynnoddyr ARGLWYDDifeibionJacob,yrhwnaenwoddefeyn Israel;

35YrhaiygwnaethyrARGLWYDDgyfamodâhwy,ac ygorchmynnoddiddynt,ganddywedyd,Nacofnwch dduwiaueraill,acnacymgrymwchiddynt,acna'u gwasanaethwch,acnacaberthwchiddynt:

36OndyrARGLWYDD,yrhwna’chdugchwiifynyo wladyrAifftânerthmawrabraichestynedig,efaofnwch, acefaaddolwch,aciddoefaaberthwch

37A’rdeddfau,a’rgorchmynion,a’rgyfraith,a’r gorchymyn,aysgrifennoddefeichwi,cadwchlygad arnyntambyth;acnacofnwchdduwiaueraill

38Acnacanghofiwchycyfamodawneuthumâchwi;ac nacofnwchdduwiaueraill.

39OndyrARGLWYDDeichDuwaofnwch;acefea’ch gwaredolaweichhollelynion

40Etoniwrandawsant,ondgwnaethantynôleuharfer gynt

41Fellyyroeddycenhedloeddhynynofni’r ARGLWYDD,acyngwasanaethueudelwaucerfiedig,eu plantaphlanteuplant:felygwnaetheutadau,fellyy maentyngwneudhydydyddhwn

PENNOD18

1YnnhrydyddflwyddynHoseamabElabreninIsraely dechreuoddHeseceiamabAhasbreninJwdadeyrnasu 2Pummlwyddarhugainoedoeddefepanddechreuodd deyrnasu;atheyrnasoddnawmlyneddarhugainyn JerwsalemAbi,merchSachareias,oeddenweifam

3Acefeawnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethDafyddeidad. 4Tynnoddymaithyruchelfeydd,adryllioddydelwau,a thorroddilawryllwyni,adryllio’rsarffbresawnaeth Moses:canyshydydyddiauhynnyyroeddmeibionIsrael ynllosgiarogldarthiddi:acefea’igalwoddynNehustan 5YmddiriedoddynARGLWYDDDduwIsrael;felnad oeddnebtebygiddoymhlithhollfrenhinoeddJwdaareiôl, nacunrhywuno'iflaen

6OherwyddglynuwrthyrARGLWYDDygwnaeth,acni throddoddiwrtho,ondcadwoddeiorchmynionef,a orchmynnoddyrARGLWYDDiMoses

7A’rARGLWYDDoeddgydagef;acfelwyddaiymmha lebynnagyraethallan:acefeawrthryfeloddynerbyn breninAsyria,acni’igwasanaethoddef

8TrawoddyPhilistiaidhydatGasaa'ichyffiniau,odŵry gwylwyrhydyddinasgaerog

9Acynybedwareddflwyddyni’rbreninHeseceia,sef seithfedflwyddynHoseamabElabreninIsrael,ydaeth SalmaneserbreninAsyriaifynyynerbynSamaria,aca’i gwarchaeodd.

10Acarddiweddtairblyneddy’ihenillasant:ynchweched flwyddynHeseceia,sefnawfedflwyddynHoseabrenin Israel,yenillwydSamaria

11AbreninAsyriaagaethgludoddIsraeliAsyria,aca’u gosododdhwyntynHalahacynHaborwrthafonGosan, acynninasoeddyMediaid:

12AmnawrandawsantarlaisyrARGLWYDDeuDuw, ondtorrieigyfamodef,a'rcyfanaorchmynnoddMoses gwasyrARGLWYDD,acniwrandawsantarnynt,nacni'u gwnaethant

13Ynybedwareddflwyddynarddegi’rbreninHeseceiay daethSenacheribbreninAsyriaifynyynerbynholl ddinasoeddcaerogJwda,aca’uhenillodd

14AnfonoddHeseceiabreninJwdaatfreninAsyriai Lachis,ganddweud,“Pethais;dychweloddiwrthyf: byddafyndwynyrhynaosodiarnaf”Agosododdbrenin AsyriaiHeseceiabreninJwdadrichanttalentoarianathri degtalentoaur.

15ArhoddoddHeseceiaiddoyrhollarianagafwydyn nhŷ’rARGLWYDD,acynnhrysorautŷ’rbrenin 16YprydhwnnwytorroddHeseceiayrauroddiar ddrysautemlyrARGLWYDD,acoddiarycolofnaua orchuddiasaiHeseceiabreninJwda,a'iroiifreninAsyria

17AbreninAsyriaaanfonoddTartan,RabsarisaRabsace oLachisatybreninHeseceiaâllumawrynerbyn JerwsalemAhwyaaethantifyny,acaddaethanti Jerwsalem.Aphanddaethantifyny,hwyaddaethant,aca safasantwrthddwythellypwlluchaf,yrhonsyddym mhrifforddmaesypannwr

18Aphanalwasantarybrenin,daethEliacimmabHilceia, yrhwnoeddarytŷ,aSebnayrysgrifennydd,aJoamab Asaffycofnodydd,allanatynt

19AdywedoddRabsacewrthynt,Dywedwchynawrwrth Heseceia,Felhynydywedybreninmawr,breninAsyria, Pahyderywhwnyrwytti’nymddiriedynddo?

20Tiaddywedi,(ondgeiriauoferynunigydynt,)Ymae gennyfgyngoranerthiryfelYnawr,arbwyyrwytti’n ymddiried,felyrwytti’ngwrthryfelaynfyerbyni?

21Ynawr,wele,yrwytti’nymddiriedarffonygorsen ddrylliedighon,sefaryrAifft,yrhonospwysodynarni, hiaâi’wlaw,aca’ithrywana:fellyymaePharobreninyr Aifftibawbsy’nymddiriedynddo.

22Ondosdywedwchwrthyf,Yrydymynymddiriedynyr ARGLWYDDeinDuw:onidefeywhwn,yrhwny tynnoddHeseceiaymaitheiuchelfeydda'iallorau,aca ddywedoddwrthJwdaaJerwsalem,Oflaenyrallorhonyn Jerwsalemyraddoliad?

23Ynawrganhynny,atolwgiti,rhoaddewidioni’m harglwyddbreninAsyria,arhoddafddwyfilogeffylauiti, osgellidiosodmarchogionarnynt

24Sutganhynnyytroidiymaithwynebuncapteno weisionlleiaffymeistr,arhoidyymddiriedaethynyrAifft amgerbydauamarchogion?

25AihebyrARGLWYDDydeuthumifynyynerbyny llehwni’wddinistrio?DywedoddyrARGLWYDDwrthyf, Dosifynyynerbynywladhon,adinistriahi.

26YnadywedoddEliacimmabHilceia,aSebna,aJoa, wrthRabsace,Llefara,atolwg,wrthdyweisionynyriaith

Syriaidd;canysyrydymni'neideall:acnallefaraâniyn yriaithIddewigyngnghlustiau'rboblsyddarymur.

27OnddywedoddRabsacewrthynt,Aiatdyfeistrdi,ac atatti,ymaefymeistrwedifyanfoniilefaru’rgeiriauhyn? Onidatydynionsy’neisteddarymurymaewedify anfoni,felybwytaonteutaileuhunain,acyfedeupidyn euhunaingydathi?

28YnasafoddRabsace,acawaeddoddâllefuchelyniaith yrIddewon,acalefarodd,ganddywedyd,Clywchairy breninmawr,breninAsyria:

29Felhynydywedybrenin,NathwyllerHeseceiachwi: canysniallefeeichachubo’ilawef:

30AcnafyddediHeseceiaeichgwneudchi’nymddiried ynyrARGLWYDD,ganddweud,‘YrARGLWYDDyn sicro’ngwareduni,acniroddiryddinashonilawbrenin Asyria.’

31NawrandewcharHeseceia:canysfelhynydywed breninAsyria,Gwnewchgytundebâmitrwyanrheg,a dewchallanataffi,acynabwytewchbobuno’i winwyddeneihun,aphobuno’iffigysbren,acyfwchbob unddyfroeddeiffynnon:

32Nesimiddoda'chcymrydiwladfeleichgwladeich hun,gwladŷdagwin,gwladbaraagwinllannoedd,gwlad olewolewyddamêl,felybyddochfyw,acnafyddoch farw:acnawrandewcharHeseceia,panfyddoefeyneich twyllo,ganddywedyd,YrARGLWYDDa'ngwaredni 33Aachuboddunrhywunodduwiau’rcenhedloeddei wladolawbreninAsyria?

34BlemaeduwiauHamathacArpad?Blemaeduwiau Sepharfaim,HenaacIva?AachubasantSamariao’mllawi?

35Pwyyw'rrhaisyddymhlithholldduwiau'rgwledydd,a achubasanteugwlado'mllawi,felybyddai'r ARGLWYDDynachubJerwsalemo'mllawi?

36Ondtawoddybobl,acniatebasantairiddo:canys gorchymynybreninoedd,ganddywedyd,Nacatebwchef 37YnadaethEliacimmabHilceia,yrhwnoeddarytŷ,a Sebnayrysgrifennydd,aJoamabAsaffycofiadur,at Heseceia,â'udilladwedi'urhwygo,acafynegasantiddo eiriauRabsace

PENNOD19

1AphanglywoddybreninHeseceiahynny,rhwygoddei ddillad,acymwisgoddâsachliain,acaethidŷ’r ARGLWYDD

2AcanfonoddEliacim,yrhwnoeddarytŷ,aSebnayr ysgrifennydd,ahenuriaidyroffeiriaid,wedieugorchuddio âsachliain,atEseiayproffwydmabAmos.

3Adywedasantwrtho,FelhynydywedHeseceia,Dydd cyfyngder,acherydd,achableddyw'rdyddhwn:canysy plantaddaethi'resgor,acnidoesnerthieni

4EfallaiybyddyrARGLWYDDdyDduwynclywedholl eiriauRabsace,yrhwnaanfonoddbreninAsyriaeifeistri geryddu’rDuwbyw;acybyddynceryddu’rgeiriaua glywoddyrARGLWYDDdyDduw:amhynnycyfoddy weddidrosygweddillaadawyd

5FellydaethgweisionybreninHeseceiaatEseia.

6AdywedoddEseiawrthynt,Felhynydywedwchwrth eichmeistr,FelhynydywedyrARGLWYDD,Nacofna rhagygeiriauaglywaist,â’rrhaiy’mcabloddgweision breninAsyria

7Wele,anfonafchwytharno,achlywefesi,acaddychwel i’wwladeihun;amia’igwnafefeasyrthiedtrwy’r cleddyfyneiwladeihun

8FellydychweloddRabsace,achafoddfreninAsyriayn rhyfelaynerbynLibna:oherwyddclywsaieifodwedi gadaelLachis

9AphanglywoddefeamTirhacabreninEthiopia,Wele,y maeefewedidodallaniymladdyndyerbyn:anfonodd genhadauetoatHeseceia,ganddywedyd, 10FelhynydywedwchwrthHeseceiabreninJwda,gan ddywedyd,NathwylleddyDduw,yrhwnyrwytyn ymddiriedynddo,ganddywedyd,NiroddirJerwsalemi lawbreninAsyria.

11Wele,clywaisttibethawnaethbrenhinoeddAsyriai bobgwlad,ganeudinistrio’nllwyr:acawytti’ncaeldy achub?

12Aachuboddduwiau’rcenhedloeddyrhaiaddinistriodd fynhadau;felGosan,aHaran,aReseff,ameibionEdeny rhaioeddynThelasar?

13BlemaebreninHamath,abreninArpad,abrenindinas Sepharvaim,Hena,acIva?

14AderbynioddHeseceiayllythyrolawycenhadon,ac a’idarllenodd:acaethHeseceiaifynyidŷ’rARGLWYDD, aca’illedoddgerbronyrARGLWYDD

15AgweddïoddHeseceiagerbronyrARGLWYDD,aca ddywedodd,OARGLWYDDDduwIsrael,yrhwnwytyn trigorhwngyceriwbiaid,tiywDuw,seftiynunig,holl deyrnasoeddyddaear;tiawnaethnefadaear.

16ARGLWYDD,plygadyglust,achlyw:agor, ARGLWYDD,dylygaid,agwêl:achlyweiriau Senacherib,yrhwna’ihanfonoddefiwaradwyddo’rDuw byw

17Ynwir,ARGLWYDD,maebrenhinoeddAsyriawedi dinistrio'rcenhedloedda'utiroedd,

18Acafwriasanteuduwiauynytân:canysnidduwiau oeddent,ondgwaithdwylodynion,prenacharreg:am hynnyydinistriasanthwy.

19Ynawrganhynny,OARGLWYDDeinDuw,yrwyf ynatolwgiti,achubnio’ilawef,felygwypoholl deyrnasoeddyddaearmaitiyw’rARGLWYDDDduw,sef tiynunig

20YnaanfonoddEseiamabAmosatHeseceia,gan ddywedyd,FelhynydywedARGLWYDDDduwIsrael, ClywaisyrhynaweddïaistatafynerbynSenacherib breninAsyria

21Dyma’rgairalefaroddyrARGLWYDDamdano;Y forwyn,merchSeion,a’thddirmygodd,aca’thwatwarodd; ysgwydoddmerchJerwsalemeiphenarnat.

22Pwyawawdaistacagablaist?acynerbynpwyy dyrchafaistdylais,acydyrchafaistdylygaidynuchel?sef ynerbynSanctIsrael

23TrwydygenhadonygwaradwyddaistyrArglwydd,a dywedaist,Gydalluosogrwyddfyngherbydauydeuthumi fynyiuchelderymynyddoedd,iochrauLebanon,athorraf ilawreigoedcedrwyddtal,a'igoedffynidwydddewisol:a miaafimewniletyeiderfynau,acigoedwigeiGarmel

24Cloddiaisacyfaisddyfroedddieithr,acâgwadnfy nhraedysychaishollafonyddylleoeddgwarchaeedig

25Onichlywaisttierstalwmsutygwneuthumihyn,ac o’ramseroeddgyntylluniaisief?Ynawrydygaisihyn ddigwydd,felybydditti’ndinistriodinasoeddcaerogyn bentyrrauadfeiliedig

26Amhynnyyroeddeutrigolionynbrinonerth,yr oeddentwedieudychryna'ugwaradwyddo;yroeddentfel gwelltymaes,acfelyllysieuyngwyrdd,felygwelltar bennau'rtai,acfelŷdwedieichwythucyniddodyfu.

27Ondmiaadwaendydrigfa,a'thfynedallan,a'th ddyfodiadimewn,a'thgynddareddynfyerbyn 28Oherwyddboddygynddareddynfyerbyn,a’th gynnwrfwedicyrraeddfynghlustiau,amhynnyyrhoddaf fynghachyndydrwyn,a’mffrwynyndywefusau,ami a’thddychwelafarhydyfforddydaethostarni

29Abyddhynynarwydditi,Bwytewcheleniypethaua dyfantohonynteuhunain,acynyrailflwyddynyrhyna dyfo'runpeth;acynydrydeddflwyddynheuwch,a mediwch,aphlannwchwinllannoedd,abwytewcheu ffrwyth

30AbyddgweddillyrhaiaddihangoddodŷJwdayn gwreiddioetoilawr,acyndwynffrwythifyny

31OherwyddoJerwsalemybyddgweddillynmyndallan, a'rrhaisy'ndiancofynyddSeion:sêlARGLWYDDy lluoeddawnahyn

32AmhynnyfelhynydywedyrARGLWYDDamfrenin Asyria,Niddawi'rddinashon,acnisaethasaethyno,acni ddawo'iblaenâtharian,acnifwrwglawddyneiherbyn 33Arhydyfforddydaeth,arhydyrunfforddydychwel, acniddawi'rddinashon,meddyrARGLWYDD.

34Oherwyddbyddafynamddiffynyddinashon,i'w hachub,erfymwynfyhun,acermwynfyngwasDafydd 35Abuynosonhonno,iangelyrARGLWYDDfynd allan,acidaroyngngwersyllyrAsyriaidgantaphedwar ugainaphumpofiloedd:aphangodasantynfore,wele, hwyntollyngyrffmeirw.

36FellyymadawoddSenacheribbreninAsyria,acaethac addychwelodd,acadrigoddynNinefe

37Abu,felyroeddefeynaddoliynnhŷNisrocheidduw, iAdramelechaSaresereifeibionefeiladdâ’rcleddyf:a hwyaddihangasantiwladArmeniaAcEsarhadoneifaba deyrnasoddyneile.

PENNOD20

1YnydyddiauhynnyyclafychoddHeseceiahydfarwA daethyproffwydEseiamabAmosato,acaddywedodd wrtho,FelhynydywedyrARGLWYDD,Trefnadydŷ; canystiafyddifarw,acnifyddibyw

2Ynatroddeiwynebatywal,agweddïoddaryr ARGLWYDD,ganddywedyd, 3Yrwyfynerfynarnat,OARGLWYDD,cofiaynawrsut yrhodiaisgerdyfronmewngwirioneddacâchalon berffaith,acygwneuthumyrhynoeddddayndyolwgdi AcwyloddHeseceiaynddirfawr 4Abu,cyniEseiafyndallani'rcynteddcanol,iairyr ARGLWYDDddodato,ganddweud, 5Dychwel,adywedwrthHeseceiatywysogfymhobl,Fel hynydywedyrARGLWYDD,DuwDafydddydad, Clywaisdyweddi,gwelaisdyddagrau:wele,mia’th iachâfdi:arytrydydddyddybyddi’nmyndifynyidŷ’r ARGLWYDD.

6Amiachwanegafatdyddyddiaubymthegmlynedd;a mia’thwaredafdia’rddinashonolawbreninAsyria;ac miaamddiffynnafyddinashonerfymwynfyhun,acer mwynfyngwasDafydd

7AdywedoddEseia,“Cymerwchlwmpoffigys”A chymerasantefa’iosodarycornwyd,acfewellodd.

8AdywedoddHeseceiawrthEseia,Bethfyddyrarwyddy byddyrARGLWYDDynfyiacháu,acybyddafynmyndi fynyidŷ'rARGLWYDDytrydydddydd?

9AdywedoddEseia,Yrarwyddhwnageidiganyr ARGLWYDD,ygwnayrARGLWYDDypethalefarodd: aâ’rcysgodddeggraddymlaen,neuaâddeggraddynôl?

10AdywedoddHeseceia,“Mae’nbethysgafni’rcysgod fyndilawrddeggradd:na,ondbyddedi’rcysgod ddychwelydynôlddeggradd”

11AgwaeddoddyproffwydEseiaaryrARGLWYDD:ac efeaddugycysgodynôlddenggradd,yrhwnyroedd wedidisgynarddeialAhas

12YprydhwnnwanfonoddBerodachbaladanmab BaladanbreninBabilonlythyrauacanrhegatHeseceia: canysefeaglywsaifodHeseceiawedibodynglaf

13AgwrandawoddHeseceiaarnynt,acaddangosodd iddyntholldŷeibethaugwerthfawr,yrarian,a'raur,a'r peraroglau,a'rennaintgwerthfawr,aholldŷeiarfau,a'r cyfanagafwydyneidrysorau:nidoedddimyneidŷ,nac yneiholldeyrnas,naddangosoddHeseceiaiddynt.

14YnaydaethEseiayproffwydatybreninHeseceia,aca ddywedoddwrtho,Bethaddywedoddydynionhyn?aco bleydaethantatatti?AdywedoddHeseceia,Owladbelly daethant,sefoFabilon

15Adywedoddefe,Bethawelsantyndydŷdi?A dywedoddHeseceia,Ahwyawelsantyrhollbethausydd ynfynhŷ:nidoesdimynfynhrysoraunadwyfwediei ddangosiddynt

16AdywedoddEseiawrthHeseceia,Gwrandoairyr ARGLWYDD

17Wele,ydyddiauaddaw,ydygiriFabilonyrhynoll syddyndydŷ,a'rhynagasglodddydadauhydydydd hwn:niadawirdim,meddyrARGLWYDD

18Achymerantymaitho’thfeibionaddawallanohonotti, yrhaiagenhedlidi;abyddantyneunuchiaidymmhalas breninBabilon

19YnaydywedoddHeseceiawrthEseia,Daywgairyr ARGLWYDDaleferaist.Acefeaddywedodd,Oniddayw, osbyddheddwchagwirioneddynfynyddiaui?

20A’rgweddillohanesHeseceia,a’ihollrym,a’rmoddy gwnaethefelyn,adwyndŵr,adodâdŵri’rddinas,onid ydynthwywedi’uhysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoedd Jwda?

21AHeseceiaahunoddgyda’idadau:aManasseeifaba deyrnasoddyneileef

PENNOD21

1DeuddengmlwyddoedoeddManassepanddechreuodd deyrnasu,atheyrnasoddambummlyneddahannercantyn JerwsalemAcenweifamoeddHeffsiba

2Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlffieidd-dra’rcenhedloedd,yrhaia yrroddyrARGLWYDDallanoflaenmeibionIsrael

3Oherwyddefeaailadeiladoddyruchelfeydda ddinistriasaiHeseceiaeidad;acagododdallorauiBaal,ac awnaethllwyn,felygwnaethAhabbreninIsrael;aca ymgrymoddiholllu’rnefoedd,aca’ugwasanaethodd hwynt

4Acefeaadeiladoddallorauynnhŷ’rARGLWYDD,am yrhwnydywedoddyrARGLWYDD,YnJerwsalemy gosodaffyenw

5Acadeiladoddallorauiholllu’rnefoeddynnaugyntedd tŷ’rARGLWYDD.

6Acefeawnaethi’wfabfyndtrwy’rtân,acagadwodd amseroedd,acaarferoddswynion,acaymdrinioddag ysbrydiondewiniaidadewiniaid:efeawnaethlawero ddrygioniyngngolwgyrARGLWYDD,i’wddigioef

7Acefeaosododdddelwgerfiedigo’rllwynawnaethai efeynytŷ,amyrhwnydywedoddyrARGLWYDDwrth Dafydd,acwrthSolomoneifab,Ynytŷhwn,acyn Jerwsalem,yrhonaddewisaisoholllwythauIsrael,y gosodaffyenwambyth:

8NifyddafynsymudtraedIsraelmwyachallano'rtira roddaisi'wtadau;dimondosbyddantyngofalugwneud ynôlyrhynollaorchmynnaisiddynt,acynôlyrholl gyfraithaorchmynnoddfyngwasMosesiddynt 9Ondniwrandawsant:athwylloddManassehwyi wneuthurmwyoddrwgnagawnaethycenhedloedda ddinistrioddyrARGLWYDDoflaenmeibionIsrael 10AllefaroddyrARGLWYDDtrwyeiweisiony proffwydi,ganddywedyd,

11OherwyddiManassebreninJwdawneudyffieidd-dra hyn,agwneudynfwydrygionusna'rhynollawnaethyr Amoriaid,yrhaioeddo'iflaenef,agwneudiJwdahefyd bechuâ'ieilunod:

12AmhynnyfelhynydywedARGLWYDDDduwIsrael, Wele,yrwyfyndwyndrwgarJerwsalemaJwda,fely byddpwybynnagaglywoamdanoyngoglaiseiddwy glust.

13AmiaestynnafdrosJerwsalemlinynSamaria,aphlym tŷAhab:amiasychafJerwsalemfelysychdynddysgl, ganeisychu,a'ithroiwynebiwaered.

14Amiawrthodafweddillfyetifeddiaeth,aca’urhoddaf ynllaweugelynion;abyddantynysglyfaethacynysbail i’whollelynion;

15Oherwyddiddyntwneuthuryrhynoeddddrwgynfy ngolwgi,a’mdigio,erydyddydaetheutadauallano’r Aifft,hydydyddhwn.

16TywalltoddManassewaeddiniwedynhelaethiawn,nes iddolenwiJerwsalemo'rnaillbeni'rllall;heblawei bechodyrhwnygwnaethiJwdabechu,ganwneuthuryr hynoeddddrwgyngngolwgyrARGLWYDD

17OnidywgweddillhanesManasse,a'rcyfanawnaeth, a'ibechodabechodd,wedi'iysgrifennuynllyfrcronicl brenhinoeddJwda?

18AManassehahunoddgyda’idadau,acagladdwydyng ngarddeidŷeihun,yngngarddUssa:acAmoneifaba deyrnasoddyneileef

19DwyarhugainoedoeddAmonpanddechreuodd deyrnasu,atheyrnasoddddwyflyneddynJerwsalem.Ac enweifamoeddMesulemeth,merchHarusoJotba 20Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,felygwnaetheidadManasse

21Acefearodioddynyrhollfforddycerddoddeidad ynddi,acawasanaethoddyreilunodawasanaethoddeidad, aca'uhaddoloddhwynt:

22AcefeawrthododdARGLWYDDDduweidadau,ac nirodioddynfforddyrARGLWYDD.

23AgweisionAmonagydfwriadasantyneierbyn,aca laddasantybreninyneidŷeihun

24Alladdoddpoblywladyrhollraiagydfwriadasantyn erbynybreninAmon;agwnaethpoblywladeifabJosiah ynfreninyneile

25OnidywgweddillhanesAmon,yrhynawnaeth,wedi eiysgrifennuynllyfrhanesbrenhinoeddJwda?

26AchladdwydefyneifeddrodyngngarddUssa:a theyrnasoddJosiaeifabyneile

PENNOD22

1WythmlwyddoedoeddJosiahpanddechreuodd deyrnasu,acunmlyneddarhugainyteyrnasoddyn Jerwsalem.AcenweifamoeddJedida,merchAdaiao Boscath

2Acefeawnaethyrhynoedduniawnyngngolwgyr ARGLWYDD,acarodioddynhollfforddDafyddeidad, acnithrooddi'rllawddenaci'rllawaswy

3Acynyddeunawfedflwyddyni’rbreninJosiah, anfonoddybreninSaffanmabAsaleia,mabMesulam,yr ysgrifennydd,idŷ’rARGLWYDD,ganddywedyd, 4DosifynyatHilceiayrarchoffeiriad,felycyfrifoefeyr arianaddygwydidŷyrARGLWYDD,yrhwnagasglodd ceidwaidydrwsganybobl:

5Arhoddantefilawgwneuthurwyrygwaith,syddâ goruchwyliaethtŷ’rARGLWYDD:arhoddantefi wneuthurwyrygwaithsyddynnhŷ’rARGLWYDD,i drwsiobylchau’rtŷ,

6Atyseiricoed,acadeiladwyr,aseirimaen,acibrynu coedacherrignaddiatgyweirio'rtŷ

7Etoniwnaedcyfrifâhwynto’rarianaroddwydi’wllaw, oherwyddeubodwedidelio’nffyddlon.

8AdywedoddHilceiayrarchoffeiriadwrthSaffanyr ysgrifennydd,Cefaislyfrygyfraithynnhŷ’r ARGLWYDD.ArhoddoddHilceia’rllyfriSaffan,ac yntaua’idarllenodd

9AdaethSaffanyrysgrifennyddatybrenin,aca ddywedoddwrthybrenin,Dyweisionagasglasantyrarian agafwydynytŷ,aca’irhoddasantilaw’rrhaisy’n gwneudygwaith,sefgoruchwyliotŷ’rARGLWYDD

10ASaffanyrysgrifennyddaddangosoddi’rbrenin,gan ddywedyd,HilceiayroffeiriadaroddoddlyfrimiA Saffana’idarllenoddgerbronybrenin

11Aphanglywoddybrenineiriaullyfrygyfraith, rhwygoddeiddillad

12AgorchmynnoddybreniniHilceiayroffeiriad,ac AhicammabSaffan,acAchbormabMichaia,aSaffanyr ysgrifennydd,acAsahiagwasybrenin,ganddywedyd, 13Ewch,ymofynnwchâ’rARGLWYDDdrosoffi,athros ybobl,athroshollJwda,ynghylchgeiriau’rllyfrhwna gafwyd:canysmawrywdigofaintyrARGLWYDDyrhwn aenynnoddyneinherbynni,amnawrandawoddeintadau areiriau’rllyfrhwn,iwneuthurynôlyrhynolla ysgrifennwydamdanomni

14FellyaethHilceiayroffeiriad,acAhicam,acAchbor,a Saffan,acAsahia,atHuldaybroffwydes,gwraigSalum mabTicfa,mabHarhas,ceidwadygwisgoedd;(yroedd hi'nbywynJerwsalemynycoleg;)ahwya ymddiddanasantâhi

15Adywedoddhiwrthynt,Felhynydywed ARGLWYDDDduwIsrael,Dywedwchwrthydyna’ch anfonoddataffi,

16FelhynydywedyrARGLWYDD,Wele,miaddygaf ddrwgaryllehwn,acareidrigolion,sefholleiriau'rllyfr addarllenoddbreninJwda:

17Oherwyddiddyntfyngwrthodi,allosgiarogldarthi dduwiaueraill,ermwynfynigioâhollweithredoeddeu dwylo;amhynnyybyddfyllidynennynynerbynylle hwn,acnichaiffeiddiffodd

18OndwrthfreninJwdaa’chanfonoddiymofynâ’r ARGLWYDD,felhynydywedwchwrtho,Felhyny dywedARGLWYDDDduwIsrael,Ynglŷnâ’rgeiriaua glywaist; 19Oherwyddboddygalonyndyner,a’thfodwedi ymostwngoflaenyrARGLWYDD,panglywaistyrhyna leferaisynerbynyllehwn,acynerbyneidrigolion,fely byddentynanghyfanneddacynfelltith,arhwygody ddillad,acwyloo’mblaen;minnauhefyda’thwrandewais, meddyrARGLWYDD

20Wele,ganhynny,mia’thgasglafatdydadau,a’th gesgliri’thfeddmewnheddwch;acniwelantdylygaidyr hollddrwgaddygafaryllehwnAhwyaddygasantairyn ôlatybrenin

PENNOD23

1A’rbreninaanfonodd,achasglasantatohollhenuriaid JwdaaJerwsalem

2A’rbreninaaethifynyidŷ’rARGLWYDD,ahollwŷr JwdaaholldrigolionJerwsalemgydagef,a’roffeiriaid,a’r proffwydi,a’rhollbobl,bachamawr:acefeaddarllenodd yneuclywiauholleiriaullyfrycyfamodagafwydyn nhŷ’rARGLWYDD.

3Asafoddybreninwrthgolofn,acawnaethgyfamod gerbronyrARGLWYDD,irodioarôlyrARGLWYDD, acigadweiorchmynionef,a’idystiolaethauef,a’i ddeddfauefâ’uhollgalonacâ’uhollenaid,igyflawni geiriau’rcyfamodhwnaysgrifennwydynyllyfrhwnA safoddyrhollboblwrthycyfamod.

4AgorchmynnoddybreniniHilceiayrarchoffeiriad,ac i’roffeiriaido’railurdd,acheidwaidydrws,ddwynallan odemlyrARGLWYDDyrholllestriawnaediBaal,aci’r llwyn,aciholllu’rnefoedd:acefea’ullosgoddhwyntytu allaniJerwsalemymmeysyddCidron,acaddugeulludw iBethel.

5Acefeaddiswyddoddyroffeiriaideilunaddolgar,yrhai aordeiniasaibrenhinoeddJwdailosgiarogldarthynyr uchelfeyddynninasoeddJwda,acynylleoeddoamgylch Jerwsalem;yrhaihefydalosgentarogldarthiBaal,i'rhaul, aci'rlleuad,aci'rplanedau,aciholllu'rnefoedd.

6AcefeaddugyllwynallanodŷyrARGLWYDD,ytu allaniJerwsalem,inantCidron,aca’illosgoddwrthnant Cidron,aca’imalu’nllwch,acadafloddeilwcharfeddau meibionybobl.

7Acefeadorroddilawrdai’rSodomiaid,yrhaioeddwrth dŷ’rARGLWYDD,lle’roeddygwrageddyngwehyddu llennii’rllwyn

8AcefeaddugyrholloffeiriaidallanoddinasoeddJwda, acahalogoddyruchelfeyddlleyroeddyroffeiriaidwedi llosgiarogldarth,oGebahydBeersheba,acadorroddi lawruchelfeyddypyrthoeddymmynedfaporthJosua llywodraethwryddinas,yrhaioeddarlawaswydynwrth borthyddinas

9Etoniddaethoffeiriaidyruchelfeyddifynyatalloryr ARGLWYDDynJerwsalem,ondbwytasantybaracroyw ymhlitheubrodyr

10AcefeahalogoddToffeth,yrhonsyddyngnghwm meibionHinnom,felnaallainebberii’wfabna’iferch fyndtrwy’rtâniMoloch

11Acefeagymeroddymaithyceffylauaroddasai brenhinoeddJwdai’rhaul,wrthfynedfatŷ’rARGLWYDD, wrthystafellNathanmelechyrystafellydd,yrhonoeddyn ymaestref,acallosgoddgerbydau’rhaulâthân

12A’rallorauoeddarbenystafelluchafAhas,yrhaia wnaethbrenhinoeddJwda,a’rallorauawnaethManasseyn naugynteddtŷ’rARGLWYDD,adynnoddybreninilawr, aca’utorroddilawroddiyno,acadafloddeullwchinant Cidron

13A’ruchelfeyddoeddoflaenJerwsalem,yrhaioeddar ddeheulawmynyddyllygredd,yrhaiaadeiladasai SolomonbreninIsraeliAstarothffieidd-dra’rSidoniaid,ac iChemosffieidd-dra’rMoabiaid,aciMilcomffieidd-dra meibionAmmon,ahalogoddybrenin

14Acefeaddryllioddydelwau,acadorroddyllwyni,ac alenwoddeulleoeddagesgyrndynion.

15HefydyralloroeddymMethel,a'ruchelfaawnaeth JeroboammabNebat,yrhwnabaroddiIsraelbechu, dymchweloddyrallorhonnoa'ruchelfa,allosgoddyr uchelfa,a'imalu'nllwch,allosgoddyllwyn

16AphandroddJosiah,efeaweloddybeddauoeddyno ynymynydd,acaanfonodd,acagymeroddyresgyrno’r beddau,aca’ullosgoddaryrallor,aca’ihalogodd,ynôl gairyrARGLWYDDagyhoeddoddgŵrDuw,yrhwna gyhoeddoddygeiriauhyn.

17Ynadywedodd,“Padeitlyw’runawelaf?”A dywedodddynionyddinaswrtho,“BeddgŵrDuwydyw,a ddaethoJwda,acagyhoeddoddypethauhynawnaethost ynerbynallorBethel”

18Ynadywedodd,“Gadewchiddo;nasymudwchnebei esgyrn.”Fellygadawsanteiesgyrn,ynghydagesgyrny proffwydaddaethoSamaria

19Aholldai’ruchelfeyddhefydoeddynninasoedd Samaria,yrhaiawnaethbrenhinoeddIsraeliddigio’r ARGLWYDD,adynnoddJosiahymaith,agwnaethiddynt ynôlyrhollweithredoeddawnaethefeymMethel

20Acefealaddoddholloffeiriaidyruchelfeyddoeddyno aryrallorau,acallosgoddesgyrndynionarnynt,aca ddychweloddiJerwsalem

21Agorchmynnoddybrenini’rhollbobl,ganddywedyd, CadwchyPasgi’rARGLWYDDeichDuw,felymaeyn ysgrifenedigynllyfrycyfamodhwn.

22YnsicrnichynhaliwydPasgo’rfatherdyddiau’r barnwyrafarnasantIsrael,nacynhollddyddiau brenhinoeddIsrael,nabrenhinoeddJwda; 23Ondynyddeunawfedflwyddyni’rbreninJosiah,ynyr honycynhaliwydyPasghwni’rARGLWYDDyn Jerwsalem

24Hefydygweithwyragysbrydiondewiniaid,a’r dewiniaid,a’rdelwau,a’reilunod,a’rhollffieidd-draa welwydyngngwladJwdaacynJerwsalem,afwrioddJosia ymaith,ermwyncyflawnigeiriau’rgyfraitha ysgrifennwydynyllyfragafoddHilceiayroffeiriadyn nhŷ’rARGLWYDD.

25Acnidoeddbrenintebygiddoo'iflaen,yrhwnadrodd atyrARGLWYDDâ'ihollgalon,acâ'ihollenaid,acâ'i

hollnerth,ynôlhollgyfraithMoses;acareiôlnichododd nebtebygiddo.

26ErhynnynithroddyrARGLWYDDoddiwrthangerdd eiddictermawr,yrhwnycynnauoddeiddicterynerbyn Jwda,oherwyddyrhollgyffroadaua’idigioddManasseef âhwy

27AdywedoddyrARGLWYDD,SymudafJwdahefyd allano’mgolwg,felysymudaisIsrael,agwrthodafy ddinashonJerwsalemaddewisais,a’rtŷydywedais amdano,Fyenwafyddyno

28OnidywgweddillhanesJosia,a'rcyfanawnaeth, wedi'iysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddJwda?

29YneiddyddiauefaethPharoNechobreninyrAiffti fynyynerbynbreninAsyriaatafonEwffrates:acaethy breninJosiahyneierbyn;acefea’illaddoddefym Megido,panweloddefeef.

30A’iweisiona’icludoddefmewncerbydynfarwo Megido,aca’idygasantiJerwsalem,a’igladduynei feddrodeihun.AchymerasantboblywladJehoahasmab Josiah,aca’ieneiniasantef,a’iwneudynfreninynlleei dad

31TairarhugainoedoeddJehoahaspanddechreuodd deyrnasu;athrimisyteyrnasoddynJerwsalemAcenwei famoeddHamutal,merchJeremeiaoLibna

32Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethaieidadau

33ArhoddoddPharoNechoefmewnrhwymauynRibla yngngwladHamath,rhagiddodeyrnasuynJerwsalem;a gosododddretharywladogantalentoarian,athalento aur

34AgwnaethPharohnechoEliacimmabJosiahynfrenin ynlleJosiaheidad,athroieienwynJehoiacim,a chymrydJehoahasymaith:acefeaddaethi’rAifft,acafu farwyno.

35ArhoddoddJehoiacimyrariana'rauriPharo;ond trethoddywladiroi'rarianynôlgorchymynPharo: cododdyrariana'raurganboblywlad,ganbobunynôlei dreth,i'wrhoiiPharoNecho

36PummlwyddarhugainoedoeddJehoiacimpan ddechreuodddeyrnasu;acunmlyneddarddegy teyrnasoddynJerwsalemAcenweifamoeddSebuda, merchPedaiaoRuma

37Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethaieidadau

PENNOD24

1YneiddyddiauefydaethNebuchadnesarbreninBabilon ifyny,abuJehoiacimynwasiddoamdairblynedd:yna efeadroddacawrthryfeloddyneierbynef

2A’rARGLWYDDaanfonoddyneierbyneffyddinoedd o’rCaldeaid,abyddinoeddo’rSyriaid,abyddinoeddo’r Moabiaid,abyddinoeddofeibionAmmon,aca’u hanfonoddhwyntynerbynJwdai’wdinistriohi,ynôlgair yrARGLWYDD,yrhwnalefaroddefetrwyeiweisiony proffwydi

3Ynddiau,wrthorchymynyrARGLWYDDydaethhyn arJwda,i’wsymudhwyntallano’iolwg,ambechodau Manasse,ynôlyrhynollawnaethefe;

4Ahefydamygwaeddiniwedadywalltoddefe:canysefe alenwoddJerwsalemâgwaeddiniwed;yrhwnnifaddeuai yrARGLWYDD

5OnidywgweddillhanesJehoiacim,a'rcyfanawnaeth, wedi'iysgrifennuynllyfrcroniclbrenhinoeddJwda?

6FellyyhunoddJehoiacimgyda'idadau:atheyrnasoddei fabJehoiachinyneile.

7AcniddaethbreninyrAifftallanmwyacho’iwlad: canysbreninBabilonagymerasaioafonyrAiffthydafon EwffratesyrholleiddobreninyrAifft

8DeunawmlwyddoedoeddJehoiachinpanddechreuodd deyrnasu,atheyrnasoddynJerwsalemamdrimisAcenw eifamoeddNehusta,merchElnathanoJerwsalem

9Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethaieidad 10YprydhwnnwdaethgweisionNebuchadnesarbrenin BabilonifynyynerbynJerwsalem,agwarchaewydary ddinas

11AdaethNebuchadnesarbreninBabilonynerbyny ddinas,a’iweisiona’igwarchaeasant

12AJehoiachinbreninJwdaaaethallanatfreninBabilon, efe,a'ifam,a'iweision,a'idywysogion,a'iswyddogion:a breninBabilona'icymeroddefynyrwythfedflwyddyno'i deyrnasiad

13Acefeaddugallanoddiynoholldrysorautŷ’r ARGLWYDD,athrysorautŷ’rbrenin,acadorroddyn ddarnauyrholllestriaurawnaethaiSolomonbreninIsrael ynnhemlyrARGLWYDD,felydywedoddyr ARGLWYDD

14AcefeagaethgludoddhollJerwsalem,a’rholl dywysogion,a’rhollgedyrndewr,sefdengmilogaethion, a’rhollgrefftwyra’rgofaint:niadawydneb,aceithrio pobldlawdywlad

15AcefeagaethgludoddJehoiachiniFabilon,amamy brenin,agwrageddybrenin,a'iswyddogion,achedyrny wlad,yrhaihynnyagaethgludoddoJerwsalemiFabilon

16A'rhollddynionnerthol,sefsaithmil,a'rcrefftwyra'r gofaintmil,pobunoeddgryfacaddasiryfel,sefyrheinia gaethgludoddbreninBabiloniBabilon

17AgwnaethbreninBabilonMataneiabrawdeidadyn freninyneile,anewidioddeienwiSedeceia

18UnarhugainoedoeddSedeceiapanddechreuodd deyrnasu,acunmlyneddarddegyteyrnasoddyn JerwsalemAcenweifamoeddHamutal,merchJeremeia oLibna

19Acefeawnaethyrhynoeddddrwgyngngolwgyr ARGLWYDD,ynôlyrhynollawnaethaiJehoiacim 20OherwydddigofaintyrARGLWYDDydigwyddoddyn JerwsalemaJwda,nesiddoeubwrwallano'iŵydd,i SedeceiawrthryfelaynerbynbreninBabilon

PENNOD25

1Acynynawfedflwyddyno’ideyrnasiadef,ynydegfed mis,arydegfeddyddo’rmis,ydaethNebuchadnesar breninBabilon,efea’iholllu,ynerbynJerwsalem,aca wersyllasantyneiherbyn;acaadeiladasantgaerauynei herbynoamgylch

2Abu’rddinasdanwarchaehydyrunfedflwyddynar ddegi’rbreninSedeceia.

3Acarynawfeddyddo'rpedweryddmisybunewynyn gryfynyddinas,acnidoeddbaraiboblywlad

4Athorrwydyddinasifyny,affoesyrhollryfelwyrliw nosarhydfforddyporthrhwngdaufur,yrhwnsyddwrth

arddybrenin:(a’rCaldeaidoeddynerbynyddinaso amgylch:)acaethybreninarhydfforddygwastadedd.

5AbyddinyCaldeaidaerlidiasantarôlybrenin,aca’i goddiweddasantefyngngwastadeddauJericho:a gwasgarwydeihollfyddinoddiwrtho.

6Fellydaliasantybrenin,a'iddwynifynyatfrenin BabiloniRibla;arhoddasantfarnarno

7AlladdasantfeibionSedeceiaoflaeneilygaid,athynnu llygaidSedeceiaallan,a'irwymoâgefynnaupres,a'i ddwyniFabilon

8Acynypumedmis,aryseithfeddyddo’rmis,sefy bedwareddflwyddynarbymthegi’rbreninNebuchadnesar breninBabilon,ydaethNebusaradan,pennaethy gwarchodlu,gwasbreninBabilon,iJerwsalem:

9Acefealosgodddŷ’rARGLWYDD,athŷ’rbrenin,a holldaiJerwsalem,athŷpobgŵrmawrallosgoddâthân. 10AhollfyddinyCaldeaid,yrhaioeddgydachapteny gwarchodlu,adorroddilawrfuriauJerwsalemoamgylch 11YnacaethgludoddNebusaradancaptenygwarchodlu weddillyboblaadawydynyddinas,a’rffoaduriaida droddatfreninBabilon,ynghydâgweddillydyrfa

12Ondgadawoddcaptenygwarchodluraiodlodiony wladifodynwinllannwyracynamaethwyr

13A’rcolofnaupresoeddynnhŷ’rARGLWYDD,a’r sylfaeni,a’rmôrpresoeddynnhŷ’rARGLWYDD,a dorroddyCaldeaidynddarnau,achludasanteupresi Fabilon

14Achymerasantymaithypotiau,a'rrhawiau,a'r sibrydion,a'rllwyau,a'rholllestripresygweinidhwyâ hwy

15Achymeroddcaptenygwarchodluymaithypedylltân, a'rpowlenni,a'rpethauoeddoaur,mewnaur,acoarian, mewnarian

16Yddaugolofn,unmôr,a'rsylfeiniawnaethSolomoni dŷ'rARGLWYDD;presyrholllestrihynoeddhebbwysau 17Uchderyrungolofnoeddddeunawcufydd,a’rcapiter arnooeddbres:acuchderycapiteroedddrichufydd;a’r gwaithplethedig,aphomgranadauarycapiteroamgylch, ycyfanobres:acfelyrhainyroeddyrailgolofnâgwaith plethedig.

18AchymeroddcaptenygwarchodluSeraiayr archoffeiriad,aSeffaneiayrailoffeiriad,a'rtricheidwady drws:

19Aco’rddinasycymeroddswyddogaosodwyddrosy rhyfelwyr,aphumpo’rrhaioeddymmhresenoldeby brenin,yrhaiagafwydynyddinas,aphennaethyllu,yr hwnagasgloddboblywlad,athrigainoboblywlad,y rhaiagafwydynyddinas:

20AchymeroddNebusaradan,captenygwarchodlu,y rhain,a'udwynatfreninBabiloniRibla:

21AthrawoddbreninBabilonhwy,a'ulladdynRiblayng ngwladHamath:fellycaethgludwydJwdaallano'ugwlad.

22AcamyboblaadawydyngngwladJwda,yrhaia adawsaiNebuchadnesarbreninBabilon,hydynoedarnynt hwyygwnaethGedaleiafabAhicam,fabSaffan,yn llywodraethwr

23Aphanglywsanthollgapteiniaidybyddinoedd,hwy a’udynion,fodbreninBabilonwedipenodiGedaleiayn llywodraethwr,daethIsmaelmabNethaneia,Johananmab Careah,aSeraiamabTanhumethyNetoffathiad,a JaasaneiamabMaachathiad,hwya’udynion

24AthyngoddGedaliahwrthynt,acwrtheudynion,aca ddywedoddwrthynt,Nacofnwchfodynweisioni’r Caldeaid:trigwchynywlad,agwasanaethwchfrenin Babilon;abyddynddaichwi.

25OndynyseithfedmisydaethIsmaelmabNethaneia, mabElisama,ohadbrenhinol,adegoddyniongydagef,a tharoGedaleia,felybufarw,a'rIddewona'rCaldeaidoedd gydagefymMispa.

26A’rhollbobl,bachamawr,achapteiniaidybyddinoedd, agyfodasant,acaddaethanti’rAipht:canysyroeddentyn ofni’rCaldeaid

27Abuynyseithfedflwyddynarhugainogaethgludiad JehoiachinbreninJwda,ynydeuddegfedmis,aryseithfed dyddarhugaino’rmis,iEvilmerodachbreninBabilon,yn yflwyddynydechreuodddeyrnasu,godipenJehoiachin breninJwdao’rcarchar;

28Acefealefaroddyngaredigwrtho,acaosododdei orseddfaincuwchlawgorseddfaincybrenhinoeddoedd gydagefymMabilon;

29Acanewidioddeiddilladcarchar:acafwytaoddfara ynwastadolgereifronefhollddyddiaueieinioes

30A’ilwfansoeddlwfansparhausaroddididdogany brenin,cyfraddddyddiolambobdydd,hollddyddiauei einioes