Javanese - The Book of the Acts of the Apostles

KisahParaRasul

BAB1

1DhuhTeofilus,risalahingkangrumiyinsampunkula damel,babsadayaingkangdipunwiwitisahadipun wulangdeningGustiYesus,

2NgantitumekaingdinanalikaPanjenenganékaangkat munggah,Panjenenganéparingdhawuhmarangpararasul kangwusdipilihdéningSangRohSuci

3Wong-wongmauugangatingalmarangwong-wongmau sawusenandhangsangsaramargasakapirang-pirangbukti singorabisadisalahake,nalikakatonpatangpuluhdina, lanngandikababKratoningAllah.

4Lannalikapadhangumpulbebarengankarowong-wong mau,padhadidhawuhisupayapadhaoralungasaka Yerusalem,nangingngentenijanjisakaSangRama,kang, ngandika,kangwispadhakrungubabAku

5AwitYohanesmbaptisnganggobanyu;Nangingkowé bakaldibaptiskaroRohSuciorasawetaradina.

6Nalikapadhangumpul,padhatakonmarang Panjenengané,pangandikané,"Gusti,ingsapunikapunapa PadukabadhembalèkakenkarajandhatengIsraèl?"

7Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sampeyanoraprelungertiwektuutawamangsa,singwis ditetepakédéningSangRamaingpangwasanédhéwé."

8Nangingkowébakalpadhatampapangwasa,sawiséRoh

Sucitumedhakmarangkowé,lankowébakalpadhadadi seksitumrapAkuingYérusalèm,ingYudéakabèh,ing Samaria,lanngantitekaningsalumahingbumi

9Sawiséngandikababikumau,nalikapadhandeleng, Panjenenganédiangkatmunggah;lanméganampani Panjenenganésakaingpandelenge

10Nalikapadhatumengamarangswarganalika Panjenenganéminggah,anawonglananglorongadeging sandhingénganggosandhanganputih; 11Wong-wongmauugapadhakandha,"Parawong Galiléa,yagenekowépadhangadegtumengainglangit?" GustiYesusiki,kangkaangkatmenyangingswargasaka ingkowe,bakalrawuhkanthicarakayasingwispadha kokdelengmenyangswarga

12BanjurpadhabalimenyangYérusalèmsakagunung singdisebutZaitun,singsakaYérusalèmkanggodina Sabatlelampahan

13Barengwispadhalumebu,banjurpadhamunggah menyangkamarndhuwur,ingkonodipanggoniPétrus, Yakobus,Yohanes,Andréas,Filipus,Tomas,Bartoloméus, Matius,YakobusanakéAlféuslanSimonZelotlanYudas, seduluréYakobus.

14Wong-wongmaukabèhterusbebarenganingpandonga lanpanyuwun,bebarengankarowongwadon,lanMaria, ibunéYésus,lankarosadulur-saduluré.

15NalikasamanaPétrusjumenenganaingtengahépara sakabatlanngandika,"Cacahéjenengékira-kirasatusrong puluh.

16ParaSadulur,KitabSuciikikudukayektenan,kang kapangandikakakédéningSangRohSucilumantar pangandikanéDawud,babYudas,kangdadituntunan tumrapwong-wongkangpadhanyekelYésus

17AmargaPanjenenganéwiskacathetanaingantarakita, lanwisolèhpandumansakaleladiiki.

18Saikiwongikitukupategalankaroopahsakapiala;lan tibasirahe,banjurpecahingtengah,lanwetengemetu kabeh.

19KabèhwongsingmanggoningYérusalèmngertibab kuwiDadinépategalanmauingbasanédiaraniAceldama, tegesé:Pategalangetih.

20AwitingkitabMasmuranatulisanmangkéné, "Panggonanédadisepi,ajangantianawongsijiwaé"

21Mulanésakawong-wongikisingwismèlukitaing salawas-lawaséGustiYésusmlebulanmetuingtengah kita,

22WiwitsakabaptisanéYohanes,ngantidinanalika Panjenenganékaangkatsakaingantarakita,kuduana wongsiji-sijiakangkatetepakedadiseksikarokitabab wunguné.

23Banjurpadhamilihwongloro,yaikuYusufkangkaran Barsabas,kangkaranYustus,lanMatias

24Wong-wongmauterusndedonga,”Gusti,Gusti, ingkangnguninganimanahipunmanungsasadaya,Paduka mugikarsaaparingpitedah,punapapanunggalanipun tiyangkalihpunika,punapaingkangPadukapilih.

25Supayadhèwèkébisanampanileladilandadirasul,sing njalariYudasoranduwènidhawuh,supayadhèwèkébisa mulihmenyangpanggonanédhéwé.

26Lanpadhamènèhiundhi;lanundhitumibamarang Matias;Panjenenganékapérangdadirasulsawelas

BAB2

1BarengdinariyayaPentakostawistumeka,wong-wong kabèhpadhangumpulingsakpanggonan

2Dumadakananaswarasakaswargakayaangingedhe kangngebakiomahkangpadhalungguhan

3Wong-wongmaubanjurkatonilat-ilatkangkayageni, kangnjedhulingsabenwong.

4LankabehpadhakapenuhaningRohSuci,lanwiwit ngomongnganggobasa-basaliya,kayasingdiparingake deningRohmausupayabisadiucapake.

5IngYérusalèmingYérusalèmanawong-wongYahudi, wong-wongsingmursid,sakasabenbangsaing sangisoringlangit.

6Barengkrunguswaraiku,wong-wongpadhangumpul lanpadhabingung,amargasabenwongkrunguwongwongmaupadhagunemannganggobasanedhewe-dhewe.

7Wong-wongkabèhpadhanggumunlangumun,banjur padharerasanan,"Lah,ikurakwongGaliléakabèh?"

8Lankepriyékitasabenwongkrunguingbasakitadhewe, kangkitalair?

9WongPartia,Media,Elam,lanwong-wongsing manggoningMesopotamia,Yudea,Kapadokia,Pontuslan Asia,

10FrigialanPamfilia,ingtanahMesir,laningtanahLibia ingsakiwa-tengenéKirene,lanwong-wongmancaing Roma,wongYahudilanwong-wongkangnganutagama Yahudi,

11WongKretalanwongArab,kitakrunguwong-wong kuwingomongnganggobasakitababmukjijat-mukjijat sakaGustiAllah

12Wongkabèhpadhagumunlanpadhamangu-mangu, banjurpadharerasanan,"Apategeséiki?"

13Wongliyapadhamoyoki,"Wong-wongikikebak anggur."

14NangingPétrusngadekkarosakabatsawelas,lan nguwuh-uwuhlanngandikamarangwong-wongmau,"Hé wongYudéalankowékabèhsingmanggoningYérusalèm, padhangertiababiki,lanrungoknapituturku.

15Wong-wongkuwioramendemkayasingmbokanggep, mergadinaikimungjamtelu

16NangingikisingdiomongkékaronabiYoèl

17Ingdinawekasan,mangkonopangandikaneGustiAllah, IngsunbakalngesokakeRohingSunmarangsakabehing manungsa,lananak-anakiralananglanwadonbakal medharwangsit,lanparanom-nomanirabakalpadha ndelengwahyu,lanparawongtuwamubakalpadha ngimpi.:

18IngdinaikuparaabdiningSunlanparaabdiningSun bakalSunesahakeRohingSun;lanbakalpadhamedhar wangsit.

19LanIngsunbakalndhatengakemukjijat-mukjijating swargaingdhuwurlanpratandha-pratandhaanaingbumi ingngisor;getih,geni,lankebulkumelun.

20Srengengebakalmalihdadipetengndhedhetlan rembulandadigetih,sadurungedinanePangeranYehuwah kangagunglanpinunjulikuteka.

21Lanbakalkelakon,singsapanyebutasmanéGustibakal slamet

22HéwongIsraèl,rungoknatembungiki!Yésussaka Nasarèt,wongsingditresnanikaroGustiAllahanaing antaramusranamukjijat-mukjijatlanmukjijat-mukjijatlan mujijat-mujijat,singditindakakédéningGustiAllah lumantarPanjenenganéanaingtengah-tengahmu,kaya singkowépadhasumurup

23PanjenenganéwisdiulungakémiturutkarsanéAllahlan sakakarsanéAllahsingwisdiwènèhakésadurungé,lan kowéwispadhanyaliblanmatèninganggotangan-tangan duraka.

24PanjenenganéwisditangèkakédéningGustiAllah kanthingeculakékasangsaranépati,amargaoramungkin Panjenenganébisanahanpati.

25AwitDawudngandikababPanjenengané,"Akutansah ndelengGustianaingngarsaku,amargaPanjenenganéana ingtengenku,supayaakuoragonjang-ganjing."

26Mulanéatikubungahlanilatkubungah;Kajabaiku, dagingkubakalngasokanthipangarep-arep

27AmargiPadukabotenbadhenilarnyawakawulawonten ingnaraka,sahaPadukabotenbadhemarengakenKang Mahasucingalamikarusakan

28Padukasampunparingpitedahdhatengkawulabab dalaninggesang;Padukamugikarsaaparingkabingahan dhatengkawula.

29Parasadulur,keparengakulamaturdhateng panjenengansadayababSangPrabuDawud,leluhuripun SangPrabuDawud,bilihpiyambakipunsampunsedasaha kasarekaken,sahakuburanipunwonteningngajengkita.

30Awitsakaiku,margasakanabi,lansumurup,manawa GustiAllahwussupaoskalawansupaosmarang Panjenengane,manawasakawohingbangkekane,miturut daging,PanjenenganebakalngunggahakeSangKristus lenggahingdhampar;

31Dhèwèkéngertibabiki,lanngomongbabwunguné Kristus,nèknyawanéoraditinggalingnerakalandagingé orabakalrusak.

32GustiYésusikiwiskawungokakédéningAllah,lanaku kabèhpadhadadisaksi

33Mulané,Panjenenganéwiskaluhurakédéningtangan tengenéGustiAllahlannampaRohSutyisakaSangRama, Panjenenganébanjurngesokakéapasingsaikikokdeleng lankokrungu.

34AwitDawudoraminggahmenyangswarga,nanging dhèwèkékandhadhéwé:Pangéranngandikamarang Gustiku:Lenggahaingsisihtengenku!

35NgantiIngsunndadekakemungsuhiraancik-anciking tlapakanira

36MulanéwongIsraèlkabèhkudungertitenan,nèkGusti AllahwisndadèkkéGustiYésussingwismboksalibkuwi dadiGustilanKristus

37Barengkrungukangmangkonoiku,atinépadharemuk, banjurpadhamaturmarangPétruslanpararasulliyané, "Parasadhèrèk,punapaingkangkedahkulalampahi?"

38Pétrusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "PadhamratobatalanpadhadibaptisaingasmanéYésus Kristuskanggopangapuraningdosa,lankowébakalnampa peparingéRohSuci."

39Awitprasetyaikukanggokowélananak-anakmulan marangwong-wongsingadoh,kayasingbakalditimbali déningPangéranAllahkita.

40Lannganggotembungliyaneakehpaseksilanpitutur, pangandikane,Lungaaawakmudhewesakagenerasikang alaiki.

41Wong-wongsingnampanipangandikanéYésusterus dibaptis,laningdinakuwiugaanakira-kiratelungewu jiwa.

42Lanpadhamantepingpiwulangépararasullan tetunggalan,lannyuwil-nyuwilrotilanndedonga

43Sabenwongpadhawedilanakèhmukjijatlanmujijatmujijatsingditindakakédéningpararasul

44Kabèhwongsingpretyayapadangumpullankabèh pretyayadadisiji.

45Dhèwèkéngedolbarangdarbénélandiedum-edumké marangwongkabèh,miturutkabutuhanésabenwong 46Sabendinawong-wongmauterusmlakubebarengan ingPedalemanéAllahlannyuwil-nyuwilrotisakaomahomahlanmangankanthibungahlantulusingati

47PadhangluhurakeGustiAllah,landikasihidening kabehwongLanGustinambahakekanggopasamuwan sabendinasingkududisimpen

BAB3

1NalikasamanaPétruslanYokananpadhamunggahing PadalemanSuciingwayahjamsanga

2Lananawonglumpuhwiwitguwa-garbanébiyungé digawa,singsabendinadilebokakéinggapurané PadalemanSuci,singdiaraniÉndah,kanggonjaluk sedekahmarangwong-wongsingmlebuingPadaleman Suci.

3BarengweruhPétruslanYohanesareplumebuing PadalemanSuci,banjurnjaluksedekah

4RasulPétruslanYohanesterusnyawangDèknékaro ngomong:“Lahawakédéwé!”

5GustiYésusterusnggatèkkéwong-wongkuwi,awit ngarep-arepbakalnampaapa-apa

6Pétrusbanjurngandika,"Slakalanemasakuoraduwe; Nangingapasingdakkarepake,dakwenehakemarang kowe:AtasasmaneYesusKristussakaNasaret,tangialan lumakua

7Panjenenganébanjurnyekeltanganéwongmau,nuli diunggahaké;

8Panjenenganébanjurmlumpatngadeglanlumaku,banjur lumebuingPadalemanSucibarengkarowong-wongmau, mlaku-mlakulanmlumpatlanmemujimarangGustiAllah.

9Wong-wongkabèhpadaweruhdhèwèkémlaku-mlaku lanmemujimarangGustiAllah

10Wong-wongmaupadhangertiyènPanjenenganéiku kanglenggahkanggosedekahanainggapuraÉndah PadalemanSuci;

11Barengwonglumpuhkangkawarasakémaunyekel PétruslanYohanes,wongkabèhbanjurpadhamlayu maraniwong-wongmauanaingserambikangaranSalomo, kanthigumunbanget

12BarengPétrusnyumurupiiku,banjurngandikamarang wong-wongmau,"ParawongIsraèl,yagenekowépadha gumunbabiku?"Utawayagenekowepadhanggatekake marangakukabeh,kaya-kayamargasakakakuwatanlan kasucenkudhewe,akuwusndadekakewongikilumaku?

13GustiAllahéAbraham,IskaklanYakub,GustiAllahé leluhurkita,wisngluhurkéYésus,PutranéWong-wong singmbokpasrahkélanmbokselaknangngarepéPilatus, awitDèknéarepnglilaniDèknélunga

14NangingkowépadhanyélakiKangMahasucilanKang adil,lanpadhanjaluksupayawongkangmatèni diparingakémarangkowé;

15LanmatèniPangéraningurip,singditangèkakédéning Allahsakaingantaranéwongmati;kangdadisaksi.

16Lanasmanemargasakapracayamarangasmaneiku ndadekakewongikikuwat,kangpadhakokdelenglansira kenal,ya,imankangmargasakaPanjenenganeikuwus paringkawarasankangsampurnaanaingngarepekowe kabeh

17Lansaiki,parasedulur,akungertinèkkowénindakké kuwimergaorangerti,kayasingditindakképara pemimpinmu

18Nangingprekara-prekarasingwisdiwulangkékaro GustiAllahmbiyènliwatparanabiné,nèkKristusbakal nandhangsangsara,kuwiwiskelakon

19Mulanékowépadamratobatalanmratobata,supaya dosamudisirnakké,mbésukbakaltekanwektukatentreman sakaingngarsanéGusti

20LanPanjenenganébakalngutusYésusKristus,singwis diwartakakémarangkowé

21Panjenenganékududitampadéningswarganganti tumekaingjamanembalèkakésamubarangkabèh,kang wiskapangandikakakédéningGustiAllahlumantarpara nabinékangsuciwiwitwiwitanmula.

22SababNabiMusapancènwisngandikamarangpara leluhur,mangkene:Pangéran,Allahmu,bakalnekakaké nabisakasadulurmu,kayaaku;Panjenenganebakalpadha kokrunguingsamubarangkabehkangbakal dipangandikakakemarangkowe

23Lanbakalkelakon,sabenwongsingorangrungokake nabiiku,bakalditumpessakaingantaranewong-wong mau

24MalahsakehingnabiwiwitSamuèllanwong-wong kangpadhangetutake,sakehewongkangpadhangucap, iyapadhamedharwangsitbabdina-dinaiki

25Kowékuwianaképaranabilanprejanjiansing ditindakkékaroparaleluhuréawakédéwé,sing

dipangandikanimarangBapaAbraham:Lansakèhébangsa ingbumibakaldiberkahikaroturunmu.

26GustiAllahwismungokakéPutranéYésusmarang kowédhisik,supayamberkahikowékabèh,supayakowé padhanyingkiripialané.

BAB4

1Nalikapadhangandikamarangwongakeh,paraimam, komandhaningPadalemanSuci,lanwongSadukipadha teka

2Padhasedhihbangetamargapadhamemulangmarang wong-wonglanmartakakebabtangisakaingantarane wongmatilumantarGustiYesus

3Wong-wongmauterusdicekellandicekelngantiésuké, awitsaikiwisawan.

4Nangingakèhwongsingpadhakrungupangandikamau, padhaprecaya;Cacahéwonglanangkira-kiralimangewu 5Ésuképarapanggedhéné,parapinituwalanparaahli Torèt

6ImamAgungHanas,Kayafas,Yohanes,Aleksander,lan sakèhésedulur-seduluréImamAgung,padhanglumpuk ingYérusalèm

7Sawisépadhadilebokakeingtengahé,wong-wongmau padhatakon:"Kowénindakakéikikanthipangwasaapa utawajenengésapa?"

8RasulPétrus,singkapenuhaningRohSutyi,terus ngomongmarangwong-wongkuwi,”Parapanggedhéning bangsalanparapinituwanéIsraèl!

9Yèningdinaikikitadipriksababpanggawébecik marangwonglara,apacaranéwonglarabisamari;

10KowékabèhlanwongIsraèlkabèhkudungertinèk GustiYésusKristussangkaNasarèt,singwismboksalib, singwisditangèkkékaroGustiAllahsakaingantarané wongmati

11Ikiwatusingdiremehakedeningparatukangbangunan, singdadipucukingpojok.

12Lanoraanakarahayoningwongliya,amargaing sangisoringlangitoraanajenengliyasingdiwenehake marangmanungsa,singbisadadikeslametan.

13BarengpadhaweruhkandeléPétruslanYokanan,sarta ngertiyènwong-wongikupadhabodholanorangerti, banjurpadhagumun.Wong-wongmaupadhangertinèk wismèluGustiYésus

14Barengpadhaweruhwongkangkawarasakéjumeneng bebarengankarowong-wongmau,padhaorabisambantah apa-apa

15NangingbarengpadhadidhawuhinyingkiriPradata Agama,banjurpadharembugan

16Pangandikané,"Apasingkududaktindakakémarang wong-wongiki?"Awitdenewong-wongikupadha nindakakemukjijatkangwigatitumrapkabehwongkang manggoningYerusalemlankitaorabisambantah

17Nangingsupayaajangantinyebaringantaranéwong akèh,ayopadhadiancamkanthitenanan,supayaajanganti ngomongmarangsapawaénganggojenengiki

18Wong-wongmaubanjurnimbaliwong-wongmau,lan padhadidhawuhiajangantipadhagunemanutawa memulangatasasmaneGustiYesus

19NangingPétruslanYokananmangsuli,pangandikané, "ApabeneringngarsanéGustiAllahkanggongrungokake sampeyanluwihsakaGustiAllah,sampeyannemtokaken"

20Amargaakuorabisangomongapasingwisdakdeleng landakrungu.

21Mulané,barengwisngancamwong-wongmau,wongwongmaubanjurnglilanilunga,nangingoraolèhcara kanggongukumwong-wongmaumargasakawongakèh.

22Awitwongsingumuréluwihsakapatangpuluhtaun, singdiwènèhimukjijatkanggonambaniwong 23Barengwisdiluwari,wongloromaubanjurmarani kanca-kancanédhéwé-dhéwélannyritakakésabarang pangandikanéparapangarepingimamlanparapinituwa mau

24Barengkrungukangmangkonoiku,wong-wongmau padhabebarenganngucapmarangGustiAllah,"Gusti, PadukapunikaAllahingkangnitahakenlangitlanbumi, sahasagantendalahsaisinipun"

25SapakangwusngandikalumantarabdiPadukaDawud, mangkene:Yageneparabangsapadhanesu,lanwongwongpadhanggagasapa-apa?

26Pararajaingbumipadhangadeg,parapanggedhepadha nglumpuknglawanGustilanKristus

27AwitnyatanéHérodèslanPontiusPilatus,karowongwongsingduduJulanbangsaIsraèlwispadhanglumpuk nglawanYésus,Anakmusingsuci,singwismbokjebadi 28Kanggonindakakeapawaesingwisdiputusakedening tanganlanpakaryanmusadurungebakalditindakake.

29Sapunika,dhuhGusti,mugikarsaamirsani pangancamipuntiyang-tiyangpunika,sartamugikarsaa paringkawilujengandhatengparaabdiPaduka,supados saminglairakenpangandikaPadukakanthikendel

30Srananguluraketanganmukanggonambani;lansupaya pratandhalanmukjijatbisaditindakakekanthiasmane GustiYesus,Putramusingsuci

31Sawisépadhandedonga,panggonankonopadha gonjing.lankabehpadhakapenuhaningRohSuci,lan padhangucapakepangandikaneGustiAllahkanthikendel

32Wong-wongsingpadapretyayakuwipadasijiatilan sijijiwa,lanoraanawongsiji-sijiasingkandhanèk barang-barangsingdiduwènikuwiduwèkédhéwénanging kabehikupadha

33PararasulparingpaseksibabwungunipunGustiYésus kanthidayaingkangageng,sahasih-rahmatingkangageng dhatengtiyang-tiyangwau

34Ingantaranéwong-wongmauoraanasingkekurangan, awitsapawaésingnduwènilemahutawaomahngedol barang-barangmaulannggawaregabarangsingdidol

35Landiselehakeingngarepepararasul,landibagi-bagi marangsabenwongmiturutkabutuhane

36LanYoses,singdeningpararasuldijenengiBarnabas, (singditegesi:Putraningpanglipur),wongLewi,saka negaraSiprus

37Duwetanah,banjurdidol,dhuwitédigawalan diselehakéingsikilépararasul.

BAB5

1NangingènèngwongjenengéAnaniaskarobojonéSafira, ngedolbarangnduwèni.

2Dhèwèkéuganyimpensapérangansakaregané,lan bojonéugangertibabkuwi

3NangingPétruskandha,”Ananias,yageneSétanngebaki atimungantigorohmarangRohSucilannyetop sapéranganreganébumi?

4Nalikaisihana,ikududukagunganmu?lansawisedidol, apaikuoraingpanguwasasampeyandhewe?kenging punapadenepanjenengandalemnggadhahiprakawis punika?Kowéorangapusimanungsa,nangingngapusi GustiAllah.

5Ananiaskrungutembungkuwiterustibalanmati,lan kabèhwongsingkrungubabkuwipadhawedibanget

6Paranom-nomantumulipadhangadeg,mbektalan digawametulandikubur

7Kira-kiratelungjamsakwisékuwi,bojonéterusmlebu, orangertilelakoné

8Pétrusbanjurngandikamarangwongwadonmau, "Kandhaknamarangaku,apakowépadhangedoltanah mau?"Landhewekengandika,Ya,kanggoakeh

9Pétrusbanjurngandikamarangwongwadonmau, "KepriyékowépadhasarujukkanggonyobaRohéGusti?" Lah,sikilewong-wongsingnguburbojomuanainglawang, lanbakalnggawasampeyanmetu

10Wongwadonmaubanjurambrukanaingsandhingé GustiYésus,lanmatimati

11Jemaatkabèhlankabèhwongsingkrunguprekaraiki padawedibanget.

12Lanliwattanganepararasulpadhaakehpratandhalan mukjijatkalakoningantaranewongakeh;(Lankabeh padhabebarengananaingserambiSuleman.

13Laningantaraneliyaneoraanawongsingwanigabung karowong-wongmau,nangingwongakehpadha ngluhurakewong-wongmau.

14Lanwong-wongsingpretyayasayatambahakèh marangGusti,lananglanwadon)

15Mulanéwong-wonglarapadhadigawametumenyang dalan-dalan,disèlèhakéingpaturonlandipan,supaya saora-oranéPétrussingliwatingkonobisangayomi sawetarawong.

16Wong-wongsakakutha-kuthaingsakiwa-tengené padhatekamenyangYérusalèm,nggawawonglaralan wong-wongsingkesurupanrohjahat,lankabèhpadha waras

17ImamAgunglanwong-wongsingpadhandhèrèkaké, yaikugolonganéwongSaduki,padhatangi,lanpadha nepsubanget

18Pararasulbanjurdicekeltanganlandilebokakeing pakunjaranumum.

19NangingMalaékatéPangéraningwayahbengimbukak lawang-lawangpakunjaranlandigawametulanngandika: 20Lungaa,ngadegaanaingPadalemanSucilantuturna marangwong-wongsakehingpangandikaninguripiki

21Barengpadhakrungubabiku,ésuk-ésukpadhamlebu ingPadalemanSucilanmemulangNangingimamagung lanwong-wongsingpadhandhèrèkaké,banjurnimbali PradataAgamalanparapinituwanéwongIsraèlkabèh, nuliutusanmenyangpakunjaransupayadigawa.

22Nangingnalikaparapetugastekalanoraketemuing pakunjaran,banjurpadhabalilanmatur:

23Pangandikané,"Pakunjaranbener-benerketemuaku ditutupkanthiaman,lanparapenjagangadeganaingnjaba lawang,nangingnalikaakumbukak,oraanawongsing anaingnjero"

24NalikaImamAgunglankomandanGréjaGedélanpara pangarepingimamkrungubabiku,padhamangu-mangu babapaikubakaltuwuh

25Banjuranawongsingtekalanngomong:Lah,wongwongsingpadhakoklebokakeingpakunjaranpadha ngadegingPadalemanSucilanmulangwongakeh

26Komandhanélanperwira-perwirateruslungalan nggawawong-wongmautanpakekerasan,mergawedi karowongakèh,ajangantidibenturiwatu

27SawisépadhadigawamenyangngarsanéPradata Agama,ImamAgungbanjurndangu:

28Kandhané,"Apaawakédéwélakwisngekèkipitutur marangkowé,ajapadamulangnganggojenengiki?"Lah, kowéwisngebakiYérusalèmkaropiwulangmu,lankowé arepnekakakégetihéwongikimarangakukabèh

29Pétruslanpararasulliyanépadhamangsuli, pangandikané,"KulakedahmanutdhatengGustiAllah katimbangdhatengmanungsa"

30GustiAllaheleluhurkitawismungokakeGustiYesus, kangkoksedanilankokgantungingwit

31PanjenenganéwuskaluhurakédéningAllahkalawan astanetengen,dadiPangéranlanJuruSlamet,supayawong Israèlmratobatlanngapuradosa

32Lanakukabèhpadhadadiseksinébabikumau;semono ugaRohSutyi,singdiparingkéGustiAllahmarangwong singmanutmarangDèkné

33Barengpadhakrungubabiku,wong-wongmaupadha gethingatine,banjurpadharembuganarepdipateni.

34IngkonoanawongFarisi,jenengéGamaliel,ahliTorèt, singmisuwuringantaranéwongakèhkabèh,banjur dhawuhsupayapararasuldidhawuhimetusedhela.

35Lanngandikamarangwong-wongmau,"Héwong Israèl,padhangati-ati,apasingarepkoklakonitumrap wong-wongiki."

36AwitsakdurungédinaikiTeudaswisnjedhullan ngegungkéawakédéwéWong-wongmaucacahékira-kira patangatus,padhadigandhengakekarowong-wongmau. lankabehwongsingmanutmarangPanjenengané,padha buyarlansirna

37Sawiséiku,YudassakaGaliléawunguingdina-dina pancacahan,lannggegirisiwongakehkanggomèlu Panjenengané;lankabeh,malahkabehsingmanutmarang, padhabuyar.

38LansaikiAkupituturmarangkowé:Ajapadha nindakakéwong-wongmau,lanajangantiwong-wong mau,amargamanawarancanganutawapakaryanikisaka manungsa,mesthibakalmuspra

39NangingyenikusakaGustiAllah,sampeyanorabisa nyirnakake;ajangantikowéketemumalahnglawanGusti Allah

40Wong-wongmaupadhasarujukmarangPanjenengané; 41Wong-wongmaubanjurpadhamangkatsakaing ngarsanéPradataAgama,kanthibungahmergakaanggep pantesnandhangkawiranganmargasakaasmané

42LansabendinaingPadalemanSucilaningsabenomah, padhaorakendhatmemulanglanmartakakéGustiYésus Kristus

BAB6

1Nalikasamana,barengcacaheparamuridsayaakeh, wong-wongYunanipadhagumujengmarangwong-wong Ibrani,amargarandha-randhanepadhaoradigatekakeing leladisabendinane

2Parasakabatrolasbanjurnimbalimurid-muridéakèhlan padhadipangandikani,"Mbotenprayogimenawikula ninggalpangandikanipunAllahlanngladosimeja"

3Mulané,paraSadulur,padhagolekanaanaingantaramu wongpitukangjujur,kangkapenuhaningRohSucilan kawicaksanan,kangpadhadaktetepakekanggourusaniki 4Nangingawakédéwébakalterusndongalanngladèni pitutur.

5Wong-wongmaubanjurpadhamilihStéfanus,wong kangkapenuhaningimanlanRohSuci,lanFilipus, Prokhorus,Nikanor,Timon,Parmenas,lanNikolaus,wong singnganutagamaYahudiingAntiokia

6Wong-wongmaubanjurdiajokakémarangpararasul,lan sawiséndedonga,banjurnumpangitanganmarangpara rasul

7PangandikanéGustiAllahsayatambahakeh;Cacahé paramuridingYérusalèmsayaakèhbangetlanakeh imamsingpadhamanutmarangiman

8Stéfanus,singkebakimanlanpangwasa,nindakké mujijat-mujijatlanmukjijat-mukjijatingantaranéwong akèh

9Ingpapanpangibadah,kangkaransinagogawong Libertine,wongKirene,Aleksandria,lansakaingKilikia lanAsiapadhapadukaroStéfanus

10Wong-wongmauorabisanolakkawicaksananlanroh singdiomongké

11Wong-wongmaubanjurmbujukwong-wong,supaya padhangucap:"Kulasampunmirengtiyangpunikangucap nyenyamahdhatengNabiMusalanGustiAllah"

12Wong-wongmaupadhangojok-ojokiwongakèh,para pinituwalanparaahliTorèt.

13Lanpadhangadegakeseksipalsu,kangkandha,"Wong ikioraleren-lerenngucapaketembung-tembung nyenyamahmarangpapansuciikilanToret.

14AwitakuwiskrunguwongéngomongnèkGustiYésus sangkaNasarètkuwibakalngrusakpanggonanikilan bakalngowahiadat-istiadatsingdiwulangkékaroMusa marangkita

15LankabehsinglungguhingPradataAgama,padha mandengmarangPanjenengane,lanpadhaweruh pasuryanekayapasuryanemalaekat

BAB7

1ImamAgungbanjurngandika,"Apaikubener?

2Panjenenganébanjurngandika,"Parasadulurlanpara bapak,padharungokna!IdaSangHyangWidiWasa,Ida SangHyangWidiWasanguningayangringleluuriragane Abraham,rikalaIdaSangHyangWidiWasaring Mesopotamia,sadurungdaneringHaran

3PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Siralungaasakaingnagaramulansakasanak-sedulurmu, menyangingtanahkangbakalDaktuduhakémarang kowé"

4Sawusemangkonopanjenenganebanjurmetusakaing tanahKasdimlanmanggoningHaran;

5Lanoradiparingiwarisanapa-apaanaingkono,ora, ngantibisadilebokakesikile,nangingdhewekejanjibakal menehitanahkasebutdadidarbenilanmarangturune, nalikadhewekedurungduweanak..

6IdaSangHyangWidiWasangandikasapuniki:“Turune Idanepatutmangdamalantaranringtanahasing.lan supayapadhaditawanlandianiayapatangatustaun

7LanbangsasingbakaldadibudhakbakalDakhukumi, pangandikaneGustiAllah,lansawiseikubakalpadha metulanngabektimarangIngsunanaingpanggonaniki

8DhèwèképaringprajanjiantetakmarangAbraham, mulanéAbrahampeputraIskaklannyunatiingdina kawolu;lanIskakpeputraYakub;Yakubpeputraleluhur rolas

9Paraleluhurmau,meri,banjurngedolYusufmenyang Mesir,nangingGustiAllahnunggilkaroYusuf 10Panjenenganédiluwarisakasakehingkasangsarané, sartadiparingisih-rahmatlankawicaksanananaing ngarsanéFiraun,rajaMesir;Panjenenganébanjurdiangkat dadigubernuringtanahMesirlansaisinékabèh.

11IngsatanahMesirlaningtanahKanaankabèhana paceklik,lankasangsarangedhé,lanleluhurkitapadhaora olèhpangan.

12NangingbarengYakubkrunguyèningMesirana gandum,banjurkongkonanparaleluhurkitadhisik

13LaningkapingpindhoYusufdikenalmarangpara sadulure;temahsanak-sedulureYusufdiweruhimarang SangPrabuPringon

14YusufbanjurkongkonannimbaliYakub,bapakné,lan sanak-sedulurékabèh,cacahépitulaslima

15YakubbanjurtindakmenyangMesirlanseda,dheweke lanparaleluhurkita.

16LanpadhadigawamenyangSikhemlandisarèkakéing kuburansingAbrahamtukudhuwitdhuwitsakaanakanakeEmor,bapakingSikhem.

17Nangingbarengwiscedhakwektuprasetya,kangwus diprasetyakakedeningGustiAllahmarangRamaAbraham, bangsaMesirsayatambahakehlansayaakeh.

18Ngantijumenengratuliyane,kangorawanuhmarang Yusuf

19Wong-wongmaupadhacidramarangsanak-sedulurkita, lannganiayaparaleluhurkita,ngantipadhanundhung anak-anake,supayapadhaorabisaurip

20IngnalikaikuNabiMusamiyoslanayubanget,lan diopeniingomahebapaknetelungsasi

21Barengwisdibuwang,putrineSangPrabuPringon tumulidigendhonglandiopenidadiputranedhewe.

22LanMusawissinaubabagankabehkawicaksananwong Mesir,lankuwasaingtembunglantumindak

23Barengwisumurépatangpuluhtaun,dhèwèké kepénginnemonisedulur-seduluréwongIsraèl

24Barengweruhsalahsijisakawong-wongmaunandhang sangsara,banjurmbélaniwongMesirlanmaleswongsing ditindhes

25Mergadhèwèkéngiraparasedulurébakalngertinèk GustiAllahbakalngluwariwong-wongkuwiliwatastané, nangingorangerti

26ÉsukéGustiYésusterusngétokkédèknémarangmuridmuridésinglagipadukengingmenapapanjenengansami klentudhatengsesami?

27Nangingwongsingtumindakalamarangpepadhané, nulakwongmau,lanmatur,"Sapasingngangkatkowé dadipanguwasalanhakimkita?"

28Punapapanjenengankersamatenikulakadosdene panjenenganwingimatenitiyangMesir?

29MangkonopangandikanemangkonoNabiMusabanjur lumayulandadiwongnenekaanaingtanahMidian,ing konopeputrakakungloro

30Barengwiskliwatpatangpuluhtaun,anamalaékaté Pangéraningara-arasamuningGunungSinai,anainggeni murubinggrumbulgrumbul

31BarengNabiMusamirsababiku,banjurgumunbanget marangpaningalmau,lannalikanyedhakarepnyumurupi iku,GustiAllahtumulingandikamarangpanjenengane

32Pangandikané:IngsunikiAllahéleluhurmu,Allahé Abraham,AllahéIskak,lanAllahéYakubNabiMusa banjurgumeter,lanorawanindeleng

33Gustibanjurngandikamarangwong,Copotsepatumu sakaingsikilmu,kanggopanggonansingsampeyan ngadegikulemahsuci

34IngsunwusmirsanikasangsaraningumatingSunkang anaingtanahMesir,sartaIngsunwusmiyarsapasamunane, banjurtumedhakkanggongluwariSaikiayo,Akubakal ngutuskowémenyangMesir.

35Musaikisingditampikkarowong-wongmau,karo ngomong:Sapasingngangkatkowédadirajalanhakim? iyapadhadiutusdeningGustiAllahdadipanguwasalan pangluwaranlumantarmalaekatekangngatingalmarang Panjenenganeanainggrumbulgrumbul

36Panjenenganenuntunwong-wongmaumetu,sawise nindakakekaelokanlanpratandhaingtanahMesir,ing SegaraTeberaulaningara-arasamunpatangpuluhtaun

37IkiMusa,kangngandikamarangwongIsrael, "PangeranYehuwah,GustiAllahmu,bakalnekakakenabi kanggosampeyansakaparasadulurmu,kayaaku; Panjenenganébakalkokrungu.

38IkiPanjenenganékanganaingpasamuwaningara-ara samunkaromalaékatkangngandikamarangPanjenengané anaingGunungSina,lankaroparaleluhurkita;

39Paraleluhurkitapadhaoragelemnuruti,malah dibuwangsakaingkono,laningsajroningatinépadhabali menyangMesir.

40KandhanémarangHarun:“Kuladamelakenallah ingkangndhisikikula,awitMusaingkangngiridkita medalsakingtanahMesir,kulambotensumerepkados pundikedadosanipun

41Nalikasamanawong-wongmaupadhagawépedhètlan padhanyaosakékurbanmarangbrahalamau,sartapadha bungah-bungahmargasakagawéanétanganédhéwé

42GustiAllahbanjurnolèhlanngluwariwong-wongmau padhanyembahmarangsakehinglangit;kayakang katulisananaingkitabparanabi,mengkéné,"Héturuné Israèl,apakowépadhanyaosakémarangAkukéwankéwansembelehanlankurbansembelehanlawasépatang puluhtaunanaingara-arasamun?"

43Ya,tarubMolokhlanlintangeallahmuRefan,sing padhadigawereca-recakanggonyembahmarangwongwongmau;

44LeluhurkitapadhaduweTarubSuciingara-arasamun, kayakangwuskatetepake,kangwusngandikamarang NabiMusa,supayapadhadidadekakekayakangwus dideleng.

45Kangmangkonoikuugaparaleluhurkitakangtumuli padhanglebokakeGustiYesusmenyangtanahebangsabangsaliya,kangditundhungdeningGustiAllahsakaing ngarepeparaleluhurkitangantitumekaingjamaneSang PrabuDawud

46Wong-wongmaunemusih-rahmatanaingngarsané Allah,lankepénginnggolèkitarubkanggoAllahéYakub.

47NangingSangPrabuSulemanyasapadaleman

48NangingIdaSangHyangWidiWasanentendedalem ringgenah-genahgegamantangan.kayapangandikanenabi, 49Swargaikudhamparku,lanbumiikuancik-anciking sampéyankupangandikaneSangYehuwah:utawaing ngendipapanpalereman-Ku?

50Apadudutangan-Kusingnitahakeikikabèh?

51Héwongkangwangkotgululankangoratetakingati lankuping,kowétansahnglawanRohSuci;

52Paranabiendisingoradianiayadéningparaleluhurmu? lanpadhamatèniwong-wongsingsadurungepadha ngandhanibabrawuhéKangadil;kangsaikikowepadha ngianatilanmateniwong

53Wong-wongsingwisnampawèt-wèténabiMoses, nangingoranetepi

54Barengpadhakrungupangandikaneiku,atinépadha kerotinguntu.

55NangingwongmaukapenuhaningRohSuci,tumenga ingswarga,lanweruhkamulyaningAllahlanGustiYésus jumenengingtengenéGustiAllah.

56Lanngandika,"Lah,Akuweruhlangitmbukak,lan PutraningManungsajumenengingsisihtengenGusti Allah."

57Wong-wongmaubanjurpadhabengok-bengokkalawan swarabanter,nulinutupkupinge,banjurpadhanyabrang marangPanjenenganekanthisaomah.

58Wongéterusdiuncalkésangkakutalandibenturiwatu

59Wong-wongmauterusmbenturiStéfanuskanthiwatu, ngucapmarangGustiAllah,"GustiYésus,tampanana rohku"

60Panjenenganébanjurtumungkullannguwuhkanthi swarasora,"Gusti,mugisampunngantosndhawahaken dosapunikadhatengtiyang-tiyangwau"Barengngandika mangkono,banjurketuron

BAB8

1SaulusbanjurnyelakiSaulus.Nalikasamanaana panganiayakanggedhetumrappasamuwaningYerusalem; Wong-wongmaukabèhpadhabuyaranaingtanahYudéa lanSamaria,kajabapararasul.

2Lanwong-wongsingsalehnggawaStéfanusmenyang kuburan,lanpadhanangisiwong-wongmau

3NangingSaulusngrusakpasamuwan,mlebuingsaben omah,digeretwonglananglanwongwadon,dilebokaké ingpakunjaran.

4Mulanéwong-wongsingpadhabuyaranaingngendiendilanmartakakéInjil

5FilipusbanjurlungamenyangkuthaSamarialan martakakéKristusmarangwong-wongmau.

6Wong-wongteruspadanggatèkkéapasingdiomongké karoFilipus,sakwisékrungulanndelokmukjijat-mukjijat singditindakké

7Amargaroh-rohnajispadhametusakawong-wongkang padhakasurupankanthiswaraseru,lanakehkanglumpuh lanlumpuhkangpadhawaras

8Ingkuthakonoanakabungahansinggedhé

9NanginganawongsingjenengéSimon,singbiyènana ingkuthakonopadhanggunakkéilmusihirlannggumunké

wong-wongingSamaria,ngakoninèkdhèwèkékuwiwong gedhé.

10Wong-wongkabèh,wiwitsingcilikngantisinggedé, ngomong:WongikikuwasanéGustiAllahsinggedédéwé.

11Wong-wongmaupadhanggatèkakémarang Panjenengané,amargawissuwéPanjenenganénggegirisi wong-wongmaunganggoilmusihir

12NangingbarengpadhaprecayamarangFilipusnalika martakakebabKratoningAllahlanbabasmaneYesus Kristus,wonglananglanwadonpadhakabaptis

13Simondhéwéugapretyayalansakwisédibaptisterus karoFilipuslannggumunweruhmukjijat-mukjijatlan mujijat-mujijatsingkelakon.

14BarengpararasulingYérusalèmkrunguyènSamaria wisnampanipangandikanéAllah,banjurpadhakongkonan PétruslanYohanes.

15Barengpadhamudhun,wong-wongmaupadha ndedonga,supayapadhakaparinganRohSuci

16(SababnalikaPanjenenganédurungnempuhsapa-sapa, mungpadhakabaptisingasmanéGustiYésus)

17Banjurpadhanumpangitanganmarangwong-wong mau,lanpadhatampaRohSuci.

18LannalikaSimonweruhsingliwatnumpangitangan sakapararasulpadhakaparinganRohSuci,banjurmenehi dhuwitkanggowong-wongmau.

19Pangandikané,"Akuugawènèhanapangwasaiki, supayasapawaésingdaktumpakantangan,bakaltampa RohSuci."

20NangingPétrusngandikamarangPanjenengané, "Dhuwitmubakalsirnabebarengankarokowé,amarga kowéngirayènpeparingéGustiAllahbisaditukunganggo dhuwit"

21Kowéoraduwépandumanlanoraduwépandumaning babiki,awitatimuoraadilanaingngarsanéAllah.

22Mulanémratobatasakapialamuiki,lanndedongaa marangGustiAllah,muga-mugapikiranmubisadiapura

23Awitakungertinèkkowénduwènirasapaitlankendel karopiala

24Simontumulimangsuli,pangandikané,"Kowépadha ndedongaamarangPangérankanggoaku,supayaoraana prekara-prekarasingkokomongakémaukelakonmarang aku"

25Sakwisénduwépaseksilanmartakaképangandikané Gusti,wong-wongmaubanjurpadhabalimenyang YérusalèmlanmartakakéInjilanaingpirang-pirangdésa ingSamaria.

26MalaékatéPangéranngandikamarangFilipus, "Ngadega,menyangkidul,menyangdalansingmudhun sakaYérusalèmmenyangGaza,yaikuara-arasamun"

27Sawiséjumenenglantindak,lahanawongÉtiopia, priyayikanggedhédhéwéingpandhidhikanéKandake, ratunéwongÉtiopia,kangnguwasanisakehingbandhané, lanrawuhingYérusalèmarepnyembah

28Nalikalagibali,lungguhingkrétané,macaNabi Yésaya

29SangRohbanjurngandikamarangFilipus,"Sira nyedekikrétaiki!"

30Filipusbanjurmlayumaraniwongmaulankrungu wongmaumacaNabiYésaya,banjurngandika,"Apakowé ngertiapasingdiwaca?"

31Panjenenganébanjurngandika,"Kadospundianggen kulasaged,menawiwontentiyangingkangnuntunkula?"

LandhewekenjalukFilipussupayamunggahlanlungguh karowong.

32PanggonansingdiwacaingKitabSuciyaikumengkéné: Panjenenganékatuntunkayawedhusgèmbèlkanggo disembelèh;lankayacempebisuanaingngarepekang nyukurrambute,mangkonougaPanjenenganeorambukak cangkeme

33SajeroningasoréPanjenengané,paukumanéwussirna, lansapakangbakalnyritakakéturunané?awitnyawané dijupuksakaingbumi

34PriyagungmaubanjurmangsulimarangFilipus,lan matur:"Kulanyuwunpangapunten,punapaingkang kapangandikakakendéningnabipunika?"sakaawake dhewe,utawasakawongliya?

35Filipusbanjurmbukakcangkeme,lanwiwitsakaKitab Sucipadha,lanmartakakéGustiYésusmarangwong.

36Nalikapadhamlakuingdalan,padhatekaning sawijiningbanyuApasingngalangiakudibaptis?

37Filipusbanjurngandika,"Nèkkowépretyayaklawan gumolongingatimu,kowébisauga"Wongéterus ngomong:“AkupretyayanèkYésusKristuskuwiAnaké GustiAllah.

38Krétamaubanjurdidhawuhimandegbanjurdibaptis

39Barengwispadhamentassakaingbanyu,Filipus diangkatdéningRohéPangéran,ngantiwongpriyagung mauoraweruhmanèh

40NangingFilipuswisketemuanaingAsdod,lanliwat liwat,piyambakipunmartakakéingkabehkutha,nganti tekanKaisarea

BAB9

1NangingSaulusisihngetokkéancamanlanmatèni murid-muridéGusti,teruslunganangnggonéImamGedé.

2Wong-wongmaunjaluklayangmarangsinaguk-sinaguk menyangDamsyik,supayanèkwong-wongkuwiketemu karowong-wongkuwi,lanangutawawadon,digawanang kutaYérusalèm

3Nalikalelungan,dhewekewiscedhakkaroDamsyik, dumadakananapepadhangsakaswargasumunarngubengi dheweke

4Panjenenganébanjurambrukingbumilankrunguswara kangngandikamarangPanjenengané,"Saulus,Saulus, yagenekowénganiayaAku?"

5Panjenenganébanjurngandika,"Sapata,Gusti?" PangandikanéPangéran,"AkuikiYésussingkokaniaya.

6Wongégumeterlannggumunterusngomong:“Gusti, apasingmbokkarepké?PangandikanéPangéran," Ngadega,menyangingkutha,kowébakaldiwulangapa kangkudukoklakoni"

7Wong-wongsingpadhamèlulelunganpadhangadeg tanpabisangomong,krunguswara,nangingoraweruh sapa-sapa

8SaulusbanjurtangisakaingbumiBarengmripaté kabuka,oraanawongsiji-sijia,nangingpadhanuntun tanganémenyangingDamsyik

9Telungdinadhèwèkéoraweruhlanoramanganlanora ngombé

10IngDamaskusanamuridsiji,jenengéAnanias;Lan Gustingandikaliwatwahyu,Ananias.Aturwangsulané, "Gusti,kawulamriki"

11GustiYésusterusngomong:“Ngadegalanlungaa menyangdalansingjenengéLurus,laningomahéYudas takonanawongsingjenengéSaulussakaTarsus

12LaningwahyuweruhwongsingjenengéAnanias mlebulannumpangitanganmarangwongmau,supaya bisandeleng

13Ananiasbanjurmangsuli,"Gusti,akuwiskrungusaka akehwongiki,sepirapialasingditindakakemarangpara suciPadukaingYerusalem

14LaningkenePanjenenganénduwèniwewenangsaka parapangarepingimamkanggonangkepikabèhwongsing nyebutjenengmu

15NangingGustingandikamarangwongmau,"Sira lungaa,amargadhewekeikuprabotsingdipilihkanggo Aku,kanggomartakakejenengkumarangparabangsa, pararatu,lanwongIsrael."

16AwitAkubakalnduduhkénèkdhèwèkékudunandhang sangsaramargasakajenengku

17Ananiasbanjurtindaklanmlebuingomah.lan numpangiastamarangwongmaungandika:Sadulur Saulus,Gusti,yaikuGustiYesus,singwisngetingal marangkoweanaingdalannalikakoweteka,ngutusAku, supayakowebisandelenglankapenuhaningRohSuci

18Lansanalikamripatekayasisiksingtibasakaing mripate,landhewekebisandeleng,banjurtangilan dibaptis

19Sakwisémangan,dhèwèkédadikuwatNalikaiku Saulusmanggonsawataradinakaroparasakabating Damsyik

20SakwisékuwiwongéterusmartakkébabKristusnang sinaguk-sinaguk,nèkDèknékuwiAnakéGustiAllah.

21Nangingwong-wongsingkrungutembungépada nggumun,terusngomong:Apaduduikukangnyirnakake wong-wongkangpadhanyebutasmaneanaingYerusalem, lantekanmrenearepnggawawong-wongmaukalawan bentermarangparapangarepingimam?

22NangingSaulussayatambahkuwatlannggegirisi wong-wongYahudisingmanggoningDamsyik, mbuktèkakéyènPanjenenganéikuKristus

23Sakwisélelakonpirang-pirangdina,wong-wong YahudipadharembuganarepmatèniYésus

24Nangingangger-anggeréSauluswisngertiLanrina wengipadhangawasigapurakanggonyedani Panjenengane

25Ingwayahbengimurid-muridényekelDèknélan ngedunkéDèknésangkakranjang.

26BarengSauluswistekaningYérusalèm,Saulusbanjur nyobakanggogabungkaroparamuridé,nangingkabèh padhawedimarangPanjenengané,lanorangandelyèn dhèwèkéikumurid

27NangingBarnabastumulidigawamenyanging ngarsanépararasul,sartanyritakakémarangwong-wong mau,yèndhèwèkéwisweruhGustiingdalan,lananggoné ngandikamarangPanjenengané,lankanthikendel martakakéingDamsyikatasasmanéYésus

28GustiYésusterusmèlumlebu-metunangYérusalèm

29Panjenenganébanjurngandikakanthikendelatas asmanéGustiYésuslanpadudonmarangwong-wong Yunani,nangingwong-wongmaupadhaarepmatèni Yésus.

30Barengparasadulurpadhangerti,Panjenenganébanjur digawamenyangKaisaréalandikirimmenyangTarsus

31Banjurpasamuwan-pasamuwaningsaindhenging YudéalanGaliléalanSamariapadhatentrem,lanpadha kabangun;lanlumakuingwedimarangGustilaning panglipursakaRohSuci,padhatambahakeh.

32LannalikaPétrusmlaku-mlakuingngendi-endi, dhewekeugamaraniparasuciingLida

33Anaingkonoketemukarowonglanangsingjenengé Éneas,singwiswolungtaunngombéingpaturonlanlara lumpuh

34RasulPétrusterusngomong:“Eneas,YésusKristus nambanikowéLandhewekelangsungtangi

35WongkabèhsingmanggoningLidalanSaronweruh dhèwèké,banjurmratobatmarangGusti.

36IngYopéanamuridsijisingjenengéTabita,singtegesé Dorkas

37Nalikasamanawongwadonmaulara,banjurseda.

38LanmergaLidacedhakkaroYope,lanparamurid krungunèkPétrusanaingkono,banjurkongkonanwong lorosowaningngarsané,nyuwunsupayaPanjenenganéaja ngantikendhatsowan

39Pétrusbanjurjumenenglanmèluwong-wongmau Barengwistekan,banjurdigawamenyangkamarndhuwur, lankabehrandhapadhangadegingsandhingekaronangis, lannuduhakeklambilansandhangansingdigaweDorkas nalikadhewekeisihana.

40NangingPétrusnulingusirwong-wongmau,banjur sujudlanndedonganulinolèhmaranglayonékandha, "Tabita,tangia!"BarengweruhPétrusbanjurlinggih.

41GustiYésusterusngelungkétangané,terusnangèkké wongwédokkuwi,terusdityelukparasucilanpararandha, terusdityelukkéurip.

42LanbabikuwisdikenalingsaindhengingYope;lan akèhwongsingpretyayamarangGusti

43GustiYésusterusngineppirang-pirangdinanangYopé karoSimon,tukangsamakkulit

BAB10

1IngKaisaréaènèngwongjenengéKornélius, komandhanépasukansingjenengépasukanItalia.

2WongsingmursidlanngabektimarangGustiAllahkaro sakomahé,singngekèkisedekahmarangwong-wonglan tansahndedongamarangGustiAllah.

3Kira-kirajamsanga,dhèwèkéweruhmalaékatéGusti Allahmaranidhèwèkélanngomong:Kornélius!

4Barengnyawangwongmau,banjurwedilanmatur,"Ana apa,Gusti?"Panjenenganébanjurngandikamarangwong mau,"PandongamulansedekahmuwisdadipangelingelinganaingngarsanéAllah"

5SaikikongkonanawongmenyangYopé,nimbaliSimon singjenengéPétrus

6DhèwèkénginepkaroSimon,tukangsamak,omahéing pinggirsegara

7SakwisémulékatsingngomongkaroKornéliuslunga, dhèwèkénimbaliabdinéloro,lansalahsijiprajuritsing mursid,singtansahngladènidhèwèké

8SakwiséGustiYésusngomongkébabkuwimaukabèh, terusdikongkonlungamenyangYopé

9Ésuké,nalikapadhabudhallanwiscedhakkarokutha, Pétrusminggahingpayonarepndedongakira-kirajam enem

10Panjenenganébanjurngelihbanget,banjurkepéngin mangan,nangingnalikapadhanyawisaké,Panjenengané kesurupan

11Lanweruhswargamengalanprautartamtumudhun kanggowong,kayalembarangedhedirajutingpapat sudhut,lanmudhunmenyangbumi

12Ingkonoanakewansikilpapat,kewangalak,kewan gumremetlanmanukingawang-awang.

13BanjuranaswaramarangPanjenengané:Ngadega, Pétrus!matèni,lanmangan

14NangingPétruskandha,"DhuhGusti,mbotenleres! awitakudurungtaumanganbarangsingnajisutawanajis

15SwaramaunulingandikamanèhmarangPanjenengané kangkapingpindhoné,"Sapakangwisdiresikidéning Allah,ajakokanggepharam"

16Ikikelakonpingtelu,lanwadhahmaukaangkatmanèh menyangswarga

17NalikaPétrusmangu-mangu,apategeséwahyukang didelengmau,lah,wong-wongsingdikongkonKornélius padhatakonmarangomahéSimon,lanpadhangadegana ingngarepgapura

18Banjurpadhanimbalilantakon,apaSimon,kangaran Petrus,nginepanaingkono

19NalikaPétrusmikirbabaganwahyumau,Rohéterus ngomong:Lah,anawongtelunggolèkikowé.

20Mulané,ngadega,mudhunalanlungaabarengkaro wong-wongmau,ajamangu-mangu,awitAkukangngutus wong-wongmau.

21Pétrusbanjurmaraniwong-wongsingdiutusKornélius maranidhèwèkélanngandika,"Lah,Akuikising sampeyangoleki,apasababekoweteka?

22Wong-wongmauterusngomong:Kornélius,perwira, wongsingbenerlanwedimarangGustiAllahlanmisuwur ingantaranébangsaYahudikabèh.tembungsampeyan.

23Panjenenganébanjurnimbaliwong-wongmaulan nginepÉsukéPétruslungabarengkarowong-wongmau, lansedulur-sedulursakaYopémèlu.

24Esukewong-wongmaupadhamlebuingKaisarea Kornéliusngenteniwong-wongmaulannglumpukké sedulur-sedulurélankanca-kancané.

25NalikaPétrusmlebu,Kornéliusmethukaké Panjenengané,banjursujudnyembahmarang Panjenengané.

26NangingPétrusngangkatPanjenenganélanngandika, "Ngadega;Akudheweugawonglanang

27Sakwiséomong-omongankarowongé,Dèknéterus mlebulanketemuwongokèhsingpadangumpul

28Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowépadhasumurup,yènwongYahudiikularang ngumpulutawamaranibangsaliya;NangingGustiAllah wisnduduhkémarangakunèkakuorabakalngaranisapa waésingnajisutawanajis.

29Mulané,sakwiséakudikongkonnilikikowé,akuora mbantah

30Kornéliuskandha,”Patangdinakepungkurakupasa ngantijamikilaningjamsangaakundedongaing omahku,lan,lah,anawongngadegingngarepkunganggo sandhangancerah

31Lanngandika,Kornélius,pandongamuwiskabul,lan sedekahmubakaldieling-elinganaingngarsaneGusti Allah

32MulanékongkonanmenyangYopé,nimbaliSimonsing jenengéPétrus.PanjenenganénginepingomahéSimon, tukangsamakingpinggirsegara

33Mulanéakulangsungutusanmaranikowé;lanbecike koweteka.Mulanésaikiakukabèhpadhaanaingngarsané GustiAllah,kanggongrungokkékabèhsingdidhawuhaké déningGustiAllahmarangkowé

34RasulPétrusterusngomong:“Satemenéakungertinèk GustiAllahorambédakakémanungsa

35Nangingingsabenbangsa,wongsingngabektimarang Panjenenganélannglakonikabeneran,bakalditrimakaro Panjenengané

36PangandikakangkadhawuhakedeningGustiAllah marangwongIsrael,yaikumartakaketentrem-rahayu margasakaGustiYesusKristus:(Panjenenganeiku Gustinekabeh).

37Kowéngertiapasingdiomongkéiki,singdiwartakké nangbawahYudéakabèh,wiwitsakaGaliléa,sakwisé baptisansingdiwartakkéYohanes.

38GustiAllahnjebadiYésussakaNasarètnganggoRoh SutyilankwasanéawitGustiAllahnunggilkarodhèwèké

39Awakédéwéikidadiseksinékabèhsingditindakké GustiYésusnangnegaranéwongJulannangkuta Yérusalèmkangpadhadipatenilandigantungingwit

40GustiAllahmungokakéPanjenenganéingtelungdinané, lannélakakéPanjenengané;

41Orakanggokabehwong,nangingmarangparaseksi sadurungeGustiAllah,yaikuaku,singpadhamanganlan ngombebarengkaroPanjenenganesawisePanjenengane wungusakaingantaranewongmati

42Dhèwèkéndhawuhiakukabèh,supayamartakaké marangwong-wonglanmènèhipaseksi,yènPanjenengané ikukangwuskatetepakakédéningAllahdadiHakim tumrapwongkanguriplanwongmati.

43ParanabisakèhépaseksimarangPanjenengané,nèk wongsingpretyayamarangPanjenenganébakalnampa pangapuraningdosaliwatasmané.

44NalikaPétrusisihngandikamangkono,RohSuci tumuruningkabèhwongkangpadhakrungupangandika mau.

45Wong-wongsingpretyayatetak,singtekabarengkaro Pétrus,padanggumun,mergaRohSutyiwiskaesokaké marangbangsa-bangsaliya.

46Amargapadhakrunguwong-wongmaupadhaguneman nganggobasarohlanngluhurakeGustiAllahBanjur Pétrusmangsuli:

47Apaanawongsingbisangalang-alangibanyusupaya wong-wongikioradibaptis,singwisnampaRohSucikaya kita?

48Dèknéterusngongkonwong-wongmaudibaptis nganggojenengéGustiBanjurpadhandedongamarang Panjenenganésupayalerebsawetaradina.

BAB11

1Pararasullansedulur-sedulurnangYudéakrungunèk wong-wongsingduduJupadanampapituturéGustiAllah.

2BarengPétrustekaningYérusalèm,wong-wongsaka golongantetakanpadhapadukaroPétrus

3Pangandikané,"Kowéwismaraniwong-wongsingora tetaklanmanganbarengkarowong-wongmau"

4NangingPétrusnyritakaképrekaramauwiwitwiwitan, lanmènèhidhawuhmarangwong-wongmau.

5AkuanaingkuthaYopendedonga,lanakuweruhwahyu: Anasawijiningpraumudhun,kayakaingedhe,diturunake sakaswargaingsudhutpapat;lanikumalahmarangaku: 6Barengakutumekamripatku,akubanjurngelingi,lan weruhkewansikilpapatingbumi,kewangalak,kewan gumremetlanmanukingawang-awang.

7Akuteruskrunguswarangomongmarangaku:Ngadega, Pétrus!matenilanmangan

8Nangingakumangsuli:Ora,Gusti,amargaoraana barangsingnajisutawanajissingmlebuingcangkemku

9Nangingswarasakaswargamangsulimanèhmarangaku, "ApasingwisdiresikidéningAllah,ajakokanggep haram"

10Kuwikelakonpingtelu,lankabèhdigawamunggah menyangswarga

11Lan,lah,sanalikaanawongteluwistekaingomah,sing akumanggon,dikirimsakaKaisareanemoniaku.

12LanRohSucingandikamarangakusupayamèluwongwongmau,oramangu-manguKajabaiku,sedulurenem ikimèluaku,lanakupadhalumebuingomahéwongmau.

13GustiYésusterusngomongmarangawakédéwé,nèk Dèknéweruhmulékatanaingomahé,terusngomong: “Kulaawong-wongnangYopé,nggolèkiSimonsing jenengéPétrus

14Sapasingbakalngandhanikowétembung-tembungsing bakalslametkowélansakomahmu.

15Lannalikaakuwiwitngandika,RohSucitumurun marangwong-wongmau,kayakitaingwiwitan 16AkubanjurkèlinganmarangpangandikanéGusti,yèn Panjenenganéngandika,"Yohanesmbaptisnganggo banyu;nangingkowébakalpadhakabaptisnganggoRoh Suci.

17DadinéGustiAllahmaringipeparingémarangwongwongkuwikayasingdiparingakémarangkita,singpadha precayamarangGustiYésusKristus.Apaakuiki,nganti bisanglawanGustiAllah?

18Nalikapadhakrungubabiku,padhamenenglan ngluhurakeGustiAllah,ngandika,"MulaneGustiAllah ugawisparingpamratobatkanggourip"

19Wong-wongsingpadhabuyaramargapanganiayasing dialamiStefanus,padhatindaktekanFenisia,Siprus,lan Antiokia,padhamartakakéInjiloramungmarangwong Yahudiwaé

20LansawetarawongsakaSipruslanKirene,sing,nalika padhatekaingAntiokhia,ngandikamarangwongYunani, martakakéGustiYésus.

21LanastaneGustinunggilkarowong-wongmau,lan akehwongsingpadhapracayalanmratobatmarangGusti 22MulanépasamuaningYérusalèmkrungukabarbab kuwi,lanBarnabasdikongkonlungamenyangAntiokia.

23Barengwistekanlanweruhsih-rahmatéGustiAllah, banjurbungahbanget,lanpadhaparingpituturmarang wong-wongmau,supayakanthitemen-temenpadha rumaketmarangGusti

24AwitDèknékuwiwongsingapiklankebekkaroRoh Sutyilaniman,mulanéokèhwongsingditambahkaro Gusti

25BarnabasbanjurtindakmenyangTarsuskanggo nggolekiSaulus

26Barengwisketemu,banjurdigawamenyangAntiokia Lankedadenikukanggosetahunlawasepadhanglumpuk ingpasamuwanlanmulangwongakehIngAntiokhia, murid-muridédisebutKristen.

27IngdinaikuparanabitekasakaYérusalèmmenyang Antiokia

28Lananasijisakawong-wongmaujenengAgabus jumeneng,landeningRohmratelakakenbilihbakalana paceklikgedheingsalumahingbumi

29Parasakabat,sabenwongmiturutkabisane,mutusaké kanggongirimbantuankanggoparasaduluringYudéa

30Wong-wongmauugapadhanindakaké,landikirim menyangparapinituwalumantarBarnabaslanSaulus.

BAB12

1NalikasamanaSangPrabuHérodèsngacungakéastané kanggogawésusahépasamuwansawatara

2PanjenenganébanjurmatèniYakobussaduluréYohanes nganggopedhang

3LanamargaweruhikusenengewongYahudi,banjur nerusakekanggonyekelPétrusuga.(Nalikaikudinaroti tanparagi)

4Barengwisdicekel,dilebokakéingpakunjaranlan dipasrahakémarangprejuritpatangprejuritékanggonjaga. sawiséPaskaharepngetokakéPanjenenganémarangwong akèh

5MulanéPétruskatahaningpakunjaran,nanging pasamuwantansahndedongamarangGustiAllahkanggo dhèwèké

6NalikaHérodèsarepngeterakéYésus,ingbengikuwi Pétruslagituruingantaranéprajuritloro,dirantèniloro, lanparapenjagaingngareplawangnjagapakunjaran

7Lah,MalaékatéPangérantekaingpakunjaran,lancahya sumunaringpakunjaran,lanbanjurnapukPétrusing lambung,lannangèkaké,ngandika:"Ngadega,enggal tangi!"Lanranténétibasakatangané.

8MalaékatmautumulingandikamarangPanjenengané, "Sabukmulantrapanatrumpahmu"Laniyaiya Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "SalinanajubahmulanmèluaAku"

9PanjenenganébanjurmetulanndhèrèkakéPanjenengané; lanorasumurup,yenikubenerkangkatindakakedening malaekat;nangingpangintendhewekeweruhwahyu

10Sawiséngliwatipakunjarankapisanlankaloro,banjur tekangapurawesikanganjogingkutha;kangmbukak kanggowong-wongmausakakarsanedhewe:lanpadha metu,lanliwatsijidalan;enggal-enggalmalaékatmau banjurninggaldhèwèké

11BarengPetruswiswaras,banjurkandha,"Saikiaku ngertitenan,yenGustiwisngutusmalaékatélanngluwari akusakatanganéHérodèslansakasakèhingpangarep-arep wongYahudi"

12Sakwisémikirkébabkuwi,Dèknéterusmlebunang omahéMaria,ibunéYohanes,singjenengéMarkusing konoakèhwongpadhanglumpukpadhandedonga

13NalikaPétrusthothok-thothoklawang,anabocah wadonsingjenengéRodatekaarepngrungokké

14BarengngertiswaranéPétrus,dhèwèkéorambukak lawangémergabungahé,nangingmlayumlebulan nyritakakéyènPétrusngadegingngareplawang

15Wong-wongmauterusngomong:KowéedanNanging dheweketerus-terusanngakoniyenpancenbener.Wongwongmaubanjurpadhakandha,"Ikimalaékaté" 16NangingPétrusterusthothok-thothok:lannalikapadha mbukaklawang,lanndelengwong,padhagumun.

17Nangingwong-wongmaubanjurnggegemtangané supayameneng,banjurnyritakakémarangwong-wong maukepriyéGustiwisngentasakédhèwèkésaka pakunjaranPanjenenganébanjurngandika,"Padha tuduhnababikimarangYakobuslanmarangparasadulur" Panjenenganébanjurtindakmenyangpanggonanliya 18Barengwisésuk,paraprajuritpadhaributbabapakang dialamiPétrus.

19NalikaHérodèsnggolèkiYésus,nangingoraketemu, banjurmriksaparapenjagalandhawuhsupayapadha dipatèni.PanjenenganébanjurtindaksakaYudéamenyang Kaisaréa,lanlerebanaingkono

20Hérodèsnesubangetmarangwong-wongTiruslan Sidon,nangingpadhatekabebarengankarowong-wong mau,lansawiseBlastus,abdidalemraja,padhanjaluk tentremamarganegaranedirumatnegaraneraja

21IngdinasingwisditemtokkéHérodès,nganggo sandhangankraton,lenggahingdhamparlanparing piwulangmarangwong-wongmau

22Wong-wongbanjurpadhasurak-surak,pangucapé,"Iku swaraningallah,duduswaraningmanungsa"

23Sawiséiku,malaékatéPangéranbanjurnggebagwong mau,amargaorangluhurakéGustiAllah.

24NangingpangandikanéAllahsayawuwuhlansayaakèh 25BarnabaslanSauluskondursakaYérusalèm,bareng wisrampungtugasé,banjurdigawakaroYohanes,sing jenengéMarkus

BAB13

1IngpasamuwaningAntiokiaananabilangurusawatara; kayaBarnabas,Simeon,kangkaranNiger,lanLukiussaka Kirene,lanManaen,kangwisdigedhekakekaroHérodès ratu,lanSaulus

2NalikapadhangladènimarangGustilanpasa,RohSuci ngandika,"SingaturakeBarnabaslanSaulusmarang Ingsun,kanggonindakakepakaryankangwis Daktemtokake."

3Sawisépadhapasalanndedonga,banjurnumpangi tanganmarangwong-wongmau,banjurdikonmulih 4Wongloromau,diutuskaroRohSutyi,budalmenyang SélukiaSakaingkonobanjurlelayaranmenyangSiprus 5BarengwistekaningSalamis,pararasulpadha martakakepangandikaneGustiAllahanaingpapan-papan pangibadahwongYahudi,lanYohanesugadadiabdine 6Barengpadhangliwatitlatahpulomaungantitekaning Pafos,padhaketemukarotukangsihir,nabipalsu,wong Yahudi,jenengeBarjesus

7Kangdadiwakilingnagara,SergiusPaulus,wongkang pinter;kangnimbaliBarnabaslanSaulus,lankepéngin ngrungokakepangandikanéAllah

8NangingÉlimas,tukangsihir,(amargategeséjenengé kuwi)ngalang-alangiwong-wongmau,lanngupaya nyingkirkétimbalankuwisakaiman

9Saulus,singugadisebutPaulus,singkapenuhaningRoh Suci,nulimandengmarangPanjenengané

10Lanngandika,"Heh,kebaksakehingcidralansakehing piala,heanakIblis,mungsuhmukabehkayekten,apakowe orabakalmandheganggonenylewengakedalaneGusti?

11Lahsaiki,tanganéPangérannunggilkarokowé,temah kowébakalwuta,orabakalweruhsrengéngénganti samangsaSanalikaikuugaanapedhutlanpepeteng banjurmlaku-mlakunggolèkiwongsingbisanuntun tangané.

12Barengtimbalanemirsalelakonmau,banjurpracayalan nggumunbangetmarangpiwulangbabGusti

13NalikaPauluslankanca-kancanémangkatsakaPafos, padhatekaningPergaingPamfilia,lanYohanesninggal wong-wongmaulanbalimenyangYérusalèm.

14NangingbarengpadhamangkatsakaPerga,padhatekan ingAntiokhiaingtanahPisidia,laningdinaSabatlumebu ingpapanpangibadahlanlenggah.

15SawisémacaTorètlanparanabi,parapanggedhéning papanpangibadahpadhakongkonanmarangwong-wong mau,matur:"ParaSadhèrèk,manawipanjenengangadhah piwulangdhatengtiyangkathah,wangsulana!"

16RasulPaulusterusngadeklannggegemtanganéterus ngomong:“ParawongIsraèllankowésingwedimarang GustiAllah,padarungokna!

17GustiAllahebangsaIsraèlikiwismilihparaleluhur kitalanngluhurakébangsaikinalikapadhamanggondadi wongnenekaanaingtanahMesir,sartangiridwong-wong maumetusakaingkonokalawanastakangdhuwur 18Lankira-kirapatangpuluhtaunlawasénandhangtata kramanéwong-wongmauanaingara-arasamun

19SawisénumpesbangsapituingtanahKanaan,tanahé diedum-edummarangwong-wongmaunganggoundhi.

20Sawusemangkonobanjurdiparingihakimmarang wong-wongmauwatarapatangatussekettaun,nganti tekanNabiSamuel.

21Sawusemangkonobanjurpadhanjalukratu,lanGusti AllahmaringiSaulbinKis,wongsakatalerBenyamin, suwenepatangpuluhtaun.

22SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasa,Ida rarisngangkatDaneDauddadosratuneIdaSangHyang WidiWasasampunpaseksenringIdaSangHyangWidi Wasa,sapuniki:“IngsunwusmanggihSangPrabuDawud, anakeIsai,wongsanekakardiringmanahtitiange,sane nglaksanayangkadiasapunika.”

23Sakaturunéwongiki,GustiAllahwisngekèkiJuru SlametmarangIsraèl,miturutjanjiné

24SakdurungérawuhéYohanes,Yohaneswismulangké babbaptisanmratobatmarangwongIsraèlkabèh

25SakwiséYohaneswisrampungtugasé,dèknéterus ngomong:“Kowémikirakuikisapa?Akudududheweke Nanging,lah,anawongsingtekaingmburiku,singora pantesnguculisepatune

26Parasadulur,tedhak-turunéAbrahamlansapawaéing antaramusingngabektimarangGustiAllah,pitutur kawilujenganikiwisdikirimmarangkowé

27Awitwong-wongsingmanggoningYérusalèmlanpara penggedénéwong-wongmau,awitorawanuhmarang Panjenengané,lanapasingdiwulangképaranabising diwacasabendinaSabat,wong-wongkuwipadangetrapké tembung-tembungkuwikarongukumDèkné

28Sanadyanwong-wongmauoranemukaluputanéwong mati,nangingpadhanyuwunmarangPilatus,supaya Panjenenganédipatèni

29Sawisépadhanetepikabèhkangkatulisanbab Panjenengané,Panjenenganéditurunakésakaingwitlan disarèkakéanaingpasaréan

30NangingGustiAllahmungokakéPanjenenganésakaing antaranéwongmati.

31Pirang-pirangdinaPanjenenganéketingalmarang wong-wongsingpadhamèluPanjenenganésakaGaliléa menyangYérusalèm,singdadiseksinémarangwongakèh.

32Mulanéawakédéwénduwékabarapikmarangkowé, nèkprejanjiansingwisdijanjikaroparaleluhuré

33IdaSangHyangWidiWasasampunkalaksanayangring anak-anakkitanepunika,inggihpunikaIdaSangHyang WidiWasasampunmungguingIdaHyangYesusmalih. kayakangkatulisaningmasmurkangkapindho,mangkene: “SiraikuPutraningsun,ingdinaikiIngsunnglairakesira”

34LanbabanggonewusmungokakePanjenenganesaka ingantaranewongmati,lansaikiorabalimanehmarang karusakan,Panjenenganengandikamangkene:Ingsun bakalmaringisih-rahmatingSangPrabuDawudmarang kowe

35Mulanéingmasmurliyané,Panjenenganéuga kandha,’KowéorabakalnglilaniKangMahasucingalami karusakan

36MergaDawud,sakwiséngladèniturunanémiturut kersanéGustiAllah,banjurketuronlandisarèkakékaro paraleluhurélanngalamikarusakan

37NangingPanjenengané,singditangèkakédéningGusti Allah,orangalamikarusakan.

38Mulanéparasedulur,kowékudungertinèkwongiki wisdiwartakkébabpangapuranédosamarangkowé

39LanmargasakaPanjenengané,wongkabèhkang pracayapadhakabenerakésakasamubarangkabèh,kang orabisakabenerakémargasakaangger-anggeréMusa

40Mulanésingati-ati,supayakowéajangantikedadéan kayasingwisdiomongkékaroparanabi

41Lah,hehwongkangpadhangremehake,padhagumun lanpadhasirna,awitIngsunnindakakepakaryaning jamanira,kangorabakalsiraprecaya,sanadyananawong kangnyritakakemarangsira

42Barengwong-wongYahudipadhametusakapapan pangibadah,wong-wongkangduduYahudipadhanyuwun supayapangandikamaukawartakakémarangwong-wong mauingdinaSabatsabanjuré.

43Nalikapasamuwanpadhabubar,akèhwongYahudilan wong-wongkangpadhanganutagamaYahudipadhamèlu RasulPauluslanBarnabas.

44IngdinaSabatcandhakemehwongsakkuthapadha ngumpularepngrungokképangandikanéGustiAllah.

45Nangingbarengwong-wongYahudipadhaweruhwong akehiku,padhameri,lanpadhambantahapakang dipangandikakakedeningRasulPaulus,sartanyenyamah

46RasulPauluslanBarnabasteruskendellan kandha,”Sampeyankududikabarkédhisikpangandikané GustiAllahmarangkowé

47AwitmakatendhawuhipunPangérandhatengkita, mangkéné,‘KowéwisDakdadèkaképepadhangébangsabangsaliya,supayakowédadikarahayonngantitumeka ingpungkasaningbumi

48Barengwong-wongkangoraduduYahudipadha krungubabiku,padhabungahlanngluhurake pangandikaneGusti,lankabehwongkangwuskatetepake kanggouriplanggengpadhapracaya

49PangandikanéPangéranbanjursumebaringsatanah kono.

50Nangingwong-wongYahudipadhangojok-ojokiwongwongwadonkangsalehlanpinunjul,lanparapanggedhe ingkuthaiku,banjurpadhanganiayamarangPauluslan Barnabas,sartanundhungwong-wongmausakaing wewengkone

51Nangingwong-wongkuwingetokkélebuingsikilé, terustekanIkonium

52ParasakabatpadhakapenuhaningkabungahanlanRoh Suci

BAB14

1AnaingIkonium,wongloromaulumebuingpapan pangibadahwongYahudilanpadharembugan,ngantiakèh wongYahudilanwongYunanikangpadhapracaya

2Nangingwong-wongYahudisingorapretyayakuwi ngojok-ojokiwong-wongsingduduJu,lannggawé pikiranénglaraniparasedulur

3Mulanéwong-wongmaupadhamanggonkanthikendel lankanthikendelanggonemratelakakepangandikaning sih-rahmaté,sartamaringipratandha-pratandhalan mukjijat-mukjijatnganggotanganéwong-wongmau

4Nangingwong-wongingkuthakonopadhapecah, sapéranganmèluwongYahudi,lansapéranganmèlupara rasul

5Barengwong-wongduduYahudilanugawong-wong Yahudikaroparapanggedhénépadhanyerang,arep nganiayalandibenturiwatu

6Wong-wongmaupadhangertibabiku,banjurpadha mlayumenyangListralanDèrbé,kutha-kuthaingLikaonia laningsakiwa-tengené

7AnaingkonopadhamartakakéInjil.

8IngListraanawonglinggih,lumpuhsikilé,lumpuh wiwitguwa-garbanéibuné,lanorataumlaku

9Wong-wongmaupadhakrungupangandikanéRasul Paulus,lanbanjurmandengmarangPanjenengané,sarta ngertiyèndhèwèkénduwèniprecayayènbakalmari

10Kandhakaroswarasora,"Ngadegaingsikilmu!"Lan dhewekemlumpatlanmlaku

11Barengwongakèhpadhanyumurupiapakang katindakakédéningRasulPaulus,banjurpadhasurak-surak, ingbasaLikaoniapadhakandha,"Paraallahpadha tumedhakmaranikitakayamanungsa"

12LanBarnabasdisebutJupiter;lanPaulus,Mercurius, amargadhewekedadipangarepingpamicara

13ImamYupiter,singanaingsangarepékuthané,nggawa sapilankembang-kembangmenyanggapurané,arep nyaosakékurbanbebarengankarowongakèh

14Barengpararasul,BarnabaslanPauluskrungubabiku, banjurnyuwek-nyuwekpangagemanelanmlayuanaing tengah-tengahewongakehlannguwuh-uwuh:

15Lanmatur,"Parasadhèrèk,kengingpunapaingkang panjenengantindakakenpunika?"Awakédéwéikiuga wong-wongsingpadasenengkarokowé,lanawakédéwé martakakémarangkowé,supayakowépadhamratobat sakaingbabsingora-oranéikimarangGustiAllahsing urip,singnitahakélangit,bumi,segaralansaisinékabèh

16Kangingjamanbiyennglilanikabehbangsalumaku miturutdalanedhewe-dhewe

17NangingPanjenenganéoraninggalakésariranétanpa paseksi,amargaPanjenenganénindakakékabecikanlan paringudansakainglangitmarangkita,lanmangsamangsakangthukul,lanngebakiatikitakanthipanganlan kabungahan.

18Barengpadhadiomongakemau,wong-wongmauora natengalang-alangiwong-wongmausupayaoranyaosake kurbanmarangwong-wongmau.

19BanjuranawongYahudisawatarasakaAntiokialan Ikoniumtekamrana,kangmbujukwongakeh,banjur mbenturiwatuPaulus,banjurditarikmetusakakutha, amargapadhangirayenwismati

20Nangingnalikaparasakabatpadhangadegingsaubengé Panjenengané,Panjenenganéjumenenglanrawuhing kutha,laningdinacandhakéBarnabasmangkatmenyang Dèrbé.

21SawisépadhamartakakéInjilingkuthakonolan mulangwongakèh,banjurpadhabalimenyangListra, IkoniumlanAntiokia.

22Padhanguwatakenyawaneparasakabatelannguwuhuwuhsupayapadhatetepapracaya,lanmanawakitakudu lumebuingKratoningAllahliwatkasusahanakeh.

23Sawisépadhanetepakeparapinituwaingsaben pasamuwan,banjurpadhandedongakalawanpasa,banjur padhamasrahakemarangGusti,kangpadhapracaya.

24SawisépadhangliwatiPisidia,banjurtekaningPamfilia 25SakwisénggelarkékabarkabungahanéGustiYésus nangPérga,pararasulterusbudalnangkutaAtalia.

26SakaingkonobanjurlelayaranmenyangAntiokia,saka ingkonowong-wongmaupadhakapasrahakemarangsihrahmateGustiAllah,margasakapagaweankangwus padharampung

27Barengwispadhatekalannglumpukaképasamuwan, padhanyritakakésabarangkangwuskatindakakédéning Allahlumantarwong-wongmau,lankapriyePanjenengané wismbikaklawangingpracayamarangbangsa-bangsaliya 28Laningkonopadhalerebsuwékaroparasakabaté.

BAB15

1AnawongsawatarasakaingtanahYudéakangpadha mulangmarangparasadulur,pangandikané,"Nèkkowé oratetakmanutcaranéMusa,kowéorabisaslamet."

2Mulané,barengPauluslanBarnabaspadhapadudonlan padukarowong-wongmau,banjurpadhamutusaké, supayaPauluslanBarnabaslanwong-wongliyanépadha lungamenyangYérusalèmnemonipararasullanpara pinituwababprekaraiki.

3Sakwisépasamuanterusdigawalunga,wong-wongkuwi ngliwatiFénisialanSamaria,martakkébabbabbabwongwongsingoranduwéYahudi

4BarengwistekaningYérusalèm,pasamuwanlanpara rasullanparapinituwapadhaditampanidéning pasamuwan,sartapadhanyritakakésabarangkangwus katindakakédéningAllahlumantarwong-wongmau

5Nangingènèngwongsingpretyayasangkagolongané wongFarisisingpadatekalanngomong:“Wong-wong kuwikududisunatlandipréntahkénindakkéanggeranggeréMusa”

6Pararasullanparapinituwateruspadangumpulkanggo mikirbabiki

7Barengwisakèhpadudon,Pétrusbanjurjumenengsarta ngandikamarangwong-wongmau,"ParaSadhèrèk,kowé padhasumurup,yènbiyènbiyènGustiAllahwismilihing antarakita,supayawong-wongduduYahudi,liwat cangkemku,padhakrungupangandikanéInjil.lanpracaya.

8LanGustiAllah,singnguninganiisiati,mènèhipaseksi marangwong-wongmau,kanthimaringiRohSutyimarang wong-wongmau,kayasingwisditindakkémarangkita.

9Lanorambédakakéantarakitalanwong-wongmau,lan ngresikiatinésranaiman

10Mulané,kenèngapakowékoknyobamarangGusti Allah,supayamurid-muridmunduwékuk,singorabisa dipikuldéningparaleluhurélanugakita?

11Nangingawakédéwépretyayanèkliwatsih-rahmaté GustiYésusKristus,awakédéwébakaldislametké,kaya wong-wongkuwi.

12Wong-wongkabèhpadhameneng,lanngrungokaké BarnabaslanPaulus,padhanyritakakémukjijat-mukjijat lanmukjijat-mukjijatsingditindakakédéningGustiAllah anaingantaranébangsa-bangsaliya

13Sawisépadhameneng,Yakobusmangsuli, pangandikané,"Parasadulur,rungoknaaku!

14SiméonwisnyritakakéyèningwiwitanéGustiAllah ngrawuhiwong-wongduduYahudi,kanggonjupuksaka wong-wongmaukanggoasmané.

15Lanikicocogkaropangandikanéparanabi;kayakang katulisan,

16SawiséikuIngsunbakalbalilanmbangunmanèhtarub Dawudkangrubuh;lanIngsunbakalmbangunmaneh reruntuhane,lanIngsunbakalmbangunmaneh

17SupayakekarenemanungsapadhanggolèkiGustilan sakèhéwongduduYahudi,kangdisebutasmaningSun, mangkonopangandikanéPangéran,kangnindakake samubarangkabèhmau.

18KabèhpanggawénéGustiAllahwisdiweruhiwiwit wiwitanéjagat

19Mulanéprekara-prekarasingdakkarepakeyaikusupaya kitaajanggangguwong-wongsakaingantaranébangsabangsaliyasingpadhamratobatmarangGustiAllah

20Nangingakukudunulismarangwong-wongmau, supayapadhanyingkirireregedingbrahala,lakujina, dagingkecekiklangetih

21Awitingjamanbiyèn,Musaanaingsabenkutha nduwèniwongsingmartakakéPanjenengané,kangdiwaca ingpapanpangibadahsabendinaSabat

22Pararasullanparapinituwalanpasamuankabèhpadha senengngongkonwong-wongsingdipilihsakagolongané dhéwé-dhéwémenyangAntiokiamèluPauluslanBarnabas. yaikuYudaskangaranBarsabas,lanSilas,para pangarepingparasadulur

23Lanpadhanulislayangmiturutcaraiki;Pararasullan parapinituwalanparasedulurpadakirimslametmarang sedulur-sedulursingduduJuingAntiokhia,Sirialan Kilikia

24Mergaakuwiskrungunèkanawong-wongsingmetu sakaakukabèh,wisnggawésusahékowénganggo tembung-tembung,lanmbubrahatimu,karongomong: Kowékudutetaklannetepiangger-anggeréTorèt

25Satemenéakukabèhpadhangumpulbebarengan,padha karsaakongkonanwong-wongkangpinilihmarangkowé, bebarengankaroBarnabaslanPauluskangkinasih

26Wong-wongsingwisngetokkényawanédemiasmané GustikitaYésusKristus.

27MulanéawakédéwéwiskongkonanYudaslanSilas, singbakalngomongkébabsingpadhakarokowé.

28AwitRohSucilanakukabèhwiskepénginoraènèng bebansingluwihabotngungkuliprekara-prekaraiki

29Kowépadhanyingkiridagingsingdisaosakémarang brahala,getih,dagingkecekiklanlakujina.Sugengtindak.

30Sakwisédikongkonbudal,wong-wongteruspadateka nangkutaAntiokia

31Barengwisdiwaca,padhabungah-bungahmargasaka panglipurmau

32LanYudaslanSilas,singuganabipiyambak,paring pituturmarangparasadulurkanthitembungakeh,lan ngiyatake

33Sawisélerebanaingkonosawataramangsa,para sadulurmaubanjurpadhadiluwarikanthitentremmarang pararasul

34NangingSilassenengmanggoningkono.

35RasulPauluslanBarnabasugatetepanaingAntiokia, bebarengankarowongakèhliyanémemulanglan martakaképangandikanéGusti.

36LansawetaradinasawisePaulusngandikamarang Barnabas,"Ayopadhabalilannemoniparasaduluring sabenkutha,singkitanggegirisipangandikaneGusti,lan ndelengkepiyecarane"

37BarnabasbanjurmutusakéarepngeterakéYohanes, kangasmaMarkus.

38NangingPaulusmikiroraapikkanggonggawawong singwisninggalwong-wongmausakaPamfilialanora meluingkarya.

39Lanpadudonbangetantaranewong-wongmau,lan padhapisahsakasijiliyane

40RasulPaulusbanjurmilihSilas,banjurmangkat, disuwundéningparasadulurmarangsih-rahmatéGusti Allah

41PanjenenganébanjurngliwatiSirialanKilikia, nguwataképasamuwan-pasamuwan

BAB16

1GustiYésusterustekanDèrbélanListraIngkonoènèng muridsingjenengéTimotius,anakéwongwédokYahudi, singpretyayanangingbapaknéwongYunani

2BabikukacaritaapikdéningparasaduluringListralan Ikonium.

3PauluskepénginlungabarengkaroPaulusWong-wong maubanjurnjupuklannyunatimargasakawong-wong Yahudikanganaingkono,amargapadhasumurup,yen bapakneikuwongYunani

4Sakwiséndlajahikutha-kuthakono,pararasullanpara pinituwaingYérusalèmpadhangaturakésupaya ditindakké,supayaditindakké

5Mangkonougapasamuwan-pasamuwanpadhasaya mantepingimanlansayatambahakehsabendina

6BarengwispadhandlajahiFrigialantanahGalatia, padhaoraparengngabarakeInjilingtanahAsiadening SangRohSuci

7SawisétekaningMisia,wong-wongmaupadhanyoba arepmenyangBitinia,nangingRohoranglilaniwongwongmau

8LanpadhaliwatMisiamudhunmenyangTroas

9LaningwayahbengiPaulusanawahyuAnawong MakedoniangadeglanndedongamarangPanjenengané, pangandikané,"SiranyabrangmenyangMakédonialan tulungiaku."

10SakwiséDèknéweruhwahyukuwi,awakédéwéterus padabudalnangkutaMakédonia,awitawakédéwéngerti nèkGustiAllahwisnimbaliawakédéwépretyayakanggo martakkékabarapikmarangwong-wongkuwi.

11Mulané,akulungasakaTroas,terusmenyang Samotracia,lanésukémenyangNeapolis

12SakaingkonobanjurmenyangFilipi,yaikukutha utamaingtanahMakedonialanjajahankono

13LaningdinaSabatakupadhametusakakuthaing pinggirkali,ingkonopadhandedongaAkubanjurpadha linggihlanmaturmarangwongwadonkangpadhamrana

14AnawongwédoksingjenengéLidia,bakulkainwungu sakakuthaTiatira,singnyembahmarangGustiAllah, krungubabaku

15Barengwisdibaptislansakulawargané,dheweke nyuwunmarangakukabèh,pangandikané,"Nèkkowé nganggepakusetyamarangGusti,mlebuaingomahkulan manggonaingkana."Landhewekembatesikita.

16Nalikaakupadhaarepndedonga,anabocahwadon kangkasurupanrohtenung,kangmethukiaku,kang ndhatengakeparabendaranekanthitenung.

17Wong-wongkuwimèluPauluslanawakédéwélan nguwuh-uwuh:“Wong-wongikipadhadadiabdinéGusti AllahsingMahaluhur,singnduduhkédalankaslametan marangawakédéwé

18Landhewekenindakakengantipirang-pirangdina NangingPaulussedhihbanget,banjurmingerlanmatur marangrohkasebut:"DemiasmaneYesusKristus,aku mrentahsampeyanmetusakadheweke"Banjurmetuing jamsingpadha.

19Barengmajikanéweruh,yènpangarep-arepbakalilang, banjurpadhanyekelPauluslanSilas,banjurdigawa menyangpasarmarangparapenggedhé.

20Wong-wongmauterusdigawanangnggonépara penggedénélandiomongi:“Wong-wongkuwiwongJu, singnggawéganggukuthakita.

21Lanmemulangadat-istiadat,singorakenaditampalan oraditindakake,amargakitawongRum

22Wong-wongmaubanjurpadhanglawanwong-wong mau,lanparahakimpadhanyuwek-nyuweksandhangané landidhawuhinggebug

23Sawisépadhadigebugiakèh,banjurdilebokakéing pakunjaran,sartadidhawuhinjagapakunjaran

24Sakwisénampaprekarakayangono,wong-wongmau terusdilebokkéingpakunjaransingpalingnjero,lansikilé dilebokkéingbatèt

25LaningtengahwengiPauluslanSilasndedongalan ngidungakémasmurmarangGustiAllah,lanwong-wong singdikunjarapadhakrungu

26Dumadakananalindhugedhé,ngantidhasaré pakunjarangonjang-ganjing;

27Lanpenjagapakunjarantangisakaturu,lanweruh lawang-lawangpakunjaranmbukak,banjurngunus pedhang,lanarepmatèniawakedhewe,ngirayenwong tahananwispadhamlayu

28NangingPaulusnguwuhsora,pangandikané,"Ajagawe pialamarangawakmudhéwé,awitakukabèhpadhaana ingkéné"

29Banjurnjaluklampu,lanmlayumlebu,langumeterlan sujudanaingngarepePauluslanSilas.

30Wongloromaudigawametulanditakoni:“Parasedulur, apasingkudutaklakonisupayabisaslamet?

31Wong-wongmaupadhamatur,"Padhaprecayaamarang GustiYésusKristus,temahkowélanbrayatmubakal slamet"

32Wong-wongmaubanjurpadhamartakaképangandikané Pangéranlanmarangkabèhwongingomahé

33Laningwayahbengipadhadicekellandikumbah; Panjenenganélankabèhwongébanjurdibaptis

34Sakwiséwongloromaudigawamlebunangomahé, dèknéterusngekèkimanganmarangwong-wongkuwi,lan sakomahékabèhpadabungahlanpadapretyayamarang GustiAllah

35Barengwisésuk,parapenggedhépadhakongkonan paraabdiné,kandha,"Wong-wongikupadhalungaa"

36KepalapakunjaranbanjurnyritakakémarangPaulus, "Parapenggedhéwisngutussupayakowépadhalunga.

37NangingRasulPauluskandhamarangwong-wongmau: “Wong-wongRumwisdigebugitanpadisalahké,nanging akukabèhdilebokkéingpakunjaran.lansaikiapapadha nundhungkitametusakawong-wongmau?orasatemene; nangingsupayapadhatekadhewelannjupukkitametu

38Paraprawirabanjurnyritakaképangandikamaumarang parapenggedhé,lanpadhawedi,barengkrunguyènwongwongikuwongRum

39Banjurpadhatekalannyuwunmarangwong-wongmau landiiridmetu,lannjaluksupayapadhalungasakakutha 40Banjurpadhametusakapakunjaranlanmlebuing omahéLidia.

BAB17

1BarengpadhangliwatiAmfipolislanApolonia,padha tekaningTesalonika,ingkonoanapapanpangibadah wongYahudi.

2RasulPaulus,kayapadatané,mlebu,lantelungdina Sabatrembugankarowong-wongmausakaKitabSuci 3Mratelakakelanmratelakake,yenSangKristusmesthi nandhangsangsaralanwungumanehsakaingantarane wongmati;lanmenawaYésusiki,kangdakwartakaké marangkowé,ikuKristus.

4Lansawetarasakawong-wongmaupadhaprecayalan nunggalkaroPauluslanSilas;lanwong-wongYunanising mursidakèhbanget,lanparapandhitaorasethithik.

5Nangingwong-wongYahudisingorapretyayapadha mèri,banjurnjupukwong-wongnisthasawetara,lanpadha nglumpukaképasukan,lanndadékakégegerékuthakabèh, lannyerangomahéYason,lanngudisupayawong-wong maumetumarangwong-wong

6Barengoraketemu,Yasonlansadulur-sadulursawatara padhadigawamenyangingngarsanépanggedhéningkutha, karonguwuh-uwuh:“Wong-wongkangngojok-ojokijagad ikiugapadhatekamrene

7Wong-wongkuwiwisditampaYason,lanwong-wong maupadhanglawanprenatan-prenatanéKaisar,awitana ratuliyané,yaikuYésus

8Barengkrunguprekara-prekarakuwi,wong-wonglan parapenggedhénékuthapadanggumunké.

9SakwisénampajaminanYasonlanwong-wongliyané, wong-wongkuwidiluwari

10Laningwayahbengiparasadulurlangsungngutus PauluslanSilasmenyangBerea.

11Wong-wongmauluwihmulyatinimbangwong-wong ingTesalonika,mergapadhanampanipangandikakalawan sumedya,lansabendinapadhanlitiKitabSuci,apaiku bener

12Mulanéakèhwongsingpadapretyayaugawong-wong wédok-wédoksingmulya,wongYunanilanwonglanang, orasethithik

13Nangingbarengwong-wongYahudiingTesalonika padhangerti,manawaRasulPaulusmartakakeInjilanaing Berea,banjurpadhatekamranalanngojok-ojokiwong akeh.

14Sakwisékuwisedulur-sedulurterusngongkonrasul Pauluslungananglaut,nangingSilaslanTimotiustetep manggonnangkono.

15Wong-wongsingnuntunPaulusnggawaPaulus menyangAtena,lannampadhawuhmarangSilaslan Timotiussupayacepet-cepetmaraniPaulus,banjurpadha mangkat

16NalikaPaulusngentosiwong-wongmauanaingAtena, rohégregetbanget,barengweruhkuthanékabèhpadha nyembahbrahala

17Mulané,anaingpapanpangibadahGustiYésus rembugankarowongYahudilanwong-wongsingsaleh, lansabendinaingpasarkarowong-wongsingpadha ketemukaroPanjenengané

18BanjursawetarafilsufsakaEpikurlanStoickspadha nemonidhewekeLananawongsingngucap:"Apasing bakaldiomongakewongomongkosongiki?"lansawetara liyane,Panjenenganeikukaya-kayanyebatakendewadewaaneh,amargaPanjenenganemartakakeGustiYesus lanwungu

19Wong-wongmaubanjurdigawamenyangAreopagus landipangandikani,"Muga-mugaakubisangertiapa piwulanganyarsingkokucapakeiki?"

20AwitPadukandhawuhakenprekawis-prekawisingkang anèhwonteningkupingkawula

21(AmargakabehwongAtenalanwong-wongmancasing padhamanggoningkonooraanaliya-liyane,kajabamung nyritakakeutawangrungokakeperkaraanyar)

22RasulPaulusbanjurjumenenganaingsatengahé gunungMarslankandha,”ParawongAtena,akungerti nèkingkabèhperkarakowékuwiwongsingsetyabanget

23Amarganalikaakuliwatlanndelengpangibadahmu, akunemumisbyahkangtulisanemangkene:MARANG ALLOHSINGORAKENENGMulané,sapasingkok sembahtanpangerti,akubakalngandhanikowé.

24GustiAllahsingnitahakejagatlansakisiné,merga PanjenenganékuwiGustinélangitlanbumi,mulanéora manggoningbait-baitsingdigawétanganémanungsa;

25Lanoradisembahnganggotanganmanungsa,kayakayabutuhapa-apa,amargaPanjenenganekangmaringi urip,napaslansamubarangkabeh;

26LansakagetihsijiPanjenenganéwisdigawekabeh bangsakanggomanggoningsalumahingbumikabeh,lan wisnemtokakewektusadurunge,lanwates-wates panggonane;

27SupayapadhanggolèkiPangéran,muga-mugapadha nggolèkiPanjenenganélanketemu,sanadyan Panjenenganéoraadohsakakitakabèh

28AmargaanaingPanjenenganekitauriplanobahlanana; Kayasingwisdiomongképarapujanggamudhéwé:Awit awakédéwéikiugaturunané

29DadinéawakédéwéikiturunanéGustiAllah,mulané awakédéwéoramikirnèkGustiAllahkuwikayaemas, pérakutawawatu,singdiukirnganggokapinterané manungsa

30LanwektukabodhoanikiGustiAllahnglirik;nanging saikidhawuhmarangwongingngendi-endisupaya mratobat

31AmargaPanjenenganéwisnetepakédinané,nalika Panjenenganébakalngadilijagadikikanthiadillumantar wongkangwuskatetepakaké;babikuwisparingjaminan marangkabehwong,yaikuPanjenenganewismungokake sakaingantaranewongmati

32Barengpadhakrungubabtanginewongmati,anakang padhamoyoki,nanginganakangkandha,"Akubakal padhangrungokakemanehbabiku"

33RasulPaulusbanjurninggalwong-wongmau.

34NangingènèngwongsingpadamanutmarangDèkné lanpadapretyaya,yakuwiDionisius,wongAreopagi,lan wongwédoksingjenengéDamarislanwong-wongliyané.

BAB18

1SawusemangkonoRasulPaulustindaksakaingkutha AtenalantindakmenyangKorintus

2LanketemuwongYahudijenengAkwila,lairingPontus, anyartekasakaItalia,karobojonéPriskila;(amarga KlaudiuswisdhawuhmarangsakèhingwongYahudi, supayapadhalungasakakuthaRum)banjurpadhamarani wong-wongmau

3Lanmargasakapakaryanépadha,Panjenenganétetep manggonanaingantaranéwong-wongmaulannyambut gawé,amargapadhagawékémah

4LansabendinaSabatdhewekerembugananaingpapan pangibadahlanngyakinakewongYahudilanwongYunani.

5BarengSilaslanTimotiuspadhatekasakaMakédonia, Paulusmeksabangetlanmbuktèkakémarangwong-wong YahudiyènYésusikuKristus.

6Barengwong-wongmaupadhanglawanlannyenyamah, Panjenenganébanjurngojok-ojokipangagemanélan ngandikamarangwong-wongmau,"Getihmutumekaing sirahmu"Akuwisresik,wiwitsaikiakubakallunga menyangwong-wongsingoranduwéYahudi

7Panjenenganébanjurtindaksakaingkonolanmlebuing omahéwongjenengéYustus,wongkangnyembahmarang GustiAllah,kangomahécedhakkaropapanpangibadah.

8LanKrispus,pangarepingpapanpangibadah,pracaya marangGustikarokabehkulawarga;Jawa1994:Lanakèh wongingKorintuskangpadhakrungu,padhapracayalan padhakabaptis.

9IngwayahbengiGustiAllahngandikamarangPaulus kanthiwahyu:"Ajawedi,nangingngomongalanaja meneng

10AmargaIngsunnunggilkarosira,lanoraanawongsijisijiakangbakalnglawanmarangsira,amargaingkuthaiki nduwèniakèhwong

11GustiYésusterusmanggonnangkonosetaunnemsasi, mulangipangandikanéGustiAllahmarangwong-wong mau

12NalikaGaliodadigubernuringtanahAkhaya,wongwongYahudipadhambalelamarangRasulPauluslan digawamenyangkursipengadilan

13Pangandikané,"Wongikimbujukwongsupayapadha nyembahmarangGustiAllahsingnerakangger-anggering Torèt"

14BarengPauluslagiarepmbukacangkeme,Galiokandha marangwong-wongYahudi:“Heh,wongYahudi,manawa ikibabtumindakkangalautawanistha,mulaneakukudu sabarkarokowe

15Nangingyenbabtembunglanjeneng,lananggeranggeringToret,sampeyankududipikir;awitAkuora bakaldadihakimbabkuwi.

16Banjurpadhaditundhungsakakursipangadilan

17Wong-wongYunanibanjurnyekelSostenes, pangarepingpapanpangibadah,landigebugianaing ngarepekursipengadilanLanGalioorapedulibabiku

18SawusemangkonoRasulPauluslerebsawatarasuwe anaingkono,banjurpamitanmarangparasadulur,banjur lelayaranmenyangSiria,bebarengankaroPriskilalan AkwilawisnyukursirahéanaingCenkhrea,amargawis janji.

19PanjenenganébanjurtekaningÉfesus,banjurnilar wong-wongmauanaingkono

20NalikapadhanyuwunsupayaPanjenenganélerebana ingkonoluwihsuwé,Panjenenganéoragelem

21Nangingpamitan,pangandikané,"Akumesthikudu ngrayakakeriyayasingtekaingYérusalèmiki,nanging akubakalbalimanehmarangkowé,yènGustiAllah ngersakaké"PanjenenganébanjurlelayaransakaÉfesus

22BarengwistekaningKaisarea,banjurminggahlan ngucapsalammarangpasamuwan,banjurtindakmenyang Antiokia

23Sawisélerebsawataramangsaanaingkono, PanjenenganébanjurmangkatlannjelajahsatanahGalatia lanFrigiakabèh,nguwataképarasakabatkabèh

24BanjuranawongYahudisingjenengéApolos,lairing Aleksandria,wongsingpinterngomonglankuwating KitabSuci,tekaingÉfesus

25WongikidiwulangbabdalanéGusti;Lanmargasaka semangaté,Panjenenganébanjurngandikalanmemulang babbabGusti,nangingmungngertibabbaptisYohanes

26Panjenenganébanjurwiwitngandikakanthikendelana ingpapanpangibadah,lannalikaAkwilalanPriskila krunguwong-wongmau,banjurdigawamenyangngarsané, lannerangakedalanéGustiAllahkanthiluwihcetha.

27NalikaPanjenenganékepénginlungamenyangAkhaya, parasadulurpadhanulislayangmarangparasakabaté, supayapadhanampaniPanjenengané

28AwitPanjenenganékanthikuwatbangetngyakinaké wong-wongYahudilankanthitemenan,kanthi mbuktèkakéliwatKitabSuci,yènYésusikuKristus.

BAB19

1NalikaApolosisihanaingKorintus,RasulPauluswis ngliwatidharatanndhuwurlantekaningÉfesus.

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "ApakowépadhatampaRohSuciwiwitpracaya?"WongwongmaupadhamaturmarangPanjenengané,"Kulasami derengmidhangetmanawiwontenRohSuci"

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yènmangkono,apakowépadhakabaptis?"Wong-wong maupadhamatur,"KanggobaptisanéYohanes"

4RasulPaulusbanjurkandha,”Yohanespancenmbaptis nganggobaptisanpamratobat,lankandhamarangwongwong,supayapadhaprecayamarangPanjenenganékang bakalrawuhsawiséPanjenengané,yaikuKristusYésus 5Nalikapadhakrungubabiku,padhakabaptisingasmane GustiYesus

6SakwiséPaulusnumpangiastamarangwong-wongkuwi, RohSutyinurunkéwong-wongkuwilanpadhaguneman nganggobasarohlanmedharwangsit

7Lankabehwonglanangkira-kirarolas.

8Panjenenganébanjurlumebetingpapanpangibadahlan ngandikakanthikendelsuwenetelungsasi,padudonlan mbujukbabKratonéAllah.

9Nangingbarengwong-wongpadhawangkotlanora precaya,malahpadhanyenyamahbabdalankang mangkonoikuanaingngarepewongakeh,Panjenengane banjurninggalmurid-muridelanmisahakeparasakabate, sabendinapadharembugananaingsekolahaneTiranus

10Lanikiterusngantirongtaun;Dadinéwong-wongsing manggoningAsiakabèhpadakrungupangandikanéGusti Yésus,wongYahudilanwongYunani

11LanGustiAllahnindakakémujijat-mujijatlumantar RasulPaulus

12Mulanésaputanganutawacelemeksakaawakédigawa marangwonglara,lelaraéwisilang,lanroh-rohjahat padhametu

13Banjuranawong-wongYahudikanglumêbêt,kang padhangusirsetan,padhamangkatnyebutasmanéGusti Yésusmarangwong-wongkangkapanjingandhemitmau, kandha,"KawulapadhasupaoskowédemiYésus,kang kawartakakédéningPaulus."

14LananapituanakéSkewa,wongYahudi,lan pangarepingimam,padhanglakonimangkono

15Rohjahatmauterusngomong:“Yésusakungerti,lan Paulusakukenalnangingsapakowe?

16Wongkangkapanjingandhemitmaunulipadhanubruk lanngalahakéwong-wongmau,temahpadhalumayumetu sakaomahikukanthiwudalantatu

17Wong-wongYahudilanwongYunanisingmanggon ingÉfesusugangertibabiki.Wongkabèhpadhawedilan asmanéGustiYésuskaluhuraké

18Akèhwongsingpretyayapadatekalanngakonilan ngakonipenggawéné.

19Akèhwong-wongsingnggunakkéilmu-ilmusing nggumunké,nggawabuku-bukunélandiobongingngarepé wongkabèh

20DadinépangandikanéGustiAllahsayagedhélan menang

21Sawisélelakonikumaukabèh,Paulusngrancanging sajroningroh,sawiséngliwatiMakédonialanAkhaya,arep tindakmenyangYérusalèm,sartakandha,"Sakwiséaku mrana,akuugakudunemoniRum"

22Panjenenganébanjurngutuswongloromenyang Makédonia,yaikuTimotiuslanErastus;nangingdhèwèké dhéwétetepanaingAsiasuwéné

23Ingwektusingpadha,orasethithikanagegeranbab dalaniku.

24AwitanawongsingjenengéDemetrius,tukangpérak, singnggawékuil-kuilslakakanggoDiana,ngetokkébathi singorasithikkanggoparatukang

25Wong-wongmauditimbalikarowong-wongsingpada nyambutgawésingkayangonokuwilandipangandikani, "Parasedulur,kowépadhangertinèkawakédéwénduwé kasugihansakapakaryaniki"

26KowéweruhlankrungunèkoramungnangkutaÉfésus, nangingmehkabèhnangAsia,Pauluswismbujukwong okèhlanmbuktèkkénèkkuwiduduallahsingdigawé nganggotangan

27Dadiné,oramungpenggawéankuikisingbakaldiilangi nangingugasupayapadalemaneDèwiDianasingagung, lankaluhuranekududirusak,singdisembahingAsialan ingsaindengingjagad

28Barengpadhakrungupangandikaneiku,padhanepsu banget,lanpadhabengok-bengok,pangandikane,"Agung Diana,wongEfesus"

29Wong-wongingkuthakabèhpadhabingung,lansawisé nyekelGayuslanAristarkhus,wongMakédonia,kancakancanéPaulus,padhamlayubebarenganmenyang gedhong.

30LannalikaPaulusareplumebuingwongakeh,para muridoranglilanidheweke

31LansawetarapanggedheingAsia,kangpadhakancakancané,kongkonankanggowong,njaluksupayaora mlebuingtéater

32Mula,anasingnguwuh-uwuhsiji,lananasingnguwuhuwuh:amargapasamuwanpadhabingung;Lanakèh-akèhé orangertiapasebabéwong-wongmaupadhangumpul

33LanpadhanarikAlexandermetusakawongakeh, wong-wongYahudimimpinwongmajuAleksandrbanjur nggegemtangané,arepmbelamarangwongakèh

34Nangingbarengpadhasumurup,yenPanjenenganeiku wongYahudi,watararongjamwongkabehpadha nguwuh-uwuh:"AgungDiana,wongEfesus!"

35Barengjurukutawisnglilaniwong-wongmau,banjur kandha,"He,parawongÉfésus,sapasingorangertiyèn kuthaÉfesusikunyembahDéwiDianalanrecasingtiba sakaJupiter.?

36Mergaprekara-prekaraikiorabisadilawan,mulané kowékudumenenglanajakesusu

37Awitkowéwisnggawawong-wongikimrene,sing dudurampogpasamuwanlanugaoranyenyamahdéwimu

38Mulané,nèkDemetriuslanparapenggawésingmèlu nduwéprakaramarangsapawaé,undhang-undhangwis dibukaklananatimbalané

39Nangingnèkkowétakonapa-apababprekaraliya,kuwi kududiputuskénangpasamuansingbener

40Mergakitabakaldisalahkémergakeributaningdinaiki, awitoraanaalesansingbisadiwulangkébabkumpulaniki

41Sawiséngandikamangkono,wongpasamuwanpadha budhal

BAB20

1Sakwiséributkuwileren,Paulusnimbalimurid-muridé landirangkuli,nulimangkatmenyangMakédonia

2Sakwisénjelajahwilayah-wilayahkonolanwisngekèki pitutursingakèhmarangwong-wongkuwi,Dèknéterus tekanYunani

3LananatelungsasiLannalikawongYahudipadha ngentènidheweke,nalikaareplelayaranmenyangSiria, dhewekearepbaliliwatMakedonia

4SopatersakaBereandherekakePanjenenganemenyang Asia.lansakawongTesalonika,AristarkhuslanSekundus; lanGayussakaDèrbé,lanTimoteus;lansakaAsia, TikhikuslanTrofimus

5Wong-wongmaupadhandhisikilanngentosiakuanaing Troas

6SawisériyayaRotiTanpaRagi,akupadhalelayaransaka Filipi,lanlimangdinawistekaningTroasingngendikita manggonpitungdina

7Ingdinakapisaningminggu,nalikaparasakabatpadha ngumpulkanggonyuwil-nyuwilroti,Paulusmartakaké marangwong-wongmau,siapkanggobudhalingésuklan nglajengakepidhatongantitengahwengi.

8Laningkamarndhuwuranaakehlampusingpadha ngumpul

9AnaingcendhelaanacahenomsingjenengéEutikhus, lagiketuronbanget,lannalikaPaulusngumumakésuwé, banjurambruksakainglotengkatelu,landiangkatmati

10RasulPaulusbanjurmudhunlannyabranglandirangkul lankandha,"Ajapadharepot;awituripéanaing Panjenengané

11BarengPanjenenganéminggahmanèh,nyuwil-nyuwil roti,dhaharlanomong-omonganngantisurup,banjur tindak

12Wonganommaubanjurdigawametuurip-uripan,lan orasathithiklipur

13Akubanjurndhisikinumpakpraulanlelayaran menyangAsos.

14BarengketemukaroakukabèhanaingAsos,akubanjur padhamlebumenyangMitilene

15Akubanjurlelayaransakaingkono,lanésukétekaning ngarepéKiosEsukeakupadhatekaningSamoslannginep anaingTrogyllium;lanésukéawakédéwétekanMilétus 16MergaPauluswismutuskéareplelayaranliwatEfesus, mergadhèwèkéorabakalnginepingAsia,mergadhèwèké enggal-enggaltekanYérusalèmingdinaPéntakosta,yèn bisa.

17SakaMilétusbanjurkongkonanmenyangÉfesus nimbaliparapinituwanépasamuwan

18Barengwispadhasowaningngarsané,Panjenengané banjurngandikamarangwong-wongmau,"Kowépadha sumurup,wiwitdinapisananakutekaingAsia,kayaapa akutansahanaingantaramuingsalawas-lawase.

19NgawulamarangGustikanthiandhap-asor,lanluhlan godaan,singsayanempuhdeningwong-wongYahudi.

20Lanakuwisorandhelikakeapa-apasingmigunani kanggosampeyan,nangingakuwisngandhanisampeyan lanmulangsampeyaningumumlaningomah-omah

21PadhapaseksimarangwongYahudilanmarangwong Yunani,babmratobatmarangGustiAllahlanpracaya marangGustikitaYesusKristus

22Lansaiki,akulungamenyangYérusalèmkanthi kakuwatanroh,orangertiapasingbakalkelakonmarang akuanaingkana.

23NangingRohSutyisingneksèniingsabenkutha,nèk akudikuwatkélankasangsaran

24Nangingoraanasiji-sijiasingnggegirisiaku,lanaku ugaoranganggepnyawakutresnamarangawakkudhewe, supayaakubisangrampungkedalankukanthibungah,lan

leladi,singwisditampasakaGustiYesus,yaikunekseni Injilsih-rahmatéGustiAllah..

25Lansaikiakungertinèkkowékabèh,singwistak nggelarkékabarkabungahanbabKratonéAllah,kowéora bakalweruhAkumenèh.

26Mulané,ingdinaikikowédaktulis,yènAkuresiksaka getihémanungsakabèh

27Awitakuorangéling-élingmarangkowékabèhbab karsanéGustiAllah

28Mulanépadangati-atimarangawakédéwélankabèh pepanthan,singdidadèkkékowédadipengawasdéning RohSutyi,kanggongopenipasamuanéGustiAllah,sing wisditukunganggorahédhéwé.

29Awitakungertiiki,nèksakwiséakulunga,asuajag singgalakbakaltekanangtengahmulanoramelasmarang pepanthané.

30Ugasakaawakmudhéwébakalmunculwong-wong singngomongkébab-babsingklèru,arepnyedotmuridmuridé.

31Mulanépadawaspadalanélinga,yèntelungtaun suwénéakuorakendhatngélingakémarangsabenwong rina-wengikanthinangis.

32Lansaiki,parasedulur,akumasrahkékowémarang GustiAllahlanmarangtembungésih-rahmaté,singbisa mbangunkowélanmaringiwarisanmarangkowékabèh ingantaranéwong-wongsingwisdisucekaké

33Akuoranduwènislaka,emas,utawasandhanganésapa waé.

34Kowédhéwéngertinèktangan-tangankuikiwis ngladènikebutuhankulankanggowong-wongsingmèlu aku.

35Akuwisnduduhkésamubarangkabèhmarangkowé, nèkkowékudunyambut-gawékayangonokuwikanggo nulungiwong-wongsingringkih,lanngéling-éling pangandikanéGustiYésus:“Luwihrahayumènèhi katimbangnampa”

36Sawiséngandikamangkono,Panjenenganébanjursujud lanndedongabebarengankarowong-wongmau

37Wong-wongkabèhpadhanangiskelara-lara,banjur ngrangkulPauluslanngambungiPaulus.

38PadhasedhihbangetmargasakapangandikanéGusti Yésusmau,yènwong-wongmauorabakalweruh pasuryanémanèh.LanpadhandhèrèkakéPanjenengané menyangprau

BAB21

1Sakwiséawakédéwéwisdibuwangsangkakono,awaké déwéterusmlakuterusnangkutaKoos,ésukéterusnang kutaRodas,terussangkaPatara

2Barengketemuanapraukangarepnyabrangmenyang Fenisia,akubanjurpadhanumpakprau.

3BarengwistekaningSiprus,akubanjurninggalingsisih kiwa,banjurlelayaranmenyangSiria,banjurtekaning Tirus,amargaanaingkonopraunearepngudhunake momotane

4Lanketemumurid,akumanggonanaingkonopitung dina

5Barengwisrampungdina-dinaiku,akubanjurpadha mangkat.Wong-wongmaukabèhnggawaakukabèh,karo bojolananak-anak,ngantiakumetusakakutha;

6Sawiséakupadhapamitan,akubanjurpadhanumpak prau.banjurpadhamulihmaneh.

7BarengwisrampungsakaingTirus,akupadhatekaning Ptolemaislansalammarangparasadulur,laning sawijiningdinamanggonanaingkono.

8Ésukéakukabèh,sedulur-seduluréPaulus,budal menyangKaisaréalanmanggonkarodheweke

9Wonglanangikuugaduwéanakwadonpapat,prawan, kangpadhamedharwangsit

10Nalikaakupadhalerebanaingkonongantipirangpirangdina,ananabisijitekasakaYudea,jenengeAgabus

11Barengwistekaningngarsanéawakédéwé,dhèwèké njupuksabukéPaulus,tanganélansikiléterusdiikat,terus kandha,”PangandikanéSangRohSucimangkene: Mangkonougawong-wongYahudiingYérusalèmbakal nalèniwongsingnduwènisabukiki,banjurdipasrahké marangwong-wongmautanganebangsa-bangsaliya

12Barengkrungubabiku,akulanwong-wongsakaing konopadhanyuwunmarangPanjenengané,supayaaja lungamenyangYérusalèm

13RasulPaulusterusngomong:“Apategesékowénangis lannglaraniatiku?Amargaakuoramungsiyagadiikat, nangingugaarepmatiingYerusalemkanggoasmaneGusti Yesus

14Barengwongmauorakarsambujuk,akubanjur mandhek,kandha,"KarsanéPangérankelakon"

15Sakwisékuwiawakédéwépadhamunggahkarétalan mangkatmenyangYérusalèm.

16Anaugamurid-muridingKaisaréasawetarasing ndhèrèkkaroaku,lannggawaMnasonsakaSiprus,murid singwistuwa,singkududakinepingkono.

17BarengakupadhatekaningYérusalèm,parasadulur padhanampaniakukalawanbungah

18ÉsukéPaulustindakkaroakukabèhnemoniYakobus. lankabehpinituwapadhaana

19Sakwisényalamiwong-wongkuwi,Dèknéterus ngomongkébabapasingwisditindakkékaroGustiAllah nangtengahébangsa-bangsaliyaliwatpelayanané

20Barengpadhakrungubabiku,padhangluhurakéGusti, sartangandikamarangPanjenengané,"Sampeyanweruh, sedulur,piraewonanwongYahudisingpadhapracaya;lan kabehpadhasregepnindakakeangger-anggeringToret

21Wong-wongkuwingertinèkkowémulangiwong-wong YahudisingoranduwéduduJu,supayaninggalkéMusa, lanajangantinyunatianak-anakélanoranglakoniadat 22Dadiapata?wongakehkudupadhateka,amargabakal padhakrungu,yenPanjenenganrawuh

23Mulanélakonanaapasingtakomongkémarangkowé: Akunduwéwongpapatsingjanji

24Padhanjupuka,nucèkakéawakédhéwékarowongwongmau,lantanggungjawabekarowong-wongmau, supayapadhanyukursirahé,lankabehwongngertiyen kabehsingdikandhakakebabagansampeyanikuoraana gunane;nangingkowédhéwéuganglakonitatalakumulan netepiangger-anggeringTorèt

25Tumrapwong-wongduduYahudisingpadhaprecaya, akuwisnulislanmutusakemanawawong-wongmauora nindakakeapa-apa,kajabamungsupayapadhanyingkiri barang-barangsingdisaosakemarangbrahala,getih,wong kecekiklanlakujina.

26RasulPaulusnulingajakwong-wongmau,laning ésukébanjurpadhasesucibebarengankarowong-wong

maubanjurlumebuingPadalemanSuci,mratelakakéyèn dina-dinasesuciwisrampung,ngantisabenwongpadha nyaosakékurban

27Lannalikapitungdinawismehrampung,wong-wong YahudiingAsia,nalikapadhandelengPanjenenganéing PadalemanSuci,padhangojok-ojokikabehwong,lan nyekelPanjenengané

28Padhanguwuh-uwuh:“ParawongIsraèl,tulungana:Iki wongsingmulangwongingngendi-endinglawanwongwonglanangger-anggeringTorètlanpanggonaniki

29(Awitbiyenwong-wongmauwistauweruhTrofimus wongEfesusbarengkaropanjenenganeanaingkutha,lan padhangirayendigawadeningPaulusmenyang PadalemanSuci)

30Kabèhkuthapadhagonjing,lanwong-wongpadha mlayubebarengan,banjurnyekelPauluslanditarikmetu sakaPadalemanSuci,lanlawangébanjurditutup

31Nalikawong-wongmaupadhaarepmatèniYésus, panggedhéningprajuritpadhakabarwartayènkutha Yérusalèmpadhageger

32Wong-wongmaulangsungnjupuksoldatlanperwiraperwirateruspadamlayumaranikomandankuwi.

33Komandhanéterusnyedhak,nyekelwongélanmréntah supayadirantèninganggorantelorolantakonsapa Panjenengané,lanapakangwisrampung.

34Lananasingnguwuh-uwuhsiji,lananasingnguwuhuwuhingantaranéwongakèh,lannalikaorangerti kepastianamargarame,banjurdhawuhsupayadigawa menyangbètèng

35Barengwistekaningundhak-undhakan,banjur digendhongdéningparaprajuritmergapanganiayanéwong akèh

36Amargawongakèhpadhangetut-buri,nguwuh-uwuh: “PatènanaPanjenengané!”

37BarengPaulusarepdigawamenyangbètèng,rasul Pauluskandhamarangpanggedhéningprajurit,"Punapa kulasagedmaturkaliyanpanjenengan?"Singkandha,Apa kowébisangomongYunani?

38ApakowéduduwongMesir,singbiyènbiyèngawé gegeranlanngiridwongpatangewuwongmatèniwong papatmenyangara-arasamun?

39NangingRasulPauluskandha,”AkuikiwongJusaka Tarsus,kuthaingKilikia,warganegaradudukutha.

40Sakwisénduwéidin,PaulusngadegingundhakundhakanlannggegemtanganémarangwongakèhBareng wissepibanget,Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmaunganggobasaIbrani:

BAB22

1Parasedulurlanbapak-bapak,rungoknapanjalukku marangkowésaiki.

2(BarengkrungunèkGustiYésusngomongnganggobasa Ibrani,wong-wongkuwiterusmeneng

3SatemeneakuikiwongYahudi,lairanaingTarsus, kuthaingKilikia,nangingdigedhekakeanaingkuthakene anaingsikileGamaliel,lanmulangmanutanggeranggeringparaleluhure,lansregepnglakoniDhuhAllah, kadosdenepanjenengansadayaingdintenpunika

4Lanakunganiayadalanikingantimati,lanwonglanang lanwongwadondakbalekakelandilebokakeing pakunjaran

5KayadeneImamAgunglanparapinituwaikupadha neksenimarangaku,lansakawong-wongikuakuuga nampalayangmarangparasadulur,banjurtindakmenyang Damsyik,arepnggawawong-wongkanganaingkono menyangYerusalem,supayapadhadiukum.

6Nalikaakulagimlaku-mlakulanwiscedhakkaro Damsyikkira-kiraawan,dumadakananapepadhangkang sumorotsakainglangitngubengiaku.

7Akuterustibainglemahlankrunguswarasingngomong marangaku:Saulus,Saulus,kenèngapakowékok nganiayaAku?

8Akubanjurmangsuli,"Sapata,Gusti?"Panjenengané banjurngandikamarangaku:AkuikiYésussakaNasarèt, kangkokaniaya

9Wong-wongsingmèluakuweruhpepadhangmau, mulanépadawedi.nangingpadhaorakrunguswarané kangngandikamarangaku

10Akubanjurmatur:Punapaingkangkedahkulalampahi, dhuhGusti?GustiAllahngandikamarangaku:Ngadega, menyangDamsyik;lananaingkonobakaldikandhakake marangkowekabehapasingwisditemtokakekanggo kowe.

11Lannalikaakuorabisandelengamargacahyapadhang iku,akudituntuntanganéwong-wongsingmèluaku,aku tekamenyangDamsyik.

12LananaAnanias,wongsingsalehmanutanggeranggeringTorèt,kangkapratelakakedéningkabèhwong Yahudikangmanggoningkono.

13Akumaraniakulanngadeglanmaturmarangaku: SadulurSaulus,delengen!Laningjamsingpadhaaku tumengamarangdheweke.

14Panjenenganébanjurngandika,"GustiAllahépara leluhurkitawismilihkowé,supayakowéngertikersané, lannyumurupiPanjenenganésingadil,lankrungu pangandikané"

15Awitkowébakaldadiseksinémarangkabèhwongbab apasingkokdelenglankokrungu.

16Lansaiki,apasebabékowételat?tangia,lankabaptisa, landosa-dosamudiresikikanthinyebutasmaneGusti 17NalikaakutekamanèhingYérusalèm,nalikaaku ndedongaingPadalemanSuci,akukeprungu; 18Lanweruhwongngandikamarangaku,Enggala,lan enggallungaasakaYérusalèm,kanggopadhaorabakal nampapaseksinéPanjenenganbabAku

19Akuterusngomong:Gusti,wong-wongkuwipada ngertinèkakuwisdikunjaralandigebugiingsabenpapan pangibadah

20LannalikagetihéStéfanus,martirmudiwutahake,aku ugangadeganaingkonolannyetujonipatiné,lannyimpen sandhanganéwong-wongsingmatènidhèwèké

21Panjenenganébanjurngandikamarangaku,"Wis lungaa,awitkowébakalDakutusadohsakakénémenyang parabangsa"

22Wong-wongmaupadhangrungokaképiwulangé marangPanjenengané,nulipadhanguwuh-uwuh, pangandikané,"Singkirnawongkangkayamangkonoiku sakaingbumi,amargaikuorapantesurip."

23Lannalikapadhabengok-bengoklanmbuwang sandhangané,lanmbuwanglebuingawang-awang

24Panggedheningprajuritdhawuhsupayadigawa menyangbètèngsupayangertiapasebabéwong-wong padhasesambatmarangPanjenengané

25LannalikapadhanggandholPanjenenganénganggo sandal,Paulusngandikamarangperwirasingngadeging kono,"ApasampeyanparengnggegirisiwongRum, nangingoradisalahké?"

26Kadungperwirakuwikrungubabkuwi,dèknéterus ngomongmarangkomandhané,”Ngati-atiapasing koktindakké,awitwongikiwongRum”

27KomandhanéterussowanlanmaturmarangGusYésus: “ApakowéwongRum?Dhewekekandha,Ya

28Komandhanéterussemaur:"Akuéntukmerdikaiki nganggodhuwitsinggedé"LanPaulusngandika,Nanging akuikilairmardika

29Sakwisékuwiwong-wongsingarepnitèniDèknéterus padaninggalkéDèkné

30Ésuké,mergadhèwèképénginngertiapasebabé dhèwèkéditudhuhdéningwong-wongYahudi,mulané dhèwèkénguciwanidhèwèké,lanndhawuhipara pangarepingimamlankabèhanggotaMajelisAgama supayateka,banjurnggawaPaulusmudhunlandipasrahké marangwong-wongmau

BAB23

1RasulPaulusterusmirsaniMahkamahAgama,terus ngomong:“Parasedulur,tekanseprénéakuuripkanthiati nuranisingresikanaingngarsanéAllah

2ImamAgungAnaniasndhawuhiwong-wongsingpadha ngadegingsandhingésupayanapukcangkeméYésus.

3RasulPaulusnulingandikamarangwongmau,"Gusti Allahbakalnapukkowé,hétemboksingwisdiputihaké!

4Wong-wongsingngadegnangkonoterusngomong: “ApakowényenyamahImamAgungéGustiAllah?

5RasulPaulusterusngomong:“Parasedulur,akuora ngertinèkDèknékuwiImamGedé.

6NangingbarengPaulusngertinèksapéranganéwong SadukilansapéranganéwongFarisi,banjurnguwuh-uwuh anaingpradataningPradataAgama,"Parasadulur,akuiki wongFarisi,anakéwongFarisiingpitakonan

7Sawiséngandikamangkono,wong-wongFarisilan Sadukipadhapadudon.

8Wong-wongSadukikandhanèkoraanapatangen,ora anamalaékatutawaroh,nangingwong-wongFarisi ngakoniloro-lorone.

9ParaahliTorètsakagolonganéwongFarisibanjurpadha padudon,pangucapé,"Akuoranemupialaanaingwong iki.GustiAllah.

10Lannalikaanapadudongedhe,panggedheningprajurit amargawediyenPaulusbakaldicekelwong-wongmau, banjurdhawuhmarangparaprajuritsupayamudhunlan njupukdhewekekanthipeksasakaingantaranewongwongmaulannggawadhewekemenyangpuri

11IngbengisakbanjuréGustijumenenganaingsandhingé lanngandika,"Paulus,tatagaa,awitkayaanggonmu neksènibabAkuanaingYérusalèm,kowéugakudu neksènianaingRoma"

12Barengwisésuk,wong-wongYahudisawatarapadha nglumpuklanngipat-ipati,orabakalmanganutawa ngombéngantimatèniPaulus

13Lananaluwihsakapatangpuluhsingpadhasekuthon iki.

14Wong-wongmaupadhamaraniparapangarepingimam lanparapinituwalanpadhamatur,"Kulasampunsami

sumpahdhatengbadankulapiyambak,bilihbotenbadhe manganapa-apa,ngantikitamatèniPaulus."

15Mulanékowékaroparaprejuritmèlunguwasani komandhané,supayasesukdigawanangnggonmu,kayakayakowéareptakonsingluwihcethababdhèwèké.

16BarenganakémbakyuPauluskrunguyènwong-wong maupadhandhelik,banjurlumebuingbètènglan ngandhaniPaulus.

17RasulPaulusbanjurnimbalisalahsijiningperwiralan ngandika,"Wongnomikigawanenmenyangngarsané komandhan,amargaanaprekarasingarepdikandhakake"

18Wongéterusdigawanangnggonékomandhanlan diomongi:“Paulussingdikunjaranimbaliakulannyuwun supayawongenomikidigawanangnggonmu,singana prekarasingarepdiomongkékarokowé

19Komandhanéterusnyekeltanganéwongé,terusmèlu nyingkurlantakon:"Apasingmbokomongimarangaku?"

20Panjenenganébanjurngandika,"Wong-wongYahudi padhasarujuknyuwunmarangkowé,supayasesukkowé ngeterakéPaulusmenyangPradataAgama,kaya-kayaarep takonbabwongmaukanthiluwihcetha"

21Nangingkowéajapadhamanutmarangwong-wong mau,amargasakawong-wongmauluwihsakapatang puluhwongpadhangentèniPanjenengané,kangpadha sumpah,yènorabakalmanganutawangombénganti dipatèni,lansaikiwissiyagagolekjanjisakakowe

22Komandhanéterusnglilaniwongenommaulungalan didhawuhimangkéné,"Kowéajakandhamarangsapa-sapa, yènkowéwisngandhaniakukabèhmau"

23Panjenenganébanjurnimbaliperwiralorolanmatur, "SiapnaprajuritrongatusmenyangKaisaréa,lanprajurit jarananpitungpuluh,lantukangtumbakrongatus,ingjam katelubengi"

24LanpadhanyediaknakewankanggonunggangPaulus lannggawakanthislametmenyangngarsanegubernur Féliks

25Lanbanjurnulislayangmangkene:

26SakaKlaudiusLisiaskirimsalammarangGubernur Félikssingpinunjul

27WongikidicekelwongYahudilankududipatèni.

28Lannalikaakukepenginngertisababewong-wongmau padhanudhuhmarangdheweke,akubanjurnggawa dhewekemenyangpengadilane.

29Wong-wongkuwidakngertèniyènkadakwaanaing bab-babangger-anggeringTorèt,nangingoraanakang kadakwakangpatutdihukumpatiutawadikunjara.

30Lannalikaakukandhakarowong-wongYahudi,wongwongYahudipadhangentèniwongiku,akulangsung kongkonanmaranikowé,lanmréntahakémarangwongwongsingpadhanudhuhmarangPanjenengané,supaya ngomongingngarsanékowéapakangpadhanglawan wong.pamit.

31Prajurit-prajuritmaubanjurpadhanyepengPauluslan nggawaPaulusmenyangAntipatrisingwayahbengi

32Ésukéwong-wongjarananpadhaditinggallunga ndhèrèk,banjurbalimenyangbètèng

33SatekanéingKaisaréa,wong-wongmaubanjurpadha ngaturakélayangémaranggubernur,lanbanjurngaturaké RasulPaulusingngarsané

34Barenggubernurmacalayangmau,banjurndangusaka ngendidhewekeikuBarengngertiyèndhèwèkésaka Kilikia;

35Akubakalngrungokkéomonganmu,nèkwong-wong singnggugatmuwisteka.DèknéterusngongkonDèkné dijaganangdaleméHérodès

BAB24

1Sawisélimangdina,ImamAgungAnaniassowankaro parapinituwa,lankarojurupidatosingjenengéTertulus, singngandhanigubernurbabPaulus

2Barengditimbali,Tertuluswiwitnudhuhmarang panjenengané,pangandikané,"Amargamargasakakowé, akupadhangrasakakékatentremankanggedhé,lan panggawémukangprayogatumrapbangsaikimargasaka pandumanmu

3Akutansahnampanilaningngendi-endi,dhuhFéliks kangmulya,kanthipanuwun.

4Nanging,supayaakuorangganggusampeyan,akunjaluk sampeyanngrungokakesawetaratembungsing dakkarepake.

5Mergaakukabèhwisweruhwongikiwongsingnglarani lanngojok-ojokikabèhwongYahudiingsakjagat,lan dadipemimpinsektewongNasarèt.

6PanjenenganéugawisarepnajisakéPadalemanSuci;

7NangingpanggedheningprajuritLisiasnemoniakulan ngrebutdhewekesakatanganku.

8Marangwong-wongkangpadhanudhuhmarang Panjenengané,supayapadhasowaningngarsamu

9Wong-wongYahudiugapadhasarujuk,lanpadha kandha,yènikupancenbener

10Sawiségubernurnuliparingpaseksimarang panjenengané,banjurngandika,"Satemenéakungertiyèn kowéwissuwédadihakimtumrapbangsaiki,mulanéaku luwihsenengnjawabkanggoawakkudhéwé

11Amargasupayakowéngerti,mungrolasdinawiwitaku lungamenyangYérusalèmarepngabekti

12LanpadhaoraketemuakuingPadalemanSucilagi padukarosapa,utawanggegirisiwong,utawaingsinagogé utawaingkutha

13Wong-wongkuwiugaorabisambuktekakeprekaraprekarasingsaikididakwakakemarangAku.

14Nangingakungakonimarangkowé,nèkmiturutcara singdiaranisesat,akunyembahmarangGustiAllahépara leluhurku,lanpretyayamarangkabèhsingwisditulising Torètlanparanabi

15Lanpadhaduwepangarep-arepmarangGustiAllah, singugadiparengakedeningwong-wongmau,manawa bakalanatanginewongmati,wongsingbenerlansingora bener.

16Laningbabikiakukudunglatihawakku,supayaaku tansahnduwéatinuranisingoranyinggungmarangGusti Allahlanmarangmanungsa

17Sawisépirang-pirangtaun,akutekanggawasedekahlan pisungsungmarangbangsaku

18Ingkonowong-wongYahudisawatarasakaAsia nemoniakuanaingPedalemanéAllahsingwisdisucekake, orakanthiwongakehlanoraanagegeran

19Sapasingkuduneanaingngarsamulanmbantah, manawaanaprakaramarangaku

20Apamanèhwong-wongsingpadhaingkénéikipadha kandha,yènpadhanemupialaanaingaku,nalikaaku ngadegingngarsaningPradataAgama,

21Kajabamungswarasijiiki,akunguwuh-uwuhanaing satengahewong-wongmau:Ingdinaiki,babtanginewong mati,akubakalditakoni

22BarengFélikskrunguprekara-prekarakuwi,lanwis ngertibabdalansingluwihcetha,dhèwèkénundhawongwongmaulankandha,”NalikakomandanLisiasteka,aku bakalngertiapa-apababkowékabèh

23Panjenenganébanjurdhawuhmarangsawijining perwirasupayanjagaRasulPauluslannglilanidhèwèké kabébasan,lanajanglarangkanca-kancanékanggo ngladèniutawamaraniPaulus

24Sawisésawetaradina,FélikstekakarobojonéDrusila, wongYahudi,nulingongkonPaulusnimbaliPauluslan mirengbabprecayamarangKristus

25Lannalikapiyambakipunrembuganbabkabeneran, waspada,lanpangadilankangbakalteka,Féliksgumeter lannjawab,"Bungamusaiki!samangsaakuanamangsa kangtrep,akubakalnimbalikowe

26Dhèwèkéugangarep-arepsupayaPaulusdiwènèhi dhuwit,supayaPaulusbisanguculkéPaulus

27Nangingsakwisérongtaun,PèrkiusFèstusnggentèni Féliks,lanFélikskepénginnggumunkéwong-wong Yahudi,nulininggalPaulusdipenjara

BAB25

1BarengFestuswistekaningprovinsikono,sawisételung dina,panjenenganétindaksakaKaisaréamenyang Yérusalèm

2ParapengarepéimamlanparapengarepéwongJuterus padangomongkémarangrasulPaulus.

3Lannyuwunsih-piwelasmarangPanjenengané,supaya didhawuhinimbalidhèwèkémenyangYérusalèm,karo ngintipingdalanarepdipatèni.

4NangingFestusmangsuli,"Pauluskududitahaning Kaisarea,landhewekedhewebakalenggaltindakmrana" 5Mulané,wong-wongsingkuwasaanaingantaramu,ayo padhamudhunbarengkaroakulannyalahkéwongiki,nèk wongkuwinduwépiala

6Sawisélerebanaingantaranéwong-wongmauluwih sakasepuluhdina,banjurtindakmenyangKaisaréaEsuke, lenggahingkursipangadilan,dhawuhsupayaPaulus digawa.

7Barengwistekan,wong-wongYahudikangpadhateka sakaingYerusalempadhangadeganaingsakubengelan padhanggugatPaulusakehlanabot,nangingorabisa dibuktekake

8NalikaPanjenenganémangsuli,"Akuoranglanggar angger-anggeréwongYahudi,utawamarangPadaleman Suci,utawamarangKaisar"

9NangingFestuskepénginnyenengkéwong-wongYahudi, mulanéterusngomongmarangPaulus,”Apakowé kepénginbudalmenyangYérusalèmlananaingngarepé akubabprekara-prekaraiki?

10RasulPaulusbanjurngandika,"Akungadegingkursi pengadilanKaisar,ingngendiakukududiadili

11Nèkakusalah,utawanglakoniapa-apasingpantes dipatèni,akuoragelemmatiAkunyuwunmarangKaisar 12Sawisérembugankaroparapradata,Fèstusbanjur mangsuli,"ApakowéwisgugatmarangKaisar?"sowan Kaisar

13Sawisésawetaradina,rajaAgripalanBerniketekaing KaisaréakanggongaturakesalammarangFéstus.

14Barengwispirang-pirangdinaanaingkono,Fèstus nyritakaképrakaraPaulusmarangraja,pangandikané, "AnawongsingditinggaldéningFéliks.

15NalikaakuanaingYérusalèmbabPanjenengané,para pangarepingimamlanparapinituwanéwongYahudipadha nyritakakémarangaku,supayapadhangukumwongmau.

16Akumangsulimangkene:OrakayawongRum ngulungakewongngantidipateni,sadurungewongsing didakwaadhep-adhepankarowong-wongsingpadha nudhuh,landuweidinkanggomangsulidhewebab kadurjanansingditindakake.

17Mulané,barengwistekanmriki,ésukéakulangsung lungguhingkursipengadilanlanmréntahsupayawongé digawametu.

18Nalikawong-wongkangpadhanudhuhpadhangadeg, wong-wongmauoraanakangnyalahakébabkangdakkirakira.

19Nanginganaprekara-prekarasingnglawanGustiYésus babsetyanéwong-wongmau,lanbabGustiYésussingwis mati,singdiomongkéPaulusurip.

20Lanamargaakumangu-mangubabaganpitakonankaya ngono,akutakonapadhewekebakallungamenyang Yerusalem,lananaingkonodiadilibabaganperkara kasebut

21NangingnalikaPaulusmréntahakésupayadilindhungi ingpangadilanAugustus,akudhawuhsupayadheweke ditahanngantiakungirimdhewekemenyangKaisar 22AgripabanjurngandikamarangFèstus,"Akuuga kepénginngrungokakewongiku."Sesuk,ngandika, sampeyanbakalkrunguwong 23Ésuké,nalikaAgripalanBerniketeka,kanthikamulyan gedhé,banjurpadhamlebuingpapanpangrungon, bebarengankaroparapanggedhéningkuthalanpara panggedhéningkutha,miturutdhawuhéFèstus,Paulus digawametu.

24Fèstusterusngomong:“RatuAgripa,lankabèhwong singnangkénékaroawakédéwé,kowéweruhwongiki, singditindakkékaroakukarowongakèhwongJu,nang Yérusalèmlannangkéné,karobengok-bengokuripmaneh 25Nangingbarengakungertinèkdhèwèkéoranindakké apa-apasingpantesdihukumpati,landhèwèkédhéwéwis gugatmarangAugustus,akumutuskékanggongirim dhèwèké

26Wong-wongkuwiakuorangertiapa-apasingkudu daktulismaranggustikuMulanéakuwisnggawadhèwèké menyangngarsamu,lanluwih-luwihmarangkowé,dhuh ratuAgripa,supayasawusedipriksa,akubisanulisapa-apa 27Mergaakurumangsaorapantesnèkngirimwong tawanan,nangingoramènèhikatranganbabdosanéwong kuwi.

BAB26

1AgripabanjurngandikamarangPaulus,"Kowékepareng maturmarangkowédhéwé."Paulusbanjurngacungake tanganlanmangsuli:

2Kawularumaosbingah,dhuhSangPrabuAgripa,awit ingdintenpunikakawulabadhengaturakenwangsulan dhumatengpanjenengandalem,babsamukawisingkang dipundakwakakentiyangYahudidhatengkawula

3Luwih-luwihakungertinèkkowéwisngertibabadatistiadatlanpitakonan-pitakonansinganaingantarané wong-wongYahudi

4Tatananuripkuwiwitcilik,singwiwitananaingantarane bangsakuingYerusalem,kabehwongYahudingerti.

5Wong-wongkuwiwisngertiakuwiwitwiwitanmula, nèkwong-wongkuwigelemmènèhipaseksi,nèkakudadi wongFarisimiturutsekteagamakusingpalingkenceng.

6LansaikiakungadeglandiadilimargasakapangareparepmarangprasetyaningAllahmarangparaleluhurkita

7Taler-talerkitarolas,kangpadhaenggal-enggalpadha ngabektimarangGustiAllahrinawengi,ngarep-arepbakal teka.Awitsakakuwipangarep-arepku,dhuhratuAgripa, akuditudhuhwongYahudi

8YagénékowékokpadhangirayènGustiAllahbakal nangèkakéwongmati?

9Satemenéakumikir,nèkakukudunglawanjenengé YésuswongNasarèt

10BabikuugadaktindakakéanaingYérusalèm,lanakèh wongsucikangdakkurunganaingpakunjaran,sawisé nampawewenangsakaparapangarepingimam;lannalika padhadipatèni,Akumunimarangwong-wongmau.

11Lanakukerepngukumwong-wongingsabenpapan pangibadah,lanmeksawong-wongmaunyenyamahLan akunesubangetmarangwong-wongmau,akunganiaya wong-wongmaungantitekaningkutha-kuthaasing

12Mulané,nalikaakulungamenyangDamsyikkanthi wewenanglanwewenangsakaparapangarepingimam, 13Ingwayahawan,dhuhSangPrabu,ingdalanakuweruh pepadhangsakainglangit,ngluwihipadhangesrengenge, sumunarngubengiakulanwong-wongsingpadhamèlu aku

14Barengakukabèhpadhaambrukinglemah,akukrungu swarakangngandikamarangakunganggobasaIbrani: Saulus,Saulus,yagenekowenganiayaAku?angèl anggonmunendhangtusuk

15Akubanjurtakon,"Sapata,Gusti?"Panjenengané banjurngandika,"AkuikiYésussingkokaniaya"

16Nangingngadegalanngadegaingsikilmu,amargaaku ngetingalmarangkowekanggomaksudiki,supayakowe dadiabdilandadiseksinebabapasingwiskokdelenglan babapasingbakaldakkarepakemarangkowe

17Akungluwarikowésakabangsa-bangsalanbangsabangsaliya,singsaikiDakutusmarangkowé

18Kanggombukakmripaté,lannguripakewong-wong mausakapepetengdadipepadhang,lansakapangwasané SétanmarangGustiAllah,supayapadhanampa pangapuraningdosalantampawarisananaingantarané wong-wongkangpadhakasucèkakémargasakapracaya marangAku

19Mulané,dhuh,RajaAgripa,akuorambangkangmarang wahyuswarga.

20Nangingkawiwitanmarangwong-wongingDamsyik, ingYérusalèm,laningsatanahYudéakabèh,banjur marangwong-wongkangorawanuhmarangGustiAllah, supayapadhamratobatlanmratobatmarangGustiAllah, sartanindakaképanggawékangpatutkanggomratobat.

21Mulanéwong-wongYahudipadhanyepengakuanaing PadalemanSucilanarepmatèniaku

22Mulané,awitwisolèhpitulungansakaGustiAllah,aku terusngantisaiki,nyeksènimarangwongciliklanwong gedhé,lanorangomongapa-apakajabamungsingwis

dingandikakakédéningparanabilanNabiMusayènbakal kelakon.

23DadinéKristusbakalnandhangsangsaralandadising wiwitanwungusakaingantaranéwongmati,lannduduhké pepadangmarangwong-wonglanbangsa-bangsaliya.

24Lannalikangandikamangkonokanggoawakedhewe, Festusngandikakaroswarasora,Paulus,sampeyanwong goblok;piwulangakehsinggawekowegela.

25NangingYésuskandha,”Akuoraédan,dhuhFèstus singmulya!nangingngucapaketembung-tembungsing benerlanjujur

26AwitSangPrabumirsababikumau,laningngarsané Panjenenganéugadakkandhanikanthibebas,awitaku yakin,oraanabarangkangndheliksakaPanjenengané kanggobabikiorarampungingsudhut

27RajaAgripa,apakowépretyayamarangparanabi?Aku ngertinèkkowépretyaya

28AgripabanjurngandikamarangPaulus,"Mèhkowé mbujukakudadiwongKristen."

29RasulPauluskandha,”AkunyuwunmarangGustiAllah, supayaoramungkowé,nangingkabèhwongsing ngrungokkéakuingdinaikiugamehpadhakayaakuiki, kejabakuwikabèh”

30Sawiséngandikamangkono,SangPrabubanjur jumeneng,langubernur,lanBernike,lankanglenggah karowong-wongmau

31Barengwispadhanyingkur,padharembugan, pangucapé,"Wongikioranglakoniapa-apasingpantes dihukumpatiutawadikunjara"

32AgripabanjurngandikamarangFèstus,"Wongiki mesthidibébasaké,yènoragugatmarangKaisar."

BAB27

1Barengwisditemtokakemanawaakubakallelayaran menyangItalia,RasulPauluslanwong-wongtawanan liyanepadhamasrahakemarangsawijiningperwirakang jenengeYulius,sawijiningperwirasakapasukanAugustus

2AkubanjurpadhanumpakprausakaAdramitium,arep lelayaraningsagaraAsia.AnaAristarkhus,wong MakedoniasakaTesalonika,karoaku

3EsukeakupadhatekaningSidonLanYuliuskanthi sopanngucapmarangPaulus,lanmenehikebebasan menyangkanca-kancanekanggonyegerakeawakedhewe

4Sasampunetiangsakingirika,tiangrarismiwahring Siprus,amargianginsemeton.

5SawiséakupadhanyabrangsegaraKilikialanPamfilia, akutekanMira,sawijiningkuthaingLikia.

6AnaingkonoperwiramaunemuprausakaAleksandria kanglelayaranmenyangItalialandhewekesijinekitaing kono

7Sawiséakupadhalelayaranalon-alonngantipirangpirangdina,lanarang-arangtekaningKnidus,awitanginé oranglilaniaku,akubanjurpadhalelayaraningsangisore Kreta,nyabrangingSalmon

8Sakwisékliwatoraliwati,terustekanpanggonansing jenengéPelabuhanÉndah;ingsacedhakekuthaLasea.

9Barengwispirang-pirangwektu,lannalikalelayaran saikimbebayani,amargapasawisliwat,Paulusparing piwelingmarangwong-wongmau,

10Lanngandikamarangwong-wongmau,Para,akungerti yenlelunganikibakalngalamicilakalanakehkarusakan, oramungmuatanlanprau,nanginguganyawakita

11Nangingperwirakuwipretyayamarangjuraganlansing nduwéprau,ngungkuliapasingdiomongkékaroPaulus.

12Lanamargaswargaikuoraapikkanggomangsa,mula akehwongpadharembugankanggolungasakakono, manawabisatekaningFenisia,lananaingkonokanggo mangsaadhemkangdadiswargaingKreta,dumununging sisihkidulkulonlanlorkulon

13Barenganginsakakidulsumireplirih,amargapadha ngirayenwispadhakasembadan,banjuruculsakaing kono,banjurlelayaraningcedhakKreta.

14Nangingoraletsuwéanaanginpraharakangdisebut Euroklidon

15Barengpraunekecekellanorabisanahanangin,aku banjurnglilanikapalé

16Sakwisékuwiakuterusmlakunangngisorpulosing jenengéKlauda.

17Sawisédiunggahaké,banjurnganggotulung,kanggo ngigeliprauné;lanamargawediyenbakaltibaingpasir apung,layarbanjurdiuncalake,mulanepadhadibuwang.

18Satemahawakédéwédiobrak-abrikkaroprahara,ésuké kapalédientèkké

19Ingtelungdinanéawakédéwémbuwangbarangbarangékapalé

20Lannalikasrengengeutawalintangorakatoning pirang-pirangdina,lanoraanapraharacilik,kabeh pangarep-arepyenakubakalslametbanjursirna

21Nangingsawisesuweoramangan,Paulusngadeging tengah-tengahwong-wongmaulankandha,"Parasadulur, mesthinekowepadhangrungokakeakulanoralungasaka Kreta,lanbakalnandhangcilakalankapitunaniki"

22Lansaikiakupituturmarangkowé,supayapadha bungaha,amargaoraanawongsiji-sijiaingantaramusing ilang,kajabamungkapal

23AwitbengiikiMalaékatéAllahjumenenganaing sandhingku,kangkagunganAkulankangdakladèni

24"Ajawedi,Paulus;kowékududigawanangngarepé Kaisar.

25Mulané,parasedulur,kowépadabungaha,awitaku pretyayamarangGustiAllah,apasingwisdiomongké marangakubakalkelakon.

26Nangingkitakududibuwangmenyangpulotartamtu

27Nangingbarengwistekanwengikangkapingpatbelas, nalikaakupadhadiuber-uberanaingAdria,kira-kira tengahwengiparapraupadhangirayenwiscedhakkaro sawijiningnegara.

28Nulidiunekake,tinemuanarongpuluhdepa,lannalika mlakuradaadoh,banjurdiunekakemaneh,lanketemu limalasdepa

29Mulanépadhawedi,yènakubakalkecemplunging watu,banjurpadhanguncalakéjangkarpapatsakaburitan, lanpadhangarep-arepdina

30Lannalikapraupadhaareponcatsakaprau,banjur padhangudhunakepraumenyangsegara,ingwernakayakayaarepnguncalakejangkarsakangarep.

31RasulPauluskandhamarangkomandhanélanpara soldat:"Yènwong-wongikioratetepingprau,kowéora bakalbisaslamet."

32Paraprajuritbanjurngethoktalinéprauné,banjur dieculaké

33Barengwisawan,RasulPaulusnyuwunmarangwongwongkabèhsupayapadhamangan,pangandikané,"Dina ikiwispatbelasdinaanggonmupadhalerenlanpadhapasa, nangingoramanganapa-apa."

34Mulanéakunyuwunsupayakowépadhamangan,awit ikikanggokaséhatanmu,awitoraanarambutsijiwaésing tibaingsirahmu

35Sawiséngandikamangkono,Panjenenganémundhut rotilansaossokurmarangGustiAllahanaingngarsané wongkabèh

36Wong-wongmaubanjurpadhabungahlanpadha mangan

37Akukabèhpadhaanaingprauanarongatussawidak enemjiwa

38Barengwiswareg,padhangentheng-enthengakeprauné, langandumédibuwangmenyangsagara.

39Barengwisésuk,wong-wongmaupadhaorangerti dharatané,nangingpadhanemusawijiningkalikangana pasisiré,laningkonopadhakarep,yènbisa,praunébisa dicemplungaké

40Sawiséjangkar-jangkarépadhadiundhuh,banjur dicemplungakéingsegara,talinékemudidiuculaké,lan layarutamanédiunggahakémenyangangin,lanmenyang ingpesisir

41Lanpadhatibaingpanggonankanglorosegaraketemu, padhakandasaképrau;laningngarepmacetcepet,lan teteporabisaobah,nangingbageanalanganrusakdening panganiayasakaombak.

42Paraprajuritpadharembuganarepmatèniwong-wong singditawan,supayaoraanasingnglangilanoncat

43NangingperwirasingarepnylametkérasulPaulus, mulanéoranglanggartujuanélandhawuhsupayawongwongsingbisanglangikudunyemplungdhisikmenyang segaralanmenyangdharatan.

44Lanliyane,sawetaraingPapan,lanliyaneingpecahan prauMulanékabèhpadhaoncatmenyangdharatan

BAB28

1Barengwispadhaoncat,banjurpadhangertiyènpuloiku aranMelita

2Wong-wongbarbarkuwipadhamèlubangetmarangaku kabèh,amargapadhangobongigenilannampaniaku kabèh,mergaudandereslanhawaadhem

3NalikaPaulusngumpulaketeken,banjurdilebokakeing geni,banjuranaulametusakapanase,lannyekeltangane.

4Barengwong-wongbarbarpadhaweruhkewanberacun nggandholingtangané,banjurpadharerasanan,"Wongiki mesthitukangmatèni,singsanadyanwisoncatsakasegara, nangingpiwalesorabakalurip"

5Kéwanmaudiguncang-guncangmenyanggeni,lanora krasacilaka.

6Nangingwong-wongmaupadhaweruhyèn Panjenenganébakalabuhutawatibatibamati,nanging sawiséngenteningantisuwe,lanoraweruhapa-apa,banjur padhamalihpikiran,lanpadhangucapyèndhèwèkéiku allah.

7Ingpapankonougaanajajahanépanggedhéingpuloiku, jenengéPublius;kangnampaniakulanngineptelungdina kanthigrapyak.

8NalikasemanabapaknéPubliuslagilaramriyanglanlara metugetih

9Sakwisékuwirampung,wong-wongliyanésinglaraing pulokonougapadatekalandiwaraské.

10PanjenenganéugangurmatiawakédéwéLannalika akulunga,padhangisibarang-barangsingperlu.

11Sawisételungsasi,akupadhamangkatnitihprausaka Aleksandria,kangwismangsaingpuloikuingmangsa adhem,kangtandhanéCastorlanPollux

12SakwisétekanSirakusa,awakédéwénginepingkono telungdina

13SakaingkonoakupadhangubengitekanRegium,lan sakwisédinaanaanginkidul,lanésukéakutekanPuteoli 14Ingkonoakuketemusedulur-sedulur,landipengini nginepbarengkarowong-wongkuwipitungdina,mula akuterusbudalmenyangRoma

15Sakaingkono,barengparasadulurpadhakrungubab akukabèh,banjurpadhanemoniakungantitekaning AppiuslaningGréjaTelu

16BarengakupadhatekaningkuthaRoma,komandhan maubanjurmasrahakewong-wongtawananmarang komandanprajuritjaga,nangingPaulusdiparengake manggonpiyambakankaroprajuritkangnjagadheweke 17SawisételungdinaPaulusnimbaliparapanggedhéning wongYahudi,lannalikapadhangumpul,RasulPaulus kandhamarangwong-wongmau,"Parasedulur,senajan akuoranglakoniapa-apamarangwong-wongutawaadatistiatéleluhurkita,nangingakudiulungkésaka YérusalèmmarangtanganéwongRum

18Sawisépadhamriksaaku,banjurnglilaniakulunga, amargaakuoraanasababépati

19Nangingbarengwong-wongYahudipadhanglawan, akukepeksabandingmarangKaisar;duduyenakukudu nyalahakebangsaku

20Mulanéakunimbalikowé,supayabisanemonikowé lanngomongkarokowé,mergapengarep-arepkuwong Israèl,akudiikatkarorantéiki

21Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "KulasamibotentampalayangsakingYudéabab panjenengan,sartaparasadhèrèkingkangrawuhingngarsa panjenengansamibotenparingpiawondhateng panjenengan."

22Nangingakukabèhkepénginkrungubabkowé,apa singmbokpikirké,awitbabsekteikiakungertinèking ngendi-endisektekuwidiojok-ojoki.

23Barengwisditetepakedina,wongakèhpadhasowan ingomahéPanjenenganéparingpaseksibabKratonéAllah marangwong-wongmau,lanmbujukwong-wongmaubab Yésus,sakaangger-anggeréNabiMusalansakaparanabi, wiwitésukngantisoré.

24Anasingpretyayamarangsingdiomongké,nangingana singorapretyaya

25Lanbarengpadhaoramupakat,banjurpadhamangkat, sawisePaulusngandikasijitembung,"InggihRohSuci ngandikaliwatNabiYésayamarangleluhurkita 26Pangandikané,"Lungaamarangwong-wongikilan kandhaa:Krungukowébakalkrungu,nangingorangerti; lanndelengsampeyanbakalweruh,nangingoraweruh 27Amargaatinébangsaikisayagreget,kupingéora krungu,lanmripatéditutup;ajangantipadhandeleng kalawanmripate,lankrungukalawankupinge,lan mangretikalawanatine,lanbanjurmratobat,lanIngsun waras

28MulanékowékudungertinèkkaslametanéGustiAllah wisdikongkonmarangbangsa-bangsaliyalanwong-wong kuwibakalkrungu

29Sawiséngandikamangkono,wong-wongYahudipadha lungalanpadhapadudon.

30LanPaulusmanggonrongtaunsuweneingomah kontrakan,lannampanikabehwongsingtekamenyang dheweke.

31MartakakébabKratonéAllahlanmulangbabGusti YésusKristus,kanthiyakinlanoraanawongsingnglarang