2Babad
BAB1
1SangPrabuSuleman,putraneSangPrabuDawud, santosaingkarajan,lanPangeranYehuwah,GustiAllahe, nunggilkaropanjenengane,sartangluhurakepanjenengane banget.
2SangPrabuSulemanbanjurngandikamarangwong Israelkabeh,parapanggedheningwadya-balasewulan wadya-balasatus,parahakimlansakehegubernuring Israelkabeh,yaikuparapanggedheningkulawangsa
3SangPrabuSulemandalahwongsapasamuwankabeh padhatindakmenyangtenggerpangurbananingGibeon; AmargaingkonoanaTarubPasamuwaningAllah,kang digawedeningNabiMusa,abdineSangYehuwah,ingaraarasamun.
4NangingpethineGustiAllahwisdigawadeningSang PrabuDawudsakaKiryat-Yearimmenyangpanggonan singwisdicawisakedeningSangPrabuDawud,amarga dhewekewisngedegaketarubanaingYerusalem 5Kajabaikumisbyahtembagakangdigawedening BezaleelbinUribinHurikuanaingngarepeTarubSucine SangYehuwah;
6SangPrabuSulemanbanjurmunggahmranamenyang ingmisbyahtembagaanaingngarsaneSangYehuwah, kanganaingTarubPasewakan,lannyaosakekurban obaransewuingmisbyahiku
7IngbengiikuGustiAllahngatingalmarangSangPrabu Sulemansartangandika:“Nyuwunaapakangbakal Sunparingakemarangkowe”
8SangPrabuSulemanbanjurmaturmarangGustiAllah: “Padukasampunparingsih-kadarmaningkangageng dhatengSangPrabuDawud,ramakawula,sahasampun ngangkatkawuladadosratunggentosipanjenenganipun.
9Saiki,dhuhYehuwah,GustiAllah,mugikarsaanetepi prasetyaPadukadhatengSangPrabuDawud,ramakawula; 10Sapunikamugikarsaaparingkawicaksananlankawruh, supadoskawulasagedmedallanmlebetwontening ngajengipunbangsapunika,awitsapaingkangsaged ngadiliumatPadukapunika,ingkangagengsanget?
11GustiAllahbanjurngandikamarangSangPrabu Suleman,"Amargaikianaingatimu,lansampeyanora njalukkasugihan,kasugihanutawakamulyan,utawa nyawamungsuhmu,landurungnjalukumurdawa;nanging kowenjalukkawicaksananlankawruhkanggoawakmu dhewe,supayakowebisangadiliumatingSun,kangwus Sunangkatkowedadiratu
12Kawicaksananlankawruhwiskaparinganmarangkowé; Ingsunbakalmaringikasugihan,kasugihanlankamulyan marangsira,kangdurungtaundarbenipararatusadurunge sira,lanorabakalanaingsapungkurirakangkaya mangkono
13SawusemangkonoSangPrabuSulemantindak menyangingtenggerpangurbananingGibeon,sakaing ngarepeTarubPasewakan,ingYerusalem,lanjumeneng ratuingIsrael
14SangPrabuSulemanbanjurnglumpukakekretalan prajuritjaranan,sartaduwekretasewupatangatuslan prajuritjarananrolasewu,kangdilebokakeingkutha-kutha kretalananaingngarsaneSangPrabuingYerusalem.
15SangPrabubanjurndadèkakésalakalanemasanaing Yérusalèmngantikayawatu,sartawit-witaneres didadèkakékayawitara-arakanganaingLebak.
16SangPrabuSulemandhawuhnggawajaransakaing tanahMesir,lanparasudagarSangPrabupadhanampani benanglenakanthirega.
17Wong-wongmaubanjurpadhangetokakékrétaperang sakaMesirreganénematussekel,lanjaransijiregané satusseket.
BAB2
1SangPrabuSulemanmutusakearepyasapadaleman kagemasmaneSangYehuwahlanpadalemankanggo karajan.
2SangPrabuSulemannulingaturakewongpitungpuluh ewukanggonggawamomotan,lanwolungpuluhewu kanggonebanginggunung,lantelungewunematus kanggongawasi
3SangPrabuSulemanbanjurutusanmarangingngarsane SangPrabuHuram,ratuingTirus,matur:“Kaya anggonmutumindakmarangSangPrabuDawud,ramaku, lanngutuskayuereskanggongedegakepadalemankanggo padunungane,iyaugamarangaku.
4Lah,akuyasapadalemankagemasmaneSangYehuwah, GustiAllahku,kanggongaturakemarangPanjenengane, lankanggongobongmenyananaingngarsane,kanggoroti sajiankangajeg,lankanggokurbanobaranesuklansore, ingdinaSabat,ingrembulananyar,laningdinariyaya riyayaPangeranYehuwah,GustiAllahkitaIkiminangka pranatankanggoIsraelingsalawas-lawase
5Denepadalemankangdakdegakeikugedhe,amarga Allahkitaikuagungngungkulisakehingallah
6Nangingsapakangbisayasapadalemankanggo Panjenengane,awitlangitlanlangiteorabisangenggoni?
Sintentakawulapunika,deneanggenkulabadhe ngedegakendalem,kejabanamungkanggengobong kurbaningngarsanipun?
7Mulanéakukirimiwongsingpintergawéemas,slaka, tembaga,wesi,wungu,abanglanbiru,singpinterngubur karowong-wongsingpintersingnunggilkaroakuing YéhudalaningYérusalèm,singdiparingakédéning bapakkuDawud
8Akuugangirimwiteres,witcemaralanwitcendana sakaLibanon,amargaakungertiyenparaabdimubisa negorkayuingLibanon;lan,lah,paraabdiningsunbakal nunggilkaroparaabdinira.
9Malahkanggonyawisakekayuakehbangetkanggoaku, amargaomahsingbakaldakdegakebakalgedhebanget 10Lah,Ingsunbakalmaringimarangparaabdinira,kang padhanegorkayu,gandumrongpuluhewukor,gandum rongpuluhewukor,anggurrongpuluhewubath,lanlenga rongpuluhewubath.
11SangPrabuHuram,ratuingTirus,banjurmangsuli kanthiserat,kangdikirimmenyangingngarsaneSang PrabuSuleman,"SarehneSangYehuwahtresnamarang umate,mulaPanjenenganewusngangkatkowedadi ratune"
12Hiramtumulingandikamaneh:“PinujiaPangeran Yehuwah,GustiAllaheIsrael,kangnitahakelangitlan bumi,kangwusmaringakeSangPrabuDawudputrakang wicaksana,kangwicaksanalanwicaksana,kangbisayasa
padalemankagemSangYehuwahlanpadalemaning karajan.
13Lansaikiakuwisngutuswongsinglicik,singpinter, sakabapakkuHuram,
14AnakewongwadonsakabaniDhan,lanbapaknewong Tirus,pintergaweemaslanslaka,tembaga,wesi,watulan kayu,kainwungu,biru,lenaaluslanabang;ugakanggo ngukirsadhengahjinisukir,lankanggonemokaké sakehingpakaryankangbakalkaparingakémarang panjenengané,karowong-wongsingpinter,lankarowongwonglicikégustikuDawud,bapakmu
15Mulané,gandum,sair,lengalananggur,singwis diomongkébendarané,karebènkirimmarangparaabdiné.
16AkubakalnegorkayusakaLibanon,sacukupesacukupe, lankayu-kayuikubakaldakgawamenyangYopenganggo kapal-kapalingsegara.lansiragawanenmunggah menyangYerusalem
17SangPrabuSulemannulingetangsakehewongmanca ingtanahIsrael,miturutcacaheSangPrabuDawud,kang ramalanketemusatusseketewutelungewunematus
18Wong-wongmaupadhadidadekakepitungpuluhewu daditukangbeban,wolungpuluhewudaditukangmotong inggunung,lantelungewunematusdadipengawas kanggonglakokakepagaweankanggorakyat
BAB3
1SawusemangkonoSangPrabuSulemanwiwityasa padalemaneSangYehuwahanaingYerusaleminggunung Moria,ingkonoSangYehuwahngatingalmarangSang PrabuDawud,kangrama,ingpanggonankangwus dicawisakedeningSangPrabuDawudanaingpanutone Ornan,wongYebus
2Banjurwiwitngedegakeingdinakapindhosasikapindho, ingtaunkapingpapatpamarentahane
3Ikiprekara-prekarasingdiwènèhakémarangSuléman kanggombangunPedalemanéAllah.Dawanemiturut ukuransingkapisanyaikusawidakasta,lanambanerong puluhasta
4Empersinganaingngarepepadalemanikudawane manutambanepadalemanmau,rongpuluhasta,dhuwure satusrongpuluh,laningnjeronedilapisimasmurni
5Pedalemanékanggedhémaubanjurditutupikarowit cemara,kangdilapisiemasmurni,sartaingdhuwuré dilebokakéwitkurmalanrante
6Padalemanmaudihiasnganggowatusinglarang-larang kanggokaendahan,lanmasParwaim
7Padalemanmauugadilapisimas;lanukir-ukirankerub ingtembok
8Banjuryasapadalemankangmahasuci,dawanemanut ambanepadalemanmau,rongpuluhastalanambanerong puluhasta.
9BobotpakumauseketsekelemasKamar-kamar ndhuwurdilapisimas
10IngPedalemanéAllahsingMahasuci,dhèwèkéyasa kerubrecaloro,dilapisimas
11Swiwinekerub-kerubikudawanerongpuluhasta, swiwinekerubsijilimangastatekaningtemboke padaleman,lanswiwiliyanelimangasta,ngantitekan swiwinekerubliyane.
12Swiwinekerubsijinelimangastatekaningtemboking padaleman,lanswiwiliyanelimangasta,mathukkaro swiwinekerubliyane
13Swiwinekerub-kerubmauambanerongpuluhasta; 14Dhèwèkéyasageberésakakainwungutuwa,wungu nom,jinggalanlenaalus,banjurdigarapkerub
15Ingsangarepepadalemanmauiyayasatugulorokang dhuwuretelungpuluhlimaasta,lankretakanganaing dhuwursabenanalimangasta
16Panjenenganébanjurgawérantekayasinganaing PedalemanéAllah,banjurdipasangingpucukingcagak; banjurgawedelimasatus,banjurkapasangingrante
17Dhèwèkéyasatugu-tuguingsangarepéPadalemanSuci, sijianaingsisihtengenlansijinéanaingsisihkiwa;Sing tengendijenengiYakhin,laningsisihkiwajenengeBoas
BAB4
1Ugayasamisbyahtembaga,dawanerongpuluhasta, ambanerongpuluhastalandhuwuresepuluhasta
2Ugayasasegaracor-corandawanesepuluhastasaka pinggirtekanpinggir,bunderbunderlandhuwurelimang asta;langarisdawanetelungpuluhastangubengi
3Ingngisoreanarupasapi,kangngubengisakubenge: sepuluhasta,ngubengisegara.Sapikalihlarik,nalika dipuntuang
4Sapikangtelumadheplor,telumadhepmangulon,telu madhepmangidul,telumadhepwetan,lansegaraanaing sadhuwure,lansisihmburikabehanaingnjero
5Dhuwuréambanetangan,lanpinggirékayapinggir mangkok,karokembangbakung;lannampalanisitelung ewusiram
6Dhèwèkéugayasajembangansepuluh,limaditataing sisihtengenlanlimaingsisihkiwa,kanggongumbah; nangingsegaraikukanggoadusparaimam
7Panjenenganébanjuryasapadamaranmassepuluhmanut wujudé,banjurdipasangingPadalemanSuci,limaingsisih tengenlanlimaingsisihkiwa
8Dhèwèkéyasamejasepuluh,dilebokakéingPadaleman Suci,limaingsisihtengenlanlimaingsisihkiwa. Dhèwèkéyasamangkokemassatus
9Salajengipunpanjenenganipundamelplataranipunpara imam,plataraningkangagengtuwinlawang-lawang plataran,sahalawangipundipunlapisitembaga
10Segaramaubanjurdilebokakeingsisihtengenwetan, ingsisihkidul.
11Hirambanjuryasakuwali,soroklanbokorSangPrabu Huramnulingrampungakepagaweankangkatindakake kanggoSangPrabuSulemankanggopadalemaningAllah;
12Yaikucagakloro,pomole,lankapitalkanganaing pucukingcagakloro,lankembanglorokanggonutupi pommellorokanganaingpucukingcagak;
13Lanwohdelimapatangatuskanggokembangloro; delimarongjajaringsabenkembang,kanggonutupi pommelloroingkapitalsinganaingcagak
14Panjenenganeiyayasakreta-krekanlanjembanganjembangananaingdhuwureompak-ompak;
15Segarasijilansapirolasingsangisore
16Kwali,sodok,pancingdaginglansakehepirantine,iya digawedeningHuram,ramane,kanggoSangPrabu SulemankanggopadalemaneSangYehuwah,saka tembagakangkinclong
17AnaingLebakYordan,SangPrabunyuntakmauana inglemahlempungingantaranéSukotlanZeredata. 18KayamangkonoSangPrabuSulemanyasapirantipirantimauakehbanget,amargabobotetembagaikuora bisaditemokake.
19Sulémanugayasasakehingprabotkanggo padalemaningAllah,misbyahemaslanmeja-mejakanggo masangroti.
20Kajabaiku,padamaranlanpadamarane,kangkudu diobongmituruttata-caraneanaingngarepePedaleman Allah,yaikuemasmurni;
21Lankembang-kembang,lampu-lampu,lanjepitedigawe sakamaslanmasmurni;
22Lampit,bokor-bokor,bokor-bokorlanpadupanpadupanemasmurni,lanlawangingPadalemanSuci, lawang-lawangingnjeropapansucilanlawang-lawanging PadalemanSuciikuemas
BAB5
1Mangkonosakehingpagaweankangkatindakakedening SangPrabuSulemankanggopadalemaneSangYehuwah wusrampung;salaka,emaslansakehepirantinepadha dilebokakeingpasimpenaningpadalemaningAllah
2SawusemangkonoSangPrabuSulemanbanjur nglempakakeparatuwa-tuwaneIsraellansakehe panggedheningtaler,parapanggedheningkulawangsane wongIsrael,menyangYerusalem,kanggongunggahake pethiprasetyaneSangYehuwahsakaingkuthaneSang PrabuDawud,yaikuSion
3MulanéwongIsraèlkabèhpadhanglumpukanaing ngarsanéSangPrabunalikariyayaingsasikapitu
4LankabehtuwaIsraelteka;lanwongLewipadha ngangkatpethi.
5PethilanTarubPasewakanlansakehepirantisucikang anaingTarubSucipadhadiunggahakedeningparaimam lanparawongLewi.
6SangPrabuSulemanlansakehepasamuwaneIsraelkang padhanglumpukanaingngarepepethimau,padha nyembelehwedhusgembellansapi,kangcacaheorakena kaetunglanorakenakaetang
7ParaimambanjurnglebokaképethiprajanjianéPangéran menyangpanggonané,ingkamarsingpalingsuci,ing panggonansingpalingsuci,ingsangisoréswiwinékerub
8Amargakerub-kerubmaupadhangebarakeswiwineing sadhuwurepanggonanepethi,lankerub-kerubikunutupi pethilanpikulane
9Sakehepikulanmaupadhadiundhuh,ngantiujung-ujung pikulanmaukatonsakaingpethiingsangarepe PedalemanéAllah;nangingpadhaorakatontanpaLaning kanangantisaiki
10Ingkonooraanabarangapa-apakajabapapanlorokang dilebokakedeningNabiMusaanaingHoreb,nalika PangeranYehuwahdamelprajanjiankarowongIsrael, nalikapadhametusakaingtanahMesir
11Barengparaimampadhametusakaingpasucen, (amargasakeheimamkanganaingkonopadhakasucèkaké, lanorapadhangladèniingpakumpulané
12UgaparawongLewi,kangpadhadadipenyanyi,yaiku Asaf,HemanlanYedutun,karoanak-anakelansadulursadulure,padhamanganggomoriputih,padhaduwekecer, clempunglanclempung,padhangadeganaingpojok
wetanmesbèh,karoparaimamsatusrongpuluhkang ngunekakekalasangka;)
13Nalikaparajuruslomprètlanjurukidungpadhadadi siji,padhakeprunguswaranésiji-sijinekanggongluhuraké Pangéran.lannalikapadhanguwuh-uwuhnganggo slomprètlanclempunglanclempung,sartapadha ngluhurakéPangéran,pangucapé,"AmargaPanjenengané ikubecik;awitsih-kadarmanelanggengingsalawaslawase,mulapadalemanmaukebakmendhung,yaiku padalemaneSangYehuwah;
14Mulanéparaimamorabisangadegngladènimega, mergakamulyaningAllahngebakipadalemanéAllah
BAB6
1SangPrabuSulemanbanjurngandika:“Pangeran YehuwahwusngandikamanawaPanjenenganebakal dedalemanaingpepeteng
2NangingIngsunwusyasapadalemankanggosira,lan papanpanggonaniraingsalawas-lawase
3SangPrabubanjurnolehlanmberkahisapasamuwane Israelkabeh;
4Panjenenganébanjurngandika,“PinujiaPangéran, AllahéIsraèl,singwisnetepiapasingdipangandikakaké nganggocangkemémarangDawud,bapakku,
5WiwitnalikaIngsunngentasakeumatingSunmetusaka ingtanahMesir,Ingsunoramilihkuthaingantarane sakehesukuIsrael,kanggombangunpadaleman,supaya asmaningSunanaingkono;AkuugaoramilihwongsijisijiadadiratuningumatingSunIsrael
6NangingAkuwismilihYérusalèm,supayajenengkuana ingkono;lanwismilihDawuddadipemimpinumatingSun Israel
7AnaingpanggaliheSangPrabuDawud,ramaku,arep yasapadalemankagemasmaneSangYehuwah,Gusti AllaheIsrael
8NangingSangYehuwahngandikamarangSangPrabu Dawud,ramaningsun:Amargaanaingatimuarep ngedegakepadalemankanggoasmaningSun,mulane anggoniranindakakekanthibecik.
9Nangingkowéorabakalmbangunomah;nanging anakmukangbakalmetusakawetengmu,ikukangbakal mbangunpadalemankanggoasmaningSun.
10MulaneSangYehuwahwusnetepipangandikanekang wuskadhawuhake,awitakuwusjumenengnggentosiSang PrabuDawud,leluhurku,lanjumenengingdhampare Israel,kayakangwuskaprasetyakakedeningSang Yehuwah,sartawusmbangunpadalemankagemasmane SangYehuwah,GustiAllaheIsrael
11IngkonoIngsunlebokakepethi,kangisineprasetyane SangYehuwah,kangdianakakekarowongIsrael
12Panjenenganébanjurjumenenganaingsangarepé mesbèhéPangéran,anaingngarsanéumatIsraèlkabèhlan ngacungakéastane
13AwitdeneSangPrabuSulemanyasaundhak-undhakan tembagadawanelimangasta,ambanelimangastalan dhuwuretelungasta,landipasanganaingsatengahe plataran;
14“DhuhPangéran,AllahipunIsraèl,botenwontenAllah ingkangkadosPadukawonteningswargalaningbumi. kangnetepiprasetyanlansih-kadarmanmarangparaabdi
Paduka,ingkanglumampahwonteningngarsaPaduka kanthigumolongingmanah.
15PadukaingkangsampunnetepijanjiPadukadhateng abdiPadukaDawud,ramakawula;lanngandikanganggo cangkem,lanwisrampungkarotanganmu,kayaingdina iki
16Mulanésaiki,dhuhPangéran,AllahéIsraèl,mugi karsaanetepijanjiPadukadhatengabdiPadukaDawud, ramakawula,mengkéné:“IngngarsaningSun,orabakal anawongsiji-sijiakangbakallenggahingdhamparIsraèl Nangingsupayaanak-anakmupadhangati-atimarang lakunesupayamanutangger-anggeringSun,kayadene anggonmulumakuanaingngarsaningSun.
17Sapunika,dhuhYehuwah,GustiAllahipunIsrael,mugi karsaakayektenanpangandikaPadukaingkangsampun PadukadhawuhakendhatengabdiPadukaDawud.
18NangingapatenanGustiAllahbakaldedalemkaro manungsaingbumi?lah,swargalanswarganinglangitora bisangebakikowé;apamanehomahsingwisdakbangun iki!
19Mulanémuga-mugapandongalanpanyuwunéabdi-Mu, dhuhYehuwah,GustiAllahkawula,mugikarsaa miyarsakakensesambatsahapandonganipunabdiPaduka wonteningngarsaPaduka
20Supayamripatmurina-wengimirsaniingomahiki,ing panggonansingwiskokkandhakake,yenbakaldilebokake ingkono;mugikarsaamiyarsakakenpandonganipunabdi Padukawonteningngriki.
21Mulané,rungoknapanyuwunéabdiPadukalanumat PadukaIsraèldhatengpapanmenikalanyensampeyan krungu,ngapura.
22Manawaanawongkanggawedosamarangpepadhane, lanwongmaukatetepakesupaos,lanbanjursumpahana ingngarepemisbyahmuingpadalemaniki;
23Padukamugikarsaamiyarsakakensakingswarga,saha tumindakasahangadiliparaabdiPaduka,kanthimales dhatengtiyangduraka,kanthimalestumindakipundhateng sirahipunpiyambaklankanthimbenerakewongmursid, kanthimenehidhewekemiturutkabenerane
24LanmanawaumateIsraelpadhakatindhesdening mungsuh,amargapadhagawedosamarangkowe;lan bakalbalilanngakonijenengsampeyan,lanndedongalan panyuwuningngarepsampeyaningomahiki;
25Padukamugikarsaamiyarsakakensakingswarga,saha PadukamugikarsaangapuntendosanipunumatPaduka Israel,sahawangsuldhatengingnagariingkangPaduka paringakendhatengparaleluhuripun
26Nalikalangitditutuplanoraanaudan,amargapadha nglakonidosamarangPaduka;Nangingmanawawongwongmaupadhandedongaanaingpanggonaniki,lan ngakoniasmane,lanpadhamratobatsakadosane,nalika padhaditindhes;
27Padukamugikarsaamiyarsakakensakingswarga,saha Padukamugikarsaangapuntenkalepatanipunparaabdi Paduka,sahaumatPadukaIsraèl,manawiPadukaparing pitedahdhatengtiyang-tiyangwaubabmargiingkangleres, ingkangkedahdipuntindakaken.lannekakakeudan marangtanahira,kangwussiraparingakemarangumate daditanahpusaka
28Manawaingnagarakonoanapailan,pageblug, bledosan,walang,utawaulat;manawamungsuhepadha
ngepungingkutha-kuthanenegarane;apawaelarautawa penyakitapawae:
29Banjurpandongautawapanyuwunapawaesingkudu diucapakedeningsapawae,utawasakakabehumatmu Israel,nalikasabenwongngertisedhihlansedhihnedhewe, banjurpadhangacungaketanganeanaingpadalemaniki
30Padukamugikarsaamiyarsakakensakingswargapapan padununganPaduka,sahaPadukamugikarsaangapunten, sahaparingpiwalesdhatengsabentiyangmiturutsakehing tindakipun,ingkangPadukapirsamanahipun(amarga kowémungngertiatineparaanakingmanungsa:)
31SupayapadhangabektimarangPanjenenganelan lumakumiturutdalane,salawasepadhauripanaingtanah kangwusPadukaparingakemarangparaleluhurkawula
32Lanbabwongmanca,kangdudupanunggalaniraumat PadukaIsrael,ingkangrawuhsakingnagariingkangtebih, awitsakingasmaPadukaingkangagung,astaPaduka ingkangkakuwatansahaastaPadukaingkangkaacungaken; yenpadhatekalanndedongaingomahiki;
33Padukamugikarsaamiyarsakakensakingingswarga, sakingpapanpadununganPaduka,sahanindakaken samukawisingkangdipunsesakakendeningtiyangmanca dhatengPaduka;supadossakehingbangsaingsalumahing bumiwanuhdhatengasmaPaduka,sahangabektidhateng Paduka,kadosdeneumatPadukaIsrael,sahasami mangretos,bilihpadalemaningkangkawuladadosaken punikaasmaPaduka
34Manawaumatépadhametuperangnglawanmungsuhé liwatdalansingbakalkokkongkoni,lanpadhandedonga marangkowémenyangingkuthasingwisDakpilihlan padalemansingDakdekèkakékanggoasmamu;
35Padukamugikarsaamiyarsakakenpandonganipunsaha panyuwunipunsakingswarga,sahaPadukamugikarsaa ngluwariprakawisipun.
36Manawawong-wongmaupadhagawédosamarang kowé(amargaoraanawongsiji-sijiakangoranglakoni dosa),nuliPanjenengannesumarangwong-wongmau, banjurpadhakaulungakéingtanganémungsuh-mungsuhé, lanpadhadiboyongmenyangtanahsingadohutawa cedhak;
37Nangingmanawawong-wongmaupadhanganggepyen anaingtanahkangdiboyong,banjurmratobatlan ndedongamarangsiraanaingtanahpambuwangan,kanthi ngucap:Kawulasampunsaminindakakendosa,sampun nindakakenkalepatansahatumindakduraka;
38Manawawong-wongmaupadhabalimarangsira klawangumolongingatinelangumolongingnyawaneana ingtanahpambuwangan,kangwuspadhadiboyong,sarta ndedongatumujumarangtanahe,kangwusPaduka paringakemarangparaleluhure,marangkuthakangwus sirapilihlanmarangpadalemankangwusSunedegake kanggoasmane;
39Padukamugikarsaamiyarsakakenpandongasaha panyuwunipunsakingswarga,sakingpapanpadunungan Paduka,sahamugikarsaaparingpangapuntendhateng umatPadukaingkangsampunnglampahidosadhateng Paduka.
40DhuhAllahkawula,mugiPadukamugikarsaamirsani, mugikarsaamirsanipandongaingkangkatindakaken wonteningpapanpunika.
41Mulanésaiki,dhuhPangéranAllah,Padukamugi karsaajumenengwonteningpaleremanPaduka,dalah pethikekiyatanPaduka
42DhuhYehuwah,GustiAllah,sampunngantos sumingkirakenpasuryanipuntiyangingkangPadukajebadi, Padukamugikarsaangengetisih-kadarmanipunabdi PadukaDawud
BAB7
1BarengSangPrabuSulemanrampunganggonendedonga, anagenitumurunsakainglangit,numpeskurbanobaran lankurbansembelehan;lankamulyaningPangeran Yehuwahngebakipadalemanmau
2ParaimamorabisalumebuingPedalemanéAllah,merga padalemanéPangéranngebakikamulyanéPangéran.
3BarengwongIsraèlkabèhpadhaweruhgenitumurunlan kamulyanéPangéraningPedalemanéAllah,banjurpadha sujudnyembahingbumianaingtrotoar,banjurpadha sujudlanngluhurakéPangéran,pangucapé,"Amarga Panjenenganéikubecik;awitsih-kasetyanelanggenging salawas-lawase.
4SangPrabulanrakyatkabehbanjurpadhanyaosake kurbansembelehananaingngarsaneSangYehuwah
5SangPrabuSulemanbanjurnyaosakekurbansembelehan sapirongpuluhewulanwedhussatusrongpuluhewu
6Paraimampadhanindakakepakaryanedhewe-dhewe, ugaparawongLewinganggopirantimusikeSang Yehuwah,kangdigawedeningSangPrabuDawudkanggo ngluhurakeSangYehuwah,awitsih-kasetyanelanggeng ingsalawas-lawase,nalikaSangPrabuDawudngidungake pamujisokurlanparaimamngunekakekalasangkaanaing ngarepe,lanwongIsraelkabehpadhangadeg
7Sulemanuganucekaketengahplatarankanganaing sangarepepadalemaneSangYehuwah,amargaanaing konoanggonenyaosakekurbanobaranlangajihekurban slametan,amargamisbyahtembagakangdigaweSang PrabuSulemanorabisanampakurbanobaran,kurban dhaharanlangajihe
8IngnalikaikuugaSangPrabuSulemannganakakeriyaya pitungdinalanwongIsraelkabeh,yaikupasamuwankang akehbanget,wiwitsakaingdalanmenyangHamatnganti tekaningkaliMesir.
9Ingdinakangkapingwoluwong-wongpadhanganakaké pasamuwankhusyuk,amargapadhanganakaképanyucian misbyahpitungdinalanriyayapitungdina.
10Ingtanggalpingtelulikursasikapitu,wong-wongmau didhawuhimulihmenyangkémahékanthibungahlan bungahmergasakakabecikansingditindakakédéning AllahmarangDawud,Suléman,lanumatIsraèl 11MangkonougaSangPrabuSulemanngrampungake padalemaneSangYehuwahlanpadalemaneSangPrabu, lansakehingpanggaliheSangPrabuSulemankanggo nindakakeingpadalemaneSangYehuwahlaning padalemanedhewe,padhakatindakakekanthibecik 12IngwayahbengiSangYehuwahngatingalmarangSang PrabuSulemanlanngandikamarangSangPrabu:“Ingsun wusmiyarsakakepandongamu,lanpanggonanikiwus SunpilihkanggoIngsunminangkapapankurban sembelehan.”
13ManawaIngsunnutuplangitsupayaoraanaudan, utawayenIngsundhawuhmarangwalang-walangsupaya
padhamanganbumi,utawayenIngsunndhatengake pagebluganaingsatengahingumatingSun; 14ManawaumatingSun,kangsinebutasmaningSun,padha ngasorakeawakedhewe,ndedongalanngupayamarang Ingsun,sartaninggallakunekangala;IngkonoIngsun bakalmiyarsakakesakaingswarga,sartaIngsunbakal ngapuradosanesartabakalmarasakenagarane
15Saikimripatkubakalkabuka,lankupingkunggatekake pandongasingkatindakakeingpanggonaniki
16AwitsaikiIngsunwismilihlannucèkaképadalemaniki, supayaasmaningSuntetepanaingkonoingsalawaslawase,lanmripatlanatikubakaltansahanaingkono 17Denesira,manawasiralumampahanaing ngarsaningSunkayadeneSangPrabuDawud,leluhurira, tuwinnindakakeapakangwusSunprentahakemarangsira, sartanetepipranataningSunlanpranataningSun; 18IngkonoIngsunbakalnetepakedhamparingkarajanira, kayakangwusSunprasetyakakemarangSangPrabu Dawud,ramamu,mangkene:Ingsunorabakalkelangan wongkangdadipanguwasaingIsrael
19Nangingmanawakowepadhanyingkurlannyingkur pranatan-pranataningSunlandhawuh-dhawuhingSun,kang wusSunparingakemarangkowe,banjurlungangabekti marangallahliyanelannyembahmarangiku; 20BanjurbakalDakjupuksakaoyod-oyodsakatanah-Ku, singwisDakparingaké;lanpadalemaniki,kangwus SunsucèkakékanggoasmaningSun,bakalDakbuwangsaka ingngarsaningSun,lanbakalDakdadèkaképaribasanlan pacelathoningantaranésakehingbangsa
21Lanomahsingdhuwurikibakalnggumunakesaben wongsingliwat;temahbanjurmuni:YagénéPangéran nindakakémangkonomarangtanahkénélanpadalemaniki?
22Lanbakaldijawab:AmargapadhaninggalPangeran Yehuwah,GustiAllaheparaleluhure,kangngentasake wong-wongmausakaingtanahMesir,lannyepengallah liyanelannyembahlanngabektimarangiku,mulane Panjenenganendhatengakebilaiikimarangwong-wong mau
BAB8
1Ingpungkasanrongpuluhtaun,nalikaSangPrabu SulemanyasapadalemaneSangYehuwahlanpadalemane dhewe
2Kutha-kuthakangdibalèkakédéningHurammarang SangPrabuSulémanikubanjurdidegakédéningSuléman landidadèkakéwongIsraèlmanggoningkono
3SangPrabuSulemanbanjurtindakmenyangHamatzoba lanbisangalahake
4PanjenenganeyasaTadmoranaingara-arasamunlan sakehekuthagedhong-gedhongkangdiyasaanaingHamat
5PanjenenganeyasakuthaBèt-HoroningdhuwurlanBètHoroningngisor,kutha-kuthasingbètèng-bètèng,temboké, gapuranélanbètèngé;
6Baalatlansakehingkutha-kuthapanyimpenankagungane SangPrabuSuleman,sakehekuthakreta,kutha-kuthane paraprajuritjaranan,sartasakehekangdikarepakedening SangPrabuSulemankanggombanguningYerusalem,ing Libanonlaningsatanahpangwasane
7AnadenesakehekekarenewongHet,wongAmori,wong Feris,wongHewilanwongYebus,kangduduwongIsrael,
8Nangingpanunggalaneanak-anakekangisihkarianaing tanahkono,kangorakatumpesdeningwongIsrael,iku padhadiparingakedeningSangPrabuSulemankanggo mbayarpajegngantisaprene.
9NangingwongIsraèloradidadèkakébatur-tukon SulémanNangingwong-wongmaupadhadadiprawira, panggedheningperwira,panggedheningkretalanprajurit jaranan.
10IkiparapanggedheningpunggawaneSangPrabu Suleman:rongatusseket,kangngerehrakyat
11SangPrabuSulemantumulingiridputrineSangPrabu PringonsakaingkuthaneSangPrabuDawudmenyanging padalemanekangwuskayasakakekanggodheweke, amargadhewekekandha:“Bojokuorabakalmanggonana ingomaheSangPrabuDawud,ratuingIsrael,amarga panggonan-panggonanikusuci,panggonanepethining PangeranYehuwah”
12SawusemangkonoSangPrabuSulemanbanjur nyaosakekurbanobarankonjukmarangPangeran YehuwahanaingmisbyaheSangYehuwahkangkabangun anaingngarepeserambi
13MalahsabendinapadhanyaosnamanutdhawuheNabi Musa,ingdinaSabat,ingsasianyar,laningdina-dina riyaya,pingtelusabentaun,yaikuingriyayaRotiTanpa Ragi,ingRiyayaMinggulaningRiyayaTarub.
14ManutdhawuheSangPrabuDawud,kangrama,banjur netepakegolongan-golonganingparaimamlanparawong Lewipadhanindakakepangibadah,supayapadha ngluhurakelanngladenianaingngarepeparaimam,kaya kangdadikuwajibansabendinane,ugaparajurujaga gapuraingsabengapurane,amargamangkonodhawuhe SangPrabuDawud,abdiningAllah
15Wong-wongmauoranyimpangsakadhawuhéraja marangparaimamlanparawongLèwiingbabapawaélan babraja-brana
16SaikikabehpakaryaneSangPrabuSulemanwis disiapakengantidinamadegepadalemaneSangYehuwah lanngantirampungMulanépadalemanéYéhuwahwis rampung
17SawusemangkonoSangPrabuSulemantindak menyangEzion-GeberlanmenyangElotingpinggirsagara ingtanahEdom
18Hirambanjurngutusparaabdinelanparaabdinekang duwekawruhbabsegaraBanjurpadhatindakkaropara abdineSangPrabuSulemanmenyangOfir,lansakaing konopadhanjupukemaspatangatussekettalenta,digawa menyangingngarsaneSangPrabuSuleman
BAB9
1NalikaratuingSyebakrungukabarbabSangPrabu Suleman,banjurtekakanggonyobakanggoSangPrabu SulemankaropitakonanangelingYerusalem,karo pasukanakehbanget,lanuntasingnggawarempah-rempah, lanemasakehbangetlanwatularang,lannalikadheweke sowaningngarsaneSangPrabuSuleman,dheweke rembugankaroSangPrabuSulemanbabkabehsingana ingatiné
2SangPrabuSulemanbanjurnyritakakesakehe pitakonane,lanoraanabarangkangndheliksakaSang PrabuSulemankangoradikandhakake
3NalikaratuingSyebamirsanikawicaksananeSangPrabu Sulemanlanpadalemankangdiadegake, 4Landhaharaningmejane,lenggaheparaabdine,para abdinelansandhangane;parajuruunjukanlan pangagemane;lanmunggahmenyangPedalemanéAllah; oraanarohmanehingdheweke
5AturwangsulanemarangSangPrabu:“Pancenbener kangdakrunguanaingtanahku,babtumindakmulan kawicaksananmu
6Nangingakuoraprecayamarangpangandikane,nganti akuteka,lanmripatkuwisweruh,lansathithiksaka kawicaksananmuorakandhakaroaku,amargakowe ngluwihikabarsingdakrungu.
7RahayuparaabdiPaduka,saharahayuparaabdiPaduka punika,ingkangtansahngadegwonteningngarsaPaduka sahamirengakenkawicaksananPaduka.
8PinujiaPangeranYehuwah,GustiAllahmu,kang keparengnglenggahakekoweingdhampare,dadiratu kagemPangeranYehuwah,GustiAllahmu,amargaGusti AllahmungasihimarangIsrael,supayapadhakatetepake ingsalawas-lawase,mulanePanjenenganenjumenengake koweratunewong-wongiku,supayanindakakekaadilan lankaadilan
9SangPrabubanjurmaringimarangSangPrabuemas satusrongpuluhtalenta,lanrempah-rempahakehbanget lanwatularang-larang,lanoraanarempah-rempahkaya singdiparingakedeningratuingSyebamarangSangPrabu Suleman.
10ParaabdinéHuramlanparaabdinéSuléman,singpadha nggawaemassakaOfir,padhanggawawitcendanalan watularang.
11Wit-witancendhanamauSangPrabuyasaundhakundhakaningpadalemaneSangYehuwahlaningkadhaton, sartaclempunglangambuskanggoparapenyanyi,nanging ingtanahYehudaoraanakangkayamangkono
12SangPrabuSulemanbanjurmaringimarangratuing Syebasakehekangdikarepake,apawaekangdijaluk, kajabakangdigawamarangSangPrabuWongwadonmau banjurmbaliklanlungamenyangnegarane,dalahpara bature.
13AnadenebobotemaskangkatekanakemarangSang PrabuSulemansajronesetaunnematussawidaknem talenta;
14Kejabasingdigawadeningparapedaganglanpara sudagarSakehingratuingArablanparagubernuring nagaraikupadhanggawaemaslanselakamarangSang PrabuSuleman
15SangPrabuSulemanyasatamengemasgemblengan rongatussekel;
16Landigawetamengtelungatusemasgemblengan,siji tamengtelungatussekelSangPrabubanjurkalebokake ingomahalasLibanon.
17SangPrabuugayasadhampargedhesakagadhing, dilapisimasmurni
18Ingdhamparmauanaundhak-undhakannem,karo ancik-anciksikilemas,kangdipasangingdhampar,laning sisihkiwatengenepalenggahan,lansingalorongadeging sandhingedhampar
19Singarolasngadegingsisihkiwalaningsisihliyane ingundhak-undhakannem.Oraanakarajankangkaya mangkonomau
20Sakehingprabotombèn-ombènéSangPrabuSuléman sakaemas,lansakèhéprabotingPadalemanSuciingAlas Libanonsakaemasmurni,oraanakangsalaka;ikuoraana apa-apaingdinaneSangPrabuSuleman.
21Prau-praunérajamenyangTarsisbebarengankaropara abdinéHuram,sabentelungtaunsepisankapal-kapal Tarsistekanggawaemas,slaka,gadhing,ketheklanmanuk merak.
22Ingbabkasugihanlankawicaksanan,SangPrabu Sulemanngungkulisakehingratuingbumi
23Sakehingratuingbumipadhangupayasowaning ngarsaneSangPrabuSuleman,supayangrungokake kawicaksanane,kangkaparingakedeningGustiAllahana ingsajroningatiné
24Sabentaunpadhanggawapisungsung,yaikuprabot slaka,prabotemas,sandhangan,gegaman,rempah-rempah, jaranlanbihal,sabentaun
25SangPrabuSulemankagunganpatangewukandhang kanggojarananlankreta,lanrolasewuprajuritjaranan; kangdipasrahakeanaingkutha-kuthakreta,lankaroraja ingYerusalem
26Panjenenganéjumenengratuingsakehingratu,wiwit sakaingbengawanKalingantitekaningtanahFilistilan ingtapelwatesétanahMesir
27SangPrabubanjurndadèkakésalakaingYérusalèm kayawatu,lanwit-witaneresdidadèkakékayawitanjir singanainglebak-lebakkangakèhbanget
28Wong-wongmaupadhanggawajaranansakaingtanah MesirlansakasakehingnagaramarangSuléman
29AnadenekekareneriwayateSangPrabuSuleman,kang wiwitanlanpungkasan,ikurakwuskatulisananaingkitab NabiNatanlaningwejanganeSangPrabuAhia,wongSilo, laningwahyuneIdo,wongsidik,nglawanYerobeambin Nebat?
30SangPrabuSulemananggonengastapaprentahanana ingYerusalemkabehpatangpuluhtaunlawase
31SangPrabuSulemannulikeparengkeparengngaso nunggilkaroparaleluhure,banjurkasarekakeanaing kuthaneSangPrabuDawud,kangrama
BAB10
1SangPrabuRehabeambanjurtindakmenyangSikhem, amargawongIsraelkabehpadhatekaingSikhemarep njumenengakeratu
2BarengSangPrabuYerobeambinNebat,kanganaing Mesir,keplayusakaingngarsaneSangPrabuSuleman, krungubabiku,SangPrabuYerobeambalisakaingtanah Mesir
3BanjurpadhakongkonannimbaliPanjenenganéSang PrabuYerobeamlanwongIsraelkabehpadhasowanlan maturmarangSangPrabuRehabeammangkene: 4Bapakmundadèkakébebansingabotmarangawaké déwé,mulanésaikikowékudungentèknapengabdiané bapakmusingabotlanabot
5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sawisételungdinabalimréné."Wong-wongmaubanjur padhamangkat
6SangPrabuRehabeambanjurrembugankaroparatuwatuwakangwuspadhasugenganaingngarsaneSangPrabu Suleman,kangrama,kalawanmatur:“Punapaingkang
panjenenganparingakendhatengkawulasupadoswangsul dhatengbangsapunika?
7Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané: “Yènkowénduwéwelasasihmarangbangsaikilan nyenengkéwong-wongkuwi,lanngucapsingapikmarang wong-wongkuwi,wong-wongkuwibakaldadiabdimuing salawas-lawasé
8Nangingpanjenenganenglirwakakepituturkang diwulangakedeningparawongtuwamarangpanjenengane, lanbanjurrembugankaroparanom-nomankangpadha ngladenidheweke,kanganaingngarepe
9Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apapituturmu,supayaakubisawangsulanmarangwongwongiki,singwisngandikamarangaku,mangkene: Ngentheng-enthengakemomotansingditanggungbapakmu marangaku?"
10Paranom-nomankangpadhadiwasapadhamatur marangpanjenengane,pangandikane:“Padukamangsuli mangkenemarangwong-wongkangpadhamaturmarang sira,mangkene:Bapakmunekakakemomotanku,nanging kowepadhangenthengakeaku;mangkenepangandikanira marangwong-wongmau:Drijicilikkubakalluwihkandel tinimbangbangkekanebapakku
11Awitdenebapakkundhatengakepasanganmusingabot, nangingakubakalmbebanipasanganmuluwihakeh; bapakkundhatengikowenganggopecut,nangingaku bakalnggebugikowenganggopecut
12IngtelungdinaneSangPrabuYerobeamlanrakyat kabehpadhasowanmenyangingngarsaneSangPrabu Rehabeam,kayakangkadhawuhakedeningSangPrabu: “Ingdinakatelunepadhamranamanehmaranging ngarsane”
13SangPrabubanjurparingwangsulankanthikasar;Sang PrabuRehabeamninggalpitedaheparawongtuwa.
14Aturwangsulanéparanom-nomanmau,pangucapé: “Bapakkundadèkakébebanmuabot,nangingakubakal nambahi.
15MulanéSangPrabuorangrungokaképangandikané rakyatmau,mergasakakarsanéAllah,supayaPangéran netepipangandikanélumantarAhia,wongSilo,marang YérobéambinNebat
16BarengwongIsraèlkabèhweruhyènSangPrabuora karsamiyarsakaké,rakyatbanjurpadhamaturmarang SangPrabu:"PunapapandumankawulasakingDawud?" lankitaoraduwepusakainganakéIsai:sabenwong menyangtarubmu,heIsrael!WongIsraèlkabèhbanjur padhamulihmenyangkémahé
17Nangingwong-wongIsraèlsingmanggoningkuthakuthaingYéhuda,Rehabeamdadiratuné
18SawusemangkonoSangPrabuRehabeambanjurngutus Hadoram,kangngawasipajeg;WongIsraelmbenturiwatu ngantimati.NangingSangPrabuRehabeamenggal-enggal minggahingkretanelanngungsimenyangYerusalem 19LanwongIsraelmbalelamarangkulawarganéDawud ngantisaprene
BAB11
1BarengSangPrabuRehabeamtekaningYerusalem, banjurnglumpukaketuruneYehudalanBenyaminsaka wongsatuswolungpuluhewuwongpilihan,kangpadha
dadiprawira,arepperangnglawanwongIsrael,supaya kaprabonbisabalimanehmarangSangPrabuRehabeam.
2NangingpangandikaneSangYehuwahmarangSemaya, abdiningAllah,mangkene:
3KandhaamarangRehabeambinSuleman,ratuing YehudalanmarangwongIsraelkabehingYehudalan Benyamin,mangkene:
4MangkenepangandikaneSangYehuwah:Siraajapadha mangkatlanajanglawanparasaduluriraWong-wongmau padhangestokakepangandikaneSangYehuwah,banjur padhabalisakaingperangnglawanYerobeam
5RehabeambanjurmanggoningYerusalemlanmbangun kutha-kuthabetengingYehuda.
6PanjenenganeyasaBetlehem,EtamlanTekoa, 7Bètzur,Soko,Adulam, 8Gat,Maresa,Zif, 9Adoraim,Lakhis,Azeka, 10lanZora,AyalonlanHebron,kanganaingYehudalan ingBenyaminkutha-kuthabeteng.
11Bètèng-bètèngédikuwatké,dilebokképerwira-perwira, lanbarang-barangpangan,lengalananggur
12Ingsabenkuthadilebokakétamenglantumbak,lan didadèkakésantosabanget,lanYéhudalanBenyamin padhamèlu
13ParaimamlanparawongLèwiingsatanahIsraèlkabèh padhasowaningngarsané
14Wong-wongLèwipadhaninggalpangonan-pangonané lantanah-pusakané,lantekaningYéhudalanYérusalèm, mergaYérobéamlananak-anaképadhadisingkirkésaka nindakkétugasimammarangYéhuwah
15Panjenenganébanjurngangkatimamkanggotenggertenggerpangurbanan,parasétanlanpedhèt-pedhètsing digawé
16Sawiséiku,sakasakehingtalerIsraèl,wong-wongsing padhangupayamarangPangéran,AllahéIsraèl,tekaing YérusalèmarepnyaosakékurbanmarangPangéran,Allahé paraleluhuré.
17Dadinéwong-wongkuwinguwatkékarajanYéhudalan nguwatkéRéhabéamanakéSulémansuwénételungtaun 18RehabeambanjurmundhutgarwaMahalatanaké YerimotanakéDawudlanAbihailanakéÉliabanakéIsai; 19Kangpadhanglairakeanak;Yeush,Syamarialan Zaham.
20SasampunepunikaDaneMaakhaanakeistriAbsalom kangpeputraAbia,Atai,ZizalanSelomit
21SangPrabuRehabeamluwihtresnamarangMaakha, putrinePangeranAbsalom,ngluwihikabehgarwanelan garwane,(amargarabiwolulaslanselirsawidak,sarta peputralanangwolulikurlanwadonsawidak)
22SangPrabuRehabeambanjurngangkatAbiabin Maakhadadipanggedheningparasadulure,amargakarsane arepnjumenengakeratu.
23Panjenenganenindakakekawicaksananlannyebarake sakeheanak-anakeanaingsatanahYehudalanBenyamin, menyangingsabenkuthabeteng,sartapadhadiparingi panganakehLandhewekekepenginakehgarwa
BAB12
1BarengSangPrabuRehabeamwusnetepakekarajanlan santosa,banjurninggalangger-anggeringYehuwahlan wongIsraelkabeh
2IngtaunkangkapinglimajamaneSangPrabuRehabeam, SangPrabuSisak,ratuingMesir,nglurugiYerusalem, amargapadhamurtadmarangPangeranYehuwah
3Kanthikrétarolasatuslanprajuritjaranansawidakewu, lanwong-wongsingpadhametusakaingtanahMesir tanpawilangan;wongLubim,wongSukkilanwong Etiopia
4Kutha-kuthabetengingtanahYehudabanjurdirebut, banjurtekaningYérusalèm
5NabiSemayabanjursowanmarangingngarsaneSang PrabuRehabeamlanparapanggedheneYehuda,kang padhanglumpukanaingYerusalemmargasakaSisak, sartangandikamarangwong-wongmau:“Mangkene pangandikaneSangYehuwah:Kowewuspadhaninggal Aku,mulanekoweiyapadhaSunpasrahakemarang tanganeSisak.
6MulanéparapanggedhéningIsraèllanrajapadha ngasorakéawakédhéwé;banjurpadhamuni:Pangeran Yehuwahikuadil.
7BarengSangYehuwahmirsa,yenpadhangasorake awakedhewe,SangYehuwahbanjurngandikamarang Semaya,mangkene:“Wong-wongikupadhangasorake awakedhewe;mulaneIngsunorabakalnumpeswongwongiku,nangingIngsunbakalparingkaluwaran;lan bebenduningSunorabakalkawutahakemarangYerusalem lumantartanganeSisak
8Nangingwong-wongmaubakaldadiabdiné;supaya wong-wongmaupadhangertileladi-Kulanngladènipara karajaningnegara-negara
9SangPrabuSisak,ratuingMesir,nglurugiYerusalemlan ngrampasraja-branaingPedalemanéAllahlanraja-brana ingpadalemanéSangPrabu;kabehtameng-tamengemas singdigaweSangPrabuSulemanugadiboyong
10NangingSangPrabuRehabeamyasatamengtembaga landipasrahakemarangparapanggedheningwadya-bala kangnjagalawangingkraton
11BarengSangPrabulumebuingPedalemanéAllah,para pengawalmaupadhatekanjupuklandigawabalimenyang kamarjaga
12Nalikapanjenenganengasorakeawakedhewe, bebenduneSangYehuwahbanjursumingkirsakadheweke, supayaoranyirnakakepanjenenganebabarpisan;
13SangPrabuRehabeambanjursantosaanaing Yerusalemlananggonengastapaprentahan,amarga Rehabeamnalikajumenengratuyuswanepatangpuluhsiji taun,deneanggonengastapaprentahananaingYerusalem pitulastaun,kuthakangwuskapilihdeningPangeran YehuwahsakaingsakehetalerIsrael,kagemasmaneana ingkonoLanibunejenengeNaama,wongAmon
14Lantumindakala,amargaoranyiapakeatinekanggo nggolekiPangeranYehuwah
15AnadenelelakoneSangPrabuRehabeam,kangwiwitan lankangpungkasan,ikurakwuskatulisananaingkitab NabiSemaya,lananggitaneIdo,wongsidik,babsilsilah? LananaperangantaraneRehabeamlanYerobeamterusterusan
16SangPrabuRehabeamnulikeparengngasonunggil karoparaleluhurelankasarekakeingkuthaneSangPrabu Dawud,deneSangPrabuAbia,kangputra,jumenengratu nggentosipanjenengane.
1IngtaunkangkapingwolulasjamaneSangPrabu Yerobeam,SangPrabuAbiajumenengratuingYehuda.
2Telungtaunanggonengastapaprentahananaing YerusalemIbunéasmanéMikha,anakéUrièlsakaGibéa LananaperangantaraneAbialanYerobeam
3SangPrabuAbianataperangkarowadya-balanekang gagahprakosa,yaikupatangatusewuwongpilihan;
4AbiabanjurjumenenganaingpagununganZemaraim, ingpagununganEfraim,sartangandika:“HeYerobeamlan wongIsraelkabeh,rungokna!
5ApakowépadhaorangertiyènPangéran,AllahéIsraèl, wismasrahakékarajaningIsraèlmarangDawuding salawas-lawasé,yaikudhèwèkélananak-anakénganggo prajanjianuyah?
6NangingSangPrabuYerobeambinNebat,abdineSang PrabuSulemanbinDawud,jumenenglanmbalelamarang gustine.
7Ingkonoanawong-wongkangtanpaguna,yaikuwongwongdursila,lanpadhasantosanglawanSangPrabu Rehabeam,putraneSangPrabuSuleman,nalikaSang PrabuRehabeamisihenomlanalusatine,lanorabisa nglawanwong-wongmau
8LansaikikowépadhamikirarepnglawanKratonéAllah singanaingtanganéparaturunéDawud;Denekoweiku akehbanget,lankowepadhaduwepedhetemas,kang digawedeningYerobeamdadiallahkanggokowe.
9ApakowéorapadhanundhungparaimaméPangéran, tedhak-turunéHarunlanparawongLèwi,lankowéwis padhangangkatimamkayaparabangsaingnegaraliya? supayasabenwongtekaarepnucèkakéawakénganggo sapilanangnomlanwedhusgèmbèllanangpitu,kududadi imamkanggowong-wongsingduduallah.
10Nangingkanggokita,PangeranYehuwahikuGusti Allahkita,lankitaoranilarPanjenengane;lanparaimam kangpadhangladenimarangSangYehuwah,yaikupara turuneHarunlanparawongLewipadhanindakake pagaweane
11Sabenesuklansorepadhangobongkurbanobonganlan menyankanggoPangeranYehuwah;lanpadamaranmas karopadamarane,kanggomurubsabensore;nangingkowé wisnilarPanjenengané.
12Delengen,GustiAllahpiyambaknunggilkarokitadadi panglimakita,lanparaimamkarongunekakekalasangka kanggonguwuh-uwuhmarangkowe.HéwongIsraèl,aja padhaperangnglawanPangéran,Allahéparaleluhurmu; awitkowéorabakalmakmur.
13NangingSangPrabuYerobeamndhatengakewongwongndhelikanaingmburine;
14BarengYehudanolehmburi,lah,peranganaingngarep lanmburi,banjurpadhasesambatmarangSangYehuwah, lanparaimampadhangunekakekalasangka
15WongYehudabanjurpadhasurak-surak,lannalika wongYehudapadhasurak-surak,GustiAllahbanjur nggebagYerobeamlanwongIsraelkabehanaingngarepe AbialanYehuda.
16WongIsraèlbanjurpadhamlayusakaingngarepé Yéhuda,lanGustiAllahngulungakéwong-wongmau marangtangané.
17Wong-wongmaupadhadipatènidéningAbialanbalané, ngantimatiwongIsraèllimangatusewuwongpilihan
18MangkonougawongIsraelnalikasamana,lanwong Yehudamenang,amargapadhakumandelmarang PangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure
19SangPrabuAbiabanjurngoyakYerobeamlanngrebut kutha-kuthasakaingngarsane,yaikuBetelsawewengkone, YesanadalahsawewengkonelanEfraindalah sawewengkone
20YérobéamorakuwatmanèhingjamanéAbia,mulané digebugidéningAllah,temahséda
21NangingAbiadadisantosa,banjurrabipatbelas,lan peputralananglorolikurlanwadonnembelas
22AnadenekekareneriwayateSangPrabuAbia,lakune lanpangandikane,ikurakwuskatulisananaingkitabNabi Ido
BAB14
1SangPrabuAbianulikeparengngasonunggilkaropara leluhure,banjurdisarekakeanaingkuthaneSangPrabu Dawud,deneSangPrabuAsa,putrane,jumenengratu nggentosipanjenenganeIngjamané,negaraikisepi sepuluhtaun.
2SangPrabuAsanindakakeapakangbeciklanbenerana ingpaningalingSangYehuwah,GustiAllahe
3Mesbèh-mesbèhédéwa-déwaliyanélantengger-tengger pangurbanandirubuhké,lanreca-recanédirubuhké 4LandhawuhmarangYehudasupayangupayamarang PangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure,lan nindakakeangger-anggerlanangger-angger
5Tengger-tenggerpangurbananlanreca-recauga disingkirakesakaingsakehingkuthaingYehuda,temah karajanikutentremanaingngarsane
6Panjenenganeyasakutha-kuthabetenganaingYehuda, amargatanahikutentremlanoraanaperangingtaun-taun iku;amargaPangeranYehuwahwusmaringikatentreman 7MulanépanjenenganébanjurngandikamarangYéhuda: “Ayopadhambangunkutha-kuthaikilanngubengi tembok-tembok,menara-menara,gapura-gapuralan palang-palang,nalikatanahmauisihanaingngarepkita; AmargakitapadhangupayamarangPangeranYehuwah, GustiAllahkita,kitapadhangupayamarangPanjenengane, lanPanjenenganeparingkatentremanmarangkitakabeh Dadipadhambangunlanmakmur.
8SakaingYehudaSangPrabuAsaduwéwadya-balakang nggawatamenglantumbak,telungatusewu;lansaka Benyamin,kangpadhanganggotamenglanpanah,rong atuswolungpuluhewu,kabehpadhaprawiragagah prakosa.
9BanjurZerah,wongEtiopia,nyerangwong-wongmau, nggawatentarasèwuewulankrétaperangtelungatus banjurtekaningMaresa
10SawusemangkonoSangPrabuAsabanjurmetu nglawanpanjenengane,lanpadhadiaturakeperanganaing LebakZefataingMaresa
11SangPrabuAsabanjursesambatmarangPangeran Yehuwah,GustiAllahe,mangkene:“DhuhYehuwah, Padukamugikarsaamitulungi,punapakaliyantiyang kathahutawiingkangtanpadayaawitkawulasami ngandeldhatengPaduka,sahaatasasmaPadukakawula samilumampahnglawangolonganpunika.DhuhYehuwah, PadukapunikaAllahkawula;ajangantianamanungsa kangngalahakékowé
12SangYehuwahbanjurnggebagwongEtiopiaanaing ngarepeAsalaningngarepeYehuda;lanwongEtiopia padhamlayu
13Asalanwong-wongsingndhèrèkaképadhadioyakoyakngantitekaningGerar,temahwongÉtiopiapadha katumpes,ngantiorabisapulihamargapadhaditumpes anaingngarsaneSangYehuwahlaningngarepebalane; lanakehbangetjarahane.
14SakehingkuthaingsakubengéGérarpadhadigempur; amargapadhawedimarangSangYehuwah,banjurpadha njarah-rayahsakehingkutha;amargaakehbangetjarahane 15Kemah-kemahékewanugadigebugilandiboyongi wedhusgèmbèllanunta,banjurbalimenyangYérusalèm.
BAB15
1RohingAllahtumujumarangAzaryabinOded 2SangPrabubanjurmetunemoniSangPrabuAsalan ngandikamarangpanjenengane:“Padharungokna,dhuh Asa,lankabehYehudalanBenyaminkabeh;Pangeran Yehuwahnunggilkarokowe,nalikakowepadhanunggil karoPanjenengane;lanyensampeyannggoleki Panjenengane,bakalketemukarosampeyan;nangingyen koweninggaldheweke,dhewekebakalninggalkowe
3SaikiwissuwéwongIsraèloraanaGustiAllahsing sejati,tanpaimamsingmulang,lantanpahukum
4Nangingnalikapadhanandhangkasusahan,padha mratobatmarangPangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael, lannggolèkiPanjenengané,banjurketemu
5Ingnalikaikuoraanatentremrahayutumrapwongkang metulankanglumebu,nangingsakehewongkangpadha manggoningnagara-nagaraikupadhanggegirisi
6Bangsa-bangsalankutha-kuthapadhadisirnakake, amargaGustiAllahnggegirisiwong-wongmaukanthi sakehingkasangsaran
7Mulanékowékudukuwat,lantanganmuajangantilemes, awitpenggawémubakaldiwènèhiganjaran.
8BarengSangPrabuAsamidhangetpangandikalan pamedharsabdaNabiOdèdiku,banjurkendellan nyingkirakebrahala-brahalakangnisthasakaingsatanah YehudalanBenyaminkabèh,lansakaingkutha-kutha kangdirebutsakaingpagununganEfraim,lanmisbyahé PangérankanganaingsangarepéserambiSangYehuwah dianyaraké
9SangPrabubanjurnglempakakesakehewongYehuda lanBenyaminlanwong-wongmancakangpadhamelu, sakaingEfraim,ManasyelanSimeon,amargapadhaakeh bangetpadhasowanmarangingngarsanesakaingIsrael, barengweruhyenPangeranYehuwah,GustiAllahe, nunggilkaropanjenengane
10BanjurpadhanglumpukanaingYerusalemingsasi katelu,taunkangkapinglimalaspaprentahaneSangPrabu Asa
11IngwektuikuugapadhanyaosakemarangPangeran Yehuwahsakajarahankangpadhadigawa,yaikusapi pitungatuslanwedhusgembelpitungewu
12Lanpadhanggaweprajanjiankanggonggoleki PangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhurekanthi gumolongingatinelangumolongingnyawane;
13SingsapaorangupayamarangPangéran,AllahéIsraèl, kududipatèni,dadicilikutawagedhé,lanangutawawadon
14Wong-wongmaupadhasupaosmarangPangérankanthi swarasoralansurak-surak,slomprètlanslomprèt.
15WongYehudakabèhpadhabungah-bungahmerga sumpahé,mergawissupaosklawangumolongingati,lan nggolèkiPanjenenganéklawankepéngin.lanpadha ketemu,lanSangYehuwahparingkatentremaning sakubenge
16AnadenebabMaakha,ibuneSangPrabuAsa,banjur disingkirakesakajumenengratu,amargadhewekewis nggawerecaingAsyer,banjurAsanegorbrahalane,dicap landiobongingkaliKidron
17Nangingtengger-tenggerpangurbananoradisingkirake sakaingIsrael,nangingpanggaliheSangPrabuAsasajege sugengetetepsampurna
18Sawusemangkonobanjurdigawamenyang padalemaningAllahbarang-barangkangwisdisucekake deningramanelankangwisdiresmekakedhewe,yaiku salaka,emaslanpiranti-piranti
19Lanoraanaperangmanehngantitelungpuluhlima tauneSangPrabuAsa
BAB16
1Ingtaunkangkapingtelungpuluhnempaprentahane SangPrabuAsa,SangPrabuBaesa,ratuingIsrael, nglurugiYehudalanngedegakeRama,supayaoraana wongkanglumebuingngarsaneSangPrabuAsa,ratuing Yehuda.
2SangPrabuAsabanjurngetokakéslakalanemassaka ingpasimpenaningpadalemaningSangYehuwahlaning padalemaningSangPrabu,banjurdikirimmenyanging ngarsaneSangPrabuBenhadad,ratuingSiria,kang manggoningDamsyik,matur:
3Ingantaranéakulankowéwisanaprajanjian,kayasing anaingantaranébapakkulanbapakmulungaa,langgar prajanjianmukaroBaesa,ratuingIsrael,supayadheweke ninggalaku.
4SangPrabuBenhadadnulingrungokakepangandikane SangPrabuAsalanngutusparapanggedheningwadyabalanenglurugikutha-kuthaingIsrael.Iyon,Dhan, Abelmaimlansakehingkutha-kuthapanyimpenaning Naftali
5BarengBaesamidhangetbabiku,banjurmandheg anggonengedegakekuthaRamalanngendhegake pagaweane
6SangPrabuAsabanjurnimbaliwongYehudakabèh; watu-watuingRamalankayu-kayuane,kangdigunakake deningBaesakanggombangun;banjurmbangunGebalan Mizpa
7NalikasamanaHanani,wongsidik,sowanmaranging ngarsaneSangPrabuAsa,ratuingYehuda,sartamatur: “AmargasirangendelakeratuingSirialanorangandelake marangPangeranYehuwah,GustiAllahmu,mulawadyabalaneratuingSiriabisaoncatsakaingtanganira
8ApawongEtiopialanLubiduduwadya-balakangakeh banget,kanthikretalanbalajarananakehbanget?nanging margasirakumandelmarangSangYehuwah,mulane padhadipasrahakemarangingtanganira
9AmargapaningalingSangYehuwahmrana-mreneana ingsalumahingbumi,supayasantosatumrapwong-wong kangtumemenatinemarangPanjenenganeIngbabiki
2Babad
sampeyanwistumindakbodho,mulanewiwitsaiki sampeyanbakalduweperang.
10SangPrabuAsadukamarangwongsidikmau,banjur dilebokakeingpakunjaran.amargadhewekenesubanget karodheweke.LaningwektusingpadhaAsanganiaya wongsawetara
11Lah,lelakoneSangPrabuAsawiwitwiwitanlan pungkasan,ikukabehkatulisananaingkitabbabpararatu ingYehudalanIsrael
12Ingtaunkangkapingtelungpuluhsangapaprentahane SangPrabuAsanandhanggerahingsikile,ngantigerahe sayagedhebanget;
13SangPrabuAsanulikeparengngasonunggilkaropara leluhure,lansedaingtaunkangkapingpatangpuluhsiji paprentahane
14Panjenenganébanjurdisarèkakéanaingpasaréané dhéwé,kangwiskagawékanggodhéwéanaingkuthané Dawud,banjurdisèlèhakéingpaturonkangkebakambuné manislanmanékawarnarempah-rempah,kangdicawisaké déningahliwangi-wangian;
BAB17
1SangPrabuYosafat,putrane,jumenengratunggentosi panjenengane,lansantosanglawanwongIsrael.
2SangPrabubanjurndhatengakewadya-balaingsakehing kuthabetengingYehuda,sartandhatengakewadya-bala ingtanahYehudalaningkutha-kuthaingEfraim,kang direbutdeningSangPrabuAsa,kangrama
3PangeranYehuwahnunggilkaroSangPrabuYosafat, margasakalakuneSangPrabuDawud,leluhure,lanora ngupayamarangBaal;
4NangingpadhangupayamarangPangéran,Allahé leluhuré,lannglakonidhawuh-dhawuhé,oranuruti panggawénéwongIsraèl
5MulaneSangYehuwahnyantosakakekarajananaing astane;WongYehudakabehpadhanggawapisungsung marangSangPrabuYosafat;lankagungankasugihanlan kamulyaningturahmbrawah
6LanatinégumunggunganaingdalanéPangéran,malah tengger-tenggerpangurbananlanbrahala-brahalasaka Yéhudadisirnakaké
7Ingtaunkatelunepaprentahane,panjenenganengutus parapanggedhene,yaikuBenhail,Obaja,Zakharia, NetaneellanMikha,supayamemulanganaingkutha-kutha ingYehuda.
8Lankarowong-wongmaubanjurngutuswongLewi, yaikuSemaya,Netanya,Zebaja,Asael,Semiramot, Yonatan,Adonia,TobialanTobadonia,wongLewi;lan karoparaimamElisamalanYoram
9Wong-wongmaupadhamemulanganaingYéhuda,lan padhanggawakitabTorètéPangéran,lanngubengisakèhé kuthaingYéhudasartamulangmarangwong-wongmau
10Sakehingkarajaningsakiwa-tengenéYehudapadha wedimarangPangéran,temahpadhaoranglawanYosafat 11AnaugawongFilistisawetarasingnggawapisungsung marangYosafatlanselakapisungsung;Jawa1994:Wong Arabnggawawedhusgèmbèl,wedhusgèmbèllanang pitungewupitungatuslanwedhusberoklanangpitung ewupitungatus.
12SangPrabuYosafatsayasangsayamulya;banjuryasa bètèng-bètènglankutha-kuthapanyimpenaningYéhuda
13Dhèwèkénduwèniakèhurusaningkutha-kuthaing Yéhuda,lanparaprejuritsinggagahprakosaanaing Yérusalèm
14Ikicacahewong-wongmaumiturutkulawangsane: SakaYehuda,parapanggedheningwadya-balasewu;Adna, panggedhene,lankarowong-wonggagahprakosatelung atusewu
15IngsandhingeanaYohanan,panggedhene,lankaro wongloroatuswolungpuluhewu
16SabanjureanaAmasiabinZikri,kangkanthikersa ngurbanakeawakemarangPangeranYehuwah;lankaro wongrongatusewuprajuritgagahprakosa
17LansakaBenyamin;Éliada,sawijiningprawirakang gagahprakosa,karowongrongatusewusikeppanahlan tameng
18IngsandhingéYozabadlanwongsatuswolungpuluh ewukangsiagakanggoperang
19Wong-wongmaupadhangladèniSangPrabu,kejaba wong-wongsingdilebokakédéningSangPrabuanaing kutha-kuthabetengingsaindhengingYehuda
BAB18
1SangPrabuYosafatndarbenikasugihanlankamulyan kangakehbanget,banjurnunggalkaroSangPrabuAkhab.
2Sawusepirang-pirangtaunbanjurtindakmenyanging ngarsaneSangPrabuAkhabmenyangSamariaSangPrabu Akhabnyembelehwedhuslansapiakehbangetkanggo dhewekelankanggowong-wongsingpadhakarodheweke, lanmbujukdhewekesupayamunggahbarengkaro dhewekemenyangRamot-Gilead.
3SangPrabuAkhab,ratuingIsrael,ngandikamarang SangPrabuYosafat,ratuingYehuda:“Punapa panjenengankersatindakkaliyankuladhatengRamotGilead?Paringwangsulane:“Ingsunikikayasira,lan umatingSunpadhakaroumatingira;lankitabakal bebarengankarosampeyaningperang.
4SangPrabuYosafatbanjurngandikamarangratuing Israel:“Panjenengansaminyuwunpirsadhateng pangandikanipunSangYehuwahingdintenpunika.
5Mulané,ratuingIsraèlnglumpukaképaranabipatang atus,lanngandikamarangwong-wongmau:"Apaaku bakallungamenyangRamot-Giléadperang,apaakuora? Wong-wongmaupadhamatur:"Munggaha;awitGusti Allahbakalmasrahkémarangtanganéraja
6NangingSangPrabuYosafatngandika:“Apaingkene oraananabineSangYehuwahkejaba,supayakitapadha takonmarangdheweke?
7SangNataingIsraèlbanjurngandikamarangSangPrabu Yosafat:“Ingsunisihanawongsiji,kangbisakitapirsa marangSangYehuwahamargadhewekeorataumecakake kabecikanmarangaku,nangingtansahala.SangPrabu Yosafatbanjurngandika:“Siraajangantingandika mangkono
8RajaIsraèlbanjurnimbalisalahsijiningpunggawanélan ngandika:“MikhabinYimlaenggal-enggaljemput
9SangprabuingIsraellanSangPrabuYosafat,ratuing Yehuda,padhalenggahingdhampare,padhamanganggo panganggone,lanpadhalinggihingpapankangkosong anaingngarepegapuraSamaria;lankabehnabipadha medharwangsitanaingngarepe
10SangZedhekiabinKenaanabanjurgawesungu-sungu wesi,sartangandika:“MangkenepangandikaneSang Yehuwah:KanthiikisiranundhungwongSirianganti tumpes.
11Sakehingnabipadhamecakayamangkono,pangucape: “SiralungaamenyangRamot-Gilead,lanpadhamajua, amargaSangYehuwahbakalmasrahakekuthaikumarang ingtanganeSangPrabu.”
12UtusanekangmangkatnimbaliMikhabanjurngandika marangNabiMikha:“Lah,pangandikaneparanabiiku karsaamratelakakekabecikanmarangSangPrabukalawan sarujuk;Pramilamugikarsaaparingpangandikaingkang sae.
13Mikhabanjurmatur:“DemiPangéraningkanggesang, punapaingkangdadospangandikanipunAllahkawula, punikaingkangkulaaturaken.”
14BarengwissowaningngarsanéSangPrabu,SangPrabu ngandikamarangpanjenengané:“Mikha,punapakula badhétindakdhatengRamot-Giléadperang,punapakula boten?Panjenenganébanjurngandika,"Sirapadha munggaha,lanbakalpadhakapasrahnamarangtanganmu" 15SangPrabubanjurngandikamarangwongmau: “Kapingpiraanggonmudaksupatani,supayakoweora ngomongapa-apakajabamungsatemenedemiasmane SangYehuwah?
16Panjenenganébanjurngandika,"AkuweruhwongIsraèl kabèhpadhabuyaranainggunung-gunungkayawedhus gèmbèlsingoraduwépangon."mulanepadhabali menyangomahekanthitentrem
17RajaIsraèlbanjurngandikamarangYosafat:“Apaaku orangandhanikowénèkdhèwèkéorabakalmedhar wangsitsingbecikmarangaku,nangingmungpiala?
18Panjenenganéngandikamanèh,"Mulané,rungokna pangandikanéPangéran!AkuweruhPangeranYehuwah lenggahingdhampare,lansakehewadya-balaingswarga jumenenganaingtengenlankiwane
19PangandikanéPangéran,"SapasingbakalmbujukAhab, ratuingIsraèl,supayalungamenyangRamot-Giléad?Lan kangsijingandikamangkono,lanliyanengandikakaya mangkono.
20BanjuranarohmetulanngadegingngarsanéPangéran lanmatur:“Ingsunbakalmbujukdhèwèké”IdaSang HyangWidiWasararisngandikaringdanesapuniki: 21Pangandikané,"Akubakalmetulandadirohgorohana ingcangkemésakehingnabiné"Pangéranngandika, "Kowébakalmbujukdhèwèké,lankowéugabakal menang
22Mulané,lah,Pangéranwisnekakakérohgorohing cangkeméparanabimuiki,lanPangéranndhawuhaképiala marangkowé
23ZedhekiabinKenaanatumulinyedhaklannapukpipi Mikhasartangandika:“KadospunditindakipunRohipun SangYehuwahsakingkulabadhengandikadhateng panjenengan?
24Mikhabanjurngandika,"Lah,sampeyanbakalweruh ingdinanalikasampeyanmlebuingkamarnjerokanggo ndhelikakeawakmu."
25SangNataingIsraèlbanjurngandika:“Mikha tampananalangawanenbalimenyangingngarsanéAmon, gubernurkuthalanmarangYoas,putranéSangPrabu; 26Landhawuha:MangkenepangandikaneSangPrabu: Wongikileboknaingpakunjaran,lanwenenanarotining
kasangsaranlanbanyukasangsaran,ngantiakubalikanthi tentrem.
27Mikhabanjurngandika,"Manawakowebalikanthi tentrem,mesthiPangeranYehuwahorangandikalumantar aku."Panjenenganébanjurngandika,"Rungokna,kowé kabèh"
28SangNataingIsraellanSangPrabuYosafat,ratuing Yehuda,tindakmenyangingRamot-Gilead.
29RajaIsraèlbanjurngandikamarangYosafat:“Aku bakalnyamarlanlungamenyangperang;nangingsira nganggoajubahiraMulanératuingIsraèlnyamur;lan padhalungamenyangperang
30NangingratuingSiriandhawuhiparapanggedhening wadya-balakreta,dhawuhe:“Siraajapadhaperangkaro wongcilikutawawonggedhe,kajabamungkaroratune Israel.”
31Barengparapanggedheningwadya-balakrétaweruh SangPrabuYosafat,banjurpadhamatur:“Ikiratuing Israèl.”Mulanépadhangubengipanjenenganéarepperang, nangingYosafatnguwuh-uwuh,lanYéhuwahnulungi panjenengané;lanGustiAllahmirsawong-wongmau supayapadhaninggalPanjenengané.
32Barengparapanggedheningwadya-balakrétapadha sumurup,yènikududuratunéIsraèl,banjurpadhamundur sakangoyakpanjenengané.
33Ingkonoanawongsingnyekelgandhewo,nulinempuh rajaIsraèlanaingantaranégandhèngtalinéamargaaku tatu.
34Ingdinaikuugaperangsayatambahakeh,nangingratu ingIsraeltetepngadegingkaretanenglawanwongSiria ngantisurup,lanwancisurupsrengengebanjurtilardonya.
BAB19
1SangPrabuYosafat,ratuingYehuda,balimenyanging dalemeingYerusalemkanthislamet
2SangPrabuYehubinHanani,wongsidik,metunemoni SangPrabuYosafatlanmaturmarangSangPrabuYosafat: “Apakowekudunulungiwongdurakalantresnamarang wongkangsengitmarangPangeranYehuwah?mulane bebenduneanaingngarsaneSangYehuwahmarangkowe 3Nanginganaprekara-prekarasingbecikingkowe, amargakowewisnyingkirakeparabrahalasakaingtanah konolannyawisakeatimukanggonggolekiGustiAllah 4SangPrabuYosafatdedalemanaingYerusalem,banjur ndlajahiwong-wongmausakaingBersyebangantitekan ingpagununganEfraim,banjurpadhabalimenyanging ngarsanePangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure. 5Panjenenganebanjurngangkathakimingtanahkonoana ingsakehekuthabetengingYehuda,sabenkutha 6Lanngandikamaranghakim-hakim,"Ngati-atiapasing sampeyanlakoni,amargasampeyanngadiliorakanggo manungsa,nangingkanggoPangeranYehuwah,sing nunggilkarosampeyaningpengadilan"
7MulanésaikikowépadhawediamarangPangéran;padha ngati-atilanlakonana,amargaPangeranYehuwah,Gusti Allahkita,oraanakaluputan,oradumehwonglanora nampapisungsung
8AnaingYérusalèmYosafatngangkatparawongLèwi, paraimamlanparapemimpinékulawangsanéIsraèl, kanggonetepipaukumanéPangéranlanprekara-prekara nalikabalimenyangYérusalèm
9Wong-wongmaupadhadidhawuhimangkene: “Mangkonougasiralakonanakanthiwedi-asihmarang PangeranYehuwah,kalawantumemenlankalawantemen 10Lanapasababesadhengahsadulurmukangpadha manggoningkuthane,anaingantaranegetihlangetih, antaraneangger-anggerlanangger-angger,katetepanlan pranatan,kowepadhangeling-elingsupayaajapadhanerak marangPangeranYehuwah,temahbebendunebakalnekani kowelanparasadulurmu
11Lah,ImamAgungAmaryadadipemimpinmuing sakehingprakarakagemSangYehuwah;lanZebajabin Ismael,panggedheningturuneYehuda,kanggokabeh prakaraSangPrabu;Tumindakkanthikendel,lanPangeran Yehuwahbakalnunggilkarowongkangbecik
BAB20
1Sawiséiku,wongMoablanbaniAmonlanwongAmon padhatekanglawanYosafatperang.
2BanjuranawongkangpadhatekamarangSangPrabu Yosafat,mangkene:“Anawongakehkangtekasakaing sabrangingsagara,ingsabrangSiria;Lah,lagianaing Hazazontamar,yaikuEngadi
3SangPrabuYosafatwedilanbanjurngupayamarang PangeranYehuwah,sartangundhangakepasaanaing satanahYehudakabeh
4Yehudatumulipadhanglumpukarepnyuwunpitulungan marangSangYehuwah;
5SangPrabuYosafatbanjurjumenenganaing pasamuwaneYehudalanYerusalem,anaingpadalemane SangYehuwah,ingngarepeplatarananyar.
6Lanmatur:DhuhYehuwah,GustiAllahipunparaleluhur kawula,punapaPadukapunikaAllahingswarga?lanapa siraorangerehsakehingkarajanparabangsa?laning tanganmuapaoraanakekuwatanlankekuwatan,ngantiora anasingbisanglawansampeyan?
7PunapaPadukaduduGustiAllahkawula,ingkang sampunnundhungitiyang-tiyangingnagaripunikasaking ingngajengipunumatPadukaIsrael,sahaPaduka paringakendhatengturunipunRamaAbraham,mitra Paduka,ingsalami-laminipun?
8Wong-wongmaubanjurpadhamanggoningkonolan padhayasapadalemansucikanggoasmaPaduka,sarta ngandika:
9Manawanalikaanabilai,kayapedhang,paukuman, pageblug,utawapailan,akupadhangadeganaingngarepe padalemanikilananaingngarsaPaduka,(amargiasma Padukawonteningpadalemanpunika),sartakawula sesambatdhatengPadukaingsajroningkasangsaran kawula,Padukamugimiyarsakakensahanulungi 10Lahsaiki,lah,wongAmon,MoablanpagununganSeir, kangorakoklilaninempuhwongIsrael,nalikapadhametu sakaingtanahMesir,nangingpadhanyingkurlanora numpes;
11Lah,Akupitutur,caranepadhamenehiganjaranmarang aku,tekakanggonundhungkitametusakakagungan Paduka,ingkangsampunPadukaparingakendhatengkula minangkawarisan
12DhuhAllahkawula,punapaPadukabotenngadili tiyang-tiyangpunika?amargaakuoraduwekekuwatan nglawanpasukangedheikisingtekanglawanaku;Kawula samimbotenmangertospunapaingkangkedahkula
lampahi,nangingmripatkawulasamitumengadhateng Paduka.
13WongYehudakabèhpadhangadeganaingngarsané Pangéran,dalahanak-anaké,bojonélananak-anaké.
14BanjurYahazielbinZakhariabinBenayabinYeielbin Matanya,wongLewi,turuneAsaf,katekanRoheSang Yehuwahanaingsatengaheumat;
15Panjenenganébanjurngandika,"Rungokna,héwong YéhudakabèhlankowésingmanggoningYérusalèmlan kowé,rajaYosafat,Pangéranngandikamarangkowé:Aja padhawedilanorasumelangmargasakawongakèhiki; awitperangkuwidudukowé,nangingGustiAllah
16Sesuksiramudhunanglawanwong-wongmau,lah padhamunggahingkarangZis;Kowébakalpadhaketemu anaingpungkasaningkali,ingsangarepéara-arasamun Yéruèl.
17Siraorapreluperangingperangikisesuklungaa nglawanwong-wongmau,amargaSangYehuwahbakal nunggilkarokowe.
18SangPrabuYosafattumulitumungkultumuli sumungkemingbumi;
19ParawongLewi,yaikubaniKehatlanbaniKorak, padhangadegngluhurakePangeranYehuwah,Gusti AllaheIsraelkanthiswarasora
20Esuk-esukpadhatangilanmangkatmenyangara-ara samunTekoa;PracayaamarangPangéran,Allahmu,temah kowébakalmantep;precayamarangparanabiné,mula kowébakalpadhabegja.
21Barengwisrembugankarobangsaiku,panjenengane banjurngangkatjurukidungkonjukmarangSang Yehuwah,supayapadhangluhurakekaendahaning kasuceningan,nalikapadhalumakuanaingngarepe wadya-balasartangucap:“PujiaPangeranYehuwah!awit sih-kasetyanelanggengingsalawas-lawase.
22Barengpadhawiwitpadhangidunglanngidungake pamuji,SangYehuwahbanjurndhatengakendhelik nglawanbaniAmon,MoablanpagununganSeir,kang padhatekanglawanYehuda;lanpadhadigebugi 23WongAmonlanwongMoabpadhanglawanwongwongingpagununganSeir,arepmatenilannyirnakake wong-wongmau;
24BarengYehudatekaningmenarajagaingara-ara samun,wong-wongmaupadhanyawangwongakehiku, lah,anamayitkangpadhaambrukingbumi,oraanakang oncat
25BarengSangPrabuYosafatlanbalanépadhatekaarep ngrampasbarang-barangé,banjurpadhanemukasugihan akèhbanget,karomayit-mayitlanperhiasan-perhiasan kanglarang-larang,kangpadhadicopotkanggoawaké dhéwé,luwihakèhtinimbangsingbisadiboyong 26Ingdinakangkapingpapatpadhanglumpukanaing LebakBeraka;Amargaingkonopadhamemujimarang PangeranYehuwah,mulanepanggonankonodiarani LebakBerakangantisaprene
27Banjurpadhabali,sabenwongYehudalanYerusalem, lanYosafatanaingngarepe,balimenyangYerusalemkaro bungah;amargaSangYehuwahwusndadekakewongwongpadhabungah-bungahmargasakamungsuhe 28BanjurpadhatekaningYérusalèmnggawaclempung lanclempunglantrompètmenyangPedalemanéAllah.
29Sakehingkarajaningnegara-negarakonopadhawedi marangGustiAllah,mergakrungunèkPangéranperang nglawanmungsuhéIsraèl
30MulanékarajanéYosafatdadiayem,awitGustiAllahé paringkatentremaningsakubengé.
31SangPrabuYosafatjumenengratuingYehudaIbuné asmanéAzubaanakéSilhi
32PanjenenganenulinglakonilakuneSangPrabuAsa, kangrama,lanoranyimpangsakaiku,nindakakeapakang beneranaingpaningalingSangYehuwah
33Nangingtengger-tenggerpangurbananoradisingkirake, amargawong-wongmaudurungnyiapakeatinemarang GustiAllaheparaleluhure.
34AnadenekekareneriwayateSangPrabuYosafat,kang wiwitanlanpungkasan,ikukabehkatulisananaingkitab YehubinHanani,kangkasebutingkitabepararatuing Israel
35SawusemangkonoSangPrabuYosafat,ratuing Yehuda,nunggalkaroSangPrabuAhazia,ratuingIsrael, kangtumindakalabanget
36SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasararis makaryaprau-praukakotaTarsis,turprau-praupunika raganeringEzion-Geber
37EliezerbinDodawasakaMaresamedharwangsit nglawanSangPrabuYosafat,pangandikane:“Sarehne kowenunggalkaroSangPrabuAhazia,SangYehuwah ngrusakpanggawemuPrau-praunépadharemuk,nganti orabisamenyangTarsis.
BAB21
1SangPrabuYosafatnulikeparengngasonunggilkaro paraleluhurelankasarekakeingsandhingeparaleluhure anaingkuthaneSangPrabuDawud.SangPrabuYoram, putrane,jumenengratunggentosipanjenengane
2AnadeneparasadulureparaputraneSangPrabuYosafat, yaikuAzarya,Yehiel,Zakharia,Azarya,Mikhaellan Sefaca
3Wong-wongmaubanjurdiparingipisungsungpisungsunggedhé,yaikusalaka,emaslanbarang-barang singlarang-larang,karokutha-kuthabetengingYehuda amargaikukangmbarep
4BarengSangPrabuYoramjumenengdadipaprentahane kangrama,panjenenganesantosalanmatenisakehepara sadherekekalawanpedhanglanparapanggedheneIsrael liyane.
5Yoramnalikajumenengratuyuswatelungpuluhloro taun,deneanggonengastapaprentahaningYerusalem wolungtaun
6IdaSangHyangWidiWasararismalaksanayangraturatuIsraele,samaliharingkulawarganIdaSangHyang WidiWasa.
7NangingSangYehuwahorakarsanyirnakaketurune SangPrabuDawud,margasakaprasetyankangwus katindakakekaroSangPrabuDawud,lanmargasaka prasetyanebakalparingpepadhangmarangpanjenengane lanparaputraneingsalawas-lawase.
8IngjamanéwongÉdommbrontaksakaingpangwasané Yéhuda,lanpadhangangkatratu
9SangPrabuYorambanjurtindakkaroparapanggedhene dalahsakehekreta-kretaperange,banjurtangiingwayah
bengilanmateniwongEdomkangngubengipanjenengane lanparapanggedheningkreta.
10DadinéwongÉdommbrontaksakaingtanganéYéhuda ngantisaprene.IngnalikaikuugaLibnambalelasakaing tangane;amargawusnilarPangeranYehuwah,Gusti Allaheparaleluhure
11Ugayasatengger-tenggerpangurbanananaing pagununganYehudalannjalariwong-wongingYerusalem padhalakujinalanmeksaYehudanindakakéiku
12LananaseratansakaNabiEliamarangpanjenengane, mangkene:MangkenepangandikanePangeranYehuwah, GustiAllaheSangPrabuDawud,leluhurmu:Amargakowe oranglakonilakuneSangPrabuYosafat,leluhurmu,lan ingdalaneSangPrabuAsa,ratuingYehuda, 13NangingkowéwisnglakonilakunépararatuingIsraèl, lanwongYéhudalanwong-wongsingmanggoning Yérusalèmnindakkélakujina,kayaturunéAkhab,lan matènisedulur-sedulurmusingluwihapikkatimbangkaro kowé.
14Lah,Yéhuwahbakalnggebagbangsamu,lananakanakmu,bojomulankabèhbandhanmunganggowewelak kanggedhé.
15Kowébakalnandhanglelaragedhélaranéwetengmu, ngantiwetengmuborokmergalarasabendina
16SangYehuwahbanjurndhatengakesemangatewong FilistilanwongArabkangpadhamanggoningsacedhake wongEtiopia,nglawanYoram
17Wong-wongmaubanjurmlebuingYéhudalannyerbu kuthakonolandijarah-rayahsakehingbarang-barangkang anaingkraton,paraputralanparagarwané;temahoraana anaklanangsingditinggal,kejabaYoahas,anaksingragil. 18SawusemangkonoPangeranYehuwahndhatengake lelarakangorabisaditambaniingwetenge
19Sawusemangkono,sawuserongtaunsuwene,ususe metumergalara,mulasedamargasakalelarakanglara Wong-wongmauorangobongwong-wongmaukaya kobonganéparaleluhuré.
20Nalikajumenengratuikuyuswanetelungpuluhloro taun,deneanggonengastapaprentahaningYerusalem wolungtaun,denepanjenenganetindaktanpakarep. NangingbanjurdisarekakeanaingkuthaneSangPrabu Dawud,nangingoraanaingpasareanepararatu
BAB22
1Wong-wongingYérusalèmbanjurnjumenengakéraja Ahazia,putranésingwuragil,nggentosipanjenengané, amargawadya-balakangtekakarowongArabmenyang kémahwismatèniwongtuwakabèhSangPrabuAhazia binYoram,ratuingYehuda,jumenengratu
2Ahaziayuswapatangpuluhlorotaunnalikajumeneng ratu,deneanggonengastapaprentahaningYerusalem lawasesetahunIbunéasmaAtalia,anakéOmri
3PanjenenganeuganglakonilakuneturuneAkhab,amarga ibunedadipenasehatesupayanindakakepiala
4Mulanépanjenenganénglakoniapasingalaanaing paningalingéPangéran,kayatedhakéAkhab,mergawongwongkuwidadipenaséhatésakwisébapakéséda,nganti disirnakké
5Panjenenganeuganurutipituturewong-wongmau,nuli meluYorambinAhab,ratuingIsrael,perangnglawan Hazael,ratuingSiria,anaingRamot-Gilead
6SangPrabubanjurbalimenyangYizreelkanggonambani margasakatatuneanaingRamanalikaperangnglawan Hazael,ratuingSiriaSangPrabuAzaryabinYoram,ratu ingYehuda,tindaknemoniYorambinAhabingYizreel, amargadhewekelara.
7AnadeneSangPrabuAhazianumpesikusakaingGusti AllahnalikarawuhingngarsaneSangPrabuYoram, amarganalikarawuhe,panjenenganetindakkaroSang PrabuYoramnglawanYehubinNimsi,kangdijebadi deningSangYehuwahkanggonyirnakaketuruneSang PrabuAkhab
8NalikaYehunindakaképaukumanmarangkulawargané AkhablanketemukaroparapanggedhéingYéhudalan paraseduluréAhazia,singpadhangladèniAhazia,banjur dipatèni
9SangPrabubanjurnggolèkiAhazia,banjurdicekel, (amargandhelikanaingSamaria),banjurdigawamenyang ingngarsaneSangPrabuYehu,lansawisédipatèni,banjur dikubur,amargapadhakandha,yèndhèwèkéikuanaké Yosafat,singnggolèkiPangérankanthigumolongingatiné MulanéturunéAhaziaoranduwékuwasakanggonjaga karajan.
10NangingbarengAtalya,ibuneAhazia,mirsa,yen putranewismati,banjurnumpessakehingturuneSang PrabuYehuda.
11NangingYosabeat,putrinéSangPrabu,njupukYoas binAhazia,dicolongsakaingantaranéparaputranéraja singdipatèni,landilebokakéingkamarturu.Mulané Yosabéat,anakéRajaYoram,garwanéimamYoyadha, (amargadhèwèkéadhineAhazia),ndhelikakédhèwèké sakaAtalia,temahoradipatèni.
12Nemtaunlawasepanjenenganendhelikanaing padalemaningAllah,deneSangPrabuAtalyajumeneng ratuingnagaraiku.
BAB23
1IngtaunkangkapituSangPrabuYoyadasantosalan ngejakprajanjiankaroparapanggedheningwadya-bala satus,yaikuAzaryabinYeroham,IsmaelbinYohanan, AzaryabinObed,MaaseyabinAdayalanElisafatbinZikri
2BanjurpadhangubengiYehudalannglumpukakepara wongLewisakaingsakehingkuthaingYehudalanpara panggedheningkulawangsaneIsrael,banjurpadhatekan ingYerusalem
3Wongsapasamuwankabèhbanjurpadhagawéprajanjian karoSangPrabuanaingpadalemaningAllahSangPrabu banjurngandikamarangwong-wongmau,"Lah,putrane SangPrabubakaljumenengratu,kayakangwus kapangandikakakedeningSangYehuwahtumrappara putraneSangPrabuDawud"
4Ikiprekarasingkudusampeyanlakoni;Sapratelon panunggalanmukanglumebuingdinaSabat,yaikupara imamlanparawongLewi,padhadadijurujagalawang; 5SapratelonékuduanaingdaleméSangPrabu;lan saprateloninggapurapondhasi,lankabehwongkuduana ingplataranpadalemaneSangYehuwah.
6Nangingajangantianawongsiji-sijialumebuing PedalemanéAllah,kajabaparaimamlanparawongLèwi singpadhangladèni;bakalpadhalumebu,amargapadha suci,nangingkabehbangsapadhanjagamarangSang Yehuwah
7WongLèwikudungubengiraja,sabenwongnggawa gegamané;lansapabaekanglumebuingdalem,iku kapatrapanpati,nangingkowepadhanunggalkaroSang Prabunalikalumebulanmetu.
8WongLèwilanwongYéhudakabèhpadhanindakaké apasingdidhawuhakédéningimamYoyadha,lansaben wongpadhanglumpukakébalanésingareplumebuing dinaSabbat,bebarengankarowong-wongsingarepmetu ingdinaSabat,mergaimamYoyadhaoranglilani pakumpulané
9ImamYoyadhamasrahkémarangperwira-perwirasatus tumbak,tamenglantameng,singdadikagunganéRaja Dawud,singanaingpadalemanéAllah.
10Wongsabangsakabehpadhadilestarekake,sakaing sakiwatengenePadalemanSucingantitekaningsisih kiwanePadalemanSuci,ingsandhingemisbyahlan padalemane,anaingsakubengeSangPrabu
11BanjurpadhangiridputraneSangPrabumetu,lan nganggomakuthalanmenehipepenget,lanbanjurdiangkat dadirajaSangPrabuYoyadhalanparaputranebanjur njebadipanjenengane,sartapadhangucap:
12BarengSangPrabuAtalyamidhangetswaraningrakyat kangpadhalumayulanngluhurakeSangPrabu,nulisowan ingpadalemaneSangYehuwahmarangrakyate
13SasampunepunikaSangPrabujumenenganaing sadhuwuretuguinglawang,parapanggedhelanpara panggedheningkalasangkaanaingngarepeSangPrabu; Athaliabanjurnyuwek-nyuwekpangagemanelankandha: Kiana,Kianat!
14ImamYoyadhatumulingiridparatetindhihingwadyabalasatuslanngandikamarangwong-wongmau:“Wong wadonikugawanenmetusakabarisan,lansapasing ngetut-buridhewekedipateniklawanpedhang”Amarga imamngandika,"AjadipatenianaingPedalemanéAllah."
15Wong-wongmaubanjurpadhanyekeliwongwadon mau;Barengwistekaninggapurajaraningsacedhake kadhaton,banjurdipatenianaingkono.
16Yoyadhabanjurnganakaképrajanjianingantarané panjenenganélanantaranérakyatkabèhlanantaranéraja, supayapadhadadiumatéAllah.
17WongkabèhbanjurpadhamaranipadalemanéBaal, dirubuhaké,mesbèh-mesbèhélanreca-recanépadha remuk-remuklanmatèniMatan,imaméBaalanaing ngarepemesbèh
18SangPrabuYoyadhauganetepakepakaryaning padalemaneSangYehuwahlumantarparaimam,para wongLewi,kangdiedum-edumdeningSangPrabuDawud anaingpadalemaneSangYehuwah,kanggonyaosake kurbanobarankagemSangYehuwah,kayakangkatulisan anaingangger-anggereNabiMusa,kanthisurak-suraklan kidung,kayakangwuskatetepakedeningSangPrabu Dawud.
19Wong-wongmaubanjurnetepakewong-wongsingjaga gapuraningpadalemaneSangYehuwah,supayaajaana wongkanglumebuingnajis
20SawusemangkonoSangPrabunulinjupukpara panggedheningwadya-balasatus,parapanggedhene,para gubernurrakyatlansakehingrakyatingnagaraiku,nuli ngudhunakeSangPrabusakaingpadalemaneSang Yehuwah,nulipadhalumebuinggapurakangdhuwur, tumujuingkadhaton,sartanglenggahakeSangPrabuana ingdhamparingkarajan
21Wong-wongingnagarakonopadhabungah-bungah,lan kuthamaubanjurayem,sawisématèniAtalyaklawan pedhang
BAB24
1NalikajumenengratuYoasyuswapitungtaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalempatangpuluh taunIbunéasmaZibiasakaBersyeba
2SangPrabuYoasnindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwahsajegeimamYoyadha 3Yoyadabanjurmundhutgarwaloro;lanpeputralanang lanwadon.
4SawusemangkonoSangPrabuYoaskersandandosi padalemaningSangYehuwah
5ParaimamlanparawongLewipadhadiklumpukakelan dipangandikani:“PadhamenyangamenyangingkuthakuthaingYehuda,nglumpukakedhuwitsakawongIsrael kabehkanggondandanipadalemaneGustiAllahmusaben taun,lanpadhaenggal-enggalprakaraikuNangingwong Lewiorakesusu
6SangPrabubanjurnimbaliYoyadha,panggedhene,sarta ngandikamarangpanjenengane:“Yagenekoweoranjaluk marangwongLewisupayapadhangeterakepisungsung sakaingYehudalansakaingYerusalem,miturutdhawuhe NabiMusa,abdineSangYehuwahlanpasamuwaneIsrael, kanggoTarubPasewakan?
7ParaputraneSangPrabuAtalia,wongwadondursilaiku, padhangrusakpadalemaningAllah;lansakehebarangbarangkangkasucekakeingpadalemaneSangYehuwah ikupadhadisaosakemarangBaal.
8SawusedhawuheSangPrabu,wong-wongmaupadha gawepethilandilebokakeingnjabaanainggapuraning padalemaneSangYehuwah.
9Wong-wongmaunulipadhangumumakémarang YéhudalanYérusalèm,supayapadhanyaosakémarang PangéranpajegsingdiparingakédéningMusa,abdiné AllahmarangwongIsraèlanaingara-arasamun
10Sakehingpanggedhelanrakyatkabehpadhabungahbungah,banjurpadhadigawamlebulandicemplungakeing pethingantirampung
11Ingnalikapethidigawamenyangkantorérajadening tanganéwongLèwi,lannalikapadhaweruhdhuwitsing akeh,paniterarajalanpunggawaImamAgungtekalan ngosongakepethi,lannjupuklandigawabalimenyang panggonane.Mangkonougasabendinane,lanngumpulake dhuwitakehbanget
12SangPrabulanYoyadhabanjurmasrahakemarang wongkangpadhanindakakepagaweaningpadalemane SangYehuwah,sartanyewotukangbatulantukangkayu kanggondandanipadalemaneSangYehuwah,lanugakang gawewesilantembagakanggondandanipadalemaneSang Yehuwah
13Wong-wongmaubanjurpadhanyambut-gawé,temah padharampunggawéané,banjurpadhangadegaké padalemaningAllahkayakangkadhawahan,sartapadha nyantosakaké.
14Sawisérampung,dhuwitturahanépadhadigawa menyangngarsanéSangPrabulanYoyadha,sing didadèkaképrabotkanggoPedalemanéAllah,yaikuprabot kanggongladènilankanggopisungsung,lansendoklan pirantiemaslanselakaLanpadhanyaosakekurbanobaran
anaingpadalemaningSangYehuwahsajegeSangPrabu Yoyadha.
15NangingYoyadawissepuhlanwissedalanseda Nalikaseda,yuswanesatustelungpuluhtaun.
16SangPrabubanjurkasarekakeanaingkuthaneSang PrabuDawudanaingsatengahepararaja,amargaanggone nindakakekabecikaningIsrael,marangGustiAllahlan marangbrayate.
17SawiséYoyadhaséda,parapanggedhéingYéhuda padhatekalansujudmarangSangPrabuSangPrabu banjurmidhangetakemarangwong-wongmau
18Wong-wongmaubanjurpadhaninggalpadalemané Pangéran,Allahéparaleluhuré,lanpadhanyembah marangbrahalalanbrahala-brahala
19NangingPanjenenganéngutusnabimarangwong-wong mau,supayapadhabalimarangPangéran;lanpadhaseksi marangwong-wongmau,nangingpadhaorangrungokake 20SangImamZakhariabinYoyadhabanjurkatedhakan RohingAllah,kangjumenenganaingsadhuwurerakyat, sartangandikamarangwong-wongmau:“Pangandikane GustiAllahmangkene:Yagenekowepadhanerak dhawuhePangeranYehuwah,temahorabisasukses?
AmargakowepadhaninggalPangeranYehuwah, Panjenenganeiyawusnilarkowe
21Wong-wongmaubanjurpadhasekuthonnglawan panjenengane,landibenturiwatu,miturutdhawuheSang PrabuanaingplataranpadalemaneSangYehuwah 22MulaneSangPrabuYoasoraelingmarangsihkadarmaneSangPrabuYoyadha,kangramamarang panjenengane,nangingmateniputraneBarengwisseda, dhewekekandha,"PangeranYehuwahmirsanilannjaluk. 23Ingpungkasaningtaun,wadya-balaSirianglurugi panjenengané,banjurpadhatekaningYéhudalan Yérusalèm,numpessakehingpanggedhéningbangsasaka ingsatengahérakyat,lansakehejarahanepadhadikirim menyangingngarsaneratuingDamsyik
24Amargawadya-balanewongSiriakangtekakanthi sathithik,lanSangYehuwahngulungakewadya-balakang akehbangetmarangingtangane,amargapadhanyingkur marangPangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure. MulanépadhanglakokaképaukumanmarangYoas 25Barengpadhalungasakaingngarsane,(amargalara kangabot),paraabdinedhewepadhasekuthonnglawan panjenenganemargasakagetiheparaputraneImam Yoyadha,banjurdipatenianaingpaturone,temahseda, banjurdisarekakeanaingkuthaneSangPrabuDawud, nangingoradikuburanaingpasareanepararatu
26Lanikiwong-wongsingpadhasekuthonnglawan Panjenengané;ZabadbinSimeat,wongwadonAmon,lan YozabadbinSimrit,wongMoab
27Anadenebabparaputrane,abotebeban-bebankang ditanggulangilanmbangunpadalemaningAllah,lahiku kabehkatulisananaingkitabsejarahepararatuSang PrabuAmazia,putrane,jumenengratunggentosi panjenengane
BAB25
1NalikajumenengratuSangPrabuAmaziayuswaselikur taun,deneanggonengastapaprentahaningYerusalem lawasesangangtaunKangibuasmaneYoadan,wonging Yerusalem
2Panjenenganenindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,nangingorakalawan gumolongingati
3Barengkarajanéwismantep,panjenenganébanjurmatèni paraabdinésingmatèniraja,ramané.
4NangingPanjenenganéoramatènianak-anake,nanging nindakakekayakangkatulisaningangger-anggeringTorèt kanganaingkitabéMusa,kangkadhawuhakédéning Pangéranmengkéné,"Parabapaajangantimatimargasaka anak-anake,lananak-anakajangantimatimargasaka wongtuwa,nangingsabenwongmatimargasakadosané dhéwé"
5SangPrabuAmaziabanjurnglumpukakeYehuda,banjur didadekakepanggedheningwadya-balasewulan panggedheningsatus,miturutkulawangsane,anaing satanahYehudalanBenyaminkabeh;
6DhewekeuganyewawongIsraelsatusewusinggagah prakosakanthidhuwitsatustalentaselaka
7NanginganaabdiningAllahkangsowanmaranging ngarsanesartamatur:“DhuhSangPrabu,wadyabalaIsrael sampunngantosmèlupanjenengan;AwitdenePangeran YehuwahoranunggilkarowongIsrael,yaikusakehebani Efraim
8Nangingyensampeyanareplunga,lakonana,singkuwat kanggoperang:GustiAllahbakalnggawesampeyantiba ingngarepemungsuh,amargaGustiAllahkuwasa mitulungilannyirnakake
9SangPrabuAmaziabanjurngandikamarangabdining Allah:“Nangingpunapaingkangbadhekulalampahi tumrapsatustalentaingkangkulaparingakendhateng wadya-balaIsrael?NangingabdiningAllahmangsuli, "PangeranYehuwahbisamenehisampeyanluwihakeh tinimbangiki"
10SangPrabuAmaziabanjurmisahakewong-wongmau, yaikuwadya-balakangtekasakaingEfraim,supayapadha mulih,mulanepsubangetmarangYehuda,temahpadha mulihkanthinepsubanget.
11SangPrabuAmaziabanjursantosalanmimpinrakyate menyangingLebakAsinlanmateniwongSeirsepuluh ewu.
12AnadenewongYehudaisihisihuripsepuluhewu, padhadiboyongmenyangingpucakinggunungparang, dibuwangsakaingpucakingparang,ngantipadharemuk.
13Nangingwadya-balaneSangPrabuAmaziabali,supaya orameluperang,padhanempuhkutha-kuthaingYehuda, wiwitsakaSamariangantitekanBèt-Horon,lanmatèni telungewuwonglannjarah-rayahakèhbanget
14SawiséAmaziatekasakanyembelèhwongÉdom,allahallahéwongSeirdigawamenyangallahé,lannyembah marangwong-wongmaulanngobongmenyan
15MulanebebenduneSangYehuwahmulad-mulad marangSangPrabuAmazia,banjurngutusnabimarang panjenengane,kangmaturmarangpanjenengane:“Yagene kowengupayaallahebangsaiku,kangorabisangluwari bangsanedhewesakaingtanganmu?
16Nalikalagiomong-omongankarowongmau,Sang Prabungandikamarangpanjenengane:“Punapa panjenengandadospamrayoginipunSangPrabu?sabar; kokkududitabuh?Nabiikubanjurora,lanngandika,"Aku ngertiyenGustiAllahwismutusakekanggonyirnakake sampeyan,amargasampeyannindakakeikilanora ngrungokakepituturku"
17SangPrabuAmazia,ratuingYehuda,banjurutusan marangSangPrabuYoasbinYoahasbinYehu,ratuing Israel,kadhawuhanmatur:
18SangPrabuYoas,ratuingIsrael,utusanmarangSang PrabuAmazia,ratuingYehuda,matur:“Ereng-ereng ingkangwonteningLibanonutusandhatengwiteres ingkangwonteningLibanonkadhawuhanmangkene: “Anakmuwadonwenehnadadigarwaneanakkulanang.” BanjuranakewangalakingLibanonnyabranglanngidakidakeriiku
19Kowékandha:LahkowéwisngalahakéwongÉdom; lanatimungegungakekowengantigumunggungkenging punapadenepanjenengandalembadheganggu-gugat, satemahpanjenengandalemkaliyanYehudasamiambruk? 20NangingAmaziaoragelemngrungokakeAmargaiku sakaGustiAllah,supayapadhadiulungakemenyang tanganemungsuhe,amargapadhangupayaallaheEdom 21SangPrabuYoas,ratuingIsrael,tindak;banjurpadha pandeng-pandengan,iyalanSangPrabuAmazia,ratuing Yehuda,anaingBet-Semes,ingtanahYehuda 22YehudabanjurpadhakasengsarandeningwongIsrael, temahpadhalumayumenyangingtarubedhewe-dhewe.
23SangPrabuYoas,ratuingIsrael,nimbaliSangPrabu Amazia,ratuingYehuda,binYoasbinYoahas,anaing Bèt-Semes,banjurdigawamenyangYérusalèm,lan mbubrahakétémbokéYérusalèmwiwitsakagapuraÉfraim ngantigapurapojok,patangatusasta
24Sakehingemaslanslakasartasakehingprabotkang tinemuanaingpadalemaningAllahkaroObed-Edom,rajabranakedhatonsartaparasanderabanjurbalimenyang Samaria.
25SawiséYoasputranéYoahas,rajaIsraèlséda,Amazia binYoas,ratuingYéhuda,isihuriplawasélimalastaun 26AnadenekekareneriwayateSangPrabuAmazia,kang wiwitanlanpungkasan,lahikurakwuskatulisananaing kitabsejarahepararatuingYehudalanIsrael?
27BarengSangPrabuAmazianyingkurmarangSang Yehuwah,banjurpadhasekuthonnglawanpanjenengane anaingYerusalem;banjurlumayumenyangLakhis, nangingwong-wongmaupadhautusanmenyangLakhis nututidhewekelandipatenianaingkono
28Wongmaubanjurdigawanganggojaranlandisarekake ingsandhingeparaleluhureanaingkuthaYehuda.
BAB26
1WongYehudakabehbanjurpadhanjupukUzia,kang umurnembelastaun,lannjumenengakeratunggentosi SangPrabuAmazia,kangrama
2PanjenenganeyasaElotlanmbalekakemanehmarang Yehuda,sawuseSangPrabukeparengkeparengngaso nunggilkaroparaleluhure.
3Nalikajumenengratuikuyuswanenembelastaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemlawaseseket lorotaunIbunéasmanéYékoliasakaYérusalèm
4Panjenenganenindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,kayakangkatindakakedening SangPrabuAmazia,kangrama
5IngjamanéZakharianggolèkiGustiAllah,singwis ngertiwahyunéGustiAllah.
6Sawusemangkonopanjenenganetindakperangnglawan wongFilisti,lanmbubrahaketembokeGat,tembokYabne
lantembokAsdod,sartambangunkutha-kuthaing sakubengeAsdodlaningantaranewongFilisti.
7GustiAllahnulungipanjenenganénglawanwongFilistin lanwongArabsingmanggoningGurbaallanwong Mehunim.
8WongAmonpadhamènèhipisungsungmarangUzia; amargadhewekenguatakeawakebanget
9UgaUziayasamenara-menaraingYérusalèminggapura pojok,inggapurainglebaklaningpojokbètèng,sarta dikuwataké
10Ugayasamenara-menaraanaingara-arasamunlan ndhudhuksumur-sumurakeh,amargaraja-kayaneakeh banget,ingpategalanlaninglebak-lebak,ugawongtani lantukangkebonangguringpagununganlaningKarmel, amargadhewekesenengnemoni
11Uziaugaduwéwadya-balaperang,kangpadhamangkat perangkanthiwadyabala,miturutcacahékangdiwènèhaké déningjurutuliséYeièllanpanggedhéningMaaseya, dipimpindéningHananya,salahsijinéperwiraraja.
12Gunggungeparapanggedheningkulawangsanepara prawirakanggagahprakosaanarongewunematus
13Wong-wongmauanawadya-balanételungatusewu pitungewulimangatus,kangpadhanglurugiperangkanthi kakuwatankanggedhé,mbiyantuSangPrabunglawan mengsah.
14Uzianyawisaketameng,tumbak,ketopong,jubah, gandhewolanslenthungkanggongleburwatu
15IngYérusalèmPanjenenganéyasamesin-mesinsing diciptakakédéningwong-wongsingpinter,kanggo dipasangingmenara-menaralaningbètèng-bètèng,kanggo ngunèkaképanahlanwatugedhé.Lanasmanenyebaradoh banget;amargaditulungikanthinggumunake,ngantidadi kuwat
16Nangingbarengwissantosa,atinégumunggungnganti sirna,merganerakPangéran,Allahé,lanlumebuing PedalemanéAllahkanggongobongmenyananaing misbyahdupa.
17ImamAzaryabanjurmlebungetutaképanjenenganélan karoimam-imamYéhuwahwolungpuluh,singpadha gagahprakosa.
18Wong-wongmaupadhanglawanSangPrabuUzialan maturmarangpanjenengane:“OraUzia,sirangobong menyankagemPangeranYehuwah,nangingparaimam turuneHarun,kangwuskasucekakekanggongobong menyanawitkowéwisnerak;lanorabakaldadikamulyan sakaPangeranYehuwah,GustiAllah.
19SangPrabuUzianesubanget,laningtanganenyekel padupankanggongobongmenyan.
20ImamAgungAzaryalansakehingimampadha mandengmarangpanjenengane,lahbathukelarakusta, banjurditundhungmetusakaingkonoiya,dhewekeuga enggal-enggalmetu,amargaSangYehuwahwusnggebag dheweke
21SangPrabuUzianandhanglaralaralarakustanganti tumekaingdinasedane,landedalemanaingomahdhewedheweamargalaralarakusta;Awitsakaingpadalemane SangYehuwahSangPrabuYotam,putraneSangPrabu Yotam,kangngadilirakyatingnagaraiku
22AnadenekekareneriwayateSangPrabuUzia,kang wiwitanlanpungkasan,ikuwuskatulisdeningNabi YesayabinAmos
23SangPrabuUzianulikeparengkeparengngasonunggil karoparaleluhure,banjurdisarekakeingsandhingepara leluhureanaingpategalanpanguburanepararatu;awit wong-wongpadhangucap,"Wongikularakusta."
BAB27
1NalikajumenengratuYotamyuswaselikurtaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemnembelastaun IbunéasmanéYérusa,anakéZadok
2Panjenenganenindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,kayakangkatindakakedening SangPrabuUzia,kangrama,nangingoralumebuing padalemaneSangYehuwahLanwong-wongisih nindakakekorupsi
3Panjenenganeyasagapurakangdhuwuringpadalemane SangYehuwah,laningtembokOfelanggoneyasaakeh 4Ugayasakutha-kuthaingpagununganYehuda,laning alas-alasyasabètènglanmenara.
5PanjenenganeugaperangnglawanratunebaniAmon,lan bisangalahakewong-wongmauIngtaunikuugabani Amonmaringisalakasatustalenta,gandumsepuluhewu korlansairsepuluhewuSemonougabaniAmonkang mbayarmarangpanjenengane,ingtaunkapindholankatelu
6MulanéYotamdadikuwat,mergawisnyawisakélakuné anaingngarsanéPangéran,Allahé
7AnadenekekareneriwayateSangPrabuYotam,sakehe perangelanlakune,lahikuwuskatulisananaingkitabbab pararatuingIsraellanYehuda
8Nalikajumenengratuyuswaneselikurtaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemnembelastaun. 9Yotamnulikeparengngasonunggilkaroparaleluhure, banjurdisarekakeanaingkuthaneSangPrabuDawud
BAB28
1NalikajumenengratuAkhasyuswanerongpuluhtaun, deneanggonengastapaprentahaningYerusalemnembelas taun,nangingoranindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,kayaSangPrabuDawud,kang rama
2AwitpanjenenganénglakonilakunépararatuingIsraèl lanugagawérecacorankanggoparaBaal.
3PanjenenganeugangobongmenyananaingLebakBani Hinomlanngobonganak-anakeinggeni,manutpanggawe nisthaparabangsakangpadhaditundhungdeningSang YehuwahsakaingngarepewongIsrael
4Panjenenganeuganyaosakekurbanlanngobongmenyan anaingtengger-tenggerpangurbanan,ingtengger-tengger laningsangisorewit-witankangijo
5MulanePangeranYehuwah,GustiAllahe,masrahake panjenenganemarangingtanganeratuingSiria;WongwongmaudigebugilandiboyongmenyangDamsyikLan dhewekeugadipasrahakemarangingtanganeratuing Israel,landipatenideningrajapatigedhe
6PekahbinRemalyamateniwongingYehudasatusrong puluhewuingsedina,kabehpadhaprawira;amargapadha ninggalPangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure
7LanZikri,sawijiningprawiraingEfraim,mateni Maaseya,putraneSangPrabu,lanAzrikam,gubernuring dalem,lanElkana,singjejereSangPrabu
8Wong-wongIsraèlbanjurpadhadiboyongdéningpara sadulurérongatusèwu,yaikuwongwadon,lananglan wadon,sartanjarah-rayahakèhbangetlandigawa menyangSamaria.
9NangingingkonoananabineSangYehuwah,jenenge Odèd,nulitindakanaingngarepewadya-balakangteka ingSamarialanngandikamarangwong-wongmau:“Lah, mergaSangYehuwah,GustiAllaheparaleluhurmu,duka marangYehuda,mulanewusmasrahakewong-wongmau menyangingtanganmu,lankowepadhadipatenikalawan bebendunengantitekaninglangit
10Nangingsaikikowépadhaarepnguwasaniwong-wong YéhudalanYérusalèmdadibatur-tukonlanbatur-tukonmu, nangingapakarokowéorapadhanglakonidosamarang Pangéran,Allahmu?
11Mulanésaikipadhangrungoknaaku,lanwong-wong tawanansingpadhakoktawanisakasedulur-sedulurmu padhabalia,mergabebendunéPangéransingmulad-mulad marangkowé.
12ParapanggedhenebaniEfraimsawetara,yaikuAzarya binYohanan,BerekhyabinMesilemot,Yehizkiabin SalumlanAmasabinHadlai,padhangadegnglawan wong-wongsingtekasakaperang
13Lanngandikamarangwong-wongmau,"Siraaja nggawawong-wongtawananmrene,amargaakuikiwis nyinggungmarangPangéran,sampeyanpenginnambahi dosalanpanerakkita,amargapanerakkitagedhebanget, lanbebendubangetmarangwongIsrael.
14Wong-wongkangsikepgegamanmaupadhaninggal tawananlanjarahananaingngarepeparapanggedhelan sapasamuwankabeh.
15Wong-wongkangpadhadisebutakeasmanebanjur padhatangi,padhangeterakeparatawananlansakehe wongkangwudapadhadisandhangi,padhadisandhangi landisandhangi,padhadiwènèhimanganlanngombé, dijebadilandiboyongikuldikabèh,digawamenyang Yérikho,kuthawitkurma,banjurbalimenyangSamaria.
16NalikasamanaSangPrabuAkhasutusanmarangpara ratuingAsyurkanggonulungipanjenengane
17AmargawongEdompadhatekamanehlannggebugi Yehudalanmboyongtawanan
18WongFilistiugawisnglurugikutha-kuthaing pagununganlaningsakiduleYehuda,lanngrebutBetSemes,Ajalon,GederotlanSokodalahdesa-desane, Timnadalahdesa-desane,ugaGimzolandesa-desane, banjurpadhamanggoningkono.
19AwitdeneSangYehuwahnurunakeYehudamargasaka SangPrabuAkhas,ratuingIsrael;amargawongYehuda padhawudalannerakmarangSangYehuwah
20Tilgat-pilneser,ratuingAsyur,nemonipanjenengane lannguwatirakepanjenengane,nangingorandayani
21SangPrabuAkhasmundhutpandumansaka padalemaneSangYehuwah,sakaingpadalemaneSang Prabulansakaingomaheparapanggedhe,banjur diparingakemarangratuingAsyur,nangingSangPrabu oranulungi
22Nalikalaginandhangkasusahan,panjenenganémalih nerakmarangPangéran,yaikuSangPrabuAkhas
23Amargadhewekenyembelihkurbanmarangallaheing Damsyik,kangmatenidheweke,lanngandika:“Amarga paraallahepararajaingSirianulungiwong-wongiku, mulaneakubakalnyaosakekurbanmarangwong-wong
mau,supayapadhanulungiakuNangingwong-wongmau dadikarusakankanggodhewekelankabehIsrael.
24SangPrabuAkhasbanjurnglumpukaképiranti-piranti PedalemanéAllahlanngremuk-remukbarang-baranging PedalemanéAllah,lanlawang-lawangépadalemané Pangéranditutuplandidadekakemisbyah-misbyahing sabenpojokingYérusalèm
25IngsabenkuthaingYéhuda,dhèwèkéyasatenggertenggerpangurbanankanggongobongmenyankanggo allah-allahliyané,langawédukanéPangéran,Allahépara leluhuré
26Anadenekekarenelelakonelansakehinglakune,kang wiwitanlanpungkasan,ikukabehkatulisananaingkitab babpararatuingYehudalanIsrael
27SangPrabuAkhasnulikeparengngasonunggilkaro paraleluhurelandisarekakeanaingkuthaYerusalem, nangingoradigawamenyangpasareanepararatuingIsrael
BAB29
1Hizkiawiwitjumenengratunalikayuswaselikurtaunlan sangangpuluhsangataunanggonengastapaprentahaning YerusalemIbunéasmanéAbia,anakéZakharia
2Panjenenganenindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,kayakangkatindakakedening SangPrabuDawud,kangrama
3Ingsasikapisaningtaunkangkapisanpaprentahane, panjenenganembukaklawang-lawangepadalemaneSang Yehuwahlandidandani
4ParaimamlanparawongLèwibanjurdiklumpukaké menyangalun-alunwétan.
5Wong-wongmaupadhadipangandikani:“Rungokna,he, parawongLèwi,padhanucèkakéawakédhéwé,lanpadha nucèkaképadalemanéPangéran,Allahéparaleluhurmu, lansingnajispadhaunen-unenmetusakaingpasucen
6Paraleluhurkitapadhaneraklannindakakeapakangala anaingpaningalingSangYehuwah,GustiAllahkita,lan padhanyingkurPanjenenganelannyingkursakaing padalemaneSangYehuwah,sartapadhamundur
7Lawang-lawangeserambiugapadhakatutup,lampulampupadhadipatenilanorangobongmenyanlanora nyaosakekurbanobarananaingpasucenmarangGusti AllaheIsrael.
8MulanéYehudalanYérusalèmbebendunéPangéran banjurdiulungakémarangkarubedan,kagètlanmèlu-mèlu, kayasingkokdelengkaromripatmu.
9Awitlah,leluhurkitapadhatiwasdeningpedhang,lan anak-anakkitalananglanwadonlanbojokitapadhadadi tawananmargasakaiku
10SaikianaingatikuarepgawéprejanjiankaroPangéran, AllahéIsraèl,supayabebendunésingnggegirisinyingkiri kita.
11He,anak-anakku,saikiajapadhanglalekake,amarga PangeranYehuwahwusmilihkowesupayapadhangadeg anaingngarsanelanngabektimarangPanjenengane,lan supayakowepadhangladenilanngobongmenyan
12ParawongLewibanjurpadhangadeg,yaikuMahatbin Amasai,YoelbinAzarya,sakabaniKehat,lansakabani Merari:KisybinAbdilanAzaryabinYehalelel,lansaka wongGerson;YoahbinZimalanEdenbinYoah; 13SakaturuneElisafan;SimrilanYeiellansakaturune Asaf;ZakharialanMatanya:
14SakabaniHeman;YehiellanSimeilansakabani Yedutun;SemayalanUziel.
15Wong-wongmaubanjurnglumpukakésadulur-saduluré lanpadhanucèkakéawakédhéwé,nulipadhasowanmanut dhawuhéSangPrabu,miturutpangandikanéPangéran, kanggongresikipadalemanéPangéran
16ParaimambanjurlumebuingPedalemanéAllahing sajeroningPedalemanéAllahkanggongresikilanngirid metusakehingnajiskangtinemuanaingpadalemanéAllah menyangplataranpadalemanéAllahWong-wongLèwi banjurpadhanjupuk,kanggodigawametumenyanging KaliKidron
17Ingdinakapisansasikapisanpadhawiwitnucèkaké,lan ingdinakawolusasiikupadhatekaingserambiné Pangéranlaningtanggalnembelassasikapisanpadha rampung.
18Wong-wongmaubanjursowanmarangngarsaneSang PrabuHizkialanmatur:“Kawulasampunnajisaken sakehingpadalemanipunSangYehuwahlanmisbyah kurbanobarandalahsakehepirantine,mejarotisajian dalahsakehepirantine
19LansakehingprabotkangdibuwangdeningSangPrabu Akhasnalikapaprentahane,margasakapanerakne,ikuwus padhadaksiyapakelandisucekake
20SawusemangkonoSangPrabuHizkiawunguesuk-esuk, nglumpukakeparapanggedhenekuthaikulantindak menyangpadalemaneSangYehuwah
21Banjurpadhanggawasapilanangpitu,wedhusgèmbèl lanangpitu,cempéwedhusgèmbèlpitu,lanwedhusberok lanangpitu,kanggokurbanpangruwatingdosakanggo kraton,kanggopasucenlankanggoYéhuda.IdaSang HyangWidiWasararisngutusparaimam,paraputrane DaneHarun,kasedayangringmesbyangIdaSangHyang WidiWasa.
22Sapi-sapimaubanjurdisembeleh,langetiheditampa deningparaimam,banjurdikepyurakeingmisbyah 23Wedhusberoklanangkanggokurbanpangruwating dosabanjurdisaosakemarangSangPrabulaningngarepe pasamuwan;lanpadhanumpangitanganmarangwongwongmau.
24Paraimambanjurnyedaniwong-wongmaulan ngluwarigetiheanaingmisbyah,kanggonganakake pirukunkanggowongIsraelkabeh,amargaSangPrabu dhawuhsupayakurbanobaranlankurbanpangruwating dosakanggowongIsraelkabeh
25WongLèwibanjurdilebokakéanaingpadalemané Allahnganggokecer,clempunglanclempung,manut dhawuhéDawudlanGad,wongsidikraja,lannabiNatan, mergamengkonodhawuhéYéhuwahlumantarparanabiné
26ParawongLèwipadhangadegnganggopirantiné Dawud,lanparaimamnggawakalasangka
27SangPrabuHizkiabanjurdhawuhngaturakekurban obarananaingmisbyahBarengkurbanobarandiwiwiti, kidungkagemSangYehuwahugadiwiwitinganggo kalasangkalanpiranti-pirantikangkatetepakedeningSang PrabuDawud,ratuingIsrael
28Wongsapasamuwankabèhbanjurpadhanyembah,para jurukidungpadhangidung,lanparawongkangpadha ngunekakekalasangka
29Barengwisrampunganggonenyaosake,SangPrabulan sakehewongkangpadhaanaingkonopadhasujud nyembah
30SangPrabuHizkialanparapanggedhebanjurdhawuh marangparawongLewisupayapadhangidungakemasmur konjukmarangSangYehuwah,sranapangandikaneSang PrabuDawudlanSangAsaf,wongsidik.Lanpadha ngidungaképamujikalawanbungah,lanpadhatumungkul lansujud
31SangPrabuHizkiabanjurmangsuli,pangandikane: “Saikikowewispadhanyucekakeawakmumarang PangeranYehuwah,nyedhakalannggawaakurban sembelehanlanpisungsungpanuwunmenyanging padalemaneSangYehuwahSawusemangkonoumat padhanyaosakekurbansembelehanlanpisungsung panuwun;lansakèhékurbanobongankangtanpabudi.
32Cacahékurbanobaransingdigawadéningumatikuana sapipitungpuluh,wedhusgèmbèllanangsatuslanwedhus gèmbèlrongatus.
33Lanbarang-barangsingdisucekakeyaikusapinematus lanwedhusgembeltelungewu
34Nangingparaimammungsithikbanget,ngantiorabisa nyirnakakekabehkurbanobaran,mulaneparasadulure, wongLewi,padhanulungingantirampungpagaweane,lan ngantiparaimamliyanepadhanucekakeawakedhewe.
35Kurbanobaranugaakèhbanget,karogajihékurban slametanlankurbanunjukankanggosabenkurbanobaran MulanépangibadahingpadalemanéPangéranditata.
36Hizkialanrakyatkabèhbungahbanget,mergaGusti Allahwisnyawisakéwong-wongmau
BAB30
1SangPrabuHizkiabanjurutusanmarangwongIsraellan Yehudakabeh,lanuganulislayangmarangEfraimlan Manasye,supayapadhalumebuingPedalemanéAllahing Yérusalèm,kanggongriyayakakéPaskahkonjukmarang Pangéran,AllahéIsraèl
2AmargaSangPrabulanparapanggedhenelansakehe pasamuwaningYerusalemwismbudidayasupaya ngriyayakakePaskahingsasikapindho
3Amargaingwektuikupadhaorabisanindakake,amarga paraimamdurungnyucekakeawakedhewelanwongwongpadhaorapadhanglumpukingYerusalem 4PrakaraikundadekakekeparengeSangPrabulan sapasamuwankabeh.
5Wong-wongmaubanjurpadhanetepakedhawuhsupaya wara-waramarangwongIsraelkabeh,wiwitingBersyeba ngantitekaningDhan,supayapadhatekangrayakake PaskahkonjukmarangPangeranYehuwah,GustiAllahe Israel,anaingYerusalem,amargawissuweoranindakake kayakangkatulisan
6Parautusanbanjurpadhanglairakélayang-layangsaka SangPrabulanparapanggedhéingsatanahIsraèllan Yehuda,lanmanutdhawuhéSangPrabu,mangkene:He, wongIsraèl,padhamratobatamarangPangéran,Allahé Abraham,IskaklanIsraèl,temahPanjenenganébakalbali marangkekarepépararatuingAsyur
7Ajapadhakayaparaleluhurmulanparasadulurmu,kang padhanyimpangmarangPangeranYehuwah,GustiAllahe paraleluhure,mulanepadhamasrahakewong-wongmau dadisepikayakangpadhasiradeleng
8Saikikowéajapadhawangkotkayaparaleluhurmu, nangingpasrahnamarangPangéranlanlumebuaing pasucené,kangwuskasucèkakéingsalawas-lawasé,lan
2Babad
padhangabektimarangPangéran,Allahmu,supaya bebendunémulad-muladsakaingkowé.
9Amargamanawakowepadhamratobatmanehmarang PangeranYehuwah,parasadulurmulananak-anakmu bakalpadhamelasimarangwong-wongkangpadhadadi tawanan,temahpadhabalimenyangingtanahkene, amargaPangeranYehuwah,GustiAllahmuikuwelasasih lanwelasasih,lanorabakalnyingkurmarangkowe, manawakowepadhabalimarangPanjenengane
10ParautusanebanjurpadhanglangkungitanahEfraim lanManasyesakakuthamenyangkuthangantitekaning Zebulon,nangingpadhadipoyokilandipoyoki
11NangingwongAsyer,ManasyelanZebulonpadha ngasorakeawakedhewelantekaingYerusalem
12UgaingYehudaastaneGustiAllahmaringakeatisiji kanggonindakakedhawuheSangPrabulanpara panggedhe,miturutpangandikaneSangYehuwah 13IngsasikapindhoingYérusalèmanawongakèhkang padhanglumpukarepngriyayakakériyayaRotiTanpaRagi. 14Banjurpadhangadeglannyingkirakemisbyah-misbyah kanganaingYerusalem,lanmesbèh-mesbèhkanggodupa padhadisingkirakélandibuwangingkaliKidron. 15Ingtanggalpatbelassasikapindhobanjurpadha nyembelèhPaskah,lanparaimamlanparawongLèwi padhaisin,banjurpadhanucèkakéawakédhéwélan nggawakurbanobonganmenyangPedalemanéAllah 16Wong-wongmaubanjurpadhangadeganaing panggonane,manutangger-anggeréNabiMusa,abdiné Allah
17Amargaanaingpasamuwanakehsingoranucekake, mulanewongLewipadhakawajibannyembelehPaskah kanggosabenwongkangoranajis,kanggonucekake marangPangeranYehuwah
18AmargaakehbangetsakawongEfraim,Manasye, IsakharlanZebulon,singoranucekakeawakedhewe, nangingpadhamanganPaskah,orakayakangkatulisan NangingHizkiandedongakanggowong-wongmau, pangandikane:"DhuhYehuwah,Padukamugikarsaa paringpangapunten"
19KangnyawisakeatinekanggonggolekiGustiAllah, yaikuPangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure, sanadyanoranajismanutkasucenepasucen
20IdaSangHyangWidiWasamirengangindikDane Hizkia,rarismarasakenrakyate
21Wong-wongIsraèlsinganaingYérusalèmpadha nganakakériyayaRotiTanpaRagilawasépitungdina kanthibungahbanget
22SangPrabuHizkiabanjurparingpanglipurmarang sakehingwongLewi,kangpadhamulangakekawruhbab SangYehuwah,ngantipitungdinasuweneriyayaiku padhamangan,nyaosakekurbankeslametanlanngakoni marangPangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure.
23Wongsapasamuwankabèhpadharembuganarep ngrayakaképitungdinamanèh,lanpadhangrayakaké pitungdinamanèhkanthibungah
24AmargaHizkia,ratuingYehuda,maringimarang pasamuwansapilanangsewulanwedhusgembelpitung ewu;lanparapanggedhengaturakemarangpasamuwan sapilanangsewulanwedhussepuluhewu;
25SapasamuwanéYéhudakabèh,paraimamlanpara wongLèwi,lanwong-wongsingpadhatekasakaingIsraèl
lanwong-wongmancasingpadhamanggoningYéhuda, padhabungah-bungah.
26MulanéanakabungahangedhéingYérusalèm,merga wiwitjamanéSulémananakéDawud,ratuingIsraèl,ora anasingkayangonoingYérusalèm.
27Paraimam,wongLèwibanjurpadhangadeglan mberkahiwong-wongmau,lanswaranépadha dirungokaké,lanpandongapadhamunggahing padalemanékangsuci,ngantiinglangit
BAB31
1Barengikumaurampungkabeh,wongIsraelkabehkang padhaanaingkonopadhamangkatmenyangingkuthakuthaingYehuda,padhangremuk-remukreca-recane, nugelibrahala-brahalalantengger-tenggerpangurbanan sartamisbyah-misbyahingtanahYehudalanBenyamin kabeh,ugaingEfraimlanManasyepadhadibubrahake, ngantitumpeskabeh.WongIsraelkabehbanjurpadhabali menyangtanahdarbeke,menyangingkuthanedhewedhewe
2Hizkiabanjurnetepakegolongan-golonganeparaimam lanparawongLewimiturutgolongane,yaikuparaimam lanparawongLewikanggokurbanobaranlankurban keslametan,kanggongladeni,ngaturakepanuwunlan ngluhurakeinggapura-gapuraningTarubPangeran Yehuwah
3Panjenenganeuganetepakepandumanerajakanggo kurbanobaran,yaikukurbanobaranesuklansore,kurban obarankanggodinaSabat,rembulananyarlankanggo riyaya,kayakangkatulisingangger-anggeringAllah.
4Wong-wongsingmanggoningYérusalèmdidhawuhi mènèhipandumankanggoparaimamlanparawongLèwi, supayapadhadikuwatakéingangger-anggeréPangéran.
5Barengdhawuhmaukababar,wongIsraèlpadha ngetokakéwoh-wohankawitangandum,anggur,lenga, madulansakehingpametunépategalan.lanprasepuluhan sakasamubarangkabehpadhadigawametulubèr
6LankanggowongIsraellanYehuda,singmanggoning kutha-kuthaingYehuda,padhauganggawapisungsung prasepuluhansapilanwedhusgèmbèl,lanpisungsung prasepuluhansakapisungsungsuci,kangkasucèkaké marangPangéran,Allahé,landitumpuk-tumpuk.
7Ingsasikatelupadhamiwitimasangpondhasitumpukan, lanrampungingsasikapitu
8BarengHizkialanparapanggedhepadhatekalan ndelengtumpukanmau,banjurpadhamemujimarang PangeranYehuwahlanumateIsrael.
9Hizkiabanjurndangukaroparaimamlanparawong Lewibabtumpukanmau
10ImamAzaryapangarepingkulawargaZadhokbanjur mangsuli:"Wiwitwong-wongwiwitnggawapisungsung menyangPedalemanéAllah,akuwiskebakpanganlanisih akèhlansingisihanatokogedheiki
11Hizkiabanjurdhawuhnyiyapakekamar-kamaring PedalemanéAllah;lanpadhanyawisake, 12Lannggawapisungsung,pisungsungprasepuluhanlan pisungsung-pisungsungsingdiresmekakekanthitumemen; 13LanYehiel,Azazia,Nahat,Asael,Yerimot,Yozabad, Eliel,Ismakya,MahatlanBenaya,padhadadipengawas ingsangisoretanganeKononialanSimei,sadulure,miturut
dhawuheSangPrabuHizkialanAzarya,panggedhening padalemaningAllah.
14KorebinYimna,wongLèwi,singjagagapuraingsisih wétan,ngawasipisungsung-pisungsungmarangGusti Allah,kanggombagi-mbagipisungsung-pisungsung marangPangéranlanbarang-barangsingpalingsuci
15SabanjureanaingkuthaEden,Miaminamin,Yesua, Semaya,AmaryalanSekhanya,anaingkutha-kuthanepara imam,kangkatetepakemarangparasaduluremiturut golongan-golongan,iyakanggedhelankangcilik
16Kejabasarasilahewonglanang,wiwitumurtelungtaun sapandhuwur,ngantisabenwongkanglumebuing padalemaningSangYehuwah,ikupandumanesaben dinanekanggongladeniingkawajibanemiturutgolongane; 17Cacahingsarasilahéparaimammiturutkulawangsané lanparawongLèwisingumurérongpuluhtaun sapandhuwur,miturutkuwajibanémiturutgolongané; 18Lankanggosarasilahekabehanak-anake,bojone,anakanakelananglanwadon,kabehanaingpasamuwankabeh, amargapadhanyucekakeawakedheweingjabatanekanthi suci
19UgasakaparaimamturuneHarun,kanganaing pategalan-pategalaningkutha-kuthane,anaingsabenkutha, yaikuwong-wongkangwiskasebutjenenge,kanggo mènèhipandumanmarangsakehingwonglananging antaranéparaimamlanmarangsakehingwongLèwikang kacathetingsarasilah
20MangkonougakangditindakakedeningHizkiaanaing satanahYehudakabeh,lannindakakekangbeciklanbener lanbeneranaingngarsanePangeranYehuwah,Gusti Allahe.
21Laningsabenpakaryansingdiwiwitikanggongabdi ingPedalemanéAllah,angger-anggeringTorètlananggerangger,kanggongupayaGustiAllahé,dhèwèkénindakaké kanthigumolongingatine,lanmakmur
BAB32
1Sawuseikulankatetepane,SangPrabuSanherib,ratuing Asyur,rawuhlanlumebuingYehudalanngepungkuthakuthakangbeteng-betengsartangiraarepngrebutkuthakuthaiku
2BarengHizkiamirsa,yènSanhéribwistekalanarep nglawanYérusalèm,
3Panjenenganepadharembugankaroparapanggedhene lanparaprawira,supayangempetbanyunesumbering sajabanekutha,banjurpadhanulungipanjenengane
4Mulanéwongakèhpadhanglumpuk,singnutupi sakehingsumberlankalisingmilianaingsatengahétanah kono,karongucap:“YagénépararajaingAsyurpadha tekalannemubanyuakèh?
5Panjenenganebanjursantosalanmbangunsakehe tembokkangwisremuk,banjurdiunggahakengantitekan menara-menaralantembokliyaneingnjaba,lanmbangun MiloanaingkuthaneSangPrabuDawud,langawepanah lantamengakehbanget
6SangPrabubanjurnjumenengakeparapanggedhening perangnglumpukakewong-wongmauanaingngarsane anainglurung-lurunggapuraningkutha,sartapadha dipangandikanikanthipanglipur:
7Padhakuwatlankendel,ajawedilanajakuwatirmarga sakaratuingAsyurlanmarangsakehewadya-balakang padhandhèrèkaké;
8Anatanganedaging;nangingPangeranYehuwah,Gusti Allahkita,nulungikitalannglawanperangkita.Jawa1994: Wong-wongpadhangendelaképangandikanéHizkia,ratu ingYéhuda
9SawusemangkonoSangPrabuSanherib,ratuingAsyur, ngutusparapunggawanemenyangYerusalem,(nanging panjenenganepiyambakngepungLakhisdalahsakehe panguwasane),marangSangPrabuHizkia,ratuing Yehuda,lanmarangsakeheYehudakanganaing Yerusalem,dhawuhe:
10MangkenepangandikaneSangPrabuSanherib,ratuing Asyur:“Kangpundianggonirangandel,denesirapadha ngepungYerusalem?
11ApaHizkiaorambujukkowé,supayapadhamatipailan lankasatan,kanthingucap:Pangéran,Allahkita,bakal ngluwarikitasakatanganératuingAsyur?
12Hizkiaikurakwisnyingkiraketengger-tengger pangurbananelanmesbèh-mesbèhélandhawuhmarang YéhudalanYérusalèmmangkene:Sirapadhanyembahana ingngarepemisbyahsijilanngobongmenyananaingkono?
13Apakowéorangertiapasingditindakkékaropara leluhurkumarangwong-wongingnegaraliya?Apapara allahebangsa-bangsaingtanahkonobisangluwaritanahe sakaingtanganku?
14Sapataingantaranesakeheallahebangsa-bangsakang wustumpesdeningparaleluhurku,kangbisangluwari umatesakaingtanganku,ngantiGustiAllahmubisa ngluwarikowesakaingtanganku?
15Mulané,ajangantiHizkianasarakékowélanmbujuk kowékayamengkono,lanajangantipadhangandel marangPanjenengané,awitoraanaallahsakabangsa utawakarajansingbisangluwariumatésakatangankulan sakatanganéparaleluhurku
16ParaabdinémalahnglawanmarangPangéranAllahlan Hizkia,abdiné
17Dhewekeuganulislayangkanggonyenyamahmarang PangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,lannglawan marangPanjenengane,pangandikane:Kayadenepara allaheparabangsaingnegaraliyaorangluwaribangsane sakaingtanganku,mangkonougaGustiAllaheHizkiaora bakalngluwariumatesakaingtanganku
18Wong-wongYahudipadhanguwuh-uwuhkanthiswara soramarangwong-wongingYérusalèmkanganaing sandhuwurébètèng,supayapadhanggegirisilanngganggu; supayabisangrebutkutha.
19Wong-wongmaupadhanglawanGustiAllahé Yérusalèm,kayadénéparaallahébangsa-bangsaingbumi, singgawéanétanganémanungsa
20MulaneSangPrabuHizkialanNabiYesayabinAmos padhandedongalansesambatmarangswarga
21PangeranYehuwahbanjurngutusMalaekate,kang nyirnakakesakehingprawirakanggagahprakosa,para panggedhelanparapanggedheneanaingpakemahaneratu ingAsyur.Muladhewekebalimenyangnegaranekanthi isinBarengwislumebuingpadalemaneallahe,wongwongkangmetusakaingwetengedhewebanjurmateni kalawanpedhang.
22MangkonougaSangYehuwahnylametakeSangPrabu Hizkialanwong-wongingYerusalemsakaingtangane
SangPrabuSanherib,ratuingAsyur,lansakaingtangane wong-wongliyane,lannuntunwong-wongmauing sakubenge
23Akèhwongsingpadhanyaosaképisungsungmarang PangéraningYérusalèmlanpisungsungmarangHizkia, ratuingYéhuda,temahpanjenenganékaluhurakéanaing ngarsanésakehingbangsa
24NalikasamanaHizkianandhanglarangantiseda,banjur ndedongamarangSangYehuwah,sartabanjurngandika marangSangPrabu,sartadiparingipratandha
25NangingHizkiaoramalesapa-apamarang panjenenganéamargaatinégumunggung,mulané panjenenganélanYéhudalanYérusalèmnempuhbebendu.
26EwadeneSangPrabuHizkiangasorakesariranemarga sakagumunggungingatine,iyalanwongingYerusalem, temahbebenduneSangYehuwahoratumekaingjamane Hizkia
27Hizkianduwènikasugihanlankamulyansingakèh banget,lanpanjenenganéyasagedhongpasimpenan kanggosalaka,emas,watularang,rempah-rempah,tameng lanbarang-barangperhiasansingéndah
28Ugagudhang-gudhangkanggopametuninggandum, anggurlanlenga;lankandhangkanggokabehjiniskewan, lankandangkanggowedhus
29Kajabaiku,panjenenganenyawisakekutha-kuthalan pandumanwedhus-wedhuslansapi-sapiakehbanget, amargaGustiAllahwismaringiraja-branaakehbanget
30HizkiaikiugangalangikalindhuwurGihon,terus mudhunmenyangsisihkulonkuthaDawudLanHizkia suksesingkabehkaryane
31NangingtumrapparautusaneparapanggedheingBabil, kangpadhautusansowaningngarsanékanggonyuwun pirsababmukjijatkangkelakonanaingnagarakono,Gusti Allahbanjurnilarpanjenenganékanggonyoba,supaya ngertisakehingatiné
32AnadenekekareneriwayateHizkialankabecikane,lah ikuwuskatulisananaingwahyuneNabiYesayabinAmos laningkitabbabpararatuingYehudalanIsrael
33SangPrabuHizkianulikeparengkeparengngaso nunggilkaroparaleluhure,banjurdisarekakeanaing kuburaneparaputraneSangPrabuDawudkangpinunjul Manasye,putrane,jumenengratunggentosipanjenengane
BAB33
1Manasyenalikajumenengratuyuswarolastaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemlawaseseket limataun.
2Nangingnindakakéapakangalaanaingpaningalingé Pangéran,kayakangnisthadéningparabangsakangpadha ditundhungdéningAllahsakaingngarepéwongIsraèl
3Panjenenganeyasamanehtengger-tenggerpangurbanan kangwusdirubuhakedeningSangPrabuHizkia,kang rama,lanyasamisbyah-misbyahkanggoBaal,langawe reca-reca,sartanyembahmarangsakehingwadya-balaing langitsartangabektimarangiku
4Panjenenganeugayasamisbyah-misbyahanaing padalemaneSangYehuwah,kangwuskapangandikakake deningSangYehuwah:IngYerusalemasmaningSunbakal anaingsalawas-lawase.
5Panjenenganebanjuryasamisbyah-misbyahkanggo sakehingwadya-balainglangitanaingplataranloroing padalemaneSangYehuwah
6Anak-anakebanjurpadhanyabranggenianaingLebak BaniHinom,uganguwasanijaman,nggunaknejam-jaman, ilmusihir,lanmaranisetanlantukangsihir;
7IdaSangHyangWidiWasatumulimasangrecaukirukiran,inggihpunikarecaingkangsampunkadamel, wonteningpadalemaningAllah,ingkangsampun kapangandikakakendeningGustiAllahdhatengSang PrabuDawudlanSangPrabuSuleman,putranipun:“Ing padalemanikilaningYerusalem,kangwusSunpilihana ingngarepesakehingtalerIsrael,Ingsunbakal nglestarekakeasmaningSuningsalawas-lawase
8IngsunorabakalnyingkirakesikileIsraelmanehsakaing tanahkangwusSuntetepakekanggoparaleluhurira; supayapadhangati-atinindakakesakehingdhawuhingSun, manutangger-anggerlankatetepanlanpranatankang lumantarNabiMusa.
9MulanéManasyendadèkakéwongYéhudalanwongwongingYérusalèmpadhakesasar,lannglakonising luwihalatinimbangparabangsasingwisditumpesdéning PangéransakangarepewongIsraèl
10PangeranYehuwahbanjurngandikamarangManasye lanmarangumate,nangingpadhaorangrungokake.
11MulanéPangéranbanjurndhatengakepara panggedhéningwadya-balarajaingAsyur,kangpadha nyekelManasyeingsajroningeri,banjurdirantikalawan blenggulandigawamenyangBabil
12Nalikalaginandhangsangsara,banjurndedonga marangPangeranYehuwah,GustiAllahe,lanngasorake awakedheweanaingngarsaneGustiAllaheparaleluhure 13PanjenenganébanjurndedongamarangPanjenengané, lanbanjurkarsamiyarsakaképanyuwuné,banjurdigawa balimenyangYérusalèmmenyangingkratonéManasye banjurngertiyenPangeranYehuwahikuGustiAllah 14Sawusemangkonopanjenenganeyasatemboking sanjabanekuthaneSangPrabuDawud,ingsisihkulone Gihon,inglebak,ngantitekaninggapuraiwak,lan ngubengiOfel,nulididegakedhuwurbanget,lan didhawuhipanggedheningperanganaingsakehekutha betengingYehuda
15IdaSangHyangWidiWasararisnyirnayangdewadewaasingmiwahbrahalasakingpadalemanIdaSang HyangWidiWasa,miwahsakancanpamorboranaturane sanekawangunringpagununganIdaSangHyangWidi WasamiwahringkotaYerusalem
16MesbèhéPangérandidandani,banjurnyaosakékurban slametanlankurbanpamujisokur,sartadhawuhmarang YéhudasupayapadhangabektimarangPangéran,Allahé Israèl
17Nangingwong-wongisihpadhanyaosakékurbaning tengger-tenggerpangurbanan,nangingmungkanggo Pangéran,Allahé
18AnadenekekareneriwayateManasye,pandongane marangGustiAllahe,lanpangandikaneparasidikkang kapangandikakakemarangPangeranYehuwah,Gusti AllaheIsrael,ikukabehwuskatulisananaingkitabbab pararatuingIsrael
19Lanpandongane,lancaraneGustiAllahparingpiwales marangdheweke,lansakehingdosane,lankaluputane, apadenepanggonan-panggonankangdienggongedegake
tengger-tenggerpangurbanan,sartangedegakebrahalalan reca-recan,sadurungekaasorake;
20Manasyenulikeparengngasonunggilkaropara leluhure,banjurdisarekakeanaingomahe,deneAmon, putrane,jumenengratunggentosipanjenengane.
21Amonnalikajumenengratuyuswanerongpuluhtaun, lananggonengastapaprentahaningYerusalemrongtaun
22Nangingpanjenenganénindakakéapasingalaanaing paningalingéPangéran,kayasingditindakakédéning Manasye,ramané,mergaAmonnyaosakékurbanmarang sakèhérecaukir-ukiransingdigawédéningManasyè, bapakné,lanngabektimarangwong-wongmau; 23Lanorangasorakéawakédhéwéanaingngarsané Pangéran,kayaManasye,bapakné,wisngasorakéawaké dhéwé;nangingAmonluwihakehnglanggar
24Paraabdinebanjurpadhasekuthonnglawan panjenengane,banjurdipatenianaingomahedhewe 25Nangingwong-wongingnagarakonomatènikabèh wongsingpadhasekuthonnglawanrajaAmon;WongwongingnagarakononjumenengakeYosia,putrane,dadi ratunggentosipanjenengane
BAB34
1NalikajumenengratuYosiayuswawolungtaun,dene anggonengastapaprentahananaingYerusalemtelung puluhsijitaun
2Panjenenganénindakakéapakangbeneranaing paningalingéPangéran,lannglakonilakunéDawud, leluhuré,oranolaknengenutawangiwa
3Amargaingtaunkawolupaprentahane,nalikaisihenom, panjenenganewiwitngupayamarangGustiAllaheSang PrabuDawud,leluhure,laningtaunkangkapingrolas wiwitnyirnakakeYehudalanYerusalemsakaingtenggertenggerpangurbanan,brahala-brahala,reca-recanukirlan recacor-coran
4Mesbèh-mesbèhéBaalpadhadirubuhakéanaing ngarsané;lanreca-recakanganaingdhuwur,padhaditegor; lanbrahala-brahala,reca-recaukir-ukiranlanreca-recacorcoranpadhadiremuk-remuklandidadekakelebu,banjur dibuyarakeingkuburanewong-wongkangpadhanyaosake kurbanmarangwong-wongmau
5Balung-balungéimamdiobongingmesbèh-mesbèhé,lan YéhudalanYérusalèmdiresiki
6Mangkonougaingkutha-kuthaingManasye,Efraimlan Simeon,ngantitekanNaftali,ingsakubengekutha-kuthane.
7Sawisémesbèh-mesbèhlanbrahala-brahalapadha dirubuhaké,reca-recanéukir-ukiranmaudigebugidadi bubuk,lanreca-recanédibubrahingsatanahIsraèlkabèh, banjurbalimenyangYérusalèm
8Ingtaunkangkapingwolulaspaprentahane,nalika panjenenganenyirnakakenagaralanpadalemane,banjur ngutusSafanbinAzalyalanMaaseya,gubernuringkutha kono,lanYoahbinYoahas,jurusekretariat,supaya ndandanipadalemaneSangYehuwah,GustiAllahe
9BarengpadhatekaningngarsaneImamAgungHilkia, banjurpadhamasrahakedhuwitkangdigawamenyang PedalemanéAllah,kangdiklumpukakedéningwongLèwi kangjagalawang,sakatanganéManasyelanÉfraim,lan sakakekarenewongIsraèlkabèhlansakakabèhYéhuda lanBènyaminbanjurpadhabalimenyangYérusalèm
10Wong-wongmaubanjurdipasrahakémarangpara tukangsingngawasiPedalemanéAllah,landiwènèhaké marangwong-wongsingnyambutgawéingPedalemané Allah,kanggondandanilanndandanipadalemanmau.
11Wong-wongmaupadhadiwènèhakémarangtukangtukanglantukang-tukangbangunan,kanggotukuwatu tatahanlankayukanggopanyambungan,lankanggo masangomah-omahsingdirusakdéningpararatuing Yéhuda
12Wong-wongmaupadhanindakakepakaryankanthi tumemen,denekangdadipanguwasayaikuYahatlan Obaja,wongLewisakabaniMerari;lanZakharialan Mesulam,sakabaniKehat,kanggomaju;lanwongLewi liyane,sakehewongkangpinterpirantimusik
13Ugapadhangawasiwong-wongkangpadhangusungi momotanlanpadhangawasisakehewongkangnindakake pagaweaningsadhengahpangibadah;
14Barengwong-wongpadhangetokakédhuwitsing digawamenyangPedalemanéAllah,imamHilkianemu kitabangger-anggeréAllahsingdiparingakélumantar Musa
15HilkiamangsulimarangSafan,panitera,"Kulasampun nemuKitabTorètwonteningPedalemanipunAllah"Lan HilkiamasrahakekitabmarangSafan
16SafantumulingusungkitabmaumarangSangPrabu, sartangaturiwangsulanemarangSangPrabu, pangandikane:“Sakabehingapakangwuskaparingake marangparaabdidalem,ikupadhadilakoni.
17DhuwitkangtinemuanaingpadalemaningSang Yehuwahbanjurdiklumpukake,banjurdipasrahake marangparapanggedhelanmarangparaburuh.
18Safan,sekretarisnegara,maturmarangSangPrabu: “ImamHilkiawismaringikitabmarangakuSapanbanjur diwacakakeanaingngarsaneSangPrabu.
19BarengSangPrabumidhangetpangandikaneanggeranggeringToret,banjurnyuwek-nyuwekpangagemane 20SangPrabubanjurparingdhawuhmarangHilkia, AhikambinSafan,AbdonbinMikha,Safan,sekretaris negara,lanAsayaabdineSangPrabu:
21Lungaa,nyuwunamarangSangYehuwahtumrapaku lanwong-wongkangisihkarianaingIsraellaning Yehuda,babpangandikanekitabkangtinemu,amarga bebenduneSangYehuwahkanggedhebangetmarangkita, amargaparaleluhurkitapadhaoranetepipangandikane SangYehuwahlannindakakeapakangkatulisingkitabiki 22LanHilkialanwong-wongsingwiskatetepakedening SangPrabupadhasowanmarangNabiHulda,garwane SalumbinTikvatbinHasra,penjagalemari;(Saiki dhewekemanggonanaingYerusalem,ingkuliah:)lan wong-wongmaupadhangandikamarangdheweke
23Wangsulanewongwadonmau:“Makaten pangandikanipunPangeranYehuwah,GustiAllahipun Israel:Kandhananamarangwongkangngutuskowesowan ingngarsaningSun
24MangkenepangandikaneSangYehuwah:Lah,Ingsun bakalndhatengakebilaimarangpanggonanikilanmarang parapendhudhuke,yaikusakehingipat-ipatkangkatulisan anaingkitabkangwusdiwacaanaingngarsaneratuing Yehuda
25AmargapadhanyingkurIngsunlanngobongmenyan marangallahliyane,supayapadhagawegerahing panggalihingSunmargasakasakehingpakaryaning
tangane;mulanebebenduningSunbakalkawutahakeing panggonaniki,lanorabakalsirep.
26AnadeneratuingYehudakangngutuskowepadha nyuwunpirsamarangSangYehuwah,kowepadhakandhaa mangkene:MangkenepangandikanePangeranYehuwah, GustiAllaheIsrael,babpangandikakangkokrungu
27Sarehneatimuwisaluslanngasorakeawakmuanaing ngarsaneGustiAllah,nalikakrungupangandikanemarang panggonanikilanmarangwong-wongingkono,banjur ngasorakeawakmuanaingngarepku,nyuwek-nyuwek sandhanganmulannangisanaingngarepku;Ingsunuga wismirengakepangandikaneSangYehuwah
28LahsirabakalSunklumpukakemarangparaleluhurira, lansirabakalkaklumpukakeanaingkuburanirakanthi tentrem-rahayu,lanmripatiraorabakalweruhsakehebilai kangbakalSuntindakakemarangpanggonanikilan marangwong-wongkangmanggoningkonoMulané wong-wongmaupadhangaturaképangandikanéSang Prabu.
29SangPrabubanjurutusannglumpukakésakehing pinituwaingYéhudalanYérusalèm
30SangPrabubanjurlumebetingpadalemaneSang YehuwahlansakehewongYehudalanwonging Yerusalem,paraimam,parawongLewilansakeherakyat, gedhelancilik,banjurmacaingkupingekabeh pangandikanekitabprajanjiankanganaingpadalemane SangYehuwah
31SangPrabubanjurjumenenganaingpanggonanelan nganakakeprajanjiananaingngarsaneSangYehuwah, supayalumakunurutiSangYehuwahlannetepidhawuhe, pepengetlankatetepanekalawangumolongingatinelan gumolongingnyawane,supayanindakakepangandikane prajanjiankangkatulisingkitabiki
32Wong-wongsinganaingYérusalèmlanBenyamin padhandadèkakésupayapadhamanutWong-wonging YérusalèmpadhanglakoniprejanjianéGustiAllah,Gusti Allahéparaleluhuré.
33SangPrabuYosiabanjurnyingkirakesakehekang nisthasakaingsakehingnagarakangdadikagunganewong Israel,sartandhatengakesakehewongkanganaingIsrael padhangabektimarangSangYehuwah,GustiAllaheLan ingsalawas-lawasewong-wongmauoranyingkurmarang PangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure.
BAB35
1YosiaugangriyayakakéPaskahkonjukmarangPangéran ingYérusalèm;
2Paraimambanjurdiparingikawajiban,lanpadha diwurungakekanggonindakakepangibadahanaing padalemaneSangYehuwah
3WongLèwipadhamulangikabèhwongIsraèl,sing padhasutyimarangPangéran,mangkéné:“Pethisucikuwi simpennaanaingpadalemansingdiyasadéningSuléman binDawud,ratuingIsraèlikuorabakaldadimomotaning pundhakmu
4Lanpadhanyiapakedhewemiturutkulawangsane, miturutgolonganmu,miturutserataneSangPrabuDawud, ratuingIsrael,lanmiturutserataneSangPrabuSuleman, putrane.
5Lanpadhangadegaanaingpasucenmiturutgolonganing kulawangsaneparaleluhureparasadulurira,yaiku golonganewongLewi
6MulanépadhanyembelèhnaPaskahlannucèkakéawaké dhéwélannyawisnaparasadulurmu,supayapadha nglakoniapasingdidhawuhakédéningPangéranlumantar Musa
7SangPrabuYosiabanjurmènèhiwedhusgèmbèllan wedhusgèmbèl,kabèhkanggokurbanPaskah,kanggo kabèhwongsingpadhateka,gunggungételungpuluhewu lansapilanangtelungewu
8Parapanggedhenepadhanyaosakemarangrakyat,para imamlanparawongLewi:Hilkia,ZakharialanYehiel, parapanggedheningpadalemaningAllah,marangpara imamkanggokurbanPaskahrongewunematussapicilik lansapitelungatus.
9Konania,SemayalanNetaneel,parasadulure,lan Hasabya,YeiellanYozabad,parapanggedhenewong Lewi,padhamasrahakemarangwongLewikanggokurban Paskahlimangewusapiciliklansapilimangatus
10Sasampunepunikalampahansampunkalaksanayang, paraimamtumulijumenengwonteningpapanpiyambakpiyambaklanparatiyangLèwimiturutdhawuhipunSang Prabu
11Wong-wongmaunulinyembelehPaskah,lanpara imamnyiramgetihesakatangane,lanwongLèwipadha dikuliti
12Kurban-kurbanobonganpadhadisingkirake,supaya padhadisaosakemiturutgolongan-golonganegotrahgotrahebangsa,kanggonyaosakemarangPangeran Yehuwah,kayakangkatulisingkitabNabiMusa.Lan padhakarosapi
13Paskahmaubanjurdipanggangnganggogeni,manut pranatan,nangingpisungsung-pisungsungsuciliyané padhadigodhogingkuwali,kuwalilanwajan,banjur diedum-edumakémarangwongkabèh
14Sawusemangkonobanjurpadhanyawisakekanggo awakedhewelankanggoparaimam,amargaparaimam turuneHarunpadhanindakakekurbanobaranlangajih ngantibengi;mulanewongLewipadhanyawisakekanggo awakedhewelankanggoparaimamturuneHarun
15Anadeneparapenyanyi,paraputraneSangPrabuAsaf, padhaanaingpanggonane,miturutdhawuheSangPrabu Dawud,SangAsaf,SangHemanlanSangYedutun,wong sidikSangPrabu;lanparapenjagagapurapadhangenteni ingsabengapura;padhaorabisaninggalakelayanan; kanggoparasadulurewongLewipadhanyawisake 16IngdinaikusakehingpangibadahmarangSang Yehuwahpadhadicawisake,yaikuriyayaPaskahlan nyaosakekurbanobarananaingmisbyahPangeran Yehuwah,miturutdhawuheSangPrabuYosia 17IngwektuikuwongIsraèlkangpadhaanaingkono padhangriyayakakéPaskahlanriyayaRotiTanpaRagi 18LanoraanaPaskahsingdianakakéingIsraèlwiwit jamanénabiSamuel;sakehingratuingIsraelorapadha ngriyayakakePaskahkayakangdianakakedeningSang PrabuYosia,paraimam,parawongLewi,lansakehe YehudalanIsraelkangpadhaanaingkono,apadenewong ingYerusalem 19IngtaunkangkapingwolulaspaprentahaneSangPrabu Yosia,Paskahikidianakake
20Sawusemangkono,nalikaSangPrabuYosianyawisake PadalemanSuci,SangPrabuNekho,ratuingMesir, nempuhperangnglawanKarkemisingpinggirEfrat; 21Nangingpanjenenganébanjurkongkonanutusan marangpanjenengané,matur:“Apaurusankukarokowé, dhuhratuingYéhuda?Ingdinaikiakuoranekanikowé, nangingnglawanomahsingdienggoperang 22NangingSangPrabuYosiaoragelemnoleh,malah nyamarsupayabisaperangkaropanjenengane,lanora ngrungokakepangandikaneSangPrabuNekhosakaing dhawuheGustiAllah,lanbanjurnempuhperanganaing lebakMegido
23ParapamanahtumulimbedilmarangSangPrabuYosia; SangPrabubanjurngandikamarangparapunggawane: “Kulamugikarsaamrana!amargaakutatubanget
24Parapunggawanebanjurnulimetusakakretaiku, banjurdilebokakeingkretakangkapindho;Panjenengané banjurdigawamenyangYérusalèm,banjurséda, disarèkakéingsalahsijipasaréyanéparaleluhuré.Lan kabehYehudalanYerusalemnangisimarangYosia
25NabiYeremiatumulingidungakepangadhuh-adhuh margasakaSangPrabuYosia,denesakehingpenyanyi lananglanwadonpadhangucapakepangidungbabSang PrabuYosiangantisaprene,lanpadhadadipranatanana ingIsrael.
26AnadenekekarenelelakoneSangPrabuYosialan kabecikane,kayakangkatulisaningangger-anggering Allah,
27Lankelakuané,singwiwitanlansingpungkasan,lah wiskatulisananaingbukubabpararatuingIsraèllan Yéhuda.
BAB36
1Wong-wongingnagarabanjurpadhangrebutYoahasbin Yosia,lannjumenengakeratuingYerusalemnggentosi kangrama.
2Yoahasnalikajumenengratuyuswatelulikurtaun,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemtelungsasi
3SangNataingMesirbanjurnundhungpanjenenganeing Yérusalèm,sartangukumtanahikusatustalentasalakalan satalentaemas
4SangNataingMesirbanjurnjumenengakeElyakim, sadulure,dadiratuingYehudalanYerusalem,lanasmane malihdadiYoyakimNekhobanjurnjupukYoahas, seduluré,digawamenyangMesir.
5Yoyakimnalikajumenengratuyuswaneselikurtaun, deneanggonengastapaprentahananaingYerusalem lawasesewelastaun,sartanindakakeapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,GustiAllahe
6SangPrabuNebukadnezar,ratuingBabil,nglawan panjenengane,banjurkaiketingbelenggu,arepdiboyong menyangBabil
7Nebukadnezaruganggawabarang-baranging PedalemanéAllahmenyangBabil,dilebokakéing padalemanéingBabil
8AnadenekekareneriwayateSangPrabuYoyakim, panggawenekangnisthalankangtinemuanaingdheweke, lahikuwuskatulisaningkitabbabpararatuingIsraellan Yehuda,deneYoyakhin,putrane,jumenengratunggentosi panjenengane
9Yoyakhinyuswawolungtaunnalikajumenengratu,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemtelungsasi sepuluhdina,sartanindakakeapakangalaanaing paningalingSangYehuwah.
10Barengwisentektaun,SangPrabuNebukadnezar utusanngiridpanjenenganemenyangingBabilkaro prabot-prabotingpadalemaneSangYehuwah,sarta njumenengakeZedhekia,sadulure,dadiratuingYehuda lanYerusalem
11Zedhekiayuswaselikurtaunnalikajumenengratu,dene anggonengastapaprentahaningYerusalemlawasesewelas taun
12Panjenenganenindakakeapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,GustiAllahe,lanora ngasorakesariraanaingngarsaneNabiYeremia,kang ngandikasakapangandikaneSangYehuwah.
13PanjenenganeugambalelamarangSangPrabu Nebukadnezar,kangwusnjalaripanjenenganesupaosdemi Allah,nangingmangkokakegulunelanmangkokakeatine supayaoramratobatmarangPangeranYehuwah,Gusti AllaheIsrael
14Kajabaiku,sakehepangarepingimamlanrakyatpadha neraksakehingtumindaknisthakangditindakakedening parabangsa;lannajisakepadalemaneSangYehuwahkang wuskasucekakeanaingYerusalem.
15PangeranYehuwah,GustiAllaheparaleluhure,utusan marangwong-wongmaulumantarparautusanemarga Panjenenganewelasmarangumatelanmarangpadalemane.
16Nangingwong-wongmaupadhamoyokiparautusane GustiAllah,ngremehakepangandikane,lannylewengake paranabine,ngantibebenduneSangYehuwahnjedhul marangumate,ngantioraanatambane
17MulanépanjenenganéndhatengiratunéwongKasdim, singmatèniparanom-nomanénganggopedhanganaing padalemaningpasucené,lanoramelasimarangwonganom utawaprawan,wongtuwautawawongsingwistuwa,lan wong-wongmaukabèhdipasrahkémarangtangané.
18Sakehingbarang-barangingPedalemanéAllah,gedhécilik,raja-branaingPedalemanéAllahlanraja-brananéraja lanparapanggedhéné;KabehmaudigawamenyangBabil. 19PedalemanéAllahdiobongi,témbokéYérusalèm dirubuhké,kedhatonédiobongnganggogenilanbarangbarangsingapik-apikdirusakkabèh.
20Wong-wongsingoncatsakapedhangdigawamenyang Babil;ingkonopadhadadiabdinelanparaputranenganti jumenengekarajanPersia.
21KanggonetepipangandikaneSangYehuwahlumantar NabiYeremia,ngantinegaranepadhangrasakakedinadinaSabate;
22IngtaunkapisanjamaneKoresy,ratuingPèrsia,supaya kaleksananpangandikanéPangéranlumantarpangandikané NabiYeremia,PangérannggugahsemangatéKoresy,ratu ingPèrsia,lanbanjurwara-waraingsakèhingkarajané,lan ugadituliskanthitulisan:
23MangkenepangandikaneSangPrabuKoresy,ratuing Persia:Sakehingkarajaningbumiwuskaparingake marangakudeningPangeranYehuwah,GustiAllahing langit;landhewekewisndhawuhiakusupayambangun omahkanggodhewekeingYerusalem,ingYehudaSapata panunggalanmusakasakeheumate?PangeranYehuwah, GustiAllahe,nunggilkarodheweke,supayadheweke munggah