Javanese - The Book of 1st Samuel the Prophet

Page 1


1Samuel

BAB1

1AnasawijiningwongsakaRamataimzofim,ing pagununganEfraim,jenengeElkana,binYeroham,bin Elihu,binTohu,binZuf,wongEfrat

2Dhèwèkéduwégarwaloro;kangsijijenengeHana,sijine Penina,Peninaduweanak,nangingHanaoraduweanak

3Wongikisabentaunmetusakakuthanearepnyembah lannyembahkurbanmarangSangYehuwahGustinesarwa dumadianaingSiloAnaingkonoputraneEliloro,yaiku HofnilanPinehas,paraimameSangYehuwah

4BarengwistekanwektuneÈlkananyaosakékurban, dhèwèkémènèhipandumanmarangPenina,garwanélan marangkabèhanaklananglanwadon

5NangingHanaparingpandumankangpatut;amarga dheweketresnamarangHana,nangingGustiAllahnutup guwa-garbane

6Lanmungsuheugagawegerahedheweke,langawegela, amargaGustiAllahwisnutupguwa-garbane

7Sabentaun,nalikawongwadonlungamenyang PedalemanéAllah,wongwadonmaubanjurndadèkaké nepsunémulanedhewekenangislanoramangan

8Elkanabojonebanjurngandikamarangdheweke:"Hana, apakowenangis?Yagenekoweoramangan?Yagene atimusedhih?Apaakuorangungkulianaklanangsepuluh?

9HanabanjurtangisawusepadhamanganingSilolan sawisepadhangombe.ImamÈlilenggahingkursiing sacedhakégapuraPedalemanéAllah

10WongwadonmaubanjurndedongamarangPangéran lannangisbanget.

11Wongwadonmaubanjursupaos:“DhuhYehuwah, Gustiningsarwatumitah,manawiPadukamirsani kasangsaranipunabdiPadukapunikasahangengeti dhatengkawula,sahabotenkesupendhatengabdiPaduka, malahPadukaparingianakjalerdhatengabdiPaduka, punikakawulabadhemasrahakendhatengPangeran Yehuwahsajegipungesangipun,lansirahipunbotenbadhé dipunsilet

12NalikalagindedongaanaingngarsanéAllah,Èli nggatèkakécangkemé

13AnadeneHanangandikaingsajroningati;mung lambenesingobah,nangingswaraneorakeprungu,mulane Elingirayendhewekemendem

14Èlinulingandikamarangwongwadonmau,"Sampeyan ngantipirasuweneanggonmumendem?nyingkirna anggurmu

15WangsulanéHana:“Mboten,Gusti,kawulapunika tiyangèstriingkangsedhih

16Ajanganggepbaturmuminangkaputridurjana,amarga sakaakehekasusahanlankasusahanku,Akuwisngandika ngantisaiki

17Èlibanjurngandika,"Lungaakanthislamet,lanGusti AllahéIsraèlparingpanyuwunanmarangkowé."

18Aturwangsulane,"Mugi-mugiabdidalempinaringan sih-rahmatwonteningngarsaPaduka"Wongwadonmau banjurlungalanmangan,lanraineorasedhihmaneh.

19Esuk-esukpadhatangilannyembahmarangSang Yehuwah,banjurbalimenyangingomaheingRamalan SangYehuwahelingmarangdheweke.

20Mulané,barengHanangandheg,banjurnglairakéanak lananglandijenengakéSamuel,pangucapé,"Amargaaku wisnyuwunmarangSangYehuwah."

21WonglanangÈlkanalansakulawarganékabèhpadha nglurugarepnyaosakékurbantaunanlannadarmarang Allah.

22NangingHanaoramunggah;amargadhewekekandha marangbojone,"Akuorabakalmunggahngantibocahe nyusoni,banjurakubakalnggawadhewekesupaya ngadhepingngarsaneSangYehuwahlanmanggoning konoingsalawas-lawase"

23Elkanabojonebanjurngandikamarangdheweke:tetepa ngantisiranyusoni;mungPangeranYehuwahkang netepakepangandikaneWongwédokmauterusngineplan nyusonianakengantidisapih.

24Sawisényusoni,wongmaudigawakarosapilanangtelu, glepungsijiefa,lananggursabotol,banjurdigawa menyangpadalemanéPangéraningSilo.

25Banjurpadhanyembelèhsapilananglanbocahédigawa marangÈli

26Aturwangsulane:“Dhuhgusti,mugikarsaagesang paduka,kulapunikatiyangèstriingkangjumenengwonten ingsandhingpadukawonteningngrikisahandedonga dhatengSangYehuwah.

27Kanggobocahikiakundedonga;lanPangeran Yehuwahwusmaringipanyuwunkukangdaksuwun

28MulanéwongmaudaksilangakémarangPangéran; salawaséurip,ikubakaldislametakémarangPangéran AnaingkonobanjurnyembahmarangPangeranYehuwah

BAB2

1Hanandedongamengkéné,"Atikubungahmargasaka SangYehuwah,sungukukaluhurakéanaingSang Yehuwah;awitkawularenaingkarahayonPaduka.

2Oraanasiji-sijiakangsucikayaPangeranYehuwah,awit oraanakangsucikajabaPanjenengane,lanoraanaparang kangmadhaniGustiAllahkita.

3Ajapadhaomong-omongankanthisombong;Aja gumedhemetusakacangkemmu,amargaPangeran YehuwahikuGustiAllahkangngemukawruh,laning Panjenenganeikukatimbangtumindak

4Gandhewaneparaprawirapadhatugel,lanwongkang kesandhungpadhakasandhangkakuwatan.

5Wongkangwaregpadhanyewaroti;lanwong-wong singluwepadhamandheg:supayagabugwislairpitu;lan wongwadonkangduweanakakehdadilemes.

6PangeranYehuwahkangmatenilannguripake, Panjenenganenurunakemenyangingalamkuburlan ngunggahake.

7PangeranYehuwahkangndadekakemlaratlankang ndadekakesugih;

8Panjenenganengentasakewongmiskinsakainglebu,lan ngunggahakewongmiskinsakaingbledug,supayapadha dilebokakeingantaraneparapanggedhe,supayapadha tampawarisandhamparkamulyan;

9Panjenenganebakalnjagasikileparawongsuci,lan wongdurakabakalmenengingpepeteng;amargaoraana wongsingbisamenangkanthikekuwatan.

10ParamungsuheSangYehuwahbakalpadharemuk;saka ingswargaPanjenenganebakalgludhugmarangwongwongmau:SangYehuwahbakalngadiliingpungkasaning

bumi;lanbakalmenehikekuwatanmarangratune,lan ngluhurakesungukangdijebadi.

11ElkanabanjurtindakmenyangRamamenyangomahe BocahmaubanjurngabektimarangSangYehuwahanaing ngarsaneImamEli.

12Anak-anakéÈlikuwiwong-wongjahat;padhaora wanuhmarangSangYehuwah

13Anadeneadat-tata-caraneparaimamkarowong-wong iku,manawaanawongkangnyaosakekurban,abdine imamteka,nalikadagingelagigosong,nggawapancing telunguntuingtangane;

14Sawusemangkonobanjurdicemplungakeingwajan, ketel,wajanutawakuwali;Kabehsingdigawapancing dagingdijupukkanggoawakedheweMangkonougakang ditindakakeanaingSilomarangsakehewongIsraelkang padhatekamrana.

15Sadurungédiobonggajihé,abdinéimamtekalanmatur marangwongsingnyaosakékurbanmau:“Wontendaging kanggodipanggangkanggoimam;amargaorabakalduwe daginggodhoksakasampeyan,nangingmentah

16Lanmanawaanawongsingkandhamarangdheweke: Ajalalingobonggajihe,banjurnjupukapasingdikarepake; banjurmangsuli:Ora;nangingsaikikowébakalmènèhi aku,lanyènora,akubakalnjupukkanthipeksa

17Mulanédosanéparanom-nomankuwigedhébangetana ingngarsanéAllah,mergawong-wongpadhajijik pisungsungkagemAllah

18NangingSamuèlngladèniingngarsanéAllah,nalika isihcilik,nganggoefodlena

19Samonougaibunéyasaklambicilikkanggodhèwèké, lansabentaundigawamenyangngarsané,nalikawong wadontekakarobojonéarepnyaosakékurbantaunan

20ElimberkahiÈlkanalangarwané,pangucapé,"Gusti Allahparingturunanmarangkowésakawongwadoniki kanggoutangsingdiutangimarangPangéran"Banjur padhamulihmenyangomahedhewe-dhewe

21SangYehuwahnulinemoniHana,temahngandheglan nglairakeanaklanangtelulanwadonloroSamuèl,sing isihcilik,sayagedhéanaingngarsanéAllah

22SaikiÈliwissepuhbangetlankrunguapasing ditindakkéanak-anakémarangwongIsraèlkabèhlan caranepadhaturukarowongwadonsingpadhanglumpuk inglawangingTarubPasewakan.

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhanglakonimangkono?"Awitaku krungubabtumindakmusingalamarangsakèhébangsaiki. 24Ora,anak-anakku;awitikududukabarkangbecikkang dakrungu.

25Manawaanawongdosamarangwongliya,hakimbakal ngadili,nangingmanawaanawongdosamarangPangeran Yehuwah,sapakangbakalnyuwunmarangdheweke?

Nangingwong-wongmaupadhaoranggugumarang pangandikanebapakne,amargaPangeranYehuwaharep mateniwong-wongmau

26Samuèl,singisihcilik,sayagedhélandikasihidéning Pangéranlanugamanungsa

27BanjuranaabdiningAllahsowanÈlilanmunjuk: “MangkenepangandikaneSangYehuwah:ApaIngsunwus ngatingalkanthiterangmarangkulawarganebapakmu nalikaanaingMesiranaingkratoningSangPrabuPringon?

28ApaiyaIngsunmilihwongikusakasakehingtaler IsraeldadiimamingSun,kanggonyaosakekurbaning

misbyahingSun,kanggongobongmenyanlannganggo efodanaingngarsaningSun?Lanapaakuwismenehi kanggokulawarganebapakmukabehkurbangenisaka wongIsrael?

29Yagenekowepadhanyelakikurbansembelehanlan kurbansembelehanmarangIngsun,kangwus SundhawuhakeanaingpadalemaningSun;lanngurmati anak-anakmungungkuliAku,supayaawakmupadhalemu sranapisungsung-pisungsungeumat-Kusingpalingutama?

30MulanéPangéran,AllahéIsraèl,ngandika:“Satemené Ingsunwusngandika,yènturuniralanbrayatirabakal lumakuanaingngarsaningSuningsalawas-lawasekanggo wongsingngurmatiAkubakalAkungurmati,lansing ngremehakeAkubakaldadientheng

31Lah,bakaltumekaingwektune,Ingsunbakalngethok tanganiralantanganebrayatira,ngantioraanawongtuwa ingomahira

32Kowébakalweruhmungsuhanaingomahku,ing sakehingkasugihansingbakaldiparingakédéningAllah marangIsraèl,laningomahmuorabakalanawongtuwa ingsalawas-lawasé

33AnadenewongpanunggalanirakangoraSunsirnakake sakaingmisbyahingSun,ikubakalngrusakmripatiralan gawesusahingatimu;

34Lanikibakaldaditandhakanggosampeyan,singbakal kelakonmaranganakmuloro,yaikuHofnilanPinehas;ing sedinabakalpadhamatisakarone

35Akubakalngangkatimamsingsetya,singbakal nglakoniapasinganaingatikulaningpikiranku,lanaku bakalmbangunomahsingtetep;lanbakallumakuanaing ngarsaningSunjebadingsalawas-lawase.

36Sabenwongkangisihkarianaingomahmubakalpadha sowanlansujudnyembahmarangdhewekenjalukdhuwit selakalanrotisathithik,lanngucap:Akudakleboknadadi imam,supayaakubisamangansepotongroti

BAB3

1Samuèl,singisihcilik,ngladènimarangYéhuwahana ingngarsanéÉli.LanpangandikaneSangYehuwahikuaji ingdinaiku;oraanasesantimbukak

2Ingwektuiku,nalikaÈlilagituruingpanggonané, mripatéwiwitsurem,ngantiorabisandeleng.

3SadurungélampunéGustiAllahdipatènianaing PedalemanéAllah,panggonanéPethiPrejanjianéAllah, Samuèllagituru;

4GustiAllahnimbaliSamuèl,banjurnjawab,"Ikiaku"

5BanjurmlayumaraniÈlilanmatur:“Inggihkula;awit PadukanimbalikawulaLanngandika,Akuoranelpon; turumanehLandhewekelungalanturu

6PangeranYehuwahbanjurnimbalimaneh:“Samuel! SamuèlbanjurjumenengmaraniÉlisartamatur:“Inggih kula;awitkowénimbaliakuWangsulane:"Akuora nelpon,anakku;turumaneh

7SamuèldurungwanuhmarangPangéran,lan pangandikanéPangérandurungdiwulangakémarang panjenengané.

8GustiAllahbanjurnimbaliSamuèlmanèhkangkaping telunéSasampunepunikaDaneIdararismamargiring DaneEli,sarwimatursapuniki:“Inggihtitiang.awitkowé nimbaliakuÈlingertinèkYéhuwahnimbalibocahkuwi

1Samuel

9MulanéÈlikandhamarangSamuèl:“Lungaa,turua!awit abdiPadukamidhangetaken.Samuèlbanjurlungalanturu ingpanggonané

10GustiAllahrawuhlanjumenengsartanimbalikaya biyen:Samuèl,Samuèl!Samuèlbanjurngandika:awitabdi Padukamidhangetaken

11PangéranbanjurngandikamarangSamuèl,"Lah,Ingsun bakalnindakakésawijiningprakaraingIsraèl,singkupingé wonglorosingkrungu

12IngdinaikuIngsunbakalnglakokakemarangÈli sabarangkangwisDakdhawuhakétumrapbrayaté;

13AwitIngsunwusngandikamarangPanjenengané,yèn Ingsunbakalngadilibrayatéingsalawas-lawasé,marga sakapialakangdiweruhi;amargaanak-anakepadhanistha marangawakedhewe,lanorangalang-alangi

14MulanéakuwissupaosmarangturunéÈli,yèn kaluputanébrayatéÈliorabakaldiresikinganggokurban sembelèhutawakurbaningsalawas-lawasé

15Samuèlturungantiésuk,lanmbukaklawangé padalemanéYéhuwahSamuèlwedinyritakakéwahyumau marangÉli

16ÈlibanjurnimbaliSamuèllankandha,"Samuèl, anakku!"Wangsulané:"Inggihkula"

17Wangsulané,"ApasingdidhawuhakédéningPangéran marangkowé?"Ajandhelikakemarangaku:GustiAllah bakalnindakakekayangonomarangkowe,lanluwih maneh,yensampeyanndhelikakeapawaesing diomongakemarangaku.

18Samuèlbanjurnyritakkékabèhmarangdhèwèké,lan orandhelikakéapa-apamarangdhèwèkéAturwangsulane: “IkiPangeranYehuwah;

19Samuèlsayagedhé,lanYéhuwahnunggilkaro panjenengané,lanoranglilanipangandikané

20WongIsraèlkabèhwiwitDhanngantitekanBersyeba ngertinèkSamuèlwisdadinabinéYéhuwah

21PangeranYehuwahbanjurngatingalmanehanaingSilo, amargaPangeranYehuwahngatingalmarangNabiSamuel anaingSilolumantarpangandikaneSangYehuwah

BAB4

1PangandikanéSamuèltumulimarangwongIsraèlkabèh Jawa1994:WongIsraèlbanjurbudhalperangnglawan wongFilistin,lanlerebanaingsacedhakéÉben-Hadéer, lanwongFilistinpadhalerebanaingAfèk

2WongFilistibanjurpadhatatabaris-barisnglawanwong Israel,lannalikapadhanglurugperang,wongIsraelpadha kagempuringngarepewongFilisti,temahpadhadipateni anaingara-araanapatangewuwong

3Barengwong-wongmauwistekaningkémahé,para pinituwanéIsraèlpadhamatur:“Punapasebabipun Pangéraningdintenmenikasampunngawonakenkita wonteningngajengipuntiyangFilisti?Ayopadhanjupuka pethiprasetyaneSangYehuwahsakaingSilomarangkita, supayamanawaikutekaingtengahkita,ikubisa nylametakekitasakatanganemungsuhkita

4Wong-wongmaubanjurpadhakongkonanmenyangSilo supayanggawapethiprasetyaneSangYehuwahGustine sarwadumadisakaingkono,kangdumunungingantarane kerub-kerubiku.

5BarengpethiprasetyanéSangYehuwahlumebuing pakemahan,wongIsraèlkabèhpadhasurak-suraksora, ngantibumigumuruh

6BarengwongFilistikrunguswaranésurak-surakmau, banjurpadhangucap:“Punapategesipunsurak-surak punikawonteningpakemahanipuntiyangIbrani?Lan padhangertiyenpethineSangYehuwahwistekaing pakemahan.

7WongFilistipadhawedi,amargapadhangucap:"Gusti Allahrawuhingpakemahan"Wong-wongmaupadha matur:“Cilakaawakédhéwé!awitsakdurungédurungana singkayangono

8Bilaikita!Sapakangbakalngluwarikitasakaing tanganeparadewakangkuwasaiki?ikiparaallahsing nggebagwongMesirklawanwewelakingara-arasamun 9He,wongFilisti,padhasantosalanpadhadadiakaya wongFilisti,supayaajangantidadibaturewongIbrani kayawong-wongmau

10WongFilistibanjurpadhaperang,temahwongIsraèl digebugi,banjurpadhamlayumenyangkémahédhéwédhéwéamargaanawongIsraeltelungpuluhewuprajurit mlaku.

11PethinéAllahdirebut;lanputraneEliloro,yaikuHofni lanPinehas,padhadipateni

12IngdinaikuugaanawongBenyaminkanglumayusaka ingwadya-balalantekaingSiloingdinaiku,agemane suwèk-suwèklansirahélumebu

13Barengwistekan,Élilungguhingkursipinggirdalan, nonton,amargaatinégumetermargasakapethiningAllah Barengwongmaulumebuingkuthalannyritakake,wong sakuthakabehpadhabengok-bengok.

14BarengÈlikrunguswaranésambat-sambat,Èlinuli ngandika:“Apategesérameiki?Wongmauenggal-enggal mlebulanngandhaniEli.

15NalikaÈliyuswasangangpuluhwolutaun;lanmripate surem,orabisandeleng

16WongmaubanjurmaturmarangÈli:“Kulapunika ingkangmedalsakingwadya-bala,laningdintenpunika kulangungsisakingwadyabalaAturwangsulane:“Punapa ingkangsampunkatindakaken?

17Sangutusanmangsuli,pangandikane:“WongIsraelwus padhalumayuanaingngarepewongFilisti,sartawongwongpadhapaten-patenakeh,lananakmuloro,yaiku HofnilanPinehas,wispadhamati,lanpethiningAllah direbut

18BarengdicritakakebabpethiningAllah,banjurtibasaka ingpalenggahaningsisihmburigapura,gulunepedhot temahseda,amargawistuwalanabot.Landhewekewis ngadiliIsraelpatangpuluhtaun

19Anadenemantune,garwanePinehas,lagingandheg, arepnglairake,barengkrungukabaryenpethiningAllah kacemplungake,lanmaratuwanelanbojonepadhamati, dhewekebanjursujudlannglairake;awitlaranenekani dheweke

20Barengarepmati,wong-wongwadonkangpadha ngadegingsandhingepadhamaturmarangdheweke:“Aja wedi;awitkowéwisnglairakéanaklanang.Nanging dhewekeoramangsulilanoranggatekake

21BocahmaubanjurdijenengiIkabod,pangucape: “KamulyanewussirnasakaingIsrael,amargapethining Allahdirebutlanmargasakamaratuwanelanbojone”

22Wangsulanewongwadonmau:“Kamulyaningbangsa Israelwussirna,amargapethiningAllahwuskapundhut.”

BAB5

1WongFilistipadhanjupukpethiningAllahlandigawa sakaingEbenezermenyangAsdod

2BarengwongFilistipadhangrebutpethiningAllah, banjurdigawamenyangomaheDagonlandilebokakeing sandhingeDagon

3BarengwongAsdodpadhatangiesuk,Dagonkaton sumungkemingbumianaingngarepepethineSang Yehuwah.Dagonbanjurdicekellandilebokakeing panggonanemaneh

4Barengpadhatangiesuk,Dagontibaingbumianaing ngarepepethiningYehuwah;siraheDagonlantlapakane loro-loronepadhapedhotanainglawang;mungtunggul Dagonsingditinggal

5MulanéparaimamDagonlansapawaésingmlebuing omahéDagon,orabakalngidak-idakinglawangéDagon ingAsdodngantisaiki

6NangingastaneSangYehuwahabotmarangwong-wong Asdod,temahpadhaditumpeslandigempurdening bundhas,yaikuAsdodlaningwilayahe

7BarengwongingAsdodweruhyènmangkono,banjur padhangucap:“PethineAllahéIsraèlorabakaltetepana ingantarakita,mergaastanenggegirisitumrapkitalan marangDagon,allahkita.

8Wong-wongmaubanjurutusannglumpukakésakehing panggedhénéwongFilistipadhasowaningngarsané,sarta padhamatur:"Punapaingkangkedahkulalampahikaliyan pethinipunAllahipunIsraèl?"Aturwangsulane:“Pethi PethiningAllaheIsraelkagawaamenyangingGat PethiningAllahéIsraèlpadhadigawamrana.

9Sawusepadhangubengikuthamau,astaneSang Yehuwahnumpeskuthaikukanthikarusakankanggedhe banget;

10MulanépethinéAllahdikirimmenyangÉkronBareng pethiningAllahtekaningEkron,wongEkronpadha nguwuh-uwuh,pangucape:“PethiningAllaheIsraelwus padhadigawamenyangingngarsaningsun,supayakitalan bangsakitapadhadipateni

11Wong-wongmaubanjurutusannglumpukakésakehing panggedhénéwongFilistilanpadhakandha,"PethiPethiné AllahéIsraèldikonbalimenyangpanggonanédhéwé, supayakitalanrakyatkitaajangantidipatèni.astaneGusti Allahabotbangetingkono

12Wong-wongsingoramatipadhaketamanbundhas;

BAB6

1PitungsasilawasepethineSangYehuwahanaingtanahe wongFilisti

2WongFilistibanjurnimbaliparaimamlanparajuru tenung,pangucape:“Punapaingkangbadhekulalampahi tumrappethiningPangeranYehuwah?kandhaababapa singbakaldakkirimmenyangpanggonane.

3Wong-wongmaupadhakandha,"Yènkowéngongkon pethinéAllahéIsraèl,ajakothongNangingsatemenesira padhabaliaminangkakurbandhendha,temahsirabakal padhawaras,sartasirabakalsumurupapasababeastane orakasingkirakesakaingsira

4Wong-wongmaubanjurpadhamatur:"Kurbankaluputan punapaingkangbadhekulaaturakendhateng panjenenganipun?"Wangsulanewong-wongmau,"Bulu emaslimalantikusemaslima,miturutcacahepara panggedhenewongFilisti,amargakowekabehlanpara panggedhemukenapageblugsiji"

5Mulanékowépadhagawéreca-recabledugmulanrecarecatikusmusingngrusakbumi;Kowékudupadha ngluhurakéGustiAllahéIsraèl,bokmanawaPanjenengané bakalngentèkakéastanémarangkowé,allahmulan tanahmu

6Yagénékowépadhamangkotakéatimu,kayawong MesirlanFiraunkangpadhamangkotakéatiné?Nalika Panjenenganenindakakekaelokananaingantaranewongwongmau,apawong-wongmauoranglilaniwong-wong maupadhalunga?

7Mulanésaikigaweakretaanyarlannjupukasapisusu loro,singdurungtaudipasangirakit,lansapi-sapimau kaiketingkreta,lanpedhètépadhagawanenmulih.

8PethinéPangéranjupukenlanpasangingkrétaJawa 1994:lanbarang-barangemassingkokkowangakékanggo kurbandhendha,leboknaingpethiingsandhingé;lan ngirimlunga,supayabisalunga

9Landelengen,manawaikumunggahmenyangBètSèmèsliwatinglaladanédhéwé,mesthiPanjenengané ndadèkaképialagedhéikimarangkita,nangingyènora, kitabakalpadhasumurup,yènduduastanekangnggebag kita;

10Wong-wongmaupadhanglakonimangkono;lannjupuk sapisusuloro,diikatingkreta,lanpedhetedikurunging omah.

11PethinéPangéranbanjurdilebokakéingkréta,lanpeti karotikusemaslanreca-recabledugé

12Sapi-sapimaupadhalumakuingdalankanglurus menyangingdalanmenyangBèt-Semes,lanlumakuing dalangedhe,karongidak-idak,lanoranyimpangnengen utawangiwa;deneparapanggedhenewongFilistipadha ngetutakengantitekaningtapelwateseBet-Semes

13Wong-wongingBèt-Sèmèslagipadhamanèngandumé anainglebak;

14KrétamaubanjurtekaningpategalanéYosua,wong Bèt-Sem,lanngadeganaingkono,ingkonoanawatu gedhé;

15Wong-wongLèwibanjurngedhunaképethinéPangéran lanpethisingisinéisinéemasmau,banjurdilebokakéing watugedhé,laningdinaikuugawong-wongingBètSemèspadhanyaosakékurbanobaranlankurban sembelehanmarangPangéran.

16BarengrajaFilistilimaweruhbabiku,banjurpadha balimenyangEkroningdinaikuuga

17IkibundhasemassingdibalekakewongFilisti minangkakurbandhendhamarangPangeranYehuwah; Asdodsiji,Gazasiji,Askelonsiji,Gatsiji,Ekronsiji; 18Lantikus-tikusemas,miturutcacahekutha-kuthane wongFilistikangdadikagunganerajalima,kutha-kutha betenglandesa-desa,ngantitekanwatugedheneAbel, kangdilebokakeingpethiningPangeranYehuwah; 19Wong-wongingBèt-Semèsbanjurdigebugi,merga padhandelengpethinéPangéran,mulanébanjurmatèni wongsèketewusawidaksepuluh.

20Wong-wongingBèt-Sèmèsbanjurpadhamatur:“Sapa kangbisangadeganaingngarsanéPangéranAllahkang suciiki?lanmarangsapakangbakallungasakaingkita?

21BanjurpadhakongkonanutusanmenyangingKiryatYearim,matur:“WongFilistiwismbalekakepethineSang Yehuwah;mudhuna,gawanen

BAB7

1Wong-wongingKiryat-Yearimtumulipadhateka, njupukpethineSangYehuwahlandigawamenyanging padalemaneAbinadabingpagunungan,sartaEleazar, putranenucekakesupayanjagapethineSangYehuwah.

2NalikapethimauanaingKiryat-Yearim,wektunesaya suweawitumurérongpuluhtaun,wongIsraèlkabèh padhanangisiPangéran.

3SamuèlbanjurngandikamarangwongIsraèlkabèh, mengkéné:“ManawakowépadhabalimarangPangéran klawangumolongingatimu,banjurnyingkirnaallah-allah liyanélanAsytarotsakaingantaramu,lanatimusumangga marangPangéranlanmungngabektimarangPanjenengané, temahPanjenenganébakalngluwarikowésakatangané wongFilistin

4WongIsraelbanjurnyingkirakeBaallanAsytarotlan padhangabektimarangPangeranYehuwah.

5Samuèlbanjurngandika,"KlumpuknakabèhwongIsraèl menyangMizpa,akubakalndedongamarangPangéran kanggokowé."

6Wong-wongmaunulipadhanglumpukanaingMizpa, padhanimbabanyulandiesokakeanaingngarsaneSang Yehuwah,laningdinaikupadhapasalankandhaanaing kono:“KulasampunsamidameldosadhatengPangeran Yehuwah”SamuèlngadiliwongIsraèlanaingMizpa

7BarengwongFilistikrunguyènwongIsraèlwispadha nglumpukanaingMizpa,parapanggedhéningwong FilistinpadhanglurugiwongIsraèlBarengwongIsrael krungubabiku,padhawedimarangwongFilisti.

8WongIsraèlnulipadhamaturmarangSamuèl:“Aja kendhatsesambatmarangPangéran,Allahkita,kanggo ngluwarikitasakatanganéwongFilistin.

9Samuèlbanjurnjupukcempékanglaginyusoni,banjur disaosakékabèhdadikurbanobarankonjukmarangAllah SangYehuwahbanjurmiyarsakake.

10NalikaSamuèlnyaosakékurbanobongan,wongFilistin padhanyedhakperangnglawanwongIsraèl,nanginging dinaikuSangYehuwahndhatengakegludhuggedhe marangwongFilisti,lanpadhagawebingunglanpadha dipatènianaingngarepéIsraèl.

11Wong-wongIsraèlbanjurmetusakaMizpalanngoyak wongFilistinlandipatèningantitekaningsangisoréBetKar

12Samuèlbanjurnjupukwatulandilebokakéingantarané MizpalanSen,sartadijenengakéÉben-Hadéer, pangandikané,"SampeyanéYéhuwahwisnulungikita"

13DadinéwongFilistinwisditelukakélanoramlebu manèhingtlatahIsraèl,laningsalawasésugengéSamuèl, YéhuwahnglawanwongFilistin.

14Kutha-kuthasingdirebutdéningwongFilistinsaka wongIsraèldipulihakemarangwongIsraèl,wiwitsaka EkronngantitekanGat;lanwilayahedientasakedening wongIsraelsakaingtanganewongFilistiLananatentrem antaraneIsraellanAmori

15SamuèlngadiliwongIsraèlsajegéumuré

16Sataun-taunpanjenenganetindakkelilingmenyang Betel,GilgallanMizpa,sartangadiliwongIsraelanaing sakehepanggonankono.

17BanjurbalimenyangRama;amargaanaomahe;ing konoPanjenenganéngadiliIsraèl;banjuryasamisbyah kagemPangeranYehuwahanaingkono

BAB8

1BarengSamuelwussepuh,putra-putranebanjur njumenengakehakimingIsrael

2AnakepambajengjenengeYoel;lanasmanekang kapindho,Abia;padhadadihakimingBersyeba

3Paraputranepadhaoranurutilakune,nangingpadha nyimpanggolekbandha,padhanampanibesellan nylewengakepangadilan

4ParapinituwaIsraelbanjurpadhanglumpuklansowan ingngarsaneNabiSamuelingRama.

5Lanngandikamarangwong,Lah,sampeyanwistuwa, lananak-anakmuwisorakayaingdalansampeyan

6NangingSamuèlorasenengkaroprekaraiki,nalika wong-wongpadhakandha,"KawulamugiPadukaparingi ratuingkangngadilikawula"Samuèlbanjurndedonga marangPangéran.

7PangéranbanjurngandikamarangSamuèl,"Padha rungoknapanyuwunéwong-wongingsakèhéapasing diomongakémarangkowé,awitkowéoraditampik, nangingAkuwisditampik,supayaAkuoradadiraja

8Mungguhsakehingpanggawekangwuspadha ditindakakewiwitnalikaIngsunngentasakewong-wong mausakaingtanahMesirngantitumekaingdinaiki,yaiku anggonepadhaninggalIngsunlanngabektimarangallah liyane,iyamangkonoikuugamarangsira.

9Mulanésaikirungoknaswaranéwong-wongmau, nangingpadhatuduhnakanthitemen-temenlantuduhna tatacaranératusingbakalmréntah.

10Samuèlbanjurnyritakakésakehingpangandikané Pangéranmarangwong-wongsingnjalukrajamarang Panjenengané.

11PangandikaneSangPrabu:“Ikipratandhaneratukang bakalmrentahkowe:Putra-putramubakaldicekeldadi kreta-kretanelanprajuritjaranan;lansawetarabakalmlayu ingngarepekreta-kretane

12Panjenenganébakalngangkatkomandhanépasukan éwonlanperwiraseket;Wong-wongmaubakal didadèkakénduwènipategalané,lanbakalngenèni pametune,langawépirantiperanglanpirantikrétaperangé.

13Panjenenganebakalnjupukanak-anakmuwadondadi tukangroti,daditukangmasaklandaditukangroti

14Pategalanmu,pakebonananggurmulankebonjaitunmu bakaldijupuki,singpalingapik,landiparingakemarang paraabdine

15Panjenenganébakalnjupuksaprasepuluhewijimulan kebonanggurmu,banjurdiwènèhakémarangpara punggawanélanparaabdiné

16Panjenenganébakalnjupukbaturmulanang,baturmu wadon,nom-nomanmusingapik-apik,lankuldimu,padha didadèkakégawéané

17Panjenenganébakalnjupuksaprasepuluhwedhusmu, lankowépadhadadiabdiné

18Ingdinaikukowébakalpadhasesambatmargasaka ratumukangbakalkokpilih;laningdinaikuPangeran Yehuwahorabakalmiyarsakakekowe

19Nangingwong-wongpadhaoragelemngrungokake pangandikaneSamuel;banjurpadhamangsuli:Ora; nangingkitabakalduweratukanggokita; 20Supayakitaugapadhakayasakèhébangsa;lansupaya rajakitabisangadilikita,lanmetusakangarepkita,lan perangperangkita

21SasampunepunikaDaneSamuelmirengsakancan pangandikanerakyatpunika,rarisngaturangindikepunika ringIdaSangHyangWidiWasa

22IdaSangHyangWidiWasararisngandikaringDane Samuel,sapuniki:“Rungoknakadiasapuniki,turjagi dadosratuSamuèlbanjurngandikamarangwongIsraèl: “Padhalungaamenyangkuthanédhéwé-dhéwé.

BAB9

1AnawongBenyamin,jenengeKisy,binAbiel,binZeror, binBekhorat,binApiah,wongBenyamin,wongkang gagahprakosa.

2Lankagunganputra,asmaneSaul,nom-nomanpilihan lanbagus,laningantaranewongIsraeloraanasingluwih apiktinimbangdheweke,sakapundhakemunggahlan luwihdhuwurtinimbangwongliya

3KuldineKisy,ramaneSaul,padhailangKisbanjur ngandikamarangSaul,putrane,"Ayonjupukasalahsiji sakaabdine,lanngadega,golekikuldi"

4PanjenenganebanjurngliwatipagununganEfraimlan nglangkungitanahSalisa,nangingoraketemu;

5BarengwistekaningtanahZuf,Saulkandhamarang abdinésingndhèrèkaké:“Ayopadhabalisupayabapakku orangrawatkuldi,lanoramikirbabagankita.

6Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau,"Lah saiki,ingkuthaikianaabdiningAllah,lanikuwongkajen keringan;sakehingpangandikanemesthikelakon. bokmanawaPanjenenganébisandhawuhakédalankang kudukitatindak

7Saulbanjurngandikamarangabdiné,"Nanging,manawa akupadhalunga,apasingbakaldakgawawongiku?" Amargarotiwisentekingwadhahkita,lanoraanahadiah kanggoabdiningAllah.

8BarengabdimaubanjurmangsulimarangSaul:“Lah, kulagadhahsaprapatsekelsalaka

9(BiyèningIsraèl,nèkanawonglunganyuwunpirsa marangGustiAllah,dèknéngomongmengkéné:Ayo,ayo padhamaraniwongsidik,mergasingsaikidisebutnabi kuwibiyèndiaraniwongsidik)

10Saulbanjurngandikamarangabdiné:"Inggihleres;ayo, ayopadhalungaBanjurpadhamenyangkuthapanggonan abdiningAllah.

11Nalikapadhamunggahinggunungmenyangkutha, padhanemoniprawan-prawanpadhametuarepnimba banyu,banjurpadhaditakoni:"Apawongsidikanaing kene?

12Wong-wongmaupadhamangsuli:"Inggih,punika;Lah ikuanaingngarepmuamargadinaikianakurban sembelehaningtenggerpangurbanan

13Sawisékowélumebuingkutha,kowébakallangsung ketemukarodhèwèké,sadurungémunggahmenyang tenggerpangurbananarepmangan;nulipadhamangansing

didhawuhiMulanésaikikowétangia;kanggowektuiki sampeyanbakalnemokakedheweke.

14Banjurpadhamunggahmenyangkutha,lannalikawis tekaningkutha,lahSamuelmetunemoniwong-wongmau arepmunggahmenyangtenggerpangurbanan.

15SadurungéSaulrawuh,Yéhuwahwisngomongmarang Samuèl,

16Sesukkira-kirawektuikiIngsunbakalngutussirasaka ingtanahBenyamin,lansirajebadidadipanggedhening umatingSunIsrael,supayabisanylametakeumatingSun sakaingtanganewongFilisti,awitIngsunwusmirsani umatingSun,amargapasambatepadhatekamarangIngsun 17BarengNabiSamuelmirsaSaul,PangeranYehuwah ngandikamarangpanjenengane:“Lahwongkang Dakdhawuhakemarangkoweiku!ikibakaldadiratuing umatingSun.

18SaulbanjurnyedhakmarangSamuèlanainggapuralan kandha,"Kawulamugikarsaaparingwangsulan,pundi griyanipuntiyangsidik?"

19SamuèlbanjurnjawabmarangSaul:“Akuikiwong sidikAmargaingdinaikisirabakalmanganbarengkaro Ingsun,lansesukIngsunbakalnglilanisiralungalanbakal nyritakakesabarangkanganaingatimu

20Lanbabkuldimusingilangtelungdinakepungkur,aja ngantidipikir;amargapadhaketemu.Lansapasingdadi kekarepaneIsrael?Apaorakanggosampeyanlankabeh kulawargabapakmu?

21WangsulanéSaul,"ApaakuikiduduwongBenyamin, sakatalerIsraèlsingpalingcilik?"lankulawargakusing palingcilikingantaranetalerBenyaminkabeh?Yagene sirangandikamangkonomarangaku?

22SamuèlbanjurngajakSaullanabdiné,digawamenyang kamar,didhawuhilungguhingpapansingpalingdhuwur ingantaranéwongsingdiulemi,cacahékira-kiratelung puluh

23Samuèlbanjurngandikamarangjurumasak:“Sira gawanenpandumankangdakparingakémarangkowé, kangdakdhawuhakémarangkowé:Sirahna”

24Jurumasaktumulingangkatpundhakédalahbarangbarangkanganaingsandhuwuré,banjurdisaosakémarang SaulSamuèlbanjurngandika,"Lahsingisihana!" katetepnaingngarsamu,landhaharana,amarganganti tekansepreneikuwisdisimpenkanggokowewiwitAku ngandika:AkuwisngundangwongIngdinaikuSaul banjurmangankaroSamuel

25Barengpadhamudhunsakaingtenggerpangurbanan menyangingkutha,SamuèlrembugankaroSaulanaing payoné.

26Wong-wongmaupadhatangiesuk-esuk,lanbarengwis surup,SamuèlnimbaliSaulmenyangndhuwurgedhong lankandha,"Ngadega,akubakalnglilanikowélunga" SangPrabuSaulbanjurjumeneng,lansakaronepadha lungamenyangingjaba,yaikudhewekelanSamuel

27Nalikalagipadhamudhunmenyangpojokkutha, SamuèlkandhamarangSaul:“Sirandhawuhiabdimau ndhisikikita,nangingpanjenenganétetepasedhela,supaya kowédakkandhakakémarangpangandikanéAllah.

1Samuèlbanjurnjupukgendulisilenga,diwutahakeing sirahé,banjurdiambungikarongandika,"Apaoraamarga Pangéranwisnjebadikowédadipemimpinpusakané?"

2Samangsakoweninggalakuingdinaiki,kowebakal nemoniwongloroanaingsacedhakekuburaneRakhel,ing tlataheBenyaminingZelza;lanbakalpadhamaturmarang kowé:Kuldisingkokgolekiwisketemu,lanbapakmuwis ninggalakekuldi,lansedhihkanggosampeyan,ngandika: Apasingkududaktindakakekanggoanakku?

3SawiséikukowékudumajulantekaningLebakTabor, lankowébakalketemukarowongtelusingpadha munggahmenyangingngarsanéAllahmenyangBetel,sing sijinggawaceceglanangtelu,sijinénggawarotitelu,lan sijinénggawabotolanggur.

4Wong-wongmaubakalngucapsalammarangkowélan maringirotiloro;kangbakalsiratampasakatangane

5SawusemangkonosirabakaltekaninggunungeGusti Allah,ingkonoanawadya-balaFilisti,lansamangsasira tekaningkuthakono,sirabakalketemukaroparanabi kangpadhamudhunsakaingtenggerpangurbanan, nggawaclempung,clempung,sulinglanclempung,anaing ngarepelanbakalpadhamedharwangsit

6RohéPangéranbakalnekanikowé,lankowébakal medharwangsitbebarengankarowong-wongmau,lan bakalmalihdadiwongliya

7Lanmanawapratandha-pratandhaikitekanmarangkowe, tumindakaapawaesingbisakoklakoniawitGustiAllah nunggilkarokowé

8KowékudundhisikiakumenyangGilgal;LahIngsun bakaltumedhakmaranisira,arepnyaosakekurbanobaran lannyaosakekurbanslametan;

9Kacaritabarengpanjenenganemundursakaingngarsane NabiSamuel,GustiAllahparingpanggalihemaneh,lan kabehpratandhaikukelakoningdinaiku

10Barengwispadhatekaninggunung,banjurananabinabikangpadhanemonipanjenenganelanRohéGusti Allahtekaingwong,lanmedharwangsitingantarane wong-wongmau.

11Barengwongkangpadhawanuhrumiyinpadha sumurup,manawapanjenenganelagimedharwangsitana ingsatengaheparanabi,wong-wongikubanjurpadha rerasanan:“Punapaingkangsampunkalampahandhateng putranipunKisypunika?ApaSaulugakalebuparanabi?

12Anawongsiji-sijiasingmangsuli,"Bapaknésapa?" Mulanébanjurdadiparibasan,"ApaSaulugakalebupara nabi?"

13Barengwisrampunganggonemedharwangsit,banjur rawuhingtenggerpangurbanan

14PamanéSaulbanjurngandikamarangSaullanabdiné, "Kowépadhatindakmenyangngendi?"Aturwangsulane, "Kanggonggolekikuldi-kuldi"Barengakuweruhyenora ana,akubanjurmaraniSamuel

15PamanéSaulbanjurngandika:“Kawulamugikarsaa paringwangsulan,punapaingkangkadhawuhakendéning Samuèldhatengpanjenengan.

16Saulbanjurngandikamarangpamane:“Panjenengané ndhawuhikanthiterang-teranganyènkuldi-kuldinewis ketemu.Nangingbabkarajan,singdiomongakeSamuel, oradicritakake

17Samuèlbanjurnimbaliwong-wongmaumenyanging Mizpa.

18LanngandikamarangwongIsrael:Mangkene pangandikanePangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael: IngsunwusngiridwongIsraelmetusakaingtanahMesir lanngluwarisirasakaingtanganewongMesir,sakaing tanganesakehingkarajanlansakaingtanganeparawong kangnindhesmarangsira.

19LaningdinaikikowépadhanampikmarangGusti Allahmu,singwisngluwarikowésakasakehingkasusahan lankasangsaranmu;Lankowepadhamaturmarang dheweke:Ora,nangingsampeyankudumilihratukanggo aku.Mulanésaikikowépadhasumujudaanaingngarsané Pangéranmituruttaler-talermulanmiturutgolonganmu 20SasampuneDaneSamuelsampunnyedakisakancan talerIsraele,talerBenyaminkapilih.

21SawisésukuBenyamindicedhakmiturutgotrahé, kulawarganéMatridijupuk,lanSaulanakéKisydijupuk, lannalikapadhanggoleki,oraketemu.

22Mulanéwong-wongmauterustakonmarangYéhuwah, apawongkuwiisihtekamranaPangéranbanjurparing wangsulan,"Lah,dhewekendhelikingantaranebarangbarang"

23Wong-wongmaubanjurmlayungeteraképanjenengané sakaingkono,lannalikajumenenganaingsatengahé wongakèh,dhèwèkéluwihdhuwurtinimbangwongliya, wiwitsakapundhakémunggah

24Samuèlbanjurngandikamarangwongkabèh:“Apa kowépadhaweruhsapasingwisdipilihdéningPangéran, yèningantaranébangsakabèhoraanasingkaya Panjenengané?Wongsabangsakabehpadhasurak-surak, pangucape:“DhuhAllah,mugikarsaangluwariSang Prabu!”

25SawusemangkonoNabiSamuelbanjurnyritakake marangwong-wongmaubabpranataningkarajan,banjur katulisingbukulandiselehakeanaingngarsaneSang Yehuwah.Samuèlnulingongkonwongkabèhpadhamulih menyangomahédhéwé-dhéwé

26SaulugamulihmenyangGibéa;lananagrombolan wongsingpadhadigandhengakekaroGustiAllah.

27Nangingwong-wongdursilapadhangucap, "Kadospunditiyangpunikasagednylametakenkita?" Wong-wongmaupadhangrèmèhakéPanjenengané,ora nggawapisungsungNangingdhewekemenengwae

BAB11

1SawisémengkonoNahas,wongAmon,nyerangYabèsGiléad,lankabèhwongingYabèsypadhamaturmarang Nahas:“Padhagawéaprajanjiankaroakukabèh,akubakal ngladènikowé

2WangsulanéNahas,wongAmon,"Ingsunbakalgawé prejanjiankarokowé,supayamripatmusingtengenbakal dakcekelkabèhlanbakaldadicacadtumrapwongIsraèl kabèh"

3ParapinituwaingYabesynulipadhamaturmarang panjenengane:“Kulamugikarsaanglerenipitungdinten, supadoskulasamiutusandhatengsakehingtlatahIsrael, manawibotenwontentiyangingkangmitulungikula,kula badhenemonipanjenengan.”

4ParautusanbanjurpadhatekaingGibeaSaullan nyritakakekabarmauanaingkupingerakyat,temahrakyat kabehpadhanangissora

5Saulustekangetutkésapisakaingpategalan.Saulbanjur ngandika,"Apasingdadilaranewong-wongmaunganti padhanangis?"Wong-wongmaubanjurpadhanyritakake kabarbabwongYabesy

6BarengkrungukabarmauSaulbanjurkatedhakanRohé Allah,muladukanébanget

7SasampunepunikaDanerarisngambilrakitsapine, tumulikaturang-turang,nulidiutusdhatengsakehing wewengkonIsraellumantarparautusan,mangkene:“Sapa waekangoranututiSaullanSamuel,ikubakal katindakakemarangsapi-sapineWong-wongpadhawedi marangSangYehuwah,banjurpadhametukanthisarujuk 8NalikapadhangetangingBezek,wongIsraelanatelung atusewulanwongYehudatelungpuluhewu

9Wong-wongmaupadhamaturmarangparautusankang padhateka:“Kandhaamangkenemarangwong-wonging Yabesy-Gilead:Sesuk,nalikasrengengewispanas,kowe bakalolehpitulunganParautusanbanjurpadhasowanlan nyritakakemarangwongYabesy;lanpadhabungah.

10Mulanéwong-wongingYabèsypadhamatur:“Sesuk akubakalpadhametunemonikowé,lankowépadha nglakoniapakangkokanggepbecikmarangakukabèh.

11ÉsukéSaulngetokkétentaranédaditelungkelompok Laningwayahesukpadhatekaingtengah-tengahing wadya-bala,lanmatènibaniAmonngantipanastekan awan,lansingisihkaripadhabuyar,ngantioraanawong lorokangkari

12Wong-wongmaunulipadhamaturmarangSamuèl, "Sapatakangkandha,'ApaSaulbakaldadirajakita? Wong-wongmaugawanen,supayapadhadipatèni

13NangingSaulngandika,"Ingdinaikioraanawongsijisijiasingdipatèni,mergaingdinaikiGustiAllahwis ngluwariIsraèl"

14Samuèlbanjurkandhamarangwong-wongmau:“Payo padhamenyangGilgallanmbangunkarajananaingkana” 15WongkabèhbanjurpadhalungamenyangGilgal;lan anaingkonopadhanjumenengakeratumarangSang YehuwahanaingGilgal;lananaingkonopadhanyaosake kurbanslametananaingngarsaneSangYehuwah;Ing konoSaullanwongIsraèlkabèhpadhabungah-bungah banget

BAB12

1SamuèlbanjurngandikamarangwongIsraèlkabèh:“Lah, akuwisngrungokaképangandikanmumarangaku,lanaku wisngangkatratungerèhkowé

2Lansaiki,lahSangPrabulumampahanaingngarepmu, lanakuwistuwalanuban;Lah,anak-anakkupadha nunggilkarokowe,lanwiwitcilikkungantisaikiakuwis lumakuanaingngarepmu

3Lah,akuiki,nyeksèniakuanaingngarsanéPangéranlan ingngarepéjebadanéutawabokongesapasingdakjupuk? utawasapasingdakkarepake?sapasingwisdaktindhes? utawasakatanganesapaanggonkunampanibeselkanggo nutupmripatku?lanAkubakalmbalekakesampeyan

4Wangsulanewong-wongmau,"Koweorangapusiaku lanoranindhes,lanoranjupukapa-apasakatangane wong"

5Pangandikanemarangwong-wongmau:“Pangeran Yehuwahdadiseksitumrapkowe,lanjebadanedadiseksi ingdinaiki,yenkoweoraolehapa-apaanaingtanganku Wangsulanéwong-wongmau,"Panjenenganésingdadi saksi."

6Samuèlbanjurngandikamarangwong-wongmau, "InggihPangéraningkangngiridMusalanHarun,saha ingkangngiridparaleluhurpanjenenganmedalsaking tanahMesir"

7Mulané,saikikowépadhamenengwaé,akuarep ngomongkarokowéanaingngarsanéPangéranbabsakèhé kabeneransingditindakkéYéhuwahmarangkowélanpara leluhurmu.

8NalikaYakubtekaningMesirlanparaleluhurmupadha sesambatmarangSangYehuwah,PangeranYehuwah banjurngutusNabiMusalanRamaHarun,kangngirid paraleluhurmumetusakaingtanahMesirlanpadha manggonanaingkene

9BarengpadhalalimarangPangeranYehuwah,Gusti Allahe,padhadiedolmarangSisera,panggedhening wadya-balaingHazor,lanmarangtanganewongFilistilan ratuingMoab,banjurpadhaperang.

10Wong-wongmaupadhasesambatmarangSang Yehuwah,pangucape:“Kawulasampunsaminglampahi dosa,awitkawulasaminilarSangYehuwahlanngabekti dhatengBaallanAsytarot,nangingsapunikakawulamugi Padukaluwarisakingtanganipunmengsahkawula, supadoskawulasamingabektidhatengPaduka.

11IdaSangHyangWidiWasangutusYerubaal,Bedan, YeftamiwahSamuel,turngluputangsemetonsaking tanganesatrunesanewentenringsakuubenge,tursantukan semetonsamipadalenggen

12BarengkowépadhaweruhyènNahas,ratunébani Amon,tekanglawankowé,kowépadhamaturmarangaku: "Ora!nangingSangYehuwah,GustiAllahmu,dadiratumu 13Mulanésaiki,lahratunésingmbokpilihlansingmbok karepké!lanlah,PangeranYehuwahwusnjumenengake ratungerehkowe

14Manawakowépadhawedi-asihmarangPangéranlan ngabektimarangPanjenenganésartangestokakédhawuhé lanorambangkangmarangdhawuhéPangéran,kowélan ratunésingngedegakékowébakalpadhangetutaké PangéranAllahmu.

15Nangingmanawakowepadhaorangrungokake dhawuheSangYehuwah,nangingmbalelamarang dhawuheSangYehuwah,mulaastaneSangYehuwah bakalnglawankowe,kayadenemarangparaleluhurmu

16Mulanésaikipadhangadegalandelengenprakaragedhé iki,kangbakalkatindakakédéningPangérananaing ngarepmu

17Apadinaikidudupanèngandum?Ingsunbakalnyebut marangSangYehuwah,Panjenenganebakalndhatengake gludhuglanudan;supayakowepadhasumuruplan nyumurupimanawagedhepialamu,kangkoktindakakeana ingngarsaneSangYehuwah,nalikakowepadhanyuwun ratumarangkowe

18SamuèlbanjurnyebutmarangPangéran.laningdina ikuSangYehuwahndhatengakegludhuglanudan,lan kabehwongpadhawedibangetmarangPangeran YehuwahlanSamuel.

19WongkabèhnulipadhamaturmarangSamuèl:“Padha ndongaamarangPangéran,Allahmu,kanggoparaabdimu, supayaakuajapadhamati

20Samuèlbanjurngandikamarangwong-wongmau:“Aja padhawedi,kowéwispadhanglakonipialaiki.

21Lanajanyimpang,amargasampeyanbakal ngupayakakeperkara-perkarasingoraanagunane,singora anagunanelanorabisanylametake;amargapadhamuspra.

22AmargaPangeranYehuwahorabakalnilarumate margasakaasmanekangagung,amargaPangeran Yehuwahwuskeparengngangkatkoweumate

23Lankanggoaku,GustiAllahajangantiakunglakoni dosamarangPangérankanthimandhegndedongakanggo kowé,nangingakubakalmulangkowébabdalansingapik lanbener

24MungwediamarangPangéranlanngabektimarang Panjenenganéklawangumolongingatimu; 25Nangingmanawakoweisihpadhatumindakala,kowe lanratumubakaltumpes.

BAB13

1SangPrabuSaulanggonengastapaprentahanlawase setahun;lannalikapanjenenganéjumenengrajaingIsraèl rongtaun.

2SaulmilihwongIsraèltelungewu;Wongloromau padhakaroSaulingMikhmaslaningpagununganBetel, lansewupadhakaroYonatananaingGibeaingBenyamin; 3YonatanbanjurnyerangtentaraFilistinsinganaing Geba,lanwongFilistinkrungubabikuSangPrabuSaul banjurngunekakekalasangkaanaingsatanahsatanah kabeh,pangandikane:“KarebenwongIbranipadhakrungu 4WongIsraèlkabèhpadhakrungukabaryènSaulwis ngalahakéwadyabalaFilistin,lanwongIsraèluga ditindhesdéningwongFilistinWong-wongbanjurpadha nglumpuknusulSaulmenyangGilgal

5WongFilistipadhanglumpukarepperangkarowong Israèl:telungpuluhewukrétané,nemewuprajuritjaranan, lanwongakèhkayawedhiingpinggirsagara

6BarengwongIsraèlweruhyènpadhakasêbut(amarga wong-wongpadhasusah),banjurpadhaumpetananaing guwa-guwa,inggrumbul-grurung,ingwatu-watu,ing tengger-tenggerpangurbananlaningluwangan.

7LansawetarawongIbraninyabrangYardenmenyang tanahGadlanGileadDeneSangPrabuSaulisihanaing Gilgal,wongkabehpadhandherekakekalawangumeter.

8Sawiséngineppitungdina,miturutwektusingwis ditemtokakédéningSamuèl,nangingSamuèloratekaning Gilgallanwong-wongpadhabuyarsakaingPanjenengané

9Saulbanjurngandika,"Kurbanobaranlankurban keslametanmrene"Lankurbanobaran

10Barengrampunganggonenyaosakekurbanobaran, NabiSamuelrawuhSaulbanjurmetumethukake,arep ngaturakesalam

11Samuèlbanjurngandika:“Apasingkoktindakaké?Sang PrabuSaulngandika:“Amargaakuweruhyenwong-wong ikupadhabuyarninggalakulankoweoratekaingwektu kangwisditemtokake,lanwongFilistipadhanglumpuk anaingMikhmas;

12Mulanéakukandha:SaikiwongFilistinbakalnempuh akumenyangGilgal,lanakuoranyenyuwunmarang Yéhuwah

13SamuèlkandhamarangSaul:“Kowékuwibodho 14Nangingsaikikarajanmuorabakaltetep,nanging Yéhuwahwisnggolèkiwongsingcocogkaropanggalihé dhéwé,lanYéhuwahndhawuhidhèwèkédadi panggedhéningumaté,mergakowéoranetepiapasing didhawuhakédéningPangéranmarangkowé 15SamuèlbanjurbudhalsakaGilgalmenyangGibéa Benyamin.SawusemangkonoSangPrabuSaulngetungake wongkangpadhaanaingkono,kira-kiranematus 16SangPrabuSaullanYonatan,putrane,lanwong-wong kangpadhamelupadhamanggonanaingGibeaBenyamin, nangingwongFilistipadhalerebanaingMikhmas 17Wong-wongsingnjarah-rayahpadhametusaka pakemahanewongFilistidaditelunggolongan 18SapanunggalanérombonganmaburmenyangingBètHoron,lanrombongansijinémaburmenyangingtapel wateséinglebakZeboimingara-arasamun 19IngsatanahIsraèlkabèhoraanatukangkayu,merga wongFilistinpadhangucap:“AjangantiwongIbrani padhagawépedhangutawatumbak

20NangingwongIsraèlkabèhpadhamaraniwongFilistin, kanggongasahpandumané,wadhukélanwadhuké. 21Anangingpadhanduwékikirkanggoukir-ukir,ukirukir,garpu,wadhuk,lankanggongasahpenthung

22Ingdinaperang,wong-wongsingmèluSaullan Yonatanoraanapedhangutawatumbak,nangingSaullan Yonatan,putrané,oraana

23WadyabalawongFilistipadhamangkatmenyanging pinggiringMikhmas

BAB14

1IngsawijiningdinaYonatan,putranéSaul,kandha marangwonganomsingnggawagegamané,"Ayopadha nyabrangmenyangbalatentaraFilistiningsabrang" Nangingdhewekeorangandhanibapake

2SangPrabuSaullerebanaingpojokGibeaingsangisore witdelimaingMigron

3AhiabinAhitub,sadulureIkabod,binPinehasbinEli, imamPangeranYehuwahingSilo,nganggoefod.WongwongorangertiyènYonatanwisoraana

4IngantaranedalankangdikarepakeYonatanarep nyabrangmenyangbalatentaraFilisti,ingsisihkiwaana watulandhep,laningsisihliyaneanawatulandhep,kang sijijenengeBozes,lansijineSene

5KangsijimapaningsisihlornglawanMikhmas,lan sijineingsisihkidulnglawanGibea

6Yonatanbanjurkandhamarangwonganomsingnggawa gegamanmau:“Ayo,ayopadhanyabrangmenyangbala tentaranewong-wongsingoratetakiki,bokmanawa Yéhuwahbakalmakaryakanggoawakédhéwé,merga Yéhuwahorakepénginnylametakewongakèhutawasithik.

7Wongsingnggawagegamanmaukandhamarangwong mau:“Siralakonanakabehsinganaingatimulah,Ingsun nunggilkarosiramanutkarsamu

8Yonatanbanjurngandika,"Lah,kitabakalnyabrang wong-wongiki,lankitabakalketemukarowong-wong mau"

9Manawapadhakandhamarangakumangkene:Padha lerenangantiakupadhanekanikowe;Ingkonoakubakal mandheganaingpanggonanku,lanorabakalnemoni wong-wongmau

10Nangingmanawawong-wongpadhakandhamangkene: Mênggahamrana!Banjurkitabakalmunggah,amarga SangYehuwahwismasrahakewong-wongmaumenyang tangankita,lanikibakaldaditandhakanggokita.

11Wong-wongmaubanjurpadhatinemuingwadyabala Filisti,lanwongFilistipadhangucap:“Lah,wongIbrani padhametusakaingguwa-guwapanggonanepadha ndhelik.

12Wong-wongsinganaingwadya-balaikupadha mangsulimarangYonatanlansingnggawagegaman, pangandikane:“Padhamaraniaku,akubakalngandhani koweapa-apa”Yonatantumulingandikamarangkang nggawagegamane:“Padhangetutakeaku,awitPangeran YehuwahwusngulungakewongIsraelmarangingtangane wongIsrael”

13Yonatanbanjurmunggahkarotanganélansikilé,lan wongsingnggawagegamanéngetutkédhèwèkélansing nggawagegamanmatenidheweke

14Denepanyembelehankangkapisankangkatindakake deningYonatanlankangngampilgegamane,cacaheana kira-kirarongpuluhwong,ingjeronetanahkangambane kira-kirasetengahhektar,kangbisadilukudeningsapisiji.

15Ingwadyabala,ingara-aralaningantaranewong-wong kabehpadhagumeter,paraprajuritlanpararampasan padhagumeter,lanbumigonjang-ganjing,ngantigumeter banget

16ParapenjagaSaulingGibéaBenyaminpadhanyawang Lah,wongakehpadhaleyeh-leyeh,banjurpadhanggebugi.

17Saulbanjurngandikamarangwong-wongsingpadha ndhèrèkaké:"Saikicacahnalandelengensapasingwis ninggalkita."Barengpadhangetang,lahYonatanlanjuru gegamaneoraanaingkono

18SaulbanjurngandikamarangAhia:“PethineGusti gawanenmréné.AmargaingwektuikupethiningAllahana ingwongIsrael

19NalikaSaullagirembugankaroimam,rameingwadyabalaFilistisayamundhak,lanSaulngandikamarangimam: 20SawusemangkonoSangPrabuSaullansakehewadyabalanepadhanglumpuk,banjurpadhatekaingpaprangan

21Wong-wongIbrani,singbiyènmèluwongFilistin,sing padhamangkatbebarengankarowong-wongmausakaing sakiwa-tengenémenyangkémah,ugapadhamangkatmèlu wongIsraèlsingmèluSaullanYonatan.

22MangkonougasakehewongIsraelkangndhelikanaing pagununganEfraim,barengkrunguyenwongFilistipadha lumayu,banjurpadhangoyak-oyakingpaprangan.

23IngdinaikuGustiAllahngluwariwongIsraèl,lan perangterustekanBèt-Awen.

24Ingdinaikuwong-wongIsraèlpadhasusahbanget, mergaSaulwissumpahmarangwong-wongmau:“Kenaa inglaknatwongsingmanganapa-apangantisurup,supaya akubisamalesmarangmungsuhku.Mulanéwong-wong mauoraanasingngicipipanganan

25Wong-wongingtanahkonokabèhpadhatekaningalas; lananamaduinglemah

26Barengwong-wongmauwistekaningalas,lah, madunénjedhul.nangingoraanawongsiji-sijiakang nutupicangkeme,amargawong-wongpadhawedimarang sumpahe

27NangingYonatanoramirengyènbapaknéndhawuhaké sumpahmarangwong-wongmau,mulanébanjur nguncalaképucukingtekensinganaingtangané,

dicelupakeingsarangmadu,lantanganédicekeling cangkemé.lanmripatepadhang.

28Salahsijiningrakyatbanjurmangsuli:“Bapakmu ndhawuhisumpahmarangwong-wongmau,mangkene: Kenaaingipat-ipatwongkangmanganapa-apaingdina ikiLanwong-wongpadhasemaput

29Yonatanbanjurngandika:“Bapakkuwisgawerepoting nagara.

30Punapamalihmanawitiyang-tiyangwauingdinten punikasaminedhabebasansakingjarahanipunpara satrunipun?Amargaapaorasaikianapanyebaranwong Filistisingluwihgedhe?

31IngdinaikuwongFilistipadhangalahakéwongFilisti wiwitsakaMikhmasngantitekanAyalon,temahwongwongpadhakeselbanget

32Wong-wongmaunulipadhamaburnjarah-rayah, njupukwedhusgèmbèl,sapi,lanpedhèt,disembelèhana inglemah,banjurdipangankarogetihé

33Wong-wongmaubanjurpadhamaturmarangSang PrabuSaul,mangkene:“Wong-wongikupadhadosa marangPangeranYehuwah,yaikumangankarogetihe Panjenenganébanjurngandika,"Kowéwispadhanerak.

34Saulbanjurngandika:“Sirapadhabuyar-bubaranaing satengahewong-wongikulankandhananamangkene: Sabenwonggawanensapinelanwedhus-wedhusedhewedhewemrene,lansembelehananaingkenelandipangan; lanajangantigawédosamarangPangéran,mangankaro getihé.Wong-wongmaukabèhpadhanggawasapineing wayahbengi,banjurdisembelèhanaingkono

35SaulbanjuryasamesbèhkonjukmarangPangéran

36SangPrabuSaulbanjurngandika:“Payopadhanututi wongFilistiingwayahbengilannjarah-rayahwongiku ngantitumekaingwayahesuk,lanajangantianawong siji-sijia.”Wong-wongmaupadhakandha,"Siralakonana apasingkokpikirapik"Imambanjurngandika,"Ayo padhanyedhakiGustiAllah"

37SaulbanjurtakonmarangGustiAllah,"Apaakuarep maraniwongFilistin?"Punapapanjenengankersa masrahakendhatengingtanganipunIsrael?Nangingdina ikuPanjenenganeoramangsuli.

38Saulbanjurngandika,"Kowékabèhpadhanyedhak mréné,héparapanggedhéningrakyat,padhangertialan delengenapadosanéingdinaiki?"

39AmargademiSangYehuwahkanggesang,kang nylametakeIsrael,sanadyananainganakkuYonatan, mesthibakalmati.Nangingoraanawongsiji-sijiakang mangsulimarangPanjenengane

40PanjenenganébanjurngandikamarangwongIsraèl kabèh:"Kowépadhaanaingsisihsiji,lanakulananakku Yonatanbakalanaingsisihliya"Jawa1994:Wong-wong maubanjurpadhamaturmarangSaul:"Siralakonanaapa singkokanggepbecik."

41MulanéSaulbanjurmaturmarangPangéran,Allahé Israèl:NangingSaullanYonatandicekel,nangingwongwongpadaoncat

42Saulbanjurngandika,"UndiantaraakulanYonatan, anakku."LanYonatandijupuk.

43SaulbanjurngandikamarangYonatan:“Kandhakna marangakuapasingkoklakoniYonatannulimatur marangwongmau,pangandikane:“Kulanamungngicipi madusathithikkaliyanpucukingtekeningkangwontening tangankula,lah,kulabadhepejah

44WangsulanéSaul,"GustiAllahmuga-mugamuga-muga muga-mugamuga-mugamuga-mugasampeyanbakalmati, Yonatan"

45Wong-wongmaupadhamaturmarangSaul:“Apa Yonatanapabakalmati,singwisnindakakékarahayon kanggedhéanaingIsraèl?GustiAllahajanganti:demi Pangéransingurip,oraanarambutsijiwaésingtibaing lemah;amargaingdinaikidhewekewisnyambutgawe karoGustiAllahWong-wongbanjurngluwariYonatan, ngantioramati

46SangPrabuSaulbanjurmangkatsakangetutakewong Filisti,lanwongFilistipadhabalimenyangpanggonane dhewe-dhewe.

47SangPrabuSaulbanjurngrebutkarajanIsraellan nglawansakehemungsuheingsakubenge,yaikuMoab, baniAmon,Edom,pararatuingZobalanwongFilisti,lan ingngendi-endipanjenenganengubengiwong-wongmau, dhewekenggangguwong-wongmau

48Panjenenganébanjurnglumpukakéwadya-balalan nyerangwongAmalek,lanngluwariwongIsraèlsaka tanganéwong-wongsingnjarah-rayah

49ParaputraneSangPrabuSaulyaikuYonatan,Yisuilan MelkisuasingmbarepjenengéMerab,lansingnom jenengéMikhal

50SomaheSangPrabuSaulasmaneAhinoam,anake Ahimaas

51KisypeputraSaul;lanNerbapakéAbnerikuanaké Abièl.

52Ingsalawas-lawaseSaultansahanaperangnglawan wongFilisti,lannalikaSaulweruhwongsinggagah prakosautawawongsinggagahprakosa,banjurdigawa menyangngarsane

BAB15

1SamuèlugamaturmarangSaul:“PangeranYehuwah ngutusakukanggonjebadikowedadiratuingIsrael,umate.

2MangkenepangandikanePangeranYehuwahGustine sarwadumadi:Ingsunelingmarangapakangditindakake deningwongAmalekmarangwongIsrael,yaikuanggone ngadhang-adhanganaingdalannalikadhewekemetusaka ingtanahMesir

3Saikilungaa,serèhnawongAmaleklantumpessakèhé darbéné,lanajadiémannangingpatènanalananglan wadon,bayilanbayi,sapilanwedhus,untalankuldi

4SaulbanjurnglumpukakébalanélanngetungingTelaim, rongatusewuprajuritmlakulansepuluhewuwong Yéhuda.

5SaulbanjurtekaningkuthanéwongAmaleklanndhelik anainglebak

6SangPrabuSaulbanjurngandikamarangwongKeni: “Padhalungaa,padhasumingkirasakaingsatengahewong Amalek,supayakoweajangantidaktumpesbarengkaro wong-wongiku,amargakowepadhatumindakbecik marangsakehewongIsraelnalikapadhametusakaing tanahMesirDadinewongKenipadhabudhalsakaing antaranewongAmalek.

7SangPrabuSaulbanjurngasorakewongAmalekwiwit sakaHawilangantitekaningSur,ingsacedhakeMesir

8SangPrabuAgag,ratunewongAmalek,dicekeluripuripanlannumpeskabehrakyatekalawanlandheping pedhang

9NangingSangPrabuSaullanwong-wongmaupadha ngluwariAgaglanwedhus-wedhusésingpalingapik,sapi, lemu-lemulanwedhusgèmbèllankabèhsingapik-apik, lanoragelemnyirnakakékabèh.

10SawusemangkonopangandikaneSangYehuwah marangNabiSamuel,mangkene:

11Kawulanyuwunpangapunten,bilihkawulasampun ngangkatSauldadosratu,awitpanjenenganipunninggal kawulalanbotennindakakendhawuhingSunSamuèl sedhihbanget;lansawengisesambatmarangPangeran Yehuwah

12BarengSamuelwunguesukmethukakeSangPrabu Saul,anapangandikanemarangNabiSamuelmangkene: “SaulrawuhingKarmèl,lahpanjenenganéwisngedegake panggonankanggopanjenengané,nulimlaku-mlakulan mudhunmenyangGilgal.

13SamuèlbanjursowaningngarsanéSaul,banjurmatur marangSaul:“MugidiberkahidéningPangéran

14Samuèlbanjurngandika,"Apategeséswaranéwedhuswedhusingkupingkulanswaranésapisingdakrungu?

15WangsulaneSaul:“Wong-wongmaupadhadiboyong sakaingwongAmalek,mergawong-wongmaupadha nyanawedhus-wedhuslansapi-sapikangbecik-becik kanggokurbanmarangPangeranYehuwah,GustiAllahmu; lanliyanewispadhakitatumpes.

16SamuèlbanjurkandhamarangSaul:“Menenga,aku bakalngandhanikowéapasingdidhawuhakédéningAllah marangakubengiiki.Panjenenganébanjurngandika marangwongmau:

17Samuèlbanjurngandika:“Nalikakowéisihciliking paningalmudhéwé,apakowéwiskajumenengakédadi kepalasukuIsraèl,lanYéhuwahnjebadikowédadirajaing Israèl?

18PangeranYehuwahnulingutuskowebudhallan ngandika:“Siralungaa,tumpeswong-wongdosa,yaiku wongAmalek,lanperangengantitumpes

19Yagenekoweorangrungokakemarangpangandikane SangYehuwah,nangingbanjurmaburngrampasbarang rampasan,lannindakakepialaanaingpaningalingSang Yehuwah?

20SaulbanjurngandikamarangSamuèl:“Inggih,kula sampunngestokakendhawuhipunPangéran,sahasampun nglajengakenmargiingkangdipunparingakendéning Pangérandhatengkula,sahasampunngiridAgag,ratuing Amalek,sahasampunnyirnakakentiyangAmalek

21Nangingwong-wongpadhanjupukjarahan,yaiku wedhusgèmbèllansapi,barang-barangsingkudu disirnakakékanggokurbanmarangPangéran,Allahmu, anaingGilgal

22Samuèlbanjurngandika,"ApaYéhuwahsenengbanget marangkurbanobonganlankurbansembelehan,kaya ngestokakédhawuhéPangéran?"Lah,ngrungokakeiku luwihbeciktinimbangkurban,lanngrungokakeikuluwih beciktinimbanggajihwedhuslanang

23Amargambrontakikukayadosaningsihir,lanwangkot ikukayadurakalannyembahbrahalaMergakowénampik pangandikanéPangéran,Panjenenganéuganampikkowé dadiraja

24SaulbanjurngandikamarangSamuèl:“Akuwisgawé dosa,mergaakunerakdhawuhéPangéranlandhawuhmu. 25Mulanésaiki,muga-mugadosakudiampunilanbalia barengkaroakulannyembahmarangYéhuwah

26SamuèlbanjurngandikamarangSaul,"Akuorabakal balindhèrèkkowé,mergakowéwisnampikpangandikané Pangéran,lanPangéranwisnampikkowédadirajaing Israèl."

27NalikaSamuèlnolèhareplunga,banjurnyepengjubahé, ngantisuwèk

28Samuèlnulingandikamarangpanjenengané,"Ingdina ikiGustiAllahwisnyuwekkarajanIsraèlsakakowé,lan diparingakémarangpepadhamu,singluwihapiktinimbang kowé"

29KakuwatanéIsraèlugaorabakalgorohlanoramratobat, awitdudumanungsasingkudumratobat

30Panjenenganébanjurngandika,"Akuwisgawédosa, nangingsaikikowékudungurmatiakuanaingngarepé paratuwa-tuwaningbangsakulaningngarepéwongIsraèl, lanbalibarengkaroaku,supayaakupadhangabekti marangPangéranAllahmu"

31SamuèlbanjurmalihnusulSaul;Saulbanjurngabekti marangPangéran.

32Samuèlbanjurngandika:“Agag,ratunéwongAmalèk, gawanenmrénéAgagbanjurmaranipanjenenganekanthi ati-ati.WangsulaneAgag,"Satemenepaitpatiikuwus sirna"

33Samuèlbanjurngandika,"Kayapedhangmunjalari wongwadonpadhaoraduwéanak,mangkonougaibumu bakaloraduwéanakanaingantaranéwongwadon" Samuèlbanjurnyuwil-nyuwilAgaganaingngarsanéAllah anaingGilgal.

34SawusemangkonoNabiSamueltindakmenyangRama; SangPrabuSaulbanjurtindakmenyangingdalemeing GibeaSaul.

35SamuèloranemoniSaulmenèhngantitumekaingdina sédané,nangingSamuèlsedhihbangetmargasakaSaul, lanPangérankeduwungdénéngangkatSauldadiratuing Israèl

BAB16

1PangéranbanjurngandikamarangSamuèl,"Ngantipira suweneanggonmusedhihmargasakaSaul,mergaIngsun wusnampikdhèwèkédadiratuingIsraèl?"sungumuisina lenga,banjurlungaa,akubakalngutuskowenemoniIsai, wongBetlehemiku,amargaIngsunwusnyawisakeratu ingantaraneparaputrane

2Samuèlbanjurngandika,"Kadospundianggenkula badhetindak?"nèkSaulkrungu,akubakaldipatèni. PangandikanéPangéran,"Nggawaasapilanangsijilan kandhaa:Akutekaarepnyaosakékurbanmarang Pangéran"

3LanngundangIsaimenyangkurban,lanAkubakal nuduhakesampeyanapasingkudusampeyanlakoni,lan sampeyanbakalnjebadikanggoAkuwongsingbakal Dakjenengakemarangkowe

4Samuèlbanjurnindakakéapasingdidhawuhakédéning PangéranlantekaningBètléhèmParapinituwaingkutha padhagumeternalikarawuhe,lanpadhamatur:Punapa panjenenganrawuhkanthitentrem?

5Aturwangsulane:“Salamtentrem-rahayu,akutekaarep ngurbanakekurbanmarangPangeranYehuwahIsailan anak-anakébanjurdisucekake,banjurdiundangkanggo kurban

6Barengwispadhateka,panjenenganemirsaniEliablan ngandika:“PancenjebadiPangeranYehuwahanaing ngarepe”

7NangingGustiAllahngandikamarangSamuèl:“Aja mandengmarangpraupanéutawadhuwurédéwé;amarga akuoranampikdheweke:amargaPangeranYehuwahora ndelengkayamanungsa;amargamanungsandelengapa singkaton,nangingYéhuwahndelengati.

8IsaibanjurnimbaliAbinadablandidhawuhilumakuana ingngarsanéSamuèlWangsulane:“Ikiugaoradipilih deningPangeranYehuwah”

9IsaibanjurngajakSyamaliwatWangsulane:“Ikiugaora dipilihdeningPangeranYehuwah.”

10Isaibanjurndhawuhiputra-putranepitungingngarepe SamuelSamuèlbanjurngandikamarangIsai,"Ikiora dipilihdéningAllah."

11SamuèlbanjurngandikamarangIsai:“Apaanaingkéné kabèhanakmu?Wangsulane:"Isihisihanasingwuragil, lah,dhewekeangonwedhus."Samuèlbanjurngandika marangIsai:“Sirakongkonannjupuka,awitkitaorabakal lungguhngantidhèwèkétekamrene”

12Wongmaubanjurkongkonanngeterakéwongmau mlebuWongésemusemuabanglanayurupanélanapik didelokPangandikanéPangéran,"Ngadega,jebadana, amargaikiPanjenengané."

13Samuèlbanjurnjupuksunguisilengalandijebadiana ingsatengahéparasaduluré,temahSangDawud kaparinganRohéPangéranwiwitdinaikulanterus-terusan. SamuèlbanjurjumenenglantindakmenyangRama 14NangingRohéPangéranbanjurninggalSaul,lanroh jahatsakaYéhuwahnggangguSaul.

15ParapunggawaneSangPrabuSaulpadhamaturmarang SangPrabu:“LahsaikianarohalasakaGustiAllahkang ngganggukowe.

16Sapunikagustikawulamugikarsaadhawuhdhateng paraabdidalemingkangwonteningngarsaPaduka, supadosnggolèkipriyantuningkangpintermainclempung, lanmanawirohjahatsakingGustiAllahsampunnekani panjenengan,panjenenganipunbadhénabuhkaliyan tanganipun,temahpanjenengansamiwaras.

17Saulbanjurngandikamarangparapunggawane:“Saiki kulaaturinyediakakentiyangingkangsagedmainlan gawanendhatengkula.

18Salahsawijiningabdinébanjurmangsuli,"Lah,akuwis weruhputranéIsai,wongBètléhèm,singpintermain gamelan,singgagahprakosa,prajuritsingwicaksana,lan wongayu,lanYéhuwahnunggilkarodhèwèké"

19MulanéSaulbanjurkongkonanutusannemoniIsailan kandha,”SirangutusDawud,putramu,kanglagi ndherekakewedhus-wedhusé

20Isainjupukkuldisingdimuatroti,botolanggur,lan anakwedhuslanangsiji,banjurdikirimakemarangSang PrabuSaul,putraneSangPrabuDawud

21SangPrabuDawudbanjursowaningngarsaneSang PrabuSaullanngadeganaingngarsanebanjurdadijuru gegamane

22SangPrabuSaulbanjurutusanmarangIsai,matur: “DhuhDawud,mugikarsaajumenenganaing ngarsaningsunawitsampunmanggihsihing ngarsaningsun.

23BarengdhemitsakaGustiAllahnunggilmarangSaul, Dawudbanjurnjupukclempunglanngunekakeastane

1WongFilistipadhanglumpukakewadya-balanekanggo perang,lanpadhanglumpukanaingSokohingtanah Yehuda,lanlerenanaingantaraneSokolanAzeka,ing Efes-Damim

2SaullanwongIsraèlbanjurpadhanglumpuklanmasang kémahingsacedhakéLebakÉla,lannatabarisanperang nglawanwongFilistin

3WongFilistipadhangadeginggunungingsisihkiwa,lan wongIsraelngadeginggunungingsisihliyane,laning antaranewong-wongmauanalebak

4BanjurmetusakaingpakemahanewongFilisti,jenenge Goliat,sakaingGat,kangdhuwurenemastalanjengkal

5Sirahénganggotopitembaga,lannganggoklambi klambi;lanbobotejubahlimangewusekeltembaga.

6Sampéyanénduwèniubintembaga,laningpundhakéana umpetantembaga

7Tekeningtumbakipunkadosrasukantenunan;lan endhasetumbakebobotewesinematussekel;

8Panjenenganébanjurngadeglannguwuh-uwuhmarang wadya-balanéIsraèl,pangandikané:“Yagénékowépadha tekaarepnataperang?AkuikiduduwongFilistilankowé dadiabdinéSaul?Pilihenwonglanangkanggokowé,lan karebènmaraniaku.

9Manawadhèwèkébisanglawanakulanmatèniaku,aku kabèhbakaldadibaturmu,nangingmanawaakubisa nglawanlanmatènidhèwèké,kowébakaldadibaturkulan ngawulamarangaku

10WongFilistimaukandha,"Ingdinaikiakunantang tentaraIsraèl;wenehiwonglanang,supayakitabisaperang bebarengan

11BarengSangPrabuSaullanwongIsraelkabehkrungu pangandikanewongFilistiiku,padhawedilanwedibanget.

12DawudkuwianakéwongEfratingBètléhèm-Yéhuda, jenengéIsai;Anakélanangwolu,lanwonglanangkuwi wistuwaingjamanéSaul.

13Anak-anakéIsaitelusingmbarepmèluSaulmenyang perang,lananak-anakételusingmèluperangjenengéEliab, singmbarep,Abinadab,lanSyama.

14SangPrabuDawudikukangwuragil,lankangtuwatelu padhamèluSaul

15NangingSangPrabuDawudbanjurkondursakaing ngarsaneSangPrabuSaularepangonwedhusebapakne anaingBetlehem

16WongFilistiikuesuklansoretekalanngatonakeawake patangpuluhdina

17IsainulingandikamarangDawud,putrané,"Sira njupukagandumgosongsijiefalanrotisepuluhikikanggo parasadulurmu,nulimlayuamenyangkémahmaranipara sadulurmu"

18Kejusepuluhikigawanenmarangkomandhanésewu, landelengenkapriyésedulur-sedulurmu,lanpadha tampanana

19Saullanwong-wongIsraèlkabèhanaingLebakÉla, perangkarowongFilistin

20Esuk-esukDawudwungu,ditinggalwedhus-wedhusé karopangon,banjurdigawalunga,kayasingdidhawuhaké déningIsainulitekaningparit,nalikawadyabalaarep perang,lanpadhasurak-surakarepperang.

21AmargawongIsraellanwongFilistipadhatata-tataing perang,wadya-balanglawanwadya-bala

22SangPrabuDawudnulininggalkretaneanaingtangane kangjagakreta,banjurlumayumenyangingwadya-bala lanngaturakesalammarangparasadulure

23Nalikalagigunemankarowong-wongmau,lahana wongFilistisakaGat,jenengeGoliat,tekasakaingwadyabalanewongFilisti,lanngandikakayamangkono,lanSang PrabuDawudmidhanget

24BarengwongIsraèlweruhwongmau,banjurpadha mlayusakaingngarsanélanwedibanget

25Wong-wongIsraèlbanjurpadhamatur:“Apakowéwis padhaweruhwongiki?satemenearepnglawanwongIsraèl, lansingsapamatèniwongmau,rajabakalmaringi kasugihangedhé,lanmasrahakéanakéwadon,lanmerdéka brayatéingIsraèl

26SangPrabuDawudngandikamarangwong-wongkang padhangadeganaingsandhinge:“Apakangbakal katindakaketumrapwongkangmateniwongFilistiikulan ngilangakekawiranganewongIsrael?Sababsapatawong Filistikangoratetakiku,ngantiarepnantangwadyabalaneGustiAllahkanggesang?

27Wong-wongbanjurpadhamangsulimangkene:"Inggih punikatiyangingkangmateni."

28Éliab,sedulurésingmbarep,krunguomonganéwongwongmauMulanéÉliabnepsubangetmarangDawud, banjurmatur:“Yagénékowétekamréné?Lankarosapa singkoktinggalakewedhus-wedhuscilikikiingara-ara samun?Ingsunnguninganiangkuhmu,lankaluputaning atimu;awitkowétekaarepweruhperang.

29SangPrabuDawudbanjurngandika:“Saikiakuwis nglakoniapa?Apaoraanasababe?

30SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasararis mabaosringIdaSangHyangWidiWasamalihmabaos ringsakancanidane

31BarengkeprungupangandikaneSangPrabuDawud, banjurdiwartakakemarangSangPrabuSaul

32DawudbanjurngandikamarangSaul:“Ajangantiana wongsiji-sijiakangsedhihmargasakaiku;baturmubakal lungaperangkarowongFilistiiki

33SaulbanjurngandikamarangDawud:“Kowéorabisa nglawanwongFilistiniki,mergakowéisihenom,lan wongikuwiwitnom-noman

34DawudbanjurngandikamarangSaul:"Abdimuangon wedhusebapakné,lananasingalanbruwangsingtekalan njupukcempésakaingpepanthan

35Akubanjurnututiwongmau,banjurdakgebugilan dakluwarisakaingcangkemé,lannalikadhèwèkénglawan aku,jenggotédakcekel,banjurdakgebugilandipatèni

36Singalanbruwangsingdipatènibaturmu,lanwong Filistinsingoratetakikibakalkayasalahsijiné,mergawis nglawantentaranéGustiAllahsingurip

37SangPrabuDawudngandikamaneh:“Pangeran Yehuwahkangngluwariakusakaingsikilesingalansaka ingsikilebruwang,Panjenenganebakalngluwariakusaka ingtanganewongFilistiiku”SangPrabuSaulngandika marangDawud:“Siralungaa,SangYehuwahnunggilkaro kowe”

38SangPrabuSaulngagemgegamaneSangPrabuDawud, sartanganggotopitembagaingsirahe;Dhewekeuga nganggoklambiklambi

39SangPrabuDawudbanjurnyelotpedhangeing gegamane,banjurnyobaareplungaamargadheweke durungmbuktekakeSangPrabuDawudngandikamarang

SangPrabuSaul:“Kulabotensagedtindakkaliyanpunika; amargaakudurungmbuktèkaké.SangPrabuDawudbanjur nyingkirake

40Banjurnjupuktekenlanmilihwatulicinlimasaka lepen,banjurdilebokakeingkanthongpangon,ing kanthong;lantalineanaingtangane,banjurnyedhaki wongFilisti

41WongFilistibanjurnyedhakiDawud.lanwongkang nggawatamèngikulumakuanaingngarepe

42BarengwongFilistiikunyawangmubeng-mubenglan weruhDawud,banjurdiremehake,amargaisihenom, abang-abanglanayurupane

43WongFilistinulimaturmarangDawud:“Apaakuiki asu,denekowemaraniakunganggoteken?WongFilisti ngipat-ipatiDawuddemiallahé

44WongFilistimaunulimaturmarangDawud:“Sira mrenea,dagingmubakaldakparingakemarangmanukmanukingawang-awanglankewan-kewaningara-ara

45SangPrabuDawudbanjurngandikamarangwong Filisti:“Kowenekaniakukaronggawapedhang,tumbak lantameng

46IngdinaikiPangéranbakalngulungakékowémarang tanganku;Ingsunbakalnggebagsiralansirabakal Sunpundhutsirahira;laningdinaikibakalDakparingi mayit-mayitsakawadya-balaFilistinmarangmanukmanukingawang-awanglankewangalak;supaya salumahingbumipadhasumurup,yeningIsraelanaGusti Allah.

47LansakèhépasamuwanikibakalngertiyènPangéran nylametakeoranganggopedhanglantumbak,amarga perangikukagunganéPangéran,lanPanjenenganébakal masrahakékowémarangtanganku

48BarengwongFilistiikujumenenglannyedhak methukakeSangPrabuDawud,SangDawudenggalenggallumayumaraniwadya-balanemethukakewong Filistiiku

49Dawudbanjurnglebokakétanganéanaingkanthongé, njupukwatusakaingkono,banjurnggebugibathukéwong Filistimau,ngantiwatumaunyemplungingbathuké banjursumungkemingbumi.

50SangPrabuDawudngalahakéwongFilistiikusarana slenthenglanwatu,sartanggebagwongFilistiikulan matèni;nangingoraanapedhangingtanganéDawud.

51SangPrabuDawudbanjurlumayulanngadeging ngarepewongFilistiiku,banjurnjupukpedhangelan ngunussakaingwadhahe,banjurdipatenilandipenggal siraheBarengwongFilistiweruhjuaranewismati,banjur padhamlayu.

52Wong-wongIsraèllanYéhudabanjurpadhatangilan padhasurak-surakalanngoyakwongFilistingantitekan inglebaklaninggapuranéÉkronDenewongFilistikang tatu-tatupadhaambrukanaingdalanmenyangSaaraim, tekaningGatlaningEkron

53WongIsraèlbanjurpadhabalisakangoyakwong Filistinlannjarah-rayahtarubené

54SangPrabuDawudbanjurnjupuksirahewongFilisti ikulandigawamenyangYerusalem;nanginggegamane dilebokakeingtarub

55BarengSaulweruhDawudarepperangnglawanwong Filisti,banjurmaturmarangAbnèr,panglimaningwadyabala:“Abnèr,anakésapataiki?Abnerngandika,"Dhuh

SangPrabu,nyawapanjenengangesang,kawulamboten sagednyumurupi."

56SangPrabubanjurngandika,"Panjenengannyuwun pirsaputranipunsintenpunika."

57BarengDawudkondursakamatèniwongFilisti,Abner dicekellandigawamenyangngarsanéSaul,karosirahé wongFilistiningtangané

58Saulbanjurngandikamarangwongenom:"Kowéanak sapa?Jawa1994:WangsulanéDawud:"Kulapunika putranipunabdiPadukaIsai,tiyangBètléhèm"

BAB18

1BarengwisrampunganggonengandikamarangSang PrabuSaul,panggalihePangeranYonatandadiraketkaro nyawaneSangPrabuDawud,lanPangeranYonatantresna marangSangPrabuDawudkayadenenyawanedhewe

2IngdinaikuSaulbanjurdicekellanoranglilanimulih menyangomahebapakne.

3YonatanlanDawudbanjurgawéprajanjian,merga nresnanidhèwèkékayanyawanédhéwé

4Yonatanbanjurnyopotjubahélandiparingakémarang Dawudlansandhangané,pedhang,gandhewalansabuké 5SangPrabuDawudbanjurtindakmenyangngendiwae kangdiutusdeningSangPrabuSaul,lantumindakkanthi wicaksana,lanSangPrabubanjurndhatengake panjenenganedadipanggedheningprajurit,temah diparengakedeningwongkabehlanparapunggawane SangPrabuSaul

6BarengDawudkondursakamatèniwongFilisti,wongwongwadonsakaingkutha-kuthaingIsraèlkabèhpadha ngidung-ngidunglannjogèdmanggihiSangPrabuSaul, kanthisèlèhingtaber,surak-suraklanclempung

7Wongwédok-wédokmaupadhanggumun-nggumunké, pangucapé:“SangSaulwismatèniewonan,dénéDawud matènisepuluhewu

8Saulnepsubanget,lantembungkuwioradisenengi. pangandikane:“PadhangaturakeSangPrabuDawud sepuluhewu,lanmarangakumungewon-ewon 9WiwitdinakuwiSaulterusndelokDawud.

10Esuke,rohjahatsakaGustiAllahnempuhSangPrabu Saul,banjurmedharwangsitanaingsatengahepadaleman, lanSangPrabuDawuddolananastanekayabiyen,laning astaneSaulanatumbak

11Saulbanjurnguncalaketumbak;amargapangandikane, "AkubakalnggebagDawudngantitekaningtembok."Lan Dawudnyingkirisakaingngarsanekapingpindho

12SaulwedikaroDawud,mergaYéhuwahnunggilkaro dhèwèké,mulanéSaulwisninggalSaul

13MulanéSauldisingkirkésakadhèwèkélandidadèkké komandhanépasukansewubanjurmetulanmlebuing ngarepewongakeh.

14Dawudtumindakwicaksanaingsakehinglakune;lan PangeranYehuwahnunggilkarodheweke

15Mulané,barengSaulweruhyèndhèwèkétumindak kanthiwicaksana,banjurwedikaroSaul

16NangingwongIsraellanYehudakabehpadhatresna marangSangDawud,amargadhewekemetulanmlebuana ingngarepe

17SangPrabuSaulbanjurngandikamarangSangDawud: “LahMerab,anakkuwadonkangtuwa,ikubakal dakwenehakedadigarwamarangkoweJawa1994:

NangingSaulngandika,"Ajakawulatulung-tinulungi, nangingtanganipuntiyangFilistimugikarsaanempuh."

18DawudbanjurngandikamarangSaul:“Akuikisapa? lanapauripku,utawakulawarganebapakkuingIsrael, ngantiakudadimantuneSangPrabu?

19NangingbarengnalikaMerab,anakéSaul,diparingaké marangDawud,banjurdiwènèhakémarangAdrièl,wong Méholat,dadigarwané.

20Mikhal,anakéSaul,nresnaniDawud,banjurdicritakake marangSaul,lanbabkuwikesenengané

21Saulbanjurngandika,"Akubakalmenehidheweke supayadhewekedadikalanelansupayatanganewong Filistinglawandheweke."MulanéSaulngandikamarang Dawud:"Ingdinaikikowébakaldadimantunusiji"

22SangPrabuSauldhawuhmarangparapunggawane, pangandikane:“RembugananakaroSangPrabuDawud kanthisesidheman,mangkene:LahSangPraburena marangkowelanparaabdinekabehpadhatresnamarang kowe.

23ParapunggawaneSangPrabuSaulbanjurpadha ngucapakepangandikamauanaingkupingeSangPrabu Dawud.SangPrabuDawudngandika:“Apakowe rumangsagampangdadimantuneraja,awitakuikiwong mlaratlanoradiajeni?

24ParapunggawaneSangPrabuSaulbanjurpadhamatur marangSangPrabu:“PadhamangkonopangandikaneSang PrabuDawud

25SangPrabuSaulngandika:“SirakandhaamarangSang PrabuDawud:SangPrabuorakersamaharapa-apa, nangingkulupwongFilistisatus,kanggomalesmarang mungsuheSangPrabu.NangingSangPrabuSaulkepikiran supayaDawudtibaingtanganewongFilisti

26Barengparapunggawanepadhanyritakakemarang SangPrabuDawudkangmangkonoiku,SangPrabu DawudkeparengdadimantuneSangPrabu,nangingdinadinanedurungkliwat

27SangPrabuDawudbanjurjumenenglanparaprajurite lanmateniwongFilistirongatus;IdaSangPrabuDaud tumulingambilkulupipun,tumulikaparingakendhateng SangPrabu,supadosdadosmantunipunSangPrabu.Sang PrabuSaulbanjurmaringakeMikhalanakewadondadi garwane

28SaulweruhlanngertinèkYéhuwahnunggilkaro Dawud,lanMikhalanakéSaulnresnanidhèwèké

29SauldadisayawedimarangDawudlanSaultansah dadimungsuhéDawud.

30ParapanggedhenewongFilistibanjurpadhamaju,lan sawusepadhamangkat,SangPrabuDawudluwih wicaksanatinimbangparaabdineSangPrabuSaul satemahasmanipunkathah

BAB19

1SangPrabuSaulbanjurngandikamarangYonatan, putranelanmarangsakehepunggawane,supayaSang PrabuDawuddipateni

2NangingYonatan,putranéSaul,senengbangetkaro Dawud,lanYonatanngandhaniDawud,"Saul,bapakku, arepmatènikowé

3Akubakalmetulanngadegingsandhingebapakkuana ingpategalan,lanakubakalngomongkarobapakkubab

kowé;lanapasingdakdeleng,ikubakaldakkandhakaké marangkowé.

4YonatanbanjurngucapkabecikanbabDawudmarang Saul,ramané,lankandhamarangSaul:“SangPrabuaja ngantigawédosamarangabdiné,marangDawud.amarga Panjenenganéoragawédosamarangkowé,lanamarga panggawénéapikbangetkanggokowé

5Amargapanjenenganemasrahakenyawanelanmateni wongFilisti,lanPangeranYehuwahndhatengake kawilujengankanggedhetumrapwongIsraelkabeh

6SaulngrungokaképangandikanéYonatan,lanSaul sumpah,"DemiPangéransingurip,dhèwèkéorabakal dipatèni."

7YonatanbanjurnimbaliDawud,lanYonatannyritakaké samubarangkabèhmauDaneYonatantumulingiridSang PrabuDawudsowaningngarsaneSangPrabuSaul,kaya ingjamanbiyen

8Sawusemangkonobanjuranaperangmaneh,Sang DawudbanjurperangnglawanwongFilisti,sartamateni wong-wongikungantiakehbangetbanjurpadhamlayu sakaingngarsane

9AnadenerohalasakaSangYehuwahnulinguwasani SangPrabuSaul,nalikapanjenenganelenggahanaing omahekaronggawatumbak,lanSangPrabuDawud ngunekakeastane.

10SangPrabuSaulbanjurmbudidayasupayaDawud nandhangtumbakngantitekaningtembokNangingSang PrabuDawudmlayusakaingngarsaneSangPrabuSaul, lantumbakenusukingtembok;

11SangPrabuSaulugangutusutusanmenyangomahe Dawudkanggonjagalannyedanipanjenenganeingwayah esuk

12SangMikhalbanjurngudhunakeDawudsakacendhela, banjurlumayulanoncat.

13Mikhaltumulinjupukreca,disèlèhakéingpaturon, banjurdilebokakébantalwuluwedhusingguluné,banjur ditutupimori.

14NalikaSaulngutusutusankanggonjupukDawud, dhewekekandha,"Dhewekelara"

15SangPrabuSaulbanjurngutusutusanmanehnemoni Dawud,dhawuhe:“Wongikugawanenmranaingpaturon, supayadakpateni”

16Barengparautusanmaupadhalumebu,lahingpaturon anareca,karogulingwuluwedhuswedhus

17SaulbanjurngandikamarangMikhal:“Yagénékowé kokngapusiakungantingusirmungsuhku,ngantibisa oncat?NangingMikhalmangsulimarangSaul:"Dheweke ngandikamarangaku:Akulunga;kokakukudumateni kowe?

18SangPrabuDawudbanjurlumayulanoncat,sowaning ngarsaneNabiSamuelingRamalannyritakakesabarang kangwuskatindakakedeningSangPrabuSaulmarang panjenenganeSasampunepunikaDaneSamuelmiwah DaneSamuelrarismamargiringNayot

19SangPrabuSauldikabarimangkene:“Lah,Dawudana ingNayotingRama

20SaulbanjurngutusutusankanggonyekelDawud,lan barengweruhrombongannabi-nabipadhamedharwangsit, lanSamuèljumenengdadipemimpiné,parautusanéSaul banjurkatedhakandéningRohéAllah,lanwong-wongmau ugapadhamedharwangsit

21BarengSauldikabari,banjurngutusutusanliyane,lan padhamedharwangsituga.SangPrabuSaulbanjurutusan manehkangkapingtelune,lanpadhamedharwangsit 22BanjurtindakmenyangRamalantekaningsumur gedheingSekhu.Anakangkandha,"Lah,lagianaing NayotingRama"

23SasampunepunikaDanerarislungakaNayotringkota Rama,turIdaSangHyangWidiWasatumulikadunungan RohIdaSangHyangWidiWasaringdane,turIdararis nglanturangpameca,kantosrauhringNayotringRama 24SawusemangkonoSangPrabubanjurnyopot pangagemane,sartamedharwangsitanaingngarsaneNabi Samuel,sartasadinamudhalansawengitumujuwuda. Mulanéwong-wongpadhatakon:“ApaSaulugakalebu paranabi?

BAB20

1SangPrabuDawudbanjurmlayusakaingNayoting RamalansowaningngarsaneYonatanlanmaturmarang PangeranYehuwah:“Punapaingkangkulatindakaken?apa dosaku?Lanapadosakumarangbapakmu,denedheweke ngupayanyawaku?

2Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau:kowe orabakalmati:lah,bapakkuorabakalnindakakeapa-apa, gedheutawacilik,nangingbakalnyritakakemarangaku, lanapasebabebapakkukudundhelikakeperkaraikisaka aku?oramangkono.

3SangPrabuDawudbanjursupaos,pangandikane: “Bapakmusumurup,yenakuwisolehsih-rahmatanaing paningalmu;pangandikane:“AjakandhamarangYonatan, supayaajangantisedhih

4YonatanbanjurngandikamarangDawud,"Apasing kokkarepakédéningnyawamu,mesthibakaldaklakoni."

5SangPrabuDawudngandikamarangYonatan:“Lah, sesukwisrembulansasianyar,lanakumesthibakal lenggahdhaharbarengkaroSangPrabu.

6Manawabapakmuorakangenmarangaku,nulikandhaa: SangPrabuDawudnyuwunidinmarangaku,supayabisa lumayumenyangBetlehemkuthane,amargaanakurban taunankanggokabehkulawarga

7Manawawongikukandhamangkene:“Inggihbecik; abdiPadukabadhékatentreman,nangingmanawinepsu sanget,mugikarsaabilihpiawoningkangkatemtokaken déningpanjenenganipun

8Mulanékowékudutumindakbecikmarangbaturmu; AwitPadukasampunngiridabdiPadukadhateng prajanjiankaliyanPaduka,nangingmanawikawulawonten kalepatan,kawulapiyambakPadukapejahi;Yagenekowe koknggawaakumenyangbapakmu?

9PangandikanéYonatan,"Ampun,saupamikula mangrêtos,bilihramakulabadhénekanipanjenengan, punapakulambotenbadhényariyosakendhateng panjenengan?"

10DawudbanjurngandikamarangYonatan,"Sapasing bakalngandhaniaku?"utawayenbapakmumangsuli kanthikasar?

11YonatanbanjurngandikamarangDawud,"Ayo,kita padhamenyangara-ara"Wongloromaubanjurmetu menyangpategalan.

12YonatannulimaturmarangDawud:“DhuhPangéran, AllahipunIsraèl,manawikulabadhémirsanibapakkula

sesuk,utawitigangdinten,manawiDawudwonten kabegjan,lajengkawulabotenutusandhatengpanjenengan lanparingkatrangandhatengpanjenengan

13PangeranYehuwahndhawuhiPangeranYonatan mangkonolanluwihakehmaneh,nangingmanawa bapakkukeparengnindakakepialamarangkowe,akubakal ndhawuhakemarangkowelankowebakaldakdhawuhi lungakanthitentrem,lanPangeranYehuwahnunggilkaro kowekayadeneanggonenunggilkarobapakku

14Ajamungsalawaséakuisihurip,kowéajanganti nduduhkésih-kadarmanéYéhuwahmarangaku,supaya akuoramati

15Nangingsih-kasetyanmuikuajangantisirnaing salawas-lawase;

16YonatanbanjurgawéprajanjiankaroturunéDawud, pangucapé,"Mugi-mugiPangéranparingpiwalesdhateng paramengsahipunDawud"

17YonatanbanjurnjalariDawudsupaosmanèh,merga nresnaniDawud,awitdèknénresnaniDawudkaya nresnaninyawanédhéwé

18YonatanbanjurngandikamarangDawud,"Sesukwis rembulan,lankowébakalorakejawab,amargakursimu bakalkosong"

19Sawusetelungdinakowenginep,koweenggal-enggal mudhunmenyangpanggonanmundheliknalikaanaurusan, lantetepaanaingsacedhakewatuEzel

20Akubakalngetokaképanahteluingsisihé,kaya-kaya akunémbakingtandha.

21Lah,akubakalkongkonanbocahlanang,matur:"Padha, golekanapanah"Manawaakukandhamarangbocahmau: Lah,panahanaingsisihmu,tampanana;nulitekaa,awit katentremanlanoraanacilaka;kayaSangYehuwahkang gesang

22Nangingmanawaakukandhamarangwonganom mangkene:Lah,panahmuanaingngarepmu;lungaa,awit PangeranYehuwahwusngutuskowelunga

23Lanbabprakarasingdakkarepakekarokowe,lah PangeranYehuwahanaingantaraneakulankoweing salawas-lawase

24Dawudbanjurndhelikanaingara-ara,lannalika rembulanwisteka,SangPrabulenggahdhahar

25SangPrabubanjurlenggahingpalenggahané,kaya biyasané,anaingpalenggahaningsacedhakétémbok, Yonatanbanjurjumeneng,lanAbnerlungguhing sandhingéSaul,dénépanggonanéDawudkosong

26NangingSaulorangomongapa-apaingdinaiku, amargadhewekemikir:"Anaapa-apa,dhewekeoraresik; mesthioraresik.

27Ésuké,dinakapindhosasikuwi,panggonanéDawud kothong

28YonatanbanjurnjawabmarangSaul:“Daudnyuwun idinmarangaku,supayaakulungamenyangBètléhèm.

29Wangsulané,"Kulakeparengatindakamarga kulawargakitapadhangaturakekurbaningkutha;lan sadulurku,akuwisdidhawuhianaingkana,lansaiki,yen akuwiskeparenganaingngarsamu,keparengaakulunga lanketemukaroparasadulurku.Mulanedhewekeora sowaningmejaneSangPrabu

30SangPrabuSaulnepsubangetmarangYonatan,banjur ngandikamarangYonatan,"He,anaksakawongwadon singmurtad,apaakuorangerti,yensampeyanmilihputra Isaidadiwirangmulangawekawiranganeibumu?"

31AwitsalawaseputraneIsaiisihuripanaingbumi,kowe lankarajanmuorabakalmapan.Mulanésaikikongkonan wongédigawanangnggonku,awitmesthibakalmati

32YonatanbanjurnjawabmarangSaul,bapakné,lan maturmarangSaul,"Punapasababipundene panjenenganipunbadhedipunpejahi?"apakangwis ditindakake?

33SaulbanjurnguncalaketumbakmarangYonatan,mula YonatanngertiyenramanearepmateniDawud

34Yonatanbanjurjumenengsakaingmejakanthinepsu banget,laningdinakapindhosasiikuoramangandaging, amargasedhihbangetmarangSangPrabuDawud,amarga bapaknewisngremehakedheweke.

35ÉsukéYonatanlungamenyangara-araingwektusing wisditemtokkékaroDawud,lananabocahcilik

36Panjenenganébanjurngandikamarangkanglanang, "Mlayu,golekanapanahsingdakcekel"Lannalikabocah kasebutmlayu,dhewekengetokakepanahngluwihi dheweke.

37Barengbocahmauwistekaningpanggonanepanahe Yonatan,Yonatanmbengok-mbengokngetutakebocah mau,pangandikane:“Punapaikurakngluwihikowe?

38Yonatannulinguwuh-uwuhmarangbocahmau: “Enggala,enggal-enggal!AnakeYonatanbanjur nglumpukakepanahlansowanmarangbendarane.

39Nangingbocahmauorangertiapa-apa,mungYonatan lanDawudsingngerti

40Yonatanbanjurmènèhipèpèn-pèpènémarangsing lananglandipangandikani:“Siralungaa,gawanen menyangkutha

41Barengbocahémaulunga,Dawudbanjurwungusaka ingsisihkidul,nyembahingbumilannyembahpingtelu

42YonatanbanjurngandikamarangDawud:“Siralungaa kanthislamet,mergaakukabèhwispadhasupaosatas asmanéPangéran,pangucapé,‘PangeranYehuwahanaing antaranéakulankowé,lanantaraturunkulanturunmuing salawas-lawasé.SasampunepunikaDaneYonatantumuli mamargi,turIdaYonatanlumebetringkota

BAB21

1SangPrabuDawudbanjurrawuhingNobsowaning ngarsaneImamAhimelekh.

2SangPrabuDawudbanjurngandikamarangImam Akhimelekh:“SangPrabuwusparingdhawuhmarangaku, landhawuhmarangaku:Ajaanawongkangngertiapa-apa babapakangdakdhawuhakemarangkowelanapakang dakdhawuhakemarangkowe.

3Mulané,saikiapasinganaingtanganmu?Akuwènèhana rotilimangrotiingtanganku,utawaapasinganaingkono 4ImambanjurmangsulimarangDawud,pangandikane: “Oraanarotibiasaingtanganku,nanginganarotisuci.yen wongnom-nomanwisnjagaawakedhewepalingorasaka wongwadon

5SangPrabuDawudmangsulimarangimam, pangandikane:“Satemenételungdinaikiwong-wong wadonoraanaingantarakita,wiwitakumetu,lanpirantipirantinéparanom-nomanikusuci,lanrotiikulumrah, sanadyandinaikikasucèkakéingprau

6Imambanjurmènèhirotisuci,amargaingkonooraana rotikejabarotisajiansingdijupuksakaingngarsané Pangéran,kanggodilebokakérotipanasingdinanédijupuk

7IngdinaikuanapunggawaneSaulanaingkono,ditahan anaingngarsaneSangYehuwah;asmaneDoeg,wong Edom,panggedhenepangon-pangonkagunganeSaul

8SangPrabuDawudbanjurngandikamarangAhimelekh: “Apaingkeneoraanatumbakutawapedhang?amargaaku oranggawapedhanglangegamanku,amargaurusaneraja kuducepet-cepet

9Sangimambanjurngandika:“PedhangeGoliat,wong Filisti,kangsirapatènianaingLebakÉla,lahingkénéiki kabungkusingkainingmburinééfodDawudngandika, "Oraanasingkayangono;menehikula

10IngdinaikuDawudjumenenglanlumayumargasaka wedinemarangSangPrabuSaullansowaningngarsane SangPrabuAkhis,ratuingGat

11ParapunggawaneSangPrabuAkhispadhamatur marangSangPrabu:“ApaikududuSangPrabuDawud, ratuingnagaraiku?Apaorapadhangidungakesijilan sijinekanthinjoged,celathu:SangPrabuSaulwusmateni ewonan,lanDawudkangmatenipuluhanewu?

12SangPrabuDawudbanjurnyimpenpangandikamau anaingsajroningati,temahwedibangetmarangSang PrabuAkhis,ratuingGat.

13Wong-wongmaubanjurngowahitindak-tandukeana ingngarepewong-wongmau,lannyamardadiedanana ingtanganewong-wongmau,lanngeret-eretlawanging gapura,laniduneditibakakeingjanggute

14Akhisbanjurkandhamarangparaabdiné:“Lahkowé weruhwongkuwiedan.

15Apaakubutuhwongedan,denekowenggawawong edanikianaingngarepku?Apawongikibakalmlebu omahku?

BAB22

1SangPrabuDawudbanjurbudhalsakaingkonolan ngungsimenyangguwaAdulam

2Lansabenwongsingnandhangkasusahan,singduwe utanglansingoraseneng,padhanglumpukingngarsane banjurdadipanggedhenewong-wongmau,denewongwongmauanawatarapatangatus.

3SangPrabuDawudbanjurtindaksakaingkonomenyang ingMizpaingMoab,banjurmaturmarangratuingMoab: “Dhuhbapaksahaibukkula,mugikeparengamranalan nunggilkaliyanpanjenengan,ngantoskulamangertos menapaingkangbadhekatindakakendeningGustiAllah dhatengkula.

4Wong-wongmaubanjurdigawamenyangngarsanératu ingMoab,lanpadhamanggonkaropanjenenganésalawasé Dawudanaingbeteng

5NabiGadbanjurngandikamarangDawud:“Aja manggonanaingbeteng;lungaamenyangingtanah Yehuda.SangPrabuDawudbanjurtindakmenyanging alasHaret

6BarengSangPrabuSaulmireng,yenSangPrabuDawud lanparawongkangpadhandherekake,SangPrabuSaul tetepmanggonanaingsangisorewitingRamaanaing Gibea,kanthitumbakanaingtangane,lansakehe punggawanepadhangadegingsakiwatengene;

7SangPrabuSaulbanjurngandikamarangpara punggawanekangngadegingsakiwatengene:“He,wong Benyamin,rungokna!ApaputraneIsaibakalmenehi pategalanlanpakebonananggurmarangkowekabeh,lan

kowekabehbakaldaditetindhihingwadyabalasewulan tetindhihingwadya-balasatus?

8Apakowekabehpadhasekuthonnglawanaku,lanora anawongsiji-sijiakangmratelakakemarangaku,yen anakkuwusgaweprajanjiankaroputraneIsai,lanoraana siji-sijiaingantaramukangmesakakemarangaku,lanora anawongsiji-sijiakangngakonimarangaku,yenanakku wusngojok-ojokiabdiningSunnglawanaku,supayapadha ndhelikakekayaingdinaiki?

9WangsulaneDoeg,wongEdom,panggedhenepara abdineSaul:“AkuweruhputraneIsaitekaingNob, nemoniAhimelekhbinAhitub

10SangPrabubanjurnyuwunpirsamarangSangYehuwah, sartadiparingipangansartapedhangeGoliat,wongFilisti 11SangPrabubanjurutusannimbaliImamAkhimelekh binAhitublansakulawargane,paraimamingNob,banjur padhasowanmarangngarsaneSangPrabu

12Saulbanjurngandika:“Rungokna,heanakAhitubAtur wangsulane:“Inggihgustikawula.

13SangPrabuSaulbanjurngandikamarangSangPrabu: “YagenekowelanputraneIsaikokpadhasekuthon nglawanaku,denekowewusmenehirotilanpedhang marangdheweke,apadenekowepadhanyuwunmarang GustiAllah,supayabisanglawanaku,arepndhelikkaya ingdinaiki?

14SangPrabuAhimelekhbanjurmaturmarangSang Prabu:“Sapaingantaraneparaabdidalemkabehkang setyakayaSangPrabuDawud,kangdadimantuneSang Prabu,kangnurutidhawuheSangPrabulankangmulya ingomahira?

15ApaakubanjurwiwittakonmarangGustiAllah?mugi sangprabusampunngantosndhawahakenpunapa-punapa dhatengabdinipun,dalahbrayatipunramakulasadaya, awitabdidalembotenngertospunapa-punapababpunika, kiranglangkung

16SangPrabubanjurngandika,"Kowémesthibakalmati, héAhimelekh,kowélansanak-sedulurébapakmu."

17SangPrabubanjurngandikamarangparaprajuritkang ngadegingsakiwatengene:“Padhamranalanpatenana paraimameSangYehuwah;Amargatanganeuganunggil karoDawud,lanamargapadhangertiyendhewekemlayu, lanorangandhaniakuNangingparaabdineSangPrabu oragelemngacungaketanganearepnempuhparaimame SangYehuwah

18SangPrabubanjurngandikamarangDoeg:“Kowé mrénélannempuhparaimam.Doeg,wongEdombanjur nolehlannyerangparaimam,laningdinaikumateniwong wolungpuluhlima,singnganggoefodlena.

19LanNob,kuthaneparaimam,banjurmatenipedhang, lananglanwadon,bocah-bocahlanbayi,sapi,kuldilan wedhus,kanthilandhepingpedhang

20AnadeneputraneAhimelekhbinAhitub,jenenge Abyatar,bisaoncatlanmlayunututiSangPrabuDawud

21AbyatarbanjurnyritakakémarangDawudyènSaulwis matèniparaimaméPangéran

22SangPrabuDawudngandikamarangAbyatar:“Ingdina ikuakusumurup,nalikaDoeg,wongEdomanaingkono, mesthibakalnyritakakemarangSangPrabuSaul

23Kowetetepakaroaku,ajawedi,amargasapasingngudi nyawakungupayanyawamu,nangingkowebakalslamet karoaku

1Wong-wongmaubanjurpadhangaturiuningamarang Dawud,mangkene:“Lah,wongFilistipadhaperang nglawanKehilalanngrampokpapanpanuton.

2SangPrabuDawudbanjurnyuwunpirsamarangSang Yehuwah,pangandikane:ApaakuarepmateniwongFilisti iku?IdaSangHyangWidiWasararisngandikaringDane Daudsapuniki:“IdaSangHyangWidiWasasanemamargi, turgelahnawongPilistine,turlulangnaringKehila

3ParaprejuritéDawudbanjurmaturmarangpanjenengané, "Lah,kitapadhawediingYéhudaingkene

4SangPrabuDawudbanjurnyuwunpirsamarangSang YehuwahmanehIdaSangHyangWidiWasatumuli masabdasapuniki:“Ngadega,lungaakaKehila;Awitdene IngsunbakalmasrahakewongFilistimarangingtanganira.

5SangPrabuDawudlanparabalanebanjurtindak menyangingKehila,perangnglawanwongFilisti,lanrajakayanepadhadiboyonglandipateningantiakehbanget. DadinéDawudnylametakéwong-wongingKhila

6BarengAbyatarbinAhimelekhngungsimenyanging ngarsaneSangPrabuDawudmenyangKehila, panjenenganetumulinggawaefodingtangane

7SauldikabariyènDawudtekaingKéhilaSaulngandika, "GustiAllahwismasrahakéwongmenyangtanganku; amargadhewekekakurung,mlebumenyangkuthasingana gapuralanpalang

8SangPrabuSaulbanjurnimbalisakeherakyatemenyang ingKehilalanngepungDawudlanparaprajurite

9DawudngertinèkSaulnggawéalamarangdhèwèké kanthindhelik;banjurngandikamarangImamAbyatar, "Efodgawanenmréné"

10Dawudnulingandika:“DhuhPangéran,Allahipun Israèl,abdiPadukasampunmidhangetbilihSaulbadhé rawuhingKéhilabadhényirnakakenkuthapunikakarana kawula

11ApawongingKhilabakalmasrahakéakumarang tangané?ApaSaulbakalmudhun,kayasingdirungu déningabdimu?DhuhPangéran,GustiAllahipunIsraèl, kawulamugiPadukaparingidhawuhdhatengabdiPaduka. Pangéranngandika,"Dhewekebakalmudhun"

12Dawudbanjurngandika:"Apawong-wongingKehila bakalmasrahakéakulanbalakumarangtanganéSaul?" PangandikanéPangéran,"Padhabakalngulungakékowé"

13SangPrabuDawudlanparaprajurite,kangcacahekirakiranematus,padhamangkatsakaingKehilalantindak menyangngendiwaeSangPrabuSauldikabari,yenSang PrabuDawudoncatsakaingKehila;landhewekeora gelemlunga

14SangPrabuDawudlerebanaingara-arasamunanaing beteng-betenglanmanggonanaingpagununganing pasamunanZif.Saulsabendinanggolèki,nangingGusti AllahoramasrahkéSaulmarangtangané

15SangPrabuDawudmirsayenSangPrabuSaultekaarep ngudinyawane,deneSangPrabuDawudanaing pasamunanZifingalas

16Yonatan,putranéSaul,banjurmaraniDawudmenyang alaslannguwatkétanganémarangGustiAllah

17PangandikaneSangPrabuSaul:“Ajawedi,amarga tanganeSaul,bapakku,orabakalnemonikowe.lan sampeyanbakaldadiratuingIsrael,lanakubakaldadi jejeresampeyan;lanSaul,bapakku,ngerti

18Wongloromaubanjurpadhagawéprajanjiananaing ngarsanéAllah,lanDawudlerebanaingalas,lanYonatan mulihmenyangomahé

19WongZifibanjurpadhasowanmarangingngarsane SangPrabuSaulingGibealanmatur:“PunapaSangPrabu Dawudndhelikwonteningbeteng-betengingwana,ing pagununganHakhila,ingsakidulipunYesimon?

20Sapunika,dhuhSangPrabu,mugikarsaadhahar mandhapmanutkarsaningmanahipun;lanwewenangkita bakalmasrahakemarangingastaneSangPrabu

21Saulbanjurngandika:“Kowépadhadiberkahidéning PangéranawitkowépadhawelasmarangAku

22Sumanggakulaaturimangkata,sumanggapanjenengan dalemnyawisaken,sahasumuruplanmirsanipapan panggenanipun,sahasinteningkangsampunningali piyambakipunwonteningngriku,awitkacariyosaken dhatengkula,bilihpiyambakipuntumindakkanthilicik

23Mulanédelengenlanngertiasakèhépanggonan pandhelikané,lanbaliamaraniAkukanthitemenan,lan Akubakalndhèrèkkowé,lanmanawadhèwèkéanaing nagarakono,Ingsunbakalniti-priksaanaingsatanah ewonanwongYéhuda.

24Wong-wongmaubanjurpadhamangkatmenyangZif ndhisikiSaul,nangingDawudlanparaprajuritepadhaana ingpasamunanMaon,ingLebakLebakingsisihkidul tanahYesimon

25Saullanparaprejuritépadhamangkatnggolèki panjenengané.Wong-wongmaupadhanyritakakémarang Dawud,mulanépanjenenganémudhunmenyanggunung paranglanmanggonanaingpasamunanMaonBareng Saulkrungubabiku,banjurngoyakDawudanaing pasamunanMaon

26SangPrabuSaulbanjurtindakmenyangingsakiwa tengenegunung,lanSangPrabuDawudlanparaprajurite anaingsisihegunungikumergaSaullanbalanépadha ngubengiDawudlanbalanékanggonyekelwong-wong mau.

27NanginganautusankangsowanmarangSangPrabu Saullanmatur:awitwongFilistiwisnglurugitanahkono

28MulanéSaulbanjurkondursakangoyakDawudlan nglawanwongFilistin,mulanépanggonankuwidijenengi Selahammahlekot

29SangPrabuDawudbanjurtindaksakaingkonolan manggoningbeteng-betengingEngadi

BAB24

1BarengSaulbalisakamburuwongFilisti,dikabari mangkene:“Delengen,DawudanaingpasamunanEnGedi”

2SangPrabuSaulbanjurnjupuktelungewuwongpilihan sakaingantaranewongIsraelkabehlanmangkatgoleki Dawudlanparaprajuriteanainggunungparang

3Banjurtekaningkandhangwedhusingpinggirdalan, kanganaguwa;SangPrabuSaulbanjurlumebukanggo nutupisikile,nangingSangPrabuDawudlanparaprajurite tetepanaingpinggirguwa.

4ParaabdineSangPrabuDawudtumulimaturmarang SangPrabu:“LahikudinaneSangYehuwahngandika marangkowe:Lah,Ingsunbakalmasrahakemungsuhmu marangtanganmu,supayakowetumindakamarang

dhewekeapakangdadikarsamuSangPrabuDawud banjurjumenenglanngethokjubaheSangPrabuSaul.

5SasampunepunikaSangPrabuDawudgalih,amargi sampunngethokjubahipunSangPrabuSaul.

6Panjenenganénulingandikamarangparaabdiné: “PangeranYehuwahmugikarsaanglarangkawula nindakakenprakawispunikadhatengbendarakawula, tiyangingkangdipunjebadidéningPangéran,supados nggadhahiastakawuladhatengpanjenenganipun,merga panjenenganéikujebadanéAllah

7SangPrabuDawudbanjurngendhegakeparaabdine kanthipangandikaiki,lanoradiparengakenglawanSaul NangingSaulmentassakaingguwalanlunga.

8SawusemangkonoSangPrabuDawudbanjurjumeneng metusakaingguwasartanguwuh-uwuhmarangSang PrabuSaul,pangandikane:“DhuhSangPrabu!”Bareng SangPrabuSaulnolehingburi,SangPrabuDawud nyembahingbumilannyembah

9SangPrabuDawudbanjurngandikamarangSangPrabu Saul:“Yagenekowekrungupangandikanewong-wong, mangkene:Delengen,SangPrabuDawudngupayapiala marangkowe?

10Lah,ingdinaikimripatmuwisweruh,yendinaiki Gustiwisngulungakekowemenyangtangankuanaing guwa.Akubanjurmatur:Akuorabakalngangkattangan maranggustiku;awitikujebadaneSangYehuwah

11Dhuh,rama,mugikarsaamirsanirokipunjubah panjenenganingkangwonteningtangankula,awitdene anggenkulanyuwilrokipunsahabotenmateni panjenengan,mugipanjenenganmangertos,bilihing tangankawulabotenwontenpiawonutawikalepatan,saha kawulabotendameldosadhatengpanjenengan;ewadene Padukamburunyawakawulasupadosngrebut

12PangeranYehuwahngadiliingantaraneakulankowe, lanPangeranYehuwahmalesakumarangkowe,nanging tangankuorabakalnglawankowe

13Kayaunen-unenjamanbiyèn:Wongdurakaikuasalé sakawongduraka,nangingastaningSunorabakalnglawan kowé

14SaparatuingIsraelteka?Sapasingsirauber?sawise asumati,sawisekutu

15MulanePangeranYehuwahkangdadihakim,lan ngadiliakulankowe,lanmirsanilanmbelaprakaraku, sartangluwariakusakaingtanganmu

16BarengDawudrampunganggonéngandikamarang Saul,Saulbanjurngandika:“Apaikiswaramu,dhuh, anakkuDawud?Saulbanjurnguwuh-uwuhlannangis

17PanjenenganébanjurngandikamarangDawud,"Kowé luwihbenertinimbangaku,amargakowéparingpiwales marangakusingbecik,dénéakumalespialamarang kowé"

18Ingdinaikikowéwisnyritakakéyènkowéwis tumindakbecikmarangaku,merganalikaPangéran masrahakéakumarangtanganmu,kowéoramatèniaku

19Amargamanawaanawongnemonimungsuhe,apa dhewekebakalnglilanilungakanthislamet?mulaneSang Yehuwahparingpiwalesmarangkowe,margasakaapa kangkoktindakakemarangakuingdinaiki

20Lansaiki,akungertitenanyensampeyanbakaldadi ratu,lankarajanIsraelbakaltetepanaingtanganmu.

1Samuel

21MulanésupatamarangakudemiPangéran,nèkkowé orabakalnumpesturunkusakwiséaku,lanjenengkuora bakalsirnasakabrayatébapakku

22DawudbanjursumpahmarangSaul.Saulbanjurmulih; NangingSangPrabuDawudlanparaprajuritepadha munggahingbeteng

BAB25

1Samuèlseda;WongIsraèlkabèhbanjurpadhanglumpuk lannangisidhèwèkélandisarèkakéanaingomahéing RamaSangPrabuDawudbanjurjumenenglantindak menyangingara-arasamunParan.

2AnawongingMaon,kangduwekeingKarmel;wongiku gedhebanget,landuwewedhustelungewulanwedhus beroksewu.

3WongmaujenengeNabal;lanasmanegarwaneAbigail, ikuwanitakangbecikpangertenlanayurupane;laniku sakakulawargaKaleb.

4Ingara-arasamunDawudkrungunèkNabalnyukur wedhus-wedhusé

5SangPrabuDawudnulingutusparanom-nomansepuluh, lanDawudngandikamarangparanom-nomanmau:“Sira padhamunggahamenyangKarmèllanmaraniNaballan salammarangdhèwèkéatasasmaningSun.

6Mangkenepangandikanmumarangwongkangurip tentrem:Tentremrahayuanaaingomahmu,tentremrahayu anaaingsabarangkagunganmu.

7Lansaikiakukrungu,yensampeyanduwetukangcukur, mulaparapangonirasingpadhakaroaku,padhaorakena gawecilakalanoraanabarangsingilang,sajroneisihana ingKarmel

8Takonamarangparanom-nomanmu,mesthibakalparing pituturmarangkowe.Pramilaparanom-nomanmugi karsaapinaringansih-rahmatwonteningngarsaPaduka, awitkawulasamirawuhingdinteningkangsae

9Barengparanom-nomanéDawudpadhateka,banjur padhamaturmarangNabalmiturutsakehepangandikamau atasasmanéDawud,banjurmandheg

10NabalbanjurmangsulimarangparaabdinéDawud, "SapataDawud?"lansapaputraneIsai?Saikianaakeh abdisingpadhanyingkiribendarane

11Apaakukudunjupukrotilanbanyukulandagingku singwistaksembelèhkanggowong-wongsingnyukur rambutku,banjurdakwènèhakémarangwong-wongsing orangertiasalésakangendi?

12Paranom-nomanéDawudbanjurpadhabalilanbalilan nyritakakésakehingpangandikamau.

13SangPrabuDawudbanjurngandikamarangpara prajurite:“SabenwongpadhasalinpedhangeWong-wong mausabenwongpadhanguncalaképedhangé;SangPrabu Dawuduganyelotpedhange;lanrongatusmanggoning barang

14NanginganawongenomsijisingngandhaniAbigail, garwanéNabal,mengkéné,"Lah,Dawudngutusutusan sakaara-arasamunkanggongaturakesalammarang bendarakita;Panjenenganébanjurngrèmèhakéwongwongmau

15Nangingwong-wongmaupadhabecikbangetmarang aku,lanakuoranandhanglaralanoraanasingkelangan apa-apa,salawaseakupadhawanuhkarodheweke,nalika akuanaingara-ara

16Wedhus-wedhusikupadhadaditembokingaku,ing wayahbengilanawan,salawaseanggonkupadhangengon wedhus

17Mulanésaikingertialanelingaapasingbakalmbok lakoni;Awitdenegustikawulalansakulawarganewus katetepakebilai,awitikupancenwongkangorabisa guneman

18Abigailbanjurenggal-enggalnjupukrotirongatus, anggurronggendul,wedhusgèmbèllimasingwisdiolah, gandumgosonglimangtak,kismissatusguguslanwoh anjirrongatus,banjurditumpukingkuldi

19Wongwadonmaubanjurkandhamarangparaabdiné: “Padhandhisikiaku;lah,Akunututikowé.Nanging dhewekeorangandhanibojoneNabal

20Nalikalaginitihkuldi,banjurmudhunsakaing pandhelikaninggunung,lahSangDawudlanparabalane padhamudhunnemonidhewekelandhewekeketemu wong-wongmau

21NangingSangPrabuDawudngandika,"Satemeneora anagunaneakunyimpenkabehsingdiduweniwongiki anaingara-arasamun,ngantioraanabarangsingilang,lan dhewekewismaleskabecikanmarangaku."

22Mangkonougaluwih-luwihmarangparamungsuhe SangPrabuDawud,manawaIngsunninggalakesakehe barangkagunganeingwayahesukanawongkangnesuing tembok

23BarengAbigailweruhDawud,banjurenggal-enggal mudhunsakakuldilansujudnyembahingbumi.

24Nulisumungkemanaingngarepelanmatur:“Dhuh gusti,kawulamugikarsaanemahikalepatanpunika!

25Nuwunsewugustikawulamugisampunngantos nggatosakentiyangingkangbotensaepunika,inggih punikaNabalNabalasmane,nangingkabodhoaneanaing kono,nangingakuabdiniraoraweruhparanom-nomane gustiku,kangsirakongkonan

26Mulané,dhuhgusti,demiPangéraningkanggesanglan deminyawapanjenenganingkanggesang,deneSang Yehuwahsampunngalang-alangipanjenengandalem badhengwutahakegetihlanmalespiwalespanjenengan piyambak,sapunikakajengipunmengsahpanjenenganlan ingkangsamingupadospiawondhatenggustikawula,sami kadosNabal

27Samangke,berkahingkangsampunkaaturakendening abdidalemdhatenggustikawula,mugikaparingana dhatengparanom-nomaningkangndherekgustikawula 28Padukamugikarsaangapuntenkalepatanipunabdi dalem,awitPangeranYehuwahmesthindadosaken kulawargaingkangsantosa;awitgustikawulasampun nglawanperangipunSangYehuwah,sartaingsalebeting gesangpanjenenganbotenwontenpiawon

29Nanginganawongsingtangiarepngoyakkowélan ngupayanyawamu;lannyawanemungsuhmubakal diumbulake,kayaanaingtengahingtali

30SamangsaPangeranYehuwahnindakakekabecikan kangwuskadhawuhaketumrappanjenengandalem,lan panjenenganewuskatetepakedadiratuingIsrael; 31Mulanéorabakaldadisusahingatilanorabakalgawé susahingati,yènkowéwisngwutahakegetihtanpasebab, utawamalesmalesawakédhéwé

32DawudngandikamarangAbigail:“PinujiaPangéran, AllahéIsraèl,singingdinaikingutuskowénemoniaku

33Pinujiapituturmu,lanrahayukowé,singingdinaiki wisnyegahakusupayaorangwutahakegetih,lanmales akunganggotangankudhéwé

34Satemené,demiPangéran,AllahéIsraèlsingurip,sing ngalang-alangiakusupayaoranglaranikowé,kajabakowé enggal-enggalnemoniaku,mesthioraanasingisihkari Nabalingwayahésuk,singmèlutembok

35Dawudbanjurnampaniapasingdigawadéningwong wadonmausakaingtangané,banjurdipangandikani:“Sira mulihakanthislametmenyangomahmu;Lah,akuwis ngrungokakeswaramu,lanakuwisnyemangatisampeyan 36AbigailbanjursowaningngarsanéNabal;Lah,anaing omahe,kayariyayaraja;AtineNabalsenengbanget, amargadhewekemendembanget,muladhewekeora ngandhaniapa-apa,kurangutawaluwih,ngantiesuk 37Ésuké,barengNabalangguréwisentek,lanbojonéwis ngomongkébabkuwi,mulanéatinematilandadikaya watu

38Kira-kirasepuluhdinasawiséiku,Pangérannggebag Nabal,temahséda

39BarengDawudkrunguyènNabalwisséda,banjur kandha,"PinujiaPangéran,kangmbélaniprakara panyenyamahkumarangNabal,lanngreksaabdinésaka piala,amargaPangéranmalespialanéNabalmarangsirahé dhéwé."SangPrabuDawudbanjurutusanlanrembugan karoAbigail,supayadipekbojone

40BarengparapunggawaneSangPrabuDawudtekaning ngarsaneSangPrabuAbigailingKarmel,banjurpadha maturmarangdheweke:“SangPrabuDawudngutuskula nekanipanjenengan,supadospanjenengandalemdados garwa.

41Wongwadonmaubanjurjumenenglannyembahing bumisartamatur:“Lah,abdidalempunikadadosabdi dalemkanggengumbahsikilipunabdidalem.

42Abigailenggal-enggaltangi,nunggangkuldi,karocah wadonlimasingmèlubanjurngetut-buriparautusane SangPrabuDawudlandadigarwane.

43DawuduganjupukAhinoamsakaYizreèl;lanwong loromauugadadibojoné

44NangingSangPrabuSaulwismasrahakeMikhal, putrane,garwaneSangPrabuDawud,marangPaltibin Lais,sakaingGalim

BAB26

1WongZifibanjurpadhasowanmarangingngarsane SangPrabuSaulingGibeasartamatur:“PunapaSang PrabuDawudndhelikwonteningpagununganHakhila,ing sangajengipunYesimon?

2SangPrabuSaulbanjurtindakmenyangingara-ara samunZif,karowongIsraelpilihantelungewukanggo nggolekiDawudanaingara-arasamunZif.

3SaulbanjurlerenanaingpagununganHakhila,ing sacedhakédalanYésimonNangingSangPrabuDawud lerebanaingara-arasamun,lanweruhyenSaulnututi dhewekemenyangara-arasamun

4Dawudbanjurutusantelik,lanngertiyènSaulwisteka tenan

5SangPrabuDawudbanjurjumenenglantekaning panggonaneSangPrabuSaul,lanSangPrabuDawud mirsanipanggonaneSangPrabuSaullanSangAbnerbin Ner,panggedheningwadya-balane

6SangPrabuDawudbanjurngandikamarangAhimelekh, wongHetlanmarangAbisaibinZeruya,sadulureYoab, mangkene:“SapakangbakalmeluakunemoniSaul menyangpakemahan?Abisaimatur,"Kulabadhemandhap kaliyanpanjenengan."

7SangPrabuDawudlanAbisaibanjurnekanirakyating wayahbengi,deneSangPrabuSaulturuturuanaingjero kalen,tumbakethukulanainglemahanaingpucuke; 8AbisaibanjurngandikamarangDawud:“Ingdinaiki GustiAllahwisngulungakémungsuhmumarangtanganmu 9SangPrabuDawudbanjurngandikamarangAbisai:“Aja nyirnakakewongiku,awitsapakangbisangacungake tanganemarangkangdijebadideningSangYehuwahlan orakaluputan?

10SangPrabuDawudngandikamaneh:“DemiPangeran Yehuwahkanggesang,PangeranYehuwahkangbakal mateniwongiku;utawadinanébakalmati;utawabakal mudhunmenyangperang,lantiwas

11Pangéranorangalang-alangiakungangkattanganku nglawanwongsingdijebadidéningPangéran

12SangPrabuDawudbanjurnjupuktumbaklanwadhah isibanyusakaingandharaneSaul;Lanpadhalunga,lan oraanawongsingweruh,orangerti,utawatangi,amarga kabehpadhaturu;amargapadhaturuturusakaing ngarsaneSangYehuwah.

13SangPrabuDawudbanjurnyabranglanngadeging pucakinggunungkangadoh;papangedheingantarane:

14Dawudbanjurnguwuh-uwuhmarangwongakehlan AbnerbinNer,pangandikane:“Apakoweoramangsuli, Abner?Jawa1994:SenapatiAbnerbanjurmatur,"Sapata sirakangsesambatmarangSangPrabu?"

15DawudbanjurngandikamarangAbnèr:“Apakowé duduwonggagahprakosa?lansapakangkayasiraanaing Israel?kengingpunapadenepanjenengandalemboten ngreksagustiniraSangPrabu?amargaanawongsijiteka arepnyirnakakeraja,gustimu

16Prakaraikiorabecikkangkoktindakake.DemiSang Yehuwahkanggesang,kowepadhapantesmati,marga kowepadhaoramanutmarangbendaramu,kangjebadhe SangYehuwah.Lansaikidelengeningngenditumbake SangPrabulanwadhahbanyusinganaingsangisore

17SaulngertiswaranéDawud,mulanékandha,”Apaiki swaramu,dhuh,anakkuDawud?SangPrabuDawud ngandika,"Swarakawula,gustikawulaSangPrabu"

18Aturwangsulane:“Punapasebabipungustikawulakok ngoyakbaturipun?kanggoapaakuwisrampung?utawa pialaapasinganaingtanganku?

19Pramila,mugigustikawulaSangPrabumidhangetaken aturipunabdinipunManawaPangeranYehuwahwus ngojok-ojokikowenglawanaku,karebennampani pisungsung;Amargaingdinaikiakupadhaditundhung supayaoramanggonanaingtanahpusakaneSang Yehuwah,kalawanpangucape:Lungaa,ngabektimarang allahliyane

20Mulané,getihkuajangantitumetesingbumianaing ngarsanéPangéran,mergaratuingIsraèltekaarep nggolèkikutu,kayawongmburumanukkutuping pagunungan

21SangPrabuSaulbanjurngandika:“Kulasampun nglampahidosa.

22SangPrabuDawudbanjurngandika:“Lahikitumbaké SangPrabu!lansijisakawongenomtekanjupuk

23PangeranYehuwahmaleskabeneranlankasetyane marangsabenwong,amargaingdinaikiPangeran Yehuwahngulungakekowemarangtanganku,nangingaku oragelemngangkattangankumarangjebadaneSang Yehuwah.

24Delengen,kayadeneuripmusaikiwiskatemtokakeana ingngarepku,mulaneuripkumuga-mugabisa dilestarekakeanaingpaningalingSangYehuwah,lan Panjenenganengluwariakusakasakehingkasangsaran

25SangPrabuSaulbanjurngandikamarangSangDawud: “Rahayu,anakkuDawud!SangPrabuDawudbanjurtindak, lanSangPrabuSaulbalimenyangingpanggonane

BAB27

1Dawudngandikaingsajroningatiné:"Saikiakubakal tiwasingtanganéSaulLanSaulbakalkentekanpengareparepmarangaku,kanggonggolekiakumanehingwilayah Israel,mulaakubakaloncatsakaingtangane.

2SangPrabuDawudbanjurjumenenglannyabrangkaro wongnematuskangndherekakemarangSangPrabuAkhis binMaok,ratuingGat.

3SangPrabuDawudbanjurmanggonkaroAkhisanaing Gat,dalahbalane,sabenwongkarokulawarganedhewedhewe,yaikuDawudkarogarwaneloro,yaikuAhinoam, wongYizreel,lanAbigailwongKarmel,garwaneNabal

4NalikaSauldikabariyènDawudngungsimenyangGat, lanoranggolèkimanèh.

5SangPrabuDawudngandikamarangAkhis:“Manawi kulasampunpikantuksih-rahmatwonteningngarsa Paduka,mugi-mugikuladipunparingipanggenanwonten ingsalahsatunggalingkithaingpadesan,supadoskula sageddedalemwonteningngriku

6IngdinaikuAkhismaringiZiklagmarangpanjenengane, mulaneZiklagdadikagunganepararatuingYehudanganti saprene

7DawudlerebanaingtanahFilistilawasesetaunpatang sasi

8SangPrabuDawudlanparaprajuritebanjurnglurugi wongGesur,wongGezrilanwongAmalek,amarga bangsa-bangsaikubiyenpadhamanggoningtanahkono, nalikakowetindakmenyangSur,ngantitekaningtanah Mesir.

9SangPrabuDawudbanjurnggebagnagaraiku,oraana wonglanangutawawadonkangisihurip,sartawedhuswedhuse,sapi,kuldi,untalansandhanganepadha diboyong,banjurbalimenyangingngarsaneSangPrabu Akhis.

10Akhisbanjurngandika,"Saikikowépadhanglakoni dalanmenyangngendi?"Jawa1994:Dawudngandika, "NglawantanahYehudaingsisihkidul,nglawanwong YerahmeelingsisihkidullaningsisihkiduléwongKeni."

11NangingSangPrabuDawudoranylametakewong lanangutawawadon,supayanggawakabarmenyangGat, pangandikane:“Supayawong-wongmauajangantipadha nyritakakebabkita,mangkene:SangPrabuDawudiya tumindakmangkono,lankayamangkonougatata-tata salawasemanggonanaingtanahFilisti”

12AkhispretyayamarangDawud,lan kandha,”Panjenenganéndadèkakésengitmarangdhèwèké, umatéIsraèlmulanebakaldadiabdiningSuningsalawaslawase

1NalikasamanawongFilistipadhanglumpukakewadyabalanekanggoperangnglawanwongIsrael.Akhisbanjur ngandikamarangDawud:"Sirangertia,manawasiralan paraprajuritirabakalmeluperangkaroaku"

2DawudngandikamarangAkhis,"Kowémesthibakal ngertiapasingbisaditindakakédéningabdimu."Akhis banjurngandikamarangDawud:"Mulanékowébakal Dakdadèkaképangreksaingsalawas-lawasé"

3Samuèlwisséda,wongIsraèlkabèhwispadhanangisi lankasarekakéanaingRama,ingkuthanédhéwéSang PrabuSaulwusnundhungiparasetanlanparaahlisihir sakaingtanahkono

4WongFilistibanjurpadhanglumpuklannglumpukana ingSunem;

5BarengSangPrabuSaulmirsawadya-balanewongFilisti, banjurajrihlanatinégemeterbanget

6NalikaSaulnyuwunpirsamarangSangYehuwah,Sang Yehuwahoraparingwangsulan,sanadyanlumantarimpen, utawaliwatUrim,utawalumantarparanabi

7Saulbanjurngandikamarangparapunggawane:“Aku padhagolekanawongwadonkangkesurupan,supayaaku bisanemonidhewekelantakonmarangdhewekePara abdinetumulimaturmarangpanjenengane:“LahingEndor anawongwadonkangkasurupanroh

8SangPrabuSaulnyamarlannganggosandhanganliyane, lanbanjurtindakkarowongloro,lanpadhanemoniwong wadonikuingwayahbengi,lanmatur:"DhuhGusti,kula nyuwuntulungdhatengkulakanthiroh,lankulaaturaken dhatengkula,ingkangbadhekulaaturakendhateng panjenengan"

9WongwadonmaubanjurmaturmarangSangPrabu: “KowengertiapakangditindakakedeningSangPrabu Saul,yaikuanggonenyirnakakeparasetanlanparaahli sihirsakaingtanahkono

10Saulbanjursupaosmarangwongwadonmaudemi SangYehuwah,pangandikane:“DemiPangeranYehuwah kanggesang,koweorabakalkenapaukumanmargasaka iku.”

11Wongwédokmauterusngomong:“Sapasingareptak tuduhkémarangkowé?Nulingandika,"Samuèlgawanen mrana."

12BarengwongwadonmauweruhSamuèl,banjur nguwuh-uwuhsora,banjurmaturmarangSaul:“Yagéné kowéngapusiaku?awitkowékuwiSaulus.

13SangPrabubanjurngandikamarangwongwadonmau: “Siraajawedi.Jawa1994:Wongwadonmaubanjurmatur marangSaul:"Kulasumerepallahingkangminggahsaking bumi"

14GustiYésusterusngomongmarangwongwadonmau: “Wongkuwiwujudéapa?Wangsulane:“Wongtuwateka; lankatutupanmantelSangPrabuSaulsumurup,yeniku Samuèl,banjurnyembahingbumilannyembah 15SamuèlbanjurngandikamarangSaul,"Yagénékowé kokgangguaku,ngantinekakakéaku?"WangsulanéSaul: "Akususahbanget;AmargawongFilistipadhaperang nglawanaku,lanGustiAllahwisninggalakulanora paringwangsulanmaneh,oranganggoparanabiutawa impen.

16Samuèlbanjurngandika,"Yagénékowékoktakon marangaku,dénéPangéranwisninggalkowélandadi mungsuhmu?"

17PangeranYehuwahwusnindakakeapakangwus kadhawuhakelumantaraku,amargaSangYehuwahwus nyuwekkarajansakaingtanganmulandiparingakemarang pepadhamu,yaikuDawud

18AmargakoweorangestokakedhawuheSangYehuwah lanoranindakakebebendunekangmurkamarangAmalek, mulanePangeranYehuwahnindakakeprakaraikimarang koweingdinaiki

19Kajabaiku,PangeranYehuwahugabakalngulungake wongIsraelbebarengankarokowemarangingtangane wongFilisti,lansesukkowelananak-anakmubakal nunggilkaroaku;

20SangPrabuSaulsanalikaambrukingbumilanwedi bangetmargasakapangandikaneSamuèlamargasedina muputlansewengioramanganroti

21Wongwadonmaunulisowanmarangingngarsane SangPrabuSaullanweruhyènSaulbangetsusahé,banjur maturmarangSaul,"Lah,abdidalemsampunngestokaken dhawuhPaduka,lankawulamasrahakennyawakawula wonteningtangankawula,sahangestokakenpangandikan Padukadhatengkawula"

22Sapunika,mugikarsaamidhangetakenaturipunabdi dalempunika,mugikaparengakulangaturakenrotisairis wonteningngarsapanjenenganlanmangan,supaya sampeyanbisakuwat,nalikasampeyanlunga.

23Nangingwongmauoragelemlankandha,"Akuora bakalmangan"Nangingparaabdiné,bebarengankaro wongwadon,dipeksa;lanPanjenenganéngrungokaké swaranéwong-wongmauPanjenenganébanjurjumeneng sakaingbumilanlungguhingpaturon

24Ingomahéwongwadonmauduwéanaksapisinglemu; banjurenggal-enggalnyembeleh,njupukglepung,diuleni landiobongrotitanparagi

25Wongwadonmaubanjurdigawamenyangngarsané Saullanparaabdiné;lanpadhamanganBanjurpadha tangilanlungaingwayahbengi

BAB29

1WongFilistinglumpukakéwadya-balanékabèhanaing Afèk,lanwongIsraèlpadhalerebanaingsacedhaké sumberingYizreèl

2ParapanggedhenewongFilistipadhalumakukanthi atusanlanewon,nangingSangPrabuDawudlanpara prajuritepadhalumakuingmburinebarengkaroAkhis.

3ParapanggedhenewongFilistibanjurpadhamatur: “Wong-wongIbraniikuapa?SangPrabuAkhisbanjur ngandikamarangparapanggedhenewongFilisti:“Apaiki duduDawud,abdineSangPrabuSaul,ratuingIsrael,kang ingdina-dinaikiutawaingtaun-taunkepungkur,lanaku oranemonikaluputan,wiwitdhewekenemoniakunganti saiki?

4ParapanggedhenewongFilistipadhanepsumarang panjenengane.ParapanggedheningwongFilistipadha maturmarangpanjenengane:“Wongikikadhawuhanabali menyangingpanggonane,kangwuskoktetepake,aja ngantimelumeluperang,supayaajangantianaing papranganikumungsuhkitaApaorakudukarokepala wong-wongiki?

5ApaikiduduDawud,kangpadhangidungakesijilan sijinekanthinjoget,pangucape:Saulmateniewonan,lan Dawudmatenisepuluhewu?

6AkhisbanjurnimbaliDawudlanmatur:“DemiPangéran ingkanggesang,panjenengansampunjujur,lan panjenengandalemmlebetlanmlebetwonteningwadyabalapunikaprayogiwonteningngarsaningsun,awit panjenengandalembotenmanggihpiawonwiwit panjenengandalemsowandhatengkulangantossapunika 7Mulanésaikibalialanlungaakanthitentrem-rahayu, supayakowéajangantigawésusahéparapanggedhéning wongFilistin

8SangPrabuDawudbanjurngandikamarangAkhis: “Nangingpunapaingkangkawulatindakaken?Lanpunapa ingkangPadukapanggihiwonteningabdidalem sadangunipunanggenkawulanunggilkaliyanpanjenengan tekansaprene,denekawulabotensagednglawan mengsahipungustikawulaSangPrabu?

9SangPrabuAkhisbanjurmaturmarangSangPrabu Dawud:“Ingsunsumurup,manawasiraikubecikeanaing ngarsaningsun,kayadeneMalaekateAllah

10Mulanéesuk-esuktangiakaroparaabdinébendaramu singpadhatekandhèrèkkowé

11SangPrabuDawudlanparaprajuriteesuk-esukpadha budhalmenyangingtanahFilisti.WongFilistibanjur munggahmenyangYizreèl

BAB30

1NalikaDawudlanparaprajuritetekaningZiklaging telungdinane,wongAmalekwisnyerbuingsisihkidullan Ziklag,banjurnyerangZiklaglandiobongnganggogeni 2Wong-wongwadonsinganaingkonopadhaditawan,ora anasingdipatèni,singgedhéutawasingcilik,nanging digawalungalanlunga

3SangPrabuDawudlanparabalanebanjurpadhatekan ingkuthakono,lahkuthaikukobong;langarwane,anak lananglanwadonpadhaditawan

4Dawudlanwong-wongsingndhèrèkaképanjenengané padhanangissora,ngantipadhaorakuwatnangis.

5GarwaneDawudloropadhaditawan,yaikuAhinoam wongYizreellanAbigailgarwaneNabalwongKarmel

6Dawudsedhihbanget;Amargawong-wongpadha rembuganarepdibenturiwatu,amargaatinewongkabeh padhasedhihmargasakaanak-anakelananglanwadon, nangingSangPrabuDawudnyantosakakeawakedhewe anaingPangeranYehuwah,GustiAllahe

7SangPrabuDawudbanjurngandikamarangImam Abyatar,anakéAhimelekh:“Efodikugawanenmréné DaneAbyatartumulingiridefodmrikamarangSangPrabu Dawud

8SangPrabuDawudbanjurmaturmarangSangYehuwah, pangandikane:“Punapakawulabadhengoyakwadya-bala punika?apaakubakalnyusulwong-wongmau?Atur wangsulane:“Ngoyak-oyak,awitmesthibakalkecekel,lan mesthibakalmbalekakekabeh”

9SangPrabuDawudbanjurtindakkarowongnematus kangndherekake,lantekaningkaliBesor,panggonane wong-wongkangisihkari

10NangingSangPrabuDawudlanwongpatangatus padhangoyak-oyak,amargarongatuspadhangineping mburine,satemahorabisanyabrangingkaliBesor

11BanjurketemukarowongMesiringara-ara,banjur digawamenyangngarsanéDawud,diparingirotilan dipanganlanpadhadiombebanyu;

12Wong-wongmaubanjurdiwènèhiwohanjirsairislan kismisronggugus,lansawisémangan,rohébalimanèh, amargawistelungdinatelungbengioramanganrotilan orangombé

13Dawudbanjurngandikamarangwongmau,"Kowé kagunganésapa?"lansakangendikowe?Aturwangsulane: “KulapunikatiyangMesir,abdinipuntiyangAmalek;lan bendarakuninggalaku,amargatelungdinakepungkuraku lara

14IngsakidulewongKreti,tanahYehudalansakidule Kaleb,kitapadhanempuhlanZiklagpadhadiobong nganggogeni

15Dawudbanjurngandikamarangpanjenengané,"Apa kowébisangiridakumenyanggolonganiki?"Wangsulane: “SirasupaosdemiAllah,yenkoweorabakalmateniaku lanoranyerahakeakumarangtanganebendaraku,kowe bakaldakgawamudhunmenyanggolonganiki”

16Barengwisdigawamudhun,wong-wongikupadha nyebaringsalumahingbumi,padhamanganlanngombé lannjoged,margasakasakehingrampasangedhékang padhadirampassakaingtanahFilistilansakaingtanah Yehuda.

17Wong-wongmaupadhadipatènidéningDawudwiwit ésuk-ésuktekanésuké,lanoraanasijiwaésingbisaoncat, kejabaananom-nomanpatangatus,singnitihuntalan mlayu

18SangPrabuDawudmbalekakesakehebarangkang diboyongdeningwongAmalek,langarwaneloromau ditulungi

19Lanoraanakangkekuranganapa-apa,iyacilikutawa gedhe,anaklanangutawawadon,oraanabarangrampasan utawabarang-barangkangdirampas;

20SangPrabuDawudbanjurmundhutwedhus-wedhuse lansapi-sapikabeh,kangpadhadibuwanganaingngarepe sapi-sapiliyanemau,lankandha:“IkijarahaneSangPrabu Dawud”

21SangPrabuDawudbanjurnemoniwongloroatus,kang padhakeselbangetngantiorabisanututiSangPrabu Dawud,kangwuspadhakatetepakeanaingkaliBesor, banjurpadhamangkatnemoniDawudlannemoniwongwongkangpadhandherekpanjenengane

22Sakehingwongdurakalanwong-wongdursilakang padhamèluDawudbanjurpadhamangsuli,pangandikané: “Amargapadhaoramèlukita,kitaorabakalmènèhi jarahansathithik-thithikamarangwong-wongmau,kajaba munggarwanélananak-anaké,supayapadhabudhallan lunga

23Dawudnulingandika:“Parasadulur,ajangantikaya mangkono,apakangdiparingakedeningPangeran Yehuwahmarangkita,kangwusmitulungikitalan masrahakebalakangnempuhperangmarangkita

24Sapasingbakalngrungokkékowéingbabiki?nanging kayapandumanewongkangarepperang,iyamangkono ugapandumanekangtetepanaingbarang-barange; 25Wiwitdinaikubanjurdidadèkaképranatanlanpranatan tumrapwongIsraèlngantisaprene

26BarengDawudtekaningZiklag,rampasanébanjur dikirimmenyangparatuwa-tuwanéYéhuda,marang

kanca-kancané,kandha,"Lahkowépadhadadipisungsung sakajarahanmungsuhéPangéran.

27Kanggowong-wongsingmanggoningBetellaning RamotingsisihkidullaningYatir, 28Lankanggowong-wongingAroerlankanggowongwongingSifmotlankanggowong-wongingEstemoa, 29Lanmarangwong-wongsingmanggoningRakhallan singmanggoningkutha-kuthanéwongYérahmeèllansing manggoningkutha-kuthanéwongKeni

30Lankanggowong-wongingHormalankanggowongwongingKorasanlankanggowong-wongingAtak, 31Lanmarangwong-wongsingmanggoningHebronlan ingpanggonan-panggonansingbiasadienggonidéning Dawudlanparaprajurité

BAB31

1NalikaikuwongFilistipadhaperangnglawanwong Israel,wongIsraelpadhalumayusakaingngarepewong FilistilanambruktiwasanaingpagununganGilboa

2WongFilistipadhangoyakSaullanparaputraneWong FilistipadhamatèniYonatan,AbinadablanMalkisua,para putranéSaul

3NalikaperangperangnglawanSaul,banjurdipanah deningparapemanah;landheweketatubangetdeningpara pemanah

4Saulbanjurngandikamarangsingnggawagegaman, "Pedhangmuunennalantusukaku;supayawong-wong singoratetakikitekalannusukaku,lannganiayaaku Nangingjuruwajaoragelem;amargadhewekewedi banget.MulanéSaulnjupukpedhanglandicemplungké.

5BarengkangmawagegamaneweruhyenSangPrabu Saulwusmati,banjurnyebrangipedhangelantiwas bebarengankaropanjenengane.

6IngdinaikuugaSaullananakételu,singnggawa gegamanlanparabalanékabèhbebarengan

7BarengwongIsraèlkanganaingsabrangélebaklaning sabrangéKaliYardèn,weruhyènwongIsraèlpadhamlayu lanSaullananak-anaképadhamati,banjurpadhaninggal kutha-kuthanélanlumayu.lanwongFilistipadhatekalan manggoning

8Ésuké,barengwongFilistintekaarepnyopotwongsing dipatèni,SaullananakételupadhatiwasanaingGunung Gilboa

9Wong-wongmaubanjurngethoksirahélannguculi gegamané,banjurdikirimmenyangtanahFilistining sakubengé,kanggonyritakakébabikuanaingomahé brahalalaningantaranérakyat.

10GegamanédilebokakéanaingdaleméAsytarot,lan layonédiikatingtémbokéBètsan

11Barengwong-wongingYabès-Giléadkrunguapasing ditindakakédéningwongFilistinmarangSaul.

12Sakehewongkanggagahprakosapadhatangilan mangkatsawengimuput,njupuklayoneSaullanpara putranesakaingtembokeBetsan,tekaningYabesylan diobonganaingkono

13Balung-balungébanjurdikuburingsangisoréwiting Yabesy,lanpasapitungdina

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.