CAPITULU1
1Dopuàamorted'Acab,Moabsiribellòcontr'àIsraele.
2ÈAchaziacascòperunagratainasocamerasuperiore chìerainSamaria,èsimalò;èmandòmessageri,èdisseà elli:Andate,dumandateàBaalzebub,udiud'Ekron,s'e guariròdastamalatia
3Mal'ànghjuludiuSignoredisseàEliauTishbita: «Alzati,vaiàscuntràimessageridiurèdiSamaria,èdilli: ÙnhèmiccaperchèùncihèmiccaunDiuinIsraele,chì andateàcunsultàBaalzebub,udiud'Ekron?»
4Avàdunque,cusìdiceuSignore:Ùnscenderaimiccada ulettuinduvesìcullatu,mamoriraidisicuruÈEliasi n'andò
5Èquanduimessagerisivultonudaellu,disseàelli: Perchèsitevultatiavà?
6Èlidissenu:Unomuhèghjuntuàscuntràci,ècihàdettu: Andate,vultatedaurèchìvihàmandatu,èditeli:Cusì diceuSignore:ÙnhèmiccaperchèùncihèmiccaunDiu inIsraele,chìmandateàdumandààBaalzebub,udiu d'Ekron?dunqueùnscenderaimiccadaquellulettuinduve sìcullatu,mamoriraidisicuru
7Èlidisse:Chìaspettud'omueraquelluchìhèghjuntuà scuntràvièvihàdettusteparolle?
8Èlirisposenu:Eraunomupelutu,ècintod'unacinturadi pelleintornuàilombiÈdisse:HèEliauTishbita
9Alloraurèlimandòuncapitanudicinquantacùiso cinquantaÈcullòversuellu;èeccu,erapusatuincimaà unacullinaÈlidisse:OmudiDiu,urèhàdettu:Scendi 10Eliarisposeèdisseàucapitanudicinquanta:S'esòun omudiDiu,chìufocuscendadauceluèticunsuma,tèèi tocinquanta.Èufocuscendedauceluèucunsuma,elluè isocinquanta.
11Mandòdinòàelluunaltrucapitanudicinquantacùiso cinquanta.Èrisposeèlidisse:OomudiDiu,cusìhàdettu urè:Scendiprestu.
12Eliarisposeèlidisse:S'esòunomudiDiu,chìufocu scendadauceluèticunsuma,tèèatocinquantaÈufocu diDiuscendedauceluèucunsuma,elluèasocinquanta 13Èmandòtornauncapitanudiaterzacinquantacùaso cinquanta.Èuterzucapitanudicinquantacullò,èghjunse èsiinginocchiòdavantiàElia,èusupplicò,èlidisse:O omudiDiu,tipregu,lasciachìamovita,èavitadisti cinquantaitoservitori,siapreziosaàitoochji.
14Eccu,ufocuhèfalatudaucelu,èhàbrusgiatuidui capitanidiicinquantaanniprecedenticùisocinquanta; dunque,ch'ellasiapreziosaamovitaàitoochji.
15Èl'ànghjuludiuSignoredisseàElia:«Scendicunellu, ùnavèpauradiellu»Èsialzò,èfalòcunelluversuurè 16Èlidisse:CusìdiceuSignore:Perchèavetemandatu messageriàdumandààBaalzebub,udiud'Ekron,ùnhè miccaperchèùncihèmiccaDiuinIsraeleperdumandàa soparolla?dunqueùnscenderaimiccadaquellulettu induvesitecullatu,mamoriraidisicuru 17CusìmorseseconduaparolladiuSignorech'Eliaavia dettu.ÈGhjehoramregnòinusopostuuseconduannudi Ghjehoram,figlioludiGhjosafat,rèdiGhjuda;perchèùn aviamiccafigliolu
18Avàurestudil'attich'elluhàfattud'Achazia,ùnsò miccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?
CAPITULU2
1Èaccaddechì,quanduuSignorevuliaalzàEliaincelu permezudiunburrasca,EliapartìcùEliseudaGilgal 2EliadisseàEliseu:«Tipregu,fermaquì,perchèu Signorem'hàmandatuàBetel.»Eliseulidisse:«Cum'èu Signorevive,ècum'èatoànimavive,ùnti abbanduneraghjumicca»CusìscesenuàBetel 3ÈifigliolidiiprufetichìeranuinBetelsòsurtitida Eliseu,èlianudettu:SaichìuSignorevitoglieràoghjeu vostrusignoredasopraàucapu?Elluhàdettu:Iè,usocu; statezitti.
4Elialidisse:«Eliseu,tipregu,fermaquì,perchèu Signorem'hàmandatuàGhjericho»Elludisse:«Cum'èu Signorevive,ècum'èatoànimavive,ùnti abbanduneraghjumicca»CusìghjunsenuàGhjericho 5ÈifigliolidiiprufetichìeranuinGhjericughjunsenuda Eliseu,èlidissenu:SaichìuSignorevitoglieràoghjeuto signoredasopraàucapu?Ellurispose:Iè,usocu;stàzittu 6Elialidisse:«Tipregu,fermaquì,perchèuSignorem'hà mandatuàuGhjurdanu.»Elludisse:«Cum'èuSignore viveècum'èatoànimavive,ùntiabbanduneraghju micca»Èiduicuntinuonu
7Ècinquantaomidiifigliolidiiprufetiandonu,èsifirmò àvededaluntanu;ètraminduisifirmòvicinuàu Ghjurdanu
8Eliapigliòusomantellu,urivulseècolpìl'acque,èsi diviseroindui,ètraminduipassòàterraasciutta 9Èaccadde,quand'ellieranupassati,chìEliadisseà Eliseu:«Dumandamiciòchìdevufàpertè,primach'esia alluntanatudatè»Eliseudisse:«Tipregu,chìunadoppia partediutospiritusiasopraàmè.»
10Èdisse:Haidumandatuunacosadifficiule;eppuru,s'è mivediquandusaraghjupigliatuluntanudatè,tiseràcusì; mas'elluùnhèmiccacusì,ùnseràmiccacusì.
11Èaccadde,mentrech'ellicuntinuavanuàandàavanti,è parlavanu,chìeccu,apparveuncarrudifocu,ècavallidi focu,èliseparòtramindui;èEliacullòinceluinun turbine
12Eliseuuvide,ègridò:«Babbumeu,babbumeu,carru d'Israeleèisocavalieri!».Èùnuvidepiù;pigliòiso vestiti,èlistrappòinduipezzi
13Pigliòancuumantellud'Eliachìeracascatudaellu,èsi nevultò,èsifirmòàarivadiuGhjurdanu;
14Èpigliòumantellud'Eliachìlieracascatu,ècolpì l'acque,èdisse:InduvehèuSignoreDiud'Elia?Èquandu elluebbeancucolpul'acque,sisòspartutequìèculà;è Eliseupassò
15Èquanduifigliolidiiprufetichìeranudifronteà Ghjericuuvideru,dissenu:Uspiritud'Eliasiriposasopraà EliseuÈandonuàscuntrallu,ès'inchinavanudavantià ellufinuàterra
16Èlidissenu:Eccu,cisòcinquantaomiforticùito servitori;lascialiandà,tipregu,ècircàutosignore:per paurachìuSpìritudiuSignorel'abbiapigliatuèghjittatu nantuàqualchìmuntagna,oinqualchìvalle.Èdisse:Ùn manderetemicca
17Èquand'ellil'anuinsistitufinuàch'ellusivergugnà, disse:«Mandate!».Mandaronudunquecinquantaomi;èu cercanupertrèghjorni,maùnl'anutrovu
18Èquand'ellisòvultatidaellu(perchèellustavain Ghjericu),lidisse:Ùnviaghjumiccadettu:Ùnandate micca?
19Èl'omidiacitàdissenuàEliseu:Eccu,tipregu,a situazionedistacitàhèpiacevule,cum'èumosignorevede; mal'acquahènulla,èaterrahèsterile
20Èdisse:Purtatemiunanovacrusca,èmetteciusaleÈa purtonu.
21Èsurtìàasurgentedil'acque,ècighjittòusale,èdisse: CusìdiceuSignore:Aghjuguaritust'acque;ùnciseràpiù mortenèterrasterile
22Cusìl'acquesòstateguaritefinuàoghje,secondua parollach'elluaviadettuEliseu.
23ÈcullòdaquìàBetel;èmentrech'ellucullavapera strada,izitellisurtirudaacità,èsiburlavanudiellu, dicenduli:Sali,testacalva;sali,testacalva.
24Èsivultò,ifighjulò,èlimaledissiinnomediuSignore Èduieorsesurtìnudauboscu,ènestraziaruquarantadui figlioli.
25Èsin'andòdaquìàumonteCarmel,èdaquìvultòin Samaria
CAPITULU3
1Ghjehoram,figliolud'Achab,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamarial'annudiciottesimudiGhjosafat,rèdi Ghjuda,èregnòdodicianni
2Èhàfattuumaleàl'ochjidiuSignore;mamiccacum'èu sobabbuècum'èasomamma:perchèhàcacciatu l'imaginediBaalchìusobabbuaviafattu
3Eppuruellus'attaccòàipeccatidiGeroboamo,figlioludi Nebat,chìaviafattupeccàIsraele;ùnsinealluntanòmicca 4ÈMesa,rèdiMoab,eraunguardianudipecure,èdavaà urèd'Israelecentumilaagnelliècentumilamontoni,cùa lana
5Maaccaddechì,quanduAchaberamortu,urèdiMoab siribellòcontr'àurèd'Israele.
6ÈurèGhjehoramsurtìdaSamariaàulistessutempu,è cuntòtuttuIsraele
7ÈandòèmandòàGhjosafat,rèdiGhjuda,dicendu:Urè diMoabs'hèribellatucontruàmè:venecunmècontruà Moabperfàabattaglia?Èdisse:AndaraghjuEiusòcum'è tè,umopopulucum'èutopopulu,èimocavallicum'èito cavalli
8Èdisse:«Perqualestradaandemu?»Èrispose:«Pera stradadiudesertud'Edom.»
9Cusìurèd'Israelesin'andò,èurèdiGhjuda,èurè d'Edom;èfecenuunviaghjudisetteghjorni;èùnciera acquaperl'armata,èperubestiamechìliseguitava
10Èurèd'Israeledisse:Ahimè!chìuSignorehàchjamatu stitrèrèinseme,perdàliinmanuàMoab!
11MaGhjosafatdisse:Ùncihèmiccaquìunprufetadiu Signore,perpudèinterrugàuSignorepermezudiellu?È unudiiservitoridiurèd'Israelerisposeèdisse:Eccu Eliseu,figlioludiSafat,chìversavaacquanantuàemani d'Elia
12ÈGhjosafatdisse:AparolladiuSignorehècunellu. Cusìurèd'Israele,Ghjosafatèurèd'Edomscesenudaellu 13ÈEliseudisseàurèd'Israele:«Chìcihètràmèètè? Vaidaiprufetidiutobabbuèdaiprufetidiatomamma.» Èurèd'Israelelidisse:«Innò,perchèuSignorehà chjamatustitrèrèperdàliinmanuàMoab»
2Rè
14ÈEliseudisse:Cum'èuSignoredil'armatavive, davantiàqualesto,disicuru,s'eùnfussimiccachìavessi guardatuapresenzadiGhjosafat,rèdiGhjuda,ùnti guardariaèùntivideria.
15Maavà,purtatemiunmenestrellu.Èaccaddechì, mentreumenestrellusunava,amanudiuSignoreghjunse nantuàellu
16Èdisse:CusìdiceuSignore:Fatestavallepienadifossi. 17PerchècusìdiceuSignore:Ùnvideretemiccauventu, nèvidereteapioggia;eppuruquellavalleseràpiena d'acqua,ènepuderetebeie,voi,uvostrubestiameèe vostrebestie
18Èquestuhèsoluunacosaligeraàl'ochjidiuSignore: elluvimetteràancuiMoabitiinmanu
19Èvoiculpitereteognicitàfurtificata,èognicitàscelta, ètagliereteognibelluarburu,èchjuderetetuttiipozzi d'acqua,èguastereteognibonaterracùepetre 20Èamane,quandusifacial'offertadifarina,eccu, ghjunseacquaperaviad'Edom,èupaeses'empiìd'acqua. 21ÈquandututtiiMoabitianuintesuchìirèeranughjunti percumbattecontr'àelli,anuriunitututtiquellichìeranu capacidimettesil'armature,èinsù,èsisòfermatiàa fruntiera
22Èsisòalzatidibon'oraamane,èusolesplendeva nantuàl'acqua,èiMoabitianuvistul'acquadal'altraparte rossacum'èusangue:
23Èdicenu:Questuhèsangue!Irèsòstatiuccisi,èsisò colpitil'unil'altri.Avà,Moab,àubottino.
24Èquand'ellighjunsenuàucampud'Israele,l'Israelitisi alzaronoèbattiruiMoabiti,chìfuggirudavantiàelli;ma elliandaronoavantièbattiruiMoabiti,ancuinusopaese. 25Èanudistruttuecità,ènantuàognibonaterraognunu hàghjittatuasopetra,èl'anuriempita;èanuchjusututtii pozzid'acqua,èanuabbattututtiiboniarburi:soluinKirHarasethneanulasciatuepetre;maifrombolieril'anu circundata,èl'anucolpita
26ÈquanduurèdiMoabvidechìabattagliaeratroppu duraperellu,pigliòcunellusettecentuomichìtiravanua spada,persfondàfinuàurèd'Edom;maùnpudianumicca 27Allorapigliòusofigliolumaiòchìduviaregnàinlocu soiu,èl'offrìinolocaustunantuàumuruÈcihèstatauna grandeindignazionecontr'àIsraele;èsinevanudaellu,è vultonuinusopaese.
CAPITULU4
1Avàunadonnadiemoglidiifigliolidiiprufetigridòà Eliseu,dicendu:Utoservitore,umomaritu,hèmortu;ètu saichìutoservitoretemevauSignore;èucreditorehè venutuperpigliàcunelluimoduifiglioliperesseschiavi
2Eliseulidisse:«Chìdevufàpertè?Dimmi,chìhaiin casa?»Ellarispose:«Atoservaùnhànundaincasa,fora diunapignattad'oliu»
3Alloradisse:Vai,pigliainprestituvasidatuttiitovicini, ancuvasivioti;ùnpiglianemiccainprestitupochi
4Èquanduentrerai,chjuderaiaportasopraàtèèàito figlioli,èverseraiintuttiquellivasi,èmetteraidaparteciò chìhèpienu
5Cusìellasin'andòdaellu,èchjuseaportadaretuàellaè àisofiglioli,chìlipurtonuivasi;èellaversò.
6Èaccadde,quanduivasieranupieni,ch'elladisseàuso figliolu:«Purtamiancuunvasu».Èellulidisse:«Ùncihè piùunvasu»Èl'oliufirmò
7Alloraellahèghjuntaèhàdettuàl'omudiDiu.Èelluhà dettu:Vai,vendil'oliu,èpagautodebitu,ècampatùèito figliolidiurestu
8Unghjornu,EliseupassavaperSunem,induvecierauna donnaimpurtante,èellaucustrinseàmanghjàupane.Cusì, ognivoltach'ellupassava,sivultavaquìpermanghjàu pane
9Èelladisseàusomaritu:Eccu,avàcapiscuchìquestu hèunomusantudiDiu,chìpassasemprevicinuànoi
10Facemu,tipregu,unapicculacameranantuàumuru;è mettimuleciperelluquìunlettu,unatavula,unsgabelloè uncandelabru;èquanduelluveneràdanoi,sivultaràquì 11Èunghjornu,ch'ellughjunsequì,sivultòinacamera,è sistetequìàlettu
12ÈdisseàGhehazi,usoservitore:«Chjamasta Sunamita.»Èquanduellul'ebbechjamata,ellasifirmò davantiàellu
13Èlidisse:«Dìliavà:Eccu,aveteavutucurapernoicù tuttastapreoccupazione;chìsipòfàpervoi?Vuletechìsi parliditèàurè,oàucapitanudil'armata?»Èellarispose: «Aghjudastàtràumopopulu»
14Èdisse:Chìsipòfàdunqueperella?ÈGhehazirispose: Inverità,ùnhàmiccafiglioli,èusomarituhèvechju
15Èdisse:ChjamalaÈquandul'ebbechjamata,ellasi firmòàaporta.
16Èdisse:Versust'epica,seconduàl'etàdiavita, abbracceraiunfiglioluÈelladisse:Innò,signoremeu, omudiDiu,ùnmentimiccaàatoserva.
17Èadonnacuncepì,èparturìunfiglioluàquellastagione chìEliseuliaviadettu,seconduutempudiavita 18Èquanduuzitellueracresciutu,unghjornuch'elluandò dausobabbu,àimietitori
19Èdisseàusobabbu:«Umocapu,umocapu»Èdisse àungiuvanottu:«Purtalludaasomamma.»
20Èquandul'ebbepigliatu,èl'ebbepurtatuàasomamma, ellustetenantuàesoghjinochjefinuàmeziornu,èdopu morse.
21Èellacullò,upusònantuàulettudil'omudiDiu, chjuseaportadaretuàellu,èsurtì
22Èellachjamòusomaritu,èdisse:Mandami,tipregu, unudiighjovani,èunudil'asine,affinchìpossicorre versul'omudiDiu,èvultà
23Elludisse:Perchèvoliandàdaelluoghje?Ùnhènè lunanova,nèsabbatuElladisse:Tuttuanderàbè 24Ellasellòunasinuèdisseàusoservitore:«Manaèvai avanti;ùnmiritardàmiccaacavalcata,senzach'eùnti dicaeiu»
25Cusìellaandòèghjunseàl'omudiDiuàumonte Carmel.Èquandul'omudiDiuavidedaluntanu,disseà Ghehazi,usoservitore:Eccu,hèquellaSunamita
26Correavà,tipregu,àscuntràla,èdilli:Vabè?Vabèu tomaritu?Vabèuzitellu?Èellarispose:Vabè
27Èquand'ellaghjunseàl'omudiDiuàamuntagna,u pigliòperipedi;maGhehazis'avvicinòperspinghjela.È l'omudiDiudisse:Lascialastà;perchèasoanimahè turmentatainella;èuSignorel'hàpiattudamè,èùnm'hà dettununda.
28Elladissetandu:«Aghjudumandatuunfiglioluàumo signore?Ùnaghjumiccadettu:Ùnm'ingannà?»
2Rè
29AlloradisseàGhehazi:«Cingitiilombi,èpigliaumo bastoneinmanu,èvattene;s'ètùscuntriqualchissia,ùnlu salutamicca;ès'èqualchissiatisaluta,ùnlirispondimicca; èmettiumobastonenantuàafacciadiuzitellu.»
30Èamammadiuzitelludisse:«Cum'èuSignorevive,è cum'èatoànimavive,ùntiabbanduneraghjumicca»È ellusialzò,èaseguitò
31ÈGhehazipassòdavantiàelli,èpusòubastonenantuà afacciadiuzitellu;maùncieranèvoce,nèsenteDunque, vultòàscuntrallu,èlidisse:Uzitelluùns'hèsvegliatu 32ÈquanduEliseuintrìincasa,eccu,uzitellueramortu,è chjinatunantuàusolettu
33Entròdunque,chjuseaportadaretuàellidui,èpricòu Signore
34Ècullò,èsistesesopraàuzitellu,èpusòasobocca nantuàasobocca,èisoochjinantuàisoochji,èeso maninantuàesomani:èsistesesopraàuzitellu;èa carnediuzitellus'hèriscaldata
35Dopuvultò,èmarchjòincasaavantièindietro;ècullò, èsistesesopraàellu;èuzitellustarnutìsettevolte,èu zitelluaprìl'ochji
36ÈchjamòGhehazi,èdisse:ChjamastaSunamita.Cusìa chjamòÈquanduellafùghjuntadaellu,disse:Pigliauto figliolu
37Alloraellaintrì,silampòàisopedi,s'inchinòàterra, pigliòusofiglioluèsurtì
38ÈEliseuvultòinGilgal;ècieraunacarestiainupaese; èifigliolidiiprufetieranusedutidavantiàellu;èdisseàu soservitore:Mettiagrandepignatta,èfaicoceaminestra perifigliolidiiprufeti
39Èunusurtìinucampupercoglieerbe,ètruvòuna vignasalvatica,ènecogliecucurbitesalvatiche,pienuuso grembu,èveneèlitagliòinapignattadiaminestra: perchèùnlicunniscianumicca.
40Cusìanuversatuperl'omidamanghjàÈaccaddechì, mentremanghjavanuapignatta,gridonu,èdicenu:Oomu diDiu,cihèamorteinapignatta.Èùnpudianumicca manghjà
41Maelludisse:«Purtatedunquefarina»Èaghjittòina pignatta;èdisse:«Versateperupopulu,affinchì manghjinu»Èùncieranundadimaleinapignatta 42ÈunomudiBaal-Salishaghjunse,èpurtòàl'omudi Diuupanedieprimizie,vintipanid'orzu,èspighepiene inasopulaÈdisse:Dààupopulu,affinchìnemanghjinu 43Èusoservitoredisse:«Chìdevumettequestudavantià centuomi?»Elludissetorna:«Dateàupopulu,affinchì manghji;perchècusìdiceuSignore:Manghjeranu,ène resterà.»
44Cusìupusòdavantiàelli,èmanghjò,ènerimase, seconduaparolladiuSignore
CAPITULU5
1AvàNaaman,capitanudil'armatadiurèdiSiria,eraun omuimpurtanteperusosignore,èonorevule,perchèper mezudielluuSignoreaviadatualiberazioneàSiria;era ancuunomuputenteinvalore,maeralebbrosu.
2ÈiSirianieranusurtitiperbande,èavianupurtatu prigiuneradaaterrad'Israeleunazitellina;èellaserviaa mogliadiNaaman.
3Èelladisseàasopadrona:«ChìDiuumosignorefussi cunuprufetachìhèinSamaria!Perchèelluuguarirebbe daasolebbra»
4Èunuintrì,èdisseàusosignore,dicendu:Cusìècusìhà dettuazitellachìhèdiaterrad'Israele.
5ÈurèdiSiriadisse:«Vai,vai,èmanderaghjuunalettera àurèd'Israele»Èpartì,èpigliòcunelludecetalenti d'argentu,seimilapezzid'oruèdececambidivestiti.
6Èpurtòaletteraàurèd'Israele,dicendu:Avàchìsta letterahèghjuntaàtè,eccu,aghjumandatucunella Naaman,umoservitore,perch'ètùupossiguarìdaaso lebbra
7Èaccaddechì,quanduurèd'Israeleebbelettualettera,si strappòivestitièdisse:«SòeiuDiupertumbàèfàcampà, chìquest'omumimandiperguarisceunomudaasolebbra? Dunque,vipregu,cunsiderateèvedetecum'ellucercauna querelacontr'àmè»
8ÈquanduEliseu,l'omudiDiu,ebbeintesuchìurè d'Israeles'erastrappatuisovestiti,mandòàurè,dicendu: Perchèavetestrappatuivostrivestiti?Ch'elluvenga dunquedamè,èsaperàch'ellucihèunprufetainIsraele
9Naamanghjunsedunquecùisocavallièusocarru,èsi firmòàaportadiacasad'Eliseu
10Eliseulimandòunmessageru,dicendu:«Vaièlavàtiin uGhjurdanusettevolte,èatocarnetitornerà,èsarai puru»
11MaNaamans'hèarrabiatu,ès'hèalluntanatu,èhàdettu: Eccu,aghjupensatu,elluveneràsicuramenteversumè,èsi fermerà,èinvucheràunomediuSignore,usoDiu,è batteràamanunantuàulocu,èguariràulebbrosu
12AbanaèParpar,fiumidiDamascu,ùnsòmiccamegliu càtuttel'acqued'Israele?Ùnmipossumiccalavàinelle,è essepuru?Cusìsivultòèsin'andòinfuria
13Èisoservitoris'avvicinaruèliparlò,dicendu:Babbu meu,s'èuprufetat'avessiurdinatudifàqualcosadigrande, ùnl'avariaimiccafatta?Quantudipiù,s'ellutidice:Lavati èsaraipuru?
14Dopufalò,èsiimmersesettevolteinuGhjurdanu, seconduaparolladil'omudiDiu;èasocarnetornòcum'è acarnediunzitellu,èdiventòpuru.
15Èvultòàl'omudiDiu,elluètuttaasocumpagnia,è ghjunse,èsifirmòdavantiàellu,èdisse:Eccu,avàsocu chìùncihèmiccaDiuintuttaaterra,foradiIsraele;avà dunque,tipregu,accettaunabenedizionediutoservitore
16Maelludisse:«Cum'èuSignorevive,davantiàquale sto,ùnnepiglieraghjununda.»Èuinsistettedipigliàlu; maelluricusò
17ÈNaamandisse:Ùnsideveràdunquemiccadààuto servitore,perpiacè,unaquantitàditerrasufficienteperdui muli?Perchèutoservitoreùnoffriràpiùnèolocaustinè sacrificiàaltridii,foradiuSignore
18ChìuSignoreperdoniutoservitoreinquestucasu: quanduumosignoreentreinacasadiRimmonperadurà ci,ès'appoghjaàamomanu,èeiumiinchinuinacasadi Rimmon;quandumiinchinuinacasadiRimmon,chìu Signoreperdoniutoservitoreinquestucasu
19Èlidisse:«Vaiinpace».Cusìsin'andòdaelluunpocu luntanu
20MaGhehazi,uservitored'Eliseu,l'omudiDiu,disse: Eccu,umosignorehàrisparmiatuNaaman,stuSirianu,ùn pigliendudaasomanuciòch'elluaviapurtatu;ma,cum'è
uSignorevive,correraghjuappressuàellu,èpiglieraghju qualcosadaellu.
21CusìGhehazihàseguituNaamanÈquanduNaamanu videchìcurriadopuàellu,hèscesudaucarruper scuntrallu,èhàdettu:Tuttuvabè?
22Èdisse:TuttuvàbèUmosignorem'hàmandatuàdì: Eccu,avàsòghjuntiàmèdaamuntagnad'Efraimdui ghjovanidiifigliolidiiprufeti:dateli,vipregu,untalentu d'argentuèduicambidivestiti
23ÈNaamandisse:«Sìcuntentu,pigliateduitalenti»È elluuinsistette,èligòduitalentid'argentuinduisacchi,cù duicambidivestiti,èlipusòàduidiisoservitori;èi purtonudavantiàellu.
24Èquand'ellughjunseàatorre,lipigliòdaesomani,èli miseincasa;èlasciòandàl'omi,èsineandaru
25Maelluintrìèsifirmòdavantiàusosignore.ÈEliseu lidisse:«Dainduvevene,Ghehazi?»Ellurispose:«Uto servitoreùnhèandatuinnuddaparte»
26Èlidisse:Umocoreùneramiccacuntè,quandul'omu hèvultatudausocarruperscuntràti?Hèforseumumentu diricevesoldi,èdiricevevestiti,èuliveti,èvigne,è pecure,èboi,èservièserve?
27AlebbradiNaamans'attaccheràdunqueàtèèàato discendenzapersempreÈsurtìdaasopresenzalebbrosu biancucum'èaneve.
CAPITULU6
1ÈifigliolidiiprufetidissenuàEliseu:Eccu,ulocu induvestemucuntèhètroppustrettupernoi
2Andemu,vipregu,finuàuGhjurdanu,èpigliamu ognunuunatrave,èfacemuciunlocuinduvepudemustà Èellurispose:Andate
3Èunudisse:«Tipregu,sìcuntentu,èvaicùito servitori»Èellurispose:«Andaraghju»
4CusìandòcunelliÈquand'ellighjunsenuàuGhjordanu, tagliarulegnu.
5Mamentreunutagliavaunatrave,apuntadiascure cascòinl'acqua;ègridò,èdisse:Ahimè,signore!perchè hèstatapresainprestitu.
6Èl'omudiDiudisse:Induvehècascatu?Èlimustròu locuÈtagliòunlegnu,èughjittòquì;èuferrunatò
7Dunquedisse:«Piglialu.»Èsteseamanuèupigliò.
8AlloraurèdiSiriahàfattuaguerracontruàIsraele,èhà tenutucunsigliucùisoservitori,dicendu:Intaleètale locuseràumocampu.
9Èl'omudiDiumandòàurèd'Israele,dicendu:"Guardati diùnpassàperunlocucusì;perchècisòfalatiiSiriani."
10Èurèd'Israelemandòàulocuchìl'omudiDiuliavia dettuèl'aviaavvertitu,èsisalvòquì,miccaunavoltanè duievolte
11Dunque,ucorediurèdiSiriaeraassaiturbatupervia distacosa;èchjamòisoservitori,èdisseàelli:Ùnmi vuletemiccamustràqualedinoihèperurèd'Israele?
12Èunudiisoservitoridisse:Nuddu,signoremeu,orè; maEliseu,uprufetachìhèinIsraele,diceàurèd'Israelee parollechìtùdiciinatocamara.
13Èdisse:«Andateèspiateinduveelluhè,affinchìpossu mandàluàpigliàlu»Èlihèstatudettu:«Eccu,elluhèin Dothan.»
14Dunque,mandòquìcavalli,carrièunagrandetruppa; ghjunsenudinotteècircundavanuacità
15Èquanduuservitoredil'omudiDiusialzòdibon'oraè surtì,eccu,unatruppacircundavaacitàcùcavalliècarri.È usoservitorelidisse:Ahimè,signoremeu!cumufaremu?
16Èellurispose:Ùnabbiatepaura,perchèquellichìsò cunnoisòpiùnumerosichèquellichìsòcunelli.
17ÈEliseupricò,èdisse:Signore,tipregu,apriisoochji, affinchìpossivedeÈuSignoreaprìl'ochjidiughjovanu; èvide;èeccu,amuntagnaerapienadicavallièdicarridi focuintornuàEliseu
18Quand'ellisòghjuntidaellu,EliseuhàpricatuuSignore, èhàdettu:«Tipregu,colpiscistupopuludicecità»Èlihà colpitidicecitàseconduaparollad'Eliseu
19Eliseudisseàelli:«Ùnhèmiccaquestaastrada,nèhè miccaquestaacità:seguitemi,èvipurteraghjudal'omu chìcercate»MaelluicundusseinSamaria
20Èaccadde,quand'ellighjunsenuinSamaria,chìEliseu disse:Signore,april'ochjidistiomi,affinchìpossinuvede ÈuSignoreaprìisoochji,èvideru;èeccu,eranuinmezu àSamaria.
21Èurèd'IsraeledisseàEliseu,quanduivide:Babbu meu,lidevutumbà?Lidevutumbà?
22Èellurispose:Ùnlitumbaraimicca!Vulerestitutumbà quellichìhaifattuprigiunericùatospadaècùutoarcu?
Mettilipaneèacquadavanti,affinchìmanghjinuèbevanu, èpoitornanudausosignore.
23Èellupreparòunagrandepruvistaperelli;èquandu avianumanghjatuèbevutu,limandòvia,èsinevultonuda usosignore.CusìebandediSiriaùnvultonupiùinaterra d'Israele
24Dopuàquestu,Ben-Hadad,rèdiSiria,riunìtuttaaso armata,cullòèassediòSamaria.
25CihèstataunagrandecarestiainSamaria;èeccu,l'anu assediata,finuàchìunatestad'asinuhèstatavendutaper ottantapezzid'argentu,èaquartapartediuncabudistercu diculombapercinquepezzid'argentu
26Èmentreurèd'Israelepassavanantuàumuru,una donnaligridò,dicendu:Aiutu,signoremeu,orè.
27Èdisse:S'elluùntiaiutamiccauSignore,induveti aiuteraghju?Dal'aiadiugranaghju,odaupressaperu vinu?
28Èurèlidisse:«Chìtipiglia?»Èellarispose:«Sta donnam'hàdettu:«Dàutofigliolu,perch'ènou manghjemuoghje,èmanghjeremuumofiglioludumane.»
29Cusìavemucottuumofigliolu,èl'avemumanghjatu;è liaghjudettuughjornudopu:"Dammiutofigliolu,per ch'elluupudemumanghjà".Èellahàpiattuusofigliolu.
30Èaccaddechì,quanduurèinteseeparollediadonna,si strappòivestiti;èpassòsopraàumuru,èupopuluvide,è eccu,aviaunsaccunantuàasocarne
31Alloradisse:Diumifacicusìèancudipiù,seatesta d'Eliseu,figlioludiSafat,stàsopraàelluoghje
32MaEliseuerapusatuincasasoia,èl'anzianieranu pusaticunellu;èurèmandòunomudadavantiàellu;ma primachìumessagerughjunghjissiàellu,disseàl'anziani: Vedetecumuquestufigliolud'unassassinuhàmandatuà togliemiatesta?Guardate,quanduumessageru ghjunghjerà,chjudeaporta,ètenetelufermuàaporta;ùn sisentemiccaurumorediipedidiusosignoredaretuà ellu?
33Èmentrech'elluparlavasemprecunelli,eccu,u messagerughjunseàellu,èdisse:Eccu,stumalevenedau Signore;chìdevuaspittàancuuSignore?
CAPITULU7
1Eliseudisseallora:«AscoltateaparolladiuSignore: CusìdiceuSignore:Dumani,àquest'ora,unamisuradi farinafinaseràvendutaperunsiclu,èduiemisured'orzu perunsiclu,àaportadiSamaria
2Alloraunsignore,nantuàamanudiuqualeurè s'appoghjava,risposeàl'omudiDiu,èdisse:Eccu,s'èu Signorefacessifinestreincelu,unatalecosapuderia accade?Èdisse:Eccu,uvideretecùivostriochji,maùn nemanghjaretemicca
3Ècieranuquattruomilebbrosiàl'entratadiaporta:èsi dicianul'unuàl'altru:Perchèstemuquìfinuàamorte?
4Sèdicemu:Entremuinacità,alloraacarestiahèinacità, ècimoriremu;èsèstemufermiquì,moriremuancunoi Avàdunquevenite,ècaschemuinl'accampamentudii Siriani:s'ellicilascianuvivi,camperemu;ès'ellici uccidenu,moriremusolu
5Èsisòalzatiàucrepuscolu,perandààucampudii Siriani;èquand'ellisòghjuntiàl'estremitàdiucampudii Siriani,eccu,ùncieranimu
6PerchèuSignoreaviafattusenteàl'armatadiiSirianiun rumoredicarri,èunrumoredicavalli,ancuurumoredi unagrandearmata;èsidicianul'uniàl'altri:Eccu,urè d'Israelehàingaghjatucontruànoiirèdil'Ittiti,èirèdi l'Egiziani,pervenecontruànoi
7Dunquesisòalzatièsòfuggitiàucrepuscolu,èanu lasciatuesotende,èisocavalli,èisoasini,ancuucampu cum'elluera,èsòfuggitiperasovita
8Èquandustilebbrosighjunsenuàl'estremitàdiucampu, intrinuinunatenda,èmanghjaruèbeie,ècipurtonu argentu,oruèvestiti,èandonuèl'ammucciaru;èvultonu, èintrinuinun'altratenda,ècipurtonuancu,èandonuè l'ammucciaru.
9Allorasidissenul'uniàl'altri:Ùnfacemumiccabè: oghjehèunghjornudibonanutizia,èstemuzitti:s'èno aspettemufinuàalucediamattina,qualchìmaleci accadrà;avàdunquevenite,èpudemuandààdìàacasadi urè
10Cusìsòghjuntièanuchjamatuupurtierediacità;èli anudettu,dicendu:SimughjuntiàucampudiiSiriani,è eccu,ùncieranimu,nèvoced'omu,macavalliligati,è asiniligati,èetendecum'èeranu.
11Èchjamòipurtieri;èellil'anudettuàacasadiurè, dentru
12Èurèsialzòdinotte,èdisseàisoservitori:«Vi faraghjuvedeciòchìiSirianicianufattuSanuchìavemu fame;perquessasòsurtitidaucampuperpiattassiinu campu,dicendu:Quandusaranusurtitidaacità,i piglieremuvivi,èentreremuinacità»
13Èunudiisoservitoririsposeèdisse:Chìqualchissia pigli,tipregu,cinquediicavallichìsòrimasti,chìsò rimastiinacità,(eccu,sòcum'ètuttaamultitùdine d'Israelechìhèrimastainella:eccu,dicu,sòancucum'è tuttaamultitùdinedil'Israelitichìsòstaticonsumati):è mandemuàvede
14Piglionudunqueduicavallidicarri;èurèmandòdopu àl'armatadiiSiriani,dicendu:Andateèvede
15ÈiseguitonufinuàuGhjordanu;èeccu,tuttaastrada erapienadivestitièdivasi,chìiSirianiavianughjittatuin asofrettaÈimessagerisòvultatièl'anudettuàurè
16Èupopulusurtì,èsaccheghjòetendediiSirianiCusì unamisuradifarinafinahèstatavendutaperunsiclu,è duiemisured'orzuperunsiclu,seconduaparolladiu Signore.
17Èurèhànuminatuusignorenantuàamanudiuquale s'appoghjavaperavèaguardiadiaporta;èupopuluuhà calpestatuinaporta,èhèmortu,cum'èl'omudiDiuavia dettu,chìaviadettuquanduurèerafalatudaellu.
18Èaccaddechì,cum'èl'omudiDiuaviaparlatuàurè, dicendu:Duimisured'orzuperunsiclu,èunamisuradi farinafinaperunsiclu,saranudumaneàquest'oraàaporta diSamaria
19Èquellusignorerisposeàl'omudiDiu,èdisse:Avà, eccu,s'èuSignorefacessifinestreincelu,puderiaaccade unatalecosa?Èdisse:Eccu,uvideretecùivostriochji, maùnnemanghjaretemicca.
20Ècusìlihèaccadutu:perchèupopulul'hàcalpestatuàa porta,èhèmortu
CAPITULU8
1AlloraEliseudisseàadonna,chìufiglioluavia resuscitatu,dicendu:Alzati,èvai,tùèatofamiglia,èstà induvepudete;perchèuSignorehàchjamatuunacarestia; èveneràancunantuàaterrapersetteanni.
2Èadonnasialzò,èfeceseconduaparolladil'omudi Diu;èandòcùasofamiglia,èsteteinupaesediiFilistei setteanni.
3Èàafinedisetteanni,adonnavultòdaupaesedii Filistei;èsurtìpergridààurèperasocasaèperasoterra 4ÈurèparlòcùGhehazi,uservitoredil'omudiDiu, dicendu:Dimmi,tipregu,tutteegrandecosech'Eliseuhà fattu
5Èaccadde,mentrech'ellucuntavaàurècum'elluavia resuscitatuuncorpumortu,eccu,adonna,chìufigliolu ch'elluaviaresuscitatu,gridòàurèperasocasaèperaso terra.ÈGhehazidisse:Signoremeu,orè,eccuadonna,è eccuusofigliolu,chìEliseuhàresuscitatu
6Èquanduurèdumandòàadonna,ellalidisseCusìurè linuminòunufficiale,dicendu:Restituiscituttuciòchìera soiu,ètuttiifruttidiucampudapoiughjornuch'ellahà lasciatuaterra,finuàavà
7ÈEliseughjunseàDamascu;èBen-Hadad,rèdiSiria, eramalatu;èlifùdettu,dicendu:L'omudiDiuhèghjuntu quì
8ÈurèdisseàHazael:Pigliateunrigaluinmanu,èandate àscuntràl'omudiDiu,èdumandateàuSignoreperellu, dicendu:Guariròdastamalatia?
9CusìHazaelandòàscuntràlu,èpigliòunrigalucunellu, ancudituttuciòchìhèbonuinDamasco,uncaricudi quarantacammelli,èghjunseèsifirmòdavantiàellu,è disse:UtofiglioluBen-Hadad,rèdiSiria,m'hàmandatuà tè,dicendu:Guariròdastamalatia?
10Eliseulidisse:«Vai,dilli:Puderaiguarìdisicuru;mau Signorem'hàfattuvedech'ellumoriràdisicuru» 11Èellufermòasofacciafinuàch'ellusivergugnò;è l'omudiDiupienghje.
12ÈHazaeldisse:«Perchèpienghjeumosignore?»Èellu rispose:«Perchècunnoscuumalechìfaraiàifiglioli d'Israele:incendieraiesofortezze,uccideraiisoghjovani cùaspada,schiacceraiisofigliolièsquarceraiesodonne incinte
13ÈHazaeldisse:Machìhè,utoservitorehèuncane,per fàstagrandecosa?ÈEliseurispose:USignorem'hàfattu vedechìtusarairèdiSiria
14Cusìsin'andòdaEliseu,èghjunseàusosignore; quellulidisse:Chìt'hàdettuEliseu?Èellurispose:M'hà dettuchìguariridisicuru 15Èaccaddeughjornudopu,ch'ellupigliòunpannu grossu,èl'immerseinacqua,èustesenantuàasofaccia, cusìch'ellumorse;èHazaelregnòinlocusoiu
16ÈinuquintuannudiJoram,figliolud'Achab,rè d'Israele,mentreGhjosafateratandurèdiGhjuda, Ghjosafat,figlioludiGhjosafat,rèdiGhjuda,cuminciòà regnà.
17Aviatrentaduianniquanducuminciòàregnà;èregnò ottuanniinGhjerusalemme
18Èellumarchjòperaviadiirèd'Israele,cum'èacasa d'Achab,perchèafigliolad'Achaberaasomoglia;èellu feceumaleàl'ochjidiuSignore
19EppuruuSignoreùnhàvulsutudistrughjeGhjudaper viadiDavid,usoservitore,cum'ellul'aviaprumessudidà lipersempreunaluce,èancuàisofiglioli
20Àusotempu,Edomsirivultòcontr'àGhjuda,èsifece unrè
21CusìJoramandòinZair,ètuttiicarricunellu;èsialzò dinotte,èscunfissel'Edomitichìl'accumpagnavanu,èi capitanidiicarri;èupopulufuggìinesotende 22EppuruEdomsihèribellatudasottuàamanudi Ghjudafinuàoghje.DopuLibnasihèribellataàulistessu tempu
23Èurestudil'attidiJoram,ètuttuciòch'elluhàfattu,ùn sòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
24ÈJoramsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùi sobabbiinacitàdiDavid;èAchazia,usofigliolu,regnò inlocusoiu.
25InudodecesimuannudiGhjoram,figliolud'Achab,rè d'Israele,Achazia,figlioludiGhjoram,rèdiGhjuda, cuminciòàregnà.
26Achaziaaviavintiduianniquand'ellucuminciòàregnà; èregnòunannuinGhjerusalemmeÈunomediaso mammaeraAtalia,figliolad'Omri,rèd'Israele.
27Èellumarchjòperaviadiacasad'Achab,èfeceumale àl'ochjidiuSignore,cum'èacasad'Achab;perchèerau generudiacasad'Achab.
28ÈandòcunGhjoram,figliolud'Achab,àaguerra contr'àHazael,rèdiSiria,inRamotdiGalaad;èiSiriani ferituGhjoram.
29ÈurèJoramsinevultòperesseguarituinJezreeldae feritechìiSirianil'avianufattuinRama,quanduellu cumbattiacontr'àHazael,rèdiSiriaÈAchazia,figlioludi Joram,rèdiGhjuda,scesepervedeJoram,figliolud'Acab, inJezreel,perchèeramalatu
CAPITULU9
1ÈEliseu,uprufeta,chjamòunudiifigliolidiiprufeti,è lidisse:«Cingitiilombi,pigliainmanustascatulad'oliuè vàinRamotdiGalaad.
2Èquandughjunghjiraiquì,cercaquìJehu,figlioludi Ghjosafat,figlioludiNimshi,èentra,èfallaalzàdatràiso fratelli,èpurtalluinunacamerainterna;
3Pigliatetanduascatulad'oliu,versatelanantuàuso capu,èdite:CusìdiceuSignore:Tiaghjuunturèd'Israele. Apritetanduaporta,fughjite,èùnaspettatemicca
4Cusìughjovanu,ancuughjovanuprufeta,andòinRamot diGalaad.
5Quanduellughjunse,eccu,icapitanidil'armataeranu seduti;èdisse:Aghjuunamissionepertè,ocapitanuÈ Jehudisse:Àqualedituttinoi?Èdisse:Àtè,ocapitanu.
6Èsialzò,èintrìincasa;èversòl'oliunantuàusocapu,è lidisse:CusìdiceuSignoreDiud'Israele:Tiaghjuunturè sopraupopuludiuSignore,sopraIsraele
7Ètutuffaraiacasad'Achab,utosignore,affinchìeiu possivindicàusanguediimoservitori,iprufeti,èu sanguedituttiiservitoridiuSignore,daamanudiJezabel 8Perchètuttaacasad'Achabperirà;èstermineraghjuda Achabquelluchìorinacontr'àumuru,èquelluchìhè chjusuèlasciatuinIsraele
9Èfaraghjuacasad'Achabcum'èacasadiGeroboamu, figlioludiNebat,ècum'èacasadiBaasa,figliolud'Achia.
10ÈicanimanghjaranuJezabelinapartediJezreel,èùn ciserànimuperseppellillaÈaprìaporta,èfuggì
11AlloraJehusurtìversuiservitoridiusosignore,èunu lidisse:«Tuttuvabè?Perchèhèghjuntudatèquestu pazzu?»Èlidisse:«Cunniscitel'omuèciòch'elluhà dettu.»
12Èellidissenu:Hèfalsu;dicciavàÈdisse:Cusìècusì m'hàdettu:CusìdiceuSignore:Tiaghjuunturèd'Israele
13Allorasisòaffrettati,èanupigliatuognunuuso mantellu,èl'anumessusottuàelluincimaàascala,èanu sunatuetrombe,dicendu:Jehuhèrè
14CusìJehu,figlioludiGhjosafat,figlioludiNimshi, cuspiròcontruàGhjoram(AvàGhjoramaviamantinutu RamotdiGalaad,elluètuttuIsraele,perviadiHazael,rè diSiria.
15MaurèJorameravultatuperesseguarituinJezreelda eferitechìiSirianil'avianufatte,quand'ellucumbattia contr'àHazael,rèdiSiria.)ÈJehudisse:Sècusìhèavostra vuluntà,allorachìnimuùnescanèscappiforadiacitàper andààannunziàacosainJezreel
16CusìJehumuntòinuncarru,èandòàJezreel;perchè JorameraquìàdormeÈAchazia,rèdiGhjuda,era ghjuntupervedeJoram
17ÈcieraunasentinellachìstavanantuàatorreinJezreel, èvideacumpagniadiJehumentreghjunghjia,èdisse: VeguunacumpagniaÈJoramdisse:Pigliateuncavaliere, èmandateàscuntràli,èch'elludica:Hèpace?
18Cusìunuàcavalluandòàscuntràlu,èdisse:Cusìdice urè:Hèapace?ÈJehudisse:Chìt'hààfàcùapace?Vulta tidaretuàmèÈasentinellahàdettu,dicendu:U messageruhèghjuntudaelli,maùnhèpiùtornatu
19Tandunemandòunseconduàcavallu,chìghjunse versuelli,èdisse:Cusìdiceurè:Hèapace?ÈJehurispose: Chìt'hààfàcùapace?Vultatidaretuàmè 20Èasentinellahàdettu,dicendu:Hèghjuntufinuàelli,è ùnhèpiùvultatu;èaguidahècum'èaguidadiJehu, figlioludiNimshi;perchèguidafuriosamente
21ÈGhjoramdisse:«Preparatevi.»Èusocarrufù preparatuÈGhjoram,rèd'Israele,èAchazia,rèdiGhjuda, surtiru,ognunuinusocarru,èandonuincontroàJehu,è l'incuntròinapartediNabotdiJezreel.
2Rè
22Èaccaddechì,quanduJoramvideJehu,disse:«Hèpace, Jehu?»Èrispose:«Chìpace,finuàchìeprostituzionidia tomammaJezabelèesostregoneriesòtante?»
23ÈJoramvultòemani,èfuggì,èdisseàAchazia:Cihè unatradimentu,oAchazia.
24ÈJehutiròunarcucùtuttaasoforza,èculpìJehoram tràesobraccia,èafreccialiandòincore,èelluafflosciò inusocarru.
25AlloraJehudisseàBidkar,usocapitanu:Pigliateluè ghjittateluinapartediucampudiNabotdiJezreel;perchè ricordatevichì,quandueiuètècavalcavamuinsemedopuà usobabbuAchab,uSignorelihàmessuquestupesu;
26DisicuruaghjuvistueriusanguediNabot,èusangue diisofiglioli,diceuSignore;ètidaraghjuaretribuzione inquestucampu,diceuSignoreAvàdunquepiglialuè ghjittàluinucampu,seconduaparolladiuSignore.
27MaquanduAchazia,urèdiGhjuda,videquestu,fuggì perastradadiacasadiugiardinuÈJehuuperseguì, dicendu:"Colpiteluancuinucarru".Èl'anufattucusìàa salitadiGur,chìhèvicinuàIbleamÈfuggìàMegiddo,è morsequì
28ÈisoservitoriupurtonuinuncarruàGhjerusalemme, èuseppellinuinusosepulcrucùisobabbiinacitàdi David
29Èinl'undicesimuannudiJoram,figliolud'Acab, AchaziacuminciòàregnàannantuàGhjuda
30ÈquanduJehueraghjuntuinJezreel,Jezabell'hàintesu; èsihèpitturataafaccia,èsihèfurmataatesta,èhà guardatuforadaunafinestra
31ÈquanduJehuintrìàaporta,elladisse:«Aviapace Zimri,chìhàtombuusosignore?»
32Èalzòafacciaàafinestra,èdisse:Qualehèdaamo parte?Quale?Èduiotrèeunuchisisòaffacciatiàellu
33Èdisse:Ghjittatelainghjò.Cusìaghjittavanuinghjò:è unapartediusosanguehèstataspruzzatanantuàumuru, ènantuàicavalli:èacalpestòsottuàipedi
34Èquand'elluintrì,manghjòèbevve,èdisse:Andate, vedestadonnamaledetta,èintarràtela,perchèhèfiglioladi rè
35Èandonuàintarràla:maùnanutrovupiùdiellachèu craniu,ipedièepalmediesomani
36Dunquesòvultati,èl'anudettuÈdisse:Questahèa parolladiuSignore,ch'elluhàdettupermezudiuso servitoreEliauTishbita,dicendu:InapartediJezreeli canimanghjaranuacarnediJezabel
37ÈucadaverudiJezabelseràcum'èstercunantuàa facciadiucampuinapartediJezreel;cusìch'elliùn diceranupiù:QuestahèJezabel.
CAPITULU10
1AchabaviasettantafiglioliinSamaria.ÈJehuscrisse lettereèmandòàSamaria,àicapidiJezreel,àl'anziani,è àquellichìallevavanuifigliolid'Achab,dicendu:
2Avà,appenavighjunghjestalettera,vistuchìifigliolidi uvostrusignoresòcunvoi,ècisòcunvoicarriècavalli, unacitàfurtificataèarmature;
3Cercateancuumegliuèupiùadattatudiifigliolidiu vostrusignore,èmettitelunantuàutronudiusobabbu,è cumbatteteperacasadiuvostrusignore.
4Maeranuassaispaventati,èdicianu:Eccu,duirèùnanu pussuturesistedavantiàellu;cumupudemudunqueresiste?
5Èquelluchìeraucapudiacasa,èquelluchìeraucapu diacità,ancul'anziani,èquellichìnutrivanuizitelli, mandonuàJehu,dicendu:Semuitoservitori,èfaremu tuttuciòchìcidicerai;ùnfaremumiccarè;fàciòchìhèbè àitoochji.
6Alloraliscrisseunaletteraasecondavolta,dicendu:Sè vositemei,èsèvoascultateamovoce,pigliateicapidi l'omi,figliolidiuvostrusignore,èvenitedamèinJezreel dumaneàquest'oraAvàifigliolidiurè,settantapersone, eranucùigrandidiacità,chìl'allevavanu
7Èaccaddechì,quandualetteraghjunseàelli,piglionui figliolidiurè,ètumbenusettantapersone,èmettenueso testeinpanieri,èlimandanuàelluinJezreel.
8Èunmessagerughjunse,èlidisse:«Anupurtatuicapidi ifigliolidiurè»Èdisse:«Pòneliinduimucchiàl'entrata diaportafinuàamane.»
9Èamanedopu,ellusurtì,sifirmòèdisseàtuttuupopulu: «Siteghjusti!Eccu,aghjucuspiratucontruàumosignore èl'aghjutombu;maqualehàtombututtiquesti?»
10Sappiateavàchìùncascaràinterranundadiaparolladi uSignore,chìuSignorehàdetturiguarduàacasad'Achab; perchèuSignorehàfattuciòch'elluhàdettupermezudiu soservitoreElia
11CusìJehuhàtombututtiquellichìeranurimastidia casad'AchabinJezreel,ètuttiisograndiomi,èiso parenti,èisosacerdoti,finuàch'elluùnlihàlasciatunimu invita
12Èsialzò,partìèghjunseinSamaria.Èmentreeraàa casaditondituradiepecoreinstrada,
13Jehus'incuntròcùifratellid'Achazia,rèdiGhjuda,è disse:«Qualesitevoi?»Èellirisposenu:«Simuifratelli d'Achazia;èscendemupersalutàifigliolidiurèèifiglioli diaregina
14Èdisse:Pigliatelivivi.Èipiglionuvivi,èitumbonuàa cisternadiacasaditosaturadiebestie,quarantaduiomi; ùnnelasciònimu
15Èquand'ellufùpartutudiquì,scontròGhjonadab, figlioludiRecab,chìviniaàscuntràlu;èusalutò,èli disse:Utocorehèghjustu,cum'èumocorehècùutocore?
ÈGhjonadabrispose:Hècusì.S'elluhècusì,dammiato manuÈlideteamanu;èufecemuntàcunelluinucarru
16Èdisse:«Venitecunmè,èvedeumozeluperu Signore».Cusìufecenucullànantuàusocarru.
17Èquand'ellughjunseinSamaria,tumbòtuttiquellichì eranurimastiàAchabinSamaria,finuàch'ellul'avessi distruttu,seconduaparollach'elluaviadettuàElia.
18ÈJehuhàriunitututtuupopulu,èlihàdettu:Acabhà servituunpocuàBaal;maJehuuserviràassai.
19AvàdunquechjamatemituttiiprufetidiBaal,tuttiiso servitoriètuttiisopreti;chìnimuùnnemanchi,perchè aghjuungrandesacrifiziudafààBaal;quelluchì mancherà,ùncamperà.MaJehul'hàfattucùastuzia,per distrughjel'adoratoridiBaal
20ÈJehudisse:«Publicateunaassembleasulenneper Baal»Èapruclamonu
21ÈJehumandòmissaghjiintuttuIsraele;ètutti l'adoratoridiBaalghjunsenu,cusìchìùncihèstatunimu chìùnvinissiÈintrinuinacasadiBaal;èacasadiBaal erapienadauncapuàl'altru
22Èdisseàquelluchìerasopravvissutuàuvestiariu: «Purtatevestitipertuttil'adoratoridiBaal»Èlipurtò vestiti
23ÈJehuintrì,èGhjonadab,figlioludiRecab,inacasadi Baal,èdisseàl'adoratoridiBaal:«Cercate,èvedes'elluùn cihèquìcunvoinimudiiservitoridiuSignore,masolu l'adoratoridiBaal.
24Èquand'ellisòintrutiperoffresacrificièofferte brusgiate,Jehuhànuminatuottantaomifora,èhàdettu:Sè qualchissiadil'omichìaghjumessuinevostremani scappa,quelluchìulasciaandà,asovitaseràperasovita. 25Èappenach'elluebbefinitud'offrel'olocaustu,Jehu disseàaguardiaèàicapitani:«Entrateètumbateli;chì nimuùnesca»Èiuccisenuàfiludispada;èaguardiaèi capitaniicacciòfora,èandonuinacitàdiacasadiBaal 26Èpurtonuforal'imaginedaacasadiBaal,èl'anu brusgiate
27Èanudistruttul'imaginediBaal,èanudistruttuacasa diBaal,èneanufattuunalatrinafinuàquestughjornu. 28CusìJehuhàsterminatuBaaldaIsraele
29Eppuru,Jehuùnsines'alluntanòmiccadaipeccatidi Geroboamo,figlioludiNebat,chìhàfattupeccàIsraele, valeàdì,daivitellid'oruchìeranuinBetelèdaDan 30ÈuSignoredisseàJehu:Perchètùhaifattubèàfàciò chìhèghjustuàimoochji,èhaifattuàacasad'Achab secondututtuciòchìerainumocore,itofigliolidia quartagenerazionesipuseranunantuàutronud'Israele
31MaJehuùnhàfattucasuàmarchjàinalegediu SignoreDiud'Israelecuntuttuusocore;perchèùnsihè alluntanatudaipeccatidiGeroboamo,chìavianufattu peccàIsraele.
32Inquellighjorni,uSignorecuminciòàtagliàIsraele;è Hazaellibatteintuttiicunfinid'Israele;
33DauGhjordanuàlivante,tuttaaterradiGalaad,i Gaditi,iRubenitièiManassiti,daAroer,chìhèvicinuàu fiumeArnon,finuàGalaadèBasan
34Avàurestudil'attidiJehu,ètuttuciòch'elluhàfattu,è tuttaasoputenza,ùnsòmiccascrittiinulibrudie cronachediirèd'Israele?
35ÈJehusiaddurmintìcùisobabbi,èl'anuintarratuin SamariaÈusofiglioluJoachazregnòinlocusoiu
36ÈutempuchìJehuhàregnatuannantuàIsraelein Samariahèstatuvint'ottuanni.
CAPITULU11
1ÈquanduAtalia,amammad'Achazia,videchìuso figliolueramortu,sialzòèfecesterminàtuttaa discendenzareale.
2MaGhjosabeth,figlioladiurèJoram,surellad'Achazia, pigliòJoas,figliolud'Achazia,èl'arrubòtràifigliolidiurè chìeranustatiuccisi;èl'anupiattu,elluèasonutrice,ina cameradalettudaAtalia,affinchìùnfussimiccauccisu 3ÈellustetecunellapiattuinacasadiuSignoreseianni ÈAtaliarignòannantuàupaese.
4Èusettimuannu,Jehoiadamandòàpigliàicapidie centinaie,cùicapitanièeguardie,èlipurtòàelluinacasa diuSignore,èfeceunpattucunelli,èlifeceghjuràina casadiuSignore,èlimostròufiglioludiurè 5Èlicumandate,dicendu:Eccuciòchìduvetefà:Unterzu divoichìentreusabbatuseràguardianudiacasadiurè; 6ÈunaterzaparteserààaportadiSur;èunaterzaparteà aportadaretuàaguardia:cusìfareteaguardiadiacasa, affinchìùnsiamiccadistrutta
7Èduiepartidituttivoichìesciteusabbatu,faranua guardiadiacasadiuSignoreintornuàurè.
8Circundereteurèd'ognilatu,ognunucùl'armeinmanu; èquelluchìveneinefile,siatombu;èsiatecùurè quand'elluesceèquand'elluentra.
9Èicapitanidiecentinaiefecenusecondututtuciòchìu preteJehoiadaaviaurdinatu;èpiglionuognunuisoomi chìduvianuentreusabbatu,cùquellichìduvianusorteu sabbatu,èghjunsenudaupreteJehoiada
10Èàicapitanidicentinaie,upretehàdatuelanceèi scudidiurèDavid,chìeranuinutempiudiuSignore
11Èaguardiastava,ognunucùesoarmiinmanu,intornu àurè,dal'anguludrittudiutempiuàl'angulusinistrodiu tempiu,longuàl'altareèutempiu
12Èellupurtòforaufiglioludiurè,èlipusòacurona,èli deteatistimunianza;èufecenurè,èl'unghjenu;èbattenue mani,dicendu:Diusalviurè
13ÈquanduAtaliainteseurumorediaguardiaèdiu populu,ghjunseversuupopuluinutempiudiuSignore.
14Èquanduellafighjulava,eccu,urèstavaaccantuàuna colonna,cum'èeral'usu,èiprincipièitrombettieriaccantu àurè,ètuttuupopuludiupaesesirallegrava,èsunavae trombe;èAtaliasistrappòivestiti,ègridò:Tradimentu, tradimentu
15MaupreteJehoiadahàdatustruzzioniàicapitanidie centinaie,icapidil'armata,èlihàdettu:Fatelasortefora diefile,èquelluchìaseguita,tumbatelucùaspada Perchèupreteaviadettu:Ch'ellaùnsiamiccauccisaina casadiuSignore
16Èlipusonuemaniaddossu;èellaandòperastradaper aqualeicavallientravanuinacasadiurè:èquìhèstata uccisa
17ÈGhjehoiadahàfattuunpattutràuSignore,urèèu populu,affinchìfussinuupopuludiuSignore;tràurèèu populudinù
18ÈtuttuupopuludiupaeseintrìinacasadiBaal,èa demolì;isoaltarièesoimagineanudistruttu cumpletamente,èanuuccisuMattan,upretediBaal, davantiàl'altariÈupretehànuminatuufficialinantuàa casadiuSignore.
19Èpigliòicapidiecentinaie,èicapitani,èeguardie,è tuttuupopuludiupaese;èpurtonuurèdaacasadiu Signore,èghjunsenuperaviadiaportadieguardieàa casadiurèÈsipusònantuàutronudiirè
20Ètuttuupopuludiupaesesirallegrò,èacitàerain tranquillità;ètumbaruAtaliacùaspadaaccantuàacasadi urè
21Ghjoasaviasetteanniquand'ellucuminciòàregnà.
CAPITULU12
1UsettimuannudiJehu,Ghjoascuminciòàregnà;è quarantaannihàregnatuinGhjerusalemmeUnomedia somammaeraZibiadiBeerSheba
2ÈGhjoashàfattuciòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore tuttiisoghjorni,quanduupreteGhjoiadal'hàistruitu
3Mailochialtiùnsòstatieliminati:upopulucuntinuavaà fàsacrifiziièàbrusgiàincensuinilochialti
4ÈGhjoasdisseàipreti:«Tuttiisoldidiecose cunsacratechìsòpurtateinacasadiuSignore,isoldidi ognunuchìpassaucontu,isoldichìogniomuhèstimatu,
ètuttiisoldichìveneincoreàqualchissiadipurtàina casadiuSignore,
5Chìipretiupiglinu,ognunudiasocunniscenza;èch'elli riparinuecrepediacasa,inognilocuinduvesitruverà unacrepa.
6Mahèstatucusìchì,inuvintitrèannudiurèGhjoas,i pretiùnavianumiccariparatuebreccediacasa
7AlloraurèGhjoaschjamòGhjoiada,uprete,èl'altripreti, èdisseàelli:Perchèùnriparatemiccaidannidiacasa?
Avàdunqueùnpigliatepiùsoldidaivostricunniscenti,ma dateliperidannidiacasa
8Èipretiaccunsentiruàùnricevepiùsoldidaupopulu, nèàriparàebreccediacasa.
9MaupreteJehoiadapigliòunacascia,cifeceunforuinu coperchioèapusòaccantuàl'altare,àdirittaquandusi entrainacasadiuSignore;èipretichìguardavanuaporta cimettevanututtiisoldichìeranupurtatiinacasadiu Signore
10Ècusì,quanduanuvistuchìcieraassaisoldiinu cascione,uscribadiurèèusummusacerdotesòghjunti,è l'anumessiinsacchi,èanucuntatuisoldichìeranustati truvatiinacasadiuSignore.
11Èanudatuisoldi,secondul'infurmazioni,inmanuà quellichìfacianuutravagliu,chìavianuasurveglianzadia casadiuSignore;èl'anudistribuituàicarpentierièài custruttori,chìtravagliavanuinacasadiuSignore, 12Èàimuratori,èàitagliatoridipetre,èpercumprà legnuèpetretagliateperriparàecrepediacasadiu Signore,èpertuttuciòchìeraprevistuperacasaperriparà la
13Eppuru,ùnsòstatifattiperacasadiuSignoreciotole d'argentu,smoccagli,bacini,trombe,alcunvasud'oru,o vasid'argentu,cùisoldichìsòstatipurtatiinacasadiu Signore.
14Mal'anudatuàl'operai,ècunelluanuriparatuacasadi uSignore
15Inoltre,ùnanumiccafattuconticùl'omi,inmanudii qualiavianumessuisoldiperessedatiàl'operai:perchè anuagitufedelmente
16Isoldidiaculpaèisoldidiupeccatuùneranumicca purtatiinacasadiuSignore:eranudiipreti
17AlloraHazael,rèdiSiria,cullòècumbattìcontr'àGat,è apigliò;èHazaelsipusòdicullàcontr'àGhjerusalemme.
18ÈGhjoas,rèdiGhjuda,pigliòtutteecosecunsacrate chìGhjosafat,GhjoramèAchazia,isobabbi,rèdiGhjuda, avianudedicatu,èesocosecunsacrate,ètuttul'oruchìera statutrovuinitesoridiacasadiuSignore,èinacasadiu rè,èumandòàHazael,rèdiSiria;èellusin'andòda Ghjerusalemme
19Èurestudil'attidiJoash,ètuttuciòch'elluhàfattu,ùn sòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
20Èisoservitorisisòalzati,anufattuunacuspirazione,è anuuccisuJoashinacasadiMillo,chìscendeàSilla
21PerchèGhjozachar,figlioludiSchimeath,èGhjozabad, figlioludiShomer,isoservitori,l'anucolpitu,èelluhè mortu;èl'anuintarratucùisobabbiinacitàdiDavid;è Amazia,usofigliolu,hàregnatuinlocusoiu.
1InuvintitrèannudiJoas,figliolud'Achazia,rèdiGhjuda, Joachaz,figlioludiJehu,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamaria,èregnòdiciassetteanni.
2Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,èseguitòi peccatidiGeroboamo,figlioludiNebat,chìaviafattu peccàIsraele;ùnsinealluntanòmicca.
3ÈacòlleradiuSignores'hèaccesacontr'àIsraele,èlihà datiinmanuàHazael,rèdiSiria,èinmanuàBen-Hadad, figliolud'Hazael,pertuttiisoghjorni
4ÈGhjoachazsupplicòuSignore,èuSignorel'ascoltò; perchèvidel'oppressioned'Israele,perchèurèdiSiria l'opprimeva
5(ÈuSignorehàdatuàIsraeleunsalvatore,affinchì surtissinudasottuàamanudiiSiriani;èifigliolid'Israele stavanuinesotende,cum'èprima
6Eppuruùnsisòmiccaalluntanatidaipeccatidiacasadi Geroboamu,chìhàfattupeccàIsraele,macisòandati:èu boscusteteancuinSamaria)
7ÙnhàlasciatuàGhjoachazchècinquantacavalieri,dece carrièdecemilafanti;perchèurèdiSirial'aviadistruttu,è l'aviafatticum'èapolveradiatrebbiatura
8Avàurestudil'attidiGhjoachaz,ètuttuciòch'elluhà fattu,èasoputenza,ùnsòmiccascrittiinulibrudie cronachediirèd'Israele?
9ÈGhjoachazsiaddurmintìcùisobabbi;èl'anuintarratu inSamaria;èGhjoas,usofigliolu,regnòinlocusoiu.
10InutrentasettesimuannudiJoash,rèdiGhjuda,Joash, figlioludiJoachaz,cuminciòàregnàannantuàIsraelein Samaria,èregnòsedicianni.
11Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore;ùnsi alluntanòmiccadatuttiipeccatidiGeroboamo,figlioludi Nebat,chìaviafattupeccàIsraele;macicamminò.
12Èurestudil'attidiJoash,ètuttuciòch'elluhàfattu,èa soputenzacùaqualehàcumbattutucontr'àAmaziarèdi Ghjuda,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
13ÈJoashsiaddurmintìcùisobabbi;èGeroboamosi pusònantuàusotronu;èJoashfùintarratuinSamariacùi rèd'Israele
14EliseueramalatudiasomalatiadiaqualeeramortuÈ Joash,urèd'Israele,ghjunseàellu,èpiensenantuàaso faccia,dicendu:Obabbumeu,babbumeu,ucarrud'Israele, èisocavalieri!
15ÈEliseulidisse:«Pigliatearcuèfrecce.»Èellupigliò cunelluarcuèfrecce
16Èdisseàurèd'Israele:«Mettiatomanunantuàl'arcu.»
Ellucipusòamanu;èEliseupusòesomaninantuàe manidiurè
17Èdisse:ApriafinestraàlivanteÈl'aprìAlloraEliseu disse:Tira.Ètirò.Èdisse:Afrecciadialiberazionediu Signore,èafrecciadiliberazionedaaSiria:perchètu batteraiiSirianiinAphek,finuàch'ellil'abbianu cunsumati
18Èdisse:«Pigliaefrecce»ÈepigliòÈdisseàurè d'Israele:«Colpisciinterra».Èellucolpìtrèvolte,èsi firmò
19Èl'omudiDius'hèinfuriatucunellu,èhàdettu:Duviai avèculpitucinqueoseivolte;tanduavariaiculpituaSiria finuàavèlacunsumata;mentrechìavàtuculpiraiaSiria solutrèvolte
20Eliseumorse,èl'anuintarratuÈebandediMoabiti invadironupaeseàl'arrivudil'annu.
21Èaccadde,mentrech'ellistavanuintarràunomu,ch'elli videruunabandad'omi;èghjittarul'omuinusepulcru d'Eliseu;èquandul'omufùcalatu,ètuccòl'ossed'Eliseu, siripigliò,èsialzòinpedi
22MaHazael,rèdiSiria,oppresseIsraeletuttiighjornidi Ghjoachaz.
23ÈuSignorehèstatugraziosucunelli,èhàavutu cumpassionedielli,èhàavuturispettuperelli,perviadia soallianzacùAbraham,IsaacèGhjacobbu,èùnlihà miccadistrughjiti,nèlihàcacciatidaasopresenzafinuà avà.
24CusìHazael,rèdiSiria,morse;èBen-Hadad,uso figliolu,regnòàusopostu 25ÈGhjoas,figlioludiGhjoachaz,ripigliòdaamanudi Ben-Hadad,figlioludiHazael,ecitàch'elluaviapigliatu daamanudiGhjoachaz,usobabbu,perguerraTrèvolte Ghjoasubattèèricuperòecitàd'Israele.
CAPITULU14
1InuseconduannudiJoas,figlioludiJoachaz,rèd'Israele, Amazia,figlioludiJoas,rèdiGhjuda,cuminciòàregnà 2Aviavinticinqueanniquanducuminciòàregnà,èhà rignatuvintinoveanniinGhjerusalemmeUnomediaso mammaeraGhjehoaddandiGhjerusalemme
3Èfececiòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore,mamicca cum'èDavid,usobabbu:fecesecondututteecosecum'è Joash,usobabbu
4Eppuruilochialtiùnsòstatieliminati:finuàavàu populufaciaancusacrifiziièbrusgiavaincensunantuài lochialti
5Èaccaddechì,appenauregnufucunfirmatuinaso manu,ellutumbòisoservitorichìavianutombuurè,uso babbu
6Maùnhàmiccatombuifigliolidil'assassini,secondu ciòchìhèscrittuinulibrudialegediMosè,induveu Signorehàurdinatu,dicendu:Ibabbiùnsaranumicca messiàmorteperifiglioli,nèifigliolisaranumessià morteperibabbi;maogniomuseràmessoàmorteperu sopeccatu
7ElluhàscunfittudecemilaEdomitiinavallediusale,è hàpigliatuSelahperguerra,èl'hàchjamataJokteelfinuà oghje
8AlloraAmaziamandòmessageriàGhjoas,figlioludi Ghjoacaz,figlioludiJehu,rèd'Israele,dicendu:«Venite, guardemuciinfaccia».
9ÈGhjoas,urèd'Israele,mandòàAmazia,rèdiGhjuda, dicendu:UcarduchìerainLibanumandòàucedruchìera inLibanu,dicendu:Dàatofigliolaàumofiglioluper moglia.ÈunabestiasalvaticachìerainLibanupassòè calpestòucardu
10HaiveramentescunfittuEdom,èutocoret'hàinnalzatu: gloriatidiquestu,èstàincasa;perchètiduveresti immischiààutomale,percascà,ancutè,èGhjudacuntè?
11MaAmaziaùnhàvulsutusente.Dunque,Ghjoas,rè d'Israele,hècullatu;elluèAmazia,rèdiGhjuda,sisòvisti infacciaàBet-Shemesh,chìapparteneàGhjuda 12ÈGhjudahèstatubattutupeghjudaIsraele;èognunu hèfughjituinesotende
13ÈGhjoas,rèd'Israele,pigliòAmazia,rèdiGhjuda, figlioludiGhjoas,figliolud'Achazia,inBet-Shemesh,è ghjunseinGhjerusalemme,èsfondòumurudi Ghjerusalemmedaaportad'Efraimfinuàaportadi l'angulu,quattrucentucubiti.
14Èpigliòtuttul'oruèl'argentu,ètuttil'utensilichìeranu truvatiinacasadiuSignore,èinitesoridiacasadiurè,è ancuostaggi,èvultòinSamaria.
15Avàurestudil'attidiGhjoasch'elluhàfattu,èaso putenza,ècumuhàcumbattutucontr'àAmazia,rèdi Ghjuda,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
16ÈGhjoassiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin Samariacùirèd'Israele;èGhjeroboamu,usofigliolu, regnòinlocusoiu
17ÈAmazia,figlioludiJoash,rèdiGhjuda,campò quindiciannidopuàamortediJoash,figlioludiJoachaz, rèd'Israele
18Èurestudil'attid'Amazia,ùnsòmiccascrittiinulibru diecronachediirèdiGhjuda?
19Avàanufattuunacuspirazionecontr'àelluin Ghjerusalemme;èelluhèfughjituàLachis;mal'anu mandatuàcircàfinuàLachis,èl'anuuccisuquì
20Èupurtonuàcavalli;èfùintarratuinGhjerusalemme cùisobabbiinacitàdiDavid.
21ÈtuttuupopuludiGhjudapigliòAzaria,chìaviasedici anni,èufecerèinvecediusobabbuAmazia
22CustruìElath,èaristabilìàGhjuda,dopuchìurèsi addurmintìcùisobabbi
23Inuquindicesimuannud'Amazia,figlioludiJoash,rè diGhjuda,Geroboamo,figlioludiJoash,rèd'Israele, cuminciòàregnàinSamaria,èregnòquarantaunuanni 24Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore:ùnsi alluntanòmiccadatuttiipeccatidiGeroboamo,figlioludi Nebat,chìaviafattupeccàIsraele
25Hàrestauratuacunfined'Israeledal'entratadiHamath finuàumarediapianura,seconduaparolladiuSignore Diud'Israele,ch'elluaviapronunziatupermezudiuso servitoreGhjona,figliolud'Amittai,uprufeta,chìeradi Gat-Hefer.
26PerchèuSignorehàvistul'afflizioned'Israele,ch'ella eraassaiamara;perchèùncieranimuchjosu,nènimu lasciatu,nènimuchìaiutavaIsraele.
27ÈuSignoreùnhàdettuch'ellucancellerebbeunome d'Israeledasottuàucelu;malihàsalvatiperamanudi Geroboamu,figlioludiJoash.
28Avàurestudil'attidiGeroboamo,ètuttuciòch'elluhà fattu,èasoputenza,cumuhàfattuaguerra,ècumuhà ricuperatuDamascu,èHamath,chìapparteneàGhjuda,per Israele,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
29ÈGhjeroboamusiaddurmintìcùisobabbi,cùirè d'Israele;èZaccaria,usofigliolu,regnòinlocusoiu
CAPITULU15
1InuvintisettesimuannudiGeroboamo,rèd'Israele, Azaria,figliolud'Amazia,rèdiGhjuda,cuminciòàregnà 2Aviasedicianniquand'ellucuminciòàregnà,èregnò cinquantaduianniinGhjerusalemme.Unomediaso mammaeraJecholia,diGhjerusalemme
3Èfececiòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìaviafattuusobabbuAmazia; 4Eccettuchìilochialtiùnsòstatieliminati:upopulu sacrificavaèbrusgiavaincensusemprenantuàilochialti.
5ÈuSignorehàculpituurè,cusìch'elluhèstatulebbrosu finuàughjornudiasomorte,èhàcampatuinunacasa separataÈJotam,figlioludiurè,eraàasurveglianzadia casa,ghjudicenduupopuludiupaese.
6Èurestudil'attid'Azaria,ètuttuciòch'elluhàfattu,ùn sòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
7CusìAzariasiaddurmintìcùisobabbi;èl'anuintarratu cùisobabbiinacitàdiDavid;èJotam,usofigliolu, regnòinlocusoiu.
8Inutrentottesimuannud'Azaria,rèdiGhjuda,Zacharia, figlioludiGeroboamo,hàregnatuannantuàIsraelein Samariaperseimesi.
9Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,cum'èiso babbiavianufattu;ùnsialluntanòmiccadaipeccatidi Geroboamo,figlioludiNebat,chìaviafattupeccàIsraele. 10ÈShallum,figlioludiJabesh,cuspiròcontruàellu,u culpìdavantiàupopulu,l'ucciseèregnòinusopostu 11Èurestudil'attidiZaccaria,eccu,sòscrittiinulibrudi ecronachediirèd'Israele
12Questaeraaparollach'elluaviadettuàJehu,dicendu:I tofigliolisipuseranunantuàutronud'Israelefinuàa quartagenerazioneÈcusìhèaccadutu
13Shallum,figlioludiJabesh,cuminciòàregnàinu trentesimuannud'Uzzia,rèdiGhjuda;èregnòunmese sanuinSamaria
14Menahem,figlioludiGadi,cullòdaTirza,ghjunsein Samaria,ècullòShallum,figlioludiJabes,inSamaria, l'ucciseèregnòinlocusoiu
15Èurestudil'attidiShallum,èasocuspirazionech'ellu hàfattu,eccu,sòscrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele
16AlloraMenahemhàcolpituTifsah,ètuttuciòchìerain ella,èusocuntinentedaTirza;perchèùnlianumicca apertu,dunquel'hàcolpita;èhàstrappatuviatutteedonne incinteinella
17Inutrentesimuannud'Azaria,rèdiGhjuda,Menahem, figlioludiGadi,cuminciòàregnàannantuàIsraele,è regnòdeceanniinSamaria
18Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore:ùnsi alluntanòmicca,durantetuttiisoghjorni,daipeccatidi Geroboamo,figlioludiNebat,chìaviafattupeccàIsraele 19ÈPul,urèd'Assiria,hèghjuntucontr'àupaese;è MenahemhàdatuàPulmilletalentid'argentu,affinchìaso manufussicunellupercunfirmàuregnuinasomanu.
20ÈMenahemhàesibituisoldid'Israele,dituttil'omi putentièricchi,daognunucinquantasiclid'argentu,perdà àurèd'AssiriaCusìurèd'Assiriahèvultatuindaretu,è ùns'hèfirmatumiccaquìinupaese.
21Èurestudil'attidiMenahem,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?
22Menahemsiaddurmintìcùisobabbi;èPekachia,uso figliolu,regnòinlocusoiu
23Inucinquantesimuannud'Azaria,rèdiGhjuda, Pekachia,figlioludiMenahem,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamaria,èregnòduianni
24Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore:ùnsi alluntanòmiccadaipeccatidiGeroboamo,figlioludi Nebat,chìaviafattupeccàIsraele
25MaPekah,figlioludiRemalia,unudiisocapitani, cuspiròcontruàellu,èutumpòinSamaria,inupalazzudi acasadiurè,cùArgobèArie,ècunellucinquantaomidi iGalaaditi;èl'uccise,èregnòinusopostu.
26Èurestudil'attidiPekachia,ètuttuciòch'elluhàfattu, eccu,sòscrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele
27Inucinquantaduesimuannud'Azaria,rèdiGhjuda, Pekah,figlioludiRemalia,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamaria,èregnòvintianni
28Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore:ùnsi alluntanòmiccadaipeccatidiGeroboamo,figlioludi Nebat,chìaviafattupeccàIsraele
29ÀighjornidiPekah,rèd'Israele,ghjunseTiglat-Pileser, rèd'Assiria,èpigliòIjon,Abel-Bet-Maaca,Janoah,Kedes, Hazor,GalaadèGalilea,tuttaaterradiNeftali,èlipurtò prigiuneriinAssiria.
30ÈOsea,figliolud'Ela,feceunacuspirazionecontr'à Pekah,figlioludiRemalia,èuculpì,èl'uccise,èregnòinu sopostu,l'annuvintimudiJotam,figliolud'Uzzia.
31Èurestudil'attidiPekah,ètuttuciòch'elluhàfattu, eccu,sòscrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele
32InuseconduannudiPekah,figlioludiRemalia,rè d'Israele,Jotam,figliolud'Uzzia,rèdiGhjuda,cuminciòà regnà
33Aviavinticinqueanniquanducuminciòàregnà,èregnò sedicianniinGhjerusalemmeUnomediasomammaera Jerusha,figlioladiZadoc
34Èfececiòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore:fece secondututtuciòchìaviafattuusobabbuUzzia
35Eppuruilochialtiùnsòstatieliminati:upopulu sacrificavaèbrusgiavaincensusempreinilochialti.Ellu hàcustruituaportapiùaltadiacasadiuSignore
36Avàurestudil'attidiJotam,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
37Inquellighjorni,uSignorecuminciòàmandàcontruà GhjudaRezin,rèdiSiria,èPekah,figlioludiRemalia
38ÈJotamsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùi sobabbiinacitàdiDavid,usobabbu;èAchaz,uso figliolu,regnòinlocusoiu
CAPITULU16
1Inl'annudiciassettesimudiPekah,figlioludiRemalia, Achaz,figlioludiJotam,rèdiGhjuda,cuminciòàregnà
2Achazaviavintianniquanducuminciòàregnà,èregnò sedicianniinGhjerusalemme,èùnfecemiccaciòchìera ghjustuàl'ochjidiuSignore,usoDiu,cum'èDavid,uso babbu.
3Maelluhàcamminatuperaviadiirèd'Israele,èhàfattu passàusofiglioluperufocu,secondul'abominazionidie nazionichìuSignorehàcacciatudadavantiàifiglioli d'Israele.
4Èelluhàfattusacrifiziièbrusgiatuincensuinilochialti, ènantuàecolline,èsottuàogniarburuverde
5AlloraRezinrèdiSiriaèPekahfiglioludiRemaliarè d'Israelesòcullaticontr'àGhjerusalemmeperfàaguerra;è anuassediatuAchaz,maùnanupussutuvincelu.
6Àquellutempu,Rezin,rèdiSiria,ricuperòElathàa Siria,ècacciòiGhjudeidaElath;èiSirighjunsenuin Elath,ècistavanufinuàquestughjornu.
7CusìAchazmandòmessageriàTiglatpileser,rèd'Assiria, dicendu:Sòutoservitoreèutofigliolu:monta,èsalvami
daamanudiurèdiSiria,èdaamanudiurèd'Israele,chì sisòribellaticontruàmè.
8ÈAchazpigliòl'argentuèl'oruchìsitruvavanuinacasa diuSignoreèinitesoridiacasadiurè,èlimandòcum'è rigaluàurèd'Assiria.
9Èurèd'Assirial'ascoltò;perchèurèd'Assiriacullò contruàDamascu,èapigliò,ènepurtòupopulu prigiuneruinKir,ètumbòRezin.
10ÈurèAchazandòàDamascuperscuntràTiglathpileser rèd'Assiria,èvideunaltarechìerainDamascu;èurè AchazmandòàUrija,uprete,umudelludil'altare,èuso mudellu,secondututtaasofattura
11ÈupreteUrijahàcustruituunaltaresecondututtuciò chìurèAchazaviamandatudaDamascu;cusìuprete Urijal'hàfattuprimachìurèAchazghjunghjissida Damascu.
12ÈquanduurèghjunsedaDamascu,videl'altare;è s'avvicinòàl'altare,ècioffrìholocausti
13Èbrusgiòusoolocaustuèasooffertadicarne,èversò asolibazione,èspruzzòusanguediisosacrifiziidipace nantuàl'altare
14Èpurtòancul'altaredibronzu,chìeradavantiàu Signore,daafrontediacasa,datràl'altareèacasadiu Signore,èupusòàulatunordudil'altare
15ÈurèAchazhàurdinatuàUrija,uprete,dicendu: Nantuàugrandealtarebrusgiatel'offertabrusgiatadia mattina,èl'offertadiasera,èusacrifiziubrusgiatudiurè, èasooffertadicarne,cùl'offertabrusgiatadituttuu populudiaterra,èasooffertadicarne,èesooffertedi bevande;èspruzzatecisopratuttuusanguedil'offerta brusgiata,ètuttuusanguediusacrifiziu;èl'altaredi bronzuseràpermèperdumandà
16CusìfeceUrija,uprete,secondututtuciòchìurè Achazaviaurdinatu.
17ÈurèAchaztagliòicunfinidiebasi,ènecacciòu bacinu;ècacciòumaredaibuoidibronzuchìeranusottu, èupusòsopraunpavimentudipetre.
18Èacopertaperusabbatuch'elliavianucustruituina casa,èl'entratadiurèfora,lihàcacciatidaacasadiu Signoreperviadiurèd'Assiria.
19Avàurestudil'attid'Achazch'elluhàfattu,ùnsòmicca scrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
20ÈAchazsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùi sobabbiinacitàdiDavid;èEzechia,usofigliolu,regnò inlocusoiu
CAPITULU17
1Inudodecesimuannud'Achaz,rèdiGhjuda,Osea, figliolud'Ela,cuminciòàregnàinSamariaannantuà Israelepernoveanni
2Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,mamicca cum'èirèd'Israelechìeranustatiprimadiellu
3Salmaneser,rèd'Assiria,hècullatucontruàellu;èOsea hèdiventatuusoservitore,èlihàfatturigali
4Èurèd'AssiriatruvòunacuspirazioneinOsea;perchè aviamandatumessageriàSo,rèd'Egittu,èùnpurtava miccarigaliàurèd'Assiria,cum'èaviafattuannudopu annu;dunqueurèd'Assiriauchjoseèuligòinprigiò
5Alloraurèd'Assiriacullòpertuttuupaese,ècullòin Samaria,èl'assediòpertrèanni
6InunonuannudiOsea,urèd'AssiriapigliòSamaria,è purtòIsraeleindeportazioneinAssiria,èlipusòinHalahè inHaborvicinuàufiumediGozan,èinecitàdiiMedi
7Perchècusìhèaccadutuchìifigliolid'Israeleavianu peccatucontruàuSignore,usoDiu,chìl'aviafattisorteda upaesed'Egittu,dasottuàamanudiFaraone,rèd'Egittu, èavianutimutualtridii,
8Èmarchjavanuseconduistatutidienazionichìu Signoreaviacacciatudavantiàifigliolid'Israele,è seconduistatutidiirèd'Israele,ch'elliavianufattu
9Èifigliolid'Israeleanufattuinsecretucosechìùneranu miccaghjustecontr'àuSignore,usoDiu,èsisòcustruiti lochialtiintutteesocità,daatorrediesentinelleàacità furtificata
10Èsisòstallatiimagineèascetiinognialtacullinaè sottuàogniarburuverde.
11Èquìbrusgiavanuincensuintuttiilochialti,cum'è facianuipaganichìuSignoreaviapurtatuviadavantiàelli; èfacianucosemalvagieperpruvucààcòllerauSignore.
12Perchèservianuidoli,diiqualiuSignoreliaviadettu: Ùnfaretemiccastacosa
13EppuruuSignorehàtestimuniatucontruàIsraele,è contruàGhjuda,pertuttiiprufeti,èpertuttiiveggenti, dicendu:Riturnatevidaevostreviecattive,èosservatei mocumandamentièimostatuti,secondututtaalegechì aghjuurdinatuàivostribabbi,èchìviaghjumandatuperi moservitoriiprufeti
14Eppuruùnanumiccavulsutusente,maanuindurituu socollu,cum'èucolludiisobabbi,chìùnanumicca cridutuinuSignore,usoDiu
15Èanurigettatuisostatuti,èusopattuch'elluaviafattu cùisobabbi,èesotistimunianzech'elluaviatestimuniatu contruàelli;èanuseguituavanità,èsòdiventativani,èsò andatidopuàipaganichìeranuintornuàelli,àpropositu diiqualiuSignoreliaviaurdinatudiùnfàcum'èelli
16ÈabbandunonututtiicumandamentidiuSignore,uso Diu,èsifecenuimaginedifusione,ancuduivitelli,è fecenuunboscu,èadoravanututtal'armatadiucelu,è servianuBaal
17Èanufattupassàisofigliolièesofiglioleperufocu,è anuutilizatuadivinazioneèl'incantesimi,èsisòvenduti perfàumaleàl'ochjidiuSignore,perpruvucalluàcòllera 18Dunque,uSignores'infuriòassaicontr'àIsraele,èli cacciòdaasovista:ùncihèstatunimualtruchèatribùdi Ghjuda
19AncuGhjudaùnhàmiccaosservatuicumandamentidi uSignore,usoDiu,mahàcamminatuseconduistatuti ch'Israeleaviastabilitu.
20ÈuSignorehàrigettatututtaadiscendenzad'Israele,è l'hàafflittu,èlihàmessiinmanuàisaccheggiatori,finuà ch'ellul'aviacacciatuforadiasovista
21PerchèelluhàstrappatuIsraeledaacasadiDavid;è anufatturèGeroboamo,figlioludiNebat;èGeroboamohà cacciatuIsraeledaseguitàuSignore,èlihàfattupeccàun grandepeccatu
22Perchèifigliolid'Israeleanucamminatuintuttii peccatich'elluaviafattuGeroboamu;ùnsinesòmicca alluntanati;
23FinuàchìuSignorehàcacciatuIsraeledaasovista, cum'ellul'aviadettupermezudituttiisoservitoriiprufeti. CusìIsraelehèstatudeportatuforadiasoterrainAssiria finuàoghje
24Èurèd'AssiriapurtòomidaBabilonia,èdaCutha,èda Ava,èdaHamath,èdaSefarvaim,èlipusòinecitàdi Samariainvecediifigliolid'Israele;èpussedenuSamaria, èstavanuinesocità.
25Ècusìhèstatuàuprincipiudiasodimoraquì,ch'elli ùntemevanumiccauSignore;dunqueuSignoremandò leonitràelli,chìnetumbaronualcuni
26Dunque,anudettuàurèd'Assiria:«Enazionichìavete purtatuincasaèchìavetestallatuinecitàdiSamariaùn cunnoscenumiccaumodudiuDiudiaterraPerquessa, hàmandatuleonitràdielle,èeccu,l'anuuccisi,perchèùn cunnoscenumiccaumodudiuDiudiaterra»
27Alloraurèd'Assiriahàdatuquestuordine:«Cùnduci unudiipretichìavetepurtatudaquì,ch'ellivadanuèci stanu,èch'elluliinsegniamaneradiuDiudiaterra»
28Alloraunudiipretich'elliavianudeportatudaSamaria hèghjuntuèhàcampatuinBetel,èlihàinsignatucumu devenutemeuSignore
29Eppuruogninazionehàfattuisopropridii,èlihà messiinecasediilochialtichìiSamaritaniavianufattu, ogninazioneinesocitàinduvestavanu
30Èl'omidiBabiloniaanufattuSuccothbenoth,èl'omidi CuthanufattuNergal,èl'omidiHamathanufattuAshima, 31Èl'AviteianufattuNibhazèTartak,èiSefarviteianu brusgiatuisofiglioliinufocuàAdrammelechè Anammelech,idiidiSefarvaim
32CusìtemevanuuSignore,èsifacianudiipiùumili sacerdotidil'altilochi,chìfacianusacrificiiperelliine casedil'altilochi
33TemevanuuSignore,èservianuisodii,secondua maneradienazionich'elliavianudeportatudaculà.
34Finuàoghjefacenuseconduicostumidiprima:ùn temenumiccauSignore,nèseguitanuisostatuti,nèiso ghjudizii,nèseguitanualegeèucumandamentuchìu SignorehàdatuàifigliolidiGhjacobbu,àqualehàdatuu nomed'Israele;
35CùiqualiuSignoreaviafattuunpattu,èliaviadatu questuordine:Ùntemeretemiccaaltridii,ùnviinchinarete miccadavantiàelli,ùnliserviretemicca,ùnlifarete miccasacrifizii.
36MauSignore,chìvihàfattusortedaupaesed'Egittucù unagrandeputenzaèunbracciustesu,ellutemerete,ellu l'adorareteèlifaretesacrifici.
37Èistatuti,èl'ordinanze,èalege,èucumandamentu, ch'elluhàscrittupervoi,iduvereteosservàèmettein praticapersempre;èùntemeretemiccaaltridii.
38Èùnviscurdatemiccadil'alleanzach'aghjufattucun voi;èùntemeretemiccaaltridii.
39MatemereteuSignore,uvostruDiu;èelluvilibererà daamanudituttiivostrinemici
40Eppuruùnanumiccaascultatu,maanufattusecondua somaneraprecedente.
41CusìstenazionitemevanuuSignore,èservianueso imaginesculpite,isofigliolièifigliolidiisofiglioli; cum'èisobabbi,cusìfacenufinuàoghje
CAPITULU18
1AvàaccaddeinuterzuannudiOsea,figlioludiEla,rè d'Israele,chìEzechia,figliolud'Achaz,rèdiGhjuda, cuminciòàregnà
2Aviavinticinqueanniquanducuminciòàregnà;èregnò vintinoveanniinGhjerusalemme.Unomediasomamma eraAbi,figlioladiZaccaria
3Èfececiòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìaviafattuusobabbuDavid.
4Elluhàcacciatuilochialti,hàrottul'imagine,hàtagliatu iboschièhàrottuinpezziuserpentedibronzuchìMosè aviafattu;perchèfinuàquellighjorniifigliolid'Israeleci brusgiavanuincensu;èuchjamavaNehushtan
5HàcunfidatuinuSignoreDiud'Israele;cusìchìdopuà elluùncihèstatunimucum'èellutràtuttiirèdiGhjuda, nèalcunudiquellichìeranustatiprimadiellu
6Perchèellus'hèattaccatuàuSignore,èùns'hè alluntanatudaellu,mahàosservatuisocumandamenti,chì uSignoreaviadatuàMosè
7ÈuSignoreeracunellu;èprosperavainognilocuch'ellu andava;èsiribellòcontruàurèd'Assiria,èùnliserviapiù 8HàscunfittuiFilisteifinuàGazaèisocunfini,daatorre dieguardiefinuàacitàfurtificata.
9ÈaccaddeinuquartuannudiurèEzechia,chìerau settimuannudiOsea,figlioludiEla,rèd'Israele,chì Salmaneser,rèd'Assiria,cullòcontruàSamaria,èl'assediò.
10Èàucapuditrèanniapiglianu:inusestuannu d'Ezechia,valeàdìunovesimuannud'Osea,rèd'Israele, Samariahèstatapresa.
11Èurèd'AssiriahàpurtatuIsraeleindeportazionein Assiria,èlihàmessiinHalahèinHabor,vicinuàufiume diGozan,èinecitàdiiMedi.
12PerchèùnanumiccaubbidituàavocediuSignore,u soDiu,maanuviolatuusopattu,ètuttuciòchìMosè,u servitorediuSignore,aviaurdinatu,èùnl'anumicca ascultati,nèl'anumiccafatti
13Avà,inuquattordicesimuannudiurèEzechia, Sennacherib,rèd'Assiria,cullòcontr'àtutteecità fortificatediGhjuda,èepigliò
14Ezechia,rèdiGhjuda,mandòàurèd'AssiriainLachis, dicendu:«Aghjupeccatu;vultatevidamè:ciòchìmi mettitenantuàucorpu,upurteraghju»Èurèd'Assiriahà assignatuàEzechia,rèdiGhjuda,trecentutalentid'argentu ètrentatalentid'oru.
15Ezechialidetetuttal'argentuchìsitruvavainacasadi uSignoreèinitesoridiacasadiurè 16Àquellutempu,Ezechiatagliòl'orudaeportediu tempiudiuSignore,èdaipilastrichìEzechia,rèdi Ghjuda,aviarivestitu,èlidiedeàurèd'Assiria 17Èurèd'AssiriamandòTartan,RabsarisèRabshakehda LachishàurèEzechiacùunagrandearmatacontruà Ghjerusalemme.ÈcullòèghjunsenuàGhjerusalemme.È quand'ellisòcullati,ghjunsenuèsifermanuvicinuàu cundottudiapiscinasuperiore,chìhènantuàastradadiu campudiulavandaio
18Èquand'elliavianuchjamatuurè,sòsurtitiversuelli Eliakim,figliolud'Hilkia,chìerasoprannomudiacasa,è Shebna,uscriba,èJoah,figliolud'Asaph,ucancelliere
19ÈRabshakehdisseàelli:«ParlatedunqueàEzechia: Cusìdiceugranderè,urèd'Assiria:Inchìfiduciatiriponi?
20Dici(masòsoluparollevane):Eiuaghjucunsigliuè forzaperaguerraAvà,diqualeticunfidi,perribellàti contruàmè?
21Avà,eccu,tucunfidiinubastonedistacannacontusa, inEgittu,nantuàquale,s'èunomusiappoghja,entreràin
asomanuèatrapasserà:cusìhèFaraone,rèd'Egittu,per tuttiquellichìcunfidanuinellu.
22Mas'èvomidite:AvemufiduciainuSignore,unostru Diu;ùnhèmiccaellu,chìisoaltilochièisoaltariEzechia hàcacciatu,èhàdettuàGhjudaèàGhjerusalemme: AduraretedavantiàquestualtareinGhjerusalemme?
23Avà,dunque,tipregu,ghjuraàumosignore,urè d'Assiria,ètidaraghjuduimilacavalli,s'ètùsìcapacedi mettecicavalieri
24Cumudunquevulteraiafacciaàunudiipiùchjuchi capitanidiiservitoridiumosignore,èmetteraiato fiduciainl'Egittupericarrièicavalieri?
25SòeiucullatuavàsenzauvulèdiuSignorecontruà questulocuperdistrughjelu?USignorem'hàdettu: «Cullatecontruàstaterra,èdistrughjetela»
26AlloraEliakim,figliolud'Hilkia,èShebna,èJoah, dissenuàRabshakeh:"Parla,tipregu,àitoservitoriin linguasiriaca,perchèacapimu;èùnparlàmiccacunnoiin linguaebreaàl'orecchiediupopuluchìhènantuàu muru"
27MaRabshakehlidisse:«Umosignorem'hàmandatuà utosignoreèàtè,perdìsteparolle?Ùnm'hàmicca mandatuàl'omichìsòpusatinantuàumuru,perch'elli manghjinuusostercuèbevanuusourinacunvoi?»
28AlloraRabshakehsisteteègridòàvocealtainlingua ebraica,èparlòcusì:Ascoltateaparolladiugranderè,urè d'Assiria:
29Cusìdiceurè:ÙnvilasciatemiccaingannàEzechia, perchèùnvipuderàliberàdaasomanu
30ÈchìEzechiaùnvifacicunfidàinuSignore,dicendu: USignorecilibereràdisicuru,èstacitàùnseràmicca cunsegnatainmanuàurèd'Assiria
31ÙnascoltatemiccaEzechia;perchècusìdiceurè d'Assiria:Fateunpattucunmèpermezudiunrigalu,è veniteàmè,èdopumanghjateognunudiasovigna,è ognunudiusoficu,èbeieognunudil'acquadiaso cisterna.
32Finuàch'eiuvengaèviportiinunpaesecum'èuvostru, unpaesedigranuèdivinu,unpaesedipaneèdivigne,un paesed'oliud'alivaèdimele,affinchìpossiatecampàèùn mori;èùnascoltatemiccaEzechia,quand'elluvipersuade, dicendu:USignorecilibererà
33Qualchissiadiidiidienazionihàliberatututtuuso paesedaamanudiurèd'Assiria?
34Induvesòidiid'Hamatèd'Arpad?Induvesòidiidi Sefarvaim,d'Henaèd'Iva?AnuelliliberatuSamariadaa momanu?
35Qualesòtràtuttiidiidiipaesi,chìanuliberatuuso paesedaamomanu,affinchìuSignoreliberi Ghjerusalemmedaamomanu?
36Maupopulustetezittu,èùnlirisposemancuuna parolla;perchèl'ordinediurèeraquestu:Ùnlirispondete micca
37AlloraEliakim,figliolud'Hilkia,chìerasoprannomudi acasa,èShebna,uscriba,èJoah,figliolud'Asaph,u cancelliere,ghjunsenuàEzechiacùisovestitistrappati,è liriferirueparollediRabshakeh.
CAPITULU19
1Èaccaddechì,quanduurèEzechial'intuì,sistrappòi vestiti,sicupriudisaccuèintrìinacasadiuSignore
2ÈmandòEliakim,chìerasoprannomudiacasa,è Shebnauscriba,èl'anzianidiipreti,cupartidisacchi,à Isaia,uprufeta,figliolud'Amoz
3Èlidissenu:CusìdiceEzechia:Questughjornuhèun ghjornudiangoscia,dirimproveruèdibestemmia,perchè ifigliolisòghjuntiàupuntudiparturisce,èùncihèforza perparturisce
4ForseuSignore,uvostruDiu,ascolteràtutteeparolledi Rabshakeh,chìurèd'Assiria,usosignore,hàmandatuper disprezzàuDiuvivu;èrimprovereràeparollechìu Signore,uvostruDiu,hàintesu;dunque,alzaato preghieraperurestuchìhèrimasu
5CusìiservitoridiurèEzechiaghjunsenudaIsaia.
6ÈIsaiadisseàelli:Cusìdicereteàuvostrusignore:Cusì diceuSignore:Ùnabbiatepauradieparollechìavete intesu,cùequaliiservitoridiurèd'Assiriam'anu blasfematu
7Eccu,manderaghjuunsoffiucontr'àellu,èellusenterà unavoce,ètorneràinusopaese;èufaraghjucascàpera spadainusopaese
8CusìRabshakehvultò,ètruvòurèd'Assiriachìfaciaa guerracontr'àLibna;perchèaviaintesuch'elluerapartutu daLachis
9ÈquanduelluintesedìdiTirhakah,rèd'Etiopia:«Eccu, elluhèsurtitupercumbattecontr'àtè»,mandòtorna messageriàEzechia,dicendu:
10CusìparlereteàEzechia,rèdiGhjuda,dicendu:Ùn lasciatemiccachìuvostruDiu,inqualeavetefiducia,vi inganni,dicendu:Ghjerusalemmeùnseràmicca cunsegnatainmanuàurèd'Assiria
11Eccu,aveteintesuciòchìirèd'Assiriaanufattuàtuttii paesi,distrughjendulicumpletamente;èsareteliberatu?
12Idiidienazionianuliberatuquellichìimobabbianu distruttu,cum'èGozan,Haran,Rezefèifigliolid'Edenchì eranuinThelasar?
13Induvehèurèd'Hamat,èurèd'Arpad,èurèdiacitàdi Sefarvaim,d'Hena,èd'Iva?
14Ezechiaricevettealetteradaamanudiimessageri,èa lesse;èEzechiacullòinacasadiuSignore,èasparse davantiàuSignore.
15EzechiaspricòdavantiàuSignore,èdisse:OSignore Diud'Israele,chìstaitràicherubini,tùsìuDiusoluditutti iregnidiaterra;tùhaifattuuceluèaterra.
16Signore,chinal'arechjaèascolta:apri,Signore,ito ochjièguarda;èascoltaeparollediSennacherib,chìl'hà mandatuperinsultàuDiuvivu.
17Inverità,Signore,irèd'Assiriaanudistruttuenazioniè esoterre, 18Èanughjittatuisodiiinufocu:perchèùneranumicca dii,mal'operadiemanidil'omi,legnuèpetra:dunqueli anudistruttu
19Avàdunque,oSignore,unostruDiu,tipregu,salvaci daasomanu,affinchìtuttiiregnidiaterrasappianuchìsì uSignoreDiu,solutè
20AlloraIsaia,figliolud'Amoz,mandòàEzechia,dicendu: CusìdiceuSignoreDiud'Israele:Aghjuintesuciòchì m'haipricatucontruàSennacherib,rèd'Assiria.
21QuestahèaparollachìuSignorehàdettuàpropositudi ellu:Avergine,figlioladiSion,t'hàdisprezzatuès'hè burlataditè;afiglioladiGhjerusalemmehàscuzzulatuu capucontr'àtè
2Rè
22Qualeavetedisprezzatuèblasfematu?Ècontruàquale avetealzatuavostravoce,èalzatuivostriochjiinaltu? AncucontruàuSantud'Israele
23PerviadiitomessagerihaiinsultatuuSignore,èhai dettu:Cùamultitùdinediimocarrisòghjuntuàl'altezza diemuntagne,àifianchidiuLibanu,èaghjutagliatuiso cedrialti,èisoabetiscelti;èaghjudaentreinl'alberghidi esofruntiere,èinafurestadiusoCarmel.
24Aghjuscavatuèbevutuacquestraniere,ècùapiantadi imopediaghjuseccututtiifiumidiilochiassediati
25Ùnavetemiccaintesudapoitantutempucumul'aghju fattu,èdatempiantichichìl'aghjufurmatu?Avàl'aghju fattuaccade,affinchìvoisiatedestinatiàdistrughjeecità furtificateincumulidiruine
26Dunqueisoabitantieranudipocaputenza,eranu scunvurtiècunfusi;eranucum'èl'erbadiucampu,ècum'è l'erbaverde,cum'èl'erbanantuàitetti,ècum'èugranu asprituprimach'ellusiacresciutu
27Maeiucunnoscuatodimora,èatosurtita,èato entrata,èatofuriacontruàmè
28Perchèatofuriacontruàmèèutotumultuhèghjuntuà emoorecchie,metteraghjuumoganciuinutonasu,èa mobrigliainetolabbre,ètifaraghjuvultàperastradada induvesìghjuntu
29Èquestuseràunsegnupertè:Manghjaretequest'annu ciòchìcrescedasèstessu,èuseconduannuciòchìnasce daellu;èuterzuannusuminate,èraccogliete,èpiantate vigne,èmanghjateisofrutti.
30ÈurestudiacasadiGhjudachìseràscampatupiglierà radicheinghjò,èdaràfruttuinsù
31PerchèdaGhjerusalemmeesceràunrestu,èquellichì scapperanudaumonteSion:uzeludiuSignoredi l'esercitifaràquestu
32Dunque,cusìdiceuSignoreàpropositudiurèd'Assiria: Ùnentreràmiccainstacità,ùncitireràunafreccia,ùnci veneràdavanticùunscudu,nècighjetteràunacintacontr'à ella.
33Perastessaviach'elluhèghjuntu,peralistessatornerà, èùnentreràmiccainstacità,diceuSignore
34Perchèdifenderaghjustacità,persalvàla,permèstessu, èperumoservitoreDavid
35Èaccaddequellanottechìl'ànghjuludiuSignoresurtìè culpìinucampudil'Assiricentuottantacinquemila;è quandusisòalzatiamanedibon'ora,eccu,eranututti cadaverimorti
36CusìSennacherib,rèd'Assiria,partì,andòèvultò,è steteinNinive
37Èaccaddechì,mentrech'ellustavaadurenduinacasa diNisroch,usodiu,AdrammelechèSharezer,isofiglioli, uferironucùaspada;èfughjenuinupaesed'ArmeniaÈ Esarhaddon,usofigliolu,regnòàusopostu
CAPITULU20
1Inquellighjorni,EzechiafùmalatuàmorteÈuprufeta Isaia,figliolud'Amoz,ghjunseàellu,èlidisse:Cusìdiceu Signore:Mettiinordineatocasa,perchètumoriraièùn camperai
2PoisivultòversuumuruèpricòuSignore,dicendu: 3Tipregu,oSignore,ricurdatiavàcum'èaghjucamminatu davantiàtèinveritàècùuncoreperfettu,èaghjufattuciò chìhèbonuàitoochjiÈEzechiapienghjeforte
4Èaccaddechì,primach'Isaiafussisurtituinucurtiledi mezu,aparolladiuSignorelighjunse,dicendu: 5Vulta,èdìàEzechia,ucapitanudiumopopulu:Cusì diceuSignore,uDiudiDavid,utobabbu:Aghjuintesua topreghiera,aghjuvistuetolacrime;eccu,tiguariraghju: uterzughjornusaliraiàacasadiuSignore
6Èaghjunghjeraghjuàitoghjorniquindicianni;èti liberaraghjutèèstacitàdaamanudiurèd'Assiria;è difenderaghjustacitàpermèstessu,èperumoservitore
David
7ÈIsaiadisse:«Pigliateunpezzudifichi»Èelliu piglionuèupusonunantuàl'ulcera,èelluguarì
8EzechiadisseàIsaia:«ChìseràusegnuchìuSignoremi guarirà,èchìandaraghjuinacasadiuSignoreuterzu ghjornu?»
9ÈIsaiadisse:QuestusegnuavraidauSignore,chìu Signorefaràacosach'elluhàdettu:l'ombraavanzeràdece gradi,oretrocederàdecegradi?
10Ezechiarispose:«Hèfaciulechìl'ombrascendadidece gradi;innò,mach'ellatorniindietrodidecegradi»
11ÈuprufetaIsaiagridòàuSignore,èelluripurtò l'ombradidecegradiindaretu,daiqualieracalatainu quadranted'Achaz
12Àquellutempu,Berodachbaladan,figlioludiBaladan, rèdiBabilonia,mandòlettereèunrigaluàEzechia,perchè aviaintesuchìEzechiaeramalatu
13Ezechialiascoltò,èlimustròtuttaacasadiesocose preziose,l'argentu,èl'oru,èespezie,èl'unguentupreziosu, ètuttaacasadiesoarme,ètuttuciòchìsitruvavainiso tesori:ùncieranundainasocasa,nèintuttuusoduminiu, chìEzechiaùnlimustrò.
14AlloraIsaia,uprufeta,ghjunseàurèEzechia,èlidisse: Chìanudettustiomi,èdainduvesòghjuntiàtè?Ezechia rispose:Sòghjuntidaunpaeseluntanu,daBabilonia.
15Èdisse:Chìanuvistuinatocasa?Ezechiarispose: Hanuvistututteecosechìsòinamocasa:ùncihènunda tràimotesorichìùnliaghjumiccamostratu.
16IsaiadisseàEzechia:«AscoltaaparolladiuSignore
17Eccu,ighjornivenenu,chìtuttuciòchìhèinatocasa,è ciòchìitobabbianuaccumulatufinuàquestughjornu, seràpurtatuinBabilonia:ùnneresterànunda,diceu Signore
18Èdiitofigliolichìsaranunatidatè,chìtugenerarai, seranupigliati;èsaranueunuchiinupalazzudiurèdi Babilonia
19EzechiadissealloraàIsaia:«AparolladiuSignorechì haidettuhèbona»Elludisse:«Ùnhèmiccabès'elluci fussipaceèveritàinimoghjorni?
20Èurestudil'attid'Ezechia,ètuttaasoputenza,ècumu hàfattuunapiscina,èuncunduttu,èhàpurtatul'acquaina cità,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdi Ghjuda?
21Ezechiasiaddurmintìcùisobabbi,èManasse,uso figliolu,regnòinlocusoiu
CAPITULU21
1Manasseaviadodicianniquanducuminciòàregnà,èhà regnatucinquantacinqueanniinGhjerusalemmeUnome diasomammaeraHefziba.
2Rè
2Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,secondu l'abominazionidiipagani,chìuSignoreaviacacciatu davantiàifigliolid'Israele
3Perchèelluricustruìl'altilochichìEzechia,usobabbu, aviadistruttu;èeressealtariperBaal,èfeceunboscu, cum'èfeceAchab,rèd'Israele;èaduròtuttal'armatadiu celu,èliserviò
4ÈcustruìaltariinacasadiuSignore,diaqualeu Signoreaviadettu:InGhjerusalemmemetteraghjuumo nome
5Ècustruìaltaripertuttal'armatadiuceluiniduicortili diacasadiuSignore
6Èfecepassàusofiglioluperufocu,èosservòitempi,è usòincantesimi,èsimesseincuntattucùspiritichì cercanueparolleèmaghi:feceassaimalvagitààl'ochjidi uSignore,perpruvucalluàcòllera.
7Èelluhàmessuunaimaginesculpitadiuboscuch'ellu aviafattuinacasa,diaqualeuSignoreaviadettuàDavid, èàSalomone,usofigliolu:Inquestacasa,èin Ghjerusalemme,ch'eaghjusceltutràtutteetribùd'Israele, metteraghjuumonomepersempre
8Èùnfaraghjupiùspustàipedid'Israeleforadiaterra ch'aghjudatuàisobabbi;solus'ellis'impegnanuàfà secondututtuciòch'eliaghjuurdinatu,èsecondututtaa legechìumoservitoreMosèlihàurdinatu.
9Maùnanumiccaascultatu;èManasselihàseduttiàfà piùmalechèenazionichìuSignorehàdistruttudavantiài figliolid'Israele.
10ÈuSignorehàparlatupermezudiisoservitori,i prufeti,dicendu:
11PerchèManasseh,rèdiGhjuda,hàfattuste abominazioni,èhàfattupiùmalvagamentedituttuciòchì l'Amoreianufattu,chìeranuprimadiellu,èhàfattuancu Ghjudapeccàcùisoidoli:
12Dunque,cusìdiceuSignore,Diud'Israele:Eccu,eiu portuuntalemaleannantuàGhjerusalemmeèàGhjuda, chìàquelluchìnesenteparlà,netintinnaranueduie orecchie
13ÈstenderaghjusopraàGhjerusalemmeacordadi Samaria,èupiombudiacasad'Achab;èpuliraghju Ghjerusalemmecum'èsipulisceunpiattu,pulenduluè vultenduluàcapuinghjò
14Èabbanduneraghjuurestudiamoeredità,èlidaraghju inmanuàisonemici;èdiventeranupredaèbottinoper tuttiisonemici;
15Perchèanufattuciòchìhèmaleàimoochji,èm'anu pruvucatuàcòllera,dapoiughjornuchìisobabbisòsurtiti dal'Egittufinuàoghje.
16Inoltre,Manassehàversatuassaisangueinnocente,finu àch'elluhàpienuGhjerusalemmedauncapuàl'altru;fora diusopeccatuchìhàfattupeccààGhjuda,fenduciòchì eramaleàl'ochjidiuSignore.
17Avàurestudil'attidiManasse,ètuttuciòch'elluhà fattu,èusopeccatuch'elluhàpeccatu,ùnsòmiccascritti inulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
18ÈManassesiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin ugiardinudiasocasa,inugiardinud'Uzza;èAmon,uso figliolu,regnòinlocusoiu
19Amonaviavintiduianniquand'ellucuminciòàregnà,è regnòduianniinGhjerusalemme.Unomediasomamma eraMesullemet,figliolad'AruzdiJotbah
20Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,cum'èavia fattuusobabbuManasse.
21Èellumarchjòpertuttaastradachìusobabbuhà pigliatu,èservial'idolichìusobabbuservia,èliadorava.
22ÈabbandunòuSignore,Diudiisobabbi,èùnmarchjò miccaperaviadiuSignore
23Èiservitorid'Amoncuspironucontruàellu,èuccisero urèinasopropriacasa.
24Èupopuludiupaesehàtombututtiquellichìavianu cuspiratucontruàurèAmon;èupopuludiupaesehà fatturèGhjosia,usofigliolu,inusopostu
25Avàurestudil'attid'Amonch'elluhàfattu,ùnsòmicca scrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
26Èfùintarratuinusosepulcruinugiardinud'Uzza;è Ghjosia,usofigliolu,regnòinlocusoiu
CAPITULU22
1Ghjosiaaviaottuanniquanducuminciòàregnà,èregnò trentunuanniinGhjerusalemmeUnomediasomamma eraJedida,figliolad'AdaiadiBoscat
2Èfececiòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore,èmarchjò pertuttaaviadiDavid,usobabbu,èùnsisviònèàdiritta nèàmanca
3ÈaccaddeinudiciottesimuannudiurèGhjosia,chìurè mandòSafan,figliolud'Azalia,figlioludiMeshullam,u scriba,àacasadiuSignore,dicendu:
4AndatedaHilkia,usummusacerdote,perch'ellupossifà asommadil'argentuchìhèstatupurtatuinacasadiu Signore,èchìiguardianidiaportaanuraccoltudau populu.
5Èch'elliucunsegninuinmanuàquellichìfacenuu travagliu,chìanuasurveglianzadiacasadiuSignore;è ch'elliudenuàquellichìfacenuutravagliuchìhèinacasa diuSignore,perriparàebreccediacasa, 6Àifalegnami,èicustruttori,èimuratori,èpercumprà legnuèpetretagliateperriparàacasa.
7Eppuruùncihèstatufattucontucunellidiisoldichìsò statidatiinmanu,perchèanuagitufedelmente
8ÈHilkia,usummusacerdote,disseàSafan,uscriba: «AghjutrovuulibrudialegeinacasadiuSignore»È HilkiadeteulibruàSafan,èelluulesse
9ÈSafan,uscriba,ghjunseàurè,èlipurtòanutizia, dicendu:Itoservitorianuriunituisoldichìsòstatitruvati inacasa,èl'anudatuinmanuàquellichìfacenuu travagliu,chìanuasurveglianzadiacasadiuSignore.
10ÈSafan,uscriba,mustròàurè,dicendu:«Uprete Hilkiam'hàdatuunlibru.»ÈSafanulessedavantiàurè.
11Èaccaddechì,quanduurèebbeintesueparollediu librudialege,sistrappòivestiti
12Èurèhàdatust'ordineàHilkiauprete,àAchikam, figlioludiSafan,àAcbor,figlioludiMichaia,àSafan,u scriba,èàAsaia,servitorediurè,dicendu:
13Andate,dumandateàuSignorepermè,perupopuluè pertuttuGhjuda,riguarduàeparolledistulibruchìhè statutrovu;perchègrandehèl'iradiuSignorechìs'hè accesacontruànoi,perchèinostribabbiùnanumicca ascultatueparolledistulibru,perfàsecondututtuciòchì hèscritturiguarduànoi
14CusìHilkia,uprete,Achikam,Acbor,SafanèAsaia andonudaHulda,aprufetessa,mogliadiShallum,figliolu diTikva,figlioludiHarhas,guardianudiuvestiariu(ella
2Rè
stavainGhjerusalemme,inucullegiu),èparlavanucun ella.
15Èelladisseàelli:CusìdiceuSignore,Diud'Israele: Diteàl'omuchìvihàmandatuàmè:
16CusìdiceuSignore:Eccu,faraghjuveneumale annantuàquestulocu,èannantuàisoabitanti,tuttee parollediulibruchìurèdiGhjudahàlettu:
17Perchèm'anuabbandunatu,èanubrusgiatuincensuà altridii,perpruvucàmiàcòlleracùtuttel'operedieso mani;dunqueamocòlleras'accenderàcontr'àstulocu,è ùnsispegnerà
18MaàurèdiGhjudachìvihàmandatuàcunsultàu Signore,cusìlidicerete:CusìdiceuSignoreDiud'Israele: Inquantuàeparollechìaveteintesu;
19Perchèutocoreerateneru,ètisìumiliatudavantiàu Signore,quanduhaiintesuciòchìaghjudettucontruàstu locu,ècontruàisoabitanti,chìdiventeranuuna desolazioneèunamaledizione,èhaistrappatuitovestiti,è haipienghjutudavantiàmè;anch'eiut'aghjuintesu,diceu Signore
20Eccudunque,tiriuniraghjucùitobabbi,èsarairiunitu inatotombainpace;èitoochjiùnvideranumiccatuttuu malechìfaraghjuvenenantuàquestulocuÈanupurtatua parollaàurè
CAPITULU23
1Èurèmandò,èriunìruintornuàellututtil'anzianidi GhjudaèdiGhjerusalemme
2ÈurècullòinacasadiuSignore,ètuttil'omidiGhjuda ètuttil'abitantidiGhjerusalemmecunellu,èipreti,èi prufeti,ètuttuupopulu,daupicculuàugrande;èlesseà l'arechjediellitutteeparollediulibrudil'alleanzachìhè statutrovuinacasadiuSignore.
3Èurèsifirmòvicinuàunacolonna,èfeceunpattu davantiàuSignore,permarchjàdopuàuSignore,èper osservàisocumandamentièesotistimunianzeèiso statuticùtuttuusocoreètuttaasoanima,permettein praticaeparollediquestupattuchìeranuscritteinquestu libru.Ètuttuupopulusteteàupattu.
4ÈurèhàurdinatuàHilkia,usummusacerdote,èài sacerdotidiuseconduordine,èàiguardianidiaporta,di cacciàforadiutempiudiuSignoretuttiivasichìeranu statifattiperBaal,èperuboscu,èpertuttal'armatadiu celu;èlibrusgiòforadiGhjerusalemmeinicampidi Cedron,ènepurtòecennereàBetel.
5Èelluhàcacciatuipretiidolatri,chìirèdiGhjuda avianuurdinatuperbrusgiàincensuinilochialtidiecità diGhjuda,èinilochiintornuàGhjerusalemme;ancu quellichìbrusgiavanuincensuàBaal,àusole,èàaluna,è àiplaneti,èàtuttal'armatadiucelu
6ÈpurtòuboscuforadiacasadiuSignore,foradi Ghjerusalemme,finuàutorrentediCedron,èubrusgiòàu torrentediCedron,èumacinòinpolvere,èghjittòa polverenantuàetombediifigliolidiupopulu
7Èelludemolìecasediesodomite,chìeranuvicinuàa casadiuSignore,induveedonnetessevanutendeper l'Asteru
8ÈellufecesortetuttiipretidaecitàdiGhjuda,èprufitò l'altilochiinduveipretiavianubrusgiatuincensu,daGeba àBeerSheba,èdistrussel'altilochidieportechìeranuà
2Rè l'entratadiaportadiGhjosué,uguvernatorediacità,chì eranuàamancadiunomuàaportadiacità.
9Eppuruipretidiilochialtiùnsòmiccacullatiàl'altare diuSignoreinGhjerusalemme,maanumanghjatuupane senzalievitutràisofratelli.
10ÈprufanòTofeth,chìerainavallediifigliolidi Hinnom,affinchìnimuùnpudessifàpassàusofiglioluoa sofigliolaperufocuàMolech.
11ÈhàcacciatuicavallichìirèdiGhjudaavianudatuàu sole,àl'entratadiacasadiuSignore,vicinuàacameradi Nathanelech,uciambellanu,chìerainiquartieri periferichi,èhàbrusgiatuicarridiusolecùufocu
12Èl'altarich'eranusopraàacamerasuperiored'Achaz, chìirèdiGhjudaavianufattu,èl'altarichìManasseavia fattuiniduicortilidiacasadiuSignore,urèlidistrusse, èlisfracicòdaquì,èneghjittòapolverainutorrente Cedron
13Èurèhàprufanatuilochialtichìeranudavantià Ghjerusalemme,chìeranuàadirittadiumontedi corruzzione,chìSalomone,urèd'Israele,aviacustruituper Astartè,l'abominazionediiSidoniani,èperChemos, l'abominazionediiMoabiti,èperMilcom,l'abominazione diifigliolid'Ammon
14Èelluhàspezzatul'imagine,èhàtagliatuiboschi,èhà pienuisolochicùl'ossed'omi.
15Inoltre,l'altarechìeraàBethel,èl'altulocuchì Geroboamo,figlioludiNebat,chìhàfattupeccàIsraele, aviafattu,hàdemolituquellualtareèl'altulocu,èhà brusgiatul'altulocu,èl'hàriduttuinpolvere,èhàbrusgiatu uboscu
16ÈquanduGhjosiasivultò,spiòisepulcrichìeranuquì inumonte,èmandò,èpigliòl'ossedaisepulcri,èli brusgiònantuàl'altare,èuprufanò,seconduaparolladiu Signorechìl'omudiDiuaviapruclamatu,chìpruclamava steparolle
17Alloradisse:Chìtìtuluhèquelluchìvecu?Èl'omidia citàlidissenu:Hèusepulcrudil'omudiDiu,chìhè ghjuntudaGhjuda,èhàproclamatustecosechìtùhaifattu contruàl'altarediBetel
18Èdisse:«Lasciatelustà,chìnimuùnmoveesoossa.»
Cusìlascianuesoossainpace,cùl'ossediuprufetachì erasurtitudaSamaria
19Èancututteecasediilochialtichìeranuinecitàdi Samaria,chìirèd'Israeleavianufattuperpruvucààcòllera uSignore,Ghjosiahàpigliatu,èhàfattuperellisecondu tuttil'attich'elluaviafattuinBetel.
20Ètumbòtuttiipretidil'altilochichìeranuquìnantuà l'altari,èbrusgiòl'ossed'ominantuàelli,èvultòin Ghjerusalemme
21Èurèhàdatul'ordineàtuttuupopulu,dicendu: CelebrateaPasquaàuSignore,uvostruDiu,cum'èhè scrittuinulibrudist'alleanza.
22DisicuruùncihèstataunatalePasquadapoiighjorni diighjudicichìghjudicavanuIsraele,nèintuttiighjornidi irèd'Israele,nèdiirèdiGhjuda;
23Mainl'annudiciottesimudiurèGhjosia,staPasquahè statacelebrataperuSignoreinGhjerusalemme.
24Inoltre,Ghjosiahàcacciatuviaitravagliadoricùspiriti familiari,imaghi,l'imagine,l'idoliètuttel'abominazioni chìeranustatespiateinaterradiGhjudaèin Ghjerusalemme,perpudèmetteinpraticaeparolledia
legechìeranuscritteinulibruchìupreteHilkiahàtrovu inacasadiuSignore.
25Èùncieramiccarècum'èelluprimadiellu,chìsivultò àuSignorecuntuttuusocore,ècuntuttaasoanima,è cuntuttaasoforza,secondututtaalegediMosè;nèdopu àelluùnhèsurtitunimucum'èellu
26EppuruuSignoreùnsivultòmiccadal'ardorediaso grandecòllera,cùaqualeasocòlleras'eraaccesacontr'à Ghjuda,perviaditutteepruvucazionicùequaliManasse l'aviapruvucatu
27ÈuSignoredisse:CacceraghjuancuGhjudadaamo vista,cum'èaghjucacciatuIsraele,èricuseraghjustacitàdi Ghjerusalemmech'eaghjusceltu,èacasadiaqualeaghju dettu:Umonomeseràquì
28Avàurestudil'attidiGhjosia,ètuttuciòch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdi Ghjuda?
29Àusotempu,ufaraoneNeco,rèd'Egittu,cullòcontruà urèd'AssiriafinuàufiumeEufrate;èurèGhjosiaandò contruàellu;èl'ucciseàMegiddo,quandul'aviavistu
30ÈisoservitoriupurtonumortuinuncarrudaMegiddo, èupurtonuàGhjerusalemme,èuseppellinuinuso sepulcruÈupopuludiupaesepigliòGhjoacaz,figlioludi Ghjosia,èl'unse,èufecerèinlocudiusobabbu
31Ghjoachazaviavintitrèanniquand'ellucuminciòà regnà;èregnòtrèmesiinGhjerusalemmeUnomediaso mammaeraHamutal,figlioladiGhjeremiadiLibna
32Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìisobabbiavianufattu
33ÈuFaraoneNecoumesseinlegamiàRibla,inupaese diHamath,affinchìùnpudessimiccaregnàin Ghjerusalemme;èhàmessuaterraàuntributudicentu talentid'argentuèuntalentud'oru
34ÈFaraoneNecohàfatturèEliakim,figlioludiGhjosia, inlocudiGhjosia,usobabbu,èhàcambiatuusonomein Ghjoiachim,èhàpigliatuGhjoachaz;èhèghjuntuinEgittu, èhèmortuquì.
35ÈGhjoiakimhàdatul'argentuèl'oruàFaraone;mahà tassatuaterraperdàisoldisecondul'ordinediFaraone:hà esigitul'argentuèl'orudiupopuludiaterra,daognunu seconduasotassazione,perdàluàFaraoneNecoh
36Ghjoiachimaviavinticinqueanniquand'ellucuminciòà regnà;èregnòundicianniinGhjerusalemme.Unomedia somammaeraZebuda,figlioladiPedaiadiRuma
37Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìisobabbiavianufattu.
CAPITULU24
1Àusotempu,Nebucadnetsar,rèdiBabilonia,ghjunse,è Ghjoiakimdiventòusoservitorepertrèanni;dopusivultò èsiribellòcontr'àellu.
2ÈuSignoremandòcontruàellubandediCaldei,èbande diSiri,èbandediMoabiti,èbandediifigliolid'Ammon,è limandòcontruàGhjudaperdistrughjelu,secondua parollach'elluaviadettuuSignorepermezudiiso servitori,iprufeti.
3Disicuru,questuhèaccadutuàGhjudaper cumandamentudiuSignore,percacciàlidaasovista,per viadiipeccatidiManasse,secondututtuciòch'elluavia fattu;
4Èancuperusangueinnocentech'elluhàversatu:perchè hàpienuGhjerusalemmedisangueinnocente;chìu Signoreùnvuliamiccaperdonà
5Avàurestudil'attidiGhjoiachim,ètuttuciòch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdi Ghjuda?
6CusìGhjoiachimsiaddurmintìcùisobabbi;è Ghjoiachin,usofigliolu,regnòinlocusoiu.
7Èurèd'Egittuùnhèpiùsurtitudausopaese;perchèurè diBabiloniaaviapigliatudaufiumed'Egittufinuàu fiumeEufratetuttuciòchìapparteneàurèd'Egittu
8Ghjehoiachinaviadiciottuanniquand'ellucuminciòà regnà,èregnòtrèmesiinGhjerusalemme.Unomediaso mammaeraNehushta,figliolad'Elnathandi Ghjerusalemme
9Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìaviafattuusobabbu
10Àquellutempu,iservitoridiNabucodonosor,rèdi Babilonia,sòghjunticontruàGhjerusalemme,èacitàhè stataassediata
11ÈNebucadnezzar,rèdiBabilonia,ghjunsecontr'àacità, èisoservitoril'assediavanu.
12ÈGhjehoiachin,rèdiGhjuda,andòversuurèdi Babilonia,ellu,asomamma,isoservitori,isoprincipièi soufficiali;èurèdiBabiloniaupigliòl'ottavuannudiuso regnu
13ÈpurtòforadiquìtuttiitesoridiacasadiuSignore,èi tesoridiacasadiurè,ètagliòinpezzituttiivasid'oruchì Salomone,rèd'Israele,aviafattuinutempiudiuSignore, cum'èuSignoreaviadettu
14ÈpurtòviatuttaGhjerusalemme,ètuttiiprincipi,ètutti l'omiputentièvalorosi,ancudecemilaprigiuneri,ètutti l'artigianièifabbri:nimuùnhèrestatu,foradiipiùpoveri diupopuludiupaese.
15ÈellupurtòincattivitàJehoiachininBabilonia,èancu amammadiurè,èemoglidiurè,èisoufficiali,èi putentidiupaese,quellich'ellupurtòincattivitàda GhjerusalemmeinBabilonia
16Ètuttil'omiforti,settemila,èartigianièfabbrimille, tuttiquellichìeranufortièadattiàaguerra,ancuquelliu rèdiBabilonialipurtòprigiuneriinBabilonia
17ÈurèdiBabiloniafecerèMattaniaufratelludiuso babbuinlocusoiu,ècambiòusonomeinSedechia.
18Sedechiaaviavintiunuanniquanducuminciòàregnà,è regnòundicianniinGhjerusalemmeUnomediaso mammaeraHamutal,figlioladiGhjeremiadiLibna. 19Èfececiòchìeramaleàl'ochjidiuSignore,secondu tuttuciòchìGhjehoiakimaviafattu.
20Perchè,perviadiacòlleradiuSignore,accaddein GhjerusalemmeèinGhjuda,finuàch'ellulicacciòdaaso presenza,chìSedechiasiribellòcontr'àurèdiBabilonia
CAPITULU25
1Èaccaddeinunonuannudiusoregnu,inudecimu mese,udecimughjornudiumese,chìNebucadnezzar,rè diBabilonia,ghjunse,ellu,ètuttaasoarmata,contruà Ghjerusalemme,èaaccampò;ècustruìanufortezzecontru àellatuttuintornu
2Èacitàhèstataassediatafinuàl'undicesimuannudiurè Sedechia
2Rè
3Èunovesimughjornudiuquartumese,acarestia s'aggravavainacità,èùncierapaneperupopuludiu paese
4Èacitàhèstatasfondata,ètuttil'omidiguerrasòfuggiti dinotteperastradadiaportatràiduimuri,chìhèvicinuà ugiardinudiurè:(avàiCaldeieranucontruàacità tutt'intornu):èurès'hèpigliatuastradadiapianura
5Èl'armatadiiCaldeiperseguitòurè,èuraggiunseine pianurediGhjericho;ètuttaasoarmatasisparseluntanu daellu
6Cusìpiglionuurè,èupurtonuversuurèdiBabiloniaà Ribla;èellipronunzianughjudiziucontr'àellu
7ÈanutombuifigliolidiSedechiadavantiàisoochji,è anucavatul'ochjidiSedechia,èl'anuligatucùcatenedi bronzu,èl'anupurtatuinBabilonia
8Èuquintumese,usettimughjornudiumese,chìhèu diciannovesimuannudiurèNebucadnetsar,rèdi Babilonia,Nebuzaradan,capitanudieguardie,servitoredi urèdiBabilonia,ghjunseàGhjerusalemme.
9ÈbrusgiòacasadiuSignore,èacasadiurè,ètuttee casediGhjerusalemme,èbrusgiòcùufocuognicasadi grandeomu.
10Ètuttal'armatadiiCaldei,chìeracùucapitanudia guardia,hàdemolituimuridiGhjerusalemmetutt'intornu 11Avàurestudiupopuluchìerarimasuinacità,èi fuggitivichìsisòrifugiatiàurèdiBabilonia,cùurestudi afolla,Nebuzaradan,ucapitanudieguardie,l'hàpurtati via.
12Maucapitanudieguardiehàlasciatudiipoveridia terraperessevignaiolièagricultori
13ÈiCaldeianurottuinpezziecolonnedibronzuchì eranuinacasadiuSignore,èebasi,èumaredibronzu chìerainacasadiuSignore,èneanupurtatuubronzuin Babilonia.
14Èipignatti,èepale,èismoccagli,èicucchiai,ètutti l'utensilidiramecùiqualiservianu,lipiglionuvia 15Èucapitanudieguardiehàpigliatuibracieri,etazze,è tutteecosechìeranud'oru,d'oruèd'argentu,d'argentu 16Iduipilastri,unmare,èebasichìSalomoneaviafattu peracasadiuSignore;uramedituttiquestivasierasenza pesu
17L'altezzadiunacolonnaeradiciottucubiti,èucapitellu sopraeradirame:èl'altezzadiucapitellutrècubiti;èu travagliudiricciolu,èemelagranesopraucapitellu tutt'intornu,tuttudirame;èsimileàquesteaviaaseconda colonnacùuntravagliudiricciolu.
18ÈucapitanudieguardiepigliòSeraia,usummu sacerdote,èSofonia,usecondusacerdote,èitrèguardiani diaporta
19Èpigliòdaacitàunufficialechìeraincaricatudil'omi diguerra,ècinqueomidiquellichìeranuinpresenzadiu rè,chìeranutruvatiinacità,èuscribaprincipaledi l'armata,chìaviafattuarivistadiupopuludiupaese,è sessantaomidiupopuludiupaesechìeranutruvatiina cità
20ÈNebuzaradan,capitanudieguardie,pigliòquestièli purtòàurèdiBabiloniaàRibla.
21ÈurèdiBabiloniaiculpìèlitumbòàRibla,inupaese diHamathCusìGhjudahèstatudeportatuforadiuso paese.
22Èinquantuàupopuluchìerarimasuinupaesedi Ghjuda,chìNabucodonosor,rèdiBabilonia,avialasciatu,
hàfattuguvernatoreancuannantuàelliGodalia,figliolu d'Achikam,figlioludiSafan.
23Èquandututtiicapitanidil'armata,ellièisoomi, intesenuchìurèdiBabiloniaaviafattuguvernatoreà Godalia,ghjunsenudaGodaliaàMispah,Ismaele,figliolu diNetania,Ghjuhanan,figlioludiCareach,Seraia,figliolu diTanhumethuNetofatita,èJaazania,figlioludiun Maacatita,ellièisoomi.
24ÈGodaliaghjuròàelli,èàisoomi,èdisse:Ùnabbiate paurad'esseservidiiCaldei;stàinupaese,èserviteurè diBabilonia;ètuttuvianderàbè
25Maaccaddeinusettimumese,chìIsmaele,figlioludi Netania,figliolud'Elisama,diadiscendenzareale,ghjunse, èdeceomicunellu,èculpìGodalia,chìmorse,èancui GhjudeièiCaldeichìeranucunelluàMitspa
26Ètuttuupopulu,chjucuègrande,èicapitanidil'armata, sisòalzati,èsòghjuntiinEgittu,perchèavianupauradii Caldei
27Èaccaddeinutrentesimuannudiacaptivitàdi Ghjoiachin,rèdiGhjuda,inudodicesimumese,u ventesimighjornudiumese,chìEvilmerodach,rèdi Babilonia,l'annuch'ellucuminciòàregnu,alzòatestadi Ghjoiachin,rèdiGhjuda,foradiprigiò;
28Èliparlòcunbontà,èpusòusotronusopraàutronudi irèchìeranucunelluinBabilonia;
29Ècambiòisovestitidiprigiò:èmanghjòpane cuntinuamentedavantiàellututtiighjornidiasovita
30Èasorazioneeraunarazionecuntinuachìlieradatada urè,unarataghjurnalieraperognighjornu,tuttiighjorni diasovita