Corsican - The Book of 1st Kings

Page 1


CAPITULU1

1AvàurèDavideravechjuèavanzatuinanni;èu cuprianudivestiti,maùnaviamiccariscaldamentu.

2Dunqueisoservitorilidissenu:"Chìsicerchiperumo signoreurèunaghjovanavergine;èch'ellastàdavantiàu rè,èch'ellaucureghji,èch'ellasistendeinutosenu, affinchìumosignoreurèsiscaldi"

3Cusìcercanuunabellazitellaintuttuucunfined'Israele, ètrovanuAbishag,unaSunamita,èapurtonuàurè

4Èazitellaeraassaibella,ècuravaurè,èuservia;mau rèùnacunnisciamicca.

5AlloraAdonija,figliolud'Aggith,s'innalzò,dicendu: "Eiusaròrè"Èsipreparòcarriècavalieri,ècinquantaomi percorredavantiàellu.

6Èusobabbuùnl'aviamaidispiacitudicendu:Perchèhai fattucusì?Eraancuelluunomuassaibellu;èasomamma l'aviaparturitudopuàAbsalom.

7ÈelluhàcunsultatucùJoab,figlioludiZeruià,ècù Abiatar,uprete;èquellichìseguitavanuAdonija l'aiutavanu.

8MaZadok,uprete,èBenaia,figlioludiGhjehoiada,è Nathan,uprufeta,èSimei,èRei,èl'omiputentichìeranu diDavid,ùneranumiccacunAdonija.

9ÈAdonijahàtombupecureèboièvacchegrassevicinuà apetradiZohelet,chìhèvicinuàEnrogel,èhàchjamatu tuttiisofratelli,ifigliolidiurè,ètuttil'omidiGhjuda,i servitoridiurè

10MaùnchjamòmiccaNathan,uprufeta,Benaia,i putentièSalomone,usofratellu.

11NathandissedunqueàBetsabea,mammadiSalomone: «ÙnhaimiccaintesudìchìAdonija,figliolud'Aggit,hè regnante,èDavid,unostrusignore,ùnusàmicca?

12Avàdunqueveni,tipregu,lasciamidàtiuncunsigliu, affinchìtupossisalvàatovitaèavitadiutofigliolu Salomone.

13Vai,èvaidaurèDavid,èdilli:Ùnavetemiccaghjuratu àatoserva,osignoremeu,orè,dicendu:Salomone,uto figliolu,regneràdopuàmè,èsipuserànantuàumotronu? PerchèdunqueregnaAdonija?

14Eccu,mentrechìtùparlisemprecùurè,anch'eiu entreraghjudopuàtè,ècunfirmeraghjuetoparolle 15ÈBetsabeaintrìinacameradiurè;èurèeraassai vechju;èAbishag,aSunamita,serviaurè.

16ÈBetsabeas'inchinòès'inchinòdavantiàurèÈurè disse:Chìvulete?

17Èellalidisse:Signore,tùhaighjuratuperuSignore,u toDiu,àatoserva,dicendu:Disicuru,Salomone,uto figliolu,regneràdopuàmè,èsipuserànantuàumotronu 18Èavà,eccu,Adonijahèregnante;èavà,umosignoreu rè,tuùnusaimicca

19Hàancutombubuoi,vacchegrasseèpecurein abbondanza,èhàchjamatututtiifigliolidiurè,èAbiatar uprete,èJoab,ucapitanudil'armata;maSalomone,uto servitore,ùnhàmiccachjamatu

20Ètè,umosignore,orè,l'ochjidituttuIsraelesònantuà tè,affinchìtulidicaqualesipuserànantuàutronudiumo signore,urè,dopuàellu

21Altrimenti,quanduumosignore,urè,sinevààdorme cùisobabbi,eiuèumofiglioluSalomoneseremu cunsideraticum'èculpevuli.

22Èeccu,mentreellaparlavaancucùurè,hèghjuntu ancuuprufetaNathan

23Èlidissenuàurè,dicendu:EccuuprufetaNathan.È quand'elluhèghjuntudavantiàurè,s'inchinòdavantià ellucùafacciainterra

24ÈNathandisse:Umosignore,orè,avetedettu:Adonija regneràdopuàmè,èellusipuserànantuàumotronu?

25Perchèhèfalatuoghje,èhàimmolatuboièvacche grasseèpecureinquantità,èhàchjamatututtiifigliolidiu rè,èicapitanidil'armata,èAbiataruprete;èeccu, manghjanuèbevenudavantiàellu,èdicenu:"Diusalviu rèAdonia!"

26Maàmè,utoservitore,èàZadokuprete,èàBenaia, figlioludiJehoiada,èàSalomone,utoservitore,ùnm'hà chjamatu.

27Hèquestufattudaumosignoreurè,èùnl'haimicca dettuàutoservitore,qualeduverebbepusànantuàutronu diumosignoreurèdopuàellu?

28AlloraurèDavidrisposeèdisse:ChjamatemiBetsabea Èellaentròinpresenzadiurè,èsifirmòdavantiàurè.

29Èurèghjurò,èdisse:Cum'èuSignorevive,chìhà liberatuamoànimadaogniangustia,

30Cum'èt'aghjughjuratuperuSignoreDiud'Israele, dicendu:DisicuruSalomone,utofigliolu,regneràdopuà mè,èsipuserànantuàumotronuinlocumeiu;cusì faraghjuoghje

31AlloraBetsabeas'inchinòcùafacciaàterra,ès'inchinò davantiàurè,èdisse:Chìumosignore,urèDavid,campi persempre.

32ÈurèDaviddisse:ChjamatemiZadokuprete,Nathan uprufeta,èBenaia,figlioludiJehoiadaÈsisòpresentati davantiàurè.

33Urèdisseancuàelli:Pigliatecunvoiiservitoridiu vostrusignore,fatecavalcàSalomone,umofigliolu,nantu àamomula,èpurtateluàGihon.

34ÈchìupreteZadokèuprufetaNathanl'unghjinurè d'Israele;èsunateatromba,èdite:DiusalviurèSalomone

35Allorauseguiterete,affinchìveneèsipusinantuàumo tronu;perchèelluseràrèinlocumeiu;èl'aghjunuminatu peresseguvernatored'IsraeleèdiGhjuda

36ÈBenaia,figlioludiJehoiada,risposeàurè,èdisse: Amen:uSignoreDiudiumosignoreurèdicecusì

37Cum'èuSignorehèstatucùumosignoreurè,cusìsia ellucùSalomone,èch'ellufaciusotronupiùgrandechèu tronudiumosignoreurèDavid

38CusìupreteZadok,èuprufetaNathan,èBenaia, figlioludiJehoiada,èiCherethei,èiPelethei,scesenu,è fecenucavalcàSalomonenantuàamuladiurèDavid,èu purtonuàGihon

39ÈupreteZadokpigliòuncornud'oliudautabernaculu, èunseSalomoneÈsunaruatromba;ètuttuupopuludisse: DiusalviurèSalomone

40Ètuttuupopulucullòdopuàellu,èupopulusunavae pifferaie,èsirallegravadigrandegioia,tantuchìaterrasi scuzzulavaperviadiusosonu

41ÈAdonijaètuttil'invitatichìeranucunellul'anuintesu mentreavianufinitudimanghjàÈquanduJoabhàintesuu sonudiatromba,hàdettu:Perchèhèquesturumoredia citàintumultu?

42Èmentrech'elluparlavaancu,eccu,Ghjonatan,figliolu d'Abiatar,uprete,ghjunse;èAdonijalidisse:«Entra, perchèsìunomucuraghjosu,èportibonenutizie»

43ÈGhjonatanrisposeèdisseàAdonija:Inverità,u nostrusignore,urèDavid,hàfatturèSalomone.

44ÈurèhàmandatucunelluupreteZadok,èuprufeta Nathan,èBenaia,figlioludiJehoiada,èiCheretiti,èi Peletiti,èl'anufattucavalcànantuàamuladiurè.

45ÈupreteZadokèuprufetaNathanl'anuunturèin Gihon;èsòcullatidaquìcuntenti,cusìchìacitàhà rimbombatuQuestuhèurumorechìaveteintesu

46ÈancuSalomonesimettenantuàutronudiuregnu

47Èancudipiù,iservitoridiurèsòghjuntiperbenedisce unostrusignore,urèDavid,dicendu:ChìDiufaciunome diSalomonemegliucàutonome,èchìusotronusiapiù grandechèutotronu.Èurès'hèinchinatunantuàulettu.

48Ècusìhàdettuurè:BenedettusiauSignoreDiu d'Israele,chìhàdatuoghjequalchissiaperpusàsinantuàu motronu,èimoochjiuponuvede.

49Ètuttil'invitatichìeranucunAdonijaebbenupaura,si alzaronoèandaronoognunuperasostrada

50ÈAdonijaebbepauraperviadiSalomone,sialzò,andò èafferròicornidil'altare

51ÈhèstatudettuàSalomone,dicendu:Eccu,Adonijahà pauradiurèSalomone;perchè,eccu,s'hèaggrappatuài cornidil'altare,dicendu:ChìurèSalomonemighjuri oghjech'elluùntumbaràmiccausoservitorecùaspada

52ÈSalomonedisse:S'ellusimostracum'èunomudegne, ùnnecascheràmancuuncapeddu;mas'ellusitrovaa malvagitàinellu,morirà

53CusìurèSalomonemandò,èufecenufalàdal'altare.È ellughjunseès'inchinòdavantiàurèSalomone;è Salomonelidisse:Vaiincasatoia

CAPITULU2

1IghjornidiDavids'avvicinavanuàasomorte;èdiede st'ordineàSalomone,usofigliolu:

2Eiuvogliuandàperastradadituttaaterra;siidunque forte,èmostraticum’èunomu;

3ÈosservaicumandamentidiuSignore,utoDiu,per marchjàinesovie,perosservàisostatuti,iso cumandamenti,isoghjudiziièesotistimunianze,cum'èhè scrittuinalegediMosè,affinchìtupossiprosperàintuttu ciòchìfai,èinognilocuinduvetigiri

4Perch'ellucuntinuiasoparollach'ellum'hàdettu, dicendu:Sèitofigliolistanuattentiàasovia,permarchjà davantiàmèinveritàcùtuttuusocoreècùtuttaaso anima,ùntimancheràmicca(disseellu)unomunant'àu tronud'Israele

5Inoltre,sapeteancuciòchìJoab,figlioludiZeruiah,m'hà fattu,èciòch'elluhàfattuàiduicapitanidil'armata d'Israele,àAbner,figlioludiNer,èàAmasa,figlioludi

Jether,ch'elluhàtombu,èhàversatuusanguediaguerra inpace,èhàmessuusanguediaguerranantuàaso cinturach'eraintornuàisolombi,ènantuàisoscarpi ch'eranuàisopedi.

6Fàdunqueseconduatosaviezza,èùnlasciatemiccachì asotestacanutascendainpaceinatomba

7MamostratebontààifigliolidiBarzillaiuGalaadita,è ch'ellisianudiquellichìmanghjanuàavostratavola;

perchècusìsòghjuntiàmèquandufughjiaperviadi Absalom,uvostrufratellu.

8Èeccu,tùhaicuntèSimei,figlioludiGera,un BeniaminitadiBahurim,chìm'hàmaleditucùuna maledizzioneseveraughjornuchìeruandatuàMahanaim; mahèghjuntuàscuntràmiàuGhjurdanu,èliaghju ghjuratuperuSignore,dicendu:Ùntimetteraghjumiccaà mortecùaspada.

9Avàdunqueùnutenemiccasenzaculpabilità:perchèsì unomusaviu,èsaiciòchìduvetefàcunellu;mafatefalà asotestabiancainatombacùusangue

10CusìDavidsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin acitàdiDavid.

11ÈighjornichìDavidhàregnatuannantuàIsraelesò statiquarantaanni:setteannihàregnatuinHebron,è trentatrèannihàregnatuinGhjerusalemme.

12AlloraSalomonesipusònantuàutronudiDavid,uso babbu;èusoregnufùassaistabilitu

13ÈAdonija,figliolud'Aggith,ghjunsedaBetsabea, mammadiSalomoneÈelladisse:«Veniinpace?»Èellu rispose:«Inpace

14Disseancudipiù:«Aghjuqualcosadadìti».Èella disse:«Parlapuru»

15Èdisse:«Tusaichìuregnueraumo,èchìtuttuIsraele hàvultatuasofacciaversudimè,affinchìeiuregnessi;ma uregnuhèstatuvultatu,èhèdiventatudiumofratellu, perchèerausoiudauSignore»

16Èavàtidumanduunapetizione,ùnmirifiutà.Èellali disse:«Di'

17Èdisse:«Dite,tipregu,àurèSalomone(perchèùnti diràmiccanò)ch'ellumidiaAbishag,aSunamita,per moglia»

18ÈBetsabeadisse:«Ebbè;parleraghjupertèàurè»

19BetsabeaandòdunquedaurèSalomone,perparlàliper AdonijaÈurèsialzòperscuntràla,ès'inchinòdavantià ella,èsipusònantuàusotronu,èfecemetteunsediuper amammadiurè;èellasipusòàasodiritta.

20Elladissetandu:«Tidumanduunapicculadumanda;ti pregu,ùnmiricusàmicca»Èurèlidisse:«Dumanda, mammameia,perchèùntiricusàmicca.»

21Èelladisse:ChìAbishag,aSunamita,siadataper moglieàAdonia,utofratellu

22ÈurèSalomonerisposeèdisseàasomamma:«Perchè dumandateAbishagaSunamitaperAdonija?Dumandate ancuperelluuregnu,perchèhèumofratellumaiò;per ellu,èperAbiataruprete,èperIoab,figlioludiZeruià.

23AlloraurèSalomoneghjuròperuSignore,dicendu: Diumifacicusì,èancudipiù,s'èAdonijaùnhàmicca dettustaparollacontruàasopropriavita

24Avàdunque,cum'èuSignorevive,chìm'hàstabilitu,è m'hàmessunantuàutronudiDavid,umobabbu,èchì m'hàfattuunacasa,cum'èaviaprumessu,Adonijaserà messuàmorteoghje

25ÈurèSalomonemandòpermezudiBenaia,figlioludi Ghjehoiada;èellusilampòcontr'àellu,èmorse

26ÈàAbiatar,uprete,disseurè:«Va’inAnatot,inito campi,perchèsìdegnudimorte;maùntimetteraghju miccaàmortestavolta,perchèhaipurtatul'arcadiu SignoreDiudavantiàDavid,umobabbu,èperchèsìstatu afflittuintuttuciòchìumobabbuhèstatuafflittu.»

27CusìSalomonecacciòAbiatardaessesacerdotediu Signore;perch'ellupudessicompieaparollach'elluavia dettuàacasad'EliinSilo

28AlloraanutiziaghjunseàJoab,perchèJoabs'era vultatudopuàAdonija,ancus'elluùns'eravultatudopuà AbsalomÈJoabfughjiaàatendadiuSignore,ès'afferrò àicornidil'altare

29ÈhèstatudettuàurèSalomonechìJoaberafughjituà atendadiuSignore;èeccu,elluhèvicinuàl'altareAllora SalomonemandòBenaia,figlioludiJehoiada,dicendu:Vai, tumbàlu

30ÈBenaiaghjunseàatendadiuSignore,èlidisse:Cusì diceurè:Esci.Èelludisse:Innò;mamorguquì.ÈBenaia purtòaparollaàurè,dicendu:CusìhàdettuJoab,ècusì m'hàrispostu

31Èurèlidisse:Fàcum'èelluhàdettu,ècascatenantuà ellu,èintarràtelu;affinchìpossiatecacciàusangue innocente,chìJoabhàversatu,damè,èdaacasadiumo babbu.

32ÈuSignorefaràvultàusosanguenantuàusocapu,chì hècascatunantuàduiomipiùghjustièmegliucàellu,èli hàtombicùaspada,senzachìumobabbuDavidne sapessinunda,valeàdìAbner,figlioludiNer,capitanudi l'armatad'Israele,èAmasa,figlioludiJether,capitanudi l'armatadiGhjuda.

33UsosanguedunquetornerànantuàucapudiIoab,è nantuàucapudiasodiscendenzapersempre;manantuà David,ènantuàasodiscendenza,ènantuàasocasa,è nantuàusotronu,ciseràpacepersempredauSignore

34CusìBenaia,figlioludiGhjehoiada,cullò,silampò addossuàelluèl'uccise;èfùintarratuinasocasainu desertu

35ÈurèhàmessuBenaia,figlioludiJehoiada,inuso postusopral'armata;èurèhàmessuZadok,uprete,inu postud'Abiatar

36ÈurèmandòàchjamàSimei,èlidisse:Custruiscitiuna casainGhjerusalemme,èstàci,èùnnesurtiinnisunlocu.

37Perchèaccadrà,ughjornuchìsurtiraièpasseraiu torrentediCedron,saperaidisicuruchìmorirai:uto sangueserànantuàutocapu.

38ÈSimeidisseàurè:«Aparollahèbona;cum'èumo signore,urè,hàdettu,cusìutoservitorefarà»ÈSimei steteinGhjerusalemmeparechjighjorni.

39Èaccaddeàucapuditrèanni,chìduidiiservitoridi SimeifughjenuversuAchis,figlioludiMaaca,rèdiGatÈ lidissenu:«Eccu,itoservitorisòinGat».

40ÈSimeisialzò,sellòusoasinu,èandòinGat,àAchis, percircàisoservitori.ÈSimeiandò,èpurtòisoservitori daGat

41ÈfùdettuàSalomonechìShimeieraandatuda GhjerusalemmeàGat,èch'ellueravultatu

42ÈurèmandòàchjamàSimei,èlidisse:Ùnt'aghju miccafattughjuràperuSignore,èùnt'aghjumicca prutettu,dicendu:Sappidisicuru,ughjornuchìesci,è anderaiinognilocu,chìdisicurumorirai?Ètum'haidettu: Aparollach'aghjuintesuhèbona

43Perchèdunqueùnavetemiccaosservatuughjuramentu diuSignore,èucumandamentuch'et'aghjudatu?

44UrèdisseancuàSimei:«Tucunnoscituttaamalvagità chìutocorecunnosce,chìhaifattuàDavid,umobabbu; dunque,uSignorefaràvultàatomalvagitànantuàuto capu;

45ÈurèSalomoneseràbenedettu,èutronudiDavidserà stabilitudavantiàuSignorepersempre.

46Cusìurèhàdatul'ordineàBenaia,figlioludi Ghjehoiada;quelluhèsurtituès'hèlampatuannantuàellu, ch'elluhèmortu.Èuregnuhèstatustabilituinmanudi Salomone

CAPITULU3

1Salomones'alliòcùufaraone,rèd'Egittu,pigliòafigliola diufaraoneèapurtòinacitàdiDavid,finuàch'elluebbe finitudicustruisceasocasa,acasadiuSignoreèumuru diGhjerusalemmeintornu.

2Soluupopulufaciasacrifiziiinilochialti,perchèùnci erastatacustruitanisunacasaàunomediuSignore,finuà quellighjorni.

3ÈSalomoneamavauSignore,camminendusecondui statutidiDavid,usobabbu:soluellufaciasacrifiziiè brusgiavaincensuinilochialti.

4ÈurèandòàGabaonperfàsacrifiziiquì;perchèerau grandelocualtu:milleoffertebrusgiateSalomoneoffrì nantuàquell'altare.

5InGabaon,uSignoreapparveàSalomoneinsognudi notte,èDiudisse:«Dumandaciòchìtidaraghju»

6ÈSalomonedisse:«Tùhaimostratuàutoservitore David,umobabbu,unagrandemisericordia,secondu ch'elluhàcamminatudavantiàtèinverità,inghjustiziaè inrettitudinedicorecuntè;ètùl'haicunservatustagrande misericordia,denduliunfiglioluperpusànantuàuso tronu,cum'èaccadeoghje»

7Èavà,oSignoreDiumeu,avetefatturèuvostru servitoreinvecediDavide,umobabbu;èeiusòsoluun zitellucciu:ùnsomiccacumusortenèentre

8Èutoservitorehèinmezuàutopopuluchìtùhaisceltu, unpopulugrande,chìùnpòessenènumeratunècuntatu perviadiasomultitùdine

9Datedunqueàuvostruservitoreuncoreintelligenteper ghjudicàuvostrupopulu,affinchìpossadistinguetràubè èumale;perchèqualehècapacedighjudicàstuvostru populucusìgrande?

10ÈudiscorsupiacqueàuSignore,chìSalomoneavia dumandatustacosa

11ÈDiulidisse:Perchètùhaidumandatuquestu,èùnhai dumandatupertèunalongavita;nèhaidumandatu ricchezzepertè,nèhaidumandatuavitadiitonemici;ma haidumandatupertèintelligenzaperdiscernisceu ghjudiziu;

12Eccu,aghjufattuseconduetoparolle:eccu,t'aghjudatu uncoresaviuèintelligente;cusìchìùncieranimucum'è tèprimaditè,nèdopuàtèsialzerànimucum'ètè 13Ètiaghjudatuancuciòchìùnhaimiccadumandatu, ricchezzeèonore,affinchìùncisianimutràirècum'ètè pertuttiitoghjorni

14Ès'èvocamminateinemovie,osservenduimostatuti èimocumandamenti,cum'èhàcamminatuuvostrubabbu David,alloraallungheraghjuivostrighjorni

15ÈSalomonesisvegliò;èeccu,eraunsognu.Èghjunse inGhjerusalemme,èsifirmòdavantiàl'arcadil'alleanza diuSignore,èoffrìofferteolocausti,èoffrìoffertedipace, èfeceunbanchettuàtuttiisoservitori.

16Alloraduiedonne,chìeranuprostitute,sòghjunteàurè, èsisòpresentatedavantiàellu

17Èunadiedonnedisse:Osignoremeu,eiuèstadonna stemuinunacasa;èaghjuparturituunfigliolucunellain casa

18Èaccaddeuterzughjornudopuàch'eaghjuparturitu, chìstadonnahàparturituancuella:èeramuinseme;ùnci eranimustranierucunnoiincasa,foradinoiduiincasa 19Èufiglioludistadonnahèmortudinotte,perchèella l'hàcupertu.

20Èellas'hèalzataàmezanotte,hàpigliatuumofigliolu davicinuàmè,mentreatoservadormia,èl'hàmessuinu sosenu,èhàmessuusofigliolumortuinumosenu

21Èquandumisòalzataamaneperallattàumofigliolu, eccu,eramortu;maquandul'aghjucunsideratuamane, eccu,ùneramiccaumofigliolu,quelluch'eaghjuparturitu

22Èl'altradonnadisse:Innò;mauvivuhèumofigliolu,è umortuhèutofigliolu.Èstadisse:Innò;maumortuhèu tofigliolu,èuvivuhèumofiglioluCusìparlavanu davantiàurè

23Alloraurèdisse:Unudice:Questuhèumofiglioluchì hèvivu,èutofiglioluhèquelluchìhèmortu;èl'altrudice: Innò;mautofiglioluhèquelluchìhèmortu,èumo figlioluhèquelluchìhèvivu.

24Èurèdisse:«Purtatemiunaspada»Èpurtonuuna spadadavantiàurè

25Èurèdisse:Divideuzitelluvivuindui,èdateamitàà l'unu,èamitààl'altru

26Alloraadonnachìaviaufiglioluvivu,parchìeso visceresistringhjianuperusofigliolu,disseàurè:O signoremeu,dateliuzitelluvivu,èùnl'ammazzatemicca Mal'altradisse:Ch'elluùnsianèumonèutoiu,ma dividitelu.

27Alloraurèrisposeèdisse:Dateliuzitelluvivu,èùn l'ammazzatemicca:ellahèasomamma

28ÈtuttuIsraelehàintesuparlàdiughjudiziuchìurèavia ghjudicatu;èanuavutupauradiurè,perchèanuvistuchìa saviezzadiDiuerainellu,perfàughjudiziu

CAPITULU4

1CusìurèSalomoneerarèdituttuIsraele.

2Èquestieranuiprincipich'elluavia:Azaria,figlioludiu preteZadoc,

3ElihorefèAhia,figliolidiScisha,scribi;Ghjosafat, figliolud'Ahilud,ucancelliere

4Benaia,figlioludiGhjehoiada,erasoprannominatuda l'armata;èZadocèAbiatareranuisacerdoti.

5Azaria,figlioludiNathan,erasopraàl'ufficiali;èZabud, figlioludiNathan,erauprincipaleufficialeèl'amicudiu rè

6ÈAchisarerasoprannominatudaacasa;èAdoniram, figliolud'Abda,erasoprannominatudautributu

7ÈSalomoneaviadodiciufficialiannantuàtuttuIsraele, chìfurnianuviveriperurèèasocasa:ognunuusomeseà l'annufaciapruvista

8Èquestisòisonomi:UfiglioludiHur,inamuntagna d'Efraim:

9UfiglioludiDecar,inMakaz,èinShaalbim,èinBetShemesh,èElon-Bet-Hanan;

10UfiglioludiHesed,inAruboth;àelluappartene Sochoh,ètuttaaterradiHefer: 11Ufigliolud'Abinadab,intuttaaregionediDor;chìavia Taphath,figlioladiSalomone,permoglia:

12Baana,figliolud'Ahilud;àelluapparteneTaanachè Meguiddo,ètuttuBethsean,chìhèvicinuàZartana,sottuà Jizreel,daBetseanàAbel-Meholah,finuàulocuchìhèdi làdiJokneam.

13UfiglioludiGeber,inRamotdiGalaad;àellu appartenevanuecitàdiJair,figlioludiManasse,chìsòin Galaad;àelluappartenevaancuaregioned'Argob,chìhè inBasan,sessantagrandicitàcùmuraèsbarredibronzu: 14Ahinadab,figlioludiIddo,hàavutuMahanaim: 15AhimaaserainNeftali;pigliòancuBasmat,figlioladi Salomone,permoglia

16Baana,figlioludiHushai,erainAserèinAlot 17Ghjosafat,figlioludiParua,inIssacar: 18Simei,figliolud'Ela,inBeniaminu:

19Geber,figliolud'Uri,erainupaesediGalaad,inu paesediSihon,rèdil'Amorei,èd'Og,rèdiBasan;èera l'unicuufficialechìerainupaese

20GhjudaèIsraeleeranunumerosi,cum'èarenachìhè vicinuàumareinmultitudine,manghjenduèbevendu,è facendufesta

21ÈSalomonehàregnatuannantuàtuttiiregnidaufiume finuàaterradiiFilistei,èfinuàafruntieradil'Egittu; purtavanurigali,èservianuSalomonetuttiighjornidiaso vita

22ÈapruvistadiSalomoneperunghjornueratrenta misuredifiordifarinaèsessantamisuredifarinasemola, 23Deciboigrassi,èvintiboidiipascoli,ècentupecure, senzamancuicervi,icaprioli,idainièipollamigrassi.

24Perchèelluduminavatuttaaregionedaquestapartedi ufiume,daTifsahfinuàAzzah,sopratuttiirèdaquesta partediufiume;èaviapacedaognilatuintornuàellu.

25ÈGhjudaèIsraelestavanuinsicurità,ognunusottuàa sovignaèsottuàusoficu,daDanfinuàBeerSheva,tutti ighjornidiSalomone.

26ÈSalomoneaviaquarantamilastalledicavalliperiso carri,èdodicimilacavalieri

27ÈquelliufficialifurnianuvittureperurèSalomone,è pertuttiquellichìvenianuàatavoladiurèSalomone, ognunuinusomese:ùnmancavanununda

28Purtavanudinùorzuèpagliapericavallièidromedari àulocuinduveeranul'ufficiali,ognunuseconduuso incaricu

29ÈDiuhàdatuàSalomonesaviezzaèintelligenzaassai grande,èunagrandezzadicore,cum'èarenachìhènantu àarivadiumare

30ÈasapienzadiSalomonesurpassavaasapienzaditutti ifigliolidiupaeseorientale,ètuttaasapienzad'Egittu

31Perchèerapiùsaviuchètuttil'omi;chèEthanl'Ezrahita, èHeman,èCalcol,èDarda,ifigliolidiMahol;èasofama eraintutteenazioniintornu

32Èelluhàdettutrèmilapruverbii;èisocantieranu milleècinque.

33Èelluhàparlatud'arburi,daucedruchìhèinLibanu finuàl'issopuchìspuntadaumuru;hàparlatuancudi bestie,èd'acelli,èdicosechìstriscianu,èdipesci

34Ècisòghjuntidituttiipopulipersenteasaviezzadi Salomone,datuttiirèdiaterra,chìavianuintesuparlàdi asosaviezza

1ÈHiram,rèdiTiru,mandòisoservitoriàSalomone; perchèaviaintesuch'ellil'avianuunturèinlocudiuso babbu;perchèHiramerasemprestatuunamantediDavid.

2SalomonemandòàHiram,dicendu:

3TusaichìDavid,umobabbu,ùnhàpussutucustruisce unacasaàunomediuSignore,usoDiu,perviadie guerrechìl'aviaintornu,finuàchìuSignoreùnl'avia messusottuàepiantediisopedi

4Maavà,uSignore,umoDiu,m'hàdaturiposudaogni latu,èùncihènèavversariunèmale

5Èeccu,aghjuintenzionedicustruisceunacasaàunome diuSignore,umoDiu,cum'èuSignorehàdettuàDavid, umobabbu,dicendu:Utofigliolu,chìmetteraghjunantuà utotronuinatolocu,ellucustruiràunacasaàumonome.

6Avàdunque,ordinach'ellimitaglinucedridiuLibanu;è imoservitorisaranucùitoi;ètidaraghjuapagaperitoi servitorisecondututtuciòchìmidarai;perchèsaichìùnci hètrànoinimuchìsiaespertuàtagliàlegnucum'èi Sidonii

7Èaccaddechì,quanduHiraminteseeparolledi Salomone,sirallegròassai,èdisse:Benedettusiaoghjeu Signore,chìhàdatuàDavidunfigliolusaviusopraàstu grandepopulu.

8ÈHirammandòàSalomone,dicendu:Aghjucunsideratu ecosechìm'haimandatu,èfaraghjututtuciòchìdesideri perulegnudicedruèperulegnud'abete.

9ImoservitoriiferanufalàdauLibanuàumare;èeiui traspurteraghjupermareingalleggiantifinuàulocuchìtu midarai,èlifaraghjusbarcàquì,ètuliriceverai;ètu compieraiumodesideriu,denducibuàamocasa 10CusìHiramhàdatuàSalomonelegnudicedruèlegnu d'abetesecondututtuciòch'elluvulia.

11ÈSalomonehàdatuàHiramvintimilamisuredigranu perucibudiasocasa,èvintimisured'oliupuru:cusìdava SalomoneàHiramannuperannu.

12ÈuSignorehàdatuasaviezzaàSalomone,cum'èl'avia prumessu;ècierapacetràHiramèSalomone;èiduianu fattuun'alleanzainseme.

13ÈurèSalomonehàfattuunalevadatuttuIsraele;èa levaeraditrentamilaomi

14ÈlimandòinLibanu,decemilaàumeseperturni:un meseeranuinLibanu,èduimesiincasa;èAdoniramera sopraàaleva

15ÈSalomoneaviasettantamilachìpurtavanupesi,è ottantamilatagliatoriinmuntagna;

16Oltreàucapudil'ufficialidiSalomonechìeranu soprannominatiàl'opera,trèmilaètrècentu,chì guvernavanuaghjentechìtravagliavaàl'opera

17Èurèhàurdinatu,èanupurtatugrossepetre,petre preziose,èpetretagliate,perponeifundamentidiacasa.

18ÈicustruttoridiSalomoneèicustruttoridiHirami sculpìronu,èancuisquartatoridipetre:cusìpriparòlegnu èpetrepercustruisceacasa

CAPITULU6

1Èaccaddeinuquattrucentuottantasimuannudopuchìi figliolid'Israeleeranusurtitidaaterrad'Egittu,inuquartu annudiuregnudiSalomoneannantuàIsraele,inumese

diZif,chìhèusecondumese,ch'ellucuminciòàcustruisce acasadiuSignore.

2ÈacasachìurèSalomonehàcustruituperuSignore,a solunghezzaerasessantacubiti,èasolarghezzavinti cubiti,èasoaltezzatrentacubiti.

3Èupurticudavantiàutempiudiacasa,vinticubitieraa solunghezza,secondualarghezzadiacasa;èdececubiti eraasolarghezzadavantiàacasa.

4Èperacasafecefinestredilucistrette

5Ècontr'àumurudiacasa,custruìcameretutt'intornu, contr'àimuridiacasatutt'intornu,tantudiutempiuchèdi l'oraculu;èfececameretutt'intornu

6Acameradifondueralargacinquecubiti,èadimezu eralargaseicubiti,èaterzaeralargasettecubiti;perchè forainumurudiacasahàfatturipianistrettitutt'intornu, affinchìetraviùnfussinumiccafissiinimuridiacasa.

7Èacasa,quandueraincustruzzione,eracustruitacù petrepronteprimach'ellafussipurtataquì:cusìchìùnsihè intesunèmartellunèscurenèalcunstrumentudiferruina casa,mentreeraincustruzzione

8Aportadiacameradimezueraàdirittadiacasa:èsi cullavaperunascalaàchiocciolainacameradimezu,èda umezuinaterza

9Cusìcustruìacasa,èafinì;ècupriòacasacùtraviè tavuledicedru.

10Ètanducustruìcamerecontr'àtuttaacasa,altecinque cubiti:èsiappoghjavanunantuàacasacùlegnamedi cedru.

11ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàSalomone,dicendu:

12Riguarduàstacasachìtùcustruisci,s'ètùcammini seconduimostatuti,èmettiinpraticaimoghjudizii,è osservituttiimocumandamentipermarchjàseconduelli, alloraeiucompiraghjucuntèaparollach'aghjudettuà David,utobabbu.

13Èstaraghjutràifigliolid'Israele,èùnabbanduneraghju miccaumopopuluIsraele

14CusìSalomonecustruìacasa,èafinì.

15Ècustruìimuridiacasadadentrucùtavuledicedru, daupianudiacasaàimuridiutettu:èlicupriadadentru cùlegnu,ècupriaupianudiacasacùtavuled'abete.

16Ècustruìvinticubitidailatidiacasa,daupianuài muri,cùtavuledicedru:licustruìancuperellainl'internu, perl'oraculu,perulocupiùsantu.

17Èacasa,valeàdìutempiudavantiàella,eralonga quarantacubiti

18Èucedrudil'internudiacasaerasculpitucùnodiè fioriaperti:tuttueradicedru;ùnsividiamiccapetra

19Èelluhàpreparatul'oraculuinl'internudiacasa,per mettecil'arcadil'alleanzadiuSignore

20Èl'oraculuinaparteanterioreeralonguvinticubiti, larguvinticubitièaltuvinticubiti;èurivestìd'orupuru;è cusìcuprial'altarechìeradicedru.

21CusìSalomonerivestìacasad'orupuruàl'internu:è feceunapartizionecùecatened'orudavantiàl'oraculu;èa rivestìd'oru

22Ètuttaacasahàrivestitud'oru,finuàch'elluhàfinitu tuttaacasa:ancututtul'altarechìeravicinuàl'oraculuhà rivestitud'oru

23Èinl'oraculufeceduicherubinid'uliva,ognunualtu dececubiti.

24Ècinquecubitieral'aladiucherubinu,ècinquecubiti l'altraaladiucherubinu:dal'estremitàdiun'alaà l'estremitàdil'altracieranudececubiti

25Èl'altrucherubinuaviadececubiti:iduicherubini avianualistessamisuraèalistessataglia.

26L'altezzadiuncherubinueradidececubiti,ècusìera ancudil'altrucherubinu

27Èelluhàmessuicherubiniinl'internudiacasa;èanu stesul'alediicherubini,inmoduchìl'aladiunutucavaun muru,èl'aladil'altrucherubinutucaval'altrumuru;èeso alesitucavanuinmezuàacasa

28Èrivestìicherubinid'oru

29Èsculpìtuttiimuridiacasaintornucùfiguresculpite dicherubini,palmeèfioriaperti,dentruèfora

30Èupianudiacasahàrivestitud'oru,dentruèfora

31Èperl'entratadil'oraculufeceported'uliva:ulinteluèi pilastrilateralieranuunaquintapartediumuru

32Eduieporteeranuancud'uliva;ècihàsculpitusculture dicherubinièpalmeèfioriaperti,èlihàrivestitid'oru,è hàsparghjitul'orunantuàicherubiniènantuàepalme

33Cusìfeceancuperaportadiutempiupilastrid'uliva, unaquartapartediumuru.

34Èeduieporteeranudilegnud'abete:eduiefogliedi unaportaeranupieghevoli,èeduiefogliedil'altraporta eranupieghevoli.

35Ècisculpìcherubini,palmeèfioriaperti,èlicupria d'oru,adattatiàl'operasculpita

36Ècustruìucortileinternucùtrèfiledipetretagliate,è unafiladitravidicedru

37Inuquartuannu,ifundamentidiacasadiuSignoresò statipostiinumesediZif.

38Èinl'undicesimuannu,inumesediBul,chìhèl'ottavu mese,acasahèstatafinitaintutteesoparte,èsecondu tuttuusomudellu.Cusìcihèstatusetteanniàcustruiscela.

CAPITULU7

1MaSalomonecustruìasocasapertredecianni,èfinì tuttaasocasa

2CustruìancuacasadiafurestadiuLibanu;aso lunghezzaeracentucubiti,èasolarghezzacinquanta cubiti,èasoaltezzatrentacubiti,sopraàquattrufiledi pilastridicedru,cùtravidicedrusopraàipilastri.

3Èeracupertadicedrusopraàetravi,chìsipusavanu nantuàquarantacinquepilastri,quindiciinunafila

4Ècieranufinestreintrèfile,èaluceeracontr'àalucein trèfile

5Ètutteeporteèipilastrieranuquadrati,cùefinestre:èa luceeracontr'àaluceintrèfile

6Èfeceunporticudipilastri;asolunghezzaeracinquanta cubiti,èasolarghezzatrentacubiti;èuporticueradavanti àelli;èl'altripilastrièatravegrossaeranudavantiàelli.

7Dopufeceunporticuperutronuinduveellupudia ghjudicà,uporticudiughjudiziu:èeracupertudicedruda unaparteàl'altradiupianu

8Èasocasainduveellustavaaviaunaltrucortiledentruà uporticu,chìeradilistessafattura.Salomonefeceancu unacasaperafiglioladiFaraone,ch'elluaviapigliatuper moglia,cum'èstuporticu

9Tuttiquestieranufattidipetrepreziose,secondue misuredipetretagliate,segatecùseghe,dentruèfora,daa

1Rè

fundazionefinuàubordu,ècusìdaforafinuàugrande cortile.

10Èafundazioneeradipetrepreziose,ancupetregrosse, petredidececubitièpetrediottucubiti.

11Èsopracieranupetrepreziose,seconduamisuradi petretagliate,ècedri

12Èugrandecortileintornueracustituitudatrèfiledi petretagliateèunafiladitravidicedru,siaperucortile internudiacasadiuSignoresiaperuporticudiacasa

13ÈurèSalomonemandòàpigliàHiramdaTiru

14ErafiglioludiunavedovadiatribùdiNeftali,èuso babbueraunomudiTiru,untravagliadoredirame:era pienudisaviezza,d'intelligenzaèd'astuziaperfàogni travagliudirameÈghjunseàurèSalomone,èfecetuttaa soopera

15Perchèellufundìduiecolonnedibronzu,altediciottu cubiticiascuna;èunafunedidodicicubiticircundava ognunadielle

16Èfeceduicapitellidiramefusu,damettenantuàe cimediecolonne:l'altezzadiuncapitellueradicinque cubiti,èl'altezzadil'altrucapitellueradicinquecubiti

17Èreteditravagliuàscacchi,èghirlandeditravagliuà catena,pericapitellichìeranusopraàacimadiecolonne; setteperuncapitellu,èsetteperl'altrucapitellu

18Èfeceecolonne,èduiefileintornuàunarete,per copreicapitellichìeranuincima,cùmelagrane;ècusì feceperl'altrucapitellu

19Èicapitellichìeranusopraàacimadiecolonneeranu informadigiglioinuporticu,quattrucubiti

20Èicapitellidieduiecolonneavianuancumelagranein cima,davantiàuventrechìeravicinuàarete;èe melagraneeranuduiecentuinfileintornuàl'altrucapitellu 21Èelluhàstallatuipilastriinupurtelludiutempiu;èhà stallatuupilastrudidiritta,èl'hàchjamatuJakin;èhà stallatuupilastrudimanca,èl'hàchjamatuBoaz

22Èsopraàacimadiecolonnecierauntravagliudi giglio:cusìhèstatufinituutravagliudiecolonne.

23Èfeceunmaredimetallofusu,didececubitidaunorlu àl'altru:eratundututtuintornu,èasoaltezzaeradicinque cubiti;èunacordaditrentacubitiucircundavatuttu intornu

24Èsottuàl'orlututtuintornucieranuprunechìu circundavanu,decepercubitu,circundavanuumaretuttu intornu:ipruneeranufussiinduiefile,quanduhèstatu fussu

25Erapusatasopraàdodicibuoi,trèchìguardavanuversu unordu,ètrèchìguardavanuversupunente,ètrèchì guardavanuversuusudu,ètrèchìguardavanuversu livante;èumareerapusatusopraàelli,ètutteesoparte posterioreeranuversul'internu

26Eragrossaunapalma,èusoorluerafattucum'èl'orlu diunatazza,cùfioridigigli:cunteniaduimilabagni.

27Èfecedecebasidibronzu;quattrucubitieraa lunghezzadiunabasa,èquattrucubitiasolarghezza,ètrè cubitiasoaltezza

28Èutravagliudiebasieracusì:avianubordi,èibordi eranutràibordi:

29Ènantuàibordichìeranutràicornicionicieranuleoni, buoiècherubini;ènantuàicornicionicieraunabasa sopra;èsottuàileonièibuoicieranucerteaghjuntefatte ditravagliufinu

30Èognibasaaviaquattrurotedibronzu,èpiastredi bronzu;èiquattruanguliavianusottuscale;sottuàavasca cieranusottuscalefuse,àfiancuàogniaghjunta

31Èasoaperturainl'internudiucapitelluèsopraeradi uncubitu;maasoaperturaeratondaseconduutravagliudi abasa,uncubituèmezu;èancunantuàasoaperturaci eranusculturecùisobordi,quadrati,miccatondi

32Èsottuàibordicieranuquattrurote;èl'assidierote eranuunitiàabasa;èl'altezzadiunarotaerauncubituè mezucubitu

33Èutravagliudieroteeracum'èutravagliudiunarota dicarru:isoassi,èesonave,èisoganci,èisoraggi, eranututtidifusione.

34Ècieranuquattrusottuscaleàiquattruangulidiuna basa:èisottuscaleeranudiabasastessa

35Èincimaàabasacieraunambitutondud'altezzamezu cubitu;èincimaàabasaisobordièisobordieranudi listessacosa

36Perchè,nantuàepiastrediesosporgenzeènantuàiso bordi,hàincisucherubini,leonièpalme,secondua proporzionediognunu,èaghjuntetutt'intornu

37Cusìfeceedecebasi:tutteavianualistessafusione,a listessamisuraèalistessataglia

38Poifecedececonchedibronzo:unaconcacunteneva quarantabagni,èogniconcaeradiquattrucubiti,ènantuà ognunadiedecebasiunaconca

39Èhàmessucinquebasiàadirittadiacasa,ècinqueàa mancadiacasa;èhàmessuumareàadirittadiacasaà livante,difronteàusudu

40ÈHiramfeceibacini,epaleèibaciniCusìHiramfinì difàtuttuutravagliuch'elluaviafattuperurèSalomone peracasadiuSignore

41Iduipilastri,èiduibacinidiicapitellichìeranusopra àacimadiiduipilastri;èeduierete,percopreiduibacini diicapitellichìeranusopraàacimadiipilastri;

42Èquattrucentumelagranepereduierete,duiefiledi melagraneperunarete,percopreiduibacinidiicapitelli chìeranusopraipilastri;

43Èedecebasi,èdececonchenantuàebasi;

44Èunmare,èdodiciboisottuàumare;

45Èipignatti,èepale,èibacini;ètuttiquestivasi,chì HiramfeceàurèSalomoneperacasadiuSignore,eranu dibronzulucido.

46InapianuradiuGhjurdanu,urèifundìinaterra argillosatràSuccothèTzarthan

47ÈSalomonelasciòtuttiivasisenzapisà,perchèeranu assainumerosi:ùnsitruvòmancuupesudiubronzu

48ÈSalomonefecetuttil'utensilichìappartenevanuàa casadiuSignore:l'altared'oru,èatavolad'oru,nantuàa qualeeraupanediapruposta,

49Èicandelabrid'orupuru,cinqueàdirittaècinqueà manca,davantiàl'oraculu,cùifiori,èelampade,èemolle d'oru,

50Èetazze,èismocca,èibacini,èicucchiai,èituribuli d'orupuru;èicardinid'oru,tantupereportediacasa interna,ulocusantu,èpereportediacasa,valeàdì,diu tempiu.

51CusìfùfinitututtuutravagliuchìurèSalomoneavia fattuperacasadiuSignoreÈSalomonepurtòecosechì David,usobabbu,aviadedicatu;ancul'argentu,l'oruèi vasi,imettetràitesoridiacasadiuSignore

CAPITULU8

1AlloraSalomoneriunìl'anzianid'Israele,ètuttiicapidie tribù,icapidiibabbidiifigliolid'Israele,versuurè SalomoneinGhjerusalemme,perpurtàl'arcadil'alleanza diuSignoreforadiacitàdiDavid,chìhèSion

2Ètuttil'omid'IsraelesisòriunitiintornuàurèSalomone àafestadiumesed'Etanim,chìhèusettimumese.

3Ètuttil'anzianid'Israeleghjunsenu,èipretipurtonu l'arca

4Èpurtonul'arcadiuSignore,èatendadiacunvenzione, ètuttil'utensilisantichìeranuinatenda,quellisòstati purtatidaipretièiLeviti.

5ÈurèSalomone,ètuttaacungregazioned'Israele,chì s'erariunitaintornuàellu,eranucunelludavantiàl'arca, sacrificendupecureèboi,chìùnsipudianucuntànè numeràperviadiasomoltitudine

6Èipretipurtonul'arcadil'alleanzadiuSignoreinuso locu,inl'oraculudiacasa,inulocusantu,sottuàl'aledii cherubini

7Perchèicherubinistendevanuesoduiealesopraulocu dil'arca,èicherubinicuprianul'arcaèesostanghedi sopra

8Ètiravanuforaibastoni,cusìchìl'estremitàdiibastoni sivedevanuinulocusantudavantiàl'oraculu,èùnsi vedevanumiccafora;èquìsòfinuàquestughjornu

9Ùncieranundainl'arca,foradieduietavuledipetrachì MosècihàmessuinHoreb,quanduuSignorehàfattuun pattucùifigliolid'Israele,quand'ellisòsurtitidaupaese d'Egittu

10Èaccaddechì,quanduipretisurtìanudaulocusantu,a nuvolariempìacasadiuSignore

11Cusìchìipretiùnpudianustàperserveperviadia nuvola;perchèagloriadiuSignoreaviapienuacasadiu Signore

12AlloraSalomonedisse:«L'Eternuhàdettuch'ellustaria inabughjuraspessa.

13Disicurut’aghjucustruituunacasaperstàci,unlocu stabileperatodimorapersempre

14Èurèvultòafaccia,èbenedissetuttaacungregazione d'Israele:(ètuttaacungregazioned'Israelestavainpiedi;)

15Èdisse:BenedettusiauSignoreDiud'Israele,chìhà parlatucùasoboccaàDavid,umobabbu,èchìhàcompiu cùasomanuciòch'elluhàdettu:

16Dapoiughjornuchìaghjufattusortedal'Egittuumo populuIsraele,ùnaghjusceltunisunacitàtràtutteetribù d'Israelepercustruisceunacasa,affinchìumonomeci fussi;maaghjusceltuDavidperessesopraàumopopulu Israele

17ÈeraincorediDavid,umobabbu,dicustruisceuna casaperunomediuSignoreDiud'Israele

18ÈuSignoredisseàDavid,umobabbu:Mentrech'ètù aviaincoredicustruisceunacasaàumonome,tùhaifattu bèchìl'aviaincore

19Eppuruùncustruiraimiccaacasa;mautofiglioluchì surtiràdaetovene,ellucustruiràacasaàumonome

20ÈuSignorehàcompiuasoparollach'elluhàdettu,è eiusòrisuscitatuinulocudiDavid,umobabbu,èmisò pusatunantuàutronud'Israele,cum'èuSignorehà prumessu,èaghjucustruituunacasaàunomediuSignore Diud'Israele

21Èaghjumessuquìunlocuperl'arca,induvesitrova l'alleanzach'elluhàfattucùinostribabbi,quanduihàfatti sortedaaterrad'Egittu

22ÈSalomonesistetedavantiàl'altarediuSignore,in presenzadituttaacungregazioned'Israele,èsteseemani versuucelu:

23Èdisse:SignoreDiud'Israele,ùncihèmiccaDiucum'è tè,nèincelunèinterra,chìmantenil'alleanzaèa misericordiacùitoservitorichìcamminanudavantiàtèdi tuttuusocore

24Chìaveterispettatuaprumessachìavetefattuàuvostru servitoreDavid,umobabbu?Aveteparlatucùavostra boccaèl’aveteadempiutucùavostramanu,cum’èoghje.

25Avàdunque,SignoreDiud'Israele,manteneàuto servitoreDavid,umobabbu,ciòchìlihaiprumessu, dicendu:Ùntimancheràmaiunomuàimoochjiperpusà nantuàutronud'Israele;affinchìitofiglioliguardinuàa sovia,affinchìcammininudavantiàmècum'ètùhai camminatudavantiàmè.

26Èavà,oDiud'Israele,tipregu,ch'ellasiaverificataato parolla,quellach'haidettaàutoservitoreDavid,umo babbu.

27MaDiustaràveramentenantuàaterra?Eccu,uceluè uceludiiceliùnponumiccacunteneti;quantumenusta casach'eaghjucustruitu?

28Eppuru,oSignoreDiumeu,abbiatecuradiapreghiera diuvostruservitoreèdiasosupplicazione,perascultàu griduèapreghierachìuvostruservitorefaceoghjedavanti àvoi

29Chìitoochjisianuapertiversustacasanotteèghjornu, versuulocudiuqualehaidettu:Umonomeseràquì; affinchìtupossiascultàapreghierachìutoservitorefarà versustulocu

30Èascoltaasupplicazionediutoservitoreèdiuto populuIsraele,quand'ellipricheranuversuquestulocu;è ascoltainucelu,ulocudiatodimora;èquandu l'ascolterai,perdona.

31S'ellucihèqualchissiachìpeccacontr'àusovicinu,è s'elluhèfattughjuràch'ellughjuri,ès'elluveneu ghjuramentudavantiàutoaltareinquestacasa:

32Ascoltadunqueincelu,èagisci,èghjudicaitoservitori, cundannenduugattivu,perfàcascàasovianantuàuso capu;èghjustificenduughjustu,perrendeliseconduaso ghjustizia

33QuanduutopopuluIsraeleseràscunfittudaunemicu, perchèanupeccatucontruàtè,èsivultarààtè,è cunfesseràutonome,èpricheràètisupplicheràinquesta casa:

34Alloraascoltaincelu,èperdonaupeccatudiuto populuIsraele,èfatelivultàinaterrachìhaidatuàiso babbi

35Quanduuceluhèchjosu,èùncihèmiccapioggia, perchèanupeccatucontruàtè;s'ellipreganuversuquestu locu,ècunfessanuutonome,èsicunvertiscenudauso peccatu,quanduliaffliggi:

36Ascoltaincelu,èperdonaupeccatudiitoservitorièdi utopopuluIsraele,insignenduliabonaviainduvedevenu marchjà,èdàapioggianantuàatoterra,chìhaidatuàuto populupereredità

37S'ellucihèinupaeseacarestia,s'ellucihèapesta,a ruggine,amuffa,alocusta,os'ellucihèabruca;s'elluuso

nemicul'assediainupaesediesocità;qualsiasipestilenza, qualsiasimalatiachìcisia;

38Qualunquepreghieraèsupplicazionefattada qualchissia,odatuttuutopopuluIsraele,chìognunu cunnosceràapiagadiusocore,èstenderàesomaniversu stacasa:

39Ascoltaincelu,induvestai,èperdona,èagisci,èdàà ogniomuseconduesovie,chìcunnosciucore;(perchètù, solutù,cunnosciicoridituttiifigliolidil'omi);

40Affinchìtipossinutemetuttiighjornich'ellicampanu inaterrachìtùhaidatuàinostribabbi

41Inoltre,perciòchìriguardaunstranieru,chìùnhè miccadiutopopuluIsraele,mavenedaunpaeseluntanu perviadiutonome;

42(Perchèintenderanuparlàdiuvostrugrandenome,dia vostramanuputenteèdiuvostrubracciustesu;)quand'ellu veneràèpricheràversustacasa;

43Ascoltaincelu,induvestai,èfàtuttuciòchìustranieru tichjama,affinchìtuttiipopulidiaterracunnoscanuuto nome,pertemeti,cum'èutopopuluIsraele;èaffinchì sappianuchìstacasa,ch'eaghjucustruitu,hèchjamatacùu tonome.

44Sèuvostrupopuluesceàcumbattecontr'àusonemicu, induvevoilimanderete,ès'ellupregaàuSignoreversua citàchìavetesceltu,èversuacasach'eaghjucustruituàu vostrunome,

45Alloraascoltainceluasopreghieraèaso supplicazione,èdifendiasocausa.

46S'ellipeccanucontruàtè(perchèùncihènimuchìùn pecchimicca),ès'ètùtiarrabiicunelli,èiabbanduniàu nemicu,affinchìiportiviaprigiuneriinupaesediu nemicu,luntanuovicinu;

47Eppuru,s'ellisinepentiranuinupaeseinduvesòstati purtatiprigiuneri,èsipentiranu,ètisupplicheranuinu paesediquellichìianupurtatiprigiuneri,dicendu:Avemu peccatu,èavemufattuaperversione,avemucummessua malvagità;

48Ècusìvultanuàtècuntuttuusocoreècuntuttaaso ànima,inupaesediisonemici,chìianupurtatiprigiuneri, ètipreganuversuasoterra,chìtùhaidatuàisobabbi,a citàchìtùhaisceltu,èacasachìaghjucustruituàuto nome:

49Alloraascoltaasopreghieraèasosupplicazioneinu celu,induvestai,èdifendiasocausa,

50Èperdonaàutopopuluchìhàpeccatucontruàtè,è tutteesotrasgressionich'ellianucummessucontruàtè,è dàlicumpassionedavantiàquellichìl'anupurtati prigiuneri,affinchìabbianucumpassionedielli.

51Perchèsòutopopulu,èatoeredità,chìhaifattusorte dal'Egittu,damezuàafornacediferru:

52Chìitoochjisianuapertiàasupplicazionediuto servitoreèàasupplicazionediutopopuluIsraele,per ascultalliintuttuciòch'ellitichjamanu

53Perchètùl'haiseparatidatràtuttiipopulidiaterra,per esseatoeredità,cum'ètùl'haidettupermezudiMosè,uto servitore,quandutùhaifattusorteinostribabbidal'Egittu, oSignoreDiu.

54Ècusì,quanduSalomoneebbefinitudifàtuttasta preghieraèsupplicazioneàuSignore,sialzòdadavantià l'altarediuSignore,daesseinginocchiatucùemanistese versuucelu

55Èsistete,èbenedissetuttaacungregazioned'Israeleà vocealta,dicendu:

56BenedettusiauSignore,chìhàdaturiposuàuso populuIsraele,secondututtuciòch'elluhàprumessu:ùnhè mancataunasolaparolladitutteesoboneprumesse, ch'elluhàprumessupermezudiMosè,usoservitore

57ChìuSignore,unostruDiu,siacunnoi,cum'èelluhè statucùinostribabbi:ch'elluùnciabbandunièùnci abbandunimicca

58Affinchìellupossainclinàinostricoriversuellu,per marchjàintutteesovie,èperosservàisocumandamenti,i sostatutièisoghjudizii,ch'elluhàurdinatuàinostribabbi

59Èchìsteparolle,cùequaliaghjusupplicatudavantiàu Signore,sianuvicinuàuSignore,unostruDiu,ghjornuè notte,affinchìellususteniacausadiusoservitoreèa causadiusopopuluIsraeleinognimumentu,cum'èa materiarichiederà:

60AffinchìtuttuupopuludiaterrasappiachìuSignorehè Diu,èchìùncin'hènimualtru.

61ChìuvostrucoresiadunqueperfettucùuSignore,u nostruDiu,permarchjàseconduisostatutièperosservài socumandamenti,cum'èoghje.

62Èurè,ètuttuIsraelecunellu,offrironusacrifizii davantiàuSignore

63ÈSalomonehàoffertuunsacrifiziudipace,ch'elluhà offertuàuSignore,vintiduimilaboiècentuvintimila pecureCusìurèètuttiifigliolid'Israeleanudedicatua casadiuSignore.

64Ulistessughjornu,urèhàcunsacratuumezudiacorte chìeradavantiàacasadiuSignore;perchèquìhàoffertu offertebrusgiate,offertedicarne,èugrassudil'offertedi pace;perchèl'altaredibronzuchìeradavantiàuSignore eratroppuchjucuperricevel'offertebrusgiate,l'offertedi carne,èugrassudil'offertedipace.

65ÈinquellutempuSalomonefeceunafesta,ètuttu Israelecunellu,unagrandecongregazione,dal'entratadi Hamathfinuàufiumed'Egittu,davantiàuSignore,u nostruDiu,setteghjornièsetteghjorni,valeàdì quattordicighjorni

66L'ottavughjornu,ellumandòupopulu;èbenedissenuu rè,èsinevultonuàesotende,allegriècuntentidicoreper tuttaabèchìuSignoreaviafattuperDavid,usoservitore, èperIsraele,usopopulu.

CAPITULU9

1Èaccaddechì,quanduSalomoneebbefinitudicustruisce acasadiuSignore,èacasadiurè,ètuttuciòchì Salomonedesideravaèch'elluaviavulsutufà, 2ChìuSignorehèapparsuàSalomoneasecondavolta, cum'ès'ellul'eraapparsuàGabaon

3ÈuSignorelidisse:Aghjuintesuatopreghieraèato supplicazione,chìhaifattudavantiàmè;aghjusantificatu stacasa,chìhaicustruitu,permetteciumonomeper sempre;èimoochjièumocoresaranuquìpersempre 4Ès'èvocamminatedavantiàmè,cum'èDavid,uvostru babbu,hàcamminatu,cùintegritàdicoreèrettitudine, fendusecondututtuciòch'et'aghjuurdinatu,ès'èvo osservateimostatutièimoghjudizii, 5Allorastabiliraghjuutronudiutoregnuannantuà Israelepersempre,cum'èaghjuprumessuàDavid,uto

babbu,dicendu:Ùntimancheràmaiunomuannantuàu tronud'Israele.

6Mas'èvovialluntanatedamè,voioivostrifiglioli,èùn osservatemiccaimocumandamentièimostatutich'aghju messudavantiàvoi,maandateèservitealtridii,èli adorate:

7AllorastermineraghjuIsraeledaaterrach'eliaghjudatu; èstacasach'eaghjusantificatuperumonome,a ghjitteraghjudaamovista;èIsraeleseràunpruverbiuè unaburlatràtuttiipopuli

8Èàvistadistacasa,chìhèalta,ognunuchìcipassa accantuseràstupitu,èfischerà;èdiceranu:Perchèu Signorehàfattucusìàstaterra,èàstacasa?

9Èrisponderanu:PerchèanuabbandunatuuSignore,uso Diu,chìhàfattusorteisobabbidaupaesed'Egittu,èsisò attenutiàaltridii,èlianuadoratièlianuserviti:per quessauSignorehàpurtatusopraàellituttustumale 10Èaccaddeàafinedivintianni,quanduSalomoneebbe custruitueduiecase,acasadiuSignoreèacasadiurè, 11(OraHiram,urèdiTiru,aviafurnituàSalomonelegnu dicedruèlegnud'abete,èoru,secondututtuciòch'ellu desiderava),tanduurèSalomonehàdatuàHiramvinticità inupaesediGalilea

12ÈHiramsurtìdaTirupervedeecitàchìSalomoneli aviadatu;èùnlipiacquenumicca.

13Èdisse:Chìcitàsòstechìm'haidatu,fratellumeu?Èli chjamòupaesediCabulfinuàoghje

14ÈHirammandòàurèsessantavintitalentid'oru.

15ÈeccuaragionedialevachìurèSalomonehàfattu; percustruisceacasadiuSignore,èasopropriacasa,è Millo,èumurudiGhjerusalemme,èHazor,èMegiddo,è Ghezer

16Perchèufaraone,rèd'Egittu,eracullatu,aviapigliatu Ghezer,l'aviabrusgiatacùufocu,aviatumbatuiCananei chìstavanuinacità,èl'aviadatainrigaluàasofigliola,a mogliadiSalomone

17ÈSalomonecustruìGhezer,èBethoronupiùbassu, 18ÈBaalath,èTadmorinudesertu,inaterra, 19ÈtutteecitàdimagazzinichìSalomoneavia,èecità perisocarri,èecitàperisocavalieri,èciòchìSalomone vuliacustruisceinGhjerusalemme,èinLibanu,èintuttaa terradiusoduminiu

20Ètuttuupopuluchìerarimasudil'Amorei,dil'Ittiti,di iPerizziti,dil'EveièdiiGebusei,chìùneranumiccadii figliolid'Israele, 21Isofigliolichìeranurimastidopuàelliinupaese,chìi figliolid'Israeleùnanupussutudistrughjecumpletamente, Salomonehàimpostuuntributudischiavitùfinuàoghje. 22Madiifigliolid'IsraeleSalomoneùnhàfattuschiavi; maeranuomidiguerra,èisoservitori,èisoprincipi,èi socapitani,èiguvernatoridiisocarri,èisocavalieri

23Quessieranuicapidil'ufficialichìeranunantuàl'opere diSalomone,cinquecentucinquanta,chìguvernavanuu populuchìtravagliavainl'opere

24MaafiglioladiFaraonecullòdaacitàdiDavidàaso casachìSalomoneaviacustruituperella;tanducustruì Millo.

25Ètrèvolteàl'annuSalomoneoffrivaolocaustièofferte dipacenantuàl'altarech'elluaviacustruituàuSignore,è brusgiavaincensunantuàl'altarechìeradavantiàu SignoreCusìfinìacasa

26ÈurèSalomonefeceunaflottadinaviinEziongeber, chìhèaccantuàEloth,nant'àarivadiuMariRossu,inu paesed'Edom

27ÈHirammandòamarinaisoservitori,marinarichì cunniscianuumare,cùiservitoridiSalomone.

28ÈghjunsenuàOfir,èpiglionudaquìquattrucentuvinti talentid'oru,èupurtonuàurèSalomone

CAPITULU10

1ÈquanduareginadiSabainteseafamadiSalomoneper ciòchìriguardaunomediuSignore,ellavenneper metteluàprovacùdumandedifficiule.

2ÈellaghjunseàGhjerusalemmecùuncorteuassai grande,cùcammellichìpurtavanuspezie,èassaioru,è pietrepreziose;èquanduellaghjunseàSalomone,ella cumunicòcunelludituttuciòchìerainusocore

3ÈSalomonelidissetutteesodumande:ùncieranunda chìurèfussipiattu,ch'elluùnlidissi.

4ÈquanduareginadiSabaaviavistututtaasapienzadi Salomone,èacasach'elluaviacustruitu,

5Èumanghjàdiasotavula,èupostudiisoservitori,èu serviziudiisoministri,èisovestiti,èisocoppieri,èaso ascensionecùaqualehècullatuàacasadiuSignore;ùnci erapiùspirituinella.

6Èelladisseàurè:Eraveruciòch'aghjuintesuinumo paesedietoazzionièdiatosaviezza

7Eppuruùnaghjumiccacridutuàeparolle,finuàch'esò ghjuntu,èimoochjil'anuvistu;èeccu,ùnm'erastata cuntatamancuamità:atosaviezzaèatoprosperità superanuafamach'aghjuintesu.

8Beatiitoomi,beatisòquestiitoservitori,chìstanu cuntinuamentedavantiàtè,èchìascoltanuatosaviezza

9BenedettusiauSignore,utoDiu,chìs'hècompiaciutuin tè,dimettetinantuàutronud'Israele;perchèuSignorehà amatuIsraelepersempre,perquessat'hàfatturè,perfàu ghjudiziuèaghjustizia.

10Èellahàdatuàurècentuvintitalentid'oru,èuna grandequantitàdispezie,èpietrepreziose:ùncihèpiù ghjuntaunatalequantitàdispeziecum'èquellechìaregina diSabahàdatuàurèSalomone

11ÈamarinadiHiram,chìpurtavaorudaOfir,purtòancu daOfirunagrandequantitàdilegnudisandaluèpietre preziose

12Èurèfececùl'arburidisandalupilastriperacasadiu Signore,èperacasadiurè,ancuarpeèsalteripericantori: ùncisòmaistatiarburidisandalusimili,nèsisòvistifinu àoghje.

13ÈurèSalomonehàdatuàareginadiSabatuttuciò ch'ellahàdesideratu,tuttuciòch'ellahàdumandatu,foradi ciòchìSalomonelihàdatudiasogenerositàrealeCusìsi n'andòinusopaese,ellaèisoservitori.

14Avàupesudil'oruchìghjunghjiaàSalomoneinun annueraseicentusessantaseitalentid'oru, 15Inpiùdiciòch'elluaviadaimercanti,èdautrafficudi imercantidispezie,èdatuttiirèd'Arabia,èdai guvernatoridiupaese.

16ÈurèSalomonefeceduiecentuscudid'orubattu: seicentusiclid'oruandavanuperunscudo

17Èfecetrecentuscudid'orubattu;trèlibbred'oru andavanuperunscudu;èurèimesseinacasadiafuresta diuLibanu

18Inoltre,urèhàfattuungrandetronud'avorio,èl'hà rivestitud'orufinu.

19Utronuaviaseiscalini,èacimadiutronueratonda daretu;ècieranusupportidaognilatudiulocudiusedile, èduileonistavanuaccantuàisupporti.

20Èdodicileonistavanuquìdaunaparteèdal'altra,sopra iseiscalini:ùncierastatufattunundadisimileinalcun regnu.

21ÈtuttiivasidiurèSalomoneeranud'oru,ètuttiivasi diacasadiafurestadiuLibanueranud'orupuru;nimuera d'argentu:ùneranundacunsideratuàitempidiSalomone 22PerchèurèaviainmareunamarinadiTarsiscùa marinadiHiram:unavoltaognitrèannighjunghjiaa marinadiTarsis,purtenduoru,argentu,avoriu,scimieè pavoni

23CusìurèSalomonesuperavatuttiirèdiaterrain ricchezzeèinsapienza

24ÈtuttaaterracercavaàSalomone,persenteaso saviezza,chìDiuaviamessuinusocore.

25Èognunupurtavausorigalu,vasid'argentuèvasid'oru, vestiti,armatureèspezie,cavallièmuli,unannuperannu 26ÈSalomonehàriunitucarriècavalieri:èaviamille quattrucentucarrièdodicimilacavalieri,ch'elluhàstallatu inecitàpericarri,ècùurèinGhjerusalemme

27Èurèfecechìl'argentufussiinGhjerusalemmecum'èe petre,èicedrifussinucum'èisicomorichìsòinavalle, perabbondanza

28ÈSalomoneaviacavallipurtatidal'Egittu,èfiludilinu: imercantidiurèricevianuufiludilinuàuncertuprezzu 29Èuncarrusurtiadal'Egittuperseicentusiclid'argentu, èuncavallupercentucinquanta;ècusìpertuttiirèdi l'Ittiti,èperirèdiSiria,ipurtavanuforapermezudielli

CAPITULU11

1MaurèSalomoneamavaparechjedonnestraniere,è ancuafiglioladiFaraone,edonnediMoabite,Ammonite, Edomite,SidonieèHittite;

2DienazionidiequaliuSignorehàdettuàifiglioli d'Israele:Ùnanderetemiccacunelli,èelliùnentreranu miccacunvoi;perchèdisicuruvivultaranuucoredopuài sodii:Salomones'hèattaccatuàelliperamore

3Èebbesettecentumogli,principesse,ètrecentù concubine;èesomoglilifecenusviàucore

4Perchèaccadde,quanduSalomoneeravechju,chìeso moglisviaruusocoredopuàaltridii;èusocoreùnera miccaperfettucùuSignore,usoDiu,cum'èeraucoredi David,usobabbu.

5PerchèSalomonehèandatudopuàAstartè,adeadii Sidoniani,èdopuàMilcom,l'abominazionedil'Ammoniti 6ÈSalomonehàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èùnhà miccaseguitucumpletamenteuSignore,cum'èaviafattu David,usobabbu

7AlloraSalomonecustruìunlocualtuperChemosh, l'abominazionediMoab,inumontechìhèdavantià Ghjerusalemme,èperMolech,l'abominazionediifiglioli d'Ammon.

8Èfecelistessupertutteesomoglistraniere,chì brusgiavanuincensuèsacrificavanuàisodii

9ÈuSignores'infuriavacontr'àSalomone,perchèuso cores'eraalluntanatudauSignoreDiud'Israele,chìliera apparsuduievolte,

10Èliaviaurdinatuàpropositudistacosa,diùnandà dopuàaltridii:maùnhàmiccaosservatuciòchìuSignore aviaurdinatu

11Dunque,uSignoredisseàSalomone:Postuchìquestu hèstatufattudatè,èchìùnhaimiccaosservatuumopattu èimostatutichìt'aghjuurdinatu,tistrapperòuregnuèu daraghjuàutoservitore

12Eppuru,initoghjorni,ùnafaraghjumiccaperviadi David,utobabbu;maastrapperaghjudaamanudiuto figliolu

13Eppuruùnstrapperaghjumiccatuttuuregnu;ma daraghjuunatribùàutofiglioluperviadiDavid,umo servitore,èperviadiGhjerusalemmech'eaghjusceltu.

14ÈuSignoresuscitòunavversariuàSalomone,Adad l'Edomita;eradiadiscendenzadiurèinEdom

15Infatti,quanduDaviderainEdom,èchìJoab,u capitanudil'armata,eracullatuperintarràimorti,dopu avètombututtiimasciinEdom;

16(PerseimesiJoabstetequìcùtuttuIsraele,finuà ch'elluebbesterminatuognimaschileinEdom:)

17Adadhèfughjitu,elluècertiEdomitidiiservitoridiu sobabbucunellu,perandàinEgittu;Adaderasempreun zitellu

18ÈsisòalluntanatidaMadian,èsòghjuntiàParan;è anupigliatuomicunellidaParan,èsòghjuntiinEgittu,à Faraone,rèd'Egittu;chìlihàdatuunacasa,èlihà assignatuvitturi,èlihàdatuaterra

19ÈHadadtruvòunagrandegraziaàl'ochjidiFaraone, tantuch'ellulidetepermoglieasurelladiasopropria moglia,asurelladiTahpenes,aregina

20ÈasurelladiTahpenesliparturìusofiglioluGenubat, chìTahpenessvezzòinacasadiFaraone;èGenubaterain acasadiFaraonetràifigliolidiFaraone

21QuanduHadadinteseinEgittuchìDavids'era addurmintatucùisobabbi,èchìJoab,ucapitanudi l'armata,eramortu,HadaddisseàFaraone:«Lasciami parte,perpudèandàinumopaese.»

22AlloraFaraonelidisse:Machìtimancacunmè,chì cerchidivultàinutopaese?Ellurispose:Nunda;però lasciamiandà.

23ÈDiulihàsuscitatuunaltruavversariu,Rezon,figliolu d'Eliada,chìhèfughjitudausosignoreHadadezer,rèdi Zoba.

24Èelluhàriunituomiintornuàellu,èhèdiventatu capitanudiunabanda,quanduDavidhàtumbatuquellidi Zoba;èsòandatiàDamascu,ècisòstati,èanuregnatuin Damascu

25Èelluhèstatuunavversariud'Israeletuttiighjornidi Salomone,foradiumalechìAdadhàfattu;èhàabborritu Israele,èhàregnatuannantuàSiria

26ÈGhjeroboamu,figlioludiNebat,unEfrateudiZereda, servitorediSalomone,chìasomammasichjamavaZerua, unavedova,alzòancuelluamanucontruàurè

27Èeccuacausach'ellualzòamanucontruàurè: SalomonecustruìMillo,èriparòebreccediacitàdiDavid, usobabbu

28Èl'omuGhjeroboamueraunomuputenteècuraghjosu; èSalomone,videnduughjovanuch'ellueraindustrioso,u fececapimachjadituttaacasadiGhjiseppu

29ÈaccaddeinquellutempuchìGeroboamosurtìda Ghjerusalemme,chìuprufetaAhijahuSilonitautruvòper

1Rè

via;ès'eravistutud'unvestitunovu;èeranutraminduisoli inucampu.

30ÈAchiapigliòuvestitunovuch'elluaviaaddossu,èu strappòindodicipezzi.

31ÈdisseàGeroboamo:Pigliatidecepezzi,perchècusì diceuSignore,uDiud'Israele:Eccu,strapperaghjuuregnu daamanudiSalomoneètidaraghjudecetribù

32(MaelluaveràunatribùperviadiumoservitoreDavid, èperviadiGhjerusalemme,acitàch'eaghjusceltutràtutte etribùd'Israele:)

33Perchèm'anuabbandunatuèanuadoratuAstartè,adea diiSidoniani,Chemos,udiudiiMoabiti,èMilcom,udiu diifigliolid'Ammon,èùnanumiccacamminatuinemo vie,perfàciòchìhèghjustuàimoochji,èperosservài mostatutièimoghjudizii,cum'èhàfattuDavid,uso babbu.

34Eppuruùnlipiglieraghjumiccatuttuuregnudaamanu, maufaraghjuprincipepertuttiighjornidiasovita,per viadiDavid,umoservitore,ch'aghjusceltu,perchèhà osservatuimocumandamentièimostatuti

35Mapiglieraghjuuregnudaamanudiusofigliolu,ète ludaraghju,decetribù.

36Èàusofiglioludaraghjuunatribù,affinchìDavid,u moservitore,abbiasempreunalucedavantiàmèin Ghjerusalemme,acitàchìaghjusceltupermetteciumo nome

37Ètipiglieraghju,èturegneraisecondututtuciòchìato ànimadesidera,èsarairèd'Israele.

38Èaccadrà,s'ètùascoltituttuciòch'eticumandu,ès'ètù camminiperemovie,ès'ètùfaciciòchìhèghjustuàimo ochji,osservenduimostatutièimocumandamenti,cum'è hàfattuDavidumoservitore,alloraeiuseraghjucuntè,è ticustruiraghjuunacasasicura,cum'èaghjucustruituper David,ètidaraghjuIsraele.

39Èperviadiquestuaffliggeraghjuadiscendenzadi David,mamiccapersempre

40SalomonehàdunquecercatuditumbàGeroboamu.È GeroboamusialzòèfuggìinEgittu,versuSishak,rè d'Egittu,èsteteinEgittufinuàamortediSalomone

41Èurestudil'attidiSalomone,ètuttuciòch'elluhàfattu, èasosaviezza,ùnsòmiccascrittiinulibrudil'attidi Salomone?

42ÈutempuchìSalomonehàregnatuinGhjerusalemme annantuàtuttuIsraelehèstatudiquarantaanni

43Salomonesiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuina citàdiDavid,usobabbu;èRoboam,usofigliolu,regnòà usopostu

CAPITULU12

1ÈRoboamandòàSichem;perchètuttuIsraeleera ghjuntuàSichemperfàlurè.

2Èaccaddechì,quanduGeroboamo,figlioludiNebat,chì erasempreinEgittu,neinteseparlà(perchèerafughjituda apresenzadiurèSalomone,èGeroboamostavainEgittu);

3Ch'elliumandonuàchjamàGhjeroboamuètuttaa cungregazioned'Israeleghjunsenu,èparlavanuàRoboam, dicendu:

4Utobabbuhàfattuunostrughjugliupisante;avàdunque alleggerisciuserviziupisantediutobabbu,èusoghjugliu pisantech'ellucihàmessu,ètiserviremu

5Èlidisse:«Andatepurupertrèghjorni,èpoivultateda mè».Èupopulupartì.

6ÈurèRoboamsicunsultòcùivechjichìeranudavantià Salomone,usobabbu,mentrech'elluerasempreinvita,è disse:Chìcunsigliatemidateperrispondeàstupopulu?

7Èlidissenu:«Sèvositeoghjeuservitoredistupopulu,è s'èvoliservite,ès'èvolirispondete,ès'èvoliparlatebè, alloraseranuivostriservitoripersempre.»

8Maabbandunòucunsigliudiivechji,ch'elliliavianu datu,ècunsultòighjovanich'eranucresciuticunellu,èchì stavanudavantiàellu:

9Èlidisse:Chìcunsigliucidateperrispondeàstupopulu chìm'hàdettu:"Alleggerisciughjugliuchìutobabbucihà messu?"

10Èighjovanichìeranucresciuticunellulidissenu: «Cusìparleraiàstupopuluchìt'hàdettu:Utobabbuhà aggravatuunostrughjugliu,maalleggeriscilupernoi;cusì lidirai:Umodituminoreseràpiùgrossuchèilombidiu mobabbu».

11Èavà,mentreumobabbuvihàcaricatucùunghjugliu pisante,eiuaghjunghjeraghjuàuvostrughjugliu:umo babbuvihàcastigatucùfruste,maeiuvicastigaraghjucù scorpioni

12CusìGeroboamoètuttuupopulughjunsenuda Roboamouterzughjornu,cum'èurèaviaurdinatu, dicendu:Vultateàmèuterzughjornu

13Èurèrisposeàupopuluduramente,èabbandunòu cunsigliuchìivechjiliavianudatu; 14Èliparlòseconduucunsigliudiighjovani,dicendu:U mobabbuhàaggravatuuvostrughjugliu,èeiu aghjunghjeraghjuàuvostrughjugliu;ancuumobabbuvi hàcastigatucùfruste,maeiuvicastigaraghjucùscorpioni 15Dunque,urèùnhàascultatuupopulu;perchèacausa eradauSignore,affinchìellupudessimetteinoperaaso parolla,chìuSignoreaviadettupermezud'Achiau SilonitaàGeroboamu,figlioludiNebat

16QuandututtuIsraelevidechìurèùnliascoltavamicca, upopulurisposeàurè,dicendu:ChìparteavemuinDavid? Ùnavemumiccaereditàinufigliolud'Isai:àetotende,o Israele!Avà,occupatidiatocasa,Davide.CusìIsraelesi n'andòàesotende

17Maperciòchìriguardaifigliolid'Israelechìstavanuin ecitàdiGhjuda,Roboamhàregnatuannantuàelli.

18AlloraurèRoboammandòAdoram,chìerasopraàu tributu;ètuttuIsraeleulapidòcùpetre,ch'ellumorse DunqueurèRoboamsiprecipitòàcullànantuàusocarru, perfughjeinGhjerusalemme

19CusìIsraelesiribellòcontr'àacasadiDavidfinuà oghje

20Èaccaddechì,quandututtuIsraeleintesechì Geroboamoeravultatu,umandonuàchjamààl'assemblea èufecenurèdituttuIsraele.Nimuùnseguitòacasadi David,foradiatribùdiGhjuda

21ÈquanduRoboamghjunseinGhjerusalemme,riunì tuttaacasadiGhjuda,cùatribùdiBeniaminu,centu ottantamilaomiscelti,chìeranuguerrieri,percumbatte contr'àacasad'Israele,perfàvultàuregnuàRoboam, figlioludiSalomone

22MaaparolladiDiuhèghjuntaàSemaia,l'omudiDiu, dicendu:

23ParlaàRoboam,figlioludiSalomone,rèdiGhjuda,èà tuttaacasadiGhjudaèdiBeniaminu,èàurestudiu populu,dicendu: 24CusìdiceuSignore:Ùnanderetemicca,èùn cumbatteretemiccacontruàivostrifratelli,ifiglioli d'Israele;vultateognunuincasasoia,perchèquestuhèciò chìvenedamèDunque,anuascultatuaparolladiu Signore,èsisòvultatiperparte,seconduaparolladiu Signore

25AlloraGeroboamocustruìSicheminamuntagna d'Efraim,ècistete;èpartìdaquì,ècustruìPenuel 26ÈGhjeroboamudisseinusocore:Avàuregnutornerà àacasadiDavide:

27Sèstupopulumonteperfàsacrifiziiinacasadiu SignoreinGhjerusalemme,alloraucoredistupopulusi vultaràversuusosignore,versuRoboam,rèdiGhjuda;è miuccideranu,ètorneranudaRoboam,rèdiGhjuda 28Alloraurèpigliòcunsigliu,feceduivitellid'oru,èdisse àelli:HètroppupervoidicullàinGhjerusalemme;eccui todii,oIsraele,chìt'anufattusortedaupaesed'Egittu 29ÈnehàmessuunuinBetel,èl'altruinDan

30Èstacosahèdiventataunpeccatu:perchèupopuluhè andatuàaduràdavantiàquellu,finuàDan

31Èfeceunacasadilochialti,èfecepretitràipiùumili diupopulu,chìùneranumiccadiifigliolidiLevi.

32ÈGeroboamohàurdinatuunafestal'ottavumese,u quindicesimughjornudiumese,simileàafestachìhèin Ghjuda,èhàoffertuoffertenantuàl'altare.Cusìhàfattuin Betel,sacrificenduàivitellich'elluaviafattu;èhàpostuin Betelisacerdotidil'altilochich'elluaviafattu

33Cusìelluhàoffertunantuàl'altarech'elluaviafattuin Betheluquindicesimughjornudil'ottavumese,inumese ch'elluaviacuncipitudausocore;èhàurganizatuuna festaperifigliolid'Israele:èhàoffertunantuàl'altare,èhà brusgiatuincensu

CAPITULU13

1Edeccu,unomudiDiuhèghjuntudaGhjudapera parolladiuSignoreàBetel;èGeroboamostavavicinuà l'altareperbrusgiàincensu

2Ègridòcontr'àl'altareperparolladiuSignore,èdisse:O altare,altare,cusìdiceuSignore:Eccu,unfigliolunascerà inacasadiDavid,chjamatuGhjosia;ènantuàtèellu offreràipretidil'altilochichìbrusgianuincensunantuàtè, èl'ossedil'omisaranubrusgiatenantuàtè.

3Èelluhàdatuunsegnuquellughjornu,dicendu:Eccuu segnuchìuSignorehàparlatu:Eccu,l'altaresistrapperà,è ecennerechìcisòsoprasaranusparse

4Èaccaddechì,quanduurèGeroboamointeseaparolladi l'omudiDiu,chìaviagridatucontruàl'altareinBetel, steseamanudasopraàl'altare,dicendu:«Pigliatelu!».Èa manuch'elluaviastesucontruàellus'asciugò,èùnpudia piùriturnàversuellu

5L'altaresistrappòancuellu,èecenneresisparseroda l'altare,seconduusegnuchìl'omudiDiuaviadatupera parolladiuSignore.

6Èurèrisposeèdisseàl'omudiDiu:«Pregadunquea facciadiuSignore,utoDiu,èpregapermè,affinchìamo manumisiarestituita.»Èl'omudiDiusupplicòuSignore, èamanudiurèlifùrestituita,èdiventòcum'èprima

7Èurèdisseàl'omudiDiu:«Vieniincasacunmè,è rinfrescati,ètidaraghjuunaricumpensa.»

8Èl'omudiDiudisseàurè:Ancus'ètùmidassiamitàdi atocasa,ùnandaraghjumiccacuntè,èùnmanghjaraghju nèbeveraghjuacquainquestulocu.

9Perchècusìmihèstatuurdinatuperaparolladiu Signore,dicendu:Ùnmanghjatemiccapane,nèbeieacqua, èùnvultatemiccaperalistessastradadainduvesite venutu

10Cusìsin'andòperun'altrastrada,èùnvultòmiccapera stradach'elluaviapigliatuperghjunghjeàBetel

11CieraunvechjuprufetachìstavainBetel;èisofiglioli sòghjuntièlianudettututtel'operechìl'omudiDiuavia fattuquellughjornuinBetel;eparollech'elluaviadettuàu rè,l'anuancudettuàusobabbu

12Èusobabbulidisse:«Induvestradahèandatu?Iso figlioliavianuvistuastradachìl'omudiDiueraandatu, chìeraghjuntudaGhjuda»

13Èdisseàisofiglioli:«Sellatemil'asinu».Cusìlisellaru l'asinu,èellucicavalcòsopra

14Èandòdopuàl'omudiDiu,èutruvòpusatusottuàuna quercia,èlidisse:Sìtùl'omudiDiuchìhèghjuntuda Ghjuda?Èellurispose:Sòeiu

15Alloralidisse:«Vieniincasacunmè,èmanghjau pane.»

16Èdisse:Ùnpossumiccavultàcuntè,nèentrecuntè;ùn manghjaraghjunèbeveraghjuacquacuntèinquestulocu 17PerchèaparolladiuSignorem'hèstatadettu:Ùn manghjaretenèbevereteacquaquì,èùnvivultaretepera stradadainduvesitevenutu

18Lidisse:«Anch'eiusòprufetacum'ètè;èunanghjulu m'hàparlatuperparolladiuSignore,dicendu:Riportalu cuntèincasatoia,affinchìmanghjipaneèbeieacqua» Maellulihàmintutu.

19Cusìvultòcunellu,èmanghjòpaneincasasoia,è bevveacqua

20Èaccadde,mentrech'ellieranusedutiàtavula,chìa parolladiuSignoreghjunseàuprufetachìl'aviafattu vultà:

21Ègridòàl'omudiDiuchìeraghjuntudaGhjuda, dicendu:CusìdiceuSignore:Perchèavetedisubbidituàa boccadiuSignore,èùnavetemiccaosservatuu cumandamentuchìuSignore,uvostruDiu,vihàdatu, 22Masìvultatu,èhaimanghjatupaneèbevutuacquainu locudiuqualeuSignoret'hàdettu:Ùnmanghjarèpaneè ùnbeieacqua;utocadaveruùnghjunghjeràmiccainu sepulcrudiitobabbi

23Èdopuavèmanghjatuupaneèavèbevutu,ellusellò l'asinu,valeàdì,peruprufetach'elluaviaripurtatu

24Èquand'elluerapartutu,unleonel'hàscontrupera strada,èl'hàtombu;èusocadaverueraghjittatupera strada,èl'asinastavaaccantu,èancuuleonestavaaccantu àucadaveru

25Èeccu,omichìpassavanu,èvideruucadaverustesuin strada,èuleonechìstavaaccantuàucadaveru;èsò ghjuntièl'anudettuinacitàinduvestavauvechjuprufeta

26Èquanduuprufetachìl'aviafattuvultàdaastrada l'ebbeintesu,disse:Hèl'omudiDiu,chìhèstatu disubbidienteàaparolladiuSignore;dunqueuSignore l'hàdatuàuleone,chìl'hàstraziatuètombu,secondua parollachìuSignoreliaviadetta

27Èdisseàisofiglioli:«Sellatemil'asinu»Èusellaru

1Rè

28Èandò,ètruvòusocadaverustesuinstrada,èl'asinuè ulionechìstavanuaccantuàucadaveru:ulioneùnavia miccamanghjatuucadaveru,nèstraziatul'asinu 29Èuprufetapigliòucadaverudil'omudiDiu,upusò nantuàl'asinu,èupurtòtorna;èuvechjuprufetaghjunse incità,perfàludoluèperseppellillu 30Èpusòusocadaveruinasopropriatomba;èsi lamentavanuperellu,dicendu:Ahimè,umofratellu!

31Èdopuavèlluintarratu,disseàisofiglioli:Quandu seraghjumortu,intarràtemiinusepulcruinduvehè intarratul'omudiDiu;metteemoosseaccantuàesoosse 32Perchèaparollach'elluhàgridatuperparolladiu Signorecontruàl'altareinBetel,ècontruàtutteecasedii lochialtichìsòinecitàdiSamaria,siavvereràdisicuru 33Dopuàquestufattu,Geroboamoùnsinevultòmiccada asoviamala,mafecetornadiipiùumilidiupopulu sacerdotidil'altilochi:quelluchìvulia,ucunsacrò,è diventòunudiisacerdotidil'altilochi

34Èquestuhèdiventatuunpeccatuperacasadi Geroboamo,finuàtagliàlaèdistrughjeladaafacciadia terra

CAPITULU14

1Àquellutempu,Abija,figlioludiGeroboamo,s'ammalò. 2ÈGeroboamodisseàasomoglia:«Alzati,tipregu,è travestiti,affinchìùnsisàmiccachìsìamogliadi Geroboamo;èvaiàSiloh;eccu,cihèAhija,uprufeta,chì m'hàdettuch'eiusariarèdistupopulu

3Pigliatecunvoidecepani,crostateèunabuttigliadimele, èandatedaellu;elluvidiceràciòchìneseràdiuzitellu. 4ÈamogliadiGeroboamofececusì,èsialzò,èandòà Siloh,èghjunseincasad'AchiaMaAchiaùnpudiavede; perchèisoochjieranuobnubilatiperviadiasovechjaia.

5ÈuSignoredisseàAchia:«Eccu,amogliadi Geroboamoveneperdumandàtiunacosaperusofigliolu, perchèhèmalatu.Cusìècusìlidirai;perchèquanduella entrerà,fingeràd'esseun'altradonna»

6ÈquanduAhijahinteseurumorediisopedi,mentreella entravaàaporta,disse:«Entra,mogliadiGeroboamo; perchètifaifintad'esseun'altra?Sòmandatuàtècù nutiziepisanti»

7Vai,èdìàGeroboamo:CusìdiceuSignore,Diud'Israele: Perchèt'aghjuinnalzatutràupopuluèt'aghjufattuprincipe diumopopuluIsraele,

8ÈaghjustrappatuuregnudaacasadiDavid,ètel'aghju datu;eppuruùnsìstatucum'èumoservitoreDavid,chìhà osservatuimocumandamenti,èchìm'hàseguitudituttuu socore,perfàsoluciòchìeraghjustuàimoochji; 9Mahaifattuumalepiùdituttiquellichìeranuprimadi tè;perchèsìandatuàfàtialtridii,èimaginedifusione,per pruvucàmiàcòllera,èm'haighjittatudaretuàespalle.

10Dunque,eccu,faraghjuveneumalenantuàacasadi Geroboamo,èstermineraghjudaGeroboamoquelluchì orinacontr'àumuru,èquelluchìhèchjusuèlasciatuin Israele,èpurteraghjuviaurestudiacasadiGeroboamo, cum'èunomuportaviaustercu,finuàchìtuttusiasparitu.

11QuelludiGhjeroboamuchìmoreincitàseràmanghjatu daicani;èquelluchìmoreincampagnaseràmanghjatuda l'acellidiucelu,perchèuSignorel'hàparlatu.

12Alzatidunque,tornaincasatoia;èquanduitopedi entreranuincità,uzitellumorirà

13ÈtuttuIsraeleupienghjeràèuseppellirà;perchèsolu elludiGeroboamoanderààatomba,perchèinellusitrova qualcosadibonuperuSignoreDiud'Israeleinacasadi Geroboamo.

14Inoltre,uSignorelisusciteràunrèsopraIsraele,chì stermineràacasadiGeroboamoinquellughjornu;machì? ancuavà

15PerchèuSignorecolpiràIsraele,cum'èunacannahè scuzzulatainl'acqua,èsradicheràIsraeledastabonaterra, ch'elluhàdatuàisobabbi,èlisparghjeràaldilàdiu fiume,perchèanufattuisoboschi,pruvucenduàcòllerau Signore

16ÈelluabbanduneràIsraeleperviadiipeccatidi Geroboamo,chìhàpeccatu,èchìhàfattupeccàIsraele

17ÈamogliadiGeroboamosialzò,partìèghjunseàTirza; èquanduellaghjunseàasogliadiaporta,uzitellumorse; 18Èl'anuintarratu;ètuttuIsraelehàfattuudoluperellu, seconduaparolladiuSignore,ch'elluaviadettupermezu diusoservitoreAhija,uprufeta.

19Èurestudil'attidiGeroboamo,cumuhàfattuaguerra, ècumuhàregnatu,eccu,sòscrittiinulibrudiecronache diirèd'Israele.

20ÈighjornichìGeroboamohàregnatusòstativintidui anni;èsin'andòàdormecùisobabbi,èNadab,uso figliolu,hàregnatuinlocusoiu.

21Roboam,figlioludiSalomone,hàregnatuinGhjuda Roboamaviaquarantaèunuanniquanduhàcuminciatuà regnà,èhàregnatudiciassetteanniinGhjerusalemme,a citàchìuSignoreaviasceltutràtutteetribùd'Israele,per metteciusonomeÈunomediasomammaeraNaama, un'Ammonita.

22ÈGhjudahàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èl'anu pruvucatuàghjelosiacùisopeccatich'elliavianu cummessu,piùdituttuciòchìisobabbiavianufattu.

23Perchèanuancucustruituperellialtilochi,èimagine,è asceti,nantuàognialtacullina,èsottuàogniarburuverde

24Cieranuancusodomitiinupaese;èfacianusecondu tuttel'abominazionidienazionichìuSignoreaviacacciatu davantiàifigliolid'Israele

25ÈaccaddeinuquintuannudiurèRoboam,chìSishak, rèd'Egittu,cullòcontruàGhjerusalemme

26ÈpigliòitesoridiacasadiuSignore,èitesoridia casadiurè;pigliòancututtu;èpigliòtuttiiscudid'oruchì Salomoneaviafattu

27ÈurèRoboamfecescudidibronzuinlocudielli,èli cunfidòinmanuàucapudieguardie,chìguardavaaporta diacasadiurè

28Ècusì,quanduurèentravainacasadiuSignore,a guardiaipurtavaèiripurtavainacameradiguardia

29Avàurestudil'attidiRoboam,ètuttuciòch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdi Ghjuda?

30ÈcihèstataguerratràRoboamèGeroboamututtiiso ghjorni

31Roboamsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùi sobabbiinacitàdiDavidUnomediasomammaera Naama,un'Ammonita.ÈusofiglioluAbijamregnòinlocu soiu

CAPITULU15

1Avà,inudiciottesimuannudiurèGeroboamo,figliolu diNebat,AbijamregnòannantuàGhjuda.

2HàregnatutrèanniinGhjerusalemme.Unomediaso mammaeraMaaca,figliolad'Abisalom

3Èelluhàcamminatuintuttiipeccatidiusobabbu, ch'elluaviafattuprimadiellu;èusocoreùneramicca perfettucùuSignore,usoDiu,cum'èucorediDavid,uso babbu

4Eppuru,perviadiDavid,uSignore,usoDiu,lihàdatu unalampadainGhjerusalemme,perfànasceusofigliolu dopuàellu,èperstabilisceGhjerusalemme:

5PerchèDavidhàfattuciòchìeraghjustuàl'ochjidiu Signore,èùns'hèalluntanatudanundadiciòch'elluliavia urdinatupertuttiighjornidiasovita,foradil'affare d'Uriahl'Hittita

6ÈcihèstataguerratràRoboamèGeroboamututtii ghjornidiasovita.

7Avàurestudil'attid'Abiamu,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda? ÈcihèstataguerratràAbiamuèGeroboamu.

8ÈAbijamsiaddurmintìcùisobabbi;èl'anuintarratuin acitàdiDavid;èAsa,usofigliolu,regnòinlocusoiu 9ÈinuvintimuannudiGeroboamo,rèd'Israele,Asa cuminciòàregnàannantuàGhjuda

10ÈquarantaèunuannihàregnatuinGhjerusalemmeÈu nomediasomammaeraMaaca,figliolad'Abisalom.

11ÈAsahàfattuciòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore, cum'èaviafattuDavid,usobabbu

12Ècacciòisodomitidaupaese,èsguassòtuttil'idolichì isobabbiavianufattu

13ÈancuMaaca,asomamma,l'hàcacciatadaesseregina, perchèaviafattuunidoluinunboscu;èAsahàdistruttuu soidolu,èl'hàbrusgiatuvicinuàutorrenteCedron 14Mailochialtiùnsòstatieliminati:eppuruucored'Asa hèstatuperfettucùuSignoretuttiisoghjorni.

15ÈpurtòinacasadiuSignoreecosechìusobabbuavia dedicatu,èecosech'ellustessuaviadedicatu,argentu,oru èvasi.

16ÈcihèstataguerratràAsaèBaasha,rèd'Israele,tuttii soghjorni

17ÈBaasa,rèd'Israele,cullòcontruàGhjuda,ècustruì Rama,perùnpermetteànimudisorteodientredaAsa,rè diGhjuda

18AlloraAsapigliòtuttul'argentuèl'oruchìeranurimasti initesoridiacasadiuSignore,èitesoridiacasadiurè, èlicunsegnainmanuàisoservitori;èurèAsaimandòà Ben-Hadad,figlioludiTabrimon,figlioludiHezion,rèdi Siria,chìstavainDamasco,dicendu:

19Cihèun'alleanzatràmèètè,ètràumobabbuèuto babbu:eccu,t'aghjumandatuunrigalud'argentuèd'oru; venièrompeatoalleanzacùBaasa,rèd'Israele,affinchìsi nevàdamè

20CusìBen-HadadhàascultatuurèAsa,èhàmandatui capitanidil'armatach'elluaviacontruàecitàd'Israele,è hàculpituIjon,èDan,èAbel-Bet-Maaca,ètuttuCinerot,è tuttaaterradiNeftali

21Èaccaddechì,quanduBaashal'intuì,cessòdicustruisce Rama,èsistabilìinTirza.

22AlloraurèAsafeceunaproclamazioneintuttuGhjuda; nimuùnhèstatuesentatu;èanupigliatuepetrediRama,è

1Rè usolegnu,cùqualeBaashaaviacustruitu;èurèAsa custruìcunelleGebadiBeniaminu,èMizpah.

23Urestudituttil'attid'Asa,ètuttaasoputenza,ètuttu ciòch'elluhàfattu,èecitàch'elluhàcustruitu,ùnsòmicca scrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?Eppuru,à utempudiasovechjaia,eramalatudiipedi

24ÈAsasiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùiso babbiinacitàdiDavid,usobabbu;èGhjosafat,uso figliolu,regnòinlocusoiu

25ÈNadab,figlioludiGeroboamu,cuminciòàregnà annantuàIsraeleuseconduannud'Asa,rèdiGhjuda,è regnòannantuàIsraeleduianni

26Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diusobabbu,èinupeccatuch'elluaviafattupeccàIsraele

27ÈBaasha,figliolud'Achia,diacasad'Issacar,cuspirò contruàellu;èBaashauucciseàGibbethon,chìappartene àiFilistei;perchèNadabètuttuIsraeleassediavanu Gibbethon

28Ancuinuterzuannud'Asa,rèdiGhjuda,Baashal'hà tombu,èhàregnatuinusopostu

29Èaccadde,quanduelluregnò,ch'elluculpìtuttaacasa diGeroboamo;ùnlasciòàGeroboamonimuchìrespirava, finuàch'ellul'aviadistruttu,seconduaparollach'elluavia dettuuSignorepermezudiusoservitoreAhijahuSilonita 30PerviadiipeccatidiGeroboamoch'elluaviapeccatu,è ch'elluaviafattupeccàIsraele,perviadiasopruvucazione, cùaqualehàpruvucatuàcòllerauSignoreDiud'Israele

31Avàurestudil'attidiNadab,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?

32ÈcihèstataguerratràAsaèBaasha,rèd'Israele,tuttii soghjorni.

33Uterzuannud'Asa,rèdiGhjuda,Baasha,figliolu d'Achia,cuminciòàregnàannantuàtuttuIsraeleinTirza, vintiquattruanni.

34Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diGeroboamo,èinusopeccatuchìaviafattupeccàIsraele

CAPITULU16

1AlloraaparolladiuSignorehèghjuntaàJehu,figlioludi Hanani,contruàBaasa,dicendu:

2Perchèt'aghjuinnalzatudaapolvera,èt'aghjufattu principediumopopuluIsraele;ètùhaicamminatupera viadiGeroboamu,èhaifattupeccàumopopuluIsraele, pruvucendumiàcòlleraperviadiisopeccati;

3Eccu,eiupiglieraghjuadiscendenzadiBaashaèa discendenzadiasocasa,èfaraghjuatocasacum'èacasa diGeroboamu,figlioludiNebat.

4QuelludiBaashachìmoreincitàseràmanghjatudai cani;èquelludielluchìmoreinicampiseràmanghjatuda l'acellidiucelu

5Avàurestudil'attidiBaasha,èciòch'elluhàfattu,èaso putenza,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?

6CusìBaashasiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin Tirza;èEla,usofigliolu,regnòinlocusoiu

7ÈancuperamanudiuprufetaJehu,figlioludiHanani,a parolladiuSignorehèghjuntacontr'àBaasha,ècontr'àa socasa,perviadituttuumalech'elluhàfattuàl'ochjidiu Signore,pruvucenduluàcòlleracùl'operadiesomani, essenducum'èacasadiGeroboamo;èperchèl'hàtombu

8Inuvintiseiesimuannud'Asa,rèdiGhjuda,Ela,figliolu diBaasha,cuminciòàregnàsopraIsraeleinTirza,perdui anni

9ÈusoservitoreZimri,capitanudiamitàdiisocarri,hà cuspiratucontruàellu,mentrech'elluerainTirza,beie finuàimbriacàsiincasad'Arza,intendentediasocasain Tirza

10ÈZimriintrìèuculpì,èl'uccise,inuvintisettesimu annud'AsarèdiGhjuda,èregnòinusopostu

11Èaccaddechì,quand'ellucuminciòàregnà,appenasi pusònantuàusotronu,tumbòtuttaacasadiBaasa:ùnli lasciònimuchìpisciacontr'àunmuru,nèdiisoparenti,nè diisoamichi.

12CusìZimrihàdistruttututtaacasadiBaasa,secondua parollach'elluaviadettuuSignorecontruàBaasaper mezudiuprufetaJehu.

13PerviadituttiipeccatidiBaasha,èdiipeccatidiEla, usofigliolu,periqualianupeccatu,èperiqualianufattu peccàIsraele,pruvucenduàcòllerauSignoreDiud'Israele cùesovanità

14Avàurestudil'attid'Ela,ètuttuciòch'elluhàfattu,ùn sòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?

15L'annuvintisettesimud'Asa,rèdiGhjuda,Zimrihà regnatusetteghjorniinTirzaÈupopulueraaccampatu accantuàGibbethon,chìapparteneàiFilistei.

16Èupopuluchìeraaccampatuintesedì:Zimrihà cuspiratu,èhàancutombuurè;dunquetuttuIsraelefece Omri,ucapitanudil'armata,rèd'Israelequellughjornuin ucampu

17ÈOmricullòdaGibbethon,ètuttuIsraelecunellu,è assediòTirza.

18Èaccaddechì,quanduZimrividechìacitàerastata presa,intrìinupalazzudiacasadiurè,èbrusgiòacasadi urèsopraàellucùufocu,èmorse.

19Perviadiisopeccatich'elluhàfattufenduumaleà l'ochjidiuSignore,camminenduperaviadiGeroboamo,è perviadiusopeccatuch'elluhàfattu,facendupeccà Israele

20Avàurestudil'attidiZimri,èasotradimentuch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?

21Tanduupopulud'Israelehèstatudivisuinduieparti:a mitàdiupopuluseguitavaTibni,figlioludiGhinat,perfà lurè;èamitàseguitavaOmri

22MaupopuluchìseguitavaOmrihàprevalsucontr'àu populuchìseguitavaTibni,figlioludiGinat;cusìTibnihè mortu,èOmrihàregnatu

23Inutrentunuannud'Asa,rèdiGhjuda,Omricuminciòà regnàannantuàIsraele,dodicianni:regnòseianniinTirza 24ÈcumpròamuntagnadiSamariadaSemerperdui talentid'argentu,ècustruìnantuàamuntagna,èchjamòu nomediacitàch'ellucustruì,seconduunomediSemer, pruprietariudiamuntagna,Samaria

25MaOmrihàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èhà fattupeghjuchètuttiquellichìeranustatiprimadiellu

26PerchèelluhàcamminatuintuttaaviadiGeroboamu, figlioludiNebat,èinusopeccatuchìhàfattupeccà Israele,perpruvucààcòllerauSignoreDiud'Israelecùe sovanità

27Avàurestudil'attid'Omrich'elluhàfattu,èaso putenzach'elluhàdimustratu,ùnsòmiccascrittiinulibru diecronachediirèd'Israele?

28CusìOmrisiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin Samaria;èAchab,usofigliolu,regnòinlocusoiu.

29Èinutrentottesimuannud'Asa,rèdiGhjuda,Achab, figliolud'Omri,cuminciòàregnàsopraIsraele;èAchab, figliolud'Omri,regnòsopraIsraeleinSamariavintidui anni

30ÈAchab,figliolud'Omri,hàfattuumaleàl'ochjidiu Signore,piùcàtuttiquellichìeranuprimadiellu.

31Èaccadde,cum'ès'ellufussistatuunacosaligeraper elludimarchjàinipeccatidiGeroboamu,figlioludiNebat, ch'ellupigliòpermogliaJezabel,figliolad'Ethbaal,rèdii Sidoni,èandòèserviaBaal,èl'adorò

32ÈellualzòunaltareperBaalinacasadiBaal,ch'ellu aviacustruituinSamaria

33ÈAchabfeceunboscusacru;èAchabfecepiùper pruvucààcòllerauSignoreDiud'Israelechètuttiirè d'Israelechìeranustatiprimadiellu

34Àisoghjorni,HieluBetelitucustruìGhjerichu:ne pusòifundamenticùAbiram,usoprimogenitu,ènepusò eportecùSegub,usofiglioluupiùchjucu,secondua parollach'elluaviadettuuSignorepermezudiGhjosuè, figlioludiNun.

CAPITULU17

1ÈEliauTishbita,chìeradil'abitantidiGalaad,disseà Achab:Cum'èuSignoreDiud'Israelevive,davantiàu qualesto,ùnciserànèrugiadanèpioggiainquestianni, foradiciòchìaghjudettu

2ÈaparolladiuSignorelihèghjunta,dicendu:

3Vattenedaquì,èvultateàlivante,èammucciatevivicinu àutorrentediCherit,chìhèdavantiàuGhjordanu 4Èaccadràchìtubeveraidiuruscellu;èaghjuurdinatuài corvidinutrirtiquì.

5CusìandòèfeceseconduaparolladiuSignore;perchè andòèsistabilìvicinuàutorrentediCherit,chìhèdavanti àuGhjurdanu.

6Èicorvilipurtavanupaneècarneamane,èpaneècarne asera;èellubeviaàuruscellu

7Èdopuàqualchìtempu,uruscellus'asciugò,perchèùn cierastatapioggiainupaese

8ÈaparolladiuSignorelihèghjunta,dicendu: 9Alzati,vaiàSarepta,chìapparteneàSidone,èstàquì; eccu,aghjuurdinatuàunavedovadisusteneti

10CusìsialzòèandòinSareptaÈquandughjunseàa portadiacità,eccu,avedovaeraquìàcoglielegna;èa chjamò,èdisse:Tipregu,portamiunpocud'acquainun vasu,perch'epossubeie.

11Èmentreellaandavaàpigliàlu,elluachjamò,èdisse: Tipregu,portamiinmanuunpezzudipane

12Èelladisse:Cum'èuSignore,utoDiu,vive,ùnaghju miccaunafocaccia,maunamanatadifarinainunbarile,è unpocud'oliuinunabrocca;èeccu,aghjudacogliedui pezzidilegnu,perpudèandààpreparàpermèèumo figliolu,affinchìumanghjemuèmorimu

13ÈElialidisse:Ùntememicca;vaièfàcum'ètùhai dettu;mafàmiprimaunapicculafocaccina,èpurtamela,è dopufàpertèèperutofigliolu

14PerchècusìdiceuSignore,Diud'Israele:Ubariledi farinaùnsiperderà,nèabroccad'oliuùnsiperderà,finuà ughjornuchìuSignoremanderàapioggianantuàaterra

15Èellaandòèfeceseconduaparollad'Elia;èella,elluè asocasa,manghjòparechjighjorni.

16Èubariledifarinaùnsiperse,nèavasettad'oliuùnsi perse,seconduaparollach'elluaviadettuuSignoreper mezud'Elia.

17Dopuàstecose,ufiglioludiadonna,apatronadia casa,s'ammalò;èasomalatiaeracusìgrave,ch'elluùn aviapiùfiatu.

18ÈelladisseàElia:«Chìcihètràmèètè,omudiDiu? Sìvenutuàmèperricurdàumopeccatuèpertumbàumo figliolu?»

19Èlidisse:«Dammiutofigliolu»Èupigliòdauso senu,upurtòinunasoffitta,induveellustava,èupusò nantuàusolettu

20ÈgridòàuSignore,èdisse:OSignore,umoDiu,avete ancupurtatuumaleàavedovainduveeiusughjornu, uccidenduusofigliolu?

21Èsistesetrèvoltesopraàuzitellu,ègridòàuSignore, èdisse:OSignore,umoDiu,tipregu,lasciachìl'animadi stuzitellutorniinellu

22ÈuSignoreinteseavoced'Elia;èl'animadiuzitellu vultòinellu,èelluripigliòavita.

23Eliapigliòuzitellu,ufecefalàdaacameraincasa,èu cunsignòàasomamma;èEliadisse:Eccu,utofiglioluhè vivu.

24ÈadonnadisseàElia:«Avà,perquestu,sochìsìun omudiDiu,èchìaparolladiuSignoreinatoboccahè verità.»

CAPITULU18

1Dopuàparechjighjorni,aparolladiuSignorehèghjunta àElia,uterzuannu,dicendu:«Vai,mostratiàAchab,è manderaghjuapioggianantuàaterra.»

2ÈEliaandòàmustràsiàAchabÈcieraunagrande carestiainSamaria

3ÈAchabchjamòAbdia,chìerauguvernatorediaso casa(AvàAbdiatemevaassaiuSignore:

4Perchèhècusìchì,quanduJezabelhàsterminatuiprufeti diuSignore,Abdiahàpigliatucentuprufeti,lihà ammucciaticinquantainunagrotta,èlihànutritidipaneè acqua

5ÈAchabdisseàObadia:«Vaiinupaese,àtuttee surgentid'acquaèàtuttiiruscelli;forsetruveremuerbaper salvàicavallièimuli,èùnperderemumiccatutte l'animali.»

6Cusìsisòspartutiupaesetràdielliperpassàperellu: Achabhàpigliatuunastradaperellustessu,èObadiahà pigliatuunaaltrastradaperellustessu

7ÈmentreObadiaerainstrada,eccu,Eliauscuntrò;èellu uricunnosce,siprostròèdisse:SìtùumosignoreElia?

8Ellulirispose:«Sòeiu;vai,dìàutosignore:Eccu,Elia hèquì»

9Èdisse:Chìaghjupeccatu,perchìtùvulissimetteuto servitoreinmanud'Achab,pertumbàmi?

10Cum'èuSignore,utoDiu,vive,ùncihènazionenè regnuinduveumosignoreùnabbiamandatuàcircàti;è quand'ellianudettu:Ùncihèmicca;hàfattughjuràu regnuèanazione,dicenduch'elliùnt'anumiccatrovu

11Èavàtudici:Vai,dìàutosignore:Eccu,Eliahèquì.

12Èaccadrà,appenach'etisaròandatu,chìuSpìritudiu Signoretipurteràinduveùnsomicca;ècusì,quandu

veneraghjuèdiceraghjuàAchab,èùntipòtruvà,ellumi tumbarà;maeiu,utoservitore,temouSignoredapoiamo ghjuventù

13Ùnhèstatudettuàumosignoreciòch'aghjufattu quanduJezabelhàtombuiprufetidiuSignore,cumu aghjupiattucentuomidiiprufetidiuSignorecinquanta percinquantainunagrotta,èliaghjunutritidipaneè acqua?

14Èavàtudici:Vai,dìàutosignore:Eccu,Eliahèquì;è ellumitumbarà

15ÈEliadisse:Cum'èuSignoredil'armatavive,davantià qualesto,miappariraghjuàelluoghje

16CusìObadiaandòàscuntràAchab,èlidisse:èAchab andòàscuntràElia

17ÈquanduAchabvideElia,Achablidisse:Sìtùquellu chìdisturbaIsraele?

18Èellurispose:«ÙnaghjumiccadisturbatuIsraele,ma tùèacasadiutobabbu,perchèaveteabbandunatui cumandamentidiuSignoreèaveteseguituiBaalim.»

19Avàdunque,mandateèriunitecunmètuttuIsraeleàu monteCarmel,èiquattrucentucinquantaprufetidiBaal,è iquattrucentuprufetidil'Astere,chìmanghjanuàatavula diJezabel

20CusìAchabmandòàtuttiifigliolid'Israele,èriunìi prufetinant'àumonteCarmel.

21Eliaghjunseàtuttuupopulu,èdisse:Finuàquandu zoppicaretetràduieopinioni?S'elluhèuSignoreDiu, seguitatelu;mas'elluhèBaal,alloraseguitatelu.Èu populuùnlirisposemiccaunaparolla

22AlloraEliadisseàupopulu:«Eiu,solueiu,sòrimasu prufetadiuSignore;maiprufetidiBaalsòquattrucentu cinquantaomi

23Ch’ellicidenudunqueduitori;ch’elliscelganuuntori perellistessi,èutaglinuàpezzi,èumettinunantuàa legna,èùncimettinumiccaufocusottu:èeiu prepareraghjul’altrutori,èumetteraghjunantuàalegna,è ùncimetteraghjumiccaufocusottu.

24Invucateunomediivostridii,èeiuinvucheraghjuu nomediuSignore;èuDiuchìrispondeperufocu,ch'ellu siaDiu.Ètuttuupopulurisposeèdisse:Hèbèdettu.

25ÈEliadisseàiprufetidiBaal:Sceglitepervoiuntoru, èpreparateluprima;perchèsitenumerosi;èinvocateu nomediivostridii,maùnmettetemiccaufocusottu.

26Èpiglionuuvitelluch'elluerastatudatu,èupreparonu, èinvucavanuunomediBaaldaamanefinuàmeziornu, dicendu:OBaal,ascoltaci.Maùncieravoce,nènimuchì rispondiaÈsaltavanunantuàl'altarech'elluerastatufattu

27Èàmeziornu,Eliasiburlavadielli,èdisse:Gridate forte:perchèhèundiu;oparla,ocorredopu,ohèin viaghju,oforsedorme,èdeveessesvegliatu

28Ègridonuforte,èsitaglianuseconduusousucù cultellièlancette,finuàchìusanguescorrianantuàelli.

29Èaccaddechì,quandumeziornufupassatu,è prufetizavanufinuàl'oradil'offertadiusacrifiziudiasera, ùncieranèvoce,nènimuperrisponde,nènimuchìfacia casu

30ÈEliadisseàtuttuupopulu:«Avvicinateviàmè».È tuttuupopulus'avvicinòàelluÈriparòl'altarediu Signorechìerastatudistrutto

31ÈEliapigliòdodicipetre,seconduunumerudietribù diifigliolidiGhjacobbu,àqualeaparolladiuSignorehè stataghjunta,dicendu:Israeleseràutonome

1Rè

32ÈcùepetrecustruìunaltareinnomediuSignore;è feceunafossaintornuàl'altare,grandequant'èpudia cunteneduiemisuredisemente

33Èhàmessualegnainordine,hàtagliatuuvitelluà pezzi,èl'hàmessunantuàalegna,èhàdettu:Riempite quattrubarilid'acqua,èversatelanantuàusacrifiziu brusgiatuènantuàalegna

34Èdisse:Fateluperasecondavolta.Èl'anufattua secondavoltaÈdisse:FateluperaterzavoltaÈl'anu fattuaterzavolta

35Èl'acquascorriaintornuàl'altare;èelluhàpienuancu ufossud'acqua

36Èaccaddeàl'oradil'offertadiusacrifiziudiasera,chì uprufetaElias'avvicinòèdisse:SignoreDiud'Abrahamu, d'Isaccuèd'Israele,fa'chìsiacunnisciutuoghjechìtùsì DiuinIsraele,èchìeiusòutoservitore,èchìaghjufattu tuttequestecoseàatoparolla

37Ascoltami,oSignore,ascoltami,affinchìstupopulu sappiachìtùsìuSignoreDiu,èchìtùhaifattuvultàuso core

38TanduufocudiuSignorehècascatu,èhàcunsumatuu sacrifiziubrusgiatu,èalegna,èepetre,èapolvera,èhà leccatul'acquachìerainufossu

39Èquandututtuupopulul'hàvistu,sòcascatiinterra,è anudettu:USignorehèDiu;uSignorehèDiu.

40ÈEliadisseàelli:«PigliateiprufetidiBaal,ùnne scappimancuunu»Èipiglionu;èEliaipurtòàutorrente diKison,èlitumbòquì.

41ÈEliadisseàAchab:«Alzati,manghjaèbevi,perchèci hèunrumoredipioggiaabbundante»

42Achabcullòdunquepermanghjàèbeie.Eliacullòsin'à acimadiuCarmel,siprostròinterraèpusòafacciatràe soghjinochje

43Èdisseàusoservitore:«Vaiavà,fighjateversuu mare»Èellucullò,fighjòèdisse:«Ùncihènunda»È disse:«Tornasettevolte»

44Èaccaddeàasettimavoltach'elludisse:Eccu,una picculanuvolaescedaumare,cum'èamanud'unomuÈ disse:Sali,dìàAchab:Preparautocarruèscendi,affinchì apioggiaùntifermi.

45Èaccaddeintantuchìucelueraneruperviadienuvole èdiuventu,ècihèstataunagrandepioggiaÈAchab cavalcò,èandòinJezreel.

46ÈamanudiuSignoreerasopraElia;èellusicinsei lombi,ècorsedavantiàAchabfinuàl'entratadiJezreel

CAPITULU19

1ÈAchabcuntòàJezabeltuttuciòch'Eliaaviafattu,è ancucumuaviatombututtiiprufeticùaspada

2AlloraJezabelmandòunmessageruàElia,dicendu:Chì l'diimifacinucusì,èancudipiù,s'eùnfacciumiccaato vitacum'èavitadiunud'ellidumaneàquest'ora

3Èquanduelluvidequè,sialzòèsin'andòpersalvàaso vita,èghjunseàBeerSheba,chìapparteneàGhjuda,è lasciòquìusoservitore

4Maellustessuandòunghjornudiviaghjuinudesertu,è ghjunseèsipusòsottuàunginepru;èdumandòperellu stessudipudèmore;èdisse:Basta;avà,oSignore, pigliamiavita;perchèùnsòmiccamegliucàimobabbi.

5Èmentrech'elluerachjinatuèdurmiasottuàunginepru, eccu,unanghjuluutoccòèlidisse:Alzatièmanghja

6Èfighjulava,èeccu,cieraunafocacciacottanantuàe braci,èunabroccad'acquaàusocapu.Èmanghjòèbevve, èsicorichidinovu

7Èl'ànghjuludiuSignorevultòasecondavolta,èutuccò, èdisse:Alzatièmanghja;perchèuviaghjuhètroppulongu pertè

8Èsialzò,manghjòèbevve,ècùaforzadiquellucibu marchjòquarantaghjornièquarantanottifinuàHoreb,u montediDiu

9Èghjunsequìinunagrotta,ècisteteanotte;èeccu,a parolladiuSignorelighjunse,èlidisse:Chìfaiquì,Elia?

10Èdisse:SòstatuassaigelosuperuSignoreDiudi l'eserciti;perchèifigliolid'Israeleanuabbandunatuu vostrupattu,anudistruttuivostrialtari,èanuuccisui vostriprufeticùaspada;èeiu,ancueiusolu,sòrimasu;è cercanuamovita,perpigliàla.

11Èdisse:«Andite,èstatenantuàamuntagnadavantiàu Signore»Èeccu,uSignorepassava,èunventugrandeè fortesfracicavaemuntagneèspezzavaepetredavantiàu Signore;mauSignoreùneramiccainuventu:èdopuàu ventucihèstatuunterramotu;mauSignoreùneramicca inuterramotu.

12Èdopuàuterramotuunfocu;mauSignoreùnera miccainufocu;èdopuàufocuunavocedolceèdebule

13ÈquanduElial'hàintesu,sihèavvoltuafacciainuso mantellu,hèsurtituèsihèfirmatuàl'entratadiagrottaÈ eccu,unavocelihèghjunta,dicendu:Chìfaiquì,Elia?

14Èdisse:SòstatuassaigelosuperuSignoreDiudi l'eserciti,perchèifigliolid'Israeleanuabbandunatuu vostrupattu,anudistruttuivostrialtarièanuuccisuivostri prufeticùaspada;èeiu,solueiu,sòrimasu;ècercanua movita,perpigliàla

15ÈuSignorelidisse:Vai,tornaperatostradaversuu desertudiDamascu;èquandughjunghjerai,ungiHazael peresserèdiSiria

16ÈungeraiJehu,figlioludiNimshi,peresserèd'Israele; èungeraiEliseu,figlioludiShaphat,d'Abelmehola,per esseprufetainutopostu

17ÈaccadràchìquelluchìscapperààaspadadiHazael seràtombudaJehu;èquelluchìscapperàdaaspadadi JehuseràtombudaEliseu

18EppurumisòlasciatisettemilainIsraele,tuttii ghjinochjichìùnsisòmiccapiegatidavantiàBaal,èogni boccachìùnl'hàmiccabasgiatu

19Cusìpartìdaquì,ètruvòEliseu,figlioludiSafat,chì aravacùdodecipaghjediboidavantiàellu,èellucùa dodicesima;èEliapassòaccantuàellu,èlighjittòuso mantellusopra.

20Èlasciòiboi,ècorseappressuàElia,èdisse:«Tipregu, lasciamibasgiàumobabbuèamomamma,èdoputi seguiteraghju»Èlidisse:«Tornaindietro;perchèchì t'aghjufattu?»

21Èvultòdaellu,pigliòunparudiboi,litumbò,nefece bollireacarnecùl'arnesidiiboi,adetteàupopulu,è manghjòPoisialzò,andòdopuàElia,èuservia

CAPITULU20

1ÈBen-Hadad,rèdiSiria,hàriunitututtaasoarmata;èci eranutrentaduirècunellu,ècavalli,ècarri;ècullòè assediòSamaria,èacumbatte

2ÈmandòmessageriàAchab,rèd'Israele,inacità,èli disse:CusìdiceBen-Hadad: 3Utoargentuèutoorusòmei;ancuetomoglièito figlioli,ancuipiùbelli,sòmei.

4Èurèd'Israelerisposeèdisse:Signoremeu,orè, seconduatoparolla,eiusòtoiu,ètuttuciòchìaghju 5Èimessagerisòvultati,èanudettu:CusìparlaBenHadad,dicendu:Benchèt'aghjumandatuàdì:Midaraiuto argentu,èutooru,èetomogli,èitofiglioli; 6Eppuru,dumaneàquest'oramanderaghjuimoservitori datè,èperquisiranuatocasaèecasediitoservitori;è accadràchìtuttuciòchìhèpiacevuleàitoochji,u metteranuinmanu,èupiglieranu.

7Alloraurèd'Israelechjamòtuttil'anzianidiupaese,è disse:"Fighjate,vipregu,èvedecumuquestuomucercau male;perchèm'hàmandatuperemomogli,èperimo figlioli,èperumoargentu,èperumooru;èùnl'aghju miccarifiutatu

8Ètuttil'anzianiètuttuupopululidissenu:Ùnl'ascoltà,è ùnaccunsentitemicca

9CusìdisseàimessageridiBen-Hadad:«Diteàumo signoreurè:Faraghjututtuciòchìavetedumandatuàu vostruservitoreàl'iniziu,maquestuùnpossumiccafà»È imessagerisineandaru,èlipurtonuanutizia

10ÈBen-Hadadmandòàellu,èdisse:Chìidiimifacinu cusì,èancudipiù,s'èapolveradiSamariabastaper manciateàtuttuupopuluchìmiseguita

11Èurèd'Israelerisposeèdisse:Diteli:Chìquelluchìsi cinghieùnsivantimiccacum'èquelluchìselacaccia

12Èaccaddechì,quanduBen-Hadadintesestumissaghju, mentrech'ellubeia,elluèirèinipadiglioni,disseàiso servitori:«Preparatevi»Èsischierarucontr'àacità

13Èeccu,unprufetaghjunseàAchab,rèd'Israele, dicendu:CusìdiceuSignore:Haivistututtastagrande folla?eccu,ametteraghjuinmanutuaoghje;èsaparai ch'eiusòuSignore

14ÈAchabdisse:Permezudiquale?Èdisse:Cusìdiceu Signore:Ancupermezudiighjovanidiicapidie pruvinceAlloradisse:Qualecumanderàabattaglia?È rispose:Tù.

15Dopucuntòighjovanidiicapidiepruvince,èeranu duiecentutrentadue;èdopuàellicuntòtuttuupopulu,tutti ifigliolid'Israele,chìeranusettemila.

16ÈsòsurtitiàmeziornuMaBen-Hadadstavabeiefinuà imbriacàsiinipadiglioni,elluèirè,itrentaduerèchì l'aiutavanu.

17Èighjovanidiicapidiepruvincesòsurtitiprima;è Ben-Hadadhàmandatu,èl'anudettu,dicendu:Cisòomi chìsòsurtitidaSamaria

18Èdisse:S'ellisòsurtitiperapace,pigliatelivivi;os'elli sòsurtitiperaguerra,pigliatelivivi

19Cusìstighjovanidiiprincipidiepruvincesòsurtitida acità,èl'armatachìiseguitava

20Èanutombuognunuusoomu;èiSirianisòfuggiti;è Israelelihàperseguitati;èBen-Hadad,rèdiSiria,hè scappatuàcavallucùicavalieri

21Èurèd'Israelesurtì,èdistrusseicavallièicarri,è tumbòiSirianicùunagrandestrage

22Èuprufetaghjunseàurèd'Israele,èlidisse:Vai, rinfurzàti,èfighjate,èvedeciòchìduvetefà;perchèàa voltadil'annu,urèdiSiriaveneràcontruàtè

23ÈiservitoridiurèdiSirialidissenu:Isodiisòdiidie muntagne;dunqueeranupiùfortichènoi;macumbattemu contr'àelliinapianura,èdisicuruseremupiùfortichèelli

24Èfatequestu:cacciateirè,ognunudausopostu,è mettitecapitaniinisolochi.

25Èformateunesercitucum'èl'esercituchìavetepersu, cavallupercavallu,ècarrupercarru:ècumbatteremu contr'àelliinapianura,èdisicuruseremupiùfortichèelli. Èelluhàascultatuasovoce,èhàfattucusì

26Èaccaddeàafinedil'annu,chìBen-Hadadcuntòi Siriani,ècullòinAphek,percumbattecontr'àIsraele

27Èifigliolid'Israelesòstaticuntati,èeranututtiprisenti, èandavanucontruàelli;èifigliolid'Israelesisò accampatidavantiàellicum'èduipicculigreggidicapretti; maiSirianianupienuupaese

28ÈunomudiDiughjunse,èparlòàurèd'Israele,èdisse: CusìdiceuSignore:PerchèiSirianianudettu:USignore hèuDiudiemuntagne,maùnhèmiccauDiudievalle, dunquecunsegneraghjututtastagrandefollainevostre mani,èsapetechìeiusòuSignore

29Èsisòaccampatiunudifronteàl'altrupersetteghjorni Ècusìhèaccadutuchì,usettimughjornu,abattagliahè cuminciata:èifigliolid'Israeleanutombucentumilafanti diiSirianiinunghjornu

30MaurestufughjeinAphek,inacità;èquìunmuru cascòsopraàvintisettemiladil'omichìeranurimastiÈ Benhadadfughje,èintrìinacità,inunacamerainterna

31Èisoservitorilidissenu:Eccuavà,avemuintesuchìi rèdiacasad'Israelesòrèmisericordiosi;tipregu, mettimuciunsaccunantuàilombiècordenantuàatesta, èandemuversuurèd'Israele;forsetisalveràavita.

32Cusìsisòcinghjitidisacchiàelombi,èsisòmessi cordeàatesta,èsòghjuntiàurèd'Israele,èanudettu:U toservitoreBen-Hadaddice:Tipregu,lasciamicampà.È elluhàdettu:Hèsemprevivu?Hèumofratellu

33Avàl'omianuosservatuaccuratamentes'elluciera qualcosachìviniadaellu,èl'anupigliatuinfuria:èdicenu: UtofratelluBen-HadadAlloradisse:Andate,purtatelu AlloraBen-Hadadhèsurtituversuellu;èufececullànantu àucarru.

34ÈBen-Hadadlidisse:«Ecitàchìumobabbuhà pigliatuàutobabbu,erestitueraghju;ètifaraistradein Damasco,cum'èumobabbuhàfattuinSamaria».Allora Achabdisse:«Timanderaghjuviacùquestupattu»Cusì feceunpattucunellu,èumandòvia

35Èunomudiifigliolidiiprufetidisseàusovicinu, seconduaparolladiuSignore:«Perpiacè,colpiscimi!» Mal'omurifiutòdicolpillu.

36Alloralidisse:Perchèùnavetemiccaubbidituàavoce diuSignore,eccu,appenavinesareteandatidamè,un leonevitumbaràÈappenaellusin'andòdaellu,unleone utruvòèl'uccise.

37Tandutruvòunaltruomu,èdisse:«Perpiacè, culpiscimi»Èl'omuuculpì,èuferì

38Cusìuprufetasin'andò,èaspittòurèperastrada,èsi travestìcùcendranantuàafaccia

39Èquanduurèpassò,gridòàurè,èdisse:Utoservitore hèsurtituinmezuàabattaglia;èeccu,unomusin'andò,è m'hàpurtatuunomu,èdisse:Guardaquest'omu;s'ellu perde,alloraatovitaseràperasovita,oaltrimenti pagheraiuntalentud'argentu

40Èmentreutoservitoreeraoccupatuquìèculà,hè andatu.Èurèd'Israelelidisse:Cusìseràutoghjudiziu;tù stessul'haidecisu

41Èellusiprecipitò,ècacciòecenneredaasofaccia;èu rèd'Israeleuricunnoscech'ellueradiiprufeti.

42Èlidisse:CusìdiceuSignore:Perchèhailasciatuandà daatomanuunomuchìaghjudestinatuàadistruzzione cumpleta,atovitaanderàperasovita,èutopopuluperu sopopulu

43Èurèd'Israelesin'andòincasasoiatristuèscuntentu, èghjunseinSamaria

CAPITULU21

1Dopuàstecose,NabotdiIzreelaviaunavignainIzreel, vicinuàupalazzud'Acab,rèdiSamaria.

2ÈAchabdisseàNabot:«Dammiatovigna,affinchìne possifàunortud'erbe,perchèhèvicinuàamocasa;èti daraghjuincambiuunavignamegliucàquella;o,s'elluti parebè,tidaraghjuusovaloreinsoldi»

3ÈNabotdisseàAchab:«ChìuSignoremiguardididàti l'ereditàdiimobabbi!»

4ÈAchabintrìincasasoiatristuèscuntentuperviadia parollachìNabot,uJezreelita,liaviadetta,perchèavia dettu:Ùntidaraghjumiccal'ereditàdiimobabbi.Èsi pusònantuàusolettu,vultòafacciaèùnvuliamanghjà pane

5MaJezabel,asomoglia,ghjunsedaellu,èlidisse: Perchèutospirituhècusìtristu,chìùnmanghjimicca pane?

6Èellulidisse:PerchèaghjuparlatuàNabotdiJezreel,è liaghjudettu:Dammiatovignapersoldi;oaltrimenti, s'ellutipiace,tidaraghjuun'altravignaincambiuÈellu rispose:Ùntidaraghjumiccaamovigna.

7ÈJezabel,asomoglia,lidisse:«Sìtùavààguvernàu regnud'Israele?Alzati,manghjaupane,èch'ellusia allegruutocore.TidaraghjuavignadiNabot,l'Izreelita.»

8Cusìellascrisselettereinnomed'Achab,èesigillòcùu sosigillo,èmandòelettereàl'anzianièàinobilichìeranu inasocità,chìstavanucùNabot.

9Èellahàscrittuinelettere,dicendu:Pruclamàun digiunu,èmetteNabotincimaàupopulu:

10Èmetteduiomi,figliolidiBelial,davantiàellu,per tistimuniàcontruàellu,dicendu:HaiblasfematuDiuèurè Poipurtallufora,èlapidallu,affinchìmori

11Èl'omidiasocità,ancul'anzianièinobilichìeranu abitantidiasocità,anufattucum'èJezabelaviamandatuà elli,ècum'èerascrittuineletterech'ellaaviamandatuà elli

12Pubblicavanuundigiunu,èpusonuNabotàuprimu postutràupopulu

13Èduiomi,figliolidiBelial,intrinuèsipusonudavantià ellu;èl'omidiBelialtistimuniavanucontruàellu,contruà Nabot,davantiàupopulu,dicendu:Nabothàblasfematu DiuèurèDopuupurtonuforadiacità,èulapidanu,è morse

14TandumandonuàGhjezabel,dicendu:«Nabothèstatu lapidatu,èhèmortu»

15ÈquanduJezabelintesechìNaboterastatulapidatuè eramortu,JezabeldisseàAchab:«Alzati,pigliapussessu diavignadiNabot,uJezreelita,ch'elluhàrifiutatudidàti persoldi;perchèNabotùnhèpiùvivu,hèmortu»

16ÈquanduAchabintesechìNaboteramortu,Achabsi alzòperfalààavignadiNabot,uJezreelita,perpigliàne pussessu

17ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàEliauTishbita, dicendu:

18Alzati,scendiàscuntràAchab,rèd'Israele,chìhèin Samaria;eccu,elluhèinavignadiNabot,induvehèfalatu perpussedela.

19Èliparlerai,dicendu:CusìdiceuSignore:Haitombu,è ancupigliatupussessu?Èliparlerai,dicendu:Cusìdiceu Signore:Inulocuinduveicanianuleccatuusanguedi Nabot,icanileccaranuutosangue,ancuuto 20ÈAchabdisseàElia:«M'haitrovu,oumonemicu?»

Ellurispose:«T'aghjutrovu,perchètisìvindutuperfàu maleàl'ochjidiuSignore»

21Eccu,faraghjuveneumalecontr'àtè,ètoglieraghjuato discendenza,èstermineraghjudaAchabquelluchìorina contr'àumuru,èquelluchìhèchjusuèlasciatuinIsraele, 22Èrenderaghjuatocasacum'èacasadiGeroboamu, figlioludiNebat,ècum'èacasadiBaasha,figliolud'Achia, perviadiapruvucazionecùaqualem'haipruvucatuà còllera,èhaifattupeccàIsraele.

23ÈancudiJezabelhàparlatuuSignore,dicendu:Icani manghjaranuJezabelvicinuàumurudiJezreel

24Quelludiafamigliad'Achabchìmoreincità,u manghjaranuicani;èquelluchìmoreincampagna,u manghjaranul'acellidiucelu

25Maùncieranimucum'èAchab,chìsihèvindutuperfà umaleàl'ochjidiuSignore,quelluchìJezebel,aso moglia,hàincitatu

26Èfeceinmoduassaiabominabileseguitendul'idoli, secondututteecosecum'èl'Amorei,chìuSignoreavia cacciatudavantiàifigliolid'Israele

27Èaccaddechì,quanduAchabintesesteparolle,si strappòivestiti,simiseunsaccunantuàacarne,digiunò, sichjinòinsaccuècamminòpianupianu

28ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàEliauTishbita, dicendu:

29HaivistucumuAchabs'hèumiliatudavantiàmè?

Perchès'hèumiliatudavantiàmè,ùnpurteraghjumiccau maleduranteisoghjorni;maduranteighjornidiuso figliolupurteraghjuumalenantuàasocasa

CAPITULU22

1ÈcuntinuonutrèannisenzaguerratràSiriaèIsraele.

2ÈaccaddeinuterzuannuchìGhjosafat,rèdiGhjuda, sceseversuurèd'Israele.

3Èurèd'Israeledisseàisoservitori:SapetechìRamotin Galaadhènostra,èstemufermi,èùnapigliamumiccada amanudiurèdiSiria?

4ÈdisseàGhjosafat:«Vuletevenecunmèàcumbatte RamotdiGalaad?»ÈGhjosafatdisseàurèd'Israele:«Eiu sòcum'ètè,umopopulucum'èutopopulu,imocavalli cum'èitocavalli»

5ÈGhjosafatdisseàurèd'Israele:«Tipregu,dumanda oghjeaparolladiuSignore.»

6Alloraurèd'Israeleriunìiprufeti,circaquattrucentuomi, èdisseàelli:AndaraghjucontruàRamotdiGalaadperfà abattaglia,omineasterrò?Èellirisposenu:Andate, perchèuSignoreadaràinmanuàurè

1Rè

7ÈGhjosafatdisse:Ùncihèmiccaquìunaltruprufetadi uSignore,perpudèdumandallu?

8Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Cihèancuunomu, Michea,figliolud'Imla,permezudiuqualepudemu dumandààuSignore;mal'odiu,perchèùnprufetizeghja miccaubèpermè,maumale»ÈGhjosafatdisse:«Chìu rèùndicamiccacusì»

9Alloraurèd'Israelechjamòunufficiale,èdisse:"Fate prestuquìMicaia,figliolud'Imla"

10Èurèd'IsraeleèGhjosafat,rèdiGhjuda,eranupusati ognununantuàusotronu,avenduvistutuisovestiti,inun locuviotuàl'entratadiaportadiSamaria;ètuttiiprufeti prufetizavanudavantiàelli.

11ÈSedechia,figlioludiChenaana,sifececornediferru, èdisse:CusìdiceuSignore:Cùquestetuspingeraii Siriani,finuàch'elliliabbiacunsumati.

12Ètuttiiprufetiprufetizavanucusì,dicendu:Andateà RamotdiGalaad,èprosperate;perchèuSignoreadaràin manuàurè.

13ÈumessageruchìeraandatuàchjamàMicaialidisse:: Eccuavà,eparollediiprufetiannuncianuubèàurècù unasolabocca:tipregu,chìatoparollasiacum'èaparolla diunudielli,èdicaciòchìhèbè

14ÈMicaiadisse:Cum'èuSignorevive,ciòchìuSignore midicerà,cusìdiceraghju.

15CusìghjunseàurèÈurèlidisse:Michea,andemu contruàRamotdiGalaadperfàabattaglia,ocifermeremu? Èellulirispose:Vai,èprospera,perchèuSignoreadaràin manuàurè

16Èurèlidisse:Quantevoltetiscongiureraghjudiùndì mialtruchèciòchìhèveruinnomediuSignore?

17Èdisse:AghjuvistututtuIsraelespargugliatunantuàe muntagne,cum'èpecurechìùnanumiccapastore;èu Signorehàdettu:Quessiùnanumiccapatrone:ch'elli torninuognunuàasocasainpace

18Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Ùnt'aghjumicca dettuch'elluùnprufetizerebbemiccabèpermè,masoluu male?

19Èdisse:AscoltadunqueaparolladiuSignore:Aghju vistuuSignorepusatunantuàusotronu,ètuttal'armatadi uceluchìstavaaccantuàelluàasodirittaèàasomanca 20ÈuSignoredisse:QualepersuaderàAchab,affinchì elluculliècaschiinRamotdiGalaad?Èunudiciacusì,è l'altrucusì

21Èunspiritusurtì,sifirmòdavantiàuSignore,èdisse: Eiuucunvinceraghju.

22ÈuSignorelidisse:«Cùquale?»Elludisse: «Andaraghju,èseraghjuunspiritudibugiainboccaàtutti isoprufeti»Èdisse:«Upersuaderrai,èvinceraiancu:esci, èfàcusì»

23Avàdunque,eccu,uSignorehàmessuunspiritudi bugiainboccaàtuttiquestivostriprufeti,èuSignorehà parlatumaledivoi

24MaSedechia,figlioludiChenaana,s'avvicinò,ècolpì Micheanantuàaguancia,èdisse:Inchìstradahèandatuu SpìritudiuSignoredamèperparlàcuntè?

25ÈMicaiadisse:Eccu,tuvideraiquellughjornu,quandu anderaiinunacamerainternaperammucciarti

26Èurèd'Israeledisse:PigliateMicaia,èpurtatelutornaà Amon,guvernatorediacità,èàJoash,figlioludiurè;

27Èdite:Cusìdiceurè:Mettequestuomuinprigiò,è nutritelucùpaned'afflizioneècùacquad'afflizione,finuà ch'eiutorniinpace

28ÈMicheadisse:Sètùtorniinpace,uSignoreùnhà miccaparlatupermè.Èdisse:Ascoltate,opopulu,ognunu divoi

29Cusìurèd'IsraeleèGhjosafat,rèdiGhjuda,cullòà RamotdiGalaad.

30Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Mitravestiraghjuè entreraghjuinbattaglia;matumettiitovestiti»Èurè d'Israelesitravestìèentreinbattaglia

31MaurèdiSiriahàdatustruzzioniàisotrentadui capitanichìguvernavanuisocarri,dicendu:Ùncumbattete nècùupicculunècùugrande,salvusolucùurèd'Israele

32Èaccaddechì,quanduicapitanidiicarrivideru Ghjosafat,dissenu:«Disicuruhèurèd'Israele».Èsi vultonupercumbattecontr'àellu;èGhjosafatgridò

33Èaccaddechì,quanduicapitanidiicarricapìunuchì ùneramiccaurèd'Israele,sinevultonudaperseguillu.

34Èunomutiròunarcuàcasu,èculpìurèd'Israeletrà l'articulidil'imbracatura;dunquedisseàucunduttorediu socarru:Voltaatomanu,èportamiforadi l'accampamentu;perchèsòferitu

35Èabattaglias'intensificòquellughjornu;èurèstetein usocarrucontruàiSiriani,èmorseàsera;èusangue scorrevadaaferitainmezuàucarru

36Ècihèstatuunpruclamazioneintuttuucampuversuu tramontudiusole,dicendu:Ognunuàasocità,èognunuà usopaese

37Cusìurèmorse,èfùpurtatuinSamaria;èanuintarratu urèinSamaria.

38ÈunulavòucarruinapiscinadiSamaria;èicani leccaruusosangue;èlavaruasoarmatura;secondua parollach'elluaviadettuuSignore.

39Avàurestudil'attid'Achab,ètuttuciòch'elluhàfattu, èacasad'avorioch'elluhàcustruitu,ètutteecitàch'elluhà custruitu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?

40CusìAchabsiaddurmintìcùisobabbi;èAchazia,uso figliolu,regnòinlocusoiu.

41ÈGhjosafat,figliolud'Asa,cuminciòàregnàannantuà Ghjudainuquartuannud'Acab,rèd'Israele

42Ghjosafataviatrentacinqueanniquanducuminciòà regnà;èregnòvinticinqueanniinGhjerusalemmeUnome diasomammaeraAzuba,figlioladiShilhi

43ÈellumarchjòintutteeviediAsa,usobabbu;ùnsine sviòmicca,fenduciòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore; eppuruilochialtiùnsòstatisguassati;perchèupopulu cuntinuavaàoffreèàbrusgiàincensuinilochialti

44ÈGhjosafatfecepacecùurèd'Israele

45Avàurestudil'attidiGhjosafat,èasoputenzach'ellu hàdimustratu,ècumuhàfattuaguerra,ùnsòmiccascritti inulibrudiecronachediirèdiGhjuda?

46Èurestudiisodomiti,chìeranurimastiàighjornidiu sobabbuAsa,licacciòdaupaese

47ÙncieratandumiccarèinEdom:undeputatuerarè

48GhjosafatfecenavidiTarsisperandàinOfirper cumpràoru;maùnciandavanumicca;perchèenavieranu rotteàEziongeber

49AlloraAchazia,figliolud'Achab,disseàGhjosafat: «Chìimoservitorivadanucùitoiservitorinantuàenavi» MaGhjosafatùnvuliamicca

50ÈGhjosafatsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucù isobabbiinacitàdiDavid,usobabbu;èGhjehoram,uso figliolu,regnòinlocusoiu

51Achazia,figliolud'Achab,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamarial'annudiciassettesimudiGhjosafat,rèdi Ghjuda,èregnòduianniannantuàIsraele

52Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diusobabbu,èperaviadiasomamma,èperaviadi Geroboamu,figlioludiNebat,chìaviafattupeccàIsraele

53PerchèserviaBaal,èl'adorava,èpruvucavaàcòllerau SignoreDiud'Israele,secondututtuciòchìaviafattuuso babbu

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.