CAPITULU1
1AvàurèDavideravechjuèavanzatuinanni;èu cuprianudivestiti,maùnaviamiccariscaldamentu.
2Dunqueisoservitorilidissenu:"Chìsicerchiperumo signoreurèunaghjovanavergine;èch'ellastàdavantiàu rè,èch'ellaucureghji,èch'ellasistendeinutosenu, affinchìumosignoreurèsiscaldi"
3Cusìcercanuunabellazitellaintuttuucunfined'Israele, ètrovanuAbishag,unaSunamita,èapurtonuàurè
4Èazitellaeraassaibella,ècuravaurè,èuservia;mau rèùnacunnisciamicca.
5AlloraAdonija,figliolud'Aggith,s'innalzò,dicendu: "Eiusaròrè"Èsipreparòcarriècavalieri,ècinquantaomi percorredavantiàellu.
6Èusobabbuùnl'aviamaidispiacitudicendu:Perchèhai fattucusì?Eraancuelluunomuassaibellu;èasomamma l'aviaparturitudopuàAbsalom.
7ÈelluhàcunsultatucùJoab,figlioludiZeruià,ècù Abiatar,uprete;èquellichìseguitavanuAdonija l'aiutavanu.
8MaZadok,uprete,èBenaia,figlioludiGhjehoiada,è Nathan,uprufeta,èSimei,èRei,èl'omiputentichìeranu diDavid,ùneranumiccacunAdonija.
9ÈAdonijahàtombupecureèboièvacchegrassevicinuà apetradiZohelet,chìhèvicinuàEnrogel,èhàchjamatu tuttiisofratelli,ifigliolidiurè,ètuttil'omidiGhjuda,i servitoridiurè
10MaùnchjamòmiccaNathan,uprufeta,Benaia,i putentièSalomone,usofratellu.
11NathandissedunqueàBetsabea,mammadiSalomone: «ÙnhaimiccaintesudìchìAdonija,figliolud'Aggit,hè regnante,èDavid,unostrusignore,ùnusàmicca?
12Avàdunqueveni,tipregu,lasciamidàtiuncunsigliu, affinchìtupossisalvàatovitaèavitadiutofigliolu Salomone.
13Vai,èvaidaurèDavid,èdilli:Ùnavetemiccaghjuratu àatoserva,osignoremeu,orè,dicendu:Salomone,uto figliolu,regneràdopuàmè,èsipuserànantuàumotronu? PerchèdunqueregnaAdonija?
14Eccu,mentrechìtùparlisemprecùurè,anch'eiu entreraghjudopuàtè,ècunfirmeraghjuetoparolle 15ÈBetsabeaintrìinacameradiurè;èurèeraassai vechju;èAbishag,aSunamita,serviaurè.
16ÈBetsabeas'inchinòès'inchinòdavantiàurèÈurè disse:Chìvulete?
17Èellalidisse:Signore,tùhaighjuratuperuSignore,u toDiu,àatoserva,dicendu:Disicuru,Salomone,uto figliolu,regneràdopuàmè,èsipuserànantuàumotronu 18Èavà,eccu,Adonijahèregnante;èavà,umosignoreu rè,tuùnusaimicca
19Hàancutombubuoi,vacchegrasseèpecurein abbondanza,èhàchjamatututtiifigliolidiurè,èAbiatar uprete,èJoab,ucapitanudil'armata;maSalomone,uto servitore,ùnhàmiccachjamatu
20Ètè,umosignore,orè,l'ochjidituttuIsraelesònantuà tè,affinchìtulidicaqualesipuserànantuàutronudiumo signore,urè,dopuàellu
21Altrimenti,quanduumosignore,urè,sinevààdorme cùisobabbi,eiuèumofiglioluSalomoneseremu cunsideraticum'èculpevuli.
22Èeccu,mentreellaparlavaancucùurè,hèghjuntu ancuuprufetaNathan
23Èlidissenuàurè,dicendu:EccuuprufetaNathan.È quand'elluhèghjuntudavantiàurè,s'inchinòdavantià ellucùafacciainterra
24ÈNathandisse:Umosignore,orè,avetedettu:Adonija regneràdopuàmè,èellusipuserànantuàumotronu?
25Perchèhèfalatuoghje,èhàimmolatuboièvacche grasseèpecureinquantità,èhàchjamatututtiifigliolidiu rè,èicapitanidil'armata,èAbiataruprete;èeccu, manghjanuèbevenudavantiàellu,èdicenu:"Diusalviu rèAdonia!"
26Maàmè,utoservitore,èàZadokuprete,èàBenaia, figlioludiJehoiada,èàSalomone,utoservitore,ùnm'hà chjamatu.
27Hèquestufattudaumosignoreurè,èùnl'haimicca dettuàutoservitore,qualeduverebbepusànantuàutronu diumosignoreurèdopuàellu?
28AlloraurèDavidrisposeèdisse:ChjamatemiBetsabea Èellaentròinpresenzadiurè,èsifirmòdavantiàurè.
29Èurèghjurò,èdisse:Cum'èuSignorevive,chìhà liberatuamoànimadaogniangustia,
30Cum'èt'aghjughjuratuperuSignoreDiud'Israele, dicendu:DisicuruSalomone,utofigliolu,regneràdopuà mè,èsipuserànantuàumotronuinlocumeiu;cusì faraghjuoghje
31AlloraBetsabeas'inchinòcùafacciaàterra,ès'inchinò davantiàurè,èdisse:Chìumosignore,urèDavid,campi persempre.
32ÈurèDaviddisse:ChjamatemiZadokuprete,Nathan uprufeta,èBenaia,figlioludiJehoiadaÈsisòpresentati davantiàurè.
33Urèdisseancuàelli:Pigliatecunvoiiservitoridiu vostrusignore,fatecavalcàSalomone,umofigliolu,nantu àamomula,èpurtateluàGihon.
34ÈchìupreteZadokèuprufetaNathanl'unghjinurè d'Israele;èsunateatromba,èdite:DiusalviurèSalomone
35Allorauseguiterete,affinchìveneèsipusinantuàumo tronu;perchèelluseràrèinlocumeiu;èl'aghjunuminatu peresseguvernatored'IsraeleèdiGhjuda
36ÈBenaia,figlioludiJehoiada,risposeàurè,èdisse: Amen:uSignoreDiudiumosignoreurèdicecusì
37Cum'èuSignorehèstatucùumosignoreurè,cusìsia ellucùSalomone,èch'ellufaciusotronupiùgrandechèu tronudiumosignoreurèDavid
38CusìupreteZadok,èuprufetaNathan,èBenaia, figlioludiJehoiada,èiCherethei,èiPelethei,scesenu,è fecenucavalcàSalomonenantuàamuladiurèDavid,èu purtonuàGihon
39ÈupreteZadokpigliòuncornud'oliudautabernaculu, èunseSalomoneÈsunaruatromba;ètuttuupopuludisse: DiusalviurèSalomone
40Ètuttuupopulucullòdopuàellu,èupopulusunavae pifferaie,èsirallegravadigrandegioia,tantuchìaterrasi scuzzulavaperviadiusosonu
41ÈAdonijaètuttil'invitatichìeranucunellul'anuintesu mentreavianufinitudimanghjàÈquanduJoabhàintesuu sonudiatromba,hàdettu:Perchèhèquesturumoredia citàintumultu?
42Èmentrech'elluparlavaancu,eccu,Ghjonatan,figliolu d'Abiatar,uprete,ghjunse;èAdonijalidisse:«Entra, perchèsìunomucuraghjosu,èportibonenutizie»
43ÈGhjonatanrisposeèdisseàAdonija:Inverità,u nostrusignore,urèDavid,hàfatturèSalomone.
44ÈurèhàmandatucunelluupreteZadok,èuprufeta Nathan,èBenaia,figlioludiJehoiada,èiCheretiti,èi Peletiti,èl'anufattucavalcànantuàamuladiurè.
45ÈupreteZadokèuprufetaNathanl'anuunturèin Gihon;èsòcullatidaquìcuntenti,cusìchìacitàhà rimbombatuQuestuhèurumorechìaveteintesu
46ÈancuSalomonesimettenantuàutronudiuregnu
47Èancudipiù,iservitoridiurèsòghjuntiperbenedisce unostrusignore,urèDavid,dicendu:ChìDiufaciunome diSalomonemegliucàutonome,èchìusotronusiapiù grandechèutotronu.Èurès'hèinchinatunantuàulettu.
48Ècusìhàdettuurè:BenedettusiauSignoreDiu d'Israele,chìhàdatuoghjequalchissiaperpusàsinantuàu motronu,èimoochjiuponuvede.
49Ètuttil'invitatichìeranucunAdonijaebbenupaura,si alzaronoèandaronoognunuperasostrada
50ÈAdonijaebbepauraperviadiSalomone,sialzò,andò èafferròicornidil'altare
51ÈhèstatudettuàSalomone,dicendu:Eccu,Adonijahà pauradiurèSalomone;perchè,eccu,s'hèaggrappatuài cornidil'altare,dicendu:ChìurèSalomonemighjuri oghjech'elluùntumbaràmiccausoservitorecùaspada
52ÈSalomonedisse:S'ellusimostracum'èunomudegne, ùnnecascheràmancuuncapeddu;mas'ellusitrovaa malvagitàinellu,morirà
53CusìurèSalomonemandò,èufecenufalàdal'altare.È ellughjunseès'inchinòdavantiàurèSalomone;è Salomonelidisse:Vaiincasatoia
CAPITULU2
1IghjornidiDavids'avvicinavanuàasomorte;èdiede st'ordineàSalomone,usofigliolu:
2Eiuvogliuandàperastradadituttaaterra;siidunque forte,èmostraticum’èunomu;
3ÈosservaicumandamentidiuSignore,utoDiu,per marchjàinesovie,perosservàisostatuti,iso cumandamenti,isoghjudiziièesotistimunianze,cum'èhè scrittuinalegediMosè,affinchìtupossiprosperàintuttu ciòchìfai,èinognilocuinduvetigiri
4Perch'ellucuntinuiasoparollach'ellum'hàdettu, dicendu:Sèitofigliolistanuattentiàasovia,permarchjà davantiàmèinveritàcùtuttuusocoreècùtuttaaso anima,ùntimancheràmicca(disseellu)unomunant'àu tronud'Israele
5Inoltre,sapeteancuciòchìJoab,figlioludiZeruiah,m'hà fattu,èciòch'elluhàfattuàiduicapitanidil'armata d'Israele,àAbner,figlioludiNer,èàAmasa,figlioludi
Jether,ch'elluhàtombu,èhàversatuusanguediaguerra inpace,èhàmessuusanguediaguerranantuàaso cinturach'eraintornuàisolombi,ènantuàisoscarpi ch'eranuàisopedi.
6Fàdunqueseconduatosaviezza,èùnlasciatemiccachì asotestacanutascendainpaceinatomba
7MamostratebontààifigliolidiBarzillaiuGalaadita,è ch'ellisianudiquellichìmanghjanuàavostratavola;
perchècusìsòghjuntiàmèquandufughjiaperviadi Absalom,uvostrufratellu.
8Èeccu,tùhaicuntèSimei,figlioludiGera,un BeniaminitadiBahurim,chìm'hàmaleditucùuna maledizzioneseveraughjornuchìeruandatuàMahanaim; mahèghjuntuàscuntràmiàuGhjurdanu,èliaghju ghjuratuperuSignore,dicendu:Ùntimetteraghjumiccaà mortecùaspada.
9Avàdunqueùnutenemiccasenzaculpabilità:perchèsì unomusaviu,èsaiciòchìduvetefàcunellu;mafatefalà asotestabiancainatombacùusangue
10CusìDavidsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin acitàdiDavid.
11ÈighjornichìDavidhàregnatuannantuàIsraelesò statiquarantaanni:setteannihàregnatuinHebron,è trentatrèannihàregnatuinGhjerusalemme.
12AlloraSalomonesipusònantuàutronudiDavid,uso babbu;èusoregnufùassaistabilitu
13ÈAdonija,figliolud'Aggith,ghjunsedaBetsabea, mammadiSalomoneÈelladisse:«Veniinpace?»Èellu rispose:«Inpace
14Disseancudipiù:«Aghjuqualcosadadìti».Èella disse:«Parlapuru»
15Èdisse:«Tusaichìuregnueraumo,èchìtuttuIsraele hàvultatuasofacciaversudimè,affinchìeiuregnessi;ma uregnuhèstatuvultatu,èhèdiventatudiumofratellu, perchèerausoiudauSignore»
16Èavàtidumanduunapetizione,ùnmirifiutà.Èellali disse:«Di'
17Èdisse:«Dite,tipregu,àurèSalomone(perchèùnti diràmiccanò)ch'ellumidiaAbishag,aSunamita,per moglia»
18ÈBetsabeadisse:«Ebbè;parleraghjupertèàurè»
19BetsabeaandòdunquedaurèSalomone,perparlàliper AdonijaÈurèsialzòperscuntràla,ès'inchinòdavantià ella,èsipusònantuàusotronu,èfecemetteunsediuper amammadiurè;èellasipusòàasodiritta.
20Elladissetandu:«Tidumanduunapicculadumanda;ti pregu,ùnmiricusàmicca»Èurèlidisse:«Dumanda, mammameia,perchèùntiricusàmicca.»
21Èelladisse:ChìAbishag,aSunamita,siadataper moglieàAdonia,utofratellu
22ÈurèSalomonerisposeèdisseàasomamma:«Perchè dumandateAbishagaSunamitaperAdonija?Dumandate ancuperelluuregnu,perchèhèumofratellumaiò;per ellu,èperAbiataruprete,èperIoab,figlioludiZeruià.
23AlloraurèSalomoneghjuròperuSignore,dicendu: Diumifacicusì,èancudipiù,s'èAdonijaùnhàmicca dettustaparollacontruàasopropriavita
24Avàdunque,cum'èuSignorevive,chìm'hàstabilitu,è m'hàmessunantuàutronudiDavid,umobabbu,èchì m'hàfattuunacasa,cum'èaviaprumessu,Adonijaserà messuàmorteoghje
25ÈurèSalomonemandòpermezudiBenaia,figlioludi Ghjehoiada;èellusilampòcontr'àellu,èmorse
26ÈàAbiatar,uprete,disseurè:«Va’inAnatot,inito campi,perchèsìdegnudimorte;maùntimetteraghju miccaàmortestavolta,perchèhaipurtatul'arcadiu SignoreDiudavantiàDavid,umobabbu,èperchèsìstatu afflittuintuttuciòchìumobabbuhèstatuafflittu.»
27CusìSalomonecacciòAbiatardaessesacerdotediu Signore;perch'ellupudessicompieaparollach'elluavia dettuàacasad'EliinSilo
28AlloraanutiziaghjunseàJoab,perchèJoabs'era vultatudopuàAdonija,ancus'elluùns'eravultatudopuà AbsalomÈJoabfughjiaàatendadiuSignore,ès'afferrò àicornidil'altare
29ÈhèstatudettuàurèSalomonechìJoaberafughjituà atendadiuSignore;èeccu,elluhèvicinuàl'altareAllora SalomonemandòBenaia,figlioludiJehoiada,dicendu:Vai, tumbàlu
30ÈBenaiaghjunseàatendadiuSignore,èlidisse:Cusì diceurè:Esci.Èelludisse:Innò;mamorguquì.ÈBenaia purtòaparollaàurè,dicendu:CusìhàdettuJoab,ècusì m'hàrispostu
31Èurèlidisse:Fàcum'èelluhàdettu,ècascatenantuà ellu,èintarràtelu;affinchìpossiatecacciàusangue innocente,chìJoabhàversatu,damè,èdaacasadiumo babbu.
32ÈuSignorefaràvultàusosanguenantuàusocapu,chì hècascatunantuàduiomipiùghjustièmegliucàellu,èli hàtombicùaspada,senzachìumobabbuDavidne sapessinunda,valeàdìAbner,figlioludiNer,capitanudi l'armatad'Israele,èAmasa,figlioludiJether,capitanudi l'armatadiGhjuda.
33UsosanguedunquetornerànantuàucapudiIoab,è nantuàucapudiasodiscendenzapersempre;manantuà David,ènantuàasodiscendenza,ènantuàasocasa,è nantuàusotronu,ciseràpacepersempredauSignore
34CusìBenaia,figlioludiGhjehoiada,cullò,silampò addossuàelluèl'uccise;èfùintarratuinasocasainu desertu
35ÈurèhàmessuBenaia,figlioludiJehoiada,inuso postusopral'armata;èurèhàmessuZadok,uprete,inu postud'Abiatar
36ÈurèmandòàchjamàSimei,èlidisse:Custruiscitiuna casainGhjerusalemme,èstàci,èùnnesurtiinnisunlocu.
37Perchèaccadrà,ughjornuchìsurtiraièpasseraiu torrentediCedron,saperaidisicuruchìmorirai:uto sangueserànantuàutocapu.
38ÈSimeidisseàurè:«Aparollahèbona;cum'èumo signore,urè,hàdettu,cusìutoservitorefarà»ÈSimei steteinGhjerusalemmeparechjighjorni.
39Èaccaddeàucapuditrèanni,chìduidiiservitoridi SimeifughjenuversuAchis,figlioludiMaaca,rèdiGatÈ lidissenu:«Eccu,itoservitorisòinGat».
40ÈSimeisialzò,sellòusoasinu,èandòinGat,àAchis, percircàisoservitori.ÈSimeiandò,èpurtòisoservitori daGat
41ÈfùdettuàSalomonechìShimeieraandatuda GhjerusalemmeàGat,èch'ellueravultatu
42ÈurèmandòàchjamàSimei,èlidisse:Ùnt'aghju miccafattughjuràperuSignore,èùnt'aghjumicca prutettu,dicendu:Sappidisicuru,ughjornuchìesci,è anderaiinognilocu,chìdisicurumorirai?Ètum'haidettu: Aparollach'aghjuintesuhèbona
43Perchèdunqueùnavetemiccaosservatuughjuramentu diuSignore,èucumandamentuch'et'aghjudatu?
44UrèdisseancuàSimei:«Tucunnoscituttaamalvagità chìutocorecunnosce,chìhaifattuàDavid,umobabbu; dunque,uSignorefaràvultàatomalvagitànantuàuto capu;
45ÈurèSalomoneseràbenedettu,èutronudiDavidserà stabilitudavantiàuSignorepersempre.
46Cusìurèhàdatul'ordineàBenaia,figlioludi Ghjehoiada;quelluhèsurtituès'hèlampatuannantuàellu, ch'elluhèmortu.Èuregnuhèstatustabilituinmanudi Salomone
CAPITULU3
1Salomones'alliòcùufaraone,rèd'Egittu,pigliòafigliola diufaraoneèapurtòinacitàdiDavid,finuàch'elluebbe finitudicustruisceasocasa,acasadiuSignoreèumuru diGhjerusalemmeintornu.
2Soluupopulufaciasacrifiziiinilochialti,perchèùnci erastatacustruitanisunacasaàunomediuSignore,finuà quellighjorni.
3ÈSalomoneamavauSignore,camminendusecondui statutidiDavid,usobabbu:soluellufaciasacrifiziiè brusgiavaincensuinilochialti.
4ÈurèandòàGabaonperfàsacrifiziiquì;perchèerau grandelocualtu:milleoffertebrusgiateSalomoneoffrì nantuàquell'altare.
5InGabaon,uSignoreapparveàSalomoneinsognudi notte,èDiudisse:«Dumandaciòchìtidaraghju»
6ÈSalomonedisse:«Tùhaimostratuàutoservitore David,umobabbu,unagrandemisericordia,secondu ch'elluhàcamminatudavantiàtèinverità,inghjustiziaè inrettitudinedicorecuntè;ètùl'haicunservatustagrande misericordia,denduliunfiglioluperpusànantuàuso tronu,cum'èaccadeoghje»
7Èavà,oSignoreDiumeu,avetefatturèuvostru servitoreinvecediDavide,umobabbu;èeiusòsoluun zitellucciu:ùnsomiccacumusortenèentre
8Èutoservitorehèinmezuàutopopuluchìtùhaisceltu, unpopulugrande,chìùnpòessenènumeratunècuntatu perviadiasomultitùdine
9Datedunqueàuvostruservitoreuncoreintelligenteper ghjudicàuvostrupopulu,affinchìpossadistinguetràubè èumale;perchèqualehècapacedighjudicàstuvostru populucusìgrande?
10ÈudiscorsupiacqueàuSignore,chìSalomoneavia dumandatustacosa
11ÈDiulidisse:Perchètùhaidumandatuquestu,èùnhai dumandatupertèunalongavita;nèhaidumandatu ricchezzepertè,nèhaidumandatuavitadiitonemici;ma haidumandatupertèintelligenzaperdiscernisceu ghjudiziu;
12Eccu,aghjufattuseconduetoparolle:eccu,t'aghjudatu uncoresaviuèintelligente;cusìchìùncieranimucum'è tèprimaditè,nèdopuàtèsialzerànimucum'ètè 13Ètiaghjudatuancuciòchìùnhaimiccadumandatu, ricchezzeèonore,affinchìùncisianimutràirècum'ètè pertuttiitoghjorni
14Ès'èvocamminateinemovie,osservenduimostatuti èimocumandamenti,cum'èhàcamminatuuvostrubabbu David,alloraallungheraghjuivostrighjorni
15ÈSalomonesisvegliò;èeccu,eraunsognu.Èghjunse inGhjerusalemme,èsifirmòdavantiàl'arcadil'alleanza diuSignore,èoffrìofferteolocausti,èoffrìoffertedipace, èfeceunbanchettuàtuttiisoservitori.
16Alloraduiedonne,chìeranuprostitute,sòghjunteàurè, èsisòpresentatedavantiàellu
17Èunadiedonnedisse:Osignoremeu,eiuèstadonna stemuinunacasa;èaghjuparturituunfigliolucunellain casa
18Èaccaddeuterzughjornudopuàch'eaghjuparturitu, chìstadonnahàparturituancuella:èeramuinseme;ùnci eranimustranierucunnoiincasa,foradinoiduiincasa 19Èufiglioludistadonnahèmortudinotte,perchèella l'hàcupertu.
20Èellas'hèalzataàmezanotte,hàpigliatuumofigliolu davicinuàmè,mentreatoservadormia,èl'hàmessuinu sosenu,èhàmessuusofigliolumortuinumosenu
21Èquandumisòalzataamaneperallattàumofigliolu, eccu,eramortu;maquandul'aghjucunsideratuamane, eccu,ùneramiccaumofigliolu,quelluch'eaghjuparturitu
22Èl'altradonnadisse:Innò;mauvivuhèumofigliolu,è umortuhèutofigliolu.Èstadisse:Innò;maumortuhèu tofigliolu,èuvivuhèumofiglioluCusìparlavanu davantiàurè
23Alloraurèdisse:Unudice:Questuhèumofiglioluchì hèvivu,èutofiglioluhèquelluchìhèmortu;èl'altrudice: Innò;mautofiglioluhèquelluchìhèmortu,èumo figlioluhèquelluchìhèvivu.
24Èurèdisse:«Purtatemiunaspada»Èpurtonuuna spadadavantiàurè
25Èurèdisse:Divideuzitelluvivuindui,èdateamitàà l'unu,èamitààl'altru
26Alloraadonnachìaviaufiglioluvivu,parchìeso visceresistringhjianuperusofigliolu,disseàurè:O signoremeu,dateliuzitelluvivu,èùnl'ammazzatemicca Mal'altradisse:Ch'elluùnsianèumonèutoiu,ma dividitelu.
27Alloraurèrisposeèdisse:Dateliuzitelluvivu,èùn l'ammazzatemicca:ellahèasomamma
28ÈtuttuIsraelehàintesuparlàdiughjudiziuchìurèavia ghjudicatu;èanuavutupauradiurè,perchèanuvistuchìa saviezzadiDiuerainellu,perfàughjudiziu
CAPITULU4
1CusìurèSalomoneerarèdituttuIsraele.
2Èquestieranuiprincipich'elluavia:Azaria,figlioludiu preteZadoc,
3ElihorefèAhia,figliolidiScisha,scribi;Ghjosafat, figliolud'Ahilud,ucancelliere
4Benaia,figlioludiGhjehoiada,erasoprannominatuda l'armata;èZadocèAbiatareranuisacerdoti.
5Azaria,figlioludiNathan,erasopraàl'ufficiali;èZabud, figlioludiNathan,erauprincipaleufficialeèl'amicudiu rè
6ÈAchisarerasoprannominatudaacasa;èAdoniram, figliolud'Abda,erasoprannominatudautributu
7ÈSalomoneaviadodiciufficialiannantuàtuttuIsraele, chìfurnianuviveriperurèèasocasa:ognunuusomeseà l'annufaciapruvista
8Èquestisòisonomi:UfiglioludiHur,inamuntagna d'Efraim:
9UfiglioludiDecar,inMakaz,èinShaalbim,èinBetShemesh,èElon-Bet-Hanan;
10UfiglioludiHesed,inAruboth;àelluappartene Sochoh,ètuttaaterradiHefer: 11Ufigliolud'Abinadab,intuttaaregionediDor;chìavia Taphath,figlioladiSalomone,permoglia:
12Baana,figliolud'Ahilud;àelluapparteneTaanachè Meguiddo,ètuttuBethsean,chìhèvicinuàZartana,sottuà Jizreel,daBetseanàAbel-Meholah,finuàulocuchìhèdi làdiJokneam.
13UfiglioludiGeber,inRamotdiGalaad;àellu appartenevanuecitàdiJair,figlioludiManasse,chìsòin Galaad;àelluappartenevaancuaregioned'Argob,chìhè inBasan,sessantagrandicitàcùmuraèsbarredibronzu: 14Ahinadab,figlioludiIddo,hàavutuMahanaim: 15AhimaaserainNeftali;pigliòancuBasmat,figlioladi Salomone,permoglia
16Baana,figlioludiHushai,erainAserèinAlot 17Ghjosafat,figlioludiParua,inIssacar: 18Simei,figliolud'Ela,inBeniaminu:
19Geber,figliolud'Uri,erainupaesediGalaad,inu paesediSihon,rèdil'Amorei,èd'Og,rèdiBasan;èera l'unicuufficialechìerainupaese
20GhjudaèIsraeleeranunumerosi,cum'èarenachìhè vicinuàumareinmultitudine,manghjenduèbevendu,è facendufesta
21ÈSalomonehàregnatuannantuàtuttiiregnidaufiume finuàaterradiiFilistei,èfinuàafruntieradil'Egittu; purtavanurigali,èservianuSalomonetuttiighjornidiaso vita
22ÈapruvistadiSalomoneperunghjornueratrenta misuredifiordifarinaèsessantamisuredifarinasemola, 23Deciboigrassi,èvintiboidiipascoli,ècentupecure, senzamancuicervi,icaprioli,idainièipollamigrassi.
24Perchèelluduminavatuttaaregionedaquestapartedi ufiume,daTifsahfinuàAzzah,sopratuttiirèdaquesta partediufiume;èaviapacedaognilatuintornuàellu.
25ÈGhjudaèIsraelestavanuinsicurità,ognunusottuàa sovignaèsottuàusoficu,daDanfinuàBeerSheva,tutti ighjornidiSalomone.
26ÈSalomoneaviaquarantamilastalledicavalliperiso carri,èdodicimilacavalieri
27ÈquelliufficialifurnianuvittureperurèSalomone,è pertuttiquellichìvenianuàatavoladiurèSalomone, ognunuinusomese:ùnmancavanununda
28Purtavanudinùorzuèpagliapericavallièidromedari àulocuinduveeranul'ufficiali,ognunuseconduuso incaricu
29ÈDiuhàdatuàSalomonesaviezzaèintelligenzaassai grande,èunagrandezzadicore,cum'èarenachìhènantu àarivadiumare
30ÈasapienzadiSalomonesurpassavaasapienzaditutti ifigliolidiupaeseorientale,ètuttaasapienzad'Egittu
31Perchèerapiùsaviuchètuttil'omi;chèEthanl'Ezrahita, èHeman,èCalcol,èDarda,ifigliolidiMahol;èasofama eraintutteenazioniintornu
32Èelluhàdettutrèmilapruverbii;èisocantieranu milleècinque.
33Èelluhàparlatud'arburi,daucedruchìhèinLibanu finuàl'issopuchìspuntadaumuru;hàparlatuancudi bestie,èd'acelli,èdicosechìstriscianu,èdipesci
34Ècisòghjuntidituttiipopulipersenteasaviezzadi Salomone,datuttiirèdiaterra,chìavianuintesuparlàdi asosaviezza
1ÈHiram,rèdiTiru,mandòisoservitoriàSalomone; perchèaviaintesuch'ellil'avianuunturèinlocudiuso babbu;perchèHiramerasemprestatuunamantediDavid.
2SalomonemandòàHiram,dicendu:
3TusaichìDavid,umobabbu,ùnhàpussutucustruisce unacasaàunomediuSignore,usoDiu,perviadie guerrechìl'aviaintornu,finuàchìuSignoreùnl'avia messusottuàepiantediisopedi
4Maavà,uSignore,umoDiu,m'hàdaturiposudaogni latu,èùncihènèavversariunèmale
5Èeccu,aghjuintenzionedicustruisceunacasaàunome diuSignore,umoDiu,cum'èuSignorehàdettuàDavid, umobabbu,dicendu:Utofigliolu,chìmetteraghjunantuà utotronuinatolocu,ellucustruiràunacasaàumonome.
6Avàdunque,ordinach'ellimitaglinucedridiuLibanu;è imoservitorisaranucùitoi;ètidaraghjuapagaperitoi servitorisecondututtuciòchìmidarai;perchèsaichìùnci hètrànoinimuchìsiaespertuàtagliàlegnucum'èi Sidonii
7Èaccaddechì,quanduHiraminteseeparolledi Salomone,sirallegròassai,èdisse:Benedettusiaoghjeu Signore,chìhàdatuàDavidunfigliolusaviusopraàstu grandepopulu.
8ÈHirammandòàSalomone,dicendu:Aghjucunsideratu ecosechìm'haimandatu,èfaraghjututtuciòchìdesideri perulegnudicedruèperulegnud'abete.
9ImoservitoriiferanufalàdauLibanuàumare;èeiui traspurteraghjupermareingalleggiantifinuàulocuchìtu midarai,èlifaraghjusbarcàquì,ètuliriceverai;ètu compieraiumodesideriu,denducibuàamocasa 10CusìHiramhàdatuàSalomonelegnudicedruèlegnu d'abetesecondututtuciòch'elluvulia.
11ÈSalomonehàdatuàHiramvintimilamisuredigranu perucibudiasocasa,èvintimisured'oliupuru:cusìdava SalomoneàHiramannuperannu.
12ÈuSignorehàdatuasaviezzaàSalomone,cum'èl'avia prumessu;ècierapacetràHiramèSalomone;èiduianu fattuun'alleanzainseme.
13ÈurèSalomonehàfattuunalevadatuttuIsraele;èa levaeraditrentamilaomi
14ÈlimandòinLibanu,decemilaàumeseperturni:un meseeranuinLibanu,èduimesiincasa;èAdoniramera sopraàaleva
15ÈSalomoneaviasettantamilachìpurtavanupesi,è ottantamilatagliatoriinmuntagna;
16Oltreàucapudil'ufficialidiSalomonechìeranu soprannominatiàl'opera,trèmilaètrècentu,chì guvernavanuaghjentechìtravagliavaàl'opera
17Èurèhàurdinatu,èanupurtatugrossepetre,petre preziose,èpetretagliate,perponeifundamentidiacasa.
18ÈicustruttoridiSalomoneèicustruttoridiHirami sculpìronu,èancuisquartatoridipetre:cusìpriparòlegnu èpetrepercustruisceacasa
CAPITULU6
1Èaccaddeinuquattrucentuottantasimuannudopuchìi figliolid'Israeleeranusurtitidaaterrad'Egittu,inuquartu annudiuregnudiSalomoneannantuàIsraele,inumese
diZif,chìhèusecondumese,ch'ellucuminciòàcustruisce acasadiuSignore.
2ÈacasachìurèSalomonehàcustruituperuSignore,a solunghezzaerasessantacubiti,èasolarghezzavinti cubiti,èasoaltezzatrentacubiti.
3Èupurticudavantiàutempiudiacasa,vinticubitieraa solunghezza,secondualarghezzadiacasa;èdececubiti eraasolarghezzadavantiàacasa.
4Èperacasafecefinestredilucistrette
5Ècontr'àumurudiacasa,custruìcameretutt'intornu, contr'àimuridiacasatutt'intornu,tantudiutempiuchèdi l'oraculu;èfececameretutt'intornu
6Acameradifondueralargacinquecubiti,èadimezu eralargaseicubiti,èaterzaeralargasettecubiti;perchè forainumurudiacasahàfatturipianistrettitutt'intornu, affinchìetraviùnfussinumiccafissiinimuridiacasa.
7Èacasa,quandueraincustruzzione,eracustruitacù petrepronteprimach'ellafussipurtataquì:cusìchìùnsihè intesunèmartellunèscurenèalcunstrumentudiferruina casa,mentreeraincustruzzione
8Aportadiacameradimezueraàdirittadiacasa:èsi cullavaperunascalaàchiocciolainacameradimezu,èda umezuinaterza
9Cusìcustruìacasa,èafinì;ècupriòacasacùtraviè tavuledicedru.
10Ètanducustruìcamerecontr'àtuttaacasa,altecinque cubiti:èsiappoghjavanunantuàacasacùlegnamedi cedru.
11ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàSalomone,dicendu:
12Riguarduàstacasachìtùcustruisci,s'ètùcammini seconduimostatuti,èmettiinpraticaimoghjudizii,è osservituttiimocumandamentipermarchjàseconduelli, alloraeiucompiraghjucuntèaparollach'aghjudettuà David,utobabbu.
13Èstaraghjutràifigliolid'Israele,èùnabbanduneraghju miccaumopopuluIsraele
14CusìSalomonecustruìacasa,èafinì.
15Ècustruìimuridiacasadadentrucùtavuledicedru, daupianudiacasaàimuridiutettu:èlicupriadadentru cùlegnu,ècupriaupianudiacasacùtavuled'abete.
16Ècustruìvinticubitidailatidiacasa,daupianuài muri,cùtavuledicedru:licustruìancuperellainl'internu, perl'oraculu,perulocupiùsantu.
17Èacasa,valeàdìutempiudavantiàella,eralonga quarantacubiti
18Èucedrudil'internudiacasaerasculpitucùnodiè fioriaperti:tuttueradicedru;ùnsividiamiccapetra
19Èelluhàpreparatul'oraculuinl'internudiacasa,per mettecil'arcadil'alleanzadiuSignore
20Èl'oraculuinaparteanterioreeralonguvinticubiti, larguvinticubitièaltuvinticubiti;èurivestìd'orupuru;è cusìcuprial'altarechìeradicedru.
21CusìSalomonerivestìacasad'orupuruàl'internu:è feceunapartizionecùecatened'orudavantiàl'oraculu;èa rivestìd'oru
22Ètuttaacasahàrivestitud'oru,finuàch'elluhàfinitu tuttaacasa:ancututtul'altarechìeravicinuàl'oraculuhà rivestitud'oru
23Èinl'oraculufeceduicherubinid'uliva,ognunualtu dececubiti.
24Ècinquecubitieral'aladiucherubinu,ècinquecubiti l'altraaladiucherubinu:dal'estremitàdiun'alaà l'estremitàdil'altracieranudececubiti
25Èl'altrucherubinuaviadececubiti:iduicherubini avianualistessamisuraèalistessataglia.
26L'altezzadiuncherubinueradidececubiti,ècusìera ancudil'altrucherubinu
27Èelluhàmessuicherubiniinl'internudiacasa;èanu stesul'alediicherubini,inmoduchìl'aladiunutucavaun muru,èl'aladil'altrucherubinutucaval'altrumuru;èeso alesitucavanuinmezuàacasa
28Èrivestìicherubinid'oru
29Èsculpìtuttiimuridiacasaintornucùfiguresculpite dicherubini,palmeèfioriaperti,dentruèfora
30Èupianudiacasahàrivestitud'oru,dentruèfora
31Èperl'entratadil'oraculufeceported'uliva:ulinteluèi pilastrilateralieranuunaquintapartediumuru
32Eduieporteeranuancud'uliva;ècihàsculpitusculture dicherubinièpalmeèfioriaperti,èlihàrivestitid'oru,è hàsparghjitul'orunantuàicherubiniènantuàepalme
33Cusìfeceancuperaportadiutempiupilastrid'uliva, unaquartapartediumuru.
34Èeduieporteeranudilegnud'abete:eduiefogliedi unaportaeranupieghevoli,èeduiefogliedil'altraporta eranupieghevoli.
35Ècisculpìcherubini,palmeèfioriaperti,èlicupria d'oru,adattatiàl'operasculpita
36Ècustruìucortileinternucùtrèfiledipetretagliate,è unafiladitravidicedru
37Inuquartuannu,ifundamentidiacasadiuSignoresò statipostiinumesediZif.
38Èinl'undicesimuannu,inumesediBul,chìhèl'ottavu mese,acasahèstatafinitaintutteesoparte,èsecondu tuttuusomudellu.Cusìcihèstatusetteanniàcustruiscela.
CAPITULU7
1MaSalomonecustruìasocasapertredecianni,èfinì tuttaasocasa
2CustruìancuacasadiafurestadiuLibanu;aso lunghezzaeracentucubiti,èasolarghezzacinquanta cubiti,èasoaltezzatrentacubiti,sopraàquattrufiledi pilastridicedru,cùtravidicedrusopraàipilastri.
3Èeracupertadicedrusopraàetravi,chìsipusavanu nantuàquarantacinquepilastri,quindiciinunafila
4Ècieranufinestreintrèfile,èaluceeracontr'àalucein trèfile
5Ètutteeporteèipilastrieranuquadrati,cùefinestre:èa luceeracontr'àaluceintrèfile
6Èfeceunporticudipilastri;asolunghezzaeracinquanta cubiti,èasolarghezzatrentacubiti;èuporticueradavanti àelli;èl'altripilastrièatravegrossaeranudavantiàelli.
7Dopufeceunporticuperutronuinduveellupudia ghjudicà,uporticudiughjudiziu:èeracupertudicedruda unaparteàl'altradiupianu
8Èasocasainduveellustavaaviaunaltrucortiledentruà uporticu,chìeradilistessafattura.Salomonefeceancu unacasaperafiglioladiFaraone,ch'elluaviapigliatuper moglia,cum'èstuporticu
9Tuttiquestieranufattidipetrepreziose,secondue misuredipetretagliate,segatecùseghe,dentruèfora,daa
1Rè
fundazionefinuàubordu,ècusìdaforafinuàugrande cortile.
10Èafundazioneeradipetrepreziose,ancupetregrosse, petredidececubitièpetrediottucubiti.
11Èsopracieranupetrepreziose,seconduamisuradi petretagliate,ècedri
12Èugrandecortileintornueracustituitudatrèfiledi petretagliateèunafiladitravidicedru,siaperucortile internudiacasadiuSignoresiaperuporticudiacasa
13ÈurèSalomonemandòàpigliàHiramdaTiru
14ErafiglioludiunavedovadiatribùdiNeftali,èuso babbueraunomudiTiru,untravagliadoredirame:era pienudisaviezza,d'intelligenzaèd'astuziaperfàogni travagliudirameÈghjunseàurèSalomone,èfecetuttaa soopera
15Perchèellufundìduiecolonnedibronzu,altediciottu cubiticiascuna;èunafunedidodicicubiticircundava ognunadielle
16Èfeceduicapitellidiramefusu,damettenantuàe cimediecolonne:l'altezzadiuncapitellueradicinque cubiti,èl'altezzadil'altrucapitellueradicinquecubiti
17Èreteditravagliuàscacchi,èghirlandeditravagliuà catena,pericapitellichìeranusopraàacimadiecolonne; setteperuncapitellu,èsetteperl'altrucapitellu
18Èfeceecolonne,èduiefileintornuàunarete,per copreicapitellichìeranuincima,cùmelagrane;ècusì feceperl'altrucapitellu
19Èicapitellichìeranusopraàacimadiecolonneeranu informadigiglioinuporticu,quattrucubiti
20Èicapitellidieduiecolonneavianuancumelagranein cima,davantiàuventrechìeravicinuàarete;èe melagraneeranuduiecentuinfileintornuàl'altrucapitellu 21Èelluhàstallatuipilastriinupurtelludiutempiu;èhà stallatuupilastrudidiritta,èl'hàchjamatuJakin;èhà stallatuupilastrudimanca,èl'hàchjamatuBoaz
22Èsopraàacimadiecolonnecierauntravagliudi giglio:cusìhèstatufinituutravagliudiecolonne.
23Èfeceunmaredimetallofusu,didececubitidaunorlu àl'altru:eratundututtuintornu,èasoaltezzaeradicinque cubiti;èunacordaditrentacubitiucircundavatuttu intornu
24Èsottuàl'orlututtuintornucieranuprunechìu circundavanu,decepercubitu,circundavanuumaretuttu intornu:ipruneeranufussiinduiefile,quanduhèstatu fussu
25Erapusatasopraàdodicibuoi,trèchìguardavanuversu unordu,ètrèchìguardavanuversupunente,ètrèchì guardavanuversuusudu,ètrèchìguardavanuversu livante;èumareerapusatusopraàelli,ètutteesoparte posterioreeranuversul'internu
26Eragrossaunapalma,èusoorluerafattucum'èl'orlu diunatazza,cùfioridigigli:cunteniaduimilabagni.
27Èfecedecebasidibronzu;quattrucubitieraa lunghezzadiunabasa,èquattrucubitiasolarghezza,ètrè cubitiasoaltezza
28Èutravagliudiebasieracusì:avianubordi,èibordi eranutràibordi:
29Ènantuàibordichìeranutràicornicionicieranuleoni, buoiècherubini;ènantuàicornicionicieraunabasa sopra;èsottuàileonièibuoicieranucerteaghjuntefatte ditravagliufinu
30Èognibasaaviaquattrurotedibronzu,èpiastredi bronzu;èiquattruanguliavianusottuscale;sottuàavasca cieranusottuscalefuse,àfiancuàogniaghjunta
31Èasoaperturainl'internudiucapitelluèsopraeradi uncubitu;maasoaperturaeratondaseconduutravagliudi abasa,uncubituèmezu;èancunantuàasoaperturaci eranusculturecùisobordi,quadrati,miccatondi
32Èsottuàibordicieranuquattrurote;èl'assidierote eranuunitiàabasa;èl'altezzadiunarotaerauncubituè mezucubitu
33Èutravagliudieroteeracum'èutravagliudiunarota dicarru:isoassi,èesonave,èisoganci,èisoraggi, eranututtidifusione.
34Ècieranuquattrusottuscaleàiquattruangulidiuna basa:èisottuscaleeranudiabasastessa
35Èincimaàabasacieraunambitutondud'altezzamezu cubitu;èincimaàabasaisobordièisobordieranudi listessacosa
36Perchè,nantuàepiastrediesosporgenzeènantuàiso bordi,hàincisucherubini,leonièpalme,secondua proporzionediognunu,èaghjuntetutt'intornu
37Cusìfeceedecebasi:tutteavianualistessafusione,a listessamisuraèalistessataglia
38Poifecedececonchedibronzo:unaconcacunteneva quarantabagni,èogniconcaeradiquattrucubiti,ènantuà ognunadiedecebasiunaconca
39Èhàmessucinquebasiàadirittadiacasa,ècinqueàa mancadiacasa;èhàmessuumareàadirittadiacasaà livante,difronteàusudu
40ÈHiramfeceibacini,epaleèibaciniCusìHiramfinì difàtuttuutravagliuch'elluaviafattuperurèSalomone peracasadiuSignore
41Iduipilastri,èiduibacinidiicapitellichìeranusopra àacimadiiduipilastri;èeduierete,percopreiduibacini diicapitellichìeranusopraàacimadiipilastri;
42Èquattrucentumelagranepereduierete,duiefiledi melagraneperunarete,percopreiduibacinidiicapitelli chìeranusopraipilastri;
43Èedecebasi,èdececonchenantuàebasi;
44Èunmare,èdodiciboisottuàumare;
45Èipignatti,èepale,èibacini;ètuttiquestivasi,chì HiramfeceàurèSalomoneperacasadiuSignore,eranu dibronzulucido.
46InapianuradiuGhjurdanu,urèifundìinaterra argillosatràSuccothèTzarthan
47ÈSalomonelasciòtuttiivasisenzapisà,perchèeranu assainumerosi:ùnsitruvòmancuupesudiubronzu
48ÈSalomonefecetuttil'utensilichìappartenevanuàa casadiuSignore:l'altared'oru,èatavolad'oru,nantuàa qualeeraupanediapruposta,
49Èicandelabrid'orupuru,cinqueàdirittaècinqueà manca,davantiàl'oraculu,cùifiori,èelampade,èemolle d'oru,
50Èetazze,èismocca,èibacini,èicucchiai,èituribuli d'orupuru;èicardinid'oru,tantupereportediacasa interna,ulocusantu,èpereportediacasa,valeàdì,diu tempiu.
51CusìfùfinitututtuutravagliuchìurèSalomoneavia fattuperacasadiuSignoreÈSalomonepurtòecosechì David,usobabbu,aviadedicatu;ancul'argentu,l'oruèi vasi,imettetràitesoridiacasadiuSignore
CAPITULU8
1AlloraSalomoneriunìl'anzianid'Israele,ètuttiicapidie tribù,icapidiibabbidiifigliolid'Israele,versuurè SalomoneinGhjerusalemme,perpurtàl'arcadil'alleanza diuSignoreforadiacitàdiDavid,chìhèSion
2Ètuttil'omid'IsraelesisòriunitiintornuàurèSalomone àafestadiumesed'Etanim,chìhèusettimumese.
3Ètuttil'anzianid'Israeleghjunsenu,èipretipurtonu l'arca
4Èpurtonul'arcadiuSignore,èatendadiacunvenzione, ètuttil'utensilisantichìeranuinatenda,quellisòstati purtatidaipretièiLeviti.
5ÈurèSalomone,ètuttaacungregazioned'Israele,chì s'erariunitaintornuàellu,eranucunelludavantiàl'arca, sacrificendupecureèboi,chìùnsipudianucuntànè numeràperviadiasomoltitudine
6Èipretipurtonul'arcadil'alleanzadiuSignoreinuso locu,inl'oraculudiacasa,inulocusantu,sottuàl'aledii cherubini
7Perchèicherubinistendevanuesoduiealesopraulocu dil'arca,èicherubinicuprianul'arcaèesostanghedi sopra
8Ètiravanuforaibastoni,cusìchìl'estremitàdiibastoni sivedevanuinulocusantudavantiàl'oraculu,èùnsi vedevanumiccafora;èquìsòfinuàquestughjornu
9Ùncieranundainl'arca,foradieduietavuledipetrachì MosècihàmessuinHoreb,quanduuSignorehàfattuun pattucùifigliolid'Israele,quand'ellisòsurtitidaupaese d'Egittu
10Èaccaddechì,quanduipretisurtìanudaulocusantu,a nuvolariempìacasadiuSignore
11Cusìchìipretiùnpudianustàperserveperviadia nuvola;perchèagloriadiuSignoreaviapienuacasadiu Signore
12AlloraSalomonedisse:«L'Eternuhàdettuch'ellustaria inabughjuraspessa.
13Disicurut’aghjucustruituunacasaperstàci,unlocu stabileperatodimorapersempre
14Èurèvultòafaccia,èbenedissetuttaacungregazione d'Israele:(ètuttaacungregazioned'Israelestavainpiedi;)
15Èdisse:BenedettusiauSignoreDiud'Israele,chìhà parlatucùasoboccaàDavid,umobabbu,èchìhàcompiu cùasomanuciòch'elluhàdettu:
16Dapoiughjornuchìaghjufattusortedal'Egittuumo populuIsraele,ùnaghjusceltunisunacitàtràtutteetribù d'Israelepercustruisceunacasa,affinchìumonomeci fussi;maaghjusceltuDavidperessesopraàumopopulu Israele
17ÈeraincorediDavid,umobabbu,dicustruisceuna casaperunomediuSignoreDiud'Israele
18ÈuSignoredisseàDavid,umobabbu:Mentrech'ètù aviaincoredicustruisceunacasaàumonome,tùhaifattu bèchìl'aviaincore
19Eppuruùncustruiraimiccaacasa;mautofiglioluchì surtiràdaetovene,ellucustruiràacasaàumonome
20ÈuSignorehàcompiuasoparollach'elluhàdettu,è eiusòrisuscitatuinulocudiDavid,umobabbu,èmisò pusatunantuàutronud'Israele,cum'èuSignorehà prumessu,èaghjucustruituunacasaàunomediuSignore Diud'Israele
21Èaghjumessuquìunlocuperl'arca,induvesitrova l'alleanzach'elluhàfattucùinostribabbi,quanduihàfatti sortedaaterrad'Egittu
22ÈSalomonesistetedavantiàl'altarediuSignore,in presenzadituttaacungregazioned'Israele,èsteseemani versuucelu:
23Èdisse:SignoreDiud'Israele,ùncihèmiccaDiucum'è tè,nèincelunèinterra,chìmantenil'alleanzaèa misericordiacùitoservitorichìcamminanudavantiàtèdi tuttuusocore
24Chìaveterispettatuaprumessachìavetefattuàuvostru servitoreDavid,umobabbu?Aveteparlatucùavostra boccaèl’aveteadempiutucùavostramanu,cum’èoghje.
25Avàdunque,SignoreDiud'Israele,manteneàuto servitoreDavid,umobabbu,ciòchìlihaiprumessu, dicendu:Ùntimancheràmaiunomuàimoochjiperpusà nantuàutronud'Israele;affinchìitofiglioliguardinuàa sovia,affinchìcammininudavantiàmècum'ètùhai camminatudavantiàmè.
26Èavà,oDiud'Israele,tipregu,ch'ellasiaverificataato parolla,quellach'haidettaàutoservitoreDavid,umo babbu.
27MaDiustaràveramentenantuàaterra?Eccu,uceluè uceludiiceliùnponumiccacunteneti;quantumenusta casach'eaghjucustruitu?
28Eppuru,oSignoreDiumeu,abbiatecuradiapreghiera diuvostruservitoreèdiasosupplicazione,perascultàu griduèapreghierachìuvostruservitorefaceoghjedavanti àvoi
29Chìitoochjisianuapertiversustacasanotteèghjornu, versuulocudiuqualehaidettu:Umonomeseràquì; affinchìtupossiascultàapreghierachìutoservitorefarà versustulocu
30Èascoltaasupplicazionediutoservitoreèdiuto populuIsraele,quand'ellipricheranuversuquestulocu;è ascoltainucelu,ulocudiatodimora;èquandu l'ascolterai,perdona.
31S'ellucihèqualchissiachìpeccacontr'àusovicinu,è s'elluhèfattughjuràch'ellughjuri,ès'elluveneu ghjuramentudavantiàutoaltareinquestacasa:
32Ascoltadunqueincelu,èagisci,èghjudicaitoservitori, cundannenduugattivu,perfàcascàasovianantuàuso capu;èghjustificenduughjustu,perrendeliseconduaso ghjustizia
33QuanduutopopuluIsraeleseràscunfittudaunemicu, perchèanupeccatucontruàtè,èsivultarààtè,è cunfesseràutonome,èpricheràètisupplicheràinquesta casa:
34Alloraascoltaincelu,èperdonaupeccatudiuto populuIsraele,èfatelivultàinaterrachìhaidatuàiso babbi
35Quanduuceluhèchjosu,èùncihèmiccapioggia, perchèanupeccatucontruàtè;s'ellipreganuversuquestu locu,ècunfessanuutonome,èsicunvertiscenudauso peccatu,quanduliaffliggi:
36Ascoltaincelu,èperdonaupeccatudiitoservitorièdi utopopuluIsraele,insignenduliabonaviainduvedevenu marchjà,èdàapioggianantuàatoterra,chìhaidatuàuto populupereredità
37S'ellucihèinupaeseacarestia,s'ellucihèapesta,a ruggine,amuffa,alocusta,os'ellucihèabruca;s'elluuso
nemicul'assediainupaesediesocità;qualsiasipestilenza, qualsiasimalatiachìcisia;
38Qualunquepreghieraèsupplicazionefattada qualchissia,odatuttuutopopuluIsraele,chìognunu cunnosceràapiagadiusocore,èstenderàesomaniversu stacasa:
39Ascoltaincelu,induvestai,èperdona,èagisci,èdàà ogniomuseconduesovie,chìcunnosciucore;(perchètù, solutù,cunnosciicoridituttiifigliolidil'omi);
40Affinchìtipossinutemetuttiighjornich'ellicampanu inaterrachìtùhaidatuàinostribabbi
41Inoltre,perciòchìriguardaunstranieru,chìùnhè miccadiutopopuluIsraele,mavenedaunpaeseluntanu perviadiutonome;
42(Perchèintenderanuparlàdiuvostrugrandenome,dia vostramanuputenteèdiuvostrubracciustesu;)quand'ellu veneràèpricheràversustacasa;
43Ascoltaincelu,induvestai,èfàtuttuciòchìustranieru tichjama,affinchìtuttiipopulidiaterracunnoscanuuto nome,pertemeti,cum'èutopopuluIsraele;èaffinchì sappianuchìstacasa,ch'eaghjucustruitu,hèchjamatacùu tonome.
44Sèuvostrupopuluesceàcumbattecontr'àusonemicu, induvevoilimanderete,ès'ellupregaàuSignoreversua citàchìavetesceltu,èversuacasach'eaghjucustruituàu vostrunome,
45Alloraascoltainceluasopreghieraèaso supplicazione,èdifendiasocausa.
46S'ellipeccanucontruàtè(perchèùncihènimuchìùn pecchimicca),ès'ètùtiarrabiicunelli,èiabbanduniàu nemicu,affinchìiportiviaprigiuneriinupaesediu nemicu,luntanuovicinu;
47Eppuru,s'ellisinepentiranuinupaeseinduvesòstati purtatiprigiuneri,èsipentiranu,ètisupplicheranuinu paesediquellichìianupurtatiprigiuneri,dicendu:Avemu peccatu,èavemufattuaperversione,avemucummessua malvagità;
48Ècusìvultanuàtècuntuttuusocoreècuntuttaaso ànima,inupaesediisonemici,chìianupurtatiprigiuneri, ètipreganuversuasoterra,chìtùhaidatuàisobabbi,a citàchìtùhaisceltu,èacasachìaghjucustruituàuto nome:
49Alloraascoltaasopreghieraèasosupplicazioneinu celu,induvestai,èdifendiasocausa,
50Èperdonaàutopopuluchìhàpeccatucontruàtè,è tutteesotrasgressionich'ellianucummessucontruàtè,è dàlicumpassionedavantiàquellichìl'anupurtati prigiuneri,affinchìabbianucumpassionedielli.
51Perchèsòutopopulu,èatoeredità,chìhaifattusorte dal'Egittu,damezuàafornacediferru:
52Chìitoochjisianuapertiàasupplicazionediuto servitoreèàasupplicazionediutopopuluIsraele,per ascultalliintuttuciòch'ellitichjamanu
53Perchètùl'haiseparatidatràtuttiipopulidiaterra,per esseatoeredità,cum'ètùl'haidettupermezudiMosè,uto servitore,quandutùhaifattusorteinostribabbidal'Egittu, oSignoreDiu.
54Ècusì,quanduSalomoneebbefinitudifàtuttasta preghieraèsupplicazioneàuSignore,sialzòdadavantià l'altarediuSignore,daesseinginocchiatucùemanistese versuucelu
55Èsistete,èbenedissetuttaacungregazioned'Israeleà vocealta,dicendu:
56BenedettusiauSignore,chìhàdaturiposuàuso populuIsraele,secondututtuciòch'elluhàprumessu:ùnhè mancataunasolaparolladitutteesoboneprumesse, ch'elluhàprumessupermezudiMosè,usoservitore
57ChìuSignore,unostruDiu,siacunnoi,cum'èelluhè statucùinostribabbi:ch'elluùnciabbandunièùnci abbandunimicca
58Affinchìellupossainclinàinostricoriversuellu,per marchjàintutteesovie,èperosservàisocumandamenti,i sostatutièisoghjudizii,ch'elluhàurdinatuàinostribabbi
59Èchìsteparolle,cùequaliaghjusupplicatudavantiàu Signore,sianuvicinuàuSignore,unostruDiu,ghjornuè notte,affinchìellususteniacausadiusoservitoreèa causadiusopopuluIsraeleinognimumentu,cum'èa materiarichiederà:
60AffinchìtuttuupopuludiaterrasappiachìuSignorehè Diu,èchìùncin'hènimualtru.
61ChìuvostrucoresiadunqueperfettucùuSignore,u nostruDiu,permarchjàseconduisostatutièperosservài socumandamenti,cum'èoghje.
62Èurè,ètuttuIsraelecunellu,offrironusacrifizii davantiàuSignore
63ÈSalomonehàoffertuunsacrifiziudipace,ch'elluhà offertuàuSignore,vintiduimilaboiècentuvintimila pecureCusìurèètuttiifigliolid'Israeleanudedicatua casadiuSignore.
64Ulistessughjornu,urèhàcunsacratuumezudiacorte chìeradavantiàacasadiuSignore;perchèquìhàoffertu offertebrusgiate,offertedicarne,èugrassudil'offertedi pace;perchèl'altaredibronzuchìeradavantiàuSignore eratroppuchjucuperricevel'offertebrusgiate,l'offertedi carne,èugrassudil'offertedipace.
65ÈinquellutempuSalomonefeceunafesta,ètuttu Israelecunellu,unagrandecongregazione,dal'entratadi Hamathfinuàufiumed'Egittu,davantiàuSignore,u nostruDiu,setteghjornièsetteghjorni,valeàdì quattordicighjorni
66L'ottavughjornu,ellumandòupopulu;èbenedissenuu rè,èsinevultonuàesotende,allegriècuntentidicoreper tuttaabèchìuSignoreaviafattuperDavid,usoservitore, èperIsraele,usopopulu.
CAPITULU9
1Èaccaddechì,quanduSalomoneebbefinitudicustruisce acasadiuSignore,èacasadiurè,ètuttuciòchì Salomonedesideravaèch'elluaviavulsutufà, 2ChìuSignorehèapparsuàSalomoneasecondavolta, cum'ès'ellul'eraapparsuàGabaon
3ÈuSignorelidisse:Aghjuintesuatopreghieraèato supplicazione,chìhaifattudavantiàmè;aghjusantificatu stacasa,chìhaicustruitu,permetteciumonomeper sempre;èimoochjièumocoresaranuquìpersempre 4Ès'èvocamminatedavantiàmè,cum'èDavid,uvostru babbu,hàcamminatu,cùintegritàdicoreèrettitudine, fendusecondututtuciòch'et'aghjuurdinatu,ès'èvo osservateimostatutièimoghjudizii, 5Allorastabiliraghjuutronudiutoregnuannantuà Israelepersempre,cum'èaghjuprumessuàDavid,uto
babbu,dicendu:Ùntimancheràmaiunomuannantuàu tronud'Israele.
6Mas'èvovialluntanatedamè,voioivostrifiglioli,èùn osservatemiccaimocumandamentièimostatutich'aghju messudavantiàvoi,maandateèservitealtridii,èli adorate:
7AllorastermineraghjuIsraeledaaterrach'eliaghjudatu; èstacasach'eaghjusantificatuperumonome,a ghjitteraghjudaamovista;èIsraeleseràunpruverbiuè unaburlatràtuttiipopuli
8Èàvistadistacasa,chìhèalta,ognunuchìcipassa accantuseràstupitu,èfischerà;èdiceranu:Perchèu Signorehàfattucusìàstaterra,èàstacasa?
9Èrisponderanu:PerchèanuabbandunatuuSignore,uso Diu,chìhàfattusorteisobabbidaupaesed'Egittu,èsisò attenutiàaltridii,èlianuadoratièlianuserviti:per quessauSignorehàpurtatusopraàellituttustumale 10Èaccaddeàafinedivintianni,quanduSalomoneebbe custruitueduiecase,acasadiuSignoreèacasadiurè, 11(OraHiram,urèdiTiru,aviafurnituàSalomonelegnu dicedruèlegnud'abete,èoru,secondututtuciòch'ellu desiderava),tanduurèSalomonehàdatuàHiramvinticità inupaesediGalilea
12ÈHiramsurtìdaTirupervedeecitàchìSalomoneli aviadatu;èùnlipiacquenumicca.
13Èdisse:Chìcitàsòstechìm'haidatu,fratellumeu?Èli chjamòupaesediCabulfinuàoghje
14ÈHirammandòàurèsessantavintitalentid'oru.
15ÈeccuaragionedialevachìurèSalomonehàfattu; percustruisceacasadiuSignore,èasopropriacasa,è Millo,èumurudiGhjerusalemme,èHazor,èMegiddo,è Ghezer
16Perchèufaraone,rèd'Egittu,eracullatu,aviapigliatu Ghezer,l'aviabrusgiatacùufocu,aviatumbatuiCananei chìstavanuinacità,èl'aviadatainrigaluàasofigliola,a mogliadiSalomone
17ÈSalomonecustruìGhezer,èBethoronupiùbassu, 18ÈBaalath,èTadmorinudesertu,inaterra, 19ÈtutteecitàdimagazzinichìSalomoneavia,èecità perisocarri,èecitàperisocavalieri,èciòchìSalomone vuliacustruisceinGhjerusalemme,èinLibanu,èintuttaa terradiusoduminiu
20Ètuttuupopuluchìerarimasudil'Amorei,dil'Ittiti,di iPerizziti,dil'EveièdiiGebusei,chìùneranumiccadii figliolid'Israele, 21Isofigliolichìeranurimastidopuàelliinupaese,chìi figliolid'Israeleùnanupussutudistrughjecumpletamente, Salomonehàimpostuuntributudischiavitùfinuàoghje. 22Madiifigliolid'IsraeleSalomoneùnhàfattuschiavi; maeranuomidiguerra,èisoservitori,èisoprincipi,èi socapitani,èiguvernatoridiisocarri,èisocavalieri
23Quessieranuicapidil'ufficialichìeranunantuàl'opere diSalomone,cinquecentucinquanta,chìguvernavanuu populuchìtravagliavainl'opere
24MaafiglioladiFaraonecullòdaacitàdiDavidàaso casachìSalomoneaviacustruituperella;tanducustruì Millo.
25Ètrèvolteàl'annuSalomoneoffrivaolocaustièofferte dipacenantuàl'altarech'elluaviacustruituàuSignore,è brusgiavaincensunantuàl'altarechìeradavantiàu SignoreCusìfinìacasa
26ÈurèSalomonefeceunaflottadinaviinEziongeber, chìhèaccantuàEloth,nant'àarivadiuMariRossu,inu paesed'Edom
27ÈHirammandòamarinaisoservitori,marinarichì cunniscianuumare,cùiservitoridiSalomone.
28ÈghjunsenuàOfir,èpiglionudaquìquattrucentuvinti talentid'oru,èupurtonuàurèSalomone
CAPITULU10
1ÈquanduareginadiSabainteseafamadiSalomoneper ciòchìriguardaunomediuSignore,ellavenneper metteluàprovacùdumandedifficiule.
2ÈellaghjunseàGhjerusalemmecùuncorteuassai grande,cùcammellichìpurtavanuspezie,èassaioru,è pietrepreziose;èquanduellaghjunseàSalomone,ella cumunicòcunelludituttuciòchìerainusocore
3ÈSalomonelidissetutteesodumande:ùncieranunda chìurèfussipiattu,ch'elluùnlidissi.
4ÈquanduareginadiSabaaviavistututtaasapienzadi Salomone,èacasach'elluaviacustruitu,
5Èumanghjàdiasotavula,èupostudiisoservitori,èu serviziudiisoministri,èisovestiti,èisocoppieri,èaso ascensionecùaqualehècullatuàacasadiuSignore;ùnci erapiùspirituinella.
6Èelladisseàurè:Eraveruciòch'aghjuintesuinumo paesedietoazzionièdiatosaviezza
7Eppuruùnaghjumiccacridutuàeparolle,finuàch'esò ghjuntu,èimoochjil'anuvistu;èeccu,ùnm'erastata cuntatamancuamità:atosaviezzaèatoprosperità superanuafamach'aghjuintesu.
8Beatiitoomi,beatisòquestiitoservitori,chìstanu cuntinuamentedavantiàtè,èchìascoltanuatosaviezza
9BenedettusiauSignore,utoDiu,chìs'hècompiaciutuin tè,dimettetinantuàutronud'Israele;perchèuSignorehà amatuIsraelepersempre,perquessat'hàfatturè,perfàu ghjudiziuèaghjustizia.
10Èellahàdatuàurècentuvintitalentid'oru,èuna grandequantitàdispezie,èpietrepreziose:ùncihèpiù ghjuntaunatalequantitàdispeziecum'èquellechìaregina diSabahàdatuàurèSalomone
11ÈamarinadiHiram,chìpurtavaorudaOfir,purtòancu daOfirunagrandequantitàdilegnudisandaluèpietre preziose
12Èurèfececùl'arburidisandalupilastriperacasadiu Signore,èperacasadiurè,ancuarpeèsalteripericantori: ùncisòmaistatiarburidisandalusimili,nèsisòvistifinu àoghje.
13ÈurèSalomonehàdatuàareginadiSabatuttuciò ch'ellahàdesideratu,tuttuciòch'ellahàdumandatu,foradi ciòchìSalomonelihàdatudiasogenerositàrealeCusìsi n'andòinusopaese,ellaèisoservitori.
14Avàupesudil'oruchìghjunghjiaàSalomoneinun annueraseicentusessantaseitalentid'oru, 15Inpiùdiciòch'elluaviadaimercanti,èdautrafficudi imercantidispezie,èdatuttiirèd'Arabia,èdai guvernatoridiupaese.
16ÈurèSalomonefeceduiecentuscudid'orubattu: seicentusiclid'oruandavanuperunscudo
17Èfecetrecentuscudid'orubattu;trèlibbred'oru andavanuperunscudu;èurèimesseinacasadiafuresta diuLibanu
18Inoltre,urèhàfattuungrandetronud'avorio,èl'hà rivestitud'orufinu.
19Utronuaviaseiscalini,èacimadiutronueratonda daretu;ècieranusupportidaognilatudiulocudiusedile, èduileonistavanuaccantuàisupporti.
20Èdodicileonistavanuquìdaunaparteèdal'altra,sopra iseiscalini:ùncierastatufattunundadisimileinalcun regnu.
21ÈtuttiivasidiurèSalomoneeranud'oru,ètuttiivasi diacasadiafurestadiuLibanueranud'orupuru;nimuera d'argentu:ùneranundacunsideratuàitempidiSalomone 22PerchèurèaviainmareunamarinadiTarsiscùa marinadiHiram:unavoltaognitrèannighjunghjiaa marinadiTarsis,purtenduoru,argentu,avoriu,scimieè pavoni
23CusìurèSalomonesuperavatuttiirèdiaterrain ricchezzeèinsapienza
24ÈtuttaaterracercavaàSalomone,persenteaso saviezza,chìDiuaviamessuinusocore.
25Èognunupurtavausorigalu,vasid'argentuèvasid'oru, vestiti,armatureèspezie,cavallièmuli,unannuperannu 26ÈSalomonehàriunitucarriècavalieri:èaviamille quattrucentucarrièdodicimilacavalieri,ch'elluhàstallatu inecitàpericarri,ècùurèinGhjerusalemme
27Èurèfecechìl'argentufussiinGhjerusalemmecum'èe petre,èicedrifussinucum'èisicomorichìsòinavalle, perabbondanza
28ÈSalomoneaviacavallipurtatidal'Egittu,èfiludilinu: imercantidiurèricevianuufiludilinuàuncertuprezzu 29Èuncarrusurtiadal'Egittuperseicentusiclid'argentu, èuncavallupercentucinquanta;ècusìpertuttiirèdi l'Ittiti,èperirèdiSiria,ipurtavanuforapermezudielli
CAPITULU11
1MaurèSalomoneamavaparechjedonnestraniere,è ancuafiglioladiFaraone,edonnediMoabite,Ammonite, Edomite,SidonieèHittite;
2DienazionidiequaliuSignorehàdettuàifiglioli d'Israele:Ùnanderetemiccacunelli,èelliùnentreranu miccacunvoi;perchèdisicuruvivultaranuucoredopuài sodii:Salomones'hèattaccatuàelliperamore
3Èebbesettecentumogli,principesse,ètrecentù concubine;èesomoglilifecenusviàucore
4Perchèaccadde,quanduSalomoneeravechju,chìeso moglisviaruusocoredopuàaltridii;èusocoreùnera miccaperfettucùuSignore,usoDiu,cum'èeraucoredi David,usobabbu.
5PerchèSalomonehèandatudopuàAstartè,adeadii Sidoniani,èdopuàMilcom,l'abominazionedil'Ammoniti 6ÈSalomonehàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èùnhà miccaseguitucumpletamenteuSignore,cum'èaviafattu David,usobabbu
7AlloraSalomonecustruìunlocualtuperChemosh, l'abominazionediMoab,inumontechìhèdavantià Ghjerusalemme,èperMolech,l'abominazionediifiglioli d'Ammon.
8Èfecelistessupertutteesomoglistraniere,chì brusgiavanuincensuèsacrificavanuàisodii
9ÈuSignores'infuriavacontr'àSalomone,perchèuso cores'eraalluntanatudauSignoreDiud'Israele,chìliera apparsuduievolte,
10Èliaviaurdinatuàpropositudistacosa,diùnandà dopuàaltridii:maùnhàmiccaosservatuciòchìuSignore aviaurdinatu
11Dunque,uSignoredisseàSalomone:Postuchìquestu hèstatufattudatè,èchìùnhaimiccaosservatuumopattu èimostatutichìt'aghjuurdinatu,tistrapperòuregnuèu daraghjuàutoservitore
12Eppuru,initoghjorni,ùnafaraghjumiccaperviadi David,utobabbu;maastrapperaghjudaamanudiuto figliolu
13Eppuruùnstrapperaghjumiccatuttuuregnu;ma daraghjuunatribùàutofiglioluperviadiDavid,umo servitore,èperviadiGhjerusalemmech'eaghjusceltu.
14ÈuSignoresuscitòunavversariuàSalomone,Adad l'Edomita;eradiadiscendenzadiurèinEdom
15Infatti,quanduDaviderainEdom,èchìJoab,u capitanudil'armata,eracullatuperintarràimorti,dopu avètombututtiimasciinEdom;
16(PerseimesiJoabstetequìcùtuttuIsraele,finuà ch'elluebbesterminatuognimaschileinEdom:)
17Adadhèfughjitu,elluècertiEdomitidiiservitoridiu sobabbucunellu,perandàinEgittu;Adaderasempreun zitellu
18ÈsisòalluntanatidaMadian,èsòghjuntiàParan;è anupigliatuomicunellidaParan,èsòghjuntiinEgittu,à Faraone,rèd'Egittu;chìlihàdatuunacasa,èlihà assignatuvitturi,èlihàdatuaterra
19ÈHadadtruvòunagrandegraziaàl'ochjidiFaraone, tantuch'ellulidetepermoglieasurelladiasopropria moglia,asurelladiTahpenes,aregina
20ÈasurelladiTahpenesliparturìusofiglioluGenubat, chìTahpenessvezzòinacasadiFaraone;èGenubaterain acasadiFaraonetràifigliolidiFaraone
21QuanduHadadinteseinEgittuchìDavids'era addurmintatucùisobabbi,èchìJoab,ucapitanudi l'armata,eramortu,HadaddisseàFaraone:«Lasciami parte,perpudèandàinumopaese.»
22AlloraFaraonelidisse:Machìtimancacunmè,chì cerchidivultàinutopaese?Ellurispose:Nunda;però lasciamiandà.
23ÈDiulihàsuscitatuunaltruavversariu,Rezon,figliolu d'Eliada,chìhèfughjitudausosignoreHadadezer,rèdi Zoba.
24Èelluhàriunituomiintornuàellu,èhèdiventatu capitanudiunabanda,quanduDavidhàtumbatuquellidi Zoba;èsòandatiàDamascu,ècisòstati,èanuregnatuin Damascu
25Èelluhèstatuunavversariud'Israeletuttiighjornidi Salomone,foradiumalechìAdadhàfattu;èhàabborritu Israele,èhàregnatuannantuàSiria
26ÈGhjeroboamu,figlioludiNebat,unEfrateudiZereda, servitorediSalomone,chìasomammasichjamavaZerua, unavedova,alzòancuelluamanucontruàurè
27Èeccuacausach'ellualzòamanucontruàurè: SalomonecustruìMillo,èriparòebreccediacitàdiDavid, usobabbu
28Èl'omuGhjeroboamueraunomuputenteècuraghjosu; èSalomone,videnduughjovanuch'ellueraindustrioso,u fececapimachjadituttaacasadiGhjiseppu
29ÈaccaddeinquellutempuchìGeroboamosurtìda Ghjerusalemme,chìuprufetaAhijahuSilonitautruvòper
1Rè
via;ès'eravistutud'unvestitunovu;èeranutraminduisoli inucampu.
30ÈAchiapigliòuvestitunovuch'elluaviaaddossu,èu strappòindodicipezzi.
31ÈdisseàGeroboamo:Pigliatidecepezzi,perchècusì diceuSignore,uDiud'Israele:Eccu,strapperaghjuuregnu daamanudiSalomoneètidaraghjudecetribù
32(MaelluaveràunatribùperviadiumoservitoreDavid, èperviadiGhjerusalemme,acitàch'eaghjusceltutràtutte etribùd'Israele:)
33Perchèm'anuabbandunatuèanuadoratuAstartè,adea diiSidoniani,Chemos,udiudiiMoabiti,èMilcom,udiu diifigliolid'Ammon,èùnanumiccacamminatuinemo vie,perfàciòchìhèghjustuàimoochji,èperosservài mostatutièimoghjudizii,cum'èhàfattuDavid,uso babbu.
34Eppuruùnlipiglieraghjumiccatuttuuregnudaamanu, maufaraghjuprincipepertuttiighjornidiasovita,per viadiDavid,umoservitore,ch'aghjusceltu,perchèhà osservatuimocumandamentièimostatuti
35Mapiglieraghjuuregnudaamanudiusofigliolu,ète ludaraghju,decetribù.
36Èàusofiglioludaraghjuunatribù,affinchìDavid,u moservitore,abbiasempreunalucedavantiàmèin Ghjerusalemme,acitàchìaghjusceltupermetteciumo nome
37Ètipiglieraghju,èturegneraisecondututtuciòchìato ànimadesidera,èsarairèd'Israele.
38Èaccadrà,s'ètùascoltituttuciòch'eticumandu,ès'ètù camminiperemovie,ès'ètùfaciciòchìhèghjustuàimo ochji,osservenduimostatutièimocumandamenti,cum'è hàfattuDavidumoservitore,alloraeiuseraghjucuntè,è ticustruiraghjuunacasasicura,cum'èaghjucustruituper David,ètidaraghjuIsraele.
39Èperviadiquestuaffliggeraghjuadiscendenzadi David,mamiccapersempre
40SalomonehàdunquecercatuditumbàGeroboamu.È GeroboamusialzòèfuggìinEgittu,versuSishak,rè d'Egittu,èsteteinEgittufinuàamortediSalomone
41Èurestudil'attidiSalomone,ètuttuciòch'elluhàfattu, èasosaviezza,ùnsòmiccascrittiinulibrudil'attidi Salomone?
42ÈutempuchìSalomonehàregnatuinGhjerusalemme annantuàtuttuIsraelehèstatudiquarantaanni
43Salomonesiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuina citàdiDavid,usobabbu;èRoboam,usofigliolu,regnòà usopostu
CAPITULU12
1ÈRoboamandòàSichem;perchètuttuIsraeleera ghjuntuàSichemperfàlurè.
2Èaccaddechì,quanduGeroboamo,figlioludiNebat,chì erasempreinEgittu,neinteseparlà(perchèerafughjituda apresenzadiurèSalomone,èGeroboamostavainEgittu);
3Ch'elliumandonuàchjamàGhjeroboamuètuttaa cungregazioned'Israeleghjunsenu,èparlavanuàRoboam, dicendu:
4Utobabbuhàfattuunostrughjugliupisante;avàdunque alleggerisciuserviziupisantediutobabbu,èusoghjugliu pisantech'ellucihàmessu,ètiserviremu
5Èlidisse:«Andatepurupertrèghjorni,èpoivultateda mè».Èupopulupartì.
6ÈurèRoboamsicunsultòcùivechjichìeranudavantià Salomone,usobabbu,mentrech'elluerasempreinvita,è disse:Chìcunsigliatemidateperrispondeàstupopulu?
7Èlidissenu:«Sèvositeoghjeuservitoredistupopulu,è s'èvoliservite,ès'èvolirispondete,ès'èvoliparlatebè, alloraseranuivostriservitoripersempre.»
8Maabbandunòucunsigliudiivechji,ch'elliliavianu datu,ècunsultòighjovanich'eranucresciuticunellu,èchì stavanudavantiàellu:
9Èlidisse:Chìcunsigliucidateperrispondeàstupopulu chìm'hàdettu:"Alleggerisciughjugliuchìutobabbucihà messu?"
10Èighjovanichìeranucresciuticunellulidissenu: «Cusìparleraiàstupopuluchìt'hàdettu:Utobabbuhà aggravatuunostrughjugliu,maalleggeriscilupernoi;cusì lidirai:Umodituminoreseràpiùgrossuchèilombidiu mobabbu».
11Èavà,mentreumobabbuvihàcaricatucùunghjugliu pisante,eiuaghjunghjeraghjuàuvostrughjugliu:umo babbuvihàcastigatucùfruste,maeiuvicastigaraghjucù scorpioni
12CusìGeroboamoètuttuupopulughjunsenuda Roboamouterzughjornu,cum'èurèaviaurdinatu, dicendu:Vultateàmèuterzughjornu
13Èurèrisposeàupopuluduramente,èabbandunòu cunsigliuchìivechjiliavianudatu; 14Èliparlòseconduucunsigliudiighjovani,dicendu:U mobabbuhàaggravatuuvostrughjugliu,èeiu aghjunghjeraghjuàuvostrughjugliu;ancuumobabbuvi hàcastigatucùfruste,maeiuvicastigaraghjucùscorpioni 15Dunque,urèùnhàascultatuupopulu;perchèacausa eradauSignore,affinchìellupudessimetteinoperaaso parolla,chìuSignoreaviadettupermezud'Achiau SilonitaàGeroboamu,figlioludiNebat
16QuandututtuIsraelevidechìurèùnliascoltavamicca, upopulurisposeàurè,dicendu:ChìparteavemuinDavid? Ùnavemumiccaereditàinufigliolud'Isai:àetotende,o Israele!Avà,occupatidiatocasa,Davide.CusìIsraelesi n'andòàesotende
17Maperciòchìriguardaifigliolid'Israelechìstavanuin ecitàdiGhjuda,Roboamhàregnatuannantuàelli.
18AlloraurèRoboammandòAdoram,chìerasopraàu tributu;ètuttuIsraeleulapidòcùpetre,ch'ellumorse DunqueurèRoboamsiprecipitòàcullànantuàusocarru, perfughjeinGhjerusalemme
19CusìIsraelesiribellòcontr'àacasadiDavidfinuà oghje
20Èaccaddechì,quandututtuIsraeleintesechì Geroboamoeravultatu,umandonuàchjamààl'assemblea èufecenurèdituttuIsraele.Nimuùnseguitòacasadi David,foradiatribùdiGhjuda
21ÈquanduRoboamghjunseinGhjerusalemme,riunì tuttaacasadiGhjuda,cùatribùdiBeniaminu,centu ottantamilaomiscelti,chìeranuguerrieri,percumbatte contr'àacasad'Israele,perfàvultàuregnuàRoboam, figlioludiSalomone
22MaaparolladiDiuhèghjuntaàSemaia,l'omudiDiu, dicendu:
23ParlaàRoboam,figlioludiSalomone,rèdiGhjuda,èà tuttaacasadiGhjudaèdiBeniaminu,èàurestudiu populu,dicendu: 24CusìdiceuSignore:Ùnanderetemicca,èùn cumbatteretemiccacontruàivostrifratelli,ifiglioli d'Israele;vultateognunuincasasoia,perchèquestuhèciò chìvenedamèDunque,anuascultatuaparolladiu Signore,èsisòvultatiperparte,seconduaparolladiu Signore
25AlloraGeroboamocustruìSicheminamuntagna d'Efraim,ècistete;èpartìdaquì,ècustruìPenuel 26ÈGhjeroboamudisseinusocore:Avàuregnutornerà àacasadiDavide:
27Sèstupopulumonteperfàsacrifiziiinacasadiu SignoreinGhjerusalemme,alloraucoredistupopulusi vultaràversuusosignore,versuRoboam,rèdiGhjuda;è miuccideranu,ètorneranudaRoboam,rèdiGhjuda 28Alloraurèpigliòcunsigliu,feceduivitellid'oru,èdisse àelli:HètroppupervoidicullàinGhjerusalemme;eccui todii,oIsraele,chìt'anufattusortedaupaesed'Egittu 29ÈnehàmessuunuinBetel,èl'altruinDan
30Èstacosahèdiventataunpeccatu:perchèupopuluhè andatuàaduràdavantiàquellu,finuàDan
31Èfeceunacasadilochialti,èfecepretitràipiùumili diupopulu,chìùneranumiccadiifigliolidiLevi.
32ÈGeroboamohàurdinatuunafestal'ottavumese,u quindicesimughjornudiumese,simileàafestachìhèin Ghjuda,èhàoffertuoffertenantuàl'altare.Cusìhàfattuin Betel,sacrificenduàivitellich'elluaviafattu;èhàpostuin Betelisacerdotidil'altilochich'elluaviafattu
33Cusìelluhàoffertunantuàl'altarech'elluaviafattuin Betheluquindicesimughjornudil'ottavumese,inumese ch'elluaviacuncipitudausocore;èhàurganizatuuna festaperifigliolid'Israele:èhàoffertunantuàl'altare,èhà brusgiatuincensu
CAPITULU13
1Edeccu,unomudiDiuhèghjuntudaGhjudapera parolladiuSignoreàBetel;èGeroboamostavavicinuà l'altareperbrusgiàincensu
2Ègridòcontr'àl'altareperparolladiuSignore,èdisse:O altare,altare,cusìdiceuSignore:Eccu,unfigliolunascerà inacasadiDavid,chjamatuGhjosia;ènantuàtèellu offreràipretidil'altilochichìbrusgianuincensunantuàtè, èl'ossedil'omisaranubrusgiatenantuàtè.
3Èelluhàdatuunsegnuquellughjornu,dicendu:Eccuu segnuchìuSignorehàparlatu:Eccu,l'altaresistrapperà,è ecennerechìcisòsoprasaranusparse
4Èaccaddechì,quanduurèGeroboamointeseaparolladi l'omudiDiu,chìaviagridatucontruàl'altareinBetel, steseamanudasopraàl'altare,dicendu:«Pigliatelu!».Èa manuch'elluaviastesucontruàellus'asciugò,èùnpudia piùriturnàversuellu
5L'altaresistrappòancuellu,èecenneresisparseroda l'altare,seconduusegnuchìl'omudiDiuaviadatupera parolladiuSignore.
6Èurèrisposeèdisseàl'omudiDiu:«Pregadunquea facciadiuSignore,utoDiu,èpregapermè,affinchìamo manumisiarestituita.»Èl'omudiDiusupplicòuSignore, èamanudiurèlifùrestituita,èdiventòcum'èprima
7Èurèdisseàl'omudiDiu:«Vieniincasacunmè,è rinfrescati,ètidaraghjuunaricumpensa.»
8Èl'omudiDiudisseàurè:Ancus'ètùmidassiamitàdi atocasa,ùnandaraghjumiccacuntè,èùnmanghjaraghju nèbeveraghjuacquainquestulocu.
9Perchècusìmihèstatuurdinatuperaparolladiu Signore,dicendu:Ùnmanghjatemiccapane,nèbeieacqua, èùnvultatemiccaperalistessastradadainduvesite venutu
10Cusìsin'andòperun'altrastrada,èùnvultòmiccapera stradach'elluaviapigliatuperghjunghjeàBetel
11CieraunvechjuprufetachìstavainBetel;èisofiglioli sòghjuntièlianudettututtel'operechìl'omudiDiuavia fattuquellughjornuinBetel;eparollech'elluaviadettuàu rè,l'anuancudettuàusobabbu
12Èusobabbulidisse:«Induvestradahèandatu?Iso figlioliavianuvistuastradachìl'omudiDiueraandatu, chìeraghjuntudaGhjuda»
13Èdisseàisofiglioli:«Sellatemil'asinu».Cusìlisellaru l'asinu,èellucicavalcòsopra
14Èandòdopuàl'omudiDiu,èutruvòpusatusottuàuna quercia,èlidisse:Sìtùl'omudiDiuchìhèghjuntuda Ghjuda?Èellurispose:Sòeiu
15Alloralidisse:«Vieniincasacunmè,èmanghjau pane.»
16Èdisse:Ùnpossumiccavultàcuntè,nèentrecuntè;ùn manghjaraghjunèbeveraghjuacquacuntèinquestulocu 17PerchèaparolladiuSignorem'hèstatadettu:Ùn manghjaretenèbevereteacquaquì,èùnvivultaretepera stradadainduvesitevenutu
18Lidisse:«Anch'eiusòprufetacum'ètè;èunanghjulu m'hàparlatuperparolladiuSignore,dicendu:Riportalu cuntèincasatoia,affinchìmanghjipaneèbeieacqua» Maellulihàmintutu.
19Cusìvultòcunellu,èmanghjòpaneincasasoia,è bevveacqua
20Èaccadde,mentrech'ellieranusedutiàtavula,chìa parolladiuSignoreghjunseàuprufetachìl'aviafattu vultà:
21Ègridòàl'omudiDiuchìeraghjuntudaGhjuda, dicendu:CusìdiceuSignore:Perchèavetedisubbidituàa boccadiuSignore,èùnavetemiccaosservatuu cumandamentuchìuSignore,uvostruDiu,vihàdatu, 22Masìvultatu,èhaimanghjatupaneèbevutuacquainu locudiuqualeuSignoret'hàdettu:Ùnmanghjarèpaneè ùnbeieacqua;utocadaveruùnghjunghjeràmiccainu sepulcrudiitobabbi
23Èdopuavèmanghjatuupaneèavèbevutu,ellusellò l'asinu,valeàdì,peruprufetach'elluaviaripurtatu
24Èquand'elluerapartutu,unleonel'hàscontrupera strada,èl'hàtombu;èusocadaverueraghjittatupera strada,èl'asinastavaaccantu,èancuuleonestavaaccantu àucadaveru
25Èeccu,omichìpassavanu,èvideruucadaverustesuin strada,èuleonechìstavaaccantuàucadaveru;èsò ghjuntièl'anudettuinacitàinduvestavauvechjuprufeta
26Èquanduuprufetachìl'aviafattuvultàdaastrada l'ebbeintesu,disse:Hèl'omudiDiu,chìhèstatu disubbidienteàaparolladiuSignore;dunqueuSignore l'hàdatuàuleone,chìl'hàstraziatuètombu,secondua parollachìuSignoreliaviadetta
27Èdisseàisofiglioli:«Sellatemil'asinu»Èusellaru
1Rè
28Èandò,ètruvòusocadaverustesuinstrada,èl'asinuè ulionechìstavanuaccantuàucadaveru:ulioneùnavia miccamanghjatuucadaveru,nèstraziatul'asinu 29Èuprufetapigliòucadaverudil'omudiDiu,upusò nantuàl'asinu,èupurtòtorna;èuvechjuprufetaghjunse incità,perfàludoluèperseppellillu 30Èpusòusocadaveruinasopropriatomba;èsi lamentavanuperellu,dicendu:Ahimè,umofratellu!
31Èdopuavèlluintarratu,disseàisofiglioli:Quandu seraghjumortu,intarràtemiinusepulcruinduvehè intarratul'omudiDiu;metteemoosseaccantuàesoosse 32Perchèaparollach'elluhàgridatuperparolladiu Signorecontruàl'altareinBetel,ècontruàtutteecasedii lochialtichìsòinecitàdiSamaria,siavvereràdisicuru 33Dopuàquestufattu,Geroboamoùnsinevultòmiccada asoviamala,mafecetornadiipiùumilidiupopulu sacerdotidil'altilochi:quelluchìvulia,ucunsacrò,è diventòunudiisacerdotidil'altilochi
34Èquestuhèdiventatuunpeccatuperacasadi Geroboamo,finuàtagliàlaèdistrughjeladaafacciadia terra
CAPITULU14
1Àquellutempu,Abija,figlioludiGeroboamo,s'ammalò. 2ÈGeroboamodisseàasomoglia:«Alzati,tipregu,è travestiti,affinchìùnsisàmiccachìsìamogliadi Geroboamo;èvaiàSiloh;eccu,cihèAhija,uprufeta,chì m'hàdettuch'eiusariarèdistupopulu
3Pigliatecunvoidecepani,crostateèunabuttigliadimele, èandatedaellu;elluvidiceràciòchìneseràdiuzitellu. 4ÈamogliadiGeroboamofececusì,èsialzò,èandòà Siloh,èghjunseincasad'AchiaMaAchiaùnpudiavede; perchèisoochjieranuobnubilatiperviadiasovechjaia.
5ÈuSignoredisseàAchia:«Eccu,amogliadi Geroboamoveneperdumandàtiunacosaperusofigliolu, perchèhèmalatu.Cusìècusìlidirai;perchèquanduella entrerà,fingeràd'esseun'altradonna»
6ÈquanduAhijahinteseurumorediisopedi,mentreella entravaàaporta,disse:«Entra,mogliadiGeroboamo; perchètifaifintad'esseun'altra?Sòmandatuàtècù nutiziepisanti»
7Vai,èdìàGeroboamo:CusìdiceuSignore,Diud'Israele: Perchèt'aghjuinnalzatutràupopuluèt'aghjufattuprincipe diumopopuluIsraele,
8ÈaghjustrappatuuregnudaacasadiDavid,ètel'aghju datu;eppuruùnsìstatucum'èumoservitoreDavid,chìhà osservatuimocumandamenti,èchìm'hàseguitudituttuu socore,perfàsoluciòchìeraghjustuàimoochji; 9Mahaifattuumalepiùdituttiquellichìeranuprimadi tè;perchèsìandatuàfàtialtridii,èimaginedifusione,per pruvucàmiàcòllera,èm'haighjittatudaretuàespalle.
10Dunque,eccu,faraghjuveneumalenantuàacasadi Geroboamo,èstermineraghjudaGeroboamoquelluchì orinacontr'àumuru,èquelluchìhèchjusuèlasciatuin Israele,èpurteraghjuviaurestudiacasadiGeroboamo, cum'èunomuportaviaustercu,finuàchìtuttusiasparitu.
11QuelludiGhjeroboamuchìmoreincitàseràmanghjatu daicani;èquelluchìmoreincampagnaseràmanghjatuda l'acellidiucelu,perchèuSignorel'hàparlatu.
12Alzatidunque,tornaincasatoia;èquanduitopedi entreranuincità,uzitellumorirà
13ÈtuttuIsraeleupienghjeràèuseppellirà;perchèsolu elludiGeroboamoanderààatomba,perchèinellusitrova qualcosadibonuperuSignoreDiud'Israeleinacasadi Geroboamo.
14Inoltre,uSignorelisusciteràunrèsopraIsraele,chì stermineràacasadiGeroboamoinquellughjornu;machì? ancuavà
15PerchèuSignorecolpiràIsraele,cum'èunacannahè scuzzulatainl'acqua,èsradicheràIsraeledastabonaterra, ch'elluhàdatuàisobabbi,èlisparghjeràaldilàdiu fiume,perchèanufattuisoboschi,pruvucenduàcòllerau Signore
16ÈelluabbanduneràIsraeleperviadiipeccatidi Geroboamo,chìhàpeccatu,èchìhàfattupeccàIsraele
17ÈamogliadiGeroboamosialzò,partìèghjunseàTirza; èquanduellaghjunseàasogliadiaporta,uzitellumorse; 18Èl'anuintarratu;ètuttuIsraelehàfattuudoluperellu, seconduaparolladiuSignore,ch'elluaviadettupermezu diusoservitoreAhija,uprufeta.
19Èurestudil'attidiGeroboamo,cumuhàfattuaguerra, ècumuhàregnatu,eccu,sòscrittiinulibrudiecronache diirèd'Israele.
20ÈighjornichìGeroboamohàregnatusòstativintidui anni;èsin'andòàdormecùisobabbi,èNadab,uso figliolu,hàregnatuinlocusoiu.
21Roboam,figlioludiSalomone,hàregnatuinGhjuda Roboamaviaquarantaèunuanniquanduhàcuminciatuà regnà,èhàregnatudiciassetteanniinGhjerusalemme,a citàchìuSignoreaviasceltutràtutteetribùd'Israele,per metteciusonomeÈunomediasomammaeraNaama, un'Ammonita.
22ÈGhjudahàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èl'anu pruvucatuàghjelosiacùisopeccatich'elliavianu cummessu,piùdituttuciòchìisobabbiavianufattu.
23Perchèanuancucustruituperellialtilochi,èimagine,è asceti,nantuàognialtacullina,èsottuàogniarburuverde
24Cieranuancusodomitiinupaese;èfacianusecondu tuttel'abominazionidienazionichìuSignoreaviacacciatu davantiàifigliolid'Israele
25ÈaccaddeinuquintuannudiurèRoboam,chìSishak, rèd'Egittu,cullòcontruàGhjerusalemme
26ÈpigliòitesoridiacasadiuSignore,èitesoridia casadiurè;pigliòancututtu;èpigliòtuttiiscudid'oruchì Salomoneaviafattu
27ÈurèRoboamfecescudidibronzuinlocudielli,èli cunfidòinmanuàucapudieguardie,chìguardavaaporta diacasadiurè
28Ècusì,quanduurèentravainacasadiuSignore,a guardiaipurtavaèiripurtavainacameradiguardia
29Avàurestudil'attidiRoboam,ètuttuciòch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdi Ghjuda?
30ÈcihèstataguerratràRoboamèGeroboamututtiiso ghjorni
31Roboamsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùi sobabbiinacitàdiDavidUnomediasomammaera Naama,un'Ammonita.ÈusofiglioluAbijamregnòinlocu soiu
CAPITULU15
1Avà,inudiciottesimuannudiurèGeroboamo,figliolu diNebat,AbijamregnòannantuàGhjuda.
2HàregnatutrèanniinGhjerusalemme.Unomediaso mammaeraMaaca,figliolad'Abisalom
3Èelluhàcamminatuintuttiipeccatidiusobabbu, ch'elluaviafattuprimadiellu;èusocoreùneramicca perfettucùuSignore,usoDiu,cum'èucorediDavid,uso babbu
4Eppuru,perviadiDavid,uSignore,usoDiu,lihàdatu unalampadainGhjerusalemme,perfànasceusofigliolu dopuàellu,èperstabilisceGhjerusalemme:
5PerchèDavidhàfattuciòchìeraghjustuàl'ochjidiu Signore,èùns'hèalluntanatudanundadiciòch'elluliavia urdinatupertuttiighjornidiasovita,foradil'affare d'Uriahl'Hittita
6ÈcihèstataguerratràRoboamèGeroboamututtii ghjornidiasovita.
7Avàurestudil'attid'Abiamu,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda? ÈcihèstataguerratràAbiamuèGeroboamu.
8ÈAbijamsiaddurmintìcùisobabbi;èl'anuintarratuin acitàdiDavid;èAsa,usofigliolu,regnòinlocusoiu 9ÈinuvintimuannudiGeroboamo,rèd'Israele,Asa cuminciòàregnàannantuàGhjuda
10ÈquarantaèunuannihàregnatuinGhjerusalemmeÈu nomediasomammaeraMaaca,figliolad'Abisalom.
11ÈAsahàfattuciòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore, cum'èaviafattuDavid,usobabbu
12Ècacciòisodomitidaupaese,èsguassòtuttil'idolichì isobabbiavianufattu
13ÈancuMaaca,asomamma,l'hàcacciatadaesseregina, perchèaviafattuunidoluinunboscu;èAsahàdistruttuu soidolu,èl'hàbrusgiatuvicinuàutorrenteCedron 14Mailochialtiùnsòstatieliminati:eppuruucored'Asa hèstatuperfettucùuSignoretuttiisoghjorni.
15ÈpurtòinacasadiuSignoreecosechìusobabbuavia dedicatu,èecosech'ellustessuaviadedicatu,argentu,oru èvasi.
16ÈcihèstataguerratràAsaèBaasha,rèd'Israele,tuttii soghjorni
17ÈBaasa,rèd'Israele,cullòcontruàGhjuda,ècustruì Rama,perùnpermetteànimudisorteodientredaAsa,rè diGhjuda
18AlloraAsapigliòtuttul'argentuèl'oruchìeranurimasti initesoridiacasadiuSignore,èitesoridiacasadiurè, èlicunsegnainmanuàisoservitori;èurèAsaimandòà Ben-Hadad,figlioludiTabrimon,figlioludiHezion,rèdi Siria,chìstavainDamasco,dicendu:
19Cihèun'alleanzatràmèètè,ètràumobabbuèuto babbu:eccu,t'aghjumandatuunrigalud'argentuèd'oru; venièrompeatoalleanzacùBaasa,rèd'Israele,affinchìsi nevàdamè
20CusìBen-HadadhàascultatuurèAsa,èhàmandatui capitanidil'armatach'elluaviacontruàecitàd'Israele,è hàculpituIjon,èDan,èAbel-Bet-Maaca,ètuttuCinerot,è tuttaaterradiNeftali
21Èaccaddechì,quanduBaashal'intuì,cessòdicustruisce Rama,èsistabilìinTirza.
22AlloraurèAsafeceunaproclamazioneintuttuGhjuda; nimuùnhèstatuesentatu;èanupigliatuepetrediRama,è
1Rè usolegnu,cùqualeBaashaaviacustruitu;èurèAsa custruìcunelleGebadiBeniaminu,èMizpah.
23Urestudituttil'attid'Asa,ètuttaasoputenza,ètuttu ciòch'elluhàfattu,èecitàch'elluhàcustruitu,ùnsòmicca scrittiinulibrudiecronachediirèdiGhjuda?Eppuru,à utempudiasovechjaia,eramalatudiipedi
24ÈAsasiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucùiso babbiinacitàdiDavid,usobabbu;èGhjosafat,uso figliolu,regnòinlocusoiu
25ÈNadab,figlioludiGeroboamu,cuminciòàregnà annantuàIsraeleuseconduannud'Asa,rèdiGhjuda,è regnòannantuàIsraeleduianni
26Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diusobabbu,èinupeccatuch'elluaviafattupeccàIsraele
27ÈBaasha,figliolud'Achia,diacasad'Issacar,cuspirò contruàellu;èBaashauucciseàGibbethon,chìappartene àiFilistei;perchèNadabètuttuIsraeleassediavanu Gibbethon
28Ancuinuterzuannud'Asa,rèdiGhjuda,Baashal'hà tombu,èhàregnatuinusopostu
29Èaccadde,quanduelluregnò,ch'elluculpìtuttaacasa diGeroboamo;ùnlasciòàGeroboamonimuchìrespirava, finuàch'ellul'aviadistruttu,seconduaparollach'elluavia dettuuSignorepermezudiusoservitoreAhijahuSilonita 30PerviadiipeccatidiGeroboamoch'elluaviapeccatu,è ch'elluaviafattupeccàIsraele,perviadiasopruvucazione, cùaqualehàpruvucatuàcòllerauSignoreDiud'Israele
31Avàurestudil'attidiNadab,ètuttuciòch'elluhàfattu, ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?
32ÈcihèstataguerratràAsaèBaasha,rèd'Israele,tuttii soghjorni.
33Uterzuannud'Asa,rèdiGhjuda,Baasha,figliolu d'Achia,cuminciòàregnàannantuàtuttuIsraeleinTirza, vintiquattruanni.
34Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diGeroboamo,èinusopeccatuchìaviafattupeccàIsraele
CAPITULU16
1AlloraaparolladiuSignorehèghjuntaàJehu,figlioludi Hanani,contruàBaasa,dicendu:
2Perchèt'aghjuinnalzatudaapolvera,èt'aghjufattu principediumopopuluIsraele;ètùhaicamminatupera viadiGeroboamu,èhaifattupeccàumopopuluIsraele, pruvucendumiàcòlleraperviadiisopeccati;
3Eccu,eiupiglieraghjuadiscendenzadiBaashaèa discendenzadiasocasa,èfaraghjuatocasacum'èacasa diGeroboamu,figlioludiNebat.
4QuelludiBaashachìmoreincitàseràmanghjatudai cani;èquelludielluchìmoreinicampiseràmanghjatuda l'acellidiucelu
5Avàurestudil'attidiBaasha,èciòch'elluhàfattu,èaso putenza,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
6CusìBaashasiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin Tirza;èEla,usofigliolu,regnòinlocusoiu
7ÈancuperamanudiuprufetaJehu,figlioludiHanani,a parolladiuSignorehèghjuntacontr'àBaasha,ècontr'àa socasa,perviadituttuumalech'elluhàfattuàl'ochjidiu Signore,pruvucenduluàcòlleracùl'operadiesomani, essenducum'èacasadiGeroboamo;èperchèl'hàtombu
8Inuvintiseiesimuannud'Asa,rèdiGhjuda,Ela,figliolu diBaasha,cuminciòàregnàsopraIsraeleinTirza,perdui anni
9ÈusoservitoreZimri,capitanudiamitàdiisocarri,hà cuspiratucontruàellu,mentrech'elluerainTirza,beie finuàimbriacàsiincasad'Arza,intendentediasocasain Tirza
10ÈZimriintrìèuculpì,èl'uccise,inuvintisettesimu annud'AsarèdiGhjuda,èregnòinusopostu
11Èaccaddechì,quand'ellucuminciòàregnà,appenasi pusònantuàusotronu,tumbòtuttaacasadiBaasa:ùnli lasciònimuchìpisciacontr'àunmuru,nèdiisoparenti,nè diisoamichi.
12CusìZimrihàdistruttututtaacasadiBaasa,secondua parollach'elluaviadettuuSignorecontruàBaasaper mezudiuprufetaJehu.
13PerviadituttiipeccatidiBaasha,èdiipeccatidiEla, usofigliolu,periqualianupeccatu,èperiqualianufattu peccàIsraele,pruvucenduàcòllerauSignoreDiud'Israele cùesovanità
14Avàurestudil'attid'Ela,ètuttuciòch'elluhàfattu,ùn sòmiccascrittiinulibrudiecronachediirèd'Israele?
15L'annuvintisettesimud'Asa,rèdiGhjuda,Zimrihà regnatusetteghjorniinTirzaÈupopulueraaccampatu accantuàGibbethon,chìapparteneàiFilistei.
16Èupopuluchìeraaccampatuintesedì:Zimrihà cuspiratu,èhàancutombuurè;dunquetuttuIsraelefece Omri,ucapitanudil'armata,rèd'Israelequellughjornuin ucampu
17ÈOmricullòdaGibbethon,ètuttuIsraelecunellu,è assediòTirza.
18Èaccaddechì,quanduZimrividechìacitàerastata presa,intrìinupalazzudiacasadiurè,èbrusgiòacasadi urèsopraàellucùufocu,èmorse.
19Perviadiisopeccatich'elluhàfattufenduumaleà l'ochjidiuSignore,camminenduperaviadiGeroboamo,è perviadiusopeccatuch'elluhàfattu,facendupeccà Israele
20Avàurestudil'attidiZimri,èasotradimentuch'elluhà fattu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
21Tanduupopulud'Israelehèstatudivisuinduieparti:a mitàdiupopuluseguitavaTibni,figlioludiGhinat,perfà lurè;èamitàseguitavaOmri
22MaupopuluchìseguitavaOmrihàprevalsucontr'àu populuchìseguitavaTibni,figlioludiGinat;cusìTibnihè mortu,èOmrihàregnatu
23Inutrentunuannud'Asa,rèdiGhjuda,Omricuminciòà regnàannantuàIsraele,dodicianni:regnòseianniinTirza 24ÈcumpròamuntagnadiSamariadaSemerperdui talentid'argentu,ècustruìnantuàamuntagna,èchjamòu nomediacitàch'ellucustruì,seconduunomediSemer, pruprietariudiamuntagna,Samaria
25MaOmrihàfattuumaleàl'ochjidiuSignore,èhà fattupeghjuchètuttiquellichìeranustatiprimadiellu
26PerchèelluhàcamminatuintuttaaviadiGeroboamu, figlioludiNebat,èinusopeccatuchìhàfattupeccà Israele,perpruvucààcòllerauSignoreDiud'Israelecùe sovanità
27Avàurestudil'attid'Omrich'elluhàfattu,èaso putenzach'elluhàdimustratu,ùnsòmiccascrittiinulibru diecronachediirèd'Israele?
28CusìOmrisiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratuin Samaria;èAchab,usofigliolu,regnòinlocusoiu.
29Èinutrentottesimuannud'Asa,rèdiGhjuda,Achab, figliolud'Omri,cuminciòàregnàsopraIsraele;èAchab, figliolud'Omri,regnòsopraIsraeleinSamariavintidui anni
30ÈAchab,figliolud'Omri,hàfattuumaleàl'ochjidiu Signore,piùcàtuttiquellichìeranuprimadiellu.
31Èaccadde,cum'ès'ellufussistatuunacosaligeraper elludimarchjàinipeccatidiGeroboamu,figlioludiNebat, ch'ellupigliòpermogliaJezabel,figliolad'Ethbaal,rèdii Sidoni,èandòèserviaBaal,èl'adorò
32ÈellualzòunaltareperBaalinacasadiBaal,ch'ellu aviacustruituinSamaria
33ÈAchabfeceunboscusacru;èAchabfecepiùper pruvucààcòllerauSignoreDiud'Israelechètuttiirè d'Israelechìeranustatiprimadiellu
34Àisoghjorni,HieluBetelitucustruìGhjerichu:ne pusòifundamenticùAbiram,usoprimogenitu,ènepusò eportecùSegub,usofiglioluupiùchjucu,secondua parollach'elluaviadettuuSignorepermezudiGhjosuè, figlioludiNun.
CAPITULU17
1ÈEliauTishbita,chìeradil'abitantidiGalaad,disseà Achab:Cum'èuSignoreDiud'Israelevive,davantiàu qualesto,ùnciserànèrugiadanèpioggiainquestianni, foradiciòchìaghjudettu
2ÈaparolladiuSignorelihèghjunta,dicendu:
3Vattenedaquì,èvultateàlivante,èammucciatevivicinu àutorrentediCherit,chìhèdavantiàuGhjordanu 4Èaccadràchìtubeveraidiuruscellu;èaghjuurdinatuài corvidinutrirtiquì.
5CusìandòèfeceseconduaparolladiuSignore;perchè andòèsistabilìvicinuàutorrentediCherit,chìhèdavanti àuGhjurdanu.
6Èicorvilipurtavanupaneècarneamane,èpaneècarne asera;èellubeviaàuruscellu
7Èdopuàqualchìtempu,uruscellus'asciugò,perchèùn cierastatapioggiainupaese
8ÈaparolladiuSignorelihèghjunta,dicendu: 9Alzati,vaiàSarepta,chìapparteneàSidone,èstàquì; eccu,aghjuurdinatuàunavedovadisusteneti
10CusìsialzòèandòinSareptaÈquandughjunseàa portadiacità,eccu,avedovaeraquìàcoglielegna;èa chjamò,èdisse:Tipregu,portamiunpocud'acquainun vasu,perch'epossubeie.
11Èmentreellaandavaàpigliàlu,elluachjamò,èdisse: Tipregu,portamiinmanuunpezzudipane
12Èelladisse:Cum'èuSignore,utoDiu,vive,ùnaghju miccaunafocaccia,maunamanatadifarinainunbarile,è unpocud'oliuinunabrocca;èeccu,aghjudacogliedui pezzidilegnu,perpudèandààpreparàpermèèumo figliolu,affinchìumanghjemuèmorimu
13ÈElialidisse:Ùntememicca;vaièfàcum'ètùhai dettu;mafàmiprimaunapicculafocaccina,èpurtamela,è dopufàpertèèperutofigliolu
14PerchècusìdiceuSignore,Diud'Israele:Ubariledi farinaùnsiperderà,nèabroccad'oliuùnsiperderà,finuà ughjornuchìuSignoremanderàapioggianantuàaterra
15Èellaandòèfeceseconduaparollad'Elia;èella,elluè asocasa,manghjòparechjighjorni.
16Èubariledifarinaùnsiperse,nèavasettad'oliuùnsi perse,seconduaparollach'elluaviadettuuSignoreper mezud'Elia.
17Dopuàstecose,ufiglioludiadonna,apatronadia casa,s'ammalò;èasomalatiaeracusìgrave,ch'elluùn aviapiùfiatu.
18ÈelladisseàElia:«Chìcihètràmèètè,omudiDiu? Sìvenutuàmèperricurdàumopeccatuèpertumbàumo figliolu?»
19Èlidisse:«Dammiutofigliolu»Èupigliòdauso senu,upurtòinunasoffitta,induveellustava,èupusò nantuàusolettu
20ÈgridòàuSignore,èdisse:OSignore,umoDiu,avete ancupurtatuumaleàavedovainduveeiusughjornu, uccidenduusofigliolu?
21Èsistesetrèvoltesopraàuzitellu,ègridòàuSignore, èdisse:OSignore,umoDiu,tipregu,lasciachìl'animadi stuzitellutorniinellu
22ÈuSignoreinteseavoced'Elia;èl'animadiuzitellu vultòinellu,èelluripigliòavita.
23Eliapigliòuzitellu,ufecefalàdaacameraincasa,èu cunsignòàasomamma;èEliadisse:Eccu,utofiglioluhè vivu.
24ÈadonnadisseàElia:«Avà,perquestu,sochìsìun omudiDiu,èchìaparolladiuSignoreinatoboccahè verità.»
CAPITULU18
1Dopuàparechjighjorni,aparolladiuSignorehèghjunta àElia,uterzuannu,dicendu:«Vai,mostratiàAchab,è manderaghjuapioggianantuàaterra.»
2ÈEliaandòàmustràsiàAchabÈcieraunagrande carestiainSamaria
3ÈAchabchjamòAbdia,chìerauguvernatorediaso casa(AvàAbdiatemevaassaiuSignore:
4Perchèhècusìchì,quanduJezabelhàsterminatuiprufeti diuSignore,Abdiahàpigliatucentuprufeti,lihà ammucciaticinquantainunagrotta,èlihànutritidipaneè acqua
5ÈAchabdisseàObadia:«Vaiinupaese,àtuttee surgentid'acquaèàtuttiiruscelli;forsetruveremuerbaper salvàicavallièimuli,èùnperderemumiccatutte l'animali.»
6Cusìsisòspartutiupaesetràdielliperpassàperellu: Achabhàpigliatuunastradaperellustessu,èObadiahà pigliatuunaaltrastradaperellustessu
7ÈmentreObadiaerainstrada,eccu,Eliauscuntrò;èellu uricunnosce,siprostròèdisse:SìtùumosignoreElia?
8Ellulirispose:«Sòeiu;vai,dìàutosignore:Eccu,Elia hèquì»
9Èdisse:Chìaghjupeccatu,perchìtùvulissimetteuto servitoreinmanud'Achab,pertumbàmi?
10Cum'èuSignore,utoDiu,vive,ùncihènazionenè regnuinduveumosignoreùnabbiamandatuàcircàti;è quand'ellianudettu:Ùncihèmicca;hàfattughjuràu regnuèanazione,dicenduch'elliùnt'anumiccatrovu
11Èavàtudici:Vai,dìàutosignore:Eccu,Eliahèquì.
12Èaccadrà,appenach'etisaròandatu,chìuSpìritudiu Signoretipurteràinduveùnsomicca;ècusì,quandu
veneraghjuèdiceraghjuàAchab,èùntipòtruvà,ellumi tumbarà;maeiu,utoservitore,temouSignoredapoiamo ghjuventù
13Ùnhèstatudettuàumosignoreciòch'aghjufattu quanduJezabelhàtombuiprufetidiuSignore,cumu aghjupiattucentuomidiiprufetidiuSignorecinquanta percinquantainunagrotta,èliaghjunutritidipaneè acqua?
14Èavàtudici:Vai,dìàutosignore:Eccu,Eliahèquì;è ellumitumbarà
15ÈEliadisse:Cum'èuSignoredil'armatavive,davantià qualesto,miappariraghjuàelluoghje
16CusìObadiaandòàscuntràAchab,èlidisse:èAchab andòàscuntràElia
17ÈquanduAchabvideElia,Achablidisse:Sìtùquellu chìdisturbaIsraele?
18Èellurispose:«ÙnaghjumiccadisturbatuIsraele,ma tùèacasadiutobabbu,perchèaveteabbandunatui cumandamentidiuSignoreèaveteseguituiBaalim.»
19Avàdunque,mandateèriunitecunmètuttuIsraeleàu monteCarmel,èiquattrucentucinquantaprufetidiBaal,è iquattrucentuprufetidil'Astere,chìmanghjanuàatavula diJezabel
20CusìAchabmandòàtuttiifigliolid'Israele,èriunìi prufetinant'àumonteCarmel.
21Eliaghjunseàtuttuupopulu,èdisse:Finuàquandu zoppicaretetràduieopinioni?S'elluhèuSignoreDiu, seguitatelu;mas'elluhèBaal,alloraseguitatelu.Èu populuùnlirisposemiccaunaparolla
22AlloraEliadisseàupopulu:«Eiu,solueiu,sòrimasu prufetadiuSignore;maiprufetidiBaalsòquattrucentu cinquantaomi
23Ch’ellicidenudunqueduitori;ch’elliscelganuuntori perellistessi,èutaglinuàpezzi,èumettinunantuàa legna,èùncimettinumiccaufocusottu:èeiu prepareraghjul’altrutori,èumetteraghjunantuàalegna,è ùncimetteraghjumiccaufocusottu.
24Invucateunomediivostridii,èeiuinvucheraghjuu nomediuSignore;èuDiuchìrispondeperufocu,ch'ellu siaDiu.Ètuttuupopulurisposeèdisse:Hèbèdettu.
25ÈEliadisseàiprufetidiBaal:Sceglitepervoiuntoru, èpreparateluprima;perchèsitenumerosi;èinvocateu nomediivostridii,maùnmettetemiccaufocusottu.
26Èpiglionuuvitelluch'elluerastatudatu,èupreparonu, èinvucavanuunomediBaaldaamanefinuàmeziornu, dicendu:OBaal,ascoltaci.Maùncieravoce,nènimuchì rispondiaÈsaltavanunantuàl'altarech'elluerastatufattu
27Èàmeziornu,Eliasiburlavadielli,èdisse:Gridate forte:perchèhèundiu;oparla,ocorredopu,ohèin viaghju,oforsedorme,èdeveessesvegliatu
28Ègridonuforte,èsitaglianuseconduusousucù cultellièlancette,finuàchìusanguescorrianantuàelli.
29Èaccaddechì,quandumeziornufupassatu,è prufetizavanufinuàl'oradil'offertadiusacrifiziudiasera, ùncieranèvoce,nènimuperrisponde,nènimuchìfacia casu
30ÈEliadisseàtuttuupopulu:«Avvicinateviàmè».È tuttuupopulus'avvicinòàelluÈriparòl'altarediu Signorechìerastatudistrutto
31ÈEliapigliòdodicipetre,seconduunumerudietribù diifigliolidiGhjacobbu,àqualeaparolladiuSignorehè stataghjunta,dicendu:Israeleseràutonome
1Rè
32ÈcùepetrecustruìunaltareinnomediuSignore;è feceunafossaintornuàl'altare,grandequant'èpudia cunteneduiemisuredisemente
33Èhàmessualegnainordine,hàtagliatuuvitelluà pezzi,èl'hàmessunantuàalegna,èhàdettu:Riempite quattrubarilid'acqua,èversatelanantuàusacrifiziu brusgiatuènantuàalegna
34Èdisse:Fateluperasecondavolta.Èl'anufattua secondavoltaÈdisse:FateluperaterzavoltaÈl'anu fattuaterzavolta
35Èl'acquascorriaintornuàl'altare;èelluhàpienuancu ufossud'acqua
36Èaccaddeàl'oradil'offertadiusacrifiziudiasera,chì uprufetaElias'avvicinòèdisse:SignoreDiud'Abrahamu, d'Isaccuèd'Israele,fa'chìsiacunnisciutuoghjechìtùsì DiuinIsraele,èchìeiusòutoservitore,èchìaghjufattu tuttequestecoseàatoparolla
37Ascoltami,oSignore,ascoltami,affinchìstupopulu sappiachìtùsìuSignoreDiu,èchìtùhaifattuvultàuso core
38TanduufocudiuSignorehècascatu,èhàcunsumatuu sacrifiziubrusgiatu,èalegna,èepetre,èapolvera,èhà leccatul'acquachìerainufossu
39Èquandututtuupopulul'hàvistu,sòcascatiinterra,è anudettu:USignorehèDiu;uSignorehèDiu.
40ÈEliadisseàelli:«PigliateiprufetidiBaal,ùnne scappimancuunu»Èipiglionu;èEliaipurtòàutorrente diKison,èlitumbòquì.
41ÈEliadisseàAchab:«Alzati,manghjaèbevi,perchèci hèunrumoredipioggiaabbundante»
42Achabcullòdunquepermanghjàèbeie.Eliacullòsin'à acimadiuCarmel,siprostròinterraèpusòafacciatràe soghjinochje
43Èdisseàusoservitore:«Vaiavà,fighjateversuu mare»Èellucullò,fighjòèdisse:«Ùncihènunda»È disse:«Tornasettevolte»
44Èaccaddeàasettimavoltach'elludisse:Eccu,una picculanuvolaescedaumare,cum'èamanud'unomuÈ disse:Sali,dìàAchab:Preparautocarruèscendi,affinchì apioggiaùntifermi.
45Èaccaddeintantuchìucelueraneruperviadienuvole èdiuventu,ècihèstataunagrandepioggiaÈAchab cavalcò,èandòinJezreel.
46ÈamanudiuSignoreerasopraElia;èellusicinsei lombi,ècorsedavantiàAchabfinuàl'entratadiJezreel
CAPITULU19
1ÈAchabcuntòàJezabeltuttuciòch'Eliaaviafattu,è ancucumuaviatombututtiiprufeticùaspada
2AlloraJezabelmandòunmessageruàElia,dicendu:Chì l'diimifacinucusì,èancudipiù,s'eùnfacciumiccaato vitacum'èavitadiunud'ellidumaneàquest'ora
3Èquanduelluvidequè,sialzòèsin'andòpersalvàaso vita,èghjunseàBeerSheba,chìapparteneàGhjuda,è lasciòquìusoservitore
4Maellustessuandòunghjornudiviaghjuinudesertu,è ghjunseèsipusòsottuàunginepru;èdumandòperellu stessudipudèmore;èdisse:Basta;avà,oSignore, pigliamiavita;perchèùnsòmiccamegliucàimobabbi.
5Èmentrech'elluerachjinatuèdurmiasottuàunginepru, eccu,unanghjuluutoccòèlidisse:Alzatièmanghja
6Èfighjulava,èeccu,cieraunafocacciacottanantuàe braci,èunabroccad'acquaàusocapu.Èmanghjòèbevve, èsicorichidinovu
7Èl'ànghjuludiuSignorevultòasecondavolta,èutuccò, èdisse:Alzatièmanghja;perchèuviaghjuhètroppulongu pertè
8Èsialzò,manghjòèbevve,ècùaforzadiquellucibu marchjòquarantaghjornièquarantanottifinuàHoreb,u montediDiu
9Èghjunsequìinunagrotta,ècisteteanotte;èeccu,a parolladiuSignorelighjunse,èlidisse:Chìfaiquì,Elia?
10Èdisse:SòstatuassaigelosuperuSignoreDiudi l'eserciti;perchèifigliolid'Israeleanuabbandunatuu vostrupattu,anudistruttuivostrialtari,èanuuccisui vostriprufeticùaspada;èeiu,ancueiusolu,sòrimasu;è cercanuamovita,perpigliàla.
11Èdisse:«Andite,èstatenantuàamuntagnadavantiàu Signore»Èeccu,uSignorepassava,èunventugrandeè fortesfracicavaemuntagneèspezzavaepetredavantiàu Signore;mauSignoreùneramiccainuventu:èdopuàu ventucihèstatuunterramotu;mauSignoreùneramicca inuterramotu.
12Èdopuàuterramotuunfocu;mauSignoreùnera miccainufocu;èdopuàufocuunavocedolceèdebule
13ÈquanduElial'hàintesu,sihèavvoltuafacciainuso mantellu,hèsurtituèsihèfirmatuàl'entratadiagrottaÈ eccu,unavocelihèghjunta,dicendu:Chìfaiquì,Elia?
14Èdisse:SòstatuassaigelosuperuSignoreDiudi l'eserciti,perchèifigliolid'Israeleanuabbandunatuu vostrupattu,anudistruttuivostrialtarièanuuccisuivostri prufeticùaspada;èeiu,solueiu,sòrimasu;ècercanua movita,perpigliàla
15ÈuSignorelidisse:Vai,tornaperatostradaversuu desertudiDamascu;èquandughjunghjerai,ungiHazael peresserèdiSiria
16ÈungeraiJehu,figlioludiNimshi,peresserèd'Israele; èungeraiEliseu,figlioludiShaphat,d'Abelmehola,per esseprufetainutopostu
17ÈaccadràchìquelluchìscapperààaspadadiHazael seràtombudaJehu;èquelluchìscapperàdaaspadadi JehuseràtombudaEliseu
18EppurumisòlasciatisettemilainIsraele,tuttii ghjinochjichìùnsisòmiccapiegatidavantiàBaal,èogni boccachìùnl'hàmiccabasgiatu
19Cusìpartìdaquì,ètruvòEliseu,figlioludiSafat,chì aravacùdodecipaghjediboidavantiàellu,èellucùa dodicesima;èEliapassòaccantuàellu,èlighjittòuso mantellusopra.
20Èlasciòiboi,ècorseappressuàElia,èdisse:«Tipregu, lasciamibasgiàumobabbuèamomamma,èdoputi seguiteraghju»Èlidisse:«Tornaindietro;perchèchì t'aghjufattu?»
21Èvultòdaellu,pigliòunparudiboi,litumbò,nefece bollireacarnecùl'arnesidiiboi,adetteàupopulu,è manghjòPoisialzò,andòdopuàElia,èuservia
CAPITULU20
1ÈBen-Hadad,rèdiSiria,hàriunitututtaasoarmata;èci eranutrentaduirècunellu,ècavalli,ècarri;ècullòè assediòSamaria,èacumbatte
2ÈmandòmessageriàAchab,rèd'Israele,inacità,èli disse:CusìdiceBen-Hadad: 3Utoargentuèutoorusòmei;ancuetomoglièito figlioli,ancuipiùbelli,sòmei.
4Èurèd'Israelerisposeèdisse:Signoremeu,orè, seconduatoparolla,eiusòtoiu,ètuttuciòchìaghju 5Èimessagerisòvultati,èanudettu:CusìparlaBenHadad,dicendu:Benchèt'aghjumandatuàdì:Midaraiuto argentu,èutooru,èetomogli,èitofiglioli; 6Eppuru,dumaneàquest'oramanderaghjuimoservitori datè,èperquisiranuatocasaèecasediitoservitori;è accadràchìtuttuciòchìhèpiacevuleàitoochji,u metteranuinmanu,èupiglieranu.
7Alloraurèd'Israelechjamòtuttil'anzianidiupaese,è disse:"Fighjate,vipregu,èvedecumuquestuomucercau male;perchèm'hàmandatuperemomogli,èperimo figlioli,èperumoargentu,èperumooru;èùnl'aghju miccarifiutatu
8Ètuttil'anzianiètuttuupopululidissenu:Ùnl'ascoltà,è ùnaccunsentitemicca
9CusìdisseàimessageridiBen-Hadad:«Diteàumo signoreurè:Faraghjututtuciòchìavetedumandatuàu vostruservitoreàl'iniziu,maquestuùnpossumiccafà»È imessagerisineandaru,èlipurtonuanutizia
10ÈBen-Hadadmandòàellu,èdisse:Chìidiimifacinu cusì,èancudipiù,s'èapolveradiSamariabastaper manciateàtuttuupopuluchìmiseguita
11Èurèd'Israelerisposeèdisse:Diteli:Chìquelluchìsi cinghieùnsivantimiccacum'èquelluchìselacaccia
12Èaccaddechì,quanduBen-Hadadintesestumissaghju, mentrech'ellubeia,elluèirèinipadiglioni,disseàiso servitori:«Preparatevi»Èsischierarucontr'àacità
13Èeccu,unprufetaghjunseàAchab,rèd'Israele, dicendu:CusìdiceuSignore:Haivistututtastagrande folla?eccu,ametteraghjuinmanutuaoghje;èsaparai ch'eiusòuSignore
14ÈAchabdisse:Permezudiquale?Èdisse:Cusìdiceu Signore:Ancupermezudiighjovanidiicapidie pruvinceAlloradisse:Qualecumanderàabattaglia?È rispose:Tù.
15Dopucuntòighjovanidiicapidiepruvince,èeranu duiecentutrentadue;èdopuàellicuntòtuttuupopulu,tutti ifigliolid'Israele,chìeranusettemila.
16ÈsòsurtitiàmeziornuMaBen-Hadadstavabeiefinuà imbriacàsiinipadiglioni,elluèirè,itrentaduerèchì l'aiutavanu.
17Èighjovanidiicapidiepruvincesòsurtitiprima;è Ben-Hadadhàmandatu,èl'anudettu,dicendu:Cisòomi chìsòsurtitidaSamaria
18Èdisse:S'ellisòsurtitiperapace,pigliatelivivi;os'elli sòsurtitiperaguerra,pigliatelivivi
19Cusìstighjovanidiiprincipidiepruvincesòsurtitida acità,èl'armatachìiseguitava
20Èanutombuognunuusoomu;èiSirianisòfuggiti;è Israelelihàperseguitati;èBen-Hadad,rèdiSiria,hè scappatuàcavallucùicavalieri
21Èurèd'Israelesurtì,èdistrusseicavallièicarri,è tumbòiSirianicùunagrandestrage
22Èuprufetaghjunseàurèd'Israele,èlidisse:Vai, rinfurzàti,èfighjate,èvedeciòchìduvetefà;perchèàa voltadil'annu,urèdiSiriaveneràcontruàtè
23ÈiservitoridiurèdiSirialidissenu:Isodiisòdiidie muntagne;dunqueeranupiùfortichènoi;macumbattemu contr'àelliinapianura,èdisicuruseremupiùfortichèelli
24Èfatequestu:cacciateirè,ognunudausopostu,è mettitecapitaniinisolochi.
25Èformateunesercitucum'èl'esercituchìavetepersu, cavallupercavallu,ècarrupercarru:ècumbatteremu contr'àelliinapianura,èdisicuruseremupiùfortichèelli. Èelluhàascultatuasovoce,èhàfattucusì
26Èaccaddeàafinedil'annu,chìBen-Hadadcuntòi Siriani,ècullòinAphek,percumbattecontr'àIsraele
27Èifigliolid'Israelesòstaticuntati,èeranututtiprisenti, èandavanucontruàelli;èifigliolid'Israelesisò accampatidavantiàellicum'èduipicculigreggidicapretti; maiSirianianupienuupaese
28ÈunomudiDiughjunse,èparlòàurèd'Israele,èdisse: CusìdiceuSignore:PerchèiSirianianudettu:USignore hèuDiudiemuntagne,maùnhèmiccauDiudievalle, dunquecunsegneraghjututtastagrandefollainevostre mani,èsapetechìeiusòuSignore
29Èsisòaccampatiunudifronteàl'altrupersetteghjorni Ècusìhèaccadutuchì,usettimughjornu,abattagliahè cuminciata:èifigliolid'Israeleanutombucentumilafanti diiSirianiinunghjornu
30MaurestufughjeinAphek,inacità;èquìunmuru cascòsopraàvintisettemiladil'omichìeranurimastiÈ Benhadadfughje,èintrìinacità,inunacamerainterna
31Èisoservitorilidissenu:Eccuavà,avemuintesuchìi rèdiacasad'Israelesòrèmisericordiosi;tipregu, mettimuciunsaccunantuàilombiècordenantuàatesta, èandemuversuurèd'Israele;forsetisalveràavita.
32Cusìsisòcinghjitidisacchiàelombi,èsisòmessi cordeàatesta,èsòghjuntiàurèd'Israele,èanudettu:U toservitoreBen-Hadaddice:Tipregu,lasciamicampà.È elluhàdettu:Hèsemprevivu?Hèumofratellu
33Avàl'omianuosservatuaccuratamentes'elluciera qualcosachìviniadaellu,èl'anupigliatuinfuria:èdicenu: UtofratelluBen-HadadAlloradisse:Andate,purtatelu AlloraBen-Hadadhèsurtituversuellu;èufececullànantu àucarru.
34ÈBen-Hadadlidisse:«Ecitàchìumobabbuhà pigliatuàutobabbu,erestitueraghju;ètifaraistradein Damasco,cum'èumobabbuhàfattuinSamaria».Allora Achabdisse:«Timanderaghjuviacùquestupattu»Cusì feceunpattucunellu,èumandòvia
35Èunomudiifigliolidiiprufetidisseàusovicinu, seconduaparolladiuSignore:«Perpiacè,colpiscimi!» Mal'omurifiutòdicolpillu.
36Alloralidisse:Perchèùnavetemiccaubbidituàavoce diuSignore,eccu,appenavinesareteandatidamè,un leonevitumbaràÈappenaellusin'andòdaellu,unleone utruvòèl'uccise.
37Tandutruvòunaltruomu,èdisse:«Perpiacè, culpiscimi»Èl'omuuculpì,èuferì
38Cusìuprufetasin'andò,èaspittòurèperastrada,èsi travestìcùcendranantuàafaccia
39Èquanduurèpassò,gridòàurè,èdisse:Utoservitore hèsurtituinmezuàabattaglia;èeccu,unomusin'andò,è m'hàpurtatuunomu,èdisse:Guardaquest'omu;s'ellu perde,alloraatovitaseràperasovita,oaltrimenti pagheraiuntalentud'argentu
40Èmentreutoservitoreeraoccupatuquìèculà,hè andatu.Èurèd'Israelelidisse:Cusìseràutoghjudiziu;tù stessul'haidecisu
41Èellusiprecipitò,ècacciòecenneredaasofaccia;èu rèd'Israeleuricunnoscech'ellueradiiprufeti.
42Èlidisse:CusìdiceuSignore:Perchèhailasciatuandà daatomanuunomuchìaghjudestinatuàadistruzzione cumpleta,atovitaanderàperasovita,èutopopuluperu sopopulu
43Èurèd'Israelesin'andòincasasoiatristuèscuntentu, èghjunseinSamaria
CAPITULU21
1Dopuàstecose,NabotdiIzreelaviaunavignainIzreel, vicinuàupalazzud'Acab,rèdiSamaria.
2ÈAchabdisseàNabot:«Dammiatovigna,affinchìne possifàunortud'erbe,perchèhèvicinuàamocasa;èti daraghjuincambiuunavignamegliucàquella;o,s'elluti parebè,tidaraghjuusovaloreinsoldi»
3ÈNabotdisseàAchab:«ChìuSignoremiguardididàti l'ereditàdiimobabbi!»
4ÈAchabintrìincasasoiatristuèscuntentuperviadia parollachìNabot,uJezreelita,liaviadetta,perchèavia dettu:Ùntidaraghjumiccal'ereditàdiimobabbi.Èsi pusònantuàusolettu,vultòafacciaèùnvuliamanghjà pane
5MaJezabel,asomoglia,ghjunsedaellu,èlidisse: Perchèutospirituhècusìtristu,chìùnmanghjimicca pane?
6Èellulidisse:PerchèaghjuparlatuàNabotdiJezreel,è liaghjudettu:Dammiatovignapersoldi;oaltrimenti, s'ellutipiace,tidaraghjuun'altravignaincambiuÈellu rispose:Ùntidaraghjumiccaamovigna.
7ÈJezabel,asomoglia,lidisse:«Sìtùavààguvernàu regnud'Israele?Alzati,manghjaupane,èch'ellusia allegruutocore.TidaraghjuavignadiNabot,l'Izreelita.»
8Cusìellascrisselettereinnomed'Achab,èesigillòcùu sosigillo,èmandòelettereàl'anzianièàinobilichìeranu inasocità,chìstavanucùNabot.
9Èellahàscrittuinelettere,dicendu:Pruclamàun digiunu,èmetteNabotincimaàupopulu:
10Èmetteduiomi,figliolidiBelial,davantiàellu,per tistimuniàcontruàellu,dicendu:HaiblasfematuDiuèurè Poipurtallufora,èlapidallu,affinchìmori
11Èl'omidiasocità,ancul'anzianièinobilichìeranu abitantidiasocità,anufattucum'èJezabelaviamandatuà elli,ècum'èerascrittuineletterech'ellaaviamandatuà elli
12Pubblicavanuundigiunu,èpusonuNabotàuprimu postutràupopulu
13Èduiomi,figliolidiBelial,intrinuèsipusonudavantià ellu;èl'omidiBelialtistimuniavanucontruàellu,contruà Nabot,davantiàupopulu,dicendu:Nabothàblasfematu DiuèurèDopuupurtonuforadiacità,èulapidanu,è morse
14TandumandonuàGhjezabel,dicendu:«Nabothèstatu lapidatu,èhèmortu»
15ÈquanduJezabelintesechìNaboterastatulapidatuè eramortu,JezabeldisseàAchab:«Alzati,pigliapussessu diavignadiNabot,uJezreelita,ch'elluhàrifiutatudidàti persoldi;perchèNabotùnhèpiùvivu,hèmortu»
16ÈquanduAchabintesechìNaboteramortu,Achabsi alzòperfalààavignadiNabot,uJezreelita,perpigliàne pussessu
17ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàEliauTishbita, dicendu:
18Alzati,scendiàscuntràAchab,rèd'Israele,chìhèin Samaria;eccu,elluhèinavignadiNabot,induvehèfalatu perpussedela.
19Èliparlerai,dicendu:CusìdiceuSignore:Haitombu,è ancupigliatupussessu?Èliparlerai,dicendu:Cusìdiceu Signore:Inulocuinduveicanianuleccatuusanguedi Nabot,icanileccaranuutosangue,ancuuto 20ÈAchabdisseàElia:«M'haitrovu,oumonemicu?»
Ellurispose:«T'aghjutrovu,perchètisìvindutuperfàu maleàl'ochjidiuSignore»
21Eccu,faraghjuveneumalecontr'àtè,ètoglieraghjuato discendenza,èstermineraghjudaAchabquelluchìorina contr'àumuru,èquelluchìhèchjusuèlasciatuinIsraele, 22Èrenderaghjuatocasacum'èacasadiGeroboamu, figlioludiNebat,ècum'èacasadiBaasha,figliolud'Achia, perviadiapruvucazionecùaqualem'haipruvucatuà còllera,èhaifattupeccàIsraele.
23ÈancudiJezabelhàparlatuuSignore,dicendu:Icani manghjaranuJezabelvicinuàumurudiJezreel
24Quelludiafamigliad'Achabchìmoreincità,u manghjaranuicani;èquelluchìmoreincampagna,u manghjaranul'acellidiucelu
25Maùncieranimucum'èAchab,chìsihèvindutuperfà umaleàl'ochjidiuSignore,quelluchìJezebel,aso moglia,hàincitatu
26Èfeceinmoduassaiabominabileseguitendul'idoli, secondututteecosecum'èl'Amorei,chìuSignoreavia cacciatudavantiàifigliolid'Israele
27Èaccaddechì,quanduAchabintesesteparolle,si strappòivestiti,simiseunsaccunantuàacarne,digiunò, sichjinòinsaccuècamminòpianupianu
28ÈaparolladiuSignorehèghjuntaàEliauTishbita, dicendu:
29HaivistucumuAchabs'hèumiliatudavantiàmè?
Perchès'hèumiliatudavantiàmè,ùnpurteraghjumiccau maleduranteisoghjorni;maduranteighjornidiuso figliolupurteraghjuumalenantuàasocasa
CAPITULU22
1ÈcuntinuonutrèannisenzaguerratràSiriaèIsraele.
2ÈaccaddeinuterzuannuchìGhjosafat,rèdiGhjuda, sceseversuurèd'Israele.
3Èurèd'Israeledisseàisoservitori:SapetechìRamotin Galaadhènostra,èstemufermi,èùnapigliamumiccada amanudiurèdiSiria?
4ÈdisseàGhjosafat:«Vuletevenecunmèàcumbatte RamotdiGalaad?»ÈGhjosafatdisseàurèd'Israele:«Eiu sòcum'ètè,umopopulucum'èutopopulu,imocavalli cum'èitocavalli»
5ÈGhjosafatdisseàurèd'Israele:«Tipregu,dumanda oghjeaparolladiuSignore.»
6Alloraurèd'Israeleriunìiprufeti,circaquattrucentuomi, èdisseàelli:AndaraghjucontruàRamotdiGalaadperfà abattaglia,omineasterrò?Èellirisposenu:Andate, perchèuSignoreadaràinmanuàurè
1Rè
7ÈGhjosafatdisse:Ùncihèmiccaquìunaltruprufetadi uSignore,perpudèdumandallu?
8Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Cihèancuunomu, Michea,figliolud'Imla,permezudiuqualepudemu dumandààuSignore;mal'odiu,perchèùnprufetizeghja miccaubèpermè,maumale»ÈGhjosafatdisse:«Chìu rèùndicamiccacusì»
9Alloraurèd'Israelechjamòunufficiale,èdisse:"Fate prestuquìMicaia,figliolud'Imla"
10Èurèd'IsraeleèGhjosafat,rèdiGhjuda,eranupusati ognununantuàusotronu,avenduvistutuisovestiti,inun locuviotuàl'entratadiaportadiSamaria;ètuttiiprufeti prufetizavanudavantiàelli.
11ÈSedechia,figlioludiChenaana,sifececornediferru, èdisse:CusìdiceuSignore:Cùquestetuspingeraii Siriani,finuàch'elliliabbiacunsumati.
12Ètuttiiprufetiprufetizavanucusì,dicendu:Andateà RamotdiGalaad,èprosperate;perchèuSignoreadaràin manuàurè.
13ÈumessageruchìeraandatuàchjamàMicaialidisse:: Eccuavà,eparollediiprufetiannuncianuubèàurècù unasolabocca:tipregu,chìatoparollasiacum'èaparolla diunudielli,èdicaciòchìhèbè
14ÈMicaiadisse:Cum'èuSignorevive,ciòchìuSignore midicerà,cusìdiceraghju.
15CusìghjunseàurèÈurèlidisse:Michea,andemu contruàRamotdiGalaadperfàabattaglia,ocifermeremu? Èellulirispose:Vai,èprospera,perchèuSignoreadaràin manuàurè
16Èurèlidisse:Quantevoltetiscongiureraghjudiùndì mialtruchèciòchìhèveruinnomediuSignore?
17Èdisse:AghjuvistututtuIsraelespargugliatunantuàe muntagne,cum'èpecurechìùnanumiccapastore;èu Signorehàdettu:Quessiùnanumiccapatrone:ch'elli torninuognunuàasocasainpace
18Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Ùnt'aghjumicca dettuch'elluùnprufetizerebbemiccabèpermè,masoluu male?
19Èdisse:AscoltadunqueaparolladiuSignore:Aghju vistuuSignorepusatunantuàusotronu,ètuttal'armatadi uceluchìstavaaccantuàelluàasodirittaèàasomanca 20ÈuSignoredisse:QualepersuaderàAchab,affinchì elluculliècaschiinRamotdiGalaad?Èunudiciacusì,è l'altrucusì
21Èunspiritusurtì,sifirmòdavantiàuSignore,èdisse: Eiuucunvinceraghju.
22ÈuSignorelidisse:«Cùquale?»Elludisse: «Andaraghju,èseraghjuunspiritudibugiainboccaàtutti isoprufeti»Èdisse:«Upersuaderrai,èvinceraiancu:esci, èfàcusì»
23Avàdunque,eccu,uSignorehàmessuunspiritudi bugiainboccaàtuttiquestivostriprufeti,èuSignorehà parlatumaledivoi
24MaSedechia,figlioludiChenaana,s'avvicinò,ècolpì Micheanantuàaguancia,èdisse:Inchìstradahèandatuu SpìritudiuSignoredamèperparlàcuntè?
25ÈMicaiadisse:Eccu,tuvideraiquellughjornu,quandu anderaiinunacamerainternaperammucciarti
26Èurèd'Israeledisse:PigliateMicaia,èpurtatelutornaà Amon,guvernatorediacità,èàJoash,figlioludiurè;
27Èdite:Cusìdiceurè:Mettequestuomuinprigiò,è nutritelucùpaned'afflizioneècùacquad'afflizione,finuà ch'eiutorniinpace
28ÈMicheadisse:Sètùtorniinpace,uSignoreùnhà miccaparlatupermè.Èdisse:Ascoltate,opopulu,ognunu divoi
29Cusìurèd'IsraeleèGhjosafat,rèdiGhjuda,cullòà RamotdiGalaad.
30Èurèd'IsraeledisseàGhjosafat:«Mitravestiraghjuè entreraghjuinbattaglia;matumettiitovestiti»Èurè d'Israelesitravestìèentreinbattaglia
31MaurèdiSiriahàdatustruzzioniàisotrentadui capitanichìguvernavanuisocarri,dicendu:Ùncumbattete nècùupicculunècùugrande,salvusolucùurèd'Israele
32Èaccaddechì,quanduicapitanidiicarrivideru Ghjosafat,dissenu:«Disicuruhèurèd'Israele».Èsi vultonupercumbattecontr'àellu;èGhjosafatgridò
33Èaccaddechì,quanduicapitanidiicarricapìunuchì ùneramiccaurèd'Israele,sinevultonudaperseguillu.
34Èunomutiròunarcuàcasu,èculpìurèd'Israeletrà l'articulidil'imbracatura;dunquedisseàucunduttorediu socarru:Voltaatomanu,èportamiforadi l'accampamentu;perchèsòferitu
35Èabattaglias'intensificòquellughjornu;èurèstetein usocarrucontruàiSiriani,èmorseàsera;èusangue scorrevadaaferitainmezuàucarru
36Ècihèstatuunpruclamazioneintuttuucampuversuu tramontudiusole,dicendu:Ognunuàasocità,èognunuà usopaese
37Cusìurèmorse,èfùpurtatuinSamaria;èanuintarratu urèinSamaria.
38ÈunulavòucarruinapiscinadiSamaria;èicani leccaruusosangue;èlavaruasoarmatura;secondua parollach'elluaviadettuuSignore.
39Avàurestudil'attid'Achab,ètuttuciòch'elluhàfattu, èacasad'avorioch'elluhàcustruitu,ètutteecitàch'elluhà custruitu,ùnsòmiccascrittiinulibrudiecronachediirè d'Israele?
40CusìAchabsiaddurmintìcùisobabbi;èAchazia,uso figliolu,regnòinlocusoiu.
41ÈGhjosafat,figliolud'Asa,cuminciòàregnàannantuà Ghjudainuquartuannud'Acab,rèd'Israele
42Ghjosafataviatrentacinqueanniquanducuminciòà regnà;èregnòvinticinqueanniinGhjerusalemmeUnome diasomammaeraAzuba,figlioladiShilhi
43ÈellumarchjòintutteeviediAsa,usobabbu;ùnsine sviòmicca,fenduciòchìeraghjustuàl'ochjidiuSignore; eppuruilochialtiùnsòstatisguassati;perchèupopulu cuntinuavaàoffreèàbrusgiàincensuinilochialti
44ÈGhjosafatfecepacecùurèd'Israele
45Avàurestudil'attidiGhjosafat,èasoputenzach'ellu hàdimustratu,ècumuhàfattuaguerra,ùnsòmiccascritti inulibrudiecronachediirèdiGhjuda?
46Èurestudiisodomiti,chìeranurimastiàighjornidiu sobabbuAsa,licacciòdaupaese
47ÙncieratandumiccarèinEdom:undeputatuerarè
48GhjosafatfecenavidiTarsisperandàinOfirper cumpràoru;maùnciandavanumicca;perchèenavieranu rotteàEziongeber
49AlloraAchazia,figliolud'Achab,disseàGhjosafat: «Chìimoservitorivadanucùitoiservitorinantuàenavi» MaGhjosafatùnvuliamicca
50ÈGhjosafatsiaddurmintìcùisobabbi,èfùintarratucù isobabbiinacitàdiDavid,usobabbu;èGhjehoram,uso figliolu,regnòinlocusoiu
51Achazia,figliolud'Achab,cuminciòàregnàannantuà IsraeleinSamarial'annudiciassettesimudiGhjosafat,rèdi Ghjuda,èregnòduianniannantuàIsraele
52Èfeceumaleàl'ochjidiuSignore,èmarchjòperavia diusobabbu,èperaviadiasomamma,èperaviadi Geroboamu,figlioludiNebat,chìaviafattupeccàIsraele
53PerchèserviaBaal,èl'adorava,èpruvucavaàcòllerau SignoreDiud'Israele,secondututtuciòchìaviafattuuso babbu