Horyzonty 1/24

HORYZONTY

KTÓRE ZAWODY NIE SĄ ZAGROŻONE PRZEZ SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ?

Rozwój sztucznej inteligencji (AI) może zmniejszyć liczbę miejsc pracy nawet o 40%. Kto nie musi się martwić o swoje miejsce pracy?

AI W INWESTYCJACH

ZAGRANICZNYCH

Jak technologia kształtuje biznes?

PIERWSZA MAPA POLSKICH ROZWIĄZAŃ WSPARTYCH AI

Zestawienie polskich rozwiązań i obszarów wspartych sztuczną inteligencją

SZTUCZNA INTELIGENCJA POMOŻE ZNALEŹĆ PRACĘ

Sprawdź, jak możesz wykorzystać AI w procesie rekrutacyjnym

Boję się otworzyć

lodówkę

Temat sztucznej inteligencji stał się tak modny, że jak w starym dowcipie o Leninie jest ona tak wszechobecna, że strach otworzyć lodówkę. W końcu i tam może czaić się sztuczna inteligencja. Jednak rewolucji gospodarczej, która z jej rozwoju wynika, nie możemy ignorować. Okazuje się, że jesteśmy w niej obecni, chociażby przez firmę ElevenLabs, pierwszego oficjalnego polskiego jednorożca (startup, którego wycena przekroczyła 1 mld dolarów).

Dlatego postanowiliśmy przekrojowo pokazać Wam, co spółki wchodzące w skład szerokiej Grupy PFR robią w tym obszarze. A dzieje się naprawdę dużo! Potwierdzają tę tezę artykuły, które znajdziecie w bieżącym numerze. Zapewniam Was, że jest to jedynie wycinek tego, co dzieje się w tym obszarze w naszym ekosystemie. Jestem pewien, że AI będzie częściej gościć na naszych łamach.

Zwróćcie również uwagę, że szablon gazety został odświeżony. Doszliśmy do wniosku, że 30 numerów jest świetną okazją do wprowadzenia takich zmian. Co jeszcze w numerze? Zachęcam do przeczytania arcyciekawego materiału o luce czynszowej na polskim rynku mieszkaniowym oraz sprawdzenia, w jaki sposób i w którym miejscu nasz kraj wkrótce zwiększy się o 21 hektarów. Pamiętajcie również o artykule zewnętrznym, w którym

HORYZONTY

Czasopismo pracowników Grupy PFR

Wydawca: Polski Fundusz Rozwoju S.A., ul. Krucza 50, 00-025 Warszawa.

Opracowanie graficzne: WeDesign.pl

Redakcja:

Natalia Bogucka (PARP) natalia_bogucka@parp.gov.pl 696 476 799

Katarzyna Fiuk (PFR Nieruchomości) katarzyna.fiuk@npfr.pl

502 630 768

Barbara Jeżak (ARP) barbara.jezak@arp.pl 501 287 184

Maria Juchniewicz-Rogińska (KUKE) maria.juchniewicz-roginska@kuke.com.pl 693 335 787

Oliwia Łapka (Fundacja PFR) oliwia.lapka@fundacja.pfr.pl

Cezary Mleczek-Połoczański (PAIH) cezary.mleczek@paih.gov.pl 887 834 375

Aleksander Oziewicz (PFR) aleksander.oziewicz@pfr.pl 539 948 133

Maciej Polak (PFR Ventures) maciej.polak@pfrventures.pl 532 468 292

Marta Salamończyk-Zielińska (PFR Portal PPK) marta.zielinska@pfrportal.pl 729 059 036

Natalia Soldecka (PFR TFI) natalia.soldecka@pfrtfi.pl

Anna Ziemczonek (BGK) anna.ziemczonek@bgk.pl

BGK wspiera międzynarodowy

rozwój Grupy Boryszew

BGK udzielił finansowania Grupie Maflow, należącej do Grupy Boryszew. Zaangażowanie BGK to kredyt inwestycyjny i obrotowy o łącznej wartości 8,5 mln euro. Maflow planuje wykorzystać pozyskane z BGK środki na rozbudowę zakładów w Chinach. Finansowanie ubezpieczyła Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.

Według danych NBP wartość polskich inwestycji bezpośrednich za granicą w 2022 r. była rekordowo wysoka – niemal półtora razy wyższa niż w 2021 r. – i wyniosła 28,2 mld zł. Polskich przedsiębiorców w ekspansji zagranicznej wspiera BGK. Robi to już na 86 rynkach, na sześciu kontynentach. Tym razem polski bank rozwoju wsparł projekt inwestycyjny Grupy Boryszew w Azji. Jej Oddział Maflow planuje rozbudować zakłady w Chinach w związku z rozwojem produkcji gumowych przewodów do pojazdów o napę-

dach elektrycznych, hybrydowych i konwencjonalnych. Inwestycja Grupy wpisuje się w jej strategię aktywnego uczestnictwa w procesie transformacji energetycznej, jako dostawcy komponentów dla rozwoju elektromobilności. Łączna kwota finansowania to 8,5 mln euro (ok. 36,8 mln zł) – 6,5 mln euro kredytu inwestycyjnego i 2 mln euro kredytu obrotowego. Długoterminowy kredyt inwestycyjny zabezpieczony jest m.in. polisą ubezpieczeniową KUKE.

Grupa Maflow jest jednym z największych producentów systemów transportu cieczy i gazów dla przemysłu motoryzacyjnego i liderem produkcji przewodów gumowych z własnym laboratorium i centrum R&D we Włoszech. Jej oferta i technologie cieszą się zaufaniem wielu kluczowych producentów segmentu automotive

3 mld zł finansowania dla MŚP

BGK podpisał umowę z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI). Współpraca umożliwia wprowadzenie do oferty banku gwarancji z programu InvestEU. Unijne wsparcie to szansa dla podmiotów, które nie posiadają wymaganych zabezpieczeń spłaty kredytu lub wykorzystały już limity pomocy de minimis

Oferta będzie skierowana do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Nowe gwarancje będą posiadały regwarancję z Programu InvestEU. Oznacza to, że Europejski Fundusz Inwestycyjny przejmuje na siebie ryzyko braku spłaty części zaciągniętego przez przedsiębiorcę kredytu.

Bank Gospodarstwa Krajowego jest jedną z 16 instytucji w całej UE, które wdrażają instrumenty z Funduszu InvestEU. Wcześniej

Bank Gospodarstwa Krajowego korzystał z regwarancji EFI finansowanej ze środków programu COSME oraz Paneuropejskiego Funduszu Gwarancyjnego.

Gwarancja może zabezpieczyć 80 proc. wartości kredytu inwestycyjnego lub obrotowego. Zaletą produktu są niskie lub – w przypadku mikrofinansowań – nawet zerowe koszty udzielenia gwarancji. O wsparcie będą mogły ubiegać się wszystkie firmy MŚP, bez względu na branżę. Przedsiębiorcy będą mogli zabezpieczyć gwarancją kredyty do kwoty 2 mln euro, natomiast w przypadku mikrofinansowania do 50 tys. euro.

UE, BGK i KredoBank kontynuują wspieranie Ukrainy

Przedstawiciele BGK i ukraińskiego KredoBanku podpisali aneks do umowy, który zapewnia dalsze wsparcie ukraińskim przedsiębiorcom. 10 mln euro trafi przede wszystkim do tych, którzy prowadzą działalność blisko obszarów, na których trwają walki.

Zgodnie z wypracowanymi do tej pory zasadami współpracy Unia Europejska przeznaczyła dodatkowe 10 mln euro na zabezpieczenie przez BGK akcji kredytowej KredoBanku dla firm działających na terenie Ukrainy. Działanie umożliwi dalsze finansowanie mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw – przede wszystkim działających na obszarach o podwyższonym ryzyku, tzn. terenach deokupowanych oraz znajdujących się blisko działań zbrojnych. Dzięki temu wsparciu ukraińskie firmy mogą nie tylko dalej prowadzić działalność biznesową pomimo wojny, ale również ją rozwijać.

BGK i należący do Grupy PKO BP ukraiński KredoBank przy wsparciu Unii Europejskiej rozpoczęły współpracę w styczniu 2023 r. KredoBank w ciągu roku uruchomił ponad 12 mln euro dodatkowego finansowania, które trafiło do prawie stu firm, dzięki czemu udało się zachować blisko 4 tys. miejsc pracy. Zdecydowana większość środków (83 proc. finansowania) trafiła do przedsiębiorstw z żółtej i czerwonej strefy, czyli terenów o podwyższonym ryzyku. Wsparcie trafiło głównie do firm, które działają w rolnictwie, przemyśle i produkcji rolno-spożywczej.

Mechanizm wsparcia pozostaje bez zmian. BGK zagwarantuje spłatę kredytów, których udzieli działający w Ukrainie KredoBank, jeden z wiodących banków komercyjnych z centralą we Lwowie.

Prawie 800 mln zł z UE

na rozwój Podkarpacia

Pożyczki na korzystnych warunkach to kolejna propozycja w programie Fundusze Europejskie dla Podkarpacia. Z tej formy wsparcia będzie mogło skorzystać wiele podmiotów, w tym mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa, wspólnoty mieszkaniowe oraz samorządy. Preferencyjne pożyczki sfinansują inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii. W puli jest ponad 780 mln zł. Środkami zarządzać będzie BGK.

Środki z podpisanych umów w ramach programu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia (FEP) zostaną przeznaczone na nisko oprocentowane pożyczki. Podobnie jak w poprzedniej perspektywie, z preferencyjnego wsparcia będą mogli skorzystać lokalni przedsiębiorcy. Nowością jest możliwość finansowania inwestycji związanych ze zrównoważonym rozwojem i transformacją energetyczną. Rozszerzy się także katalog beneficjentów m.in. o wspólnoty mieszkaniowe, TBS-y czy jednostki samorządu terytorialnego.

Pożyczka rozwojowa sfinansuje inwestycje w rozwój MŚP, np. prace związane z cyfryzacją, robotyzacją, inwestycje zwiększające produktywność lub związane z wprowadzeniem nowych produktów i usług.

Pożyczka na poprawę efektywności energetycznej mikro- i małych firm sfinansuje działania obejmujące m.in. modernizację energetyczną budynków, instalacji grzewczych lub chłodzących czy inwestycje umożliwiające odzyskiwanie energii w procesie produkcyjnym.

Pożyczka na poprawę efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej oraz modernizację oświetlenia ulicznego wesprze właścicieli budynków użyteczności publicznej, komunalnych oraz mieszkalnych wielorodzinnych, w tym wspólnoty mieszkaniowe i samorządy.

Pożyczka OZE pokryje koszty inwestycji związanych z budową lub rozbudową instalacji do produkcji energii z OZE oraz inwestycji w magazyny energii działające na potrzeby OZE.

Dynamiczne

zmiany na polskim rynku pracy

Z najnowszego raportu PARP, który analizuje dane dotyczące rynku pracy, jak wskazuje GUS, wynika, że stopa bezrobocia w Polsce sięgnęła 5,4% w styczniu 2024 roku. To wzrost o 0,3 punktu procentowego w porównaniu z grudniem 2023 r.

31% analizowanych spółek planuje tworzyć nowe miejsca pracy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, co stanowi dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. Pracodawcy zamierzają podnosić też wynagrodzenia – obecnie 79% średnich i dużych firm planuje podnosić nominalnie płace w ciągu roku, w porównaniu do 72% z roku poprzedniego i 59% sprzed dwóch lat. Co istotne, 42% firm planuje dostosować pensje równo ze wskaźnikiem inflacji, natomiast żadna z badanych firm nie rozważa obniżek wynagrodzeń.

Niezwykłe tendencje rysują się przy analizie danych dotyczących zatrudnienia. Przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw odnotowało wzrost o 0,3%, prezentując korzystne zmiany w porównaniu z grudniem 2023 r., lecz jednocześnie wykazując spadek o 0,2% w stosunku do wyników ze stycznia 2023 r. Co interesujące, mimo niewielkiej dynamiki zatrudnienia, przeciętne miesięczne wynagrodzenie ogółem (brutto) w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 7 768,35 zł, notując 3,3% spadek w ujęciu miesięcznym, ale imponujący wzrost o 12,8% rok do roku.

Pełny raport znajdziesz tutaj: https://www.parp.gov.pl/component/publications/publication/rynek-pracy-edukacja-kompetencje-aktualne-trendy-i-wyniki-badan-luty-2024

Współpraca z KUKE? Polecam!

Jak każdego roku KUKE przebadała zadowolenie swoich klientów. W 2023 r. wynik Net Promoter Score podniósł się o 5 punktów względem 2022 do poziomu 59!

Partnerzy KUKE z całej Polski szczególnie docenili wysoką jakość obsługi, umiejętność słuchania głosu klientów, a także wsparcie wiedzą ekspercką i doświadczeniem na każdym etapie współpracy.

Bardzo wysoka ocena oznacza, że klienci chętnie rekomendują współpracę z KUKE. Nie byłoby to możliwe bez regularnie organizowanych warsztatów nad doskonaleniem doświadczeń klientów spółki. W ich trakcie wynik każdego badania przekształcany jest w plan konkretnych działań, które pomagają ulepszać funkcjonowanie firmy, jej ofertę oraz upowszechniają najlepsze dotychczasowe praktyki.

Szkoła Podstawowa w Radawcu Dużym nagrodzona

Szkoła Podstawowa w Radawcu Dużym (woj. lubelskie) współpracująca z PFR TFI w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych, otrzymała nagrodę „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” za ponadprzeciętne zaangażowanie we wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych. To pierwsze w historii programu wyróżnienie dla szkoły podstawowej. Ponadto wśród laureatów znalazły się po raz kolejny firmy i instytucje, które mogą pochwalić się najwyższą partycypacją w PPK. Poprzez promowanie pozytywnych przykładów inicjatywa inspiruje innych pracodawców do tego, by traktowali PPK jako wyraz troski o bezpieczeństwo finansowe pracowników.

Szkoła Podstawowa im. Ziemi Lubelskiej w Radawcu Dużym na Lubelszczyźnie przystąpiła do PPK w IV etapie wdrożenia –razem z innymi jednostkami gminy Konopnica, która także jest laureatem wyróżnienia „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca”. Obecnie w PPK oszczędza 62% pracowników tej szkoły. Dla porównania średnia partycypacja w programie wynosi obecnie nieco powyżej 46%, natomiast w sektorze publicznym w PPK oszczędza około 26% uprawnionych. Jak podkreślają przedstawiciele szkoły, do PPK przekonał ich przede wszystkim system wpłat od pracodawcy i dopłat od państwa, dzięki którym mogą zgromadzić więcej środków niż przy samodzielnym oszczędzaniu. Kolejna edycja plebiscytu OiPP już jesienią. Zgłoszenia do konkursu będą przyjmowane do 7 października 2024 roku.

Wolontariusze PFR w akcji

W Wielki Piątek wolontariusze PFR zorganizowali akcję obdarowywania osób starszych i potrzebujących z warszawskiej

Pragi-Północ paczkami wielkanocnymi. Fundacja PFR ramię w ramię ze Stowarzyszeniem Otwarte Drzwi, skompletowała podarunki – tradycyjne posiłki wielkanocne, produkty spożywcze, kosmetyki i środki chemiczne. Następnie grupa wolontariuszy

GK PFR wspólnie ze swoimi dziećmi rozwoziła paczki, aby osobiście wręczyć je potrzebującym seniorom. Łącznie przygotowano 40 paczek wypełnionych produktami pierwszej potrzeby i podarunkami. To już kolejny raz, kiedy Fundacja PFR zaprasza wolontariuszy z Grupy do udziału w akcji pomocowej dla seniorów z Pragi. Akcja „Wielkanoc z Serca” to nie tylko pomoc materialna dla osób starszych. Same odwiedziny i dobre słowo są dla często samotnych seniorów bezcenne.

Akcja „Wielkanoc z Serca” jest odpowiedzią na niezwykle trudną rzeczywistość osób starszych mieszkających w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ. Jej beneficjentami są seniorzy wytypowani przez praski Ośrodek Pomocy Społecznej – osoby samotne, ubogie, schorowane, mające problemy z poruszaniem, zniechęcone do życia, doświadczające często depresji. Wielu z nich nie opuszcza mieszkań z powodu pojawiającej się z wiekiem niepełnosprawności ruchowej.

Wszystkim wolontariuszom dziękujemy za udział w akcji, która przyniosła miłe święta w 40 praskich domach!

Podsumowanie pierwszej serii naborów do programów FENG

Od 12 do 29 lutego 2024 roku trwał nabór do pięciu programów PFR Ventures, które bazują na unijnych środkach z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Oferty złożyło 39 zespołów, które planują uruchomić lub już zarządzają funduszami venture capital

PFR Ventures to zarządzający funduszami funduszy, który inwestuje w fundusze venture capital (VC) oraz private equity (PE). Pięć z programów PFR Ventures zasilonych jest kapitałem unijnym. Są to PFR Starter, Biznest, Otwarte Innowacje, KOFFI oraz CVC. Ich celem jest stymulacja polskiego rynku innowacji oraz aktywizowanie różnych grup inwestorów prywatnych, w tym aniołów biznesu oraz korporacji.

W pierwszej serii naborów, PFR Ventures otrzymało 39 ofert od zespołów, które posiadają swoje fundusze VC lub dopiero planują je założyć. Analiza tych ofert potrwa najbliższe trzy miesiące, a pierwsze umowy mogą zostać podpisane na przełomie maja i czerwca 2024 r.

Pierwsze fundusze powinny rozpocząć inwestowanie środków z FENG już w drugiej połowie 2024 roku. Druga seria naborów ruszyła 8 kwietnia, a okienko na aplikacje od funduszy będzie otwarte przez dwa tygodnie. Kolejne nabory zaplanowane są na II i III kwartał tego roku. Środki z programu Fundusze Europejskie dla Nowej Gospodarki pozwolą na zasilenie łącznie około 40 funduszy venture capital w których wkład publiczny wyniesie 1,8 mld zł, a dodatkowe 1,1 mld zł dołożą inwestorzy prywatni. PFR Ventures przewiduje, że kapitał z FENG dostępny będzie dla zarządzających do końca 2025 roku.

PFR TFI dołącza do PolSIF

W marcu PFR TFI dołączyło do grona członków wspierających Sustainable Investment Forum Poland (POLSIF), czyli głównej platformy współpracy inwestorów oraz podmiotów rynku finansowego na rzecz wspierania rozwoju polskiego i europejskiego rynku zrównoważonych inwestycji przez tworzenie i propagowanie najlepszych praktyk. POLSIF jest częścią EUROSIF – The European Sustainable Investment Forum, organizacji zrzeszającej ponad 400 europejskich inwestorów instytucjonalnych zarządzających aktywami oraz dostawców indeksów.

Rola ESG w gospodarce, a szczególnie w sektorze finansów, systematycznie rośnie. W związku z tym, bardzo ważne jest, abyśmy mogli dzielić się doświadczeniami i koordynować działania w tym obszarze. Wspólnie z partnerami z rynku chcemy uczestniczyć w transformacji sektora finansowego w kierunku bardziej zrównoważonego.

Członkostwo PFR TFI w POLSIF jest krokiem w kierunku promowania zrównoważonych inwestycji w Polsce i Europie. Łącząc siły z innymi inwestorami instytucjonalnymi i podmiotami rynku finansowego, dążymy do wprowadzania pozytywnych zmian poprzez wspieranie przyjmowania najlepszych praktyk w branży.

VI edycja konkursu dla studentów o nagrodę

Prezesa ARP

Rozpoczęła się kolejna edycja konkursu na najlepszą pracę licencjacką, inżynierską i magisterską organizowanego w ramach programu „Kadry dla przemysłu”. Jest on adresowany do studentów i absolwentów państwowych wyższych szkół zawodowych. Celem konkursu jest zwiększenie zainteresowania kluczowymi dla rozwoju polskiej gospodarki zagadnieniami związanymi z innowacjami w przemyśle, restrukturyzacją, efektywnym zarządzaniem przedsiębiorstwami oraz rolą ARP S.A. jako podmiotu zajmującego się wsparciem przedsiębiorstw w prowadzeniu i rozwijaniu działalności. Dodatkowo ARP S.A. stawia sobie za cel promowanie zatrudnienia w branży przemysłowej oraz szerzenie idei rozwoju projektów sektora przemysłowego.

Zgłoszenia do konkursu będą przyjmowane do 7 października 2024 roku.

Laureaci konkursu

Akademii Dyplomacji

Gospodarczej wybrani

Podczas poniedziałkowej uroczystości Andrzej Dycha, prezes PAIH wraz z reprezentantami Szkoły Głównej Handlowej wręczył wyróżnienia w ramach projektu Akademii Dyplomacji Gospodarczej. Konkurs był wspólną inicjatywą Agencji oraz uczelni. Jego celem było wyłonienie najlepszych uczelnianych talentów w zakresie wiedzy o handlu zagranicznym.

Konkurs Akademii Dyplomacji Gospodarczej skierowany był do studentów pasjonujących się zagadnieniami związanymi z wymianą gospodarczą, dyplomacją i stosunkami międzynarodowymi, którzy chcą być częścią sukcesu eksportowego polskich firm. Zainteresowane osoby miały za zadanie przygotować prezentację na temat „Możliwości nowych zagranicznych rynków zbytu dla polskiego systemu rolno-spożywczego”.

Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem. Spośród zgłoszeń komisja konkursowa wyłoniła pięć zwycięskich prac. Laureatów wyróżniały oryginalność i wnikliwość, analityczne spojrzenie oraz profesjonalne i dojrzałe podejście do tematu.

Laureatom nagrody wręczyli prezes PAIH Andrzej Dycha, rektor SGH prof. Piotr Wachowiak oraz prof. Hanna Godlewska-Majkowska.

Nowe biuro handlowe PAIH w Wilnie

PAIH otwiera kolejne zagraniczne biura handlowe. W połowie marca odbyło się oficjalne otwarcie oddziału PAIH w Wilnie. Litewskie biuro Agencji będzie odpowiedzialne za wsparcie przedsiębiorców zainteresowanych rozwojem współpracy pomiędzy polskim i litewskim, łotewskim oraz estońskim biznesem.

Uroczyste otwarcie biura połączone było z seminarium dla branży fintech “The traditional banking and Fintechs – synergy or competition” zorganizowanym wspólnie z Ambasadą RP na Litwie. Wydarzenie zgromadziło licznych przedstawicieli władz lokalnych, placówek dyplomatycznych, reprezentantów polskiej i litewskiej branży fintech oraz inwestorów. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat lokalnego ekosystemu fintech i wyzwań w tej dziedzinie. Po części oficjalnej uczestnicy kontynuowali rozmowy podczas sesji networkingowej.

KUKE wybiera narzędzia Wiserfunding do cyfryzacji ocen ryzyka

KUKE wybrała firmę Wiserfunding, czołowego dostawcę informacji o ryzyku kredytowym w biznesie. Ta współpraca ma na celu zwiększenie efektywności operacji kredytowych KUKE poprzez dostarczanie w czasie rzeczywistym informacji o ryzyku kredytowym nabywców i sprzedawców na całym świecie.

Najnowocześniejsze narzędzia Wiserfunding do oceny ryzyka kredytowego zostaną zintegrowane z istniejącymi usługami KUKE, oferując bardziej kompleksowy i dokładny profil ryzyka zagranicznych klientów i partnerów biznesowych polskich producentów i eksporterów. Wiserfunding oferuje zaawansowany zestaw narzędzi do oceny ryzyka kredytowego, dostosowanych do złożonych wyzwań globalnego biznesu. Pozwala on usprawnić i udoskonalić proces oceny przedsiębiorstw międzynarodowych, co oznacza znaczną poprawę efektywności operacyjnej i dokładności zarządzania ryzykiem.

Jednym z największych wyzwań, przed którymi stoi KUKE, jest ocena ryzyka firm działających w różnych lokalizacjach geograficznych. Każdy region charakteryzuje się własnym krajobrazem gospodarczym, przepisami prawnymi i kulturą biznesową. Do tej pory ocena zdolności kredytowej i wiarygodności międzynarodowych przedsiębiorstw była zadaniem czasochłonnym i wymagającym dużych nakładów pracy.

Wraz ze wzrostem złożoności handlu międzynarodowego spowodowanym zmianami geopolitycznymi i zmiennością rynku, partnerstwo KUKE i Wiserfunding oferuje polskim firmom nowoczesne rozwiązanie problemu istniejącego od zawsze.

Ta współpraca ma na celu nie tylko minimalizowanie ryzyka, ale także stworzenie nowych możliwości rozwoju i ekspansji.

– Nasza współpraca z Wiserfunding to kolejny ważny krok w cyfryzacji KUKE, który pozwala nam znaleźć się w czołówce ubezpieczycieli należności handlowych po wprowadzeniu na koniec 2023 roku nowoczesnej platformy elektronicznej dla klientów. Ocena ryzyka na rynkach międzynarodowych zawsze była złożonym zadaniem. To partnerstwo pozwala nam zaoferować polskim eksporterom zaawansowane rozwiązanie oparte na danych, pomagając im podejmować bardziej świadome decyzje. Może to również wpłynąć na skuteczność KUKE, umożliwiając nam pozostanie konkurencyjnym zarówno lokalnie, jak i międzynarodowo, a także osiągnięcie satysfakcjonujących wyników finansowych – powiedziała Katarzyna Kowalska, Wiceprezes Zarządu KUKE.

AI w inwestycjach zagranicznych.

Jak technologia kształtuje biznes?

Sztuczna inteligencja (AI) staje się kluczowym elementem cyfrowej transformacji gospodarki i społeczeństwa. Zwiększenie mocy obliczeniowej, dostępność ogromnych ilości danych oraz rozwój nowych algorytmów sprawiają, że znajduje ona zastosowanie w wielu dziedzinach gospodarki. AI nie ogranicza się jedynie do tak popularnego ostatnio ChatGPT, z którym można rozmawiać na różne tematy, generować materiały video i obrazy, czy chatbotów wspierających obsługę serwisów online. Obejmuje także zaawansowane rozwiązania – począwszy od wyszukiwarek internetowych i baz danych, przez systemy rozpoznawania twarzy, roboty, autonomiczne samochody, drony, aż po badania molekularne w diagnostyce medycznej. Wśród obszarów, w których AI odgrywa coraz bardziej istotną rolę, należy wymienić też bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) i transgraniczny handel.

Znaczenie AI dla inwestycji zagranicznych podkreślają eksperci OECD, wskazując, że rosnące zainteresowanie ekonomicznymi i społecznymi następstwami oraz korzyściami rozwoju sztucznej inteligencji skutkuje wzrostem roli tej technologii w biznesie międzynarodowym. I to w kilku różnych aspektach. Pod wpływem AI zmieniają się bowiem nie tylko metody analizy rynków i podejmowania decyzji inwestycyjnych, ale również sposób zarządzania ryzykiem oraz optymalizacji procesów wewnętrznych firm. Co w praktyce zmieniają technologie AI w tym obszarze?

Na start: bank pomysłów i wielostronne analizy Pierwszym krokiem w kierunku skutecznych inwestycji zagranicznych zawsze jest właściwa identyfikacja i analiza potencjalnych możliwości i ryzyk. W Funduszu Ekspansji Zagranicznej, który współinwestuje z polskimi firmami na międzynarodowych rynkach, zwracamy uwagę na konieczność solidnego przygotowania projektów. Z doświadczenia współpracy z naszymi partnerami, ale też z obserwacji rynku widzimy, że przeprowadzenie wnikliwej analizy rynku, przygotowanie biznesplanu i projekcji finansowych są niezbędne, by właściwie ocenić szanse na biznesowe powodzenie oraz oszacować ryzyko inwestycji. Opracowanie tych szczegółowych analiz jest ważne zarówno z punktu widzenia samego inwestora, jak i partnera finansowego, jakim jest Fundusz Ekspansji Zagranicznej. Przedsiębiorcy, który planuje ekspansję, pozwala dokładnie zbadać potencjał i bariery rynku, na którym chce inwestować, poziom konkurencji, przygotować się na ewentualne wyzwania wynikające m.in. z różnic w porządku prawnym czy różnic kulturowych. Z kolei z punktu widzenia finansującego ten etap jest niezbędny, by podjąć decyzję o uczestnictwie w projekcie oraz dopasować odpowiednie do jego specyfiki i skali finansowanie.

Dzięki zaawansowanym algorytmom AI inwestorzy mogą znacznie szybciej niż kiedykolwiek wcześniej przeprowadzać wielopoziomowe analizy dużych zbiorów danych o rynkach, konkurencji, trendach gospodarczych i regulacjach prawnych, uwzględniając np. wskaźniki makroekonomiczne, demograficzne, stabilności systemu politycznego i instytucjonalnego, poziomu

skomplikowania systemu podatkowego, prognoz rozwoju i wielu innych.

Ponadto sztuczna inteligencja może pomóc w analizie kwestii prawnych i regulacyjnych związanych z inwestycją zagraniczną, co jest szczególnie istotne w kontekście działalności na rynkach poza UE, które posiadają inne systemy prawne. Są już dostępne narzędzia, które wykorzystują AI do analizy tego typu, przyspieszając proces badania i interpretacji skomplikowanych regulacji.

Oczywiście, co trzeba podkreślić, narzędzia AI nie zastępują doświadczonego zespołu menedżerów inwestycyjnych czy prawników specjalizujących się w transakcjach międzynarodowych. Ich znajomość uwarunkowań konkretnych rynków, doświadczenie i kontakty mają ogromne znaczenie zarówno na etapie przygotowania inwestycji, jak i już podczas jej realizacji. AI może jednak przyspieszyć i ułatwić ich pracę.

Algorytmy w służbie biznesowi

Rola sztucznej inteligencji nie kończy się na etapie przygotowania inwestycji. AI może być pomocna również po rozpoczęciu działalności na rynkach zagranicznych, i to na wielu polach. Jednym z nich jest optymalizacja operacji. Automatyzacja zadań takich jak zarządzanie dokumentacją, monitorowanie przepisów prawnych, raportowanie, nie tylko przyspiesza pracę, ale również redukuje możliwość wystąpienia błędów ludzkich. Co więcej, inteligentne systemy wspierające decyzje biznesowe umożliwiają lepsze zarządzanie zasobami i bardziej efektywne planowanie strategiczne.

Sztuczna inteligencja może być pomocna również w obszarach związanych z zarządzaniem łańcuchami dostaw. W praktyce wygląda to tak, że narzędzia AI służą do prognozowania terminów dostaw, optymalizowania tras czy zarządzania pracą magazynów. Dzięki temu firmy mogą znacznie poprawić efektywność swojej logistyki, co przekłada się na realne korzyści. Szerokie zastosowanie sztucznej inteligencji możliwe jest także w marketingu i sprzedaży. AI może wspierać działania marketingowe, od segmentacji rynku, przez określenia grup docelowych, tworzenie kampanii reklamowych, aż po personalizację oferty dla konkretnych klientów. Ten obszar jest

Około 77% dużych firm wykorzystuje

sztuczną inteligencję do podejmowania decyzji inwestycyjnych – wynika z najnowszego badania

FDI Confidence Index, przeprowadzonego wśród 516 globalnych liderów biznesu przez Kearney.

W jakim stopniu duże firmy wykorzystują sztuczną inteligencję do podejmowania decyzji inwestycyjnych?

Przez cały czas

Przez większość czasu

Od czasu do czasu

Bardzo rzadko

Nie używa

Aż 64 proc. uczestników badania spodziewa się, że w ciągu najbliższych trzech lat jeszcze bardziej zwiększy się wykorzystanie sztucznej inteligencji przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Zachowują jednocześnie ostrożność, dostrzegając potencjalne zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją.

W szczególności powołują się na obawy związane z cyberbezpieczeństwem, dezinformacją, stronniczością oraz złymi lub niekompletnymi danymi podczas wykorzystywania sztucznej inteligencji w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

szczególnie istotny ze względu na konieczność adaptacji strategii marketingowej do specyfiki konkretnego kraju, preferencji kulturowych i społecznych. Przykłady firm działających globalnie pokazują, że dostosowanie produktów, usług i strategii komunikacji do lokalnych rynków jest kluczowe dla skutecznej ekspansji zagranicznej. Strategie te pomagają budować silniejsze relacje z konsumentami i zwiększać sprzedaż.

AI – potężny rynek inwestycyjny

AI to jednak nie tylko narzędzia, które mogą mieć różnorodne zastosowanie w biznesie czy nauce. AI samo w sobie to odrębny potężny segment rynku, który przyciąga coraz więcej nowych inwestycji. Według prognoz Goldman Sachs, globalne inwestycje w AI mogą osiągnąć wartość około 200 miliardów dolarów do 2025 r., co oznacza wzrost o 72 proc. w ciągu zaledwie trzech lat. Analitycy Global Data spodziewają się, że to właśnie sztuczna inteligencja będzie w najbliższym czasie motorem napędowym dla sektora technologicznego. Patrząc na dane dotyczące projektów zagranicznych typu greenfield w sektorze AI, w 2022 r. odnotowały znaczący wzrost. W porównaniu do 2021 r. liczba inwestycji wzrosła o 44 proc., a sztuczna inteligencja pojawiła się w 3,5 proc. spośród wszystkich

nowych inwestycji na świecie. Jak się okazuje, krajem, który przyciągnął najwięcej inwestycji zagranicznych związanych ze sztuczną inteligencją, były nie USA, jak można by podejrzewać, a… Indie. W zeszłym roku ogłoszono tam 122 projekty inwestycyjne związane ze sztuczną inteligencją, a wśród największych inwestorów znalazły się największe firmy technologiczne, takie jak ABB, Accenture, Deloitte, IBM i Microsoft. Potencjał inwestycyjny Indii podkreślamy także w raporcie „Kierunek: Wschód. Aktualne trendy i atrakcyjne kierunki ekspansji zagranicznej w obliczu zawirowań geopolitycznych” który w PFR TFI opracowaliśmy wspólnie z PwC Polska we współpracy z KUKE. Choć geograficznie Indie są rynkiem odległym, niektóre polskie firmy dostrzegły już potencjał tego kraju. Piąta gospodarka świata charakteryzuje się i szybkim tempem wzrostu, napędzanym przez kluczowe sektory, takie jak technologia informacyjna, usługi, rolnictwo i produkcja. Już dziś sektor ITC z 13-procentowym udziałem w indyjskim PKB jest jednym z głównych motorów napędowych Indii. Kraj jest też jednym z globalnych liderów w dziedzinie badań nad sztuczną inteligencją, Nie bez znaczenia jest także fakt, że Indie stawiają na R&D. W 2022 r. Indie przyciągnęły tyle zagranicznych projektów

badawczo-rozwojowych, co Chiny, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania razem wzięte.

Co ciekawe, Indie były również w czołówce krajów z największą liczbą wychodzących inwestycji zagranicznych w tym obszarze. Z 37 projektami Indie uplasowały się w zestawieniu na drugim miejscu. Niekwestionowanym liderem w zakresie wychodzących BIZ były Stany Zjednoczone z 285 projektami. Na podium znalazła się jeszcze Wielka Brytania, skąd pochodziło 35 projektów.

Wnioski płynące z powyższych przykładów są jasne: sztuczna inteligencja zmienia sposób, w jaki prowadzimy biznes na arenie międzynarodowej. Firmy, które potrafią skutecznie wykorzystać potencjał AI, mają szansę na osiągnięcie znaczącej przewagi konkurencyjnej na globalnym rynku. W miarę jak będziemy świadkami dalszego postępu w dziedzinie AI, możemy oczekiwać, że jej rola w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych będzie tylko rosła, przynosząc ze sobą nowe możliwości i wyzwania. ■

Marcin Prusak dyrektor zarządzający Funduszem Ekspansji PFR TFI

Pierwsza mapa polskich rozwiązań

wspartych AI

Nie wystarczy tylko używać ChatGPT, by w pełni korzystać z potencjału rozwiązań AI. Niemal każdy przedsiębiorca jest świadomy, że wdrożenie AI jest koniecznością w wielu obszarach firmy. Zrozumienie, jak wdrożyć AI w sposób efektywny, to nie lada wyzwanie. Wymaga to nie tylko odpowiedniego zasobu technologicznego, zmiany kultury organizacyjnej, ale również znalezienia odpowiednich narzędzi dostosowanych do obszaru firmy.

Dlatego w PFR przygotowaliśmy zestawienie z uwzględnieniem polskich rozwiązań i obszarów wspartych sztuczną inteligencją, które już teraz rewolucjonizują rynek technologii w Polsce i na świecie. Mapa składa się z rozwiązań, które zostały pogrupowane według następujących obszarów: zrównoważony rozwój, cyberbezpieczeństwo, analiza danych, administracja i finanse oraz marketing i sprzedaż.

To nie koniec. W najbliższym czasie zostaną opublikowane kolejne zestawienia z narzędziami AI w obszarze ESG, marketingu, administracji i HR, finansach i analizy danych oraz cyberbezpieczeństwa.

Zestawienie zostało przygotowane na podstawie analizy danych zastanych. Zestawienie nie jest zamkniętym zbiorem. Każda polska firma, która oferuje rozwiązania sztucznej inteligencji może dołączyć wypełniając formularz zgłoszeniowy Po pomyślnej weryfikacji zgłoszenia zostanie ona dodana do zestawienia. ■

Zapraszamy na warsztaty „AI dla Liderów. Szkolenie wspierające proces zrozumienia i zastosowania

AI w administracji publicznej”. Zainteresowanych prosimy o kontakt: siecfirmprzyszlosci@pfr.pl

Polskie rozwiązania wsparte AI

Usprawnij działania firmy, wykorzystując sztuczną inteligencję

Polskie rozwiązania wsparte

Zrównoważony rozwój

Polskie rozwiązania wsparte

Polskie rozwiązania wsparte

Polskie rozwiązania wsparte

Analiza danych Administracja i finanse Marketing i sprzedaż

Polskie rozwiązania wsparte

Cyberbezpieczeństwo

Zespół Sieć Firm Przyszłości

Departament Rozwoju Innowacji PFR S.A.

Talkie

Talkie Edward

Talkie Edward

Talkie Edward

Talkie Edward

Informacje zostały zebrane na podstawie analizy danych zebranych. Zestawienie zostało przygotowane w marcu 2024 r. Wszelkie pytania na temat mapy oraz możliwości dołączenia do zestawienia prosimy kierować na adres: sieciprzyszlosci@pfr.pl

Polskie AI kolejnym krajowym jednorożcem – co robi ElevenLabs?

ElevenLabs – powstała w 2022 roku spółka polskich founderów oficjalnie poinformowała o zakończeniu kolejnej rundy i osiągnięciu statusu jednorożca. Co robi ElevenLabs i w jaki sposób osiągnęła miliardową wycenę w dwa lata od powstania?

ElevenLabs to działający głównie w USA, ale założony w Warszawie start-up, stworzony przez Matiego Staniszewskiego, wcześniej związanego z satelitarnym Palantir założonym przez Petera Thiela, oraz Piotra Dąbkowskiego, inżyniera nauczania maszynowego z Google. Produkty start-upu pozwalają nie tylko zmienić tekst pisany w mówiony, ale też przeczytać go głosem w dowolnym języku i z dowolnym charakterystycznym akcentem czy barwą –na przykład sprawić, że bot podczas naszej prezentacji slajdów firmowych opowie o wyświetlanej treści głosem gwiazdy Hollywood.

Dziś spółka ogłosiła, że niecały rok od rozpoczęcia otwartych testów swojego rozwiązania uzyskała trzecią rundę finansowania wysokości 80 milionów dolarów i osiągnęła status jednorożca. Oznacza to, że jej wartość wyceniana jest na miliard dolarów.

Trzeci polski unicorn powstał w czasach kryzysu

ElevenLabs to nieoficjalnie trzeci polski start-up wyceniany na ponad miliard dolarów. Chociaż wcześniejsze najwyżej

oceniane polskie spółki technologiczne –DocPlanner i Booksy – nigdy oficjalnie nie oznajmiły, że są na tyle wyceniane. Na status spółki na pewno z jednej strony wpłynęło działanie i rejestracja w USA, a z drugiej perspektywiczna branża – firmy tworzące rozwiązania z dziedziny sztucznej inteligencji dostają bardzo wysokie finansowanie (choćby francuski Mistral, który otrzymał w tym roku najwyższą rundę w Europie –prawie pół miliarda dolarów). Dla polskiej spółki to potężny sukces – amerykańskie fundusze VC w tym roku przeżywają kryzys, a same rundy (pre-seedowa 2 mln dolarów, runda A w wysokości 19 mln dolarów i obecna w wysokości 80 mln dolarów) nie są bardzo wysokie. To sama technologia spółki i jej klienci sprawiają, że jej wycena szybuje, a firmą zainteresowały się najważniejsze fundusze Doliny Krzemowej – Andreessen Horowitz i Sequoia Capital, które przewodziły rundzie.

W spółkę zainwestowały nie tylko amerykańskie fundusze – od początku towarzyszy jej polsko-czeskie Credo Ventures i szereg aniołów biznesu (wśród 22 ujawnionych inwestorów są m.in. Bartek Pucek, bracia

Mamy jedną ambicję –zmienić sposób, w jaki tworzymy i odbieramy treści dzięki przełamywaniu barier językowych i komunikacyjnych. Budujemy kolejne technologie po to, żeby uczynić jak najwięcej treści dostępnymi w różnych językach – i głosach –umożliwiając wszystkim nawiązywanie kontaktu z informacją i opowieściami, które są istotne – mówi Mateusz Staniszewski.

Karwatka – założyciele venture buildera Catch the Tornado i NGO Tech to the Rescue czy związany z Empik Group i CCC Bartek Sobczak). Jak mówi w rozmowie z Pulsem Biznesu Maciej Gnutek z Credo Ventures, firma imponuje mu m.in. tempem rozwoju nowych produktów i od początku globalnymi ambicjami.

Produkty ElevenLabs

Rzeczywiście – lista oferowanych przez start-up produktów imponuje. Start-up rozpoczął pracę od modułu zmieniającego tekst w mowę, ale błyskawicznie dołączyły do niego kolejne – pozwalające „stworzyć” dowolny głos, czy przekształcić głos na nagraniu w inny – a także automatycznie wytworzyć naturalne nagranie tego

samego głosu w jednym z 29 dostępnych języków. Kolejne produkty, nad którymi pracuje ElevenLabs, to bank głosów, gdzie można udostępnić odpłatnie nagranie swojej wypowiedzi do wykorzystania w AI, czy dubbing studio – do tworzenia filmów od razu w wielu językach. Planowana jest także aplikacja mobilna, która ma pozwolić na odsłuchiwanie w swoim języku dowolnego tekstu pisanego.

– Mamy jedną ambicję – zmienić sposób, w jaki tworzymy i odbieramy treści dzięki przełamywaniu barier językowych i komunikacyjnych. Budujemy kolejne technologie po to, żeby uczynić jak najwięcej treści dostępnymi w różnych językach – i głosach – umożliwiając wszystkim nawiązywanie

kontaktu z informacją i opowieściami, które są istotne – mówi Mateusz Staniszewski. Na liście klientów start-upu znajdują się m.in. Washington Post, gigant rynku gier Paradox Interactive, Storytel i Audioteka, a jak informują sami twórcy start-upu, 41% spółek na amerykańskiej liście Fortune 500 mówi, że jego sukces i dalszy rozwój są możliwe, a środki pozwolą polskiemu start-upowi wciąż być o krok przed konkurencją – bo chce przeznaczyć je na dalszy rozwój technologii i zwiększenie zespołów badania i sprzedaży. ■

Leres coen imus por quonsulesu vidit vid cut gratimenina, forae, cri sendi pondius, confina, sunu moenam se tervidit vervid nons vo, con vehebatiam ese nent, tem esi publistemul ut voludam pere, C. Aperides halabenatius fure consultoreo, conficis.

Jakie zawody nie są zagrożone przez sztuczną inteligencję?

Z szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego wynika, że rozwój sztucznej inteligencji (AI) może zmniejszyć liczbę miejsc pracy nawet o 40%. Zmiany te najbardziej dotkną pracowników umysłowych. Są jednak pewne zawody, których sztuczna inteligencja nie będzie w stanie zastąpić. Kto nie musi się martwić o swoje miejsce pracy?

Sztuczna inteligencja (ang. artificial intelligence AI) to subdyscyplina nauk komputerowych zajmująca się tworzeniem systemów informatycznych, które potrafią uczyć się i działać autonomicznie. Dynamiczny rozwój tej dziedziny sprawił, że przenika ona wszystkie obszary naszego życia. Sztuczna inteligencja odnajduje zastosowanie m.in. w przemyśle, medycynie, grach komputerowych, marketingu, nauce oraz handlu.

Chociaż sztuczna inteligencja otwiera przed nami szereg możliwości, to wraz z jej rozwojem rosną obawy, że stanowi ona zagrożenie dla miejsc pracy. Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje, że rozwój AI może zmniejszyć liczbę miejsc pracy nawet o 40%. Najbardziej zagrożone są stanowiska opierające się na umiejętnościach łatwych do zautomatyzowania. Naukowcy z Oxfordu przewidują, że do 2061 r. sztuczna inteligencja zdominuje rynek pracy, ale w pełni zastąpi ludzi dopiero w roku 2136.

W raporcie PARP „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań. Listopad 2023” wskazano 10 najmniej zagrożonych przez robotyzację i sztuczną inteligencję grup zawodowych. Można

wśród nich wymienić lekarzy, architektów, prawników, artystów czy fryzjerów.

Sektor medyczny

Robotyzacja w dziedzinie medycyny przyniosła istotne zmiany i innowacje, które wpłynęły korzystnie na jakość opieki zdrowotnej, precyzję przeprowadzanych procedur medycznych oraz efektywność działań. Niemniej jednak lekarze, szczególnie chirurdzy, opierają swoje praktyki na wiedzy medycznej oraz zdolności do podejmowania skomplikowanych decyzji klinicznych, więc ten zawód jest jednym z najmniej zagrożonych. Sztuczna inteligencja nie zastąpi również opiekunów osób starszych, którzy oferują empatyczną opiekę długoterminową. W sektorze medycznym jako trudnych do zastąpienia można wskazać także psychologów i terapeutów. Oferują oni wartość płynącą z interakcji międzyludzkich oraz empatię, czego maszyny dać nie mogą.

Sektor architektury i inżynierii Inżynierowie i architekci wyróżniają się umiejętnością rozwiązywania unikalnych oraz skomplikowanych problemów, co stanowi obszar ludzkiej kreatywności, a także adaptacji do zmiennych sytuacji.

Najbardziej zagrożone są stanowiska opierające się na umiejętnościach łatwych do zautomatyzowania.

Naukowcy z Oxfordu przewidują, że do 2061 r. sztuczna inteligencja zdominuje rynek pracy, ale w pełni zastąpi ludzi dopiero w roku 2136.

Sektor prawny

Sędziowie, adwokaci i prawnicy odgrywają kluczową rolę w interpretacji, analizie i rozwiązywaniu zawiłych przypadków prawnych, co nadal wymaga ludzkiego sposobu myślenia i rozeznania. Ich zadanie polega nie tylko na literalnym stosowaniu prawa, ale również na interpretacji, dostosowywaniu go do dynamicznie zmieniającego się otoczenia prawnego oraz nowych technologicznych realiów, co podkreśla niezastąpioną rolę ludzkiego intelektu w dziedzinie prawa.

Sektor usług

Branża usługowa, choć doświadcza skutków wzrostu automatyzacji, obejmuje grupy zawodowe, które mogą czuć się pewniej. Przykładem są pracownicy sprzątający,

których praca jest kosztowna do zautomatyzowania, oraz hydraulicy i elektrycy. Specjaliści ci często wykonują pracę, która polega na dostosowywaniu się do niestandardowych sytuacji, co sprawia, że ich zawody pozostają trudne do zastąpienia przez maszyny.

Sektor kreatywny

Rozwój sztucznej inteligencji nie zaszkodzi artystom, którzy tworzą, korzystając ze swojej kreatywności. Kolejną grupą zawodów najmniej zagrożonych robotyzacją są fryzjerzy, a ostatnią – szefowie kuchni.

W raporcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z lipca 2023 r. „Rynek pracy, edukacja, kompetencje” wskazano, że w ciągu najbliższej dekady będziemy obserwować wzrost popytu na specjalistów od sztucznej inteligencji (AI). Będą oni odpowiedzialni za projektowanie i wdrażanie tej zaawansowanej technologii i zarządzanie nią. Z kolei za 15 lat kwestie etyczne związane ze sztuczną inteligencją staną się tak skomplikowane i ważne, że zwiększy się popyt na specjalistów od etyki AI. Sztuczna inteligencja już teraz jest zasilana ogromną ilością danych, dlatego kuratorzy danych będą na wagę złota. ■

Natalia Bogucka PARP

Sztuczna

inteligencja pomoże znaleźć pracę!

Poszukiwanie pracy jest czasochłonnym, wymagającym i stresującym zajęciem, na którego efekty trzeba trochę poczekać. Sztuczna inteligencja (AI) w coraz większym stopniu wkracza do naszego życia, również zawodowego. Daje dostęp do wielu nowych narzędzi, dzięki którym możemy zwiększyć swoje szanse na zdobycie wymarzonej pracy. Sprawdź, jak możesz wykorzystać AI w procesie rekrutacyjnym!

Z najnowszego raportu PARP pn. „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań” (luty 2024) wynika, że nasz kraj czyni postępy i ma duży potencjał w zakresie technologii cyfrowych. W 2023 r. liczba firm wdrażających AI wzrosła rok do roku o 22%. Dodatkowo w ciągu najbliższych 12 miesięcy 31% firm zamierza stworzyć nowe miejsca pracy. To dużo, zwłaszcza że stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce utrzymuje się na niskim poziomie – w styczniu br. wyniosła 5,4%. Te liczby pokazują, że w najbliższej przyszłości rynek pracy będzie coraz bardziej wydrenowany, a w jego wypełnieniu może pomóc sztuczna inteligencja.

Al napisze za nas CV i poszuka ogłoszeń?

Sztuczna inteligencja ma nie tylko automatyzować czynności i zastępować ludzi w pracy, lecz także wspierać ich w działaniu. Przykładem może być pisanie i poprawianie CV za pośrednictwem darmowych narzędzi dostępnych w internecie (np. Rezi, CV Compiler). Na podstawie naszego tytułu zawodowego AI potrafi stworzyć za nas CV. Wystarczy, że wpiszemy nazwę stanowiska, o które się ubiegamy, a AI wygeneruje dla

nas odpowiednie punkty dotyczące naszych obowiązków i osiągnięć. Możemy wybrać te najbardziej zbliżone do naszego profilu i edytować je tak, jak chcemy. Dzięki dogłębnej analizie wymagań na dane stanowisko AI stworzy także spersonalizowany list motywacyjny. Warto zaznaczyć, że sztuczna inteligencja jest również w stanie sprawdzić i ocenić nasze dokumenty aplikacyjne pod względem treści, formatu i poprawności językowej.

AI dopasuje dla nas oferty pracy, bazując na naszym profilu zawodowym lub CV. W jaki sposób? Otóż wgrywamy plik z naszym życiorysem lub logujemy się poprzez LinkedIn lub inną platformę, a sztuczna inteligencja wyszukuje i przesyła nam oferty pracy, które są najbardziej zgodne z naszymi umiejętnościami, doświadczeniem i preferencjami. Możemy również zadawać dodatkowe pytania, np. o opinie na temat danej firmy lub lokalizację czy widełki płacowe.

Rozmowa rekrutacyjna ze sztuczną inteligencją? Dlaczego nie! Na rozmowie rekrutacyjnej trzeba zrobić dobre pierwsze wrażenie, zaprezentować

Sztuczna inteligencja ma nie tylko automatyzować czynności i zastępować ludzi w pracy, lecz także wspierać ich w działaniu.

swoje największe atuty i przede wszystkim pokazać się jako odpowiedni kandydat na dane stanowisko. Świadomość roli tego pierwszego kontaktu może stresować. Jednak powszechnie wiadomo, że praktyka czyni mistrza – im częściej odbywamy spotkania z potencjalnymi pracodawcami, tym lepiej wypadamy na każdej kolejnej rekrutacji. Jeśli paraliżuje Cię lęk przed taką rozmową, to warto wiedzieć, że z pomocą AI można go oswoić. Za sprawą odpowiednich platform (np. Pramp) przećwiczysz odpowiedzi na typowe pytania związane z branżą.

Ponadto w internecie są dostępne bezpłatne narzędzia AI, które oferują symulacje testów i zadań rekrutacyjnych (np. Interview Query). Próbne wyzwania pozwolą lepiej przygotować się do udziału we właściwym procesie rekrutacyjnym i zredukują stres.

Znajdź pracę marzeń przez Jobbli Wybór ścieżki zawodowej nie jest łatwy. Nie zawsze mamy sprecyzowane oczekiwania

wobec naszej zawodowej przyszłości, często też nie wiemy, czy profesja, na którą się zdecydujemy, będzie dla nas odpowiednia. Z pomocą w tym zakresie przychodzą twórcy start-upu POLA.IA, który otrzymał wsparcie finansowe w ramach „Platform startowych dla nowych pomysłów”. Uruchomili oni platformę Jobbli zbudowaną z myślą o efektywnym znajdowaniu pracy – takiej, która będzie dopasowana do naturalnych predyspozycji użytkownika i będzie przynosiła mu satysfakcję.

Warto zaznaczyć, że to pierwszy w Polsce serwis pomagający osobom poszukującym pierwszej pracy znaleźć zawód dopasowany do ich potrzeb i możliwości. W tym celu wykorzystywana jest własna metodologia screeningu ze wsparciem AI oraz interfejs chatbota. Platforma skierowana jest przede wszystkim do najmłodszego pokolenia, w tym osób z niepełnosprawnościami. Żeby z niej skorzystać, należy wykonać test predyspozycji zawodowych. W ciągu siedmiu minut użytkownik dowiaduje się, jakie

są jego mocne i słabe strony, a następnie otrzymuje raport z rekomendacją trzech najlepszych dla niego ścieżek rozwoju zawodowego. Jobbli odpowiada na trudności co czwartego Polaka wchodzącego na rynek pracy, zmagającego się z problemem znalezienia zatrudnienia na odpowiednim stanowisku.

„Platformy startowe dla nowych pomysłów” są finansowane ze środków Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014–2020 oraz Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027. Program ten od 2017 do końca 2023 roku zgromadził ponad 11 tys. zgłoszeń innowacyjnych pomysłów biznesowych. Spośród nich wyłoniono ponad 1700 najbardziej obiecujących rozwiązań, dając początek nowym przedsiębiorstwom. ■

Katalog startupów 2022/2023 dostępny jest na stronie PARP.

Natalia Bogucka PARP

Znajdź różnicę

Czy można wystylizować mieszkanie na wynajem jednym kliknięciem? Pewnie już się domyślacie, że tak. Do tego przydaje się sztuczna, choć dająca złudzenie naturalności, inteligencja.

Na profilach społecznościowych

PFR Nieruchomości zamieszczamy zdjęcia wnętrz mieszkań z naszej oferty i w idealnym świecie każde powinno przyciągać uwagę przyszłych wynajmujących – pokazywać, że oto czeka na nich np. przytulny salon.

Zwykle takiego efektu oczekujemy od osób zajmujących się sesją zdjęciową i home stagingiem, ale możemy też zlecić to programom i narzędziom graficznym. Ja użyłam Canvy. Poprosiłam ją o dodanie lampy stojącej, obrazków na ścianę, zmianę koloru poduszek. Ale że nie ma dobrego domu, bez kota – Canva na życzenie wygenerowała pięknego futrzaka. Z tym było jednak najtrudniej, podobnie z roślinami, a narzędzie zastrzega, że nie jest przeznaczone do edycji twarzy, rąk i nóg oraz, że ciągle się udoskonala. Jak każdy z nas. ■

Joanna Krupa

PFR Nieruchomości

Polki i Polacy w luce czynszowej – co trzeci z nas z takim problemem mieszkaniowym

Luka czynszowa to problem, który dotyczy osób mających dochody zbyt niskie, aby kupić lub wynająć odpowiednie dla siebie mieszkanie po cenie rynkowej, a równocześnie zbyt wysokie, aby uzyskać mieszkanie dotowane przez państwo. Aż 35% Polek i Polaków mieszka w lokalach niedostosowanych do swoich potrzeb – wynika z najnowszego raportu Polityki Insight i PFR Nieruchomości S.A. Według ekspertów rynku nieruchomości przeciwdziałanie temu zjawisku wymaga kompleksowego podejścia, a kluczową rolę odgrywa długoterminowa polityka mieszkaniowa, uwzględniająca perspektywę co najmniej 15-letnią.

Mieszkania niedostosowane do potrzeb rodzin Według najnowszego raportu Polityki Insight i PFR Nieruchomości S.A. ponad 1/3 gospodarstw domowych znajduje się w luce czynszowej, co oznacza, że mieszka w lokalach nieadekwatnych do swoich potrzeb w zakresie metrażu oraz możliwości finansowych. Zjawisko to częściej występuje wśród rodziców samotnie wychowujących dzieci, a także rodzin wielodzietnych. Ponad 60% z nich boryka się z brakiem odpowiednich warunków mieszkaniowych.

Minimum na trzy kadencje – sens skutecznej polityki mieszkaniowej Podczas debaty „Zamykając lukę czynszową: strategie wyrównywania szans w dostępie

do mieszkań” zorganizowanej przez Politykę Insight i PFR Nieruchomości S.A. przedstawiciele rządu, samorządu i inwestorów oraz eksperci akademiccy dyskutowali na temat rozwiązań dla osób będących w luce czynszowej. Kluczowym czynnikiem, który należy uwzględniać w planowaniu polityki mieszkaniowej, jest długi czas realizacji inwestycji w sektorze nieruchomości. Aktualnie proces budowlany trwa przeciętnie pięć lat. Dlatego cele polityki mieszkaniowej powinny być określane w perspektywie wykraczającej poza jedną kadencję rządu i obejmować minimum 15 lat. Eksperci wskazali, że należy wydłużyć okresy obowiązywania programów wsparcia mieszkalnictwa, co pozwoli na lepsze planowanie inwestycji i ograniczy ryzyka dla inwestorów, w tym samorządów.

– Nie ma jednego podmiotu, który może udźwignąć i rozwiązać problem luki czynszowej. Tu musi zadziałać współpraca i różnorodność oferty. My uzupełniamy rynek o najem – w jego stabilnej i długoterminowej formie. Wielu naszych najemców to rodziny, w tym samodzielni rodzice z dziećmi, którzy nie znaleźli dla siebie oferty komercyjnej. U nas znajdują metraż dopasowany do potrzeb i możliwości, przewidywalność warunków i lokalizacje pozwalające na bycie blisko całej oferty miasta. Zdajemy sobie sprawę, że nasza działalność powinna być uzupełnieniem oferty samorządów – takiej jak TBS-y, SIM-y, mieszkania komunalne, oraz komercyjnych graczy, którzy są gotowi zaangażować się w rozwiązywanie problemu luki czynszowej – podkreśla Wojciech Caruk, prezes zarządu PFR Nieruchomości

Szanse na poprawę dostępności mieszkaniowej

Uczestnicy debaty wskazali, że niezbędne jest stworzenie centralnej agencji wspierającej koordynację prowadzenia polityki mieszkaniowej przez samorządy, która uwzględnia zróżnicowanie budżetów, problemów i sposobów działania samorządów w różnych regionach Polski.

Eksperci zgodzili się, że środki publiczne powinny w mniejszym stopniu służyć finansowaniu zakupu mieszkań na własność, a przede wszystkim wspierać zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych wykluczonych z rynku kredytowego. Co więcej, dodatkowym celem działania publicznego powinno być wspieranie budowy mieszkań o większej powierzchni, aby zapobiegać ich przeludnieniu.

O raporcie Polityki Insight i PFR Nieruchomości S.A.

Raport „Luka czynszowa w Polsce w latach 2010-2022” Polityki Insight i PFR Nieruchomości S.A. został opracowany w oparciu o wstępne wyniki badania przeprowadzonego przez dr. hab. Adama Czerniaka (dyrektor ds. badań i główny ekonomista Polityka Insight) oraz dyskusję podczas okrągłego stołu zorganizowanego przez Politykę Insight we współpracy z PFR Nieruchomości w dniu 15.02.2024. W omówieniu zagadnienia luki czynszowej uczestniczyli przedstawiciele rządu, samorządu, inwestorzy oraz eksperci akademiccy. ■

Katarzyna Fiuk

PFR Nieruchomości

– Jak wynika z zebranych przez nas danych, problem luki czynszowej dotyka 35% gospodarstw domowych w Polsce i w ostatnich latach pozostaje na stabilnym, wysokim poziomie. Jednocześnie grupa dotknięta tym problemem jest bardzo zróżnicowana. Zmniejszenie skali tego problemu, wymaga wielowymiarowych działań, a przede wszystkim długoterminowej i stabilnej polityki mieszkaniowej państwa. Powinna ona obejmować zarówno programy wspierające podaż, szczególnie w dużych miastach, jak i zapewnienie alternatywy dla zakupu mieszkania na własność poprzez wykorzystanie potencjału budownictwa społecznego i rozwój profesjonalnego rynku najmu –tłumaczy dr hab. Adam Czerniak, prof. SGH, dyrektor ds. badań Polityka Insight.

Gospodarstwa domowe użytkujące mieszkania własnościowe lub na wynajem rynkowy, które nie są przeludnione, a same gospodarstwa domowe nie są nadmiernie obciążone kosztami ich utrzymania

Gospodarstwa domowe użytkujące mieszkania własnościowe lub na wynajem rynkowy, które są przeludnione, chociaż byłoby je stać na zakup lub wynajem po cenie rynkowej nieruchomości odpowiedniej do ich potrzeb

Gospodarstwa domowe użytkujące mieszkania własnościowe lub na wynajem rynkowy, które są przeludnione, lub które są dla nich zbyt drogie w utrzymaniu, a równocześnie mają zbyt niskie dochody na zakup lub wynajem po cenie rynkowej nieruchomości odpowiedniej do ich potrzeb

Gospodarstwa domowe użytkujące za darmo lub z czynszem niższym niż rynkowy nieruchomości mieszkaniowe niebędące ich własnością, przeludnione lub będące dla nich zbyt dużym obciążeniem finansowym, a równocześnie mające zbyt niskie dochody na zakup lub wynajem po cenie rynkowej nieruchomości odpowiedniej do ich potrzeb

Gospodarstwa domowe użytkujące za darmo lub z czynszem niższym niż rynkowy nieruchomości mieszkaniowe niebędące ich własnością, odpowiednie do ich potrzeb i niebędące dla nich zbyt dużym obciążeniem finansowym, a równocześnie mające zbyt niskie dochody na zakup lub wynajem po cenie rynkowej nieruchomości odpowiedniej do ich potrzeb

Gospodarstwa domowe użytkujące za darmo lub z czynszem niższym niż rynkowy nieruchomości mieszkaniowe niebędące ich własnością, a równocześnie mające dochody odpowiednie do zakupu lub wynajmu po cenie rynkowej nieruchomości odpowiedniej do ich potrzeb

Pozostałe gospodarstwa domowe (głównie te z brakami w danych dotyczących wydatków na cele mieszkaniowe)

PFR Ventures inwestuje w Radix Ventures

PFR Ventures zainwestował 10 mln euro w polski fundusz VC Radix Ventures, dołączając do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EIF) w ramach tzw. first close. To szósta inwestycja w ramach programu PFR Green Hub FoF. Radix Ventures będzie inwestować w spółki z obszaru deep tech wspierające zieloną transformację z Polski oraz innych krajów regionu CEE.

Radix Ventures to fundusz założony przez grupę doświadczonych przedsiębiorców technologicznych i inwestorów, z Pawłem Bochniarzem, Wojciechem Ratymirskim oraz Michałem Urbanowskim na czele. Wcześniej zarządzali Valuetech Seed, funduszem, który wspierał spółki deep tech na wczesnym etapie rozwoju. W gronie ich inwestycji znajdowały się m.in. notowana na NewConnect Noctiluca oraz przejęta w 2022 roku przez Photon Energy Group spółka Lerta Energy.

PFR Ventures inwestuje 10 mln euro

w Radix Ventures w ramach tzw. first close dołączając do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, którego udział wynosi 25 mln euro. Radix Ventures będzie inwestować przede wszystkim na polskim rynku, ale fundusz planuje też współpracę z tzw. venture partners w Rumunii, Ukrainie i Węgrzech. Docelowa kapitalizacja funduszu to 60 mln euro, z przeznaczeniem na 16-20 inwestycji z pierwszymi ticketami o wartości 1,5-3 mln euro.

– Radix Ventures dołącza do naszego zróżnicowanego portfela zielonych funduszy

inwestycyjnych z Polski i Europy. Partnerzy funduszu mają już doświadczenie w identyfikowaniu i wspieraniu innowacyjnych spółek deep tech o dużym potencjale, które tworzą rozwiązania dla przemysłu. Wierzymy, że ich znajomość branży i doświadczenie we wspieraniu startupów od zalążka po rozwój pomoże w przyspieszeniu rozwoju zielonych innowacji w Polsce –mówi Małgorzata Walczak, dyrektorka inwestycyjna PFR Ventures.

– Inwestycja i zaufanie zespołu PFR Green Hub mają dla nas bardzo duże znaczenie. PFR Green Hub jako pierwszy tego typu fundusz funduszy w Unii Europejskiej, stawiający na inwestycje w zielone technologie, doskonale wpisał się w naszą strategię. Obok Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, będzie on prawdopodobnie drugim największym inwestorem w Radix Ventures. Współpraca z PFR Green Hub pozwoli nam zaoferować wsparcie inwestycyjne dla najbardziej zaawansowanych technologicznie startupów z Polski na etapie późnozalążkowym (ang. late seed), gdzie dostęp do finansowania był dla nich jak dotąd ograniczony – dodaje

PFR inwestuje 500 mln zł w terminal offshore

Polski Fundusz Rozwoju zbuduje terminal instalacyjny dla obsługi Morskich Farm Wiatrowych (MFW) w gdańskim porcie BalticHub. Część finansowania inwestycji pochodzić ma ze środków Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Projekt przyczyni się do dynamicznego rozwoju energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim. Jego zakończenie planowane jest w 2026 roku. Inwestycja PFR w nowy terminal w porcie w Gdańsku powiększy powierzchnię Polski o 21 hektarów.

instalacyjny w gdańskim porcie to strategiczny projekt, który będzie impulsem dla rozwoju w Polsce całego łańcucha dostaw dla budowy farm wiatrowych na Bałtyku –powiedział Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.

Paweł Bochniarz, Partner Zarządzający Radix Ventures.

Inwestycja w Radix Ventures odbywa się

w ramach PFR GreenHub FoF, pierwszego tego typu zielonego funduszu funduszy

w Unii Europejskiej, powstałego w maju 2021 roku. Celem programu jest wspieranie zespołów venture capital i growth equity zainteresowanych finansowaniem innowacyjnych projektów greentech

Radix Ventures to piąta inwestycja w polski zespół venture capital którą PFR Ventures ogłasza w 2024 roku. Wszystkie z nich zostały dokonane przy użyciu środków z Polskiego Funduszu Rozwoju, a negocjacje z zespołami zarządzającymi prowadzone były na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. W najbliższych miesiącach uruchomione zostaną też kolejne nabory do programów zasilonych środkami unijnym (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki). Korzystając z tych pieniędzy, PFR Ventures planuje dokonać około 40 inwestycji w fundusze VC. ■

Maciej Polak PFR Ventures

Inwestycja polega na stworzeniu przy terminalu BalticHub nowego nabrzeża, w którym długość nabrzeża przeładunkowego wyniesie 800 metrów, a głębokość akwenu przy kei 17,5 metra. Pozwoli to na cumowanie statków instalacyjnych oraz statków zaopatrzeniowych dla terminali offshore o długości całkowitej do 170 metrów. Na początku bieżącego roku spółka projektowa rozpoczęła konkurencyjne postępowanie dotyczące wyboru generalnego wykonawcy. Rozpoczęcie prac budowlanych planowane jest w połowie 2024 r., a zakończenie inwestycji w 2026 r. Inwestycja realizowana jest w modelu “zaprojektuj i wybuduj”.

– Morska energetyka wiatrowa jest kluczowa dla transformacji energetycznej polskiej gospodarki. Inwestycja PFR w terminal

Inwestycja zakłada finansowanie z dwóch źródeł. Spółka celowa, powołana do realizacji projektu, zawnioskowała o dotację bezpośrednią, a przedsięwzięcie zostało wskazane do realizacji z unijnego Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Z kolei PFR Fundusz Inwestycyjny FIZAN udzieli uzupełniającego finansowania dłużnego na pokrycie nakładów, finansowanie VAT oraz obejmie udziały w spółce celowej realizującej przedsięwzięcie.

Zapotrzebowanie na infrastrukturę terminali instalacyjnych offshore w basenie Morza Bałtyckiego dynamicznie rośnie, w kontekście planowanych inwestycji w morskie farmy wiatrowe. Szacowana wartość inwestycji w energetykę wiatrową na morzu wyniesie w najbliższych latach ok. 130 mld zł. Powstanie pierwszych turbin wiatrowych na Bałtyku planowane jest na przełomie 2026/2027 roku. Do 2030 roku morska energetyka wiatrowa będzie zasilać w prąd rocznie ok. 8 mln gospodarstw domowych w Polsce.

Na początku 2021 roku Rada Ministrów zatwierdziła Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku (PEP 2040). Cele, jakie stawia, to m.in. rozwój odnawialnych źródeł energii oraz wdrożenie morskiej energetyki wiatrowej. Istotny wpływ na kształtowanie krajowej strategii energetycznej ma także polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej (UE), w tym jej długoterminowa wizja dążenia do neutralności klimatycznej UE do 2050 r.

W kontekście międzynarodowym, kluczowe znaczenie dla aktualnej polityki i działań ma zawarte w 2015 r. tzw. porozumienie paryskie w sprawie zmian klimatu (COP21). Wynika z niego konieczność zatrzymania wzrostu średniej globalnej temperatury na poziomie poniżej 2°C w stosunku do poziomów sprzed epoki przemysłowej.

Projekty morskich farm wiatrowych będą rozwijane w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego na obszarze wyznaczonym w planie zagospodarowania obszarów morskich w rejonie Ławicy Słupskiej, Ławicy Środkowej i Ławicy Odrzanej. Na polskich obszarach będą oddalane od linii brzegowej o nie mniej niż 22 km. ■

Aleksander Oziewicz PFR S.A.

Odrestaurowana

kamienica w Łodzi gotowa do najmu!

Pięciokondygnacyjny budynek mieszczący 64 mieszkania, z garażem podziemnym oraz lokalami usługowymi na parterze – to nowa inwestycja

PFR Nieruchomości w Łodzi. Szeroka oferta mieszkań odpowiada na potrzeby najemców. Do wyboru mają jedno-, dwu- i trzypokojowe lokale, o powierzchni od 30 do 70 mkw., z aneksem kuchennym bądź osobną kuchnią. Mieszkania są wykończone i wyposażone pod klucz, z meblami i sprzętem AGD o podwyższonym standardzie.

Nowa inwestycja PFR Nieruchomości

S.A. mieści się przy ul. Składowej 38/40, w centralnej części obszaru określanego mianem Nowego Centrum Łodzi. Wszystkie prowadzone na tym terenie inwestycje mają na celu stworzenie centrum łączącego biznes, handel, kulturę, transport, czyli atrakcyjną i wygodną przestrzeń do życia. W bezpośrednim sąsiedztwie budynku znajdują się m.in. plac Dąbrowskiego i łódzki

Teatr Wielki. Zaledwie dwuminutowy spacer pozwala na dotarcie do dworca Łódź Fabryczna, a 15-minutowy pozwoli dotrzeć do ulicy Piotrkowskiej.

Budynek nawiązuje do charakteru dawnej zabudowy ulicy Składowej oraz do kamienicy, która znajdowała się wcześniej w tej lokalizacji. Odtworzono zarówno układ wewnętrzny, jak i fasadę tej historycznej

budowli. Inwestycja została zrealizowana w formule „zaprojektuj i buduj” przez łódzką firmę Varitex sp. z o.o.

Jest to druga inwestycja PFR Nieruchomości S.A. zlokalizowana w Łodzi. W 2021 r. spółka zakupiła nieruchomość oferującą 80 mieszkań przy ul. Wspólnej na łódzkich Bałutach. ■

Nowa Kolejowa we Wrocławiu już prawie gotowa!

Było klepisko, jest nowoczesne, dobrze zaprojektowane osiedle z zielonymi przestrzeniami do odpoczynku, parkingami i miejscami dla rowerów. Przez lata teren po dawnej XIX-wiecznej fabryce wagonów był nieużytkiem. Spółka PFR Nieruchomości na zakupionej od Poczty Polskiej S.A. działce wybudowała osiem sześcio- i czteropiętrowych budynków, które mieszczą aż 469 mieszkań. Całe osiedle zaprojektowała pracowania B2Studio, która postawiła na przyjazność dla osób z niepełnosprawnościami – czyli brak barier architektonicznych oraz dopasowanie estetyki do historii miejsca. Dodatkowo na osiedlu inwestor rewitalizuje dawne budynki hali, poczty i kotłowni, a to może oznaczać dla mieszkańców bliskość miejsc kultury, gastronomii i usług.

Przyszli mieszkańcy na pewno docenią lokalizację osiedla. Do Rynku można stąd dojść w 15 minut spacerem, a z okien i balkonów ostatnich pięter można zobaczyć Stare Miasto. W pobliżu jest wszystko, co niezbędne do wygodnego życia: szkoły, ośrodki zdrowia, sklepy, przystanki komunikacji miejskiej. Wzdłuż ulicy Kolejowej osiedle sąsiaduje ze zrewitalizowanym parkiem Lesława Węgrzynowskiego. Jest w czym wybierać, bo struktura mieszkań jest bardzo różnorodna.

Jednopokojowe mieszkania mają od 28 do 41 mkw. Jest dużo M2 i M3 o wielkości od 35 do 81 mkw. Są też mieszkania czteropokojowe do 85 mkw. Większość mieszkań ma balkony lub tarasy, ale można wybrać też lokal z ogródkiem – nawet 90-metrowym.

Wykończenie to tak zwany standard „pod klucz”, czyli: podłogi, drzwi, glazura, terakota, gotowa łazienka i pomalowane na biało ściany.

Po stronie najemców jest wyposażenie mieszkania w meble, w tym meble kuchenne i sprzęt AGD. ■

Katarzyna Fiuk

PFR Nieruchomości

Rozwój technologii podwójnego zastosowania wspiera polską gospodarkę i bezpieczeństwo

Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Polski Fundusz Rozwoju oraz Ministerstwo Obrony Narodowej podsumowali pilotażowe działania akceleratora IDA Bootcamp w ramach „Program rozwoju technologii podwójnego zastosowania”.

30 stycznia 2024 r. w siedzibie Ministerstwa Rozwoju i Technologii podsumowano dotychczasowe działania i doświadczenia wynikające z realizacji programu akceleracyjnego dla spółek technologicznych IDA oraz zaprezentowano rozwiązania uczestników – startupów rozwijających technologie o potencjale podwójnego zastosowania. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele wojska, spółek z sektora zbrojeniowego, administracji publicznej, firm rozwijających innowacyjne rozwiązania oraz zespołów naukowych zajmujących się technologiami podwójnego zastosowania.

NATO, jak i instytucje europejskie, widzą silną potrzebę wdrażania do sił zbrojnych technologii rozwijanych na rynku cywilnym. Wojna w Ukrainie pokazała, że umiejętność szybkiej aplikacji rozwiązań cywilnych umożliwia zrównoważenie dysproporcji sił lub też osiągnięcie przewagi taktycznej. Dlatego powstał program IDA Bootcamp, skierowany do rozwijających technologiczne

rozwiązania podmiotów zarejestrowanych w Polsce, które mają potencjał do szybkiego skalowania oraz wdrożenia ich na rynek w perspektywie 6-9 miesięcy.

– Chcemy brać czynny udział w kreowaniu technologii podwójnego przeznaczenia. Mamy świadomość, jak są one istotne z punktu widzenia czasów, w których żyjemy. Niezwykle ważna jest dla nas inspiracja NATO, w ramach programu DIANA, która przyczyniła się do inicjatywy IDA, realizowanej wspólnie z MON i PFR. Dzisiaj zostanie zaprezentowana mapa drogowa, która dotyczy wspierania technologii o potencjale podwójnego zastosowania. Mam nadzieję, że podczas jej prezentacji otrzymamy wiele sugestii, które będziemy mogli wykorzystać. Chcemy, by startupy, które działają w tym zakresie, były współtwórcami tej mapy – mówił wiceminister rozwoju i technologii Waldemar Sługocki otwierając konferencję.

NATO, jak i instytucje europejskie, widzą silną potrzebę wdrażania do sił zbrojnych technologii rozwijanych na rynku cywilnym. Wojna w Ukrainie pokazała, że umiejętność szybkiej aplikacji rozwiązań cywilnych umożliwia zrównoważenie dysproporcji sił lub też osiągnięcie przewagi taktycznej.

Lepsze zdjęcie?

Przebieg edycji pilotażowej programu potwierdził, że istnieje potencjał takich działań. W edycji pilotażowej IDA Bootcamp na wyzwanie „Digital Baltic – zwiększenie bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej” odpowiedziało 49 zespołów. 15 z nich zostało wybranych do udziału w tzw. Bootcampie, czyli cyklu warsztatów oraz spotkań biznesowych pomiędzy innowatorami, wojskiem, funduszami VC i spółkami

zbrojeniowymi. W Bootcampie wzięły udział firmy posiadające m.in. takie technologie jak: bezzałogowe helikoptery, autonomiczne pojazdy wodne, systemy sztucznej inteligencji optymalizujące ochronę oraz drony i roje dronów. Dzięki udziale w Bootcampie zbudowały one wiarygodność z perspektywy Sił Zbrojnych RP oraz spółek zbrojeniowych oraz osiągnęły znaczące korzyści biznesowe i technologiczne. Firmy biorące udział w projekcie zbudowały podstawy do prac B+R nad opracowaniem autonomicznej jednostki pływającej. Partner programu, PGZ Stocznia Wojenna pozyskała nowe kontakty, technologie i rozwiązania, które mogą być wykorzystane np. w programie „Miecznik”.

– Zakończyliśmy pierwszy w Polsce pilotażowy projekt realizowany w modelu otwartych innowacji w sektorze obronnym, gdzie wspólnie z Partnerami akcelerowaliśmy firmy posiadające technologie o potencjale podwójnego zastosowania. Efektem pilotażu jest m.in. zawiązane konsorcjum budujące i testujące morski autonomiczny pojazd patrolowy zwiększający bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej na Bałtyku. Planujemy kolejne tego typu działania. Szczególnie ważne było dla nas zebranie doświadczeń i wniosków z wielu rozmów w mapie drogowej, która wyznacza kierunek rozwoju dla ekosystemu wsparcia technologii o potencjale podwójnego zastosowania w Polsce – podkreśla Eliza Kruczkowska, dyrektorka Departamentu Rozwoju Innowacji w Polskim Funduszu Rozwoju.

Z punktu widzenia MON program był pierwszym krokiem do stworzenia bazy spółek i podmiotów technologicznych w Polsce o potencjale podwójnego zastosowania otwartych na współpracę z wojskiem, a także szansą na zwiększenie udziału

polskich innowatorów w projektach międzynarodowych takich jak np. Sojuszniczy Akcelerator Innowacji Obronnych – DIANA.

– Wyrazy najwyższego uznania dla przedsiębiorców z sektora cywilnego, którzy zdecydowali się wziąć udział w programie IDA Bootcamp. Mam nadzieję, że w ten sposób przełamujemy trochę stereotyp wojska, które dostępne jest jedynie dla tradycyjnego przemysłu obronnego. W istocie Siły Zbrojne będą dostępne dla każdego, kto ma dobry pomysł i ciekawe rozwiązanie, które skutecznie może zwiększyć zdolności operacyjne wojska oraz naszą przewagę technologiczną. Nie możemy jednak spocząć na laurach –IDA jest dopiero początkiem współpracy wojska z innowatorami w modelu otwartych innowacji. Już niebawem młode spółki i startupy technologiczne będą miały możliwość zgłoszenia swoich rozwiązań w ramach pilotażowej odsłony pilnej potrzeby innowacyjnej, dzięki której chcemy szybko testować rozwiązania dostępne na rynku cywilnym –zapowiedział Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Cezary Tomczyk.

Doświadczenia zebrane w trakcie projektu pokazały, że istnieje potrzeba opracowania Mapy Drogowej, czyli opracowania założeń dla systemowego podejścia do rozwoju technologii podwójnego zastosowania, które z jednej strony wspierają gospodarkę, a z drugiej wzmacniają odporność państwa. Wśród rekomendacji znalazły się m.in. potrzeba zapewnienia finansowania programu rozwoju technologii podwójnego zastosowania obejmująca działania akceleracyjne jak i inwestycyjne, tworzenie mechanizmów dla rozwoju, testowania i adaptacji technologii dla użytkownika końcowego oraz docelowo utworzenie centrum innowacji obronnych na wzór zagranicznych organizacji, których celem jest wyszukiwanie technologii, rozwój, adaptacja i jej adopcja. Mapa Drogowa dostępna jest pod linkiem

Podczas spotkania zaprezentowane zostały również zespoły rozwijające technologie

takie jak: autonomiczne pojazdy (drony, helikoptery, pojazdy morskie), bezpieczna transmisja danych, analizowanie obrazów (AI), sensory i efektory czy konstrukcje pływające.

Wystąpili również przedstawiciele firm, które z sukcesem działają na rynku rozwiązań technologii dual-use Wśród nich Witold Witkowicz, Członek Zarządu firmy IceEye, przybliżył uczestnikom technologię dual-use na przykładzie innowacyjnych rozwiązań IceEye. Firma ta specjalizuje się w wykorzystaniu m.in. technologii radarowej SAR (radar z syntetyczną aperturą) w mikrosatelitach.

Marta Markiewicz z firmy Thorium Space Technology opowiedziała jak firma z sektora zaawansowanych systemów komunikacji satelitarnej tworzy nowatorskie rozwiązania, które umożliwiają m.in. szybszą transmisję danych.

W ramach panelu „Rozwój i finansowanie Technologii Podwójnego Zastosowania –Rynek VC w Polsce" eksperci i przedstawiciele kluczowych funduszy venture capital w Polsce przedstawili swoje spojrzenie na rozwój i finansowanie technologii podwójnego zastosowania. Perspektywą podzielili się m.in. Aleksander Mokrzycki (PFR Ventures), Patrick Schneider-Sikorsky (NATO Innovation Fund), Aleksander Dobrzyniecki (Balnord VC), Marcin Hejka (OTB Ventures), Wojciech Ratymirski (Radix VC).

Panel stanowił platformę do wymiany doświadczeń na temat wyzwań związanych z inwestowaniem w innowacje o potencjalnych zastosowaniach zarówno cywilnych, jak i obronnych. ■

Aleksander Oziewicz

Badania MSCI pozwoliły ustalić, że Ocena ESG spółek była powiązana z ich kosztem kapitału

„Cyfryzacja w sektorze

MŚP – szanse i ograniczenia” – raport z badania BGK

Większość badanych firm spodziewa się pozytywnego wpływu procesu cyfryzacji na swoją działalność. Mimo to co piąta z nich nadal nie korzysta z żadnych narzędzi IT, o które pytano w badaniu. Wśród największych barier w transformacji cyfrowej MŚP wymieniają niedobór specjalistów IT na rynku i ograniczony dostęp do finansowania – wynika z badania przeprowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

56%

polskich MŚP uważa, że cyfryzacja będzie miała pozytywny wpływ na ich codzienność

Przedsiębiorcy z sektora MŚP spodziewają się raczej pozytywnych konsekwencji cyfryzacji. Widzą jednak pewne wyzwania w samym procesie transformacji.

80%

badanych przedsiębiorców uważa, że cyfryzacja nie wpłynie na redukcję zatrudnienia (70%) albo wręcz wymusi wzrost zatrudnienia (10%)

32%

badanych firm planuje w ciągu dwóch lat wdrożyć rozwiązania bazujące na AI (obecnie korzysta z nich około 5% firm z sektora MŚP)

Mikro Małe Średnie

Przedsiębiorstwa innowacyjne w obszarze cyfrowym (liderzy cyfryzacji)

Przedsiębiorstwa adaptujące technologie cyfrowe (cyfrowi adaptatorzy)

Przedsiębiorstwa w początkowej fazie transformacji cyfrowej (wykluczeni cyfrowo)

W oparciu o wyniki badania BGK opracowano klasyfikację przedsiębiorców z sektora MŚP w zależności od liczby rodzaju wdrożnych technologii – wyróżniono trzy grupy (liderzy cyfryzacji, adaptatorzy wykluczeni).

Stan cyfryzacji w MŚP

Wyniki badania wskazują na duże dysproporcje w tempie wdrażania technologii cyfrowych w zależności od wielkości przedsiębiorstwa. O ile średnie i małe firmy w dużej mierze wdrożyły już przynajmniej część rozwiązań cyfrowych, to mikroprzedsiębiorstwa w większości nadal znajdują się w początkowej fazie transformacji.

Jeśli chodzi o wynik dla całego sektora MŚP w Polsce, niemal trzy na pięć firm (57%) to podmioty wciąż znajdujące się w początkowej fazie transformacji. Co piąte przedsiębiorstwo nie korzysta z żadnych narzędzi cyfrowych wymienionych w badaniu – są to prawie wyłącznie mikroprzedsiębiorstwa.

– Cyfryzacja firm stwarza szerokie możliwości wzrostu gospodarczego w skali makro, ale także przekłada się na wyniki konkretnych przedsiębiorstw. Firmy doskonale to wiedzą – co drugi przedsiębiorca deklaruje, że jego firma będzie musiała wdrożyć nowe technologie cyfrowe, żeby utrzymać konkuren-

cyjność. Badanie wykazało, że najwięcej do zrobienia mają mikroprzedsiębiorstwa. – mówi Ksawery Stojak, ekspert BGK ds. transformacji cyfrowej przedsiębiorstw

Stopień wdrożenia rozwiązań cyfrowych zależy także od branży, co pośrednio wiąże się ze strukturą poszczególnych sektorów i ich cyfrowymi potrzebami. Ponadprzeciętne wykorzystanie rozwiązań cyfrowych widoczne jest w przypadku działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej, a także w hotelarstwie i gastronomii oraz w handlu. Niski stopień wykorzystania technologii cyfrowych uwidacznia się w firmach zajmujących się transportem i gospodarką magazynową, działalnością finansową i ubezpieczeniową oraz rynkiem nieruchomości.

Bariery w procesie cyfryzacji MŚP

Przedsiębiorcy z sektora MŚP spodziewają się raczej pozytywnych konsekwencji cyfryzacji. Widzą jednak pewne wyzwania w samym procesie transformacji. Najczęściej wskazywaną przeszkodą w cyfryzacji polskich MŚP okazała się niedostateczna liczba pracowni-

ków IT na rynku (43% wskazań). Podobnie istotnym problemem jest brak odpowiednich możliwości finansowania niezbędnych inwestycji (41%).

– Pomimo powszechnej wiedzy o pozytywnym wpływie transformacji cyfrowej, nadal co piąta firma nie wykorzystuje technologii do zwiększenia swojej efektywności. Ograniczony dostęp do finansowania to jedna z najczęściej wymienianych barier w procesie transformacji cyfrowej MŚP. Co ciekawe, odpowiedzi przedsiębiorców wskazują, że problem ten dotyka w takim samym stopniu wszystkich badanych firm, bez względu na ich wielkość. Sugeruje to konieczność lepszego dostosowania wsparcia finansowego do potrzeb związanych z wdrażaniem technologii cyfrowych w MŚP – podkreśla Ksawery Stojak. ■

Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią raportu.

Anna Ziemczonek

Industria: przeszłość zobowiązuje, przyszłość motywuje

ŚGP Industria wyrasta ze 150-letniej historii Kieleckich Marmurów oraz przemysłowych tradycji regionu. Należąca do portfela ARP S.A. spółka zarządza trzema kopalniami surowców mineralnych na terenie województwa świętokrzyskiego: Jaźwicą, Laskową i Winną.

11 i 12 marca 2024 r. spółka wraz z Centralną Doliną Wodorową zorganizowała konferencję Industria Nuclear Days, która rzuciła nowe światło na wdrożenie w przyszłości energii jądrowej w postaci SMR-ów. Wystąpienia ponad 40 ekspertów, panelowe dyskusje i networking pokazały, że energia jądrowa jest niezbędnym elementem przyszłości.

Industria jest podmiotem, w którym grono specjalistów tworzy innowacyjne rozwiązania zmieniające oblicze przemysłu. Zaangażowanie prawie 350 pracowników odzwierciedla misję i wizję spółki. Celem długoterminowym jest połączenie nowoczesnych technologii oraz tradycji z dbałością o środowisko naturalne. By go spełnić, spółka realizuje założenia gospodarki obiegu zamkniętego poprzez plany wdrożenia „czystej” energii wodorowej i wiatrowej oraz bazując na surowcach kopalnianych, produkuje naturalne, ekologiczne nawozy. Dodatkowo w 2021 r. Industria wyszła z inicjatywą powołania Centralnego Klastra Wodorowego im. Braci Łaszczyńskich, obecnie Doliny Wodorowej.

Działając w duchu zrównoważonego rozwoju, spółka wspiera lokalne społeczności w działalności sportowej i społecznej oraz od 2023 roku rozpoczęła raportowanie w zakresie ESG.

W ramach IND odbyła się konferencja prasowa, podczas której podkreślono znaczenie międzynarodowej współpracy polsko-brytyjskiej z Chiltern Vital Group w kontekście innowacji energetycznych. Była ona zapowiedzią intensywnej współpracy międzynarodowej w ramach projektu SMR-ów Rolls Royce w południowej Polsce.

W marcu 2024 roku ŚGP Industria została także wyróżniona nagrodą „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca”, przyznawaną przez Polski Fundusz Rozwoju oraz Pracownicze Plany Kapitałowe.

Spółka została dwukrotnie wyróżniona tytułem Lidera Regionu w kategoriach: górnictwo oraz innowacyjność, a także prestiżową nagrodą EKOkopalni. ■

Obserwuj profil Industrii na Linkedin

Przeszłość stanowi fundament działań, a przyszłość motywuje do dalszego rozwoju i osiągania coraz większych sukcesów.

Szkoła Eksploatacji Podziemnej

W dniach 26-28.02.2024 r. w Krakowie odbyła się cykliczna konferencja

„Szkoła Eksploatacji Podziemnej” organizowana przez Instytut Gospodarki

Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. W konferencji co roku biorą udział pracownicy Agencji Rozwoju Przemysłu. Mirosław Skibski i Beata Barszczowska, autorzy publikacji naukowej „Jak to z tym węglem było, jest i będzie” byli moderatorami sesji o tym samym tytule..

W jej trakcie wystąpili przedstawiciele

Wyższego Urzędu Górniczego, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Politechniki Poznańskiej oraz

ARP S.A., którzy omówili wiele zagadnień związanych z sektorem górnictwa węgla kamiennego w ciągu ostatnich 30 lat.

Działania restrukturyzacyjne w głównej mierze dotyczą poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej kopalń. Najważniejszymi przyczynami złej kondycji górnictwa były nadmierne zdolności produkcyjne oraz zbyt duże zatrudnienie. W związku z tym główny nacisk w programach położono na obniżenie tych wielkości. Konsekwencją redukcji nadmiernych mocy produkcyjnych górnictwa były:

• likwidacja całkowita lub częściowa kopalń,

• łączenie kopalń,

• wzrost koncentracji wydobycia,

• projektowanie eksploatacji w możliwie najkorzystniejszych warunkach górniczo-geologicznych, restrukturyzacja zatrudnienia,

• doprowadzenie do rentowności sektora górnictwa węgla kamiennego.

W związku ze zmianami w sektorze górnictwa węgla kamiennego w latach 90.

rozpoczął się proces zamykania i likwidacji kopalń. Adam Robakowski przedstawił na przykładzie, jak przebiega proces likwidacji kopalni oraz działania po jej zakończeniu. Szczególny nacisk został położony na pokazanie, jakie działania muszą zostać podjęte oraz z jakimi problemami trzeba się zmierzyć w trakcie likwidacji kopalni. Problemy te związane są m.in. z:

• formą zagospodarowania terenów pogórniczych, w tym zwałowisk pogórniczych, uwarunkowaniami wentylacyjnymi,

• odwadnianiem,

• zabytkami przemysłowymi.

Kontynuując tematykę restrukturyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego, Beata Barszczowska przedstawiła spojrzenie od strony monitorowania procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003–2023. Gromadzenie o nim danych oraz monitorowanie tego procesu ma istotne znaczenie nie tylko dla oceny jego efektów, ale także dla podejmowania decyzji o kierunkach transformacji sektora. Od marca 2003 r. monitorowaniem restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego zajmuje się Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Realizuje te zadania na podstawie zawieranych corocznie umów z Minister-

stwem Energii/Ministerstwem Aktywów Państwowych. W celu ich realizacji został utworzony katowicki Oddział ARP. Jednym z kluczowych wyzwań związanych z monitorowaniem górnictwa była automatyzacja pozyskiwania danych i ich przetwarzanie, a także zapewnienie bezpieczeństwa zasobów informatycznych.

Katowicki Oddział ARP S.A. utworzył internetowe centrum wyspecjalizowanej informacji o górnictwie węgla kamiennego w Polsce funkcjonujące jako Polski Rynek Węgla.

W trakcie sesji zwrócono uwagę także na zagadnienia społeczne sektora górnictwa węgla kamiennego.

W trakcie uroczystej gali, która odbyła się w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, dyrektor katowickiego Oddziału ARP S.A. przedstawił raport branżowy „Raport o stanie górnictwa węgla kamiennego” o zmianach w sektorze górnictwa węgla kamiennego w 2023 roku.

W czasie gali wręczono również dyplom dla Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. jako Brązowego Partnera Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2024. ■

Barbara

Barbara Jeżak

Wykorzystana szansa, czyli sukces polskich jabłek w Kolumbii

W zeszłym roku z Polski do Kolumbii wyeksportowano blisko 5000 ton jabłek, to jest o połowę więcej niż rok wcześniej i niemal 30 razy więcej niż w roku 2021. Według danych kolumbijskich wartość importu jabłek z Polski w styczniu 2022 roku wynosiła zaledwie 28 tys. dolarów, dokładnie rok później wzrosła niemal 50-krotnie, bo aż do 1,35 mln dolarów. Zgodnie ze wstępnymi szacunkami wynik za cały 2023 rok to niemal 5 mln dolarów. Tak ogromna zmiana była możliwa dzięki wytężonej pracy i rynkowej wiedzy ekspertów Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.

Kolumbia, będąca krajem równikowym, nie ma warunków termicznych do upraw jabłek, które potrzebują bardziej umiarkowanego klimatu. Posiłkuje się zatem importem, w głównej mierze z Chile. Chilijscy sadownicy nie posiadają jednak technologii, które pozwalałyby na przechowywanie owoców dłużej niż 8 miesięcy, stąd popyt na jabłka przez 3-4 miesiące w roku (od października do stycznia) zaspokajany jest importem z Europy, teraz również z Polski – tłumaczy Anna Dobrzycka, managerka z Zagranicznego Biura Handlowego PAIH w Bogocie.

Szansę na wejście na rynek kolumbijski dostrzegły jako pierwsze Ambasada RP w Bogocie i Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Dzięki ich staraniom od 2019 roku nie ma już formalnych barier dla eksportu polskich jabłek do Kolumbii. Pomimo braku ograniczeń, polscy sadownicy w niewielkim stopniu korzystali jednak z tej możliwości. Przełom nastąpił dopiero trzy lata później.

W październiku 2022 roku do Zagranicznego Biura Handlowego PAIH w Bogocie

zgłosił się duży dystrybutor owoców działający w największych miastach Kolumbii. Reakcja pracowników Agencji była natychmiastowa, kolumbijski przedsiębiorca chwilę później miał już umówione spotkania z głównymi grupami sadowniczymi działającymi w regionie grójeckim. Wizyta skończyła się podpisaniem trzech kontraktów eksportowych, a już w grudniu tego samego roku misja została powtórzona.

Renoma polskich jabłek szybko rozeszła się po całej Ameryce Łacińskiej. Do biura Agencji, tym razem w Santiago, zgłosił się prezes dużej chilijskiej grupy sadowniczej. O polskich owocach usłyszał od kolumbijskiego importera, który był wcześniej uczestnikiem misji gospodarczych zorganizowanych przez PAIH. Tym sposobem również chilijscy przedsiębiorcy odwiedzili Polskę i na żywo zobaczyli sortownie, magazyny i sady.

Zarówno Chilijczycy, jak i wcześniej Kolumbijczycy byli pod wrażeniem innowacyjności i automatyzacji procesów sortowania, magazynowania oraz pakowania. Zainteresowanie importerów z Ameryki Łacińskiej było

tak duże, że z ośmiu dużych kontenerów jabłek rocznie w 2021 roku przeszliśmy do aż kilkuset w 2023 r., a tendencja jest wciąż rosnąca. Popularność polskich owoców nie słabnie, zainteresowanie jest ogromne - dodaje Tomasz Bajon, ekspert z Departamentu Eksportu PAIH.

Ta historia polskich sadowników to przykład wykorzystanej szansy, jaką oferuje eksporterom Ameryka Łacińska. Szansy, której polscy przedsiębiorcy, często nie dostrzegają i wybierają eksport do Kolumbii za pomocą pośredników, mimo że ten bezpośredni jest o wiele korzystniejszy. Okazją do osobistego kontaktu z kolumbijskimi partnerami będą targi spożywcze Alimentec. Podczas wydarzenia polscy przedsiębiorcy będą mogli zaprezentować swoje produkty w ramach stoiska narodowego zorganizowanego przez PAIH. ■

Cezary Mleczek-Połoczański PAIH

Relacja z Pucharu Świata w snowboardzie

w Krynicy Zdroju

Weekend 24-25 lutego w Krynicy Zdroju był pełen niepowtarzalnych emocji! W ośrodku sportowo-turystycznym Grupy PKL na Jaworzynie Krynickiej mogliśmy podziwiać zmagania snowboardzistów z 15 państw, a także być świadkami historycznego wydarzenia –pierwszego w Polsce Pucharu Świata FIS w snowboardzie.

Ogromna dawka sportowych wrażeń, słoneczna aura, emocje na najwyższym poziomie i niepowtarzalny klimat – tak w skrócie można opisać ostatnie wydarzenia w Krynicy Zdroju.

24 i 25 lutego w ośrodku Grupy PKL na Jaworzynie Krynickiej trasa 2A zamieniła się w arenę zmagań blisko stu snowboardzistów i snowboardzistek z całego świata, którzy rywalizowali ze sobą o zwycięstwo w Pucharze Świata. Najlepszym z Polaków zarówno w sobotę (11 miejsce), jak i w niedzielę (8 miejsce) był Oskar Kwiatkowski, aktualny mistrz świata.

Organizatorzy zawodów – FIS, PZN, PKL oraz PKL Jaworzyna Krynicka – zadbali o każdy szczegół, a przede wszystkim o to, by przygotować i utrzymać w jak najlepszej kondycji trasę startu. Nie było to łatwym

zadaniem, prace trwały do ostatniej chwili, ale pomimo znacznie dodatnich temperatur i przez to ciężkich warunków pogodowych udało się na tyle utwardzić stok, że możliwe było przeprowadzenie zawodów.

– Przygotowanie tej rangi wydarzenia w ośrodku Grupy PKL na Jaworzynie Krynickiej było dla nas ogromnym zaszczytem, ale i wyzwaniem. Warunki niestety nie ułatwiały nam zadania, jednak każdy z nas robił absolutnie wszystko, by sprostać wymaganiom. Cieszymy się, że PKL mogły być częścią tego wydarzenia, które na stałe zapisało się w historii sportów zimowych. Chcemy wspierać organizacyjnie Puchar Świata na Jaworzynie w przyszłych latach – powiedział Daniel Pitrus, prezes zarządu PKL.

W sobotę najlepszy okazał się Austriak Andreas Prommegger, drugie i trzecie

miejsce należało do Włochów Rolanda Fischnallera i Daniele Bagozzy. Natomiast wśród pań po triumf w Krynicy-Zdroju sięgnęła Niemka Ramona Theresia Hofmeister. W finale wyraźnie pokonała Szwajcarkę Julie Zogg. Trzecia ukończyła Holenderka Michelle Dekker, a zaraz za podium znalazła się Austriaczka Daniela Ulbing.

Niedzielne zawody na Jaworzynie Krynickiej zwyciężyli Japonka Tsubaki Miki i Austriak Arvid Auner. Podium tego dnia wśród zawodniczek należało do Tsubaki Miki, Danieli Ulbing i Ladiny Jenny. Wśród zawodników najlepsi byli: Arvid Auner, Maurizio Bormolini oraz na trzecim miejscu Alexander Payer. Gratulujemy zwycięzcom historycznego Pucharu Świata na Jaworzynie Krynickiej! ■

Aleksander Oziewicz

Ponad 160% zysku dla uczestników PPK

W Pracowniczych Planach Kapitałowych uczestniczy obecnie 3,46 mln osób z 322 tys. podmiotów, co oznacza wzrost m/m o 20 tysięcy nowych uczestników. A liczba aktywnych rachunków PPK wynosi 4,07 mln.

Aktualna partycypacja w programie wynosi 46,77%, przy czym w firmach zatrudniających ponad 250 osób zbliża się do poziomu 75% (73,44%). Nadal prym wiedzie sektor prywatny, z partycypacją 53,53%. Partycypacja w sektorze publicznym jest o połowę niższa.

Wartość aktywów netto (WAN) funduszy zdefiniowanej daty wzrosła o 1,26 mld złotych i wynosi aktualnie 24,73 mld złotych.

Suma wpłat pracodawców wynosi 9,07 mld zł, a suma wpłat uczestników 11,92 mld zł. Funduszami zarządza 17 instytucji finansowych. Średni koszt prowadzenia PPK spadł w ostatnim czasie i wynosi obecnie 0,331%.

W tym numerze biuletynu, oprócz zestawienia opłat za zarządzanie, prezentujemy inne koszty ponoszone przez instytucję

finansową, które pokazują, jak tanim programem – w porównaniu do innych produktów oszczędnościowych – są Pracownicze Plany Kapitałowe. Średnie opłaty za zarządzanie wraz z innymi kosztami administracyjnymi lub operacyjnymi oraz kosztami transakcji wynoszą 1,11% inwestycji rocznie.

Uczestnik PPK, zarabiający 5 300 zł, oszczędzający w PPK od grudnia 2019 r., w zależności od grupy FZD osiągnął zysk od 125% do 163%.

Dane pochodzą z kwietniowego numeru Biuletynu miesięcznego Pracowniczych Planów Kapitałowych i prezentują wyniki aktualne na 31 marca 2024 r. ■

Marta Salamończyk-Zielińska PFR Portal PPK

CIE – to Cię dotyczy!

Polska dołącza do rewolucji w systemie emerytur oraz realizuje europejską politykę cyfrową 2030.

Pełna treść biuletynu

PPK znajduje się na portalu

Moje PPK

Jak? Uruchamiając CIE, czyli Centralną Informację Emerytalną. To projekt, którego celem jest stworzenie nowoczesnej platformy cyfrowej, w którym każdy pracujący obywatel będzie mógł w łatwy i szybki sposób sprawdzić stan swoich oszczędności i uzyskać dostęp do usług, które ułatwią zarządzanie produktami emerytalnymi. Odpowiadamy na najważniejsze pytania dotyczące tego projektu!

Jak będzie można dostać się do usługi?

Na dwa sposoby – poprzez stronę internetową mObywatel.gov.pl lub za pomocą aplikacji mobilnej mObywatel 2.0.

Kiedy system będzie uruchomiony?

Zgodnie z ustawą planowany termin uruchomienia to trzeci kwartał 2025 r.

Jaki będzie koszt usługi dla użytkownika?

Korzystanie z CIE będzie w pełni dobrowolne, bezpieczne i bezpłatne.

Czy to rozwiązanie będzie bezpieczne?

Tak, dostęp do aplikacji CIE będzie odbywać się za pomocą krajowego węzła identyfikacji elektronicznej.

Jakie produkty emerytalne pokaże mi aplikacja?

Będziesz mieć wgląd do produktów emerytalnych z pierwszego, drugiego i trzeciego filaru: ZUS, KRUS, OFE, PPK, PPE, IKE, IKZE.

Co znajdę w aplikacji CIE?

Przede wszystkim informacje o oszczędnościach zgromadzonych na kontach emery-

talnych, ale także kalkulatory i generatory emerytalne – użytkownik systemu CIE uzyska dostęp do narzędzi, które umożliwią mu oszacowanie wysokości przyszłej emerytury z uwzględnieniem wszystkich produktów emerytalnych, które posiada. Dodatkowo w ramach generatorów scenariuszy emerytalnych użytkownik systemu otrzyma podpowiedzi, jakie działania powinien podjąć, aby osiągnąć pożądaną wysokość przyszłego świadczenia. Ponadto będzie mieć dostęp do historii transakcji w ramach poszczególnych produktów emerytalnych, które posiada.

Czy nowa usługa będzie tylko informacyjna?

Nie, znajdziesz tam oprócz portalu edukacyjno-informacyjnego również usługi dodatkowe, takie jak: zmiana danych teleadresowych (telefonu, adresu korespondencyjnego, adresu mailowego, numeru dowodu osobistego), wskazanie uposażonych, aktualizacja danych osobowych w instytucjach emerytalnych czy ustawienie powiadomień.

Czy zmiana danych w CIE spowoduje zmianę we wszystkich programach, które są dostępne za pomocą CIE?

Tak, np. dzięki CIE możliwa będzie aktualizacja danych osobowych przy pomocy rejestrów publicznych – obecnie musisz udać się do każdej z instytucji osobno, by zgłosić zmianę danych.

Czy takiego typu rozwiązania funkcjonują już gdzieś na świecie?

Tak, podobne systemy funkcjonują lub są wdrażane w innych krajach Europy: w Szwecji, Holandii, Wielkiej Brytanii, Danii, Niemczech i Turcji.

Kto się tym zajmuje?

Budowa Centralnej Informacji Emerytalnej odbywa się na podstawie ustawy z dn. 7 lipca 2023 o Centralnej Informacji Emerytalnej. Z ramienia grupy kapitałowej PFR za projekt odpowiada PFR Portal PPK, a całość projektu będzie realizowana w ścisłej współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji, ZUS, KRUS oraz blisko 90 instytucjami emerytalnymi, oferującymi produkty emerytalne w Polsce. ■

Marta Salamończyk-Zielińska PFR Portal PPK

Ruszyła piąta edycja

SamoDZIELNYCH

Pierwsze kroki stawiane na rynku pracy są kluczowym momentem w życiu każdego młodego człowieka. Aby pomóc w pewniejszym wkraczaniu w dorosłość, zwłaszcza tym, którym tej pewności najbardziej brakuje, Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju kontynuuje swoje wsparcie wobec młodzieży z pieczy zastępczej. Za nami już dwa zjazdy V. edycji Projektu SamoDZIELNYCH. Kolejne spotkanie już w maju.

SamoDZIELNI to autorski projekt Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju stworzony w celu zaspokojenia rzeczywistych potrzeb młodzieży dorastającej w pieczy zastępczej. Od 2019 roku udało się zorganizować już cztery edycje programu SamoDZIELNI. Do tej pory przeprowadzono 120 godzin warsztatów i 100 godzin indywidualnych konsultacji. Tym samym przeszkolono aż 111 uczestniczek i uczestników, rozdano tyle samo tzw. Bonów na rozwój, a w pomoc zaangażowało się 49 wolontariuszy-ekspertów

Pierwsze spotkania to zawsze duże przeżycie zarówno dla organizatorów, wolontariuszy, jak i dla SamoDZIELNYCH. Bardzo ważne było, aby wszyscy poczuli się pewnie i bezpiecznie, a przestrzeń pozwoliła na swobodę i budowanie zaufania, dlatego odbyły się one w Centralnym Domu Technologii w Warszawie. Cały marcowy weekend wypełniony był pracą – w sobotę w ramach warsztatów Akademii Retoryki Igora Zalewskiego, uczestnicy uczyli się, jak pokonać tremę, zrobić dobre pierwsze wrażenie i przygotować dobrze skonstruowane i efektowne wystąpienie W niedzielę CDT odwiedziła Aurelia Sobczak – aktorka

teatralna i filmowa, scenarzystka, reżyserka, trenerka, która przeprowadziła szkolenie na temat kultury żywego słowa, występów publicznych i autoprezentacji

Podczas zjazdu kwietniowego ogromną rolę odegrali wolontariusze-eksperci GK PFR.

SamoDZIELNI uczyli się, jak radzić sobie ze stresem w nowym otoczeniu, przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, poznawali tajniki dobrego CV i rodzaje umów o prace. Sobotnią część warsztatową zamknęła wiceprezes zarządu ZPR Media S.A. Anna Sobota warsztatami „O sobie samym i mojej roli w zespole”. Następnie uczestnicy poznali swoich mentorów, którzy przez najbliższe miesiące będą ich wspierać w wyborze ścieżki zawodowej. Niedzielne spotkanie rozpoczęły się warsztatami o sytuacji rynku mieszkaniowego w Polsce. Kolejno, uczestnicy odkrywali swoje talenty – każdy z nich wypełnił psychometryczny test Gallupa, których wyniki wspólnie omawiali podczas warsztatów Fundacji Genius Life.

– Wszystkie edycje SamoDZIELNYCH

są wyjątkowe, co roku uczestnicy zaskakują nas różnorodnymi zainteresowaniami

„Wszystkie edycje SamoDZIELNYCH

są wyjątkowe, co roku uczestnicy zaskakują nas różnorodnymi zainteresowaniami

i swoją pomysłowością”

i swoją pomysłowością. Dlatego staramy się za każdym razem stanąć na wysokości zadania, proponując innowacyjne zajęcia. Jesteśmy pewni, że uczestnicy tegorocznej edycji zdobędą wiedzę, która zapewni im solidne przygotowanie do wejście na rynek pracy i zachęci do dalszego rozwoju. – mówi Kamila Surała koordynatorka projektu w Fundacji PFR.

Uczestnicy V. edycji SamoDZIELNYCH mogą się poczuć wyjątkowo także dzięki wsparciu Polskiego Holdingu Hotelowego który jako Partner IV. i V. edycji Projektu, zapewnia wszystkim uczestnikom programu oraz ich opiekunom noclegi w pięciogwiazdkowym Regent Warsaw Hotel, położonym w samym centrum miasta, obok Traktu Królewskiego. Dodatkowo SamoDZIELNI, ich opiekunowie oraz wolontariusze-eksperci mieli okazję lepiej się poznać podczas wyprawionej przez hotel Regent uroczystej kolacji inauguracyjnej. Podczas przyjęcia odbyło się także oficjalne wręczenie certyfikatów ukończenia płatnego stażu w Regent Warsaw Hotel przez trzech uczestników

IV. edycji Programu Dyplomy przekazały osobiście Danuta Kisielewska, dyrektor personalna w Polskim Holdingu Hotelowym oraz Adriana Biernatowicz-Jadczak dyrektor Regent Warsaw Hotel. PHH już przygotowuje tegoroczny program praktyk, którego szczegóły uczestnicy poznają na kolejnym zjeździe w kwietniu.

– Wszystkie osoby, które odbywały staż w naszym hotelu, wykonywały swoje obowiązki sumiennie i z bardzo dużym zaangażowaniem. Wkraczanie w dorosłość to ważny i decydujący okres w życiu młodych ludzi, dlatego mamy szczerą nadzieję, że zaraziliśmy ich pasją do hotelarstwa i zwiążą swoja przyszłość właśnie z sektorem hospitality – mówi Adriana Biernatowicz-Jadczak dyrektor Regent Warsaw Hotel.

Jakub, Marek i Mikołaj szkolili się w obszarach obsługi klienta, utrzymania czystości, w kuchni i w sekcji restauracji. Pozytywna opinia opiekuna praktyk zaowocowała przedstawieniem oferty zatrudnienia, z której cała trójka skorzystała

– Cieszę się, że otrzymałem możliwość odbycia stażu w hotelu Regent. Dzięki niemu poznałem obowiązki w różnych działach, nauczyłem się pracy w zespole oraz zdobyłem pierwsze doświadczenie zawodowe, które będzie ważnym punktem w moim CV – mówi stażysta Marek (obecnie pracownik działu bankietów w Regent Warsaw Hotel).

Więcej informacji na temat projektu znajduje się na stronie: www.fundacjapfr.pl/samodzielni

Partnerami tegorocznej edycji programu zostali Polski Holding Hotelowy oraz Centralny Dom Technologii. Patronat honorowy nad projektem objęli Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Marszałek Województwa Mazowieckiego. Patronat medialny objęła redakcja Super Expressu. ■

Składowe koloru szarego - pisma: Składowe koloru pomarańczowego - sygnetu:

Wkrótce ruszamy z szóstą edycją

Aktywnego

Wolontariatu

Z początkiem maja już po raz szósty pracownicy Grupy Kapitałowej PFR i KUKE będą mogli połączyć przyjemne z pożytecznym i dołączyć do akcji „Aktywny Wolontariat”. Polega ona na rejestrowaniu w specjalnej aplikacji kilometrów przejechanych na rowerze oraz pokonanych na nogach, a następnie przeliczaniu ich na pieniądze, które wspierają organizacje charytatywne. Te ostatnie wskazują sami uczestnicy akcji.

W ten sposób podczas pięciu edycji zgromadziliśmy i przekazaliśmy potrzebującym ponad 300 tys. zł. Przy tej okazji każdy Aktywny Wolontariusz zadbał o swoje zdrowie i kondycję fizyczną – tylko w 2023 r. 315 uczestników pokonało, biegając i jeżdżąc na rowerze, ponad 300 tys. km i spaliło ponad 1,5 tony tłuszczu.

Akcja na tyle silnie wpisała się w kulturę organizacyjną firm, które biorą w niej udział, że pracownicy od kilku tygodni dopytują o start kolejnej edycji. Śpieszymy więc donieść, że kolejna odsłona „Aktywnego Wolontariatu” wystartuje już 1 maja. W tej edycji z uwagi na rok olimpijski akcję podzielimy na trzy etapy: maj-czerwiec

– kwalifikacja do Igrzysk, lipiec-sierpień –Igrzyska oraz wrzesień – aktywna jesień. W każdej będziemy gromadzić pieniądze na inną organizację charytatywną.

W 2024 r. odbędą się Igrzyska Olimpijskie w Paryżu, dlatego dostawca aplikacji – firma Activy – planuje uatrakcyjnić zabawę poprzez dodanie ogólnopolskiej rywalizacji drużynowej pomiędzy firmami. Zakwalifikują się do niej najlepsze drużyny z kwalifikacji. Oczywiście

równolegle toczyć się będzie tradycyjna rywalizacja indywidualna i drużynowa w Aktywnym Wolontariacie. Szczegóły wkrótce.

Ponadto w ramach nowości planujemy zmniejszyć sposób liczenia punktów za passę oraz zrezygnować z liczenia kroków. Nadal jednak proponujemy wam świetną zabawę połączoną ze sportową rywalizacją, wzajemną motywacją i wspieraniem potrzebujących.

Zapraszamy do zabawy już teraz! ■

Aleksander Oziewicz

BGK zaprasza do wspólnego

świętowania stulecia

Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) obchodzi w tym roku stulecie istnienia. Jubileusz pod hasłem ,,Historia przyszłości” to czas, by podsumować dotychczasowe osiągnięcia i zaplanować nowe cele na kolejne dziesięciolecia. Z tej okazji powstała nowa strona, która pomaga lepiej poznać polski bank rozwoju, jego historię i pomysły na przyszłość: 100lat.bgk.pl. W tym roku BGK widnieje również pod nowym logiem.

„Historia przyszłości. Gdzie przeszłość i przyszłość spotykają się w nieskończonym cyklu rozwoju” – pod takim hasłem BGK obchodzi 100-lecie istnienia. Na tę okoliczność przygotował specjalną jubileuszową stronę internetową 100lat.bgk.pl oraz logo, które nawiązują do historii banku i tradycji polskiej państwowości, jak również zapowiadają kontynuację dotychczasowej misji. Podkreślają, że BGK działa z myślą o przyszłości.

Od 1924 r. BGK konsekwentnie realizuje swoją misję i wspiera społeczno-gospodarczy rozwój Polski. Uzupełnia sektor bankowy, którego jest kluczową częścią. Realizuje zadania własne i zlecone, mobilizuje kapitał prywatny. Od 100 lat kieruje się tymi samymi wartościami, odnosząc je do współczesnych wyzwań i priorytetów. Buduje nie tylko kapitał finansowy, ale także kulturowy i społeczny. Wspiera innowacyjne przedsięwzięcia z myślą o przyszłych pokoleniach. Na przestrzeni ostatnich lat zwiększył swoje kompetencje i skalę działania. Jest czwartym bankiem rozwoju w Europie, który kreuje trendy na wielu płaszczyznach.

Nieoczywiste

propozycje

na majówkę: Mazowsze i okolica

– Dziękujemy wszystkim, którzy byli i są częścią naszej historii. Sto lat to zasługa każdego, kto wniósł swój wkład w społeczno-gospodarczy rozwój Polski. Zapraszamy do wspólnego świętowania i inspirującego współtworzenia kolejnych rozdziałów historii przyszłości. Przyszłości, w której kolejne pokolenia będą mogły kontynuować naszą misję – mówi Paweł Nierada, pierwszy wiceprezes BGK ■

„Gdzie pojechać na majówkę?”. “Gdzie pojechać na majówkę na Mazowszu?”. „Co warto zobaczyć w okolicach Warszawy w długi weekend majowy?”. Tego typu pytania będą się pojawiać coraz częściej, w miarę zbliżania się końca kwietnia. Szczególnie, że w tym roku 1 maja wypada już w środę, więc biorąc zaledwie trzy dni wolnego, można od 27 kwietnia cieszyć się aż dziewięcioma dniami odpoczynku!

W regionie mazowieckim wartych zobaczenia miejsc jest całe mnóstwo. Na tyle, że nie starczy nawet długiego weekendu na odwiedzenie wszystkich. Warszawa, Kampinoski Park Narodowy czy chociażby Zalew Zegrzyński to znane i lubiane kierunki. A co, jeśli tym razem mamy ochotę udać się w bardziej nieoczywistym kierunku? Gdzie wyruszyć i, co najważniejsze, od czego zacząć?

Motoryzacji i Techniki, które w swoich zbiorach posiada ponad trzysta zabytkowych pojazdów. Jest to największy w Polsce i jeden z największych tego typu obiektów w Europie.

Wśród pojazdów wystawianych w otrębusowskim muzeum można podziwiać

Więcej informacji na temat banku, jego historii i planów znajduje się na stronie: 100lat.bgk.pl

Zacząć można od lektury niniejszego artykułu. Przedstawia on sześć nieoczywistych i godnych polecenia atrakcji na spędzenie majówkowego weekendu na Mazowszu. Wśród nich każdy znajdzie coś dla siebie – jest coś dla fanów motoryzacji, coś dla preferujących aktywny wypoczynek i dla tych, którzy najbardziej doceniają czas spędzony na wspólnej rodzinnej zabawie.

Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach – nie tylko dla miłośników czterech kół Otrębusy to wieś w powiecie pruszkowskim, położona zaledwie 30 km na południowy zachód od Warszawy. W tej niewielkiej miejscowości mieści się prywatne Muzeum

pieczołowicie odrestaurowane przedwojenne maszyny oraz otoczone dziś kultem pojazdy z epoki PRL, w rodzaju Warszawy M20 czy Syreny 105. Są też pojazdy z bogatą historią – opancerzony Peugeot Wojciecha Jaruzelskiego, luksusowy Jaguar Grażyny Szapołowskiej czy Porsche 911, które należało do Maryli Rodowicz.

Autor: Raf24 / Wikimedia Commons / Licencja CC-BY-SA 4.0

Anna Ziemczonek BGK

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu – dla wielbicieli sielskich klimatów Około 40 km na północ od Płocka znajduje się jeden z najciekawszych obiektów muzealnych w regionie – Muzeum Wsi

Mazowieckiej w Sierpcu. Powierzchnia tego skansenu zajmuje imponującą powierzchnię 60 ha. Należy się więc przygotować na kilkugodzinny spacer wśród starych domostw, zagród i budynków gospodarczych.

Na terenie muzeum zgromadzono aż 80 obiektów małej i dużej architektury, które razem tworzą zrekonstruowany układ typowej dla obszaru Polski wsi rzędowej. Sierpecki skansen to miejsce, w którym historia ożywa na oczach zwiedzających – trafi się tu zarówno na pokaz kunsztu kowalskiego, wiejskie zwierzęta, jak

i na muzealnych pracowników, przechadzających się w dawnych strojach ludowych.

Pałac w Otwocku Wielkim – dla amatorów architektury i sztuki

W niewielkim – mimo nazwy – Otwocku Wielkim, wsi położonej ok. 30 km na południe od stolicy, na miłośników dawnej architektury czeka nie lada gratka. Jest nią zabytkowy pałac, będący dawną siedzibą magnackiego rodu Bielińskich. To zarazem prawdziwa perła budownictwa barokowego, która gościła w swoich murach najznamienitsze postaci I Rzeczypospolitej.

Zachwycająca bryła pałacu i otaczający ją park to niejedyne powody, dla których warto odwiedzić Otwock Wielki. W środku mieści się Muzeum Wnętrz – oddział

Muzeum Narodowego w Warszawie. Zwiedzający odkryją w nim aranżacje wnętrzarskie z różnych epok historycznych, jak również unikatową kolekcję pamiątek po wybitnym pianiście i polityku Ignacym Janie Paderewskim.

Farma Iluzji w Mościskach –zabawa dla całej rodziny

Przenosimy się na zupełne południe Mazowsza, ponad sto km od Warszawy. Ale jest to podróż zdecydowanie warta zachodu, bo tuż przy malutkich Mościskach mieści się Park Edukacji i Rozrywki Farma Iluzji. Na ośmiohektarowej powierzchni stworzono tutaj 60 atrakcji dla całej rodziny, które wywołują uśmiech i wprawiają w osłupienie.

Na Farmie Iluzji na dzieci i ich rodziców czekają tak przeczące prawom fizyki obiekty, jak zawieszona w powietrzu Latająca Chata Tajemnic, wirujący wewnątrz Zakręcony Domek czy wypełnione hologramami Muzeum Iluzji. Jest też opuszczona kopalnia i westernowa kolejka Rio Grande. Całości dopełniają codzienne występy iluzjonistów.

Spływ Pilicą – dla ceniących aktywny wypoczynek Pilica jest najdłuższym lewobrzeżnym dopływem Wisły. Płynąc jej korytem, liczącym ponad 340 km długości, co chwilę można trafić na urokliwe łąki, lasy, wyspy i całe mnóstwo miejsc na biwak pod chmurką. Nic więc dziwnego, że ta rzeka od wielu lat cieszy się uznaniem wśród amatorów kajakarstwa. Również tych początkujących.

Spływ kajakowy Pilicą może potrwać kilka godzin, na krótkich, niewiele ponad dziesięciokilometrowych odcinkach, lub kilka dni, na trasach liczących nawet 100 km. Na trasie rzeki w województwie mazowieckim znajduje się sporo stanic kajakarskich, wyspecjalizowanych w organizacji indywidualnych lub grupowych spływów.

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze

– dla kochających literaturę Po naszą ostatnią, nieoczywistą atrakcję majówkową na Mazowszu przenosimy się do położonej nieopodal Ciechanowa wsi o nazwie Opinogóra Górna. Właśnie tam, w otoczeniu zabytkowego parku typu angielskiego, można zwiedzić neogotycki pałac, będący jednocześnie siedzibą Muzeum Romantyzmu.

Skąd pomysł na muzeum o takiej tematyce właśnie w tym miejscu? Opinogórski pałac jest siedzibą dawnego rodu Krasińskich, z którego pochodził Zygmunt Krasiński, jeden z najwybitniejszych pisarzy polskiego romantyzmu. Muzeum od lat gromadzi pamiątki po jednym z trójcy narodowych wieszczów. Na terenie pałacu można również odwiedzić powozownię, oranżerię oraz oficynę oficerską.

I to już wszystkie propozycje. Mamy nadzieję, że dostarczyły one sporej dawki inspiracji do odkrywania nieoczywistej strony Mazowsza w majówkowy weekend! ■

Autor: Konrad Wąsik / Wikimedia Commons / Licencja CC BY-SA 2.0

Wpłacany z góry

Kłopot dla dwojga

UWAGA! Nagrody otrzymają osoby, których odpowiedzi wpadną do skrzynki aleksander.oziewicz@pfr.pl od godziny 10.30 w dniu

26.05.24 jako: pierwsza, szósta, jedenasta, szesnasta i dwudziesta pierwsza. Nagrodą jest: torba sportowa 4F.

Imię Maradony

Przedsiębiorstwo produkcyjne

Czeska ciężarówka

Roślina przyprawowa

Guzdrała, ślamazara

Środki masowego przekazu

Kraj ze stolicą w Limie

Skłonny do wywoływania awantur

Materiał wybuchowy

Główny obóz wyprawy

Jednostka natężenia prądu Pospolity minerał skałotwórczy

10 gramów

Krępują nogi konia

Pożywka drobnoustrojów

Dzień tygodnia

Duchowny katolicki

Bułgarska metropolia

Żołnierz wojsk inżynieryjnych

Gwiazda rocka

Mieszkaniec lampy Aladyna

Syn Abrahama i Sary

Damska marynarka

Podstęp

Woń ulatniająca się z ogrzanych cieczy lub ciał stałych

Australijski nielot

Miasto nad rzeką Mleczną

Wojskowy stopień oficerski w Marynarce Wojennej

"Długa" moda

Nasada strzały z piórami Panika bankowa

Akcja na bramkę rywala

Przełożony klasztoru

Ujmująca powierzchowność

Auto zza Odry

Borowiec

Pląs

Promieniotwórczy pierwiastek

Prawy dopływ Dunaju

Fałsz, blaga

Modlitewnik

Wielkie drzwi

Słodki owoc

Nieproszony gość, intruz

Daleko mu do zawodowca

Komfortowy wagon kolejowy

Zawody na wodzie

Zna się na prądzie

Ptasie zaloty

Przebycie jakiejś przestrzeni drogą powietrzną

Wolna posada

Wierzba o srebrzystych

baziach

Silny argument

Imię Hayworth, aktorki

Powieść rodowa

szyjny

Naszyta na dziurę

Nosze dla zmarłych

Dawniej o jamniku

Ruch tłoka Piekielny pierwiastek

Człowiek wrażliwy na piękno But z cholewką

Brat Mojżesza

Rani strzałami miłości

Wczesna pora dnia

Składnik powietrza

Kawał czasu Twórca

Pokarm oseska

Pod nosem

Ptasia kleptomanka

Strój żałobny

Pasie się na hali

Wiatr międzyzwrotnikowy

Polska madame

Imię Coopera, legendy kina

Czołowi działacze partii Kalifornia

Imię Przybosia, poety

Gwóźdź programu

James, agent 007

Cenna wskazówka

Skorupiak jadalny

Lanca, włócznia

Widz, obserwator

Przeciwniczka

Pomoc

Podany w rysopisie

Niewzruszona podstawa

Hanks lub Cruise Piękna panna

Nieustępliwość, zawziętość

Kończyna ze stopą

Kotlet, zraz

Solenizantka z 22 kwietnia

Zespół warunków

Pieśń operowa

Taniec rewiowy

Groźna, zasępiona mina

U boku

Adama

W parze z wizją

Odmiana hodowlana

Wielki poemat epicki

Lisia kryjówka, jama

Ryba akwariowa

Wymaga udowodnienia