PFR Horyzonty 2/25

HORYZONTY

KIERUNEK

UKRAINA

CO INSTYTUCJE ROZWOJU ROBIĄ W ZWIĄZKU Z ODBUDOWĄ?

INWESTOWAĆ TERAZ CZY CZEKAĆ?

Rozmowa z Michałem Kapą

WSPÓLNE INWESTYCJE FEZ I GRUPY EUVIC

Case study

KUKE I POLSKIE FIRMY NA UKRAIŃSKIM RYNKU

Trzy filary wsparcia

Inwestować teraz czy czekać?

Case study: Fundusz Ekspansji Zagranicznej finansuje przejęcia

EUVIC: Ukraińskie IT stawia czoła wyzwaniom wojny

Od wsparcia handlu, przez inwestycje, po projekty infrastrukturalne

Gospodarcze Państw Trójkąta Lubelskiego: Polska – Litwa

Wpływ migrantów z Ukrainy na polską gospodarkę

Home staging na osiedlu w Poznaniu

BGK podpisał dwie umowy pożyczki z PGE na kwotę 5,5 mld zł na budowę morskiej farmy wiatrowej

potrzebuje inwestycji, żeby przywrócić długoterminowy wzrost

Pawilon Polski już otwarty – Polska w centrum globalnych innowacji na Expo 2025

„Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” – jubileuszowa, X edycja!

Co łączy PPK, pandemię, Ukrainę i

Fundacja PFR z nagrodą główną w konkursie „Równe szanse w biznesie”

Samodzielność w sześciu krokach

Rok 2025 stoi pod znakiem inkluzywności?

PFR z wyższym

kapitałem

zakładowym

19 marca 2025 r. w siedzibie MAP – przy udziale Jakuba Jaworowskiego, ministra aktywów państwowych, Piotra Matczuka, prezesa zarządu PFR, oraz Mariusza Jaszczyka, wiceprezesa zarządu PFR –podpisano umowę objęcia akcji serii G. Objęcie akcji domyka proces podwyższenia kapitału zakładowego PFR na podstawie art. 19 Ustawy z dn. 4 lipca 2019 r. Wcześniej, 30 grudnia 2024 r., MF przekazało obligacje skarbowe o łącznej wartości nominalnej 1 mld zł.

Dokapitalizowanie spółki ze środków Skarbu Państwa pozwoli efektywnie kontynuować statutową działalność PFR, w tym w szczególności sfinansować realizację strategicznych kierunków spółki zapowiadanych na 2025 r.

Kapitał zakładowy spółki, wynoszący 11 475 907 779 zł, został podwyższony o 646 121 364 zł – do kwoty 12 122 029 143 zł. Nadwyżka ceny emisyjnej akcji serii G ponad ich wartość nominalną (AGIO) zostanie przeznaczona na kapitał zapasowy.

Wojciech Balczun nowym prezesem ARP SA

Decyzją Rady Nadzorczej na stanowisko prezesa zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu SA powołany został Wojciech Balczun.

Skład zarządu ARP SA uzupełniają wiceprezesi: Radosław Niedzielski, dotychczas pełniący obowiązki prezesa zarządu spółki; wiceprezeska Ilona Deręgowska; wiceprezes Łukasz Kotapski; wiceprezes Krzysztof Telega.

Wojciech Balczun jest doświadczonym menedżerem wysokiego szczebla z ugruntowaną pozycją w branży transportowej i bankowej, specjalizującym się w restrukturyzacji przedsiębiorstw oraz handlu międzynarodowym. Pełnił funkcję prezesa zarządu PKP Cargo i Ukrzaliznyci (ukraińskich kolei). Ukończył politologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i studia podyplomowe MBA na Rotterdam School of Management na Erasmus University.

Więcej eksportu i inwestycji, silniejsza marka

Polski. Strategia PAIH na lata 2025-2029

PAIH przedstawił nową strategię, która będzie fundamentem działań Agencji do 2029 roku. Jako priorytetowe działania wskazano zwiększenie potencjału eksportowego Polski oraz utrzymanie pozycji atrakcyjnego miejsca dla inwestycji. Wśród wskazanych celów znalazła się również promocja gospodarcza Polski. Istotnym elementem strategii jest także podniesienie efektywności operacyjnej PAIH. Dokument powstał w oparciu o analizy i konsultacje z ekspertami Agencji we wszystkich obszarach jej działalności.

– Z dumą patrzymy na nasze osiągnięcia, ale jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że dalszy rozwój wymaga od nas jeszcze większej odwagi i innowacyjności. Nasze cele są ambitne, ale wierzymy, że uda się je osiągnąć – mówi Andrzej Dycha, prezes Agencji.

Jeszcze większy eksport i atrakcyjność inwestycyjna W ramach intensyfikacji wsparcia dla eksporterów, PAIH planuje w najbliższych latach rozwinąć zarówno sieć Zagranicznych, jak i Regionalnych Biur Handlowych. Biura działające w wymiarze regionalnym i globalnym mają prowadzić skuteczniejszą obsługę klienta eksportowego oraz działalność informacyjno-edukacyjną. W ramach strategii do 2029 roku PAIH planowane jest zwiększenie liczby obsługiwanych przedsiębiorców zainteresowanych ekspansją zagraniczną.

Agencja zapowiada także zwiększenie efektywności biznesowej, realizowane przez rozwój talentów i kapitału ludzkiego oraz budowanie kompetencji unikatowych na rynku. Planowane jest również zwiększenie wykorzystania narzędzi cyfrowych i digitalizacja procesów.

Strategia zakłada utrzymanie pozycji Polski jako kraju atrakcyjnego dla inwestorów. Cel ten będzie realizowany poprzez kompleksowe doradztwo dla inwestorów oraz przyciąganie inwestycji zagranicznych szczególnie z kluczowych sektorów gospodarki.

PAIH będzie wzmacniał również pozycję Polski w najbardziej perspektywicznych obszarach takich jak nowe technologie czy innowacje.

Wizerunek Polski w kraju i na świecie

Nowa strategia PAIH kładzie nacisk na promocję gospodarczą Polski, zarówno w kraju, jak i za granicą. W wymiarze krajowym jej celem będzie budowanie patriotyzmu gospodarczego. Poza granicami Agencja planuje zwiększanie rozpoznawalności naszego kraju poprzez wsparcie i promocję rodzimych marek oraz kreowanie obrazu Polski jako bezpiecznej, atrakcyjnej destynacji inwestycyjnej i wiarygodnego partnera biznesowego.

– Zaprezentowana strategia wyznacza kierunki naszych działań na najbliższe 5 lat. Działania przewidziane strategią realizowane będą według zasad doskonałości procesowej, projektowej i narzędziowej. Umożliwi nam to właściwe i pełne wykorzystanie zasobów oraz potencjału Agencji, a także przyczyni się do podwyższenia naszej ogólnej efektywności biznesowej – mówi Łukasz Gwiazdowski, wiceprezes PAIH.

Agencja planuje kontynuację promocji Polski i budowanie silnej Marki Polskiej Gospodarki. Istotnym elementem działań będzie również tworzenie marki narodowej, która jeszcze bardziej wzmocni pozycję naszego kraju na arenie międzynarodowej. Jednym z narzędzi pomocnych w osiąganiu tego celu jest prowadzenie międzynarodowych projektów takich jak BrandHUB czy udział w Wystawach Światowych. Realizowane z sukcesami działania w ramach minionych i obecnego Expo pokazują duże znaczenie tego typu aktywności jako czynnika budującego naszą rozpoznawalność, przekładając się na wizerunek polskiej gospodarki i zwiększanie jej potencjału eksportowego.

PFR Ventures w pięć lat zainwestowało ponad 1 mld

zł w fundusze PE

W portfelu PFR Ventures znajduje się 16 funduszy private equity, private debt i mezzanine. W ostatnich pięciu latach PFR Ventures alokowało do nich ponad 1 mld zł, co przełożyło się na ponad 4 mld zł inwestycji w polskie firmy.

PFR Ventures to największy polski inwestor instytucjonalny, który alokuje środki do funduszy venture capital (VC) i private equity (PE). Celami takich działań są rozwój lokalnego, niepublicznego rynku kapitałowego i zapewnienie finansowania polskim spółkom na każdym etapie rozwoju. W portfelu PFR Ventures znajduje się obecnie 16 funduszy PE (w tym funduszy dłużnych), do których alokowano ponad 1,1 mld zł. Dotąd zapewniły one finansowanie dla 80 polskich firm, które pozyskały od nich łącznie 4,2 mld zł.

Wśród funduszy, które otrzymały środki PFR Ventures, znajdują się: ACP, Avallon, Beechbrook, Apax, TCV, CVI, H.I.G, Innova Capital, PAI, Spire Capital, Syntaxis oraz Value4Capital. Cztery z tych zespołów to fundusze dłużne i mezzanine.

Fundusze PE z portfela PFR Ventures umożliwiły rozwój takich spółek jak Bielenda, Bracia Sadownicy, Clovin, Inelo, LuxVet, Oshee, Profi, R-gol, Shoper, Smyk czy WeNet. Finansowanie trafiło łącznie do ponad 80 firm. Strategia aktywnych zespołów zakłada kolejne inwestycje w drugie tyle firm.

PFR TFI przejęło zarządzanie funduszem PPK od Skarbiec TFI

1 kwietnia 2025 r. PFR TFI jako instytucja wyznaczona do zapewnienia ciągłości zarządzania oszczędnościami w PPK przejęło od Skarbca TFI zarządzanie Skarbcem PPK Specjalistycznym Funduszem Inwestycyjnym Otwartym – funduszem zdefiniowanej daty działającym w ramach PPK. Zmiana jest związana z decyzją KNF o wykreśleniu Skarbca TFI z ewidencji instytucji zarządzających PPK. PFR TFI jako instytucja wyznaczona, zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy o PPK, ma za zadanie zapewnienie powszechnego dostępu do programu, bezpieczeństwa systemu oraz ciągłości w zarządzaniu środkami.

Pracodawcy oraz uczestnicy PPK prowadzonych dotychczas przez Skarbiec TFI nie muszą podejmować żadnych działań w związku ze zmianą zarządzającego. PFR TFI inwestuje zgromadzone środki, przyjmuje i rozlicza wpłaty oraz realizuje dyspozycje. Wszystkie umowy – zarówno te dotyczące zarządzania, jak i te dotyczące prowadzenia PPK – pozostają w mocy. Zmiana w żaden sposób nie wpływa na własność i wysokość środków zgromadzonych na rachunkach PPK. Zespół ekspertów PFR TFI pozostaje do dyspozycji pracodawców i uczestników, którym zapewnia kompleksowe wsparcie.

Po przejęciu zarządzania PFR TFI zarządza dziewięcioma własnymi funduszami zdefiniowanej daty oraz dziewięcioma funduszami przejętymi od Skarbca TFI. Docelowo po uzyskaniu odpowiednich zgód fundusze o analogicznym poziomie ryzyka i horyzoncie inwestycyjnym zostaną połączone, co zwiększy efektywność działania. Umożliwi to również pracodawcom skorzystanie z nowoczesnego systemu iPPK pozwalającego na pełną obsługę programu, automatyzację procesów i integrację z systemami kadrowo-płacowymi. Uczestnicy z kolei otrzymają dostęp do wygodnego serwisu internetowego IAT FI, dzięki któremu w każdej chwili będą mogli sprawdzić stan swojego rachunku czy złożyć dyspozycje do instytucji finansowej. Po połączeniu funduszy poziom ryzyka i horyzont inwestycyjny konkretnych subfunduszy, w których gromadzone są środki uczestników PPK, pozostaną bez zmian.

Polskie firmy na gali „Banksia National Sustainability Awards” w Melbourne

Polskie firmy uczestniczyły w 36. Banksia National Sustainability Awards, czyli podsumowaniu projektu „Open Targeted Market Opportunities for Polish Businesses in Australia through the lens of Environmental and Social Sustainability”. Wydarzenie odbyło się 3 kwietnia 2025 r. w Melbourne. Gala zgromadziła ponad 200 liderów australijskiego biznesu, przedstawicieli rządu, środowiska akademickiego oraz ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju. Podczas wydarzenia odbyła się sesja Q&A z udziałem Krzysztofa Galosa, podsekretarza stanu w MKiŚ, oraz Gabrielle Visentin, ambasadora UE w Australii. Dyskusja stanowiła platformę wymiany doświadczeń i poglądów na temat przyszłości zrównoważonego rozwoju, a także sytuacji geopolitycznej w kontekście ostatnich wydarzeń na światowej scenie politycznej.

Celem inicjatywy, zorganizowanej przez Zagraniczne Biuro Handlowe PAIH w Sydney we współpracy z Banksia Foundation, była pomoc w zrozumieniu specyfiki rynku australijskiego i roli ESG w relacjach biznesowych w tym kraju. Wydarzenie pozwoliło na nawiązanie kontaktów z australijskimi partnerami. W ramach projektu podkreślono także zaangażowanie Polski w zrównoważony rozwój w skali globalnej oraz zaprezentowano polskie firmy jako wiarygodnych partnerów biznesowych w obszarze zrównoważonego rozwoju. Program obejmował również spotkania B2B i wydarzenia networkingowe. Sukces tej inicjatywy stanowi istotny krok w budowaniu i umacnianiu relacji gospodarczych między Polską i Australią. Polskie firmy zyskały cenną wiedzę niezbędną do dostosowania swoich modeli biznesowych do globalnych trendów zrównoważonego rozwoju, co otworzyło przed nimi nowe możliwości obecności na rynku australijskim.

Nowy parking podziemny w centrum Warszawy zbudowany przy wsparciu PFR

W stolicy, pod pl. Powstańców Warszawy, otwarto nowoczesny parking podziemny. Inwestycja została zrealizowana dzięki zaangażowaniu PFR, który sfinansował projekt kwotą 15,6 mln zł w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), w trybie koncesji. To kolejny przykład działań PFR na rzecz rozwoju infrastruktury miejskiej i poprawy jakości życia mieszkańców.

Nowy parking to łącznie 420 miejsc postojowych na czterech poziomach, w tym stanowiska do ładowania pojazdów elektrycznych. Inwestycja ma znacząco poprawić dostępność parkingów w Śródmieściu – zmniejszyć liczbę samochodów krążących po ulicach w poszukiwaniu wolnego miejsca – a w efekcie upłynnić ruch, uporządkować przestrzeń miejską i uczynić ją przyjaźniejszą dla pieszych i rowerzystów.

Parking powstał w ramach współpracy miasta Warszawa z firmą IMMO Park Warszawa sp. z o.o., która pokryła koszty budowy szacowane na ok. 85 mln zł i będzie zarządzać obiektem przez 35 lat. PFR udzielił spółce finansowania dłużnego w formie programu emisji obligacji w kwocie 15,6 mln zł na okres 20 lat. Był to kluczowy element struktury finansowej projektu, ponieważ środki te uzupełniły wkład własny sponsora – Grupy Mota Engil – i umożliwiły pozyskanie kredytu bankowego, który pokrył przeważającą część kosztów budowy.

„Nowa nadzieja” dla podopiecznych

Stowarzyszenia

Otwarte Drzwi.

Akcja wolontariacka

GK PFR

Fundacja PFR od kilku lat współpracuje ze Stowarzyszeniem Otwarte Drzwi – wspólnie z nim organizuje akcje pomocowe na warszawskiej Pradze, w tym przedświąteczne pakowanie i rozwożenie ciepłych posiłków dla osób w potrzebie. Misją organizacji jest rehabilitacja społeczno-zawodowa osób z niepełnosprawnością i aktywizacja grup wykluczonych. Stowarzyszenie prowadzi 14 placówek zlokalizowanych na terenie Warszawy. Jedna z nich musiała zostać przeniesiona do nowego lokalu, w którego wyposażenie i wyremontowanie zaangażowała się Fundacja PFR.

Fundacja przekazała Stowarzyszeniu darowiznę na sfinansowanie zakupu wyposażenia kuchni i materiałów dydaktycznych do terapii zajęciowej. Wolontariusze – Andrzej, dwóch Krzysztofów i Marcin z PFR SA oraz PFR TFI – pełni determinacji zdemontowali stare meble i skręcili nowe, co było niezbędne do tego, by przygotować placówkę do użytku.

Dzięki wsparciu wolontariuszy oferta edukacyjna i terapeutyczna ośrodka została wzbogacona o nowe propozycje. Dziękujemy!

Aktywny Wolontariat – czas start!

1 maja rozpoczęła się kolejna edycja Aktywnego Wolontariatu. To wyjątkowa inicjatywa, w której pracownicy GK PFR oraz KUKE podczas biegania, spacerowania czy jeżdżenia na rowerze gromadzą kilometry, które następnie Fundacja PFR zamienia na złotówki. Trafiają one potem na konta wskazanych przez pracowników organizacji charytatywnych.

To siódma edycja tej akcji. Kilometry rejestrowane są za pomocą aplikacji Activy – jednego ze start-upów, w które zainwestował PFR Ventures. Do tej pory dzięki Aktywnemu Wolontariatowi udało się zgromadzić 400 tys. zł dla organizacji charytatywnych, spalić ok. 10 t tłuszczu (czyli ok. 70 mln kcl), a także przebiec, przejść i przejechać łącznie 800 tys. km.

Jak dołączyć do akcji?

1. Pobierz aplikację Activy z Google Play lub App Store (możesz w tym celu zeskanować poniższy kod QR).

2. Zaloguj się lub załóż konto.

3. Wybierz wyzwanie „Aktywny Wolontariat” i wpisz kod dostępu: AW_2025!

4. Zaczynaj rejestrować aktywności i zdobywać punkty!

Zanim ruszysz, zapoznaj się z nową odsłoną aplikacji – może ona wymagać ponownego zalogowania się.

Inicjatywa 100 projektów grantowych

na 100-lecie BGK nagrodzona w konkursie CSR

Poland Awards

20 marca w Krakowie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagród w konkursie CSR Poland Awards 2025, organizowanym przez Fundację Poland Business Run i inicjatywę Be Closer. Bank Gospodarstwa Krajowego został laureatem w kategorii Volunteering za zrealizowanie 100 projektów grantowych na 100-lecie BGK w ramach programu „Wolontariat jest super!”.

W 2024 r. w ramach programu „Wolontariat jest super!” na 100-lecie BGK pracownicy zrealizowali 100 projektów grantowych, dzięki czemu pomogli różnym grupom potrzebujących. Wolontariusze mieli możliwość wyboru beneficjenta, aby pomoc docierała do lokalnych społeczności i tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna. Celem inicjatywy jest wzmacnianie zaangażowania społecznego i uważności na drugiego człowieka.

Nagrody w konkursie CSR Poland Awards przyznawane są w czterech kategoriach: Community engagement, Volunteering, Employee wellbeing oraz CSR Leader. Może do niego przystąpić każda firma posiadająca siedzibę lub oddział na terenie Polski oraz realizująca działania w zakresie CSR.

Wrocław inwestuje w kulturę – nowa siedziba BWA na osiedlu PFR Nieruchomości

W pracach nad nową siedzibą BWA Wrocław postawiono kolejny kamień milowy – Gmina Wrocław zawarła porozumienie z PFR Nieruchomości w kwestiach finansowych, co pozwala na następny etap projektowy oraz ogłoszenie konkursu na wykończenie wnętrz. Miasto Wrocław zadeklarowało płacić kwotę ok. 3 mln rocznie za najem hali, która – zgodnie z założeniami – w 2028 r. stanie się główną siedzibą BWA Wrocław Galerii Sztuki Współczesnej.

Powstawanie nowej siedziby BWA Wrocław jest największą po ESK2016 inwestycją w kulturę we Wrocławiu. Lokalizacja nowej siedziby mieścić się będzie w dawnej hali montażowej autobusów pocztowych Kraftpostwerk na ul. Kolejowej 63. Wynajem w kwocie ok. 3 mln zł rocznie sfinansuje miasto Wrocław. Realizacja inwestycji w całości będzie finansowana ze środków Funduszu Sektora Mieszkań dla Rozwoju, którego działalnością inwestycyjną zarządza spółka PFR Nieruchomości. Za wykończenie wnętrz zapłaci natomiast Gmina Wrocław.

Budynek sąsiaduje z parkiem im. Lesława Węgrzynowskiego, który razem z zazielenionym i placem przed galerią mają tworzyć wspólną zrównoważoną, zieloną przestrzeń dla sztuki i regeneracji. Współpraca z Miastem Wrocław i BWA wpisuje się w strategię PFR Nieruchomości, który w ramach realizacji osiedli mieszkaniowych rewitalizuje zdegradowane obszary w centrach miast i tworzy harmonijną tkankę przy jednoczesnym poszanowaniu lokalnych walorów kulturowych i historycznych. BWA zajmie ok. 4000 m², na co złożą się dwie hale wystawiennicze o powierzchni 1000 i 230 m², z możliwością powiększenia o trzecią (500 m²).

Ukraina. Inwestować teraz czy czekać?

Zapraszamy na rozmowę z Michałem Kapą, menedżerem ds. Ukrainy i współpracy międzynarodowej PFR SA, który opowie o szansach, jakie da polskim firmom udział w procesie odbudowy Ukrainy.

Aleksander Oziewicz: Wojna trwa, każdego dnia ukraińskie miasta są atakowane przez setki dronów i rakiet. Czy to naprawdę dobry moment, aby myśleć o inwestowaniu w tym kraju?

Michał Kapa: Okazuje się, że tak, i jako Polska nieco ten moment przegapiliśmy. Już w 2023 r. zagraniczne inwestycje w Ukrainie przekroczyły 4,5 mld dol. Nawet w warunkach wojennych Bank Światowy prognozuje wzrost ukraińskiego PKB na poziomie 2 proc. w 2025 r. i aż 7 proc. w 2026 r. Ukraina konsekwentnie zmierza w kierunku członkostwa w Unii Europejskiej, co otwiera dla niej nowe możliwości gospodarcze. To wszystko sprawia, że potencjał wzrostu w tym kraju jest ogromny.

Polskie firmy już tam działają, np. Cersanit w ubiegłym roku otworzył w Ukrainie zakład produkcyjny warty 20 mln dol. Ale to wciąż zbyt mało w stosunku do naszego potencjału. Mamy naturalną przewagą: bliskość geograficzną i kulturową. Takie okazje należy wykorzystywać świadomie i odważnie.

Gdy tylko zapanuje pokój, kluczowe będą szybkie decyzje inwestycyjne. Najwięcej zyskają ci, którzy wejdą pierwsi. Polska nie dysponuje kapitałem na poziomie Niemiec czy USA, ale nasze położenie daje nam wyjątkową szansę, której nie możemy zmarnować.

Czy Ukraina to rynek dla każdego? Ukraiński rynek mierzy się obecnie z dużymi wyzwaniami, do których należą: korupcja,

trudności w dostępie do siły roboczej, zniszczenia wojenne, problemy z dostępem do energii i wody. Dlatego to rynek dla firm, które są na tyle duże i sprawne organizacyjnie, aby sprostać tym trudnościom.

Ministerstwo Rozwoju prowadzi nabór firm zainteresowanych odbudową Ukrainy. Na liście jest już ponad 3 tys. podmiotów, ale duża część z nich to mikro- i małe firmy, które mogą mieć trudności z odnalezieniem się w tak wymagającym środowisku. Szanse mają raczej średnie i duże przedsiębiorstwa, gotowe podjąć ryzyko, poświęcić czas na zbudowanie relacji ze sprawdzonymi kontrahentami i wejść w bardziej skomplikowane projekty. Mniejsze podmioty mogą jednak z powodzeniem angażować się w działalność

eksportową. Warto jednak w takim wypadku dokładnie weryfikować partnerów oraz zabezpieczać swoje transakcje, np. z pomocą KUKE.

Jak się przygotować do inwestowania w Ukrainie?

Największymi wygranymi będą te firmy, które będą mogły zaoferować rozwiązania kompleksowe. A więc nie tylko pomysł, nie tylko kapitał, ale także przygotowanie, wykonanie projektu oraz jego wyposażenie w sprzęt, a czasem nawet w kapitał ludzki. W tej chwili najaktywniejsze w Ukrainie są firmy tureckie, które dostarczają kompleksowych rozwiązań, od finansowania

po wykonanie. Do tego nie boją się inwestować bez gwarancji rządowych.

Należy również brać pod uwagę możliwości kooperacji i podwykonawstwa. I tutaj mamy olbrzymie szanse – jesteśmy blisko, znamy kulturę i specyfikę Ukrainy. Polski przedsiębiorca może być kooperantem mającym dobre rozpoznanie rynku i wiedzę, gdzie osiągać najwyższe stopy zwrotu. Grupa PFR będzie w tym bardzo pomocna – jesteśmy wiarygodnym partnerem, który może wejść w rolę pośrednika między dostawcami kapitału z rynków oddalonych od Ukrainy, np. Korei Południowej, Japonii czy USA, a polskimi przedsiębiorcami i ukraińskim rynkiem. Jesteśmy tuż obok, wiemy, w czym

jesteśmy mocni, i możemy to zaoferować. W pierwszej kolejności możemy pokazać swój potencjał w branży budowlanej, transportowej i energetycznej. Jesteśmy gotowi realizować projekty joint venture z międzynarodowymi podmiotami, które oferowałyby kapitał i wsparcie w realizacji projektów na poziomie instytucjonalnym.

Które branże powinny szczególnie zainteresować się ukraińskim rynkiem?

We współpracy z KE strona ukraińska przygotowała Ukraine Plan, czyli plan odbudowy swojego kraju. Realizacja jego założeń i przewidzianych w nim reform są podstawą wypłaty środków z unijnego Instrumentu

Gospodarka Ukrainy w liczbach

Wzrost PKB

Liczba ludności

2023: wzrost o 2024: wzrost o *szacowany

Prognoza na 2025: spowolnienie wzrostu do 2% z powodu trwającej wojny, deficytu energii i niedoborów kadrowych.

Źródło: International Monetary Fund, World Economic Outlook Database, April 2025

Zasoby naturalne

Mangan

Ruda żelaza

Tytan

Uran Lit

5 miejsce na świecie

5 miejsce na świecie

10 miejsce na świecie

12 miejsce na świecie zasobów światowych

Ludność Ukrainy od 2022 spadła o ok. ¼ do ok. 30-32 mln:

przed wojną 6 mln 41 mln od 3,5 do 5 mln od 30 do 31,5 mln

emigracja

ludność na terenach zajętych przez Rosję

Obecnie na terenach kontrolowanych przez Ukrainę

Obroty towarowe Ukrainy z Polską

Polska była w 2024 dla Ukrainy

największym partnerem w eksporcie 1. 2.

największym partnerem w imporcie

(na pierwszym miejscu utrzymują się Chiny).

Udział Polski w eksporcie Ukrainy dynamicznie wzrósł w 2022 r., kiedy to wyniósł 15,1%, wobec 7,7% rok wcześniej. W 2024 r. udział Polski w eksporcie Ukrainy zmniejszył się, do 10,9%. 3%

Źródła: United States Geological Survey i World Nuclear Association

Edukacja

tyle wyniósł spółczynnik zapisów na studia wyższe na Ukrainie.

kobiet może pochwalić się wyższym wykształceniem.

mężczyzn może pochwalić się wyższym wykształceniem.

W 2022 r. w wyniku działań wojennych spadek o ok. 28,8% 3,5% 5,3% 56 % 83% 43 %

Korupcja

W 2024 roku Ukraina uzyskała wynik

35 punktów na 100 w Indeksie Percepcji Korupcji (CPI) Transparency International, co plasuje kraj na 105 miejscu spośród 180 ocenianych państw.

Udział Polski w imporcie Ukrainy wzrósł w 2024 r. do 9,9%, z 6,8% odnotowanych w 2021 roku.

Źródło: International Trade Centre, dane za 2024 r. mają charakter wstępny

Najsilniejsze sektory gospodarki

Rolnictwo

Ukraina pozostaje jednym z największych producentów i eksporterów zbóż.

Przemysł metalurgiczny W 2024 roku sektor metalurgiczny, wraz z łańcuchami dostaw, stanowił 7,2% PKB Ukrainy.

Koszty odbudowy Ukrainy

Koszt odbudowy szacowane są pomiędzy 170 mld USD (replacement), 524 mld USD (best available replacement), a 750 mld USD (plan Narodowej Rady Odbudowy Ukrainy).

na Rzecz Ukrainy (Ukraine Facility). Definiuje on sektory priorytetowe dla odbudowy i transformacji gospodarki.

Ukraina ma ogromne problemy ze zniszczoną energetyką. Moce produkcyjne spadły pięciokrotnie w stosunku do możliwości sprzed wojny. Mocno nadszarpnięta jest również infrastruktura usług komunalnych, takich jak służba zdrowia, dostawy wody czy ciepła. To dziedziny, w których polskie firmy mogą znaleźć swoją niszę. Mamy np. mocny sektor energetyki rozproszonej i służącej jej infrastruktury. To w obliczu zniszczeń wojennych staje się dla Ukraińców priorytetem. Nasz sektor budowlany też może być kompetentnym partnerem w projektach odbudowy infrastruktury. Z kolei sektor produkcji materiałów budowlanych z pewnością skorzysta na odbudowie naszego sąsiada.

Mamy również duże kompetencje w obsłudze projektów wydobywczych (w obszarze produkcji sprzętu i operacji), a także potencjał do obróbki i przetwórstwa surowców. Taka firma jak Elemental mogłaby z powodzeniem współpracować z inwestorami amerykańskimi, np. w ramach projektów przetwórstwa materiałów krytycznych pochodzących z Ukrainy. Możliwości jest zatem wiele.

Dużo mówisz o relacjach, partnerstwie i polskiej znajomości ukraińskiej specyfiki. Czy wspólna historia Polski i Ukrainy pomaga w biznesie?

Bliskość kulturowa na pewno pomaga, co zresztą obserwujemy w Polsce. Migracja ukraińska pokazała, że między Polakami a Ukraińcami jest wiele podobieństw. Na początku lat 90. XX w. zaczynaliśmy z dokładnie tego samego poziomu PKB per capita. Różnicę zrobiła zgoda społeczna dla zachodnich aspiracji Polski po 1990 r. i nasza determinacja w zmierzaniu do członkostwa w NATO i UE. Po rosyjskiej agresji podobna zgoda i aspiracje ukształtowały się w Ukrainie, a Polska i jej kultura są czymś na kształt przewodnika na tej drodze. Ukraińcy chcą się uczyć języka polskiego i chcą robić z Polską interesy, chcą żyć według naszego wzorca. Społeczeństwo ukraińskie jest zdecydowanie prounijne, proeuropejskie. Ta zmiana jest widoczna nawet daleko na wschodzie Ukrainy. Jeszcze w 2004 r., gdy trwała Pomarańczowa Rewolucja, wszystkie analizy

mówiły, że Ukraina jest podzielona na pół. Wschód był rosyjski, mówił po rosyjsku i orientował się na Rosję. Rządziła tam Partia Regionów, z której wywodził się Wiktor Janukowycz. Natomiast część położona na zachodnim brzegu Dniepru była proeuropejskia i prozachodnia.

Napaść Rosji na Ukrainę spowodowała, że nawet najbardziej prorosyjscy mieszkańcy wschodich obszarów zmienili zdanie. Obecnie nikogo nie dziwi, że językiem urzędowym ma być język ukraiński, wszyscy się go uczą. Rosja dokonała spustoszenia tożsamościowego wśród rosyjskojęzycznych mieszkańców Ukrainy. Zrozumieli oni, że są tylko przedmiotem rozgrywki, w której liczą się wyłącznie interesy strategiczne.

Widać to również w gospodarce. Przed 2014 r. większość ukraińskiego eksportu szła na wschód: do Rosji, do Azji Centralnej i na inne rynki. W wyniku napaści rosyjskiej w 2014 r. oraz podpisania pogłębionej umowy o wolnym handlu z UE dwa lata później Ukraina na przestrzeni ostatnich lat całkowicie zmieniła kierunki swojego eksportu. W efekcie UE zastąpiła Rosję i stała się najważniejszym rynkiem eksportowym Ukrainy. Ostatnie 3 lata wzmocniły tę tendencję.

Największą przeszkodą w relacjach polsko-ukraińskich jest sposób, w jaki Ukraina buduje swoją tożsamość narodową, czasem na podstawie wątków historycznych, które są dla nas trudne do zaakceptowania. Natomiast Ukraińcom ciężko jest bez nich odnaleźć własną tożsamość. Życzylibyśmy sobie, aby na piedestał wynosić Petlurę, z którym Piłsudski nawiązał sojusz, ale to nie jest bohater rozbudzający ukraińską dumę. Pełne społeczne pojednanie jest niełatwym procesem historycznym, który wymaga czasu. Podstawami są jednak dobra wola i otwarcie na dialog i na rozmowę.

Żyjemy wspólnie w Polsce i uczymy się siebie każdego dnia. Poza tym wpływ Ukraińców na naszą gospodarkę jest olbrzymi i znacząco przekracza kwoty, które wypłacamy im w postaci świadczeń socjalnych (zob. artykuł o raporcie BGK pt. „BGK: Wpływ migrantów z Ukrainy na polską gospodarkę”). Powinniśmy pamiętać, że w naszym narodowym interesie jest, aby bezpieczna

i dostatnia Ukraina znalazła się z nami w UE. Dzięki handlowi, inwestycjom i współpracy w ramach Wspólnoty będziemy w stanie z czasem rozwiązać występujące między nami trudności. Skupianie się wyłącznie na naszych wzajemnych animozjach będzie cieszyć tylko gospodarzy Kremla.

Jak PFR wspiera i może wspierać polskich przedsiębiorców w Ukrainie? PFR już teraz wspiera polskie firmy wchodzące na rynek ukraiński. Najwięksi międzynarodowi donatorzy – banki i fundusze inwestycyjne – już teraz opracowują projekty inwestycyjne wraz z niezbędną dokumentacją techniczną, prawną i finansową, przygotowując się na zakończenie rozmów pokojowych, co pozwoli szybko uruchomić środki.

Dlatego chcemy wspierać polskie firmy w przygotowaniu projektów tego typu oraz dzielić się ryzykiem związanym z ich realizacją. Już teraz w ramach Grupy PFR dysponujemy ponad 30 produktami, które mogą wesprzeć potencjalnych eksporterów czy inwestorów. Najpopularniejszymi, rozpoznawalnymi na arenie międzynarodowej, są ubezpieczenia od ryzyka politycznego KUKE (potocznie zwane „wojennymi”). Od początku wojny KUKE zabezpieczyła polskie transakcje eksportowe o wartości ponad 1 mld dol. Co ciekawe, ich szkodowość jest znacząco niższa niż szkodowość transakcji na rynku niemieckim.

Z kolei BGK, który ma prawo do obsługi gwarancji Komisji Europejskiej na rynku ukraińskim, szykuje znaczącą ofertę produktową dotyczącą inwestycji na rynku ukraińskim, w tym także dla ukraińskich inwestycji samorządowych, w których polskie firmy mogą odegrać istotną rolę. Oferta kredytowa BGK będzie bazować na gwarancjach Instrumentu na Rzecz Ukrainy (Ukraine Facility).

W kontekście inwestycji warto również wspomnieć o działaniach Funduszu Ekspansji Zagranicznej PFR TFI, który w tym roku wraz z firmą Euvic zrealizował pierwszy projekt w Ukrainie i umożliwił akwizycję kilku firm z rynku IT. ■ Rozmawiał Aleksander Oziewicz

Case study: Fundusz Ekspansji

Zagranicznej finansuje przejęcia

Grupy Euvic w Ukrainie

Wspólna inwestycja Grupy Euvic i Funduszu Ekspansji Zagranicznej PFR TFI dotyczy przejęcia i konsolidacji pięciu ukraińskich spółek działających w obszarze IT. Z punktu widzenia gliwickiej spółki to biznesowy krok naprzód, zwłaszcza że firma ma w planach kolejne działania związane z ekspansją na rynki zagraniczne. Strategiczna współpraca z Funduszem umożliwia spółce zwiększenie jej siły finansowej oraz przyspieszenie rozwoju poza Polską.

Fundusz Ekspansji Zagranicznej i Euvic łączą siły Pod koniec 2024 roku Fundusz Ekspansji Zagranicznej 2 FIZ AN nawiązał współpracę z Grupą Euvic, co zaowocowało podpisaniem umowy inwestycyjnej. W jej ramach Fundusz udzielił polskiej grupie technologicznej finansowania dłużnego na przejęcie udziałów w pięciu spółkach: dwóch z siedzibą we Lwowie i po jednej z siedzibą w Kijowie, Charkowie i Winnicy. Docelowo Grupa Euvic planuje przejąć pełną kontrolę nad 100 proc. udziałów przy jednoczesnym zachowaniu założycieli ukraińskich firm w strukturach jako wspólników.

Inwestycja Grupy Euvic i Funduszu Ekspansji Zagranicznej to jasny komunikat, że zarówno polski biznes, jak i polskie instytucje patrzą dalekowzrocznie na przyszłość wzajemnych relacji gospodarczych. Mowa tu nie tylko o wymianie handlowej, lecz także o trwałym zaangażowaniu polskich przedsiębiorstw w odbudowę Ukrainy ze zniszczeń wojennych.

Strategiczne położenie Polski daje nam wyjątkową szansę odegrania kluczowej roli

w odbudowie Ukrainy. Możemy stać się nie tylko hubem logistycznym oraz zapleczem konstrukcyjnym i kapitałowym, lecz także partnerem w dziedzinie IT, innowacji i nowoczesnych technologii.

Euvic w Ukrainie – doświadczenie i ambitne plany na przyszłość Grupa Euvic jest obecna w Ukrainie od 2022 r. Ukraińskie spółki, przejmowane przez Euvic, działają w obszarach software development oraz świadczą usługi IT w modelu outsourcingowym. Obecnie Euvic zatrudnia tam ponad 450 osób i ma ambicje, by znaleźć się w pierwszej dziesiątce największych spółek IT na ukraińskim rynku w perspektywie najbliższych pięciu lat. Aby zrealizować ten cel, spółka planuje dalsze akwizycje i jednoczesny wzrost organiczny przejętych spółek na poziomie od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu procent rocznie. Nowa inwestycja to kolejny krok w tę stronę – pozwoli na rozwój innowacyjnych projektów i dalsze pozyskiwanie klientów na rynkach międzynarodowych, także poza Ukrainą. Wybór tego kraju jako kolejnego kierunku akwizycji nie był przypadkowy. Sektor IT w ciągu ostatnich 25 lat dokonał ogromnego skoku i cały

czas, mimo trwającego obecnie konfliktu zbrojnego, prężnie rósł. Ukraina uznawana jest za jeden z najszybciej rozwijających się hubów technologicznych w Europie Wschodniej.

Podmioty działające w tej branży to przeważnie nowoczesne spółki prowadzone przez młodych, ambitnych przedsiębiorców, których standardy zarządzania w niczym nie odbiegają od unijnych. Firmy są zarządzane w sposób przejrzysty, na podstawie niezwykle transparentnej polityki finansowej i skutecznej kontroli kosztów. Ponieważ rynek wewnętrzny nie jest ich głównym źródłem przychodów (firmy międzynarodowe stanowią nawet 100 proc. portfela klientów), ich działalność jest w dużej mierze niezależna od aktualnej lokalnej sytuacji gospodarczej. Jednocześnie ukraińscy przedsiębiorcy cechują się dużym zaangażowaniem i odpowiedzialnością, co przekłada się na wysoką jakość dostarczanych usług i ich wartość końcową dla klientów, a w rezultacie – sukces i dalszy rozwój biznesu.

Kontekst geopolityczny i gospodarczy

Od ponad trzech lat konflikt w Ukrainie wywiera znaczący wpływ na gospodarki Europy Środkowo-Wschodniej. Geopolityczna niepewność w regionie determinuje decyzje globalnych inwestorów dotyczące lokowania kapitału w tej części świata. Mimo trudnego otoczenia polskie firmy dostrzegają szanse związane z przyszłą odbudową Ukrainy.

W dzisiejszych czasach sukces w biznesie coraz częściej zależy od skutecznego wejścia na rynki zagraniczne. Kluczowym elementem w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych jest dobrze przemyślana strategia, dostosowana do specyfiki lokalnych rynków. Euvic od początku swojej działalności zagranicznej przyjmuje model umożliwiający elastyczne dopasowanie się do lokalnych warunków, co ma szczególne znaczenie na tak wymagającym, ale jednocześnie obiecującym rynku jak rynek ukraiński.

Według raportu „Kierunek: Wschód. Aktualne trendy i atrakcyjne kierunki ekspansji zagranicznej w obliczu zawirowań geopolitycznych”, który PFR TFI opracowało

wspólnie z PwC Polska oraz KUKE, Ukraina znalazła się na wysokiej pozycji w rankingu najbardziej perspektywicznych kierunków ekspansji zagranicznej dla polskich inwestorów.

Od początku wojny inwestorzy ze 100 krajów założyli w Ukrainie ponad 3 tys. nowych firm. Polska plasuje się na trzecim miejscu pod względem liczby nowo utworzonych przedsiębiorstw – wyprzedza Niemcy, USA i Wielką Brytanię. Najnowsze dostępne dane mówią o 3,6 tys. polskich firm działających w Ukrainie. Tylko w czasie ostatnich trzech lat założono tam 300 spółek z polskim kapitałem. W ciągu 11 miesięcy ubiegłego roku napływ netto bezpośrednich inwestycji zagranicznych do walczącej Ukrainy przekroczył 3,98 mld dol. – wynika z danych Narodowego Banku Ukrainy . Według oficjalnych danych kraj po zakończeniu wojny będzie przez kolejne 10 lat potrzebował od 10 do nawet 30 mld dol. rocznie w postaci nowych bezpośrednich inwestycji, aby odbudować zdolności przemysłowe .

W badaniu CEE-Business Outlook 2025 wskazano z kolei, że Ukraina ma ogromny

potencjał, aby stać się nowym centrum energetycznym dla Unii Europejskiej – oferuje alternatywne źródła produkcji energii, które mogą wspierać stabilność energetyczną regionu. Ponadto kraj ma szansę odegrać istotną rolę w obszarach IT i outsourcingu i stać się atrakcyjnym partnerem dla europejskich firm poszukujących nowoczesnych rozwiązań technologicznych i wyspecjalizowanych usług. Ukraina, mająca duży potencjał intelektualny i rozwijającą się infrastrukturę, może przyciągać coraz więcej inwestorów z sektora nowych technologii.

Decyzja o wyborze kierunku ekspansji zagranicznej powinna zostać poprzedzona dokładną analizą planów i oczekiwań przedsiębiorstw w kontekście ich długoterminowych celów. Wspólne działania w takich obszarach jak energetyka, technologie czy logistyka mogą stać się motorem napędowym wzrostu gospodarczego w całej Europie Środkowo-Wschodniej. ■

naprawdę podobny do polskiego i z mojej perspektywy łatwiejszy niż rosyjski, chociaż w branży IT wszyscy mówią po angielsku.

Świetne jest natomiast poczucie odpowiedzialności, które demonstrują Ukraińcy. Jeżeli czegoś nie rozumiemy albo chcielibyśmy podejmować decyzje, które mogą być ryzykowne, oni nam to tłumaczą i nas ostrzegają.

Jak ocenia pan wsparcie, które otrzymaliście ze strony systemu instytucji rozwoju podczas transakcji?

W momencie, kiedy instytucja państwowa o takim znaczeniu razem z nami realizuje transakcję, to nasza wiarygodność automatycznie rośnie. Poza tym otrzymaliśmy dostęp do analiz rynkowych i informacji, które pozwoliły nam podejmować bardziej racjonalne decyzje. Dodatkowo współpraca z Funduszem Ekspansji Zagranicznej PFR TFI, w szczególności z Wojtkiem Jabłońskim, była bardzo profesjonalna i w czasie całego procesu transakcji czuliśmy się bardzo bezpiecznie. Ponadto otrzymaliśmy ubezpiecze-

nie naszej transakcji od KUKE, co również pozwoliło nam podejmować odważniejsze decyzje.

Pomaga również to, że na rynku ukraińskim są już obecne polskie spółki Skarbu Państwa – banki czy też ubezpieczyciele. I nam jako polskiej spółce łatwiej jest znaleźć wspólne płaszczyzny do rozmów o ewentualnych wspólnych przedsięwzięciach biznesowych.

Jak oceniłby pan dojrzałość ukraińskiego rynku informatycznego na tle Unii Europejskiej?

Dla mnie to jest całkowicie europejski poziom. Według danych, które niedawno widziałem, Ukraina jest drugim – największym po Indiach – dostawcą zewnętrznych usług IT dla Doliny Krzemowej. To mówi samo za siebie! Wynika to m.in. z bardzo wysokiego poziomu nauczania przedmiotów ścisłych w Ukrainie. Informatycy kończący uczelnie są świetnie przygotowani do pracy w swoim fachu. Ponieważ wewnętrzny

rynek jest nieduży, większość firm poszukuje klienta za granicą.

Ponadto wojna zmusza równie do tego, aby mieć zabezpieczone i sprawdzone plany ciągłości działania i sposób, by radzić sobie z takimi sytuacjami jak pobór pracownika do wojska czy zagrożenie militarne. Dzięki temu żaden nasz klient obsługiwany przez nasze ukraińskie spółki nie ucierpiał. Oczywiście dla samych pracowników oznacza to, że czasami pracują po godzinach lub ze schronu.

Poza tym młodzi założyciele firm chcą pokazać, że negatywne opinie o ukraińskiej gospodarce są nieprawdziwe, i wkładają w to mnóstwo wysiłku, oferując świetną jakość usług za przyzwoite pieniądze.

Dziękuję za rozmowę!

Rozmawiał Aleksander Oziewicz

Od wsparcia handlu, przez

inwestycje, po projekty infrastrukturalne

W KUKE opracowaliśmy trzy filary wsparcia udziału polskich firm w odbudowie i modernizacji Ukrainy.

Filar I: handel

Pierwszy filar polega na wzmacnianiu wymiany handlowej. W jego ramach ubezpieczamy kredyt kupiecki oraz gwarantujemy akredytywy. Dodatkowo mieści się w tym również zabezpieczenie transportu od ryzyka wojny. Pracujemy nad tym ostatnim rozwiązaniem, wymagającym jeszcze uzgodnień z Komisją Europejską, i mamy nadzieję wprowadzić je jeszcze w pierwszej połowie 2025 r.

Filar II: inwestycje

Według danych UkraineInvest najwięcej inwestycji w Ukrainie w 2024 r. poczynili Turcy, którzy otworzyli 201 nowych firm; na drugim miejscu była Polska – z 90 nowymi podmiotami – a dopiero za nami Stany Zjednoczone, Niemcy, Izrael i Chiny. Patrząc na to, jak dobrze funkcjonują ukraińskie firmy, można myśleć o ekspansji na tym rynku, choć oczywiście z odpowiednio

zabezpieczonymi ryzykami. Ukraina również przygotowała bardzo bogaty program zachęt i zwolnień podatkowych, o których można się więcej dowiedzieć m.in. na stronie UkraineInvest.

W zakresie inwestycji bezpośrednich czy też realizowanych fuzji i przejęć umożliwiamy przede wszystkim zabezpieczenie inwestycji przed ryzykiem wojny oraz innymi ryzykami wchodzącymi w katalog tzw. ryzyk politycznych. Ale od niedawna umożliwiamy również pozyskanie i zabezpieczenie finansowania związanego z taką inwestycją, więc jeżeli bank, fundusz lub inna instytucja finansowa udostępnią finansowanie, KUKE może je zabezpieczyć również pod kątem ryzyka kredytowego. W 2024 r. zabezpieczyliśmy w ramach tego filaru dwie inwestycje polskich firm w Ukrainie: jedną razem z instytucją ubezpieczeniową należącą do grupy Banku Światowego (MIGA),

a drugą wspólnie z PFR TFI. Dziś pracujemy nad kolejnymi transakcjami, choć trzeba przyznać, że nie ma ich wiele. Zrozumiałe są obawy przed rozpoczęciem ekspansji już dzisiaj, gdy niepewność co do rozwoju sytuacji zdaje się wręcz coraz większa. Z drugiej strony dane są optymistyczne: od czerwca 2022 r. KUKE ubezpieczyła sprzedaż eksportową o wartości ok. 6 mld zł, a wypłaciliśmy jedynie niecałe 700 tys. zł odszkodowań! A więc prywatny rynek radzi sobie dobrze.

Filar III: infrastruktura

Zarówno odbudowa, jak i rozbudowa infrastruktury będą realizowane przez inwestorów publicznych – państwo i samorządy –i prywatnych, którzy będą działać w obszarze infrastruktury energetycznej, infrastruktury transportowej czy budownictwa. Wiele firm w Polsce nastawia się w pierwszej fazie na finansowanie dotacyjne czy granty. Moim zdaniem finansowanie bezzwrotne

powinno być blendowane z finansowaniem zwrotnym. Dzięki temu środki przeznaczone m.in. przez organy Unii Europejskiej na finansowanie bezzwrotne będą lepiej zlewarowane, a to oznacza, że umożliwią rozpoczęcie większej liczby inwestycji. Patrząc od strony kosztowej, to najtańszym źródłem finansowania są oczywiście granty, następnie kredyty rządowe o bardzo niskim oprocentowaniu, dalej pieniądze od DFI (Development finance institutions), takich jak Bank Światowy, a na końcu – finansowanie komercyjne, które może być zabezpieczane przez agencje wsparcia eksportu, np. KUKE. Jednakże już dziś wiadomo, że tylko odpowiednie połączenie wszystkich instrumentów umożliwi osiągnięcie maksymalnej skali inwestycji. Granty powinny być wykorzystane przede wszystkim w pierwszej fazie, związanej m.in. z opracowaniem założeń i projektów inżynieryjnych, a jeżeli inwestycje są konieczne (a są) już dzisiaj, to w uzasadnionych przy-

padkach również na same inwestycje. Podobnie wygląda to z finansowaniem przez rządy innych krajów (tzw. G2G). Obecność takich instytucji jak Bank Światowy, EBOR czy EBI zmniejsza ryzyko nie tylko finansowe, lecz także prawne transakcji. Natomiast jedynie połączenie na koniec z finansowaniem komercyjnym, którego w rzeczywistości jest najwięcej, pozwoli sprawniej i szybciej zrealizować liczne inwestycje w Ukrainie, w stosunku do których są tak duże oczekiwania.

KUKE zabezpiecza, a tym samym umożliwia finansowanie komercyjne. Wiele agencji wsparcia eksportu na świecie mocno ograniczyło swoją aktywność w tym zakresie w Ukrainie już w 2014 r., natomiast KUKE zawsze należała do trójki największych agencji obecnych w tym kraju. Nie inaczej jest teraz, gdy nasza wiedza i doświadczenie są doceniane przez instytucje z innych państw, a w efekcie chętnie dzielą się one

z nami informacjami o transakcjach, nad którymi pracują, i chcą nas w nie włączać. KUKE może je wesprzeć tylko pod warunkiem uwzględnienia w łańcuchu dostaw firm z Polski. Choć mocno trzymamy kciuki, by to polskie firmy wiodły prym w zdobywaniu kontraktów infrastrukturalnych, i gwarantujemy im zabezpieczenie finansowania tych inwestycji do 100 proc. w zakresie ryzyka politycznego i do 98 proc. w zakresie ryzyka kredytowego (jest to najwyższe pokrycie oferowane przez agencje wsparcia eksportu na świecie), to staramy się pozyskiwać informacje również od aktywnych tam firm tureckich czy koreańskich, a dzięki naszemu rozwiązaniu Shop in Poland będziemy łączyć te firmy z polskimi producentami i podwykonawcami. ■

Katarzyna Kowalska wiceprezeska KUKE

Szacunki dotyczące wpływu migracji z Ukrainy na polski PKB

2013-2018 rocznie (Strzelecki, Wyszyński i Growiec, 2022) 0,5

2015-2018 skumulowany (Gradzewicz, Jabłonowski, Sasiela i Zółkiewski, 2021)

2022 rocznie (Deloitte, 2022)

2022 rocznie (Deloitte i UNHCR, 2024) 0,5 0,8

Potencialny PKB

2030-2050 (Urban, 2022)

Potencialny PKB w długim okresie (Deloitte, 2022)

Liczba uchodźców ukraińskich w wybranych krajach UE według stanu na koniec listopada 2024 r. (mln)

Włochy 0,16

Słowacja 0,13

Litwa 0,05

Węgry 0,04

Estonia 0,04

Jak czytamy w raporcie, imigracja ukraińska zmieniła strukturalnie relacje gospodarcze między naszymi krajami. Coraz więcej polskich firm nawiązuje współpracę z ukraińskimi przedsiębiorstwami, a transfery pieniężne, choć wciąż istotne, pokazują stopniowe osiedlanie się migrantów i ich rosnącą konsumpcję na miejscu.

Co dalej? Kluczowe wyzwania na przyszłość Eksperci zwracają uwagę, że aby w pełni wykorzystać potencjał ukraińskich migrantów, Polska powinna skoncentrować się

Wskaźnik zatrudnienia migrantów z Ukrainy oraz Polaków w 2024 r.

Źródło: NBP, OECD, IOM, BAEL

Podstawowe statystyki dotyczące migrantów z Ukrainy na polskim rynku pracy

Imigranci z Ukrainy (przed 2022 r.)

Uchodźcy z Ukrainy (po 2022 r.)

Aktywni zawodowo

Pracujący

Stopa bezrobocia

Odsetek kobiet

Znajomość języka polskiego

Wyższe wykształcenie

Uwaga: Dane o wykształceniu wyższym w Polsce dotyczą ogółu ludności w wieku 13 lat i więcej. Źródła: Kaczmarczyk (2022), NBP, GUS, IOM, OECD, Raport Mobilności Transgranicznej EWL

na ich długoterminowej integracji przez zapewnienie stabilnych miejsc pracy, ułatwienia mieszkaniowe oraz dostęp do edukacji i szkoleń zawodowych.

„Prognozy demograficzne sugerują, że Polska będzie w najbliższych latach potrzebowała znacznie więcej migrantów, niż wynosi liczba obywateli Ukrainy przebywających obecnie nad Wisłą. Z danych Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji wynika, że tylko 43 proc. uchodźców deklaruje chęć pozostania w Polsce na stałe. Jeśli chcemy przyciągnąć i zatrzymać tych pracowników na dłużej,

musimy stworzyć im warunki do rozwoju i lepszego życia w naszym kraju” – podsumowuje Mateusz Walewski.

Pełny raport jest dostępny tutaj

Opracowanie stanowi syntezę i podsumowanie dotychczasowych raportów, badań i analiz dotyczących wpływu ukraińskich migrantów na różne obszary polskiej gospodarki. Pełna bibliografia jest dostępna w raporcie. ■

Anna Ziemczonek BGK

wać. Z pomocą przychodzą firmy zajmujące się home stagingiem, czyli stylizacją mieszkania, dzięki której mamy ułatwione zadanie.

Po co w ogóle home staging?

Z takiej usługi często korzystają firmy i pośrednicy, którzy działają na rynku mieszkaniowym. Pozwala ona znacznie uatrakcyjnić ogłoszenie. Według amerykańskiego Narodowego Stowarzyszenia Pośredników mieszkania, które zostały odpowiednio zaaranżowane, znajdują chętnych nawet 50 proc. szybciej niż te, w których nie wykonano dodatkowej pracy.

Przepis na home staging

Do wykonania home stagingu potrzebne są: mieszkanie, meble oraz akcesoria życia

codziennego, czyli koce, poduszki, kwiaty, wazony itp. Następnie nasze akcesoria wykorzystujemy do udekorowania całego mieszkania. Najlepiej dobrać wszystkie elementy tak, aby uzupełniały się kolorystycznie i były stonowane, dzięki czemu w środku będzie spokojnie i przytulnie. Ostatni krok to uwiecznienie stylizacji w formie zdjęć oraz filmu. Tak przygotowane mieszkanie przyciąga uwagę klientów.

Jak urządziliśmy się w Poznaniu?

Zobaczcie sami!

Jak wiecie (a jeśli nie – to właśnie się dowiedzieliście), szukamy najemców 318 mieszkań w centrum Poznania. Doskonała lokalizacja osiedla zasługiwała na atrakcyjną oprawę i dlatego Departament Komunikacji PFR

Nieruchomości podjął się zadania pokazania przykładowych aranżacji, które zachęcą klientów do zamieszkania w poszczególnych mieszkaniach.

Co chciałyśmy osiągnąć? Zależało nam na tym, aby mieszkania sprawiały dobre pierwsze wrażenie, by wyglądały na przestronne i funkcjonalne oraz żeby neutralne, przytulne wnętrza przyciągały uwagę klientów.

Jak myślicie? Udało nam się? ■ Katarzyna Fiuk PFR Nieruchomości

„Finansowanie transformacji energetycznej jest obecnie jednym z kluczowych zadań BGK. Niebagatelną rolę odgrywają w tym procesie środki z KPO, z których nasz bank udziela pożyczek na konkretne projekty. Cieszymy się, że do grona beneficjentów dołącza PGE z ambitną inwestycją farm wiatrowych Baltica 2. W tym projekcie jako polski bank rozwoju realizujemy misję zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski przy wykorzystaniu środków Unii Europejskiej” –Mirosław Czekaj, prezes zarządu BGK.

„Budujemy największą morską farmę wiatrową na Bałtyku i jedną z największych na świecie. Jest to możliwe w dużej mierze

dzięki świetnej współpracy z BGK, który za sprawą środków z KPO staje się największym kredytodawcą PGE w projekcie Baltica 2 – największej inwestycji OZE w historii Polski. Na ten projekt od BGK pozyskaliśmy ponad 6 mld zł, z których 5,5 mld pochodzi ze środków KPO. Zamknięcie finansowania było ostatnim krokiem przed formalnym podjęciem decyzji o realizacji inwestycji wartej 30 mld zł, którą prowadzimy wspólnie z Ørsted” – Dariusz Marzec, prezes zarządu PGE.

„Rozwój sektora morskiej energetyki wiatrowej może wygenerować w najbliższych latach kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy,

także dzięki impulsowi gospodarczemu, jaki oferuje dostępność zeroemisyjnej energii elektrycznej. Ponadto rozwój infrastruktury energetycznej na Bałtyku oraz w nadmorskich gminach spowoduje, że na Pomorzu powstanie nowy rejon energetyczny Polski. Cieszymy się, że jest to możliwe m.in. dzięki instrumentom finansowym oferowanym przez BGK” – prof. zw. dr hab. Marta Postuła, pierwsza wiceprezeska zarządu BGK. ■ Anna Ziemczonek

Nowości w Baltic Hub

Baltic Hub, największy i najszybciej rozwijający się terminal kontenerowy na Morzu Bałtyckim, ogłasza uruchomienie nowych serwisów żeglugowych, które już wkrótce zaczną regularnie zawijać do terminala w Gdańsku. Począwszy od końca marca, port – w ramach nowo utworzonego sojuszu Gemini Cooperation – będzie przyjmował dwa cotygodniowe serwisy armatora Maersk. Z kolei od początku kwietnia Baltic Hub rozpocznie obsługę dwóch cotygodniowych serwisów Mediterranean Shipping Company (MSC). Nowe trasy żeglugowe jeszcze bardziej wzmocnią rolę Baltic Hub jako strategicznego węzła logistycznego w regionie.

Pierwszy z nowych serwisów to efekt współpracy między Maersk i Hapag-Lloyd, w ramach której od 1 lutego 2025 r. funkcjonuje nowa sieć połączeń oceanicznych i wahadłowych (shuttle). W ramach tego sojuszu Maersk uruchomił dwa cotygodniowe serwisy typu shuttle do Baltic Hub, łączące Gdańsk z niemieckimi portami w Bremerhaven i Wilhelmshaven. Pierwszy statek z tej siatki – Api Bhum, jednostka o długości 294 m – zawinął do terminala 25 marca 2025 r.

Z początkiem kwietnia MSC poszerzył swoją obecność w Baltic Hub i włączył terminal do dwóch serwisów w relacji Azja – Europa: Britannia oraz Albatros. Pierwsza jednostka w ramach serwisu Britannia – MSC Rose –zawinęła do Gdańska 3 kwietnia.

MSC Rose, o długości 364 m, szerokości 51 m i pojemności 15 486 TEU, został obsłużony na nowym nabrzeżu T3. Trasa podróży przebiegła przez porty: Szanghaj, Ningbo, Yantian, Vũng Tàu, Singapur, Colombo, Felixstowe, Antwerpia, Gdańsk. Choć terminal T3 osiągnie pełną operacyjność dopiero pod koniec 2025 r., nowo powstałe nabrzeże,

wyposażone w najnowocześniejsze suwnice STS, już teraz umożliwia przeprowadzanie testowych operacji na jednych z największych jednostek pływających na świecie.

„Zawinięcie MSC Rose i jej obsługa w ramach nowego serwisu Britannia na nabrzeżu T3 potwierdza znaczenie tej inwestycji dla przyszłości żeglugi i logistyki w Europie Środkowo-Wschodniej. Baltic Hub nieustannie się rozwija i wspiera swoich klientów w dalszym rozwoju przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów operacyjnych i bezpieczeństwa” – komentuje Jan Van Mossevelde, dyrektor generalny Baltic Hub.

Oprócz zapowiedzianych nowości Baltic Hub nadal będzie obsługiwać regularne zawinięcia w ramach wieloletnich serwisów AEU1/LL1/FAL5/NE1 realizowanych przez sojusz OCEAN ALLIANCE (CMA CGM, OOCL, COSCO, Evergreen) oraz FAL1 obsługiwany przez CMA CGM.

Terminal T3 – inwestycja w przyszłość Nowe serwisy oceaniczne będą obsługiwane na terminalu T3 z wykorzystaniem nowych

suwnic nabrzeżowych (STS). Inwestycja T3 powstała na 36-hektarowej powierzchni zbudowanej na wodzie, połączonej z obecnie funkcjonującą infrastrukturą (terminal 1 i 2).

T3 to nowe możliwości rozwoju dla klientów Baltic Hub – więcej metrów nabrzeża, nowe suwnice oraz więcej hektarów placów składowych. Po zakończeniu inwestycji Baltic Hub będzie dysponować ponad 124 ha powierzchni operacyjnej, ok. 2,1 km głębokowodnego nabrzeża, 21 suwnicami STS, 74 suwnicami placowymi (RMG i RTG) oraz już istniejącą nowoczesną bocznicą kolejową z siedmioma torami o długości 750 m oraz od dawna już funkcjonującym zautomatyzowanym kompleksem bram ciężarowych.

Po całkowitym zakończeniu prac, planowanym na koniec 2025 r., T3 zwiększy zdolności przeładunkowe Baltic Hub o 1,5 mln TEU rocznie – do poziomu 4,5 mln TEU – co umocni pozycję terminala jako jednego z największych hubów kontenerowych w Europie. ■

Aleksander Oziewicz

Kolejne miliardy na transformację sieci elektroenergetycznej

Przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) i EnergaOperator S.A. podpisali umowę pożyczki, dzięki której spółka otrzyma 7,66 mld zł na sfinansowanie rozwoju i dostosowanie sieci elektroenergetycznej. To kolejna umowa realizowana ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) przeznaczona na inwestycje wspierające transformację energetyczną w Polsce.

Środki będą przeznaczone na wsparcie budowy i modernizacji sieci elektroenergetycznych na obszarze oddziaływania Energa – Operator SA. Dzięki temu zwiększy się zdolność sieci do integracji odnawialnych źródeł energii oraz poprawy bezpieczeństwa jej dostaw.

„Rząd Koalicji 15 października odblokował środki z KPO. Trafiają już one do polskiej gospodarki, do polskich przedsiębiorców, do polskich obywateli. Ministerstwo Klimatu i Środowiska powołało Fundusz Wsparcia Energetyki – to 70 mld zł niskooprocentowanych pożyczek z KPO na inwestycje, przede wszystkim na modernizację sieci elektroenergetycznych. Projektując ambitne inwestycje w technologie jądrowe czy odnawialne, musimy mieć na uwadze przesył i dystrybucję wyprodukowanej zeroemisyjnej energii. Jestem przekonana, że właściwie

spożytkowane środki z Funduszu Wsparcia Energetyki przyspieszą rozwój nowych źródeł energii oraz obniżą koszty bilansowania energii w sieci, a co za tym idzie, nasze rachunki” – Paulina Hennig-Kloska, ministra klimatu i środowiska.

„Bank Gospodarstwa Krajowego to instytucja z misją na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego Polski, dlatego jesteśmy obecni wszędzie tam, gdzie realizowane są inwestycje kluczowe dla naszego kraju. Dzisiejsza umowa pożyczki, choć zawarta na rozwój i modernizację infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej, ma znacznie większy wpływ. To inwestycje, które warunkują m.in. rozbudowę systemu energetyki rozproszonej – OZE i magazyny energii. Warto podkreślić, że preferencyjne finansowanie infrastruktury sieciowej w dużym stopniu pozwoli na stworzenie podstaw do dalszej dekarbonizacji

polskiej gospodarki. To działania, które bezpośrednio przekładają się na bezpieczeństwo i transformację energetyczną Polski” – Mirosław Czekaj, prezes zarządu BGK.

„Rozpoczynamy bardzo ambitny projekt, który będzie realnym wsparciem polskiego rozwoju gospodarczego i znacząco wzmocni bezpieczeństwo energetyczne kraju. Północna Polska będzie odgrywała coraz większą rolę w transformacji energetycznej. Już dzisiaj koncentrują się tu nasze źródła odnawialne na lądzie. Tutaj powstaną też cztery morskie farmy wiatrowe i magazyny energii zapisane w naszej strategii. System ten będzie wspierany przez dwie powstające elektrownie gazowo-parowe oraz dwie kolejne, które planujemy w Gdańsku i Grudziądzu. Program modernizacji sieci to wyczekiwane przez mieszkańców regionu oraz biznes, zwiększenie dostępu

do czystej i atrakcyjnej cenowo energii. Jego wykonawcą będzie Grupa Energa, pełniąca kluczową rolę w procesie strategicznej transformacji polskiej energetyki” – Ireneusz Fąfara, prezes zarządu PKN Orlen.

„Pomorze staje się ważnym miejscem na energetycznej mapie Polski, to atrakcyjna lokalizacja, coraz częściej dostrzegana przez poważnych inwestorów. Już ponad 50 proc. produkowanej przez nas energii pochodzi z odnawialnych źródeł, a rozwój portfela OZE jest dla nas priorytetem. Aby ten energetyczny krwiobieg funkcjonował, potrzebna jest też sprawnie działająca, inteligenta sieć dystrybucyjna. Przygotowujemy się więc do modernizacji i rozbudowy sieci o bezprecedensowej skali, a środki, które udało się pozyskać z Krajowego Planu Odbudowy, zapewniają prawie 20 proc. finansowania

całego, 10-letniego planu rozwojowego” – Sławomir Staszak, prezes zarządu Energa SA.

„BGK jest bankiem rozwoju powołanym przede wszystkim do finansowania strategicznych projektów, kluczowych dla rozwoju i bezpieczeństwa kraju. Przed 100 laty finansowaliśmy budowę Gdyni. Dziś pożyczka ze środków KPO umożliwi integrację infrastruktury energetycznej m.in. z morskimi farmami wiatrowymi, w których finansowanie również są zaangażowane instrumenty finansowe pozostające w dyspozycji naszego banku. Dzisiejsza umowa jest kolejnym przykładem, że przełomowe inwestycje wymagają zaangażowania niebagatelnych środków, a BGK potrafi je skutecznie dostarczyć” – prof. dr hab. Marta Postuła, pierwsza wiceprezeska BGK.

Energa Operator od lat jest najbardziej zielonym operatorem systemu dystrybucyjnego. Dzisiaj około 60 proc. energii elektrycznej, wykorzystywanej na obszarze naszego działania, pochodzi z odnawialnych źródeł energii – jesteśmy więc jednym z europejskich liderów transformacji energetycznej wśród dystrybutorów. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technicznym, finansowanym m.in. z Krajowego Programu Odbudowy, zapewnimy inwestorom, firmom i mieszkańcom większy komfort, niezawodność dostaw energii i rozwój centrów logistycznych, centrów przetwarzania danych, instalacji niezbędnych dla kolei dużych prędkości oraz rozwój stacji ładowania pojazdów elektrycznych dużych mocy. ■

Anna Ziemczonek BGK

i zasobami, komunikacji M2M (machine-to-machine) oraz analizy danych w czasie rzeczywistym stanowi kluczowy element strategii optymalizacyjnej przedsiębiorstw. Istotnymi aspektami są również zarządzanie i optymalizacja procesów, obejmujące planowanie i kontrolę produkcji, doskonalenie procedur oraz skuteczną konserwację sprzętu. Działania te pozwalają eliminować takie nieprawidłowości jak niska jakość produktów, wysokie koszty operacyjne czy zaburzenia w łańcuchu dostaw.

Bez analizy ani rusz

Cyfryzacja może być postrzegana jako droga prowadząca w kierunku cyfrowego biznesu i cyfrowej transformacji, a także tworzenia nowych (cyfrowych) strumieni przychodów i ofert. Często proces ten obejmuje wiele etapów, co wynika z ich silnej współzależności.

Warto zwrócić szczególną uwagę na świadome podejście do cyfryzacji przedsiębiorstw, pozwalające lepiej wykorzystać potencjał technologii oraz planować kolejne działania zapewniające większą stabilność i odporność na zmieniające się warunki rynkowe. Przedsiębiorstwo powinno mieć pełną świadomość stojących przed nim wyzwań, a także kluczowych kierunków i obszarów rozwoju w procesie transformacji. Aby to osiągnąć, trzeba przeprowadzić dogłębną analizę obecnej sytuacji firmy, co pozwoli na kompleksową diagnozę.

W identyfikacji obszarów, które wymagają usprawnienia, pomocny jest skaner ADMA, obejmujący analizę siedmiu kluczowych obszarów, takich jak zaawansowane technologie produkcyjne, cyfryzacja, ekologia czy inteligentna produkcja. Ta metoda powstała w 2018 r. w efekcie prac Komisji Europejskiej (KE) i wspólnej inicjatywy Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP (GROW) oraz Agencji Wykonawczej ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EASME). Metodologia ADMA oprócz analizy poziomu zaawansowania/dojrzałości przedsiębiorstw produkcyjnych (w szczególności MŚP) ma pomóc w tworzeniu i wdrażaniu inicjatyw, które wymagają najpilniejszego działania, a przy tym określać konkretne cele biznesowe oraz odpowiednie wskaźniki mierzące realizację tych celów.

W związku z przejęciem zadań Fundacji Platforma Przemysłu Przyszłości przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) w kwietniu 2025 r. została uruchomiona nowa strona internetowa 4digital poświęcona zagadnieniom transformacji cyfrowej. Ponadto PARP planuje organizację licznych spotkań eksperckich oraz konferencji na temat nowoczesnych technologii.

Cyfryzacja na horyzoncie? Skorzystaj z finansowania PARP! W 2025 r. PARP będzie kontynuować realizację trzech strategicznych programów w ramach perspektywy finansowej 2021–2027: FENG (1,5 mld zł), FEPW (1,8 mld zł) oraz FERS (548,5 mln zł). Łącznie na nowe nabory i dalsze wsparcie firm przeznaczono prawie 4 mld zł.

W ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) przewidziano finansowanie kompleksowych projektów badawczo-rozwojowych oraz wdrożeniowych, wspierających transformację przedsiębiorstw w kierunku Przemysłu 4.0 czy zielonych technologii. Budżet obejmuje również nabory dla start-upów, klastrów i instytucji otoczenia biznesu, a także inicjatywy wspierające internacjonalizację firm.

Ponadto PARP planuje uruchomienie w ramach modyfikacji programu FENG preferencyjnych pożyczek dla firm. Nowa inicjatywa – Fundusz Transformacji Cyfrowej i Zrównoważonego Rozwoju –przewiduje 800 mln zł na wsparcie przedsiębiorstw w dostosowaniu do Przemysłu 4.0 i zielonych technologii. Trwają prace nad szczegółami programu, którego start zależy od zatwierdzenia zmian przez KE, planowanego na połowę 2025 r.

Nowością w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) będzie projekt przygotowujący pracodawców do wdrażania automatyzacji i nowych technologii. Przedsiębiorcy otrzymają narzędzia do zarządzania zmianą i efektywnego przeprowadzenia cyfrowej transformacji.

Wiedza – napęd dla innowacji

W nowej perspektywie finansowej kluczowym obszarem wsparcia są nowoczesne kompetencje, cyfryzacja oraz dostosowanie firm do zmieniających się warunków ryn-

kowych. Zarówno na bezpłatnej platformie e-learningowej Akademia PARP, jak i w Bazie Usług Rozwojowych (BUR), która jest przestrzenią szkoleniowo-doradczą, znajdują się praktyczne i efektywne szkolenia, realnie wspierające rozwój biznesu w kierunku transformacji.

Obecnie w Akademii PARP dostępnych jest 79 szkoleń online w pięciu kluczowych obszarach: prawo, finanse, zarządzanie, marketing i kompetencje. Oferta dynamicznie się rozwija – w 2025 i 2026 r. planowane jest znaczące rozszerzenie katalogu szkoleń, koncentrujących się na uprzemysłowieniu i cyfryzacji. W bazie pojawią kursy związane ze sztuczną inteligencją, robotyzacją, automatyzacją oraz nowoczesnymi technologiami przemysłowymi, by wesprzeć firmy w adaptacji do Przemysłu 4.0 i cyfrowej transformacji. Ukończenie każdego kursu w ramach Akademii PARP jest potwierdzone certyfikatem.

W BUR natomiast przedsiębiorstwa mają dostęp do zweryfikowanego i jakościowego rejestru usług szkoleniowych wspierających rozwój kompetencji kluczowych dla transformacji cyfrowej i budowania przewagi konkurencyjnej. Platforma umożliwia elastyczne dopasowanie programów szkoleniowych do specyficznych potrzeb firm – od podstawowych kursów dla kadry zarządzającej po specjalistyczne szkolenia techniczne dla zespołów wdrażających innowacje. Dodatkowo BUR integruje przedsiębiorców z certyfikowanymi dostawcami usług szkoleniowych, co zapewnia wysoki standard edukacyjny i praktyczne podejście do wprowadzania nowych technologii. Firmy mogą – dzięki dofinansowaniu – optymalizować koszty związane z rozwojem kompetencji, a tym samym przyspieszać swoją cyfrową transformację.

Zachęcamy do zapisania się do newslettera PARP, aby być na bieżąco z wprowadzanymi rozwiązaniami dla przedsiębiorców w obszarze cyfryzacji. ■

Natalia Bogucka-Węgrzyniak PARP

Wartość transakcji (mln PLN). W zestawieniu celowo prezentujemy osobno megarundy (outliers), które zaburzają statystyczny obraz

W 2024 r. istotną rolę odegrały także spółki, które tworzą lub realnie wykorzystują narzędzia AI. PFR Ventures i Inovo VC zidentyfikowały 48 transakcji o takim charakterze. Ich łączna wartość przekracza 1 mld PLN.

„Jako Polacy możemy być dumni z sukcesów ElevenLabs, ale takich przykładów ambitnych firmy jest coraz więcej. Pojawia się nowa generacja przedsiębiorców, która wykorzystuje potencjał rewolucji AI. Mam na myśli np. Pathway, Oxlę czy Zeta Labs” – wskazuje Karol Lasota, principal w Inovo VC.

Na polskim rynku wciąż dominują inwestycje zalążkowe – w 2024 r. przeprowadzono 109 takich transakcji. To ponad 70-procentowy spadek względem poprzedniego roku, w którym odnotowaliśmy 379 rund o takim profilu. Jednocześnie wzrosła ich średnia wartość – z poziomu 2,1 do poziomu 6,7 mln zł. Z kolei liczba rund A zmalała o 34,78 proc., ale ich średnia wartość utrzymała się na podobnym poziomie ok. 15 mln zł. Na polskim rynku VC przeprowadzono także 10 inwestycji na poziomie rund B i B+.

Wśród 147 zidentyfikowanych transakcji 31 to inwestycje z udziałem funduszy z portfela PFR Ventures. Zapewniły one ok. 1/5 kapitału dla innowacyjnych przedsiębiorstw. Polscy inwestorzy prywatni najczęściej decydowali się na finansowanie lokalnych innowacyjnych firm. To międzynarodowe fundusze zapewniły jednak ok. 50 proc. z całego kapitału, który przepłynął przez rynek w 2024 r.

Pieniądze z funduszy VC najczęściej trafiają do spółek, które zajmują się innowacjami w obszarze zdrowia. To trend, który utrzymuje się już od pięciu lat. W 2024 r. stanowiły one 14,1 proc. z wszystkich przeprowadzonych transakcji. Najpopularniejszym modelem biznesowym pozostaje SaaS (model subskrypcyjny), którego udział wynosi ponad połowę.

Na podstawie danych z 19 największych spółek, które w l. 2019–2024 pozyskały najwięcej finansowania VC, obserwujemy ogólny wzrost liczby zatrudnionych pracowników. Największy – bo o aż 149 proc. – został odnotowany w ElevenLabs.

Pełen raport do pobrania tutaj

PFR Ventures to spółka zarządzająca funduszami funduszy, które wspólnie z inwestorami prywatnymi, aniołami biznesu i korporacjami inwestuje w fundusze venture capital oraz private equity. Celem PFR Ventures jest zasilenie tym kapitałem polskich innowacyjnych przedsiębiorstw na różnych etapach rozwoju. Spółka posiada obecnie w swoim portfelu ponad 85 funduszy, które dokonały ponad 900 inwestycji.

Inovo VC to fundusz venture capital inwestujący w najbardziej ambitnych przedsiębiorców z Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Stawia na start-upy na wczesnym etapie działalności, do 4 mln euro, i pomaga im budować globalne marki. W ciągu ostatnich 10 lat zainwestował w ponad 80 przedsiębiorców z 35 start-upów, w tym m.in. w: Booksy, Infermedicę, Spacelift, Tidio czy Zowie, oraz koinwestowali z najlepszymi globalnymi funduszami VC, w tym Insight Partners, a16z, Gradient Ventures czy Tiger Global. W ramach trzech funduszy Inovo VC będzie zarządzać kapitałem o wartości ponad 160 mln euro. ■

Maciej Polak

Finlandia potrzebuje inwestycji, żeby przywrócić

długoterminowy

wzrost gospodarczy

Finlandię często przedstawia się jako modelowy przykład kraju o silnej gospodarce, wysokiej konkurencyjności i innowacyjności. W ostatnich latach jednak, podobnie jak inne kraje europejskie, nie uniknęła wyzwań. Kraj mierzy się m.in. z procesem starzenia się społeczeństwa, a także ze spadkiem produktywności. Według ekspertyzy

Banku Finlandii te dwa czynniki osłabią wzrost gospodarczy i stabilność fiskalną kraju. Co prawda jego PKB powinno rosnąć do 2030 r. o ok. 1,8 proc. rocznie, jednak bez inwestycji w edukację, przyciągania zagranicznych talentów i inwestycji w nowe technologie perspektywy wzrostu fińskiej gospodarki będą słabły. Finlandia potrzebuje inwestycji rozwojowych. Kraj wymaga więcej kapitału prywatnego. Dlaczego nie z Polski?

Od złotej ery do wyzwań gospodarczych

Środowisko biznesowe w Finlandii jest bardzo przyjazne. Kraj zajmuje wysoką pozycję w rankingach konkurencyjności i innowacyjności gospodarki. Może poszczycić się m.in. 6. miejscem w Globalnym Indeksie Innowacyjności (na 132 gospodarek) i 12. miejscem w najnowszym Indeksie Wolności Gospodarczej (na 184 kraje). Stoi za tym wysoko uprzemysłowiona gospodarka, która w dużej mierze bazuje na handlu zagranicznym.

W ostatnich latach kraj mierzy się jednak z kolejnymi wyzwaniami. W przeszłości bilans handlowy Finlandii był dodatni, ale w ostatniej dekadzie wyniki uległy pogor-

szeniu i na przemian ulegały wahaniom. Jeszcze dwie dekady temu znakiem rozpoznawczym Finlandii były przede wszystkim sukces Nokii oraz tradycyjne – ale na tle europejskim nowocześnie zarządzane –branże przemysłu drzewnego, papierniczego i inżynieryjnego. Według fińskich danych w złotej erze Nokii (lata 2000–2008) wydajność pracy wzrosła o 14,6 proc., po kryzysie finansowym w latach 2008–2023 zwiększyła się jednak tylko o 1,1 proc. łącznie. Od czasu kryzysu finansowego PKB w przeliczeniu na mieszkańca nie wzrósł. Zaczyna to być widoczne również w porównaniach międzynarodowych: według Banku Światowego Finlandia w 2023 r. spadła na 28. miejsce, a według amerykańskiej Centralnej Agencji

Wywiadowczej zajmuje nawet 59. miejsce w rankingu PKB (parytet siły nabywczej).

Jak podkreślają fińskie media, głównym problemem jest to, że przez ostatnie 20 lat w Finlandii nie powstały żadne nowe duże przedsiębiorstwa, które mogłyby wesprzeć rozwój kraju. Tymczasem na inwestycje czekają energetyka, infrastruktura transportowa (w tym koleje), a także branże budowlana i maszynowa.

Potrzeba więcej inwestycji Według danych Banku Światowego napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Finlandii ulegał znacznym wahaniom, co było pokłosiem m.in. sytuacji geopolitycznej. Fiński urząd statystyczny podaje,

że wartość napływających bezpośrednich inwestycji zagranicznych wzrosła w 2023 r. o 3,3 mld euro i na koniec roku wyniosła 81,6 mld euro. Największe zasoby inwestycyjne popłynęły do Finlandii ze Szwecji, Holandii i Luksemburga.

Choć firmy z kapitałem zagranicznym stanowią zaledwie 1 proc. wszystkich firm w Finlandii, mają one znaczący wpływ na gospodarkę kraju. Te przedsiębiorstwa generują 23 proc. całkowitego obrotu, wynoszącego 130 mld euro, i zapewniają 308 800 miejsc pracy w 5306 firmach. Zatrudniają również 16 proc. siły roboczej w sektorze prywatnym i odpowiadają za 39 proc. fińskiego eksportu o wartości 32 mld euro. Według danych platformy Invest in Finland w 2023 r. w kraju powstało 247 nowych firm zagranicznych – ostatni raz tak niską liczbę inwestycji odnotowano w 2019 r. Wstępne dane pokazują, że ubiegły rok pod tym względem nie odbiegał od wcześniejszych.

Polskie inwestycje w Finlandii. Mamy apetyt na więcej „Moim zdaniem polskie inwestycje bezpośrednie w Finlandii są ciągle zbyt małe, aby w pełni oddać potencjał i możliwości polskich przedsiębiorstw oraz ambicje polskich inwestorów” – przekonuje Marek Buczak, zarządzający Funduszem Ekspansji Zagranicznej 2 w PFR TFI. „Przez dziesięciolecia spoglądaliśmy na drugą stronę Bałtyku z zainteresowaniem, ale i ostrożnością przed nieznanym. Ostatnie miesiące i wspólne geopolityczne uwarunkowania oraz zagrożenia sprawiają, że pojawia się wzajemna potrzeba intensywniejszej współpracy. Fundusz Ekspansji Zagranicznej jest otwarty, by zaangażować się w takie plany i współfinansować inwestycje polskich firm w Finlandii. Dlatego pracujemy nad kolejnymi projektami inwestycyjnymi w tym kraju”.

W 2024 r. Fundusz Ekspansji Zagranicznej 2 zainwestował, wspólnie z Sanok Rubber Company, w przejęcie Teknikum – fińskiego

producenta specjalistycznych węży przemysłowych i wyrobów z gumy, silikonu oraz tworzyw sztucznych. Ta transakcja to jedna z większych polskich inwestycji bezpośrednich w Finlandii. Polska jest 7. największym partnerem handlowym Finlandii w imporcie oraz eksporcie i odpowiada za 3,6 proc. fińskiego importu i 3,4 proc. eksportu.

Według danych fińskiej służby celnej szacowana wartość fińskiego eksportu towarów do Polski w 2023 r. wyniosła 2,6 mld euro, a importu z Polski do Finlandii – 2,8 mld euro. Polskie inwestycje w tym kraju w 2023 r. były stosunkowo niewielkie. Stan należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich w Finlandii na koniec 2023 r. wyniósł 474,6 mln zł. Dochody z inwestycji były ujemne i wyniosły −30,7 mln zł. Największą polską inwestycją w Finlandii pozostaje firma CANPAK SA w miejscowości Hämeenlinna (fabryka puszek do napojów). ■ Natalia Soldecka

Pawilon Polski już otwarty –

Polska w centrum globalnych innowacji na Expo 2025 w Osace

13 kwietnia 2025 roku w Osace na Wystawie Światowej Expo 2025 uroczyście został otwarty Pawilon Polski. Przez najbliższe miesiące będzie to miejsce spotkań kultur, technologii oraz idei zmieniających przyszłość naszej planety. Już godzinę przed oficjalnym otwarciem, przed Pawilonem Polski ustawiła się długa na kilkadziesiąt metrów kolejka zwiedzających. Program promocji Polski na EXPO to ponad 100 wydarzeń organizowanych w imponującym budynku Pawilonu Polski.

W ciągu sześciu miesięcy Wystawę Światową Expo 2025 odwiedzi 28 mln osób, z czego 3,5 mln będą stanowić goście zagraniczni. W wydarzeniu weźmie udział 170 uczestników, w tym 161 państw i regionów oraz 9 organizacji międzynarodowych.

Wystawa Światowa Expo 2025 Osaka, Kansai odbywa się na wyspie Yumeshima, zlokalizowanej na wodach Zatoki Osaka. Wydarzenie potrwa do 13 października 2025 r. Organizatorzy Expo 2025 podkreślają, że wydarzenie to jest otwarte dla wszystkich – od uczniów, przez profesjonalistów, aż po rodziny poszukujące inspiracji i nowych doświadczeń. Expo 2025 stanie się miejscem, gdzie innowacyjność spotka tradycję, a dialog międzykulturowy umożliwi tworzenie mostów między narodami.

Polskie cele na Expo 2025 Udział Polski w Expo 2025 Osaka, Kansai ma na celu wzmocnienie rozpoznawalności Marki Polskiej Gospodarki oraz promocję innowacyjności rodzimych firm i produktów na rynkach pozaeuropejskich, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z Japonią. Polska prezentuje się w Japonii jako atrakcyjny partner gospodarczy, kierunek turystyczny i źródło inspirującej kultury, oferując nowoczesne technologie, bezpieczne warunki inwestycyjne oraz bogate dziedzictwo.

– W każdym metrze kwadratowym Pawilonu Polski będziemy opowiadać historię naszego kraju – jego dziedzictwa, wartości i potencjał.

Pokazujemy Polskę otwartą na świat, gotową do współpracy i atrakcyjną jako przestrzeń dla inwestycji oraz nowoczesnego biznesu. To miejsce będzie inspirować i budować mosty – między kulturami, ludźmi i ideami – powiedział podczas uroczystego otwarcia Krzysztof Paszyk, minister rozwoju i technologii. – Chcemy, żeby ta opowieść była jak najbardziej pełna, aby oddawała istotę i charakter Polski i Polaków. Wychodzimy od fundamentu, który przepięknie zawiera się w haśle przewodnim naszej obecności na Expo 2025 – Dziedzictwo, które napędza przyszłość – dodał minister.

Pawilon Polski na Expo w Osace

Na Wystawę Światową Expo 2025 w Osace, Kansai, Polska przygotowała pawilon narodowy o powierzchni blisko 1000 m². Jego unikalna architektura spiralnie rozchodzi się od centralnego punktu, w którym zlokalizowano salę koncertową. Organiczna forma obiektu, oparta na łukach i krzywiznach, prowadzi zwiedzających intuicyjnie po spiralnej ścieżce aż do serca Pawilonu Polski.

– Z dumą prezentujemy Polskę jako kraj głęboko zakorzeniony w tradycji, a jednocześnie dynamicznie rozwijający się i gotowy do mierzenia się z wyzwaniami przyszłości. Pawilon Polski na Expo 2025 to coś więcej niż budynek – to przemyślana koncepcja architektoniczna, w której spotykają się nasze wartości, dziedzictwo i kreatywna energia. W jego sercu rozbrzmiewa muzyka Fryderyka Chopina, a fasada nawiązuje do kunsztu

japońskiego rzemiosła, symbolicznie łącząc nasze kultury. Stworzyliśmy przestrzeń otwartą, innowacyjną i przyjazną, która ma inspirować i zapraszać do współpracy. Polska chce być postrzegana jako wiarygodny partner – zarówno w sferze kultury, jak i biznesu – podkreślał podczas ceremonii otwarcia Pawilonu Jacek Tomczak, Komisarz Generalny Sekcji Polskiej Wystawy Światowej Expo 2025 Osaka, Kansai.

Charakterystyczna drewniana fasada Pawilonu Polski inspirowana jest tradycyjną techniką łączenia drewna Kigumi Koho. Stanowi ukłon w stronę dziedzictwa zarówno japońskiego, jak i polskiego rzemiosła budowlanego. Wnętrze pawilonu wypełniają nowoczesne, interaktywne instalacje artystyczne, które oddają dynamicznego ducha polskich innowatorów, nie zapominając przy tym o głębokim zakorzenieniu w tradycji. Za opracowanie koncepcji architektonicznej odpowiada polsko-hiszpański duet – Alicja Kubicka i Borja Martínez.

Ścieżka zwiedzania Pawilonu Polski Ścieżka zwiedzania Pawilonu Polski pokazuje, w jaki sposób można harmonijnie połączyć naturę z technologią. Wystawy inspirują do krytycznej oceny stosunku ludzkości do przyrody i konfrontują z pytaniem jak będzie wyglądała przyszłość, do której wspólnie dążymy.

– Zwiedzający Pawilon Polski wyruszają w niezwykłą podróż, która łączy naturę

z technologią i historię z przyszłością. Każdy z elementów ścieżki – od zielnika z animacjami, przez cyfrową orkiestrę, po przestrzeń inspirującą do refleksji nad ideami – został zaprojektowany tak, by angażować zmysły i emocje. Chcemy, aby doświadczenie zwiedzania było nie tylko estetyczne, ale też edukacyjne i pobudzające do działania. Naszym celem było stworzenie miejsca, które zostaje w pamięci, porusza i skłania do ponownego odkrycia Polski – jako kraju twórczego, otwartego i zaawansowanego technologicznie –podkreśliła Magdalena Skarżyńska, wiceprezes zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.

– Pawilon Polski został zaprojektowany jako przestrzeń, która inspiruje, angażuje i pozostaje w pamięci na długo po zakończeniu wizyty. Od początku naszym celem było stworzenie miejsca, które w nowoczesny sposób opowie o Polsce – jej dziedzictwie, kreatywności i potencjale technologicznym. Poprzez połączenie sztuki, nauki i emocji zapraszamy zwiedzających do ponownego odkrycia Polski jako kraju otwartego, innowacyjnego i gotowego do współpracy międzynarodowej. Wierzymy, że takie doświadczenie sprzyja budowaniu trwałych

relacji – zarówno na poziomie kulturowym, jak i gospodarczym – podsumowała Eliza Klonowska, Siwak, Zastępca Komisarza Generalnego Sekcji Polskiej Wystawy Światowej Expo 2025 Osaka, Kansai.

Expo 2025: nowe perspektywy Polska Agencja Inwestycji i Handlu wraz z partnerami przygotowała szereg inicjatyw biznesowych, które umożliwią polskim firmom wejście na rynek japoński podczas największego wydarzenia promocyjno-gospodarczego na świecie.

Jedną z najważniejszych imprez gospodarczych towarzyszących obecności Polski na Wystawie Światowej Expo 2025 Osaka, Kansai, będzie bilateralne Polsko-Japońskie Forum Eksportowe, które odbędzie się 20 maja 2025 roku w hotelu Hilton Osaka. Z kolei na 30 września planowane jest Polsko – Japońskie Forum Inwestycyjne.

Dzięki współpracy z resortami Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Edukacji i Nauki oraz Sportu i Turystyki, a także 11 urzędami marszałkowskimi, przygotowano programy promocji,

które zapewnią kompleksową prezentację osiągnięć naszego kraju.

W wymiarze dyplomatycznym w działania promocyjne angażują się przedstawiciele wysokiego szczebla kręgów dyplomatycznych oraz administracji publicznej – w tym ambasady, instytuty oraz ministerstwa z różnych obszarów. Współpraca obejmuje zarówno relacje bilateralne, w tym wizyty oficjalne między Polską a Japonią, jak również multilateralne, w gronie krajów unijnych – szczególnie w kontekście polskiej Prezydencji w Radzie UE.

Realizacja programu gospodarczego na Expo 2025 skupiona jest w szczególności na branżach, które zostały zdefiniowane jako sektory o największym potencjale eksportowym na rynki azjatyckie i najbardziej priorytetowe w relacjach handlowych z Japonią. Należą do nich: sektor medyczny i farmaceutyczny, sektor kosmetyczny, sektor IT/Fintech, sektor zielonych technologii (w tym branża wodorowa), sektor rolno-spożywczy (w tym AgriTech), sektor gamingowy. ■

Cezary Mleczek-Połoczański PAIH

Byliśmy na EKG w Katowicach

W ostatnim tygodniu kwietnia dzięki Europejskiemu Kongresowi Gospodarczemu Katowice stały się gospodarczym sercem Polski. W wydarzeniu wzięła udział liczna reprezentacja GK PFR, która aktywnie uczestniczyła w panelach dyskusyjnych, prezentacjach i rozmowach z przedsiębiorcami. Dodatkowo na specjalnej strefie GK PFR, eksperci odpowiadali na pytania dotyczące finansowania i wsparcia biznesu, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Prezes Piotr Matczuk, podczas panelu „Polska, Ukraina, Europa”, podkreślił strategiczną rolę Polski w odbudowie Ukrainy oraz zapowiedział nowe instrumenty wsparcia dla polskich firm na rynkach międzynarodowych. Z kolei wiceprezes Mariusz Jaszczyk w panelu „Rynki kapitałowe” wskazał na Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) jako narzędzie wspierające transformację cyfrową i energetyczną.

Mikołaj Raczyński omówił wyzwania i szanse na polskim rynku M&A, natomiast Eliza Kruczkowska zasiadła w jury EEC Startup Challenge, gdzie triumfowały projekty Spaceform i OutlineAI. Również Grzegorz Tomaszewski, prezes PFR Nieruchomości oraz Elżbieta Chmiel, członek Zarządu tej spółki aktywnie uczestniczyli w debatach o rynku mieszkaniowym i nieruchomościach komercyjnych, zwracając uwagę na potrzeby

lokalnych społeczności i potencjał sektora wynajmu instytucjonalnego.

Europejski Kongres Gospodarczy to dla GK PFR nie tylko okazja do dialogu o gospodarce, lecz także platforma budowania relacji, które kształtują przyszłość opartą na współpracy i innowacjach. ■

Aleksander Oziewicz

Powrót trendu wzrostowego na polskim rynku intermodalnym

Do 2021 r. polski rynek przewozów intermodalnych notował dwucyfrowe wzrosty. Dynamiczny rozwój zakończyła wojna w Ukrainie, która spowodowała załamanie się przewozów Nowym Jedwabnym Szlakiem (NJS). Analiza potencjału rozwoju infrastruktury intermodalnej oraz małych i średnich portów morskich w poszczególnych regionach przygotowana przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) daje powody do optymizmu. Żeby jednak w pełni wykorzystać potencjał polskiego rynku intermodalnego, potrzebne są inwestycje.

Analitycy BGK opracowali raport na temat potencjału rozwoju infrastruktury intermodalnej oraz małych i średnich portów morskich. W raporcie tym zidentyfikowali znaczny potencjał do zwiększenia przewozów intermodalnych w Polsce, omówili również wyzwania i szanse dla tego rodzaju transportu oraz sytuację małych i średnich portów morskich. Pełna wersja opracowania jest dostępna na stronie BGK.

Odbicie w przewozach intermodalnych w Polsce Transport intermodalny w Polsce notował w l. 2012–2021 wysoką dynamikę wzrostu, wynoszącą 12,1 proc. rocznie (wg liczby TEU). Pierwsze dwa lata rosyjskiej agresji na Ukrainę i pogorszenie się otoczenia makroekonomicznego spowodowały spadki wolumenów wywołane załamaniem przewozów NJS. Analiza danych kwartalnych wskazuje, że od III kw. 2023 r. widoczne jest odbicie w ujęciu r/r. Poprawę sytuacji na rynku intermodalnym potwierdzają także m.in. dane o rosnącej liczbie TEU transportowanych przez przejście kolejowe w Małaszewiczach i na Linii Hutniczo-Szerokotorowej (LHS) w 2024 r. (dane za trzy kwartały). Może to wskazywać na trwały powrót do trendu wzrostowego.

Potencjał dalszego wzrostu – przejęcie części transportu drogowego

Analiza BGK wskazuje, że 57 proc. międzynarodowego obrotu towarowego Polski pod względem masy i aż 82 proc. obrotu pod względem wartości stanowią towary nadające się do przewozu w kontenerach. To pokazuje ogromny potencjał dalszego rozwoju tego sektora. Co więcej, w Polsce w ruchu transgranicznym i tranzytowym dominują przewozy ciężarowe. Kierunki przejazdów pociągów intermodalnych w większości pokrywają się z danymi z pojazdów ciężarowych. Oznacza to, że poprawa konkurencyjności transportu kolejowego w kluczowych korytarzach może skutkować pozyskaniem przez transport intermodalny nowych wolumenów.

Z analiz wynika, że przejęcie przez transport intermodalny 10 proc. ruchu drogowego w relacjach międzynarodowych z i do Polski oznaczałoby potencjał na uruchomienie ok. 115 pociągów dziennie, co prowadziłoby do wzrostu przewozów intermodalnych o ok. 80 proc. w porównaniu do stanu obecnego. Z kolei przejęcie 25 proc. ruchu tranzytowego realizowanego za pośrednictwem transportu drogowego skutkowałoby zwiększeniem przewozów intermodalnych o ok. 15 proc.

Transport intermodalny – mimo wielu atutów – wciąż musi konkurować z transportem drogowym, który obecnie odpowiada za 88 proc. przewozów. Kluczowymi czynnikami wpływającymi na konkurencyjność są koszty, prędkość przewozów oraz dostępność infrastruktury. Przewoźnicy kolejowi ponoszą opłaty za dostęp do całej sieci kolejowej w Polsce, a stawki opłat należą do jednych z wyższych w Europie, podczas gdy przewoźnicy drogowi płacą za korzystanie wyłącznie z części sieci drogowej, a stawki opłat są relatywnie niskie. W Polsce średnia prędkość pociągów intermodalnych wynosi 32 km/h, podczas gdy w niektórych krajach Europy przekracza ona 50 km/h. Dodatkowo jedynie 48 proc. pociągów towarowych dociera do stacji docelowej na czas , co wynika m.in. z ograniczonej przepustowości linii kolejowych i braku separacji ruchu pasażerskiego i towarowego.

Konieczne inwestycje

„Polski rynek intermodalny ma potencjał, który warto wykorzystać. Polska gospodarka może w większej części bazować na transporcie kolejowym, co nie tylko może być tańsze, ale też odciąży polską sieć drogową i z pewnością będzie korzystne dla środowiska naturalnego. Aby to się zadziało,

Program „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” –jubileuszowa, X edycja!

9 kwietnia 2025 r. odbyła się uroczysta, jubileuszowa gala wręczenia nagród w programie „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca”. Aż 24 firmy i instytucje dołączyły do elitarnego grona wyróżnionych za swoje zaangażowanie we wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Łącznie tym tytułem może poszczycić się już imponująca liczba 162 pracodawców.

Program „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca”, zainicjowany w 2019 r. przez PFR Portal PPK, ma na celu uhonorowanie organizacji, które z zaangażowaniem i odpowiedzialnością podeszły do wdrożenia PPK. Laureaci to pracodawcy, którzy dostrzegli w PPK nie tylko element systemu benefitów, ale przede wszystkim szansę na zwiększenie bezpieczeństwa finansowego swoich pracowników, co przełożyło się na wysoką partycypację w programie. Co ważne, to instytucje finansowe prowadzące PPK wyróżniają te wyjątkowe podmioty. Wśród nagrodzonych znajdują się zarówno duże, międzynarodowe korporacje, jak i instytucje samorządowe, placówki naukowe oraz dynamicznie rozwijające się polskie firmy rodzinne.

Bezpieczeństwo finansowe na pierwszym miejscu Spotkanie otworzyli Marta Damm-Świerkocka, członkini zarządu PFR Portal PPK, oraz Mariusz Jaszczyk, wiceprezes zarządu PFR SA. Podkreślili oni, że dziś jesteśmy pracownikami, ale jutro będziemy emerytami, dlatego musimy myśleć o zabezpieczeniu swojej przyszłości, a Pracownicze Plany Kapitałowe to dobry program – odpowiednio zaplanowany i realizowany – który przynosi jego uczestnikom realne korzyści.

„Obecna wartość aktywów netto (WAN) w PPK to blisko 14 proc. więcej w stosunku

do końcówki ubiegłego roku. Liczba uczestników stale rośnie – przez trzy miesiące przybyło 3 proc. Uczestników” – podkreślił Mariusz Jaszczyk, wiceprezes zarządu PFR SA.

PPK: nowoczesny benefit, który przyciąga i zatrzymuje talenty „Nie byłoby nas tutaj dzisiaj, gdyby nie pracodawcy, którzy z dużym zaangażowaniem wdrażali Pracownicze Plany Kapitałowe, które potraktowali jako bardzo skuteczny element systemu benefitów. To, że państwo jako pracodawcy zainwestowali swój czas w pracowników, w ich przyszłość, w ich oszczędności, przełoży się na komfort pracowników w przyszłości” – zaznaczyła Marta Damm-Świerkocka, członkini zarządu PFR Portal PPK.

Warto spojrzeć na PPK jako na nowoczesny i strategiczny benefit. Wpłaty do programu są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i fundusze pozaubezpieczeniowe, a dla pracodawcy stanowią koszt uzyskania przychodu. Co więcej, pracodawcy mają możliwość różnicowania wpłat do PPK, na przykład w zależności od stażu pracy. PPK to także skuteczne narzędzie do budowania pozytywnego wizerunku firmy zarówno wewnątrz organizacji, jak i na rynku, oraz do efektywnego wdrażania idei ESG (environmental, social, and governance).

Laureaci X gali „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” Dotychczas wyróżnienie w konkursie „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” otrzymało 138 pracodawców. Podczas jubileuszowej X gali do tego grona dołączyli m.in. Agencja Rozwoju Przemysłu, Dom Maklerski BDM, EY GDS Poland, mBank, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, TUiR „WARTA”, TUnŻ Cardif Polska, Tramwaje

Warszawskie, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Uniwersytet Warszawski, Urząd Gminy Moszczenica, Urząd Miasta i Gminy w Kątach Wrocławskich czy Urząd Miejski w Płońsku.

Podczas gali laureaci dzielili się swoimi doświadczeniami z początków wdrażania programu, wyrażali wdzięczność za otrzymane wyróżnienie i podkreślali kluczową rolę PPK w systemie benefitów pracowniczych w swoich firmach.

Wyróżnienie dla instytucji finansowych

Z okazji jubileuszowej edycji wyróżnienie odebrały również instytucje finansowe, które prowadzą PPK, czyli zarządzają środkami na rachunkach uczestników programu.

„Jest jeszcze jedna grupa, która z uwagi na zasady programu nie może być nagradzana tytułem odpowiedzialnego i przyjaznego pracodawcy, chociaż spełnia wszystkie warunki, żeby takim odpowiedzialnym i przyjaznym pracodawcą być: charakteryzuje się ogromnym zaangażowaniem we wdrażanie programu i cechuje ją bardzo wysoka partycypacja w programie. Tą grupą są instytucje finansowe” – zapowiedziała Marta Damm-Świerkocka.

Obejrzyj transmisję!

Serdecznie gratulujemy wszystkim nagrodzonym pracodawcom! Zapraszamy do obejrzenia transmisji wydarzenia, które poprowadził Patryk Kuniszewicz, dziennikarz Polskiego Radia, oraz galerii zdjęć: 10. gala „Odpowiedzialny i Przyjazny Pracodawca” –PFR Portal PPK. ■

Marta Salamończyk-Zielińska PFR Portal PPK

Co łączy PPK, pandemię, Ukrainę i Trumpa?

Gdy na giełdzie pojawiają się spadki, naturalną reakcją jest niepokój. Widzimy czerwone liczby i zastanawiamy się, czy to nie czas na wycofanie środków. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, dlaczego to najgorsze, co możesz zrobić. Spójrzmy na tę kwestię z innej perspektywy – długoterminowego inwestora.

Czy gospodarka się zmienia? Czy sytuacja ekonomiczno-społeczna wpływa na gospodarkę? Czy na przestrzeni ostatnich 2, 5 lub 10 lat obraz giełdy się zmieniał? Trzy razy „tak”. Zmiany na światowych i lokalnych rynkach nie dziwią, bo tak właśnie wygląda życie w różnych dziedzinach – nie jest zawsze takie samo. Już podstawy ekonomii mówią o cyklu koniunkturalnym, na który składają się naprzemiennie występujące po sobie spadki i wzrosty. Nie inaczej jest i tym razem. Spadki to normalna część gry, a giełda żyje cyklami. Po okresach wzrostów (hossy) przychodzą korekty i spadki (bessa). To naturalne i nieuniknione. Traktuj to jak przypływy i odpływy morza. Dziś może być odpływ, ale jutro nadejdzie przypływ.

Pośpiech jest złym doradcą Po dość długim okresie giełdowej hossy, czyli zielonych słupków i zachwycających wyników, przyszedł czas na zanurkowanie w dół wykresu. Czy tak już będzie zawsze? Nie. Czy to minie? Owszem, zgodnie z powyższą teorią cyklu. Czy to powód do załamania się i podejmowania w amoku nieracjonalnych decyzji? Zdecydowanie nie. Lepiej przyjrzyj się aktualnej sytuacji i na chłodno przeanalizuj dostępne opcje, by maksymalnie skorzystać na tej sytuacji. Jak? Zaraz to wyjaśnimy.

Lekcje z niedalekiej przeszłości Program PPK jako forma długoterminowego oszczędzania ma jeden kluczowy cel: budować twój kapitał na przyszłość, na emeryturę, na „stare lata”. To nie jest sprint. To jest maraton. Patrzymy na perspektywę wielu lat. Choć PPK istnieją dopiero sześć lat, to już zdążyły przeżyć więcej niż jego poprzednicy przez ostatnie dwie dekady.

Chwilę po wdrożeniu programu wybuchła pandemia COVID-19, na którą zareagowały światowe rynki – to akurat oczywiste, dziwne byłoby, gdyby tak się nie stało. Niedługo później rozpoczęcie wojny przez Rosję znów zatrzęsło giełdowymi indeksami. Wielu inwestorów się przestraszyło. Ale co stało się później? Początkowy szok minął, a rynki zaczęły się stabilizować i odbijać. Fundusze PPK, jak pokazują dane zarówno nasze, jak i pochodzące z niezależnego portalu analizy. pl, w relatywnie krótkim czasie odrobiły straty, a nawet wygenerowały zyski.

Wykorzystaj szansę!

Dlaczego? Bo teraz kupujesz taniej. A w zasadzie nie ty, bo w PPK masz ten komfort, że nie musisz sam niczego sprawdzać, zmieniać ani rozważać – twoja instytucja finansowa zarządza twoim rachunkiem. Paradoksalnie spadek na giełdzie to nie dramat, tylko… wyprzedaż. Spójrz na to w ten sposób: spadki oznaczają, że akcje wielu solidnych firm są teraz dostępne w niższych cenach. Jeśli kupisz je w tym momencie, masz szansę na większy zysk, gdy rynek ponownie zacznie rosnąć. To tak, jakbyś kupował akcje na promocji. Nie panikuj, gdy widzisz spadki. Jeśli oszczędzasz długoterminowo – a w PPK właśnie tak jest – to spadki mogą być okazją, a nie powodem do wycofywania środków.

Jeśli wycofasz pieniądze w dołku, zrealizujesz stratę i stracisz szansę na odbicie się. Zamiast tego kontynuuj regularne wpłaty. Dzięki temu nabędziesz więcej jednostek funduszy po niższej cenie, co w przyszłości może przełożyć się na większe zyski.

Regularne odkładanie się opłaca Co podpowiadają wiedza ekspercka i doświadczenie? Kontynuuj wpłaty do PPK

co miesiąc, bez względu na to, co się dzieje na rynku. Kiedy ceny na giełdzie spadają, nie przestawaj wpłacać do PPK, bo za każdą drobną kwotę nabywasz kolejne akcje i obligacje po obniżonej cenie. Lepiej co miesiąc odkładać mniejsze sumy i za nie kupować akcje. W PPK tak właśnie to się odbywa. Instytucje finansowe inwestuje w akcje co miesiąc – i wtedy, gdy ceny rosną, i wtedy, gdy spadają. Historia pokazuje, że to się opłaca. Warto kupować akcje, gdy są tanie. Pamiętaj, że im taniej je nabędziesz, tym więcej zarobisz, gdy ceny znowu pójdą w górę.

W inwestowaniu

najważniejszy jest spokój Niespodziewane i nerwowe sytuacje na rynkach zdarzały się już w przeszłości. W PPK właśnie dzięki regularnym wpłatom (do których dokładają się również twój pracodawca i państwo) i pracy instytucji finansowych szybko udało się te straty odrobić z nawiązką! Spadki na giełdzie są normalne i chwilowe. Oszczędzamy długoterminowo, więc krótkoterminowe wahania nie są decydujące, a obecne niższe ceny akcji to potencjalna szansa na przyszłe zyski. Chwilowe zmniejszenie zysków to nic w porównaniu z tym, ile możesz zgromadzić, jeśli będziesz regularnie budować swoją poduszkę finansową.

Co robić z PPK?

Odpowiadamy: nic. Poczekaj. Nie daj się ponieść emocjom, myśl długoterminowo! ■ Marta Salamończyk-Zielińska

Fundacja PFR z nagrodą główną w konkursie „Równe szanse w biznesie”

Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych po raz kolejny rozbrzmiał dzwon równości, a wraz z nim poznaliśmy laureatów konkursu „Równe szanse w biznesie”. W kategorii „Organizacja pozarządowa” zwyciężyła Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju z inicjatywą Akademia Rozwoju.

Ring the Bell for Gender Equality Wyniki I edycji konkursu „Równe Szanse w biznesie” zostały ogłoszone 7 marca, podczas kolejnego Ring the Bell for Gender Equality. To wyjątkowe wydarzenie zgromadziło liderów biznesu, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz ekspertów ds. równości płci, którzy wspólnie celebrowali osiągnięcia na rzecz równości zawodowej. Doceniono firmy, które w swoich strategiach konsekwentnie stawiają na równość i różnorodność. Fundacja PFR otrzymała nagrodę główną w kategorii „Organizacje pozarządowe”.

Według badań przeprowadzonych przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (European Institute for Gender Equality, EIGE) w Polsce kobiety zajmują 23,8 proc. kluczowych stanowisk decyzyjnych (women and men in decision-making, WMID) w największych spółkach giełdowych. W skali europejskiej wskaźnik ten wynosi 35,6 proc. Jednym z priorytetowych działań Fundacji PFR jest wyrównywanie szans na rynku pracy różnych grup społecznych przez programy edukacyjne bazujące na nowych technologiach. Dlatego gdy myślimy o kobietach, pamiętamy również o tych, które – z różnych powodów – znajdują się w trudnej sytuacji życiowej. Często są to kobiety zamieszkujące mniejsze miejscowości czy obszary wiejskie; znajdujące się w kryzysowej sytuacji; mające orzeczenie o niepełnosprawności; lub sprawujące opiekę

nad dziećmi z niepełnosprawnością. Właśnie z myślą o takich Polkach stworzyliśmy Akademię Rozwoju.

„Akademia Rozwoju powstała, aby zwiększać szanse i pokazywać możliwości rozwoju kobietom, które z różnych powodów pozostają mniej aktywne w życiu społecznym i zawodowym. Cieszymy się, że z inicjatywy mogło skorzystać blisko 4 tys. kobiet z całej Polski, które kształciliśmy z umiejętności cyfrowych, którym pokazywaliśmy, jak założyć własną działalność gospodarczą, i które przeprowadzaliśmy przez proces design thinking, podpowiadając, jak przekształcać pomysły w gotowe projekty. Program nie tylko rozwija, wspiera i motywuje, ale też daje uczestniczkom poczucie własnej wartości i pokazuje, że zmian można dokonywać na każdym etapie życia, dlatego kontynuując tę misję, nadal zapraszamy do dołączenia do Akademii Rozwoju w formie kursu online” – powiedziała Magdalena Grzankowska, prezeska Fundacji PFR, kiedy odbierała statuetkę.

Akademia Rozwoju Aby zwiększać szanse kobiet i pokazywać im możliwości rozwoju, przez trzy lata organizowaliśmy warsztaty online z umiejętności cyfrowych, zakładania własnej działalności gospodarczej i design thinking. Podczas 213 spotkań udało nam się przeszkolić ponad 3,7 tys. uczestniczek, przeprowadziliśmy blisko 750 godz. webinarów i zorganizowaliśmy 20

wydarzeń dodatkowych – webinarów oraz stacjonarnych spotkań społeczności Akademii Rozwoju – podczas których zarówno uczestniczki, jak i reprezentantki partnerów programu mogły podzielić się doświadczeniem, a często również nawiązać kontakty biznesowe.

Obecnie kontynuujemy działania online, a zainteresowane kobiety mogą dołączyć do kursu na platformie e-learningowej Strefa Wiedzy PFR.

Równe szanse w biznesie

Do I edycji konkursu, organizowanego przez UN Global Compact Network Poland, zgłosiło się 23 firm i organizacji. „Równe szanse w biznesie” to nagroda za zwracanie uwagi na ekonomiczną pozycję kobiet, prowadzenie działań na rzecz jej wzmocnienia, a także tworzenie włączającego i równościowego miejsca pracy. Organizatorem konkursu jest fundacja Global Compact Poland.

Serdecznie dziękujemy kapitule konkursu za docenienie naszej działalności oraz gratulujemy wszystkim laureatom.

Program Akademia Rozwoju powstał dzięki wsparciu finansowemu organizacji Google.org, która doceniła jego potencjał społeczny i rozwojowy. ■

Oliwia Łapka Fundacja PFR

Samodzielność w sześciu krokach

Fundacja PFR rozpoczęła kolejną edycję programu społecznego dla młodzieży z pieczy zastępczej

Wejście na rynek pracy to w życiu młodych ludzi wyjątkowy moment, który może zadecydować o ich przyszłości. Dla młodzieży z pieczy zastępczej to szczególne wyzwanie, dlatego Fundacja PFR już po raz szósty zaprosiła grupę ambitnych młodych osób, aby pomóc im pewniej wkroczyć w dorosłość. Ta edycja, jak każda poprzednia, została wzbogacona o dodatkowe działania, aby jeszcze lepiej odpowiedzieć na potrzeby młodych ludzi.

W jeden z kwietniowych weekendów odbył się pierwszy zjazd stacjonarny dla uczestników i uczestniczek projektu. Mieli oni okazję wziąć udział w warsztatach wzmacniających mocne strony, poznać się nawzajem oraz odbyć pierwsze konsultacje ze swoimi mentorami. W tym roku w programie uczestniczy 28 młodych osób, które przez najbliższe miesiące będą zdobywać cenne i praktyczne umiejętności związane z rynkiem pracy i życiem zawodowym. Tradycyjnie pierwsze warsztaty odbyły się w Centralnym Domu Technologii w Warszawie, co pozwoliło

na stworzenie przyjaznej i inspirującej atmosfery w towarzystwie ekspertów i ekspertek.

Pierwszy miesiąc rozwoju

Samodzielni rozpoczęli przygodę z projektem już w marcu – przez udział w indywidualnych konsultacjach z doradczynią zawodową. Dzięki temu na pierwszy zjazdy przyjechali pewniejsi siebie i przygotowani, bo wiedzieli, czego mogą się spodziewać podczas kolejnych etapów projektu.

„Wierzymy, że każdy młody człowiek ma w sobie ogromny potencjał, który tylko czeka na odkrycie. Dlatego naszym priorytetem jest zapewnienie uczestnikom i uczestniczkom niezbędnych narzędzi i wsparcia, aby mogli oni z sukcesem wkroczyć na rynek pracy i zrealizować swoje marzenia” – mówi Magdalena Grzankowska, prezeska Fundacji PFR.

Pierwszym punktem pierwszego zjazdu stacjonarnego było wypełnienie testów

talentów Gallupa, po których rozwiązaniu SamoDZIELNI wzięli udział w warsztatach. Dzięki nim uczestnicy mogli dowiedzieć się, jakie są ich największe zalety i predyspozycje. Uczestnicy dowiedzieli się również, jak pisać CV, podczas warsztatów prowadzonych przez Michała Góreckiego, wolontariusza i mentora związanego z Our Future Foundation. Ekspert przedstawił im tajniki dotyczące rekrutacji, podpowiedział, jak napisać zapadający w pamięć list motywacyjny oraz jak prawidłowo odpowiadać na ogłoszenia o pracę. Dzięki gościnności Polskiego Holdingu Hotelowego, partnera projektu, pierwszy dzień zjazdu został zwieńczony kolacją powitalną w Regent Warsaw Hotel. PHH od dwóch lat wspiera SamoDZIELNYCH: zapewnia wszystkim uczestnikom oraz ich opiekunom noclegi w Warszawie, organizuje kolację powitalną oraz proponuje ofertę stażową.

Niedzielę SamoDZIELNI rozpoczęli od poznania Regent Warsaw Hotel od środka. Po zwiedzaniu zapoznali się

z możliwością podjęcia stażu w PHH i ścieżkami rozwoju kariery w hotelarstwie i hospitality. Następnie spotkali się na warsztatach w CDT z wolontariuszką Agnieszką Sygułą –na co dzień zajmującą stanowisko dyrektorki Departamentu Prawnego w PFR Ventures –która udzieliła cennych wskazówek na temat prawa pracy. Aby dowiedzieć się, jak sprawnie i dobrze wykorzystać wiedzę zdobytą podczas warsztatów, uczestnicy spotkali się z mentorami i mentorkami – wolontariuszami i wolontariuszkami z Grupy Kapitałowej PFR – którzy wykorzystają swoje bogate doświadczenie, by pomóc SamoDZIELNYM w najlepszym rozpoczęciu swojej kariery. Punktem wyjścia do indywidualnych rozmów stały się raporty sporządzone przez doradczynię zawodową oraz wyniki testów talentów Gallupa. Na podstawie zidentyfikowanych mocnych stron mogli oni doradzić uczestnikom i uczestniczkom w wyborze odpowiednich ścieżek rozwoju, kursów i szkoleń.

Sześć edycji, setki szans. Fundacja PFR pisze scenariusze kariery

SamoDZIELNI to autorski projekt Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju stworzony w celu zaspokojenia rzeczywistych potrzeb młodzieży dorastającej w pieczy zastępczej. Od 2019 r. przeprowadzono 157 godz. warsztatów i 152 godz. indywidualnych konsultacji. Tym samym przeszkolono aż 140 uczestniczek i uczestników, rozdano tyle samo tzw. bonów na rozwój, a w pomoc zaangażowało się 65 wolontariuszy ekspertów i wolontariuszek ekspertek.

Głównym celem projektu jest wyposażenie młodzieży, która rozpoczyna swoją karierę zawodową, w kluczowe umiejętności – takie jak przygotowanie CV, prezentowanie swojej wiedzy podczas procesu rekrutacji, wybór i planowanie ścieżki kariery, negocjowanie warunków zatrudnienia, a także poruszanie się w nowym środowisku podczas pierwszych dni pracy zawodowej. Aby realnie wesprzeć plany młodych ludzi i pomóc im w zdobyciu pierwszych kwalifikacji,

każdy z nich na zakończenie kolejnych edycji otrzymuje dodatkowo bon na rozwój, czyli pełne finansowanie wybranego kursu zawodowego.

1,5 proc. nadziei – resztę zrobią sami Fundacja PFR ma status organizacji pożytku publicznego i zachęca do wsparcia programu SamoDZIELNI podczas rozliczania zeznania podatkowego. Zgromadzone środki przekazuje na dodatkowe wsparcie dla uczestników projektu.

Partnerami tegorocznej edycji programu zostali: Polski Holding Hotelowy wspólnie z Regent Warsaw Hotel oraz Centralny Dom Technologii. Patronat honorowy nad projektem objęło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a patronat medialny –redakcja „Super Expressu”. ■ Oliwia Łapka Fundacja PFR

Rok 2025 stoi pod znakiem inkluzywności?

W Polsce mieszka 5,4 mln osób z niepełnosprawnościami, co stanowi 14,3 proc. naszego społeczeństwa. To ogromna rzesza potencjalnych klientów, o których warto zadbać przez dostosowanie usług i produktów do ich potrzeb. Pamiętajmy też, że współcześnie budowanie marki inkluzywnej nie tylko przekłada się na zwiększenie zysków, lecz także pozytywnie wpływa na lojalność klientów oraz rozwój i reputację firmy.

Rosnąca potrzeba działań na rzecz poprawy dostępności w naszym otoczeniu skłania Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) do kontynuacji działań skupiających się na tym zagadnieniu.

5 marca br. PARP ogłosiła start trzeciego naboru do Ścieżki SMART w zakresie dostępności. Budżet to 100 mln zł!

Firmy, które uwzględniają osoby ze szczególnymi potrzebami, są w stanie znacząco poszerzyć grono swoich klientów i zyskać przewagę konkurencyjną w branży. Wprowadzenie prostych rozwiązań – takich jak większy kontrast na stronach internetowych, napisy do materiałów wideo czy stosowanie jasnego i przystępnego języka – może sprawić, że więcej osób chętniej skorzysta z oferowanych usług lub produktów. Pamiętajmy, że takie ułatwienia są intuicyjne i wygodne dla wszystkich użytkowników. Dostępność jest też postrzegana jako wyraz troski o klientów i dowód odpowiedzialności społecznej.

Co z tą dostępnością?

Podmioty publiczne spełniają mniej niż połowę (ok. 41 proc.) wymaganych ustawą rozwiązań zapewniających dostępność architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną osobom z niepełnosprawnościami – tak wynika z badania przeprowadzonego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w styczniu 2021 r. O tym, czy od tego czasu sytuacja się poprawiła, dowiemy się już wkrótce, ponieważ do

31 marca br. wszystkie urzędy gmin, miast i powiatów oraz podległe im jednostki miały

obowiązek złożyć raport dotyczący spełniania minimalnych wymagań w zakresie dostępności.

Wiele wskazuje na to, że wnioski będą bardziej budujące niż kilka lat temu. W 2024 r. weszły w życie nowe regulacje, które zobowiązują właścicieli budynków użyteczności publicznej do dostosowania swoich obiektów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego wszystkie nowe albo remontowane budynki muszą być dostosowane do osób z ograniczoną mobilnością. To oznacza konieczność montowania wind, krzesełek schodowych, podjazdów, a także szerokich drzwi, które umożliwiają swobodny dostęp osobom na wózkach inwalidzkich.

Ponadto wiele miast uruchomiło aplikacje, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami znaleźć najdogodniejsze trasy i wejścia do budynków, a także przystanki transportu publicznego w pełni dostosowane do ich potrzeb.

Temat inkluzywności nie dotyczy jednak wyłącznie sektora publicznego. Wielkimi krokami zbliżamy się do wejścia w życie Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA). Nastąpi to 28 czerwca 2025 r. – od tego dnia prawo do dostępności nie będzie już tylko wymogiem dla instytucji publicznych. W Polsce zaczną obowiązywać regulacje,

zgodnie z którymi zarówno duże korporacje, jak i mniejsze przedsiębiorstwa będą musiały dostosować swoje oferty do osób ze szczególnymi potrzebami. Konieczność wdrażania nowych standardów będzie spoczywała na firmach z różnych branż – od technologii komputerowych, przez e-commerce, po sektor bankowy i transport pasażerski. Dyrektywa EAA zobliguje nas do działania w taki sposób, aby nikt nie był wykluczony z dostępu do usług czy produktów. Dostępność będzie naszą codziennością.

Zgarnij dofinansowanie

na burzenie barier!

Na początku marca PARP ogłosiła konkurs „Ścieżka SMART – nabór tematyczny Dostępność”, realizowany w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027. Projekt może składać się maksymalnie z siedmiu różnych modułów, a przedmiotem każdego z nich musi być rozwiązanie problemów osób ze szczególnymi potrzebami. Rozumie się przez to zniesienie co najmniej jednej lub więcej barier występujących np. w przestrzeni fizycznej (w tym budynkach, urządzeniach), rzeczywistości cyfrowej, systemach informacyjno-komunikacyjnych, produktach, usługach czy procesach lub zaspokojenie szczególnych potrzeb tych osób. Jednocześnie cele ogólne Ścieżki SMART – tj. rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych przedsiębiorstw, ukierunkowane na wdrażanie inno -

UWAGA! Nagrody otrzymają osoby, których odpowiedzi wpadną do skrzynki aleksander.oziewicz@pfr.pl od godziny 10.30 w dniu 23.05.2025 r. jako pierwsza, szósta, jedenasta, szesnasta i dwudziesta pierwsza. Nagrodami są plecaki PFR.

... Szewińska

Część bielizny damskiej

Frank, piosenkarz

Alkaloid w liściach herbaty

Imię Maradony

Gdacząca producentka jaj

Rutkiewicz

Eliza-

beth, grała Kleopatrę

Odłamki rozkruszonego muru

Brat Kaina

Drapieżny kot

Uczucie przygnębienia

Nabożeństwo

Owijany wokół szyi

Krótka łopatka harcerska

Posłaniec, goniec

Lekki but z pasków

Kierunek, tendencja

Sygnał ostrzegawczy

Słup z zaostrzonym końcem

8 bitów

Okres dziejowy

Reklama świetlna

Teren

ćwiczeń wojskowych

Owoce leśne Układ rubryk

Wierzba o srebrzystych baziach

Szczyt reglowy w Tatrach Zachodnich

Atrybut amatora łowienia ryb

Faza Księżyca

Potocznie o dorastającej dziewczynie

Matecznik

Łatwo topliwa masa

Bliźniacze naczynia

Kolce przy butach taternika

Odwołuje się od wyroku

Kurosawa, reżyser

Uchwyt przy drzwiach

Sytuacja bez wyjścia, impas

Sztuczna skóra

Wyspa Odyseusza

Jednostka podziału administracyjnego

Smutny okres

Polecenia dla psa

Część pocisku po eksplozji

Gruba gałąź

Stopień w szkole

Owoc tropikalny

Płuca pustyni

Cwaniak z lasu

Hans, malarz dadaista

Krewniak wiewiórki

Gromada zwierząt

Ciężka, mozolna praca

Deseczka tynkarza

Wróżba, przepowiednia

Zespół komórek organicznych

Chwast z rzepami

Odstępca, zdrajca

Strzęp waty

Dawna srebrna moneta

Obrotność smykałka

Krewny po kądzieli

Klub piłkarski z Wiednia

Krąży w żyłach

Zaprawa podpuszczkowa

Zawiązana wstążka

Fiskalna w sklepie

Nałożnice muzułmanina

Odbywał karę przy wiosłach

Towarzyszka Stasia

Pełna medykamentów

Powyżej kolana Okładka książki

Mieszka nad Wisłą

Wewnętrzna potrzeba, skłonność

Resztka świecy

Krasomówca

Przy siodle

Przylega do portu

W komplecie z kowadłem

Porusza się w cylindrze

Kolega, kompan

Zapis dziejów

Naszyta na dziurę

Poranna msza

Powiększenie tarczycy

Puszysta u lisa

Akcja na bramkę rywala

Pastwisko

Ojciec Zeusa Ma prawo wybierania

Minerał skałotwórczy

Obejmuje otwór okienny

Dotkliwe cierpienie, katusze

Cukier palony

Tył szyi

Wczesna pora dnia

Głęboki na zupę

Formuła przysięgi

Rowerowa taksówka

Rzemień, powróz

Długi mebel

Skutek przegrzania organizmu

Wielka flota wojenna

Zasiadał w ratuszu

Miara gruntu

Napisał "Lalkę"

Rzesza ludzi

Cenna wskazówka

Przeor z "Potopu" Kontuzja

Paul, śpiewał "Dianę

Osa, komar lub motyl

Nagrody za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z poprzedniego numeru „Horyzontów” otrzymali: Marta A. (PFR Portal PPK), Jan D. (PFR SA), Jan D. (PFR Nieruchomości), Robert K. (PAIH), Karolina S. (PFR SA).

HORYZONTY | Nr 2/2025 (36)