Accountantsonderzoek studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde bachelor in het bedrijfsmanagement afstudeerrichting accountancy-fiscaliteit campus Brugge academiejaar 2022-2023
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ............................................................................................................................. 2 Woord vooraf ............................................................................................................................... 5 1
Diverse aspecten van de controle ................................................................................... 6
1.1
Doelstelling van de controle van de jaarrekening .................................................................... 6
1.1.1
Basisprincipes............................................................................................................................ 6
1.1.2
De specifieke Belgische context ................................................................................................ 6
1.2
Andere controleopdrachten ..................................................................................................... 8
1.3
Controle en beheer ................................................................................................................... 9
1.4
Fraude ....................................................................................................................................... 9
1.5
De strijd tegen het witwassen .................................................................................................. 9
1.6
Het onderscheid tussen de verantwoordelijkheid van de onderneming, de interne auditor en de externe auditor ............................................................................................................... 9
1.7
Controlestandaarden .............................................................................................................. 11
1.8
Interne controle ...................................................................................................................... 12
1.9
Technologie in de controle ..................................................................................................... 12
1.10
Ondernemingen met continuïteitsproblemen en de impact daarvan op externe controle .. 12
2
Controle van de jaarrekening ........................................................................................ 13
2.1
Auditrisico en controledoelstellingen ..................................................................................... 13
2.1.1
Auditrisico (AR) ....................................................................................................................... 13
2.1.2
Controledoelstellingen ............................................................................................................ 16
2.1.3
Verband tussen de controledoelstellingen en controlewerkzaamheden ................................ 16
2.2
Tijdspanne van de controlewerkzaamheden.......................................................................... 19
2.3
Risicoprofiel van de onderneming .......................................................................................... 19
2.4
Verwerven van het inzicht in de omgeving en kenmerken van de onderneming .................. 20
2.4.1
Materialiteitsprincipe ............................................................................................................. 20
2.4.2
Initiële risicobepaling .............................................................................................................. 22
2.4.3
Begrijpen van de omgeving van de onderneming .................................................................. 22
2.4.4
Inzicht verwerven in de financiële positie van de onderneming ............................................. 23
2.4.5
Begrijpen van de effectiviteit van het management van de onderneming ............................ 24
B5G136 Accountantsonderzoek
2
Inhoudsopgave
2.5
Verwerven van inzicht in de informatiestromen en procedures van de onderneming ......... 24
2.6
Bepalen van de uit te voeren controlewerkzaamheden ........................................................ 25
2.7
Bijkomende voorafgaande controlewerkzaamheden ............................................................ 25
2.8
Eindejaarscontrolewerkzaamheden ....................................................................................... 25
3
Organisatie van de controle .......................................................................................... 26
3.1
Controleprogramma ............................................................................................................... 26
3.2
Controledossier....................................................................................................................... 26
4
Testen van de basisprocedures ..................................................................................... 27
5
Controle van de balans ................................................................................................. 28
5.1
Oprichtingskosten en immateriële vaste activa ..................................................................... 31
5.1.1
Oprichtingskosten ................................................................................................................... 31
5.1.2
Immateriële vaste activa ........................................................................................................ 35
5.2
Materiële vaste activa ............................................................................................................ 39
5.3
Financiële vaste activa en geldbeleggingen............................................................................ 55
5.3.1
Financiële vaste activa ............................................................................................................ 55
5.3.2
Geldbeleggingen ..................................................................................................................... 62
5.4
Vorderingen ............................................................................................................................ 67
5.4.1
Vorderingen op meer dan één jaar – rubriek 29 ..................................................................... 67
5.4.2
Vorderingen op ten hoogste één jaar – rubriek 40 en 41 ....................................................... 68
5.5
Voorraden ............................................................................................................................... 70
5.6
Liquide middelen .................................................................................................................... 74
5.7
Overlopende rekeningen van het actief ................................................................................. 75
5.8
Eigen vermogen ...................................................................................................................... 75
5.8.1
Kapitaal ................................................................................................................................... 75
5.8.2
Uitgiftepremies ....................................................................................................................... 79
5.8.3
Herwaarderingsmeerwaarden ................................................................................................ 81
5.8.4
Reserves .................................................................................................................................. 82
5.8.5
Overgedragen resultaat .......................................................................................................... 82
5.8.6
Kapitaalsubsidies .................................................................................................................... 86
5.9
Schulden op meer dan één jaar .............................................................................................. 89
5.10
Schulden op ten hoogste één jaar .......................................................................................... 91
B5G136 Accountantsonderzoek
3
Inhoudsopgave
5.11
Voorzieningen voor risico’s, kosten en overlopende rekeningen van het passief ................. 94
5.11.1
Voorzieningen en uitgestelde belastingen .............................................................................. 94
5.11.2
Overlopende rekeningen van het passief................................................................................ 99
5.12
Controle van de verschuldigde en terugvorderbare vennootschapsbelasting ...................... 99
6
Controle van de resultatenrekening .............................................................................100
7
Controle van de toelichting ..........................................................................................101
8
Het controleverslag .....................................................................................................102
8.1
Inleiding ................................................................................................................................ 102
8.2
Het controleverslag en het Wetboek Vennootschappen ..................................................... 102
8.3
De eisen gesteld aan een degelijk controleverslag............................................................... 102
8.4
Inhoud van het controleverslag ............................................................................................ 102
8.5
Goedkeurende verklaring ..................................................................................................... 103
8.6
Het tot uitdrukking te brengen oordeel in het kader van continuïteit ................................. 103
9
Bijzondere controlewerkzaamheden bij een eerste of eenmalige controleopdracht ......105
10
De controle van de geconsolideerde jaarrekening ........................................................106
11
Bespreking van enkele aparte topics ............................................................................107
11.1
Aanschaffingswaarde ............................................................................................................ 107
11.2
Intercalaire intresten ............................................................................................................ 111
11.3
Vaste activa in leasing ........................................................................................................... 112
11.4
Uitgestelde belastingen op de gerealiseerde meerwaarden ............................................... 117
11.5
Waarderingsmethodes voorraden ....................................................................................... 119
11.6
Afschrijvingsmethoden CBN-advies 2010/15 ....................................................................... 121
11.7
Wat met waardering vreemde valuta op het einde van het boekjaar ? .............................. 122
B5G136 Accountantsonderzoek
4