Henk & Fred editie 1 2018 by Henk & Fred

JAARGANG 6

01 18

FEBRUARI 2018

Durf jij je tarieven te verhogen?

De techniek achter Polaroid 44

Installateur kan straks niet meer om BIM heen HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

Ontmoet 15.000 toekomstige opdrachtgevers

Kennisdeling op 4 podia met dagelijks keynote sprekers

Werk mee aan de meest duurzame en innovatieve projecten

Bezoek Building Holland hĂŠt innovatie event voor de bouw en vastgoedsector van 17 t/m 19 april in RAI Amsterdam. Zo bent u direct op de hoogte van relevante themaâ&#x20AC;&#x2122;s zoals digitalisering in de bouw, gezonde gebouwen en circulariteit. Ook is er een innovatieboulevard waar alle nieuwe ontwikkelingen en trends worden getoond. Samen lopen we vooruit! 2

| FEBRUARI 2018

Hét innovatie event voor de bouw en vastgoed

17 t/m 19 april 2018 | RAI Amsterdam Ervaar tijdens Building Holland de innovaties uit de sector, ontmoet de klant van morgen, laat u inspireren door de koplopers en ontdek nieuwe business partners.

• THEMA’S 2018 •

Circulair Bouwen

Gezonde Gebouwen

Renovatie & Transformatie

Smart Buildings

C2C Materialen paspoorten

Duurzame Energie

Innovaties in de bouw

Duurzame gebiedsontwikkeling

Digitaliseren in de bouw

Meer informatie? www.buildingholland.nl

Regel nu uw gratis toegangskaart via:

www.buildingholland.nl | FEBRUARI 2018

Colofon & Service Henk & Fred is voor iedereen die geïnteresseerd is in elektrotechniek, van (leerling) monteur tot directeur. Met naast nieuws en trends veel interviews en artikelen over interessante personen en bedrijven uit de branche. Het blad onderscheidt zich van andere bladen in de markt door het vak ‘elektrotechniek’ moderner en beter te positioneren. Jaargang 6, nummer 1, februari 2018 UITGEVER Media Vakman B.V. Diepenveenseweg 147 7413 AP Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink redactie@henkenfred.nl

Onderhoud kan veel efficiënter Je bent als servicemonteur op weg naar een reparatie en ter plekke blijkt dat je niet de goede materialen of gereedschappen bij je hebt. Simpelweg omdat je niet het exacte probleem kende. Het gebeurt nog steeds. Terwijl het niet meer hoeft. Met de juiste data bij de hand sta je nooit voor verrassingen.

REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl

Nieuwe columnist

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Gerard van Dalen (column) en Karin Stegeman

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORMGEVING loek & feel DRUK Tesink ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (exclusief 6% BTW inclusief verzendkosten) Losse nummers € 9,75 (exclusief 6% BTW inclusief verzendkosten) Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

VOLG ONS Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.linkedin.com/company/henk-&-fred

| FEBRUARI 2018

advies dat hij graag deelt met zijn collega’s.

Thuis bij...

Edsilia Rombley Foto: Carolien Sikkenk

De weken met goede voornemens voor het nieuwe jaar liggen achter ons. Algemeen directeur Gerard van Dalen van Van Dalen Installatietechniek in Twello, en tevens onze nieuwe columnist, heeft zich voorgenomen om nog vaker nee te zeggen. Een

Haar man Tjeerd heeft fluwelen handjes, zegt ze. Zangeres Edsilia Rombley is dan ook de technicus in huis. Henk en Fred zochten haar op in haar woning in hartje Amsterdam. Een gesprek over het gebruik van techniek bij zang en dans. Maar ook een vooruitblik naar de Ladies of Soul op 23 en 24 maart in de Ziggo Dome.

INHOUD Bela maakt z'n eigen wijn

In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Dit keer ontmoeten ze Bela van de Steeg, eigenaar van Technisch Installatiebedrijf B. van de Steeg en in zijn vrije tijd maker van wijn.

Meer doen met minder handjes

Steeds meer installateurs kunnen het werk niet aan. Dan moet je inventief zijn, vond ook Viveen Elektro uit Arkel. Het bedrijf past sinds kort het concept ‘100% Winstalleren’ toe, waardoor met minder handjes meer werk kan worden verricht.

De comeback van de Polaroid

Toen in 2008 het Amerikaanse concern de stekker eruit trok, leek het gedaan met Polaroid. Niets is minder waar: de fotocassettes zijn vandaag de dag bijna niet aan te slepen. Henk en Fred proberen te ontrafelen hoe dat kan.

Blik vooruit Het valt mij op dat veel mensen in het nieuwe jaar altijd terugkijken op het jaar ervoor. Dat is niet zo gek, we willen het juist in het nieuwe jaar beter doen. En dus stellen we onszelf een aantal goede voornemens wat we in dat jaar gaan doen. Onze nieuwe columnist - Gerard van Dalen stelt voor om in 2018 een aantal zaken te benoemen die we juist niet meer gaan doen. Als voorbeeld noemt hij de prijzenslag. Als installateur mag je best trots zijn op je vak. Focus op datgene waar jij goed in bent zodat je je kunt onderscheiden. Zolang je dat doet, hoef je je echt geen zorgen te maken over jouw prijs. Laurens de Vrijer van UNETO-VNI Advies vergelijkt onze sector wel eens met een man die met een botte bijl het bos aan het omhakken is. We vinden het moeilijk om nee te zeggen, dus nemen we alles aan. Terwijl het juist ook belangrijk is om kritisch naar onze portefeuille te blijven kijken. Als ik iets zou mogen benoemen wat we dit jaar niet meer moeten doen, dan zeg ik: bezuinigen op het automatiseren van je technische buitendienst. Hoe vaak zien we niet dat er sprake is van data-armoede van de monteur die bij de klant is? In deze editie lees je hoe je door de juiste software te gebruiken dit probleem kunt voorkomen en veel effectiever te werk kan gaan, wat uiteindelijk kostenbesparing oplevert. En jij? Wat ga jij dit jaar anders doen? Matthea Kiemeney Bladmanager matthea@henkenfred.nl

| FEBRUARI 2018

Servicemonteur vaak slecht op de hoogte van klus

ONDERHOUD KAN VEEL EFFICIËNTER

Je bent als servicemonteur op weg naar een reparatie en ter plekke blijkt dat je niet de goede materialen of gereedschappen bij je hebt. Simpelweg omdat je niet het exacte probleem kende. Het gebeurt nog steeds. Terwijl het niet meer hoeft. Met de juiste data bij de hand staat een monteur nooit voor verrassingen.

ata-armoede'. Zo noemt CTB xRM het gebrek aan actuele kennis over machines of installaties bij de monteur. Heel veel installaties produceren tegenwoordig data over hun performance of over de staat van het onderhoud. Maar nog te vaak worden deze data niet gebruikt of wordt er binnen een installatiebedrijf onvoldoende over gecommuniceerd. Dit blijkt uit een onderzoek dat het CTB xRM, een kennisbedrijf voor onder meer de

| FEBRUARI 2018

techniek, in 2017 heeft gehouden. En dat is jammer, een gemiste kans zelfs. De moderne klant vraagt meer, is veeleisender. De 'firsttime fixe', oftewel de reparatie- of onderhoudsklus die in één keer goed wordt uitgevoerd, wordt steeds belangrijker. Niet alleen voor de klant zelf, maar ook voor het onderhoudsbedrijf of de servicemonteur die zijn klant graag tevreden ziet. Concreet blijkt uit onderzoek dat maar liefst 70 procent van de

monteurs niet de juiste materialen bij zich heeft om een probleem of reparatie direct adequaat op te lossen. Voor iets meer dan de helft (51 procent) van de monteurs was het probleem niet volledig duidelijk op het moment dat ze naar de klus vertrokken. Maar de monteur die op elk gewenst moment de actuele data van een installatie bij de hand heeft, zal niet snel voor verrassingen staan. De kans dat hij de klus daardoor wél in één keer klaart, is aanzienlijk.

TREND WERKBON Syntess Software, producent van software op dit gebied, ziet dat installatiebedrijven steeds meer aandacht hebben voor en waarde hechten aan het volledig automatiseren van hun technische buitendienst. Simpel gezegd: de papieren werkbon van de servicemonteur wordt vervangen door een tablet. Daarop moet de monteur altijd realtime de data van de te onderhouden machine of installatie ter beschikking hebben. Volgens Syntess is het daarbij het meest verstandig, en op termijn voordelig, om daarvoor in een compleet nieuw systeem voor ERP (Enterprise Resource Planning) te investeren. "In de praktijk blijkt dat het koppelen van verschillende softwarepakketten eigenlijk nooit tot tevredenheid en efficiency leidt. Verschillen in databases en gegevensbestanden zorgen vaak voor problemen."

BETER INZICHT Voordeel van een geïntegreerd systeem is niet alleen dat de servicemonteurs altijd actuele informatie hebben, maar ook dat de werkplanner op kantoor goed inzicht heeft in de voortgang

van de werkzaamheden van de monteur. Is de ene monteur langer dan gedacht bezig met een klus, en een collega juist eerder klaar, dan kan de werkplanning direct worden aangepast. Ook is een urenadministratie van de monteur niet meer nodig en kan op ieder moment worden gezien welke materialen er zijn verbruikt en of die weer moeten worden aangevuld.

OUDERE MONTEUR Tegelijkertijd is het goed om te weten dat met name oudere servicemonteurs moeite kunnen hebben met dit moderne systeem, zo valt te lezen in een Whitepaper van Syntess Software. Wellicht hebben ze het gevoel dat 'Big Brother' hen continu op de vingers kijkt. Het is belangrijk hen goed te informeren, te betrekken bij het proces en te luisteren naar hun wensen en angsten. En geef ze de iPad in eigendom, zodat ze die ook privé kunnen gebruiken. Want draagvlak onder alle betrok kenen is een vereiste om een dergelijk systeem optimaal te laten functioneren. Lukt dat, dan zullen alle partijen er profijt van hebben. Niet in de laatste plaats de klant. 

CULTUUROMSLAG PERSONEEL EEN INTERESSANT ASPECT VAN DE ZOGEHETEN 'KENNISGEDREVEN SERVICEVERBETERING' IS DAT MENSEN BINNEN EEN BEDRIJF OOK DAADWERKELIJK BEREID MOETEN ZIJN OM AL DIE KENNIS MET ELKAAR TE DELEN. 'KENNIS IS MACHT' IS NOG STEEDS EEN DINGETJE IN VEEL ORGANISATIES. SPECIFIEKE VAKKENNIS KAN VOOR WERKNEMERS EEN SOORT VAN MACHTSMIDDEL ZIJN, ALDUS CTB XRM IN HAAR ONDERZOEKSRAPPORT. "HET DELEN VAN KENNIS STAAT NAGENOEG GELIJK AAN HET DELEN VAN MACHT EN DIT KAN SOMS LASTIG ZIJN VOOR MEDEWERKERS DIE WAARDE HECHTEN AAN HUN VERWORVEN MACHTSSTATUS. OM KENNISDELING TE STIMULEREN IS DAN EEN CULTUUROMSLAG NODIG." WANT ALS DE KENNISDELING ERGENS STOKT, DAN ZAL NIET IEDERE COLLEGA OVER DE ACTUELE DATA BESCHIKKEN EN KAN HET UITEINDELIJKE DOEL VAN ZOVEEL MOGELIJK FIRST-TIME FIXES NIET WORDEN GEREALISEERD. "KENNIS MAG DAAROM NIET LANGER MACHT ZIJN, KENNISDELING MOET DE DRIJVENDE KRACHT WORDEN BINNEN ORGANISATIES EN ZO EEN EINDE MAKEN AAN DATA-ARMOEDE", ALDUS HET RAPPORT.

FRED: “EN EEN NIEUWE IPAD!” HET IS VOOR ZOWEL FRED ALS OUDGEDIENDE HENK NIET MOEILIJK TE SNAPPEN DAT KENNISDELING ZORGT VOOR BETERE PRESTATIES. MAAR HENK HEEFT WEL MOEITE MET DAT 'MODERNE GEDOE'. "EN DAN ZITTEN ZE OP KANTOOR ZEKER DE HELE DAG OP ME TE LETTEN. LEKKER ZEG", BROMT HIJ. FRED SNAPT ZIJN OUDERE MAATJE WEL. HIJ VINDT HET ZELF OOK BEST EEN RAAR IDEE. "MAAR JE MOET HET NIET ZO ZIEN, HENK. HET GAAT EROM DAT WE MET AL DIE INFORMATIE BETER KUNNEN WERKEN. EN ALS ZE OP KANTOOR MERKEN DAT JIJ LANGER BEZIG BENT MET EEN KLUS, DAN ZETTEN ZE IEMAND ANDERS OP JOUW VOLGENDE KLUS. JIJ BLIJ. EN JE KRIJGT OOK NOG EENS EEN NIEUWE IPAD!", LACHT FRED.

| FEBRUARI 2018

“Kwaliteit zit in ons DNA” Kwaliteit is bij Enphase even veelzijdig als veelzeggend. Kwaliteit bewijst zichzelf. Meer dan 15.000.000 units verkocht. Heeft een legioen van fans. 662.000 systemen wereldwijd geïnstalleerd. Gaat de uitdaging aan met extreme temperaturen en klimaten. Kwaliteit minimaliseert teleurstellingen. Failure rate 300 op 1.000.000. Stelt vooral gerust. 20 jaar garantie. Premium kwaliteit zorgt tegelijkertijd voor aangename verrassingen: verwachte levensduur? Gelijk aan een kwaliteit zonnepaneel. Nieuwsgierig waarom kwaliteit in ons DNA zit? Bekijk onze video op YouTube. Let op. Opzienbarend generatie nieuws is onderweg. Bel daarom 040-250 4744 voor een grensverleggend gesprek. QR-code video

KORTSLUITING Lachen op het werk belangrijker dan goede koffie

GEEF PERSONEEL DE RUIMTE

We behandelen medewerkers als kinderen Personeel wordt blij van vrijheid en eigen verantwoordelijkheid WERKNEMER VINDT WERKSFEER BELANGRIJKER DAN SALARIS

VAN DE WERKNEMERS LACHT NIET DAGELIJKS OP ZIJN WERK

Bevlogen medewerkers zijn

18%

productiever

Betrokken personeel

Weet jouw personeel wat de visie van het bedrijf is?

rendement

MONTEUR MET SPECIALISATIE

= hoger

MEER WERKPLEZIER

Bron: Sprout Magazine, Raet, Ruigrok Netpanel, werkgever imago-onderzoek Randstad, MKB Servicedesk

| FEBRUARI 2018

Van Dalen installatietechniek maakt duidelijke keuzes

Monteur is eigenlijk

Gerard van Dalen

Meestal neem je je in een nieuw jaar iets voor wat je wél gaat doen? Gerard van Dalen: “Klopt, maar dit is een mooi moment om met z’n allen een einde te maken aan al die opdrachtgevers die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Die alleen maar voor de laagste prijs gaan. Het ergste is dat dit systeem in stand gehouden wordt, omdat veel installateurs hierin meegaan. Ze slachten elkaar op deze manier af. Niet doen! Er is genoeg werk. Wij doen het in ieder geval niet meer, maar maken bewuste keuzes in wat

| FEBRUARI 2018

we wel en niet aanpakken. We doen ook alleen nog de dingen waar we goed in zijn. We kiezen niet meer voor een ‘one night stand’, die vaak het gevolg is van aanbestedingen. Wij kiezen voor langdurige relaties. Durf keuzes te maken, zou ik van de daken willen schreeuwen. Het hele leven bestaat uit keuzes maken.” Zit dit probleem niet in de genen van de branche? “Misschien wel. Veel bedrijven voelen zich al meer dan vijftig jaar ondergewaardeerd. We zijn

leidend aan het worden in de bouwkolom, maar hebben ondertussen nooit de specifieke skills geleerd; zoals inkopen, plannen, onderhandelen en leidinggeven; die bouwbedrijven wel hebben. Daardoor blijven we op het tweede plan. We moeten meer zelfvertrouwen krijgen en vooral trots worden op onszelf. Want dat mogen we echt zijn.” Je hebt het over keuzes. Welke hebben jullie gemaakt? “Wij doen amper nog woningbouw of retail. Wij richten ons

INTERVIEW

geen monteur meer sinds enkele jaren vooral op de utiliteit. Daar zijn we goed in. En ook dan kunnen wij niet alles. Dat willen we ook niet. Waar het gaat om disciplines waarvoor wij de capaciteit of kennis niet in huis

Acht van de tien partners waar we mee samenwerken, haken toch weer af. Het is té spannend om met een concullega op te trekken. Zonde, maar dat zit er van oudsher al in. Het houdt ons niet tegen om

medewerkers. Die transparantie was niemand gewend. Maar in de praktijk dragen mijn mensen het bedrijf. Of je nu op kantoor zit of onderweg bent. Iedere medewerker is 24 uur per dag ambassadeur

wij kiezen niet meer voor een one night stand hebben, zoeken we verbinding met installateurs met andere specialismen. Daarnaast vinden we het prettig om met een flexibele schil mensen te werken. Stel dat we een opdracht elders in het land hebben, dan huren we daar ter plaatse mensen in. Zo draag je ook een steentje bij aan de fileproblematiek.” Werkt dat ‘samenwerken’ in de praktijk echt? “Ik geef toe dat veel collegabedrijven hier moeite mee hebben.

hiermee door te gaan. Het is de toekomst.” En op de werkvloer? “Ook voor onze medewerkers is het wennen om op deze manier op te trekken met andere bedrijven. Maar ze snappen het wel. Het past in de openheid die we in dit bedrijf prediken. Toen ik in 1992 het bedrijf overnam, ben ik meteen de omzetcijfers gaan communiceren en de ontwikkelingen besprak ik vanaf dat moment twee keer per jaar in alle openheid met mijn

van dit bedrijf. Dus vind ik dat mijn mensen mogen weten hoe het reilt en zeilt. Het vertrouwen dat je hiermee geeft, krijg je ook weer terug. Onze mensen voelen zich verantwoordelijk voor hun bedrijf en vanuit die gedachte begrijpen ze dat er soms nieuwe ontwikkelingen zijn. Dat je als bedrijf niet in je schulp moet blijven zitten en vooruit moet kijken.” Kunnen ze al die veranderingen aan? “De één beter dan de ander. Sinds 2012 ontwikkelt de markt zich in ››

WIE IS GERARD VAN DALEN? VAN DALEN INSTALLATIETECHNIEK IS IN 1958 OPGERICHT. DE HUIDIGE DIRECTEUR GERARD VAN DALEN IS DE TWEEDE GENERATIE. HET BEDRIJF TELT HONDERD MEDEWERKERS EN IS GEVESTIGD IN NIJKERK EN TWELLO. VAN DALEN INSTALLATIETECHNIEK RICHT ZICH ALS TOTAALINSTALLATEUR OP REALISATIE EN ONDERHOUD. SINDS 2002 MAAKT DE ONDERNEMING ONDERDEEL UIT VAN MOEDERBEDRIJF BATENBURG TECHNIEK. GERARD VAN DALEN STAAT BIJ BATENBURG TECHNIEK TEVENS AAN HET HOOFD VAN DE DIVISIE GEBOUW GEBONDEN INSTALLATIES. DAARNAAST IS HIJ DE NIEUWE COLUMNIST VAN HENK & FRED IN 2018!

| FEBRUARI 2018

WERKEN AAN OPLOSSINGEN

Nedelko is al meer dan 60 jaar jouw vertrouwde partner en leverancier van elektrotechnische materialen, (intelligente) LED verlichting en energie- en veiligheidsoplossingen. Met meer dan 100 medewerkers en vestigingen in Nederland, BelgiĂŤ, Duitsland en TsjechiĂŤ, voorzien wij de Europese (elektro) technische markt van de beste producten. Snel en vol overtuiging!

NEDELKO B.V.

| FEBRUARI 2018

Riga 10, 2993 LW Barendrecht

Het hoofdkantoor en distributiecentrum zijn beide gevestigd in Barendrecht, Nederland. Onze kracht zit niet alleen in een breed assortiment en snelle levering. Persoonlijk contact en het opbouwen van duurzame relaties vinden wij net zo belangrijk. Onze technisch specialisten werken met passie aan mooie oplossingen.

T +31 (0)180 64 54 00

WWW.NEDELKO.NL

E info@nedelko.nl

INTERVIEW teur zich bij zijn kernactiviteiten kan houden. Een win-win situatie omdat je hem efficiënter kunt inzetten!” Toch blijft het tekort aan technisch personeel nijpend? “Daarom moeten we kijken naar een nieuwe arbeidsmarkt. De zij-instromers zijn belangrijk. Dan heb ik het niet alleen over de 55-plussers, maar ook over al die mensen die ons land binnenkomen. Daar zitten ook mensen bij die een kans verdienen. Het tekort dwingt ons ook na te denken over huidige (montage-)technieken. Hoe kunnen we het slimmer doen?”

een monteur is te duur om draden te trekken sneltreinvaart. Kijk naar het Bouw Informatie Model (BIM) en de 3D-techniek. De wereld van de installatietechniek staat op zijn kop. Een monteur is steeds minder monteur. Er komt veel meer op ze af dan alleen monteren. Denk aan data en Internet of Things (IOT). Ze worden meer installateur. Het werk verandert, maar dat biedt ook nieuwe kansen. Een voorbeeld?

We hebben een tekort aan goed technisch personeel. Ondertussen neemt de vraag naar prefab toe. Ook wij bereiden in onze werkplaats veel voor. Als je draden gaat trekken, dan kun je je afvragen of je dat een monteur moet laten doen, voor 45 euro per uur. Je kunt ook een goedkopere medewerker voor de voorbereidende werkzaamheden inschakelen, zodat de mon-

Waarderen we de monteur wel genoeg? “Nee! Feitelijk wordt de monteur ondergewaardeerd. Hij verdient minder dan een gemiddelde kantoormedewerker. Niet terecht, vind ik. Binnen de bandbreedte van de cao waar we natuurlijk mee te maken hebben, proberen wij onze goede medewerkers daarom maximaal te belonen.” 

INNOVATIEF LICHTLIJNSYSTEEM MEDEWERKERS VAN VAN DALEN INSTALLATIETECHNIEK WORDEN UITGENODIGD MEE TE DENKEN OVER VERNIEUWING BINNEN HET BEDRIJF. HET EIGEN LICHTLIJNSYSTEEM IS ER EEN GEVOLG VAN. “WIJ ZIJN VAAK AAN HET WERK IN PARKEERGARAGES EN BEDRIJFSHALLEN, OM LICHTLIJNEN OP TE HANGEN. EEN MEDEWERKER OPPERDE DAT WE HET VOORBEREIDENDE WERK OOK IN DE WERKPLAATS KONDEN DOEN. NU HEBBEN WE EEN EIGEN LICHTLIJNSYSTEEM ONTWIKKELD IN TWELLO, WAAR MENSEN WERKEN MET EEN AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT. DIE MAKEN DE LICHTLIJNEN MONTAGEKLAAR. TER PLAATSE WORDEN ZE GEÏNSTALLEERD DOOR ONZE MONTEURS, DIE DE GROTE AFSTANDEN IN DIE HALLEN EN GARAGES OVERBRUGGEN MET EEN ELEKTRISCH GOLFKARRETJE. OOK EEN IDEE VAN EEN COLLEGA. LEVERT VEEL TIJDSBESPARING OP!”

| FEBRUARI 2018

B.E.G. The lighting control professio PROFESSIONEEL LICHTMANAGEMENT voor innovatieve gebouwautomatisering

KNX Gen. 6

DALISYS®

Basis  Standaard  Deluxe

De DALI multimaster adresseerbare oplossing

DALI COMPACT

De stand-alone oplossing

singleroom

multiroom

gebouw www.beg-luxomat.com

| FEBRUARI 2018

DE BUS VAN...

Monteur Peter van Berkom

DE VLOER VRIJHOUDEN

onteur Peter van Berkom (28) komt net terug van een lange werkdag in het Brabantse Goirle. Samen met zijn twee collega’s werkt hij aan de installaties in 33 nieuwbouwwoningen. De kopers bepalen wat ze willen, dus een enkeling gaat voor nul op de meter. “Wij willen onze klanten graag ontzorgen en adviseren.” Het installatiebedrijf op de grens van Brabant en Gelderland heeft twee Peugeot Experts, aangevuld met zeven Peugeot Partners. Peter heeft zijn bus pas

Domotica, duurzaamheid, onderhoud en nieuwbouw. Het zijn de thuismarkten van Melssen en Peperkamp Elektro (MPE). Ravenstein is het vertrekpunt van de monteurs, die desnoods naar de uithoeken van Nederland rijden. Monteur Peter van Berkom rijdt in een hagelnieuwe Peugeot, inclusief ingebouwde navigatie en verwarmde buitenspiegels.

twee weken in gebruik. Maar een nieuwbouwproject betekent modder op de bus. “Ja, er wordt wel mee gewerkt”, lacht hij na een korte poetsbeurt.

INRICHTING BUS Als het om businrichting gaat, heeft Peter één motto. “De vloer zoveel mogelijk vrijhouden.” Dus alle sorteerbakken en de houten stelling worden goed gebruikt. “Zeker als je meerdere projecten op een dag hebt, wil je veel materialen kunnen laden. Of ik weleens

wat vergeet? Wie niet? Dan wordt het op en neer rijden, of de volgende dag. Bij nieuwbouw is dat nooit een probleem.” De bus heeft volop ruimte voorin, waar Peter samen met zijn twee collega’s zit. “De bus staat op mijn naam en ik ben dus ook verantwoordelijk voor mijn auto.” De reistijden zijn nu te overzien, vindt Peter. “Dat was wel anders toen we een tijd terug een klus hadden in Zeeland.” 

REACTIE FRED “ZO’N NIEUWE AUTO ZIT VOL MET SNUFJES”, WEET FRED, DIE VOL BEWONDERING DE TIJD NEEMT OM ROND TE KIJKEN. “DE BOORDCOMPUTER HEEFT ONLINE NAVIGATIE, PARKEERHULP, DODEHOEKBEWAKING… JE KUNT JE EXACTE VERBRUIK IN DE GATEN HOUDEN...” PETER STEEKT EEN SIGAARTJE OP, TERWIJL DE ZON VOLOP SCHIJNT. “IK WEET WEL DAT DE AUTO ALLERLEI HANDIGHEIDJES HEEFT”, VERONTSCHULDIGT HIJ ZICH. “MAAR VOOR MIJ IS HET ALLEMAAL NOG EEN KWESTIE VAN UITZOEKEN. DE AFGELOPEN TWEE WEKEN HEBBEN WE HET HARTSTIKKE DRUK GEHAD. EN WANNEER GA JE JE DAN VERDIEPEN IN DE B OORDCOMPUTER? DAT KOMT ALLEMAAL NOG WEL.”

| FEBRUARI 2018

INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA:

Met de nieuwe inzetstukken van Attema maak je hollewanddozen geluidsdicht, luchtdicht en rookdicht! Betrouwbaar

Praktisch & snel

Kostenbesparend

Heb je het al gehoord?

Je combineert de inzetstukken gemakkelijk met onze veelgebruikte hollewanddozen. En met elk merk schakelmateriaal.

luchtdicht

1117

rookdicht

1115

geluidsdicht

1118

Meer info? Kijk op www.attema.com

Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld.

| FEBRUARI 2018

359-..._ADV-Hollewand-190x277_(Fred&Ed).indd 1

23-10-17 11:56

UITGELICHT Enphase biedt totaalpakket voor PV-markt:

Zowel batterij als omvormer

We kennen Enphase van zijn micro-omvormers. Het Amerikaanse bedrijf stelt nu ook zijn AC-opslagbatterij beschikbaar voor de Nederlandse markt. “Eenvoudig, snel en veilig te installeren door de installateur”, zegt Robert Gruijters van Enphase. “Een klant kan met één batterij beginnen. En dat modulair uitbouwen.”

nphase is er klaar voor, als op termijn het salderen langzaam wordt afgebouwd in Nederland. “Als de consument straks niet meer voor hetzelfde tarief zijn zelfopgewekte stroom kan terugleveren aan de energiemaatschappij, dan wordt opslag in een AC-batterij erg interessant”,aldus Robert Gruijters van Enphase. Het van oorsprong Amerikaanse Enphase heeft daarom zijn AC-opslagbatterij ook beschikbaar gesteld voor de Nederlandse markt. Voor de installateur te bestellen via de groothandel. “In landen als A ustralië, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn ze wat energieopslag betreft al een stuk verder. Maar we verwachten dat ook de consument hier steeds meer zijn opgewekte energie zelf opslaat.”

RENDEMENT Enphase is met 17 miljoen verkochte exemplaren één van ‘s werelds

grootste leveranciers van micro-omvormers. “Wij kiezen er bewust voor om achter ieder PV-paneel een eigen micro-omvormer te plaatsen”, aldus Gruijters. “Dat levert een veel hoger rendement op dan bij een gangbare seriële aansluiting. Als er bij een seriële aansluiting een paar panelen zijn die minder functioneren, dan haalt dat ook het rendement van de overige panelen naar beneden. Bijkomend voordeel van individuele omvormers is dat er nooit hoge spanning onderweg is op het dak. Dus veiliger voor installateur én eindklant!”

MODULAIR Een ander voordeel van micro- omvormers is dat het systeem van Enphase modulair op te bouwen is. “Een klant kan beginnen met een paar panelen. En dat langzaam uitbouwen”, aldus Gruijters. Datzelfde geldt voor de AC-opslagbatterij van Enphase. “Onze opslagbatterij heeft een maxi-

male capaciteit van 1.2kWh. Zodra een klant in de toekomst meer energie wil opslaan, kan hij daar nog meer batterijen aan toevoegen. Je biedt de klant zo een energieoplossing op maat die heel flexibel is.” Volgens Gruijters is de AC-opslagbatterij eenvoudig en snel te installeren. “Een monteur kan het in z’n eentje en heeft daar maar een paar uurtjes voor nodig.” Tenslotte vertelt hij dat Enphase eind maart een nieuwe omvormer introduceert, met een nog hoger rendement. In 2019 gevolgd door een omvormer die niet meer gekoppeld hoeft te worden aan het net. Voor klanten die helemaal off-grid gaan! 

De micro-omvormer van Enphase

| FEBRUARI 2018

Fotograaf in beeld Tijdens ons event ELEKTRO 2017 was Arjen Dannenberg drie dagen onze vaste huisfotograaf. Zijn foto’s stonden op de fotospread in onze vorige uitgave. Alleen waren we zijn naam vergeten te vermelden.

Stom! Hopelijk maken we het hierbij goed. Arjen (18) doet een opleiding tot ‘commercieel junior accountmanager’ aan het Hoornbeeck College in Apeldoorn, maar fotografie is zijn grote hobby. Van natuurfotografie

Henk & Fred Zomertour

| FEBRUARI 2018

3 NIEUWE TOPCOACHES Onze branche is weer drie nieuwe Topcoaches rijker. Eind vorig jaar was de Verkiezing OTIB Topcoach van het Jaar 2017. Edwin van Brakel - van Gooiland Elektro uit Hilversum - won in de categorie MKB, Wijnand Pul van Hollander Techniek uit Apeldoorn in de categorie Grootbedrijf en Anthony Brak van InstallatieWerk Noord-Oost Flevoland is Topcoach van het Jaar 2017 voor het Opleidingsbedrijf. Met de prijs spreekt OTIB waardering uit voor alle praktijkbegeleiders die zich inzetten om talent te begeleiden, te ontwikkelen en daarmee de branche met vakmensen te versterken.

Foto: Carolien Sikkenk

Je moet er misschien nu niet aan denken: ijs. Maar wie trakteert jou en je collega’s op een verkoelende versnapering in de zomer? Van maandag 4 tot en met vrijdag 8 juni 2018 bezoeken Henk en Fred installateurs op diverse bouwlocaties in Nederland met een ijskar. Wil jij dat we bij jou en je collega’s langskomen? Geef ons je bouwlocatie door via www.henkenfred.nl!

tot fotografie bij evenementen zoals sportwedstrijden en natuurlijk beurzen. Meer van zijn werk zien? Zoek dan op Arjen Dannenberg Fotografie op Facebook of Instagram.

NIEUWS Winnaars kleurplaatactie

WE KREGEN WEER VEEL INZENDINGEN VOOR ONZE EINDEJAARSKLEURPLAATWEDSTRIJD. DE JURY HEEFT 3 WINNAARS GESELECTEERD DIE IEDER EEN WINTER EFTELING-CADEAUBON TER WAARDE VAN 50 EURO HEBBEN GEWONNEN. DE WINNAARS ZIJN: JOP TE SELLE UIT BREDEVOORT (2 JAAR), CATO VIJVERBERG UIT MAASSLUIS (5 JAAR) EN EVY VAN MEERKERK UIT BENSCHOP (10 JAAR). ALLEMAAL VAN HARTE GEFELICI-

SOLAR SOLUTIONS OP 21 EN 22 MAART Solar Solutions is de grootste vakbeurs op het gebied van zonne-energie in de Benelux en wordt op woensdag 21 en donderdag 22 maart gehouden in de Expo in Haarlemmermeer. Naast zonnepanelen, zonne

TEERD! OVER DE UITSLAG KAN NIET

Minder

WORDEN GECORRESPONDEERD.

vmbo leerlingen

Jowitherm wordt ETHERMA Benelux Jowitherm gaat vanaf februari 2018 verder onder de naam ETHERMA Benelux. Dit is een logisch gevolg van de fusie tussen Jowitherm en ETHERMA, een Oostenrijkse producent van elektrische en infraroodverwarming met verschillende vestigingen in Europa. Beide ondernemingen werken al

boilers, omvormers en montage materialen is de beurs nu uitgebreid met opslagsystemen en Smart Home producten. Ook zijn er de hele dag door gratis workshops en trainingen. Meer info: solarsolutions.nl

25 jaar samen en willen hun kennis en ervaring graag bundelen om de installateurs en groothandels nog beter te kunnen bedienen. Links Thomas Reiter, directeur ETHERMA Oostenrijk, rechts Bas Spekreijse, directeur Jowitherm Nederland BV. Vanaf deze maand beide directeur ETHERMA International.

Het aantal leerlingen op het vmbo is opnieuw met duizenden afgenomen. Ouders zien hun kinderen liever naar havo en vwo gaan. Het gevolg is dat er in de toekomst nog minder vakmensen van school komen. Dat ziet ook het Ministerie van Onderwijs. De regering wil de komende jaren het beroepsonderwijs versterken. Er is 100 miljoen euro gereserveerd om onder andere de technische richtingen van het vmbo te versterken.

| FEBRUARI 2018

Een kansrijke omgeving voor installateurs

Consumenten en veiligheid van de elektrische installatie Het gebruik van elektrische apparatuur in en om het huis is de laatste decennia flink gestegen. Bijna in elk modern huishouden is wel een vaatwasser of droger aanwezig, er komen steeds meer elektrische auto’s en smartphones en tablets behoren bijna standaard tot de inboedel. Dat vraagt nogal wat van de elektrische installatie in huis.

BB heeft onderzoek gedaan naar consumenten en de veiligheid van de elektrische installatie. Zo is er gekeken naar wat er speelt bij consumenten rondom het gebruik van de groepenkast en de installatie. Daarnaast komt in het onderzoek ook de houding van de consument ten opzichte van deze thema’s aan de orde. In dit whitepaper gaan we in op de kansen die hieruit voortvloeien voor installateurs en hoe zij hier slim op in kunnen spelen.

NIEUWE DIENSTVERLENING Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat consumenten een periodieke controle van hun groepenkast op prijs stellen. Het is voor installateurs zaak om deze nadrukkelijk(er) aan te bieden, zowel richting huurders, verhuurders als woningeigenaren. Het opstellen van nieuwe contractvormen is hierbij een mogelijkheid. Dit geldt zeker voor allround installateurs die een gecombineerde controle op

| FEBRUARI 2018

zowel de cv-ketel als de groepenkast kunnen aanbieden.

VOORLICHTING Hoe controleer ik mijn aardlekschakelaar? Wat is een overspanningsbeveiliging? En wat zijn de gevaren van stekkerdozen en verlengsnoeren? Over dit soort vragen bestaat onder consumenten nog veel onduidelijkheid. Voorlichting geven over de gevaren en risico’s binnen de elektrische installatie, bijvoorbeeld in de groepenkast, zou een belangrijk onderdeel moeten zijn van het werk van installateurs. De installateur is immers bij uitstek degene die consumenten kan wijzen op het belang van bijvoorbeeld uitbreiding en/of vervanging van de groepenkast.

NAZORG Nog een manier waarop installateurs zichzelf kunnen profileren, is door het verlenen van service. Uit onderzoek van WoonKennis in 2016 onder 500 consumenten bleek dat 20%

van de respondenten nazorg een belangrijk aspect vindt bij het laten uitvoeren van een klus. Ze stellen het op prijs dat ze achteraf nog vragen kunnen stellen aan de professional die de opdracht heeft uitgevoerd.

FULL SERVICE Bovenstaande ontwikkelingen maken duidelijk dat installateurs diverse kansen op de markt kunnen benutten door zich te ontwikkelen als moderne, full service professionals. Door meer aan te bieden dan puur vakinhoudelijk werk, kunnen zij zich beter verkopen richting de consument en woningcorporaties. Ook wordt zo hun kennis verder verspreid onder particulieren. Dit leidt enerzijds tot meer opdrachten en uiteindelijk tot een verbetering van de veiligheid van de elektrische installaties in woningen.  Wil je het hele whitepaper lezen? Vraag dit dan aan via nl-marketing-ep@abb.com

COLUMN

WAT GA JIJ NÍET MEER DOEN IN 2018?

Als installateurs bewegen we ons in een ouderwetse bouwkolom. Daarin staat de aannemer bijna altijd bovenaan en fungeert de installateur als onderaannemer. Eigenlijk best vreemd, omdat de installaties meer en meer leidend zijn geworden. Vroeger bouwden we een installatie in een gebouw. Nu bouw je een gebouw om de installatie. Dat betekent dat we als branche een grotere en belangrijker rol spelen in de bouwwereld. Toch pakken we als installatiebranche die rol vaak niet. De angst dat we als installateur niet voldoende werk hebben, zit bij de gemiddelde installateur diep. Dat heeft als gevolg dat we nog steeds in prijzenslagen meegaan. Waarom eigenlijk? Er is werk genoeg. Sterker nog, we kunnen het niet aan. We moeten de angst collectief loslaten. Bedrijven die er nu nog zijn, hebben de crisis overleefd en dat is niet voor niets gebeurd. Die bedrijven kunnen iets! Die moeten dus trots zijn en dat mag je gerust uitdragen. Dat doen we nog te weinig. En bij de kwaliteit die deze bedrijven leveren, hoort een reële beloning. Ik stel voor dat ons goede voornemen voor dit jaar is als branche niet te zeggen wat we gaan doen, maar juist wat we níet meer gaan doen. We gaan níet meer mee in de prijzenslag die partijen ons nog steeds proberen op te leggen! We gaan nee zeggen! Als we dat durven, dan kunnen we als branche ook een volgende stap zetten. De installaties in een gebouw zijn namelijk belangrijker dan ooit. Daarbij is het wel belangrijk dat je als bedrijf vasthoudt aan je visie. Doe de dingen waar je goed in bent en laat je ge durende een proces niet verleiden om dit of dat er even bij te doen. Kies voor een duidelijke focus en zoek voor de ontbrekende delen samenwerking. Bedenk niet alleen goede voornemens, maar geef er ook invulling aan!

GERARD VAN DALEN IS ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ VAN DALEN INSTALLATIETECHNIEK, MET VESTIGINGEN IN TWELLO EN NIJKERK.

Ik voorspel een prachtige toekomst voor onze branche, als we collectief in het diepe durven te stappen. De installateurs die dit al gedaan hebben, ervaren de positieve gevolgen. Zij worden serieus genomen en stijgen in de bouwkolom. Je moet gewoon even durven…

| FEBRUARI 2018

WWW.MEPAC.NL WWW.MEPAC.NL

info@klemko.nl | +31(0)88 00 233 00 info@klemko.nl | +31(0)88 00 233 00

INNOVATIE Verbeterde vluchtwegsignalering

EATON’S ADAPTIEVE EVACUATIESYSTEEM

Door toename van veiligheidsrisico’s in gebouwen is evacuatie planning meer dan ooit van cruciaal belang. Met het nieuwe Adaptieve Evacuatiesysteem van Eaton worden mensen snel naar de veiligste uitgang geleid. In tegenstelling tot statische uitgangsborden, wordt in dit systeem digitale technologie gebruikt om te wisselen tussen een aantal vooraf gedefinieerde vluchtroutes.

VLUCHTROUTE SCENARIO’S Deze nieuwe technologie is een intelligente aanvulling op het bestaande centraal batterij nood verlichtingssysteem van Eaton dat veel al in grote projecten wordt toegepast. In combinatie met speciale GuideLed vluchtwegsignaleringsarmaturen wordt een adaptieve vluchtroute gecreëerd. Bij een calamiteit in bijvoorbeeld een winkelcentrum, waar zich vaak veel mensen bevinden, moet zo snel mogelijk evacuatie plaatsvinden. Door het selecteren van een scenario

kan een bevoegd persoon ervoor zorgen dat de meest veilige en snelle vluchtroute wordt geactiveerd. Indien een rookmelder, via een potentieel vrij contact, direct is aangesloten op het armatuur kan het evacuatiesysteem ook automatisch geactiveerd worden. Bij rookdetectie zal dan de aangesloten vluchtwegsignaleringsarmatuur een rood kruis weergeven.

Adaptieve Evacuatiesysteem tot maximaal 240 signaleringsarmaturen activeren. Middels een software programma kunnen scenario’s gedefinieerd worden die adaptieve signaleringsarmaturen via het centrale batterijsysteem activeert. Op basis van informatie van videowaarneming (CCTV), branddetectie en andere apparaten die de aard en locatie van een gevaar aangeven, kan het uit een aantal voorgeprogrammeerde opties de veiligste en snelste route kiezen. Via een interface is het tevens mogelijk vanaf een centrale locatie de noodsituatie via een computer te volgen. In tegenstelling tot 'actieve' en 'dynamische' systemen is de technologie van Eaton volledig aanpasbaar en kunnen de instructies in realtime worden gewijzigd. Zoals alle andere noodverlichtingssystemen van Eaton is ook dit nieuwe Adaptieve Evacuatiesysteem volledig adresseer baar. Hiermee kunnen onderhouds kosten aanzienlijk worden gereduceerd.

GEAVANCEERDE TECHNOLOGIE Via een kortsluit en open circuit bestendige bussysteem kan het

www.coopersafety.nl

| FEBRUARI 2018

Laurens de Vrijer van UNETO-VNI Advies:

Durf je tarieven

Elk jaar kun je bij UNETO-VNI geheel anoniem je jaarcijfers vergelijken met het gemiddelde van bedrijven die dezelfde omvang hebben als dat van jou. Uit die branchecijfers blijkt dat bij veel installateurs de marges nog altijd aan de lage kant zijn. 8 brutale vragen aan Laurens de Vrijer, Teamleider UNETO-VNI Advies.

“Helemaal mee eens. De gemiddelde installateur is te bescheiden en durft gewoon te weinig te vragen voor wat hij doet. Daardoor beseft het grote publiek ook te weinig hoe belangrijk het werk van de installateur is. Hij mag wel iets trotser zijn op zijn werk. Zonder installateur is het een stuk kouder, onveiliger en minder duurzaam.”

| FEBRUARI 2018

MAAR HOEVEEL MOET EEN GEZOND BEDRIJF DAN OVERHOUDEN? “Je kunt een eenmanszaak natuurlijk niet vergelijken met een bv. Maar we zien dat grote bedrijven met moeite 3 procent netto voor belasting overhouden. Als er keihard wordt gewerkt, is het wel erg weinig als er van elke 100 euro maar 3 euro overblijft. Dat zou meer richting de 7 of 10 procent moeten.”

DE GEMIDDELDE INSTALLATEUR VERDIENT TE WEINIG. EENS OF ONEENS?

JA, MAKKELIJK GEZEGD. MAAR HOE DOE IK DAT?

“Gooi je tarieven omhoog. Durf het gewoon en kijk wat klanten doen. Maar durf ook serieus naar je portefeuille te kijken. Er is nu natuurlijk best veel werk. Maak voor jezelf een analyse: aan welke klanten verdien ik en is het voor hen ook leuk werken? En aan welke klanten verdien ik heel weinig, terwijl het ook nog minder leuk werk is? Juist nu is het de tijd om afscheid te nemen van bepaalde klanten. Zo ontstaat er weer ruimte!”

8 BRUTALE VRAGEN

gewoon te verhogen

JA, MAAR DAAR HEB IK ALLEMAAL GEEN TIJD VOOR.

“Ik vergelijk onze sector wel eens met een man die met een botte bijl een bos aan het omhakken is. De tip om z’n bijl te slijpen, zodat het sneller gaat, negeert hij. Omdat hij nog een heel bos moet doen. Zo gaat het ook vaak in de installatiebranche. We nemen te weinig tijd om ons eigen bedrijf onder de loep te nemen.”

OF SIMPELWEG MEEDOEN AAN JULLIE BEDRIJFSVERGELIJKEND ONDERZOEK? “Jaarlijks biedt UNETO-VNI haar leden de mogelijkheid hun cijfers te vergelijken met het gemiddelde van bedrijven van dezelfde omvang. Dat rapport geeft je inzicht in hoe jij presteert ten opzichte van anderen. Het basisonderzoek daarvan - altijd aan het einde van het jaar -

is gratis. Gevolgd door workshops waar installateurs met elkaar in gesprek gaan.”

JA HALLO, DAN WETEN ANDEREN OOK MIJN CIJFERS!

MEER WETEN OVER HET BEDRIJFSVERGELIJKEND ONDERZOEK?

6 8 7

“Nee, de cijfers blijven voor jezelf. Maar juist door te praten met collega’s, leer je aan welke knoppen je kunt draaien om meer rendement te behalen. Zonder inzicht kun je geen uitspraken doen over je bedrijf!”

OKÉ, OVERTUIG ONS MET EEN GOED PRAKTIJKVERHAAL.

“Vorig jaar was er een jongeman die net het bedrijf van z’n vader had overgenomen. Het eerste wat hij deed, was de tarieven met 12 procent verhogen. Zijn vader verklaarde hem voor gek, maar afgezien van één klant, werd het gewoon geaccepteerd…”

Mail L.devrijer@uneto-vni.nl of bel (079) 32 50 740.

MOOI VERHAAL...

“Je begrijpt, toen hij dat vertelde tijdens onze workshop, wilden de andere ondernemers daar alles over weten. Zoiets werkt ook veel beter dan dat wij van UNETO-VNI alsmaar roepen dat de tarieven in de branche te laag zijn.” 

FRED: “BESPAREN OP PERSONEEL?” NOG EEN TIP VAN LAURENS DE VRIJER VAN UNETO-VNI: BESPAAR IN DEZE TIJD VAN ARBEIDSKRAPTE NÍET OP PERSONEEL. FRED IS HET DAAR HELEMAAL MEE EENS. “MAAR ALS JE JE PERSONEEL GOED BELOONT, DAN GAAN OOK DE KOSTEN OMHOOG…”, MIJMERT HIJ. “EEN EXTRA REDEN OM DAN OOK EENS SERIEUS NAAR DE HOOGTE VAN JE TARIEVEN TE KIJKEN”, ZEGT HENK. “ALS DE LONEN STIJGEN, MOETEN DE TARIEVEN NAVENANT OMHOOG. WIST JE TROUWENS DAT JE VOOR ALLE VRAGEN OVER PERSONEEL EN JE BEDRIJFSVOERING GRATIS TERECHT KUNT BIJ UNETO-VNI? EEN TEAM VAN SPECIALISTEN STAAT DAGELIJKS VOOR JE KLAAR!”

| FEBRUARI 2018

Het gebouw van de toekomst...

...is slim, energieefficiĂŤnt, veilig en betrouwbaar.

â&#x20AC;&#x201D; Kunnen gebouwen denken? Natuurlijk!

Gebouwen worden steeds slimmer. Internet of Things heeft de toekomst en slimme automatiseringsoplossingen vormen de basis. (Nood)verlichting, verwarming en ventilatie bijvoorbeeld. Maar ook beveiligingssystemen en oplossingen voor slim energieverbruik. Voor een gezonder leef- en werkklimaat, een veilig gevoel en meer comfort en productiviteit. Eenvoudig te installeren, configureren en achteraf aan te passen bovendien; over vooruitkijken gesproken. Ontdek gebouwintelligentie volgens ABB op: www.abb.nl/lowvoltage

| FEBRUARI 2018

INNOVATIE Simpel. Snel. Solide.

PRO-GLAND; VOOR DE SERIEUZE INSTALLATEUR FRONTFIX WARTELS De nieuwe Euro-Top FrontFix is een uniek kabelwartelconcept dat de behoefte aan traditionele verbindingen met schroefdraadfittingen of borgmoeren elimineert. Een speciaal vergrendelmechanisme vereenvoudigt de montage aanzienlijk wat een tijdsbesparing van ongeveer 70% garandeert ten opzichte van traditionele wartels.

GERICH WARTELS Als erkend installateur of paneelbouwer ontkom je er niet aan: een duurzame en waterdichte oplossing voor allerlei kabel doorvoeringen. Nedelko heeft speciaal daarvoor een nieuw merk op de markt gebracht: ProGland, een compleet assortiment aan duurzame kabelwartels.

RUIM ASSORTIMENT

PRO-GLAND ProGland is het nieuwe private label van Nedelko, gespecificeerd in kabelwartels en bijbehorende accessoires. De professionals hebben met zorg de beste producten samengesteld om jouw project van de mooiste en meest effectieve afwerking te voorzien. Kabels doorvoeren was nog nooit zo makkelijk. Ervaar het zelf.

Als enige in Nederland kan Pro-Gland de gepatenteerde Gerich kabelwartels tot haar assortiment rekenen. Deze innovatieve kabeldoorvoeringen zijn enig in zijn soort, mede doordat ze geen wartelmoer nodig hebben. In één beweging is de wartel te monteren, wat niet alleen resulteert in besparing van tijd, maar ook in kosten. Deze duurzame wartels werken perfect in elke omgeving en geven te allen tijde het gewenste resultaat.

Het Pro-Gland assortiment biedt een MEER INFORMATIE ruim scala aan mogelijkheden. Alle warHeb je vragen, wil je meer informatie, of tels zijn eenvoudig te monteren en zijn wil je de Pro-Gland catalogus bestellen, verkrijgbaar in een polyamide, messing bel dan met 0180 64 54 00, of stuur een en roestvrijstalen versie. Vanzelfsprekend e-mail naar info@nedelko.nl. zijn deze ook verkrijgbaar in verschillende De professionals staan klaar om je te maten (zowel metrisch, als PG). Voor woord te staan en je de beste oplossing zware industriële omstandigheden biedt te bieden voor ieder vraagstuk. Pro-Gland hoogwaardige EX gecertificeerde wartels aan. Deze explosieveilige kabeldoorvoeringen zijn onmisbaar in extreme factoren waar veiligheid voorop staat. Naast de welbekende wartels beschikt Pro-Gland over een ruime keuze aan accessoires zoals moeren, verloopringen, blindstoppen, adapters en meer. www.nedelko.nl/merken/pro-gland

| FEBRUARI 2018

Henk en Fred op bezoek bij zangeres Edsilia Rombley:

Techniek is vaak de

Foto: Suzanne vd Linden

dsilia Rombley heeft de schroevendraaier nog in de hand, als ze de deur van haar woning in hartje Amsterdam opendoet voor Henk en Fred. “Ik moest nog even een klein klusje in huis afmaken”, lacht ze. Als het drietal even later in de woonkamer aan de thee zit, vertelt de zangeres dat zij thuis de technicus is. “Ik moet jullie eerlijk bekennen: mijn man Tjeerd heeft fluwelen handjes. Daar heb ik een hele slechte klusjesman aan, haha. Ik ben samen met mijn zus en broer

| FEBRUARI 2018

opgegroeid met een alleenstaande moeder. Ik ben daardoor heel zelfstandig opgevoed. Als er iets mis was met de televisie of zo, of als er een klusje moest worden gedaan, dan probeerde ik dat altijd eerst zelf te doen.” Rode draad in het gesprek is het thema techniek. “De techniek komt vaak goed van pas bij alle dingen die je doet. Je hoeft het misschien niet altijd nodig te hebben, maar het kan wel eens handig zijn”, zegt Edsilia. Henk wil natuurlijk weten

in hoeverre techniek een rol speelt in haar zangcarrière. Heeft ze bijvoorbeeld zanglessen gehad? Edsilia lacht. “Toen ik begon met zingen, was ik nog nooit op zangles geweest. Maar toen het echt mijn beroep werd, heb ik wel een paar lessen genomen. Ik heb een aantal vaste oefeningen waarmee ik mijn stembanden opwarm. Daarnaast heb ik me een aantal technieken aangeleerd waardoor ik mijn stem niet hoef te forceren. Erg handig wanneer je bijvoorbeeld verkouden

THUIS BIJ

basis van wat je doet of wat grieperig bent, of als je bij slecht geluid hard boven de muziek moet uitschreeuwen.”

EIGEN STUDIO Bij het maken van een album komt ook veel techniek kijken. “Wat is leuker? Op het podium staan of een album maken?”, vraagt Fred. “Weet je, het leuke van een album maken, is dat je met helemaal niets begint”, zegt Edsilia. “Het publiek hoort alleen het eindresultaat, maar dat liedje was eerst alleen maar een melodie of een beat, gevolgd door een tekst. Of eerst een tekst en pas daarna de melodie. Het is pas een goed liedje als alle ingrediënten samenkomen en kloppen. Dat vind ik echt een mooi proces.” Ze geeft het toe, ze is verwend. Voor Edsilia is het gemakkelijk om even snel de studio in te duiken om een paar ideetjes op te nemen. Haar man, de bekende componist en producer Tjeerd Oosterhuis, heeft zijn eigen studio. “Vroeger woonden

we zelfs boven de studio. Als ik dan in het weekend aan het koken was en Tjeerd achter de piano zat… en er ontstond een bepaald liedje, dan renden we snel naar beneden om dat ideetje vast te leggen. Nu we de studio niet meer bij huis hebben, gebeurt dat wat minder.”

wel een onvergetelijke ervaring. Ach man, ik houd van dansen! Echt een jeugddroom die weer naar boven is gekomen. Vroeger danste en zong ik altijd al in de woonkamer. Ook dansen is altijd al een grote passie van mij geweest.”

LADIES OF SOUL

DANCE DANCE

Na de intensieve periode van Dance Dance Dance heeft Edsilia haar twee dochtertjes beloofd het een tijdje wat rustiger aan te doen. Hoewel, vrijdag 23 en zaterdag 24 maart staat alweer de 5e editie van de Ladies of Soul in de Ziggo Dome in Amsterdam op het programma. Met naast Edsilia natuurlijk Glennis Grace, Berget Lewis en Candy Dulfer. Het belooft een spectaculaire editie te worden, vol met swingende medleys, prachtige solo’s en bijzondere duetten. “Komen jullie ook?”, vraagt Edsilia, terwijl ze twee vrijkaarten op tafelt legt. Die kans laten Henk en Fred natuurlijk niet aan zich voorbijgaan! 

Het afgelopen najaar deed Edsilia Rombley mee aan het RTL4-programma Dance Dance Dance. “Techniek is daarbij heel belangrijk als basis”, zo legt ze uit. “Zeker als je lang achter elkaar wilt blijven dansen, is het belangrijk bepaalde technieken aan te leren. Anders loop je beslist blessures op…” “Wat is jou het meest tegengevallen bij Dance Dance Dance?”, vraagt Henk nieuwsgierig. “Nou, die blessures! Ik had een enkelblessure en last van mijn knieën, waardoor ik bepaalde bewegingen niet kon maken die ik eigenlijk wel zou willen doen. Echt heel frustrerend. Maar het was

THUIS BIJ… EDSILIA BERGET LEWIS DEED IN ENGELAND MEE AAN X-FACTOR EN GLENNIS GRACE WIL AMERIKA VEROVEREN. HOE ZIT HET MET DE INTERNATIONALE ASPIRATIES VAN EDSILIA? “IK HEB DIE AMBITIE MAAR DOOR. MAAR NU MERK IK TOCH ECHT DAT DAT NIET ZO VERSTANDIG IS, ALS JE OOK EEN AANWEZIGE MOEDER WILT ZIJN. IK ZIT IN EEN FASE WAARIN IK ONZE TWEE DOCHTERS MEER AANDACHT WIL GEVEN. IK PROBEER EEN GOEDE BALANS TE VINDEN TUSSEN PRIVÉ EN WERK. HIER EN DAAR VOL GAS, MAAR OOK OP TIJD WAT GAS TERUG!”

Foto: Suzanne vd Linden

OP DIT MOMENT NIET. VROEGER GING IK ALS EEN SOORT TREIN

Edsilia Rombley

| FEBRUARI 2018

Socketline-Flex

Compleet hollewanddozen concept 100 % stekerbaar en kostenbesparend. Als het

26°

21°

om een snelle en goedkope installatie van wandcontactdozen gaat, is het gepatenteerde Socketline-Flex precies de juiste oplossing. Compleet voorbedraad naar eigen wens en met een Wieland- of WAGO-aansluiting is de

WAGO

Wieland

montage in een handomdraai geregeld. De kunststof kap zorgt ervoor dat de installatie bij verfwerkzaamheden niet vuil wordt.

| FEBRUARI 2018

INNOVATIE Energiezuinig met lange levensduur. De perfecte oplossing

START HIGHBAY

Start Highbay is een uitgebreide reeks industriële LED armaturen met hoog rendement, ontworpen voor de productievloer, opslagruimtes, luchthavens, supermarkten, doe-het-zelf zaken en grote commerciële centra.

Met een levensduur van 50.000 uur, een garantie van 5 jaar en uiterst energie-efficiënte LED technologie, kan Start Highbay jouw werkingskosten en energieverbruik drastisch doen dalen. De Start Highbay reeks biedt energiezuinige industriële LED armaturen met een hoog rendement en een lange levensduur. De reeks biedt aanzienlijke energiebesparingen en kan jouw werkingskosten en energieverbruik

drastisch doen dalen, bij het vervangen van 250-400W HID armaturen of in een nieuwe installatie. De armaturen kunnen ook gebruikt worden met een PIR sensor die tot 10 armaturen op 1-10V kan aansturen en waardoor het energieverbruik nog verder daalt. De armaturen worden aangeboden in 3 verschillende lumenpakketten (13klm, 19,5klm, 26klm) en 2 verschillende bundelhoeken (60º en 90º). Ze zijn bovendien beschikbaar in kleur-

temperaturen neutraal wit (4.000K) en koelwit (6.500K) en leveren een heldere lichtkwaliteit die de productiviteit ten goede komt in combinatie met een lange levensduur van 50.000 uur (L70B50) en een garantie van 5 jaar. Dit biedt je volledige gemoedsrust, want er is minimaal onderhoud nodig waardoor het risico op onderbrekingen of hinder aanzienlijk vermindert. Door de lage verblinding (<25) en een werkingstemperatuur van -30º tot +50º worden deze armaturen aanbevolen voor industriële toepassingen. De reeks kan bovendien uitgerust worden met extra accessoires zoals diverse reflectoren (aluminium, zwart aluminium of perspex) en bevestigingsbeugels voor gebruik in diverse niet-gependelde toepassingen. Start Highbay werd ontwikkeld als energiezuinige oplossing met een lange levensduur, waardoor het de eerste logische keuze is van elke installateur en aannemer.

www.feilosylvania.com

| FEBRUARI 2018

Snel, eenvoudig, zeker. Hoogwaardige en betrouwbare oplossingen.

3M Nederland B.V. www.3M.nl/krimpkouskeuzekaart www.3M.nl/resinbox470 electrotel.nl@mmm.com

3M Belgium bvba/sprl www.3M.be/krimpkouskeuzekaart www.3M.be/resinbox470 3Melectrical.be@mmm.com

for professionals

2000K

3000K

4000K

6500K

leddeco

www.bailey.nl 32

| FEBRUARI 2018

DE OPLEIDING VAN... Oudere techniekdocent lost lerarentekort op

GoudGrijs, een uitzendbureau voor met name (vroeg)gepensioneerde docenten. Grijs duidt op hun leeftijd. Goud op hun ervaring, vakkennis en de waarde die zij nog kunnen toevoegen aan het onderwijs, waar grote behoefte is aan goede vakdocenten. Willem Driessen is directeur en mede-oprichter van GoudGrijs.

ZIJN ER INDERDAAD TE WEINIG VAKDOCENTEN? Willem Driessen van uitzendbureau GoudGrijs: "Ik kan alleen afgaan op onze eigen ervaring. En dan blijkt dat dat zeker zo is. Aanvankelijk was er vooral een tekort in de beta-vakken, zoals wiskunde. Maar nu ook in de installatie- en elektrotechniek. Vooral praktijkdocenten. Enthousiaste, ervaren leerkrachten zijn heel welkom op de scholen. Geen enkel probleem om aan de bak te komen."

Willem Driessen

Foto: Techniekbeeldbank.nu

Pensionado’s voor de klas

EN DIE OUDEREN HEBBEN ER NOG ZIN IN? "Natuurlijk zijn er genoeg oudere docenten die naar hun pensioen uitkijken. Maar er zijn er ook veel die nog helemaal geen zin hebben om thuis te zitten. Ze zijn nog fit, hebben nog plezier in het lesgeven. Ze voelen het haast als discriminatie dat ze moeten stoppen. Die mensen k unnen via GoudGrijs blijven werken." DUS ZE PAKKEN NIET DE BAAN VAN EEN JONGERE DOCENT? "Er komen simpelweg niet genoeg jonge vakdocenten bij. Zolang dat niet verandert, zijn oudere docenten onmisbaar. Bovendien werken deze ouderen vrijwel altijd parttime en op tijdelijke basis. Ze houden hun pensioen, verdienen een extraatje bij en blijven lekker bezig. De vaste banen blijven beschikbaar voor jongeren." WETEN ZE NOG ALLES VAN NIEUWE TECHNIEKEN? "Natuurlijk is dat een vereiste. Maar dat is geen enkel probleem. Het is

hun vak, ze willen graag upto-date blijven. Wij merken bovendien dat ook de leerlingen het leuk vinden, zo'n oude, ervaren docent. Ze kijken er zelfs een beetje tegen op. Iemand die nog het oude ambacht kent, maar daarnaast alles weet van moderne techniek. Wij hebben nog nooit meegemaakt dat het pro blemen opleverde." IS HIERMEE HET LERARENTEKORT OPGELOST? "Dit blijft natuurlijk een noodoplossing. Voor een structurele oplossing moet er ook structureel iets veranderen. Ik denk dat het vak van docent veel interessanter gemaakt moet worden. Er zijn genoeg vak-idioten die het leuk vinden om les te geven. Zij missen vaak enkel de pedagogisch-didactische vaardigheden. Misschien is het een idee dat ook MBO-ers leraar kunnen worden. Of dat bedrijven goede technici stimuleren om parttime les te geven De hybride leraar, zeg maar. Enthousiaste mensen, die hebben we nodig!" 

| FEBRUARI 2018

Bela heeft zijn eigen ‘wijnhuis’

IK MAAK JAARLIJKS ZO’N 300 LITER WIJN

at heb jij nu bij je?” Fred kijkt ietwat verbaasd naar het immense notitieblok dat Henk uit zijn rugzak tevoorschijn tovert. “Dat zie je toch?,” antwoordt Henk resoluut. “Het lijkt me handig dat één van ons tweeën vandaag aantekeningen maakt.” Het duo staat vandaag voor de deur van Bela van de Steeg, eigenaar van Technisch Installatiebedrijf B. van de Steeg in Elspeet. De 62-jarige techneut

| FEBRUARI 2018

Installateur én wijnmaker Bela van de Steeg

maakt al sinds jaar en dag zijn eigen wijn en dat lijkt Henk ook wel iets. Wie weet kunnen ze straks wel hun eigen label uitbrengen!

NIET TREUREN Bela zwaait de voordeur met een grote glimlach open. Op de achtergrond klinkt een rinkelende telefoon. “Heren, kom binnen en ga zitten. Ik moet dit telefoontje even aannemen. Tja, de zaken gaan altijd door, hè? Sorry, ben

zo terug.” Sinds 2001 werkt Bela voor zichzelf als installateur. “Van loodgieter tot elektricien: ik ben het allemaal. Wat mijn ogen zien, maken mijn handen. Zo simpel is het.” De winkel in bruin- en witgoed, die hij tot 2001 met zijn vrouw runde, was door de toenemende concurrentie niet langer rendabel. Bela: “Jammer, absoluut, maar met treuren kom je nergens.” Die nuchterheid blijkt kenmerkend wanneer

SPANNINGZOEKER Henk hem niet veel later vraagt hoe het nu met hem gaat. Hij was toch ziek? Bela: “Ik had een lichte tia, maar dat was met een bloedverdunnertje heel snel opgelost, hoor. Ik moet zo nu en dan alleen wat meer mijn rust pakken en dat is voor iemand als ik, die slecht kan stilzitten, niet altijd even makkelijk. Het maken van wijn is wat dat betreft een uitkomst: ik ben bezig en toch ontspan ik. Juist doordat het iets compleet anders is.”

WECKPOT Henk pakt zijn notitieblok. Dit is hét moment waarop hij heeft gewacht. Met z’n drieën lopen ze naar een hermetisch afgesloten ruimte in de schuur naast Bela’s huis. Het ‘optrekje’ staat vol flessen wijn en aanverwante

spullen. Aan de deur hangen diverse wijnkeuringen – ‘kleine stukjes erkenning,’ zoals Bela ze bescheiden noemt. “Wat is dit?” vraagt Fred wijzend naar een grote weckpot gevuld met een doorzichtig goedje waarop een paar sinaasappelschillen drijven. “Ha, dat is Cointreau in wording,” antwoordt Bela. “Wijn die niet helemaal goed is gelukt, kun je altijd nog omtoveren tot een heerlijke likeur.” Henk wil weten hoe het allemaal is begonnen. Wijn maken is nu eenmaal niet bepaald een alledaagse hobby. Bela, enthousiast: “Toen we dit huis kochten, stond de tuin al vol met druivenstruiken en pruimenbomen. Aanvankelijk kwam een klant van me al dat spul ophalen, maar op een dag ››

OOK JE EIGEN WIJN MAKEN? VOLG DEZE VIER STAPPEN VAN BELA. 1. ZOEK RIJPE EN GAVE DRUIVEN. 2. PERS DE DRUIVEN. VOOR WITTE WIJN VERWIJDER JE DE SCHILLETJES. VOOR RODE WIJN JUIST NIET. 3. MEET HET SUIKERGEHALTE MET EEN REFRACTOMETER EN VOEG - AFHANKELIJK VAN DE GEMETEN WAARDES - SUIKER TOE OM HET GEWENSTE ALCOHOLPERCENTAGE TE KRIJGEN. ZIE VOOR MEER INFO: WWW.DRUIVENWIJNMAKEN.NL/ PROCES/BEREKENEN/ 4. VOEG GIST TOE EN ZET DE WIJN RUIM EEN JAAR WEG. VERGEET HEM TUSSENTIJDS NIET TE ‘KLAREN’. HOE DAT ZIT? SUIKER ZET ZICH MET BEHULP VAN GIST OM IN ALCOHOL, WAARDOOR ER KOOLZUUR VRIJKOMT. DE GIST CELLEN DIE HUN WERK HEBBEN GEDAAN ZAKKEN NAAR DE BODEM EN KUNNEN, DOOR DE WIJN OVER TE SCHENKEN IN EEN ANDERE FLES (KLAREN), WORDEN VERWIJDERD.

| FEBRUARI 2018

HENSEL biedt een uitstekende kwaliteit aftakproducten, beveiligingsproducten en verdeeltoepassingen voor elektrische energie binnen het laagspanningsbereik. HENSEL wordt vooral toegepast waar hoge eisen worden gesteld in zowel utiliteit als industrie. Voor HENSEL zijn tevreden klanten de beste referentie.

W i j bundelen E n e r g i e

Geyer Nederland BV Weegschaalstraat 50 7324 BH Apeldoorn

Telefoon: +31 (0) 55 599 82 00 E-Mail: info@geyer.nl www.geyer.nl / www.hensel-electric.nl

NL_ENYMOD-190x130.indd 1

27.03.2015 09:43:13

Co-flex en PV-COOR Deelbare flexibele buizen Eenvoudige montage ■

Deel de buis, leg de kabels in de binnenbuis, druk de buitenbuis er over en klaar! Veilig en duurzaam

■

Bescherming van (voorgemonteerde) kabels bij PV-installaties, machines, etc.

■

Bestand tegen knaagdieren en weersinvloeden

■

Duurzaam stevige verbinding en goede buigwisselsterkte Efficiënt

■

De ideale oplossing voor snelle bescherming van kabels achteraf voor vele toepassingsgebieden. Hersluitbaar voor installatie achteraf.

Contactgegevens Nederland Tel.: 06 1500 22 38 E-mail: wessel.westrik@fraenkische.de www.fraenkische.com

| FEBRUARI 2018

SPANNINGZOEKER

vroeg ze waarom ik er zelf niet mee aan de slag ging. Zij maakte er tongstrelende wijnen van. Dat vond ik helemaal niet zo’n gek idee: mijn vrouw en ik zijn beiden wijnliefhebbers moet je weten. Ik gaf me op voor een cursus wijn maken en sloot me aan bij het wijngilde hier in Ermelo. Helaas ging de club uiteindelijk op de fles wegens te weinig animo, maar de mensen uit het dorp bleven mij hun fruitoverschot brengen en de meest verrukkelijke recepten waren toen al in mijn bezit. Stoppen was dus geen optie meer, haha.”

ZIEKTE “Ik schat dat ik zo’n 300 liter wijn op jaarbasis produceer, maar in 2016 zat ik door een ziekte in mijn wijnstruiken amper op de helft,” vervolgt Bela zijn verhaal. “Tja, het is en blijft een natuurproduct. Zelfs al voer je exact dezelfde procedure uit, dan nog heb je geen enkele garantie. Gelukkig hoef ik er niet van te leven. Sterker, ik mag dat spul helemaal niet verkopen. Het is enkel voor eigen consumptie. Alleen, 300 liter voor ons tweetjes is natuurlijk veel te veel. We geven dus geregeld een flesje weg aan

familie en vrienden.” Henk glijdt met zijn vingers langs de zelfgemaakte wijnetiketten. ‘De hof van Bela’ staat erop geschreven. Hij slikt. Een jaar lang werken voor nul euro omzet. Dat valt ‘m vies tegen. “Willen jullie misschien een van mijn creaties proberen?” vraagt Bela met een paar wijnglazen in de aanslag. “Ik heb wijn van appels, pruimen, kersen, gember en zelfs peterselie. Je kunt werkelijk van alles wijn maken...” Een borrel om de desillusie weg te drinken; daar heeft Henk wel behoefte aan. “Doe mij maar het sterkste spul dat je hebt,” bromt hij zachtjes. 

| FEBRUARI 2018

Meer doen

Links Michael Kristalijn en rechts Pieter Kros

enk en Fred zijn nieuwsgierig. Ze bezoeken vandaag de bouwput in het centrum van Houten, waar vier kantoorgebouwen van Waal Beheer Utrecht voor woningcorporatie Viveste worden omgebouwd tot 74 sociale huurwoningen. Bijzonder is vooral de innovatieve wijze waarop

| FEBRUARI 2018

de elektrotechnische installatie ‘plug & play’- volgens het concept Winstalleren - wordt aangelegd. In Houten worden op locatie nog amper draden getrokken. “Ik vind het maar niks”, zo zet Henk op de weg naar Houten de toon. “Het vakmanschap van de monteur heb je op de bouw juist

nodig.” Fred is minder sceptisch. “Ik denk dat dit een geweldig idee is richting de toekomst.”

WINSTALLEREN Op de bouwput worden de mannen ontvangen door projectleider Michael Kristalijn en directeur Pieter Kros van Viveen Elektro uit

PROJECT 100% Winstalleren toegepast bij project in Houten

met minder handjes Arkel. Samen met tekenaar Erik Dekker geven ze leiding aan het bedrijf, dat in totaal zo’n 25 mensen telt. “In opdracht van bouwbedrijf De Waal uit Utrecht verzorgen we hier de installaties”, zo legt Pieter Kros de mannen uit. “Dit is een innovatief project. Alle woningen worden all-electric. Na enkele succesvolle proefjes, werken we hier via het concept Winstalleren. We zijn er erg enthousiast over.” Het concept werkt volgens Michael Kristalijn als volgt: “Op kantoor wordt een calculatie gemaakt voor het bewuste project. Met de tekeningen en materiaalstaat wordt vervolgens een bestelling geplaatst bij de elektrotechnische groothandel. Een partnerbedrijf stelt het materiaal volledig op maat samen. In dit project is dat Van der Sijs Techniek en Automatisering. Dat bedrijf zorgt dat het materiaal compleet en op tijd wordt aangeleverd.”

VOORBEREIDING “Dat betekent”, zo gaat Pieter Kros verder, “dat er veel werk op kantoor wordt verricht. Op kantoor gebeurt het allemaal. Normaal kun je als installateur op de bouw nog wel eens switchen van plek waar je op dat moment aan de slag moet. Bij Winstalleren kan dat niet meer. Alles sluit naadloos op elkaar aan en vergt een zorgvuldige voorbereiding. Wij bestellen de materialen en gaan vervolgens vijf woningen tegelijk aansluiten en inpluggen.” “Wat zijn de voordelen?”, vraagt Henk. Pieter: “Dat je met minder handjes meer werk kunt doen. Dat is in deze tijd waarin je moeilijk aan technisch personeel kunt komen, belangrijk. Of het ook goedkoper is? Op dit moment nog niet. Normaal bestaat het tarief van de installateur voor tweederde uit uren en één derde uit materialen. In dit concept worden er veel minder uren gedraaid (ongeveer de helft), maar zijn de materialen veel duurder, omdat ››

MINDER FAALKOSTEN MET WINSTALLEREN HET CONCEPT ‘100% WINSTALLEREN’ IS EEN INITIATIEF VAN PRODUCENTEN ATTEMA EN WAGO. LEVERANCIERS PEHA, JUNG (IN DIT PROJECT WORDT SCHAKELMATERIAAL VAN BUSCH-JAEGER TOEGEPAST) EN GIRA ZIJN INMIDDELS AANGEHAAKT ALS PARTNER. WINSTALLEREN HOUDT IN DAT DE INSTALLATIES VOOR EEN PROJECT ZOVEEL MOGELIJK WORDEN VOORBEREID EN DE PREFAB HALFFABRIKATEN OP DE BOUW WORDEN AANGELEVERD, ZODAT ZE DAAR ALLEEN NOG GEKOPPELD HOEVEN TE WORDEN. STEKERBAAR, ZOALS HET MET EEN MOOI WOORD WORDT GENOEMD. HET LEVERT VOLGENS DE INITIATIEFNEMERS VEEL MINDER FAALKOSTEN OP (90 PROCENT MINDER) EN HET WERK KAN DRIE KEER ZO SNEL WORDEN AFGEROND.

| FEBRUARI 2018

www.etherma.nl B U I L D

U P

S K I L L S ENERGY TRAINING FOR BUILDERS

Wil jij kennismaken met de nieuwste technieken? Online basiscursussen en opties voor verdieping nu via de BUILD UP Skills advisor app. Eenvoudig, altijd beschikbaar en actueel. Voor iedereen in de installatiebranche. … Omdat onze branche niet stilstaat!

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

www.buildupskills.nl buildupskills.nl

Buildupskills_adv92.5x136mm.indd 1

19/01/2018 09:36

Kom proeven tijdens de Henk & Fred borrel!

LAVA®

INFRAROODVERWARMING + + + + + + +

Geoptimaliseerd stralingspaneel met hoog aandeel infraroodwarmte Hoogwaardige materialen Lange levensduur Verschillende uitvoeringen en fraaie designs Eenvoudig te installeren Onderhoudsvrij Efficiënt en individueel regelbaar

| FEBRUARI 2018

VOORJAAR 2018

PROJECT

in een tijd waarin je moeilijk aan personeel komt is dit een uitkomst

ze stekerbaar gemaakt moeten worden. Oftewel klaar om geconnect te worden.”

KINDERZIEKTES Fred vindt het allemaal maar wát interessant, maar ontdekt op de bouw nog wel enkele loze leidingen. Michael Kristalijn: “Helaas kunnen we nog niet alles voorbereiden. Zo moet bijvoorbeeld de coax leiding nog apart getrokken worden. Maar ook dat zal in de toekomst veranderen.” De mannen wandelen verder en zien wanden waar op dat moment stekkerdozen worden ingeklikt. Monteur Marco van der Klip is er geconcentreerd mee bezig. Of het systeem ook kinderziektes heeft, vraagt Fred. “Jazeker”, antwoordt Pieter. “De kabels zijn soms nog te lang. Dat betekent dat de leverancier ook kortere lengtes in het assortiment moet opnemen om efficiënt te zijn. Daarnaast zijn we minder flexibel. Als we de opdracht geven voor prefab materiaal, gaan er drie weken overheen voor we het hebben. Als er in die weken iets verandert, hebben we een probleem. Meerwerk is ook bijna niet mogelijk, maar voor projectbouw met een repeterend k arakter, zoals op deze

locatie, is het wel heel geschikt. Belangrijk is vooral dat je bij 100% Winstalleren vooruit moet denken en daarbij vormt het kantoor - onze tekenaar - meer dan ooit het kloppend hart waar alles samenkomt. Natuurlijk zijn sommige onderdelen

voor verbetering vatbaar, maar ik ben vooral enthousiast. Ik besef trouwens terdege dat veel installateurs er nog sceptisch tegenover staan. Maar onbekend maakt vaak onbemind. We kunnen onze ogen niet sluiten voor de toekomst.” 

OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “IK WEET NIET WAT IK HIERVAN MOET DENKEN.” FRED: “IK VIND HET JUIST GEWELDIG. HET VAK VAN MONTEUR

VERANDERT, DAAR KUNNEN WE ONZE OGEN NIET VOOR SLUITEN.

MAAR ER BLIJFT ALTIJD BEHOEFTE AAN VAKMANSCHAP.

DAT HEBBEN WE VANDAAG GEZIEN.”

HENK: “MMMM, DAAR ZIT WAT IN. DIE MONTEUR WAS NIET ALLEEN

STEKKERS AAN HET KOPPELEN. ZIJN KENNIS WAS ECHT

WEL NODIG…”

HENK: “ZIE JE WEL HENK, ZELFS VOOR JOU BLIJFT

WERK, HAHA…”

| FEBRUARI 2018

ONDERHOUDSVRIJ INSTALLEREN WINSTA® is als enige Maintenance Free

Maintenance Free

DE R STE HOUDS K INS ERBA A VRIJ TAL LER R EN

WINSTA® is als enige Maintenance Free gecertificeerd WINSTA® is toegestaan in gesloten wanden en plafonds WINSTA® is stekerbaar installeren volgens de NEN NPR 5310 Praktijrichtlijn WINSTA® is Maintenance Free gecertificeerd middels BS 5733:2010 WINSTA® is 100% stekerbaar en 100% onderhoudsvrij

WAGO Nederland B.V. Postbus 2070 7301 DB Apeldoorn T: 055 36 83 500 www.wago.com

| FEBRUARI 2018

INNOVATIE Duurzaam verpakken, snellere installatie, CO2 reductie

INTERLIGHT EASYFIT+ LED PANEEL 80% MINDER AFVAL

80% MINDER VERPAKKING

Interlight introduceert dit jaar nieuwe duurzame verpakkingsvormen die de installatietijd aanzienlijk verkorten. Door alleen dat wat écht nodig is te gebruiken verlaag je de CO2 uitstoot, kun je de armaturen efficiënter installeren én hoeft er minder afval afgevoerd te worden.

2X ZO SNEL INSTALLEREN

EASYFIT+ PANEEL

MINDER AFVAL

SNELLE INSTALLATIE

De Easyfit+ armaturen zijn dé oplos sing voor projecten in bijvoorbeeld kantoorgebouwen en ziekenhuizen. Naast de ideale producteigenschappen voor een kantooromgeving (CRI > 80, UGR < 19 en EIA) wordt dit product in een speciale projectverpakking gele verd. Maar liefst 7 armaturen in een handige box, zonder aparte enkelver pakkingen. De gekozen drivers worden bijgevoegd, al dan niet voorzien van een Schuko of Wieland aansluitsnoer. De boxen kunnen op pallets of trolleys geleverd worden met daarop de juiste types en aantallen voor elk deel van het project.

Kijk eens om je heen als je een aantal armaturen uitgepakt en geïnstalleerd hebt: een berg plastic en karton is het gevolg. Zonde, al dat verpakkings materiaal is onnodig gebruik van grondstoffen en vervoer van volu me en het moet allemaal ook weer opgeruimd worden. Niet efficiënt en niet milieuvriendelijk. Het doel van Interlight is juist de CO2 uitstoot te verminderen en sneller installeren mogelijk te maken.

De armaturen kunnen tot 2x zo snel geïnstalleerd worden. Ze hoeven niet allemaal uit de omdoos gehaald te worden. De driver, voorzien van aansluitsnoer, pak je er meteen bij. Omdat er minder verpakkingsmateriaal gebruikt wordt hoef je minder op te ruimen, ook dat scheelt tijd!

www.koopman.nu/duurzaam

| FEBRUARI 2018

DE DAG VAN...

MARCEL VAN LEEUWEN Het is volgens hem een kwestie van tijd, voordat ook installateurs zich overgeven aan Building Information Modelling, of - zoals we het in Nederland noemen - Bouw Informatie Model (BIM). Tekenaar Marcel van Leeuwen, van Hollander Techniek in Apeldoorn, weet er alles van. BIM is zo’n beetje zijn tweede natuur geworden. Hij ziet alleen maar voordelen.

OOK INSTALLATEURS KUNNEN NIET MEER OM BIM HEEN 6.00 UUR

De wekker gaat lekker vroeg. Ik woon in ApeldoornZuid samen met mijn vriendin Diana en zoon Julian (13). Ik heb vanmorgen een broodje en wat drinken gemaakt voor Julian en verder kan hij zichzelf redden. Om 7 uur fiets ik de deur uit. Een half uur later ben ik op kantoor in Apeldoorn Noord.”

| FEBRUARI 2018

7.30 UUR

Ik haal koffie voor mezelf en collega Martijn Bouwmeester, die er ook al is. Hollander Techniek is een familiebedrijf met vierhonderd medewerkers en vier vestigingen in Nederland. Wij werken voor zowel de particuliere als zakelijke klant. In alle disciplines van de techniek. Wij bieden technische oplossingen in elektrotechniek, werktuigbouw, beveiliging, zwembadtechniek, IT, robotisering, industriële automatisering en winkelautomatisering.”

DE DAG VAN... 9.00 UUR

Wij werken met Revit, dat is speciale software voor BIM. BIM is een werkmethodiek waarbij in een 3D Bouw Informatie Model (BIM) integraal wordt samengewerkt door diverse disciplines in de bouwsector. Met BIM werk je sneller en veel nauwkeuriger. Het betekent wel dat je in een vroeg stadium al keuzes moet maken, terwijl die nu vaak nog later gemaakt worden. Dat is vaak even wennen voor partijen die nieuw met BIM werken.”

10.00 UUR Dit is een echt familiebedrijf. In de pauzes gaan we vaak even een kwartiertje tafeltennissen. Lekker ontspannen en lachen met de collega’s.”

11.00 UUR 13.30 UUR We hebben een kort BIM-overleg. Samen kijken we naar de staalconstructie van een zwembad in Nijkerk. In BIM natuurlijk. Het mooie van BIM is dat je snel mogelijke knelpunten signaleert en ze eruithaalt. Ook dit overleg levert nuttige tips op. BIM biedt ongelofelijk veel kansen. Ik vind het jammer dat de installatiebranche er nog zo weinig mee doet. Misschien omdat veel opdrachtgevers er nog niet naar vragen. Toch kunnen ook installateurs er straks niet meer omheen.”

15.00 UUR t ik even vaak, maar nu moe Ik kom er niet zo ar ik zelf mee wa n te ec . Voor proj naar het magazijn n voor onze eigen g ik de bestellinge bezig ben, verzor t magazijn om te loop even naar he monteurs. Dus ik f fiets ik weer naar nen is. Om half vij kijken of alles bin art over vijf samen n we wel rond kw ter. huis. Meestal zitte achter de compu duik ik nog even l sta ee M aan tafel. Daarna t. nd nie hard, maar vanavo Soms loop ik ook lf elf in bed.” liggen we rond ha

Ik loop even naar onze studie-afdeling om Wijnand Pul te feliciteren. Wij leiden leerlingen van opleidingen intern verder op. Dat doet Wijnand. Het leuke is dat hij is uitgeroepen tot Topcoach van het jaar. Dat is een verkiezing die wordt uitgeschreven door Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf (OTIB).”

Jij

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| FEBRUARI 2018

DE VRIENDIN VAN... Martijn l’Ami Eigenaar ETIB l’Ami in Wassenaar

Van tractor naar kart

Martine doet de complete boekhouding van Elektro Technisch Installatie Bureau l’Ami in Wassenaar, het bedrijf van haar man Martijn. Daarnaast heeft ze thuis ook nog een Lakenvelder-fokbedrijf met 15 koeien en ruim 50 schapen. Tijd om te ontspannen! Martijn gaf haar op voor onze Henk & Fred Verwendag.

ls Martine ’s ochtends voor de Henk & Fred Verwendag bij Coronel Kartracing in Huizen arriveert, heeft ze er al een halve werkdag opzitten. Dat krijg je als je thuis een Lakenvelder-fokbedrijf hebt met 15 koeien en ruim 50 schapen. Daarnaast doet ze ook nog twee dagen in de week de boekhouding bij Elektro Technisch Installatie Bureau l’Ami in Wassenaar, het bedrijf van haar man Martijn. “Dat is goed met elkaar te combineren, hoor”, lacht Martine l’Ami, als we even later gezellig aan de koffie zitten. “Voor de boekhouding kan ik ook vanuit

huis inloggen op de zaak. Dus dat scheelt. Alleen in het voorjaar, als de lammetjes geboren worden, is het wel hard doorwerken. Vaak moet ik er dan ’s nachts ook nog een paar keer uit, om de drachtige ooien in de gaten te houden. Ik zorg er in die periode altijd wel voor dat ik met de boekhouding helemaal bij ben. Anders heb je echt alles tegelijk.”

BOERDERIJ Een bijzondere combinatie: haar man een installatiebedrijf en zij een Lakenvelder-fokbedrijf. Hoe is dat zo gekomen? Martine: “Martijn heeft in 2006 het bedrijf van zijn

ouders overgenomen. Een paar jaar later hebben wij in Wassenaar de boerderij gekocht waar vroeger ook mijn grootouders en ouders een boerenbedrijf hadden. Ik vind het ontzettend leuk om voor dieren te zorgen. En elk voorjaar is het weer een feestje met die lammetjes. We hebben de boerderij compleet verbouwd en zijn er acht jaar geleden ook gaan wonen. Samen met onze kinderen Bas (18), Daan (15) en Maartje (11).” Het is tijd om de kartbaan op de gaan. Weleens in een kart gezeten?, vragen we Martine. “Jazeker”, klinkt het zelfbewust. “Ik vind het ››

| FEBRUARI 2018

SMALLE AARDLEKAUTOMAAT 1P+N m

18 m

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

Functiebehoud-systemen (E90) van JMV Kabeldragers incl. kabels getest conform DIN 4102-12

| FEBRUARI 2018

DE VRIENDIN VAN...

heerlijk om te rijden. Ik rijd thuis ook op een tractor. Dat is pure ontspanning voor mij. Maar karten is natuurlijk wel wat anders. Meer een sport. Die snelheid, dat vind ik leuk!”

VERPLEEGKUNDIGE Even later zoeft Martine over de kartbaan. Als we een uurtje later aan de lunch zitten, vertelt ze dat haar carrière er aanvankelijk heel anders uitzag. “Ik heb jarenlang als verpleegkundige in het ziekenhuis gewerkt. Op de afdeling gynaecologie en verloskunde. Nadat ik de boekhouding had overgenomen van mijn schoonmoeder en onze dochter werd geboren, ben ik daarmee gestopt. Ik vind het heel leuk om de boekhouding te doen, maar

toch kriebelt het wel eens. Ik had het er laatst nog weer eens over met Martijn: misschien dat ik in de toekomst toch weer aan de slag ga in het ziekenhuis!” Maar dat is later. Haar twee banen en het moederschap vragen nu alle aandacht. Want ze is ook nog eens klassenmoeder in de klas bij Maartje, is onlangs toegetreden tot het bestuur van Maartjes paardrijvereniging en rijdt zoonlief Daan het hele land door voor zijn ijshockeywedstrijden. “Ik kan moeilijk ‘nee’ zeggen”, lacht Martine (47). “Ik vlak mezelf nog wel eens uit. De kinderen en het bedrijf staan op de eerste plaats. Daarna kom ik zelf nog een keer. Later hoop ik wat meer tijd voor mezelf te hebben.” 

BETALEN MARTINE: “WE HEBBEN EERST EEN JAAR DUBBEL GEDRAAID. DAARNA HEB IK IN 2006 DE BOEKHOUDING VAN MIJN SCHOONMOEDER OVERGENOMEN. NEE, KLANTCONTACT HEB IK NIET ECHT. ALLEEN ALS KLANTEN NIET BETALEN, HAHA.”

HENK OF FRED? “MARTIJN IS EEN ECHTE FRED. ALTIJD IN VOOR NIEUWE MARKTEN. VOORAL BEVEILIGING EN DE INTEGRATIE BINNEN KNX ZIJN ECHT ZIJN DING. THEO, ZIJN RECHTERHAND, IS WEER MEER VAN DE HOGE AMPÈRES EN DIKKE KABELS. ZO HEEFT IEDEREEN BINNEN ONS INSTALLATIEBEDRIJF ZIJN EIGEN EXPERTISE.”

SPECIALISME

WEINIG VERLOOP

MARTINE: “HET INSTALLATIEBEDRIJF TELT

“SAAMHORIGHEID… MISSCHIEN IS DAT WEL

VIJFTIEN MAN. IEDEREEN IS ALLROUND

DE KRACHT VAN ONS BEDRIJF. GELUKKIG IS

INZETBAAR, MAAR HEEFT VAAK WEL ZIJN

ER HEEL WEINIG VERLOOP, UITEINDELIJK

EIGEN SPECIALISME. ZE STAAN VOOR ELKAAR

ZIJN HET JE MEDEWERKERS DIE HET

KLAAR. OOK MARTIJN EN THEO ZIJN NIET TE

VERSCHIL MAKEN.”

BEROERD OM EEN KEER IN DE KRUIPRUIMTE, DE BAGGER OF HET STOF TE STAPPEN.”

| FEBRUARI 2018

Naast de standaard CPR geclassificeerde installatiekabels (0,6/1 kV) kan Cable Partners tevens de volgende CPR geclassificeerde speciaalkabels voor permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken uit voorraad leveren:

CPR geclassificeerde speciaalkabels

Kleur maakt het beeld compleet! Bij schemering gaat de straatverlichting aan en schakelt de beveiligingscamera over naar nachtzicht. Traditioneel wisselt de IP camera van kleurenbeeld naar zwart/wit en worden de IR-leds van de camera geactiveerd. Met Comelit High end IP700 camera serie blijft het kleurenbeeld gewoon behouden! · De STARVIS sensor zorgt voor kleurenbeeld bij straatverlichting · Eenvoudige installatie. NVR’s zijn voorzien van PoE en de camera’s verbinden automatisch · Camerabeelden zijn na installatie direct beschikbaar, geen IP instelling nodig · Beugels en accessoires beschikbaar voor verschillende installatietoepassingen · Gemotoriseerde zoom, altijd de juiste openingshoek · Geen omgevingslicht dan toch herkenbare beelden door de slimme infrarood verlichting · Geen overbelichting. De slimme infrarood verlichting ‘berekent’ de afstand tussen de camera en het object

| FEBRUARI 2018

w w w . c o m e l i t . n l

INNOVATIE Klaar voor de toekomst met Mepac

SNEL, SIMPEL, SCHIETBAAR

Sneller installeren werkt kostenbesparend. Vooral bij materialen die veelvuldig worden gebruikt, kunnen kleine aanpassingen leiden tot grote besparingen. Daarom heeft Mepac een nieuwe schietbare klembeugel ontwikkeld. Maar ook de vertrouwde spijkerclip heeft de afgelopen jaren veranderingen ondergaan om nog sneller verwerkt te kunnen worden.

KLEMBEUGEL STOFVRIJ (KBS) 35 jaar geleden introduceerde Mepac de eerste kunststof klembeugel die zowel 16mm als 19mm buis kon bevestigen. Anno 2018 heeft Mepac een nieuwe klembeugel ontwikkeld die met de technieken van nu zeer snel en stofvrij geĂŻnstalleerd kan worden. De KBS is zo vormgegeven dat hij op de neus past van de meest gebruikte schiethamers van Hilti, Spit en Aerfast. Hiermee schiet je eenvoudig en snel de klembeugel vast in de muur of in het plafond. De verticale bevestiging zorgt er bovendien voor dat deze klembeugel makkelijk gebruikt kan worden om bestaande installaties uit te breiden. Optioneel is

de klembeugel ook te monteren met een schroef. Standaard kun je met de KBS zowel 16mm als 19mm buis bevestigen.

DE SPIJKERCLIP 2.0 Mepac heeft het ontwerp van de originele spijkerclip met 30 jaar ervaring en moderne technieken opnieuw vormgegeven. De vernieuwde clip is 30% sterker en kan een grotere spanning aan. De bredere voet maakt de spijkerclip stabieler en de vormgeving van de hals zorgt dat de clip niet beschadigt tijdens het inslaan van de spijker. Om dit vertrouwde hulpmiddel te verbeteren hebben wij de spijkerclip laten testen door 150 installateurs.

De resultaten liegen er niet om: 83% vindt de spijkerclip stabieler, 73% vindt hem beter klemmen en iedereen vond het ontwerp verbeterd. Alle klembeugels en spijkerclips van Mepac zijn halogeenvrij en hebben het KEMA-keurmerk. Kijk op www.mepac.nl voor meer informatie. Voor vragen kan je terecht bij info@klemko.nl of 088-0023300.

www.mepac.nl

| FEBRUARI 2018

Dick Lemmens

| FEBRUARI 2018

OP STAP Achter de schermen bij de Polaroidfabriek in Enschede

DE COMEBACK VAN DE POLAROID

eg Henk, wanneer was eigenlijk jouw laatste keer?” Fred slingert de vraag de ruimte in, terwijl zijn blik blijft hangen op een artistieke Polaroidfoto aan de muur. De receptioniste doet keurig alsof ze niets hoort. Voordat Henk iets kan uitbrengen, gaat Fred verder. “Ik herinner me de mijne nog goed. Het was in mijn stamcafé…” Henk kijkt

een Amerikaans concern,” legt Dick uit. Door de opkomst van de digitale fotografie kelderde de omzet gigantisch, waardoor uiteindelijk in 2008 werd besloten de fabriek hier te sluiten.” Tien oud-personeelsleden weigerden echter op te geven en maakten een doorstart in Enschede, onder de licht ironische naam Impossible.

JEUGD “Na ruim twee jaar wisten ze hun eigen cassettes te maken,” vervolgt Dick. “De camera’s zelf worden trouwens tegenwoordig in China geproduceerd, want dat is goedkoper.” In tegenstelling tot wat iedereen dacht, steeg de omzet daarna jaarlijks. Inmiddels kunnen ze de vraag zelfs bijna niet meer aan. In

fotograferen met een Polaroid is een ware beleving met grote ogen naar zijn collega, maar komt wederom niet verder dan wat gestamel. Gelukkig staat Dick Lemmens, bedrijfsleider van de Polaroid-fabriek in Enschede, voor hun neus. Ondanks de typische jaren 70 inrichting heeft de tijd hier allesbehalve stilgestaan. “Polaroid was oorspronkelijk

Hun missie leek behoorlijk onmogelijk. Ze mochten dan wel de Polaroidmachines overnemen die hier waren achtergebleven, maar verder moesten ze alles opnieuw zien te uit te vinden, van de chemicaliën tot aan de leveranciers toe, de Amerikanen hadden al hun productgeheimen meegenomen.

2017 maakten de Polaroidmachines in Enschede 1,6 miljoen fotocassettes en dit jaar wordt een oplage van maar liefst 3,8 miljoen cassettes verwacht. Aan de 150 man personeel wereldwijd - waarvan tachtig werkzaam in Enschede - hebben ze dan ook niet genoeg. Dick: “We zullen de komende tijd flink ››

| FEBRUARI 2018

moeten opschalen.” Het feit dat ze onlangs de naam Polaroid mochten overnemen, verklaart een deel van de positieve prognose voor 2018. Al komt het overall succes ook door iets anders, aldus de bedrijfsleider. Met name onder de jeugd groeit het gebruik van de Polaroidcamera enorm. “In tegenstelling tot de digitale wereld waarin ze opgroeien, is dit een ware beleving. Ze moeten enerzijds moeite doen om een foto te maken, terwijl ze anderzijds rap worden beloond met iets tastbaars.”

REPARATIE “Kom, ik laat jullie zien hoe we hier werken.” Fred en Henk volgen Dick richting de trap. Aan het eind van de gang slaan ze rechtsaf, één van de fabriekshallen in. Langs een immens grote snijmachine, passeren ze pallets vol dozen, waarna ze uiteindelijk een ruimte binnenwandelen bomvol Polaroid camera’s. “Ter reparatie, want dat doen we hier ook. Al zit er in Amerika een bedrijf dat zich volledig toelegt op het opkopen en het repareren van de oudere exemplaren,” legt Dick uit. Tussen

de paperassen, computers en technische onderdelen hangen overal olijke, zelfgemaakte Polaroids aan de muur. Een stukje traditie dat ook de medewerkers op de tweede verdieping in ere blijken te houden. Hier draaien zeven van de negen machines op volle toeren. De overige twee dienen vooral als leverancier van reserveonderdelen, maar kunnen worden ingezet wanneer dat nodig is. Net als het interieur ogen de machines ietwat gedateerd, maar volgens Dick werken ze nog als de beste. “Dit is wat je noemt puur vakwerk. Het

KLIK!, ZO WERKT ‘T EEN FOTO IN ÉÉN MINUUT: PURE MAGIE OF KNAP STAALTJE TECHNOLOGIE? EEN POLAROIDFOTO BESTAAT UIT EEN POSITIEF EN EEN NEGATIEF GEDEELTE. DAARTUSSEN ZIT EEN ONTWIKKELLAAG. DRUK JE DE OPNAMEKNOP IN, DAN VALT ER LICHT OP HET NEGATIEVE GEDEELTE. DEZE INFORMATIE WORDT OPGESLAGEN, MAAR PAS VERWERKT ALS DE FOTO UIT DE CAMERA KOMT ROLLEN. IN DE WITTE, BREDE BALK AAN DE ONDERKANT VAN DE FOTO ZIT NAMELIJK DE ONTWIKKELPASTA, DIE OVER DE ONTWIKKELLAAG WORDT UITGESMEERD, ZODRA DE FOTO DOOR DE ROLLER GAAT. DEZE PASTA DEKT HET LICHTGEVOELIGE GEDEELTE AF EN ZORGT ERVOOR DAT HET NEGATIEVE GEDEELTE LANGZAAM TEVOORSCHIJN KOMT.

| FEBRUARI 2018

OP STAP

zou jarenlang duren er eentje na te bouwen.”

ONTWIKKELPASTA De heren kijken hun ogen uit. Ze passeren verfbakken vol rode inkt (een coating die wordt aangebracht op het foliemateriaal), immense mengmachines vol blauwe ontwikkelpasta (zie uitleg kader) en zelfs een speciale nooddouche voor wie per ongeluk in aanraking komt met één van de chemicaliën (gelukkig amper gebruikt). Vooral de Polaroid foto’s op a4-formaat, die schijnbaar door Polaroid camera’s maatje XL worden gemaakt,

maken indruk. “Maar dat is echt iets voor de professionele fotograaf, hoor” verduidelijkt Dick. “Want duur.” Vooralsnog kost een cassette - met acht foto’s - voor een ‘gewone’ Polaroidcamera al rond de achttien euro. Iets wat concurrent Fuij beter - lees: goedkoper - doet, al zijn die foto’s weer een stuk kleiner en missen ze de bekende softe Polaroid-look. Die kosten zijn een punt van aandacht, beaamt Dick. Zodra de productie verder kan worden opgeschroefd, kan er efficiënter worden gedraaid en ingekocht, waardoor de prijs uiteindelijk kan zakken.

ONESTEP 2 Henk is inmiddels afgeleid door een witte Polaroidcamera, die in beeld is gekomen. “Mag ik even?” vraagt hij. Dick knikt. “Dit is ons nieuwste exemplaar, de OneStep 2 met oplaadbare batterij en zelfontspanner.” Henk kijkt, richt en drukt af. Enkele seconden floept er een nog witte foto uit de camera. “En nu niet wapperen,” zegt Dick. “Dat verslechtert de (kleur) kwaliteit. Het enige wat helpt, is ‘m tijdelijk even op een warme plek houden.” Henk stopt de foto voorzichtig in zijn borstzak. “Weet je meteen weer wanneer je laatste keer was!”, roept Fred. 

| FEBRUARI 2018

GEYER adviseert bij keuze juiste verdeelinstallatie

Zonne-energie vraagt om andere verdeler

De markt van zonnepanelen groeit aanzienlijk. Verduurzaming van gebouwen wordt steeds belangrijker; bovendien stimuleert de overheid duurzame energie met aantrekkelijke regelingen. Zonne-energie vereist echter een heel andere verdeelinstallatie dan reguliere energie. GEYER is hierin specialist.

nstallateurs kunnen uitstekend overweg met de traditionele, gebouwgebonden verdeler. Maar in het geval van een pv-verdeler ligt dat anders, zegt Gerard Hurenkamp, manager bij GEYER, de Apeldoornse producent van verdeelsystemen. "De gemiddelde installateur voelt zich wat minder thuis op dat vlak. Of hij heeft er nog niet voldoende kennis van." Dat is begrijpelijk. Zonne-energie en de daarbij behorende elektrische installaties zijn een relatief

| FEBRUARI 2018

nieuwe tak van sport voor de installatiebranche. Maar wel eentje die enorm in opkomst is. "Goed om dat eens voor het voetlicht te brengen", vindt Hurenkamp. Het grootste verschil tussen de pv- verdeler en een verdeler voor een conventionele installatie zit hem in de zogeheten gelijktijdigheid. Hurenkamp: "Bij zonne-energie heb je op een mooie dag volledige opbrengst van elektriciteit. Oftewel een gelijktijdigheid van honderd procent. Dus je instal-

latie moet toegerust zijn op die volledige belasting en de warmte ontwikkeling die daarbij hoort. Met name dat laatste is van belang voor je verdeler. De installatie mag niet oververhit raken."

NIET OPTIMAAL Ook moet de pv-verdeler correct worden aangesloten op de bestaande installatie. Hurenkamp: "De stroom van de zonne-panelen en die van het reguliere net tellen bij elkaar op. Kan

SPOTLIGHT

de installatie dat totaalvermogen aan? Ook dat is een belangrijk aspect." Moet de installateur zich er meer in verdiepen? "De één is er v erder mee dan de ander. Ik denk wel dat er over het algemeen nog veel verbeterd kan worden. Wij komen nog best veel pv- installaties tegen die niet optimaal zijn g erealiseerd, omdat er onvoldoende aandacht aan is besteed."

ADVIES Installateurs kunnen bij GEYER terecht voor advies bij hun projecten. De Apeldoornse fabrikant maakt daarbij gebruik van kennis uit Duitsland, waar al veel langer

duurzame energie wordt gebruikt. "Het merendeel van onze producten komt uit Duitsland. GEYER is ook vertegenwoordiger van het Duitse merk Hensel in Nederland. GEYER en Hensel vullen elkaar heel goed aan, denk bijvoorbeeld aan Hensel kunststof verdeelkasten voor buiten. De technische kennis die wij in Duitsland opdoen, gebruiken wij voor de Nederlandse markt." En de installateur kan daarvan profiteren? "Jazeker. Wij geven trainingen hier in Apeldoorn of op locatie. Maar onze vertegenwoordigers staan de installateur ook heel concreet bij. Samen met hem

bekijken we wat de juiste verdeler en materialen zijn voor zijn project. Meedenken vinden wij heel belangrijk."

TOEKOMST Hurenkamp verwacht niet dat de traditionele verdeler snel zal verdwijnen. "Er moet nog heel wat gebeuren voordat we volledig op duurzame energie over kunnen. Denk aan de opslag van energie, misschien wel het belangrijkste vraagstuk. Hoe gaan we dat doen? Dus voorlopig zal de aloude verdeler er nog zijn. Maar tegelijkertijd zal de vraag naar zonne-energie zeker toenemen." 

GEYER IN HET KORT "DE KWALITEIT VAN EEN VERDELER HANGT AF VAN HET ONTWERP EN DE FABRICAGE. GEYER DOET BEIDE ZELF, HIER IN APELDOORN. WE HEBBEN HET VOLLEDIG IN EIGEN HAND", ALDUS GEYER-MANAGER GERARD HURENKAMP. NAAST COMPLETE VERDEELSYSTEMEN OP MAAT, MET NAME VOOR GROTERE GEBOUWEN OF PROJECTEN, LEVERT GEYER OOK MATERIALEN VOOR SCHAKEL- EN VERDEELINSTALLATIES, ALLES ALTIJD VIA DE GROOTHANDEL. BIJ GEYER WERKEN 29 MENSEN, WAARONDER VIER VROUWELIJKE TECHNICI. 'LASTIG OM TECHNISCHE MENSEN TE VINDEN, TERWIJL HET ZO'N MOOI VAK IS", ERVAART HURENKAMP.

Gerard Hurenkamp (rechts) in de showroom van GEYER

| FEBRUARI 2018

Overwerken of Samenwerken? Een partner die jouw uitdagingen begrijpt bespaart je tijd. Daarom bieden wij naast een compleet LED-portfolio volledige ondersteuning voor, tijdens of na je aankoop. • • • • •

Ontdek LED-lampen en armaturen uit verschillende prijsklassen Maak een lichtplan in 1 minuut Bereken de terugverdientijd van LED-armaturen Selecteer in 5 stappen de juiste LEDtube Bekijk een installatievideo

Startpagina voor installateurs www.philips.nl/installateur 58

| FEBRUARI 2018

INNOVATIE Miljardenlek in de bouw!

FAALKOSTEN REDUCTIE MET DE VERNIEUWDE PEHA SOCKET LINE EXTRA De Socket-Line Flex is verkrijgbaar in de gebruikelijke uitvoeringen. De 1v, 2v, 3v, de schakelaar, de combi en als extra wordt de veel gebruikte half opbouw versie geboden. De keuze schakelmateriaal zal zijn Standard en Badora. Als grondlegger van het stekerbaar installeren bieden we extra hulp om het project op een gedegen manier samen af te ronden.

PEHA by Honeywell introduceert de vernieuwde Socket-Line FLEX: een innovatieve serie stekerbare hollewanddozen, die naast meer installatiegemak ook nóg meer tijdbesparing en ruimtebesparing biedt.

MINDER MONTAGETIJD De Socket-Line is een KEMA-gekeurde en TNO-gecertificeerde geassembleerde hollewanddoos met A-merk steekverbinding. Een 100 procent stekerbaar ‘plug and play’ product, dat garant staat voor een snelle en zekere aansluiting door een onverwisselbare connectorverbinding. Zo wordt er tot meer dan 85 procent op montagetijd bespaard en worden faalkosten in een project tot een minimum beperkt. Dit alles maakt Socket-Line de modernste manier om wandcontactdozen snel en goedkoop te installeren. De wandcontactdozen kunnen naar wens worden gemaakt met tekstveld, LED of kinderbeveiliging.

MEER RUIMTEBESPARING Om de montage nog verder te vergemakkelijken en ook om ruimte te besparen, is het chassisdeel van de nieuwe Socket-Line FLEX schuin én verend uitgevoerd. In vergelijking met de huidige Socket-Line kunnen deze nu in wanden van 5,5 cm toegepast worden. De stekerbare installatie kan na gebruik eenvoudig worden gedemonteerd en hergebruikt. De inbouwdozen en alle schakelmateriaal zijn vervaardigd van halogeenvrij materiaal, waardoor het product veiliger is voor mens en milieu. Doordat alle producten op maat worden aangeleverd, is er bovendien minder afval.

www.peha.de

| FEBRUARI 2018

SLIMME LANTAARN Handig voor straks op de camping: de BioLite Baselantern XL. De krachtige batterij zorgt niet alleen voor licht, maar je kunt het apparaat ook als powerbank gebruiken. De Baselantern heeft twee USB-ingangen en een Micro-USB ingang voor het opladen van smartphones en andere kleine apparaten. Via de Low Energy Bluetooth App kun je de lantaarn met je mobiel bedienen en instellen op elke gewenste kleur! Bron: BioLite

HORLOGE VOL GEREEDSCHAP

Leatherman introduceert de TREAD Tempo, een roestvrijstalen multitool met kwartsuurwerk van Zwitserse makelij. De negen schakels van dit exclusieve horloge zijn uitgerust met inbussleutels, kruiskopschroevendraaiers en ringsleutels. Maar ook de flessenopener ontbreekt niet. Een robuust en bijzonder sieraad dus, gecombineerd met een fijn stukje gereedschap: de perfectie combi van stijl en functionaliteit. Bron: Leatherman

PITTIGE SOKKEN Gefrustreerd? Af en toe is het goed om even van je af te bijten. Maar soms is het ook goed om je mond te houden. En dan zijn deze herensokken met pittige quotes als ‘Fuck This Shit’, ‘Take No Shit, Give No Fucks’ en ‘This Meeting Is Bullshit’ dé oplossing. Niemand die het ziet, maar jij weet het. En dat is voldoende. De sokken kunnen gewoon op 30 °c in de wasmachine. Leverbaar in de maten 40 tot 45. Bron: Radbag

| FEBRUARI 2018

BEATLES MOKKEN Fan van The Beatles? Dan mogen deze Lennon en McCartney mokken bij jou thuis of op kantoor niet ontbreken. Ze zorgen ervoor dat je op maandagochtend nét even iets vrolijker je eerste kop koffie drinkt. De mokken met opschriften als ‘All you need is Love’ en ‘With a little Help from my Friends’ zijn uiteraard heerlijk retro. Met bijpassend onderbordje in LP-design. Geschikt voor magnetron en vaatwasser. Bron: Radbag

GADGETS

TAFELLAMP

Een multifunctionele tafellamp. Voor thuis of op kantoor. Want er zit niet alleen een duurzame LED-lamp in, je kunt deze JOYO tafellamp ook gebruiken om via één van de ingebouwde USB-poorten je smartphone of tablet op te laden. Verder heeft de lamp een ingebouwde speaker. Muziek op je telefoon speel je zo dus heel gemakkelijk via je bureaulamp af. Een dagje op kantoor is nog nooit zo leuk geweest! Bron: Radbag

VEILIG SPORTEN

De Trekz Air van AfterShokz is een vederlichte koptelefoon die werkt op basis van botgeleiding. Het grote voordeel is dat je oren vrij blijven, zodat je tijdens het sporten veilig in contact blijft met je omgeving. Door het gebruik van titanium is de koptelefoon 20% lichter in gewicht. Ook het geluid is verbeterd. Zo geniet je tijdens het sporten van een volle sound en kun je ook nog een gesprek voeren met je trainingsmaatje. Bron: AfterShokz

CAMPING OVEN NEKWARMER VAN PET-FLESSEN De Thermonet nekwarmer van BUFF is een echte musthave voor monteurs die veel buiten in de kou moeten werken. Of voor wie buiten wil sporten in winterse weersomstandigheden. Het materiaal is ademend en maar liefst vier keer warmer dan de traditionele microvezel. De stof bestaat voor zeventig procent uit gerecyclede PET-flessen. En multi functioneel: te dragen als muts, sjaal of haarband!

Koken op een kampvuurtje? Ja, dat kan de komende zomer met deze nieuwe Horizon Camping Oven. Compact, licht, zonder rook en werkend op slechts een handvol hout. Ideaal voor als je gaat kamperen, voor op het strand of gewoon in je eigen achtertuin. De oranje zijkant is trouwens zo behandeld dat je deze steeds kunt aanraken en de bovenzijde is stevig genoeg om bijvoorbeeld pannen op te zetten. Bron: Radbag

Bron: BUFF

| FEBRUARI 2018

bezoek ons tijdens light+building - hall 3.0 stand D51 18. - 23. maart 2018 Frankfurt am Main

Serie A | Halstralers www.performanceinlighting.com 62

| FEBRUARI 2018

INNOVATIE Slimme combinaties garandeert korte installatietijd

ABB TAILOR-MADE INSTALLATIEGEMAK ONEINDIG VEEL COMBINATIES Het ABB Tailor-Made-portfolio omvat een reeks standaardproducten die gebruikers naar hartenlust kunnen combineren. Hieronder een aantal voorbeelden.

Tijd is geld tijdens een project. En vooral met veel repeterende werkzaamheden kan de installatietijd nog weleens flink oplopen. Dat kan slimmer met ABB Tailor-Made. Een concept dat staat voor installatiegemak, efficiĂŤntie, snelheid, tijden dus kostenbesparing. Standaard ABB-producten worden hierbij installatiegereed geleverd in de gewenste configuratie. Tailormade dus.

RAZENDSNEL INSTALLEREN, PRETTIG WERKEN Een slimme combinatie van dozen, schakelaars en deksels met connectoren garandeert een efficiĂŤnte en korte installatietijd. Indien gewenst worden zelfs het schakelmateriaal en de aansluitsnoer voorgemonteerd. Het geheel wordt vervolgens per bouwnummer of ruimte verpakt. Door al het voorbereidende werk op de tekentafel en op de ABB assemblage-afdeling te houden, verloopt het installeren zelf moeiteloos en razendsnel. Dat werkt wel zo prettig!

HOE WERKT ABB TAILOR-MADE? 1. In overleg met je contactpersoon bij ABB bespreek je de gewenste uitvoering en verpakking. Dit wordt aange leverd bij de technische binnendienst. 2. ABB maakt een opstellingstekening van de componenten die we je ter goed keuring voorleggen. Het artikel krijgt een uniek typenummer wat je kunt gebruiken om - via de groothandel te bestellen. 3. ABB zorgt indien gewenst voor voormontage van de onderdelen, zoals connectoren, aansluitsnoeren, stekers en schakelmateriaal.

4. Tevens kunnen de diverse artikelen per bouwnummer of ruimte worden verpakt en verzonden.

www.abb.nl/lowvoltage

| FEBRUARI 2018

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 8 reviews op een rij.

EATON - ADAPTIEVE EVACUATIESYSTEEM FRED: “Henk, de noodverlichting hangt. Klus geklaard!” HENK: “Goed werk! In geval van nood is de evacuatie in dit gebouw zo gepiept.” FRED: “Dit Adaptieve Evacuatiesysteem van Eaton is echt van deze tijd. Geen statische uitgangsborden, maar een digitaal systeem die de veiligste en snelste route naar buiten kiest.” PAGINA HENK: “Veiligheid boven alles!”

PAGINA

NEDELKO - PRO-GLAND HENK: “Er komen zoveel nieuwe merken bij. Ik weet bijna niet meer waar ik moet kijken. Is het niet een keer voldoende?” FRED: “Ik word wel enthousiast van nieuwe merken hoor. Kijk maar naar Nedelko en hun Pro-Gland assortiment.” HENK: “Pro-Gland?” FRED: “Ja, het merk voor duurzame kabelwartels. Je hebt geen wartelmoer meer nodig, dus een besparing van tijd en kosten. Nieuwe merken brengen vaak interessante voordelen, Henk!”

SYLVANIA - START HIGHBAY

PAGINA

HENK: “Het is maar goed dat ze onze hulp hebben ingeschakeld. In deze opslagruimtes zie je echt geen hand voor ogen.” FRED: “Ik hoorde net dat de gebrekkige verlichting al voor wat kleine ongelukjes heeft gezorgd.” HENK: “Ik denk dat Start Highbay wel een goede keuze is, denk je niet?” FRED: “Helemaal mee eens. Een energiezuinige oplossing met een lange levensduur. Daar kunnen ze de aankomende jaren wel mee vooruit.”

| FEBRUARI 2018

REVIEWS COMELIT - HIGH END IP700 CAMERA SERIE PAGINA

FRED: “Beveiligingscamera’s worden ook telkens verbeterd. Steeds eenvoudiger te installeren en nu blijft het kleurenbeeld ook gewoon behouden.” HENK: “Je hebt het over de camera serie van Comelit, he?” FRED: “Zelfs bij geen omgevingslicht heb je goed beeld dankzij infrarood verlichting. Geweldig!” HENK: “Dat is inderdaad geweldig!”

MEPAC - KBS EN SPIJKERCLIP

PAGINA

HENK: “Heb jij de vernieuwde spijkerclip van Mepac al eens gebruikt?” FRED: “Nee, nog niet. Jij hebt ‘m mij nog niet eens laten zien.” HENK: “Klopt. Daar gaan we verandering in brengen. Ik heb net wat spijkerclips in de bus gelegd die we kunnen gebruiken bij onze volgende klus. Je zult zien dat ze een stuk stabieler zijn en beter klemmen. En mocht je mij niet geloven, ze zijn getest door 150 installateurs die er hetzelfde over denken.” FRED: “Dat klinkt goed.”

PEHA BY HONEYWELL - SOCKETLINE-FLEX FRED: “Deze klus vraagt om een snelle en goedkope installatie van wandcontactdozen. De Socketline-Flex dus!” HENK: “Waarom heb jij het toch altijd over goedkoop en snel? Waar zijn de gedegen oplossingen gebleven?” FRED: “Heb je er ooit bij nagedacht dat sommige oplossingen zowel kostenbesparend en snel als gedegen zijn? Daar is dit een mooi voorbeeld van.” HENK: “Kijk, dat wist ik dan weer niet.”

PIL - SERIE A HALSTRALERS FRED: “Heb je al zin in ons uitstapje naar Duitsland?” HENK: “Wat zeg je nou allemaal?” FRED: We gaan 22 maart toch samen naar Light + Building 2018. Zeg niet dat je dat bent vergeten!” HENK: “Nee, tuurlijk niet. Wist je dat Performance in Lighting er ook staat?”

PAGINA

HIRSCHMANN - HV 14 IN HOME CAI-VERSTERKER HENK: FRED: HENK: FRED:

“Leuk, al die technische snufjes voor in huis. Maar wie helpt mij als het niet werkt?” “Wat is het probleem dan?” “Televisie en internet werkt thuis niet optimaal. Heb jij nog een tip?” “Je moet even bij Hirschmann Multimedia in het assortiment kijken voor de HV 14 in home CAI-versterker. Ik heb er hele goede verhalen over gehoord!”

PAGINA

| FEBRUARI 2018

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF

FRED

Fred brengt bezoek aan theCapital:

Audio als extra omzet Waarom bied je, naast woningautomatisering, niet ook audio en video aan bij je klant? Om dát te stimuleren is Theben als mede-initiator in Nijmegen gestart met belevingscentrum theCapital. Met onder andere een Bang & Olufsen luisterruimte. Als installateur kun je daar je klant mee naar toenemen. Fred nam een kijkje!

oed opletten hoe we onze omzet bij de klant kunnen verhogen door naast woningautomatisering ook audio en video aan te bieden!” Die opdracht had Henk mij meegegeven toen ik vorige maand afreisde naar theCapital in Nijmegen. Een belevingscentrum voor het hogere segment, waar alle producten in een strakke woonomgeving worden gepresenteerd. Met op de eerste verdieping bijvoorbeeld een grote designkeuken en een televisiekamer. En op de begane grond een Bang & Olufsen luisterruimte.

OPPLUSSEN Dat laatste is geen toeval. B&O Nijmegen is namelijk één van de drie initiatiefnemers van theCapital. Samen met Strakk interieurbouw en Theben, specialist op het gebied van gebouwautomatisering op basis van KNX. Jerry Palstra, initiator vanuit Theben, geeft mij een rondleiding. Ik kijk mijn ogen uit als ik zie wat er allemaal mogelijk is op het gebied van verlichting en design. Zo zijn op de eerste verdieping alle spotjes van het merk Kreon

| FEBRUARI 2018

meegestuct in het plafond. En zit de wandcontactdoos niet boven, maar in het midden van de plint! Delta Light, Basalte (designschakelaars) en Savant (visualisatie voor domotica en audio/video) zijn een paar van de topmerken die we in het belevingscentrum tegenkomen, net als Bowers & Wilkins (speakers) en Mutrox (akoestisch soundframe). “Merken uit het topsegment verkoop je door ze te laten zien”, zegt Jerry Palstra. “De bedoeling van theCapital is dat installateurs hier hun eindklant mee naartoe nemen. Door domotica en verlichting zo te presenteren blijf je ook weg uit het prijsverhaal. En hoef je met de klant niet meer te steggelen over die laatste 1.000 euro. Nee, je plust je omzet juist op!”

SUBDEALER Nou, dat laatste zal Henk vooral aanspreken. Het opplussen van de omzet kan ook door je klant - naast woningautomatisering - ook audio en video aan te bieden. Installateurs die klant zijn bij Theben kunnen zelfs subdealer worden van Bang & Olufsen, waarbij uiteraard ook wordt stilgestaan bij het verdienmodel. Eigenaar Frans Pompen van B&O Nijmegen haakt bij het laatste deel van de rondleiding ook nog even aan. Hij vertelt dat B&O in eerste instantie de installatie van de audio en video bij een klant kan doen. “Daar kunnen we de installateur bij ondersteunen. En als hij het vaker heeft gedaan, kan hij het ook zelf.” 

OPTIMIZED

FOR HIGH SPEED MODEMS

HV 14 in home CAI-versterker Artikelnummer 695004730

SLIMME OPLOSSINGEN BETROUWBARE PRODUCTEN

Door de juiste versterker te kiezen zorg je ervoor dat televisie en internet optimaal werken. Hirschmann Multimedia biedt een compleet assortiment in home CAI-versterkers voor het verbeteren van de multimedia ervaring. Deze versterkers zijn gemakkelijk te installeren en zuinig in gebruik.

IN HOME CAI-VERSTERKER DE HV 14

De Hirschmann Multimedia HV 14 in home CAI-versterker is speciaal ontwikkeld om door het gehele huis optimaal te kunnen genieten van interactieve High Speed multimedia. Deze energiezuinige multimedia versterker heeft vier uitgangen met verschillende downstream versterkingen voor diverse kabellengtes.

4G (LTE) PROOF VERBINDING

De HV 14 voldoet aan de kwaliteitseisen van Kabel Keur en is Ziggo geschikt. Dankzij de klasse A+ afscherming is de HV 14 bestand tegen 4G (LTE) signalen. Met de los verkrijgbare aansluitset (SET 4114 shop) is de installatie Plug & Play en creĂŤert u snel een 4G (LTE) proof verbinding.

VERGELIJK DE STERKE EIGENSCHAPPEN: WWW.HIRSCHMANN-MULTIMEDIA.NL/INHOME-VERSTERKERS

| FEBRUARI 2018

r e Zom r u To 4 T/M 8 JUNI

2018

ZIN IN EEN IJSJE? s ie t a c lo w u o b : t h c o z e G

Wil je dat Henk & Fred jou en je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s trakteert op een verkoelende versnapering? Geef ons je bouwlocatie door via

WWW.HENKENFRED.NL Hoofdsponsor Henk & Fred Zomertour:

| FEBRUARI 2018