Haberpodium sayi 40 ekim 2016

www.haberpodium.com / 15 Ekim 2016 / Yıl 4 / Sayı 40

1

ABONE OL, DERGiN HER AY

İsviçre gündemini bizimle takip edin!

ADRESiNE GELSiN! 1 yıllık Abonelik ücreti sadece 75 Sfr.

İsim: Soyisim: Firma: Faaliyet alanı: Dergi teslim Adresi:

Posta Kodu/ Şehir: Telefon: E-Mail: Meslek: Doğum tarihi:

İmza

75 Sfr. ödeyerek 1 yıllık abone olmak istiyorum.

Gerekli bedeli ödemem için bana makbuz yollayın.

BANKA HESAP NUMARAMIZ: KONTO 60-648799-5 IBAN: CH59 0900 0000 6064 8799 5

ArgeMedia-HaberPodium Bollstrasse 15 Postfach 458 8405 Winterthur-CH +41 (0) 52 514 11 00 +41 (0) 76 343 80 74 Dergimize web sitesinden de abone olabilirsiniz. www.haberpodium.com

4

/haber.podium /haberpodium

HaberPodium olarak, İsviçre haber ajanslarından ya da resmi kurumlardan gelen kimi önemli haberleri seçer, özenle tercüme eder, kendi haber dilimizle derleyerek okuyucularımıza aktarırız.

Burada en çok dikkat ettiğimiz şeyler; ana metne sadık kalmak ve haberi okuyucuya doğru bir şekilde vermektir. Günümüz koşullarında yapılan habercilik yöntemleri kimi zaman ilginç sonuçlar doğurabiliyor. Hele bir de araştırmadan uzak, kopyala-yapıştır anlayışı ile yayınlanan haberlerse bunlar, okuyucuların yanlış bilgiler edinmelerine ya da yanlış yönlendirilmelerine sebep olabiliyor.

Aydın YILDIRIM a.yildirim@haberpodium.com

Bahsettiğim konuya dair somut bir örnek geçtiğimiz günlerde yaşandı. Olay şuydu; Genel olarak yaptığı politik kampanyalarla tanınan Halkla ilişkiler Uzmanı ve Reklamcı Daniel Graf, burka yasağı tartışmaları üzerinden İsviçre Halk Partisi SVP’ye dokundurmalar yapıp, mizah yoluyla dalgasını geçmek için bir fikir attı ortaya; “Sokakta ekmek arası döner kebap yemek yasaklansın!” Graf’ın asıl amacı, hem burkanın yasaklanması ile ilgili tartışmaları gölgede bırakmak hem de yabancılarla ilgili konularda kamuoyunun nasıl yönlendirilebileceğini göstermekti aslında (Bu arada Daniel Graf’ın Zürich Yeşiller Partisi sekreterliği görevi yaptığını ve şu an Uluslararası Af Örgütü’nün İsviçre sözcüsü olduğunu da belirteyim.). Ancak bu mizahi yaklaşımın Türk medyasına yansıması çok farklı bir şekilde oldu. Konuyla ilgili verilen haberlerin şekli bizim açımızdan, “Türkiye’deki kamuoyunun nasıl yönlendirilebileceğine ve konuların nasıl manipüle edilebileceğine“ dair somut bir örnek oldu.

Söz konusu mizahi yaklaşımı farklı bir şekilde algılayan Anadolu Ajansı ve Hürriyet gibi yayın organları, İsviçre basınında yer alan bu haberi; “İsviçre'de kebap satışının yasaklanması talebi aşırı sağcı parti SVP'den destek buluyor.”, ”İsviçre’de kebap yasağı referanduma gidiyor.“ başlıklarıyla duyurdular.

Buradaki birkaç yayın kurumu da bu haberlere balıklamasına atlayıp aynı şekilde yansıttı.

Bu haberlerden sonra da Türkiye’deki kebapçılardan bir dizi tepki de geldi tabi. Tartışmanın boyutu Adana, Şanlıurfa ve Gaziantep’e kadar uzanıp; “Avrupa’da, İsviçre’de şiş kebap, adana kebap, ciğer kebap yasaklanıyor.“ şekline büründü. Anadolu Ajansı ve Hürriyet’in konuyla ilgili yaptıkları

Künye / Impressium HaberPodium ist eine Monatliche Zeitschrift, das Schweizerische Nachrichten auf Türkisch anbietet und für die türkischsprachige Bevölkerung der Schweiz zur Verfügung stellt.

Zielsetzung ist die Förderung und die soziale Integration der türkischsprachigen Bevölkerung in ihre Umgebung und ein besseres gegenseitiges Verständnis.

ArgeMedia HaberPodium Bollstrasse 15 Postfach 458 8405 Winterthur-CH Tel +41 (0) 52 514 11 00 Tel +41 (0) 76 343 80 74 E-Mail info@haberpodium.com Web www.haberpodium.com Inserate marketing@haberpodium.com Bankverbindung KONTO 60-648799-5 IBAN CH59 0900 0000 6064 8799 5

Sahibi / Herausgeber ArgeMedia Genel Yayın Yönetmeni / Chefredaktor Aydın Yıldırım Haber Müdürü / Nachrichtenchef Derya Özgül LL.M Yazarlar / Autoren Ayhan Demirden Berna Çoban B. Nazan Walpoth Bülent Kaya Can Dündar Cavit Akbuğa Deniz Yüksel Derya Özgül Edibe Gölgeli Elif Şafak Gamze Hacipasaoglu Gülter Locher Haşim Sancar Mehmet Meral Meral Acar Özde Süslü Savaş Şengül Şener Arslan Yasemin Schreiber Pekin

haberlere yansıttıkları tepkilerden bazılarını sizler için derledik; “İsviçre’de kebap yasağına Gaziantep ve Şanlıurfa Kebapçılar Birliği’nden ardı ardına tepkiler geldi; "Kebapsız ülke mi olur? Kebap olmazsa yemek ne işe yarar? Soğan ekmek, yeşillik bunlar yiyecek mi sanki. Kebap yemezsen ne olur? Hiçbir şey olmaz.

Ne gücün ne de kuvvetin olur. Kuru ekmek mi yesin vatandaş? Millet sadece yeşillik mi yesin?" …

Vatandaş Emrah Çiftçi; "İsviçre'de kebap yasaklanmış. Kebap bizim kültürümüzde var. Biz yıllardır kebapla besleniyoruz. Şu ana kadar herhangi bir ölüm kalım olmadı. İsviçre’nin aldığı bu kararın yanlış olduğunu düşünüyorum". … Şanlıurfa Köfteciler ve Lokantacılar Odası Başkanı Mehmet Kaçak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsviçre’deki yasak girişimini anlamakta zorlandıklarını söyledi. Kaçak: “Kebabın yasaklanması akla ve mantığa sığmaz. Türkiye'de olduğu gibi bugün bizim kebaplarımızı, ciğerimizi ve lahmacunumuzu dünya yiyor. Kendilerinin yapmış olduğu yanlış yorumdur. Herkes Türk kebaplarını takdir ederken İsviçre yetkilileri neden buna engel olmaktadır?

Kendilerine çeki düzen versinler. Bu kampanya İsviçre’de yaşayan yaklaşık 70 bin Türk'ü üzmüştür.

Görüştüğümüz gurbetteki vatandaşlarımız ve Türk işletmecilerimiz kampanyaya karşı olduklarını iletiyor. Gurbetçilerimiz, kampanyadan vazgeçilmesini bekliyor." …

Yaklaşık 50 yıldır kebapçılık yapan Aziz Uzun; "Avrupa'da ve İsviçre'de ciğer kebabının yasaklanması girişimi doğru bir şey değil. Kültürümüzde var olan bir lezzet, vatandaşımız alışkın. Bugün kebap bütün dünyada var. Yabancı turistler kebap yedikleri zaman teşekkür ediyor, yasak olmaması lazım" dedi.

Sonuç olarak, Graf’ın kamuoyunu nasıl yönlendirilebileceğine dair yaptığı bu örnek çalışmanın İsviçre ile sınırlı kalmadığını anlamış olduk.

Fransız kantonları sorumlusu / Leiter französischen Kantone Savas Kulug Hukuk Danışmanı / Rechtsberaterin Derya Özgül LL.M Grafik Tasarım/Baskı / Grafische Design/Druck ArgeMedia Türkiye Sorumlusu Kurtuluş Karaşın Online / Internet Sadık Bagadur Yayın Periyodu / Periode Yılda 12 Adet, her ayın 15'i 12 Mal Jährlich, jeder 15. des Monats

Yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlara aittir ve reklamların içeriğinden reklam verenler sorumludur. Doğacak hukuki sorumluluk hiçbir şekilde dergimizi ve sitemizi bağlamaz. Dergi ve sitemizde yer alan yazı, resim, ilan ve reklamlar ismimiz belirtilmek suretiyle ya da izin alınarak kullanılabilir.

Die Verwendung von Texten, Fotos und Inhalten von haberpodium.com ist nur mit Quellenangabe (www.haberpodium. com) gestattet. Jede Verwendung oder Reproduktion ohne Genehmigung von haberpodium.com ist untersagt und verletzt die Autorenrechte. Die Redaktion behält sich das Recht vor, erhaltene Artikel, Fotos oder andere Arten von Dokumenten nicht zu publizieren.

Verdikleri ilanlarla sponsor desteği sunan firmalarımıza teşekkür ediyoruz.

HaberPodium basın yayın ilkelerine uymayı taahhüt eder.

Redaksiyon kapanış: Her ayın 3`ü. Dergimizde yayınlanmasını istediğiniz haber, duyuru ve reklamlarınızı her ayın 3`üne kadar göndermeniz gerekmektedir.

www.haberpodium.com facebook/haber.podium twitter/haberpodium instagram/haberpodium

8

HAYIR

2

EVET

1

23 9

Sağlık Sigortası Primleri Artıyor

10

20 Meral Acar; Dinlemek, Duymaktan Öte Birşeydir

26

27 Yüksek Kira Bedelleri Emeklileri Huzurevine Sürüklüyor

C Kimliğine Dair Yeni Düzenlemeler

11

28 Bülent Kaya: İsviçre'de Eğitimin En Alttakileri: Türkiyeli Göçmenlerin Çocukları

31 "İsviçreli Gazetecilerin Gözünden Türkiye" Sergisi

32 12

15

24 34

16

35 Bern Kantonu

İsviçre'de Kadınların Emeklilik Yaşı 65'e Çıkarılıyor

36

44

Rusya, Saint Petersburg Saint Petersburg Stadyumu

Danimarka, Kopenhag Parken

İskoçya, Glasgow Hampden Park

Hollanda, Amsterdam Amsterdam Arena

İrlanda, Dublin Dublin Arena

İngiltere, Londra Wembley Stadyumu

Belçika, Brüksel Eurostadıum

Almanya, Münih Fussball Arena München

Romanya, Bükreş Arena Națională

Macaristan, Budapeşte Puskás Ferenc Stadion Azerbaycan, Bakü Olimpiya Stadyumu İspanya, Bilbao Estadio de San Mamés

İtalya, Roma Olimpico Stadyumu

Yarı Final ve Final Çeyrek Final İlk Karşılaşmalar

52

42

50 40 Mehmet Meral: Aile Sırları ve Sırların İnsan Gelişimindeki Etkileri

46 Dr. Özgür Tamcan: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

51

Çatlak Topuk ve Nasırlardan Kurtulun

Özde Süslü: Mezeler

3. Kuşağa Kolaylaştırılmış Vatandaşlık Hakkı Kabul Edildi

49

Kırmızı Saçlı Kız ve İyilik

54 Ayhan Demirden: 12. Zürich Film Festivali

56

Ayın Kitapları Bulmaca

58 60 61 61

Referandumlar

HAYIR

2

EVET

1

İnisiyatif Sorusu Yeni Federal İstihbarat Yasası’nı kabul ediyor musunuz?

B

u inisiyatif için yapılan oylamada halk yüzde 65,5 oranında “Evet” dedi.

Bu yeni yasanın kabulü ile, Federal İstihbarat Dairesi NBD, tehditlerin tespiti ve güvenliğin sağlaması için günümüzün modern araçlarını daha etkin bir şeklide kullanıp, aynı zamanda istihbarat denetimini güçlendirebilecek.

Yeni düzenleme ile istihbarat kurumlarına izleme faaliyetleri için geniş yetkiler tanınırken, istihbarat kurumlarının telefon dinlemesine, e-postaları izlemesine, gizli kamera ve ses kayıt cihazı yerleştirmesine izin veriliyor. Yasanın destekçileri, yeni düzenlemelerin, "İsviçre'nin diğer ülkelerle bu konuda aradaki farkı kapatmasına yardımcı olacağını" söylüyordu.

Karşıt görüştekiler ise, bireysel özgürlüklerin zarar göreceğini, başka ülkelerin istihbarat örgütleriyle işbirliği yapılmasını gerektireceği için İsviçre'nin tarafsızlığının riske gireceğini dillendiriyorlardı.

Düzenlemeyle, Federal İstihbarat Servisi şüphelendiği kişileri, Savunma Bakanlığı, Bakanlar Kurulu ve mahkemenin onayıyla elektronik olarak izleyebilecek.

Federal Hükümet, bu yetkilerin yüksek riskli kişileri izlemek için ayda bir kez kullanılacağını söylüyor. Hükümete göre, halihazırdaki İsviçre yasaları, istihbarat kuruluşlarının iç tehditleri izlerken, kamuya açık bilgiler ve yabancı istihbarattan başka kaynak ve yöntemlerden yararlanmasını engelliyor.

İnisiyatif Sorusu “Güçlü Emeklilik Düzenlemesini“ni kabul ediyor musunuz?

H

alk bu inisiyatife yüzde 59,4 oranında “Hayır” dedi. Bu halk oylaması ile, şu an ki ve gelecekti emeklilik ödeneklerinin yaklaşık yüzde 10 oranında yükseltilmesi talep ediliyordu.

İnisiyatifin kabul edilseydi eğer, kişi başına yapılan ödenekler aylık olarak 200 franka yükselecekti.Bu oran evli çiftler içinse aylık 350 frank olacaktı.

İnisiyatif Sorusu Kalıcı ve Verimli Ekonomi İnisiyatifi’ni kabul ediyor musunuz?

B

u inisiyatif için yüzde 63,6 oranında “Hayır” sonucu çıktı. İnisiyatif; Federal Hükümet, kantonlar ve belediyelerden ekonomi kaynaklarının verimli kullanmasını ve mümkün olduğunca çevreye zarar vermemesi için gerekli önlemlerin alınmasını talep ediyordu.

8

İsviçre’nin, 2050 yılına kadar kaynak tüketimini azaltıp, doğal kaynak kapasitesini aşmaması gerektiğini ifade eden inisiyatif, Federal Hükümet ve Parlamento’dan gerekli desteği bulamamıştı.

S %

2017 yılında sağlık sigortası pirimlerinde % 4,5 artış olacak.

ağlık sigortası primlerinin 2017 yılında ortalama yüzde 4,5 oranında artacağı açıklandı. Konuya ilişkin açıklama Federal Sağlık Bakanı Alain Berset’ten geldi. Alain Berset, prim artışlarının temel sebebinin yaşlanan nüfus ve teknolojik yenilenmelerden kaynaklanan masraflar olduğunu söyledi.

Berset, bu masrafların bazı sağlık sigorta şirketlerini zarara uğrattığını belirtti.

Sağlık Bakanı Berset konu ile ilgili bir basın toplantısında konuşurken, sağlık sigortası primlerinde yaşanacak olan artış oranlarının kantondan kantona değişeceğini de duyurdu. Buna göre, Aargau, Bern, Thurgau,

Şu ara sağlık sigortası sektöründe bir yandan gelecek yılın poliçeleri hazırlanırken, diğer yandan da sigortalarını değiştirecek olanların işlemleri yapılıyor. Bu işlemleri sigortalılar için birçok hataya sebep de olabiliyor. Sigortalılar, ortaya çıkacak olan hataları önlemek için şunlara dikkat etmelidirler;

Baselland, Fribourg, Cenevre, Glarus, Graubünden, Jura, Niedwalden, Solothurn, Tessin, Valis ve Appenzell İnnerrhoden kantonlarında ise prim artış oranı yüzde 5’in üzerinde olacak.

Aylık temel sağlık sigortası primlerinin en yüksek ödendiği kantonlar, 554 frankla Basel ve Cenevre. En az ödeyense 347 frankla Appenzell İnnerrhoden Kantonu. Sağlık Bakanı Berset, konuşmasında gelecekte sağlık sigortalarının daha fazla artmak zorunda kalabileceğini de belirtti.

istiyorsanız, bunu Kasım ayı sonuna kadar yapmalısınız. Kasım ayının son iş gününe kadar çıkış mektubunuzun sigorta şirketinin elinde olması gerekiyor.

Ek sağlık sigortası (Zusatzversicherung)

Temel sağlık sigortası herkesin yasal olarak yaptırmak zorunda olduğu bir sigortadır. Eğer sağlık sigortanızdan memnun değilseniz ve çıkış vermek

Bu sigorta şekli daha çok gönüllü olarak yapılıyor. Ek sigortaların süresi genellikle en az bir yıldır. Bununla ilgili çıkış verme tarihi bir yılı geçtikten sonra, yıl sonundan 3 ay öncedir. Yani bu sigorta türünde, çıkış vermeniz için gerekli olan son tarih Eylül ayının sonu idi.

- Yeni bir sağlık sigortası şirketine başvurduğunuzda, onlara eski poliçenizi de yollayın.

mecburiyeti bulunmuyor. Bazı şirketler ek sigortalar için önceden sağlık raporlarını değerlendirmek isterler.

- Kabul onayı gelmediği taktirde, hala eski sigorta şirketinizde sigortalısınızdır. Yeni şirket temel sağlık sigortası için sizi mecburi olarak kabul etmek zorundadır. Ancak ek sigorta yapma

- Temel sağlık sigortası ve ek sağlık sigortası ayrı ayrı şirketlerden yaptırılabilir. Ancak bunu onlara özellikle belirtmeniz gerekiyor.

Temel sağlık sigortası için çıkış verme.

Son gün Kasım ayı sonu

Bilmeniz Gerekenler

Zug, Luzern, Schaffhausen ve Zürich kantonlarında prim artışı yüzde 4’ün altında gerçekleşecek.

Çocuklarda prim artış oranı yüzde 6,6 olacak Prim artışlarından en çok çocuklar etkileniyor. Çocuklar için yapılacak olan prim artış oranı yüzde 6,6 olacak. Bu oran normalin üstünde bir artış olurken, sağlık sigortaları bazı özel durumlarda daha yüksek primler de talep edebilecekler.

Sigorta firmaları yapılacak olan bu artışları Ekim ayı sonuna kadar sigortalılarına bildirmek zorundalar. Sağlık sigortalarını değiştirmek isteyenlerin, çıkışlarını Kasım ayı sonuna kadar ilgili sigortalara iletmeleri gerekiyor.

Ek sigortalarda dikkat etmeniz gerekenler şöyle; Ek sigortalar genellikle 5 yıl için yapılıyor ve ona göre indirimler uygulanıyor. 5 yıllık yapılan sağlık sigortaları istenildiği an iptal edilemiyor. Bunu 5 yılı doldurmadan 3 ay önce iptal etmeniz gerekiyor. Aksi takdirde bu sigortanın bir 5 yıl daha uzatılması durumu ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Ancak bazı durumlarda, örneğin ödenen primin artması ile birlikte bu sigorta türünün iptalini talep edebilirsiniz.

- Yurtdışına taşındığınızda, yukarda belirtilen sürelerin hükmü ortadan kalkıyor. Bu durumda herşey otomatik olarak iptal edilmiş oluyor ve sigorta ödeme yükümlülüğünüz ortadan kalkıyor.

9

Derya Özgül LL.M Hukukçu d.ozgul@haberpodium.com

2010 yılında kabul edilen Kriminal Göçmenlerin Yurtdışı Edilmesi İnisiyatifi 9 Temmuz 2015 tarihinde geçerlilik kazanırken, uygulama, ceza yasasında yapılan yeni değişikliklerle 1 Ekim’de yürürlüğe girdi.

Yurtdışı Etme İnisiyatifi 1 Ekim’de Yürürlüğe Girdi

İ

nisiyatif, önceki yıl Federal Hükümet tarafından belirli değişiklikler yapılarak uygulamaya hazır hale getirilmişti. Ancak uygulama, Yaptırım İnisiyatifi’ne dair yapılan halk oylamasından dolayı yürürlüğe girememişti. Hükümet gerekli hukuki düzenlemeleri yapıp, otomatik yurtdışı etme uygulamasını devreye koydu.

1 Ekim’de yürürlüğe giren yeni yasa ile bir göçmen; yaralama, cinayet, öldürme, yaşamı tehlikeye atma, ağır cinsel suçlar, zorunlu evlilik, dolandırıcılık, ciddi maddi hasar, vergi kaçakçılığı, kara para vs. gibi suçları işlediğinin ispatı halinde, otomatik olarak yurtdışı edilebilecek. Yurtdışı cezası 5 ile 15 yıl arasında değişirken, cezanın tekrarı durumunda bu yasak 20 yıl ile ömür boyu arasında olabilecek. İstisnai durumlar Hakimler, zorunlu olarak vermeleri gereken yurtdışı etme cezalarında istisnai durumları da göz önünde bulundurabilecekler. Özellikle ikinci ve üçüncü kuşak göçmenlerin bu istisnai durumlardan faydalanmaları bekleniyor.

Yeni yasada şöyle bir istisnai durum mevcut. Mahkeme; “Kamu yararının kişinin özel durumundan

10

daha ağır basmaması durumunda“, kişinin yurtdışı edilmesini muaf tutabilme hakkına sahip. Özel durum açıklamasının nasıl değerlendirileceği konusu genel olarak henüz belirsiz. Buna rağmen mahkeme tarafında “özel durum“ olarak değerlendirilebilecek olan şartları şöyle sıralayabiliriz; Kişinin ailevi, maddi ve entegre olma durumu, çalışma ve eğitim isteği, sabıka kaydı, İsviçre’de kaldığı sürede sahip olduğu oturum çeşidi, alınan cezanın ağırlığı ve süresi, sağlık durumu, gönderileceği ülkesinde tekrar çalışma ve entegrasyon koşulları. İsviçreli bazı hakimler, bir yurtdışı edilme dosyasının mahkemeler tarafından değerlendirilip konuya bir an önce açıklık getirilmesini talep ediyorlar. Bazı hakimler ise, özel durumda kişiyi yurtdışı etmenin kabul edilemez olduğunu belirtip şu değerlendirmeyi yapıyorlar;“Kökleri İsviçre’de olan bir tohumun ya da ağacın köklerinden sökülmesi dayanılmaz derecede sıkıntılar yaşanmasına ve zarara sebep olacaktır.

Kişinin gönderileceği topraklarda filizlenmeyecek denli verimsiz bir

zemine serpilmesi kabul edilemez bir durumdur. Bu sebeple de bireyler ceza yöntemi olarak yurtdışı edilmemelidirler.“ Ancak uygulama sürecinde, yukardaki tohum ve ağaç değerlendirmesi çok da göz önünde bulundurulmuyor. İsviçre Savcılar Konferansı ve Federal Başsavcılık gibi kurumlar, özel durum değerlendirmesine dair bir öneri metni hazırladılar. Bu metinle amaç, ulusal bir birlik oluşturarak yasanın uygulanmasına dair içeriği şekillendirmek. Ancak birçok hakimde bu metne dair kuşkular ve anlaşılmazlıklar varken, yine de ilk davaların oluşturulması ve olayın akışına bırakılması fikri mevcut.

Yasa 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği için, yurtdışı düzenlemeleri bu tarihten işlenen ağır suçlar için geçerli olacak.

Hukuki boyutu ile suç teşkil eden bir durumun mahkeme sürecine gelmesi hayli bir zaman gerektiriyor. İtiraz süreci, üst mahkeme ve yüksek mahkeme derken ilk sonucun bir yıldan önce ortaya çıkması beklenmiyor.

F

ederal Meclis yeni göçmen ve entegrasyon yasalarını kabul etti. Yeni yasal düzenlemelere göre, bundan böyle sadece iyi derecede entegre olan göçmenlere C kimliği verilecek.

Entegre olma şartları ise; “Kamu düzenine uymak, anayasa değerlerini saymak, çalışıyor veya eğitim alıyor olmak, İsviçre’de konuşulan dillerden birine hakim olmak” şeklinde sıralanıyor.

Ancak bu şartlara uymak C kimliğine hak kazanmak anlamına gelmiyor. Federal Hükümet’in Meclis’e sunduğu öneride yer alan; “Şartlara uyan kişiye C ikamet belgesi hakkı verilsin” istemi hem Meclis hem de Senato tarafından kabul görmedi.

Federal Meclis ve Senato bugünkü görüşmelerinde; “Şartlara uyulsa bile C kimliği verilmeme durumu da olabilir” önerisini gündeme getirip kabul ettirdi.

C kimliğinin geri alınmasında dair şartlar değiştirildi Yeni düzenleme ile, C kimliğinin geri alınmasına dair şartlar da değiştirildi. Bugüne kadar; uzun süre sosyal yardım alımı, kamu güvenini ve düzenini tehdit gibi nedenlerle C kimliği geri alınabiliyordu. Ancak 15 yıldan fazla bir süredir C kimliğine sahip olanlarda bu pek de mümkün olmuyordu.

Yeni düzenleme ile artık bu mümkün olabilecek.

Ayrıca entegre olmak istemeyen kişilerin de C kimlikleri ellerinden alınabilecek. C kimliği almak için 10 yıllık süre ise hala geçerli.

B kimliği başvurusunda entegrasyon anlaşması şartı Aynı şekilde B kimliği başvurusunda da, Kanton yetkilileri kişinin entegrasyon ihtiyacını ölçüp, kimliğin verilmesini entegrasyon anlaşmasına bağlayabilecekler.

11

İSVİÇRE’DE KADINLARIN EMEKLİLİK YAŞI 65’E ÇIKARILIYOR Federal Parlamento, Emeklilik Reform Paketi adı altında bir dizi yeniliği kabul etti.

Yeni düzenlemelere göre, şu an 62 yaşında emekli olan kadınların emeklilik yaşı 65’e yükseltilecek. Uygulama 2020 yılından itibaren yürürlüğe girecek.

Geçiş süresi 3 yıl olarak olarak belirlenen bu emeklilik yaş artışında, daha sonraki Sadece kutlasüreçte AHV fonundaki malarda degiderlere bakılacak. ğil, günün her Federal Parlamento ve saatinde apeSenato emeklilik yaşı ile ratif olarak ilgili bu yeni düzenlemeyi tüketilebileceği onayladı. Ancak onaylanan gibi, iştah açıemeklilik yaşı görüşülen cılar, kabuklu reform paketinin sadece bir deniz ürünleri, kısmını oluşturuyor. sushi, deniz Reform kapsamında görüşümahsüllü len diğer konular şöyle; risotto, sebzeli -Bakıma muhtaç yaşta olan makarnalar, çocukların, emeklilik yaşına dondurmalı ulaşmış olan anne-babave kremalı larına çocuk ödenekleri tatlılarla ile iyi yapılmayacak. Bu düzenleuyum sağlar. me Federal Parlamento’da onaylandı. Ancak Senato bu konuda henüz bir karar almış değil.

- Emeklilik Sigortası ileriki zamanlarda sorunlarla karşılaşır ve AHV fonu azalırsa, bu kez de otomatik olarak erkeklerin emeklilik yaşı yükseltilecek. İsviçre’de şu anda erkeklerin emekli olma yaşı 65.

Yeşil elma, Parlamento söz konusu sümbül, düzenlemeyi kabul edip nergis ve sundu.

Senato’nun onayına maya kokuları Senato’nun bu düzenlemeyi komplex kabulileetmesi halinde, bu öneri reform paketinden ayrı tutulup halk oylamasına sunulacak. Halk oylamasında da kabul görmesi durumunda, düzenleme tekrar reform paketine dahil edilecek.

Yeşilimsi açık sarı

Kapadokya, Emir

Zarif, gövdeli, aroma zenginliğine sahip ve uzun

Bizim Hikayemiz

D

emokan, buraya gelişini ve yaşadıklarını anlatmaya şöyle başlıyor; “Abim davet edince, macera amacıyla gidelim görelim dedim.

Buraya geldiğimde 22 yaşındaydım ve askerliğimi bitireli birkaç hafta olmuştu. Buraya gelince ilk etapta burada durulmaz dedim. Sokaklar çok sakin ve tertemizdi. O zamanki İstanbul’un hali burası ile kıyasalanamazdı bile. “Geri gideceğim“ dedim. Abimse kalmam için ısrar etti. Bunun üzerine bir süre daha kaldım burada. Birkaç ay sonra Winter-thur’da bulunan Rieter fabrikalarına gidip iş sorduk. O zamanlar yoğun bir şeklide işçi arıyorlardı. Ertesi gün hemen işe başladım. İki haftalığa geldim, 53 sene oldu hala dönemedim.“ (gülüyor) 1968’den 1975’e kadar otomobil sektöründe üretim yapan bir şirkette çalışan Namık Demokan, 1975’ten bu yana kendi kurduğu işlerde çalışıyor. Abisinin de yer aldığı 3 ortaklı bir firma kuran Demokan, firma ile Ortadoğu ülkelerine yönelik otomobil transportçuluğu yapıyor. İşlerinin İran’da yaşanan İslam devriminden sonra kötüye gittiğini ve firmayı kapatmak zorunda kaldıklarını söyleyen Demokan sözlerine şöyle

12

Namı k Dem okan yılınd 1963 an bu yana yaşıyo İsviçr r. 2 h e’de aftalı vesile kb siyle İstanb ir tatil İsviçr ul’d e’y Demo e gelen Na an mık kan, W yaşay i an ab nterthur’d isinin a sonu ısrarı cund a bur yerle aya şmey e kara Türki r veri ye’de yor. ele mesle ği oku ktrikçilik yan N Demo amık ka geçen n ile bura da 53 yıl ı kon uştuk .

devam ediyor; “Pakistan’a kadar araba transport işi yapardık. Arabistan, Irak, İran gibi ülkelerle çalışırdık genellikle.

Humyeni gelince işlerimiz bitti, herşeyi bırakmak zorunda kaldık. Sonra muhasebecilik ve tercümanlık işine girdim.“ 2005 yılının sonunda emekli olan Namık Demokan hala tercümanlık ve muhasebe işleri yapıyor ve şöyle diyor; “Benim için bu işler birer meşgale artık.

Bıraksam ne yapacağım?“ Buraya ilk geldiğiniz dönemlere dair izlenimleriniz nelerdir?

Türkiye’den buraya ilklerin gelmesi 60’lı yıllara dayanır. O dönem, özellikle Winterthur çok büyük bir sanayi şehriydi. İlk gelenler Winterthur çevresinde çalıştılar. O sıra kalifiye işçi ihtiyacı vardı burada ve maaşlar da çok iyiydi.

Gelenler ailelerini geride bırakıp yalnız geldiler buraya. Çoğunluğu eğitimli, meslek sahibi insanlardı. Örneğin Eskişehir’de Devlet Demir Yolları’nın bir atölyesi vardı o sıralar. Oradaki tüm çalışanları buraya getirdiler. Kimisi buradan evlendi, kimisi ailesini getirdi.

Ancak gelenlerin çoğu geri döndü.

Eşi Burgi Demokan ile tanışma - 49 yıllık bir evlilik Namık Demokan: İsviçre’ye geldiği ilk zamanlarda eşi Burgi Demokan ile tanışıyor. Avusturya kökenli olan Burgi Demokan, o dönemler çalışmak için İsviçre’ye geliyor ve burada kalıyor. 2017 yılının 1 Nisan’ında evliliklerinin 50. Yılını kutlayacak olan Demokan çiftinin, 2 çocuğu,3 de torunu bulunuyor. Namık Demokan eşi ile tanışma ve evlilik sürecini şöyle anlatıyor; “Buraya gelmiştim. Daha 3 haftayı doldurmadan Burgi ile tanıştık.

Avusturya’dan buraya ziyarete gelmişti o da. Tesadüfen karşılaştık. O döndü ve sonra tekrar geldi buraya. İki yıllık bir beraberlikten sonra evlenmeye karar vedik. İstanbul’da nişanımızı yapıp 1967 yılında da evlendik.“ 49 yıldır evlisiniz...Nasıl geçti bunca yıl?

Burgi Demokan: Başlangıçta dil sorunu vardı. Biz kendi aramızda İngilizce anlaşıyorduk. Annem-babam ilişkimizi anlamadılar başta, karşı çıktılar. 4 kadın alacak vs. diyorlardı (gülüyor). Sonra

düğüne geldiler. Tanıdıkça, zaman geçirdikçe anladılar nasıl bir insan olduğunu. İstanbul’u ve insanlarını çok sevdiler sonra. Eşimin anne babasını sevdim. Onlar da beni sevdiler. Çok güzel zamanlardı.

Burada yaşamaktan kaynaklı sıkıntılarınız oldu mu hiç?

Namık Demokan: Bu 53 yıl süre zarfına pek bir sıkıntımız, sorunumuz olmadı. Ya uyacaksın ya da uydururlar.

Benim yaşam motom bu. Buraya ilk geldiğimde Winterthur tren istasyonuna giderdim hep. Akşam saat 9’dan sonra adam olmazdı caddelerde.

Herkes çalışıyor. Yerler tertemiz, tek bir izmarit yok. “Nasıl bir memleket burası?“ diye sordum kendi kendime.

Burası bana ilk olarak yere izmarit atmamayı, tükürmemeyi öğretti. Sonra buradaki yaşamı ve insanları bu şeklide kabul etmem gerektiğini düşündüm.

Burgi Demokan: Zamanla koşullar değişmeye başladı tabi. Burada yaşayanlar birbirine selam vermez oldular artık. Gruplaşmalar başlayınca yabancılaştı herkes birbirine.

Namık Demokan: Şimdi çoğaldık. O zamanlar bu kadar çok yabancı yoktu buralarda. Sorun da yoktu pek. Çoğaldıkça sorunlar da arttı. Sıkıntıyı da problemi de biz getirdik buraya. İlk geldiğiniz dönemlerde göçmelerle ilgili ne tartışılırdı? Şimdiki durumla kıyaslama yapabilir misiniz?

Namık Demokan: Bizim dönemde yabancı olarak sadece İtalyanlar vardı burada. O zamanlar İsviçreliler Türkiye’yi bilmezlerdi. Bize; “Türkiye’ye nasıl gidilir?“ diye sorarlardı hep. Bilmezlerdi Türkiye’nin nerede olduğunu. O dönem din mevzusu da bilinmezdi pek. Girmezlerdi bu konuya. Din pek önemli birşey değildi. Şimdiki gibi din konuları yoktu. Dedim ya problerimizle geldik diye... Din ile ilgili olan şeyleri de gelenler getirdi beraberine. Kendi problerimizi taşıdık buraya. Bizler misafir olarak geldik buraya ama yerleştik. Adımız misafir işçi idi. Misafirliğimizi bilemedik. Onlara kızmaya hakkımız yok. Bazı şeyleri bilmeyerek, istemeyerek bu duruma kadar getirdik. O zamanlar tek bir cami vardı burada. Pakistanlılar’a aitti, başka da camii yoktu. Şimdi sadece Winterthur’da 5 tane var. İnsanlar

13

burada inançlarını yaşayıp yerine getirebiliyorlar. Bunun en büyük nedeni de İsviçrelilerin bu konuda liberal olmaları. Farklılıklara saygı duyuyorlar. Kimi zaman karşılıklı radikal durumlar da oluyor tabi. O çok başka bir şey ama. İsviçreliler her 3 senede bir yabancılar için oylama yaparlar. Bu oylamalar 1965 yılında başladı. O dönem ilk referandum Schwarzenbah Referandumu idi. James Eduard Schwarzenbach isimli bir politikacının gündeme getirdiği bir referandum olduğu için onun adını verdiler. Bu adamın İngiliz kökenli olduğunu söylüyorlardı o zaman. Sonra kabul etmediler bu referandumu. Kabul edilseydi 300 bin kişiyi sınır dışı edeceklerdi. Bundan sonra da yabancı karşıtlığı tırmandı sürekli olarak. İşiniz gereği buradaki insanların nabzını da tuttunuz kimi zaman. Buradaki insanlarımızın temel sorunları nelerdir sizce?

Namık Demokan: Her şeyden evvel geçim sorunu... Bizler çok çabuk uyum sağlayan bir toplumuz. Buraya gerçekten çalışmaya gelen adama iş var.

Yanlış anlaşılmasın ama, bizim buraya her çeşidimiz geldi. Suistimaller de başladı sonra. Bize gösterilen hakları suistimal ettik. İşsizlik meselesinde mesela. Adam firma kuruyor, eşini, yakınlarını yüksek maaşla çalıştırıyor.

Sonra da işsizlik kartı bastırıp para alıyor. 2007 yılına kadar böylesi şeyler

çok yapılıyordu. Bilmiyordu İsviçreliler. Sonra öğrendiler neyin ne olduğunu ve yasal değişikler yaptılar. Soyadı tuttu mu işsizlik kartı bastırmıyorlar şimdi. Tabiri caizse; kurnazlıkları, şeytanlıkları bizden öğrendi isviçreliler.

Burada çoğalınca İtalyanların rolünü biz üstendik bir süre sonra. Önceden yabancı denince İtalyanlar gelirdi akla.

Sonra sıra bizlere geldi. Yabancı denince bizi öne sürdüler bir dönem. Bizden sonra da eski Yugoslav ülkelerinden gelenler devraldı bu imajı. Sonra kurtulduk bu şöhretten (gülüyor).

Burada sözü Burgi Demokan’a veriyoruz ve anadili Almanca olan biri olarak buradaki yaşama dair izlenimleri bir de ondan dinlemek istiyoruz; Burgi Demokan: Buraya çalışmaya geldim, eşimle tanıştım, evlendim, çocuklarım oldu. Avusturyalı olmama ve dil konusunda sıkıntım olmamasına rağmen burada hep yabancı idim. Burada “Kağıt üzerinde İsviçeli“ kavramını öğrendim. İsviçrelilerle kolay kolay arkadaşlık yapılamayacağını öğrendim. Eşimin Türk olduğunu duyunca çok sıkıntı çıkarırlardı. Ev vermezlerdi mesela. Çok zordu. Şimdi ise, bu yaşta, “Avusturya da güzel bir yerdi, neden orayı bırakıp geldim“ diye hala sorarım kendime. Avusturya’dakilerle hala kontaklarım var. Burada

13

pek yok kontaklarım. Tüm ilişkilerim işyerindeki arkdaşlarımla sınırlıydı. 10 yıldır emekliyim. Emeklilikten sonra kontaklarımız çok çabuk kesildi. Bu çok garip durum.

Namık Demokan: İsviçrelilerle, bizim anlayışımız doğrultusunda bir dostluk kurmak çok zor. Yeni nesil için kolay ama bizim için çok zor. Konuşuyoruz, selamlaşıyoruz ama, o kadar.

Namık Demokan: Ben de pek ısrar etmedim dil konusunda. İki yarım olacağına bir tam olsun dedim. Almanca konuştum hep. İsviçre vatandaşı oldunuz mu?

Namık Demokan: Hayır, Avusturya vatandaşıyız. O zamanlar tek vatandaşlık vardı. İsviçreli olmadım diye bir kaygım olmadığını da rahatça söyleyebilirim. Çocuklar İsviçre vatandaşı ama.

1992’den 2003 yılına kadar Thurgau’da evliliklerde tercüman olarak görev aldım. Nikahlarda mutlaka bir tercüman bulunuyordu. Yaklaşık 500 çiftin nikahına katıldım. Cepte İsviçre pasaportu var ancak lisan yok... Bunları düşündüğümde,“ İsviçre vatandaşı olsam ne olurdu olmasam ne olurdu!“ diye soruyorum kendime. Çocuklarınız burda doğdu. İlk kuşak olarak çocuklarla ilgili sıkınıtılar yaşadınız mı hiç?

İsviçre’de temel sorunun hep dil olduğu söylenir ama eşinizin anlattıklarına bakarsak pek de öyle görünmüyor.

Namık Demokan: Bunların en fazla kızdıkları insanlar Almanlardır. Aynı dili konuşur Almanlar. Ona rağmen, büyük kısmı geri dönüyor ülkesine. Rahatsız oluyor adamlar. İsviçreli gülerken ısırıyor adeta. Yüzyüze çok iyiler ama arkanızı döndüğünüzde farklı şeyler söylerler. Bunların gözlerinin açılması 60’lardan sonradır. Herkes kendine göre bir yer yapmış yaşardı. Dışarı ile pek ilgileri yoktu, sadece İtalyanları bilirlerdi. Kapalı bir toplumdu. Göçmenler gözlerini açtı.

Ev içinde hangi dili konuşuyorsunuz?

Burgi Demokan: Hep Almanca konuşuruz evde. Türkçe konuşmadık hiç.

Türkçe konuşsaydım eşimin Almancası bu kadar olmazdı pek.

14

telefonla doktora, hastaneye gidebiliyorsunuz. Yaşlandıkça sağlık konusu daha önemli oluyor. Bizim için de en önemli olan şey bu şimdi. Türkiye’de olsaydım bunların olacağını sanmıyorum.

Namık Demokan: Pek yaşamadım doğrusu. Çocuklar okullarına gittiler, eğitimlerini aldılar. Bizim için önemli olan oydu. O zamanlar Türkiye kökenli aileler ve çocuklar yoktu pek. Burada doğan ilk ikinci kuşaktı çocuklarım. Şikayet edersek biraz haksızlık etmiş oluruz. Bu tür sıkıntıları İsviçreliler de yaşıyor. Çocuklardan biri sigorta uzmanlığı, diğeri ise komunikasyon alanında çalışıyor şimdi. Burada çok kişi ile temasım var. Şikayetler duyarım, şikayet etmeyin derim. Bu adamlar bizlere birçok imkan tanımış.

Türkiye’de olsaydık bu imkanlara sahip olabilir miydik? Bunu bilmek zor ama şimdiki gibi olmazdık.

Keşke Türkiye’de kalsadım dediğiniz zamanlar oldu mu hiç?

Namık Demokan: Hanımla kavga edince düşündüm öyle şeyler (gülüyor).

Türkiye’e hangi sıklıkla gidiyorsunuz?

Namık Demokan: 4-5 sene öncesine kadar a şağı yukarı her sene giderdik.

Pek kimsemiz kalmadı orada. Herkes burada. Kardeşlerim, çocuklar, torunlar, yeğenler...

Emekli olduktan sonra temelli geri dönüşü düşündünüz mü?

Namık Demokan: Aman aman onu sorma bana. O mevzu tamamen başka birşey. Burda çoğu kişi dönüş yaptı, ancak bir süre sonra yine geri geldiler.

Yapamıyorlar orada. Bunlar bir de 1520 yıl kadar burada kalmış adamlar. Biz burada olduğu gibi orada da yabancıyız artık. 53 sene önceki ortamı bulmam imkansız. Yaratamayız öyle bir ortam, günlük yaşama dahil olamayız.

Türkiye’ye gidince buralardan geldiğimizi hemen farkediyorlar. Konuştuğumuz zaman “Sen Almancısın“ diyorlar.

Dilimiz, davranışımız oraya göre çok farklı oldu artık. Sadece turist olarak gidip geliyoruz memkeletimize.

Dil farkı nasıl oluştu?

Namık Demokan: Biz burada kendi dilimizi koruduk, değişmedi pek. Osmanlı’nın son zamanları ile Türkiye’nin ilk zamanları arasındaki geçiş kuşağıyız biz. Dilimiz çok faklı. Bu dil farkını burada koruduk, yabancı kelimelerden etkilenmedik. Türkiye’de kullanılan dil şimdi daha farklı. Lisan kabalaştı artık.

Bu beni rahatsız ediyor.

İsviçre’ye gelmeseydiniz Türkiye’de ne yapardınız? Bunu düşündünüz mü hiç?

Son olarak nasıl bir mesaj vermek istersiniz okuyucularımıza?

Namık Demokan: Düşündüm tabii ki.

Türkiye’de olsaydım ne olurdu? Kulaklarım mesela, çok da iyi duymuyorum artık. Burada duyma aletleri verildi, sık sık muayene ediliyorum. Olumlu yönleri çok buranın, nankörlük etmeye gerek yok. Buranın en güzel şeyi sağlığa önem vermeleri. Bunu her zaman söylerim. Bir

Namık Demokan: Hepimiz yabancıyız burada ve sorunlarımız aynı. Kendi aramızda eski, yeni, Türk, Kürt, Laz gibi ayrımları kaldırmalıyız. Türkiye’de oluyor ama burada olmamalı. Aramızda bir bağ kuramadığımız sürece itilip kakılacağız. Birbirimizi sevmeye mecburuz burada.

23 Ekim’de Basel ve Aaarau’da kantonlar düzeyinde seçimler yapılacak. Seçimler için Türkiye kökenli birçok aday da yarışıyor. Bu seçimlerde kanton yönetimleri (Regierungsrat) ile kanton parlamentolarının (Grosser Rat) yeni üyeleri belirlenecek. 4 yıllığına seçilecek olan yeni yönetimler ve üyeler, 2017 yılı başında devralacakları görevlerini 2020 yılı sonuna kadar sürdürecekler.

Türkiye kökenli adaylar, demokratik işleyişe katılmak ve kendilerini desteklemek adına, oy kullanma hakkı olanların oylarını mutlaka kullanmaları cağrısında bulunuyorlar.

Seçimlara dair yapılan bir başka vurgu ise; seçimlerde her bireyin bulunduğu kantonda oy kullanabileceği, başka kantonlardaki diğer adaylar için oy kullanamayacağı şeklinde.

SP, Bündnis Grüne-Basta!, FDP gibi partilerden aday olan isimlerden bazıları, bölgelerine göre şöyle;

BASEL BÖLGESİ

EDİBE GÖLGELİ

MUSTAFA ATICI

ROHAT KANAT

SELİM KARATEKİN

F. ÖMER DOĞRUSÖZ

SEYİT ERDOĞAN

Kleinbasel

Kleinbasel

Kleinbasel

Kleinbasel

Kleinbasel

Grossbasel West

BERFİM PALA

ARMİN CEM KIESER

MAHİR KABAKÇI

MEHMET SIĞIRCI

ŞEMSEDDİN YILMAZ

YASMİN YÜKSEL

Grossbasel West

Grossbasel West

Grossbasel West

Grossbasel West

Grossbasel West

Riehen

ELİF COŞKUN

T. UĞUR ÇAMLIBEL

EDA ÇAMLIBEL

BERFİN TUZCU

ALİ AYDIN

Grossbasel West

Kleinbasel

Kleinbasel

Kleinbasel

Kleinbasel

HÜSEYİN ASKAYA

HALİME KÖSECİOĞULLARI

Liste 3

Liste 3

BASEL BÖLGESİ

BASEL BÖLGESİ 15

YUSUF AKPINAR Liste 1

AARAU BÖLGESİ

AARAU BÖLGESİ

İLHAMİ GÜL Liste 5

15

Haşim Sancar Yeşiller Partisi Bern Kanton Milletvekili sancars@bluewin.ch

Nüfus 1 Milyon

Bern Kantonu

1 milyon nüfusu ile Zürich’ten (1,5 milyon) sonra, İsviçre’nin en çok nüfusuna sahip olan ikinci büyük kantonu.

1970‘li yıllarda, öğrencilik dönemimde Türkiye’de günlük bir gazetede İsviçre’de bir köyün bağımsızlığını ilan ettiğini okumuş, merkezi ademiyetçi“ düşüncemizle bu duruma biraz şaşırmıştım. Nasıl olur da bir köy bağımsızlığını ilan edebiliyor ve devlet de buna seyirci kalıyordu?

16

Diğer birkaç kantonun yanında Bern Kantonu da, Almanca ve Fransızca olmak üzere çift dilli (bi-langue) bir kantondur.

Bern Kantonu, 5959 km2’lik yüzölçümü ile Graubünden Kantonu’ndan (7105 km2) sonraki en büyük kanton olma özelliğini taşıyor.

Bizde olsa o köy haritadan silinir, bağımsızlığı tatmasına izin verilmez.

Haber tam nere ile ilgiliydi bilemiyorum ancak, bildiğim kadarı ile bu yıllarda Bern Kantonu dışında başka kantonlarda bu denli tartışmalı kopuşların olmayışıydı.

Jura Kantonu Bir kopuş mücadelesi

Jura bölgesi yıllar süren mücadelesi ile, 165 yıl sonra, 24 Eylül 1978’de yapılan bir halk oylaması sonucunda Bern Kantonu’ndan ayrılıp İsviçre’nin en genç Kanton olma özelliğini kazandı. Öyle ki, bu mücadeleli dönemde, Jura bölgesine Bern plakalı arabalarla gitmek her babayiğidin kârı değildi. Demiryollarına, çeşmelere bombalı suikastların yapıldığı dönemlerdi bu dönemler.

Jura, Fransızca konuşulan bir kantondur. Ayrılıktan yana olanlara halen Fransızca’dan gelen "Separatisten“ (Ayrılıkçılar) terimi kullanılır.

Seçim sonuçlarını Jura’nın Bern Kantonu’da kalmasından yana etkilemek isteyen Bern Kanton Hükümeti’nin oylama sırasında "kara bir kasa“ kullanması daha sonra başına iş açacaktır. Federal Parlamento binası daha önceden yapıldığı için girişte duvarla tavanın birleştiği köşelerde betondan tüm kantonların flamaları yapıştırılış bulunmaktadır. Jura Kanton flaması ise fark edilebileceği gibi, daha sonradan yer kalmadığı için "yabancı bir parça gibi“ bir yerlere sıkıştırılmaya çalışılmıştır.

Bern’den kopuşlar devam ediyor Jura’nın Bern Kantonu’dan kopmasından sonra, kendisinin de ayrılmak istediğini vurgulayan 70 nüfuslu Vellerat Belediyesi, kendisinin Bern Kantonu tarafından işgal edildiğini savunup, kendini "İsviçre Bağımsız Belediyesi“ ilan eder. Kanton sınırları Anayasa’da belirtildiği için, 1996 yılında bu belediyenin Bern Kantonu’dan ayrılabilmesi ve Jura Kantonu ile birleşebilmesi için, İsviçre genelinde halk oylamasına gidilir. Bu

tür ayrılmalarda, genel halk oylaması zorunluluğu daha sonra Anayasa’dan çıkarılır. Yüzde 91,7 oranında kabul oyu verenler neden olarak, "kendi kaderini tayin hakkı“ doğrultusunda oy kullandıklarını söyleyeceklerdir.

Jura bölgesi yıllar süren mücadelesi ile, 165 yıl sonra, 24 Eylül 1978’de yapılan bir halk oylaması sonucunda Bern Kantonu’ndan ayrılıp İsviçre’nin en genç Kanton olma özelliğini kazandı.

Bern Kantonu’ndan kopmalar sona ermedi.

Kanton’da halen Fransızca konuşan bir kesim bulunuyor. Bu kesime Bern-Jura deniliyor (Jura Kantonu ile karıştırılmamalı). Fransızca konuşan Moutier şehri yıllardır ayrılma mücadelesi veriyor. 18 Haziran 2017’de, Moutier Belediye’sinde halk oylamasına gidilecek. Eğer çoğunluk ayrılmaya evet derse, şehrin çevresindeki 4 belediyede halk oylamaları yapılacak. Herhangi bir hile yapılmasın diye seçimleri Federal Devlet gözlemleyecek. Sonuç Bern Kanton’da kalma yönünde çıkarsa, belki sonsuza dek değil ama, önümüzdeki 20-30 yıl için ayrılma tartışmaları rafa kaldırılmış olacak.

Bern Kantonu’nun bir de diğer Kanton sınırları içerisinde bulunan ve Bern Kantonu ile sınırı olmayan ada belediyeleri (Exlave) bulunuyor. Bunlardan biri de Fribourg Kantonu toprakları içerisinde bulunan

48 nüfuslu Clavaleyres. Bu Belediye Fribourg Kantonu’da bulunan Murten Belediyesi ile birleşip Fribourg Kantonu’na geçecek.

Yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre halkın (48 kişi) yüzde 100’ü bunu istiyor.

Daha çok pratik nedenlerden dolayı, çünkü gençler buradan göç ediyor. Bu Belediye’ye görevli bulmak zor vs.

Bern Kantonu’nun daha önceleri 400 belediyesi bulunuyordu. Küçük belediyelerin birleşmesi için yapılan bazı politik girişimler sonucunda, bugün bu sayı 352’ye indi. İlerleyen zamanda bu sayının 300’e indirilmesi için çalışmalar sürdürülüyor.

Kanton yönetiminin politik yapısı Kanton Bern geniş ve dağlık bir bölge olma özelliği taşıyor. Kayak merkezleri, gölleri ve doğal güzelliği ile turizm açısından önemli bir yer burası. Bern şehri gibi tarihsel (Unesco koruması altında), eğitimsel (Üniversite ve yüksekokul), sağlıksal (Üniversite hastanesi) ve politik (Federal Parlamento) özelliklerdeki şehirleri saymazsak, Kanton Bern daha çok kırsal özelliklerdeki çiftliklerin ve köylülüğün yoğun olduğu bir yerdir.

17

Kanton olarak Bern Bern Kantonu aynı sağ partilerin güçlü olduğu bir bölgedir. Kanton Parlamentosu’ndaki 160 sandalyeden, Yeşiller 16, SP 33 sandalyeye sahipken, SVP 49 sandalyeye sahiptir.

Orta partiler, sosyal ve ekonomik konularda maalesef genellikle sağ partilerle birlikte hareket etmektedirler.

7 sandalyeli Kantonal Hükümet’te (yürütme organı) son 10 yıl SP 3, Yeşiller ise 1 sandalye ile çoğunluğu oluşturuyordu.

Parlamento’da (yasama organı) sağın güçlü olmasından dolayı, Hükümet istediği gibi davranamayıp, sağın dayattığı politikaları uygulamak zorunda kalıyordu. SP’den iki bakanın bu yıl ayrılması ile yapılan seçimlerde bir sandalye SVP’ye geçti. Böylece Hükümet’in salt çoğunluğunu sağ partiler aldı. SVP, Zürich kanadı gibi olmasa da, sonuçta kendi politikasını Bern’de de yürütüyor.

Kanton Parlamentosu’nda oldukça fazla çiftçi kökenli milletvekili bulunmaktadır.

18

Bern Parlamentosu 160 sandalyeden oluşmaktadır.

Yeşiller Partisi 16, SP 33 ve SVP 49 sandalyeye sahiptir.

Orta partiler, sosyal ve ekonomik konularda genellikle sağ partilerle birlikte hareket etmektedirler.

Bern Kantonu, gerek yasama gerekse de yürütme organında, Fransızca konuşulan bölge için birer kontenjan ayırmıştır. 7 kişilik Hükümet sandalyesinden en az biri de Fransızca konuşulan Bern-Jura için ayrılmıştır. Bern-Jura’dan seçilen parlamenterlerin yöresel konularda ayrıcalıkları bulunuyor.

Bern-Jura’sı için gelen konularda, sadece oradan seçilen parlamenterler ayağa kalkarak özel bir oylama yaparlar. Parlamento’daki tartışmalarda herkes kendi dilini, yani ya Fransızca ya da Almanca (daha doğrusu Bern Almancası) konuşur ve

tüm konular için simultane çeviri yapılır (göçmenler için değil). Zaman zaman Bern Almancası yerine, yüksek Almanca konuşulması için yapılan yasa önerileri, hep çoğunluğun reddi ile karşılaşmıştır.

Biel (Bienne) İsviçre’nin en büyük on şehrinden bir olan ve yine çift dilli (Almanca ve Fransızca) olan Biel (Bienne), geçmişte saat endüstrisiyle güçlü bir şehirdi. Biel, daha sonraki yıllarda, özellikle de 1970 ekonomi krizinden sonra saat endüstrisindeki rolünde zayıflar. Geçmişteki endüstri alanından gelen etkiden ve biraz da bakımsız evlerin yoğunluğu ile kiraların düşük olmasından dolayı, göçmen sayısının yoğun olduğu (yüzde 25 civarında) bir şehir olan Biel, işsizliğin (yüzde 6) ve sosyal yardım alanların oranının (yüzde 11 civarında) İsviçre ortalamasının (yüzde 3 civarında) çok üstünde olan bir şehirdir. Buradaki Hükümet ve Parlamento yönetiminin çoğunluğu sol ve yeşillerden oluşur.

Bern şehri Bern şehri ise İsviçre’nin en yeşil ve sol özelliklerdeki şehridir. Hem Hükümet’te, hem de Parlamento’da sol ve yeşiller çoğunluktadır.

Federal Parlamento’ya ve Hükümet’e ev sahipliği yapan Bern, bundan dolayı da polit-şehir olarak tanımlanmaktadır. 145 bin nüfuslu şehrin iş alanı nüfusundan daha fazladır. Bürokrasi ağırlıklı bir şehirdir Bern.

Turkuaz renkli Aare nehrinin şehrin ortasından geçmesi, köprülerinden, yazın ortasında bile bir gelinlik giymiş gibi Alplerin görünmesi, sosyal, dayanışmacı ve ekolojik politikasının yanında, başka bir güzellik de katar Bern’e.

Bern şehrinde, İsviçre’deki göçmenler ve sosyal konularla ilgili oylamalarda hep en olumlu sonuçlar çıkarmıştır. Bunda elbette ki yıllardır sürdürdüğümüz özverili çalışmaların da etkisinin olduğu düşüncesindeyim.

Sağ partilerin 1992’ye kadar Parlamento ve Hükümet’te çoğunlukta olduğunu göz önünde tutarsak, kısa sürede uzun bir yol kat ettiğimizi söyleyebilirim.

Röportaj

1988 yılından bu yana İsviçre’de yaşayan Ersoy Yıldırım, edebiyat, resim, şiir, sinema gibi dallarda çalışmalar yürüten çok yönlü bir isim.

Yağlı boya çalışmaları olan Ersoy Yıldırım, Danimarka, Fransa ve İsviçre’nin çeşitli şehirlerinde yağlı boya resimlerinden oluşan birçok sergiye imza atıyor. Sinema ile de ilgili olan Yıldırım; Kalmak mı zor Gitmek mi (2002), Du & İch (2012), Schweizer Helden (2014) gibi filim çalışmalarında çeşitli roller de üstleniyor.

Ersoy Yıldırım şu sıralar daha çok edebi çalışmalarıyla ön plana çıkıyor. Son olarak Avşar Ağıdı isimli bir romanı yayınlanan Yıldırım’ın bu roman dışında; Cennetten kopan danstı Tamara (2007), Kimliksiz Mavi (2011), Hiç (2012) isimli edebi eserleri de bulunuyor.

Ersoy Yıldırım ile çalışmaları hakkında konuştuk; Bugüne kadar 4 edebi çalışmaya imza attınız. Bu çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz biraz? İlk romanım ‘‘Cennetten Kopan Danstı Tamara‘‘, yaşadığı topraklardan uzaklaşmayı cennetle eş değer gören, arkadaşları tarafından Avrupa’ya gönderilen bir kadının öyküsünü anlatıyor.

Köyden çıkışında mutluluk dansıyla uğurlanan kadın, beş yıl Avrupa‘da kaldıktan sonra tekrar köyüne döner ve mutluluk dansıyla çıktığı yerde ölene kadar dans eder. Kısacası bu Roman için; “bir kadının şahsında mutluluk ve ölüm dansı-

20

nın arasına sıkıştırılmış bir toplumun aynası“ demek en doğru değerlendirme olur sanırım. İkinci romanım, ‘‘Kimliksiz Mavi‘‘, kanlı bir dudağa değen bir öpücük ve o öpücüğün sonunda doğan, kimliksiz bir Mavi Çocuğun ve annesinin hayat kavgasını anlatır. Üçüncüsü, hiçlere sığınan bir toplumu anlatan,‘‘Hiç‘‘ isimli bir öykü kitabıdır.

Son olarak raflara gelen kitabım‘‘ Avşar Ağıdı‘‘ adlı bir Roman oldu. Bu kitap çok tartışıldı ve hala da tartışılıyor. Yaşar Kemal tadında bir roman okuduğunu söyleyenlerin sayısı azımsanmayacak düzeyde. Bu gelişmeler elbette sevindirici. Sevindi-

rici olduğu kadar da, daha çok değerli edebiyat eseri ortaya çıkarmak adına da, yazarın kendisini kırbaçlayan, yarışa sokan bir yönü var. Şimdi ben, o yorucu koşunun uzun etabındayım.

Yazma ihtiyacınız nereden doğdu?

Herkesin bir hikayesi vardır.

Her taşın, toprağın, ağacın, kurdun kuşun olduğu gibi...

Toplumsal tarih bu hikayelerin cana gelmesidir. Romansa o toplumun iç seslerini, kokusunu, dokusunu ve muhabbet dilini yazıya dökme sanatıdır. Ben o dokuyu çok küçük yaşlarda çektim içime. Beş yaşımda küçük skeçler yazarak başladım.

Sonraları, rüzgarın ayağıma kadar getirdiği bir gazete

izliyorsunuz? Eserin ortaya çıkış süreci nasıl oluyor?

parçasıyla yazmaya mahkum oldum adeta. Ayağıma kadar gelen gazete kupüründe bir şiir vardı. Şöyle diyordu şiir: Küfeci çocuk/ Henüz yedi yaşında bağladı küfeyi beline, çalıştı çalıştı…/ Adeta küçük bedeniyle İstanbul’u taşıyordu sırtında./ Kimse Onun farkında değildi./ Ama hiç kimse!/ Bir gün kamyonun altında kalıp öldü küfeci çocuk./ İyi ki de öldü/ Gazetelere haber olmayı sağladı.

Bir çocuğun ölümüyle var olduğunu gösteren bu şiir, yazma dünyamı eyleme dönüştürdü adeta. Öylesi bir eylemdi ki bu, yazmasam yaşama eylemim bitecek gibiydi. Yaşamak için yazmak da denilebilir buna.

Plansız yaşayan biri olduğumu beni yakından tanıyanlar bilir. Kafam da tasarladığım bir gerçeği, bir kurguyu yazıya dökerken, sarhoş olmuş biri nasıl döküyorsa içini öylesine yazıyorum.

Son noktayı koyana kadar yazıyorum. Yazdıklarımla sevişmem ise sonra başlar.

"İlk romanım ‘Cennetten Kopan Danstı Tamara‘, yaşadığı topraklardan uzaklaşmayı cennetle eş değer gören, arkadaşları tarafından Avrupa’ya gönderilen bir kadının öyküsünü anlatıyor. "

Edebi çalışmalarınızda ilham kaynağınız nedir?

Nelerden esinleniyorsunuz genelde?

Roman, görüntüsü olmayan bir sinemadır benim için. Dolaştığım sokaklar, muhabbet ettiğim güzel insanlar, ağız dolusu küfür ettiğim gelişmeler, sahile vuran aşklar, sıkışıldığında başvurulan hiçler, yüreği avucunda koşan çocuk ve kadınlar her gün bir film şeridi gibi geçer gözlerimin önünden. İşte ben, o görünmeyen filmleri yazıya, bir diğeri ise o yazıları filme döker ve halk, kendini seyreder o sahnede. Ve o sahnede başlar sorgu.

O sorgularla sürer cevap arama hazzı. Var olmanın, yaşamda yer edinmenin, gerçek bir canlı olmanın realitesi yatar o beyaz sahnede. İnsanlar evine çekildiklerinde, o beyaz sahneyi bir yorgan yapıp örterler üstlerine. İşte o sıcak ve huzur dolu yatak ve uyku edebiyatın kendisidir.

Edebi çalışmalarınızı yaparken nasıl bir yol

Yeniden başa döner, gözlerinin içine bakar, bedenine nazikçe dokunur, imgelerini okşar, özeleştirimi yapar, ben ve yazılarımla doyuma ulaşıp, at gibi kişneyene kadar bu sevişmeyi sürdürürüm. Sonra bir daha baştan sona kadar okurum. Şunu söylediğimde yazım bitmiştir demektir. ‘‘Güzel bir sevişme! Bu aşk uzun yaşayacak!‘‘ Avrupa’da edebi çalışmalar yapmanın zorlukları var mı?

"İkinci romanım, ‘Kimliksiz Mavi‘, kanlı bir dudağa değen bir öpücük ve o öpücüğün sonunda doğan, kimliksiz bir Mavi Çocuğun ve annesinin hayat kavgasını anlatır."

"Üçüncüsü, hiçlere sığınan bir toplumu anlatan,‘Hiç‘ isimli bir öykü kitabıdır."

Her canlı gibi insan da, doğduğu topraklara göre şekillenir. Kökünde söktüğünüz bir ağacın başka bir ülkede kök tutması uzun zaman alır. Belki de bu zaman o ağacın sonu da olabilir. Yazar da böyledir.

Neyi yazıyorsun? Kendine ait olanı mı, yoksa kıyılarında durduğun limanları mı? Bu soruların cevabı zordur. Eğer cevap birinci soruysa, yazacaklarının asıl yerinde olmanız gerekir. İnsan, hayvan, börtü böcek, toprağın ve dağların kokusunda olmanız gerekir.

Aşk uzaktan değil göz göze anlatıldıkça anlamını bulur.

Aksi taktirde yazdıklarınız bir yerlerinde çatırdar, tutukluk verir ve okuru da okumaktan uzaklaştırır. Aslında bu uzaklaşma ikinci soruya da cevap niteliğindedir. Uğradığın limana yabancıyken, o limanın hikayesini yazmak neyine be adam? İstesen de yazamazsın. İstesen de anlayamazsın. Ya o adada yaşayacak, araştıracak, onların kültürel dokusuna ka-

rışacaksın ya da asla yazmayı denemeyeceksin.

Okuyucularınızdan çalışmalarınıza dair ne tür geri dönüşler alıyorsunuz?

Okuyucuların gerçekten okuyup okumadıklarını tartışmak lazım. Yazara yardım olsun diye kitap alan birinin, yazara yorum yapmak için dönmesi düşünülemez. Ki okuyanların yorumlarını kendi sayfamda paylaşıyorum. Bunlar ciddi okurlar.

Okumayı ciddiye alan insanlar. Aslında kendine saygılı insanlardır ki, emeğe saygısından dolayı aldığı kitabı okumuş, yorum yapmaya erişmiş demektir. Böylesi okurların karşısında saygıyla eğiliyorum.

Etkilendiğiniz yazarlar var mı?

Elbette var. Olmaması düşünülemez. Edebiyat dünyasına girmeden, onları okuyup anlayamadan iyi bir yazar olmak mümkün değildir.

Kendime has biri olduğumu söylememe rağmen, Yaşar Kemal ve Jack London’dan etkilendiğimi söylemek isterim.

Aynı zamanda şiir, resim ve sinema ile de ilgilisiniz.

Bunlardan hangisini kendinize daha yakın buluyorsunuz?

21

Sanırım daha önce söylemiştim; Roman, görüntüsü olmayan sinemadır. Yazarken sinemada kendimi bulmam bu tarifimi doğruluyor sanırım. Yazmada ciddiyseniz, bir oyuncu, bir senarist olmaya da adaysınız demektir.

Hangisinin ön plana çıktığı yaşantınızla da birebir ilintilidir diye düşünüyorum.

Roman, görüntüsü olmayan sinemadır. Yazarken sinemada kendimi bulmam bu tarifimi doğruluyor sanırım. Yazmada ciddiyseniz, bir oyuncu, bir senarist olmaya da adaysınız demektir.

22

Şiir zaten benim olmazsa olmazlarımdan. Yazıyorum ve sosyal medyada da paylaşıyorum. Ve gayet cüretkar davranarak söyleyebilirim ki şair olduğumu söyleyenler çoğalıyor.

Son olarak yeni çalışmalarınızın olup olmadığını soralım size.

“Yakında yeni romanım görücüye çıkacak“ demek yeterli sanırım.

Tüm okurlara sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Schweizer Helden filminden bir kare...

BPA maddesinin; erken ergenlik, diyabet, kanser, kısırlık, obezite, hipertansiyon, davranış problemleri, karaciğer hastalıkları gibi rahatsızlıklara yol açtığını biliyor muydunuz? Özellikle plastik kaplarda, biberon, emzik, diş kaşıyıcıları, plastik saklama kapları, suluklar vs. gibi ürünlerde bulunan BPA, sıcaklıkla temas ettiği zaman gıda zehirlenmesine yol açıp vücudumuza zarar verebiliyor.

Avrupa Birliği ülkelerinde, özellikle biberonlarda BPA kullanımı uzun süre önce yasaklandı. Ancak bu maddeyi diğer ürünlerde görmemiz hala mümkün. Gıdalarda kullanılan ambalajlarda bile bu madde bulunuyor. Önlemler BPA maddesi daha çok bebek ve çocuk ürünlerinde sıklıkla

görülürken, bebek ve çocukları plastikten uzak tutmak o kadar da zor değil aslında.

Cam ürünleri ya da BPA’sız plastik ürünler kullanarak tehlikenin önüne geçebilirsiniz.

Bu plastik ürünlerinizi bulaşık makinesinde yıkamayın ve mikro dalgaya koymayın.

Aşırı işi ile temas eden BPA, zehrini daha da hızlı söküp vücudunuza bırakır.

Plastiklerde çizikler varsa kullanmayın. Plastiklerde çizikler olması ve sıcaklıkla uzun süre temas etmesi, BPA’nın besin veya suya temas etmesini kolaylaştırır.

Daha sonraki aşamada da vücudumuzdaki yerini alır.

Erkek çocuklarda kısırlığa sebep olabiliyor Konuyla ilgili yapılan bazı araştırmalardan da bahsedelim. Araştırmalarda özellikle fetüs ve gebeler üzerindeki etkiler üzerinde durulmuş.

Araştırma sonucuna göre BPA, kadınlık hormonu olarak bilinen östrojeni gibi davranıyor. BPA bundan dolayı da; erken ergenlik, sperm sayısı azalması ve kalitesi, seksüel problemler, meme kanseri gelişimi gibi sorunlara neden olabiliyor.

Bugünün çocuklarının yarının erişkinleri olduklarından yola çıkarak, yapılan en son çalışmalarda özellikle erkek çocuklarının BPA’dan korunması gerektiği ortaya konuluyor.

Araştırmacılara göre, gelecekte erkek çocuklarının doğal yollardan bebek sahibi olma şansları gün geçtikçe azalıyor.

Geri dönüşüm kodları Plastik ürünlerin üzerinde geri dönüşüm kodları da bulunuyor. BPA free yazısı ve 1-2-4-5 kodları güvenilir iken, 3 ve özellikle de 7 kodu BPA içerir.

23

Mülteci Hayatlar

İbn-i Haldun “Coğrafya kaderdir”der. Bir coğrafyada mutlu ve huzurlusundur, bir diğerinde ise mülteci.

1983 doğumlu olan Tahir M. 2008 yılının Ocak ayında İsviçre'nin Ankara Büyükelçiliği tarafından İsviçre'ye getirilen bir mülteci.

D

önüşünde ne olacağı bilinemeyen, sonuçta yerinde bırakılıp gidilen, yerin-yurdun belki de hiç bulunamayacağı bir yolculuktur mültecilik. Zorlu ve geleceği belirsizlikler içeren bir yaşamı ifade eden bir kavram.

Genellikle geldikleri ülkede çoklu travmalar nedeni ile ihtiyaç duydukları psikososyal destek yerine, ülkedeki kötü yaşam koşulları içinde çaresiz bırakılmaktadır mülteciler. Gelinen ülkede mültecilerin kendi ayakları üzerinde durmasına yardımcı olacak ve sosyal işlevselliklerini harekete geçirecek olan haklar genellikle verilmemektedir.

Bunun somut örneğini Tahir M.’nin yaşadıkları ile daha iyi anladık.

24

alınacağı mahkeme olacak derken, mahkemesi ancak 5 yıl sonra yapılıyor.

1983 doğumlu olan Tahir M., 9 yıldan bu yana İsviçre’de yaşayan bir mülteci. 2008 yılının Ocak ayında İsviçre tarafından buraya getirilen Tahir M., gelmeden bir süre önce İsviçre’nin Ankara Büyükelçiliği ile temas kurup politik sığınma talebinde bulunuyor.

Yapılan değerlendirmeler sonucunda talebi kabul edilince de, verilen özel bir vize ile İsviçre’ye geliyor. İlk olarak Zürich Havaalanı’na ayak basan Tahir M., daha sonra yol ifadesi alınmak üzere Basel’deki başvuru merkezine gönderiliyor. Yol ifadesi alınan Tahir M. burada 17 gün kalıyor ve bu süre sonunda da Kanton Zug bölgesine gönderiliyor. İsviçre’ye ilk geldiğinde farklı umutlar taşıyan Tahir M., aradan geçen süre zarfında taşıdığı umutların, yerini kaygı ve korkulara bıraktığını ifade ediyor. Bugün-yarın normal ifadenin

Gün boyu süren ifadesinde sorulanlar Ankara’da sorulanlardan pek de farklı değil. Öyle ki, aradan geçen zamanın yarattığı tahribat ve psikolojik sorunlar bazı şeyleri hatırlamasının önüne geçiyor. Bu durum karşıt bir argüman olarak kullanılıp, bir süre sonra da negatif bir kararın gelmesi ile sonuçlanıyor.

Yapılan itirazlar her defasında olumsuz cevaplarla sonuçlanıyor.

“5 kez olumsuz cevap verdiler, 5 kez İsviçre’yi terk etmemi istediler benden“ diyor Tahir M. Her defasında avukatlar aracılığı ile itiraz eden Tahir M., bu negatif kararları kimi zaman içinde bulunduğu psikolojik ruh haline, kimi zaman kısıtlı imkanlarına, kimi zamansa eksik ve yetersiz savunma yapan avukatlarına bağlıyor.

Tahir M. ile aynı dosyadan yargılanan arkadaşları da varmış burada ve onlar

dolu mesela. Ne olacağı belli değil. Beni buraya kendileri getirdi ve bu duruma koydular. Geri dönmek istesem de dönemem. Geçenlerde yaşlı birisi kendini yaktı. 3-4 senedir burada olan Türkiyeli bir mülteciydi bu. Onaylanmış cezası vardı Türkiye’de. Buna rağmen terk kararı vermişler adama. İçinde bulunduğu sıkıntılar onu bu yola başvurmaya şevketti. Bu duruma getiriyorlar insanları. kısa sürede oturumlarını alıp yaşamlarını kurmuşlar.

“Dosyama bakanların verdiği karar hukuki değil. Daha çok bireysel karar alıyorlar. ikinci ifademden sonra bana 1 hafta içinde oturumumun geleceğini söylediler ama aradan seneler geçti.“ Tahir M., şu anda şehrin 10 km dışında olan bir kamp yerine kayıtlı ve günlük olarak kendisine verilen 8 frankla yaşamaya çalışıyor.

Kaldığın yerin özelliklerinden bahsedebilir misin biraz? Şehir dışında dağlık bir kamp yeri burası. Burada kalmıyorum pek. Bir arkadaşımın evinde kalıyorum. Ben kamp yerine sadece para verileceği gün gidiyorum. Normalde kamp odası 3 kişilik ama biz iki kişi kalıyoruz. 3 katlı binada şimdilik 10 kişiyiz. Tuvalet, mutfak ortak kullanılıyor. Genelde Afrika – Kuzey Afrika kökenli mülteciler burada kalanlar ve sağlıklı olan tek bir adam yok. Hepsi sorunlu ve kriminal. Kirli işler çok dönüyor. Uyuşturucu satışı, kullanımı... Herşey var.

25

Oradakilerin şehre inmelerine pek izin vermiyorlar. Yani insanları oraya hapsetmişler.

“Nasıl geçinirseniz geçinin“ diyorlar. Hırsızlık mı yaparsın, çalar mısın... Kampa her gittiğimde birilerinin olmadığını fark ediyorum.

Adam aç, mutlaka bir şeyler yapmış. Polis alıp götürüyor.

Diğer zamanlar gittiğimde görüyorum yine. Gelmiş ama insanlıktan da çıkmış.

Buradaki insanlar, arkadaşlarım bana destek oluyorlar.

Bu kadar kötü koşullarda olmama rağmen bu konuda oldukça şanslıyım. Sürekli orada kalsam intiharı düşünürdüm herhalde. Burada görevli yok, herkes kendi haline bırakılmış. Bazen bir güvenlik görevlisi gelir bakar o kadar. Orada bişey olsa kimse müdahale etmez.

Taa ki birileri haber verene kadar.

Başka bir yere gönderilme talebin oldu mu?

Buradan çıkmak istediğimi yetkililere defalarca söyledim. Bana söz verdiler, “Seni oradan çıkaracağız“ dediler ama şu ana kadar başka bir yer vermediler bana. 3 kamp

değiştirdim şu ana kadar.

Hepsi birbirinden berbattı.

Bu kampta olmaktan dolayı bireysel olarak ne tür sıkıntılar yaşıyorsun?

O bölgenin dışına çıkması yasak olanlar var. Çıkarsa 15 gün ile 3 ay arasında değişen hapis cezaları veriyorlar.

Kimliğimin tarihi geçmişti bir ara. Uzatmak için başvurmam gerekiyordu. Kendim gittim aldım kimliğimi, gitmesem vermeyecekler. Çıkışta sivil polisler bana kimlik ve burada ne aradığımı sordular. Bana merkeze giremeyeceğimi söylediler. İtiraz ettim tabi. Psikolojik baskı uyguluyorlar. Çalışma izni vermiyorlar mı?

Vermiyorlar. Çalışma izni verseler iş hemen hazır. Çalışmak için yetkili kurumlara başvurdum, kabul etmiyorlar çalışmamı.

9 senedir İsviçre’desin.

Ne tür sıkıntılar yaşadın bu süre zarfında? Çok sıkıntılar yaşadım.

Geleceğim belirsizliklerle

İsviçre beklentilerini yerine getirmedi...

Burası hayalimde olan bir yer değildi. Sorunlarımdan kaynaklı olarak mecbur kaldım buraya gelmeye. Çok büyük hayal kırıklıkları yaşadım, mutlu değilim burada. Olumlu bir yönü yok. Günlük yaşama, olup bitenlere bakıyorsun, yok.

Mülteci olmak çok zor, ağır bedeller gerektiriyor. Geride bıraktıklarımı birgün geri döndüğümde göremeyeceğim mesela. Ancak umut her zaman olmalı ama, umudum hala var.

Peki oturumun gelirse ne yaparsın?

Sevinemem pek. Öyle bir konumda veriyorlar ki oturumu, artık hiçbir anlamı kalmıyor.

Böyle olacağını bilseydin yine de gelir miydin buraya?

Mültecilik zor zanaatmış.

Bilseydim gelmezdim tabi.

Kalır sıkıntıları göğüslerdim bir şekilde ama gelmezdim.

Tahir M.: İsim redaksiyon tarafından değiştirilmiştir.

25

Dr. Meral ACAR Gelişim psikoloğu ve Pedagog acarmeral@googlemail.com

Dinlemek ve duymak... Bu iki kavramın arasındaki farkı görebilmek için daha yakından bakalım.

D

inlemek, duyulanları algılamak için dikkat ve özen gösterilmesi gereken bir durumdur. Kişinin kendi tercihine bağlı olarak, seçerek algıladığı seslerin tamamıdır.

Duymak ise, insanın iradesi dışında oluşan her türlü sesin kulak aracılığı ile beyine iletilmesidir. Kişi bunun için herhangi bir çaba sarf etmez.

Duymak demek, dinlemek demek değildir. Dinlemek, duyulanların zihinde bir anlam kazanmasıdır.

Hayatımızda, olumlu ya da olumsuz tecrübelerimizle birçok farklı duygu yaşarız. Zaman zaman mutluluk ve heyecan, zaman zamansa üzüntü, endişe gibi çeşitli duygular içinde oluruz. Bu duygularımızı anlamlandırabilmemiz için insan ilişkilerini anlamaya ihtiyacımız var. Örneğin, baba televizyon izlerken oğlunu dinlemek istiyorsa, bu dinleme değil, duymaya çalışmaktır. "Oğlum sen anlat ben seni dinliyorum...

Ne dedin? Orayı anladım da, sonunu anlamadım.." şeklinde devam ederse, çocuk bu durumdan sıkılır ve anlatmaktan vazgeçer. Sonuç olarak ya çocuğunuz ile aranızdaki konuşma biter ya da çocuğunuz sizi test eder ve; "en son ne söyledim, şöyle bakalım" diye sorar. Eğer cevaplayamazsanız, çocuğunuz sizin tarafınızdan

26

ciddiye alınmadığını görür ve kendinizden uzaklaştırmış olursunuz.

Etkin dinleme İnsan ilişkilerin temelinde iletişim gereklidir. İletişimde “Etkin Dinleme“ dediğimiz davranış için, öncelikle aynı göz hizasında iletişime önem vermeliyiz. Çocuğunuza değer verdiğinizi ona zaman ayırarak gösterebilirsiniz. Onun anlatacaklarına saygı duyacağınızdan, çocuğunuz emin ve güvende olmalı.

Sözünü bitirmesine müdahale etmeden, onu sonuna kadar dinlemek son derce önemlidir.

Eğer çocuğunuzun sözünü bitirmesini beklerseniz, onun da sizi sabırla bekleyeceğinden emin olabilirsiniz. Çocuk bir sorununu paylaştığında, ebeveynin yapması gereken en önemli şey onu etkin bir şekilde dinlemektir. Çocuğun ne söylemeye çalıştığını anlamaya çalışmak, yani empati kurmaktır.

Etkin dinleme şekline bir örnek verelim; çocuk: “Anne kardeşim yine bana sormadan eşyalarımı karıştırmış”.

Etkin dinlemeyi seçmeyen anne: " O daha küçük oğlum.

Sen büyüksün, idare et, ne olacak."der genelde.

Etkin dinlemeyi seçen anne: "Eşyalarını karıştırdığı için kardeşine kızıyorsun, değil mi?"

Etkin dinleme yöntemini uygulayan anne, çocuğun öfkesini dile getirmesini anladığını gösterir. Bu da çocuğun öfkesinin şiddetini azaltır.

Sen ve ben dili Etkin dinleme yöntemlerinde tavsiye ettiğimiz diğer bir yaklaşıma ise; "sen ve ben dili" diyoruz.

Diyelim ki çocuk okuldan geldi ve matematik dersinden zayıf aldığını söyledi. Bu durumda anne ve baba ona; "Sen tembelsin, senin hiç çalıştığını görmedik zaten, sen hep oyun oynuyorsun, bıktık senden..." şeklinde davranırlarsa çocuğun direk kişiliğine saldırmış ve çocuğa “sen değersizsin“ mesajı vermiş olurlar.

Onun yerine anne ya da baba eğer ben dilini tercih etmiş olsalardı; "Kızım/oğlum çok üzüldü, neden zayıf aldın bilmek isterim. Senin okulun benim için çok önemli. Bir kurs veya öğretmen araştıralım mı?

Destek almak ister misin?" gibi yapıcı ve olumlu yaklaşımlarla çocuğunuza onu anladığınızı ve destek olmak istediğinizi göstermeniz çok faydalı olacaktır.

Sağlıklı bir iletişimde, Etkin Dinleme Yöntemi’ni kullanarak çocuğunuzla sıkı bir bağ kurabilirsiniz.

E

meklilik ödenekleri yanına yapılan ek ödenekler bile birçok yaşlının kendi başına yaşamasına olanak tanımıyor. İsviçre’de yaşayan yaklaşık 122 bin emeklinin emeklilik sigorta ve ödenekleri yetmiyor. Emekliler ek ödenek almak zorunda bırakılıyorlar. bu durumdan zarar görüyor. Birçok kez yeme-içmesini kısıp, kira bedelini ödeyen emekliler, bazı durumlarda geçici olarak Pro Senectute’nın yaptığı ek yardımlardan faydalanıyor.

İsviçre’de son 15 yılda kira bedelleri yüzde 20’den fazla artış gösterdi. Devlet ödeneklerinde ise, bunun tersine herhangi bir artış olmadı.

Verilen ek ödeneklerde kira bedelleri; tek kişiye 1100 frank, çift kişiye ise 1250 frank olarak hesaplanıyor. Bu nedenle birçok emekli kirasını ödeyemeyecek duruma gelirken, çareyi huzurevine sığınmakta buluyor.

Huzur evleri Yaşlıların kaldıkları huzur evlerinde kira bedellerinin tamamı karşılanıyor. Ancak huzur evi yaşamı, yaşlıların bağımsız yaşamalarını engeleyip, onları grup halinde yaşamaya zorluyor.

Pro Senectute’nin hesaplamalarına göre İsviçre’de bulunan 40.000 hane

Yaşlılar pahalı yaşam koşularında yaşıyor olmalarına rağmen, şu ana kadar henüz Federal Parlamento’nun gündemine gelmiş değiller. Federal Hükümet’in konuyla ilgili bir önerisi bulunmasına rağmen Parlamento, ek ödenekler için yapılacak olan Toplu Reform Paketi’ni beklemeyi tercih ediyor.

Toplu Reform Paketi’nin tamamının ele alınması ise bir yıldan daha fazla sürecek gibi görünüyor.

Zürich’te hakiki Çıtır Kazan Simit üretiyoruz.

Türkiye’den getirdiğimiz özel susam ve unları damak tatlarınızla buluşturuyoruz. Ürünlerimiz özel şok sistem ile dondurulmuş olup, pişirmeye hazır dağıtılmaktadır. İşletmelere fırın temin edilir.

Açma 27

Kazan Simit

Daha fazla bilgi için: Sedat Aydın / Tel: 076 587 53 53

Poğaça Hermetschloostrasse 75 / 8048 Zürich

Bülent Kaya Siyaset Bilimci ve Araştırmacı bkaya@sunrise.ch

T

ürkiyeli göçmen topluluğunun büyük bir çoğunluğu (% 83), sürekli kalıcı oturum anlamına gelen C oturumuna sahip.

Peki kalıcılığın göstergelerinden biri olarak algılanan bu durum göçmenlerin çocuklarının eğitimine nasıl yansıyor? Ağırlıkla Almanca konuşulan büyük kent ve çevrelerinde yoğunlaşan Türkiyeli göçmenlerin çocukları eğitim olanaklarından yeterince yararlanıyorlar mı? Diğer göçmen toplulukların çocuklarına göre eğitim durumları nasıl bir evrim geçiriyor?

Adres; düşük seviyeli sınıflar İsviçre ve başka ülke vatandaşı öğrencilerle karşılaştırıldıkla-

rında zorunlu eğitim yaşındaki Türkiyeli öğrenciler ağırlıkla (% 55) düşük seviyeli sınıflarda yoğunlaşmaktadırlar. Grafikte de görüldüğü gibi (Grafik 1), İsviçre vatandaşı yaşıtlarına (% 23) göre iki misli daha fazla düşük seviyeli sınıflarda eğitim almaktadırlar. İtalyan (% 37), İspanyol (% 40) ve Portekizli (% 48) göçmen çocuklarla karşılaştırıldığında bu fark, farklı derecede de olsa, Türkiyeli öğrenciler aleyhine kendini koruyor. Akdeniz ülkesi bu üç göçmen topluluğun çocuklarından sadece Portekizli öğrencilerin durumu, artı 7 puan gibi bir farka rağmen, Türkiyeli öğrencilerin durumuna biraz benziyor.

Yüksek seviyeli bir sınıfa erişen

Türkiyeli öğrencilerin sayısı (% 37); İsviçreli (% 67), İtalyan (% 44) ve İspanyol (% 44) öğrencilere göre hayli düşük, Portekizli öğrencilerle ise hemen hemen aynı düzeyde.

Türkiyeli öğrenciler genellikle meslek eğitimi alanlarında yoğunlaşıyorlar Zorunlu eğitim yaşındaki Türkiyeli öğrencilerin, öğrenci eğilimlerinin belirlendiği bu ilk aşamada, ağırlıkla düşük seviyeli sınıflarda yoğunlaşması onların zorunlu eğitim sonrası eğitimlerini ciddi bir şekilde etkilemektedir. Bu yüzden, Türkiyeli öğrenciler genellikle bir meslek için gerekli kapasite sertifikasıyla yetinilen meslek eğitimi

Grafik 1: Zorunlu eğitim çağında bulunan öğrencilerin 8. sınıf seviyesi ve milliyete göre dağılımı, 2013-2014, (% olarak) 10

20

Toplam Nüfus

İsviçre

Türkiye

İtalya

İspanya

Portekiz Düşük seviye Yüksek seviye

28

Seviye farkı yok

30

40

50

60

70

Kaynak : İsviçre İstatistik Kurumu, OFS (2015)

0

alanlarında yoğunlaşıyorlar. Bu meslekler oldukça geniş ve farklı alanları kapsamaktadır. Ön çıraklık eğitiminde kız öğrenciler erkek öğrencilere göre ezici bir çoğunluk teşkil ediyorlar. Ayrıca geçici ara çözüm ve genel lise kategorilerinde de erkeklere göre göreceli bir fazlalık oluşturuyorlar. Mesleki eğitimde ise kız ve erkek öğrenciler arasında sayısal dağılım acısından çok büyük bir fark yok (grafik 2).

Grafik 2: Zorunlu eğitim sonrası eğitimin ilk yılında Türkiyeli öğrencilerin bazı eğitim bölümlerine ve cinsiyete göre dağılımı, 2013-2014, (% olarak)

60 50

30

Yüksek seviye

40

Düşük seviye

Kaynak : İsviçre İstatistik Kurumu, OFS (2015)

70

20 10

Meslek lisesi

Genel lise

Meslek eğitimi

Geçici ara çözüm

Ön çıraklık

Çıraklık

0

Eşitsizlik ve ayrımcılık; dezavantajlı konumun besinleri Türkiyeli ikinci ve üçüncü kuşağın eğitim düzeylerinin düşüklüğü sadece sosyal statülerine ve eğitim düzeyi düşük ebeveynlerinin göç ülkesi dilini yeterince bilmemelerine ya da öğretmenlerin ilgisizliğine

bağlı bir olgu değil. Bu alanda yapılan araştırmalardan öğreniyoruz ki, İsviçre’de ortaokul öğretmenleri veya çıraklık ustaları isminden yabancı olduğu anlaşılan bir genci, eşit sonuç durumunda bile İsviçreli arkadaşlarına göre eşit bir şekilde değerlendirmiyor ve daha sıkı bir notlandırmaya tabi tutuyorlar (Fibbi ve Kaya 2004).

Meslek eğitimlerini tamamlayan Türkiyeli gençler iş piyasasına ilk adımlarını attıklarında karşılaştıkları en önemli engellerden birisi de milliyet temelinde ayrımcılığa maruz kalmalarıdır.

2004 yılında Almanca konuşulan kantonlarda yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, meslek eğitimlerini yeni tamamlamış Türkiyeli gençler, ilk iş başvurularında İsviçreli yaşıtları karsısında yüzde 30 gibi net bir ayırımcılığa maruz kalıyorlar.

Yüzde otuzluk bu net ayrımcılık durumuna Türkiyeli gençlerin başvurularında karşılaştıkları farklı muamele oranında eklersek yüzde 52 oranında bir “aleyhte muameleye” maruz kaldıklarını görebiliyoruz.

Başarının sırrı; ailelerinin sosyoekonomik durumu Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Avrupa ülkelerinin tersine, İsviçre’de göçmen çocuklarını konu eden araştırmalar çok fazla ilerlermiş değil. İsviçre’de 80 ve 90 yıllarda yapılan araştırmalar ise daha çok çocukluk veya ergenlik çağı ve gençlik üzerine yoğunlaşmakta. Araştırmaların büyük bir kısmı göçmen çocukların eğitimle ilgili sorunları ve performansları, sosyalizasyon ortamımdaki kimlik sorunları, meslek eğitimlerini veya ikinci kuşağın meslek ve yetişkin hayatına adım atmalarını incelemektedirler .

Göçmen çocukların eğitim performanslarını araştıran çalışmalar her ne kadar göçmen çocukların eğitim düzeylerinde ebeveynlerinin eğitim düzeylerine göre göreceli bir iyileşme gözlemlese de, bu iyileşmenin çok yavaş geliştiğinin altını

çizmektedirler (Lanfranchi 2002; Lischer 2003). İstatistikler göçmen çocukların İsviçreli çocuklara göre eğitimlerinde daha az başarılı olduklarını gösterirken, bu olgunun çocukların ait oldukları milliyetleriyle değil daha çok onların içinde bulundukları sosyo-ekonomik konumlarıyla açıklanabileceğini işaret etmektedirler (Fibbi ve Kaya 2004; Hoffmann-Nowotny 1985). Diğer taraftan, eğer kö-

ken ülke eğitim sistemi ile göç ülkesi eğitim sistemi arasında benzerlikler varsa, eğitiminin bir kısmını kendi köken ülkelerinde geçiren çocukların İsviçreli çocuklarla olan başarısızlık farkını biraz azaltıyor (Rastoldo ve Rey 1993).

Zürich Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yaptığı çalışmalar bu genel gözlemin Türkiyeli göçmen çocuklar için de geçerli olduğunu göstermektedir (Hämmig 2000; Sonderegger 2001; Stieger 2000).

Türkiyeli göçmen çocukları sadece İsviçre vatandaşı yaşıtları karşısında değil, en eski göçmen gruplarından biri olan İtalyan göçmen çocukları karşısında da önemli derecede eşitsiz bir durumdalar; her hangi bir kalifikasyona sahip olmadan daha erken çağda eğitimlerini yarıda bırakıp işsizlik sorunu ile karşı karşıya kalıyorlar. İkinci kuşağa göre farklı din ve inançların bir arada yaşaması toplumsal bir zenginlik Araştırmalar 2000’li yıllarda İsviçre’de gözlemlenen “Türk imajı sorunu”nun ikinci kuşaktan gençleri ya kendilerine bir “alt-kültürel kimlik” oluşturmaya ya da dinsel bağlarını

29

keşfetmeye ittiğini belirtmektedirler (Juhasz et Mey 2003). Ne var ki birçok Avrupa ülkesinde birden gerçekleştirilen ikinci kuşak üzerine en kapsamlı ve en güncel bir anketin İsviçre’ye ilişkin sonuçları Türkiyeli gençlerde hiçbir şekilde “dinsel dirilme” diye tanımlanabilecek bir durumun oluşmadığını işaret etmektedir (Fibbi ve diğerleri.

2015). İsviçre'nin Zürich ve Basel kantonlarında yaşayan ve ankete katılan Türkiyeli ikinci kuşağın çoğunluğu (ortalama % 58) örneğin farklı din ve inançların bir arada yaşamasını toplumsal bir zenginlik olarak görmektedir. Bu oran, kendilerini Sünni mezhebinden gören Türkiyeli gençlerde % 66, Alevi inancına mensup gençlerde ise % 70’tir (Fibbi ve diğerleri 2015).

Eğitimde fırsat eşitliği; ulusal birliğin çimentosu Genel bir toplumsal uyumu sağlamanın olmazsa olmaz koşulu ancak toplumun her bireyinin, cinsiyet, aidiyet, milliyet ve sosyo-ekonomik durumundan bağımsız olarak, kendisini geliştirme olanaklarından eşit bir şekilde yararlanabilmesiyle

mümkündür. Eğitimde fırsat eşitliği diye tanımlanan bu olgu, doğal olarak her şeyden önce göç toplumunun eğitim sistemi ve kurumlarının sorumluluğu alanına girmektedir. Bu aynı zamanda da, eğitim sistemi ve kurumların kendilerini toplumsal gerçekliğin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeniden düzenlemek zorunda olduğu anlamına gelmektedir. Elbette ki bu çaba, kalıcı sonuçlar almayı hedefleyen ve uzun bir sürece yayılacak “kurumların kendilerini açmaları” perspektifiyle desteklenmek zorundadır. Bu süreçte, öğretmenlerin kültürler arası eğitimi destekleyen yetilerinin artırılması ve göçmen ailelerin çocuklarının eğitimine destek verebilecek yetilerle donatılmaları son derce önemlidir. İsviçre’de göçmen çocukların okul performanslarının iyileştirilmesi çabaları onların dil yetilerinin güçlendirilmesi ekseninde yoğunlaşmaktadır. Bu durum İsviçre’nin genelde dil öğrenme eksenli entegrasyon politikası ile de son derece uyumludur. Bu yüzden de, genel entegrasyon politikasında ön görüldüğü gibi, göçmen çocukların eğitimde alanındaki başarıları da ağırlıkla bireylerin sorumluluğuna gönderme yapmaktadır, özellikle de ailelerin. Böyle bir sorumluluğun öneminin değerini küçümsemeden, ailelerin içinde bulundukları sosyoekonomik konumlarını dikkate almayan, iyileşme öngören önlemleri içinde barındıran daha kapsamlı entegre politikalarla destek-

lenmeyen bir yaklaşımın pek başarılı olamayacaktır. Çocukların eğitimi Türkiyeli sivil toplum kuruluşların da önceliği olmalı Göçmen çocukların eğitiminin eğitim kurumlarının dışında sivil toplum örgütlerinin de ilgi alanında olması son derece önemlidir. Ne var ki, ağırlıkla klasik dernekçilik etrafında örgütlenmiş Türkiyeli sivil toplum kuruluşları üstlerine düşen böylesi bir toplumsal rolü üstlenmekten çok uzaktadırlar; ne maddi ve insani kaynakları buna müsait, ne de böylesi bir rol üstlenmek düşüncesi faaliyet öncelikleri arasında bulunmaktadır. Sonuç itibariyle Türkiyeli öğrenciler kendi toplumlarından gelebilecek böylesi bir yardımdan maalesef maruz kalmaktadırlar.

Entegrasyon politikalarının gittikçe asimilasyon eksenine çekildiği günümüzde, Türkiyeli sivil toplum örgütlerini, eğitim alanında şekillenen toplumsal tasarımlara daha güçlü bir şekilde taraf olmayı gerektiren önemli bir toplumsal görev beklemektedir.

Kaynakça - Fibbi, Rosita ve diğerleri (2015). The New Second Generation in Switzerland. Youth of Turkish and Former Yugoslav Descent in Zurich and Basel. Amsterdam: Amsterdam University Press B.V. - Fibbi, Rosita ve Bülent Kaya (2004). «Second generation immigrants from Turkey in Switzerland.» Zeitschrift für Türkeistudien, 16(1/2): 217-239.

- Fibbi, Rosita, Bülent Kaya ve Etienne Piguet (2003). Le passeport ou le diplôme ? : étude des discriminations à l'embauche des jeunes issus de la migration. Neuchâtel: Forum suisse pour l'étude des migrations et de la population.

- Hämmig, Oliver (2000). «Die zweite Ausländergeneration in der Schweiz : Strukturelle Integration, Anomie und Anpassungsformen», in Ausländerintegration in Deutschland : Vorträge auf der 2. Tagung (...). Wiesbaden: BiB, Bundesinstitut für Bevölkerungsforschung beim Statistischen Bundesamt, s. 97-124.

- Hoffmann-Nowotny, Hans-Joachim (1985). «The second generation of immigrants : a sociological analysis with special emphasis on Switzerland», in Guests come to stay : the effects of European labor migration on sending and receiving countries. Boulder: Westview Press, s. 109-133.

- Juhasz, Anne ve Eva Mey (2003). «"Desintegration" oder "gelungene Integration" der Zweiten Generation ?» Schweizerische Zeitschrift für Soziologie, 29(1): s. 115-139.

- Lanfranchi, Andrea (2002). Schulerfolg von Migrationskindern: Die Bedeutung familienergänzender Betreuung im Vorschulalter. Opladen: Leske + Budrich.

- Lischer, Rolf (2003). «Integrierte Fremde?: eine statistische Antwort : ausländische Kinder und Jugendliche im schweizerischen Bildungssystem.» Studien + Berichte, 19A: s. 11-23.

- OFS, Office fédéral de la statistique (2015). «Population étrangère - Aperçu général, www. bfs.ch.».

- Rastoldo, François ve Frédéric Rey (1993). Les filières après la classe d'accueil. Cenevre: Centre de recherches psychopédagogiques.

- Sonderegger, Ralf (2001). Der Islam in der westlichen Diaspora - am Beispiel der türkischen zweiten Generation in Zürich. Zürih.

- Stieger, Cindy (2000). Ethnizität : am Beispiel der türkischen und italienischen zweiten Generation im Kanton Zürich. Zürih.

30

Z

ürich’te, 9 İsviçreli gazetecinin çeşitli zaman aralıklarında Türkiye’ye yaptıkları gezileri konu alan bir fotoğraf sergisi düzenlendi.

19 Eylül’de başlayan sergi 26 Eylül’e kadar ziyaretçilerine açık kaldı.

Zürich Kültür ve Turizm Ataşeliği tarafından, “İsviçreli Gazetecilerin Gözünden Türkiye Fotoğrafları Sergisi’ adı altında organize edilen bu etkinlikte, Türkiye’nin çeşitli yerlerinden çekilmiş 28 ayrı fotoğraf sergilendi.

Galerie SOON’da yapılan Fotoğraf serginin açılışı Zürich Kültür ve Turizm Ataşesi Hilal Demirel tarafından gerçekleştirildi.

Hilal Demirel konuşmasında, bu serginin amacının Türkiye'nin doğal güzelliklerini ve turistik özelliklerini İsviçrelilere anlatmak olduğunu aktardı.

Yoğun olarak İsviçrelilerin katıldığı sergi için özel bir apero verildi. Anadolu mutfağından ikramların sunulduğu bu aperoda, sanatçı Avşar Timuroğlu Ud’u ile katılımcılara bir müzik ziyafeti de sundu.

Online siparişler için www.mavilebensmittel.ch

Brugghalden 14, 9300 Wittenbach – SG info@mavilebensmittel.ch

31

Eğitim

İsviçre’de sivil toplum kuruluşları göçmen çocukların ve gençlerin eğitimleriyle ilgili kendi öz kaynaklarından ya da farklı kaynaklardan elde edilen finansmanla belli alanlarda faaliyet yürütmektedirler. Bu angajmanlarının kalkış noktasını ağırlıkla insani nedenler ve göç toplumu konusunda sahip oldukları toplumsal vizyon ve bu konuda uzun vadeli ilgileri oluşturmaktadır.

B

u çalışmaların sonucunun, eğitim alanındaki fırsat eşitliğine ve sonuçta da toplumsal adalet fikrinin somutlaşmasına önemli bir katkı oluşturacağı düşünülmektedir.

Genellikle İsviçreli sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen ve gönüllü çalışanların katkıları ile faaliyetlerini sürdüren bu çalışmalar ağırlıkla şu alanlarda projeler geliştirmekte ve uygulamaktadırlar; - Okul öncesi çağındaki çocukların göçmen toplumunun dilini erkenden öğrenme, - Göçmen ailelerine eğitim sistemi ve çocuklarının eğitimini desteklemeleri yönünde farkındalık yaratma ve bilgilendirme, - Öğrencilere okul süresinde zorlanılan branşlarda bireysel destek verme, - Zorunlu eğitim sonrasından maturiteye geçiş döneminde bulunan gençlere kapasite güçlendirme desteği sağlama,

32

- Anadil öğrenimini destekleme.

bera ber*

Kürt derneklerin sırtına yüklenmiş durumda.

Diğer göçmen topTürkiyeli üniversite lulukların sivil toplum öğrencilerinin girişimi kuruluşlarının faaliyetile 2000’de Basel’de kuleri ile karşılaştırıldığında rulan “Beraber” adlı derIntegration durch Bildung Türkiyeli sivil toplum kuruluşlarıneğin eğitim alanında sürdürnın yukarıdaki sıralanan faaliyet düğü faaliyetin altını çizmekte alanlarında son derece yetersiz yarar var. Göçmen çocuklara kaldığını gözlemleyebiliriz. Türeğitimleri esnasında zorlandıkkiyeli sivil toplum kuruluşlarının, ları branşlarda bireysel destek özellikle de dernek faaliyetleri, (Förderunterricht) sunan bu genellikle çocukların anadil dernek, kısa sürede büyük bir yetilerinin güçlendirilmesi eksebaşarı sağladı ve bugün İsviçninde yoğunlaşmaktadır. Birçok re'nin Bern, Zürich ve St. Gallen dernek kendi çabalarıyla Türkçe kantonlarında faaliyet gösterveya Kürtçe kurslar organize mektedir. Son beş yıldan beri etmektedir. Bazı dernekler ise dernek kendi faaliyetlerine öğİsviçre eğitim kurumları ve Türretmenlerle düzenli buluşmalar kiye Büyükelçiliği’nin yardımıyla düzenlemeyi de ekledi. Bu faaliyet gösterdikleri bölgede, faaliyetle dernek, öğretmenlerTürkçe dil ve kültür kurslarının le göçmen çocukların eğitimleri organize edilmesine öncülük ve fırsat eşitliği konusunda edip yardımcı oluyorlar. Türgörüş alışverişinde bulunmakiyeli Kürt göçmen çocukların yı ve öğretmenlere göçmen Kürtçe dil öğrenimleri ise Türkiye çocukların durumu konusunda Büyükelçiliği’nden her hangi bir kendi deneyim ve gözlemlerini destek alamadıklarından dolayı aktarmayı hedeflemektedir. (öğretmen vb.) sadece Türkiyeli

SpiKi, Spielgruppe in der Kindergarten (www.integration-sg.ch) St. Gallen şehrinin finanse ettiği ve gerçekleştirdiği “anaokulunda oyun grubu” projesi 3-4 yaş grubu göçmen çocukların oyun aracılığı ile eğitim dilini erkenden öğrenmeyi hedeflemektedir. Aileler çocuklarının katıldıkları oyun gruplarını ziyaret edip onlarla birlikte oynayarak, çocuklarıyla birlikte oynayabilme alışkanlığını kazanmalarına yardımcı olabiliyor. Ayrıca aileler eğitim ve çocuk gelişimiyle ilgi konularda istedikleri zaman bir uzmandan yardım alabiliyorlar.

Les sacs d’histoires (Hikaye Çantaları) (https://www.ge.ch) Bu proje Cenevre’de göçmen ailelerin okulla ilişkilerini güçlendirmeyi ve ailede çocuklara hikaye anlatmak ve dinlemek ilgisini arttırmayı hedeflemektedir. 4-8 yaş grubu çocukları hedef kitlesi olarak seçen bu proje, İngiltere ve Kanada’da uygulanan ve başarılı olan bir projeden esinlenmektedir. Çocuklar Fransızca ve kendi köken dillerinden iki dilli hazırlanan hikayeler aracılığıyla hem göç ülkesi dilini hem de ailede konuşulan dili geliştirme olanaklarına sahip oluyorlar.

33

Çocukları ve ebeveynler aynı hikayeyi çocuk Fransızca, ebeveynler ise kendi köken dillerinden birbirlerine karşılıklı okuyorlar.

Beraber (www.beraber.ch) 2000 yılında Basel’de bir grup Türkiyeli üniversite öğrencileri tarafından kuruldu. Derneğin amacı eğitimleri esnasında zorlandıkları branşlarda göçmen çocuklara bireysel destek sunmak. Faaliyetlerini Bern, Zürich ve St. Gallen kantonlarında sürdüren “Beraber” derneği aynı zamanda eğitimde fırsat eşitliği konusunda öğretmenlere yönelik duyarlılık çalışmaları da yürütüyor. Beraber derneği çalışmalarından dolayı Unesco dahil bir kaç kuruluş tarafından ödüllendirildi.

ChagALL, Chancengerechtigkeit durch Arbeit an der Lernlaufbahn (http://www.chagall.ch) Bu proje, projeden yararlanabilme koşullarını yerine getiren genç göçmenlerin maturite yapılan okullara (gymnasiale Maturität, Berufsmaturität, Fachmaturität, vb.) gitme şanslarını arttırmak için onlara Matematik, Fransızca Almanca vb. gibi branşlarda yardımcı oluyor. Gençler şahısların veya sivil toplum kuruluşların bağışlarıyla

desteklenen projeden bedava yararlanıyorlar. ChagALL, her yıl ortalama 12 yetenekli göçmen çocuğu maturite eğitimi veren okullara hazırlıyor. Yardım alan öğrencilerin üçte ikisi maturite sınavlarında başarılı oluyorlar veya bir yıl gecikmeli de olsa maturite veren okullardan birinde eğitime başlamaya hak kazanıyorlar. Zürich Üniversitesi’nden bir ekibin yaptığı değerlendirme raporuna göre, proje son derece başarılı bulunuyor.

Caritas Schulstart+: Zürich Caritas kurumunun geliştirdiği ve kendi olanakları ile finanse ettiği bu proje, dil sorunu olan 2-5 yaş arası çocuklu aileleri karmaşık eğitim sistemi hakkında bilgilendirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca aileler, katıldıkları haftada iki saatlik kurslarda çocuklara nasıl destek olabilecekleri, çocuklarının eğitim başarısına nasıl katkıda bulunabilecekleri konularında kendi köken dillerinden bilgilendiriliyorlar.

33

Gamze HACIPAŞAOĞLU Doç. Dr., Çocuk Diş Hekimi gamzehacipasaoglu@yahoo.com

ocuklar ağız kavitesine ilk süt dişleri sürmelerinden itibaren, çarpma, düşme, yaralanma gibi kazaların hedefi olmaktadırlar. Özellikle süt dişlenmesi döneminde çocuğun düşmesi ya da bir travmaya maruz kalması gibi durumlarda etkenin şiddetine göre; bazen anne ve babanın anlamayacağı düzeyde diş ve çevre dokularının yaralanması gözlenirken, bazı durumlarda da dişin kendisini sarmalayan dokulardan tamamen koparak ağız dışına fırlaması söz konusu olabilmektedir.

Süt dişlerindeki kazalar nedeniyle yapılacak olan tedaviler her şeyden önce çocuğun ağız diş sağlığı bütünlüğünü korumak amaçlı olmaktadır. Eğer dişte ufak kırık, dişin sınırını ve hassas dokuları içine almayacak şekilde meydana gelmişse, diş izlenmeye alınmaktadır. Aksi takdirde, kanal tedavisinden stabilitesini kaybetmiş dişin çekimine kadar giden bir yelpazede, farklı tedavi seçeneklerine başvurulmaktadır.

34

Çocuğunuz, süt dişlenme döneminde kaza neticesinde dişini zedelemiş, kırmış, ağız diş sağlığı bütünlüğü bozulmuş, eksilmiş, kaybolmuşsa, “süt dişleri bunlar, nasıl olsa düşecek“ demeden hemen diş hekiminize başvurmalısınız.

Eğer süt dişi yerinden fırlamışsa, temiz bir gazlı bezi yara yerine bastırarak kanama kontrolünü yapmanız öngörülebilir. Ancak ağızdan fırlayan dişin, tekrar geride bıraktığı boşluğa konulması sadece daimi dişlerde uygulanan bir yöntemdir. Bu nedenle kazaya uğrayan ve yerinden çıkan daimi dişi; tükrük, serum fizyolojik ya da süt içinde muhafaza ederek hemen diş hekiminize başvurmanız gerekir.

yöntemlerle tekrar yerine yapıştırılarak, estetik ve fonksiyonel bütünlüğün en ideal şartlarda devamı için çok önemlidir.

Kırık parça yine ideal olarak; tükrük, serum fizyolojik ve süt içinde muhafaza edilerek diş hekimine ulaştırılmalıdır.

Aşağıdaki resimlerde, kaza sonucu kırılmış üst kesici dişlerinin bir parçasının süt içinde diş hekimine ulaştırılmış hali ve bu vakanın diş hekimde nasıl bir tedavi ile rehabilite edildiği görülmektedir.

Resimlerde görüldüğü gibi, kırık parçanın bulunamayan kısmı kompozitle restore edilmiştir.

Çocuğunuzun daimi dişi yerinden fırlamamış, ağızda kırılmışsa; kırılan parçayı bulmanız, özel

facebook/haber.podium

Federal Parlamento, Emeklilik Reform Paketi adı altında bir dizi yeniliği kabul etti.

Yeni düzenlemelere göre, şu an 62 yaşında emekli olan kadınların emeklilik yaşı 65’e yükseltilecek. Uygulama 2020 yılından itibaren yürürlüğe girecek. Geçiş süresi 3 yıl olarak belirlenen bu emeklilik yaş artışında, daha sonraki süreçte AHV fonundaki giderlere bakılacak.

Federal Parlamento ve Senato emeklilik yaşı ile ilgili bu yeni düzenlemeyi onayladı. Ancak onaylanan emeklilik yaşı görüşülen reform paketinin sadece bir kısmını oluşturuyor.

Reform kapsamında görüşülen diğer konular şöyle; -Bakıma muhtaç yaşta olan çocukların, emeklilik yaşına ulaşmış olan anne-baba-

YENİ Lebara

İhtiyacınız olan herşey bizde lebara.ch Burada bulabilirsiniz:

larına çocuk ödenekleri yapılmayacak. Bu düzenleme Federal Parlamento’da onaylandı. Ancak Senato bu konuda henüz bir karar almış değil.

- Emeklilik Sigortası ileriki zamanlarda sorunlarla karşılaşır ve AHV fonu azalırsa, bu kez de otomatik olarak erkeklerin emeklilik yaşı yükseltilecek. İsviçre’de şu anda erkeklerin emekli olma yaşı 65.

Parlamento söz konusu düzenlemeyi kabul edip Senato’nun onayına sundu.

Senato’nun bu düzenlemeyi kabul etmesi halinde, bu öneri reform paketinden ayrı tutulup halk oylamasına sunulacak. Halk oylamasında da kabul görmesi durumunda, düzenleme tekrar reform paketine dahil edilecek.

Her yüklemede bedava 4G İnternet

5

bin 250 yıllık mumya Ötzi, 25 yıl önce Alpler'de donmuş halde bulundu.

Yıllarca süren araştırmalar boyunca uzmanlar Ötzi ile ilgili birçok bilgiye ulaştı. Medeniyet tarihinin yeniden gözden geçirilmesine neden olan 'Buz adam'ın, neolitik dönemin sonu, bakır çağının başlangıç dönemine ait ilk insan olduğu belirtiliyor.

Bakır çağını günümüze taşıyan buz adam Ötzi, günümüz bilim çevrelerince insanlık tarihinin en önemli anahtarlarından biri haline geldi.

Günümüzde buz adam Ötzi’ye ev sahipliği yapan Alto Adige (Güney Tirol) Arkeoloji Müzesi, Buz adamı özel koşullarda tutuyor. Ötzi, özel olarak tasarlamış bir soğutma odasında eksi 6 ile eksi 7 santigrad derecede, neredeyse yüzde yüzlük nem oranı sağlanarak tutuluyor. Bu müzede 5 bin yıldan fazla korunduğu koşullar oluşturulmaya çalışılırken bunda pek de başarı sağlandığı söylenemez.

Müze yetkililerinden yapılan açıklamaya göre, Ötzi her gün belli bir miktarda su kaybediyor.

Ötzi’nin keşfi Buz Adam olarak da tanımlanan Ötzi, 19 Eylül 1991 tarihinde yolunu kaybetmiş iki Alman turist, tarafından bulundu. Kayaların arasındaki bir çatlağın içinde tamamen buz kaplı olarak bulunan Ötzi’nin bedeninin ilk olarak günümüze veya yakın geçmişe ait olduğu zannedilmiş.

Bu düşünceyle Avusturya polisi tarafından teslim alınarak İnnsbruck’a götürülen Ötzi'nin gerçek yaşı burada anlaşılmıştır. Üzerinde incelemeler başladıktan sonra

36

ortaya çıkan ilginç bir gelişme de, buluntu yerine dair yapılan kesin ölçümlerde, bu noktanın İtalya sınırının birkaç metre içerisinde olmasıdır. Bu sebeple de Ötzi İtalyan yetkililere teslim edilmiştir.

70 130 mm 350 mm 640 mm 700 mm

Ötzi'nin ölümü esnasında 46 yaşında,1.60 boyunda olduğu ve ayak numarasının 38 olduğu anlaşılmıştır.

Elde edilen araştıma verilerine göre Ötzi’nin gözleri ve saçları kahverengi idi. Üzerindeki polen ve toz toprak kalıntılarından, diş minelerinin izotopik yapısından, çocukluğunu Bolzano'nun biraz kuzeyinde geçirdiği, ergenlik çağında ise, 50 kilometre daha kuzeyde yaşadığı sonucuna varılmıştır.

37

1675 mm

1470 mm 515 mm 175 mm

37

Ötzi'nin ölümü anında, yanında iki tür çok gözenekli mantar taşıdığı görülmüştür.

Bunlardan hus ağacı mantarının antibakteryel faydaları olduğu bilinmektedir ve tıbbi nedenlerden bulundurulmuş olmalıdır. Diğer mantar türü ise çıra mantarı olarak bilinen ve karmaşık bir ateş yapma teçhizatının bir parçası olduğu görülen mantardır. Bu teçhizatta, on kadar kolay tutuşma özellikli bitkiden numuneler ve kıvılcımları oluşturmakta kullanıldığı anlaşılan çakmak taşı ve pirit parçaları da bulundurmaktadır.

1625 mm

Ötzi'nin ölümü esnasında 46 yaşında,1.60 boyunda olduğu ve ayak numarasının 38 olduğu anlaşılmıştır. Elde edilen araştıma verilerine göre Ötzi’nin gözleri ve saçları kahverengi idi. Üzerindeki polen ve toz toprak kalıntılarından, diş minelerinin izotopik yapısından, çocukluğunu Bolzano'nun biraz kuzeyinde geçirdiği, ergenlik çağında ise, 50 kilometre daha kuzeyde yaşadığı sonucuna varılmıştır. Ötzi'nin vücudunun çeşitli yerlerinde toplam 61 dövme bulunmuştur. Daha

Ötzi ile birlikte bulunan diğer nesneler arasında; sapı porsuk ağacından olan bakır bir balta, sapı dişbudak ağacından olan bir çakmak taşı bıçak, sopaları kartopu çalısı veya kızılcıktan yapılmış olan ve ucu çakmak taşlı oklarla dolu bir sadak, yapımının henüz tamamlanmadığı anlaşılan ve Ötzi'nin boyundan daha uzun olan porsuk ağacından yapılmış bir yay yer alıyor.

1550 mm

Ötzi kimdi?

Ötzi'nin giysilerinin (kuru otlardan örülmüş bir pelerin, deri yelek ve ayakkabılar) de büyük bir ustalığın ürünü olduğu görülmüştür.

Ayakkabıları geniş ve su geçirmez nitelikte iken, karda yürümek için özel olarak tasarlanmışlar. Ayakkabıların tabanlarında ayı derisi, üst kısımlarında ise geyik derisi kullanılıyor. Bu iki deri arasının ağaç kabuğu parçaları ile birbirlerine bağlandığı görülüyor. Ayakkabıların etrafı ve içi kuru otlarla kaplanarak, sıcak çorap işlevi görmüştür.

960 mm

Ötzi, antropologlar ve arkeologlara, Bakır Çağı,(Cilalı taş ile Bronz Çağı arası) Avrupa insanının hayat tarzına ilişkin çok değerli bilgiler sağlamıştır. Ötzi üzerinde adli tıbbın, arkeolojinin, antropolojinin ve diğer ilgili disiplinlerin en ileri bilgi düzeylerini içeren çok titiz bir çalışma yapılmış, mumya kapsamlı bir şekilde ölçülüp, röntgen ışınlarından geçirilmiş ve tarihlendirilmiştir.

Dokuları ve sindirim sistemi içindeki buluntular ve taşıdığı aletlerdeki polenler ve diğer kalıntılar mikroskopla incelenmiştir.

Üzerinde bulunan parçalar

1055 mm

Ötztal Alpleri’nde keşfedilen Ötzi, 5.300 yıl önce yaşamış bir adamın, doğal şartlarda oldukça iyi korunmuş olan mumyasıdır. İsminin kaynağı mumyanın bulunduğu vadiye dayanan Ötzi, bugün İtalya'nın Almanca konuşulan ve Güney Tirol bölgesinin merkezi olan Bozen Bolzano kentinin arkeoloji müzesinde sergilenmektedir.

da ilginci, bu dövmelerin, günümüzde akupunktur tedavisi açısından önem arz eden noktalar üzerinde veya çok yakınında bulunmasıdır.

Beslenme şekli Ötzi'nin sindirim sisteminin analizinde, ilki dağ keçisi eti, ikincisi kızıl geyik eti olmak üzere, iki ayrı yemeğin kalıntıları bulunurken, etlerin tahıl ile birlikte yendiği anlaşılmıştır. İlk yemeğin kalıntılarında yer alan polenler, araştırmacıları bu yemeğin orta rakımda bir kozalaklı ağaç ormanında yendiği sonucuna ulaştırmıştır.

2013 yılında, Zürich’te bulunan Evrimsel Tıp Merkezi’nde bazı incelemeler yapıldı.

Yapılan incelemelerde Ötzi’nin neredeyse her türlü oral patolojiyi gösterdiği belirlendi. Bu durum Ötzi’nin en azından son yirmi yılını dayanılmaz diş ve apse ağrılarıyla geçirmiş olduğu ihtimalini güçlendiriyor. Ötzi'nin ağız yapısının 3D analizine göre, Ötzi'nin aşınmamış tek bir dişi bile olmadığı görülmüştür. Bu da Ötzi'nin bir şekilde kendisine diş çürüğü tedavisi uygulamaya çalıştığını göstermektedir

Ölüm şekli Yapılan DNA analizleri ile, Ötzi'nin silahları ve eşyaları üzerinde dört ayrı kişiye ait kan izleri bulunmuştur. Kan izlerinin ilki bıçağında, ikincisi aynı okun üstünde, sonuncusu ise mantosunda bulunmuştur. İncelemeler, Ötzi'nin ölümü anında omzuna muhtemelen bir ok saplanmış olduğu ve bu okun pelerinini hafifçe yırttığı sonucunu vermiştir.

Okun ucu Ötzi'nin vücudundan çıkarılmış olmalıdır.

Aynı taramadan görüldüğü üzere, Ötzi'nin ellerinde, bileklerinde ve gövdesinde de yara ve bereler bulunmaktaydı. Avustralyalı moleküler

38

biyolog Thomas Loy, bu delillerden hareketle Ötzi’nin bir veya iki arkadaşı ile avcılık yaparken, haşin bir grupla çatışmaya girdikleri fikrini ortaya atmıştır. Kan kaybından zayıf düşen Ötzi, görülebildiği kadarıyla, silahlarını ve diğer teçhizatını düzgün bir şekilde bir kayanın yanına sıralamış ve ardından da son nefesini vermiştir.

Ötzi insanlık tarihine yeni bir yön verdi İnsanlık tarihi açısından çok önemli bir buluş olan Ötzi, özellikle yanında bulunan araç ve aksesuarlar sayesinde tarihi verilerin yönünü tamamen değiştiriyor.

Bilim insanları 5000 yıl önce yaşayan insanların çok ilkel bir yaşama sahip olduklarını, çok basit giysileri olduklarını ve teknolojiye sahip olmadıklarını düşünüyorlardı. Ancak Ötzi üzerinden ulaşılan bulgular bu düşünceyi tamamen çürütüyor. Örneğin Ötzi’nin üzerinde bulunan metal balta çok iyi bir işçilik çalışması iken, kıyafetlerinin iyi bir terzilik ürünü, ayakkabılarının çok özel olduğu ifade ediliyor. Ötzi, neolitik dönemin sonu, bakır çağının başlangıç dönemine ait insan özelikleri taşırken, bakırı metal olarak kullanan ilk insanlardan sayılıyor artık.

Ötzi’nin kökeni Orta ve Güney Asya bölgeleri Buz adam Ötzi, yapılan en son araştırmalarla bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor. Şimdi de söz konusu

olan Ötzi’de bulunan bir bakteri türü. Ötzi üzerinde araştırmalar yapan Thomas Rattei; “Ötzi’de, günümüzde Avrupalılarda bulunanla aynı tür Heliobacter (Bir bakteri türü) bulacağımızı sanmıştık.

Ancak onda Orta ve Güney Asya’da görülen bu bakteri türü ortaya çıktı” diyor.

2003 yılında H. pylori

Araştırmacılardan Yoshan Moodley; “Sadece tek bir genom bizim için müthiş bir bakış açısı sağlıyor. Afrika türü bakteriyi Avrupa’ya getiren göçlerin, Ötzi yaşarken henüz gerçekleşmemiş olduğunu, ya da ciddi oranda gerçekleşmediğini söyleyebiliriz” diyor.

Fakat bunun yanlış olduğu

Yani Ötzi’nin kökeni tahmin edildiği şeklide Afrika değil, Orta ve Güney Asya bölgeleri.

yapılacak olan araştırmalara

popülasyonları üzerine bir araştırma yayınlayan Daniel Falush’a göre, şimdiki soru, “Afrika türü bakterinin Avrupa’ya nasıl geldiği“. Falush “İlk başta bunun Neolitik göç [yaklaşık 9.000 yıl önce] sırasında olduğunu düşünmüştük. görülüyor. Bu genom, Afrika göçlerinin büyük ihtimalle son 5.000 yıl önce gerçekleştiğini gösteriyor” diyor. Ötzi özelinde insan coğrafyasının tarihi haritasını çıkarabilmek için, gelecekte hız verildi. Ötzi şaşırtmaya devam edecek.

Einzahlung für/Versement pour/Versamento per

Royal Döner Stiftung 8404 Winterthur

Royal Döner Stiftung 8404 Winterthur

CH65 0900 0000 6155 9657 5

CH65 0900 0000 6155 9657 5

Konto/Compte/Conto

61-559657-5

Konto/Compte/Conto

61-559657-5

CHF

CHF

Einbezahlt von/Versé par/Versato da

Einbezahlt von/Versé par/Versato da

Versement Virement

Versamento Girata

Zahlungszweck/Motif versement/Motivo versamento BL 08.2014

Enzahlung Giro

Einzahlung für/Versement pour/Versamento per

Einbezahlt von/Versé par/Versato da

601944 (151206) (441.02.1) PF

Empfangsschein / Récépissé / Ricevuta

105 Die Annahmestelle L’office de dépôt L’ufficio d’accettazione

185000006

0560/1002

615596575> 615596575>

Mehmet Meral lic. phil. Psychologe FSP Systemischer Therapeut mehmetmeral@gmx.ch

H

er ailede sırlar vardır. Sırlar aileyi ya da ailedeki bireyleri korumak için vardır.

Sırların yaşanılan insan ilişkilerden dolayı olması kaçınılmaz bir durumdur, hatta bazen olmasının iyi bir işlevi de vardır. Ama bazı durumlarda bu sırların işlevi olumsuz sonuçlar da doğurabilmektedir. Özellikle sırların anlam ve manasını çözemeyen çocuklar, ileriki yaşlarda ağır bir yük olarak bu durumla karşılaşmaktadırlar.

Benim de mezunu olduğum, Aile Sistem Terapisi Okulu’nun Başkanı terapist Rosemarie Welter-Enderlin sırları iki guruba ayırmaktadır: «bodrum katındaki iskeletler» ve «çatı arasındaki hazineler». Çatı katındaki hazineler kişiye özel ve ona ait olan değerli ve anlamlı olan günlükler ya da aşk mektuplarıdır. Bodrum katındaki iskeletler ise ailenin geçmişine ait yalanlar, yanıltmalar ve tabulardır. Bunlara genellikle kimse dokunmak istemez, çünkü dokunanı yakarlar ya da acıtırlar.

Genellikle terapilerde aile hikayelerini dinlerim. Dinlediğim bu hikayelere dair sırlardan bazılarını şöyle sıralayabilirim; Aileden birinin katıldığı ya da yaşadığı soykırım olayı, babanın ya da annenin alkol müptelalığı, kürtaj, cinsel istismarlık, evlat edinilme, ailede birinin intiharı, evlilik dışı çocuk, eşcinsellik, dolandırıcılık vs.

Bunların hemen hemen hepsi aile tarafından benimsenmeyen yüz kızartıcı ve utandırıcı değerler olarak kabul gördüğü için, zamanla

40

aile içinde tutulması gereken bir sır durumuna dönüşüyor.

Aile sırlarının koruyucu olduğuna inanıp bunları ‘aile sırlarımız’ olarak tanımlayan yetişkinlerin, sırları ifşa etmeden bu sırlarla uzun yıllar yaşamaları bazen inanılmaz ruhsal gerilimlere sebep olmaktadır. Bundan dolayı ailede özellikle hassas yapıda olan bireyler bu sırları saklayacağım derken, içine girdiği stresten kaynaklı bir takım ruhsal rahatsızlıklar ve kişilik bozuklukları da yaşayabilirler. Devamlı yalan söylemek zorunda kalmak, karşı tarafı yanıltmak ya da susmak/ suskunluk halleri insanlarla ilişkide otantik olmayan durumlara neden olur. Bu sırların açığa çıkacağı korkusu ve endişesi bazı insanlarda psiko-somatik rahatsızlıklara ya da madde bağımlılığına (alkol, kumar vs.) sebep olabilmektedir.

“Karanlık“ ve “olumsuz“ sırlar ve etkileri Aile terapisi sahasında yapılan bilimsel araştırmalarda karanlık ve olumsuz sırlar bazen bir ilişkiyi bitirebilecek sonuçlara kadar götürebiliyor.

Bazı durumlarda ortaya çıkmayan sırlar nesilden nesile aktarılırken, o ailenin bireylerinde adı konulamayan bir güvensizlik/emniyetsizlik ruh haline sebep olabilmektedir. Hatta bu sırları varlığından haberi olmayan bireyler bile bu durumdan nasibini alabilmektedirler. Bazı ailelerde bu sırlardan kaynaklanan depresyon nesilden

nesile aktarılırken, bunun ardında işte o bahsettiğimiz olumsuz ya da karanlık aile içi sırlar yatabilmektedir. Özellikle ağır travmalar geçirmiş aileler yüz kızartıcı buldukları olayları yıllarca kendi içlerinde sır olarak sakladıklarında, bunun ceremesini en çok çocukları ve torunları çekmektedir. Karşılaştığımız bu tür hikayeler özellikle kapalı toplumlarda daha çok olmaktadır.

Bazen aile içi sırları bir ağacın içine girmiş kurda benzetirim. Hani bir söz vardır: ‘her ağacın kurdu kendindendir’ diye. Bir ağacın kurdu nasıl ağacı içten kermiyorsa, saklanan sırlarda bir ağaç kurdu misali o sırrı taşıyanları ve tüm aileyi kemirmekte.

Yaşanılanları bastırmak, susmak ya da olmamış gibi davranmak genellikle itibar kaybını yaşamamak, prestij kaybına engel olmak ve daha da kötü sonuçlara sebeb olabileceği korkusu ile yapılmakatadır.

Bazen de bu durumu çocuklardan gizlemenin altına

onların henüz küçük olduğu ve hakikati kaldıracak güçte olmadıklarına ianandıkları için yaparlar. İkinci dünya savaşında Holocaust’tan kurtulanlar yıllarca çocuklarına ve torunlarına o Nazi toplama kamplarında kaldıklarından hiç bahsetmediler. Yıllarca bu suskunluğu yaşayan ve anlam veremeyen ikinci nesil, bu ruh halini üçüncü nesile de aktardı. Sonuçta üç nesile de, en çarpıcı durum olarak insanı verem eden koca bir suskunluk kaldı.

Buna benzer durumlar 1938 Dersim katliamını yaşamış ailelerde ve çocuklarında da karşımıza çıkmaktadır.

Bir çokları o dönemi yaşayıp kurtulanların ev içinde suskunluklarına, bir takım kronikleşmiş psiko-somatik bedensel şikayetlerine ve anlaşılmayan disosyatif boyukluklarına şahit olduklarını beyan etmektedirler.

Sırlar, hep o ifşa edilemeyen sırlar insanları hasta yapabiliyor.

Çocuklar Çocuklar, ebeveynlerinin kendilerinden sakladıkları acıları hissederler ve bunu 3 değişik şekilde dışa vururlar: 1) Çocuklar, ebeveynlerinin üzerine hiçbir zaman konuşmadıkları, yaşamış oldukları acılarının sorumlusu olarak kendilerini görebilir ve bundan dolayıda üstesinden gelemeyecekleri suçluluk duygusu geliştirebilirler.

2) Çocuklar büyüdükçe yaşanılanların sorumlusu olarak kendilerini

41

görmemeye başlarlar. Hatta böyle gelişmesinin sebebi olarak ebevynlerini görür ve onlara olan güvenlerini kaybederler. İleri ki dönemlerde otoriter bir tutum almaya çalışan herkese; öğretmen, eğitmen ya da şeflerine de güvenmemeye başlarlar.

3) Çocuklar kendilerini, bu son durumda dünyayı anlamada kendine özgüveni olmayan, algılarını ve becerisini yitirmiş bireyler olarak görmeye başlarlar. Kendilerine olan güveni ve bilinçleri zayıflamış bireyler olarak yaşamaya başlarlar. Çocuklar daha küçük yaşlarda ruhsal bir çatışamının içine girebilirler. Bir sırın olduğunu ve bunun ebeveynlere acı vediğini anlar, ama bu acının yaşanılmaması için o sırrın varlığından haberi yokmuş gibi rol yapma davranışına devam ederler.

Acı çekenleri korumak adına girişilen bu tutum, zamanla çocukta duygu ve düşüncelerin saklanılması ve açığa vurulmamasını gerektiğini öğretir. Çocuk sorular sormayarak, susarak bu sürece katkıda bulunur.

Bu çocuk yetişkin bir yaşa geldiğinde ise artık sır saklayan birine dönüşür. Şayet anne ve babalar çocuklarının kendi yaşadıkları acıların taşıyıcısı olmalarını istemiyorlarsa çocuklarıyla sırlar üzerine mutlaka konuşmalıdırlar.Her şeyden önce onları suçluluk duygularından kurtaracaklardır ve onların kendilerindeki bu duygu durumundan sorumlu

olmadıklarını ilemiş olacaklardır.

Gerçekleri öğrenen çocuklar ileri ki hayatlarında etrafına güvenen varlıklar olarak kendilerinden emin insanlar olarak topluma katılacaklardır. Böylece tüm nesilleri felç edecek bir yükten de kurtarmış olacaklardır.

Sırrı açıklamada dikkatli olmak önemli Özellikle bazı durumlarda, uzun yıllar saklanan bir sırrı açığa çıkarmak hayatta yeni bir başlangıç etkisi yaratabilir ve herkesi rahatlatabilir.

Ama bazı durumlarda bir çuval inciri berbat da edebilir. Bundan dolayı sırların açığa çıkarılmasında çok iyi düşünülmeli ve hassas davranılmalıdır. Yıllardır belli bir işleve sahip olmuş bir dinamik birden bozulursa, bunu telafi edecek yeni dinamikler iyice belirlenmeli bu yeni başlangıcın pürüzsüz olmasına ve yaşanmasına imkan tanımalı. Özellikle de öfke, hayal kırıklığı, şaşkınlık, utanç, gurur ve yanlış anlaşılmalara sebep olabilecek duygularla baş edebilme ve bu duruma katlanma gücünü bulmak gerekir.

Hatta bazı durumlarda ayrılamalara ve vedalaşmalara kadar götürebileceğini hesaba katmak gerekebilir.

Bundan dolayı bu sırları ifşa ederken zamanlamayı iyi yapmak gerekir.

Gerektiğinde bu sahalarda çalışan uzmanlardan yardım almak da faydalı olabilir.

41

Savaş Şengül Meslek Danışmanı ve Sosyal Eğitimci savas.sengul@outlook.com

Ergenlik çağına gelen birçok çocuğun bana sorduğu bir soru var; “Nasıl ve nerede staj yeri bulabilirim?” Meslek tanıma ve meslek yapma ile ilgili yığınla başka sorular da geliyor tabi.

Bu yazımda, çocuklarımızın meslek seçimi ve staj döneminde yaşadıkları ile ilgili görüşlerimi paylaşacağım sizlerle.

B

urada ilk olarak anne-babalara bir sorum olacak; Anne-babalar kendilerine, çocuklarının geleceğini belirleyecek adımlarla ilgili, yeterince destek sunup sunmadıklarını sordular mı hiç?

Meslek seçimi ve buna bağlı olarak staj yapma konusunda çocuklara gereken yardımı ve desteği sağlayabilmek, bu sürecin başarıyla tamamlanmasında hayati bir öneme sahiptir.

Çocuklarımız gelecekleriyle ilgili ciddi endişeler taşıyorlar. Çocuklar hangi mesleği seçip buna bağlı olarak nasıl bir eğitim alacaklar? Kendi seçimlerini yapmaya başladıkları o yaşlarda, onları korkularından, kaygılarından, streslerinden nasıl uzaklaştırabiliriz?

42

Çocuklarımıza destek sunmada, kendi geçmişimizin, çocukluk ve gençlik anılarımızın bize yardımcı olabileceği düşüncesindeyim. Aynı sıkıntıları yaşamış, belki de çevresinden hiçbir şekilde destek alamamış ya da yanlış bir meslek seçimi yapmak zorunda kalmış olan

bizlerin yaşadıkları onlara yol gösterici olabilir. Çocuklarımız gelecekleriyle ilgili ciddi endişeler taşıyorlar. Çocuklar hangi mesleği seçip buna bağlı olarak nasıl bir eğitim alacaklar? Kendi seçimlerini yapmaya başladıkları o yaşlarda, onları korkularından, kaygılarından, streslerinden nasıl uzaklaştırabiliriz?

Burada, öncelikli olarak onları dikkatlice dinlememiz şart. Ne yaşadıklarını, ne düşündüklerini derinlikli olarak bilmemiz ve anlamamız gerekiyor.

Elbette çocuğumuz bu seçim aşamasında tamamı ile yalnız sayılmaz. Okulda öğretmenleri ve mesleki danışma rehberleri çocuğu doğru yönlendirme ve mesleki seçim yapma konusunda ellerinden

geleni yapmaktadırlar. Fakat anne-babaların yer almayacağı böylesi çalışmalarda, durumun çocuk için eksik ve verimsiz olacağını aklımızdan çıkarmamalıyız. Öğretmen ve danışmanlarla aktif ilişki kurmak önemli Anne-babaların, çocuğun öğretmeni ve danışmanlarıyla aktif nitelikli bir ilişki kurmaları, öğretmen ve danışmanların kendilerini anne-babalara karşı sorumlu hissetmeleri ve görüşlerini paylaşmaları açısından önem taşımaktadır. Çocuğumuza sunulan öneriler hakkında sağlıklı bir şekilde bilgilenmek için, öğrenci velisi olarak haklarımızı bilmek zorundayız Okuldaki öğretmen ve danışmanlarla ilişkide olmak,

çocuğun okuldaki potansiyelini daha iyi bilmemize de yardımcı olacaktır. ”En iyisini çocuğumun öğretmeni bilir” demek yanılgı olur. Eğer iletişimde dil ile ilgili bir sorunumuz varsa, bu konuda rahatlıkla tercüman talebinde bulunabilirsiniz.

Unutmamalıyız ki, çocuğumuzu en iyi bizler tanırız. Öğretmen ve danışmanların ilgileneceği onlarca, belki de yüzlerce öğrenci olmasına rağmen, bizlerin sadece birkaç çocuğu var.

Sonuçta çocuk bir ya da birkaç meslek seçtiğini söylüyorsa, sırada, bu meslekleri daha yakından tanıması için, kısa süreli bir staj yapması gerekmektedir.

Meslek arayışında yapılması gerekenler Meslek arayışı başlamışsa eğer, bu durumda ilk olarak bir dosya hazırlamak gerekecektir. Bu dosyada bulunması gerekenler ise şöyle; CV, mektup, okul evrakları (Diploma-notlar vs.), herhangi bir yerde staj yapmışsa onun belgesi. Dosya hazırsa eğer, aşağıdaki sitelere* girip, seçilen meslekle ilgili bütün bilgilere sahip olmakta fayda vardır. Bundan sonraki aşamada meslek başvurusu yaptığınız şirketin sitesine girmek ve direk bilgi almak da önemlidir.

Yapacağı staj ile birlikte, çocuğumuz iş yaşamına giriş yapmış olacak ve de seçtiği mesleği tüm derinlikleriyle görme, tanıma fırsatına

erişecektir. Bu durum, mesleğin gerçekten kendi yapısına uygun olup olmadığını sınamasına, kafasındaki kuşkuları gidermesine yardımcı olacaktır. Çocuk eğer staj boyunca henüz o meslekle ilgili kesin bir karar vermediyse, staj süresini uzatması yararlı olabilir.

Uygun zamanda Staj Bu stajların ne zaman ve ne şekilde yapılacağı diğer önemli konulardan biridir.

Staj zamanı olarak, içinden geçtiğimiz Sonbahar ayları olabilir. Bu zaman diliminde binlerce gencin staj ve mesleki eğitim arayışı içinde olduklarını, özellikle de bazı mesleki alanlarda staj, sonrasında da eğitim için iş bulmanın çok zor olduğunu hatırlatmak isterim. Çocuğumuz stajını en iyi şekilde nasıl yapmalıdır ki o mesleği her yönüyle tanıyabilsin ve gelecekte yapmak isteyip-istemediği meslek olarak tanımlayabilsin? Çocuğun iş yerinde stajı boyunca aktif olarak iş içerisinde olması, dinlemesi, gözlem yapması, meslekle ilgili sorular sorması, not tutması, inisiyatif alabilmesi ve her şeyden önce iş yerinin kurallarına büyük bir disiplin içerisinde uyması önem taşımaktadır. Çalışma ve dinlenme saatlerine uyması, hiyerarşiye dikkat etmesi, ona verilmiş olan sorumlulukları en iyi şekilde yerine getirmeye çalışması,

ihtiyaç olduğunda ekip arkadaşlarından destek istemesi, yani kısaca mesleki rolünü iyi oynaması gerekmektedir.

Ailenin görevi de, bu staj dönemi boyunca çocuğun nasıl bir ruh hali içerisinde olduğunu, iş yerine nasıl bir ruh haliyle gidip-döndüğünü, istekli, arzulu ya da bıkkın, umutsuz, moralsiz olup olmadığını, meslekle ilgili bir tanıma-öğrenme sürecine girip girmediğini gözlemlemek olmalıdır.

Staj sonunda öğretmenleriyle birlikte yapacağınız staj değerlendirmesi sonucunda, çocuğunuzun isteksiz olduğunu görürseniz eğer onu kesinlikle bu mesleği yapması için zorlamayın. Başta da söz ettiğim gibi onu iyi dinleyerek anlamaya çalışmak çocuğunuza yapabileceğimiz en büyük iyilik olacaktır. Çocuğun staj boyunca yaşadığı olumlu veya olumsuz şeyler, mesleğin zorluğu ve hoşuna giden yanları, çalıştığı ekibin ona yaklaşımı vb., bütün yönleriyle olan biteni bize anlatabilecek kadar güven ve rahatlık duyması önemlidir.

Eğer meslekle ilgili bir hayal kırıklığı yaşadıysa ya da mesleği sevmediyse, onu başka meslekle ilgili arayışlara cesaretlendirmek hayati önem taşımaktadır.

Böylesi kapsamlı bir değerlendirme sonucunda; anne-baba olarak,

Staj zamanı olarak, içinden geçtiğimiz Sonbahar ayları olabilir. Bu zaman diliminde binlerce gencin staj ve mesleki eğitim arayışı içinde olduklarını, özellikle de bazı mesleki alanlarda staj, sonrasında da eğitim için iş bulmanın çok zor olduğunu hatırlatmak isterim. çocuğunuzun meslek seçim sürecini sonuçlandırmış olmasına değerli katkılar sunmuş olacaksınız.

Yazımın sonunda tekrar sizlere hatırlatmak isterim ki; çocuklarınızı, sevmedikleri, yaparken mutlu olmadıkları bir iş alanına girmeleri konusunda zorlamayın. Belki bu noktada tekrar kendi geçmişimize, anılarımıza dönmek yararlı olabilir. Belki bizler de çocuk-genç yaşta kendi ailelerimiz tarafından istemediğimiz bir mesleği yapmaya zorlandık ve ailelerimizin beklentilerine cevap verebilmek için yapmaya başladığımız bu mesleği sürdürmek bizleri yaşam boyu mutsuz etti. Çocukluğumuzda, gençliğimizde yapmak isteyip de çeşitli nedenlerden dolayı yapamadığımız bir mesleği, çocuğumuzun yapması için zorlama yanlışına da düşebiliriz.

Unutmamalıyız ki bu onların yaşamı ve meslek seçimi.

* Fransızca: www.orientation.ch/dyn/show/2930 - www.toplehrstellen.ch/fr/content/trouver-une-place-dapprentissage - www.yousty.ch/fr-CH Almanca: www.berufsberatung.ch/Dyn/Show/2930?lang=de - www.toplehrstellen.ch/de/content/lehrstellensuche - www.yousty.ch/de-CH

43

43

SPOR

SPOR

Ahmet Alabalık a.alabalik@gmail.com SPOR SPOR

Rusya, Saint Petersburg Saint Petersburg Stadyumu

Danimarka, Kopenhag Parken

İskoçya, Glasgow Hampden Park

Hollanda, Amsterdam Amsterdam Arena

İrlanda, Dublin Dublin Arena

İngiltere, Londra Wembley Stadyumu

Belçika, Brüksel Eurostadıum

Almanya, Münih Fussball Arena München

Romanya, Bükreş Arena Națională

Macaristan, Budapeşte Puskás Ferenc Stadion Azerbaycan, Bakü Olimpiya Stadyumu İspanya, Bilbao Estadio de San Mamés

İtalya, Roma Olimpico Stadyumu

Yarı Final ve Final Çeyrek Final İlk Karşılaşmalar

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020) final ve yarı final maçları, Londra'da bulunan Wembley Stadı’nda oynanacak.

UEFA, şampiyonayı alışılmışın dışında birden çok ülkede düzenleyecek.

Hedef ise, maçları tribünden izleyen futbol sever sayısını arttırmak.

44

İsviçre dışında oyanayan futbolcuların ülkelere göre dağılımını araştırdık. Buna göre,İsviçre dışında 109 İsviçreli futbolcu top koşturuyor.

Bu profesyonel fotbolcuların en çok bulundukları ülke ise Almanya.

Almanya’da 43 oyuncu bulunurken, bunlardan 23’ü Bundesliga’da, geri kalanlar ise farklı liglerde oynuyorlar. Almanya’yı 19 oyuncu ile İtalya takip ediyor.

Yurtdışında top koşturan İsviçreli futbolcuların ülkelere göre dağılımları şöyle;

İngiltere

Fransa

15

6

Belçika

Polonya

3

2

Portekiz

1

İspanya

1

Rusya

1

İskoçya

3

B.Hersek

1

Moubandje / FC Toulouse - Fransa

Shaqiri / Stoke City - İngiltere

Xhaka / Arsenal - İngiltere

Çocukluğumdan beri hep ilgimi çekmiştir. Şu yaşıma geldim daha hiçbir uluslararası spor müsabakasında kimliğini taşıdığım ülkenin bayrağının televizyon ekranlarında dalgalandığını görmedim.

Bilmiyorum siz hatırlıyor musunuz ama bu sportif başarıyı sadece Galatasaray´ın UEFA kupasını alırken gördük.

Gerçekten de, neden bizlerden yok denecek kadar az sporcu çıkıyor?

İsveç

1

Breel Donald Embolo / FC Schalke-Almanya

1

Moldovya

4

Yann Sommer / B.Mönchengladbach-Almanya

1

Hırvatistan

4

Türkiye

Lichtsteiner / Juventus - İtalya

Finlandiya

2

Avusturya

Başka ülkelerde birçok farklı branştan elit sporcuların çıktığını görüyoruz. Özelikle son dönemlerde farklı branşlarda kazandıkları başarılarla öne çıkan Sırbistan ya da Hırvatistan gibi ülkeler, bu duruma iyi birer örnek teşkil ediyorlar.

Burada nüfus yanıltıcı bir faktör olabilir.

Asıl önemli olan spora katılım. Örneğin Türkiye´nin nüfusu, İsviçre’nin nüfusundan nerdeyse on kat daha fazla.

Buna karşılık tenis oynayan kitle, sayısal olarak Türkiye´dekinin 30 katı. Bu da, İsviçre’de tenise katılımın Türkiye´deki tenise katılımından yaklaşık 300 kat fazla olduğu anlamına geliyor.

Fark bu kadar açık olmasa da, durum sadece tenis branşında değil, neredeyse her branşta benzer nitelikte.Bir örnek daha vereyim; Almanya’daki kulüplerin sayısı Türkiye’deki kulüp sayısının 10 katı. Alman nüfusunun yarısını oluşturan 40 milyon insan bu kulüplere üye.

Bu rakamlar bize spor kültürümüz hakkında biraz olsun fikir veriyor.

Sporsuz kalmamanız dileğiyle.

45

Dr. Özgür Tamcan PhD, Uzman Psikolog-Psikoterapist otamcan@gmail.com

Metilfenidat ritalin, concerta gibi dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğuna (DEHB) karşı kullanılan ilaçların kimyasal etki maddesidir.

Ritalin/concerta en çok tartışılan ilaçların başında gelmektedir. Nedeni ise çok açık; daha beyin gelişimi sürecini devam ettiren çocuklarda kullanılan ilacın etkisi, beyin işlemlerini direk olarak etkileme üzerine kuruludur. Yani bozukluğun neden olduğu semptomların ortadan kalkması bir yana, uzun dönemde çocuğun ruhsal yaşamına, bedenine ve genel gelişimine nasıl etkisi olacağı soru işaret olmuştur.

U

zun dönemdir yapılan gözlemlerle, çocuklar üzerinde negatif bir etki bulunamamış olsa da ilaçların kullanımına neden olacak teşhislerdeki ve ilacın kullanımındaki bitmek bilmeyen artış, ilacın kullanımına yönelik şüpheleri daha da arttırmıştır.

Çocuklardaki dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğunda kullanılan bu ilaçların dikkati yoğunlaştırma ve uzun süre çalışabilmeyi sağlaması, bunun sonucunda başarıyı artırması ile bilindiği için, artık

46

bir uyuşturucu olarak da (özellikle ellerinin altında olması nedeni ile tıp öğrencilerinde) kullanıldığı bilinmektedir. İlacın istismar edilmesi bir tarafa, ilacın verildiği dikkat ve hiperaktivite bozukluğu her geçen gün bu kadar nasıl yaygınlaşabilir? İkincisi ise ilaç gerçekten istenilen yardımı verebiliyor mu çocuklara?

Bu soruların yanıtlarına gelmezden önce ilaçla ilgili birkaç tabloya bakmakta yarar var:

Metilfenidat satışındaki artış Aşağıdaki grafik 2003 ile 2013 yılları arasında İngiltere ve Kuzey İrlanda’da metilfenidat içerikli ilaçların hekimler tarafından yazılmasındaki artışı göstermektedir. Bu artış 10 yıl içerisinde %173’tür!(1)

hemen bu teşhis ve ilaca sarıldıklarını düşünmektedir. Hastalığın kaynağı beyin işlemlerindeki normal dışı durumlardır. İlacın etkisi ise bu işlemleri normal hale getirmektir. Largo’ya göre eğer teşhis doğru ise, yani belirtiler beyindeki işlemlerin normal dışılığınan

Teşhis kriterleri nasıl oluştu?

2005

Aşağıdaki grafik Amerika’daki yıllık Metilfenidat ve amfitamin üretimini göstermektedir(5). 1990’da var olan durum ile 1994 yıllarında başlayan artış gözlerden kaçmazken, Remo Largo’nun her 10 teşhisden 9’nun yanlış olduğunun kaynağı sanırım daha iyi anlaşılmaktadır.

900.000

300.000

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2014 yılında Journal of Attention Disorders dergisinde Öner ve arkadaşları tarafından yayınlanan bilimsel bir makalede, 2009-2013 yılları arasında Türkiye`de metilfenidat kullanımındaki artış konu edilmektedir (2). Yazıda bu yıllar arasında ilacın kullanımında 2.18 oranında bir artışın tespit edilmesi bir yana, ilacın günlük dozajında da bu yıllarda düzenli bir artış gözlenmiştir.

Son tablo ise Almanya’dan. Almanya’nın ikinci en büyük hastalık sigortası Barmer Gek’in hekimlerinin 2013 yılında hazırladıkları rapora göre, dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu teşhisinde son 5 yılda %42 oranında bir artış gözlenmiştir (3).

Bu hastalığın bulaşıcı olmadığından yola çıkarsak bu derecede ciddi bir artışın nedenleri daha iyi anlaşılmak zorundadır.

Teşhislerin ne kadarı doğru?

Zürih üniversitesi çocuk kliniği gelişme ve gelişim bölümü eski yöneticisi Prof.

Dr. Remo Largo, çocuklardaki dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu teşhisinin %90’nın tamamen yanlış teşhis olduğu kanaatinde. Largo’ya göre çocuk uzmanları ya da aile hekimleri anne-babanın anlatımları ve çocuğun muayene sırasında göstermiş olduğu belirtilerden yola çıkarak, rahatsız edici belirtilerden -özellikle çocukdan rahatsız olan çevreyi- kurtarmak için

2004

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

kaynaklanıyorsa, ilacın etkisi çocukda 30 dakika içerisinde gözlenmelidir.

Kendi klinik deneyimleri, kendisine bu teşhis ile gelen bir çok çocukda bu etkinin maalesef olmadığıdır.

Amerikan Psikiyatristler Derneği (APA) hastalıkların teşhisi için bütün dünyada yaygın olarak kullanılan bir el kitabı geliştirmiştir: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). Bu kitabın 1994 yılında yayınlanan dördüncü baskısı revizyona tabi tutulup 2013 yılında beşincisi yayınlanmıştır. APA bu revizyon çalışmalarında kitabın dördüncü basımında ‘dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu teşhisi’ bölümünü hazırlayan uzmanların yarısının ilaç firmaları ile ilişki içerisinde olduğunu ve onlardan paralar aldıklarını tespit etmiştir(4). Bu yüzden yeni baskıda çalışan tüm uzmanlar gelir kaynaklarını bildirmek zorunda kalmışlardır.

Modern çağ, çocukların yaşam alanlarını İlaç firmalarının bilimsel çalışmalara daraltıp, onları ev içi televizyon-internet ciddi etkilerde bulunduğu bilinmekaktivitelerine zorlarken, buna ek olarak tedir. Buna rağmen metilfenidat özellikle yanlış beslenme ve çocuğun maddesi doğru teşhis yapılırsa çocukyaşamının okul başarısı üzerine kurulu lara yardımcı olan bir maddedir. İkinci olmasıyla, çocuklarda beyin kökenli soru bu noktada, ilaçların etkisinin ne olmayan (yani ilacın verilmesini gerekderecede olduğudur. tirmeyen) dikkat ve hiperaktif belirtiler ortaya çıkmaktadır. Keza böyle bir teşhis Cochrane Collaboration grubu ilaçiçin bu konunun uzmanı kişiler tarafınların etkisini sorguluyor dan en az 4 saatten oluşan testler ve Cochrane Collaboration, bilim adamgözlemler yapılması gerekir. Çocuklarda ları ve hekimlerden oluşan bağımsız yaşam, okul ve aileden kaynaklanan bir araştırma grubudur. Her ülkede belirtiler, yarım saati geçmeyen görüşmeler sonunda dikkat 52.000 eksikliği-hiperaktivite 48.000 bozukluğu teşhisine 44.000 neden olarak göste40.000 rilir. Böyle bir teşhis 36.000 mesleki etik ilkeler 32.000 açısından da kabul Methylphenidate 28.000 edilir değildir. Bunun Amphetamine 24.000 sonucu olarak her 20.000 10 çocuktan 9’unun 16.000 bu ilaca ihtiyacı yokken bu ilacı –yan 12.000 etkileri ile- kullanmak 8.000 zorunda olması çocuk 4.000 açısından son derece 0 büyük haksızlıktır.

1992 1994 1990 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2009

1)http://www.braintrainuk.com/nhs-considers-brain-training-treatment-as-adhd-prescriptions-reach-1-1-million/ 2) Öner et al. (2014) ADHD Medication Trends in Turkey: 2009-2013. J Attention Dis. 3) http://www.zeit.de/2013/07/ADHS-Studien 4) http://well.blogs.nytimes.com/2008/05/06/psychiatry-handbook-linked-to-drug-industry/ 5) http://www.drugenquirer.com/news/rise_childhood_adhd_medications.html

47

bu gruba dahil olan, bilimsel kimliklerini kanıtlamış insanlardan oluşur. Bu çatı altında değişik konularda uzman kişiler o konuyla ilgili olarak yapılan çalışmaları tararlar ve genel bir sonuca varmaya çalışırlar. Bu grubun diğer önemli özelliklerinden biri belirli bir konuda ki tüm yayınları incelemeye almaları ve hata payını en aza indirmek için çalışmalarını belirli bir sistematiğe göre yapmalarıdır. Bunun yanı sıra bağımsızlıklarını korumak için hiçbir ilaç firması ya da sanayi kaynaklarından çalışmaları için hiçbir para almamalarıdır.

Yani bir konuyla ilgili bilimsel çalışmaların en kritik ve en bağımsız sonuçlarını öğrenmek istiyorsanız kaynağınız bu insanların çalışmaları olmalıdır.

Bundan kısa süre önce cohrane.org çalışma gruplarından biri (Danimarkalı, Avusturalyalı, Brezilyalı, Hindistanlı, İngiliz, Maltalı bilim adamlarından oluşan) metilfenidat içerikli ilaçların etkisinin incelendiği bir yazı yayınladı(6). Çalışmanın sonuçlarını özetlersem: bu ilaçların etkileri bugüne kadar varsayıla-

nın çok altında. Etkisi olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar bilimsel açıdan sorunlar teşkil ettiği için ilk sonuç için dahi soru işareti koymak gerekmektedir. Son yıllardaki ilaç ve teşhis artışına bu sonuçlar çerçevesinde tekrar baktığımızda teşhis ve ilaç kullanımında son derece dikkat edilmesi gerektiği daha iyi anlaşılmaktadır.

Peki, bu sorunu yaşayan çocuklara nasıl yardım edebiliriz?

Dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğuna karşı davranışçı-bilişsel terapiler ve aile terapileri ciddi başarılar sağladıkları, son yıllarda artık kabul edilmeye başlanmıştır. Cohrane grubunun yaptığı çalışmalar davranışçı-bilişsel terapiler ve aile terapilerinin etkisini araştıran bilimsel çalışmaların kalitesini eleştirse de etkili olduğunu göstermektedir (7-8-9). Zürich çocuk hastanesi DEHB uzmanı Oskar Jenni bu konudaki deneyimini şu şekilde özetlemektedir; ilaçların varsayılan etkisi ancak çocuğun yaşadığı aile ortamının değişimi ve psikoterapik

yardımın etkisi ile mümkündür. Bu anlamda çocuğa ilaç vereceksiniz öncelik aile terapisi ve psikoterapide olmalıdır. İlaç ancak bu iki yardımı destekleyen üçüncü etken olmalıdır. Özetle, eğer çocuğunuzda dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu belirtileri gözlemlerseniz; • Gideceğiniz hekimin bu konuda uzman olup olmadığını mutlaka öğrenin.

• Eğer uzman ise teşhis için hangi testleri ve gözlemleri uyguladığını mutlaka sorun.

• Bu test ve gözlemlerin en az bir ayı aşkın sürede ve en az 4 saat olması ile çocuğun sosyal davranış-motorik-dil-biliş özelliklerini tespit edip etmediğini mutlaka öğrenin. Bir teşhis ancak bu özelliklerin doğru tespiti ile mümkün olur.

• Bu tespitten sonra hekim ya da psikoloğunuzdan mutlaka aile ve davranış terapisi yardımı isteyin. İlacı ancak bu iki terapinin olması koşulu ile kullanın.

6) Storebo et al. (2015) Benefits and harms of methylphenidate for children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Cohrane.org 7) Zwi et al. (2011). Parent training for Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) in children aged 5 to 18 years. Cohrane.org 8) Storebo et al (2011) Social skills training for children aged between 5 and 18 with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Cohrane.org 9) Bjornstad & Montgomery (2005) Family therapy for attention-deficit disorders in children. Cohrane.org

Sigarayı bırakma yöntemleri hakkında bilgilendirilmek ve sigara içme alışkanlıklarınızı değiştirmek

İZ

E TS CR

Ü

Ücretsiz danışmanlık ve bilgi hizmetlerimizden faydalanmak için

Tel: 076 343 80 74 Dernekler bünyesinde ya da dernekler dışında oluşturulacak olan 6 kişilik gruplarla ücretsiz sigara bırakma kurslarına başlanabilir.

48

Bu Proje, Bundesamt für Gesundheit - Tabakpräventionsfonds, Institut für Sucht- und Gesundheitsforschung ISGF, Public Health Services ve HaberPodium tarafından desteklenmektedir.

A

yaklar üzerindeki cilt, vücudumuzun diğer bölgelerine göre daha kurudur. Bundan dolayı da ayak kurumaları ve çatlamaları daha sık görülür. Özellikle beslenme yetersizliği cilt kuruluğuna yol açar. A ve E vitaminleri, demir, çinko, kalsiyum ve omega 3 yağ asidi bakımından zengin gıdalar tüketerek cildinizi nemlendirebilirsiniz.

Bu vitamin kaynaklarını özellikle, havuç, tahıllar, yoğurt, süt, tavuk, balık, fasulye, esmer pirinç gibi ürünler içerir. Bunların dışında bol su tükekimi de cildiniz için önemlidir.

Peeling yaparak da ayaklarınızın pürüzsüz olmasını sağlayabilirsiniz.

Sizin için bir Peeling tarifimiz de var.

Gerekli malzemler: • 2 yemek kaşığı esmer şeker • 1 yemek kaşığı bal • 1 yemek kaşığı zeytin yağı • 1 yemek kaşığı limon suyu Hazırlanışı: Tüm malzemeleri karıştırıp bekletin. Bu bekleme süresinde ayaklarınızı 15 dakika kadar ılık suda bekletin. Daha sonra hazırladığınız karışımı, dairesel hareketlerle masaj yaparak ayaklarınıza sürün ve ardından ponza taşı ile fırçalayın. Biraz beklettikten sonra ayaklarınızı bol su ile yıkayıp kurulayın. Son olarak ayaklarınıza sade bir nemlendirici sürün.

49

Dyt. Berna Çoban bernacoban@diettime.com.tr

Sigara, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde tüketimi her geçen gün artan bir alışkanlık. Sigaranın başta kardiyovasküler hastalıklar, kanser türleri ve solunum sistemi hastalıklarında etkin rol aldığı bilinmektedir. Sağlık açısından yarattığı olumsuzlukların dışında bir diyetisyen olarak beslenme alışkanlıklarına olan etkisini paylaşmak istedim bu yazımda…

S

igara içen bireylerin beslenme alışkanlıkları incelendiğinde, daha iştahsız ve niteliksiz beslendikleri görülür. Sebze ve meyve tüketimi, sigara içmeyen bireylere nazaran daha düşüktür. Aslında sigara ile alınan serbest radikallerin etkisinden dolayı vitamin mineral gereksinmeleri, antioksidan ihtiyaçları çok daha fazladır. Çünkü hücreleri oksidadif strese daha duyarlıdır.

Bu nedenle kalp hastalıkları, diyabet, hipertansiyon, kanser gibi kronik hastalıklara yakalanma riskleri artar. Yeterli ve dengeli bir beslenme programı ile olası riskler minimuma indirilebilir. C vitamini ve birçok antioksidan öğe barındıran taze sebze ve meyveler mutlaka beslenme programlarında olmalıdır.

Sigara içen bireylerde vücudun temel ihtiyacı olan suyun da yetersiz alındığı belirlenmiştir. Bu durumda çay, kahve, alkol gibi içeceklerin tüketimi artmaktadır. Bunlar da kafein içerikleri, kalorileri, diüretik etkileri nedeniyle vücuttan sıvı kaybına, vitamin mineral eksikliklerine sebep olmaktadır.

Metabolik artıkları atabilmek, bununla birlikte de alınan besin ve oksijenin dokulara sağlıklı bir şekilde ulaşmasını sağlamak için günlük olarak 2,5 -3 litre su tüketimi önemlidir.

Yapılan araştırmalarda sigara içen bireylerin günün en önemli öğünü olan kahvaltıyı atladıkları görülmüştür. Bununla birlikte tek ana öğün veya ana öğünden ziyade atıştırmalıklarla geçen bir beslenme düzeni söz konusudur. Yaşanan kan şekeri düşüklüğü gün içerinde iş ve okul performansını olumsuz etkileyip, sürekli uyku hali gelişmesine neden olur. Sigara içen bireylerin kahvaltı alışkanlığı edinmeleri önemlidir.

Kilo alma korkusu

Sigara içen ve içmeyen bireyler kıyaslandığında sigara içenlerin ara öğünlerde bisküvi, kraker, kuru pasta, çikolata gibi atıştırmalık besinleri daha çok tükettikleri, meyve tüketimlerinin daha düşük olduğu sonucu çıkmıştır. Bununla birlikte yeme hızlarının da sigara kullanmayanlara karşın daha yüksek olduğu belirlenmiş. Sigara içen bireylerde tat hücreleri de etkilendiği için tatlıya eğilim daha azdır. Ama sigaranın bırakılması sürecinde bu karşımıza tam tersi bir durum olarak çıkar.

50

Sigara içilen dönemde, iştah mekanizmasının baskılanması ve öğün atlama alışkanlıklarının yüksek oluşuyla birlikte, kalorinin eksik alınması sonucu bir kilo kaybı da söz konusu olabilir. Bu kilo kaybının sağlıksız olduğu unutulmamalıdır.

Sigara içen bireylerde en önemli kaygılardan biri de sigarayı bırakınca kilo alma korkusudur. Bu düşünce, genelde insanları sigarayı bırakmaktan alıkoyar. Ancak bu yanlış bir kanıdır. Düzenli beslenme ile bunun önüne geçilebilir. Sigarayı bırakması sonrasında, kişi ortalama olarak 2-3 kilo alabilmektedir. Yavaşlayan bazal metabolizma hızı, nikotin bağımlılığına karşılık yemek bağımlılığı gelişmesi, psikolojik olarak alışkanlıkları yeme ile sürdürme davranışı kilo alımını tetiklemektedir. Bu süreçte sağlıklı, dengeli bir beslenme programı ve vücutta serotonin dediğimiz mutluluk hormonu seviyesini arttıracak bir egzersiz programı ile sigaranın esiri olmaktan kurtulabilirsiniz.

Unutmayın ki vücudumuzun en temel ilacı besinlerimizdir. Sigaranın zararlı etkilerinden sağlıklı beslenmenin gücüne sığının…

F

ederal Parlamento ve Senato, İsviçre’de doğan ve eğitim alan üçüncü jenerasyon için uygulanacak olan kolaylaştırılmış vatandaşlık hakkını kabul etti. Ancak hem vatandaşlık yasasının hem de anayasanın değişmesi için, son sözü halk söylecek. üçüncü jenerasyon için uygulanacak olan “Kolaylaştırılmış Vatandaşlık“ uygulaması ilerleyen günlerde halk oylamasına sunulacak.

Ada Marra

İnisiyatif sahibi ve SP Federal Parlamento Üyesi Ada Marra kolaylaştırılmış vatandaşlıkla ilgili oylamalardan sonra; “Göçmen olmayan bir insanı göçmen olarak adlandırmanın ne kadar saçma ve dışlayıcı olduğunu Parlamento’nun çoğunluğunun görmesi beni çok memnun etti.” açıklamasında bulundu.

Parlamento kolaylaştırılmış vatandaşlık uygulamasına sıkı şartlar da getirdi. Bu şartlardan biri; ilk kuşak olan Büyükbaba ya da büyükan-

nenin durumu. Buna göre birinci nesil olan büyükbaba ya da büyükannenin İsviçre’de doğmuş olması ya da İsviçre oturumuna sahip olması gerekiyor.

Birinci kuşaklar doğumlarını ispatlamak zorunda değiller ancak inandırıcı olmaları gerekiyor. Bunun nedeni ise, İsviçre’de dijital nüfus kayıtlarının 1972 yılından sonraki zamanı kapsaması.

Bir başka önemli nokta da, vatandaşlık başvurusu yapacak olan kişinin, bireysel olarak aktif başvuru yapması gerektiği.

- Kişinin 26 yaşından küçük olması. Bu şart, göçmenlerin askerlik yaşını geçtikten sonra başvurmalarını önlemek için konuldu.

Uygulamaya dair bir İstisna da bulunuyor.

Kolaylaştırılmış vatandaşlık yasasının yürürlüğe girmesinden itibaren, ilk beş yıl içerisinde, 35 yaşına kadar olanlar da başvurabilecekler.

Bu istisnai durum sadece ilk beş yıllık geçiş süresi için geçerli olacak.

Düzenleme halk oylamasının kabul edilmesinden sonra yürürlüğe girecek.

Parlamento’nun yerine getirilmesini istedigi diğer şartlar şöyle sıralanıyor; - Üçüncü nesile ait olan kişinin anne veya babasının İsviçre’de doğmuş olması.

- Kişinin İsviçre’de doğmuş olması ve en az 10 yıl burada ikamet etmiş olması.

- İsviçre’de en az 5 yıl temel eğitim almış olması.

BİZE YAZIN! İsviçre gündemine dair önemli gördüğünüz gelişmeleri ve çevrenizde olup bitenleri geniş okuyucu kitlesine aktarmak, insanları haberdar etmek istemez misiniz?

O halde bize yazın, haberlerinizi sizin imzanızla yayınlayalım. facebook/haber.podium

51

Otomobil

0-100

Porsche Macan ürün gamının zirvesinde yer alacak Macan Turbo S modelini henüz piyasaya sürmüş değil. Ancak yakın zamanda ortaya çıkan Macan Turbo Performans Paketi modeli, Stuttgartlı üreticinin Macan Turbo S modelini bekleyen otomobil tutkunları için sunduğu bir çözüm olarak düşünülebilir.

3.6-litre hacimli turbo beslemeli V6 motorundan standart Macan Turbo’ya kıyasla 40 bg fazla elde ederek 440 bg’lik maksimum güce sahip olan otomobil, 0-100 km/s hızlanmasını ise 4.4 sn’de tamamlıyor. Elden geçirilen

52

km/s

sprin

tini 4

.4 sn’d

e tam

motorun sahip olduğu 600 Nm tork ise torkta standart modele kıyasla 50 Nm’lik artış olduğu anlamına geliyor.

Performans Paketi’ne sahip Macan Turbo, daha fazla güç ve torka sahip motorunun yanı sıra iyileştirilmiş fren sistemi, alçaltılmış spor şasi, Sport Chrono paketi ve spor egzoz sistemi ile birlikte geliyor.

Porsche, Macan ürün gamının şimdilik zirvesinde yer alan yeni modelini 91’143 euro’dan başlayan fiyatlarla satışa sunacak.

amlıy or

Araçl arınd a yer ları ile verdi dikka ği iler tç konse i tekn pt ara eken lüks oloji ü otom cı Lex rünü obil ü us UX dona Lexus retici Conc ’un ED si Lex nıme pt’ini 2 adlı tasar us, ye tanıtt lan Avrup ni ı. a Tas bir se an UX Con arım viyey cept , M e e mark çıkarı aracın anın t rkezi taraf yor. L ın far ından asarım exus klı tas ni açı y dilini etkilil arımı klıyor yeni eri ye ile şe lar. ni kon hirli in Üreti sept sanla cinin r a hitap yeni k lerind ettiği onsep en fa t SUV rklılaş işçiliğ ’si ma an ta i ile y r k s a a ü nın d rı ksek harm iğer m tekno mının yan anlay ı sıra lojiye an ka anlay gelen odelbini il sahip ışını d eksel e mar üretim a tem el kanın tekni sil ed yeni i klerin iyor. leri te i knolo ji

53

53

Ayhan Demirden Sinema eleştirmeni a.demirden@gmx.de

Film Festivali’nin geleceği konusunda bizi ümitlendiriyor. Festival bu yıl yaklaşık 90 binin üzerinde seyirciyi salonlara çekmeyi başardı.

Bu sayıya ayrıca Zürich gölü üzerinde Manifesta sanat gösterimi için yapılan ağaç Pavilyon’da toplanan ve eski İsviçre film gösterilerine gelen seyirciler dahil değil tabi.

Bu durum, geçen yıla göre yüzde 6’lık bir seyirci artışı olan festivalin sağlıklı bir şekilde geliştiğinin göstergesi. 14 yarışma filminden 8’inin komedi ağırlıklı olması da, jürinin çekinmeden seçimlerini yapabildiğinin ve cesaretinin kanıtı ayrıca.

Zürich Film Festivali 22 Eylül- 2 Ekim 2016 tarihleri arasında gerçekleşti. 11 gün süren festivalde 36 ayrı ülkeden toplam 172 film gösterildi. Festivalde 43 film seyircisi ile ilk kez buluşurken, bu fimlerden 17 tanesi dünya prömiyeri kategorisinde gösterime konuldu.

Festival’de Das goldene Auge (Altın Göz) ödülü bu sene Finlandiya’ya gitti.

Juho Kuosmanes’in siyah – beyaz çektiği ilk filmi The happiest Day in the Life of Olli Maki. Geçen yıl da Altın göz’ü bir İzlanda filmi kazanmıştı. 16 mm çekilen film bir boksörün hayatını ve çok sevdiği sporun yerine sevgiyi tercih edişini anlatıyor. Çok büyük bütçeli ve şişkin egolu filmlerin karşısında böyle sevimli küçük bir yapımın ödüllendirilmesi Zürich

54

Festivalin bu sene odaklandığı ülke ise Meksika idi. Çok geniş bir yelpazenin sunulduğu Meksiko filmleri festivale sadece renk getirmekle kalmadı, sinema sanatının olanakları hakkında zihin açıcıydı. Brezilya, Aquaris isimli film bir ile temsil edildi.

Filmde bugünkü Brezilya’nın sorunları anlatılırken, izlerken, “Ne kadar da Türkiye’ye benziyor” demekten alamadık kendimizi.

İkinci hazine 7 Days adlı filmdi. Sicilya’da bir adaya kardeşinin düğün hazırlıkları için giden İvan’ın Chiara ile birlikte yedi gün içinde düğün hazırlıklarını Dokümanter film ödülünün tamamlamaları gerekmeksahibi Fransız-Güney Kore tedir. Chiara’yı canlandıran yapımı Madam B., Kuzey oyuncunun Sophia Loren’i Koreli bir annenin dramını andırması, çok güzel bir anlatıyor. Çocuklarının geçi- düğün mekanı sizin ilginizi mi için Çin’e çalışmaya giden çekiyorsa, kaybolan güzelkadın kaçakçılar tarafından liklere içiniz cız ediyorsa, bu bir Çinli çiftçiye satılıyor. filmi eğer gösterime girerse Tekrar çocuklarına kavuşma- kaçırmayın derim. Ayrıca sının acıklı hikayesini anlatan Oliver Stone nun Snowden’ı film oldukça etkileyiciydi. anlattığı biopics gerçekten seyredilmeyi hakkediyor.

Almanca konuşan ülkeler Şair Neruda’nın hayatını yarışmasında ise ipi Stille eserlerinin çizgisinde anlatReserven adlı Avusturyalı mayı seçen Pablo Larrain’i film göğüslüyor. Seyirci cesareti için kutlamakla ödülü ise gerçek bir sürpriz. birlikte, filmi zayıf bulduğuBiliyorsunuz komedi filmleri muzu belirtelim. genellikle seyirci ödülleri için daha şanslı oluyorlar, ancak Göl üzerindeki ağaç Pavilbu kez çok ciddi bir filme yon’da, Cafe Odeon isimli gidiyor ödül. When Two wor- eski İsviçre filmini izlemek lds collide… Perulu İndigen, ayrı bir zevkti. Biliyorsuhalkların bölgelerini korumak nuz Cafe Odeon hala aynı için gösterdikleri mücadeleyi yerinde hizmetine devam anlatıyor fimde. Eleştirmen ediyor. Yılların içinde değiödülü ise İngiliz yapımı Lady şen Zürich’i görmek, tarih Macbeth’in. Destekleme bilincimizi parlatan her şeyi ödülünü de İsviçre yapımı yeni yaparak modern olunabir dokümantasyon alıyor mayacağını gösteren nadide Europa, She Loves. bir örnekti film.

Tschick - "Elveda Berlin" Bir yerde, bir sonu olmalı yaşananların. Alkol bağımlısı annenin bitmek bilmez kliniklere gidişinin, babasının ‘güzel` sekreteriyle birlikte çıktığı iş gezilerinin, güzel Tatjana’nın onu yaş gününe bile davet etmemesinin. Sınıfın aykırısı Maik, sınıfa yeni gelen ve diğerlerince hemen a-sosyal olarak damgalanan aslen Rus asıllı Tschick ile aynı sırayı paylaşarak başlayan tanışıklığın,’ ödünç ‘alınmış bir Lada ile çıkılan yolculukla, bir çok sınavdan geçerek gerçek bir arkadaşlığa ulaşmasının öyküsü...

Wolfgang Herrndorf 2010 yılında bestseller olan romanında öyle güzel yazmıştı ki, roman yayımlandıktan hemen sonra birçok yapımcı ve yönetmen, romanın film haklarını almak için sıraya dizilmişlerdi. Sonunda yapımcı Marco Mehlitz filmin haklarını satın almış ve Rejisör olarak daha önce bir çok bestseller romanı başarıyla sinemaya uyarlayan David Wnendt (Krigerin, Feuchgebiete,İch bin wieder da) ile anlaşmışlardı. Resmi açıklamaya göre Wnendt’in son filminin post prodüksiyonu beklenenden daha uzun sürdüğünden, söylentilere göre ise, yapımcı ile rejisörün film üzerine anlaşamamasından dolayı çekimlere 6 hafta kala rejisör olarak Fatih Akın görevlendirildi. Bu kadar kısa bir sürede bir filmi çekmeye cesaret etmenin oldukça gözü kara bir tavır olduğunu belirtelim.

Filmin yönetmenliğine Fatih Akın’ın getirilmesinin hem yapımcı için, hem yönetmen için, hem de biz izleyiciler için büyük bir şans olduğunu düşünüyorum. Fatih Akın böyle bir yol hikayesini çok iyi bir şekilde perdeye yansıtabileceğini ’İm Juli’ de göstermişti. Son filmi The Cut (Kesik) izleyicilerden

de eleştirmenlerden de beklenen ilgiyi görmemişti.

Akın finansiyel olarak da zora düşmüştü. Bundan dolayı yeni projesinde artık daha fazla seyircinin beklentilerini dikkate alan bir yapımla karşımıza çıkacağını bekliyorduk.

Böyle bir şansı kaçırmak istemeyen Fatih Akın, romanı onun her zamanki temalarından olan ‘farklı olanı anlatmak, anlamak’ olarak ele alınca; karşımıza 14 yaşındaki gençlerin, hayata, bilinmezliklere olan susuzluğunu, bitmesini istemediğimiz bir yazı, masmavi gökyüzünü, Doğu Almanya’nın yemyeşil ovaları, sapsarı tarlalarıyla bu güzel renk cümbüşünün ortasına bırakılmış mavi Lada’sı ile kahramanlarımızın maceralarına bizi ortak ediyor.

Bazen sadece gökyüzüne bakarak bu kadar yıldızın arasında ne kadar da küçük ve etkisiz olduklarını keşfediyorlar, bazen donmuş pizzaları çakmakla ısıtmanın mümkün olmadığını. Bazen kuş uçmaz kervan geçmez bir köyde çok çocuklu ekolojist ve galiba tarikatçı bir ailede yemek yiyip bilgi yarıştırıyorlar. Tabii ki Maik ilk öpücüğünü tadarken, Tschick homoseksüel olduğunu keşfediyor. Bunlar o kadar yerinde ve abartmadan anlatılıyor ve gösteriliyor ki biz bundan rahatsız olmuyo “hayat böyle” diyoruz. Daima sürprizlere açık ama yola çıkmakta şart...!

Fatih Akın şimdiye kadar olan projelerinde daha çok sinema tutkunlarını tatmin etmeye çalışırken bu kez ana akım bir yapımda kendini deniyor ve bundan yüzünün akıyla çıkıyor. Filmin müzikleri yine çok çok iyi. Bu zaten Fatih Akın’ın her zaman çok başarılı olduğu bir alan.

Fatih Akın

Yönetmen : Fatih Akın Yapım Yılı

: 2014

Ülke : Almanya Türü : Dram - Komedi Süre : 93 dk.

Oyuncular : Anand Batbileg, Tristan Göbel, Nicole Mercedes Müller, Aniya Wendel, Julius Felsberg, Uwe Bohm, Udo Samel, Claudia Geisler

Fragman

55

Gezi Rehberi

E

ski adı İsviçre Ulusal Müzesi olan bu müze, 2010 yılından bu yana Zürich Ulusal Müzesi adıyla tanımlanıyor. Burası 2011 yılından bu yana İsviçre Ulusal Müzeleri kurumu bünyesinde yer alıyor.

Federal İçişleri Bakanlığı’na bağlı olan İsviçre Ulusal Müzeleri’nin merkezi bu binada bulunuyor. Merkezi kuruma bağlı diğer müzeler ise; Cenevre’de bulunan Chateau de Prangins, Lugano’nun Gandria şehrinde buluna İsviçre Sınır Müzesi, Schwyz’de bulunan Tarihi Forum İsviçre, Zürich’te bulunan Zunfthaus zur Meisen ve Affoltern am Albis’te bulunan Koleksiyon Merkezi.

56

1898 yılında müze olarak yapılan bu tarihi bina Zürich merkez tren garının hemen arkasında yer alıyor. Burası, İsviçre tarihi hakkında bilgi edinmek isteyenler için ideal bir yer.

Landesmuseum Zürich Museumstrasse 2 8001 Zürich Tel: 058 466 66 00

Yenilikler Yapı, sonraki zamanlarda çeşitli mimarı stillerle kombine edilip bazı bölümleri birleştiriliyor. 2013-2016 yılları arasında müzeyi genişletmek için bir dizi tadilat ve yenilikler yapılırken, bu kapsamda ek bir modern bina inşaa edildi. Yenilenen ve modern bir hale büründürülen müze, bu yılın Temmuz ayında; sergiler için kullanılan daha geniş bir mekan, yenilenen kütüphane ve bir amfi ile ziyaretçilerine açıldı. Binanın bazı bölümlerinde tadilat çalışmaları hala bitmiş değil.

Sergiler Zürich Ulusal Müzesi İsviçre’nin en büyük tarih ve kültür koleksiyonuna sahip.

Buradaki sürekli sergiler 5 bölümden oluşuyor ve bu sergilerde İsviçre’deki yaşam kültürü ve tarihina dair eserler yer alıyor. Buraya yolunuz düştüğünde, arkeoloji bölümünü ziyaret

etmenizi özellikle öneririz.

Bu bölümde sergilenen parçalar M.Ö. 100 bin yılına kadar uzanıyor. Modern teknik aletlerle donatılan bu bölümde 3 boyutlu ekranlar ve her parça hakkında detaylı bilgi aktaran dokunmatik özellikli paneller ile, tarihi eserler hakkında detaylı bilgiler edinmek mümkün.

ye, mimariden, heykelciliğe, tıptan, mühendisliğe kadar uzanan farklı dallardaki birçok eserin sergilendiği bu bölümde, 1400 ile 1600 yılları arasına denk gelen Rönesans dönemine dair izler görülebilir.

Europa in der Renaissance.

Metamorphosen 1400 – 1600:

Hümanizma duygunun önplana çıkarıldığı bu sergide; “Yeryüzü ilgi çekici ve araştırılmaya değer bir yerdir, insan güçlüdür ve bu gücüyle büyük başarılar elde edebilir“ vurgusu yansıtılıyor.

Burada yılda birkaç kez, değişik özelliklerde kültür ve tarih konulu sergiler de yapılıyor. Şu sıra gündemde olan sergi; “Europa in der Renaissance. Metamorphosen 1400 – 1600“.

Bu bölümde Johannes Gütenberg’in yaptığı ilk modern matbaa örneği, Kanuni Sultan Süleyman’a ait eserler ve Latince dilinde yazılmış eski Kuran da görülebilir.

Ek olarak yapılan Modern binada yer alan Rönesans konulu sergi 27 Kasım 2016 tarihine kadar sürecek.

Bina dahilinde bir restorant ve bistro bölümü de bulunuyor. Dileyenler burada biraz dinlenip müzenin havasını solumaya devam edebilirler.

Değişken Sergiler

Resim sanatından teknolojiye, ekonomiden, astronomi-

Sürekli sergiler şöyle; 1) İsviçre Tarihi: Orta Çağdan günümüze kadar Göç, Din, Siyaset ve Ekonomi 2) Galeri koleksiyonu 3) Mobilya, moda ve mekanlar 4) Silah ve askeri koleksiyon 5) İsviçre Arkeolojisi

57

Özde Süslü ozde.suslu@gmail.com

ızın larım a s a ,m olan ezeler p i h a us :M a sun , yere şahitleri l r r i a l b da yrı yon rin porsi lamı olsa ze. rde a sohbetle ü k t ü l ç ü e kü r an rm Her k çilmezi, larda » gibi bi ade ede püf a e r f g o f z «S va lar izli nı i larak aşlangıç a fazlası tarifi, g a meşako e m b Keli ezzetli çok dah arklı bir ek illa d kiki bir l f le lan, lik olarak erkesçe meze dem ekâla, ha eytin bi h z P derin mezenin r. Üstelik eğildir. berli bir i ı d Aynı ları vard r demek ikli-pul b a aa k ğe h lı nokt hazırlıkl deki, ke r. e m e i n eyi y ası, fark ap katli yağı içi cı olabil d i m ; a lm it ı in ntaj inin de o tadına h zeyt ıza başt a v a n üyük mak ekler masa en b uk seçen şinin da n i r mle ğ ki Kavi ı, .

Meze aları, so aha çok r i l i lar ab m d sayıl ları, dağ lar. zırla ekler ile . ı s a r i r r ı ur seçen lmeleridi tür m ları, sın konuk ol l ü k ifi çoğu ratorluk arımıza e tar edeb z k e e p m a l p ori lerin masa ı, im e fav d Meze rallıklar ları aşıp z e l k bu k leri, ri, yüzyı lerle z i e s l . da, tepe azım k istedim y i k a y Bu a paylaşm i m i ler

58

an

etli ol

hm En za

Topik i Mutfağı)

Topik adet 7 ece – 6 (Bir g ta er ( l , e t u m h e Malz 00 gr. No malı), 1 or 4 ol için): ıslatılmış s, 3 adet n e te ru önced nmış pata anmış) ku r a k ğ aı o boy y piyazlık d in, 1 çay k ( h a k t uz, büyü ardak y kaşığı t ı, b 1 , a soğan şeker, 2 ç zeytinyağ ı z şığı to hve fincan dolmalık a ı k n yarım hve finca incanı kuşü a f y k a yarım arım kahve arçın, 2 ç t y ı , kaşığ aşığı fıstık 2 çay ar, 2 çay k , ü m ü z ah : yenib ilmez c e kaşığı g z e n a va üklüd kimyo ik am t rı düd akika a a l r t P u d şı:Noh k 20 ya Yapılı ıncaya de a soğuk su y r tfağı) a n ş u o u s M ı a n h ı n yum r a a tam abukl (Yuna dım. D 50 gr kaşığı haşla hutların k soymadan 1 : r e l no ek me ; esleri tutup Malze nir, 3 yem kaşığı Patat p haşladım ını . y e m p u emek alı lar soyd yağlı r, 3 y aşığı file o ereye nra kabuk l c e n e m k t so bir tepele , 4 yemek ktan ı d file i n ç a aşığı iz i y k haşl v a e k ç c e 1 m ı, ığı ye m. anlar ık, 3 ek kaş k, ğ soydu t r o s m i ı S e b in f y : n n sa -4 ekmeğ içi içi ekeri yayva dek em, 3 1 diş sarım a n d i d a ğ r i b p a ş e To ltıl ana yağı, ereotu tuzu v ize ol ın Kahvaakın dostu zeytin ul biber, d kaşığı e karamel . Soğanlar ıp im red en y ri ve kırmız tence şte çevird lık fıstığı peyni z e a e s a y t a a m atay, H ir k ı: Be , b ş ı kısık a nünce dol ip 10 dakik a l n ı y i p r k ) Ya dö ey ni de ını ve (Antae Mutfağı rengi ümünü ekl ktan alıp eyniri Zeytinyağ k p r kaşığı y o l i z r a ü c ere Su ım. emek ek y d y e l l a ve kuş vurdum. O Bu karı2 k e : e için ka 2 yem meler eri msağı m. daha Malze es salçası, sı, yarım iş sarı yla peynirl ık ıraktı ra tahinin b m l i a z y e t t a ı a n doma biber salç yağı, 1 ile fıs ardım ını, soğum duktan so n ı tarç ip atal y rıştırdım. F viz u ğ ç ğ ı o ş s a kaşığı dağı zeyti iş ekmek k ce şım ka ay kley k m ç i e e r 1 r ğ l a u i e i , ı b n d k z o e m e n aya ez su yarısı ar ve kimy dağı ç ım su bard iş eme, tırma r ş d ı a r a b a b k h u r e l s a k a v u 3 b e y i p . r , 2 d e k ım sı ı yen i ekley . Son olara m ırıntı lmüş ceviz, çay kaşığ ış rıştırd k n i a m ç k n i a e ı l 1 c ü m ş ğ i ı v , a t ö iyi k d a t H a y d r e s kı ğı için: botundan ığı ka sarım devam ince ince o n dışı ilmiş , 1 çay kaş imyon, 1 vamın ı z e e v K i . r r Topiği rı mutfak r irdim. Haş m e ık ı di be a bib et la u ekle şak olmasın pul bi 1 çay kaşığ n suyu vey n u t o nohut un haline g aynı işlem e , o u r r e m e m i d u l bib de p ağlı) aşığı aha y iktar daha geçiri atatesleri sini derin mek k i (isteğe b iraz d m e b y r ş p i i ı r k b ş i ı a s , şi m ve lanm irdim. Bu elerin p ve k hinin nar ek istedi alzem ede kaekleyi a servis ne ta arısını eç i ı m g r ğ e u n a z e B y ü d d as y p ı: zeytin on olarak apılış geniş bir k ra servis ba alı zun kalan na Y a k r S i i . b e on la tu hepsin ım. Daha s ağa alıp v tırdım a aldım ın ve kıvamını a n ı ç z r b a a d n r a y t r ı t u e ı ğ t b r m ş a i ı , r . tab p ha ğım b tulum ekleyi e yoğurdum apaca ttim. vam; mından y ı : k n i u c i ç B i e i şı r kaba dek iy Not: servis r karı pılınca alı bi nda rilmes de dıo e p l v a e k v n ı i a r y olabı şeklin Kıvam k ölçü peyni nirle Not: anız, buzd r ömrü Topik dolduraca lıp elimde r.

3 pey o y n u l a a ş o s a u el olu koyar ık 1 ay kad Avcum murundan nra streç a güz h a ş d a a o h çok yakl ... aha s p elimle şının ım. D u d y a o l k vardır r a e yuv çine erin I z . ü m n ı t u folyon hamuru aç karışımdan p lı ı r n ı a t soğ bas line adar k top ha zerine ı e ğ ı v m ı ald t ,ü kapat erken koyup . Servis ed imleri ile il im getird kip limon d e n ı tarç . ettim servis

n

(Erme

i

mes z e t i Gir

a

mar m a h u

M

59

59

Masal

K

K ı l ı ç z a v S e k ı İ c y r ilik ı v ı

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer top oynarken, eski hamam içinde,

Ormana vardığında annesi bir köşe oturmuş başını ağaca yaslamış kızını bekliyormuş.

horozlar tellal iken, pireler hamal iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken,

Annesi; “Canım kızım ver şu ekmeği de boğazımızdan iki lokma geçsin“ demiş.

Küçük kıvırcık saçlı kız annesine heybedeki tüm yemeği ve suyu yaşlı bir neneye verdiğini, heybesinin artık boş olduğunu söylemiş. Annesi küçük kızına hiç kızmamış. Hatta yaptığı iyilikten dolayı onunla gurur duymuş.

Karınları aç olan anne-kız eve dönmek için yola koyulmuşlar.

anam düştü beşikten, babam düştü eşikten, biri kaptı maşayı, dolandım dört köşeyi derken ülkenin birinde bir köy varmış.

Köyün çıkışında ise yıkılmak üzere olan çok eski bir ev varmış.

Bu evde küçük bir kız çocuğu ile ihtiyar annesi yaşamaktaymış. Küçük kızın simsiyah upuzun kıskıvırcık belini döven saçları varmış.

Yaşadığı köyde herkes ona kıvırcık saçlı kız diyormuş.

Kıvırcık saçlı kız akranlarıyla oynayacağı yerde, sabahları güneş doğmadan annesiyle birlikte uyanır, kuru iki lokma ekmek ısırır ve ana-kız yemyeşil ağaçlarla kaplı ormana gitmek için uzunca bir yolu yürürlermiş.

Kıvırcık kız ormana gittiğinde çok mutlu olurmuş. Annesi odun toplarken o, kuşların cıvıltılarını dinler,renk renk çiçeklerin her birinin kokusunu derince içine çekermiş Böcekleri kovalayıp, çiçeklerle dertleşen kıvırcık saçlı kız, akşam olduğunda sırtına biraz odun yükler yola koyulurmuş.

Babasını küçük yaşta kaybeden kıvırcık saçlı kız, annesine çok düşkünmüş.

Gece oldu mu duvardaki gaz lambasını söndürüp annesinin yanına sokuluverir orda uyuya kalırmış.

Yeni bir gün daha güneşin ışıltısıyla aydınlanıvermiş. Her sabah olduğu gibi kıvırcık saçlı kız ve annesi ormana odun toplamak için yola koyulmuşlar.

Küçük kız yürürken yorulduğunu

60

Güneş yerini hafifçe çiseleyen yağmur damlalarına bırakmış. Küçük kız güneşe arkasını

hissetmiş ve bir köşeye oturuvermiş.

Yanında kırmızı tomurcuklu yer yer beyaz yaprakları açmış bir çiçek varmış. eşsiz güzelliğe sahip çiçekle konuşmaya başlamış kıvırcık saçlı kız; “Merhaba sevgili çiçek,şu önde yürüyen yaşlı kadın benim annem.

Kışın soğuktan korunmak için odun topluyoruz. Evimiz çok eski...İçeriye heryerinden soğuk giriyor. Ne güzel seni saran bir toprak var. Senin evin kök salmış derinliklere,sen üşümüyorsun değil mi? burada.“ Bu sırada, yolun sonundan ayakkabıları yırtılmış iki büklüm çok yaşlı bir nine zar zor yürümeye çalışıyormuş. Yaşlı nine kıvırcık saçlı kızın yanında durup; “Kızım karnım çok aç bir lokma ekmekle bir damla suyun var mı ?“ diye sormuş. Küçük kız heybesini açmış annesi ile ikisine yetecek kadar olan ekmeğe ve suya bakmış. Eğer yemeğini verirse kendisi de annesi de aç kalacakmış.

Yaşlı kadının gözlerine bakmış ve onun gerçekten çok aç olduğunu hissetmiş.

Ekmeğini ve suyunu kadına vermiş.

Boş heybesini sırtına atıp annesine yetişmek için yoluna devam etmiş.

döndüğünde gökkuşağının muhteşem renkleriyle karşılaşmış. Sanki kırmızı renk maviyi, turuncu ise sarı rengi kucaklıyormuş.

Küçük kıvırcık saçlı kız ve annesi evlerine vardıklarında gördükleri karşısında şaşkına dönmüşler. Eski, yıkılmak üzere olan harabe evlerinin yerinde beyaz boyalı, yepyeni, duvarları ışıl ışıl parlayan, bahçesi beyaz güllerle süslenmiş kocaman bir ev varmış İçerden ise mis gibi yemek kokuları geliyormuş. Sobanın üstünde kaynayan bir çorba, masanın üzerinde ise ekmek, su ve göz kamaştırıcı kocaman kızarmış bir tavuk duruyormuş Kıvırcık saçlı kız ve annesi şaşkınlıkla olup biteni anlamaya çalışıyormuş.

Bir süre sonra küçük kızın yolda karşılaştığı yaşlı nine içeri girmiş ve; “Küçük kız, sen bana,annene ve sana ait olan ekmeği ve suyu verdin. Ben de senin bu iyiliğin karşısında, sana kışın asla üşümeyeceğiniz evi ve bütün ömür yiyebileceğiniz kadar yiyecek hediye ediyorum. Her iyilik elbet bir gün karşılığını bulur güzel kızım“demiş Küçük kız ve annesi, ömürleri boyunca mutlu bir şekilde yaşamışlar.

Feldbergstrasse 33 4057 Basel 061 691 24 71 www.muzik-kitap.com info@muzik-kitap.com

Nedamet

Avrupa'da Devrimler 1492-1992

Davranış Bilimleri

Mehmet Cevat Yıldırım

Charles Tilly

Dora Yayıncılık

Mehmet Cevat Yıldırım, masalın sınırlarında gezinen, özgün ve vurucu bir vicdani hesaplaşma hikâyesi sunuyor okura. Berber çırağı İlyas, Viranbayır kasabasının sakladığı büyük sırrı tesadüfen öğrenir.

Devrimci durumlar nasıl doğar?

Devrimci durumlar ne zaman devrimci sonuçlar doğurur?

"Davranış Bilimleri" isimli bu çalışma, insan davranışını şekillendiren toplumsal, psikolojik ve grupsal etkenleri anlaşılır bir dil ve gündelik hayattan çok sayıda örnekle, bütünlüklü bir bakış açısıyla inceleyen bölümlerden oluşmaktadır. Kitapta, davranış bilimlerinin gelişimi, öğrenme, duygular, motivasyon, izlenim yönetimi, kültür ve toplumsallaşma, gençlik, yaşlılık, toplumsal cinsiyet, gruplar, duygusal ve sosyal bulaşma konuları davranışa etkileri boyutuyla ayrıntılı olarak incelenmektedir. Davranış bilimleri gibi geniş bir alanın yansıtılmasında bu baskıda eksik kalan konular sonraki baskılarda giderilmeye çalışılarak daha bütünsel bir perspektif ortaya konuşmaya çalışılacaktır.

Kasabanın "kadımîleri"nden bir genç kız öldürülmüş, kızın ailesi ayaklanmış, bu vesileyle kadımîler yok edilmiş, sürülmüştür. Herkesin bilip de bilmezden geldiği bu sır İlyas'ın vicdanında büyük bir yara açar. Amacı mümkün olduğunca uzağa gitmek, denize açılmaktır.

Kasabayı terk edip Liman şehrine sığınan İlyas bir iş, Hasan adında bir de dost bulur. Ardından bir gemiye tayfa yazılıp denize açılır ancak deniz selamete yol vermez.Yıllar sonra Hasan'ın İlyas adını verdiği oğlu doktor çıkar ve Viranbayır'a atanır. Babasından kasabanın sırrını öğrenmiştir.

Kasabanın acımasızlığı ile mücadele etmesi gerektiğinde bu sırrı açığa çıkaracak ve Viranbayır'ın kirli düzenini sarsacaktır.

Bu kitap Avrupa tarihinin savaş, isyan ve çekişme; devletlerin ve imparatorlukların yükselişi ve mücadelesi; kentleşme, zenginleşme ve sanayileşmeyle geçen son beş yüzyılına yeni bir yorum getirmektedir.

"Tilly'nin her satırı dolu sayfalarında takip edilmeye değer pek çok şey var."

-Socialist Review"Bu kitabın literatüre gerçek katkısı, Avrupa'nın çeşitli bölgelerindeki devrimci durumların büyük çeşitliliğinin dökümünü ve özenli bir anlatısını içermesidir. Sadece bu nedenle bile tarihçiler ve toplumbilimciler uzunca bir süre bu kitaptan vazgeçemeyecekler."

-American Historical Review-

61

Resimdeki oyuncu

Yitikler, kayıplar

Azık

Yemin sözü

1

Çiçekle yapılmış halka

Boş olan yer

Işığın yanması

Celse

Bayağı 6

Sekiz karbonlu alkan Bir burç adı

Ut çalan

Yeterince aydınlık olmayan

Yargı evi

Normalden büyük

5

Coşkun, ilhamla dolu 2

Karışık renkli

Güney Pasifik'te ada ülkesi

Hareketi olmayan

Kırışıklık gideren demir araç

9

Yemeklerin midede aldığı durum Yarı memnunluk sözü

Bir mevsim

İçeri karşıtı

Taviz

Destansı 11

Fotoğraf makinesindeki güçlü parıltı

8

Ulu, çok büyük

Koruma, himaye

Merkep

10

Belirti, alamet

Doyum

Pikapta çalınan disk

Başkaldıran

Mason töreni

Jeolojide kırık

Aklanma

Emay ile kaplanmış

Yüzyıl

Taşıt hızını kesen düzenek

Karargah

Kendi kendine yetişen ekin

Madeni para, sikke

Yön değiştirme 4

Sağlıklı, sıhhatli, salim

Düş

Germanyum imi

Kazakistan plakası

Boyun eğen

Değiş tokuş

Mengene

Haris, doymamış

İz, işaret 3

7

Tespih başlığı

Bahçe duvarı

Bütünüyle

ANAHTAR SÖZCÜK

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Yapılacak olan çekilişte anahtar sözcüğünü bulan 3 abonemize Özgür Kitapevi’nden Ayın Kitapları sayfasında tanıtımları yapılan kitaplardan hediye edilecektir. Çekilişe katılmak için anahtar kelime ile kendi adres bilgilerinizi info@haberpodium.com adresine yollayin.

Geçen ayki bulmacamızın anahtar kelimesi: NÖRAL TERAPİ / Geçen Ayın Kazananları: Ali Öztürk, Azad Sarıkaya, Merve Güneş

62

AVANTAJLARINIZ • Hedef kitleye doğrudan erişim • Firma imajı yaratma • Marka değerini yükseltme özelliği • Düşük maliyet • Farklı formatlarda sabit tanıtım

İlanlar için Tel: 076 343 80 74 Firmanıza, HaberPodium sayfalarında yer vermek icin hemen arayın! www.haberpodium.com info@haberpodium.com /haber.podium

www.argemedia.ch info@argemedia.ch

Bollstr.15

Postfach 458

8405 Winterthur-CH

+41(0) 76 343 80 74

+41 (0) 52 514 11 00