Junie 2014
`n handelsmerk van
Sidi Parani: Gereed en gerat vir die komende seisoen John Seeley ontvang gesogte toekenning vir uitsonderlike prestasie
Regering nie ernstig oor grondhervorming, hoor kongresgangers
Ons kuier by die top garsprodusent in die GWK-streek
UITMUNTENDE LOGISTIEKE OPLOSSINGS
Spoor- en Padvervoer Brits van den Berg: 082 8035 190 Oproepsentrum: 086 1000 936
Inhoud
2 Redaksioneel `n Warm boeregemeenskap . . . 3 Geestelike akker Onderneem jou eie reis. 4 Agrikalender 5 Damme en reĂŤnval 6 Landbouwenke 8 GWK: Direksie en Bestuur 10 LANDBOUSAKE 10 Aktueel Sidi Parani: Gereed en gerat vir die komende seisoen. 12 Aktueel Seeley ontvang gesogte toekenning. 16 Wat aandeelhouers moet weet DĂs nuus in die GWK-groep. 18 Presisieboerdery Diepbewerking voor koring: `n vermorsing van geld? 24 Spesialisprodukte Kort, kragtige katoenkultivar vanjaar in die handel beskikbaar. 26 Meganisasie Lojale klante wen groot met GWK en John Deere.
28 GWK NUUS - Presisieboerdery-span behaal uitsonderlike kwalifikasies. - Takbestuurders by alle GWKhandelstakke aangestel. - GWK bekom Tri-Star-voerkraal naby Jan Kempdorp.
10 Sidi Parani gereed en gerat!
30 Georganiseerde Landbou Regering nie ernstig oor grond hervorming, hoor kongresgangers. 34 Kollig Top-garsprodusent gesels.
12 Seeley vereer.
36 KOMPETISIE - Like en share ons Facebook-blad en wen groot pryse!
38 Vir die jongspan Pret op die plaas. 40 VROUE Leefstyl Sit `n slag jou selfoon neer!
24 Kultivar beskikbaar.
42 Gesondheid Wenke vir winter-gesondheid. 43 Resep Sagte skaapboud vir die kole. 44 Agterblad Is ons dan almal zeff?
40 Sit neer daai selfoon!
Redaksioneel
Oudergewoonte was ons ontvangs by die onlangse kongres van die Noord-Kaapse Rooivleisprodusente weer kenmerkend van hierdie gasvryheid. Al het die koue ons onkant gevang, was die beesstert en skaapafval uit die boonste gestoeltes en het ons heerlik saam kongres gehou! Hiermee saam het ons ook gedeel in die goeie nuus, sowel as die uitdagings vir die toekoms wat tydens die kongres aan kongresgangers voorgehou is. Lees op bl. 30 meer hieroor. In hierdie uitgawe doen ons aan by Sidi Parani, wat met verskeie opgraderings by sy aanlegte gereed en gerat is vir die komende seisoen. Ons kuier ook by die oorhandiging van die gesogte Noord-Kapenaar van die Jaar-toekennings, wat Kumba Iron Ore en Volksblad jaarliks in samewer-
king met GWK aanbied. Ons kyk saam met die span van Presisieboerdery of diepbewerking voor koring `n vermorsing van geld is en is saam met GWK Katoen opgewonde oor die kort, kragtige katoenkultivar wat vanjaar in die handel beskikbaar sal wees. GWK en John Deere bied aan lojale klante die geleentheid om saam met `n metgesel na Amerika te toer. Lees op bl. 26 vir meer inligting hieroor. Dan kyk ons na die uitsonderlike kwalifikasies wat die span van Presisieboerdery verwerf het, asook die takbestuurders wat by elkeen van GWK se handelstakke aangestel is. Hierna kuier ons by GWK Vleis, wat onlangs die Tri-Star-kontrakvoerkraal naby Jan Kempdorp bekom het met die doel om GWK Vleis uiteindelik
ten volle in die vleis-waardeketting te integreer. Dan is dit tyd vir ons dames. Hierdie maand leer ons oor selfoonetiket en wanneer dit gepas sal wees om eerder jou selfoon af te skakel. Ons gee wenke vir `n gesonde winter-seisoen en maak `n doeksagte lamsboud vir die kole. Oudergewoonte is Piet laaste aan die woord. Hierdie maand kan `n mens jou lag behoorlik nie hou nie, want sy vraag het op ons almal betrekking: Is ons dan almal zeff?
Uitgewer namens GWK Bpk. Neil de Klerk (Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking)
Hoofkantoor GWK Bpk. De Villiersstraat Posbus 47 Douglas 8730
VOORBLADFOTO Gerhard Steenkamp
Redakteur en uitlegkunstenaar Carien Grobler 082 802 3628 Advertensies Tania Fourie 053 298 8200 / TaniaF@gwk.co.za 2
Telefoon 053 298 8200 / 087 820 5630 Webwerf www.gwk.co.za
Lekker lees!
ler
Carien Grob
Redakteur
Kommuniek verwelkom enige terugvoer van ons lesers. E-pos: Carien Grobler, carieng@gwk.co.za Pos: Kommuniek, Posbus 47, Douglas, 8730.
depositphotos
Die boeregemeenskap straal `n warmte uit wat eie is aan hom. `n Geselligheid wat my laat terugdink aan my pa wat in die Oos-Vrystaatse winter `n fles warm koffie saam met hom gery het wanneer hy gaan boer.
Geestelike akker My boodskap en my prediking was bitter eenvoudig. Ek het julle nie probeer oorreed deur geleerde welsprekendheid nie, maar deur die Heilige Gees wat kragtig onder julle gewerk het. Dit het ek gedoen sodat julle geloof nie sou berus op menslike geleerdheid nie, maar op die krag van God.1 Korintiërs 2:4-5 Onderneem jou eie reis
Verlosser en Saligmaker is? Miskien het jy eens op `n tyd met kinderlike onvoorwaardelikheid geglo, Waarom glo jy? Glo jy dalk omdat dit die “regte ding maar het jy iewers langs die pad ontis om te doen”, jy van kindsbeen af nugtering ervaar toe jy besef het dat geleer het dat dit `n goeie gewoonGod se kinders nie noodwendig altyd te is of bloot omdat so baie ander dit op stille waters vaar nie. doen. God se wens vir jou is egter dat En ás jy glo, wát glo jy? Laat jy toe dat jy tot die volwasse geloofsfase sal elke nuwe siening, geloofsvraag, opi- groei waar jy bewus is van die tekortnie of nuwe dogma jou geloofsbootjie kominge van geloof, maar waar jy – beïnvloed? ongeag dit – wéér gekies het om absoluut kinderlik en eenvoudig te gló. Of glo jy, ongeag al die strominge om jou, dat Christus jóú persoonlike So `n deurleefde geloof sal jy net hê
as jy voortdurend in `n diep en innige verhouding met jou Here leef. Bid elke dag dat die Gees aan jou die volwassenheid sal gee om weer en weer soos `n kind in jóú Vader te glo! Verlosser-God, ek wil – ongeag alles – elke dag meer en meer in U glo!
Milanie Vosloo
Uit Laat sy liefde jou lei, uitgegee deur Cum. 3
Veilingskalender en Veilingspryse 12 Junie 12 Junie 17 Junie
24 Junie 25 Junie 26 Junie
Groot- en kleinveeveiling, Kimberley Griekwastad-veiling Boshof-veiling
conrad borman
Bloemfontein Mid-Vrystaat Bonsmara-veiling Hertzogville-veiling Groot- en kleinveeveiling, Kimberley
Veilingspryse vir lewendehawe - Mei 2014 29/04 - 02/05
05/05 - 09/05
12/05 - 16/05
19/05 - 22/05
26/05 - 31/05
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Bees
Kby
Slagosse
R10.00
Slagosse
R11.00
Slagosse
R11.50
Slagosse
R11.50
Slagosse
R12.00
Slagkoeie
R10.00
Slagkoeie
R11.00
Slagkoeie
R11.50
Slagkoeie
R11.20
Slagkoeie
R11.80
Maer beeste
R 8.70
Maer beeste
R9.00
Maer beeste
R 9.00
Maer beeste
R10.00
Maer beeste
R9.80
Ligte kalwers (180-200kg)
R17.00
Ligte kalwers (180-200kg)
R17.00
Ligte kalwers (180-200kg)
R17.50
Ligte kalwers (180-200kg)
R17.80
Ligte kalwers (180-200kg)
R17.80
Swaar kalwers (201-250kg)
R16.50
Swaar kalwers (201-250kg)
R16.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R17.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R17.00
Swaar kalwers (201-250kg)
R16.80
Swaar kalwers (250kg +)
R16.00
Swaar kalwers (250kg +)
R16.00
Swaar kalwers (250kg +)
R16.00
Swaar kalwers (250kg +)
R16.00
Swaar kalwers (250kg +)
R15.80
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Skape
Kby
Slaglammers
R21.00
Slaglammers
R21.00
Slaglammers
R21.20
Slaglammers
R21.00
Slaglammers
R20.50
Stoorlammers
R20.00
Stoorlammers
R21.00
Stoorlammers
R21.00
Stoorlammers
R21.00
Stoorlammers
R21.00
Kruislammers
R19.00
Kruislammers
R20.00
Kruislammers
R20.00
Kruislammers
R18.50
Kruislammers
R19.80
Slagooie
R13.00
Slagooie
R13.00
Slagooie
R13.00
Slagooie
R12.00
Slagooie
R13.50
Maer ooie
R12.00
Maer ooie
R11.00
Maer ooie
R12.00
Maer ooie
R11.00
Maer ooie
R21.00
Klein bokkies
R21.00
Klein bokkies
R20.00
Klein bokkies
R21.00
Klein bokkies
R23.00
Klein bokkies
R21.00
Jong bokke
R20.00
Jong bokke
R20.00
Jong bokke
R20.00
Jong bokke
R23.00
Jong bokke
R21.00
Bokooie
R18.00
Bokooie
R18.00
Bokooie
R14.00
Bokooie
R14.00
Bokooie
R14.00
4
Damme en temperature Huidige stand van damme
Vaalrivier
Vaaldam Bloemhofdam Allemanskraaldam Erfenisdam
97 100 49 48
Hartsrivier
Spitskopdam
100
Rietrivier
Kalkfonteindam
32
Modderrivier
Krugersdriftdam
66
70 60 50 40 30 20 10 0
ReĂŤnval 25 April - 23 Mei 2014
Werklik
Langtermyn
Vaalharts
102 93 99
Rietrivier
Welbedachtdam Gariepdam Vanderkloofdam
Barkly-Wes
Oranjerivier
Hopetown
% Vol
Prieska
Dam
Douglas
Riviersisteem
Werklike vs. langtermyn reĂŤnval
Werklike min. en maks. temperature vs. langtermyn temperatuur Prieska Green Valley Nuts
Douglas Skaal 40 30 20 10 0 -10
40 30
20 10 0
25 April - 23 Mei 2014
25 April - 23 Mei 2014 Max
Max Langtermyn
Min
Max
Min Langtermyn
Max Langtermyn
Min
Min Langtermyn
Min
Min Langtermyn
Rietrivier
Barkly-Wes Ulco 40 30 20 10 0 -10
50 40 30 20 10 0
25 April - 23 Mei 2014 Max
Max Langtermyn
25 April - 23 Mei 2014 Min
Min Langtermyn
Max
Max Langtermyn MAANDELIKSE VOORSPELLING
Junie 2014
Maandelikse voorspelling Junie 2014
Hopetown Lilydale 50 40 30 20 10 0
Modderivier
25 April - 23 Mei 2014 Max
Max Langtermyn
Min
Min Langtermyn
Inligting verkry van GFCSA
5
Landbouwenke Koring Plantdigtheid moet volgens
planttyd aangepas word: - 75-100kg/ha vir vroeë aanplantings (begin tot einde Junie). - 110-130kg/ha (begin tot einde Julie). Plant vlak om goeie seilvermoë en opkoms te verseker. `n Klein persentasie van die saad wat bo die grond lê, is `n aanduiding van die korrekte plantdiepte (nie dieper as 15mm). Maak seker goeie gehalte geser-
tifiseerde saad word geplant.
Kort groeiers kan verkieslik later geplant word.
As verdigtingslae voorkom,
kan dit opgehef word deur tandimplemente met `n roller agter te gebruik wat weer die grond effens vasdruk. Dit verseker dat die grond nie te los is nie om vrotpootjie te beperk. Werk reste in aangesien baie reste op die grondoppervlak Fusarium kan bevorder.
Erte
Erte kan nou geplant word. Die ideale stand is 400 000450 000 plante per hektaar.
Saadbehandelingsmiddels wat
swamdoder en mikro-elemente bevat, kan vooraf op saad toegedien word. Erte is gevoelig vir organiese
materiaal; dit moet tot die minimum beperk word. Maak die grond nat tot veldkapasiteit tot 60cm diepte voor plant. `n Breë riglyn vir bemesting is as volg: 300-500kg/ha 2:3:4 (30) met plant.
Uie en saaduie
Uisaailinge is in `n jong stadium.
bron van stikstof waar die pH Topbemesting van 150kg/ha effens hoog is. Dit bevat ook KAN kan op ses tot sewe weke ná swael wat voordelig is vir uie. opkoms toegedien word. Spuit saaduie voorkomend teen Onttrekkingsnorme van uie swamsiektes met kopermiddels. gebaseer op `n 70t/ha-opbrengs Volg die kunsmisprogram volgens is as volg: N=249; P=44; die grondontleding om akkurate K= 272. en koste-efektiewe toedienings te Ammoniumsulfaat is `n goeie doen. 6
Pekanneute Neem grondmonsters vir
nuwe aanplantings wat gedoen gaan word. Maak saadbeddings vir saad wat vanaf Julie tot September geplant kan word. Saad word 20mm diep met die punt skuins na onder geplant en 100mm uitmekaar. Plant minstens twee keer soveel saad as die bome wat benodig word sodat
swak onderstamme voor enting verwyder kan word. Pekanneute groei optimaal in goed gedreineerde gronde met `n kleiinhoud van 10-35%. Geen beperkende lae moet binne 3m van die grondoppervlak af voorkom nie. Deurlugting word beperk in grondlae met `n digtheid groter as 1500kg/m³.
Aartappels Aartappels moet geoes
word minstens vier tot vyf weke nadat dit doodgeryp het of doodgespuit is. Skilontwikkeling vind in
hierdie tyd plaas.
Maak seker die grond is
goed “geseël” om skade deur aartappelmot te voorkom.
Meerjarige weiding Nuutgeplante, meerjarige
weidings, naamlik Raaigras en Swenkgrasmengsels, is in `n jong stadium. Begin eers12 weke ná plant met beweiding as grasse sowat 20cm hoog is. Bewei lig tot 15cm; dit stimuleer plante om te stoel. Met die tweede beweiding kan die gras van Saamgestel deur GWK Navorsing en Ontwikkeling.
±20 cm tot ±8cm bewei word. Stikstofbemestingsriglyn: - November tot Julie: 80-120kg/ha. - Oktober: 60kg/ha. - Februarie: 80kg/ha. - April: 60kg/ha. Hierdie weidings kan ±een tot twee maande per jaar gerus word om te herstel.
Direksie en Bestuur Direksie Voorsitter Frank Lawrence Ondervoorsitter Johan Jacobs Hennie Coetzee JP du Plessis
Wynand Human Johan Jacobs Frans Lubbe Tertius Marais Mattheus Maree Willem Mülke
Eric Ramongalo Piet Roux Ronnie Stadhouer Koos van der Ryst Frans Wiid
Besturende Direkteur Pieter Spies Finansiële Direkteur Johan Klopper Hoofbestuurder: Spesialisprodukte Llewellyn Brooks
Hoofbestuurder: Primêre Produksie Pieter Bekker Hoofbestuurder: Handel Mark du Plessis Hoofbestuurder: Graanprodukte Tom Meintjes
Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte Wim van Rooyen
Uitvoerende bestuurspan
Inligtingstegnologie Rika Myburg 082 889 7821
Presisieboerdery en Produksienavorsing Dup Haarhoff 083 646 1111
Oliesade en Pekanneute Andreas Snyman 082 801 1849
Sekretariaat, Regsdienste & Risikobestuur Kleinhandel Johan du Plessis John Bell 071 623 7286 076 430 5615
Saad, Gewasproduksie en Opkomende Boere Jozua Haarhoff 082 808 8579
Katoen, Kontrakteurs, Aartappels, Lusern en SA Feed Phosphates Freek Meyer 083 644 0022
Finansiering en Finansiële Landbou Advies Kobie Greyvensteyn 082 808 4178
Westra Eddie Ueckerman 082 804 7545
Korporatiewe Bemarking Neil de Klerk 082 881 7531
Vleisbedrywe Alex Cilliers 082 808 3063
Graanfasiliteite Carl du Toit 082 906 2121
Graanbemarking Elmarie Jacobs 082 906 2383
Finansies en Stelsels Andri Bezuidenhout 071 686 8844
Bemarkingskantoor: Oos-Vrystaat Hennie van der Walt 079 511 4547
Bemarkingskantoor: KwaZulu-Natal Terence van Dyk 082 885 4163
Bemarkingskantoor: Oos-Kaap Wikkie Burger 079 519 1630
Direkte Insette Rocky le Roux 082 317 7656
Sidi Parani Cas Prinsloo 079 510 2710
Meganisasie en Ingenieurswerke Johan Kruger 082 809 4778
Veilings en GWK Properties Willie Meyer 071 680 4103
Menslike Hulpbronne Chopper Theart 082 806 9995
Versekering en FloTank Brits van den Berg 082 803 5190
Hoofbestuur
8
Missie en Visie Bestaansrede
Om as agri-besigheid volhoubare welvaart binne die voedselvoorsieningsketting te skep vir deelnemende belanghebbendes.
Visie
Om die agri-leier in die voedselwaardeketting te wees.
Missie
Ons genereer markgerigte besigheidsoplossings in agrien voedselvoorsiening op `n entrepreneuriese wyse, gekenmerk deur: � innovasie; � dinamiese leierskap; � energieke uitvoering en � eienaarskap gerugsteun deur gevestigde en nuwe handelsmerke.
Waardesisteem
Ons optrede word gerig deur: � spanwerk; � integriteit; � menswaardigheid; � deursigtigheid; � toegewydheid; � verantwoordbaarheid; � aanpasbaarheid en � kliëntegerigtheid.
10
Aktueel
Lourens de Jager Bestuurder: Administrasie Sidi Parani
Sidi Parani: Gereed en gerat vir die komende seisoen
S
idi Parani, wat vanjaar sy 26ste bestaansjaar vier, het sy vere reggeskud vir die komende seisoen. Talle verbeterings en opknappings is die afgelope maande by die vloeibare aanlegte op Douglas en Christiana gedoen. Buiten hierdie verbeteringe is ook `n laboratorium by die Douglas vloeibare aanleg gebou. Die laboratorium is toegerus met die jongste tegnologie uit Duitsland en word beman deur `n spesialis wat daagliks alle finaal vervaardigde produkte se samestelling analiseer. Alle grondstowwe wat ontvang word, word hier vir gehalte getoets. Met dié tegnologie kan Sidi Parani gehalte vinniger en meer akkuraat monitor. By die vloeibare aanleg op Douglas is verskeie verbeterings aangebring, onder meer verskeie vlekvrye staaltenks wat die stoorkapasiteit meer as verdubbel. Die aanleg is georganiseer in vier blokke, elk met eie ontvangpunte vir die onderskeie rou materiale. Die onderskeie blokke huisves net ver-
By die vloeibare aanleg op Douglas is staaltenks opgerig wat die stoorkapasiteit van die aanleg meer as verdubbel. Foto’s: Tania Fourie
`n Laboratorium is by die vloeibare aanleg op Douglas opgerig waar `n spesialis daagliks alle finaal vervaardigde produkte se samestelling analiseer. enigbare produk om sodoende enige besmetting te voorkom. Alle laaipunte is met vloeimeters toegerus om te verseker dat vragmotors 100% korrek gelaai word. Die produksiekapasiteit is met 73% verhoog deur addisionele produksietegnologie en toerusting te installeer. Die beheer van die mengers word ook verbeter met die installasie van `n nuwe ten volle elektronies-beheerde stelsel. Die berging van grondstowwe het ook aandag geniet met uitgebreide stoorkapasiteit. Die fasiliteite is só verander dat bediening van die
mengers nou makliker en meer effektief is. Die logistieke vloei van die aanleg is verbeter met die aanbring van verskeie toegewysde laaipunte, asook `n tweede uitgangspunt aan die suidelike kant van die aanleg. Dit verseker dat klante produkte kan oplaai terwyl inkomende grondstowwe afgelaai word, sonder `n botsing van verkeer. Buiten bogenoemde is ook veranderinge rondom ons omgewingsverantwoordelikheid aangebring deur onder meer reënwater te hersirkuleer. Die vloeibare aanleg op Christiana
het nie agterweë gebly nie. Nuwe produksie-toerusting en tegnologie is ook hier aangebring om die kapasiteit met meer as 50% te verhoog. Met die nuwe uitbreiding is doelgerigte kapasiteit nou toegewys vir die produksie van (2.3.0(15)) wat in alle hoë pH produksies gebruik word. Ekstra stoorkapasiteit vir finale produk met toegewysde laaipunte is geskep. Stoorkapasiteit vir grondstowwe is ook vergroot en `n nuwe versendingslyn is aangebring. Die kontrolekamer is opgeknap en verskeie omgewingsverantwoordelike aksies is geneem om sodoende ons omgewing te beskerm. Stoortenks is geverf in die kenmerkende Sidi Parani-groen en -oranje en is duidelik sigbaar vanaf die N12 net langs die aanleg. Met die uitbreidings en verbeterings by die vloeibare aanlegte van Sidi Parani kan produsente verseker wees van die beste gehalte en beskikbaarheid van ons vloiebare produkte soos ons gewilde OPTI-reeks. Die doel met die OPTI-reeks is om nanotegnologie te gebruik om verbeterde benutting van toegediende plantvoedingstowwe te verkry deur verbeterde opname te bewerkstellig. Die OPTI-reeks bestaan uit `n groep gewilde en effektiewe vloeibare produkte waarby `n katalisator gevoeg word wat help om voedingstowwe makliker en meer effektief binne die plant te reguleer.
Produk
Die stoortenks by die aanleg op Christiana is geverf in die kenmerkende Sidi Parani-groen en -oranje en is duidelik sigbaar vanaf die N12 net langs die aanleg. Die produkte het kleurkodes om besmetting te verhinder en die produk te herken. Die produsent kan verseker wees dat die produkte deeglik deur die Sidi Parani-navorsingsafdeling getoets is met beskikbare proefresulte. Sidi Parani beskik ook oor `n wye en unieke reeks mikro-elemente. Hierdie elemente is beskikbaar in verskeie kombinasies, asook in enkel-formaat. Sidi Parani verseker dat elke mengsel vloeibare kunsmis wat vervaardig word, aan die beste gehaltestandaar-
N
Opti-Root Opti-Plant Opti-Balance Opti-Top Opti-Pot Opti-N Opti-Sul Opti-Green Tabel 1. Die samestelling van die OPTI-Reeks. 12
P
de voldoen. Elke produksie se pH, soortelike gewig (SG) en chemiese analise word geëvalueer. Die pH van die produk is `n aanduiding van die suurheidsgraad (1: suur, 7: nutraal en 14: alkalies). Wees dus verseker dat ons spesiaal geformuleerde besproeiingsreeks helder vloeibare kunsmis nie skadelik sal wees vir u spilpunte nie. Sidi Parani is gereed en gerat vir die komende seisoen en sien saam met produsente uit na die beste seisoen tot nog toe.
K
Sekondêre Elemente
Ao. John Seeley (inlas) is as Kumba Iron Ore en Volksblad se Noord-Kapenaar van die jaar aangewys. Huis Frank du Toit op Prieska is as Noord-Kaapse instansie van die jaar aangewys. Van links is mnr. Marius Gouws en mevv. Grizelda Gouws, Rina Coetzee en Riza Coetzee. Rina se man, Connie, is `n aandeelhouer van GWK. Riza is getroud met mnr. Hennie Coetzee, `n direkteur van GWK. Foto: Emile Hendricks, Volksblad.
Aktueel
Seeley ontvang gesogte toekenning
D
ie man wat wêreldwyd mense se verbeelding aangegryp het toe hy `n hond gered het, is onlangs aangewys as Kumba Iron Ore en Volksblad se NoordKapenaar van die jaar. Ao. John Seeley het `n hond, wat nou Kimberleigh heet, uit die Groot Gat in Kimberley gered en daarmee internasionaal nuus gemaak. Huis Frank du Toit op Prieska is as Noord-Kaapse instansie van die jaar aangewys. Dié kompetisie word jaarliks in samewerking met GWK aangebied. 14
Die doel van die kompetisie is om aan Noord-Kapenaars erkenning te gee wat die provinsie `n beter plek maak om in te woon. Seeley se heldhaftige optrede en die samewerking wat hy tydens die reddingspoging met sy span getoon het, het die deurslag gegee en van hom `n rolmodel vir die Noord-Kaap gemaak. Die beheerraad van Huis Frank du Toit is as wenners aangewys vir die wyse waarop hulle die hele gemeenskap betrek om gehalte verblyf en versorging aan die bejaardes in die tehuis te bied. Die borge het ook R50 000 aan
die Mispa-kinderhuis op Upington oorhandig, asook R20 000 aan die Helen Bishop-tehuis in Kimberley en Huis Frank du Toit onderskeidelik. “Ons gee graag saam met Volksblad erkenning aan die mense wat hard werk om ons provinsie `n beter plek te maak,” sê mnr. Neil de Klerk (Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking). “Ons wens elke benoemde geluk. Elkeen is `n wenner in eie reg. “GWK is deel van die Noord-Kaapse gemeenskap en belê daarom in die mense wat hier woon en werk.” Bron: Volksblad
depositphotos
Ons Besigheid
Wat aandeelhouers moet weet
Dís nuus in die GWK-groep
W
dan op “Pekan Douglas projek” � Ooreenkomste is gesluit dat GWK onderaan die tuisblad. `n 100% belang in die Tri-Starvoerkraal bekom en die transaksie � Die koringmeule, pasta- en beskuitjie-projek by Modderrivier is is onderworpe aan goedkeuring op skedule. Hierdie projek kan deur die Mededingingskommissie. ook gevolg word op ons webtuisTri-Star speel `n belangrike rol in te deur op “Westra Modderrivier die bees-voorsieningsketting van Ontwikkeling” op ons tuisblad te � Mnr. Pieter Spies het op 2 Junie Meat-to-Market en pas baie goed 2014 as Besturende Direkteur kliek. in die GWK-groep se strategiese � Mev. Rika Myburg is met ingang by GWK begin. Ons heet hom visie om die waardeketting meer graag welkom in die GWKvan 22 April 2014 aangestel as effektief te maak. Uitvoerende Bestuurder: Inligfamilie. � Die oprigting van die nuwe � Die opgradering van die Prieskatingstegnologie. Welkom Rika! pekanneut-aanleg op Douglas � Ons wens graag ons besproeidiensstasie is voltooi en positiewe verloop volgens skedule en die ingskliënte sterkte toe met die terugvoer is van ons kliënte ontverwagte voltooiingsdatum is 31 oes- en planttyd. Soos altyd is vang. Die diensstasie is die eerste Julie 2014. U kan die vordering ons beskikbaar om u in hierdie wat onder GWK se handelsmerk met die projek volg op ons webbedryf sal word. besige tyd by te staan. tuise by www.gwk.co.za. Kliek elkom by hierdie aflewering van ons rubriek waarmee ons aandeelhouers op hoogte hou van die jongste verwikkelinge in die GWK-groep.
16
GWK . . .
ons innoveer landbou
www.gwk.co.za
innoveer landbou
depositphotos
18
Presisieboerdery
Hannes Hattingh Landboukundige: Oos-streek
Diepbewerking voor koring: `n vermorsing van geld?
D
ie stelling word dikwels gemaak dat diepbewerking `n klomp geld kos, net om die volgende jaar uit te vind dat die verdigting weer is waar dit was. Om hierdie stelling te beantwoord, is dit belangrik om na die volgende te kyk: Wat is verdigting? Grondverdigting kom voor wanneer gronddeeltjies saamgepers word en die porieruimte tussen gronddeeltjies kleiner word (Figuur 1). Die ideale grond vir gewasproduksie bestaan uit 25% vog, 25% lug en 50% gronddeeltjies.(1)
Hoe ontstaan verdigting en waarom keer dit so vinnig terug? Die algemeenste oorsaak van verdigting is trekkers, strooptoerusting en implemente wat oor los en nat grond beweeg. Trekkers se krag en gewig het tussen 60-80% vanaf die middel jare sestig verhoog, terwyl die bandwydte, wat kontak met die grondoppervlakte maak, gemiddeld met slegs 20% verhoog het. Dit beteken dat verdigting dieper in die profiel voorkom, en dus moeiliker is om op te hef as dit eers daar is. Altesaam 90% van verdigting vind weer plaas met eerste beweging
Gronddeeltjies
Lug
Water
Figuur 1. Die effek van verdigting op porieruimte. Links: verdigting kom voor wanneer gronddeeltjies saamgepers en die porieruimte tussen die gronddeeltjies kleiner word. Regs: Die ideale grond vir gewasproduksie bestaan uit 25% vog, 25% lug en 50% gronddeeltjies. van verkeer oor die grondoppervlakte.(2) Die duimreël, wat deur die Australiërs gebruik word, lui: Verdig die grond op die diepte, wat die helfte van die breedte van die bande is, met ander woorde `n 600 mm breedte band behoort die grond op 300 mm te verdig.(3) Hoe word hierdie probleem oorkom? Die enigste manier om die probleem op te los, is om verkeer oor die lande te beperk. Hier kan ons baie by die Australiërs leer, wat Controlled Traffic Farming (CTF) toepas. CTF behels om verkeer tot die minimum oor jou lande te beperk en
altyd op dieselfde bane te beweeg. Geen voorgeskrewe reël bestaan oor bewerking nie.(4) My mening is egter dat veral die no-till produsente nie anders kan as om CTF te oorweeg nie. Dit gaan heelwat van hul probleme oplos. Hoe beïnvloed verdigting plantegroei en voeding? Verdigting in die grondprofiel benadeel gronddeurlugting (suurstof). Dit veroorsaak verhoogde denitrifikasie, met ander woorde, vervlugtiging van nitrate tot stikstof aan die atmosfeer. Om kalium te kan opneem, verbruik plante energie en die afname in grondsuurstof beïnvloed wortelmetabolisme negatief. 19
Figuur 2. Stikstoftekort op mielies.
Figuur 3. Kaliumtekort op mielies.
Dit lei tot verhoogde risiko vir siektes. Stikstof- en kaliumtekorte kan dus voorkom weens grondverdigting (sien Figure 2 en 3). Al die bogenoemde faktore lei tot die toename van stres in die plant. `n Toename van verdigting in nat toestande het `n definitiewe afname in opbrengs tot gevolg. (1) Soort bewerking Wondertill Wondertill Wondertill Wondertill Wondertill Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/2 Wondertill Super 32/Wondertill Super 32/Wondertill Super 32/Wondertill Super 32/Wondertill Super 32/Wondertill Super 32/Wondertill
Diepbewerking voor koring `n verkwisting van geld? (onlangse proef) Tydens die 2013-koringseisoen het GWK Presisieboerdery en Navorsing `n grondbewerkingstrookproef gedoen. Die proef is op die plaas De Bad (Idstone Farming) in die Doug-
Herhaling 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
kg/15m 19.8 19.2 19.2 17.95 20.4 18.75 20.96 19.41 23.08 21.18 25.28 18.5 17.45 20.04 22.42 21.9 21.52 20.38
ton/ha 10.06 9.75 9.75 9.12 10.36 9.52 10.65 9.86 11.72 10.76 12.84 9.40 8.86 10.18 11.39 11.12 10.93 10.35
vog 16.7 16.7 16.7 16.7 16.7 16.7 21 21 21 21 21 21 15 15 15 15 15 15
Figuur 4. Opbrengsresultate van die verskillende soorte grondbewerkings. 20
las-omgewing op rooi Kalaharisand gedoen. Doel van die proef Die proef is gedoen om vas te stel of daar opbrengsverhoging is wanneer daar voor koring diepbewerk word. Drie soorte bewerking is gedoen: vlaktand, dieptand plus net t/ha 9.41 9.13 9.13 8.53 9.70 8.91 9.45 8.75 10.41 9.55 11.40 8.34 8.47 9.72 10.88 10.62 10.44 9.89
Opbrengs gemiddeld t/ha
9.14
9.65
10.00
Diepwerk + 1 Wondertill Penetrasie (kPa) 0
1000
2000
3000
4000
5000
0 10
Diepte (cm)
20 30 Pen 1
40
Pen 2 Pen 3
50
Pen 4
60
Pen 5 Pen 6
70
Pen 7
80
Pen 8
Fig. 5: Penetrometerlesings van Super 32-bewerking met een Wondertill-bewerking. Daar word sewe lesing 20 cm uitmekaar geneem, dwarsoor die bewerkte rye. Die dik, blou lyn verteenwoordig die gemiddeld van die sewe lesings. Teoreties begin wortels weerstand ervaar waar lesings bo 2 000 kPa meet.
Die verskillende bewerkings is met GWK se proefstroper uitgestroop. Daar is ses herhalings van elke bewerking gestroop.
Diepwerk + 2 Wondertill Penetrasie (kPa) 0
1000
2000
3000
4000
5000
0 10
Diepte (cm)
20 30 Pen 1
40
Pen 2 Pen 3
50
Pen 4
60
Pen 5 Pen 6
70
Pen 7
80
Pen 8
Fig. 6: Penetrometerlesings van Super 32-bewerking met twee Wondertill-bewerkings. Let op die bruin en geel lyn wat op die 30 cm diepte weer hoĂŤr as 2 000 kPa meet. vlaktand en dieptand plus 2 x vlaktand. Die rede vir twee keer se saadbedvoorbereiding was om seker te maak dat daar `n ferm genoeg saadbed voor koringaanplanting verkry word. Tydens die dieptandbewerking is die Super 32-implement en tydens die vlaktandbewerking `n
Figuur 7. Profielgat waar Super 32 en een keer met Wondertill bewerk is. Mooi wortelontwikkeling oor die hele diepte van die profiel kan gesien word.
Wondertill-implement gebruik. Metodiek Die land is in geheel met Super 32 en Wondertill bewerk, met uitsondering van stroke waar slegs met Wondertill en twee keer met Wondertill oor Super 32-bewerking bewerk is.
Resultaat Die gemiddeld oor ses herhalings vir die verskillende tipe bewerkings het getoon dat die Super 32/Wondertill-bewerking die beste resultaat van 10 ton/ha opgelewer het. Die Super 32/Wondertill het 8.6% beter gevaar as waar net met Wondertill bewerk is. Die Super 32/Wondertill x 2 het 5.3% beter gedoen as waar net met Wondertill bewerk is. Die swakker opbrengs waar daar twee keer met Wondertill na Super 32 bewerk is, teenoor een keer, kan moontlik toegeskryf word aan verdigting wat weer begin plaasvind het weens die bykomende verkeer oor hierdie gebied. Sien Figuur 4 vir bewerkingsresultate. Seisoenwaarnemings Tydens die koring se groeiseisoen is penetrometer werk gedoen, sowel as profielgate by verskillende bewerkings gemaak. By die Super 32/ 21
Vlak Bewerking Penetrasie (kPa) 0
1000
2000
3000
4000
5000
0 10
Diepte (cm)
20 30 Pen 1
40 50
Pen 2 Pen 3 Pen 4
60
Fig. : Foto van profielgat waar slegs met Wondertill bewerk is. Let daarop dat 95% van wortelontwikkeling voorkom op diepte van grondhammerlengte. Grondhammer is 30 cm lank.
70
Pen 5 Pen 6 Pen 7
80
Pen 8
Figuur 8. Penetrometerlesing van Wondertill-bewerking. Hier kan gesien word dat die gemiddelde lesing by slegs 20 cm reeds hoër as 2 000 kPa meet.
Wondertill-bewerking, sowel as Super 32/Wondertill x 2-bewerking, toon penetrometerlesings dat die profiel mooi los is (onder 2 000 kPa) en dat die bewerking suksesvol was (sien Figure 5 en 6). Tydens die profielgatbesoek kon daar ook baie mooi wortelontwikkeling oor die hele diepte van die profielgat waargeneem word. In Figuur 7, waar daar slegs met die Wondertill bewerk is, toon die penetrometerlesings dat die profiel op 20 cm hoër as 2 000 kPa meet en reeds op 30 cm hoër as 3 000 kPa is (sien Figuur 8). Dus is die profiel op 20-30 cm verdig en gaan wortels moeilik verby hierdie diepte groei. Dit is baie mooi tydens die profielgatbesoek bevestig (sien Figuur 9). Gevolgtrekking Is diepbewerking voor koring `n verkwisting van geld? Na my mening, glad nie. In elk geval nie waar verdigting wel voorkom nie. Die som is eenvoudig: `n OpFiguur 10. Twee koringsaailinge op dieselfde land, met dieselfde plantdatum, brengsverhoging van 860 kg is ver- met dieselfde planter. Die verskil is die saadbed. Let daarop dat die koringkry met `n R3,06/kg-koringprys. saailing, wat vlakker geplant is, baie sterker vertoon en beter gestoel het. 22
Die koste van die bewerking was R906 per hektaar (totale koste, insluitende waardevermindering). Die verskil is R2 631,60, met ander woorde, R2,90 ontvang vir elke R1 spandeer (dit sluit nie eers die moontlike positiewe effek op die opvolggewas in nie). Dus is daar goeie groei op kapitaal. Die rede vir die hoër opbrengs kan toegeskryf word aan die feit dat verdigting wel in die profiel voorgekom het en dit suksesvol deur middel van bewerking hanteer is. Dit het verskeie voordele tot gevolg gehad, byvoorbeeld beter deurlugting, beter beskikbaarheid van voedingstowwe soos stikstof en kalium, beter dreinering van soute, minder blootstelling aan stres danksy waterbestuur, ensovoorts. Ferm saadbed van uiterste belang Dit is baie belangrik om baie aandag aan saadbedvoorbereiding te gee wanneer diepbewerking voor koring of gars gedoen word. `n Egalige, ferm saadbed is uiters belangrik en kan die verskil tussen `n vyf en agt ton-koringoes beteken. `n Egalige saadbed het tot gevolg dat `n mens makliker `n egalige plantdiepte op 2/3 cm verkry. Saailinge, wat vlakker geplant is, is net baie meer groeikragtig en het meer weerstand (Figuur 10). `n Egalige saadbed het ook `n gelyker verspreiding van water en bemesting (bemesting via spilpunt) tot gevolg, wat lei tot minder mikroverskille in vog en voedingstowwe. Daarmee saam is daar ook beter saad-grond-kontak en beter en meer egalige ontkieming (elke plantjie het `n gelyke kans). Waar `n los en onegalige saadbed voorkom, is die risiko vir siektes soos vrotpootjie net soveel hoër en die opbrengsverlies kan beduidend wees. Sien in hierdie verband Figure 11 en 12 waar diep primêre bewerking
Figuur 11. `n Vrotpootjieland – die pyle toon die besmette gedeeltes aan.
Figuur12. Grondoppervlakte van vrotpootjieland hier bo. Sien die hoogteverskille in die oppervlakte van die saadbed soos op die foto aangedui. toegepas is, maar nie genoeg moeite met die saadbed gedoen is nie. Die resultaat was vrotpootjie in `n erge graad.
programs/; Soil Compaction: Causes, Effects, and Control) � ( http//:www.qld.gov.au/ ; Soil Compaction) � Dr. Paul Blackwell, DAFWA, Bedankings Geraldton , Australia Dankie aan mnre. Frank Lawrence � www.ctfeurope.eu ; Can the en Jot Human vir hul tyd en moeite principles of controlled trafmet die bewerkingsproef. fic be used sustainably and to good effect within organic Bronne farming systems; Tim Cha� (http://www.extension.umn.edu/ men 23
Spesialisprodukte
Kort, kragtige, katoenkultivar vanjaar in handel beskikbaar
B
Opbrengs en gehalte In ons evaluasie en kommersiële ayer CropScience se katoenkultivar, Candia BGRF, sal van- aanplantings het Candia BGRF ‘n baie goeie opbrengs gebied. jaar in die handel beskikbaar wees. Die veselgehalte was ook goed en Die kultivar bevat die BollGuard (R)- veselpersentasie was tot 3% bo die standaard, met vanselfsprekende sowel as die Roundup Flex (R)-geen. Op groot skaal kommersiële aanekonomiese voordele. plantings oor verskeie seisoene het die kultivar goed in al die kernproWisselbou duksiegebiede presteer. Candia BGRF het `n goed ontwikkelCandia BGRF bied die volgende de wortelstelsel. eienskappe: In huidige produksiestelsels bied ka� Uitstekende ontkieming en groei- toen `n goeie alternatief in wisselkragtigheid; boustelsels vir die tradisionele koring � Kompakte plant met uitsonderlike en mielies. bolproduksievermoë; Candia BGRF is nou by GWK beskikbaar. � Goed ontwikkelde wortelstelsel. 24
Vir meer inligting kontak: Bayer CropScience Dirk Uys Selfoon: 082 654 4262 E-pos: dirk.uys@bayer.com Noord-Kaap: Frederick Labuschagne Selfoon: 079 995 4746 E-pos: frederick.labuschagne@ bayer.com GWK Nico Swart (Bedryfshoof: Katoenverkryging. Selfoon: 082 782 2983 E-pos: nicos@gwk.co.za
Bo: Candia BGRF toon uitstekende ontkieming. Regs: Candia BGRF (links) is `n baie kompakte plant, maar bied `n besondere goeie bolproduksievermoĂŤ. Onder: Samevatting van die LNR-kultivarevaluasies. Heel onder: Samevatting van GWKkultivarproewe.
Candia BGRF Loskop
Upington
Wypie
Opbrengs kg/ha
6984
7042
5816
Veselopbrengs kg/ha
3100
3159
2825
Vesel %
45
43.8
46
Lengte (mm)
31.6
30.9
31.5
Eenvormigheid
85.1
82.3
85
Veselsterkte
29.4
31.2
27.3
Micronaire
3.8
4.2
3.5
Volwassenheid
0.88
0.88
0.83
Datum Opbrengs t/ha Micronair
Variant 1
Variant 2
Variant 3
Variant 4
Variant 5
5.1
6.5
6.5
6.6
7.3
4.0
3.3
3.1
Candia BGRF 8 3.5
25
ie
tis e p m Ko Meganisasie
Lojale klante wen groot met GWK en John Deere
T
wee produsente staan die kans om saam met hul eggenote `n reis na Amerika mee te maak. GWK Meganisasie wil graag sy lojale klante met hierdie geleentheid beloon. Produsente wat in die tydperk van 1 Januarie 2014 tot 31 Mei 2014 26
enige John Deere trekker, stroper of gepaardgaande element by GWK gekoop het, kwalifiseer outomaties vir die gelukkige trekking in Junie. Die toer na Chicago en Orlando sluit onder meer besoeke aan plase, John Deere se hoofkantoor en John Deere Harvester Works in. John Deere Harvester Works is die grootste, mees moderne vervaardi-
ger van stropers ter wĂŞreld. John Deere Tractor Works en John Deere Engine Works is ook deel van die reisprogram. Die wenners sal ook getrakteer word met etes en besoeke aan interessanthede in die omgewing. Hou die Julie-uitgawe van Kommuniek dop vir die aankondiging van die wenners!
GWK Nuus
PRESISIEBOERDERY-SPAN BEHAAL UITSONDERLIKE KWALIFIKASIES GWK wens graag die lede van die Presisieboerdery-span geluk met hul onderskeie kwalifikasies. Volgens mnr. Dup Haarhoff (Uitvoerende Bestuurder: Presisieboerdery en Produksienavorsing) is hierdie uitsonderlike toekennings weer `n bewys van die groot kundigheid van die personeel wat vir GWK Presisieboerdery werk. Van links na regs is mnre. Renier du Raan (BASOS*), Hennie Cloete (BASOS), André Prins (SACNASP* professionele status), Ivan Fourie (BASOS), AC van der Merwe (BASOS) en inlas JC Vorster (BASOS). *BASOS is die misstofvereniging van Suid Afrika (MVSA) se kursus vir bemestingsadviseurs. *South African Council for Natural Scientific Professions.
TAKBESTUURDERS BY ALLE GWK-HANDELSTAKKE AANGESTEL
T
akbestuurders is onlangs by elke GWK-handelstak aangestel om klantediens te verbeter. Volgens mnr. Johan du Plessis (Uitvoerende Bestuurder: Kleinhandel) sal hierdie aanstelling `n groot positiewe invloed op klantediens hê aangesien elke tak nou `n bestuurder het wat onmiddellik besluite kan neem en eienaarskap neem van elke tak. “Klante kan ook meer gerus voel en direk met hul takbestuurders kommunikeer. Die herstrukturering binne die kleinhan28
del-besigheid is as volg: Gerhard Henning (Handelsbestuurder: Kimberley/Modderrivier) Vivien Viviers (Handelsbestuurder: Barkly-Wes/Hartsvallei/Magogong) Johan Esterhuizen (Takbestuurder: Modderrivier) Anel Oberholzer (Takbestuurder: Griekwastad) Berti Weber (Takbestuurder: Hopetown) Louis Nel (Takbestuurder: Luckhoff en OK Grocer Luckhoff) Tjaart Meyer (Takbestuurder: Hartsvallei) Phillip le Roux (Takbestuurder: Douglas)
Schalk Liebenberg (Takbestuurder: Prieska) Ignus Pretoruis (Bedryfshoof: Handelswinkel, Luckhoff) Innes Joubert (Bedryfshoof: Handelswinkel, Douglas) Gerrie Bezuidenhout (Bedryfshoof: Handelswinkel, Kimberley) Madelein Louw (Bedryfshoof Handelswinkel, Barkly Wes) Vir navrae of voorstelle oor die takke, kontak Du Plessis op 071 623 7286 of e-pos Johandp@gwk.co.za.
depositphotos
GWK BEKOM TRI-STAR-VOERKRAAL NABY JAN KEMP
G
WK Vleis het `n koopaanbod aan die eienaars van die TriStar-kontrakvoerkraal naby Jan Kempdorp gemaak. Die aanbod is aanvaar en GWK Vleis het op 1 April die bestuur van die krale oorgeneem terwyl die transaksie nog in die proses van afhandeling is. “GWK Vleis se motivering om dié voerkraal te bekom is gegrond op die behoefte om die deurset van die GWK Vleis/Meat-to-Market-abattoir op Jan Kempdorp te verseker,” sê mnr. Alex Cilliers (Uitvoerende Bestuurder: Vleis). Kontrakteurs wat speenkalwers op `n kontrakbasis laat afrond, gebruik dié koste-effektiewe voordeel om slaggereed diere by dié nabygeleë abattoir te laat slag. Sodoende kry kontrakteurs die beste
netto-resultaat.” Cilliers verduidelik dat GWK Vleis ook ander geleenthede gebruik wat deur GWK se filiale, onder meer Westra, verskaf word. Tri-Star koop byvoorbeeld homing chop van Westra aan wat verseker dat hierdie primêre voerkomponent altyd tot die voerkraal se beskikking is. GWK Vleis gebruik ook plaaslike produsente om kuilvoer, lusern en speenkalwers aan Tri-Star te lewer. Dié besigheid vorm dus `n integrale deel van die omgewing se boerderyaktiwiteite. “Deur Tri-Star stroomop in die waardeketting te integreer, beweeg GWK Vleis nog `n tree nader aan die strategiese plan om vertikaal ten volle in die vleis-waardeketting te integreer,” sê Cilliers.
Die werking van die Tri-Starkontrakvoerkraal Tri-Star maak staanplek beskikbaar aan kontrakteurs vir `n aantal eenhede in die kraal. Die voerkraal het die infrastruktuur en bedryfsvermoë om sowat 9 000 eenhede op `n permanente basis af te rond. Kontrakteurs moet `n minimum van 500 staanplekke reserveer. Hierdie plekke word dan gebruik om gepaste speenkalwers vir die kontrakteurs af te rond. Die kontrakteur betaal weekliks die koste van die speenkalwers wat geplaas is, die koste vir prosessering en voer waarna die inkomste ná verslagting aan die kontrakteur betaal word. Navrae kan gerig word aan Albert Grundlingh op 082 829 9159 of Alex Cilliers op 082 808 3063. 29
Mnre. Henk van Wyk (President van Agri Noord-Kaap), Pieter Spies (Besturende Direkteur van GWK), Wim van Rooyen (Hoofbestuurder: Veilings, Vleis en Supermarkte van GWK) en James Faber (Voorsitter van die NKRPO). Foto’s: ZoomInk
Georganiseerde Landbou Carien Grobler
Regering nie ernstig oor grondhervorming, hoor kongresgangers
N
og `n jaar het vir ons verbygesnel sedert ons hier bymekaar was. Wat `n jaar! Die afgelope jaar was vir my `n reis en ek gee met groot dank `n blik daarop en `n paar gedagtes oor die pad vorentoe. Só het mnr. James Faber, Voorsitter van die Noord-Kaapse Rooivleisprodusente-organisasie (NKRPO) onlangs op dié organisasie se jaarlikse kongres 30
gesê. “Die afgelope jaar het die NKRPO verskeie sake namens sy lede hanteer. Op die breër front het almal hul asems opgehou om te sien wat met die verkiesing gaan gebeur. Voor die verkiesing is verskeie uitsprake gemaak wat elke rooivleis-produsent beïnvloed. “Die vraag is wat van hierdie uitsprake gaan kom. “Sake soos grondbesit en bemagtiging is vir elke landbouer `n groot bekom-
mernis. “Ons wonder ook of die nuwe minister van landbou die ware kwessies in die landbou gaan aanspreek. Sal `n klimaat geskep word waarin ons produksie kan verhoog, volhoubaar produseer en nuwe werkgeleenthede skep? “Stakings in die mynbedryf het `n negatiewe invloed op ons as rooivleisprodusente. Hierdie marksegment is verantwoordelik om `n deel van ons
Faber meen ook Suid-Afrika se status wat weer Bek-en-klouseer vry is, het verskeie nuwe geleenthede geskep. “Aansoek kan weer gedoen word vir die uitvoer van rooivleis. Sodra die wisselkoers verswak word ook geleenthede geskep. Wanneer ons van die beter snitte kan uitvoer, kan `n beter prys vir Suid-Afrikaanse produsente beding word.” Die toekoms Volgens Faber sal die vraag vir die toekoms wees wat die produsent, die produsente-organisasie en die staat se rol in biosekuriteit gaan wees. “Ons elkeen sal moet aanvaar dat ons `n rol het om te vervul. “As ek na al die wanpersepsies, verkeerde inligting en oningeligtheid onder produsente in die Noord-Kaap kyk, besef ek `n groot verantwoordeGWK Meganisasie het tydens likheid rus op elkeen van ons om `n die kongres van hul produkte manier van kommunikasie te vind tusuitgestal. sen produsente, produsente-organisasies, landbou-besighede en die staat. “Ons sal uit die kassie moet dink om produk op te neem. Bek-en-klouseer en Johnes se siekte “Produsente se winsmarges het die af- plaaslik `n gevaar inhou. Hierdie siek- `n kommunikasie-strategie daar te stel. Hierdie strategie sal effektiewe vloei gelope jaar onder erge druk gekom. tes het die vermoë om ons nasionale van inligting in albei rigtings van die Die effek van die kosteknyptang word veekudde te verwoes. Wat gaan die deur elke produsent ervaar. Koste styg Staat doen om sy verantwoordelikheid waardeketting moet verseker. “As ek na die pad vorentoe kyk, sien aanhoudend en inkomste stagneer of teenoor elke landsburger na te kom?” ek nog `n moeilike jaar wat voorlê. neem selfs af. Produsente sal in die toe- Hy het egter daarop gewys dat elke koms meer moet produseer teen `n produsent ook `n verantwoordelikheid Rooivleispryse gaan onder druk bly. Hierdie druk gaan grootliks kom van laer koste. het om sy eie kudde te beskerm. die verbruiker wie se vermoë om meer “Die droogte die afgelope jaar het feit- “Produsente moet hulself afvra of hul lik die hele provinsie geraak. In somgesondheids- en biosekuriteitsplanne in te spandeer onder druk is. Inflasie lê en mige dele is gereken dat die droogte plek is. Die NKRPO se ram- en bulpro- wag vir ons by die deur. Die Reserweselfs erger was as in 1933. Sommige jek is `n tasbare plan om die kudde se bank het nie in Mei 2014 die rentekoers verhoog nie. Ons kan egter weet gebiede het steeds nie reën gehad nie. gesondheid te verbeter. dat die styging in inflasie teengewerk “Wat bemoedigend was, was die hulp “Hierdie projek het `n verskil in prowat landbouers aan mekaar verleen. duksie op verskeie plase gebring. Dan gaan word met `n rentekoersverhoging later vanjaar. Die verbruiker se spandeDroogtehulp aan die owerheid se kant word `n dieregesondheidsforum eersringsvermoë gaan ook verder afneem.” is maar beperk en gebeur baie stadig. daags in die provinsie gestig. Die foOns eie strukture se vermoë om hulp te rum sal ten doel hê om alle belangheb- Faber meen elke produsent moet hombekom en te verleen is gebrekkig.” bendes in die bedryf byeen te bring en self afvra wat hy moet doen om sy Faber het verder gesê dat veesiektes die geleentheid skep om dieregesond- inkomste te stabiliseer. “Elkeen van ons moet kyk hoe ons een van die grootste bedreigings vir die heidsake van die dag aan te spreek. produksie teen die laagste koste kan nasionale veestapel is en dat die diere- “Die forum sal ook plaaslik, provinverhoog. Ek glo ons as produsente gesondheidstatus glad nie goed lyk nie. siaal en nasionaal met die toepaslike het die vermoë om te oorleef. Die “Siektes bedreig ons kudde vanaf die departemente skakel. Op nasionale boodskap van rooivleis moet deur plaaslike, sowel as die internasionale vlak het die Animal Health Forum `n elke produsent na buite uitgedra word. front. Internasionaal is `n siekte soos platform daargestel waar verskeie PPR `n bedreiging, terwyl Brucellose, gesonheidskwessies aangespreek word. Rooivleis is gesond en `n bron van 31
noodsaaklike minerale. Elke produsent moet `n ambassadeur vir rooivleis wees. Die politieke omgewing post die 2014-verkiesing “Ek bring vir julle goeie nuus,” het mnr. Max du Preez, bekende joernalis en skrywer, aan die kongres gesê. Du Preez het as gasspreker tydens die kongres opgetree. “Ons is steeds `n stabiele gemeenskap 20 jaar ná 1994 en ons Grondwet staan soos `n rots van stabiliteit. Ons howe funksioneer nog. Die Oscar Pistorius-saak is `n aanduiding dat goeie dinge nog in ons regstelsel gebeur.” “Die goeie nuus hou hier op. Ons moet ernstig bekommerd wees oor die volgende vyf jaar. As ons verby die volgende verkiesing kan kom en die samelewing is steeds stabiel, lyk die toekoms rooskleurig. Du Preez het gesê dat dit belangrik is dat ons moet begin onderskei tussen wat werklik kan gebeur en wat nie sal gebeur nie. “Soveel mense skree dat ons nie meer `n onderskeid kan tref nie. As dit nie so moeilik was vir die ANC om die Grondwet te verander nie, sou hulle al heelwat veranderinge aangebring het. Hulle het egter `n 75% meerderheid nodig om dit te doen. Hulle sou dit saam met die Ekonomiese Vryheidsvegters (EFF) kon doen, maar die ANC het genoeg gematigde leiers wat besef watter skokgolwe die wêreld sal instuur.” Du Preez meen dit is onwaarskynlik dat die ANC aan die Grondwet sal verander, maar dat hulle dit eerder sal probeer afwater d.m.v. wetsontwerpe soos die een oor hidrobreking wat nou voor die parlement dien. “`n Wetsontwerp oor onteiening dien ook voor die parlement wat dit vir die staat maklik sal maak om in sekere gevalle grond sonder vergoeding te onteien. “Die betekenis van die verkiesingsuitslae is dat mense nog stem vir die geskiedenis, hulle stem steeds ANC. Mense sien die ANC as die beweging 32
Mnr. Max du Preez (links) het tydens die kongres as gasspreker opgetree. Saam met hom is, van links, dr. Antonie Geyer (dosent aan die Universiteit van die Vrystaat se departement landbou-ekonomie) en mnre. Neil de Klerk (Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking van GWK) en Neels de Villiers (Voorsitter van die Vrystaatse Rooivleisprodusente-organisasie). Foto: Emile Hendricks, Volksblad wat `n swart middelklas na vore laat kom het en wat na die armes omsien.” Volgens Du Preez sal dit nie meer so maklik wees vir die Demokratiese Alliansie (DA) se opponente om te sê dat hulle `n wit party is nie. “Die DA is besig om te transformeer en Helen Zille sal vervang word. Waarskynlik binne die volgende 18 maande. Die EFF is die party met die grootste groeipotensiaal. Hulle is egter mense wat praat, nie mense wat doen nie. Dit is nie `n party om oor senuweeagtig te raak nie. Dit is goed vir stabiliteit dat alle mense voel hulle het `n stem in die parlement. Dit dien as `n weerligafleier. Die onmiddellike toekoms gaan bepaal word deur die woelinge en onderstrominge in die ANC. Daarom moet ons verstaan wat in die ANC aan die gang is.” Du Preez meen dat Zuma nie sy volle termyn sal uitdien nie. “Zuma sal nie die ANC se verkiesingskonferensie in 2017 oorleef nie. Dit mag egter selfs vinniger gebeur as `n mens al die skandes wat om hom broei in ag neem. “Suid-Afrika het van die beste landbouers in die wêreld, maar grondhervorming hang soos `n swaard oor ons koppe. Van waar ek sit is die regering egter nie werklik ernstig oor grondhervorm-
ing nie. Hul rekord hieroor is pateties. Ons moet egter besef dat grondhervorming sal moet gebeur, maar dat die regering dit nie gaan dryf nie. Georganiseerde landbou moet dit op só `n manier dryf dat produktiewe plase behou word.” Volgens Du Preez is die aanstelling van Zenzeni Zokwana `n klap in die gesig van landbouers, maar is hy nie negatief teenoor die aanstelling van Bkeki Cele as adjunkminister nie. “My ervaring is dat hy `n ou is met wie `n mens kan praat. Landbou behoort lekker reg te kom met hom. Die regering sal egter moet erken dat die meeste swart mense nie grond wil hê nie. Hulle wil beter huis, beter karre en beter onderwys vir hul kinders hê. Hulle bly in die stede. Van die grondeisers in die verlede wou die meerderheid slegs genoeg grond hê om bestaansprodusente te wees.” Hy het daarop gewys dat die Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP) die ANC en die kabinet se amptelik beleid is. “Ons moet die regering vra waarom die NOP nie toegepas word nie. Dit gaan `n pynlike proses wees, maar die produsente in elke omgewing sal moet sit en 20% van die grond in daardie omgewing identifiseer om aan die regering te verkoop. Dit sal veroorsaak dat die grond wat in produsente se besit bly, onaantasbaar word.”
GWK Katoen . . .
innoverende infrastruktuur
Kontak ons
Wilber Rudman 082 881 2281 wilberr@gwk.co.za Nico Swart 082 7822 983 nicos@gwk.co.za
www.gwk.co.za
GWK Katoen se pluismeule op Modderrivier en John Deere-katoenplukkers is deel van die infrastruktuur wat diĂŠ besigheid gevestig het om katoenprodusente te bevoordeel. Die besigheid se dienste sluit landboukundige dienste en navorsing, die oes van katoenaanplantings, logistieke ondersteuning, verwerking van rou katoen tot lint en saad, asook bemarking aan plaaslike en buitelandse kopers in.
innoveer landbou
Mnr. Leonard Louw en sy vrou Jeanette op hul plaas Nuwejaarskraal in die Prieska-distrik. Louw beskou die ondersteuning van sy gesin as `n integrale deel van sy sukes. Foto: Tania Fourie.
Kollig
Tania Fourie
Top-garsprodusent gesels Mnr. Leonard Louw is onlangs as SAB Maltings se top-garsprodusent in die GWK-gebied vir 2013 aangewys. Kommuniek het by hom op die plaas gaan kuier om oor sy boerdery en suksesse te gesels.
Die gebruik van moderne tegnologie soos probes en blaar- en grondontledings het ook `n groot invloed op sy sukses gehad. Hy beskou ook die gebruik van goeie gehalte mikroelemente en kunsmis, sowel as `n bekwame chemiese agent as `n onlosmaaklike deel van sy boerdery. “Dan ook natuurlik die klimaat wat saamspeel en ook `n impak op `n produsent se sukses het. Die belangouw boer in die Prieska-omgerikste is egter genade van Bo,” sê wing met gars, koring, mielies, Louw. pekanneute wild en beeste. Sy Louw meen dat produsente in die heplaas, Nuwejaarskraal, is reeds 100 dendaagse ekonomiese klimaat en jaar in die Louw-familie. omstandighede in die landbou hulself Die plaas beslaan 825 ha waarvan 725 ha onder besproeiing is en 100 so moet posisioneer dat hulle steeds suksesvol kan wees. Hy beskou diverha pekanneute beslaan. sifisering as die beste opsie. Hy skryf sy sukses toe aan `n goeie werkspan en bestuurders wat `n posi- “Dit is ook wys om uitdagings buite die landbou aan te pak, soos om in tiewe bydrae tot die boerdery maak.
L
34
eiendomme te belê en nie slegs in besproeiing te spesialiseer nie. Louw boer ook met eksotiese wild, soos buffels. Hy het ook heelwat ander wild wat rooibokke, gemsbokke, bontebokke en koedoes insluit. “Dit is `n goeie belegging om in die wildbedryf betrokke te wees, maar dit is terselfdertyd ontspannend.” Sy gesin se ondersteuning is vir Louw baie belangrik. Sy vrou, Jeanette, doen die boerdery se boeke. “Dit sal moeilik gaan as sy nie betrokke is nie. Uiteindelik gaan alles oor `n mens se gesin.” Die egpaar het twee dogters, Elzé (12) en Chané (10). Oor sy aanwysing as garsprodusent van die jaar is hy baie beskeie: “Dit is lekker om erkenning te kry vir jou harde werk.”
Kompetisie!
Hou GWK se Facebook-blad dop vir die aankondiging van die maandelikse wenner!
Like en share GWK se blad op Facebook en jy ontvang onmiddellik `n inskrywing in ons maandelikse kompetisie!
Snappy Chef 20cm veerligte gietyster-braaipan ter waarde van R799
6-stuk Snappy Chef messestel ter waarde van R699
Snappy Chef eenplaat-induksiestoof ter waarde van R1199
Snappy Chef 35cm reghoekige lasagnebak van gietyster ter waarde van R1199
Die wenner sal `n stel kookware van Snappy Chef ter waarde van R4 595 ontvang. Pryse kan nie vir kontant geruil word nie. Die beoordelaars se beslissing is finaal en geen korrespondensie sal daaroor gevoer word nie.
36
8-stuk Snappy Chef pottestel ter waarde van R699
Pret op die plaas Vir die jongspan
Pas die diere by die regte geluide!
Blaf Bulk Kwaak Miaau Runnik Snork Kekkel
38
Die betroubare oplossing vir die afgelope 76 jaar
Beskikbaar by GWK-handelstakke
depositphotos
Leefstyl
Carien Grobler
Sit `n slag jou selfoon neer! Etiket-kenners meen dat die moderne mens dikwels nie meer die basiese beginsels van goeie maniere ken nie.
H
ulle is oral - meer algemeen as `n huisvlieg en versprei soos `n plaag. Miljoene mense oor die wêreld heen voer op enige gegewe oomblik `n gesprek op hul selfone. In vergaderings is kollegas wat gereeld na 40
hul selfone loer `n algemene gesig. So ook motoriste wat op hul selfone praat terwyl hulle vir mede-padgebruikers beduie. `n Vriendin wat `n boodskap op haar selfoon tik terwyl `n mens met haar `n gesprek voer, is ook nie buitengewoon nie. Etiket-kenners meen dat die moderne mens dikwels nie meer die basiese beginsels van goeie maniere ken nie. In `n opname deur die nuusagentskap SAPA-AP, het 70% van die deelnemers gesê dat mense meer onge-
skik is as 20 tot 30 jaar gelede. Hierdie bevindings was op stede sowel as die platteland van toepassing. “Mense is dikwels ongeskik in reaksie op ander mense wat al teenoor hulle ongeskik was,” sê me. Youens van The Elegant Touch, `n onderneming wat onder meer etiket aan mense leer. “Hierdie domino-effek kan by jóú stop, selfs al is dit soms moeilik. Deur ander mense met respek en waardigheid te behandel, skep `n mens `n
wen-wen-situasie vir al die partye. Dit wys ook dat jy jouself respekteer. Boonop kan `n mens in die proses vir iemand anders `n paar wenke oor goeie gedrag gee!”
is nie. Dit het die potensiaal om `n mens se verhoudings met ander te versuur.” Volgens Youens het selfone `n plek in die moderne samelewing, maar slegs wanneer `n mens alleen is. “As Stuitige selfone `n mens jou selfoon in die publiek “Die kwessie van selfoonetiket bly `n móét gebruik, moet jy probeer om `n doring in my vlees,” sê dr. Le Roux, hoekie te vind waar jy in privaatheid lektor in korporatiewe kommunikasie kan praat. `n Mens moet altyd ander aan die Noordwes-Universiteit. mense se reg om nié na jou gesprek “Mense dink nie mooi oor wanneer te luister nie, respekteer.” en hoe hulle hul selfone gebruik en Sy verduidelik dat publieke telefone watter boodskap hulle daardeur stuur reeds lank in gebruik is, maar dat nie. die doel van telefoonhokkies was om “`n Mens se optrede stuur egter spe- geraas uit te sny en te keer dat verbysifieke boodskappe aan mense en gangers na `n mens se oproep luiskan `n groot invloed op jou verhou- ter. “Dit is `n goeie beginsel om altyd dings hê.” te probeer om `n denkbeeldige teleLe Roux verduidelik dat `n mens in foonhokkie om jouself op te rig wankommunikasie ander mense se terug- neer jy op jou selfoon praat. voer gebruik om te bepaal of jou “Wanneer dit nie moontlik is nie, boodskap suksesvol was. moet selfone so min as moontlik ge“Hierdie terugvoer behels dat `n bruik word. Selfone het geen plek mens terugantwoord, maar ook oog- in `n restaurant, die teater, fliek, die kontak, kopknikke, woorde soos ‘ja`, kerk, in `n klaskamer of in `n verga‘mmm` ensovoorts. Dit wys dat die dering nie. `n Mens gaan nie na hierander persoon op die kommunikasie die plekke toe om op jou selfoon te konsentreer.” praat nie en moet daarom hoflik geIndien mnr./me. Ongeskik heeltyd noeg wees om dit af te skakel.” oogkontak verbreek en hul aandag Youens noem verder dat hoe meer verbreek om na hul selfone te kyk, beskikbaar `n mens jouself maak, versteur hulle hierdie proses. Dit laat hoe meer verwag mense dat jy aldie kommunikeerder wonder of sy tyd beskikbaar sal wees. “Mense sal boodskap verstaan is. ontsteld raak wanneer jy nie met “Dit lei tot `n slegte indruk van mnr./ die druk van `n knoppie beskikbaar me. Ongeskik en kan selfs verooris nie. `n Mens moet jouself egter saak dat mense minder met hom of afvra of jy werklik 24 uur van die dag haar kommunikeer, of kommunikasie beskikbaar wil wees.” heeltemal verbreek.” `n Tweede aspek wat Le Roux as selfs Wees slim met jou selfoon meer belangrik beskou, is die kwessie Die Britse spesialis-uitgewer Devan menswaardigheid. “Deur die te- brette`s word wêreldwyd beskou as rugvoer in die kommunikasieproses `n gesagsfiguur op die gebied van word die menswaardigheid van die etiket. Hier is tien wenke vir aanvaarkommunikeerder bevestig. Deur aan bare selfoongedrag uit Debrette's Etite dui dat jy na die persoon luister, quette and Modern Manners: dra jy dus die boodskap oor dat hy of sy waardig genoeg is om na te luister � Dink twee keer oor jou luitoon. en jou aandag te behou. Wat sê dit van jou? Is jy `n rockWanneer mnr./me. Ongeskik hul seler, `n modebewuste tiener, `n fone bo `n mens se kommunikasie TV-verslaafte of `n seepgladde verkies, dra hulle die boodskap oor verleier? Dit is nie noodwendig dat daardie persoon nie waardig die hoe jy wil hê ander mense
�
�
�
�
� � �
�
�
moet jou sien nie. As jou luitoon jou in sekere situasies in die verleentheid stel, is dit beslis die verkeerde keuse. Let op die volume. As jou selfoon so hard lui dat die koppe draai, stel dit sagter of gebruik die vibreer-opsie. Let op die omstanders. Maak seker dat jou selfoongesprekke nie ander mense steur nie. Intieme gesprekke behoort nooit plaas te vind waar ander mense dit kan hoor nie. Moet ook nie vloek, kru taal gebruik of in `n argument betrokke raak terwyl ander mense na jou luister nie. Moenie skree nie. As die ontvangs sleg is, sit eerder neer en skakel later terug. Dit is nutteloos én steurend om te skree. Skakel dit af. Mense verdien meer aandag as `n lewelose toestel. Skakel sover moontlik jou selfoon in sosiale situasies af. Doen een ding op `n slag. Moenie oproepe uit onvanpaste plekke, soos `n badkamer, maak nie. Hou kop. Selfoon-kopstukke is slegs van pas in jou motor. Wees bedagsaam. As jy `n belangrike oproep verwag terwyl jy iemand sosiaal ontmoet, verduidelik dat jy die oproep sal moet neem en vra by voorbaat om verskoning. Moenie `n oproep voor jou vriende ontvang nie. Dit is slegte maniere. Gebruik boodskappe smaakvol. SMS`e en ander boodskapdienste is bedoel om kort boodskappies oor te dra. Dit is onvanpas om belangrike inligting of verduidelikings op hierdie manier te kommunikeer. Kies die regte SMS-toon. Soos met `n luitoon, moet `n mens ook op jou SMStoon bedag wees. `n Enkele bliep is genoeg. 41
Gesondheid Carien Grobler
Wenke vir winter-gesondheid Dit mag koud wees buite, maar die winter hoef nie `n ongesonde tyd van die jaar te wees nie. Hier is vyf wenke om gesond te bly, selfs wanneer jou liggaam graag wil hiberneer!
Probeer nuwe aktiwiteite Moenie die wintermaande as `n verskoning gebruik om heeldag voor die TV te sit nie. Kom uit en probeer `n nuwe aktiwiteit. Gereelde oefening help om `n mens se gewig te beheer, versterk jou immuunstelsel en is `n uitstekende manier om van stres ontslae te raak. Eet meer vrugte en groente Wanneer dit koud is buite, mag dit `n versoeking wees om ongesonde kos te eet, maar dit is belangrik om steeds `n gesonde dieet te volg en vyf porsies vrugte en groente op `n dag te eet. As jy lus voel vir iets soets, probeer `n sappige nartjie of lê weg aan gedroogte vrugte soos dadels en rosyne. Groente kan gerooster word of in `n sop gekook word vir `n warm maaltyd. Probeer ook vrugte en groente wat jy nie normaalweg eet nie en maak jou etes interessant.
Eet `n gesonde ontbyt Die winter is die perfekte seisoen om die dag met `n warm bordjie hawermout af te skop. Dit is nie net `n lekker manier om die dag te begin Drink meer melk nie, maar is ook `n goeie bron van `n Mens is 80% meer geneig om vesel en sal jou heeloggend vol hou in die winter verkoue te kry, so dit en keer dat jy aan die verkeerde is belangrik om seker te maak jou versnaperinge weglê. Hawermout immuunstelsel is sterk. Melk en suiis ook `n goeie bron van vitamiene welprodukte soos kaas en jogurt is en minerale. Berei jou pap met goeie bronne van proteïen sowel as afgeroomde melk voor en moenie vitamiene A en B12. Dit is ook `n be- suiker byvoeg nie. Voeg eerder `n langrike bron van kalsium, wat help paar gedroogte appelkose, `n paar om `n mens se bene gesond te hou. rosyntjies, piesangskyfies of ander Gebruik afgeroomde melk en jogurt vrugte bly om jou te help om geeerder as die volroom-opsies. noeg vrugte in te kry. 42
Slaap soos `n suigeling Navorsing wys dat die gemiddelde mens sowat ses ure per nag slaap. Dit is heelwat minder as die sewe tot nege ure wat aanbeveel word. Slaap is noodsaaklik vir `n mens se gesondheid en welstand. In die winter slaap `n mens egter meer omdat die nagte langer is. Moet glad nie skuldig voel daaroor nie, dit is heeltemal natuurlik om meer te slaap wanneer die weer kouer word. Gebruik die tyd om goed uit te rus.
Resep
Sagte skaapboud vir die kole Resep 1 koppie olyfolie ¾ koppie suurlemoensap 2 huisies knoffel, fyngekap 1 teelepel origanum 2 teelepels vars roosmaryn 1 teelepel peper 5 teelepels Aromat
Metode � Ontbeen die skaapboud en sny in skywe sonder om heeltemal deur te sny. � Kap elke skuif van die boud met `n biefstuk-hamer, maar hou die boud nog aanmekaar. � Meng die bestanddele vir die marinade saam en gooi onder in `n bak en tussen die skuiwe van die vleis. � Laat minstens drie dae marineer terwyl dit elke vier ure omgedraai word. � Voordat die vleis gebraai word, strooi paprika en ekstra Aromat oor. � Sout die boud soos normaal vir braaivleis en maak seker dat die skywe elkeen oopgevlek word.
43
Agterblad
Uit Piet se pen . . .
Is ons dan almal zeff?
O
ns staan in die ry om te betaal. Voor ons staan `n jong vrou en haar dogtertjie. Baie gewoon. Die ry is lank en almal is haastig. Sy maak geselsies met die personeel en is op soek na ene Fransina. Glo ontmoet op haar vorige besoek aan die Wimpy. Amper die hele kombuis word nader geroep om haar te help. Nee, Fransina werk nie meer daar nie, maar hulle kan `n boodskap by haar kry. Sy het net `n kort boodskappie. “Laat weet asseblief dokter en Sarie du Toit stuur groete. Sy sal weet dit is van die tandarts.” Sy draai om en lag liefies vir ons. Dokter-mevrou Sarie du Toit is op pad. Haar dag is gemaak. Sy loop op die water. Mense is interessant. Sommiges meer as ander. `n Paar vername gesprekke bly my by. “Kan julle asseblief my TV kom herstel, ons gaan mos oor drie maande oorsee. Eintlik moet ons maar `n nuwe een koop, maar ai, die oorsese reis gaan ons sakke ruk. Jy weet natuurlik dat ons in Rusland gaan draai. Volgens die agentskap sal ons op heelwat lughawens moet oorklim. Klink my Heathrow is een. Jy weet mos, dit is in Londen. Dit sal ons derde keer wees. Oorsese reise is nie vir enigeen nie. My man sê ons moet miskien net eenkeer per jaar oorsee reis. Die vliegtuigryery raak uitputtend. Deesdae upgrade ons maar as ons te moeg raak. Dit bly maar lekker om soos `n koning te reis. Business class is aan te beveel. Ons voyager-myle raak juis nou weer baie. Kry maar vir ons die goedkoop44
ste kwotasie vir die herstelwerk. Is ons darem nog op datum met ons paaiemente?” `n Vriend van vernames stel jou so voor: “Kom ontmoet vir Petrus. Petrus is getroud met Sannie. Sannie is die suster van Piet Byl. Piet Byl die baasspeurder. Jy weet mos? My vrou se niggie was weer saam met Piet Byl se suster in die klas. Petrus was saam met my. Ai, die Kaapse skole bly maar tops. “Hoewel ou Petrus vandag `n professor is, was ek altyd eerste in die klas. Ek het senter gespeel, maar beserings het my loopbaan gekortwiek. Petrus het nou wel later vir die Bulle gespeel, maar hy was altyd in my skaduwee.” Nou weet jy presies waar Petrus in sy prentjie pas. Gesprekke tussen mense kan ook interessant raak. Veral as `n vername man aan boord kom. Gooi net `n klein stukkie aas uit. Gewoonlik net so een woordjie waar geld betrokke is. `n Gewone ou laat hom nie uitlok nie, maar `n spogter vat dadelik die aas. Dan is die gort gaar. Selfs die stemtoon ondergaan `n verandering. Hulle het gewoonlik `n ou grondjie hier en daar. Die huisies by die see is sommer vir die kinders. Eendag. Hier en daar `n ou eiendompie vir spekulasie. Miskien moet hulle tog maar oorweeg om te emigreer, maar die rand is darem nog nie so swak nie. Gelukkig het hulle heelwat buitelandse valuta. Hy weet nie of hy moet kort of lank gaan op die beurs nie. Nee wat, die ou paar randjies wat daar belê is behoort hom nie seer te maak nie. “Jy weet, om `n miljoen hier en daar te verloor is nie so erg nie, maar dit moet darem net nie aanmekaar gebeur nie.
Deesdae is alles onder `n miljoen Rand mos `n bargain. “ Praat nie eers van die belangrike selfoonoproepe nie. Die hele wêreld moet hoor as hy praat. “Dit is Gert wat praat. Gert van Langlaagte. Onthou jy die ou met die groot G-class wat ses maande terug by jou was. Ja-ja, net hy. Kon jy toe vir my daai nuwe model in die hande kry? Nee man, ek het mos gesê ek soek nie daai een wat op die vloer staan nie. Top of the range en niks minder nie. Jy moet maar roer. Die handelaars staan tou. Die prys maak nie saak nie, my oes sal dit maklik hanteer. Nou goed, dan hoor ek van jou. Onthou Mammie raak haastig, ons wil nog troue toe met daai kar.” Ene JJ is weer `n vername inbeller. Hy bel graag in op SuperRugby en RSG. “Ai, ou Breytie, ek is bly om jou stem te hoor. Dit was lekker om saam met jou en Schalk Burger gholf te speel. Jy weet ons manne in die korporatiewe wêreld kan nie sonder networking nie. Jammer ek het swak gespeel. Ons was pas terug uit Amerika en die jet lag eis maar sy tol. Ou Tiger het my `n bietjie gehelp met my afslaan. Tiger Woods. Ons is juis weer op pad na die buiteland. Die kinders is almal CA’s oorsee. Nietemin manne, ek sal graag wil weet wat met die WP aangaan deesdae. Miskien moet julle tog oorweeg om Pieter Grant nader aan die skrum te skuif. Ek luister vir julle op die TV.” Dana Snyman skryf ons almal se velle raak ook maar skurf. Hiervoor gebruik ons Nivea Cream. Ja, uit die gewone ou blou botteltjie op die tafel! Valiant Swart reken weer ons almal is maar zeff!
GWK Graan . . . innoverende bemarking Kontak die graanverkryger in u gebied om u met bemarkingsopsies by te staan. BARKLY-WES Kobus Beetge 082 805 0885 DOUGLAS Ig Pretorius 082 906 1672 Franco Geldenhuys 071 401 2487
GWK Graan vestig gerus stelling en vertroue by ons produsente deur die gehalte graanbemarking en graan hanterings dienste wat ons lewer. GWK se graanhan teringsfasiliteite is toonaan gewend m.b.t. kwaliteit van infrastruktuur, asook die diens wat gelewer word. By GWK graan is dit die pro dusent wat saakmaak!
HOPETOWN Steven Storey 082 906 1676 LUCKHOFF Hendrikus Keulder 082 888 6295 MODDERRIVIER Dewald Burger 082 900 8736 PRIESKA Wimpie Grobler 082 882 2609 OOS-VRYSTAAT Ficksburg Esperansza van der Walt 082 805 0885
www.gwk.co.za
innoveer landbou
GWK Versekering . . .
Gemoedsrus oor jou bates Douglas Brits van den Berg Bestuurder: Versekering Kredietlewensversekering 082 803 5190 Prieska Kannetjies Kotze Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4773 Hopetown Janitha von Molendorff Korttermyn- en Oesversekering 082 889 4602 Douglas Willem Kruger Krediet- en Lewensversekering 082 490 9680 Douglas Marietjie Vermeulen Korttermyn- en Oesversekering 082 809 4775 Douglas Wilmarie v/d Schyff Korttermyn Kommersieël 082 382 8123 Barkly-Wes René v/d Westhuizen Korttermyn- en Oesversekering 082 907 8548 Modderrivier Riana Shergold Korttermyn- en Oesversekering 082 808 2911 Hopetown Josef Pelster Krediet-en Lewensversekering 082 883 4474
GWK is ’n Gemagtigde Finansiële Diensverskaffer wat fokus op welvaartbeskerming. FSB Lisensienommer 1185
www.gwk.co.za
• Bekostigbare oplossings teen wild- en kudde-risiko. • Kortingterugbetalings ondanks aandeelhouer se eisegeskiedenis. • Maakpas-oplossings vir bateversekering.