DEMO INCLÚE
C
EN
S
LI
PROXECTO DIXITAL ZA 12 MES
E
5
PRIMARIA
Plástica
n
ió c a
r e p
O u
o d n
m
Que imos aprender? SITUACIÓN DE APRENDIZAXE OBXECTIVA EN ACCIÓN • ODS
1
Valora o teu fogar
PÁX.
7
Valorar vivir nun fogar adecuado e achegar ideas para mellorar a imaxe, a limpeza, a sostibilidade e a inclusión no teu barrio.
Cidades e comunidades sostibles
2
Admira a arte
PÁX.
27
Apreciar a arte urbana ou arte na rúa e propoñer ideas para fomentar o acceso universal á arte e á cultura.
Redución das desigualdades
3
Protexe os animais
PÁX.
45
Sensibilizarnos sobre a situación de ameaza real para os animais e promover accións para evitar a extinción de máis especies.
Vida de ecosistemas terrestres
OBSERVA 1.1 Decoramos o espazo que habitamos • A arte rupestre • As composicións modulares • A simetría na arquitectura • A arquitectura modernista
CREA
• • • •
A pegada da túa man Unha composición modular O Pórtico da Gloria Mosaicos como os de Gaudí
• • • •
Un faro no mar Obxectos iluminados Un instante do día Crea á túa maneira
2.1 Arte nos museos • As Meninas, de Velázquez • A Gioconda do Museo do Prado • Un perfil do antigo Exipto • O modelado de plastilina
• • • •
Un novo look para As Meninas Un retrato paso a paso Un retrato ao estilo exipcio A infanta Margarita en plastilina
2.2 Arte nas rúas • A arte na rúa • A expresividade da arte pop • Unha escultura no xardín das Tullerías de París • Así crean: Banksy e Sara Fratini
• • • •
Unha paisaxe con perspectiva Un cómic de arte pop que soa Unhas mans con volume Crea á túa maneira
3.1 Ponte no seu lugar • A pel dos animais • As cores complementarias • A pel dos animais • A evolución dos carteis
• • • •
Unha vaca amarela Duelo de cores Texturas con lapis de cores Un cartel solidario
1.2 Que arte de luces! • As luces na noite • Un bodegón con luces e sombras • A representación da luz no impresionismo • Así crean: Edward Hopper e Remedios Varo
3.2 De todos os xeitos e cores • O círculo cromático • Como fala o teu corpo • A linguaxe do rostro • A arte dos píxeles • Así crean: Takashi Murakami e Hannah Höck
• Unha nora de doce cores • Figuras expresivas • Xestos que o din todo • Personaxes pixelados • Crea á túa maneira
CONSTRÚE E PINTA
Constrúe: • O movemento co zoótropo (páx. 65) • A vidreira dunha catedral gótica (páx. 67) Pinta: • Unha mensaxe para o Día da Infancia (páx. 73)
Constrúe: • Un cubo op-art (páx. 69) Pinta: • Alicia no país das Marabillas (páx. 75)
Constrúe: • O deseño dunha caixa (páx. 71) Pinta: • O amor da familia (páx. 77) • A luz do sol na auga do mar (páx. 79)
2 Que arte de luces!
1 Decoramos o espazo que habitamos
1
Valora o teu fogar Segundo a Constitución, todos temos dereito a unha vivenda digna e adecuada. É importante que decoremos e iluminemos adecuadamente o espazo onde vivimos para ser máis felices.
O dato Actualmente, no mundo, 883 millóns de persoas viven en barrios marxinais. A maioría en Asia.
Como o ves? É fundamental fomentar e aumentar a urbanización inclusiva e sostible para todas as persoas.
Obxectivo en acción Valorar vivir nun fogar adecua do e achegar ideas para mellor ar a imaxe, a limpeza, a sostibilidade e a inclusión no teu tu barrio.
11
U1
O B S E RVA
A arte rupestre
1.1
Decoramos o espazo que habitamos
Observa estas pegadas de mans prehistóricas. Investiga en internet a arte rupestre en España.
A pintura rupestre As representacións pictóricas que realizaban en época prehistórica sobre rochas, denomínase arte rupestre. Adoitan ser figuras humanas, animais, formas xeométricas e mesmo abstractas. Un dos temas máis repetidos son as pegadas de mans. Tiñan unha función espiritual ademais de decorativa.
Pegadas de mans, cova Fonte do Salín, Val de San Vicente, Cantabria (hai uns 22 000 anos).
Observa a imaxe. Que podes dicir desas mans? Son todas do mesmo tamaño? Son todas a mesma man? Son diferentes ás túas?
8
CREA
A pegada da túa man Sigue os pasos e crea a pegada da túa man coa técnica do estarcido.
Antes de empezar, recorda que o estarcido é unha técnica prehistórica que consiste en estampar sobre unha superficie utilizando un equipo. 1 Debuxa o contorno da túa man nun folio. Recórtaa e colócaa sobre o fondo rochoso. 2 «Mancha» arredor do contorno da silueta cunha esponxa impregnada en témpera de cor avermellada. Levanta o equipo e deixa secar.
Faino virtualmente en anayaeducacion.es.
9
U1
O B S E RVA
As composicións modulares Observa esta estancia da Alhambra de Granada e comproba o efecto que provoca a súa decoración.
A composición modular
1.1
Decoramos o espazo que habitamos
Chamamos módulo a unha peza que se repite xerando un debuxo, e creando unha composición modular.
Detalle dos azulexos modulares dun cuarto da Alhambra de Granada.
Observa estes exemplos de composicións modulares. Rodea en cada caso o módulo que se repite.
10
CREA
Unha composición modular Observa. Completa e colorea as estruturas modulares.
Mosaico da Alhambra (século
xiii ).
Chan da Cámara Dourada do Consulado do Mar, casa de paredes medianeiras á Lonxa de Valencia (século xv).
11
U1
O B S E RVA
A simetría na arquitectura A simetría na arquitectura Os elementos dunha obra arquitectónica son simétricos cando se repiten, respecto dun eixe, de xeito exacto en tamaño, forma e posición. O eixe de simetría é unha liña imaxinaria que divide unha figura ou unha composición en dúas partes iguais.
Decoramos o espazo que habitamos
Na Idade Media, as portadas das igrexas e catedrais eran simétricas e decorábanse con columnas, arcos e esculturas.
1.1
Pórtico da Gloria (século xii) da catedral de Santiago de Compostela (A Coruña).
Observa estas portadas e debuxa, en cada caso, a liña que as divide en dúas partes iguais.
12
CREA
O Pórtico da Gloria Observa e completa utilizando o compás e a regra.
Eixe de simetría
13
U1
O B S E RVA
A arquitectura modernista Observa este detalle dun edificio do Parque Güell de Gaudí, en Barcelona. Patrimonio Mundial da UNESCO desde 1984.
Os edificios de Gaudí no Parque Güell
1.1
Decoramos o espazo que habitamos
Son edificios modernistas decorados con mosaicos feitos de anacos de diferentes materiais como azulexos, vidro e arxila. Representan flores, animais, esferas e estrelas.
Detalle dos mosaicos modernistas de Gaudí, Parque Güell, Barcelona.
Observa o detalle dos mosaicos, e como parecen anaquiños de papel de cores. Ás veces están ordenados e noutras ocasións desordenados. Como che gustan máis a ti?
14
CREA
Mosaicos como os de Gaudí Asemblea de ideas
Agora, fai os mosaicos ao teu xeito. Recorta anaquiños de papel de cores, elixe o tamaño e a forma que desexes. Decora ao teu gusto.
15
O B S E RVA
U1
As luces na noite
Que arte de luces!
Observa este xardín iluminado, creando esta escena fantástica que parece sacada dun conto.
1.2
Iluminación nocturna do espazo denominado «Xardín afundido» de Jennie Butchart (1905) nos Xardíns Butchart, Brentwood Bay, Columbia Británica (Canadá).
Observa estas imaxes e rodea en vermello as que corresponden a luz natural e, en verde, as que teñen luz artificial.
16
CREA
Un faro no mar Observa. Debuxa e colorea seguindo os pasos como no modelo.
1 Cun lapiseiro branco debuxa sobre a cartolina azul escuro a liña do horizonte. 2 Tamén co lapiseiro branco, debuxa a liña dos contornos dos outros elementos compositivos: as rochas do acantilado, o faro, a lúa, a vexetación. 3 Colorea con ceras.
17
U1
O B S E RVA
Un bodegón con luces e sombras
1.2
Que arte de luces!
Observa este bodegón. Marca cunha frecha a dirección da que vén a luz.
Bodegón con cacharros (1650), de Francisco de Zurbarán, Museo Nacional do Prado, Madrid.
Ten en conta que, ao proxectar un foco de luz sobre un obxecto, prodúcense diferentes zonas: 1
1 Zona de luz propia: a que recibe a luz directa. 2 Zona de penumbra: a intermedia entre a anterior e a sombra.
2
3 Zona de sombra propia: a zona do obxecto máis escura. 3
4 Zona de sombra proxectada: a que bota sobre a superficie que o rodea. 4
18
Un bodegón con luces e sombras Recorta estes obxectos e garda para a páxina seguinte.
19
CREA
Obxectos iluminados Observa o modelo. Pega como queiras os obxectos recortados na páxina anterior. Despois sombrea tendo en conta a dirección do foco de luz.
Ao sombrear, controla a presión do lapis para conseguir diferentes tons. Deixa en branco a zona de luz propia.
21
O B S E RVA
U1
A representación da luz no impresionismo
1.2
Que arte de luces!
Claude Monet (1840-1926) foi un dos creadores do impresionismo. Pintou unha serie de trinta cadros sobre a catedral de Ruán en Francia, nos que plasmou os cambios de luz ao longo do día.
Serie A catedral de Ruán (1894), de Claude Monet.
Observa estes cadros. Que momento do día cres que representa cada un? Cal che gusta máis? Por que? Estas ilustracións representan tres momentos do día. Indica cal corresponde ao 1 amañecer, cal ao mediodía 2 e cal ao anoitecer 3 .
22
CREA
Un instante do día Escolle un momento do día e colorea coas cores adecuadas.
Antes de empezar, ten en conta que a luz nunha paisaxe varía segundo as horas do día: •a o amañecer a luz é moi amarela e as cores moi vibrantes.
•a luz do mediodía é máis branca e as cores resultan máis puras.
•a o atardecer a luz é alaranxada, e cambia as cores facéndoas máis cálidas.
Faino virtualmente en anayaeducacion.es.
23
¡
¡
U1 ASÍ CREAN
A l u z n a s o b r a s d e E d w a r d H o p p e r e R e m e d i o s Va r o
Sol da mañá (1954), de Edward Hopper, Museo de Arte de Columbus, Ohio (Estados Unidos).
Edward Hopper (1882-1967) foi un pintor estadounidense que representou nas súas obras a luz natural con moito realismo. Observa estes detalles e indica en cada caso as zonas de luz, penumbra, sombra propia e sombra proxectada.
Papa estelar (1958), de Remedios Varo, colección privada.
Remedios Varo (1908–1963), pintora surrealista mexicana, creou escenas que parecen do mundo dos soños, cunha luz enigmática que presenta escenas fantásticas nos seus cadros.
24
MANEIRA CREA Á TÚA
Recorda todo o que aprendiches sobre a luz e as cores nesta unidade. Fai un debuxo co teu momento do día ou da noite preferido.
25
O AR FF OO LL II OO P O RP T
Como aprendín? TIVO OBXEC IÓN EN ACC
1
Nesta unidade aprendiches como, ao longo da historia, se buscou constantemente decorar o espazo habitado. Tamén sabes valorar o que supón ter un fogar seguro, confortable e en paz. Agora propón, a través da chave chuvia de ideas distintas opcións para mellorar o teu barrio.
U1
Ordena de 1 a 4 os seguintes aspectos pensando cales se che dan mellor e cales necesitas mellorar. Despois, completa.
Seguir os pasos para crear a pegada da túa man. Buscar o módulo que se repite nas composicións modulares dos azulexos.
Consideras que os teus veciños están concienciados co uso apropiado das papeleiras e os colectores de reciclaxe?
Crear o Pórtico da Gloria a partir dun eixe de simetría.
Sabes se existen no teu barrio actividades culturais ou deportivas que fomenten a convivencia?
Converter imaxes fixas en imaxes en movemento co zoótropo.
Comprobaches que as rúas da túa zona sexan accesibles? Incluídas as persoas con capacidades reducidas?
O aspecto n.° 1 é a miña fortaleza porque...
Para mellorar o aspecto n.° 4, debo...
2
Completa para coñecer como aplicas a túa aprendizaxe. Ao expoñer as miñas ideas con argumentos, conseguín...
Colaborar cos demais para realizar un mosaico serviume para...
Dar a coñecer as miñas emocións axudoume a...
Aprendín a escoitar os demais coa actividade...
26
© GRUPO ANAYA, S.A., 2022 - C/ Juan Ignacio Luca de Tena, 15 - 28027 Madrid. Reservados todos os dereitos. O contido desta obra está protexido pola Lei, que establece penas de prisión e/ou multas, amais das correspondentes indemnizacións por perdas e danos, para quen reproduza, plaxie, distribúa ou comunique publicamente, en todo ou en parte, unha obra literaria, artística ou científica, ou a súa transformación, interpretación ou execución artística fixada en calquera tipo de soporte ou comunicada a través de calquera medio, sen a preceptiva autorización.