Operacion Mundo: Lingua 1º Primaria. Proposta didáctica (demo)

Page 1

mostra

1

PRIMARIA

Lingu a

P R O P O S TA DIDÁCTICA

a

ic ón

r pe

O u

o d n

m



Índice Claves de Operación Mundo ...........................................................................

4

Materiais para a etapa .....................................................................................

6

Proxecto dixital ................................................................................................

8

Da LOMLOE a Operación Mundo ....................................................................

17

• Perfil de saída da Educación Primaria • Saberes básicos do ciclo • Interdisciplinariedade en Operación Mundo • Gamificación de Operación Mundo • Inclusión en Operación Mundo Unidade 1 (mostra) ..........................................................................................

33

Recursos unidade 1 ..........................................................................................

53

• Inclusión e atención á diversidade - Ficha 1 (reforzo) - Ficha 2 (reforzo) • Avaliación - Avaliación - Avaliación competencial


As claves de OPERACIÓN MUNDO

Competencial Operación Mundo formula a adquisición paulatina e integradora das competencias. O seu desenvolvemento favorece no alumnado a capacidade de aprender a desenvolverse nas situacións da súa realidade cotiá.

Situacións de aprendizaxe

Para que serve o que aprendo? Operación Mundo, o novo proxecto de Anaya para Educación Primaria, propón unhas claves pedagóxicas que sitúan o alumnado no centro da aprendizaxe.

Unha aprendizaxe para a vida. Operación Mundo é un proxecto:

competencial, comprometido, interdisciplinario, inclusivo.

Baseado en metodoloxías activas e cun novo proxecto dixital:

4

Situacións enmarcadas nos ODS, que invitan o alumnado a levar a cabo unha reflexión final cunha proposta transformadora.

Actividades competenciais Actividades que preparan o alumnado para o día a día na súa toma de decisións.

Avaliacións competenciais Un elemento clave para a inclusión e o éxito escolar, cun enfoque integrador e flexible. Responde aos perfís competenciais de saída do alumnado para esta etapa.


Comprometido

Inclusivo

O alumnado xoga un papel activo no proxecto, que vai máis alá do ámbito escolar. Implicarase en propostas que contribúan a transformar o seu ámbito familiar, social, cultural e natural en beneficio dun mundo máis sostible en todos os ámbitos.

Un proxecto que nace comprometido co principio de educación inclusiva e a creación de mellores condicións de aprendizaxe para todo o alumnado. Para iso, ofrece recursos para un ensino personalizado, estruturas flexibles e mecanismos de reforzo.

Obxectivos de Desenvolvemento Sostible Achegarase a planos como a diversidade cultural, a cultura da paz, a adopción de estilos de vida sostible, a igualdade...

Obxectivo en acción No contexto das situacións de aprendizaxe expostas lánzanse propostas que invitan o alumnado a participar nun plan transformador.

Pautas DUA Baseado no documento Pautas sobre o Deseño Universal para a Aprendizaxe.

O esencial O proxecto identifica as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudando ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Recursos para a inclusión Ofrece opcións múltiples de presentación da información como vídeos subtitulados, audios, resumos, esquemas, actividades interactivas... que facilitan a personalización.

Interdisciplinario Un modelo orientado á acción no que se integran diferentes áreas de coñecemento e se potencian habilidades, destrezas e actitudes persoais e colaboradoras, dando como resultado unha aprendizaxe contextualizada.

Proxectos interdisciplinarios Operación Mundo propón proxectos interdisciplinarios, unha experiencia de aprendizaxe integradora na que o alumnado levará a cabo unha investigación e elaborará un produto final cun obxectivo transformador.

Plan Lingüístico Un plan transversal cuxos obxectivos son: ·M ellorar a expresión oral e escrita do alumnado. ·E stimular o interese e o hábito pola lectura.

Metodoloxías activas Operación Mundo propón un conxunto de métodos, técnicas e estratexias que fomentan o traballo en equipo e incentivan o espírito crítico. Unha forma de traballar que prepara o alumnado para situacións da vida real.

Aprendizaxe cooperativa Técnicas e estruturas cooperativas secuenciadas e progresivas.

Desenvolvemento do pensamento As estratexias de pensamento fomentan a competencia de aprender a aprender, contribúen a que o alumnado tome conciencia dos seus procesos mentais e a que actúe de forma reflexiva e crítica.

Educación emocional Habilidades que contribúen a que o alumnado identifique e recoñeza as emocións, regulándoas e xestionándoas.

TIC O seu uso intégrase como recurso para obter información, seleccionala e utilizala de acordo cunha finalidade concreta. Favorece o desenvolvemento de competencias de planificación, xestión e elaboración de traballos; a comunicación e a colaboración en rede, e a competencia dixital.

Aprendizaxe lúdica A gamificación chega á aula a través de actividades e xogos.

Avaliación Incorpora estratexias que lle permiten ao alumnado participar na avaliación da súa aprendizaxe analizando que aprendeu e como aprendeu.

5


Materiais para a etapa Material para o alumnado

Material para o profesorado

LIBROS

PROPOSTAS DIDÁCTICAS

Un libro por curso cun enfoque competencial para aprender aplicando o estudado.

Reproducen as páxinas do libro do alumnado para enriquecelo con actividades complementarias, suxestións didácticas, relación de recursos dixitais, solucións etc.

INCLÚE

C

EN

S

LI

Lingu a

PROXECTO DIXITAL ZA 12 MES

E

Pr imeir o tr imestr e

1

PRIMARIA

Lingua

Lingua

Primeiro trimestre

INCLÚ

PRIMARIA

NZ

E

ac

er

LIC

PROXE E CTO DIXITA L

ión

do

A 12 MES

ES

O p un

m

2

Primei ro trimes tre

PRIMARIA

L ingua

Proxecto dixital

Primeiro trim estre

3

INCLÚE

PRIMARIA

C

EN

S

LI

L ing u a

PROXECTO DIXITAL ZA 12 MES

E

n

ció

ra

o

e d O p un

m

Pri mei ro trim estre

3

Ademais dos recursos e ferramentas descritos nas páxinas do proxecto dixital, os libros de Lengua contan con:

PRIMARIA

Lingua

- Recursos para a comprensión lectora. - Recursos sobre comprensión oral.

Primeiro trimestre

- Ditados. 5 Lingua

INCLÚ

E

LIC

PROXEC DIXITA TO L E

NZ

ión

PRIMARIA

ac

r pe

A 12 MES

o nd

5

PRIMARIA

Lingua

9:45 AM

Primeiro trimestr e

m

100%

O u

ES

PRIMARIA

iPad

Prim eiro trim estr e

ión

ac

er

do

O p un m

6


bB

Δ∫ B Tarxetas de vocabulario

e regras Láminas d s ca fi rá g orto

Anda polos mares fríos, non é peixe nin navío. Ten chafariz, non é fonte. Canta cancións de amor que se oen desde lonxe.

Os ortopaxaros

Gloria Sánchez

ou qu : se con c

Ququ

C

Algo máis

*+qrsu:;Þ

AΔf`aoBCc^b_å e c e d a r i o

*+qrsu:;eHIi45xxyø

»p89a45r89qrsu:;Þ

©§Qbcu:;eHIt89å *+∂ D d

A B C D E F G H I L M N Ñ O P Q R S T U V X Z

© Grupo Anaya, S.A.

Xogamos a falar coa letra i? Pescuda o que di esta mensaxe secreta:

Ese

- Ili, qui til istís?

Erre

»√

U

Uve

z

X x

Z z

Vaca

Pasos

Zeta

Xe

Unicornio

Tigre

Õ≈

V v

Di o nome de tres animais que leven a letra p.

Xilófono

1 Le o poema completo. Faino amodo, comprendendo ben o que les. 2 Se tes dúbidas co significado dalgunha palabra, pregúntalle á túa profesora ou profesor. 3 Elixe algúns versos do poema e apréndeos de memoria. 4 Pensa no que sentes cando os recitas: alegría, tristura, sorpresa, curiosidade, medo...

Zamburiña

5 Le en voz alta os versos. Non esquezas respirar lentamente. Fai as pausas que indiquen as comas e os puntos.

7 Recítalle o poema ao resto da clase. Recorda que é importante: • Vocalizar ben. • Utilizar as mans para acompañar o que dis. • Transmitir as emocións que che produce o poema.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

Colle unha peza doColle crebacabezas unha peza do crebacabezas

Cales destas parellas de palabras se diferencian só nunha letra? a) mala e mula b) lima e maloPerdes a quenda c) tapa e pata

Perdes a quenda

Láminas de expresión oral

6 Cando creas que xa podes recitalo sen ler, fai varias probas en voz alta.

Colle unha peza do crebacabezas

© Grupo Anaya, S.A.

Devolve unha peza do crebacabezas

É unha néboa!

Cambiando! M sempre antes de b!

Néboa sempre con b!

Devolve unha peza do crebacabezas

Devolve unha peza do crebacabezas

Abonda ten b! Sempre con b! Palabras ten br! Sempre con b!

VAIA NÉBOA!

Imposible! M antes de p!

Intentei avisarvos, pero foi imposible.

»r89ø

Imposible! Bl sempre con b!

Brrr!

Crebacabezas ortográficof`aa<=s

l67l89ó>?>

»jjk

»m:;

Abecedario

A B*+g`aå C D E F G H I L M N Ñ O P Q R S T U V X Z

Gañas a quenda

*+å

Gañas a quenda

Δ∫

A a

*+©

B b

l89ø

G g

Δ™

De

Ce

H h

»Δ

E e

ÀÞ

D d

Elefante

Dinosauro

Δ¬

I i

Friso do abecedario

Foca

Mm

»µ

L l

»>

N n

Ele

Hache

Ene

Gue

Gañas a quenda

F f

Δf

E

Efe

Caracol

Bufo

Águia

*+g

*+∂

C c

Be

A

Devolve unha peza do crebacabezas

Abonda xa de falar de palabras!

zxyå

Δl89øzxyø

*+qrsu45Δ »r45

Gañas a quenda Que palabra de catro letras ten seis?

Perdes a quenda

© Grupo Anaya, S.A.

Mural do abecedario

© Grupo Anaya, S.A.

- O sapo toma a sopa. - Non ates as teas.

© Grupo Anaya, S.A.

Te

U u

Serpe

Rato

© Grupo Anaya, S.A.

»¤

T t

Queixo

Describir 3/3

Ƞ

Parrulo

Resposta libre. Por exemplo: pato, sapo, pito

Oso

Perdes a quenda Busca en cada frase dúas palabras que teñan as mesmas letras:

Ola, que tal estás?

Ñu

Está cambiando!

*+c^_å *+c^_å f|} »r89a45¤»t:; »t89å»r89å

© Grupo Anaya, S.A.

S s

© Grupo Anaya, S.A. © Grupo Anaya, S.A.

Ãs

R r

© Grupo Anaya, S.A.

Eñe

»®

Que

© Grupo Anaya, S.A.

Q q

Pe

Son un pauciño moi dereitiño e riba da fronte levo un puntiño.

Corrixe os erros: Compro pan na zapatería, a froita na panadería e uns zapatos na froitería.

© Grupo Anaya, S.A.

*+q

P p

Recita un poema

© Grupo © Anaya, S.A. Grupo Anaya, S.A.

»π

O

Resolve a adiviña:

É verdade que as palabras sopa e sapo teñen as mesmas letras?

Niño

© Grupo Anaya, S.A.Anaya, S.A. © Grupo

O o

Morcego

León

© Grupo Anaya, S.A.

*+ø

Ñ ñ

Iguana

Si

Hipopótamo

© Grupo Anaya, S.A.

Eme

*+chiu89c^_ø

*+chiu45r45u45xxyå

© Céèu45r45r89ø

Gato

© Grupo Anaya, S.A.Anaya, S.A. © Grupo

Describe o que ves

Ene

Colle unha peza do crebacabezas

© Grupo © Anaya, S.A. Grupo Anaya, S.A.

©§Qbcu45i89qrsu:;Þ

I

N n

© Grupo Anaya, S.A.

Hache

*+chi¤

»>

*+qrsu45i89o23sÑÖc^_ø

© Grupo Anaya, S.A.

Ele

Gue

»ð

Mm ÀeTUsÑÖqrsu45i45m89ø

»µ

l

Que palabra de catro letras ten seis?

Di tres palabras que leven a letra m.

Di tres palabras que comecen pola letra a.

© Grupo Anaya, S.A.

I i

»Δ

1. Empeza a xogar quen teña a primeira quenda. 2. Responderá Corrixe osa pregunta erros: que se lle faga: – Se é correcta, unhaapeza Compro pan nacollerá zapatería, froitado nacrebacabezas. panadería e – Sezapatos é incorrecta, pasará a quenda. uns na froitería. 3. Se ao coller unha tarxeta da morea, esta resultara unha de sorpresa, o xogador fará o que se lle indica. 4. Terminada a quenda, pasa á quenda seguinte. 5. Gaña o equipo que consiga completar o crebacabezas.

das

palabras

© Grupo Anaya, S.A.

H h

Instrucións do xogo

O xogo

Mala e mula, lima e malo

Δ™

*+qrsu4Δ¬5∆ L

Primaria

Foca

Sapo e sopa; ates e teas

G g

Elefante

Dinosauro

Compro o pan na panadería, a froita na froitería e uns zapatos na zapatería

*+g

ΔbBCa45r89c^_ø

Branca sempre con b!

E

Efe

Caracol

*+c^_oBCcdeh89ø

E con mp e mb.

Unha nube branca!

Diante de p sempre m e non n.

»p:; »r45r89ø

F f

A letra i

Bufo

© C\]o>?r89a67¬

Δf

Resposta libre

*+c^_ø

Águia

De

Ce

Be

E e

ÀÞ

Seis

C c

Resposta libre

A

*+©

Compro o pan na panadería, a froita na froitería e uns zapatos na zapatería

*+c^_a45r89a89c^_o@A¬

© C\]a45t89a45r45i45n89åΔ∫ B b

Das palabras con br e bl.

Br e bl sempre con b.

Monicreques de dedo

Xogo das palabras

Seis

*+c^_å A a

Bla, bla, bla...

De que falades?

*+qrs¤ Qu

*+© C c

*+å

presentan: br/bl e mp/mb

b a le a

Este animal ten un nome feminino. Se queremos distinguir o seu sexo, temos que falar de balea macho ou de balea femia. A súa cría chámase baleato.

© Grupo Anaya, S.A.

Escríben

Láminas de regras ortográficas

A d iv i ñ a

I

Eme

Gato

»ð

Iguana

Hipopótamo

*+ø

Ñ ñ

O o

»π

O

Morcego

León

*+q

P p

»®

Q q

Eñe

Niño

Ãs

R r

S s

Ese

Que

Pe

Erre

Xogo da oca

Ñu

Oso

Parrulo

»¤

T t

Ƞ

Xogos de destrezas creativas Queixo

U u

Uve

35

z

X x

Z z

Zeta

Xe

Unicornio

Tigre

Serpe

Rato

Õ≈

V v

»√

U

Te

Vaca

Xilófono

EN DIRECTO

Zamburiña

EN DIRECTO

Dados para contar historias

© Grupo Anaya, S.A.

1

Murais

Murais

Regras ortográficas Puntuación h

Non levan h palabras como aí, inchar, irmán, ola!, ombro, ovo...

nh

Escríbese b antes de r e de l: bruxa, cable.

Escríbense con b as formas verbais rematadas en -aba, -abas, -aba, -abamos, -abades, -aban: cantaba, falabas, ensinaba...

Escríbese g diante de a, o, u: auga, magosto, segundo.

O son forte do r escríbese:

v

– Cun r ao principio de palabra: ramo. – Cun r detrás de l, n e s: venres, tenro, Israel.

ll / l •

x

Pode soar «ks», como en exame, saxofón, texto...

Despois do encabezamento das DEcartas e notas.A Antes dunha enumeración.

Antes de citar as palabras que dixo alguén.

PIEZA

DE

Moitas das palabras que se escriben con ll coinciden co j do castelán: allo, lentellas, orella, tellado...

Tamén se escriben con ll: pallaso, quenlla, tallo...

Moitas das palabras que se escriben con i coinciden co y do castelán: desmaio, iate, iogur...

Tamén se escriben con i: gaiola, papagaio, saia...

Erre con erre, guitarra; erre con erre, carril: rápido ruedan los carros, rápido el ferrocarril.

A

PIEZA PIEZA

a (artigo)

cacahuete

impo

oitavo/-a

á (a + a; «ala»)

coello

inchar

ola!

abelá

concello

irmán/-á

orballo

acivro

consello

lámpada

orfo

amodo

débeda

lei

DE ovella

ata

dúbida

lingüeta

palla

baía

escaravello

lonxe

parella

baleiro

esquimó

marabilla

piollo

beirarrúa

esquío

mexillón

piragüista

boia

heroe

móbil

varrer

bucina

home

mover

vasoira

buguina

húmido

ningunha

Tres grandes tigres tragones tragan trigo y se atragantan.

Frío

DE

A

PIEZA PIEZA

A

PIEZA PIEZA

DE

DE

DE

A

8383385 1/2

A

María Chuchena su choza techaba, y un techador que por allá pasaba, le dijo: –Chuchena, ¿tú techas tu choza, o techas la ajena?

Regras ortográficas

As terminacións en -aba do pretérito imperfecto (copretérito) dos verbos da 1.ª conxugación: falaba.

Limpio

O nh é un dígrafo e, polo tanto, as súas letras non se poden separar: u-nha, algu-nha.

As palabras que comezan por bu-, bur- e bus-: buxaina, burla, buscar.

As palabras con br, bl, excepto acivro: brando, moble.

Os verbos rematados en -buír e -bir, excepto servir, vivir e vir (e derivados): contribuír, escribir, recibir.

ll / i

v Escríbense con v: •

Tamén se escriben con ll: pallaso, quenlla, tallo...

Moitas das palabras que se escriben con i coinciden co y do castelán: desmaio, iate, iogur...

Tamén se escriben con i: gaiola, papagaio, saia...

Consérvanse os grupos ct e cc se a vogal anterior é aberta (a, e, o): olfacto, corrección.

Elimínase o c nos grupos ct e cc se a vogal anterior é pechada (i, u): condutor, ditado, introdución.

Pode soar «xe», como en caxato, graxa, peixe, pelexa, solfexo, xouba...

Bin go

Cando hai dúas vogais cerradas, leva o acento a segunda, sempre que sexa a vogal tónica: muíño, Suíza.

á (a + a; «ala») bóla («esfera») cá (ca + a) có (ca + o) cómpre («é preciso») dá (de dar) dó (nota musical) é (de ser) fóra (adverbio) máis (adverbio) nós («nosoutros»; pl. de nó) ó (a + o) óso (do esqueleto) pór (poñer) vén (de vir) vés (de vir) vós («vosoutros»)

O hiato é o encontro de dúas vogais seguidas pero que pertencen a sílabas distintas. Forman hiato: – Dúas vogais abertas: aldea, coroa, xeo.

Os prefixos hemi-, hemo-, hidr-, hipo-, hiper-, homo-: hemisferio, hidroavión, hipermercado.

– Unha vogal aberta e outra pechada (faísca) ou unha pechada e outra aberta (tío), se a pechada é a vogal tónica.

Palabras como hamaca, Hadrián, harmónica, hasta, Helena, helmo, Henrique, vehículo... Bing

– Dúas vogais pechadas, cando a segunda é a tónica: ruído,

o orto gráf gratuíto. ico

ort og

ráf ico

• •

Non levan h palabras como aí, alelí, baía, inchar, irmán, oco, ola!, ombro, ovo, úmero...

Anaya,

S.A.

Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya,

S.A.

escribo escribes escribe escribimos escribides escriben

escribira escribiras escribira escribiramos escribirades escribiran

Pretérito imperfecto (copretérito)

Futuro

Pretérito imperfecto (copretérito)

Futuro

Pretérito imperfecto (copretérito)

Futuro

falaba falabas falaba falabamos falabades falaban

falarei falarás falará falaremos falaredes falarán

movía movías movía moviamos moviades movían

moverei moverás moverá moveremos moveredes moverán

escribía escribías escribía escribiamos escribiades escribían

escribirei escribirás escribirá escribiremos escribiredes escribirán

Pretérito perfecto (pretérito)

Futuro hipotético (condicional)

Pretérito perfecto (pretérito)

Futuro hipotético (condicional)

Pretérito perfecto (pretérito)

Futuro hipotético (condicional)

eu ti el/ela/vostede nós vós eles/elas/Vds.

falei falaches falou falamos falastes falaron

falaría falarías falaría falariamos falariades falarían

movín moviches moveu movemos movestes moveron

movería moverías movería moveriamos moveriades moverían

escribín escribiches escribiu escribimos escribistes escribiron

escribiría escribirías escribiría escribiriamos escribiriades escribirían

Presente

Pretérito imperfecto (pretérito)

Presente

Pretérito imperfecto (pretérito)

Presente

Pretérito imperfecto (pretérito)

eu ti el/ela/vostede nós vós eles/elas/Vds.

fale fales fale falemos faledes falen

falase falases falase falásemos falásedes falasen

mova movas mova movamos movades movan

movese moveses movese movésemos movésedes movesen

escriba escribas escriba escribamos escribades escriban

escribise escribises escribise escribísemos escribísedes escribisen

Subxuntivo

• •

a (art.; pron.; prep.) bola (peza de pan) ca (conxunción) co (con + o) compre (de comprar) da (de + a) do (de + o) e (conxunción) fora (de ir e ser) mais («pero») nos (en + os; pron. átono) o (art.; pron.) oso (animal) por (preposición) ven (de ver) ves (de ver) vos (pron. átono)

• •

Come

Bingo Fic has de con tro l ortográfico A Á B

• •

S

I

Car tón I de con H R A N GU CGÜO trol

E P A

E Í

É

G

LL

M

ráfico Bingo ortog

Anaya,

S.A.

Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

Bingo O r to grá f ico

Car tón

Cartón de control RR A QU R ONH Ñ ÁO BÓ C B C E É G A Á E É GU G Z H XI D A GUÜ V LL M Í GU GÜ ÍH LLI NH Ñ M O Ó NH Ñ QUO R Ó QU R RR RR U V Z X UZ V X Bing o

Orto gráfi

© Grupo Anaya,

co

S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo

Anaya,

S.A.

Podes chegar a calquera parte, sempre que andes o suficiente.

le r

. coñezo non a. as que a, estreit o e terr uen pod mares oa peq non lle mara sínt os que . Ir por ros cha Minibiografía ra. mundo pero ago sament e out a ped ea, andar o pen erían Lutwidge Dodgson, máis coñecido como Lewis Carroll, un a unh ibaCharles xera na ald . Teñ entend mo com naceu no condado de Cheshire (Reino Unido) en 1832. Desde neno Eu qui crieime me cortizo de enr ivo na e dur non tivo afección pola lectura. Estudou Humanidades e Matemáticas na se nun pois tasen est úns Nacín vivi qui des lle que Universidade de Oxford. Entre as súas obras podemos encontrar me n. Alg ribo. E a se itán o que a se Com a ningué o cap com todo artigos xornalísticos, poemas, estudos de matemáticas e novelas. A iso esc Smith, escribir libre, contar tolo. Por ro. máis universal é, sen dúbida, Alicia no país das marabillas. Morreu na a ado, én de cidadeerde Guildford no ano 1898. ose Landei ríanme desatafeg as! E tam o cad a púx trouxo o a cas atopen envorco me Quedo sas miñ veu par me que Cou nel non vol eiro libro que bocoi. e cando nun Porque en o pet Oxalá está nos. falar. guerra a me Todos abr se dela. a. Así Nin par cer dar fai. libro! E non é e na aconte a arre te o e un ntécem ita fixes ou par goña. ca xen to aco o a mo dade Se eu íame ver Moi pou tan ver o. ir a outro r a un, per no. Dar que sint a dic an. E ede ; par o eprendí e suc todo cousas e ado Do máis curiososísimo! —berrou Alicia (tan sorpren«Curiosísimo! dúas me com que lle pod de min viaxan, para r a non dida quedara que por un pouco esqueceu falar correctamente)—. o peo a cas arredor ros que caso, Iso é Na miñ por estirando como o telescopio máis grande do mundo! mundo s, neboeiAgorao estou deiro. dá. oo poñ do Lan se lle adeus, meus pés! (Porque ó ollar para os pés pareceulle ío. Vex s e luce me di,Adeus, non aros. desvar o sombra Ninguén paxlle xente . osque desaparecían da vista, de tan lonxe que quedaban). Ai, sei se . Vex isto? labrego . morren meus peíños Eu non entendelo e é todo quen vos vai calzar agora as medias e neno queridiños!, ión) onde dun ptac s, nin rias s. Qu (ada Eu, non, de seguro! Eu estarei lonxe de máis para zo por mo tro rela os zapatos? ore Me árb as est do Cas VILAS, lume, NEIRA Ediciós ocuparme de vós; teredes que vos amañar como poidades... teño serven XOSÉ que para que portarme ben con eles —pensou Alicia— que se non, non me van querer levar onde eu lles mande. A ver... voulles regalar un par de botas por cada Nadal!

contr ol Cartó n de

Bingo Ortográfico

Lewis Carroll

ra fía

xt Un te

Úsase o guión para dividir palabras en sílabas e para partir palabras a final de liña. Úsase a raia para encerrar aclaracións ou para introducir as palabras de cada interlocutor nun diálogo.

Novo ano e novas aventuras

Fillo dra). teve emigrou (Pon 1949 Gres s. Alí a de que en traballo vista alde po ata rentes nun acti 8, na en 192 as do cameñou difeverteuse a, Cub naceu e con nas faen desemp Vilas se en allou dou e de Galicia Neira instalou Xosé egos, trab e estu tidade outros nda, ond entre ia Mira de labr Aires, cia da iden biu, Anis Galicia.ega e reci a Bos concien escritora o en Gal ra. tomou galego. r coa de nov demia de Hon ural casa vive l Aca rón cult de alidade io da Rea o e o Ped Despois erar tela na actu mais bro num alla Cas É memios, a Med prem

Van entre comiñas as citas textuais. Os títulos de partes dunha obra: poemas, artigos, capítulos dun libro, etc.

áfico Bingo Ortogr

C

XANEIRO

ráf ico

áfico Bingo Ortogr

A

O

lar

Bing o orto gráf ico

ort og

iog Mi nib

O guión (-) e a raia (—) •

esco

B i ngo O rtográ fi co

Utilízanse os dous puntos antes dunha enumeración ou serie. Despois do encabezamento dunha carta. Antes das palabras ditas por alguén.

As comiñas (« ») •

tura

B C A Á B B C a r t ón d e co nt r oC l C E É GG l CU C E co nt ro de B as Fi ch B G Á Ü A C Á A BH IC Í E É G É G GU B G JGUGÜ H A Á B ME OIÉ Ó Í LL M I Í J ULLCH GU Q G GGÜ Í UJ LL M O É E I C R H Ó QU J GRÜR U Ú Ó V U R Í I NH ÑX O MÓO QU QRR RRR U Ú V GÜ H L Z LYtrol U Q ÓFich as de con X Y Ú V RR U LL M O URV X A Z Á B ZB C Ú VÁ B B C U R Z R A R X 1Y C E É G GU G GU I M N A S I A X Y Z C E É H I Í JE É G GÜ J O GA UÁ R B C GÜ H I Í M O HÓ IQUÍ LL N GU CGÜO G QU RLLA M É E Á B RC RR A ÁA Ó QU LL M O Ó C O E O B V ONH U Ú Ñ C Calendario R RRGU GU GÜX H ZE I É Í GLL M V Ú U R RR H L Á P A D A GUÜ V I RR X YNHZÑ NHO Ñ O Í ÓLLQUM Rliterario Ó QU X Y Z Z Bin go

© Grupo

contr ol Cartó n de

aven o da

!... OOOO —NEN iiino! —Balb

© Grupo

O GA UÁ R B

Inici

Xosé as a V il

Os dous puntos ( : ) •

curso zo de

BR TEM N e ir

Úsase a coma para separar as palabras dunha serie. Para intercalar aclaracións. Antes e despois dos nomes das persoas ás que nos diriximos. Nos enderezos postais. Antes de mais, pero, porque, xa que...

B i n g o Ortog ráfi co

N A

Subxuntivo

8383385 2/2

BINGO ORTOGRÁFICO

BINGO ORTOGRÁFICO

© Grupo

movera moveras movera moveramos moverades moveran

SE

Escríbese a primeira letra maiúscula a comezo dun escrito e despois de punto. Nos nomes propios. Despois do encabezamento das cartas. Nos títulos de libros, xornais, películas...

Bi n g o Or to g rá f i co

© Grupo

movo moves move movemos movedes moven

Utilízase o signo de interrogación (?) despois dunha pregunta. Utilízase o signo de admiración (!) despois dunha expresión que indica alegría, medo, sorpresa...

ro l de co nt Fi ch as

ráfico Bingo ortog

falara falaras falara falaramos falarades falaran

Emprégase o punto para rematar unha oración (punto e seguido), un parágrafo (punto e á parte) ou un texto (punto final). Tamén, nas abreviaturas e nas fraccións das horas.

A coma (,) •

As vogais que se pronuncian xuntas nunha mesma sílaba forman un ditongo.

B C A Á B B C E É C G GCU C E B B Ü BHÁ IC E É G É G GU A C ÁGA ÍG JGUGÜ B H A Á B ME OIÉ Ó Í LL M I Í1 J ULLCH GGÜ GU Q I M G Í UJ LL M O É C E RGRÜRHU I Ó QU V QR U Í JÑ O Ó ÚQU R I Ó R R NH RR H O U X LYL M Ú V GÜ ÓFichQasUde con trol Z U Ú V X RR X Z Á YB ZB C C O LL M O URV V A Ú B C L Á R RR U A Á BX Y Z É G GU G GU C E Z É E Y C X Í J J GÜ H I GÜ H I Í QU Ó O M QU LL LL M O Ó U Ú V RR R V R RR U Ú X Y Z Y Z Ca r tó n de c o n tr o l

Cando se xuntan unha vogal aberta e unha cerrada (ou viceversa), ponse o acento na pechada, sempre que sexa a vogal tónica: fío, rúa, saúde.

Serve para diferenciar palabras que se escriben igual pero teñen distinto significado e, ás veces, distinta pronuncia:

Viejo

A maiúscula

Forman ditongo unha vogal aberta e outra pechada (leite), unha pechada e outra aberta (ciencia) ou dúas pechadas (azuis).

h Escríbense con h:

Se as vogais do hiato son abertas, seguen as regras xerais de acentuación.

O acento diacrítico

Nalgunhas palabras, o c dos grupos ct ou cc cambia a vogal (en vez de desaparecer): doutora, oitavo, seita.

Pretérito pluscuamperfecto (antepretérito)

falo falas fala falamos falades falan

Os signos ? e ! •

Vogais

Hai palabras que en castelán se escriben con x (co son «ks»), pero que en galego levan s: escavar, espremer, estender, estranxeiro, estraño...

As palabras esdrúxulas levan acento gráfico sempre: lóstrego, semáforo.

Pode soar «ks», como en exame, saxofón, sexto, texto... Tamén, en palabras que comezan por ex-: exclamar, explicar, extintor, ex-alumno...

Bingo Fic has de con tro l ortográfico A Á B

As palabras graves levan acento gráfico se rematan en consoante distinta de -n ou -s: álbum, difícil.

O punto (.)

Triunfo

El cielo está enladrillado, ¿quién lo desenladrillará?, el desenladrillador que lo desenladrille, buen desenladrillador será.

Puntuación

O acento gráfico nos hiatos

ct / cc

Os verbos ver, mover e volver e as palabras que derivan deles: prever, remover, envolver.

O x ten dous sons:

Moitas das palabras que se escriben con ll coinciden co j do castelán: allo, lentellas, orella, tellado...

Fuerte

Acentuación •

Os adxectivos rematados en -avo, -ave, -evo, -eve, -ivo, -ovo, -ívoro: bravo, suave, lonxevo, breve, altivo, novo, herbívoro.

x •

Si la bruja desbruja al brujo, y el brujo desbruja a la bruja, y el brujo queda desbrujado, ¿cómo desbruja el brujo a la bruja?

O acento gráfico As palabras agudas levan acento gráfico se rematan en vogal, -n, -s ou -ns: café, bambán, compás, pantalóns.

Vacío

© Grupo Anaya, S.A.

Abierto

Presente

PIEZA PIEZA

Murais

Escríbense con b:

Poquito a poquito, Paquito empaca copitos en pocos paquetes.

A

Odio

nh

Pretérito pluscuamperfecto (antepretérito)

Subxuntivo

Había una caracatrepa con tres caracatrepitos. Cuando la caracatrepa trepa, trepan los tres caracatrepitos.

Pepe Pecas pica papas con un pico. Con un pico pica papas Pepe Pecas.

Uso das letras

Feo

3.ª CONXUGACIÓN

Indicativo

Presente

eu ti el/ela/vostede nós vós eles/elas/Vds.

PIEZA PIEZA

A PIEZA PIEZA

b

En el juncal de Junqueira, juncos juntaba Julián. Juntose Juan a juntarlos y juntos juntaron juncos.

Escribir

Pretérito pluscuamperfecto (antepretérito)

PIEZA PIEZA Día

vodaDE

Cuando cuentes cuentos cuenta cuántos cuentos cuentas, porque si no cuentas cuántos cuentos cuentas nunca sabrás cuántos cuentos cuentas tú.

2.ª CONXUGACIÓN

Indicativo

Presente eu ti el/ela/vostede nós vós eles/elas/Vds.

a oca

PIEZA

Diante da última palabra escríbese e.

– Con rr se vai entre vogais: carro.

Tamén se escriben con v palabras como avó/avoa, gravata, trevo, vello/-a, voitre...

• •

Palabras con dificultade ortográfica

O r suave escríbese r entre dúas vogais: burato, nariz, parede.

A caixa dos contos

De oca

Os dous puntos (:) úsanse:

A coma indica unha pequena pausa. Úsase para separar as palabras dunha enumeración ou lista.

r •

Escríbense con v os verbos ver, volver, vir e vivir, e tamén todas as palabras das súas familias: vista, revolver, previr, convivencia.

Os dous puntos

© Grupo Anaya, S.A.

Pode soar «xe», como en peixe, xabón, xirafa...

Nos nomes que lles poñemos aos animais.

O guión úsase para dividir as palabras en sílabas e para partir as palabras a final de liña.

© Grupo © Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

Escríbese gu diante de e, i: mangueira, aguia. Escríbese diérese sobre o u (ü) para indicar que se pronuncia nas sílabas güe, güi: lingüeta, pingüín.

©© Grupo Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

• •

Escríbese b se a palabra comeza por bu-, bur- ou bus-: bulir, burla, buscar.

Nos nomes de montes, ríos, mares e océanos.

Mover

1.ª CONXUGACIÓN

Indicativo

© Grupo © Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

Tamén se escriben con b as palabras que rematan en -bilidade: amabilidade, dispoñibilidade, posibilidade.

Conxugacións verbais Falar

Detrás dos signos de interrogación e de admiración pódese utilizar calquera signo de puntuación excepto o punto.

© Grupo © Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

Escríbense con b palabras como automóbil, billa, bolboreta...

O x ten dous sons:

Nos nomes de aldeas, rúas, vilas, cidades e países.

A coma

g

O signo de admiración (!) utilízase na escrita para expresar sentimentos de alegría, dor, tristeza, sorpresa…

O guión

Escríbense con nh as palabras unha, algunha e ningunha, así como as que se forman a partir delas: cunha, dunhas, nalgunha...

b

O signo de interrogación (?) utilízase na escrita para preguntar.

© Grupo Anaya, S.A.

Escríbese c diante de e, i: cempés, cinto. Escríbese z diante de a, o, u: zapato, cazo, azul.

Ao comezar a escribir e despois de punto. Nos nomes e apelidos das persoas.

8403385 1/2

c / z • •

• •

© Grupo Anaya, S.A.

Escríbese c diante de a, o, u: cabalo, colexio, cunca. Escríbese qu diante de e, i: queixo, esquimó.

Escríbese maiúscula:

© Grupo © Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

• •

Escríbese punto (.) ao final de cada oración.

©© Grupo Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

Escríbense con h palabras como harmónica, hasta, Helena, helmo, Henrique...

© Grupo © Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

As palabras que proceden doutra con h manteñen o h: honra – deshonra, hábil – habilidade.

Os signos de interrogación e de admiración

O punto e a maiúscula

c / qu

©© Grupo Grupo Anaya, Anaya, S.A. S.A.

mb / mp Diante de b e de p escríbese sempre m: tamborileiro, campá.

© Grupo Anaya, S.A.

Uso das letras

Bingo Ortográfico

Cartón de control de con trol

Bing o

Orto gráfi

© Grupo Anaya,

co

ra o pa

Un texto para ler

E seguiu facendo proxectos: —Terán que ir polo recadeiro —pensou—, e vai ser ben chistoso mandarlles regalos ós pés dun! E o enderezo vai soar ben raro!

Señor Pé dereito de Alicia Alfombra Cabo do Gardafogo (cunha aperta de Alicia) LEWIS CARROLL. Alicia no país das marabillas. Ed. Xerais. Col. «Xabarín de Ouro».

S.A.

© Grupo Anaya, S.A.

© Grupo Anaya,

U

V

U

X

S.A.

V RX RR

Z

© Grupo Anaya, S.A.

* Las imágenes son orientativas, los materiales pueden sufrir modificaciones. © Grupo

Anaya,

S.A.

7


Proxecto dixital

Interactivo

Un proxecto dixital que cobre todos os contidos do curso e que se adapta a calquera plataforma y dispositivo. Versátil Adaptable a distintos enfoques e necesidades: para os cales complementan o libro en papel e para aulas plenamente dixitais.

Contén diversidade de recursos como vídeos, animacións, gamificación, actividades de autoavaliación, actividades interactivas autocorrixibles... É moito máis que unha reprodución do libro en papel.

Rastreable Poderás visualizar a realización e os resultados das actividades propostas.

Inclusivo O seu contorno facilita a personalización da aprendizaxe adaptando as tarefas ás necesidades do alumnado.

Competencial Elementos multimedia de alto valor pedagóxico deseñados para facilitar a adquisición das competencias dixitais.

Como é Edudynamic? Intuitivo.

Doado de usar para ti e para as túas alumnas e alumnos.

Descargable.

Permite traballar sen conexión a internet e descargarse en máis dun dispositivo.

Multidispositivo.

Adáptase e visualízase en calquera tipo de dispositivo (ordenador, tableta, smartphone...) a calquera tamaño e resolución de pantalla.

Sincronizable.

Os cambios que realice o usuario sincronízanse automaticamente ao conectar calquera dos dispositivos nos que se traballe.

1

Universal.

Imos á escola

© Hñóo>?xvwÞ ÀeHIm45p:;eHIzxya<=s *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å. É »u45> *+d45í89å »i45m45p89o>?r45t89a45n45t:;Þ »p89a45r89å »t45Δ. Txya45m:;éHI> *+ø Δf`ao>?Δ »p89a45r89å »p 89a45p89¥ ÀÞ »m89a45m89¥ ÀÞ »p89a45r89å *+o23s *+a45vBCó23s *+c^_a45n89d89ø ÀeHIr89a45> »p:;eNOqr su:;eHIn89o23s.

100%

Compatible con todos os sistemas operativos, os contornos virtuais de aprendizaxe (CVA) e as plataformas educativas (LMS) máis utilizadas nos centros escolares.

1

Imos á escola

Como o ves?

4

Como sería a escola cando teu avó e túa avoa eran pequenos?

© Hñóo>?xvwÞ ÀeHIm45p:;eHIzxya<=s *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å. É »u45> *+d45í89å »i45m45p89o>?r45t89a45n45t:;Þ »p89a45r89å »t45Δ. Txya45m:;éHI> *+ø Δf`ao>?Δ »p89a45r89å »p89a45p89¥ ÀÞ »m89a45m89¥ ÀÞ »p89a45r89å *+o23s *+a45vBCó23s *+c^_a45n89d89ø ÀeHIr89a45> »p:;eNOqrsu:;eHIn89o23s.

O dato Nas escolas de antes empregábase o pizarrillo para escribir. Sabes o que é?

9:45 AM

Como o ves? Como sería a escola cando teu avó e túa avoa eran pequenos?

O dato Nas escolas de antes empregábase o pizarrillo para escribir. Sabes o que é?

Para esta unidade...

Obxectivo en acción

Para esta unidade...

Obxectivo en acción OLMb23sÇÉeHIr45vBCa45m89o23s ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQÞ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs *+¥ *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å.

Que cambia e que mantén na escola?se

Sigue o fío! iPad

8

As cousas da escola

8

novos Aprender xogos o. sempre é divertid

ea i OLMb23sÇÉeHIr45vBCa45m89o23s ÀeHI > *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQÞ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs *+¥ *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å. APRENDO AS LETRAS

As vogais; l, m,

p, s

COÑEZO A M IÑA LINGUA

O artigo determi nado

Xogos de aquí

nove

oito

8

oito

9

Sigue o fío!

Qu ma

As


ue cambia antén na e que se escola?

s cousas da escola

E para o alumnado? Que che ofrece? Recursos

100%

Para 1º e 2º, un libro activo que combina a versión dixitalizada do libro do alumnado cos recursos desenvolvidos para a reprodución multimedia e interactiva de todos os contidos do curso, gamificación, audios, vídeos...

Metodoloxías activas (técnicas e estratexias) e recursos para: • Exercitar: vídeos, presentacións...

9:45 AM

Para o traballo na aula e de xeito individual na casa, o libro activo pódese utilizar como complemento dixital do libro impreso ou como ferramenta autónoma de aprendizaxe.

• Estudar: resumos, actividades interactivas... • Aprender: game room, actividades lúdicas...

iPad

• Avaliar: autoavaliación, portafolio...

De 3º a 6º, un formato especialmente deseñado para o ámbito dixital educativo, que utiliza todo o potencial tecnolóxico e é compatible con calquera dispositivo. Realizáronse edicións específicas de todos os contidos teóricos e prácticos do libro de texto para obter unha versión interactiva e dinámica que inclúe todo o contido curricular do nivel, xunto cunha gran diversidade de recursos multimedia, vídeos, gamificación...

100%

Avaliación •X erador de probas de avaliación e exercitación. • Avaliación competencial. 9:45 AM

• Avaliación final. • I nstrumentos de avaliación, autoavaliación e coavaliación. • Instrumentos para avaliar a práctica docente.

iPad

• Ximnasio de competencias.

Programación, proposta didáctica e documentación do proxecto

100%

4

As claves de OPERACIÓN MUNDO

Competencial Operación Mundo formula a adquisición paulatina e integradora das competencias. O seu desenvolvemento favorece no alumnado a capacidade de aprender a desenvolverse nas situacións da súa realidade cotiá.

Situacións de aprendizaxe

Para que serve o que aprendo? Operación Mundo, o novo proxecto de Anaya para Educación Primaria, propón unhas claves pedagóxicas que sitúan o alumnado no centro da aprendizaxe.

9:45 AM

Unha aprendizaxe para a vida.

Situacións enmarcadas nos ODS, que invitan o alumnado a levar a cabo unha reflexión final cunha proposta transformadora.

Actividades competenciais Actividades que preparan o alumnado para o día a día na súa toma de decisións.

Avaliacións competenciais

Comprometido

Inclusivo

O alumnado xoga un papel activo no proxecto, que vai máis alá do ámbito escolar. Implicarase en propostas que contribúan a transformar o seu ámbito familiar, social, cultural e natural en beneficio dun mundo máis sostible en todos os ámbitos.

Un proxecto que nace comprometido co principio de educación inclusiva e a creación de mellores condicións de aprendizaxe para todo o alumnado. Para iso, ofrece recursos para un ensino personalizado, estruturas flexibles e mecanismos de reforzo.

Obxectivos de Desenvolvemento Sostible Achegarase a planos como a diversidade cultural, a cultura da paz, a adopción de estilos de vida sostible, a igualdade...

Obxectivo en acción No contexto das situacións de aprendizaxe expostas lánzanse propostas que invitan o alumnado a participar nun plan transformador.

Ofrece opcións múltiples de presentación da información como vídeos subtitulados, audios, resumos, esquemas, actividades interactivas... que facilitan a personalización.

Interdisciplinario Un modelo orientado á acción no que se integran diferentes áreas de coñecemento e se potencian habilidades, destrezas e actitudes persoais e colaboradoras, dando como resultado unha aprendizaxe contextualizada.

Proxectos interdisciplinarios Operación Mundo propón proxectos interdisciplinarios, unha experiencia de aprendizaxe integradora na que o alumnado levará a cabo unha investigación e elaborará un produto final cun obxectivo transformador.

Plan Lingüístico

4

iPad

Baseado en metodoloxías activas e cun novo proxecto dixital:

O esencial O proxecto identifica as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudando ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Recursos para a inclusión

Un elemento clave para a inclusión e o éxito escolar, cun enfoque integrador e flexible. Responde aos perfís competenciais de saída do alumnado para esta etapa.

Operación Mundo é un proxecto:

competencial, comprometido, interdisciplinario, inclusivo.

Pautas DUA Baseado no documento Pautas sobre o Deseño Universal para a Aprendizaxe.

Un plan transversal cuxos obxectivos son: · Mellorar a expresión oral e escrita do alumnado. · Estimular o interese e o hábito pola lectura.

Metodoloxías activas Operación Mundo propón un conxunto de métodos, técnicas e estratexias que fomentan o traballo en equipo e incentivan o espírito crítico. Unha forma de traballar que prepara o alumnado para situacións da vida real.

• As claves de Operación Mundo.

Aprendizaxe cooperativa Técnicas e estruturas cooperativas secuenciadas e progresivas.

Desenvolvemento do pensamento As estratexias de pensamento fomentan a competencia de aprender a aprender, contribúen a que o alumnado tome conciencia dos seus procesos mentais e a que actúe de forma reflexiva e crítica.

• Proposta didáctica.

Educación emocional Habilidades que contribúen a que o alumnado identifique e recoñeza as emocións, regulándoas e xestionándoas.

• Programacións.

TIC O seu uso intégrase como recurso para obter información, seleccionala e utilizala de acordo cunha finalidade concreta. Favorece o desenvolvemento de competencias de planificación, xestión e elaboración de traballos; a comunicación e a colaboración en rede, e a competencia dixital.

Aprendizaxe lúdica A gamificación chega á aula a través de actividades e xogos.

Avaliación Incorpora estratexias que lle permiten ao alumnado participar na avaliación da súa aprendizaxe analizando que aprendeu e como aprendeu.

5

ea i Aprender xogos novos sempre é divertido.

Xogos de aquí

APREND O AS LETR AS

As vogais ; l, m, p, s

COÑEZO

A MIÑA

LINGUA O artigo det erminado

9


Recursos

Recursos relacionados coas claves do proxecto Coa información que o alumnado necesita manexar para poñer en práctica as claves e as metodoloxías activas de Operación Mundo. • Infografías do Plan Lingüístico.

100%

Recursos dixitais ordenados tanto por unidades como polos seus propósitos educativos máis destacables

9:45 AM

Para aprender • Vídeos. • Presentacións.

iPad

• Audios.

10


100%

Para estudar e exercitar 9:45 AM

• Resumos. • Esquemas.

100%

iPad

• Actividades interactivas.

9:45 AM

Para xogar • Actividades lúdicas. • Repasos trimestrais lúdicos. •G ame room: Ultimate travellers.

100%

iPad

E para seguir xogando, contas con recursos lúdicos no material de aula.

9:45 AM

Para avaliar •A ctividades e probas interactivas con rastreabilidade, que facilitan o seguimento do progreso do alumnado por parte do profesorado.

iPad

•E apps recomendadas, que complementan o proxecto.

11


Inclusión e atención á diversidade

12


O esencial

Fichas de atención á diversidade

Recolle as aprendizaxes esenciais que permitirán adquirir o perfil de saída previsto, axudándolle ao profesorado a adaptar o ritmo e a profundidade, facendo uso das metodoloxías activas máis adecuadas en cada caso.

Permiten: • Encontrar materiais de apoio.

O esencial visual, fichas ou vídeos que sintetizan as aprendizaxes esenciais utilizando esquemas e debuxos.

• Prestar unha atención individualizada. • Adaptar os contidos aos diferentes ritmos de aprendizaxe. • Seleccionar e aplicar diversas estratexias metodolóxicas.

ea i iPad

9:45 AM

100%

U3

Aprendo as letras iPad

X Õ≈ Xx 1

Õxxyå

Õxxyø

ÕxVW¤

ÕxvwÞ

© R »® Rr

ÕxVWΔ

LvwÞ.

1

9:45 AM

1

»r45¤

»r89ø

6

»r45Δ

RvweHIp89a<=sÑÖå.

Lingua 1.º

»r:;Þ

2

3

»t45i45xxyo@Al89å

*+cPQeHIr:;eHIi45xxyå

XVWi89a45n89å

LvwÞ.

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

X X X

Õ≈ Õ≈ Õ≈

XVWΔ Xxyå XvwÞ Xxyø XVW¤

ÕxVWΔ Õxxyå ÕxvwÞ Õxxyø ÕxVW¤

Rxyo>?m45i45n89å 2

»p:;eHIΔ

Õxxyø

Δl45Δ

ÕxvwÞ

Õxxyå

*+ø

ÕxvwÞ

»m89ó>?>

»r89a45p89a45n45t:;Þ

*+o@A¬5m89ø

»p89a45p:;eJK¬

»p89a67l45m89å

»r:;7eNOqrsu:Rx;yeHoBIi4Cd:5xx;yeNøOå ÀÞ *+c^_o>?p45i89»år89o2*+3sÑÖcø ^»_ån89o>?m:;Þ *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

R R

»® »® »®

»m:;eTUsÑÖå »m89a<=sÑÖå

Δl89a45p89å Δl45u45p89å

»m:;eTUsÑÖå »m89a45p89å

RVWΔ Rxyå RvwÞ Rxyø RVW¤ »r45Δ »r89å »r:;Þ »r89ø »r45¤ 3

Upqn:;Þ ÀÞ *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å.

1

»r89å

»m:;eJK¬ Õxxya45r89o>?p:;Þ

100%

Nome e apelidos:

RxyoBCd:;eNOå ÃsÇÉeNOgjku45n89d89ø ÃsÑÖoBCå *+ø »®.

©

ÃsÑÖoBCå *+c^_o>?m89ø ÀeHI>

ÃsÑÖoBCå *+c^_o>?m89ø ÃsÑÖa4 ÀeHI>5p89ø

©

»p45i45t89ø »p89a45t89ø

ÃsÑÖo>?p89å

8

»p89o>?m89ø »p89o@Al89ø

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?p45i89å.

© PVWí89ø Δl:;Þ ÀÞ Ãs~òu45m89å.

54 cincuenta e catro

cincuenta e cinco 55 61

Pautas DUA Os diferentes elementos do Proxecto Operación Mundo están concibidos tendo en conta os principios do Deseño Universal de Aprendizaxe (DUA).

iPad 9:45 AM 100%

13


Avaliación

Probas de avaliación predeseñadas Para avaliar coñecementos previos e o progreso no curso: • Unha avaliación inicial. • Unha avaliación final.

Para cada unidade: • Unha avaliación. • Unha avaliación competencial.

Para cada trimestre: • Unha proba competencial para avaliar o progreso na adquisición do perfil de saída.

iPad

9:45 AM

3

100%

Nome e apelidos: Data:

AV

Lingua 3º

1 Escribe a receita dun prato sinxelo que che guste moito.

Nome do prato: Ingredientes:

Utensilios:

Elaboración: 1) 2) 3) 4) 5) 2 Cales son as catro principais comidas do día? Completa as palabras.

a

... m ... ...

m ... ... ...

n

z

...

x

a

d

...

c

... ...

...

t

... ... iPad

3 Escribe unha sobremesa propia de cada época do ano.

Outono

Nadal

Entroido

9:45 AM

3

Verán

100%

Nome e apelidos: Data:

Lingua 3º

AVC

1 Le con atención a receita e escribe os ingredientes e os utensilios que

necesitarás. 4 Relaciona as palabras antónimas.

frío

saboroso

fácil

despois

soso

quente

antes

difícil

BISCOITO DE IOGUR Ingredientes:

56

Utensilios:

Elaboración: 1 Nunha cunca, mestura cun batedor os tres ovos, o iogur, o azucre e o aceite. 2 Engade a fariña e o sobre de levadura. Bate todo moi ben. 3 Colle o molde para biscoitos, úntao cun pouco de manteiga e fariña. 4 Bota a mestura no molde e méteo no forno a 180º durante 35 minutos.

2 Cales son as catro principais comidas do día? Completa as palabras.

• Intenta que sexa variado.. Almorzo: Merenda do recreo: Xantar: Sobremesa: Merenda: Cea: 58

14


Xerador de probas escritas de avaliación e exercitación

iPad

9:45 AM

100%

Ferramenta coa que o profesorado poderá deseñar probas escritas de xeito flexible, seleccionando, en función dos seus obxectivos didácticos, as aprendizaxes que desexa avaliar ou exercitar (parte dunha unidade, unha unidade completa).

E ademais... •F ondo de instrumentos de avaliación, autoavaliación e coavaliación. Cunha ampla base de rúbricas, dianas, e outros instrumentos deseñados por especialistas co fin de proporcionarlle ao profesorado un conxunto de ferramentas coas que levar a cabo a avaliación, a autoavaliación e a coavaliación. • Instrumentos para avaliar a práctica docente.

15


Programación, proposta didáctica e documentación do proxecto

As claves de Operación Mundo • I nclúe unha ampla documentación sobre as claves e as metodoloxías activas desenvoltas no proxecto.

Proposta didáctica • Recompila a versión en pdf das propostas didácticas.

Programacións. Coa versión en word e en pdf de: • Programación didáctica. • Programación por unidades. • Rexistros de avaliación.

9:45 AM

100%

CLAVE S AS

100%

iPad

PRO XEC TO

iPad

9:45 AM

DO

16


Da LOMLOE a Operación Mundo

17


Da LOMLOE a OPERACIÓN MUNDO

Perfil de saída da Educación Primaria O perfil de saída do alumnado ao termo do ensino básico identifica e define, en conexión cos retos do século xxi, as competencias clave que o alumnado debeu desenvolver ao finalizar a educación básica, e introduce orientacións sobre o nivel de desempeño esperado ao termo da Educación Primaria. Quérese garantir que todo alumno ou alumna que supere con éxito o ensino básico e, polo tanto, alcance o perfil de saída saiba mobilizar as aprendizaxes adquiridas para responder aos principais desafíos aos que deberá facer fronte ao longo da súa vida: - D esenvolver unha actitude responsable a partir da toma de conciencia da degradación do medio ambiente baseada no coñecemento das causas que a provocan, agravan ou melloran, desde unha visión sistémica, tanto local como global. - I dentificar os diferentes aspectos relacionados co consumo responsable, valorando as súas repercusións sobre o ben individual e o común, xulgando criticamente as necesidades e os excesos e exercendo un control social fronte á vulneración dos seus dereitos como consumidor. - D esenvolver hábitos de vida saudable a partir da comprensión do funcionamento do organismo e a reflexión crítica sobre os factores internos e externos que inciden nela, asumindo a responsabilidade persoal na promoción da saúde pública. - E xercitar a sensibilidade para detectar situacións de inequidade e exclusión desde a comprensión das súas causas complexas, para desenvolver sentimentos de empatía e compaixón. - E ntender os conflitos como elementos connaturais á vida en sociedade que deben resolverse de xeito pacífico. - A nalizar de xeito crítico e aproveitar as oportunidades de todo tipo que ofrece a sociedade actual, en particular as da cultura dixital, avaliando os seus beneficios e riscos e facendo un uso ético e responsable que contribúa á mellora da calidade de vida persoal e colectiva. - A ceptar a incerteza como unha oportunidade para articular respostas máis creativas, aprendendo a manexar a ansiedade que pode levar aparellada. - C ooperar e convivir en sociedades abertas e cambiantes, valorando a diversidade persoal e cultural como fonte de riqueza e interesándose por outras linguas e culturas. - S entirse parte dun proxecto colectivo, tanto no ámbito local coma no global, desenvolvendo empatía e xenerosidade. - D esenvolver as habilidades que lle permitan seguir aprendendo ao longo da vida, desde a confianza no coñecemento como motor do desenvolvemento e a valoración crítica dos riscos e os beneficios deste último. As competencias clave que se deben adquirir son as seguintes: a) competencia en comunicación lingüística b) competencia plurilingüe c) competencia matemática e competencia en ciencia e tecnoloxía d) competencia dixital e) competencia persoal, social e de aprender a aprender f) competencia cidadá g) competencia emprendedora h) competencia en conciencia e expresión culturais

18


En canto á dimensión aplicada das competencias clave, definiuse para cada unha delas un conxunto de descritores operativos. Estes descritores operativos das competencias clave constitúen o marco referencial a partir do cal se concretan as competencias específicas de cada área, ámbito ou materia. Esta vinculación entre descritores operativos e competencias específicas propicia que da avaliación destas últimas poida colixir se o grao de adquisición das competencias clave definidas no perfil de saída e, polo tanto, a consecución das competencias e obxectivos previstos para a etapa. Estes descritores operativos son os seguintes:

Competencia en comunicación lingüística (CCL) CCL1. Expresa feitos, conceptos, pensamentos, opinións ou sentimentos de forma oral, escrita ou signada, con claridade e adecuación a diferentes contextos cotiáns do seu ámbito persoal, social e educativo, e participa en interaccións comunicativas con actitude cooperativa e respectuosa, tanto para intercambiar información e crear coñecemento coma para construír vínculos persoais.

mentas e instrumentos adecuados, considerando preguntas e realizando experimentos sinxelos de forma guiada. STEM3. Realiza de forma guiada proxectos, deseñando, fabricando e avaliando diferentes prototipos ou modelos, adaptándose ante a incerteza, para xerar cooperativamente un produto creativo cun obxectivo concreto, procurando a participación de todo o grupo e resolvendo pacificamente os conflitos que poidan xurdir. STEM4. Interpreta e transmite os elementos máis relevantes dalgúns métodos e resultados científicos, matemáticos e tecnolóxicos de forma clara e veraz, utilizando a terminoloxía científica apropiada, en diferentes formatos (debuxos, diagramas, gráficos, símbolos...) e aproveitando de forma crítica, ética e responsable a cultura dixital para compartir e construír novos coñecementos. STEM5. Participa en accións fundamentadas cientificamente para preservar a saúde e o medio ambiente, aplicando principios de ética e seguridade practicando o consumo responsable.

Competencia dixital (CD)

CCL2. Comprende, interpreta e valora textos orais, signados, escritos ou multimodais sinxelos dos ámbitos persoal, social e educativo, con acompañamento puntual, para participar activamente en contextos cotiáns e para construír coñecemento.

CD1. Realiza buscas guiadas en internet e fai uso de estratexias sinxelas para o tratamento dixital da información (palabras clave, selección de información relevante, organización de datos...) cunha actitude crítica sobre os contidos obtidos.

CCL3. Localiza, selecciona e contrasta, co debido acompañamento, información sinxela procedente de dúas ou máis fontes, avaliando a súa fiabilidade e utilidade en función dos obxectivos de lectura, e intégraa e transfórmaa en coñecemento para comunicala adoptando un punto de vista creativo e persoal á par que respectuoso coa propiedade intelectual.

CD2. Crea, integra e reelabora contidos dixitais en distintos formatos (texto, táboa, imaxe, audio, vídeo, programa informático...) mediante o uso de diferentes ferramentas dixitais para expresar ideas, sentimentos e coñecementos, respectando a propiedade intelectual e os dereitos de autor dos contidos que reutiliza.

CCL4. Le obras diversas adecuadas ao seu desenvolvemento, seleccionando aquelas que mellor se axustan aos seus gustos e intereses; recoñece o patrimonio literario como fonte de gozo e aprendizaxe individual e colectiva; e mobiliza a súa experiencia persoal e lectora para construír e compartir a súa interpretación das obras e para crear textos de intención literaria a partir de modelos sinxelos. CCL5. Pon as súas prácticas comunicativas ao servizo da convivencia democrática, a xestión dialogada dos conflitos e a igualdade de dereitos de todas as persoas, detectando os usos discriminatorios da lingua así como os abusos de poder a través da mesma, para favorecer un uso non só eficaz senón tamén ético da linguaxe.

Competencia plurilingüe (CP) CP1. Usa, polo menos, unha lingua, ademais da lingua ou linguas familiares, para responder a necesidades comunicativas sinxelas e predicibles, de xeito adecuado tanto ao seu desenvolvemento e intereses coma a situacións e contextos cotiáns dos ámbitos persoal, social e educativo. CP2. A partir das súas experiencias, recoñece a diversidade de perfís lingüísticos e experimenta estratexias que, de xeito guiado, lle permiten realizar transferencias sinxelas entre distintas linguas para comunicarse en contextos cotiáns e ampliar o seu repertorio lingüístico individual. CP3. Coñece e respecta a diversidade lingüística e cultural presente no seu ámbito, recoñecendo e comprendendo o seu valor como factor de diálogo, para mellorar a convivencia.

Competencia matemática e competencia en ciencia, tecnoloxía e enxeñería (STEM) STEM1. Utiliza, de xeito guiado, algúns métodos indutivos, dedutivos e lóxicos propios do razoamento matemático en situacións coñecidas, e selecciona e emprega algunhas estratexias para resolver problemas reflexionando sobre as solucións obtidas. STEM2. Utiliza o pensamento científico para entender e explicar algúns dos fenómenos que acontecen ao seu arredor, confiando no coñecemento como motor de desenvolvemento, utilizando ferra-

CD3. Participa en actividades e/ou proxectos escolares mediante o uso de ferramentas ou plataformas virtuais que lle permitan construír novo coñecemento, comunicarse, traballar colaboradoramente, compartir datos e contidos en ámbitos dixitais restrinxidos e supervisados de xeito seguro, cunha actitude aberta e responsable ante o seu uso. CD4. Coñece os riscos e adopta, coa orientación do docente, medidas preventivas ao usar as tecnoloxías dixitais para protexer os dispositivos, os datos persoais, a saúde e o medio ambiente, e iníciase na adopción de hábitos de uso crítico, seguro, saudable e sostible destas. CD5. Iníciase no desenvolvemento de solucións dixitais sinxelas e sostibles (reutilización de materiais tecnolóxicos, programación informática por bloques, robótica educativa...) para resolver problemas concretos ou retos propostos de xeito creativo, solicitando axuda en caso necesario.

Competencia persoal, social e de aprender a aprender (CPSAA) CPSAA1. É consciente das propias emocións, ideas e comportamentos persoais e emprega estratexias para xestionalas en situacións de tensión ou conflito, adaptándose aos cambios e harmonizándoos para alcanzar os seus propios obxectivos. CPSAA2. Coñece os riscos máis relevantes para a saúde e comeza a adoptar hábitos saudables para o seu benestar físico e mental. CPSAA3. Recoñece e respecta as emocións e as experiencias dos demais, participa activamente no traballo en grupo, asume as responsabilidades individuais asignadas e emprega estratexias cooperativas dirixidas á consecución de obxectivos compartidos. CPSAA4. Recoñece o valor do esforzo e a dedicación persoal para a mellora da súa aprendizaxe e adopta posturas críticas cando se producen procesos de reflexión guiados. CPSAA5. Planea obxectivos a curto prazo, utiliza estratexias de aprendizaxe autorregulada e participa en procesos de auto e coavaliación, recoñecendo as súas limitacións e sabendo buscar axuda no proceso de construción do coñecemento.

19


Competencia cidadá (CC)

micos e financeiros básicos, aplicando estes a situacións e problemas da vida cotiá, para detectar aqueles recursos que poidan levar as ideas orixinais e valiosas á acción.

CC1. Entende os feitos históricos e sociais máis relevantes relativos á súa propia identidade e cultura, reflexiona sobre as normas de convivencia, e aplícaas de xeito construtivo, dialogante e inclusivo en calquera contexto.

CE3. Crea ideas e solucións orixinais, planifica tarefas, coopera con outros e en equipo, valorando o proceso realizado e o resultado obtido, para levar a cabo unha iniciativa emprendedora, considerando a experiencia como unha oportunidade para aprender.

CC2. Participa en actividades comunitarias, a toma de decisións e a resolución dos conflitos de forma dialogada e respectuosa cos procedementos democráticos no marco da Unión Europea e a Constitución española, os dereitos humanos e da infancia, o valor da diversidade e o logro da igualdade de xénero, a cohesión social e os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible.

Competencia en conciencia e expresión culturais (CCEC)

CC3. Reflexiona e dialoga sobre valores e problemas éticos de actualidade, comprendendo a necesidade de respectar diferentes culturas e crenzas, coidar a contorna, rexeitar prexuízos e estereotipos, e opoñerse a calquera forma de discriminación e violencia.

CCEC1. Recoñece e respecta os aspectos fundamentais do patrimonio cultural e artístico de calquera época, comprendendo as diferenzas culturais e a necesidade de respectalas, nun ámbito intercultural.

CC4. Comprende as relacións sistémicas entre as accións humanas e o ámbito e iníciase na adopción de hábitos de vida sostibles, para contribuír á conservación da biodiversidade desde unha perspectiva tanto local como global.

CCEC2. Recoñece e interésase polas especificidades e intencionalidades das manifestacións artísticas e culturais máis destacadas do patrimonio, a través das súas linguaxes e elementos técnicos, en diversos medios e soportes, nun contexto en continua transformación. CCEC3. Enriquece e constrúe a súa identidade, interactuando coa contorna e a sociedade, a través da expresión cultural e artística creativa, integrando o seu propio corpo e desenvolvendo as súas capacidades afectivas, con actitude aberta e inclusiva cos demais.

Competencia emprendedora (CE) CE1. Recoñece necesidades e retos a afrontar e elabora ideas orixinais, utilizando destrezas creativas e tomando conciencia das consecuencias e efectos que as ideas puidesen xerar na contorna, para propoñer solucións valiosas que respondan ás necesidades detectadas.

CCEC4. Utiliza con creatividade distintas representacións e expresións artísticas, a través do uso de técnicas plásticas, visuais, audiovisuais, sonoras e corporais para a creación de propostas artísticas e culturais, de forma colaboradora.

CE2. Identifica fortalezas e debilidades propias utilizando estratexias de autocoñecemento; iníciase no coñecemento de elementos econó-

As claves do Proxecto Operación Mundo reforzan significativamente os descritores operativos do perfil de saída do alumnado de Educación Primaria ante as competencias clave. No seguinte cadro podemos ver a contribución das claves de Operación Mundo para a consecución do perfil de saída:

PERFIL DE SAÍDA E CLAVES PEDAGÓXICAS DE OPERACIÓN MUNDO CLAVES PEDAGÓXICAS

PERFIL DE SAÍDA DO ALUMNADO – EDUCACIÓN PRIMARIA DESCRITORES OPERATIVOS CCL

CP

1

2

3

4

5

Situacións de aprendizaxe comprometidas cos ODS

*

*

*

*

*

Plan Lingüístico

*

*

*

*

*

*

Aprendizaxe cooperativa

*

*

*

Desenvolvemento do pensamento

*

*

Aprendizaxe lúdica: gamificación

*

*

*

*

Clase invertida

1

2

*

STEM 3

*

Emprendemento

*

*

Dixital

*

*

*

*

*

Inclusión

*

*

*

*

*

Avaliación competencial

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

1

2

3

1

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Proxectos interdisciplinarios

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

CCEC

4

*

*

CE

3

*

*

CC

2

*

Educación emocional

CPSAA

1

*

*

CD

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

* *

* *

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

3

4

*

*

*

*

*

*

* *

* *

*

*

* *

* *

2

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Competencias clave: CCL, competencia en comunicación lingüística. CP, competencia plurilingüe. STEM, competencia matemática e competencia en ciencia e tecnoloxía. CD, competencia dixital. CPSAA, competencia persoal, social e de aprender a aprender. CC, competencia cidadá. CE, competencia emprendedora. CCEC, competencia en conciencia e expresión culturais.

20


PERFIL DE SAÍDA E COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DA ÁREA Tamén se contribúe á consecución do perfil de saída mediante o traballo das competencias específicas en cada unha das unidades. O seguinte cadro mostra a relación entre as competencias específicas da área e os descritores do perfil de saída de Primaria cos que se relaciona:

PERFIL DE SAÍDA

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS

CCL1, CCL5, CP2, CP3, CC1, CC2, CC3, CCEC1.

Respectar a diversidade lingüística 1. Recoñecer a diversidade lingüística do mundo a partir da identificación das linguas do alumnado e da realidade plurilingüe e multicultural de España para favorecer a reflexión interlingüística, identificar e rexeitar estereotipos e prexuízos lingüísticos, e valorar esta diversidade como fonte de riqueza cultural.

CCL2, CP2, STEM4, CPSAA4, CPSAA5, CE1.

Interpretar textos orais 2. Comprender e interpretar textos orais e multimodais identificando o sentido xeral e a información máis relevante, valorando con axuda aspectos formais e de contido básicos para construír coñecemento e responder a diferentes necesidades comunicativas.

CCL1, CP2, STEM4, CPSAA1, CPSAA4, CE1, CPSAA5, CC4.

Producir textos orais 3. Producir textos orais e multimodais con coherencia, claridade e rexistro adecuados para expresar ideas, sentimentos e conceptos; construír coñecemento; establecer vínculos persoais; e participar con autonomía e unha actitude cooperativa e empática en interaccións orais variadas.

CCL2, CP2, STEM4, CPSAA4, CPSAA5, CC4.

Interpretar textos escritos 4. Comprender e interpretar textos escritos e multimodais, recoñecendo o sentido global, as ideas principais e a información explícita, e realizando con axuda reflexións elementais sobre aspectos formais e de contido, para adquirir e construír coñecemento e responder a necesidades e intereses comunicativos diversos.

CCL2, CP2, STEM4, CPSAA4, CPSAA5, CC4.

Producir textos escritos 5. Producir textos escritos e multimodais, con corrección gramatical e ortográfica básicas, secuenciando correctamente os contidos e aplicando estratexias elementais de planificación, redacción, revisión e edición para construír coñecemento e dar resposta a demandas comunicativas concretas.

CCL3, CD1, CD2, CD3, CD4, CPSAA4, CE3, CPSAA5, CC4.

Buscar e tratar a información 6. Buscar, seleccionar e contrastar información procedente de dúas ou máis fontes, de forma planificada e co debido acompañamento, avaliando a súa fiabilidade e recoñecendo algúns riscos de manipulación e desinformación, para transformala en coñecemento e comunicala de xeito creativo, adoptando un punto de vista persoal e respectuoso coa propiedade intelectual.

CCL1, CCL2, CCL4, CPSAA1, CPSAA3, CPSAA5, CCEC1, CCEC2, CCEC3.

Construír a identidade lectora 7. Ler de xeito autónomo obras diversas seleccionadas atendendo aos seus gustos e intereses, compartindo as experiencias de lectura, para iniciar a construción da identidade lectora, fomentar o gusto pola lectura como fonte de pracer e gozar da súa dimensión social.

CCL1, CCL2, CCL4, CPSAA1, CPSAA3, CPSAA5, CCEC1, CCEC2, CCEC3, CCEC4.

Interpretar e crear textos literarios 8. Ler, interpretar e analizar, de xeito acompañado, obras ou fragmentos literarios adecuados ao seu desenvolvemento, establecendo relacións entre eles e identificando o xénero literario e as súas convencións fundamentais, para iniciarse no recoñecemento da literatura como manifestación artística e fonte de pracer, coñecemento e inspiración para crear textos de intención literaria.

CCL1, CCL2, CP2, STEM1, CPSAA4, CPSAA5.

Reflexionar sobre o uso da linguaxe 9. Reflexionar de forma guiada sobre a linguaxe a partir de procesos de produción e comprensión de textos en contextos significativos, utilizando a terminoloxía elemental adecuada para iniciarse no desenvolvemento da conciencia lingüística e mellorar as destrezas de produción e comprensión oral e escrita.

CCL5, CPSAA3, CC2, CC3.

Comunicarse para a convivencia democrática 10. Poñer as propias prácticas comunicativas ao servizo da convivencia democrática utilizando unha linguaxe non discriminatoria e detectando e rexeitando os abusos de poder a través da palabra para favorecer un uso non só eficaz, senón tamén ético da linguaxe.

21


Saberes básicos Lingua galega PRIMEIRO CICLO Os saberes básicos deberán aplicarse en diferentes contextos reais para alcanzar o logro das competencias específicas da área. Na área de Lingua galega traballaranse estes saberes básicos no primeiro ciclo:

A As linguas e os seus falantes • Biografía lingüística persoal e mapa lingüístico da aula. • A diversidade etno-cultural e lingüística como riqueza e ferramenta de reflexión interlingüística. • Identificación, con acompañamento, de prexuízos e estereotipos lingüísticos. • Uso dunha linguaxe non discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.

22


B Comunicación

3. Comprensión lectora

1. Saberes comúns

• Lectura compartida e expresiva con entoación e ritmo progresivamente adecuados ao nivel cognitivo.

• Incidencia dos compoñentes (situación, participantes ou intención) no acto comunicativo.

• Elementos gráficos e paratextuais básicos que favorecen a comprensión antes, durante e despois da experiencia lectora.

• Estratexias para a coherencia textual. • Elementos básicos de contido (tema, fórmulas fixas, léxico) e forma (estrutura, formato, imaxes).

• Estratexias básicas de comprensión lectora de textos de fontes documentais diversas en procesos de comprensión e produción de textos escritos.

• Intención comunicativa e claves da tipoloxía textual básica: narración, descrición, diálogo.

• Detección de usos claramente discriminatorios da linguaxe verbal e icónica.

2. Comunicación e interacción oral

4. Produción escrita

• Interese por expresarse oralmente con pronunciación e entoación adecuadas.

• Convencións do código escrito no marco de propostas de comprensión ou produción de textos de uso social.

• Interacción oral adecuada en situacións de aula. Recoñecemento e utilización de estratexias básicas de cortesía lingüística.

• Coidado na presentación das producións escritas.

• Estratexias de escoita activa na resolución dialogada dos conflitos, tendo en conta a perspectiva de xénero. • Detección de usos claramente discriminatorios da linguaxe verbal e non verbal. • Construción e comunicación de coñecemento mediante a planificación e a produción acompañada de textos orais e multimodais sinxelos. • Estratexias de recoñecemento, selección e interpretación da información xeral e do sentido global do texto. • Identificación de elementos básicos da comunicación non verbal.

• Estratexias elementais, individuais ou grupais, de planificación, redacción, revisión e edición de textos escritos e multimodais sinxelos, en diferentes soportes, próximos á súa experiencia persoal, e con diferentes propósitos. • Elementos gráficos e paratextuais sinxelos que facilitan a organización e a comprensión do texto.

5. Alfabetización informacional • Estratexias básicas para a busca guiada de información sinxela en fontes documentais variadas e con distintos soportes e formatos. • Estratexias básicas para comparar información de distintas fontes. • Modelos explícitos para reelaborar e comunicar a información. • Recoñecemento da autoría. • Utilización da biblioteca e dos recursos dixitais da aula ou do centro.

C

D

Educación literaria

Reflexión sobre a lingua e os seus usos no marco de propostas para a produción e comprensión de textos orais, escritos ou multimodais

• Lectura acompañada de obras ou fragmentos variados e diversos da literatura infantil adecuados aos seus intereses e organizados en itinerarios lectores. • Estratexias para a interpretación acompañada e compartida das obras a través de conversacións literarias. • Os elementos constitutivos esenciais da obra literaria (tema, personaxes, trama, escenario) na construción acompañada do sentido da obra. • Relación dos textos lidos e outras manifestacións artísticas e culturais. • Inicio da construción da identidade lectora. Estratexias para a expresión de gustos e intereses. • Lectura expresiva, dramatización ou interpretación de fragmentos atendendo aos procesos de comprensión e ao nivel de desenvolvemento. • Creación de textos literarios a partir de modelos dados. • Funcionamento elemental da biblioteca de aula ou de centro como escenario de actividades literarias compartidas. Comunidades lectoras.

• Diferenzas elementais entre lingua oral e lingua escrita. • Estratexias para a construción guiada de conclusións elementais propias sobre o sistema lingüístico. Observación, transformación de palabras ou enunciados (substitución, cambio de orde, manipulación), formulación e comprobación de hipóteses e contrastes entre distintas linguas. Establecemento de xeneralizacións sobre aspectos lingüísticos elementais, prestando especial atención á existencia de distintos tipos de palabras e ás relacións de concordancia que se establecen entre algunhas delas, utilizando a metalinguaxe específica básica. •S ignos básicos de puntuación como mecanismo para organizar o texto escrito. •P rocedementos elementais de adquisición de vocabulario. Reflexión contextualizada sobre a relación de significado entre unhas palabras e outras. •E stratexias e técnicas básicas de recoñecemento da intención comunicativa das distintas modalidades oracionais. •M ecanismos básicos de cohesión textual, con especial atención aos conectores temporais e explicativos.

23


Interdisciplinariedade en Operación Mundo ODS INTERDISCIPLINARIOS ODS

SITUACIÓN DE APRENDIZAXE

UNIDADES LINGUA

24

MATEMÁTICAS

Imos á escola

Educación de calidade

Observamos en que se parece a escola e antes á de agora.

Saúde e benestar

Eliximos un aparato de ximnasia e explicamos o seu uso.

Saúde e benestar

Eliximos dous alimentos que non poden faltar na nosa alimentación.

Cidades sostibles

Facemos un plano mental dun percorrido.

Paz, xustiza e institucións sólidas

Entendemos o que significa “benestar animal”.

Vida de ecosistemas terrestres

Reflexionamos sobre o comportamento no medio natural.

Lixo ningún

Acción polo clima

Pensamos tres maneiras de non deixar restos cando saímos ao campo.

Auga limpa e saneamento

Apuntamos tres momentos do día para beber un vaso de auga.

Produción e consumos responsables

Facemos un xoguete con material reciclado.

Enerxía asequible e non contaminante

Buscamos tres maneiras de aforrar enerxía no colexio.

Maquinaria

Educación de calidade

Analizamos tres razóns para coidar o patrimonio.

Artistas con arte

Pensamos en como vería o noso planeta un viaxeiro do espazo.

Os océanos

Vida submarina

C. DO MEDIO

Ordeno la clase

Divírtome no colexio

Me muevo y me oriento

Alegra o teu corpo!

Me cuido

Á túa saúde!

Respiramos aire limpio

E ti, como vas?

Mi mascota cumple años

Queremos seres vivos!

Veo formas de la naturaleza

Viva a natureza!

Vamos de excursión

Mido distancias

Protexemos a paisaxe

Auga necesaria

Uso un vaso en cada caso

Auga e aire para vivir

Cuento y reutilizo

Reduce, recicla e reutiliza

Calculo con mi máquina

A tecnoloxía é cousa miña

Un día para celebrar

Aprendo do pasado

Es hora de cuidar el mar

Coido o meu planeta

¡Comezamos con orden! Facemos ximnasia ¿Que te hace feliz! Comemos con xeito Un, dos tres... me cuido otra vez A cidade Lanzamos ideas al aire Animais que viven con nós Los quiero y los cuido Unha ollada ao redor Nos importa la naturaleza

Cada gota cuenta Aproveitar con xeito Reducir, reutilizar y reciclar Investigamos con energía

¡Salimos a escena!

¡Por un océano limpio!


PROXECTOS INTERDISCIPLINARIOS

LINGUA - LENGUA

MATEMÁTICAS

COÑECEMENTO DO MEDIO C. DA NATUREZA

TRIMESTRE

C. SOCIAIS

Proxecto interdisciplinario: Guía de consellos emocionantes

1 Pompas de xabón

La lectura es el gimnasio de la mente

TRIMESTRE

El ejercicio nos hace felices

Doce sonos!

Somos o que comemos! Rico e san!

Proxecto interdisciplinario: Naturalmente... verde!

2 Ensínoche o verde Hablamos del verde

TRIMESTRE

Hacemos números verdes

Hai verdes diferentes

Coidamos o verde

Proxecto interdisciplinario: Somos unha cadea

3 Un consello ao día Ayuda energética

Sigo tu energía

Detectives da enerxía

Reacción en cadea. En marcha!

25


Gamificación en Operación Mundo ACTIVIDADES LÚDICAS NAS UNIDADES

¡

E N R E D O C O A C U LT U R A

O Magosto

U3

I Ñ A L I N G UA COÑEZO A M

As sílabas

Que tradicións son propias desta época do ano? Cal é o froito protagonista? Que precaucións hai que ter se o imos apañar?

Lapis ao centro

1

Escribe as palabras e separa as súas sílabas.

A sílaba Unha sílaba é un grupo de sons que pronunciamos xuntos nun golpe de voz: co-mi-da.

O Magosto celébrase en toda Galicia entre o 1 e o 11 de novembro. É costume facer fogueiras para asar castañas, pintar a cara coa cinza, facer colares de castañas cocidas («zonchos») e rematar a festa con cantigas e danzas.

1 Aprende e recita estas cantigas do Magosto. A castaña no ourizo quixo rir e rebentou, caeu do castiñeiro abaixo mira que golpe levou!

Enredo coa cultura

1 Non chas quero, non chas quero, castañas do teu Magosto. Non chas quero, non chas quero, que me cheiran ao chamosco.

2

Pensa e comparte en parella

O samaín O Samaín é o tempo de decorar

LvwÞ.

Monosílaba (1)

O ÃsÑÖa45m89a45í45> À@ *+å

Trisílaba (3)

menú

»m:;eHIt:;eHIm89o23s

» coitelon89a<=s

camareiro 3

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+ø ÀeHIn89chir45u89chii67l67l89a89d89ø *+c^_o 23s »n89o>?m:;eTUs *+d89o23s »p:;eHIr<=sÑÖo>?n89a45xvweTUs *+d8 9ø Slma45m89a45í45>.

?

tixola

Tónicas e átonas

comer

botella

.

prato

Escribe a sílaba tónica de cada palabra e descubrirás unha palabra oculta.

ÀÞ *+a<=s~òu<=s~òt89a45m89o23s.

• A sílaba que pronunciamos con máis forza chámase tónica: co-mi-da.

P

• As demais son sílabas átonas: co-mi-da.

D

M

E • Agora, fai o mesmo coas sílabas átonas.

Toma nota!

Ñ

Podemos comer as castañas soas (asadas ou cocidas), ou usalas para facer outros pratos (galletas, biscoitos...).

3 Que facedes na escola polo Magosto? • Como se celebra no teu barrio ou na túa vila?

U2

Polisílaba (4)

*+d?:;Þ Slma45n45t89o23s.?

restaurante

Opqs IVWm89o23s

S

Bisílaba (2)

?

Alta estou, ladrón vex o vir, do meu car apucho non podo fuxir.

R

2

2 Divide estas palabras en sílabas e rodea a tónica.

Resolve estas adiviñas.

Alto me vex o, cor de our o teño, por unha risada perdín can to teño.

U

cabazas e disfrazarnos de monstros.

• Agora, clasifícaas segundo o número de sílabas.

3 Fotos samaín

52

DnoeJKb>?u45xxyå *+a<=s »t45ú89a<=s *+c^_a67bBCa45zxya<=s »n89 ø *+a67l45t89ø *+d:;eTUs~òt:;Þ »vBCa67l89a89d89ø. 53

46 corenta e seis corenta e sete 47

1 Bpqu<=sÑÖc^_å *+o23s »n89o>?m:;eTUs ÀÞ *+c^_ó>?p45i89a89o23s.

4 EäãsÑÖc^_o@Al67l:;Þ, *+c^_o>?m45p67l:;eHIt89å ÀÞ *+c^_o>?p45i89å *+ø »t:;eHIxVWt89ø. L

L A

H O R R E O

I

T V

I

N

X

I

L G A R O

S F

F A R O L

R V M

O L

I

L

Í

»u45> – *+c^_oBCa<=s – »n89å – »u45n67h89å – »n89ø

Rxyo>?Δ *+c^_o>?m:;Þ *+c^_a67f|}@

L O

2 C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ *+c^_o>?> ÀeTUs~òt89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s:

*+gjku45i45n89d89a<=s

Glmo>?n45zxya67l89ø

ÀÞ ÀÞ »t89o>?m89a45> zVWu45m:;Þ *+d:;Þ

Glma45i89å

»t89o>?r45r89a89d89å ÀÞ ΔbDEeJKbDEÞ *+c^_a67f|}eHIt:;eHIr45í89å

Ãs~òú89a<=s *+a45m45i89g`aa<=s 1

Nñóa89d89a67¬.

Observa e describe a imaxe.

4

NêëeTUs~òt89å »i45m89a45xvwÞ »vDEeTUsÇÉÞ

5 SnoeHIp89a45r89å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s ÀeHI> Ãs~òí67l89a67bBCa<=s.

.

3 Opqr89d:;eHIn89å *+å Δfjkr89a<=sÇÉÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOå.

Δl:;eHIvBCå – Míìi89gjku:;eJK¬ – »m89á<=sÑÖc^_a45r89å – *+å – *+a45zVWu67¬.

1

Pxya67l89a67b>?r89a<=s Spqí67l89a67bBCa<=s ÀeHIn89cPQeHIr89a89d89ø 2 Risca en cada grupo a palabr a equivocada. »m89a45r45m:;eJKl89ø »p89o@AbBCø »m89a45®

84 oitenta e catro

libro

flotador

librería

abrigo

lapis libreta

3

Coloca as letras que faltan

©©A S

¹ D U V

F G Z

abrecartas

fotos oitenta e cinco 85 afialapis

caldeiro

crebacabezas

neste abecedario.

I L

N

O P

R

. Logo debuxa o cesto.

®DnoÞ *+qrsu:;eHI> À@ ÀeTUs~òt89å *+cdeh89a89qrsu:;eHIt89å? Eäãs~òt89å À@ »m45i45ñ89å. E ÀeTUs~òt:;Þ *+cPQeTUs~òt89ø? À@ *+d:;Þ Atul45i89chii89å. E *+a89qrsu:;eJKl89å Δb>?i89chii89cdel:;eHIt89å? À@ Ãs~òú89å.

»p45i45r89a89gjkü45i<=s~òt89a<=s

ÃsÑÖo>?>

Completa con este e aquela

5

Completa esta entrevista.

DnoÞ *+qrsu:;Þ Δl45u89g`aa45® ÀeTUs?

VvweHIñ89ø *+c^_o23s »m:;eHIu<=s »p89a45i<=s ÀÞ *+c^_oBCå »m45i45ñ89å »i45r45m89¥. ©C\]a45n89d89ø *+cdeh:;eNOg`aa89cdeh:;eTUs? Gpqú<=s~òt89a89cdeh:;Þ *+å »v>?i67l89å *+qrsu:;Þ ÀeJKl45i45xVWi<=s~òt:;eTUs?

218 duascentas dezaoito duascentas dezanove 219

26

3 T R I M E S T R E

E

T R I M E S T R E

B 0 T

R E PA S O

R E PA S O

REPASOS TRIMESTRAIS LÚDICOS


100% iPad

9:45 AM

GAME ROOM: ULTIMATE TRAVELLERS

XOGOS NO MATERIAL DE AULA

Dados para contar historias

Monicreques de dedo Libro de espellos Xogo: Pensa, debuxa, actúa... Que son o norte, o sur, o leste e o oeste? a) Puntos cardinais b) Estacións do ano c) Fases da Lúa a) Puntos cardinales

SAÍD

A

Subir (unha escaleira)

Enriba

Pensa, debuxa, actúa

O SISTEMA SOLAR

© Grupo Anaya, S.A.

App do corpo humano

ME TA

Pe ns a, de bu xa , ac tú a.. . 27


Inclusión en Operación Mundo O Deseño Universal para a Aprendizaxe (DUA) é un conxunto de principios para desenvolver o currículo que proporcionen a todos os estudantes igualdade de oportunidades para aprender. Estes principios son os seguintes:

Proporcione múltiples formas de

Proporcione múltiples formas de

Proporcione múltiples formas de

MOTIVACIÓN E COMPROMISO

REPRESENTACIÓN

ACCIÓN E EXPRESIÓN

Redes afectivas O «POR QUE» da aprendizaxe

Redes de recoñecemento O «QUE» da aprendizaxe

Redes estratéxicas O «COMO» da aprendizaxe

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

7.1 Optimice as eleccións individuais e a autonomía.

1.1 Ofreza formas de personalizar a visualización da información.

4.1 Varíe os métodos de resposta, navegación e interacción.

7.2 Optimice a relevancia, o valor e a autenticidade.

1.2 Ofreza alternativas para a información auditiva.

4.2 Optimice o acceso a ferramenta e tecnoloxías de asistencia.

7.3 Minimice as ameazas e as distraccións.

1.3 Ofreza alternativas para a información visual.

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

8.1 Resalte a relevancia de metas e obxectivos.

2.1 Aclare vocabulario e símbolos.

5.1 Use múltiples medios para a comunicación.

Acceso

captar o interese

Construción

manter o esforzo e a persistencia

8.2 Varíe as demandas e os recursos para optimizar os desafíos. 8.3 Promova a colaboración e a comunicación. 8.4 Aumente a retroalimentación orientada á mestría.

a acción física

a linguaxe e os símbolos

a expresión e a comunicación

2.2 Aclare sintaxe e estrutura. 2.3 Apoie a descodificación de textos, notacións matemáticas e símbolos. 2.4 Promova a comprensión entre diferentes linguas.

5.2 Use múltiples ferramentas para a construción e a composición. 5.3 Desenvolva fluidez con niveis de apoio graduados para a práctica e o desempeño.

2.5 Ilustre a través de múltiples medios.

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

Proporcione opcións para

9.1 Promova expectativas e crenzas que optimicen a motivación.

3.1 Active ou proporcione coñecementos previos.

6.1 Guíe o establecemento de metas apropiadas.

9.2 Facilite habilidades e estratégias para enfrontar desafíos.

3.2 Destaque patróns, características fundamentais, ideas principais e relacións entre elas.

6.2 Apoie a planificación e o desenvolvemento de estratexias..

a autorregulación

Internalización

a percepción

9.3 Desenvolva a autoavaliación e a reflexión.

a comprensión

a función executiva

3.3 Guíe o procesamento, visualización e manipulación da información. 3.4 Maximice a transferencia e a xeneralización da información.

6.3 Facilite a xestión de información e recursos. 6.4 Mellore a capacidade para monitorear o progreso.

Meta

APÉNDICES EXPERTOS Decididos e motivados

Enxeñosos e coñecedores

Estratéxicos e dirixidos á Meta CAST 2018 (Center for Applied Special Technology)

28


Pautas DUA en Operación Mundo Os diferentes elementos do Proxecto Operación Mundo están concibidos tendo en conta os principios do Deseño Universal de Aprendizaxe (DUA). Na seguinte táboa móstrase a relación entre os principios ou pautas DUA e os elementos do proxecto: OPERACIÓN MUNDO

Pautas DUA que se aplican no proxecto MATERIAL IMPRESO

ÁMBITO DIXITAL

Situación de aprendizaxe ODS

Imaxe e contexto

Como o ves?

O dato

•A relación directa cos ODS (retos do século xxi) e coa vida cotiá do alumnado optimiza a relevancia, o valor e a autenticidade (7.2). •A representación alternativa ao texto facilita a comprensión e a conexión persoal co contexto da Situación de aprendizaxe (2.5). •A s preguntas vinculan a Situación de aprendizaxe coas experiencias e os coñecementos previos do alumnado (3.1).

•F omenta a autonomía propoñendo un produto final aberto á contextualización no centro e á elección do alumnado (7.1) variando os niveis de esixencia (8.2). •F acilita a xeneralización e a transferencia das aprendizaxes esenciais (3.4). •F omenta a comunidade e a colaboración para a realización e difusión colectiva do produto final (8.3).

Sigue o fío!

• Que sei? Propón actividades interactivas rastreables para a detección de ideas previas na apertura da UD (3.1).

• Achega información obxectiva e contrastable sobre a importancia do obxectivo en acción (8.1). •E stimula a reflexión colectiva a través dunha estratexia de pensamento útil para afrontar os problemas cotiáns (9.2).

Obxectivo en acción

•D álles acceso a información actualizada sobre os ODS ao profesorado e ao alumnado utilizando múltiples medios de comunicación (5.1).

•G uía de forma ordenada a consecución do obxectivo en acción (6.1) modelando e visibilizando o proceso (6.2) cun organizador gráfico (6.3).

•U tiliza pílulas audiovisuais que presentan as situacións de aprendizaxe estimulando expectativas e crenzas que aumentan a motivación (9.1) na apertura da UD. •P resenta en cada UD información adicional de fontes preseleccionadas en distintos formatos que proporcionan alternativas á información auditiva (1.2) e visual (1.3) como representacións alternativas ao texto (2.5): cancións, audios ou vídeos subtitulados, locucións da información textual, organizadores gráficos, visual thinking etc. utilizables ademais Para dinamizar a participación. •P ermite reconstruír o proceso de aprendizaxe de forma interactiva co apoio do organizador gráfico que representa o progreso cara ao obxectivo en acción (3.3).

29


Pautas DUA en Operación Mundo Secuencia didáctica Sigue o fío! • Aprendizaxes esenciais

• I dentifica o vocabulario básico (cor, iconas, tipografía) de cada unidade (2.1). • Proporciona exemplos de boa execución e avisos que focalizan a atención (3.2) minimizando a inseguridade e as distraccións (7.3). •O frece variedade de material manipulativo para adquirir as aprendizaxes esenciais con múltiples medios (2.5) e ferramentas (5.2).

• Actividades de aplicación

• Proporciona definicións claras e ben estruturadas dos conceptos (2.2) e preséntaos con diversos tipos de organizadores gráficos que representan as ideas clave e as súas relacións (3.2), de xeito progresivo entre os niveis da etapa (3.3). • I ncorpora accións de práctica e revisión sistemáticas que favorecen a xeneralización das aprendizaxes (3.4).

• Actividades competenciais

• I ncorpora actividades que permiten respostas persoais abertas que fomentan a participación, a experimentación, a resolución de problemas e a creatividade (7.2). •P roporciona modelos e apoios por medio de estratexias e chaves de pensamento que facilitan o procesamento da información e a súa transformación en coñecemento útil (3.3). •F omenta a interacción e a tutorización entre iguais a través de técnicas de aprendizaxe cooperativa (8.3).

•S elecciona O esencial de cada UD (3.2) e proporciona Para estudar: esquemas ou resumos (3.3) interactivos imprimibles dos saberes básicos de cada UD que permiten a personalización na presentación de información (1.1).

•C omplementa o texto escrito a través de múltiples medios como apoio Para expoñer os saberes básicos con presentacións ou vídeos (2.5). •O frece apoio Para exercitar os saberes básicos con actividades interactivas rastreables en cada UD, utilizando ferramentas e tecnoloxías de apoio (4.2). •P roporciona modelos e apoios do proceso e pautas de comprobación dos resultados (6.1.) apoiando a planificación e o desenvolvemento de estratexias (6.2) e facilitando a xestión da información e os recursos (6.3). – Infografías Plan Lingüístico. – Infografías TIC.

Recursos complementarios • Clase invertida

•P roporciona métodos alternativos para que o alumnado acceda á información e interaccione co contido (4.1).

• Repaso trimestral (lúdico)

•U tiliza múltiples medios de comunicación como • Utiliza múltiples ferramentas para a medios alternativos de expresar o aprendido (5.1). construción e a composición (5.2).

• Gamificación • Atención á diversidade

30

•D efine competencias con niveis de apoio graduados para a práctica e a execución (5.3) variando os niveis de esixencia (8.2) con actividades de reforzo, ampliación e multinivel en cada UD.

•P roporciona alternativas para a resposta e a navegación (4.1) por medio de vídeos e variadas ferramentas tecnolóxicas (4.2) complementando o texto escrito a través de múltiples medios (2.5).


OPERACIÓN MUNDO

Pautas DUA que se aplican no proxecto MATERIAL IMPRESO

ÁMBITO DIXITAL

Avaliación Que aprendín? • Actividades de avaliación

•E stimula a autoavaliación e a coavaliación proporcionando variedade de Instrumentos e actividades de avaliación (9.3).

•E stimula a autoavaliación e a coavaliación (9.3) con actividades interactivas non rastreables con ferramentas e tecnoloxías de apoio (4.2). •A umenta a capacidade de facer un seguimento dos avances (6.4): – Instrumentos e actividades interactivas rastreables de heteroevaluación. – Xerador de probas de avaliación e exercitación por niveis de desempeño (básico/avanzado) nos distintos momentos da programación anual (inicial, durante o desenvolvemento, final) (5.3). – Avaliación competencial. – Ximnasio de competencias: táboas e solucións.

• Resposta ao obxectivo en acción

•M aximiza a transferencia das aprendizaxes a novos contextos e situacións (3.4).

Como aprendín?

•E stimular o logro e a mellora por medio de estratexias de autorregulación que permiten afrontar os desafíos con información relevante sobre fortalezas persoais e patróns de erro (9.2).

•P ortafolio dixital imprimible que permite a personalización na presentación de información (1.1) en cada UD aumentando a capacidade do alumnado para realizar un seguimento continuo dos seus avances (6.4) a través da autoavaliación e a reflexión (9.3) e a utilización da retroacción orientando unha mellor execución (8.4).

Proxecto interdisciplinario • Pensa • Deseña • Constrúe • Presenta • Comproba

•M aximiza a transferencia das aprendizaxes a novos contextos e situacións (3.4). • I ncorpora actividades que permiten respostas persoais abertas que fomentan a participación, a experimentación, a resolución de problemas e a creatividade (7.2). •O frece indicacións e apoio para visualizar o proceso e os resultados previstos para a consecución do produto final do proxecto (6.1). •F omenta a interacción e a tutorización entre iguais a través de técnicas de aprendizaxe cooperativa (8.3).

Proxecto interdisciplinario •E videncia a relevancia de metas e obxectivos relacionando os elementos curriculares vinculados coas aprendizaxes esenciais (competencias específicas e criterios de avaliación) e os saberes básicos de cada UD co perfil de saída das competencias clave da etapa na PD (8.1).

•F acilita a autoavaliación e a coavaliación proporcionando instrumentos de avaliación da práctica docente (9.3).



UNIDADES


1 Imos á escola ESPECÍFICAS * COMPETENCIAS DA ÁREA

34

*

*

SABERES BÁSICOS DO PRIMEIRO CICLO

Basado en Real Decreto 0000/00000/000 • Ver desarrollo completo de competencias y saberes específicos en.....


Recursos dixitais

Inclusión e atención á diversidade

¿QUÉ QUEVAMOS IMOS APRENDER? A APRENDER? Páxina inicial

Avaliación

Aula

RECURSOS Actividade interactiva: Que sei?

Situación de aprendizaxe: «Como o ves?», «O dato» e «Obxectivo en acción» (observar en que se parece a escola de antes á de agora). ODS 4: Educación de calidade Escoito e falo Cousas da escola

Aprendo as letras As vogais l, m, p, s

Coñezo a miña lingua O artigo determinado

Vídeo: «A miña escola» Audio: «Cousas da escola»

Actividade Actividade Actividade Actividade Actividade Actividade Actividade Actividade

interactiva: interactiva: interactiva: interactiva: interactiva: interactiva: interactiva: interactiva:

A A A A A A A A

letra letra letra letra letra letra letra letra

A E I O U L (1) L (2) M

Actividade Actividade letras: p Actividade Actividade

interactiva: A letra P interactiva: Ditado. Aprende as

O xogo das palabras

interactiva: A letra S (1) interactiva: A letra S (2)

Láminas de expresión oral

Tarxetas de vocabulario

Mural do abecedario Leo e escribo

Audio: «A campaíña»

A campaíña

Enredo coa cultura Xogos do recreo

Portafolio Que aprendín? Como aprendín?

Audio: «Xogos do recreo» Audio: Retrousos Audio: Encadeado

G ame room Cóntocho nun momento O esencial O esencial visual Ficha de reforzo Ficha de ampliación Avaliación Avaliación competencial

35


Recursos Recursos dixitais Q ue sei?

1

Imos á escola

© Hñóo>?xvwÞ ÀeHIm45p:;eHIzxya<=s *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å. É »u45> *+d45í89å »i45m45p89o>?r45t89a45n45t:;Þ »p89a45r89å »t45Δ. Txya45m:;éHI> *+ø Δf`ao>?Δ »p89a45r89å »p89a45p89¥ ÀÞ »m89a45m89¥ ÀÞ »p89a45r89å *+o23s *+a45vBCó23s *+c^_a45n89d89ø ÀeHIr89a45> »p:;eNOqrsu:;eHIn89o23s.

Como o ves? Como sería a escola cando teu avó e túa avoa eran pequenos?

O dato Nas escolas de antes empregábase o pizarrillo para escribir. Sabes o que é? Para esta unidade...

Obxectivo en acción OLMb23sÇÉeHIr45vBCa45m89o23s ÀeHI> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQÞ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs *+¥ *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å. Sigue o fío! 8

oito

Situación de aprendizaxe

ODS

Imaxe inicial

A situación de aprendizaxe expón a importancia do inicio do curso escolar para os nenos e nenas, como algún día o foi para os pais/ nais e os avós/avoas.

Obxectivo 4. Educación de calidade: A importancia da escola e dos seus compoñentes na vida dos nenos e nenas.

A fotografía representa o pasado e o presente. Nela pódese ver un avó feliz amosándolle un libro aos seus netos.

36


Ten en conta

4

• O título da unidade diríxese directamente ao alumnado («Imos á escola») e fai referencia á importancia desta etapa na vida dos nenos e nenas. • Expoñer a situación de aprendizaxe e facilitar o intercambio de opinións sobre as diferenzas entre a escola de antes e a da actualidade. • Traballar coa imaxe inicial para favorecer a aproximación ao Obxectivo de Desenvolvemento Sostible que se traballará na unidade. • Enumerar os contidos que se tratarán na unidade a través do fío e anunciar a tarefa final formulada no Obxectivo en acción. • Animar o alumnado a expresarse en voz alta. Axudalos a transmitir as súas ideas con claridade. • Valorar a maneira que cada neno e cada nena ten de expresar o que pensa. • Fomentar o respecto polas quendas de palabra e a necesidade de estar en silencio cando aos demais lles toca intervir.

ea i Que cambia e mantén na es que se cola?

s novos Aprender xogo ido. ve sempre é di rt

As cousas da escola

APRENDO AS LETRAS

As vogais; l, m , p, s

COÑEZO A MIÑA LING UA

O artigo dete rminado

Xogos de aquí

nove

9

Como o ves?

O dato

Obxectivo en acción

Sigue o fío!

A pregunta que se formula está orientada á reflexión dos nenos e nenas sobre a realidade das escolas de antes

Achega información sobre o pizarrillo, que era o que se empregaba nas escolas de antes para escribir.

Preséntase o obxectivo da unidade a través do que se achegará o alumnado ao pasado dos seus avós e avoas cos que poderán compartir esta información.

A unidade está estruturada en apartados relacionados coas habilidades desenvoltas: Que cambia e que se mantén na escola?, Aprender xogos novos sempre é divertido, Aprendo as letras e Coñezo a miña lingua.

37


Recursos Recursos dixitais

Escoito e falo

Vídeo: «A miña escola»

Cousas da escola Quizais non sexan tan diferentes as escolas de antes das de agora.

Audio: «Cousas da escola»

1

Asemblea de ideas

EäãsÑÖc^_o>?i45t89å *+ø *+a45u89d45i89ø ÀÞ *+d:;eTUs~òp89o>?i<=s *+o@Ab23sÇÉeHIr45vBCå *+å »t45ú89å *+a45u67l89å.

EVW> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ »p89a45r:;eNOcPQeHI>? • EVW> *+qrsu:;Þ ÃsÇÉÞ *+d45i67f|}eHIr:;eHIn89chii89a45>? •

Conexión coa situación de aprendizaxe Neste fío reflexionarán sobre as diferenzas que se establecen entre as escolas actuais, como por exemplo, a aula na que se atopan neste momento, e as escolas ás que asistiron os seus avós e os seus pais. Vanse decatar de que son moi diferentes pero tamén teñen moitas cousas en común: mesas, cadeiras, encerado, mapas, lapis, cadernos...

10 dez

Actividades complementarias Para buscar e tratar a información • Podemos levar a cabo unha actividade previa á escoita do audio. Preguntarlles que coñecementos teñen das escolas ás que ían os seus avós e avoas e se algunha vez falaron con eles sobre o que facían alí. Poden compartir as súas respostas en voz alta co resto da clase. Para motivar a aprendizaxe • Na web do MUPEGA poden consultar información variada sobre as escolas de antes: https://mupega.edu.xunta.gal/. 1

38

2


Claves + info anayaeducacion.es U1

2

A Δb>?i67b@Al45i89o>?t:;eNOc^_å À@ »u45> Ãs~òi45t45i89ø ÀeTUs~òt45u45p:;eHIn89d89ø, »p:;eHIr89ø Δfjkí45xxya45t:;Þ »p89o>?r89qrsu:;Þ »t89a45m:;éHI> Δh89a45Δ »n89o>?r45m89a<=s.

Aprendizaxe cooperativa Técnica: Asemblea de ideas Despois de escoitar o audio da actividade 1, van ter a oportunidade de dicir en que se parecen e/ou en que se diferencian as imaxes que teñen no libro a través dunha asemblea de ideas. Trátase de dúas aulas totalmente diferentes. Dividir a clase en dúas partes: a metade da aula buscará as semellanzas e a outra metade, as diferenzas.

SLMh67h67™

*+o23s

Desenvolvemento do pensamento Técnica: Comprobamos A actividade «Aprendo a usar a biblioteca» é útil para comprobar o que sabemos sobre a biblioteca e as súas normas. Preguntarémoslles ao alumnado que significado ten cada cartel da imaxe da actividade 2. Logo tamén lles preguntaremos con que frecuencia visitan a biblioteca, se posúen un carnet de usuarios e usuarias e se saben como se deben comportar nese lugar.

EVW¤

Aprendo a usar a biblioteca

© Comprobamos Qbcu:;Þ Ãs~òi89gjkn45i67fjki89c^_a45> *+o23s *+c^_a45r45t:;eHIi<=s *+d89å Δb>?i67b@Al45i89o>?t:;eNOc^_å? EVWxVWp67l45i89c^_á89d:;eNOø *+o>?r89a67l45m:;eHIn45t:;Þ.

Toma nota! Anímate e fai o carné da biblioteca

once 11

Actividades complementarias Para ampliar a aprendizaxe • Seguro que na aula tedes unha biblioteca chea de libros moi divertidos e interesantes. Debuxa o teu carné da biblioteca.

39


Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A letra A

ea i

Aprendo as letras

Actividade interactiva: A letra E

AA

*+å a

© AVWn89å

*+a45v>?i89ó>?>

1

RxyoBCd:;eNOå *+a<=s »i45m89a45xvweTUs *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eHIzxya45> »p89o>?® *+å.

2

RxyoBCd:;eNOå *+c^_oBCå *+c^_o>?®

»r89a89qrsu:;eHIt89å 3

1 Rodear a árbore e o abanico. 2 Cor verde: raqueta, mesa. Cor vermella: Antía, Amaro. 3 Repasar a vogal.

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Os seguintes nomes perderon algunha letra. Completa coa vogal que falta. Am __ lia

__stevo

C __ rme

Ere__

__licia

X __ sús

40

AVWn45t45í89å

*+ø A.

AVWm89a45r89ø

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

A A A

*+å *+å *+å

A A A

*+å *+å *+å

12 doce

Solucións

*+ø *+å ÀÞ *+c^_oBCå *+c^_o>?®

»m:;eTUsÑÖå


Ten en conta U1

EE

ÀÞ e

© Eäãs~òt:;eJKl89å

ÀeTUs~òt89o>?xxyø

1

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® ÀÞ.

2

RvweHIp89a<=sÑÖå *+a<=s Δl:;eHIt45r89a<=s ÀÞ, E ÀÞ *+c^_o@Al89o>?r:;eNOå *+å *+gjkr89a45n89d:;Þ.

• Cómpre recordarlles o punto de arranque para a escrita da vogal, indicándolles que deben fixarse ben no inicio da grafía. Isto permitiralles ter menos problema á hora de enlazar, despois, palabras enteiras e mesmo, máis adiante, separar palabras dentro de frases ou oracións.

Eäãs~òt45r:;eJKl89å Δl:;eHIvBCå *+d45ú89a<=s ÀÞ »u45n67h89å »t45r:;eHI>. Slma67bDEeTUs *+ø *+qrsu:;Þ À@? É *+å Δl:;eHHIt45r89å ÀÞ. 3

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

E E E

ÀÞ ÀÞ ÀÞ

E E E

ÀÞ ÀÞ ÀÞ trece 13

Solucións 1 Colorear: estrela, elefante, espello. 2 Repasar vogais maiúsculas e minúsculas. 3 Repasar vogal.

41


Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A letra I

ea i

Aprendo as letras

II

»Δ i

Iäãs~òm89a:;eJK¬

»i45m45p45r:;eTUsÑÖo>?r89å

Actividade interactiva: A letra O

1

2

RxyoBCd:;eNOå *+a<=s »i45m89a45xvweTUs *+qrsu:;Þ »t:;eHIñ89a45> *+å »vBCoBCg`aa67¬ »Δ »n89ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

RxyoBCd:;eNOå *+d:;Þ *+c^_o>?®

*+ø »Δ ÀÞ *+c^_oBCå *+c^_o>?®

*+ø I.

© EVW> Õxxya45n:;eHIi45r89ø, »v>?i<=s~òí45t89a45n89o23s »u45> *+o>?u45r45i45zxyø *+qrsu:;Þ Δf`aa67l89å »i45n89gfgl:;éTUs. CFGh89a45m89á45m89o23sz{l67l:;Þ *+a45m45i89g`aø IäãsÑÖa45í89a<=s ÀÞ *+á<=s »vDEeNOcPQeTUs »vDEéHI> *+c^_o>?> IVWn:;éTUs. 3

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

I I I

»Δ »Δ »Δ

I I I

»Δ »Δ »Δ

14 catorce

Solucións 1 Rodear: mochila, lapis, pincel. 2 Cor verde: o i de xaneiro, visítanos, ourizo, inglés, amigo e o segundo i de Isaías. Cor vermella: a letra inicial de Isaías e de Inés. 3 Repasar a vogal.

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Observa os obxectos que tes dentro do teu estoxo e escribe os nomes. Logo, das palabras que escribiches, rodea as que leven a letra i. Solución: resposta aberta. 42


Ten en conta U1

O O

*+ø o

ÓpqsÑÖc^_a45®

*+o23sÑÖø

1

RVWi<=sÑÖc^_å *+å »i45m89a45xvwÞ *+qrsu:;Þ »n89o>?> »t:;eHI> *+ø »n89ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

2

RvweHIp89a<=sÑÖå *+a<=s Δl:;eHIt45r89a<=s *+ø, O .

• É importante recordarlles o punto de arranque para a escrita, indicándolles que deben fixarse ben no inicio da grafía. Isto permitiralles ter menos problema á hora de enlazar, despois, palabras enteiras e mesmo, máis adiante, separar palabras dentro de frases ou oracións.

OpqsÑÖø ÃsÑÖo@Al45i45t89a45r45i89ø, »n45u45n89c^_å »t:;eHI> *+a45m45i89g`ao23s EVW¤ *+qrsu:;eHIr89ø »i45n45v>?i45t89a67l89o23s *+å ÕxxyoBCg`aa45® *+c^_o>?m45i89g`aø! 3

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

O O O

*+ø *+ø *+ø

O O O

*+ø *+ø *+ø quince 15

Solucións 1 Riscar: porta, sombreiro, iogur, galo. 2 Repaso de vogais maiúsculas e minúsculas. 3 Repasar vogal.

43


Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A letra U

ea i

Aprendo as letras

Actividade interactiva: A letra L (1)

U U

»¤ u

UpqxVWí89ø

»u45>

1

RxyoBCd:;eNOå *+a<=s »i45m89a45xvweTUs *+qrsu:;Þ »t:;eHIñ89a45> »¤ »n89ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

2

RvweHIp89a<=sÑÖå *+a<=s Δl:;eHIt45r89a<=s »¤, U .

U¬, U¬, U¬, U¬, 3

U¬, U¬, U¬, U¬,

U¬, U¬, U¬, U¬,

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

U U U U U U 16 dezaseis

Solucións 1 Rodear: uvas, nube, iogur. 2 Repasar a vogal u. 3 Repasar e escribir a vogal u.

44

*+å »vBCa89c^_å Δf`aa45Δ »m45u45u45¤... *+å »p89a45n45t89a<=s~òm89å Δf`aa45Δ Δb>?u45u45¤. *+ø Δl89o@AbBCø Δf`aa45Δ *+a45u45u45¤. »t45u45r45u45r45ß, »t45u45r45u45r45ß!

»¤ »¤ »¤ »¤ »¤ »¤


Ten en conta U1

© L Δ¬ Ll 1

3

Δl45¤

Δl89å

Δl:;Þ

Δl89ø

»i67¬

»u67¬

*+a67¬

ÀeJK¬

*+o@A¬

LvwÞ.

Δl:;eNOoBCå 2

Δl45Δ

Δl45i67l89å

*+o@Al89å

Unha vez que vimos todas as vogais: • Pedirlles aos nenos e ás nenas que traian folletos, revistas ou xornais para recortar palabras e imaxes de obxectos que conteñan as letras estudadas ou ben que comecen por elas. • Facer entre todos unha «chuvia de palabras» que comecen polas vogais. Convén ir apuntando no encerado as que vaian dicindo e remarcar a letra inicial.

Lxyo@Al89å

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

L L L

Δ¬ Δ¬ Δ¬

©LVWΔ LVW¤ Lxyå LvwÞ Lxyø

Δl45Δ Δl45¤ Δl89å Δl:;Þ Δl89ø

RxyoBCd:;eNOå *+å Δl:;eHIt45r89å Δ¬.

C\]a45r89a89c^_o@A¬, *+c^_o@A¬, *+c^_o@A¬; *+c^_a45r89a89c^_o@A¬, *+c^_a45r89a89c^_o@Al:;eHIi45r89ø: »p89o>?> *+o23s »t:;eHIu<=s *+c^_o>?r45n89o23s *+a89ø Slmo@A¬ Õxxyå *+qrsu:;Þ ÀeTUs »t89a45> *+a67l89g`aa45r:;eHIi45r89ø! dezasete 17

Solucións 1 Actividade de lectura. 2 Repasar e escribir o L. 3 Rodear o L en: caracol, col, col, caracoleiro, Sol, algareiro.

45


Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A letra L (2)

ea i

Actividade interactiva: A letra M

Aprendo as letras 4

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+gfgl89o@AbBCo23s *+c^_o>?> *+a67¬, ÀeJK¬, »i67¬, *+o@A¬, »u67¬ »n89a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s:

»p45i67l89å

Δl45ú89å

Spqi67¬ »m:;eJK¬ *+o@Al45m89ø *+a45zVWu67¬ ÃsÑÖa67l<=sÑÖå

5

RvweHIp89a<=sÑÖå.

*+o@Al45m89ø

»p89a45p:;eJK¬

18 dezaoito

Solucións 4 Colorear todos os globos excepto o que pon: lúa.

Ai, meu amor quen che dixo a ti que a flor do campo

5 Actividade de repasar palabras.

era o alecrín? (bis)

Actividades complementarias

Alecrín do meu corazón

Para traballar a expresión oral • Escoitarán e cantarán todas e todos xuntos esta canción poular.

por causa de ti fixen esta canción (bis)

Alecrín

Ai, meu amor

Alecrín, alecrín dourado

quen che dixo a ti

que naceu no monte

que a flor do campo

sen ser sementado (bis)

era o alecrín? (bis) Cancións dos axóuxeres. Dirección xeral de Política Lingüística.

46

»m:;eJK¬


Ten en conta U1

© M »µ Mm 1

»m45Δ

»m89å

»m89ø

»m:;Þ

»m45¤

»i45µ

*+a45µ

*+o>?µ

ÀeHIµ

»u45µ

LvwÞ.

»m89oBCå 2

3

O profesor escribirá a letra L no encerado en maiúscula e minúscula, pronunciará o seu son e dirá o seu nome. A continuación, irá escribindo as sílabas directas, pedíndolles aos alumnos que as lean en voz alta. Fará o mesmo coas inversas.

»m45u67l89å

Míìi67l89å

ÀeHIm:;Þ

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

M M M

»µ »µ »µ

MíìΔ Míì¤ Mñóå MêëÞ Mñóø

»m45Δ »m45¤ »m89å »m:;Þ »m89ø

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

AVWm89a45i89å

EVWm45i67l45i89ø

Míìi67l45ß

EVWm45i67l45i89ø,

LVWú89å

,

ÀÞ

. dezanove 19

Solucións 1 Actividade de lectura. 2 Actividade de repasar e escribir. 3 Amaia, Milú e Lúa.

47


Recursos Recursos dixitais Actividade interactiva: A letra P

ea i

Aprendo as letras

Actividade interactiva: Ditado. Aprende as letras: p

© P »π Pp

Actividade interactiva: A letra S (1)

1

3

»p:;Þ

»p89å

»p45¤

»p45Δ

LvwÞ.

»p89o@Al89ø 2

»p89ø

»p89a45p89¥

»p:;@

»m89o>?p89å

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

P P P

»π »π »π

PVWΔ Pxyå PvwÞ Pxyø PVW¤

»p45Δ »p89å »p:;Þ »p89ø »p45¤

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs ÀÞ *+c^_o@Al89o>?r:;eNOå.

20 vinte

Solucións 1 Actividade de lectura. 2 Actividade de repasar e escribir. 3 Pomo, lupa, pola, pelo, pila, mapa.

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Seleccionar imaxes que comecen polas letras P e S; mostrarllas en alto aos nenos e nenas para que eles poidan dicir os nomes en voz alta. • Escribir no encerado palabras coas letras estudadas pero só poñendo as vogais: os nenos e nenas deberán comple-

48

talas nos seus cadernos coas consoantes estudadas: la, pel, mal, lama, polo, mel, lima, Lola, Lupe, poema, mapa, papel...


Ten en conta U1

S Ãs Ss 1

Ãs~ò¤

ÃsÇÉÞ

Ãs~òΔ

ÃsÑÖå

ÃsÑÖø

»u<=s

ÀeTUs

»i<=s

*+a<=s

*+o23s

LvwÞ.

ÃsÑÖo@A¬ 2

ÃsÇÉeJKl89ø

Etul45i<=sÑÖå

• Escribir na pizarra a grafía p en minúscula e en maiúscula, remarcando o punto de inicio e a dirección do trazo. O profesor pronunciará o seu son e dirá o seu nome. A continuación, irá escribindo as sílabas, léndoas en voz alta. • Recordarlles o punto de arranque para a escrita, indicándolles que deben fixarse ben no inicio da grafía. Isto permitiralles ter menos problema á hora de enlazar, despois, palabras enteiras e mesmo, máis adiante, separar palabras dentro de frases.

ÃsÑÖo>?p89å

RvweHIp89a<=sÑÖå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

®S S S

Ãs Ãs Ãs

®SpqΔ Slmå SnoÞ Slmø Spq¤ Ãs~òΔ ÃsÑÖå ÃsÇÉÞ ÃsÑÖø Ãs~ò¤ 3

RvweHIp89a<=sÑÖå, *+c^_o@Al89o>?r:;eNOå ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ *+ø ÃsÇÉeHI¤ »n89o>?m:;Þ.

Slmo@A¬ *+o23sÑÖø vinte e unha 21

Solucións 1 Actividade de lectura. 2 Actividade de repasar e escribir. 3 Sol; oso.

Actividades complementarias Para reforzar a aprendizaxe • Xogo: Vexo, vexo Xogar ao «Vexo, vexo» referido a cousas que estean visibles no contorno do alumnado e que comecen coas letras estudadas na unidade.

49


Recursos Recursos digitales Actividade interactiva: A letra S (2)

ea i

Aprendo as letras 4

CFGl89a<=s~òi67fjki89c^_å.

ÃsÑÖø

ÀeTUs

Ãs~ò¤ 5

Ãs~òΔ

*+o23s

ÃsÑÖå

»u<=s

C\]o>?p45i89å *+å »p89a67l89a67b>?r89å *+qrsu:;Þ *+c^_o>?r45r:;eTUs~òp89o>?n89d:;Þ.

*+a<=s~òp89å »p89a<=sÑÖå Slmo@A¬ Iäãs~òm89a:;eJK¬ ÃsÑÖa67¬ *+a<=s 22 vinte e dúas

Solucións 4 es, us, is, os, as. so, si, sa, se, su.

porque se asubía como Sabela e porque Sabela lle ensinou a asubiar. Sara bota sal na ensalada

5 aspa; Ismael; as.

para que saiba salgada.

Actividades complementarias

No Sardiñeiro venderon

Para construír a identidade lectora • Ler o seguinte trabalinguas para repasar a lectura e traballar a pronuncia do s. Asubía asubiador, que pasa Silvia polo salón. Ninguén asubía coma Sabela 50

sesenta sardiñas secas, sesenta sardiñas secas, secadas ao sol.

ÃsÇÉÞ

*+a<=s

»i<=s


Ten en conta U1

O artigo determinado 1

2

• Nesta unidade introdúcese o traballo específico con cuestións gramaticais, en concreto co artigo definido (o, a, os, as).

OLMb23sÇÉeHIr45vBCå ÀÞ »r:;eHIp89a<=sÑÖå.

A »m:;eTUsÑÖå

A ÃsÑÖo>?p89å

O ÃsÑÖo@A¬

O »p89a45¤

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+c^_o>?> *+ø, *+å ÀÞ »r:;eJKl89a89chii89o>?n89å.

PVWi45p89ø Δl89a45m:;Þ

»m:;eJK¬.

Pxya45u67l89å »p:;eJKl89å

»m:;eJKl89ó>?>.

PvweHIp:;Þ *+a45p89o>?i89å

»p89å. vinte e tres 23

Solucións 1 A mesa; A sopa; O sol; O pau. 2 Pipo lame o mel. Paula pela o melón. Pepe apoia a pa. Para ampliar a aprendizaxe • Facer un cartel grande de cartolina dividido en dúas partes; unha encabezada polo artigo o, e a outra, por a. Logo, entre todos, confeccionarán tarxetas de cartolina con distintas palabras coas letras traballadas ata agora e colocaranse boca abaixo nun montón. Por quendas, cada un colle unha e pégaa na sección do cartel correspondente.

51


Recursos Recursos dixitais

Leo e escribo

Audio: «A campaíña»

A campaíña Os alumnos e as alumnas son importantes.

EVWΔ, ÀeHIΔ!

AVWΔ! *+a45Δ!

Conexión coa situación de aprendizaxe Neste fío retomarán a importancia dos alumnos e as alumnas, a través dun cómic no que un neno lle leva á mestra, a campaíña que deixou esquecida no patio da escola.

UpqΔ, »u45Δ, »u45Δ!

© EVW¤ U.... EVW¤, Íxyø Ulma45¤, »u89a45¤!

24 vinte e catro

Concha Blanco (Cee, 1950) É pedagoga, profesora e escritora. É coordinadora e coautora de varios libros de Primaria e Secundaria e traballou como correspondente no xornal La Voz de Galicia. As súas obras máis destacadas son: Contos para a escola, Chuchamel, O noso Pepe, A vaca titiriteira, O vestido de Cora, Marcelo non me toma o pelo ou Macedonia de versos.

52


Claves + info anayaeducacion.es U1

1

Spqi45n89a67l89å *+å »r:;eTUs~òp89o23s~òt89å *+c^_o>?r45r:;eNOchit89å.

*+ø A »m:;eTUs~òt45r89å ÀeTUsÑÖqrsu:;eNOcPQeHI¤

Ten en conta • Explicar as palabras que non coñezan.

*+å

A *+c^_a45m45p89a45í45ñ89å ÃsÑÖoBCa67bBCå

Plan Lingüístico Nesta lectura irán observando a estrutura propia do cómic. Van ver como se combina o texto coas imaxes e ao mesmo tempo poderán interpretalas e reflexionar sobre o contido.

• Facer unha lectura individual do cómic comprobando que poden relacionar perfectamente o texto coas ilustracións.

TVWi67l45í45> »t45i67l45í45>! Txyo@Al89ó>?> »t89o@Al89ó>?>!

2

PVWi45n45t89å *+å *+c^_a45m45p89a45í45ñ89å.

vinte e cinco 25

Solucións 1 A campaíña; Tilín, tilín! 2 Actividade de colorear.

53


Recursos Recursos dixitais Audio: «Xogos do recreo»

Enredo coa cultura

Os xogos do recreo Mira cantos xogos novos e vellos hai!

Audio: Retrousos Audio: Encadeado

1

Slma67bDEeTUs *+c^_o>?m89ø ÃsÇÉÞ ÕxxyoBCg`aå?

Conexión coa situación de aprendizaxe Neste fío conectarán coa parte máis divertida da escola: o recreo. Escoitarán un audio que explica a diversidade de xogos que hai para facer no recreo, tanto de xeito individual como colectivo: a corda, a mariola, as bólas, o baloncesto....

26 vinte e seis

Solucións

A rada da pataca ca banata a, an pa, atra pa, anha man atra man, an cabada, atra cabada, a naraz a an garra.

1 Resposta aberta.

E rede de peteque que benete é, en pe, etre pe, enhe men, etre men, en quebede, etre québede, e nerez e e guerre. ...

Actividades complementarias

Seguindo con todas as vogais.

Para motivar a aprendizaxe • Aprender a cantar todas e todos xuntos unha canción simple coa que se poida facer o xogo das vogais; pode ser, por exemplo, «A roda da pataca». A roda da pataca que bonita é: un pé, outro pé, unha man, outra man, un cóbado, outro cóbado, o nariz e un gorro. 54


Claves + info anayaeducacion.es U1

2

EäãsÑÖc^_o>?i45t89å ÀÞ *+a45p45r:;eHIn89d:;Þ ÀeTUs~òt:;eTUs »r:;eHIt45r89o>?u<=sÑÖo23s »p89a45r89å ΔbBCo>?t89a45® *+a<=s ÃsÑÖo>?r45t:;eTUs.

C\]a45t45r89ø »p89a45t89a<=s »t:;eHI> »u45> *+g`aa45t89ø »u45n67h89å, *+d45ú89a<=s, »t45r:;eTUs, *+c^_a45t45r89ø.

Pxya45r89å »m45i45>, »p89a45r89å »vBCó23s, »p89a45r89å »n45i45n89gjkú45> *+d:;Þ »vBCó23s *+o23s *+d89o>?u<=s.

3

Blma45r45r89a67b>?í<=s, ΔbBCa45r45r89a67bBCá<=s, »t45Δ *+qrsu:;eNOd89a<=s ÀÞ »t45Δ »vBCa<=s.

Gamificación Grazas á escoita dos retrousos e do encadeado, os nenos e as nenas van aprender de xeito divertido as diferentes formas de botar as sortes nun xogo. Non obstante, tamén repasarán a pronuncia das letras que foron aprendendo ao longo da unidade.

CFGh45i45r67l89ø »m45i45r67l89ø, »vBCa45i45t:;Þ *+d:;eHIi45t89a45® »p89o@Al89a<=s »p89o>?r45t89a<=s *+d89ø Δl45u89g`aa45® *+qrsu:;Þ Õxxyå »t:;Þ »i45r:;eHIm89o23s *+å Δb>?u<=sÑÖc^_a45®.

EäãsÑÖc^_o>?i45t89å ÀÞ *+a45p45r:;eHIn89d:;Þ ÀeTUs~òt:;Þ ÀeHIn89c^_a89d:;eNOa89d89ø. C\]á45n45t89a89ø *+c^_o>?> »t89oBCd89o23s *+o23s »n45ú45m:;eHIr89o23s *+qrsu:;Þ ÃsÑÖa45i67bBCa<=s.

Upqn67h89å »p45u45xxyø »p45u45xxyø »p45u45xxyø »p45u45xxyø ...

»p:;eNOg`aå »r:;eJKbBCo>?r89d89¥, »u45> *+o>?vBCø ÀÞ »r:;eJKbBCo>?r89d89o>?¤, *+d89o>?u<=s ÀÞ »r:;eJKbBCo>?r89d89o>?¤, »t45r:;eTUs ÀÞ »r:;eJKbBCo>?r89d89o>?¤, *+c^_a45t45r89ø ÀÞ »r:;eJKbBCo>?r89d89o>?¤, vinte e sete 27

Solucións 2 Resposta aberta. 3 Resposta aberta.

55


Recursos dixitais ame room G Cóntocho nun momento Avaliación Avaliación competencial Inclusión e atención á diversidade O esencial O esencial visual Ficha de reforzo Ficha de ampliación

P O R TA F O L I O

Recursos

Que aprendín?

Colorea así: Sei facelo

Necesito axuda

Non sei facelo

1 © EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

2 RvweHIp89a<=sÑÖå *+o23s »n89o>?m:;eTUs, ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOo23s ÀÞ *+d:;eJKb>?ú45xxya89o23s.

O ÃsÑÖo@A¬ *+a67l45u45m:;eNOå ÀÞ *+å Δl45ú89å »p89a<=sÇÉeNOå.

Conexión coa situación de aprendizaxe Obxectivo en acción Mediante a técnica «Chuvia de ideas» conseguirán establecer as diferenzas entre a escola de antes e a escola actual.

O *+o23sÑÖø »t89o>?m89å

A continuación, terán que debuxar aqueles obxectos ou partes da aula que coincidan entre a do pasado e a do presente.

PVWi45p89ø »p89a<=sÑÖå *+å

Por último, compartirán esta tarefa cos maiores da casa e co resto de compañeiros e compañeiras da clase.

© Pxya45p89¥ »t89o>?m89å *+ø

Solucións 1 selo, ioió, lima. 2 sol, lúa. 3 O oso toma mel. Pipo pasa a mopa. Papá toma o pan.

56

3 LvwÞ, »u45n:;Þ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

28 vinte e oito

.

»m89o>?p89å

. .

»p89a45> »m:;eJK¬


U1 TIVO OBXEC IÓN C C A EN

Claves

+ info anayaeducacion.es

Avaliación A través dos apartados Que aprendín? e Como aprendín? os nenos e nenas terán a oportunidade de comprobar o que aprenderon ao longo da unidade. Porén, tamén se decatarán de que poden mellorar e en que actividades ou contidos se sentiron máis cómodos/as traballando.

Fxya89cPQeNOd:;Þ »u45n67h89å *+cdeh45u45v>?i89å *+d:;Þ »i89d:;eNOa<=s *+c^_o>?> »t89oBCd89a<=s *+a<=s *+c^_o>?u<=sÑÖa<=s *+qrsu:;Þ ÃsÑÖo>?> »p89a45r:;eNOchii89d89a<=s ÀeHIn45t45r:;Þ *+å ÀeTUsÑÖc^_o@Al89å *+d:;Þ *+a45n45t:;eTUs ÀÞ *+å *+d:;Þ *+a89g`ao>?r89å. FVWí45xxya45t:;Þ »n89a67l89gjku45n67h89a<=s »i45m89a45xvweTUs *+d:;eTUs~òt89å »u45n45i89d89a89d:;Þ ÀÞ *+d:;eJKb>?u45xxyå *+a89qrsu:;eJKl89a<=s *+c^_o>?u<=sÑÖa<=s *+qrsu:;Þ ÃsÇÉeHIxxya45> »i89gjku89a45i<=s. EVWn<=s~òí45n89a67l67l:;Þ *+a89o23s »t:;eHIu<=s »m89a45i89o>?r:;eTUs ÀeTUs~òt89å *+a89chit45i45v>?i89d89a89d:;Þ ÀÞ *+c^_o>?m:;eHIn45t89å »n89å *+cdel89a<=sÇÉÞ *+a<=s Ãs~òú89a<=s *+o>?p45i45n45i89ó>?n<=s.

Desenvolvemento do pensamento A técnica de pensamento proposta para levar a cabo a actividade do obxectivo en acción é a de «Chuvia de ideas». Educación emocional Apartado dedicado á metacognición co que pode fomentarse a identificación das emocións con relación á aprendizaxe.

Ten en conta

Toma nota! Podes buscar coa túa familia fotos de cando ían a escola.

• As actividades propostas nestes apartados perseguen a reflexión do alumnado sobre a súa aprendizaxe. Inclúense exercicios de repaso, de autoavaliación e de metacognición coas que o alumando identificará os seus logros, debilidades, fortalezas...

Como aprendín? 1 C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+å *+c^_a45r45i45ñ89å *+qrsu:;Þ »m89o23s~òt45r89å *+c^_o>?m89ø »t:;Þ ÃsÇÉeHIn45t45i89cdeh:;eTUs *+a89ø »t45r89a67bBCa67l67l89a45®

ÀeTUs~òt89å »u45n45i89d89a89d:;Þ.

vinte e nove 29

Solucións

Que conseguín nesta unidade?

• Obxectivo en acción: resposta aberta.

Que fixen ben e que teño que continuar facendo? Que non fixen tan ben e en que podo mellorar?

Que aprendín?

En que me axudaron os meus compañeiros e compañeiras?

Para consolidar a aprendizaxe

En que axudei eu aos meus compañeiros e compañeiras?

• En forma de gran grupo, recapitular toda a información e relacionar os aspectos máis relevantes da unidade.

Que foi o máis difícil? Que podo facer no futuro para aprender máis e mellor? Que tería que repasar?

Como aprendín? Para facilitar a metacognición Nesta sección preténdese que o alumnado sexa quen de facer unha reflexión persoal sobre o seu proceso de aprendizaxe ao longo da unidade. Podemos formularlles preguntas como:

57


58


mostra

Recursos imprimibles Inclusión e atención á diversidade • Ficha 1 (reforzo) • Ficha 2 (ampliación) Avaliación • Avaliación • Avaliación competencial Podes encontrar estes recursos en anayaeducacion.es

59


1

60

Nome e apelidos: Data:

1

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® *+å .

2

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® ÀÞ .

3

C\]o@Al89o>?r:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® »Δ .

4

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® *+ø .

5

RxyoBCd:;eNOå *+o23s *+d:;eJKb>?u45xxyo23s *+qrsu:;Þ *+c^_o>?m:;eNOcPQeHI> »p89o>?® »¤ .

Ficha

Lingua 1.º

1


1

6

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

RvweHIp89a<=sÑÖå.

*+o@A¬5m89ø

»m:;eJK¬ 7

»p89a45p:;eJK¬

»p89a67l45m89å

RxyoBCd:;eNOå ÀÞ *+c^_o>?p45i89å *+ø »n89o>?m:;Þ *+c^_o>?r45r:;eNOchit89ø.

»m:;eTUsÑÖå »m89a<=sÑÖå

ÃsÑÖa45p89ø ÃsÑÖo>?p89å

8

1

Δl89a45p89å Δl45u45p89å

»p45i45t89ø »p89a45t89ø

»m:;eTUsÑÖå »m89a45p89å

»p89o>?m89ø »p89o@Al89ø

LvwÞ ÀÞ *+c^_o>?p45i89å.

© PVWí89ø Δl:;Þ ÀÞ Ãs~òu45m89å. 61


1 1

2

Nome e apelidos: Data:

62

Lingua 1.º

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å.

*+© Δb>?®

»µ »n45† »ð

Δb>?®

Δ¬ »†

*+© »µ »> »†

Δ¬ Δ∫

C\]o>?p45i89å.

*+å ÀÞ

3

Ficha

»Δ

*+ø »¤

A

E

I

C\]o>?p45i89å.

© Exyå ÀeNOå ÀeNOå ÀeNOå

Ixyø »i89ø »i89ø »i89ø

© AVW¤ *+a45¤ *+a45¤ *+a45¤

EVWΔ ÀeHIΔ ÀeHIΔ ÀeHIΔ

O

U

2


1

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

4

EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

5

LvwÞ ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45i67bDEÞ.

O

»p45í89å.

O

*+a<=sÇÉéNOa<=sÇÉÞ.

A 6

2

p89a<=sÇÉeNOå.

LvwÞ, »r:;eHIp89a<=sÑÖå ÀÞ *+c^_o@Al89oBCc^_å *+o>?n89d:;Þ *+c^_o>?r45r:;eTUs~òp89o>?n89d89å.

ÃsÑÖo>?p89å Δl89a45p45i<=s

Δl45u45m:;Þ

Δl89a45t89å

*+a<=s~òp89å

»m:;eJK¬

ÃsÑÖa45p89ø

»t45ú45n:;eJK¬

-Ãs

Ãs -

Δ¬-

-Δ¬

*+a<=s~òp89å

ÃsÑÖo>?p89å

Δl45u45m:;Þ

»t45ú45n:;eJK¬ 63


1 1

64

Nome e apelidos: Data:

Lingua 1.º

AV

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+a<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+c^_oBCa<=s »vBCoBCg`aa45i<=s *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89a45>.

»µ »µ

Δ¬ »µ

»µ Δ¬

Ãs »π

Ãs »†

*+© Ãs

Ƞ

»† Δ¬

Ƞ ȵ Ƞ


7

Nome e apelidos: Data:

Lingua 1.º

AVC

PvweNOd45r89ø, TVWr45i45n45Δ ÀÞ GLMl89o>?r45i89å Δf`ao>?r89o>?> *+d:;Þ ÀeHIxxychiu45r<=s~òi89ó>?> *+¥ »m89o>?n45t89a45ñ89å. C\]a45m45i45ñ89a45r89o>?>, ÕxxyoBCg`aa45r89o>?> ÀÞ »v>?i45r89o>?> »u45n<=s »p89a45xxya45r89o23s »m89o>?Δ *+gjkr89a45n89d:;eTUs *+d45i67f|}eHIr:;eHIn45t:;eTUs *+a89o23s *+qrsu:;Þ Δh89a45Δ »n89å *+chii89d89a89d:;Þ. O *+qrsu:;Þ »m89á45i<=s Δl67l:;Þ *+gjku<=s~òt89o>?¤ *+å GLMl89o>?r45i89å Δf`ao>?Δ *+å *+a45u89g`aå »t89a45> »t45r89a45n<=s~òp89a45r:;eHIn45t:;Þ *+qrsu:;Þ Δl:;eHIvBCa67bBCå *+ø »r45í89ø, »p89oBCd45í89a45n<=sÇÉÞ »vDEeHI® *+o23s »p:;eHIi45xvweTUs *+å »t45r89a45vDEéTUs *+d:;eJKl89å! Txya45m:;éHI> »t45i45vDEeHIr89o>?> »t:;eHIm45p89ø »p89a45r89å »m:;eHIr:;eHIn89d89a45® *+¥ ÃsÑÖo>?m67b>?r89å *+d45u45n67h89å *+á45r67bBCo>?r:;Þ ÀeHIn89o>?r45m:;Þ ÀÞ PvweNOd45r89ø *+a45p45r89o>?vDEeHIi45t89o>?¤ »p89a45r89å ÀeHIxVWp67l45i89c^_a45r67l67l:;eTUs *+á<=s Ãs~òú89a<=s *+a45m45i89g`aa<=s *+å »i45m45p89o>?r45t89a45n89chii89å *+d:;Þ *+c^_o>?i89d89a45® *+ø »m:;eNOd45i89ø *+a45m67b>?i:;eHIn45t:;Þ. Pxyo>?® »i<=sÑÖø, *+a45n45t:;eTUs *+d:;Þ »m89a45r89cdeh89a45®, »r:;eNOc^_o@Al67l:;eHIr89o>?> *+ø Δl45i45xxyø *+qrsu:;Þ *+o>?u45t45r89a<=s »p:;eHIr<=sÑÖoBCa<=s *+d:;eHIi45xxya45r89o>?> »n89ø *+cdeh89a45>. 1

Qbcu:;eHI> Δf`ao>?Δ *+d:;Þ ÀeHIxxychiu45r<=s~òi89ó>?>? EäãsÑÖchir45i67bDEÞ *+o23s »n89o>?m:;eTUs.

2

Qbcu:;Þ Δfjki45xvweHIr89o>?> *+o23s »p45r89o>?t89a89g`ao>?n45i<=s~òt89a<=s *+d89å Δh45i<=s~òt89o>?r45i89å »p89a45r89å *+c^_o>?i89d89a45® *+ø »m:;eNOd45i89ø *+a45m67b>?i:;eHIn45t:;Þ?

3

PvweHIn<=sÑÖå »n89o>?u45t45r89å *+a89c^_chii89ó>?> ÀÞ ÀeTUsÑÖchir45í67bDEeNOå.

Axyc^_chii89ó>?>: 65


7

4

Nome e apelidos:

Lingua 1.º

C\]o>?m45p67l:;eHIt89å *+å »t89á67bBCoBCå *+c^_oBCa<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+qrsu:;Þ Δf`aa67l45t89a45>.

Spqi45n89gjku67l89a45® »p89a45xxya45r89ø

Ptul45u45r89a67¬ *+chii89d89a89d:;eTUs »r45í89o23s

*+á45r67bBCo>?r:;Þ »p:;eHIi45xvwÞ 5

C \]o>?m45p67l:;eHIt89å *+c^_oBCa<=s »p89a67l89a67b>?r89a<=s *+d89ø »t:;eHIxVWt89ø ÀÞ Δl89oBCg`aø ÀeHIn89g`aa89d:;Þ »u45n67h89å »m89á45i<=s *+å *+c^_a89d89å *+c^_o@Al45u45m45n89å.

TVW®-

66

-*+d45®-

-*+gjk®-

-»m45π-

-»m67∫-

GLM¬-

AVC


Nñóo>?t89a<=s:


© GRUPO ANAYA, S.A., 2022 - C/ Juan Ignacio Luca de Tena, 15 - 28027 Madrid. Reservados todos os dereitos. O contido desta obra está protexido pola Lei, que establece penas de prisión e/ou multas, amais das correspondentes indemnizacións por perdas e danos, para quen reproduza, plaxie, distribúa ou comunique publicamente, en todo ou en parte, unha obra literaria, artística ou científica, ou a súa transformación, interpretación ou execución artística fixada en calquera tipo de soporte ou comunicada a través de calquera medio, sen a preceptiva autorización.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.