’Nuan’ pisariaqartinneqarpoq

Kalaallit Meerartaasa meeqqanut kalaallinut ilaqutaannullu suliniutaat ukiuni 10-ni ingerlareerput. Taamani suliniut taaguuteqarpoq Danmarkimi Inuuneq Pitsaanerusoq. Suliniut qanittukkut taaguutitaarpoq, taaguutigilerlugu ’Nuan’. Kalaallit qallunaallu akornanni pissutsinut piviusunut suliffigisatsinnut naapertuunnerunermi saniatigut taaguutip ersersippaa suliniut ukiut ingerlanerini allanngoriartorsimasoq.

’ Nuan’’-imi sulisut kajumissutsimikkullu suliaqartut ilaqutariit ataatsimut isigalugit neqerooruteqartarput, meeqqat qitiutillugit.

‘Nuan’-imi neqeroorutaapput meeqqanut inuusuttunullu ataatsimooqatigiiffiit ineriartuutaasut, ilaqutariinnut café-t, juullikkunni ataatsimooqatigiinnerit aasaaneranilu tammaarsimaaqatigiinnerit. Angajoqqaat angajoqqaajuneq pillugu ilitsersorneqarsinnaapput, Oqartussaasunik atuarfimmillu naapeqateqarnerminni illersorteqarsinnaallutik Ilaqutariinnullu ullorititani patajaatsunik attaveqaqatigiiffiulersuni peqataasinnaallutik.

2022-mi meeqqat inuusuttullu 279-it angajoqqaallu 195-it ’Nuan’-imut peqataapput.

’Nuan’ neqeroorutaavoq Aalborgimi, Aarhusimi, Esbjergimi, Vejle-mi Københavnimilu ukunanngalu tapersigaalluni: Socialstyrelsen aamma Social- og Ældreministeriet.

’Nuan’ pisariaqartinneqarpoq. Oqarusunnarsinnaavoq ajoraluartumik. Qujanartumik kalaallit ilaqutariippassuit Danmarkimi ingerlalluarput, kisianni kisitsisit naapertorlugit kalaallit Danmarkimiittut innuttaasunut allanut naleqqiullutik malunnaatilimmik annertunerusumik suliffissaaleqillutik, isertitakillutik atugarliornerullutillu inuuneqarnissaminnut qaninnerupput. Qaavatigut ilaqutariit Danmarkimiittut arajutsineqaqqajaasutut inissisimapput. Kalaallit Danmarkimi innuttaassuseqarput nalinginnaasumillu inuiattut Danmarkimi ikinnerussuteqartutut isigineqassanatik. Tamatuma kinguneraa arlalitsigut arajutsineqartarnerat ikiorserneqarnissaminnik pisariaqartitsisinnaanerminnut naleqqiullugu - inuttut, oqaatsitigut kulturikkullu.

Tamanna ukiut 10-t matuma siorna Danmarkimi Inuuneq Pitsaanerusoq pilersinneqarmat tunuliaqutaavoq. Pissutsit tamakku ullumikkut suli atuupput, aamma inooqatigiissutsikkut ajornartorsiutit malunnaatilimmik annikillinikuunngillat; suli ilaqutariit kalaallit inissilluarnissaminnut ikiorneqarnissaminnik pisariaqartitsisut Danmarkimut nuuttarput.

Ilaqutariit ataatsimut isigalugit

Ukiut 10-t matuma siorna meeqqanut neqerooruteqarnissaq aallutarivarput. Sap.ak.-nerisa naanerini angalaaqatigiinnerit meeqqanillu sammisaqartitsinerit, meeqqanik ataatsimoortumik pitsaasunillu misigisaqartitsisarput ikinngutitaartillugillu. ”Qujanartumillu suli tamanna aamma ingerlapparput”, Kalaallit Meerartaanni allattaaneq Puk Draiby oqaluttuarpoq nangillunilu: ”Kisianni ullumikkut ilaqutariit isiginiarneruvagut, suliniutillu ilaqutariinnik ataatsimut isiginnittussat inerisarnikuullutigit. Angajoqqaat meeqqanik inuusuttuaqqanillu inooqateqarneq pillugu tapersersorlugillu siunnersortarpagut, kommunimi neqeroorutinut ikaarsaariartitsisarluta, angajoqqaallu oqartussanik atuarfimmillu naapitsineranni tapersersortarlugit. Taamaliornitsinni tamatigut aallaaviusarpoq, qularinnginnatsigu meeqqat inuunerissuunissamut angajoqqaat meeqqaminnik pisariaqartitaasigut isumassuinissamut sinnilinnik nukissaqarnissaat aallaaviusoq”.

Naja Bernhardtsen anaanaavoq 1-14-inik ukiulinnik sisamanik meeraqarluni, SOSU-assistentitut ilinniartoq, 2015-imiillu Kalaallit Meerartaannut ilaalerluni. Naja Kalaallit Nunaanni peroriartorpoq, Danmarkimili aalajangersimasumik 2007-imiilli najugaqartuulluni.

”Kalaallisut pissusilersorfiusinnaasumik peqataaneq uannut meeqqannullu pingaartuuvoq”, Naja oqarpoq, tassami Kalaallit Meerartaanni anaanat katerisimaartarfianni anaanat kalaallit allat naapittarpai, ilaqutariinnut café-ni peqataasarluni sapaatip-akunneratalu naanerani angalaaqataasarluni ilaqutariit kalaallit allat ilagalugit. Najamut pingaarutillit ilagaat, Christinamit, Kalaallit Meerartaanni meeqqanut ilaqutariinnullu ilitsersuisartumit tapersersorneqartarnera.

”Christinap kommuni atuarfillu ataatsimeeqatigissagaangakkit ilagisarpaanga. Kalaaliullunga misigisarpunga eqqugaaqqajaasarlunga, anaanatullu naammaginartumik iliuuseqartanngitsutut pasisaaqqajaasutut misigisarlunga. Misigisarpunga Christina ilaagaangat pitsaanerujussuarmik pineqartarlunga. Taamatut tapersersorneqarnerma eqqugaaqqajaannginnerulersittarpaanga”, Naja oqaluttuarpoq.

Meeqqat aallaaviusariaqartoq piumasaat aallaavigalugit

Ullumi allaanerusut ilagaattaaq, sammisaqartitsinerit immikkuullarinneri atorunnaartsinnikuugatsigit. Puk Draiby nassuiaavoq: ”Soorlu anaananut meeraannullu nukangasunut immikkuullarissumik – taakkununngaannarlu naatsorsuussaasumik - suliniutaarunnikuuvugut. Kisiannili meeqqanik ilaqutariinnillu ilitsersuisartugut isumaqarpata anaananut immikkut sammisaqartitsarnissaq pisariaqartinneqartoq imaluunniit nukappiaqqat arsaqatigiiffigisinnaasaminnik amigaateqartut paasinarsippat, taava taakkununnga suliniuteqalissaagut. Oqartoqarsinnaaavoq suliniutit meeqqat ilaqutariillu piumasaannit suli annerusumik aallaaveqalersut”, Puk Draiby naggasiivoq. •

”Kalaaliullunga eqqugaaqqajaanerusutut misigisarpunga, kommunimi atuarfimmiluunniit ataatsimeeqateqassagaangama”, Naja Bernhardtsen oqaluttuarpoq.