GO opleidingen 2012-04 by GO opleidingen

jaargang 2

n u m m e r 2 | 2012

een uitgave van go opleidingen

> Management games: spelen als nieuwe evolutie? > O c t ro o i - i n f o r m a t i e c r u c i a a l v o o r k e n n i s e c o n o m i e > KBenP zomerevent op 21 juni 2012

Inhoud introductie M a n a g e m e n t g a m e s : s p e l e n a l s n i e u w e e vo l u t i e ? 3

GO opleidingen Spelen en ve r n i e u we n

focus O c t r o o i - i n f o r m a t i e c r u c i a a l vo o r o n z e k e n n i s e c o n o m i e 4

recensies Wie spelen een belangrijke rol in de gamewereld en wat hebben ze te vertellen? 6

In dit voorjaarsnummer vindt u opnieuw

serious gaming en management Hoe serieus zijn serious games? 7 in beeld

e e n g r o t e d i ve r s i t e i t a a n o n d e r w e r p e n . Met uiteraard, zoals u inmiddels van ons gewend bent, veel nieuwe ontwikkelingen en een aantal vaste rubrieken.

2 5 0 - s t e d i p l o m a i n I n d i a u i t g e re i k t 8 Hét thema van dit nummer is gaming; en om maar gelijk

event 25e KBenP zomerevent op 21 juni 2012 10

duidelijk te maken dat het hier niet (alleen) om spelletjes g a a t , s p r e k e n w e h i e r ov e r s e r i o u s g a m i n g . D a t o o k d e

nieuw aanbod

informatiemaatschappij niet meer zonder de inbreng van

Zoeken van beeld en geluid 12

g a m e s k a n , w o r d t o n d e r a n d e re d u i d e l i j k u i t d e d r i e b o e k e n

kb en p aan het woord Ingehaald door de meute 13

o p d i t g e b i e d d i e w e h i e r b e s p r e k e n . E n vo o r w i e z e l f a a n d e s l a g w i l m e t s e r i o u s g a m i n g b i e d e n we d e w o r k s h o p Management G ames.

kopstukken Dom Sagolla: de Amerikaanse Twittergoeroe bezoekt Amsterdam 14

E r i s o o k ve e l a a n d a c h t vo o r d e o p l e i d i n g e n o p h e t g e b i e d van octrooi-informatie. Behalve de beloofde aandacht voor

tips & trucs & nieuws 15 kb en p zomerevent 16

de diploma-uitreiking in India van afgelopen januari, in de vorm van een fotorepor tage, kunt u ook een inhoudelijk ar tikel over het vak van de octrooi-informatiespecialist lezen.

De agenda met cursusdata is meegeniet in het hart van dit magazine.

D e b a s i s o p l e i d i n g d i e G O o p l e i d i n g e n h i e r vo o r a l t i e n j a a r o rg a n i s e e r t , k r i j g t n a m e l i j k i n j u n i e e n m o o i v e r v o l g i n d e vorm van een zogenaamde advanced training.

Verder komt een KBenP collega aan het woord: deze keer aandacht voor de visie van Harr y Boers, Managing ConsulPostbus 164

tant van KBenP Effiiciënt Samenwerken. Peter van Gorsel

2270 ad Voorburg

trok een dag op met Dom Sagolla, mede-oprichter van

t +31 (0)70 351 23 80

Twiitter en vatte zijn er varingen samen in een verslag.

e info@GOopleidingen.nl i GOopleidingen.nl

Ten n s l o t t e v r a g e n w e i n d i t n u m m e r a a n d a c h t vo o r h e t

GOopleidingen/twitter

z o g e n a a m d e K B e n P z o m e r e ve n t d a t o p 2 1 j u n i a . s . z a l

GOopleidingen/rss

p l a a t s v i n d e n . H e t i s i n m i d d e l s e e n t ra d i t i e d a t o p d i e d a g h e t S c h e v e n i n g s e K u r h a u s w o r d t ov e r g e n o m e n d o o r h o n d e r -

Colofon

den geïnteresseerde vakgenoten die op de hoogte willen

GO magazine richt zich op professionals die geïnteresseerd zijn in kennis-,

blijven van de laatste ontwikkelingen op informatiegebied.

informatie-, data- en verandermanagement. Het tijdschrift verschijnt vier-

Als ‘school voor informatie’ is go opleidingen daarbij uiter-

maal per jaar en geeft samen met de GO website actuele achtergrondinformatie over het aanbod van GO opleidingen voor het komende kwartaal.

aard zichtbaar aanwezig: ’s ochtends met een vier tal (gratis) workshops en natuurlijk als hoofdsponsor van Prissma’s

P i t c h . E n v o o r d e g e n e n d i e e c h t ov e r d a g v e r h i n d e r d z i j n :

verveelvoudigd door middel van enige methode of vorm dan ook, zonder

’s avonds is er natuurlijk de beroemde (altijd zonnige)

schriftelijke toestemming van de uitgever.

redactie Peter van Gorsel, Theo Verbeij, Tineke IJtsma, Ron Wessels

strandbarbecue. Kor tom: de eerste dag van de zomer is een dag om vrij te houden!

eindredactie Anette Heideman tekstbijdragen Harry Boers, Kees Koenen

Theo Verbeij

vormgeving Lijn 1, Haarlem

Direccteur GO opleidingen

fotografie Lijn 1; Jørgen Koopmanschap (p.2, 3 ,7); Theo Verbeij (p.8, 9) druk Spinhex & Industrie issn 2211-9906 reacties en suggesties redactie@GOopleidingen.nl

INTRODUCTIE |

Management games: spelen als nieuwe evolutie? Games zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving.

ving aanreiken waarin managers en medewerkers vrijuit en

De game-industrie is groter dan de filmindustrie en de lan-

zonder risico’s kunnen leren en experimenteren. Complexe

cering van een nieuwe game gaat gepaard met veel publici-

vraagstukken worden behapbaar, omdat de spelers zien en

teit. De komende generaties groeien op met games: online,

ervaren hoe de lijnen lopen en hoe medespelers reageren en

offline, serious en entertainment games.

handelen.

Management games

Leren(d) spelen

Ook in de wereld van de professional dringen de games

In veel organisaties waar dikwijls nieuwe procedures worden

door en al enige tijd staan serious games in de belangstelling.

ingevoerd of dure systemen worden geïmplementeerd, speelt

Management games – het gebruik van spelelementen – om

het opleidingsvraagstuk niet altijd de rol die het verdient.

doelen te bereiken en om veranderingen te bewerkstelligen

Bij het ontwikkelen van een nieuwe werkwijze zijn de mensen

werden al in de achttiende-eeuwse bordspelen gebruikt bij

die er uiteindelijk mee aan de slag moeten vaak niet betrok-

officiersopleidingen.

ken. De gehanteerde traditionele trainingsvormen drukken

In complexe omgevingen en bij snel wijzigende omstandig-

theorie en dagelijkse werkpraktijk.

de trainee in een passieve rol die worstelt met de link tussen

heden lijkt het spel een betere manier om de organisatie voor te bereiden op wat haar te doen staat dan het schrijven van een lang rapport.

Veel experts zien games als een effectief leerinstrument waarmee de deelnemer direct aan de slag gaat met zoeken en uitproberen, en onmiddellijk ziet wat de consequenties

Staan we hiermee aan de vooravond van een nieuwe manage-

van de beslissingen zijn.

mentevolutie na de marketingevolutie, de communicatie-

Om de sprong van game-omgeving naar dagelijkse werk-

evolutie, de internetevolutie en de social media van dit

praktijk zo eenvoudig mogelijk te maken, ligt een game voor

moment?

de hand waarin de werkomgeving van de speler zo precies

Centraal staat het begrip gamificatie, dat komt er in het

op wat er goed en fout ging, dan is de medewerker een waar-

mogelijk wordt nagebootst. Als er kundig wordt gereflecteerd

kort op neer dat spel en werkelijkheid bewust met elkaar

devolle ervaring rijker en kan de stap naar gedragsverande-

vermengd worden. In onze cultuur wordt onterecht veronder-

ring worden gemaakt.

steld dat we alleen in de kinderjaren zouden mogen spelen of dat het spel alleen in de vrije tijd kan plaatsvinden.

Neem afscheid van saaie, mechanische en vaak ineffectieve

Waarom kan spel niet in het werk geïntegreerd worden, maar

organisatieprincipes. Maak gebruik van de kracht van eeuwen-

hoe doe je dat en wat schiet je ermee op? Belangrijk is om

oude spelprincipes en bewezen succesvolle gamedynamics

geen tegenstelling te zien tussen spel, werk en educatie.

uit de wereld van entertainment games. Het resultaat: leukere

Games bieden organisaties meerwaarde omdat ze een omge-

maar vooral effectievere organisaties. I

4 | FOCUS

Bron: PatentlyApple.com

Bron: Reuters.com

Octrooi-informatie cruciaal voor onze kenniseconomie In 2002 is go opleidingen gestart met een uitgebreide Engelstalige opleiding tot octrooi-informatiespecialist. Inmiddels is het tien jaar later. De belangstelling voor octrooi-informatie is niet alleen toegenomen, steeds meer bedrijven beschouwen kennis van octrooien als een cruciale factor voor een innovatieve bedrijfsvoering. go opleidingen breidt haar cursusaanbod daarom uit met een advanced training, een masterclass van vier dagen, waarin dieper wordt ingegaan op verschillende specifieke aspecten van octrooi-onderzoek.

De waarde van octrooi-informatie Octrooien zijn bijzondere documenten die in veel gevallen een schat aan informatie bevatten voor iedereen die zich binnen een bedrijf bezighoudt met innovatie. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten en processen speelt octrooi-informatie een belangrijke rol. Het grootste deel van de informatie in octrooien is niet in andere documenten terug te vinden. Octrooi-informatiespecialisten zijn in staat de juiste informatie te selecteren uit de miljoenen octrooien die zich in verschillende nationale en internationale bronnen bevinden.

Patent Information Specialist training Samen met de Werkgemeenschap Octrooi-informatie Nederland (won), ging go opleidingen in 2002 van start met de opleiding tot Patent Information Specialist. Al vanaf de eerste sessies bleek er ook internationaal veel belangstelling te zijn voor een gecertificeerde opleiding op dit gebied. Inmiddels is de opleiding zoâ&#x20AC;&#x2122;n 25 maal georganiseerd en zijn er enkele honderden octrooi-informatiespecialisten gecertificeerd. Op 21 juni start de cursus opnieuw in India (Bangalore) en op 12 september 2012 in Voorburg.

FOCUS |

KLANT AAN HET WOORD

Patent Information bij Philips Philips bezit ongeveer 54.000 octrooien. Het beheer daarvan wordt centraal gedaan door de afdeling Intellectual Property & Standards (ip&s) met wereldwijd 450 medewerkers. Dit beheer behelst operationele en strategische taken, zoals het aanvragen van nieuwe octrooien (1.500 per jaar), het betalen voor de instandhouding van bestaande octrooien of besluiten de betaling te stoppen, het verlenen of nemen van licenties en het aankopen of verkopen van octrooien. Daarnaast adviseert ip&s het bedrijf op het gebied van intellectueel eigendom, o.a. ten aanzien van researchprogramma’s, inbreukrisico’s, acquisities en technologische ontwikkelingen. Om deze taken te kunnen uitvoeren is er een grote behoefte aan informatie over octrooien van derden (niet-Philips). Aangezien deze informatie zowel omvangrijk als complex is, is het verzamelen, ordenen en analyseren hiervan werk voor specialisten. Bij Philips ip&s werken 35 van dergelijke Patent Information Specialists, 20 in Bangalore en 15 in Eindhoven. De groep in Bangalore levert vooral operationele ondersteuning, terwijl in Eindhoven de strategische taken worden ondersteund. In Bangalore wordt nieuwheidsonderzoek gedaan: voorafgaand aan een octrooiaanvraag wordt onderzocht of de uitvinding echt nieuw is en op welke bestaande octrooien de aanvraag gebaseerd kan worden. Het werk in Eindhoven is voor een groot deel zogenaamd ‘patent landscaping’: wie heeft welke octrooien, wat beschermen ze, waar, wanneer en wat betekent dit voor een te nemen beslissing? Omdat een octrooi behalve juridisch vooral een technisch document is, is voor deze functie een gedegen technische vooropleiding vereist, bij Philips zijn dit zowel hbo-ers, wo-ers als PhD’s. Alle (nieuwe) Patent Information Specialists hebben de afgelopen tien jaar de opleiding van go opleidingen gevolgd, in Nederland of India.

Nieuw trainingsaanbod Nu de basiscursus voor Patent Information

Certificering op Europees niveau

Specialist meer dan tien jaar met succes in

Lokale gebruikersgroepen uit zeven verschillende Europese landen hebben zich in

de behoefte heeft voorzien, is er de vraag

2008 verenigd in de Confederacy of European Patent Information User Groups (cepiug).

ontstaan naar een cursus op een hoger niveau.

Naast het uitwisselen van kennis en ervaring, heeft de cepiug zich tot doel gesteld om

Daarom biedt de won samen met go opleidin-

gecertificeerde scholing van octrooi-informatiespecialisten op Europees niveau te

gen een zogenaamde Advanced Patent Informa-

coördineren en naar een hoger plan te brengen.

tion Course (apic). Deze cursus is vooral interessant voor degenen die de basiscursus (bpic)

Offshoring octrooi-onderzoek

enige tijd geleden hebben gevolgd en inmiddels

Veel grote internationale bedrijven hebben hun octrooi-onderzoeken uitbesteed naar

beschikken over de nodige werkervaring.

Azië. India is inmiddels een grote speler op dit gebied. Bedrijven als Philips en General

Deze cursus voor gevorderden zorgt uiteraard

Electric hebben hier tientallen lokale medewerkers in dienst. In samenwerking met het

voor nog betere en nauwkeurige patent searches.

Global Institute of Intellectual Property (giip) verzorgt go opleidingen sinds enkele

Centraal in de cursus staat echter het analy-

jaren ook opleidingen op de Indiase markt.

seren van de zoekresultaten om toegevoegde

Octrooien zorgen soms voor flinke ophef

Verspreid over de vier dagen zullen in deze apic

Hoewel de media zeker niet bol staan van berichten over octrooien, gaat het soms

zaken aan bod komen als legal practice, patent

goed mis. Nog niet zo lang geleden woedde er een heuse ‘patent war’ waarbij niet

classification and patent analysis.

waarde te kunnen leveren voor het zoekrapport.

alleen producenten van smartphones betrokken waren, maar ook vrijwel alle grote

De deskundige docenten laten de deelnemers

spelers op internet: Google, Amazon, Microsoft en Apple. In de praktijk kwam het

kennismaken met de volgende onderwerpen:

erop neer dat door deze bedrijven duizenden software-octrooien werden opgekocht,

• Novelty and inventive step

puur om elkaar vervolgens aan te klagen voor onrechtmatig gebruik van software-

• Legal practice

technologieën.

• Selection and usage of analytical tools • Introduction to text mining

Echter, het grote probleem met software is dat dit veelal moeilijk is vast te leggen in

• Cases using text mining tools

octrooien. Nieuwe software is meestal een voortzetting van eerder ontwikkelde software. Het oorspronkelijke doel van het beschermen van een ‘origineel werk’ wordt

De cursus start op dinsdag 5 juni a.s. in

daarmee in de meeste gevallen niet bereikt. Gelukkig zijn de Europese octrooibureaus

Voorburg. Voor meer informatie over deze

zeer spaarzaam in het toekennen van software-octrooien. I

cursus zie patentinformation.nl.

6 | RECENSIES

Wie spelen een belangrijke rol in de gamewereld en wat hebben

CRITICI

Fun Inc.: Why Games are the 21st

ze te vertellen?

Century's Most Serious Business Tom Chatfield

P E T E R VA N G O R S E L

VOORGANGERS

Dit fascinerende boek over de game-industrie is een welkome introductie in een industrie die al lang volwassen is geworden

Reality is Broken: Why Games Make

in een relatief korte periode. Tom Chatfield bespreekt op een

Us Better and How They Can Change

weloverwogen wijze de status en vermijdt de gebruikelijke

the World

hysterie rondom verslaving aan games, de invloed van games

Jane McGonigal

op geweld en de funeste invloed van games op studieresultaten. Terecht stelt hij dat al deze bezwaren iedere keer weer opduiken als een nieuw medium verschijnt.

De gamificatie van de wereld wordt werkelijkheid en miljoenen burgers leven in twee versmeltende werelden. Een Amerikaans

Chatfield is op zijn best als hij schrijft over het plezier van

onderzoek over jeugdcultuur laat zien dat 97% van de onder-

spelen, de eisen die het stelt aan concentratie en discipline,

vraagden games speelt, dat er nauwelijks onderscheid is tus-

en de nieuwsgierigheid die daarbij hoort. Hij laat bijvoorbeeld

sen jongens en meisjes en dat ras en religie niet van belang

zien hoe epidemiologen games gebruiken om patronen van

zijn. De keuze voor een bepaald spel is net zo divers als de

pandemie te bestuderen en ermee te spelen. Zijn open en

keuzes die gemaakt worden bij het kijken van televisie of het

eerlijke benadering geven games de kans om gezien te wor-

luisteren naar muziek. Toch is er iets anders aan de hand: de

den als een manier om naar menselijk gedrag te kijken. Hij

opkomst van de social en serious games in combinatie met

schrijft: â&#x20AC;&#x2DC;Speelsheid is goed en draagt bij om ons te blijven

de social media zorgt ervoor dat gaming een maatschappelijk

ontwikkelen en niet vast te groeien in bestaande patronen

karakter krijgt. Ouders geven aan regelmatig met hun kinde-

en werelden. Games geven ons de kans onze levens te verrij-

ren games te spelen, al of niet online. In Nederland maakte

ken zonder daarbij de echte wereld te verarmen.â&#x20AC;&#x2122; Het boek is

het online gamen aan het begin van de 21e eeuw een flinke

voer voor liefhebbers en materiaal om over na te denken voor

groei door. Het totale aantal bezoekers van online gamesites

de sceptici. Het is vlot geschreven en de vele anekdotes blij-

steeg van 277.000 in 2002 naar 1,1 miljoen in 2003. McGonigal

ven de lezer lang bij en zijn prima materiaal voor het lopende

is de toonaangevende voorganger van deze beweging en een

debat over games.

leidende onderzoeker op het gebied van het gebruik van games om mensen te motiveren problemen op te lossen. Ze begint haar boek met de observatie dat het spel onze

DOENERS

aandacht trekt en vasthoudt, en dat spelen ons in een staat van continue flow brengt in de competitie met de machine en

Serious Games: Games that Educate,

met elkaar. Maar ook dat we bereid zijn om samen te werken

Train, and Inform

om te winnen.

David Michael en Sande Chen

Mechanismen Ze neemt ons mee door de wereld van de gamers en game-

In dit boek leren ontwerpers en bouwers van games hun er-

bouwers en laat zien welke gamemechanics het ontwerpen,

varingen en kennis toe te passen op serious games. Games

bouwen en spelen zo boeiend en interessant maken. De

voor training, educatie, gezondheid en meer. Het is wel Ame-

stukken over de mechanics en hoe onze cognitieve vooroor-

rikaans en een deel gaat over de markten die er zijn voor

delen slimmer kunnen worden gebruikt in trainings- en leer-

serious games. De voorbeelden zijn echter goed en geven

processen maken dit boek heel bruikbaar en nuttig.

een uitstekend inzicht in wat serious games gaan betekenen

McGonigal blijft niet hangen in de theorie en exploreert het

in de toekomst en hoe bepaalde markten, zoals die van het

opkomende terrein van de social participatiegames en de

educatieve boek, zullen veranderen onder de druk van de

raakvlakken met crowd sourcing.

serious games-markt. I

SERIOUS GAMING EN MANAGEMENT |

Ho e s e r i e u s zijn serious game s? Om onderscheid te maken met de entertainment games

heid of abstract) staat vast en vormt het ijkpunt van de

werd de term serious games bedacht: spelletjes waar je iets

game. Een andere vorm zijn serious 'sandbox games' die

van kan leren. Buiten de werkelijkheid van simulaties ont-

worden ingezet als een (wens)situatie nog niet zo helder is

stond zo het gedachtegoed dat spelletjes niet slechts 'fun'

of juist om een situatie helder te krijgen. In deze open-ended

hoeven te zijn. Serious games gebruiken gamemechanics in

games bepaalt de speler zelf wat hij in een context wil doen,

een omgeving die niet primair gericht is op entertainment.

wil bereiken en op welke manier hij dat gaat realiseren.

Serious games worden gebruikt voor het verwerven van

overeenkomsten, maar is geen kopie van de werkelijkheid.

kennis, veranderen van gedrag of trainen van vaardigheden.

Er kunnen nieuwe perspectieven op complexe vraagstukken

De meest effectieve manier om mensen iets te laten leren of

worden ontwikkeld. Door tijdelijk te ontsnappen aan de

Spelen wordt een creatief breekijzer; de speelwereld heeft

hun gedrag positief te beïnvloeden ontstaat als je hen op

werkelijkheid kan de speler verschillende oplossingen explo-

een plezierige manier uitdaagt. Plezier kan dus ook ingezet

reren met de daarbij horende consequenties. Dat maakt dat

worden als een motiverende factor. Serious games die leuk

we met nieuwe ideeën kunnen terugkeren naar de werkelijk-

zijn om te spelen leveren een motiverende en blijvende bij-

heid: in de bespreking van de ervaringen ligt de kritische

drage aan opleidingsprogramma’s en veranderprocessen.

reflectie en het inzicht.

Ve r s c h i l l e n d e s o o r te n s p e l e n

‘Gamy’, werkelijk wow!

Het doel van een succesvol gameontwerp is meaningful play.

Nu games steeds meer bekend worden, lijkt de grootste

Niet de game, maar de ervaring van de deelnemers en de

groeimarkt die van de gamificatie te zijn: door het toevoegen

relatie tussen actie en reactie is daarbij bepalend. Immers,

van game play mechanics aan niet-game applicaties, produc-

de meest effectieve vorm van leren is door zélf te doen.

ten of services vervaagt de gangbare scheiding tussen spel

Wat je van een game kan leren, is afhankelijk van het soort

en werkelijkheid. Deze ‘gamy’ benadering van de wereld richt

games dat je speelt.

zich op het uitlokken van gewenst gedrag, zoals bijvoorbeeld het op tijd nemen van medicijnen, veiligheidsvoorschriften

Al eind jaren zeventig in de vorige eeuw waren management

actief herinneren, revalidatieoefeningen doen of merkentrouw

games in opkomst door nabootsing van real life situaties.

door het sparen van punten. Met behulp van slimme it passen

Deze simulatiegames zijn een waardevol instrument om in-

spelconcept en de gameomgeving zich aan de speler aan.

zicht in scenario's te krijgen. In een realistische nabootsing

De vraag is steeds meer hoeveel en welke informatie we

van de werkelijkheid wordt het natuurlijke gedrag van een

bereid zijn af te staan en in ruil waarvoor.

speler uitgelokt. Het maakt een groot verschil om te ervaren wat de valkuilen zijn van projectmanagement, zonder be-

Heel serieus

lemmerd te worden door de risico’s. Zo kan je door zelf te

Spelen vraagt van de spelers om vrijwillig het speelveld te

managen begrijpen hoe dynamisch en complex business

betreden. Met alle mogelijkheden die ons ter beschikking

management is.

staan zullen we samen moeten uitzoeken wat wenselijk is in

Evidence-based games proberen op andere manieren dan

nen doen voor uw bedrijf? Kom dan op 13 juni naar de work-

via nabootsing toegevoegde waarde te genereren. Toch zijn

shop Management Games gegeven door Carla Hoekendijk. I

welke situatie. Nieuwsgierig geworden naar wat games kun-

in deze beide type games de spelervaring en de spelregels overzichtelijk: het doel dat bereikt moet worden (werkelijk-

Voor meer informatie: GOopleidingen.nl/gaming

8 | IN BEELD

250-ste diploma in India uitgereikt Sinds 2005 organiseert go opleidingen ook in India de Engelstalige opleiding voor Patent Information Specialist. In de afgelopen zes jaar hebben meer dan 250 Indiase specialisten een diploma behaald. Tot nu toe vonden alle trainingen plaats in de Zuid-Indiase industriestad Bangalore. Deze stad van meer dan zes miljoen inwoners, ook wel Silicon Valley van India genoemd, is het centrum van de informatietechnologie in India. Alle grote (inter)nationale bedrijven zijn er dan ook gevestigd.

Afgelopen januari kon het 250-ste Indiase diploma Patent Information Specialist worden uitgereikt. Voor deze speciale gebeurtenis was go directeur Theo Verbeij afgereisd naar Bangalore om de deelnemers van ge, Infosys, Philips en Siemens persoonlijk hun diploma te overhandigen. Onder de aanwezigen waren behalve de deelnemers en hun managers ook de vertegenwoordigers van giip, het Indiase instituut waar go opleidingen de laatste jaren mee samenwerkt bij het organiseren van de opleiding. De bijeenkomst werd afgesloten met een feestelijk buffet met (Zuid-)Indiase specialiteiten voor alle aanwezigen.

Voor juni 2012 staan er twee nieuwe opleidingen in India op het programma: een in Delhi en een opnieuw in Bangalore. I

IN BEELD |

10 | E V E N T

25e KBenP zomerevent O p 2 1 j u n i v i n d t we e r h e t

D e i n h o u d e l i j k e s e s s i e s z i j n g e r i c h t o p d e vo l g e n d e e x p e r t i s e g e b i e d e n : S o c i a l

K B e n P z o m e r e ve n t p l a a t s . U b e n t

Productivity, Enterprise Search, Informatiemanagement 2.0 en Werken 3.0. Centraal

welkom van 10.00 uur tot 17.00 uur

dit jaar staat de ongebreidelde groei van informatie. Binnen en buiten organisaties

i n h e t K u r h a u s t e S c h e ve n i n g e n e n

l e i d t d e z e g r o e i t o t ve r n i e u w d e r o l l e n , c o n c e p t e n e n b u s i n e s s m o d e l l e n . I n h e t h a r t

a a n s l u i t e n d o p d e g ro t e b a r b e c u e i n e e n p a v i l j o e n o p h e t S c h e ve n i n g s e s t r a n d .

van dit krachtenveld staat de uitdaging om continu deze informatie toepasbaar te m a k e n d o o r e n v o o r u w o rg a n i s a t i e .

Als deelnemer bent u in het goede gezelschap van directeuren, managers en vakprofessionals im, Document

Vanuit de vier expertisegebieden kijken we op deze dag naar de ontwikkelingen.

M a n a g e m e n t , div/ A rc h i e f e n i&a

Wij hebben de afgelopen jaren gezien dat opdrachtgevers veelal reactief zijn en deze

u i t ov e r h e i d , f i n a n c i ë l e e n

ontwikkelingen slechts waarnemen. Wij hechten waarde aan ondernemerschap binnen

z a k e l i j k e d i e n s t ve r l e n i n g .

de muren van organisaties en over de muren van organisaties heen. U kunt nu als professional vanuit uw discipline op deze ontwikkelingen inspringen en acteren zodat uw organisatie meer proactief besluiten kan nemen. KBenP neemt u mee in een ‘deep dive’ op deze vier gebieden.

Tr e n d s i n d e m a r k t O m u b i j t e p r a t e n ov e r n i e u w e t r e n d s i n d e m a r k t b i e d e n w i j o p d i t e ve n t e e n s e s s i e w a a r i n n i e u we o n t w i k k e l i n g e n e n v i s i e s o p ve r s c h i l l e n d e a s p e c t e n m e t u w o rd e n g e d e e l d .

TRENDING TOPICS Social Productivity: hoe vindt u snel de juiste collega? Mensen delen de hele dag kennis met elkaar tijdens ontmoetingen en telefoongesprekken. Tijdens deze gesprekken blijken mensen veel te leren van elkaar; dit noemt men ook wel ‘social learning’. Binnen de onmetelijke hoeveelheid informatie die beschikbaar is, zijn gesprekken met menselijke experts een belangrijke ‘filter’ om te bepalen wat echt relevant is. Zou het niet fantastisch zijn als al deze kennisgedreven dialogen voor iedereen toegankelijk zouden zijn? Om voor deze uitdaging eindelijk een oplossing te vinden, nodigen we u uit om met ons van gedachten te wisselen. Marc van Bommel, ceo InnerTeams

Enterprise Search: big data; maar hoe vindt u nu de juiste informatie? Afgelopen jaren zie je een toename in het gebruik van e-mail, Facebook, Twitter en LinkedIn. Deze omgevingen bevatten interessante gegevens. Echter, het lastige van e-mail en de diverse social media is dat de gegevens op een ongestructureerde wijze in vrije tekstvelden vermeld staan. De nieuwe vormen van communicatie waarbij gebruik wordt gemaakt van (vrije) tekst(velden) vragen nieuwe vormen van het analyseren van de gegevens. Taaltechnologie gebaseerd op natuurlijke taal biedt hiervoor een oplossing in combinatie met Google Search. Kom kijken hoe wij met KBenP een oplossing hebben voor uw grote dataomgevingen (big data). Kees Groeneveld mba, Par tner Content2Context

EVENT |

PROGRAMMA

OCHTEND

op 21 juni 2012

GO workshops • Management games • Search • SharePoint • Semantic web

Informatiemanagement 2.0 = digitaal + informatiemanagement 0.0 Informatiemanagement en -technologie gaan hand in hand. Steeds meer informatie

MIDDAG

wordt digitaal verwerkt en online toegankelijk gemaakt. De visie van I-FourC met betrekking tot informatiemanagement 2.0 grijpt terug op de manier van werken bij

S o c i a l P ro d u c t i v i t y

traditionele papiergedreven processen en procedures: informatiemanagement 0.0.

• Enterprise Social Media

Virtualisatie en visualisatie van traditionele processen en tools maken het mogelijk

• Dossiergericht werken

digitaal te werken zonder ingrijpende wijzigingen in de bestaande processen te moe-

• E-mail archivering

ten doorvoeren. Gevolg: een positieve houding ten opzichte van het Nieuwe Werken en een groter commitment bij het uitdragen van het nieuwe informatiebeleid.

E n t e r p r i s e Se a r c h

Rian Feuler, I-FourC

• Big data • Security

We r k e n 3 . 0 : m i g r e e r u w e - m a i l e n d o c u m e n te n n a a r e e n D M S

• Keuze searchplatform

op SharePoint Binnen een half uur ziet u hoe een e-mailarchief uit Exchange Openbare Mappen,

Inforrmatiemanagement 2.0

jarenlang bewaarde e-mails in pst bestanden en al uw documenten op de file-server

• Zaakgericht werken

worden gemigreerd naar een compleet nieuwe SharePoint Document Management

• E-dienstverlening

omgeving. Stap met KBenP mee van h: naar http: en zie hoe eenvoudig het Share-

• Systeemselectie

Pointplatform aangepast kan worden tot een volwaardige dms omgeving. Bar t van Wanroij, senior consultant Epona

Werken 3.0 • Mobility • Consumerization

SPECIAL EVENT

• Security

Prissma’s Pitch Wegens groot succes op het vorige KBenP zomerevent zal ook in 2012 op dit event de

Trends in de markt

Prissma’s Pitch plaatsvinden. Jaarlijks wordt een prijs toegekend aan de informatie-

• Tour d’Horizon

professional die een belangrijke bijdrage aan het werkveld levert: als persoon(lijkheid), met een visie of met een bewezen of bijzondere dienst. Prissma vertegenwoordigt de

Prissma’s Pitch

informatieprofessionals: Professionals in Information Sources, Search, Management

• Pitches van de kandidaten en

and Analysis. Prissma heeft circa 680 leden. Deze leden werken bij grote organisaties

uitreiking van de prijzen

als Ernst & Young, abm amro, pwc, rtl, Akzo, Twynstra Gudde, Kamer van Koophandel, Autoriteit Financiële Markten, pcm Dagbladen, tno, Shell, Rijkswaterstaat, Bank Nederlandse Gemeenten, Yakult, Rabobank, Berenschot en diverse ministeries.

U kunt zich aanmelden voor

prissma.nl

deelname aan het KBenP zomerevent op KBenP.nl. Voor niet leveranciers is deelname

OPLEIDINGEN

kosteloos. Op de website kunt u ook

Het ochtendprogramma zal weer gewijd zijn aan opleidingen in onze vakgebieden.

actuele details van het programma

Directie, opleidingscoördinatoren en docenten van go opleidingen nemen u mee in

vinden.

het opleidingenaanbod, en de uitbreiding en vernieuwing daarvan. I

12 | N I E U W A A N B O D

Zoeken van beeld en geluid – nieuwe eendaagse cursus GO opleidingen organiseert vanaf 25 april 2012 de eendaagse cursus Zoeken van beeld en geluid, waarbij alle vragen op dit gebied door de docenten Eric Sieverts en Jeroen Bosman worden beantwoord. Voor het volledige programma en meer informatie zie: GOopleidingen.nl/izbg

Herkent u dit? • U bent redelijk bedreven in het vinden van de juiste websites, rapporten en artikelen, maar het lukt niet om die ene foto terug te vinden die u ergens had gezien. Zijn daar geen speciale zoekingangen of methoden voor? • U kunt razendsnel die tv-uitzending van gisteren terugvinden, maar niet dat leuke filmpje dat uw zoon liet zien, laat staan een video van een wervelende presentatie van een kerngeleerde van mit. • U vindt makkelijk duizenden mooie foto's, waarvan u er een wilt gebruiken op de cover van uw rapport. Kan dat zomaar? • U weet dat er allerlei multimediale bronnen op internet zijn, maar wat zijn podcasts nu ook al weer? Bestaan die eigenlijk nog wel? • U heeft gehoord dat uw eigen foto's zonder toestemming op een Russische site staan. Maar hoe zoekt u dat uit? • U zoekt gratis icoontjes om te gebruiken in uw publicatie. Zijn daar handige sites voor? • U vindt een afbeelding, maar hij is er in jpg, gif en png formaat en ook nog in diverse afmetingen. Wat is wijsheid als u de afbeelding gaat gebruiken? • U heeft regelmatig met bepaalde zoektermen iets gezocht in Youtube, maar weet niet waar u dan eigenlijk in zoekt.

Al deze vragen hebben te maken met het zoeken en inzetten van multimediale content, in het bijzonder beeld en geluid. De wereld wordt steeds meer gedomineerd door (bewegend) beeld, vaak met geluid. Het is belangrijk dat informatieprofessionals zich ook in dit type materiaal thuis voelen als een vis in het water. De zogenaamde ‘semantic gap’ tussen wat een beeld voorstelt en de woorden die je in gedachten hebt als je op zoek bent naar beeldmateriaal, maakt dat je vaak heel andere wegen moet bewandelen dan bij het zoeken naar tekst. I

KBenP AAN HET WOORD |

Ingehaald door de meute Daar sta je dan met je goede gedrag. Alles netjes op orde: informatie architectuur, middelen, budgetten, beheer, innovatie. Dan komen uit alle hoeken en gaten nieuwe ontwikkelingen op je af. Medewerkers willen hun email op hun eigen smartphone want de bedrijfsnokia is zó 2006, en de directeur wil nu eindelijk met de iPad bij de laatste rapporten op SharePoint.

Gartner Volgens de Nexus van Gartner zijn Social, Big data, Cloud en Consumerization de belangrijkste trends voor de komende periode. Het is niet alleen zo dat deze trends stuk voor stuk interessante vraagstukken met zich mee brengen, maar ze komen ook nog eens tegelijk en versterken elkaar.

Mobile Productivity Een aardig voorbeeld blijft Obama. Inmiddels alweer warmdraaiend voor nieuwe verkiezingen, maar bij zijn start liet hij veel mensen schrikken door te eisen dat hij zijn eigen BlackBerry mocht blijven gebruiken. Mobile en Social Productivity in de praktijk.

Trainingen, workshops en advies

We zien het in veel organisaties. Eerst werd er geëxperimenteerd met iPads door het

Bij het aanbieden van deze manier van werken

management, nu nemen medewerkers hun eigen devices mee naar kantoor en willen

is het belangrijk dat gebruikers goed worden

ze met diezelfde devices bij hun informatie op SharePoint. Hoe ga je daarmee om?

geïnformeerd en geïnstrueerd over de mogelijkheden en doelstellingen. Het getoonde

Vitale informatie

negenvlaksmodel wordt vaak gebruikt door

Onze communicatie verandert ook. Een deel verschuift naar snelle berichtjes via een

KBenP en de collega’s van go opleidingen en

Lync of Twitter. Maar er is ook steeds meer e-mailverkeer met meer vitale informatie

biedt een perfect beeld van de krachtvelden

die gedeeld moet worden in dossiers of projecten. Gebruikers vinden het lastig om

die in dit soort projecten een rol spelen.

documenten op te slaan in gestructureerde omgevingen, maar willen wel dat ze

Het is een mooi uitgangspunt in de ontdek-

gemakkelijk bij bijlagen kunnen die collega’s in een e-mailbericht hebben gestuurd.

kingstocht van het toepassen van nieuwe

Een integratie van SharePoint en Outlook zou hierbij enorm helpen.

mogelijkheden met een mooie balans tussen mensen en organisaties.

Social media hype Een hype of niet, veel managers zijn inmiddels al ‘geYammered’. Yammer is een soort

KBenP, Efficiënt samenwerken:

Twitter maar dan voor bedrijven. Klinkt goed. Voor je het weet word je als manager

KBenP.nl/sharepoint

geconfronteerd met een tool waarmee medewerkers communiceren. Kennisdeling die

SharePoint-aanbod:

start vanuit mensen zelf levert vaak mooie innovaties op. Alleen is de informatie die

GOopleidingen.nl/sharepoint

in Yammer staat niet meer van u. Sterker nog; het staat in de us en kan door de autoriteiten daar worden opgevraagd in verband met de Patriot Act. Dat is niet altijd een probleem. Het is echter wel belangrijk na te denken over oplossingen die aansluiten op wensen van medewerkers en die passen in het beleid van de organisatie.

SharePoint De oplossing kan liggen in SharePoint. Een platform met mogelijkheden voor dossiergericht werken, Social Productivity, documentmanagement, Search en te ontsluiten via mobiele devices. I

14 | K O P S T U K K E N

Dom Sagolla de Amerikaanse Twittergoeroe bezoekt Amsterdam De overvolle zaal bij het Pakhuis De Zwijger in Amsterdam was een duidelijke indicatie van de nog steeds groeiende populariteit van Twitter. De zaal zit vol met internetonder-

De kracht van het ecosysteem

nemers, ontwerpers, codeschrijvers en communicatiegoeroes.

Veel harder is zijn eis van de aanwezigheid van vaardigheden

De spreker van die dag is Dom Sagolla, de man aan wie de

(skills) zodat wat je bedenkt ook snel gebouwd kan worden,

eerste tweet ter wereld was gewijd. Als een van de twee

want snelle demo’s die elkaar snel opvolgen zijn een belang-

oprichters van Twitter stond hij aan de wieg van een ware

rijke sleutel tot succes en doorontwikkelen een voorwaarde

internetrevolutie. Sindsdien heeft Twitter de wereld stormen-

om te overleven. Natuurlijk is de aanwezigheid van geld be-

derhand veroverd en grote en kleine revoluties veroorzaakt.

langrijk, maar veel meer van belang is een goed ecosysteem,

Ve r a n d e r … d e w e r e l d … j e s t a d …

men elkaar stimuleert en waar je voortdurend op nieuwe

in 140 karakters

ideeën wordt gebracht. Amsterdam is rijp voor een dergelijke

Dom opent met de opmerking dat je klaarblijkelijk de wereld

‘smartomgeving’, benadrukt hij, waarbij hij de handelsfunctie

kunt veranderen met 140 karakters. Sagolla is een paar dagen

van Amsterdam als een belangrijke infrastructuur ziet.

een gemeenschap waarin kruisbestuiving plaatsvindt, waarin

in Amsterdam op uitnodiging van Appsterdam, een initiatief van o.a. Mike Lee, om Amsterdam als App Capital of the

Zesjes-cultuur de bottleneck?

World op the global map te zetten. In een druk programma

’s Avonds wordt in een kleiner gezelschap, waaronder een

flitst hij langs bedrijven, opleidingen en bestuurders. Die

aantal in Amsterdam gevestigde buitenlandse ondernemers,

hebben allemaal eigenlijk dezelfde vraag: waarom is Silicon

doorgepraat en komen er andere zaken ter sprake zoals het

Valley zo’n succes en wat moeten we doen om ook zo succes-

gebrek aan inzet en passie bij Nederlandse werknemers, de

vol te zijn?

lastige regelgeving en relatief hoge belastingdruk. Dom ver-

De zachte kant van succes

is en per ongeluk bij een internetbedrijf terecht kwam waar

rast iedereen door te vertellen dat hij afgestudeerd in Engels

Wie een verhaal verwacht vol met cijfers, managementspeak

hij met een aantal collega’s Twitter bedacht. Hij benadrukt

of een formule komt bedrogen uit. Dom’s rustig vertelde

dat het volgens hem allereerst gaat om het bedenken van

verhaal gaat heel veel over de zachte kanten van de succes-

betekenisvolle diensten en producten, en dan pas om het

factoren, waarin de cultuur van ondernemerschap en risico’s

bijbehorende businessmodel. Ook de vraag waarmee Twitter

nemen centraal staat. Het is geen schande om een keer te

geld verdient wordt beantwoord. Momenteel wordt er geld

mislukken, zoals hij zelf zegt: succes is mooi maar ze is een

verdiend met de verkoop van data aan Google, maar Dom is

slechte leermeester. In zijn kalme betoog komen begrippen

al verder, met zijn eigen bedrijf Dollarapp. Er is geen tijd te

voor als samenwerken en teamverband, actief zijn en voor

verliezen! I

hem is het begrip ‘ik ben niet alleen op de wereld’ een belangrijke motivator.

Volg Dom Sagolla @dom

TIPS & TRUCS & NIEUWS |

Projectmanagement met Sharkworld S h a r k w o r l d g e e f t t o e k o m s t i g e p ro j e c t m a n a g e r s d e m o g e l i j k h e i d o m k e n n i s te maken met de meest belangrijke aspecten van projectmanagement. In deze g a m e , o n t w i k k e l d d o o r Ra n j S e r i o u s G a m e s , i s d e s p e l e r v e r a n t w o o r d e l i j k v o o r de realisatie van het grootste haaienaquarium ter wereld. Sharkworld behandelt niet alleen de technische kant van projectmanagement, zoals planning en budg e t t e r i n g , m a a r g a a t o o k i n o p s o c i a l e a s p e c t e n , zo a l s h e t o m g a a n m e t c o n f l i c t situaties, culturele diversiteit en diplomatieke vaardigheden. B e k i j k d e t ra i l e r o p s h a r k w o r l d . n l Bron: Dreamstime

Personal assistant Als je eenmaal tot een bepaalde hoogte bent gestegen op de carrièreladder, dan verschijnt de personal assistant (pa) aan de horizon en wordt er een hoop werk voor je gedaan. Apple brengt Siri in beeld, een vir tual assistent (va), dat wil zeggen een combinatie van stemherkenning met intelligentie, die je taken k u n t l a t e n u i t vo e r e n o p j e i P h o n e . I d e a a l vo o r a l s j e o n d e r w e g b e n t o f g e w o o n erg lui. Het mooie van Siri is dat je natuurlijk kan praten. Dankzij de ar tificial i n t e l l i g e n c e ( a i ) d i e e ra c h t e r z i t , d e n k t S i r i m e t j e m e e .

Google’s Eric Schmidt vond het een competitieve bedreiging. Hij vroeg zich af w e l k e f u n c t i e s j e k a n l a t e n u i t vo e r e n ? D a t v r o e g e n w e S i r i z e l f m a a r e ve n : • mensen opbellen • muzieknummers laten afspelen • b e r i c h t e n s t u re n n a a r j e c o n t a c t p e r s o n e n • a f s p ra k e n p l a n n e n i n j e a g e n d a e n h e r i n n e r i n g e n i n s t e l l e n • e - m a i l s ve r s t u r e n • l o c a t i e s o p v ra g e n • w e e r b e r i c h t e n o p v ra g e n • aandelen bekijken • j e we k k e r i n s t e l l e n • j e a d re s b o e k ra a d p l e g e n • zo e k e n o p h e t we b • aan Wolfram Alpha, een soor t wikipedia, vragen stellen • als je eenzaam bent, kan je via ‘Find my Friend’ of ‘Where is my Wife now?’ g e k o p p e l d e p e r s o n e n t ra c e re n

I s S i r i a l b r u i k b a a r i n N e d e r l a n d ? H e l a a s : j e we k k e r i n s t e l l e n e n n o t i t i e s m a k e n g a a n g o e d , m a a r d e ov e r i g e f u n c t i e s l o p e n o p t e g e n h e t f e i t d a t a l l e s g e b a s e e r d i s o p d e E n g e l s e t a a l . E r z i t t e n l e u k e f u n c t i e s i n d i e g ra p p i g z i j n o m t e l a t e n z i e n op een verjaardag, zoals de weerfunctie. Waar Siri voor gemaakt is, je onders t e u n e n b i j j e d a g e l i j k s e t a k e n , w e r k t e c h t e r n o g o n d e r d e m a a t . N o g e ve n wachten dus tot Siri in het Nederlands je gaat helpen bij de je drukke baan of privéleven. Vanuit Engeland komt bij het bedrijf True Knowledge de concurrent Evi vandaan. Het verschil is volgens True Knowledge dat Siri alles moet opzoeken terwijl Evi over echte kennis beschikt. I

| School voor informatie

Agenda 7 juni

Hieronder vindt u een overzicht van onze trainingen in de

Mediatheek in het onderwijs: Pedagogische en didactische zaken

maanden april, mei en juni 2012. Uitgebreide informatie over de

Tweedaagse cursus over het doelmatig omgaan met leerlingen

verschillende activiteiten vindt u op GOopleidingen.nl.

en effectief samenwerken met docenten bij het gebruik van mediatheekvoorzieningen. 17 april 8 juni

• E-mailarchivering en -management

• Recordsmanagement en governance in SharePoint 2010

Eendaagse cursus over het op een verantwoorde en praktische

Tweedaagse training over de uitgebreide mogelijkheden van

manier inrichten van informatiemanagement en beheer voor e-mail.

SharePoint 2010 voor zorgvuldig gebruik bij documenten

• Veiliger gebruik van internet, e-mail en social media

recordsmanagement.

Training over de meest voorkomende gevaren en valkuilen bij

• Doelmatig gebruik van internet in de mediatheek

het dagelijks gebruik van internet en hoe deze te voorkomen.

Eendaagse basiscursus over het gericht zoeken en vinden van informatie vanuit het gezichtspunt van de schoolmediatheek.

18 april • Gebruik en toepassing van Web 2.0 diensten en functionaliteiten

12 juni

Eendaagse workshop over Web 2.0 diensten en toepassingen en

• Bewaartermijnen: bewaar- en vernietigingsbeleid in de organisatie

hun praktische nut en toepasbaarheid.

Tweedaagse cursus over verantwoorde keuzes maken bij het

• Auteursrecht voor speciale bibliotheken

selecteren en vernietigen van (digitale) documenten.

Eendaagse cursus over de toepassing van auteursrecht

• Introductie rda en frbr

binnen de setting van bibliotheken in bedrijven en (non-profit)

Tweedaagse cursus over de betekenis van rda en frbr voor de

organisaties.

praktijk van het catalogiseren en voor de praktijk van het zoeken in catalogi.

19 april

• Veiliger gebruik van internet

De Cloud: een introductie

Eendaagse training over gevaren en valkuilen bij het dagelijks

Eendaagse cursus die kennis verschaft over de definitie, voor- en

gebruik van internet en hoe deze te voorkomen.

nadelen en meer verschillende facetten van de Cloud.

13 juni

23 april

• Auteursrecht voor onderwijsmediatheken en wetenschappelijke

Auteursrecht voor historische archieven, erfgoedinstellingen

bibliotheken

en musea

Eendaagse cursus over de praktische toepassing van auteursrecht

binnen de setting van wetenschappelijke bibliotheken en

binnen erfgoedinstellingen, musea en andere instellingen met

hogeschoolmediatheken.

historisch archiefmateriaal.

• SharePoint: de Businesscase Middagsessie over SharePoint als Businesscase en inzicht in de

24 april

Return on Investment voor uw organisatie.

Cloudrecht: Juridische aspecten van Cloud Computing

• Management games

Eendaagse cursus over de juridische aspecten en facetten van

Eendaagse workshop over het inzetten van management games

het werken in en met de Cloud.

in een bedrijfsmatige omgeving. 25 april 18 juni

• Business Process Management

SharePoint voor Content Managers

Zesdaagse cursus waarin deelnemers aan de slag gaan met het

Eendaagse introductiecursus voor de mogelijkheden van Content

verbeteren van werkprocessen en de daarbij behorende informatie-

Management met SharePoint 2010.

stromen. Rode draad vormt een praktijkcase, afgestemd op de eigen bedrijfssituatie en de betreffende rol/functie hierin. • Zoeken van beeld en geluid Eendaagse training over het effectief zoeken naar afbeeldingen, geluidsfragmenten en video.

7 mei

15 mei

Promotie van bibliotheekdiensten

Digitaal erfgoed in de praktijk: procesmatige en integrale aanpak

Zesdaagse cursus over het effectief promoten en presenteren

Vijfdaagse cursus waarbij alle aspecten aan de orde komen die een

van de diensten van uw bibliotheek of informatiecentrum.

rol spelen bij het opzetten, onderhouden en toegankelijk maken van een collectie digitaal erfgoed.

8 mei SharePoint voor eindgebruikers

22 mei

Tweedaagse cursus voor eindgebruikers: kennismaking met de

• Zoeken van beeld en geluid

functionaliteiten, waaronder samenwerken binnen SharePoint.

Eendaagse training over het effectief zoeken naar afbeeldingen, geluidsfragmenten en video.

9 mei 2012

• Schrijven voor het beeldscherm

• SharePoint voor Content Managers – Vervolg

Eendaagse cursus over het vervaardigen van heldere en aantrekke-

Tweedaagse workshop waarin dieper wordt ingegaan op de

lijke webteksten en het effectief voeren van de eindredactie van een

invulling van de sitestructuur.

(onderdeel van een) website of intranet.

• Beheer en behoud van digitale informatie – module van

• Haal meer uit SharePoint!

opleiding Recordsmanager Zesdaagse cursus over de vele aspecten van 'veilige bewaring'

Tweedaagse training voor informatiespecialisten en kenniswerkers over de meer geavanceerde mogelijkheden van SharePoint.

van informatie. • Klantgericht communiceren en adviseren – module van opleiding medewerker Recordsmanagement Tweedaagse cursus over klantgerichte dienstverlening en advisering bij archiefvraagstukken.

23 mei • Archiefordening – module opleiding medewerker Recordsmanagement Vijfdaagse cursus over ordenen van archiefwaardige documenten en het kiezen voor het juiste ordeningsstelsel.

10 mei • Ontwerpen en optimaliseren van informatiediensten – module van opleiding Informatiespecialist

• Auteursrecht voor historische archieven, erfgoedinstellingen en musea Eendaagse cursus over de praktische toepassing van auteursrecht

Zesdaagse cursus over de praktische begeleiding van de opzet en

binnen erfgoedinstellingen, musea en andere instellingen met

verbetering van informatiediensten, van ontwerpschets tot realisatie.

historisch archiefmateriaal.

• Klantgericht communiceren – module van opleiding Informatiemanagement

1 juni

Vijfdaagse cursus over de praktische toepassing van communicatie-,

• Digitaal archiveren en mappenstructuur voor kantoormedewerkers

gespreks-, presentatie- en onderhandelingsvaardigheden.

Tweedaagse basiscursus over het effectief digitaal archiveren

11 mei

• Strategisch inzetten van social media

• Management van digitaal erfgoed: een procesmatige en

Tweedaagse workshop over het samenstellen van een plan van

van (papieren) documenten en e-mail.

integrale aanpak Tweedaagse managementtraining die uitgebreid ingaat op een

aanpak voor het strategisch inzetten van social media in het algemeen en Twitter en Facebook in het bijzonder.

passende aanpak rond selectie, implementatie en beheer van een collectie digitaal erfgoed.

5 juni

• Jeugdbibliotheekwerk en leesbevordering

Advanced Patent Information Course

Driedaagse cursus over het op doelmatige en constructieve wijze

Training (four days) for Patent Information Specialist focussed on

organiseren van promotionele activiteiten voor kinderen tot 16 jaar.

Patent Analysis.

• Mediawijsheid en informatievaardigheden in het voortgezet onderwijs Driedaagse cursus met achtergronden, thema's, toepassing en

6 juni Internet resources voor onderzoek en advies

promotie van mediawijsheid en informatievaardigheden in het

Eendaagse masterclass over het selecteren, karakteriseren en

voortgezet onderwijs.

gebruiken van de meest geschikte bronnen voor uw onderzoek en het adviseren van anderen bij de keuze van de juiste informatiebronnen.