jaargang 3
n u m m e r 1 | 2013
een uitgave van go opleidingen
> Overzicht van alle trainingen > Bezoek KBenP zomerevent op 27 juni 2013 > Trending topics binnen de I(CT )-wereld
GO opleidingen GO magazine: let’s GO 3.0!
Inhoud introductie Communicatiemiddelen: e-mail versus sociale netwerken
3
trainingen Communicatietrainingen 4
Wat een tijden! De technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo
zomerevent
op. Neem bijvoorbeeld het Nieuwe werken. Een term die hele-
KBenP zomerevent 27 juni 2013 5
maal niet meer zo nieuw is: het merendeel van de Nederlandse
denktank
organisaties werkt inmiddels in de cloud of is van plan dit
Brief aan minister-president Mark Rutte
6
voor 2014 te gaan doen.
aanbod 7
Zo realiseerde ik me recentelijk dat het nog maar drie jaar
Trending topics binnen de I(CT)-wereld 8
de wereld tijdens een persconferentie. Inmiddels leven we
tips & trucs 10
generatie iPads. De ontwikkelingen staan niet stil. Mobile
Nieuwe cursussen
geleden is dat Steve Jobs de eerste iPad introduceerde aan
trends
in juni 2013 en zijn we in afwachting van alweer de vijfde
devices hebben een blijvende rol ingenomen in de maat-
auteursrecht Voorkom informatiediefstal
schappij. Niet alleen voor privégebruik zijn ze populair, ook
11
op de bedrijfsvloer zien we de telefoons en tablets steeds
recensie
vaker terug.
De waarde van voorspellingen door Nate Silver
agenda go opleidingen
12
13
Deze ontwikkelingen zijn geen trend. Sterker nog, de grens tussen privé en zakelijk vervaagt met de dag. Mensen werken steeds vaker resultaatgericht en bepalen zelf hun werktijden – en hun devices. De werknemer zet een privé-smartphone in om klanten te bellen. Vaak is het voor werknemers en werkgevers niet duidelijk hoe hiermee om te gaan. Speciaal voor deze vraag ontwikkelden we bij GO opleidingen nieuwe cursussen als BYOD.
Postbus 164
Smac (social, mobile, analytics, cloud) is populairder dan
2270 ad Voorburg
ooit. Door de strategische inzet van de smac-elementen kunt
t +31 (0)70 351 23 80
u uw bedrijf een boost richting 3.0 geven. In deze editie van
e info@GOopleidingen.nl
het magazine richten we ons voornamelijk op de ontwikkelin-
i GOopleidingen.nl GOopleidingen/twitter
gen van toenemende mobiliteit. Denk hierbij aan big data, open data en beveiliging van gegevens.
GOopleidingen/rss Deze editie loopt ook synchroon met onze visie: minder Colofon
papier, meer digitaal. Wij gaan zeker door met u te informe-
GO magazine richt zich op professionals die geïnteresseerd zijn in kennis-, informatie-, data- en verandermanagement. Het verschijnt circa viermaal per
ren – maar voortaan digitaal! Ik wens u veel leesplezier!
jaar en geeft samen met de GO website actuele achtergrondinformatie over het aanbod van GO opleidingen voor het komende kwartaal.
Theo Verbeij © juni 2013, GO opleidingen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd door middel van enige methode of vorm dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. redactie Peter van Gorsel, Theo Verbeij, Tineke IJtsma, Charlotte Hammacher eindredactie Anette Heideman tekstbijdragen Kiran Bagchi, Kees Koenen vormgeving Lijn 1, Haarlem fotografie Lijn 1; Jørgen Koopmanschap (p.2, 5, 10) issn 2211-9906 reacties en suggesties redactie@GOopleidingen.nl
Directeur GO opleidingen
INTRODUCTIE |
3
Communicatiemiddelen: e-mail versus sociale netwerken Wie gebruikt er nog geen e-mail? Wie heeft er geen volle inbox? Wie heeft er nog maar één mailadres? E-mail lijkt niet meer weg te denken, maar is e-mail het grootste netwerk ter wereld of doemt er een ander medium op aan de digitale horizon? Wie gebruikt er niet Facebook, LinkedIn of een ander social netwerk om mee te communiceren? In dit openingsartikel komen verschillende visies van internationale experts aan bod om uw mening te vormen en de organisatie van informatiestromen in uw context zonodig aan te passen.
E-mail heeft veel bereikt sinds de programmeur Ray Tomlinson in 1971 zijn eerste boodschap verzond via een netwerk. Facebooks Zuckerberg wijst op de afname van het gebruik van e-mail bij jonge mensen. Maar wat gebeurt er als zij het aan het arbeidsproces gaan deelnemen? Volgens Nathaniel Borenstein van Mimecast – de bedenkers van het Internet Protocol – wordt internet meer dan een triljoen keer per dag gebruikt en hij ziet geen terugloop onder de invloed van sociale netwerken, maar meer een symbiose in het gebruik van beide communicatiemiddelen.
Gegevensbox Het technologische onderzoeksbureau Radicati
Flow-based communiceren
verwacht zelfs een wereldwijde toename van
De kracht van sociale netwerken zit, volgens Borenstein, in het feit dat je met geseg-
e-mailgebruikers van 3.1 miljard in 2011 naar
menteerde groepen kunt communiceren. Zijn voorkeur gaat uit naar de toepassingen
bijna 4.1 miljard in 2015. De gemiddelde
in bijvoorbeeld ibm’s LotusLive boven Facebook. Lee Bryant van Headshift, het groot-
professionele gebruiker ontvangt en verzendt
ste social business consultancybureau ter wereld, vindt e-mail overbelast. Hij ziet toe-
105 berichten per dag. 49% van de e-mail-
komst in in- en externe social netwerken voor communicatie, zogenaamde flow-based
gebruikers woont in Zuid-Oost Azië.
systemen zoals wiki’s, micro-blogging en twitter als vervangers van e-mail. Het gevaar bij flow-based communiceren is dat, als je niet in het ‘gesprek’ zit, de informatie of de boodschap geheel aan je voorbij kan gaan. Desondanks ziet hij voldoende anekdotisch bewijs dat sociale netwerken goed en effectief de juiste informatie op het juiste moment kunnen leveren.
De toekomst van de e-mail: de digitale lijm tussen de social media Het hoofd van Microsofts Envisioneers team, Dave Coplin, fan van social media is uitgesprokener in zijn oordeel: ‘Ik denk dat e-mail stervende is op dezelfde manier als de gedrukte of geschreven post uitstierf toen e-mail opkwam.’ Hij voorziet een innovatieproces waarbij succesvolle toepassingen van nieuwe technieken de oude vervangen. Het is echter ook waar dat oude systemen nooit helemaal verdwijnen en er vaak lange overgangsperiodes zijn. Op dit moment bieden de social media nog lang niet alle functionaliteiten die e-mail biedt. Coplin ziet systemen in elkaar overgaan of combinaties vormen.
GO opleidingen biedt in dit kader drie
Ook e-mailmarketing wordt beïnvloed door de social media in het internetlandschap.
cursussen:
Dat wil zeggen dat je voortaan een koppeling kunt maken tussen social media-identi-
• E-mailarchivering en -management
teiten en e-mailmarketing. Expert D.J. Waldow noemde e-mail de digitale lijm tussen
• Strategisch inzetten van social media
de social media, waardoor een mailing een veel breder bereik heeft en zorgt voor de
• Kennismanagement en social media
opbouw van een steeds grotere e-maildatabase.
4 | TRAININGEN
Communicatietrainingen Communicatie neemt in het informatievak en de digitale wereld steeds meer een centrale plaats in. Aansluitend op het openingsartikel en ingegeven door de veranderingen binnen het vakgebied, geeft GO opleidingen een overzicht van het aanbod van cursussen waarin communicatiethema’s aan de orde komen. Daarna kunt u lezen hoe organisaties de geleerde stof in praktijk brengen. In ons aanbod met vrije inschrijving zijn er algemene cursussen gericht op directe communicatie met de doelgroep. Ook bieden we cursussen omtrent het communiceren via nieuwe media.
Directe communicatie Voor de directe communicatie met de doelgroep bieden we meerdaagse cursussen aan op mbo- en hbo-niveau. Als onderdeel van een opleiding of branchespecifiek. De vierdaagse cursus Communicatie en beroepshouding verbetert de communicatievaardigheden van bibliotheekmedewerkers met klanten en collega’s. De tweedaagse cursus De professionele gastvrouw/gastheer legt de nadruk op de openbare bibliotheken. Voorbeeld van de programmaopzet:
In de vijfdaagse cursus Klantgericht communiceren is ruimte voor diepgang. U leert
Contact maken en afstemmen
meer over de praktische toepassing van communicatie-, gespreks-, presentatie- en
• Vorm en inhoud in communicatie
onderhandelingsvaardigheden. Verschillende soorten gesprekken komen hier aan bod,
• Gedragstypen onderkennen bij jezelf en bij de ander
zoals beoordelings-, slechtnieuws- en evaluatiegesprekken en effectief onderhandelen met (lastige) klanten en management.
• Communicatiesleutels voor optimaal afstemmen op de ander • Praktijkvoorbeelden, interacties, oefeningen
Nieuwe media Communicatie via het web of de nieuwe media vraagt elk een eigen aanpak. Haal met de Masterclass webredactie het maximale uit uw online teksten. Ontdek tijdens de
Eigen kracht ontwikkelen en vasthouden
training Nieuwsbrieven op het net hoe u e-zines opzet en verspreidt.
• Bewuste en onbewuste patronen
Uiteraard is er aandacht voor social media. In een praktische workshop Schrijven voor
• Verbale en non-verbale communicatie
Facebook leert u een Facebookpagina te ontwikkelen die past in uw mediastrategie.
• Rationeel en emotioneel denken en handelen
Een planmatige aanpak van social media leert u in de workshop Strategisch inzetten
• Zelfvertrouwen ontwikkelen in gelijkwaar-
van social media.
digheid met anderen • Bekrachtigend en ontkrachtend taalgebruik
To e p a s s i n g b i n n e n o r g a n i s a t i e s
• Praktijkvoorbeelden, interacties, oefeningen
Voor maatwerktrainingen biedt GO opleidingen incompany-varianten in twee dagen of vier dagdelen. Wilt u aansturen op gedragsverandering en vervanging van patronen?
Natuurlijk overtuigen
Zowel kleine teams als grotere afdelingen vragen meer aandacht voor effectieve com-
• De boodschap, product of dienst ‘verkopen’
municatie met klanten of collega’s.
• Klantgericht regisseren van gesprekken
Het omgaan met ‘lastige klanten’ is een terugkerend onderwerp bij bijvoorbeeld scholen
• Oplossend omgaan met weerstand,
of openbare bibliotheken. Baliemedewerkers bij een mediatheek van de Hogeschool
problemen en klachten • Praktijkvoorbeelden, interacties, oefeningen
Utrecht leerden tijdens onze training omgaan met lastige klanten. De training verbeterde de weerbaarheid van de medewerkers in de omgang met de jongeren.
Resultaat- en klantgericht werken
Bij een technische universiteit heeft docente Saskia Pardaans een vergelijkbaar doel
• Proces- en resultaatgerichte focus
nagestreefd voor div-medewerkers.
• Van productgericht naar klantgericht denken en handelen • Helder communiceren over wat we wel en niet doen
Bij de reorganisatie van een grote openbare bibliotheek in de Randstad kregen baliemedewerksters een nieuwe rol als gastvrouw. Een training in ‘vaardigheden van de gastvrouw/gastheer’ zorgde voor een professionelere dienstverlening. De training
• ‘Moeilijk’ herkaderen naar ‘mogelijk’
focuste zich op zichtbaarheid, proactief gedrag en verantwoordelijkheid nemen bij
• SMART afspraken maken en nakomen
lastige situaties. De rolverandering bestond uit de ontwikkeling van informatievinder
• Praktijkvoorbeelden, interacties, oefeningen
naar informatiewegwijzer. ‘Klanten helpen’ betekent nu: klanten aanspreken en loskomen van de vertrouwde balie.
ZOMEREVENT |
KBenP zomerevent 27 juni
2013
5
Doelgroep Directeuren, managers en vakprofessionals im, Document Management, div/Archief en I&A uit overheid, financiële en zakelijke dienstverlening; information brokers.
Programma Het programma is gericht op het vakgebied informatiemanagement, informatievoorziening en informatie- en contentbeheer: ict-strategie, Search/Discovery, Zaakgericht werken/het Nieuwe werken, en Document en Recordsmanagement. Door deze verwante deelgebieden onder één dak bijeen te brengen ontstaat synergie: een krachtige formule die de deelnemers aanspreekt en toegevoegde waarde biedt.
Dit jaar geven we voor het eerst de verbijzonderingen van het brede vak een eigen gezicht door toepassing van ‘persona’s’, ofwel karakteriseringen van een bepaald type gebruiker: Event en barbecue Datum 27 juni 2013 Event 10.00 – 17.00 uur Barbecue 17.00 – 19.00 uur Locatie Kurhaus te Scheveningen (event) en strandpaviljoen (barbecue)
1 | een informatieprofessional in de juridische sector in 2030 thema: ‘content discovery’ 2 | een kenniswerker in de commerciële sector in 2030 thema: ‘informatiebehoefte/vinden/beschikbaarheid/relevantie’ 3 | een kenniswerker binnen de overheid in 2030 thema: ‘Zaakgericht werken’ 4 | een zzp’er in 2030 thema: ‘byod/Mobile’
Deze persona’s gebruiken we tijdens het event en ook in de aanloop naar het event. Op het event zijn er meerdere inhoudelijke tracks, elk gericht op één van de thema’s. De inhoud wordt gepresenteerd vanuit het gezichtspunt van een persona. Op deze manier maken we de thema’s persoonlijk en brengen ze dichter bij de deelnemers van het event.
PRISSMA-prijs Wegens groot succes op de vorige KBenP zomerevents zal ook in 2013 op dit event de verkiezing informatieprofessional van het jaar plaatsvinden en de prissma-prijs worden uitgereikt. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan de informatieprofessional die een aantoonbare bijdrage aan het werkveld levert: als persoon(lijkheid), met een visie of met een bewezen of bijzondere dienst. prissma vertegenwoordigt de informatieprofessionals: Professionals in Information Sources, Search, Management and Analysis. prissma heeft circa 680 leden. Deze leden werken bij grote organisaties als Ernst & Young, ministeries, abn amro, pwc, rtl, Akzo, Twynstra Gudde, Kamer van Koophandel, Autoriteit Financiële Markten, pcm Dagbladen, tno, Shell, Rijkswaterstaat, Bank Nederlandse Gemeenten, Yakult, Rabobank en Berenschot.
Opnamen door mediapartner Norvell Jefferson – mediapartner van het KBenP zomerevent – zal het event extra dimensie geven door video-opnamen te maken van het event. Ook zal zij in een studio op locatie mini-promo’s maken van een aantal partners.
6 | DENKTANK
WAT KAN DE DIGITALE DATA DENKTANK
Zijne Excellentie minister-president Mark Rutte
GAAN OPLEVEREN?
Ministerie van Algemene Zaken
• onafhankelijk klankbord
Postbus 2001
• onafhankelijke duiding van
2500 ea den haag
ontwikkelingen en calamiteiten • benutting van kansen voor werk-
Kopie: Mw. Drs. N. Kroes, European Commissioner for Digital Agenda
gelegenheid, innovatie, een compactere overheid • digitaal mondige burgers
Voorburg, 28 november 2012
• reductie van risico’s
dit alles vanuit inhoudelijke autoriteit
Geachte heer Rutte, LEIDERS VAN HET THEMANETWERK • Eric Ketelaar (emeritus hoogleraar
Er is een snel ontwikkelend aandachtsgebied met groot belang, waar veel
Archiefwetenschap UvA en erelid van
risico’s en kansen liggen en waarvoor tot nu toe geen onafhankelijk aanspreek-
de Vereniging rmc)
punt bestaat om gebeurtenissen en trends te duiden en de regering te
• Martin Berendse (algemeen rijksarchi-
adviseren: digitale data.
varis en directeur van het Nationaal Archief ) • Peter den Held (cio Informatievoorziening rijk) • Bas Savenije (directeur Koninklijke
Een groep specialisten – wetenschappers en anderszins betrokkenen – biedt zich aan een dergelijk aanspreekpunt te vormen. Deze groep heeft de ambitie een ‘digitale data denktank’ te zijn, het ‘Clingendael’ voor het fenomeen ‘digitale data’.
Bibliotheek) • Axel Arnbak ('Bits of Freedom')
Deze ‘digitale data denktank’ zou graag de opdracht ontvangen om de rege-
• Peter Doorn (directeur dans)
ring te adviseren met betrekking tot de risico’s en kansen van digitale data.
• Edwin van Huis (directeur Naturalis)
Ook is zij graag bereid in geval van digitale en digitale data-gerelateerde
• Ben Krutzen (Strategy Information Risk
calamiteiten (denk aan Diginotar, ontwikkelingen in de social media et cetera)
Manager Shell ep)
op te treden als onafhankelijk orgaan dat de situatie kan duiden.
• Jeroen van den Hoven (hoogleraar Ethiek en Technologie tu Delft) • Valerie Frissen (bijzonder hoogleraar
We nodigen de regering uit om met een afvaardiging van de ‘digitale data denktank’ de aandachtsgebieden vast te stellen voor een toekomstige minis-
ict en Sociale Verandering, Erasmus
ter van Informatie en Innovatie, of ombudsman voor de digitale informatie-
Universiteit Rotterdam)
maatschappij.
• Peter van Gorsel, voormalig directeur HvA mim • Eppo van Nispen tot Sevenaer, voorzitter rmc en directeur cpnb
In de bijlage licht ik enkele begrippen toe. Als woordvoerder van deze ‘digitale data denktank’ neem ik graag over twee weken contact op met uw secretaris om uw reactie te vernemen.
Nota bene: dit gaat dus niet over techniek (ict) maar over gegevens (data). DIGITALE DATA: KENMERKEN EN VRAGEN • Het wordt steeds meer.
Hoogachtend,
• Het leidt tot nieuwe bedrijfsvormen. • Grenzeloos werken, kopen, betalen,
Eppo van Nispen tot Sevenaer
frauderen. • Hoe zit het met de privacy?
Mede-ondertekenaars:
• Hoe zit het met de duurzaamheid?
Peter van Gorsel, vm. directeur HvA mim
• Wie vindt er wat van als zich een
Hans Bos, cto Microsoft
digitale calamiteit voltrekt? • Hoe benutten we de kansen die digitale data bieden? • Hoe beheersen we de risico’s van digitale data?
Axel Arnbak, Bits of Freedom Edwin van Huis, directeur Naturalis Peter Doorn, directeur dans Ewout van Opstal, Sales Manager Benelux Autonomy
AANBOD |
7
Nieuwe cursussen Het Nieuwe werken: slimmer en efficiënter
geleden vooral privé gebruikt werden, is dat nu anders.
werken
Mobile Device Management speelt in op het Nieuwe werken
Het Nieuwe werken dringt steeds verder door binnen organisa-
concept, bijvoorbeeld door zonder vaste werkplek toch alle in-
ties. Elk bedrijf wil efficiënter en sneller werken. Digitale trends
formatie binnen handbereik te hebben waar en wanneer u maar
en technologieën om het Nieuwe werken te ondersteunen volgen
wilt. Als u Mobile Device Management effectief wilt toepassen
elkaar in rap tempo op. De keuze voor een bepaalde technologie
binnen uw organisatie, moet er een duidelijk beleid zijn. Leer
of methodiek ligt meestal bij managers. Kennis is nodig om te
alle ins en outs bij GO, evenals het optimaal zoeken van uw
bepalen welke technologie of methodiek het meest geschikt is
bedrijfsinformatie via deze mobile devices.
binnen de organisatie, in het bijzonder kennis over veranderprocessen, digitalisering en it.
Gaming: de nieuwe manier van
Is uw organisatie al lean?
Als het om kennisoverdracht gaat is interactie tegenwoordig
Lean management en het Nieuwe werken hebben een gemeen-
erg belangrijk. Serious gaming speelt hier sterk op in. Al lange
schappelijk doel, namelijk: effectiever werken en hiermee de
tijd is bekend dat games naast entertainment een ander doel
kennisoverdracht
productiviteit vergroten. Het doel van Lean management ligt
kunnen hebben, zoals educatie. Zo worden games ingezet om
vooral bij het standaardiseren en optimaliseren van processen.
bijvoorbeeld politieagenten te testen op hun vaardigheden of
Allereerst is het dus belangrijk om inzicht te krijgen in de eigen
om chirurgen te trainen in ziekenhuizen. Leer alles over moge-
bedrijfsprocessen. De volgende stap is het optimaliseren van
lijkheden van serious gaming door onder andere ‘paper proto-
de bedrijfsprocessen. Om deze optimalisering mogelijk te maken,
typing’ en zelf games te spelen!
hebben we ondersteuning nodig in de vorm van werkplekken, meer eigen verantwoordelijkheid, ict-ondersteuning , minder
Digitale en technische ontwikkelingen, evenals de opkomst van
reizen etc. Lean management en het Nieuwe werken zijn dus
social media, bieden uw organisatie mogelijkheden. Niet alleen
geen op zichzelf staande methodieken, maar ze gaan hand in
om uw eigen data en collectie beter te exploiteren, maar ook
hand. Leer bij GO de basisprincipes van lean uiteraard in een
om ingekochte informatie gemakkelijker en aantrekkelijker te
praktijkgerichte setting.
verspreiden onder gebruikers. Daarbij krijgt u echter te maken met de auteurswet. Veel materiaal is auteursrechtelijk beschermd
Alle interne informatie binnen handbereik
en mag niet zonder meer worden aangeboden. De praktische
Tablets en smartphones zijn niet meer weg te denken in de
toepassing van de auteurswet is niet eenvoudig. Hoofdregel is
huidige wereld. We zijn mobieler en beter bereikbaar dan ooit.
dat u altijd vóóraf toestemming moet vragen aan de auteurs-
Tablets en smartphones hebben een groot gebruiksgemak en
rechthebbende(n). In de vervolgcursus Auteursrecht wordt dieper
door het gebruik van apps heeft u vrijwel alle informatie binnen
ingegaan op de mogelijkheden voor uw organisatie om gebruik
handbereik. Hoewel tablets en smartphones een aantal jaar
te maken van een aantal uitzonderingen op het auteursrecht.
8 | TRENDS
Trending topics ICT verschuift van kostenbesparing naar waarde-creatie Er is een perspectiefverschuiving gaande. Drie jaar geleden werden de meeste disVoorspellen is lastig, maar kijken
cussies gevoerd over efficiency en geld besparen. Nu gaan veel gesprekken over het
naar zichtbare trends binnen de i(ct)-
genereren van meerwaarde voor de business. Beide sluiten elkaar niet uit, maar de
wereld is minder moeilijk dan het lijkt.
meeste ict-afdelingen zijn niet opgezet als bedrijfsonderdelen die waarde moeten
Signalen zijn overal om ons heen te zien.
creëren. Hier is een aanzienlijke transformatie noodzakelijk. Dit is mogelijk aan de
Daarnaast is kennis nodig om te bepalen
hand van zogenaamde smac-onderwerpen (social, mobile, analytics, cloud), die popu-
welke technologie of methodiek het
lairder zijn dan ooit. Door het strategisch inzetten van de smac-elementen ontstaat een
meest geschikt is binnen de organisatie;
krachtig digitaal businessmodel waarmee bedrijven zichzelf kunnen transformeren.
in het bijzonder kennis over veranderprocessen, digitalisering en ict. GO opleidingen kan helpen bij het signaleren van trends en het opdoen van de juiste kennis.
Eindgebruikers of contentmedewerkers Samenwerking en communicatie zijn altijd al belangrijk geweest voor het slagen van een onderneming, maar nu beginnen bedrijven te ontdekken dat medewerkers hun eigen samenwerkingskanalen al gevonden hebben. Steeds meer leveranciers verrijken hun producten inmiddels met ‘web 2.0 functionaliteiten’ om informatie-uitwisseling te vergemakkelijken, en noemen dat Enterprise 2.0.
Videoconferencing Met de globalisering hadden we eigenlijk verwacht dat videoconferencing al veel eerder was doorgebroken. Kennelijk voegde de videoconferencing-techniek tot nu toe onvoldoende toe om massaal in gebruik te worden genomen. De crisis bood een ideale gelegenheid voor een aantrekkelijke propositie, vanwege de forse besparingen die je ermee kunt realiseren op reis- en verblijfkosten. De toenemende mobiliteit en de bijbehorende infrastructuur die beschikbaar komt zullen deze trend versterken.
M o b i l i t e i t e n BYO D , m e t o f z o n d e r d e I C T - a f d e l i n g Mobiele apparaten hebben de manier waarop we werken en leven sterk veranderd. De smartphones, netbooks en andere gadgets die je nu in de organisatie ziet opduiken zijn nog maar het begin. Of de iPad geschikt is als zakelijk apparaat is eigenlijk helemaal geen interessante vraag – het is een menselijk apparaat – en mensen zullen een iPad ook voor hun werk gebruiken. Het is onvermijdelijk dat ict-afdelingen zakelijke mobiele omgevingen ontwikkelen die hoogwaardige diensten bieden, om zowel de veiligheid van organisaties te waarborgen, als de productiviteit van werknemers te faciliteren. Zie ook bijbehorende GO cursussen: BYOD: Mobile Device Management in de praktijk en Zakelijk werken met de iPad.
Identity management Wie is wie in je systeem, welke mensen hebben welke rechten en wat gebeurt er met al die persoonlijke gegevens? Het managen van identiteiten is een nachtmerrie voor it, maar wel een uitdaging waar we snel grip op moeten zien te krijgen, voordat de toenemende mobiliteit (het Nieuwe werken) en de veelheid aan verschillende apparaten het onbeheersbaar maken. Zie ook de GO cursus: Recordsmanagement en Governance in SharePoint 2010
Gebruikers vragen om nieuwe benadering van security Beveiliging is altijd een belangrijk punt in voorspellingen rond ict, in wezen is er nog maar bitter weinig veranderd op dit gebied. De risico’s blijven toenemen, terwijl we in steeds hogere mate afhankelijk zijn van ict. De hoeveelheid gevoelige informatie die
TRENDS |
9
binnen de I(CT)-wereld er in omgaat is vrijwel onbeperkt. Bedrijven hebben steeds meer te verliezen als het op data aankomt en worden vaker aangevallen door cybercriminelen. Er zullen daarom nieuwe filosofieĂŤn, processen en modellen ontstaan rond cyber security, cyberterrorisme, privacyvraagstukken, intellectueel eigendom en piraterij, identiteitsdiefstal en bedrijfsspionage. Zie de GO cursussen: De basis- of vervolgcursus Auteursrecht; Veilig gebruik van internet, e-mail en social media; Cloudrecht.
Serious gaming Een serious game is een spel met een ander primair doel dan puur vermaak. Het voornaamste doel is veelal communiceren, werven of selecteren, onderwijzen of het verwerven van inzicht. Bepaalde aspecten worden impliciet ingebouwd in het spel, zodat de speler volledig kan opgaan in het spelen. De ontwerper van het spel werkt om het doel te bereiken nauw samen met de ontwikkelaar en een deskundige op het gebied van het primaire doel van het spel. Zie ook de GO cursus: Serious gaming.
De cloud De cloud is de ultieme vorm van server-consolidatie: Software-as-a-Service, Platformas-a-Service en Infrastructure-as-a-Service zijn inmiddels gevestigde begrippen. Het draait allemaal om flexibiliteit en efficiency. Alleen om concurrerend te kunnen blijven is het al nauwelijks denkbaar dat je op termijn nog zonder de cloud kunt. Het is wat vroeg om van een definitieve doorbraak te spreken, maar de bedrijven die nu de weg bereiden, worden straks gehuldigd als pioniers. Zie de GO cursus: Introductie Cloudcomputing.
Business Intelligence BI en data-analyse beginnen nu echt op gang te komen. Een crisis is een ideaal moment om met behulp van bi en analysegereedschap haarfijn uit te zoeken wat er precies wel en niet werkt in de organisatie. De crisis dwingt organisaties data en analyses om te zetten in acties; het zijn die acties die uiteindelijk leiden tot zakelijke waardevermeerdering. Nu dat proces eenmaal op gang is gekomen, wordt BI eindelijk meer dan theorie en cijfers.
Er komt een nieuwe golf van analytici In tijden van concurrentie maken bedrijven gebruik van data analytics om ieder voordeel te kunnen benutten. Nieuwe technieken als Analytics-as-a-Service worden vergezeld door de komst van opleidingen over hoe deze nieuwe tools in de praktijk het beste kunnen worden benut. De wereld zal in de toekomst nog steeds analytici nodig hebben, maar analytisch inzicht wordt ook snel een vereiste voor andere werknemers.
Big data analytics Big data lijkt een van de tools die ingezet kan worden voor ieder zakelijk probleem. Ook it-afdelingen zullen zelf big data analytics gaan inzetten om processen beter te laten verlopen. Zo kan bijvoorbeeld effectief ingespeeld worden op pieken in capaciteit of kunnen op voorhand mogelijke haperingen in het leveren van services worden gedetecteerd. Security professionals lopen voorop in het gebruik van big data analytics. Andere disciplines zoals applicatie- en infrastructuurbeheerders zullen ook gebruik gaan maken van deze technologie.
10 | T I P S & T R U C S
Mastering online communicatie ‘Business wordt personal’, dachten ze bij Crossminds. Bouwen aan vertrouwen, gunnen, authenticiteit, transparantie en bewijzen zijn sleutelbegrippen in de nieuwe marketing en communicatie. Het sturen op die begrippen en hun inhoud is van vitaal belang. Het bijhouden van je social media lijkt wel een dagtaak te worden, denk aan de moeite die het kost een consequente en gelijkvormige toon te houden op al die platformen. Deze investeringen zijn echter belangrijk omdat conventionele marketing kostbaar is en steeds minder effectief. Via de social media zakendoen lijkt veel effectiever. Crossminds ontwikkelde een webbased communicatietool als Software-as-a-Service, waarbij via een masteraccount de regie wordt gevoerd over uitingen via blogs, e-mail en social media. De content wordt vanuit het centrale management beschikbaar gesteld en medewerkers maken hier gebruik van. Medewerkers kunnen zelf berichten bewerken en doorsturen; persoonlijke nieuwsbrieven maken en blogposts aanmaken. Via een masteraccount voert de directie en/of de marketingafdeling nog steeds de regie over het proces. Zo worden tone of voice en boodschap gestroomlijnd en geëffectueerd.
Nieuwe achter voegsels voor het web Onderstaand een opsomming van bestaande generieke TLD’s .com: companies (nu breder gebruik) .edu: educational institutions
Het internet gaat een onrustige tijd tegemoet omdat er gewerkt wordt aan een nieuw en groter adressensysteem. In de loop van het jaar barst
.gov: government institutions
het oude systeem uit haar voegen. Oorspronkelijk
.int: international organisations, e.g. Interpol
ontwikkeld door Keith Uncapher van het Informa-
.mil: military organisations
tion Sciences Institute (isi), identificeren de ach-
.net: networking technologies (nu breder gebruik) .org: non-profit organisations .arpa: first ever domain (nu voor technisch gebruik)
tervoegsels zoals .com, .org en .nl de top level domeinnamen (tld) op het internet. De Internet Corporation for Assigned Names and Numbers
.aero: air travel industry
(icann) is van plan om het huidige aantal van
.biz: business alternative to .com
22 domeinindicaties drastisch uit te breiden.
.coop: co-operatives .info: information (staat open voor algemeen gebruik)
Volgens Rod Beckstrom, voorzitter en ceo van icann, komen er honderden nieuwe top-level
.museum: museums
namen bij. Het zal zo’n honderdvijftig euro kosten
.name: personal names - johnsmith.name
om een nieuw achtervoegsel te kopen. Het verdien-
.pro: professionals, e.g. doctors
de geld uit de verkoop van de domeinnamen wordt
.asia: Asian websites
gebruikt om de kosten van de operatie te dekken.
.cat: Catalan language .jobs: employment websites .mobi: mobile phones .post: postal services .tel: telecoms .travel: travel
Veel interessante en generieke tld’s zijn al vergeven.
AUTEURSRECHT |
11
Voorkom informatiediefstal De bescherming van klantgegevens, imago en intellectueel
Zet informatiebeveiliging op
eigendom wordt voor organisaties belangrijker, omdat de
de prioriteitenlijst
waarde van immaterieel kapitaal toeneemt. Marketingstrate-
Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid (ovv) zijn bestuur-
gieën voor productlanceringen, klantgegevens, handels-
ders zich te weinig bewust van de risico's. Acute veiligheids-
geheimen, offertes, resultaatpremies, onderzoeksresultaten
problemen lijken er niet, waardoor informatiebeveiliging en
en broncodes: al deze informatie is tegenwoordig van levens-
diefstal niet hoog op de agenda staan, blijkt uit de Hoffmann
belang. Informatie is de olie van de 21ste eeuw; als er handel
Statistiek over 2011. Ondanks dat de financiële instellingen
in informatie is, moet er toch ook zoiets bestaan als informa-
gevoelige, persoonlijke gegevens van miljoenen klanten
tiediefstal?
beheren, heeft 41 procent van de ondervraagde financiële instellingen (minus de verzekeringsbranche, die apart onder-
Diefstal en auteursrecht
zocht is) geen controleprogramma voor de effectiviteit van hun
Voor het ontvreemden van informatie is het zelden nood-
informatie-risicobeheerstrategie, terwijl er een reëel risico
zakelijk om de informatie zelf te bemachtigen. Een kopie
bestaat dat gevoelige en vertrouwelijke informatie in de
is snel gemaakt. Is het diefstal wanneer iemand informatie
openbaarheid komt.
kopieert zonder dat de bezitter deze informatie wil delen? Het verspreiden van informatie met toestemming van de
BYO D : m a a k d u i d e l i j k e a f s p r a k e n
eigenaar is gedekt door het auteursrecht en het zonder
De informatiediefstal laat zien dat de grens tussen de frau-
toestemming vermeerderen en verspreiden is strafbaar.
derende in- en outsiders vervaagt. Bovendien is een aanzien-
Een beveiligingsstrategie is niet eenvoudig uit te voeren,
lijk deel van de medewerkers bereid om organisatiegegevens
zeker als we in het domein van de digitale informatie – van
te verkopen. De opkomst van byod verhoogt het risico voor
allerlei soort en herkomst – komen. Hoe goed is die informatie
Nederlandse organisaties, omdat veel zaken rondom byod
beschermd? En hoe staat het met deze kennis van eenieder
niet goed zijn geregeld. Veel organisaties spreken niets af
die digitale informatie verwerkt, opslaat en distribueert?
met de medewerkers over het gebruik van privé-apparatuur.
Meer schade door elektronische diefstal Bedrijven hebben voor het eerst meer schade geleden door
Uit onderzoek van lbvd naar het verschijnsel van byod blijkt dat bij
elektronische diefstal dan door fysieke ontvreemding van
60 procent van de organisaties het gebruik van privé-apparatuur for-
goederen, volgens het rapport van risico-adviesgroep Kroll
meel toegestaan wordt. Bij 15 procent wordt het zelfs gestimuleerd.
naar internationale fraudetrends.
Echter slechts bij 29 procent van de deelnemende organisaties ligt het beleid rondom byod schriftelijk vast.
Uit onderzoek (adviesgroep Kroll) onder 800 bestuurders komt naar voren dat veelal door eigen werknemers wordt gefraudeerd. Fraude
Een beveiligingsmaatregel zoals automatische vergrendeling,
komt het meest voor in China, maar liefst 98 procent van de bedrijven
de mogelijkheid het device op afstand te wissen en het ge-
krijgt er mee te maken. Ook in Colombia (94%) en Brazilië (90%)
bruik van jailbreaked apparatuur (waarbij de oorspronkelijke,
wordt veel gefraudeerd. Vergeleken met vorig jaar verloren bedrijven
door de fabrikant aangebrachte, beveiliging is doorbroken)
in 2012 meer aan fraude.
is vaak onvoldoende geregeld. Inspecteren van privé-middelen lijkt taboe.
‘Fraude hangt meer af van de gelegenheid dan van iets anders’,
Een goede voorbereiding is het halve werk
volgens Helsby, voorzitter van Kroll emea. ‘Steeds meer werk
Wat zijn de digitale risico's in uw organisatie? Fraude, hacken,
wordt elektronisch gedaan en dat creëert fraudekansen. Het
lekken of manipuleren van informatie, bedrijfsspionage, infor-
kost bedrijven tijd om daar op in te spelen.’ Elektronische
matiediefstal of falende ict-systemen? Voor welke uitdaging
diefstal komt het meest voor bij financiële dienstverleners,
een organisatie ook komt te staan, een goede voorbereiding
gevolgd door zakelijke dienstverleners en technologie, media
is het minste. Zowel de financiële gevolgen, als reputatie-
en telecombedrijven. Helsby benadrukt het risico van reputatie-
schade kunnen de continuïteit van uw organisatie ernstig
schade als je bedrijf klantengegevens kwijtraakt. Hoewel het
onder druk zetten.
aantal gevallen van elektronische fraude is gestegen, zegt slechts 48 procent van de bedrijven van plan te zijn het komend jaar te investeren in informatiebeveiliging.
12 | R E C E N S I E
De waarde van voorspellingen door Nate Silver Nate Silver heeft een interessante carrière achter de rug voor zijn jonge leeftijd. Geboren in januari 1978, wordt Nathaniel Read Silver op Wikipedia gepresenteerd als Amerikaanse statisticus, sabermetrician, psephologist, schrijver en blogger.
Een van de meest invloedrijke mensen van 2009 We komen hem voor het eerst tegen als een van de campagneleiders van Obama in zijn eerste verkiezingsstrijd. Silver’s voorspellende inzichten waren toen al in kleinere kring bekend. Onder het pseudoniem Plobano schreef hij analyses en voorspellingen over de presidentiële verkiezingen van 2008 in de dagelijkse blog Kos. In 2009 werd hij door Time genoemd als één van de tien meest invloedrijke mensen van dat jaar. Hij werkte in 2002 als een van de vele consultants bij kpmg. In die periode bedacht hij een methode om de prestaties van baseballspelers te voorspellen. Hij was zo succesvol dat de website Baseball Prospectus het programma meteen van hem kocht. Daarna begon hij te pokeren en verdiende hij op basis van zijn systemen in zes maanden ruim vijftienduizend dollar.
Revolutionaire kijk op vraagstukken In 2006 viel het Silver op dat de meeste politieke voorspellingen totale flauwekul waren en hij ontwikkelde een revolutionaire kijk op dit gladde terrein. Zijn aanpak is tamelijk rechttoe-rechtaan: hoe benader je een vraagstuk zonder alle voorgaande voorbeelden mee te nemen in je oplossing? Hij gaat er vanuit dat elk probleem met voldoende gegevens en een voldoende groot spreadsheet op te lossen is.
The Signal and the Noise Zijn boek ‘The Signal and the Noise’ gaat niet over zijn opkomst als onderzoeksen statistiekgoeroe, maar over het toekennen van de juiste waarde aan allerlei voorspellingen uit verschillende sectoren en velden; financiën, meteorologie, politiek, entertainment en landbouw. Het boek staat vol met grote missers die tot nadenken aanzetten: nog nooit is een aardbeving goed voorspeld. Daarentegen maken de voorspellingen op het terrein van de meteorologie grote vorderingen. Een kwart eeuw geleden viel de voorspelling van waar een tornado aan land zou komen binnen een cirkel van 400 kilometer, nu is dat binnen een straal van 90 kilometer. Silver neemt in dit boek de rol van publieke statisticus en geweten aan. Hij maakt het mysterie dat rond voorspellingen hangt inzichtelijk. Door gebruik te maken van het internet en de social media is zijn bereik en impact veel groter dan tien jaar geleden. Zijn aanpak dwingt tot grotere transparantie en daardoor is meten pas echt weten als je alle cijfers tot je beschikking hebt!
AGENDA GO OPLEIDINGEN |
13
Agenda
Hieronder vindt u een overzicht van onze trainingen die starten in september 2013. Wilt u meer weten over ons aanbod? Uitgebreide informatie over onze opleidingen vindt u op GOopleidingen.nl.
Maandag 2 september
Vrijdag 6 september
• Oriëntatie op bibliotheek- en informatiedienstverlening
• Klantgericht zoekvragen beantwoorden in de openbare
Tweedaagse cursus als brede introductie in de informatie-
bibliotheek
dienstverlening in het algemeen en het bibliotheekwezen in
Vierdaagse cursus over het effectief en klantgericht beant-
het bijzonder.
woorden van zoekvragen in de openbare bibliotheek.
• Opleiding Bibliotheekmedewerker
• Archiefbeheer in de praktijk
Deeltijd mbo-opleiding van tien maanden om de dagelijkse
Driedaagse cursus over opzet en beheer van een archief van
werkzaamheden binnen uw bibliotheek, mediatheek of infor-
beperkte omvang.
matiecentrum doelmatig te kunnen uitvoeren. Maandag 9 september – donderdag 10 oktober Wo e n s d a g 4 s e p te m b e r
Basic Patent Information Course
• Recordsmanagement en (elektronisch) archiveren
De cursus is opgebouwd uit zeven modules, die u ook los
Tijdens deze negendaagse cursus krijgt u een introductie
van elkaar kunt volgen. Tijdens deze cursus ontdekt u meer
in recordsmanagement en archiefbeheer. Er wordt uitgebreid
over octrooien. We behandelen onder meer de zoekopdrachten,
ingegaan op kwalitatieve, technische, juridische én organisa-
de juridische aspecten, de toegankelijkheid en het ophalen
torische aspecten van het archiveren.
van octrooi-informatie.
• Opleiding Medewerker Recordsmanagement Deeltijd mbo-opleiding waarin u leert om de dagelijkse
Donderdag 12 september
archiefwerkzaamheden op effectieve wijze uit te voeren.
• Introductie RDA en FRBR Tweedaagse cursus over de betekenis van rda en frbr voor
Donderdag 5 september
de praktijk van het catalogiseren en voor de praktijk van het
• Opleiding Informatiemanagement
zoeken in catalogi.
Deeltijdopleiding van minimaal tien maanden om sturing te
• Digitaal archiveren en mappenstructuur voor kantoor-
geven aan veranderingen. U ontwikkelt uw organisatorisch
medewerkers
inzicht, kennis van projectmanagement en communicatieve
Tweedaagse basiscursus over het effectief digitaal archiveren
en sociale vaardigheden.
van (papieren) documenten en e-mail.
• Opleiding Recordsmanager Deeltijdopleiding van minimaal tien maanden om de bedrijfs-
Maandag 16 september
matige en organisatorische aspecten van een goed functio-
Communicatie en beroepshouding
nerend archief doelmatig toe te passen. U zorgt voor betrouw-
Vierdaagse cursus waarin u als bibliotheekmedewerker beter
bare en toegankelijke (digitale) informatie.
leert communiceren met zowel klanten als collega's.
• Opleiding Informatiespecialist Deeltijdopleiding van minimaal tien maanden. U leert zorg
Dinsdag 17 september
te dragen voor het gehele proces van opsporen, toegankelijk
Enterprise search als organisatiebrede zoekoplossing
maken, beheren en verwerken van informatie tot een eind-
Eendaagse training over Enterprise search voor het effectief
product op maat.
en efficiënt zoeken van in- en externe informatie.
• Inhoudelijk toegankelijk maken van informatie Elfdaagse cursus over alle facetten rond het bouwen en
Wo e n s d a g 1 8 s e p te m b e r
onderhouden van woordsystemen en classificaties.
• SharePoint voor contentmanagers Contentmanagement efficiënter? Schrijf u dan nu in voor onze workshop contentmanagement met SharePoint 2010.
14 | A G E N D A G O O P L E I D I N G E N
• Optimaal informatie zoeken via internet
• Cloudrecht: juridische aspecten van cloud computing
Tijdens deze eendaagse workshop ontdekt u hoe u online
Eendaagse training waarin u inzicht verwerft in de juridische
efficiënter en effectiever informatie vindt via Google en
aspecten die verbonden zijn aan het werken met en/of in de
andere zoekhulpmiddelen.
cloud.
• Een actief intranet Eendaagse cursus over hoe een organisatie een actief intranet op kan zetten.
Donderdag 26 september • Introductie cloud computing Eendaagse training waarin u een overzicht krijgt van de
Vrijdag 20 september
functionaliteiten van de cloud, de basisprincipes en
Bewaartermijnen: bewaar- en vernietigingsbeleid in de
toepassingen.
organisatie
• Schrijven voor Facebook
Tweedaagse cursus over verantwoorde keuzes maken bij het
Een praktische workshop waarin u leert een Facebookpagina
selecteren en vernietigen van (digitale) documenten.
te ontwikkelen die past in uw mediastrategie.
Maandag 23 september
Vrijdag 27 september
Nieuwsbrieven op het net
Lean management
Eendaagse cursus waarin u leert op een professionele wijze
Eendaagse workshop over de methodiek van het verbeteren
een e-zine samen te stellen en in de lucht te houden.
van de effectiviteit van bedrijfsprocessen.
Wo e n s d a g 2 5 s e p te m b e r
Maandag 30 september
• Recordsmanagement en governance in SharePoint 2010
Schrijven voor het beeldscherm
Training over de uitgebreide mogelijkheden van SharePoint
Tijdens deze eendaagse cursus leert u heldere en aantrekke-
2010 voor zorgvuldig gebruik bij document- en records-
lijke webteksten schrijven. Ook ontdekt u hoe u effectief de
management.
eindredactie van een website of intranet voert.