GD
ONDER DE LOEP
Lawsonia-infecties bij veulens en jaarlingen Lawsonia intracellularis is een bacterie die verschillende soorten darmontstekingen bij varkens kan veroorzaken. Deze bacterie lijkt de afgelopen decennia ook bij paarden steeds meer problemen te geven. De verschijnselen erg kunnen lijken op die van een besmetting met bloedwormen of salmonellabacteriën, waardoor de klachten hier vaak ten onrechte aan worden toegeschreven. Omdat de ziekte vooral optreedt bij veulens rond de speenleeftijd, is het nuttig juist nu aandacht te besteden aan deze aandoening. IS HET ERNSTIG? Veel paarden hebben antistoffen tegen deze bacterie en zijn er dus ergens in hun leven aan blootgesteld, maar dit leidt gelukkig meestal niet tot ziekte. De bacterie kan echter in bepaalde gevallen een ernstige ontsteking van de cellen van de wand van de dunne darm veroorzaken, waarna deze cellen ongeremd gaan woekeren en de darmwand sterk verdikt. Door deze verdikte darmwand worden op een gegeven moment geen voedingsstoffen meer uit de darminhoud in de bloedbaan opgenomen. Als gevolg hiervan vermagert het veulen en omdat het vooral ook de eiwitten uit de dunne darm niet meer opneemt krijgt het dier een ernstig eiwittekort. Door het eiwittekort kan in ernstige gevallen onderhuidse vochtophoping (oedeem) ontstaan onder de buik en borst. Als er dus een eiwittekort in het bloed van oudere (gespeende) veulens met klachten van vermagering, koliek of diarree wordt geconstateerd kan dit wijzen op een besmetting met Lawsonia intracellularis. Succesvolle behandeling met bepaalde antibiotica is mogelijk, mits tijdig wordt begonnen en voldoende lang doorgezet. HOE WORDT HET OVERGEDRAGEN? De bacterie komt voor in de bodem en kan vele diersoorten besmetten, waaronder varkens, hamsters, paarden, vossen, herten, apen, konijnen en zelfs vogels. In het begin werd er gedacht dat contact tussen paarden en varkens of varkensmest nodig was om de veulens te besmetten. Daar zijn echter geen aanwijzingen voor; de bacterie kan zonder contact met varkens/varkensmest van jaar tot jaar de veulens en jaarlingen besmetten, waarbij vooral die dieren ziek worden die al een verminderde weerstand hebben. Waarschijnlijk overleeft de bacterie langdurig in de bodem; op bedrijven met zieke veulens die Lawsonia uitscheiden kan hierdoor de infectiedruk oplopen.. HOE WEET JE OF HET OM LAWSONIA INTRACELLULARIS GAAT? Lawsonia intracellularis kan worden aangetoond in de mest. GD heeft recent een PCR-diarreepakket voor veulens en jaarlingen ontwikkeld. Hierin worden de belangrijkste ziekteverwekkers op het gebied van diarree onderzocht, waaronder Lawsonia intracellularis. Deze bepaling kan ook los worden aangevraagd wanneer er op basis van het verhaal en de klinische verschijnselen specifiek in die richting gedacht wordt.
Emiel Schiphorst, businessmanager
56 | DE HIPPISCHE ONDERNEMER 5/2022
Kees van Maanen, veterinair microbioloog
Linda van den Wollenberg, specialist inwendige ziekten
Carlijn ter Bogt, project- en productmanager
Tara de Haan, project- en productmedewerker