Ter Dilft Magazine JULI-DEC 2023

JUL

ATANERES ENSEMBLE

KOEN BROUCKE

TOM VERMEIR & PATRICIA KARGBO

MOKHALLAD RASEM & CHARLOTTE VANDERMEERSCH

MARTH & JAN DE KINDER

Beeld: Ramy Moharam Fouad

Beeld: David Legrève

Beeld: Willem Rosiers

Beeld: Kurt Van der Elst

Beeld: David Legrève

Beeld: WieBa Photography

Beeld: Maureen De Wit

Beeld: Olympe Tits

Inhoud

3 Inhoud

5 Intro

6 De poulain

Tom Vermeir en Patricia Kargbo spelen met generatie- en andere verschillen in Bagger

8 De maker

Mokhallad Rasem en Charlotte Vandermeersch maken samen de ultieme theatervoorstelling over de kunst van het geluk

14 Vooruitblik

16 De wereld van

Koen Broucke als hedendaagse homo universalis: schilderen, tekenen, piano spelen, tentoonstellingen cureren…

20 Stem van de Rivier

Kunstenaars, filosofen, wandelaars en wetenschappers worden door het water uitgedaagd, geïnspireerd en ontroerd. Ter Dilft laat de stem van de rivier voluit klinken

24 Vs.

Vader en dochter Jan en Marth De Kinder hebben het over de kracht van kwetsbaarheid

29 De keuze van

Straatflik en stand-up comedian

Vincent Voeten tipt wat hem inspireert

30 Ter Dilft introduceert

De Vier Seizoenen – niet van Vivaldi –maar van Max Richter

33 Van boek naar podium

Boeken inspireren! We laten 5 makers aan het woord die voor hun voorstelling de mosterd haalden in de literatuur

38 Interview

Een jaar vol voorstellingen die oproepen tot introspectie en reflectie

42 Uitgelicht

44 Vooruitblik

46 Zeemaal

Koken ter voorbereiding op het einde van de wereld

47 Agenda

51 Praktisch

Beeld:

Ter Dilft wil ver-bin-den!

[Verbinden] (verbond, heeft verbonden) (*)

1. samenbinden; (innig) verenigen; het kanaal verbindt het meer met de zee; zich verbonden voelen met iemand

Wij kiezen voor de rivier en geven haar een stem. We laten je proeven van zilte kruiden in Zeemaal van Laika, wandelen langs de Schelde met beeldend kunstenaar Koen Broucke en voelen ons voor even innig verbonden met de natuur in zijn expo Rivierverloren

Of we gaan op zoek naar de band tussen literatuur en theater: boeken inspireren en doen opnieuw creëren. Jan Decleir schrijft nieuwe sprookjes met de gebroeders Grimm in het achterhoofd. Faust is ook van de partij en Warre Borgmans kruipt in de huid van een personage van Erik Vlaminck.

2. van een verband voorzien: een wond verbinden

Daar zijn we niet voor uitgerust, of toch, we willen zeker helpen, maar zonder bloed graag. Tenzij het een bloedband is, zo een tussen vader en dochter bijvoorbeeld, sterk en inspirerend: Marth en Jan De Kinder, trapeziste en illustrator.

3. telefonisch aansluiten: verkeerd verbonden zijn

Dat mag je letterlijk nemen: in FOON, een danstheatervoorstelling voor iedereen

vanaf 6 jaar, volgen we drie telefonistes aan het schakelbord.

En verder hopen we dat iedereen op de een of andere manier met ons aanbod connecteert!

4. verplichten: verbindende bepalingen

De enige verplichting die we opleggen is dat niemand tot iets verplicht is in ons huis, we nodigen enkel uit om samen te beleven. We koesteren de wens dat je in gesprek wil/kan gaan met anderen door wat je hier ziet en hoort. Net als Dirk De Wachter zijn we overtuigd dat schoonheid en kunst van ons betere mensen maakt, maar daar denk je gerust het jouwe van.

5. (scheikunde) samen overgaan in een nieuwe stof Ja, daar gaan we ook voor. Hoe schoon en verrassend kan dat zijn: kunstenaars broeden op een idee, komen elkaar tegen en als in een heerlijk laboratorium ontstaat theater en ruimte om te reflecteren, met Mokhallad Rasem en Charlotte Vandermeersch bijvoorbeeld.

Of een hedendaags componist bindt zich aan een echte klassieker waardoor een verbluffend nieuw geluid ontstaat: Max Richters The Seasons Revisited

(*) Van Dale woordenboek

'Zo veel vlam! Daar wilde ik mee op de planken staan.'

Tom Vermeir (47) en Patricia Kargbo (25) brengen samen Bagger van Compagnie Cecilia. Met generatie- en andere verschillen wordt gespeeld in de voorstelling, zonder het heel de tijd te benoemen. Naast het podium hebben ze het liever over wat hen net bindt: eenzelfde benadering van het vak als acteur.

PATRICIA:

‘Tom en ik kenden elkaar niet echt vooraleer we aan dit proces samen begonnen. Maar ik ben hem enorm dankbaar voor de openheid en de generositeit die hij naar mij heeft als speler. Hij zou initieel alleen op een podium staan met deze voorstelling. Dat was misschien zelfs makkelijker geweest. Maar door mij erbij te vragen en me te betrekken in het maakproces, heeft hij me veel kansen geboden. Ik vind dat heel mooi. En enorm genereus. Want theater doe je samen.

Ja, we denken soms anders over dingen, omdat we een andere leefwereld hebben, een ander verleden. Ik durf al eens twijfelen aan de sector, aan het ‘wereldje’, en of ik daar wel in pas. Ik voel me absoluut thuis op een scène, maar alles errond… Tom heeft dezelfde twijfels soms, zegt hij, maar ik merk dat hij daar toch anders instaat. Ik wil gewoon niet altijd gedwongen worden om door mijn achtergrond voorstellingen te maken die de wereld gaan veranderen of enkel voor rollen gevraagd te worden door mijn kleur.

Toen ik aan het repetitieproces van deze voorstelling begon, voelde ik van mezelf dat ik daardoor misschien vaak in een defensieve houding schoot. En ik vind dat Tom het tegenovergestelde deed, hij spreekt zulke dingen sneller uit. En hij is ook gewoon een toffe speler, een heerlijke speler zelfs, om samen mee op de scène te staan.’

TOM:

‘Ik liep al langer rond met een plan voor deze voorstelling, weliswaar nog heel embryonaal. Toen ik Patricia zag spelen in Richard van Camping Sunset wist ik meteen dat ik van mijn idee om er een monoloog van te maken moest afstappen en er Patricia moest bijvragen als tegenspeelster. Toen ik haar daar zag spelen dacht ik meteen: zo veel vlam! Daar wil ik mee op de planken staan.

De meeste van de dingen die Patricia zegt, kan ik eigenlijk gewoon retourneren. Het maffe is: ik vond mezelf eigenlijk zelf ook defensief en voorzichtig in het begin. We zijn lange tijd aftastend geweest en ik vind het een moedige beslissing van haar om als iemand een eenzijdig manifest van 20 bladzijden op je bord smijt er dan alsnog in mee te gaan. Ik blijf een witte oude vent, zij blijft een jonge zwarte vrouw. Maar wat ons bindt overstijgt onze verschillen. We hebben eenzelfde voorliefde voor een bepaald soort theater en hebben een gelijkaardige invulling van het spelerschap. Bij ‘Theater Subtieltje’ zouden we allebei gebuisd zijn, laat het me zo formuleren. Maar ik denk dat ik aanzienlijk minder spelersmaturiteit had op die leeftijd dan Patricia nu.

Samen maakten we de meest geslaagde versie van wat ik droomde dat die voorstelling zou kunnen worden. Dat maakt mij gelukkig. Maar ik vind het gewoon ook ongelooflijk tof dat we elkaar elke avond kunnen ontdekken. En ik denk dat ik er ook een heel fijne vriend bij heb. Dat is ook wel mooi.’

Bagger Compagnie Cecilia

In Bagger volgen we het lief en leed van de personages Tom en Patricia, ergens tussen fictie en werkelijkheid. Ze dagen elkaar uit om samen een verbindend verhaal te vertellen. Maar daarvoor moeten ze zich eerst bevrijden van een hoop bagger…

Wo 08.11 om 20 uur Schouwburg theater

Patricia Kargbo

°1998

Groeide op in Roeselare

Studeerde in 2020 af als Master Drama

aan het RITCS

Speelde o.a. bij Theater Antigone, ARSENAAL/LAZARUS, Camping Sunset en maakt nu deel uit van de vaste kern van Compagnie Cecilia

Tom Vermeir

°1976

Woont in Oostende

Studeerde af aan het conservatorium van Gent

Speelde theaterrollen bij het KIP, HETPALEIS, Action Zoo Humain en is vaste maker bij Compagnie Cecilia

Ook bekend van tv en film, dankzij rollen in onder andere De twaalf, Albatros, Twee Zomers, Nonkels, 1985

Heb levenjelief en geniet ervan

Welkom in het gelukslaboratorium van Mokhallad Rasem & Charlotte Vandermeersch

Beeld: David Legrève

Met Gelukzoekers maken Mokhallad Rasem en Charlotte Vandermeersch samen de ultieme theatervoorstelling over de kunst van het geluk. We ontmoeten hen begin mei in Antwerpen tijdens de eerste koffie die ze samen drinken over het project, nog voor ze met de echte repetities startten. In augustus gaan ze in première op Theater aan Zee, in oktober komen ze naar Ter Dilft.

Hoe zijn jullie bij elkaar terecht gekomen?

Mokhallad: Theater arsenaal en Theater Malpertuis, de theaterhuizen waar Charlotte en ik bij werken, hebben ons aan elkaar voorgesteld en doen ook samen de productie van deze voorstelling. Ik kende Charlotte wel al langer, ik zag al verschillende voorstellingen waar zij in meespeelde.

Charlotte: Het moet ondertussen al bijna twee jaar geleden zijn dat we het er voor het eerst over hadden, denk ik? Ik herinner me dat ik nog middenin mijn draaiperiode van De Acht Bergen zat. Van Mokhallad had ik Dagboek van een leeg bed gezien. Dat vond ik zo bijzonder. Ik dacht: dat is echt een mooi iemand om mee samen te werken.

Hoe concreet was het plan toen al?

Charlotte: De titel was er al. Het idee was er. En omdat de vraag tijdens zo’n intensieve periode van filmopnames kwam, leek dit me een fijn laboratorium om naar uit te kijken. Eenvoudig: één tegenspeler, een podium, het vertrouwen krijgen om iets te maken… Samenwerken met zoveel mensen op een filmset vind ik super boeiend, maar hier krijgen we wel echt met ons tweetjes heel veel vrijheid. Het is anders, maar eveneens uitdagend.

Mokhallad Rasem

°1981, Bagdad Acteur en regisseur

Was als beloftevol theatermaker in Irak verbonden aan The National Theatre of Bagdad

Vluchtte in 2005 naar België waar hij sindsdien woont en werkt

Was jarenlang verbonden aan Toneelhuis en maakte al verschillende voorstellingen

bij Theater Malpertuis

Charlotte Vandermeersch

°1983, Oudenaarde

Actrice en regisseur

Studeerde in 2005 af aan het

Herman Teirlinck Instituut

Bekend van film, tv en theater. Maakte voorstellingen bij o.a. SKaGeN, Wunderbaum, Abattoir Fermé… en was tot 2020 vast verbonden aan toneelcollectief LAZARUS

Regisseerde samen met haar lief Felix Van Groeningen De Acht Bergen (2022)

En hoe concreet is het plan nu?

Mokhallad: Het is nog heel vroeg in het proces, onze eerste officiële repetitie start volgende week. We kunnen dus niet veel zekerheden vertellen.

Charlotte: We gaan wel sowieso naar geluk zoeken, dat is het enige wat we voorlopig wél met 100% zekerheid kunnen zeggen (lacht). Geluk zoeken is een poging om je leven lief te hebben en daarvan te genieten. Maar de manier waarop we dat gaan brengen, die zijn we nog volop aan het verkennen.

Mokhallad: We zijn allebei met veel mensen aan het praten over het thema, onderzoek aan het lezen en we komen sowieso ook met onze eigen bagage. We gaan kijken wat we daarvan samen op tafel kunnen leggen. Het is de theatertaal die het allemaal zal samenbrengen. Voor mij is theater elkaar ontmoeten in de ruimte. Simpel. Wat er daar in die ruimte gaat gebeuren… dat beslissen we misschien de avond zelf gewoon nog (lacht)

Charlotte: Wij brengen allebei een compleet andere wereld en achtergrond mee. Ik vind het tof om eens geen verhaal te spelen. Wat gebeurt er als ik mezelf meebreng, mij niet verstop en speels durf zijn? Dat vind ik een heel mooie uitnodiging.

Zijn jullie zelf gelukkig? En nemen jullie dat dan mee naar de voorstelling?

Charlotte: Goh…

Misschien moet ik eerst vragen: wat is geluk?

Charlotte: Ja, voilà. Het hangt af van de definitie die je daarop plakt. Voor sommige mensen zijn dat maar heel korte momenten, en als je er genoeg van na elkaar hebt dan kan je jezelf in een redelijke staat van geluk achten. De meeste mensen hebben ergens een vast punt van geluk, waar je soms wat boven gaat bij heel leuke omstandigheden, soms wat onder bij een groot verlies... Maar je komt dan vaak terug op dat vaste punt. Dat punt is bij iedereen anders en is natuurlijk ook subjectief. Maar als we dat als definitie nemen, kan ik eigenlijk best zeggen dat ik vrij gelukkig ben, nochtans heb ik ook al afgezien en verdriet gehad. Ik vind plezier in het leven en in dingen te ervaren.

Mokhallad: Er hangt bij veel mensen wel altijd een ‘máár’ aan vast. Ik ben gelukkig, máár alleen, bijvoorbeeld. Heel veel mensen zijn gelukkig, maar er is toch ook altijd nog iets daarnaast.

Om te weten wat geluk is moet je soms het tegenovergestelde kennen?

Mokhallad: Ja, ik kan bijvoorbeeld echt wel zeggen dat ik hier in België gelukkig ben máár mijn familie is ver weg in Irak (nvdr: Rasem vluchtte in 2005 naar België tijdens de oorlog daar). Maar mochten zij hier zijn, zou ik dan wel perfect gelukkig zijn? Ik denk het niet. Dan zou ik weer op zoek gaan naar een andere ‘máár’. Geluk en ongeluk zijn universele gevoelens, alleen de ingang is anders. Het klopt dat de situatie in Irak verschillend is van hier, maar onze tranen hebben dezelfde vorm, toch?

Charlotte: Maar het gedeelde trauma in Irak is misschien groter dan hier?

Mokhallad: Nee, dat geloof ik niet. Eerder omgekeerd. Hier in België is zoveel eenzaamheid en zelfmoord. En er zijn zoveel mensen die psychologische hulp nodig hebben. In Irak heb je dat veel minder. Misschien omdat religie daar prominenter aanwezig is en dat er daardoor sowieso meer aandacht is voor verwerking? Uiteraard wordt er afgezien in oorlogsperiodes. Maar dat lijden zorgt dan ook weer voor kracht en doorzettingsvermogen. En doorgaan betekent geluk. Het is net van alles al hebben dat je ongelukkig wordt.

Charlotte: Het gaat ook over zin vinden in je leven. Als die zin wegvalt omdat je alles hebt en alles daardoor oppervlakkig wordt en je de weg naar je eigen binnenkant niet meer vindt, dan ben je gewoon reuze ongelukkig.

'Wat gebeurt er als ik mezelf meebreng, mij niet verstop en speels durf zijn? Dat vind ik een heel mooie uitnodiging.'

- Charlotte

Hebben sommige mensen meer aanleg voor geluk dan anderen?

Charlotte: Goeie vraag… Het is niet omdat je optimistisch bent en vol hoop dat je dan niet soms ook tegen ontgoochelingen aanloopt. Integendeel, die hoop zorgt er misschien soms voor dat je verwachtingen hebt en dat die dus ook kunnen tegenvallen. Angst en hoop zijn dingen die tegenover elkaar staan. Als je wil bevrijd zijn van je angst, laat dan de hoop ook gewoon los en aanvaard wat is. Dat vind ik boeiend, maar als ik daarover nadenk bij mezelf… Ja, ik zit toch nog wel met wat hoop opgescheept, en dus ook nog wel met wat angst. (lacht)

Mokhallad: Je moet geluk ook soms durven grijpen. Ik ken een vrouw die 20 jaar dokter was en nu na al die jaren een bloemenwinkel

opende. Of een vrouw die na een huwelijk van 30 jaar met een man nu een relatie heeft met een vrouw… Soms passeert er een trein in je leven die je meeneemt in een totaal andere richting. Dat is gelukkig worden zonder dat je het bewust beseft. Geluk zit ook in kleine dingen. Ik word zelf bijvoorbeeld gelukkig van kleine mooie zinnen of ideeën direct kunnen opschrijven.

Charlotte: Ik heb dat ook! Ik kan ongelukkig worden als ik zo’n idee kwijtraak en kan blij worden als ik het in mijn notities kan herbezoeken of nadien nog mooier kan formuleren.

Mokhallad: Of een klein vogeltje dat 3 seconden aan mijn raam komt zitten zonder dat hij me opmerkt. Ik ga er niet naar op zoek

'Soms passeert er een trein in je leven die je meeneemt in een totaal andere richting. Dat is gelukkig worden zonder dat je het bewust beseft.'

- Mokhallad

maar het overkomt me gewoon. Soms komen dingen ook vanzelf, dat wil ik eigenlijk zeggen.

Charlotte: We gaan op het podium dus gewoon wachten op een vogel die binnenvliegt. Even wachten gewoon.

Mokhallad: Ja! (lacht en roept) De deur van het theater niet dichtdoen aub! Misschien vliegt er wel een vogel binnen.

Charlotte: Ik word zelfs al gelukkig van van die mechanische vogeltjes die je soms op toiletten beginnen toezingen van zodra je binnenstapt.

Tot waar de vraag ‘wat is geluk?’ al niet kan leiden.

Mokhallad: Het kan dus ook zo simpel zijn.

Gaan jullie een poging ondernemen om het publiek gelukkiger te laten buitengaan dan dat ze zijn binnengekomen?

Charlotte: Verrijkt. Geïnspireerd. Warm. Met goesting in het leven. Misschien moeten we tot een soort van 10 geboden reinvented komen en een nieuwe religie in het midden leggen. Dat gaan geniale tips worden. Ge-ni-aal. Als je naar de voorstelling komt, dan heb je echt de sleutel gevonden (lacht). Het fijne aan theater vind ik als er ruimte in de voorstelling zit om te reflecteren. Er wordt niets hapklaar in je strot geramd.

Mokhallad: Het is niet de bedoeling om een happy wereld te laten zien. Maar wel om mensen te doen stilstaan bij wat hen gelukkig maakt. Ik zelf word heel gelukkig van een warm applaus. Dus misschien kan ik het publiek wel vragen of ik in het begin al een applaus kan krijgen (lacht). Het gaat leuk worden om zulke spelletjes te vinden binnen dat concept van geluk.

Theater Malpertuis / theater arsenaal

Mokhallad Rasem & Charlotte Vandermeersch

Gelukzoekers

Do 12.10 om 20 uur Schouwburg theater

FOON dOFt

FOON is een dynamische, verrassende en speelse danstheatervoorstelling waar tekst, beweging, muziek, acrobatie en installatiewerk samenvloeien. We volgen drie telefonistes aan het schakelbord: de binnenlopende telefoontjes creëren een nerveuze sfeer. Durven we nog plaats te maken voor elkaar in een leven vol chaos?

Za 23.03 om 14.30 uur

Schouwburg

Voor iedereen vanaf 6 jaar

De wereld van KOEN BROUCKE

Beeld: Willem Rosiers

Koen Broucke, hedendaagse homo universalis: hij schildert, tekent, speelt piano, cureert tentoonstellingen, is historicus, verzamelt en wandelt veel. Dat laatste deed hij ook fervent in Bornem tijdens het voorjaar van 2023. We ontmoeten hem op het ponton van visser Marc aan de Oude Schelde in Weert en strijken daarna neer in de luwte van de abdijtoren.

Je bent niet onder een noemer te vangen, vanwaar die veelheid en hoe verhouden die subwerelden zich tot elkaar?

Die breedheid is er altijd geweest. Ik wist heel snel, al van in het derde leerjaar, dat ik geschiedenis zou gaan studeren. Als ik op historische plaatsen kwam, voelde ik het verleden, alsof ik dat kon oproepen. En tegelijkertijd was ik als kind ook al stripverhalen aan het tekenen. Ik heb een grote omweg gemaakt om beiden, historisch onderzoek en me uitdrukken in beelden, te combineren. Daar bestaat geen enkele studierichting voor. Vanaf die jonge leeftijd speelde ik ook piano, dat was toen een soort van evidentie voor mij.

Later heb ik het pianospelen jaren wat onzichtbaar gehouden. Ik voelde dat er bij bepaalde mensen, zeker binnen de wereld van de beeldende kunsten, een soort van wantrouwen was tegenover mensen die getalenteerd waren op verschillende gebieden. Dan kun je vast geen van de twee echt goed…

Vandaag teken, schilder en speel je wel piano voor een publiek. Heb je die scepsis kunnen loslaten?

Ik vergelijk het wat met een vadermoord: het doorbreken van de kritische stem van je ouders die je steeds hoort bij alles wat je doet en vervolgens de kracht vinden om je eigen

pad te bewandelen. Op dezelfde manier kan ik het lossen van de ongeschreven wetten van de kunstwereld ook wel ergens lokaliseren in mijn biografie. Maar niet alleen dat, het had bij mij ook met toeval te maken. Tijdens de repetities van het project Geisterstimmen im Walden – dat we trouwens ook in Ter Dilft opvoerden – zei pianist Jan Michiels: ‘tja Koen, jij vraagt nu als scenograaf en regisseur dit en dat van ons, maar mij lijkt het best dat jij ergens in de voorstelling ook een werk speelt op de piano’. Ik dacht eerst dat het een grap was. Ik ben nog nooit zo zenuwachtig geweest om een stuk te spelen tijdens een repetitie in het bijzijn van twee professionele muzikanten, Jan zelf en hoboïst Piet Van Bockstal. Dat heeft me zoveel vertrouwen gegeven dat ik vandaag de voorstelling Het Miljoen speel waarin ik alles zelf doe: pianospelen, vertellen, schilderijen tonen.

Je schakelt niet alleen vlot tussen verschillende artistieke disciplines, je pendelt ook tussen de Belgische kust en Wallonië, twee compleet verschillende omgevingen. Beïnvloeden die plekken jouw creaties en op welke manier? Absoluut. Ze hebben allebei met water te maken: de zee in Oostende en de Maas in Waulsort. Ik ben heel intens met water bezig en ook met alle mogelijke problematieken errond. Dat tekent zich letterlijk af in mijn werk. Mijn

vrouw zegt vaak: ‘Wat zou jij nu in godsnaam aan het schilderen zijn mocht jij daar nog altijd in Boechout zitten?’ En dat vraag ik mij ook af. Mijn thema is op een bepaald moment heel helder geworden. Het omringt mij dagelijks. Ik heb het niet meer nodig om exotische tochten te ondernemen.

Ter Dilft heeft je uitgenodigd om binnen het groter project De Stem van de Rivier aan de slag te gaan. Je zal een wandelgids maken en een tentoonstelling samenstellen waarin de Schelde en Bornem de protagonisten zijn. Op welke plaatsen ben je al geweest en wat zijn de dingen die jou hier fascineren?

Ik was hier vroeger ook al geweest om te wandelen en twee jaar geleden stelde ik tentoon in het Verhaeren Museum in SintAmands. Ik heb toen ook een aantal keren de Schelde geschilderd. De Schelde zat als het ware altijd al op de achtergrond te roepen

naar een beetje aandacht (lacht). Ik heb hier een broer, Stijn, wonen en trad al meermaals op in Ter Dilft. Mijn passage was dus eerder functioneel. Maar de laatste weken is hier voor mij een fantastisch boek open gegaan. Ik wist niet wat ik kon verwachten eens je het centrum van Bornem verlaat. En zie, we zitten in de stilte van de oude Bernardusabdij, en daarachter het graafschap en daarachter de Oude Schelde. Ik had dat nooit vermoed. Dit is van een ongelooflijke schoonheid. En wat me op dit moment het meest fascineert is de Oude Schelde die hier nog echt als een landmark aanwezig is. Ik kan op het terrein werkelijk de geschiedenis van water aflezen, van de Schelde die op een bepaald moment gewoon van plaats veranderde. En dan zie je ineens ook de strijd die we vandaag tegen het water voeren, met onder andere de Sigma-plannen, helemaal anders. Wij hebben zo iets van: tiens, wij moeten ons plots hoeden voor het water, terwijl je hier ziet dat onze hele geschiedenis een lange strijd tegen het water is geweest. En straffer nog,

Ik ben heel intens met water bezig en ook met alle mogelijke problematieken errond. Dat tekent zich letterlijk af in mijn werk.

eigenlijk zit de hele problematiek van vandaag in de oplossing die we toen hebben gevonden: het indijken van de rivier…

Een boeiend verhaal, maar hoe vertaal je dat in een wandelgids en expo? Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

Ik ga in de eerste plaats wandelen en tekenen, dat is mijn methode. Ik heb daar ook een doctoraat in de kunsten over gemaakt. Ik kom van alles tegen. Ik informeer mij ook uitvoerig ondertussen – we hebben zonet met een visser uit de streek gesproken, ik ontmoette de erfgoedmensen in de abdij. Die inhoudelijke input is belangrijk. Maar dan merk ik dat het grootste deel van de kennis eigenlijk ontstaat van zodra ik mijn wandelingen ook ga tekenen. Op dat moment gebeuren er heel vreemde dingen. Dan begin ik zaken pas echt te snappen, waaronder dingen die ik al gelezen had maar ook nieuwe elementen. Je komt in een soort van andere kennislaag. Daarom zullen de tekeningen de rode draad zijn in de wandelgids, samen met de commentaren bij die tekeningen. Je kan de wandeling echt doen en je komt veel te weten over de geschiedenis van Bornem en van het water.

Ook de bijdrage van collega’s beeldende kunstenaars zoek ik actief op. De tentoonstelling

zal een vertaling zijn van die dialogen. Met enerzijds werk van kunstenaars uit het verleden die ook de Schelde hebben geschilderd of die aan de Schelde hebben gewoond. En anderzijds kunstenaars van vandaag. Voor de rest, dat is eigenlijk iets wat ik niet wist, ontdekte ik via mijn tentoonstelling Stille Levens in Oostende de strandjutters en strandvondsten en de intrigerende verzamelingen die daaruit voortspruiten. Nog groter was mijn verwondering toen ik recent vaststelde dat er ook Scheldejutters zijn. Ze halen van alles uit het Scheldeslib, gaande van heel waardevolle historische objecten, tot kunstvoorwerpen en brol. Ik heb ze opgezocht en geef ze een plaats in de tentoonstelling.

Het wel en wee van het water is onlosmakelijk verbonden met de grote klimaatuitdagingen waar we met zijn allen voor staan. Hoe positioneer jij je hier tegenover als kunstenaar?

Ik geloof niet dat je als kunstenaar een pasklaar antwoord kan geven. Een aantal van mijn collega’s gaan werkelijk op de barricades staan en je hebt mensen die zich vastlijmen aan schilderijen. Ieder zijn weg, maar het is niet de mijne. Ik geloof wel dat je aan de oplossing kan bijdragen door bewustzijn. Door de dingen op een intelligente en aandachtsvolle, ja vooral aandachtsvolle, manier aan te raken.

Rivierverloren

Tentoonstelling en wandelgids van en met Koen Broucke

20.10 (opening) tot 03.12.2023

De Ruimte expo

Zie p. 22

Het Miljoen

°1965

Beeldend kunstenaar, historicus en pianist Maakt tekeningen, schilderijen, video's, boeken, installaties en performances www.koenbroucke.com

Muzikale en visuele reis van Oostende tot Alexandropol

Zo 05.11 om 11 uur Schouwburg klassiek project

Zie p. 21

Koen Broucke

EEN ODE AANDESCHELDE

Vanuit Ter Dilft voelen we ons aangesproken om het op te nemen voor de Schelde. De rivier is prachtig, krachtig, nodig, maar als we niet opletten ook noodlottig. Ze is niet weg te denken in het groene Bornem. Eens men haar kent is men verleid voor altijd. Ze intrigeert en infiltreert al eeuwen.

De actualiteit wereldwijd waarschuwt voor droogte en watersnood, klimaatverandering en teloorgang van de natuur. We willen niet doemdenken. Integendeel, we omringen ons met hoopvolle en kritische verhalen.

Kunstenaars, filosofen, wandelaars en wetenschappers werden en worden door de natuur - en door het water in het bijzonder - uitgedaagd, geïnspireerd en ontroerd.

Naast de tentoonstelling, wandelgids en voorstelling van Koen Broucke (zie p. 16) laat Ter Dilft de stem van de rivier voluit klinken het komende cultuurseizoen.

Laika / Sien Vanmaele

ZEEMAAL

Kan je de wereld redden vanuit de keuken? Theatermaker Sien Vanmaele neemt je mee op een zintuiglijke reis langs stranden en kliffen, brengt verslag uit van ontmoetingen met zeewieroogsters en zilte landbouwers en filtert de plastic soep uit haar stadsleven. Ze laat je kijken, luisteren, ruiken, voelen, proeven, maar ook snijden, stampen en mengen. Haar queeste start bij de zee, de plek waar ze vandaan komt, waar alle leven uit voortkomt.

Deze voorstelling wordt geserveerd inclusief een volwaardige maaltijd.

ZEEMAAL is een avond vol hoop, een verbindend diner waarin je nieuwe manieren ontdekt om naar onze stormachtige realiteit te kijken.

Vr 15.09 om 19 uur

Za 16.09 om 19 uur

Zo 17.09 om 12.30 uur

Black Box theater project

Valérie Vermeiren Zeewierworkshop

Duik mee in de wondere wereld van de zeewieren, van Nori, Zeesla, Dulse tot Wakame en Kelp. Maak kennis met het dier-en milieuvriendelijke superfood, boordenvol mineralen, eiwitten, essentiële aminozuren, vitaminen en spoorelementen. Zeewier verrijkt niet enkel ons smakenpallet maar draagt dus ook bij tot een evenwichtig voedingspatroon. Tijdens deze workshop gaan we samen aan de slag en kom je alles te weten over dit merkwaardig ingrediënt. We halen de zee in huis en bereiden een heerlijk plantaardig menu met zilte toets, een weldaad voor de smaakpapillen, het lichaam, onze lijn en de planeet.

Wo 08.11 om 19.30 uur

Leskeuken Ter Dilft workshop

Koen Broucke

Het Miljoen

Het Miljoen is een muzikale en visuele reis van Oostende tot Alexandropol. Het is een zoektocht naar ons innerlijk Oosten. Ver en nabij tegelijkertijd. Kunstenaar Koen Broucke toont schilderijen, vertelt en speelt hierbij pianomuziek van Wolfgang Amadeus Mozart/ Franz Liszt, Robert Schumann, Peter Benoit, Claude Debussy, James Ensor, Gustav Mahler, Erik Satie, Charles Koechlin, Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Bela Bartok, George Ivanovich Gurdjieff/Thomas de Hartmann, John Cage en Jacques Brel. Klankopnamen van wandelingen versterken de illusie van het reizen.

Zo 05.11 om 11 uur Schouwburg klassiek project

LANDSCHAP IN LANDSCHAP

Een kunstwerk op de dijk in Wintam van ontwerpduo Gijs Van Vaerenbergh

Juni 2024

Wintam project

Beeld: Koen Broucke

Onderzoeksproject, tentoonstelling en wandelgids van Koen Broucke Rivierverloren

Koen Broucke had dit voorjaar gesprekken met Scheldejutters, vissers, verzamelaars, kunstenaars, historici, natuurbeheerders, buurtbewoners en toevallige passanten langs de Schelde. De dieperliggende vraagstelling bij dit onderzoek is: wat ligt er onder de waterspiegel, wat trekt ons hierin aan, wat werd er in de Schelde weggegooid, meegevoerd, geloosd…

De informatie wordt verzameld in tekeningen en schilderijen en uitgegeven in een wandelgids. Daarnaast gaan de werken tijdens een expo in dialoog met de verzamelingen van o.a. Manu en Bram Van Meervelde en de kunstwerken van o.a. Albert Baertsoen,

Richard Baseleer, Fia Cielen, Babs

Decruynaere, Marieke Pauwels, Maaike Leyn, Kim Van Daele, Stephanie Leblon, Stefan Peeters, Antonio Domenech (ES), Andrea Fogli (I)…

Het is een logisch vervolg op de veel geprezen tentoonstelling Stille Levens (Venetiaanse Gaanderijen in Oostende) die Koen Broucke maakte vertrekkend van schelpenverzamelingen, verzamelingen van kunstenaars en strandjutters.

Van 20.10 tot 02.12

De Ruimte expo

Vs.

MARTH DE KINDER VERSUS JAN DE KINDER

Dochter vs vader, trapeziste vs illustrator

Marth en Jan De Kinder maakten als Collectief Sans Soucis samen Ondersteboven. In deze voorstelling, geïnspireerd op het prentenboek van Jan, Olifant Ondersteboven, ontmoeten circus en tekenen elkaar en vertellen een verhaal over gevoeligheid, kwetsbaarheid en verdriet. Ter Dilft bracht vader en dochter samen voor een gesprek over zichzelf en de voorstelling…

Hoe zijn jullie begonnen?

Jan: Ik was een heel stil en verlegen kind. Als uitlaatklep ontdekte ik tekenen. Ik studeerde af aan Sint-Lukas in Brussel en werkte als vormgever, maar de nood om eigen verhalen te vertellen bleef groot. Toen mijn oudste dochter geboren werd, heb ik mijn eerste prentenboek gemaakt.

Geleidelijk ben ik als schrijver en tekenaar beïnvloed geraakt door circus en ben ik zelf ook met circus begonnen. Nu werk ik vooral als illustrator en schrijver, soms als theatermaker. Vertrekkend vanuit eigen verhalen ontstaan tekst, beeld en dingen op het podium.

Marth: Omdat ik als kind vaak over mijn eigen voeten struikelde, stuurden mijn ouders mij naar de circusschool. Ze dachten dat dat zou helpen. Zo ben ik op mijn zesde begonnen met circus. Uiteindelijk bleek ik gewoon een bril nodig te hebben, maar ik ben wel met circus verder blijven doen (lacht). Vooral omdat ik zeer graag beweeg en circus één van de weinige bewegingsvormen zonder competitie is.

Na het middelbaar ben ik circus gaan studeren in Tilburg. Momenteel combineer ik werken als artiest en lesgever met artistieke coördinatie en jongerenbegeleiding.

Waarover gaat de voorstelling?

Jan: Toen Marth vroeger thuiskwam van school na een zware dag, ging ze letterlijk ondersteboven in de zetel zitten, om even te bekomen. Ik had ook al een prentenboek gemaakt over verdriet en hoe er mee om te gaan. In Olifant Ondersteboven probeert een konijn een olifant weer rechtop te krijgen. Op een ‘lichte’ manier wou ik zo kwetsbaarheid, gevoelens en hoe er mee om te gaan aan bod laten komen. Voor een kind kan dat bv. verdriet zijn, voor een volwassene een depressie…

Marth: Voor mij is Ondersteboven een reis door mijn hoofd als kind. Ik werd als kind vrij zwaar gepest op school. Ondersteboven staan of in bomen klimmen was mijn manier om met die gevoelens om te gaan. Op het podium gaat het daarover: de gedachten in mijn hoofd en de interactie tussen vader en dochter, tussen mijn bewegingen en zijn tekeningen.

Beeld: Willem Rosiers

Is Ondersteboven een eerste samenwerking?

Marth: Naast de eenwielerles in de circusschool hadden we nog nooit samen iets artistiek gedaan (lacht). Omdat we allebei gepassioneerd zijn door verhalen, zochten we een manier om onze twee verschillende talen, het tekenen en het bewegen, samen te brengen voor ons eigen verhaal.

Jan: Ik had eerder met Stefaan Degand en Stefan Perceval voor HETGEVOLG een voorstelling over pesten gemaakt. Die was gebaseerd op Rood, een boek over mijn eigen ervaringen met gepest worden. Dat maakte de stap kleiner om dit samen met Marth te gaan doen.

Beïnvloedt jullie relatie jullie samenwerking?

Marth: Voor ons was de eerste keer samen in de studio ook wat zoeken. Ik woon al lang niet meer thuis, dus opnieuw samenleven en samenwerken was wel even wennen. Ook inhoudelijk was het in het begin best moeilijk: ik heb meer ervaring met het maken van voorstellingen, er waren soms inhoudelijke discussies… Maar regisseur Piet Van Dycke (dOFt, Circumstances) heeft ons daar goed in geholpen.

Jan: Geleidelijk zijn we van vader-dochter geëvolueerd naar collega’s bij het maken van de voorstelling. We hebben elk onze rol wat moeten zoeken, maar dat is mooi gelukt. Als illustrator improviseer en probeer ik nogal veel, terwijl Marth in haar trapezewerk veel meer structuur moet inbouwen. Anders valt ze… (lacht). Die twee manieren van werken zijn intussen mooi samengekomen.

Wat betekent de voorstelling voor jullie?

Marth: Voor mij moet een voorstelling groeien en evolueren. Ik kan nu veel meer dan in het begin genieten van het spelen op het podium en de gesprekken achteraf met het publiek. Je merkt dat jong en oud verschillende dingen halen uit de voorstelling…

Jan: In het begin was er vaak nogal wat praktische stress en onzekerheid. Omdat de voorstelling zo persoonlijk is, waren we er aanvankelijk ook emotioneler mee bezig. Nu is het vooral schoon dat we dat telkens op het podium kunnen brengen…

Beeld: WieBa Photography

Wij brengen ons verhaal, maar elk leest zijn eigen verhaal op het podium.

Marth: Vroeger genoot ik van onze 2-wekelijkse autoritten naar de circusschool. Samen luisteren naar Interne Keuken op Radio 1 en hem overstelpen met vragen over de actualiteit was mijn vader-dochtermoment, dat mijn zussen niet hadden. Deze voorstelling brengt dat gevoel weer terug…

Voor mij is Ondersteboven

een reis door mijn hoofd als kind

Jan: Op het podium heb ik dat gevoel regelmatig: kijk, we staan hier toch mooi samen. Na de voorstelling knijpen we vaak ook even in elkaars hand: ‘Yes, we dit it!’ Dat is toch wel iets fantastisch.

Ik was vooral geraakt door de mix van fragiliteit en kracht in de voorstelling.

Marth: Dat zit ook allebei in de voorstelling. We willen tonen dat het ok is om je even minder goed te voelen, om verdrietig te zijn. Te vaak wordt bijvoorbeeld tegen kinderen gezegd: wees niet verdrietig, doe niet zo. Maar je mag gewoon zijn wie je bent. Ook als omgeving mag je er gewoon even naast gaan staan. Dat is de kracht van kwetsbaarheid.

Jan: Wij brengen ons verhaal, maar elk leest zijn of haar eigen verhaal op het podium.

Marth De Kinder

Tienen, °1996

Studeerde in 2018 af als trapeziste en werd genomineerd voor de Jacques De Leeuw Prijs

Combineert in voorstellingen met mensen van verschillende achtergronden circus, theater, dans… Geeft ook les en begeleidt workshops

Jan De Kinder

Lebbeke, °1964

Auteur en illustrator, intussen vertaald in 19 talen

Naast tekenen en schrijven heeft

Jan een passie voor eenwieleren, circus, (straat)theater, improvisatie, clownerie en vertellen

Zijn boek Rood was de basis voor een voorstelling over pesten

Za 21.10 om 14.30 uur

Schouwburg

Voor iedereen vanaf 6 jaar www.ciesanssoucis.com

familie theater circus

Collectief Sans Soucis Ondersteboven

De keuze van VINCENT VOETEN

Gitzwarte humor en snoeiharde jokes, dat is wat je mag verwachten van Smaad - de eerste avondvullende zaalshow van Vincent Voeten. Wanneer deze straatflik in november op het podium van ons Comedy Café klimt, zal hij geen enkel heilig huisje onberoerd laten. In afwachting tipt hij alvast 5 werken die hem inspireren. Enkele van zijn tips kan je ontdekken in de Bornemse bib.

Parels voor de parelapprecieurs

Sander Vanderveeren

Helaas is Sander Vanderveeren al een tijdje gestopt met stand-up maar gelukkig heeft hij zijn set wel in stripvorm gegoten. Zeer grappig, zeer donker en zeer clever.

Alleen

Jeroen Verdick

Jeroen zijn eerste avondvullende voorstelling is van het geestigste wat er momenteel te zien is in de Vlaamse zalen. Ga zeker kijken als je de kans krijgt.

Thoughts and Prayers

Anthony Jeselnik

Jeselnik zijn eerste Netflix special is voor mij de beste stand-up special tout court. Mensen die niet van donkere humor houden, kijken wel best iets anders.

Jurassic Park

Michael Crichton

Free Solo

Elizabeth Chai Vasarhelyi en Jimmy Chin

Documentaire over Alex

Honnold die zonder zekering El Capitan beklimt. Puntje van je stoel-materiaal. Won ook terecht de Oscar dat jaar.

Beste sciencefictionroman ooit. Heb mij laten vertellen dat ze er begin jaren ‘90 ook een film van hebben gemaakt.

Vr 10.11 om 20 uur Black Box humor

Comedy café: Vincent Voeten Smaad

Ter Dilft introduceert DE VIER SEIZOENEN

– NIET VAN VIVALDI –MAAR VAN MAX RICHTER!

Beeld: David Legrève

Ter Dilft is te gast thuis bij violist Nicolas Dupont. Er hangt lente in de lucht en dat spoort perfect met de energie en artistieke honger van deze jonge solist en concertmeester van Ataneres Ensemble. We steken maar meteen van wal want straks moet er weer gerepeteerd worden.

In november vertolken jullie in Ter Dilft Vivaldi’s Four Seasons Recomposed by Max Richter. Waarom wordt er gekozen voor deze hedendaagse versie?

Ataneres Ensemble maar ook ikzelf zijn voorvechters van de hedendaagse muziek. Kunst in het algemeen en muziek in het bijzonder moet blijven bewegen. Uiteraard willen we de grote meesterwerken spelen maar er moet ook nieuw repertoire gecreëerd worden. De oude uitvoeringspraktijk is één richting, daarin wordt al lang onderzoek gedaan en dat is zeer zinvol. Maar daarnaast is het zeker ook interessant om in de andere richting te zoeken naar een hedendaagse invulling van een historische compositie. Ook dat maakt Vivaldi's imposante compositie verfrissend in deze nieuwe versie. Het feit dat Richter erin slaagt om er nog iets aan toe te voegen waardoor je als luisteraar kan wegdromen en als het ware bijna in een soort van trance terechtkomt, is echt wel meesterlijk. Ik denk zelfs dat er iets fysieks gebeurt bij het beluisteren van die muziek. Die is dus echt heel goed geschreven.

Richter was als kind zot van de seizoenen van Vivaldi maar gaandeweg kreeg hij er als volwassene een hekel aan. Overal hoorde je fragmenten van de compositie, tot in reclamespotjes toe. Hij vond dat eigenlijk wel jammer en besliste in 2012 om het werk op zijn manier en naar zijn gevoel in ere te herstellen.

Denk je dat de klassieke muziekliefhebber deze actuele interpretatie zal kunnen waarderen?

Dit werk is voor mij een toonvoorbeeld dat illustreert dat hedendaagse muziek niet moeilijk is. Of dat nu in 2012 of in de tijd van Vivaldi geschreven is, het werk van Richter is net als het origineel heel toegankelijk. En daarmee is niet gezegd dat het zodanig minimalistisch of vulgariserend is. Het tegendeel is waar. Voor mij heeft die muziek een opvallend epische dimensie – ergens tussen Vivaldi en filmmuziek in. Het is ook subliem van Richter dat hij erin geslaagd is om in elk deel de ‘jaargetijden’ van Vivaldi te blijven herkennen. Hij schrapte ca. 75 % van de oorspronkelijke partituur en toch loopt het origineel er nog als een rode draad doorheen. Klassieke muziekliefhebbers gaan daar van houden. Daar steek ik mijn hand voor in het vuur bij wijze van spreken.

Tja, dat is de vraag natuurlijk: moet je iets gaan herschrijven dat al zo fantastisch is? Richter heeft er duidelijk goed over nagedacht, vind ik. Ik stelde de vraag ook aan onze klavecinist: ‘Vind je dit nu kitsch of vind je het geweldig?’

Hij zei: ‘Ik vind dit geweldig, ik vind dit beter dan Vivaldi.’ Wel tof om te horen van iemand die dan toch is opgevoed in die historische uitvoeringspraktijk.

Is er een link tussen de muziek en mogelijke ervaringen in de natuur zelf volgens jou?

Absoluut. Ik denk meteen aan het zinderende van een warme zomer dat ik voel in de eindeloze herhalingen, waardoor je als vanzelf in een trance terecht komt. Het is een aparte ervaring als luisteraar maar ook als muzikant. Ik moet alert blijven en opletten dat ik mij niet verlies in de noten. Het is heerlijke muziek om naar te luisteren maar ook om te spelen. In het verlengde hiervan zijn we voor het concert in Ter Dilft ook op zoek gegaan naar werk van hedendaagse Vlaamse componisten dat qua gevoel en sfeer aansluit bij de seizoenen. Het zwoele van de zomer of de verlatenheid en leegte in de herfst en de hoop in de lente bijvoorbeeld. Marcel De Jonghe schreef voor ons nieuw werk en van Dirk Brossé, van de recent voor zijn 90ste verjaardag gevierde François Glorieux en van mijn generatiegenoot Lucas Van Vlierberghe vertolken we bestaande composities. Muziek van vier generaties – er zit telkens 20 jaar tussen – vormt de aanloop naar de vier seizoenen van Richter. Het worden de vier seizoenen in het kwadraat op die manier.

Nicolas Dupont

°1992

Begon als 4-jarige viool te studeren en volgde nadien les aan o.a. het Koninklijk Conservatorium van Brussel, CNSM van Parijs en de Royal Academy of Music in Londen

Is lid van Kugoni Trio, Roeland Hendrikx Ensemble, Duo Andaluza en Ensemble K Werkte als concertmeester samen met o.a. Orchestre National de Lille, Symfonieorkest Vlaanderen, Antwerp Symphony Orchestra, Ataneres Ensemble Sinds 2021 ook viooldocent aan het Conservatoire Royal de Bruxelles

The

Max

'Richter schrapte ongeveer 75 % van de oorspronkelijke partituur van De Vier Seizoenen en toch loopt het origineel er nog als een rode draad doorheen.'

Een voorstelling ontstaat niet uit het niets. Boeken zijn vaak een rijke bron van inspiratie. Van tijdloze klassiekers tot hedendaagse bestsellers, er is altijd wel een verhaal of personage dat een maker inspireert om het podium op te gaan en het verhaal tot leven te brengen. De komende maanden staan er 5 voorstellingen op ons podium die de mosterd haalden in literatuur, elk op z’n eigen manier, elk met z’n eigen uitdagingen. We laten de makers aan het woord.

Auteur en spreker Daan Esch vertrekt voor Vuist van Goethes Faust

Daan Esch: ‘We leven in steeds woeliger tijden – ‘borderline times’, zoals Dirk De Wachter het zo treffend heeft beschreven. De nood aan zingeving is exponentieel toegenomen. Iedereen zoekt wanhopig naar de sleutel tot zijn geluk. Maar hoe ziet dat eruit? En welke prijs wil je daarvoor betalen? Is dat een stukje van je ziel waard? Dat zijn de vragen waar het om gaat in Goethes Faust. Het thema is misschien eeuwenoud, toch is het actueler dan ooit tevoren. Als Faust vandaag zou leven, zou hij dan andere keuzes maken? En wat als Faust een vrouw zou zijn? Een vraag met vele antwoorden. Mijn roman Vuist geeft er alvast één. Die insteek contrasteren we in de voorstelling met de vele alternatieve interpretaties die een aantal beroemde componisten en solisten aan het Faustthema hebben gegeven. Samen met sopraan Charlotte Waijnberg, bas-bariton Shadi Torbey, pianiste Aäron Wajnberg en videocineaste Mirjam Devriendt brengen we het Faustthema op een verrassende manier tot leven in een caleidoscopische combinatie van woord, muziek en beelden.’

Het Ensor strijkkwartet brengt samen met Jan Decleir enkele vergeten sprookjes tot leven

Steven Caeyers: ‘Een voorstelling is het resultaat van een denk- en werkproces waarbij het eindresultaat vaak kan verschillen van het geniale basisconcept. Na de bijzondere voorstelling Les Vendredis (die we ook in Bornem speelden) en de fijne samenwerking met Jan Decleir wilden we graag opnieuw een voorstelling maken met de prachtige muziek van Beethoven als rode draad, naar aanleiding van het Beethoven-jaar. Het was Jan zelf die op het wonderlijke idee kwam om dit te combineren met de sprookjes van de Gebroeders Grimm. Duitse tijdgenoten die beide, in hun eigen taal, verhalen vertellen waarbij de fantasie, verwondering en dramatiek wezenlijke kenmerken zijn. Na het zorgvuldig lezen van, en zoeken naar de juiste sprookjes, stelden we vast dat we er niet in slaagden, een symbiose te creëren tussen taal en muziek, wat essentieel is voor een boeiende muziektheatervoorstelling. Toen hebben we het geweer van schouder veranderd en is Jan zelf gaan schrijven met deze sprookjes als leidraad en een bijzondere rol voor Beethoven zelf als protagonist doorheen de verhalen.’

Wo 27.09 om 20 uur

Schouwburg

klassiek in dialoog

Wo 11.10 om 20 uur

Kasteel d’Ursel

klassiek

Dirk De Wachter zorgt voor een muzikale avond over geluk, een thema dat hij ook al verkende in het boek Museum De Wachter: Kunst & psychiatrie in borderlinetijden

Dirk De Wachter: ‘Het idee dat schoonheid en kunst van ons betere mensen maakt, is niet alleen iets wat ik verkende in het boek Museum De Wachter, maar is ook gewoon een overtuiging die ik al heel lang meedraag. Tegenover verdriet moeten er mooie dingen staan. Het idee om hier een voorstelling van te maken kwam initieel niet van mij, maar van hoboïst Bram Nolf. Bram zat op een dag in het publiek tijdens een van mijn lezingen en vroeg achteraf of we niets samen konden doen. Ik ben een enorme liefhebber van klassieke muziek en droomde als jonge kerel zelf stiekem wel eens van een muzikale carrière. Ik kijk daarom enorm op naar grote muzikanten als Bram en pianist Daan Vandewalle. Ik vind het oprecht een eer om met hen een podium te delen. Het zijn ook zij die zorgden voor een rechtstreekse link tussen de inhoud en de muziek. Bram haalde de inspiratie uit de insteek van de lezing om op zoek te gaan naar passende muziekstukken. Zonder hen en zonder de muziek zou de lezing veel magerder zijn. Muziek maakt alles beter.’

Van de schoonheid en de troost

Dirk

De Wachter,

Bram Nolf en Daan Vandewalle

Do 30.11 om 20 uur Schouwburg klassiek in dialoog

'Het idee dat schoonheid en kunst van ons betere mensen maakt, is een overtuiging die ik al heel lang meedraag.'

Jonas Vermeulen wekt Walden, de klassieker van Thoreau, terug tot leven

Jonas Vermeulen: ‘In het boek Walden vertelt Henry David Thoreau over hoe hij twee jaar lang zelfvoorzienend leeft in de natuur. Tegelijkertijd kankert hij op de maatschappij die hij achterliet. In mijn Walden zullen exact die twee elementen ook naar voorkomen. Het idee en concept van deze voorstelling zat al langer in mijn hoofd, het boek heb ik eigenlijk pas later ontdekt. Ik heb daardoor niet het gevoel dat ik echt uit het boek vertrek, ik beschouw het eerder als mijn compagnon, iets om op terug te vallen als het nodig is. Het blijft mijn voorstelling, mijn verhaal, het wordt dus zeker geen theaterbewerking van het werk van Thoreau. De titel heb ik wel bewust dezelfde gehouden. Het woord ‘Walden’ komt in het boek van Walden Pond, het meer waaraan het hoofdpersonage verblijft. Maar ik associeer het ook meteen met ‘woud’ en een gevoel van weltschmertz. Dat mocht gerust blijven. Het boek is een 19de-eeuwse klassieker, maar de thema’s blijven brandend actueel. Nu zelfs nog meer dan enkele jaren geleden. Straf vind ik dat. Ik kan alleen maar hopen dat mijn voorstelling eveneens die impact heeft.’

Bedrijf

Walden Jonas Vermeulen / Het

Laatste

Do 23.11 om 20 uur Schouwburg theater

Beeld: Maureen De Wit

Beeld: Charlotte Bouckaert

'Ik beschouw het boek als mijn compagnon, iets om op terug te vallen als het nodig is.'

Gebaseerd op een personage uit het boek Suikerspin van Erik Vlaminck is er nu muziektheatervoorstelling TirArthur met componist/muzikaal leider Bo Spaenc en acteur Warre Borgmans.

Bo Spaenc: ‘Ik gaf het boek Suikerspin

10 jaar geleden cadeau aan mijn dochter en zo is Erik Vlaminck als schrijver bij mij op de radar gekomen. Sindsdien vroeg ik hem al om samen Frituur Miranda, eveneens een spin-off van het boek Suikerspin, en Wattman te maken. Een voorstelling moet altijd los van het boek kunnen gezien worden. Arthur is het personage dat we uit Suikerspin gelicht hebben voor deze voorstelling, maar staat er wel echt apart van. Het is heel fijn om samen te werken met iemand als Erik. Hij laat bij het schrijven van voorstellingen veel ruimte voor muziek, wat dan weer mijn dada is binnen onze samenwerking. En als je dan nog Warre kan inschakelen, die als acteur een personage volks humoristisch, maar tegelijkertijd ook dramatisch kan invullen, vallen de puzzelstukjes op hun plek.’

Warre Borgmans: ‘Als acteur maakt het voor mij misschien minder uit of een personage al bestaat in de literatuur of niet. Als de rol al door iemand anders gespeeld is en daardoor al bekend is bij het grote publiek is dat anders, maar vanuit een boek vertrekken geeft meer vrijheid, minder druk. Ik ga me sowieso strikt aan de rol van Arthur houden zoals

Erik Vlaminck hem geschreven, of zeg maar gecomponeerd, heeft. Maar dat houdt me als acteur zeker niet gevangen. Het is plezierig om het personage tijdens het repetitieproces mee vorm te geven en om iets samen te creëren. We zien dan wel waar we uitkomen. Al zal het personage het in dit geval wel met mij moeten doen, met mijn fysionomie, mijn uitstraling en mijn stem. Én met mijn grote neus, roept mijn vrouw nog.’

Do 07.12 om 20 uur

Tir Arthur Bo Spaenc & Warre Borgmans

Schouwburg theater muziek

Beeld: Pat Verbruggen

De rode draad dit jaar?

VOORSTELLINGEN DIE OPROEPEN

TOT INTROSPECTIE EN REFLECTIE

Wetenschappers stellen dat in de 21ste eeuw je geluk niet meer bepaald wordt door hoeveel je bezit, maar door hoeveel je deelt. Hoe meer gelegenheid er is om elkaar te ontmoeten en te delen, hoe meer betekenisvolle acties er plaatsvinden. Iets waar Ter Dilft als cultuurcentrum volgens podiumprogrammator Kevin Suetens een actieve rol in kan en moet spelen.

Kevin Suetens: De maatschappij kampt met verschillende uitdagingen. De gezondheidscrisis, klimaatcrisis, vluchtelingencrisis, bankencrisis, de ene politieke crisis na de andere… crisissen zijn misschien wel de hartslag geworden van het systeem waarin we leven. Doorheen de geschiedenis heeft de bevolking al meerdere keren haar stem verheven in de hoop om zaken te veranderen. Maar daarnaast wordt deze eeuw de meest eenzame ooit genoemd, zitten we allemaal een beetje op ons eigen eiland en weten we bij wijze van spreken niet eens wie onze buren zijn.

Welke rol kunnen cultuurcentra daarin spelen?

Kunstenaars houden sowieso altijd al de vinger aan de pols van wat er in de wereld gebeurt. De taak van een cultuurcentrum is voor een groot deel een platform bieden aan die kunstenaars. En het viel mij op, nu tal van zaken zo op de spits worden gedreven, dat kritische thema’s in heel veel voorstellingen naar voor worden geschoven. Is dit waar wij naar toe willen met zijn allen? Is dit waar ik naar toe wil in mijn leven? Ben ik gelukkig? Die zoektocht is nu bijna een rode draad geworden in de programmatie volgend jaar: voorstellingen die oproepen tot introspectie en reflectie. Er zitten voorstellingen tussen waar mijn mond van openviel toen ik ze zag.

Zoals?

Een van de strafste theaterstukken die ik in jaren gezien heb, is De zaak Shell. Je ziet een voorstelling die je geen standpunt opdringt

Vr 17.11

Loslaten - Jan Van Looveren

Jan van Looveren is 50 en wil de controle over zijn leven volledig loslaten.

over de klimaatproblematiek, maar die je wel doet nadenken. Super straf. En hetzelfde gebeurt met verschillende andere voorstellingen doorheen het seizoen: ze zijn niet activistisch, maar ze houden je puur een spiegel voor zonder met de vinger te wijzen: trek zelf maar je conclusies! Dat is wat echt goeie voorstellingen doen.

De kritische voorstellingen dienden zichzelf dus bijna aan?

Je merkt gewoon dat het iets is wat heel veel mensen bezighoudt. De vinger leggen op maatschappelijke kwesties is voor kunstenaars bijna een evidentie en rond al die confronterende vragen worden prachtige voorstellingen gemaakt. Klink. van Bruno Vanden Broucke bijvoorbeeld: hoe gaan we als maatschappij om met straffen voor mensen met een mentale beperking of psychische stoornis, die de wetgeving niet snappen? Tourist LeMC stelt op zijn beurt onze maatschappij en onszelf als individuen in vraag in zijn tournee die de toepasselijke naam Onrust kreeg.

En daarnaast zijn er ook nog heel wat voorstellingen die mensen doen stilstaan bij hun eigen geluk: ben ik gelukkig? Nigel Williams stelt dat bijvoorbeeld in vraag, en ook Jan Van Looveren maakt er een luchtige voorstelling over. Martha!Tentatief wil in Hoe te leven de schoonste levenswijsheid samen met het publiek gaan zoeken en Theater Malpertuis en theater arsenaal gaan samen op zoek naar geluk op het podium in Gelukzoekers.

Beeld: Jef Boes

Wo 18.10 Onrust - Tourist LeMC De Antwerpse stadstroubadour zingt over introspectie en verbinding.

Beeld: Ellie Van den Brande

Maar het publiek staat er niet alleen voor?

We gaan - waar mogelijk en vooral vrijblijvend - voor- of nabesprekingen houden, een beetje extra duiding creëren. Want we willen naast cultuurbeleving in de schouwburg ook vormen van ontmoeting voor en na lanceren. Het zou fijn zijn als mensen op die manier ook met onbekenden in gesprek gaan.

En dat is dan meteen hoe je als cultuurcentrum van een maatschappijkritische functie de sprong maakt naar verbinding?

Het is gewoon onze taak om mensen dichter bij elkaar te brengen, om die gesprekken te initiëren. Om mensen niet alleen individueel te laten genieten, maar ze ook met elkaar te doen praten. De bib doet dat bijvoorbeeld al op een fantastische manier met Vertelsalons en Leesclubs, handwerkavonden in de Maakplaats of vanaf september ook met spelletjesavonden. Dat is pure verbinding en daar staan wij ook voor als huis.

Het kan heel laagdrempelig: we plannen volgend jaar samen met de bib een cultuurquiz en zijn nog aan het onderzoeken of we een kaartkampioenschap kunnen organiseren. Maar er is ook kunstenaar Koen Broucke die een wandelgids gaat schrijven voor Bornem, en vanuit Ter Dilft willen we het initiatief nemen om mensen samen te brengen om te gaan wandelen. In het kort: we willen mogelijkheden scheppen om het gesprek aan te gaan met mensen die je niet kent.

'De vinger leggen op maatschappelijke kwesties is voor kunstenaars bijna een evidentie en rond al die confronterende vragen worden prachtige voorstellingen gemaakt.'

Vr 06.10

De weg kwijt - Nigel Williams

Eén van de oervaders van de Vlaamse comedy snapt het allemaal niet meer….

Beeld: Benny De Grove

Wo 08.05

De zaak Shell - De Nwe Tijd De Nwe Tijd laat op de meest toegankelijke manier zien hoe complex de klimaatproblematiek écht is.

Beeld: Karolina Maruszak

Heb het leven lief Riet zingt Liesbeth List

Een bloedmooi eerbetoon aan de Grande dame van het Nederlandstalig Lied. Vlaamse singersongwriter Riet Muylaert deelde vaak het podium met Liesbeth List. Samen met muzikant Stefan Wellens en de prachtige strijkers van het SunSunSunOrchestra brengen ze de mooiste ode ooit aan dit Nederlandse icoon.

Do 05.10 om 20 uur

Schouwburg

muziek

In concert Marble Sounds

Marble Sounds, niet alleen een bandnaam maar ook de titel van hun vijfde self-titled album, gaat op zoek naar de essentie van hun muziek. Een straffe Belgische liveband die schakelt tussen neoklassiek, indiepop en stevige rock. Deze keer met piano en strijkers! En een nieuwe 5-sterrenplaat om op terug te vallen.

Vr 13.10 om 20 uur

Schouwburg

muziek

Onrust (Try-out)

Tourist LeMC

Intiem, onbevangen, authentiek en franjeloos speurt Johannes Faes naar de essentie in zijn songs, snijdt hij thema’s aan die de ziel beroeren, over je hoofd omhoog houden in moeilijke tijden en ouder worden. Faes neem ons mee op een persoonlijke zwerftocht... Als een Tourist in eigen hoofd.

Wo 18.10 om 20 uur

Schouwburg

muziek

Beeld: Paul

Huf & Hans Vangeel & Yellow Submarine

Beeld: Jef Boes

Beeld: Johannes Vande Voorde

Niet te missen. Nog een greep uit het aanbod van voorstellingen, lezingen, concerten, expo’s en interessante werken uit de bibcollectie die we graag extra in de schijnwerpers zetten. Voor jullie geselecteerd door team Ter Dilft.

Een waardig levenseinde in eigen regie

Wim Distelmans

Prof. Wim Distelmans behoeft geen introductie. Hij is pionier in België voor de erkenning van palliatieve zorg en vocht voor de erkenning van euthanasie. Hij gaat telkens uit van het recht op zelfbeschikking van de patiënt.

Tijdens deze lezing licht hij alle levenseindebeslissingen, inclusief euthanasie, zo praktisch mogelijk toe.

De boeken van Wim Distelmans zijn te vinden in de collectie van de bibliotheek.

Ma 23.10 om 20 uur

Studio Bib in dialoog

Klink. Bruno Vanden Broecke

Er zijn in België 3.933 personen die misdrijven hebben begaan. Maar zij krijgen daar geen straf voor. Deze mensen worden geïnterneerd.

Annemie Morbee schrijft en werkt met geïnterneerden. Bruno Vanden Broecke speelt en vertelt verhalen. Raven Ruëll regisseert.

Klink.

Een voorstelling die de kortste weg kiest. Die naar uw hart.

Do 26.10 om 20 uur

Schouwburg theater

Tour 2023

Trixie Whitley

De multigetalenteerde Trixie Whitley is live beklijvend, rauw en intens. Geboren in Gent, maar opgegroeid in de New Yorkse muziekstudio’s. Whitley daagt zichzelf constant uit, maar verliest haar puurheid als artieste nooit uit het oog. Ze komt met nieuw materiaal naar buiten en dat zal ze in primeur voorstellen tijdens deze tournee.

Vr 01.12 om 20 uur

Schouwburg

muziek

Beeld: Stinus

Beeld: Ramy Moharam Fouad

Change of plans

Femke Gyselinck / GRIP & PLATFORM-K

In Change of Plans kijk je naar drie dansers en twee muzikanten die hun plannen de hele tijd moeten bijsturen en op elkaar afstemmen.

Do 01.02 om 20 uur Black Box

dans

Beeld: Robbrecht Desmet

ZEEMAAL

koken ter voorbereiding op het einde van de wereld

Beeld: Olympe Tits

Recept zeemansboter

- 100 gram plantaardige boter, op kamertemperatuur

- ½ biologische citroen, rasp van de schil

- 6 gram gedroogde wieren: zeesla, wakame en dulse

- 1 teentje look, geperst

- fijn zeezout en versgemalen peper

Doe al de ingrediënten bij de boter en prak alles met een vork. Breng op smaak met zout en peper. Laat opstijven in de koelkast. De boter blijft ongeveer een maand goed. Je kan hem ook invriezen. TIP: Deze boter is heerlijk op brood, in risotto, over krielaardappelen, gnocchi of coquilles van koningsoesterzwam.

Kijk voor alle recepten uit de voorstelling op laika. be/NL/ZEEMAAL. Daar lees je ook waar je alle ingrediënten kan vinden.

ZEEMAAL Laika / Sien Vanmaele

ZEEMAAL is een verbindend diner waarin je nieuwe manieren ontdekt om naar onze stormachtige realiteit te kijken.

Vr 15.09 om 19 uur

Za 16.09 om 19 uur

Zo 17.09 om 12.30 uur

Black Box theater project

KAT BIB BORNEM expo

ALFONS HUYSMANS KUNST IN DE BIB expo

LAIKA/SIEN VANMAELE ZEEMAAL theater project MAAKPLAATS OPENDEURDAG

JANA PIETERS, STEFANIE TROFFAES, PHYLLIS BARTHOLOMEUS, BART JACOBS MUZIEK BIJ DE VLIETHOMMAGE AAN HÄNDEL

LIESBETH PUTS

WAT JE KAT ECHT DENKT in dialoog

BIB BORNEM VOORLEESNAMIDDAG familie

DAAN ESCH EN SOLISTEN "VUIST"/ FAUST VOOR DE VUIST WEG klassiek in dialoog

MARTHA!TENTATIEF/HERWIG ILEGEMS + JOHAN PETIT HOE TE LEVEN theater

BARBARA DEX DEX IN 'T GROOT muziek

GRETA ROCHTUS KUNST IN DE BIB expo

DE LEVENDE BIBLIOTHEEK project

RIET ZINGT LIESBETH LIST

HEB HET LEVEN LIEF muziek

DE SCHRIJFWIJZEN project

NIGEL WILLIAMS DE WEG KWIJT humor

CIE SELDERIE HIPPOLIET (3+) familie theater muziek

ENSOR STRIJKKWARTET EN JAN DECLEIR ER WAS EENS…BEETHOVEN klassiek

THEATER MALPERTUIS / THEATER ARSENAAL MOKHALLAD RASEM & CHARLOTTE VANDERMEERSCH GELUKZOEKERS theater

MARBLE SOUNDS IN CONCERT muziek

BIB BORNEM VOORLEESNAMIDDAG familie

TOURIST LEMC ONRUST (TRY-OUT) muziek

BOMBINO SAHEL muziek

TOM HELSEN 25 JAAR TOM HELSEN muziek i.k.v. Werelddag van Verzet tegen Armoede

COLLECTIEF SANS SOUCIS ONDERSTEBOVEN (6+) familie circus theater

WIM DISTELMANS EEN WAARDIG LEVENSEINDE IN EIGEN REGIE in dialoog

BRUNO VANDEN BROECKE KLINK. theater

HET COLLECTIEF PETIT CONCERT klassiek

WILLY SOMMERS DE SOUNDTRACK VAN MIJN LEVEN muziek KOEN BROUCKE HET MILJOEN klassiek project

MARINA VAN PELLICOM KUNST IN DE BIB expo

COMPAGNIE CECILIA BAGGER theater muziek

VINCENT VOETEN SMAAD humor

STEF BOS BLOEMLEZING muziek

ELSA DE LACERDA & PIERRE SOLOT CHANGE klassiek muziek

JAN VAN LOOVEREN LOSLATEN humor

SPROOKJES ENZO WIT (2+) familie circus theater

BIB BORNEM PYJAMAVOORLEZEN IN DE VOORLEESWEEK familie

BIB BORNEM VOORLEESNAMIDDAG ROND SINTERKLAAS familie

JONAS VERMEULEN / HET LAATSTE BEDRIJF WALDEN theater

ATANERES ENSEMBLE PLAYS MAX RICHTER THE SEASONS REVISITED muziek klassiek

BIB BORNEM VOORLEZEN AAN DE ABDIJ BIJ DE INTREDE VAN DE SINT familie

DIRK DE WACHTER, BRAM NOLF EN DAAN VANDEWALLE VAN DE SCHOONHEID EN DE TROOST in dialoog

TRIXIE WHITLEY TOUR 2023

GRENSGEVAL KORROL (4+) familie

TESS MERLOT CHANTE LA VIE

WARRE BORGMANS EN BO SPAENC TIR ARTHUR

ENSEMBLE EXPLORATIONS FLUIT-EN HOORNKWINTETTEN MOZART klassiek

JENNY SPANOGHE KUNST IN DE BIB expo

BIB BORNEM VOORLEESNAMIDDAG familie

Beeld: Amy Buchanan

Beeld: Michiel

Later dit seizoen

2023-2024

Praktisch

Meer info?

Onthaal Ter Dilft

Sint-Amandsesteenweg 41-43

2880 Bornem 03 890 69 30 info@terdilft.be www.terdilft.be

Openingsuren

Di-vr: 13-20 uur (in juni, juli en augustus tot 17 uur)

Za: 9-12 uur (in juni, juli en augustus gesloten)

Ma, zo en feestdagen gesloten

Avondkassa: 45’ voor de voorstelling

Volg ons op fb.com/ccterdilft instagram.com/cc_terdilft

Bib Bornem

Sint-Amandsesteenweg 41-43 2880 Bornem bibliotheek@bornem.be bornem.bibliotheek.be

Openingsuren

Ma-di-do-vr: 14-20 uur

Wo: 13-20 uur

Za: 9-12 uur

(In juli en augustus elke werkdag van 14 tot 19 uur en zaterdag van 9-12 uur)

Zon- en feestdagen: gesloten

Volg ons op fb.com/bibbornem

Ter Dilft Magazine is een uitgave van Autonoom Gemeentebedrijf Bornem.

Contactgegevens 03 890 69 30

redactie@terdilft.be

Redactie Griet Ivens

Heleen Van Aken

Bart Wauters

Vormgeving Margot Claessens

Drukwerk www.antilopedebie.be

Oplage 2.500 exemplaren

Dit magazine werd gedrukt op milieuvriendelijk papier met inkten op vegetale basis.

Beeld: Damon De Backer

Beeld: Serge Goderie

Beeld: Sara De Graeve

Beeld: Frauke Verreyde

Beeld: Kathie Danneels

Kapitein Winokio 13.01.24

Cornelius & The Aliens 04.04.24

Madou - 08.02.24

Rudi Vranckx 19.01.24

Circus Ronaldo 28-30.06.24