Veiligheid

Hoeveel rookmelders moet ik hebben? Waar moet ik die hangen? Welke moet ik kiezen? Hoe werkt een brandblusser precies? Moet ik een blusdeken in huis halen? Wat moet ik doen als er brand uitbreekt bij mij thuis? Hoe pak ik dit aan met kinderen? Vragen, vragen en nog eens vragen. Iedereen weet ondertussen wel dat rookmelders ‘bij wet’ verplicht zijn. Hoe je deze dan precies moet integreren in een woning of jouw woning brandveiliger kan maken, is meestal niet of onvoldoende geweten. Als je weet wat je moet doen, kan je levens redden als er effectief brand uitbreekt. Tim Renders, die jaren ervaring heeft als brandweerinstructeur en specialist inzake brandpreventie is, heeft een boek geschreven over brandveiligheid thuis.

Stel jezelf eens kort voor?

Ik ben Tim Renders en ging, in navolging van mijn vader, reeds op 19 jaar aan de slag als vrijwillig brandweerman. In de loop van mijn carrière is brandpreventie mijn stokpaardje geworden, zowel tijdens mijn werk voor de hulpverleningszone Oost in Vlaams-Brabant, als medewerker brandpreventie bij Binnenlandse Zaken, als instructeur, … Met het schrijven van een boek rond brandveiligheid thuis probeer ik al deze kennis op een leesbare manier te bundelen.

Je hoort vaak zeggen dat de kans op een woningbrand niet zo hoog is. Is er dan nood aan informatie over brandveiligheid? Hoeveel woningbranden zijn er jaarlijks?

De laatste cijfers zijn van 2019. Toen waren er 12 140 woningbranden tegenover 8 686 in 2018. Dit is dan nog een onderrapportage, omdat de gegevens die we hebben niet 100% correct zijn. Voor velen is dat nieuws waar ze helemaal niet mee bezig zijn. Toch, als ik een opleiding geef voor 40 à 50 personen zijn er altijd wel een à twee die al geconfronteerd werden met een woningbrand. Vergeet ook niet dat elke zes dagen in België iemand omkomt in een woningbrand. Hoe komt het dat er zo weinig aandacht is voor de oorzaken en gevolgen van brand?

Ik zou het echt niet weten. Brand wordt vaak voorgesteld als een fait divers. Laat me duidelijk zijn: 100% brandveiligheid bestaat niet. Je kan er wel alles aan doen om er naar te streven met alle mogelijke actoren. In nieuwsartikelen zou je standaard kunnen verwijzen naar bestaande websites, zoals www.speelnietmetvuur.be of www.leefbrandveilig.be. Als ik opleidingen geef, merk ik dat die kanalen zelfs bij professionelen onvoldoende gekend zijn. Grootschalige campagnes hebben echt wel impact. Om auto-ongelukken te vermijden, zie je grote posters langs de kant van de weg die je wijzen op de gevolgen van gsm’en achter het stuur of het niet dragen van een gordel. Waarom dezelfde campagnes niet opzetten ter promotie van rookmelders of het niet opladen van elektrische apparaten ’s nachts?

Naast eventuele lichamelijke schade heeft een brand een psychologische impact. Vertel daar eens iets meer over.

De psychologische impact als je geconfronteerd wordt met brand is groot. Het blijkt dat die impact zelfs groter is dan bij een inbraak. Toch lezen we in de krant dat ‘de brand wel goed meeviel’. Dat is niet de juiste manier van communiceren. Spreek over de slachtoffers die er vaak lichamelijk goed van afkomen, maar persoonlijke spullen kwijt zijn die een grote emotionele waarde hebben en onvervangbaar zijn. Minimaliseer de gevolgen van brand nooit!

Rookmelders zijn ondertussen verplicht, maar er wordt niet of nauwelijks gecontroleerd. Waar knelt het schoentje ?

Laat ons beginnen: het zou goed zijn moesten er niet alleen voldoende rookmelders worden opgehangen in een huis, maar deze ook nog eens correct worden geplaatst. Die rookmelders zijn van levensbelang. ’s Nachts kunnen we niet ruiken als we slapen, maar we worden wel gewekt bij brand door die rookmelders. Er zijn jammer genoeg verschillende wetgevingen in de landsdelen. In Nederland bijvoorbeeld is de wetgeving niet strenger, maar eenduidiger en staat de sensibilisering veel verder. Daar spreken we over dertig doden per jaar, minder dan de helft van in ons land. Als huurwoningen niet in orde zijn, kan je streng bestraffen. Het preventieve luik is echter ook belangrijk.

Hoe vergroten we het belang van brandweerpreventie?

Brandveiligheid is vaak een kwestie van gezond boerenverstand en het geven van eenduidige boodschappen. Er wordt ook te weinig op ingezet. Hulpverleningszones moeten in theorie ook inzetten op brandveiligheid in de particuliere sfeer, maar dit verschilt per zone. Het belang van huisbezoeken mag niet onderschat worden. Tijdens zo’n bezoeken blijkt dat veel mensen rookmelders hebben die niet in orde zijn en kan hierop ingespeeld worden. De module brandpreventieadviseur moet verplicht zijn voor elke brandweerman. Als iedere brandweerman zijn familie, vrienden, buren, … al zou inlichten, zouden we al bijna vijf miljoen mensen bereiken. Dat kan gratis en gebeurt jammer genoeg niet. Alles begint bij jezelf. Ik zou de brandweermensen die geen of onvoldoende rookmelders hebben hangen niet te eten willen geven. Het gaat vaak over gedragswijziging en die is moeilijker bij volwassenen. Begin met sensibilisering in de scholen, want dat ressorteert het meeste effect. Onlangs hoorde ik nochtans een tegenstrijdige boodschap over het opladen van elektrische toestellen ’s nachts. Dat wordt door energiespecialisten soms aangeraden. Dat is toch vreemd?

Je kan het mensen niet kwalijk nemen dat ze het niet altijd meer begrijpen. Er wordt enerzijds gewezen op de gevaren van apparatuur die ’s nachts wordt opgeladen of droogkasten die omwille van energie-efficiëntie ’s nachts draaien en anderzijds wordt er al jaren op de gevaren van dergelijke praktijken gewezen, omdat het de kans op brand vergroot. Het is jammer dat brandveiligheid voor sommigen slechts bijzaak is.

Je hebt het boek ‘Brandveiligheid thuis’ geschreven. Waarom heb je dat gedaan en wat staat er zoal in?

Het dramatisch hoge aantal doden en gewonden in België wil ik verminderd zien. We scoren op dit vlak heel slecht. Met dit boek wil ik ook een eenvoudige en duidelijke leidraad bieden aan mensen die hun appartement of huis brandveiliger willen maken. Ten slotte worden alle contactadressen samengebracht voor als je meer inlichtingen wil. Het is gericht op het brede publiek, maar ik heb al gemerkt dat ook brandpreventieadviseurs er nog iets aan hebben.

Tot slot, waar zie je jezelf binnen tien jaar ?

Eigenlijk wil ik mezelf zo overbodig maken dat de mensen zeggen: ‘Tim, we weten het nu wel al. Je bent aan het zagen’. Het is mogelijk om België brandveiliger te maken. Ik vrees dat het niet al te snel zal gebeuren, maar het kan. Er zijn voldoende oplossingen voorhanden om dat mogelijk te maken.

Veel succes met jouw missie om ons land brandveiliger te maken!

Wil je graag meer info over het boek ‘Brandveiligheid thuis’ of het boek bestellen? Dat kan via www.maklu.be.