Woorden van Henk
Zie, ik ga iets nieuws beginnen Muren worden opgetrokken om ruimten af te schermen of om ongewenste elementen buiten te houden. Muren bieden ons veiligheid en intimiteit. Opgetrokken muren worden vaak de dragers van boodschappen, van hoop en wanhoop, van verlangen en teleurstelling. Tekens aan de wand. Wie zich bij Mirjam opsloot tussen de muren van het kleinste kamertje kon niet om de boodschap die daar als teken was aangebracht. Een moderne computerprint met een eeuwenoude tekst. Met cellotape bevestigd. Psalm 43 vers 18-20 staat er. Dan volgen de woorden: “Blijf niet staan bij wat eertijds is gebeurd, laat het verleden nu rusten. Zie ik ga iets nieuws verrichten, nu ontkiemt het – heb je het nog niet gemerkt?” Het zijn woorden die je meteen met Mirjam kunt verbinden. Wij hoorden net de verhalen van haar roerige leven. Zoals we hier bij elkaar zitten weten we allemaal wel hoe moeilijk het is de nare gebeurtenissen uit je leven te vergeten. Herinneringen kunnen traumatisch zijn en je niet loslaten. Medemensen kunnen jou zoveel kwaad berokkend hebben dat je de rest van je leven met wraakgevoelens blijft rondlopen. Mirjam zag elke dag die regel op de muur, laat het verleden nu rusten. Heeft zij dat voor elkaar gekregen of zag zij dit als een levensopdracht die ze wilde vervullen? Ik denk geen van beide. De tekst gaat verder: Zie ik ga iets nieuws verrichten. Die ik is niet Mirjam. De schrijver van de tekst brengt hier God ter sprake. Ik ga iets nieuws beginnen, zegt God. Nu is God voor ons moderne mensen heel problematisch geworden. Buiten de kerk, maar misschien nog wel meer binnen de kerk. Hoe kunnen wij met alles wat we weten en kunnen nog geloven in een God? Ik denk dat de weg naar God begint met de weg naar humaniteit. Mirjam was heel betrokken bij het werk van het Humanistisch Verbond. De inzet voor humaniteit, voor menswaardigheid, voor barmhartigheid en liefde, is een actieve manier om God aanwezig te stellen. Leven vanuit barmhartigheid en liefde is de uitgaande beweging naar de ander. Een beweging die altijd weer nieuw is in een wereld waarin men alleen teruggebogen leeft naar zichzelf. Ik denk dat Mirjam in haar leven ook een andere beweging heeft ervaren, de weg naar binnen. Dat er in haar leven een moment is geweest dat zij God aanwezig wist in de binnenkamer van haar ziel. Die momenten van ervaarbare Aanwezigheid vervulden haar met verwondering, ontzag en vertrouwen. Mirjam kon de uitgaande beweging van humaniteit en inkerende beweging van de contemplatie integreren in haar leven, waardoor zij verbonden was met de ander en met de Aanwezigheid van God. Zij werd een ik, een ik dat de woorden van God kon naleven. Ik blijf niet staan bij het verleden. Ik ga, telkens weer, iets nieuws beginnen. Nog één keer dat briefje. Psalm 43 staat er boven. Maar deze tekst van meer dan 2500 jaar oud komt niet uit het gebedenboek van de psalmen, maar uit het 43e hoofdstuk van het profetenboek Jesaja. Eigenlijk is deze vergissing prachtig, want het drukt naar mijn idee uit hoe het profetisch elan van Mirjam haar leven tot een gebed maakte.