Vrijuit 2 - 2019

VRIJUIT Driemaandelijks tijdschrift Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen

2 mei - juni - juli / Jaargang 2019 Afgiftekantoor Antwerpen x - P303450

MEER WAARDE

voor makelaars

Vragenlijst Anti-witwas

TITEL 1

Q&A met Gregory demal van de FSMA

Jaarverslag Ombudsman van de verzekeringen TITEL 2 VAN VAPW naar EB TITEL 3 ONDERTITEL 2

Interview met jo rossou

ONDERTITEL 3

V.U.: Kelly Schamphelaere - Autolei 250 - 2160 Wommelgem - Afzender: FVF - Autolei 250 - 2160 Wommelgem

WWW.AEDESVL.BE

PRIJS DECAVI 2019 BESTE FIETSVERZEKERING

PRIJS DECAVI 2019 BESTE RECHTSBIJSTAND AUTO

DÉ INNOVATIE IN VERZEKERINGEN

INHOUDSOPGAVE

MEER WAARDE VOOR MAKELAARS

Colofon

5

Voorwoord

6

Kort Gezegd

Vrijuit Autolei 250 2160 Wommelgem

7

Nieuws van onze leden

8

Vragenlijst antiwitwas

9

Acties van de FSMA in het kader van de anti-witwaswetgeving

t 03 244 12 80 m info@fvf.be sopharty 20901 ATO

10

In de e-kijker

11

Opleidingen voor verzekeringsmakelaars

12

Nieuwe regels over rechtsbijstandverzekering maken justitie toegankelijker

V.U. Kelly Schamphelaere Autolei 250, 2160 Wommelgem Hoofdredacteur Christophe Thoen Eindredactie, opmaak en coördinatie Renée Van Laer Redactie Christophe Thoen Frederic Ackermans Kelly Schamphelaere Renée Van Laer Jaarbonnement €47 Bankrekening BE44 6528 1286 6045 BIC HBK ABE22 De redactie is niet verantwoordelijk voor advertenties.

Interview met Mireille Urlus 16

Wetgever uit de startblokken voor e-bike en voortbewegingstoestellen

18

Jaarverslag Ombudsman van de Verzekeringen

23

Uitbetaling van levensverzekering

24

Persbericht van Brocom en FVF

25

Jaarverslag Ombudsfin

30

Van VAPW naar EB: Interview met Jo Rossou

32

Populair op e-connect

33

E-connect voor FVF-leden

34

Het pan-Europees persoonlijk pensioenproduct bekeken voor verzekeringstussenpersonen

37

Gevolgen nieuwe vennootschapswetgeving voor inschrijvingsdossiers FSMA

38

‘Je Makelaar, Je beste Verzekering’ op vakantie vanaf 10 tot 30 juni

41

Modelovereenkomst klantenaanbrenger en subagent

42

Beleggingsverzekeringen: veelzijdiger dan het lijkt!

Interview met Paul Van Eesbeeck

48

Woninghuurverzekeringen in Vlaanderen

50

Decavi niet-levensverzekerings- trofeeën 2019

51

Verwerking van persoonsgegevens

53

Wet Peeters II: De verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de intellectuele bouwberoepen

56

Opzegtermijn in verzekeringen onder de loep: FVF reageert

58

“De makelaar is de beste verzekering voor de klant!”

Interview met Jean-Philippe Vandeschrick

60

Schuldsaldoverzekeringen: Recht om vergeten te worden

62

Focus op Europa: Cyprus

63

FVF vertegenwoordigde haar leden

65

Sectornieuws

66

Het FVF-team

8

18

30 3

De Dag van de

Makelaar

SA V

E T H E D A TE !

DE STEM VAN DE

MAKELAAR: LAAT U HOREN! 8 november 2019 - De nekkerhal Mechelen 4

FVF

gratis voor FVF-leden

VOORWOORD ZICHTBAARHEID TROEF? Afgelopen periode voerde een directe verzekeraar onophoudelijk radioreclame over hoe zij voor een bepaalde verzekering het verschil kon maken, in het bijzonder ten opzichte van consumenten die klant zijn bij een verzekeringsmakelaar.

Terecht dat dit enige wrevel opwekt bij onze leden! Elke verzekeringsmakelaar weet immers perfect hoe hij voor schade- en levensverzekeringen echt het verschil kan maken voor zijn klanten. Het ‘hoogste goed’ van het makelaarskantoor is juist de klantenportefeuille.

Christophe Thoen Hoofdredacteur

Het feit dat een directe verzekeraar in haar radiospots de makelarij probeert af te schilderen als een ‘minder service-gericht’ distributiekanaal, bewijst eigenlijk gewoon dat we vanuit de makelarij goed bezig zijn! Keer op keer heeft de makelarij een goed rapport, kijk maar naar de groei in marktaandelen en de beperkte klachten bij de ombudsdienst.

Niemand kan ontkennen dat de makelarij er met een zichtbare meerwaarde staat en juist vanuit deze talrijke sterktes moeten we concreet vertrekken om deze uit te dragen naar de consument. Als beroepsgroep zich zichtbaar positioneren is één van de sleutels voor een rooskleurige toekomst. Elke verzekeringsmakelaar kan zich individueel positioneren maar uiteraard ook collectief met de hulp van Brocom. Vanuit FVF kunnen we niet genoeg hameren op het belang dat elke makelaar de Brocom-campagnes ook zelf uitdraagt via zijn eigen communicatiekanalen. Deze symbiose is juist ijzersterk!

Wist u trouwens dat Brocom dit jaar 25 kaarsjes gaat uitblazen? De tijd vliegt… We gaan terug naar eind 1994 toen FVF, Feprabel en bepaalde verzekeringsmaatschappijen Brocom boven het doopvont hielden. Brocom moest initieel een antwoord bieden op de doemscenario’s die tal van consultants over de makelarij verkondigden -doemscenario’s die hoegenaamd geen realiteit werden- en groeide daarna uit tot een rasecht generiek promotieplatform voor de verzekeringsmakelaar. Al meer dan twee decennia heeft FVF hard meegewerkt om tot het Brocom te komen van vandaag, een platform dat bovendien uniek is binnen Europa.

‘Zichtbaarheid van de verzekeringsmakelaar’ is immers ook één van de missies van FVF. Daarom dat FVF -naast de belangenverdediging in tal van andere dossiers- jaarlijks ook heel wat energie en middelen stopt in dit belangrijk samenwerkingsplatform om tezamen met Feprabel, het Brocom-team en de diverse verzekeringsmaatschappijen het gezamenlijk doel te bereiken.

Ook op deze manier bouwt FVF mee om ervoor te zorgen dat de makelaar je beste verzekering is en blijft!

5

KORT GE ZEGD DAVID DE COCK VOORZITTER VAN DE WERKGROEP NORMALISATIE David De Cock neemt de fakkel over van Michel Pirson als voorzitter van de werkgroep Normalisatie. Sinds 2010 vertegenwoordigt David, als lid van de Raad van Bestuur, FVF mee binnen de Gemengde Opvolgcommissie, een overlegplatform met Assuralia en de makelaarsfederaties over de elektronische gegevensuitwisseling tussen de verzekeringsmaatschappijen en -tussenpersonen.

Daarnaast is hij reeds jarenlang een actieve deelnemer aan de maandelijkse meetings van de werkgroep Normalisatie. De werkgroep heeft tot doel op sectoraal niveau gestructureerde berichten tussen verzekeringsmaatschappijen en -makelaars te ontwikkelen en het gebruik ervan te promoten. De focus ligt hierbij op het verhogen van de efficiëntie en het leveren van een kwalitatieve service aan de klanten. Op deze manier ondersteunt de werkgroep de concrete realisaties van het Telebibcentrum.

CAPGEMINI EN EFMA PUBLICEREN WORLD INSURANCE REPORT Uit het rapport blijkt dat klanten vragen om meer omvattende en gepersonaliseerde verzekeringsproducten om ‘dekkingstekorten’ in bestaande beleidsmaatregelen en nieuwe risico’s aan te pakken. Denk aan cyberveiligheid en milieubedreigingen. Aan de kant van de verzekeringssector biedt er zich dus een mooie opportuniteit aan om technologie te omarmen om in te spelen op de veranderende behoeftes van de consument.

Lees het volledige rapport op www.worldinsurancereport.com.

6

FVF

AFSCHEID VAN WALTER RAEYMAEKERS Op 17 maart overleed Walter Raeymaekers.

Walter was jarenlang actief binnen FVF onder verschillende functies, zoals bestuurder, ledenwerver, ... FVF wenst Walter voor een laatste keer te bedanken voor zijn jarenlange inzet en steun. We wensen zijn familie veel sterkte in deze moeilijke periode.

NIEUWE VOORZITTER VOOR FEPRABEL Martine Gilson volgt Philippe Muys op als voorzitter van Feprabel. Dat werd op 30 april aangekondigd op het congres van de federatie. Martine was tot nu voorzitter van de Waals-Brabantse afdeling van de Franstalige federatie voor verzekeringsmakelaars en financiële tussenpersonen.

Tijdens het congres ontving AG Insurance ook de prijs voor beste video ter promotie van de verzekeringsmakelaar met 55% van de stemmen van de 850 deelnemers.

TWEE NIEUWE GEZICHTEN BIJ FVF! FVF verwelkomde begin juni Dominique Thoen en Mirte Smets als Legal Managers. Ze nemen hierbij de fakkel over van Geert Zonnekeyn en Wouter Van Assche, die hun carrière een andere wending geven. Dominique en Mirte zullen beiden juridische ondersteuning in de diverse FVF-dossiers geven en de leden te woord staan bij hun juridische beroepsvragen.

NIEUWS VAN ONZE LEDEN

7

B&G Wingene/Zwevezele Pastorijstraat 20 8750 Zwevezele TEL. 051 61 10 37

Hakan Finance Wondelgemstraat 111 9000 Gent TEL. 09 278 15 55

Van De Kerkhof - Flemings Curielaan 12 2900 Schoten TEL. 03 658 41 69

Beluga Insurance Solutions Pegasuslaan 5 1831 Diegem TEL. 02 720 53 03

Kantoor Decaluwe Kortrijkstraat 432 8560 Wevelgem TEL. 050 23 05 00

Verdonck Financieel Advies Sint Denijsplaats 26B 8940 Geluwe TEL. 056 51 59 66

C&S Insurance E. Woutersstraat 22/A 2220 Heist-op-den-Berg TEL. 015 57 99 05

Sanassur Wijngaardberg 45 2560 Nijlen TEL. 0479 44 84 36

Windofin Stationsstraat 74 9860 Oosterzele TEL. 09 362 06 56

Centiem Kapellensteenweg 163 2920 Kalmthout TEL. 03 645 75 89

Smets Frank Ginderbuiten 186 2400 Mol TEL. 014 32 07 73

Zakenkantoor D&B Kievitstraat 1 2811 Leest TEL. 015 27 28 60

Finas Pas 144 2440 Geel TEL. 014 58 50 40

T&T Zakenkantoor Driekoningenstraat 110/1 2600 Berchem TEL. 03 293 00 26

Zakenkantoor De Paepe Burg. Jos Chalmetlaan 9 /0001 9060 Zelzate TEL. 09 345 77 84

Groep M Lombardstraat 46 2560 Nijlen TEL. 0475 60 38 74

Tirions - Delcroix Nieuwmoer - Dorp 11 2920 Kalmthout TEL. 03 667 71 72

FVF

VRAGENLIJST ANTIWITWAS Q&A MET GREGORY DEMAL VAN DE FSMA De FSMA verstuurde eind mei opnieuw een mail over de periodieke vragenlijst in het kader van de antiwitwas-reglementering naar heel wat gereglementeerde ondernemingen zoals wisselkantoren, onafhankelijke financieel planners en crowdfundingplatformen. Ook een bepaalde groep verzekeringsmakelaars werd aangeschreven. De betrokken makelaars dienen de vragenlijst via het online FSMA-platform ‘FiMis’ in te vullen uiterlijk op 7 juli 2019.

FVF legde een aantal vragen voor aan Gregory Demal, lid van het directiecomité van de FSMA.

WAAROM WORDEN VERZEKERINGSMAKELAARS OPNIEUW AANGESCHREVEN OM DE VRAGENLIJST IN TE VULLEN? Gregory Demal: Verzekeringsmakelaars die onze nieuwsbrieven lezen, kennen ongetwijfeld de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten (de AML-wet). Zij weten dat het bestrijden van criminaliteit sinds vorig jaar een speerpunt is in de strategie van de FSMA. De hele financiële sector moet bijdragen tot het voorkomen van witwassen van geld en financiering van terrorisme en alert zijn voor veranderingen op het terrein. Criminelen kunnen zwakke schakels in het controlesysteem exploiteren, waardoor een activiteit met beperkt risico plots een hoger risico inhoudt.

Een uitgebreide risicoanalyse is het aangewezen instrument om witwassen van geld en financiering van terrorisme op te sporen.

Makelaars die zo’n risicoanalyse doen, hebben daar op méér dan één vlak baat bij. Zij begrijpen hoe hun klantenbestand in elkaar steekt. Ze weten welke data gevoelig zijn en zien hoe ze deze data beter kunnen exploiteren om de risico-gevoeligheid van hun activiteiten in kaart te brengen. Een nuttig instrument is de toolkit die de FSMA op haar website hiervoor ter beschikking stelt (zie: https://www.fsma.be/nl/verzekeringstussenpersoon > ‘Circulaires en mededelingen’ > ‘Praktijkgids’).

Als toezichtsautoriteit van de verzekeringstussenpersonen moet de FSMA in toepassing van artikel 87 van de AML-wet haar toezicht uitoefenen op basis van een geactualiseerde risicobeoordeling.

Om deze wettelijke opdracht naar behoren te vervullen, moet de FSMA inzicht krijgen in de risico’s inzake witwassen van geld en financiering van terrorisme van de entiteiten die ze controleert. De FSMA heeft daarbij als opdracht om de frequentie en de intensiteit van haar toezicht te laten afhangen van het risicoprofiel van elke onderworpen entiteit.

Daarom verzamelt de FSMA jaarlijks informatie over de risico’s die de entiteiten lopen en over de kwaliteit van de maatregelen die de entiteiten namen om die risico’s te beheersen. De bevraging van vorig jaar was dus geen eenmalige oefening. Wel is het aantal ondervraagde entiteiten dit jaar beduidend minder.

Het invullen van de vragenlijst is een voordeel voor de makelaars: ze kunnen bepalen of hun organisatie de wet naleeft. Wie 8

FVF

in orde is, zal weinig problemen ondervinden om de vragenlijst in te vullen.

WIE WORDT DEZE KEER AANGESCHREVEN? Gregory Demal: De FSMA schreef in 2018 alle verzekeringsmakelaars aan. In 2019 krijgen alleen de verzekeringsmakelaars met een hoog AML-risico een vragenlijst. Om te bepalen wie dat zijn, stelde de FSMA een risicoprofiel op. De FSMA beschouwt de makelaars die op de vragenlijst van vorig jaar niet hebben geantwoord als een “hoog risico”. De aangeschreven verzekeringsmakelaars zijn verplicht om de vragenlijst in te vullen.

WAARIN VERSCHILT DE VRAGENLIJST MET DIE VAN VORIG JAAR? Gregory Demal: De vragenlijst neemt als referentie de periode tussen 1 januari en 31 december 2018. Deze bleef in vergelijking met de voorgaande vragenlijst grotendeels onveranderd.

De volgorde van de vragen wijzigde niet.

De FSMA heeft de formulering van een aantal vragen aangepast, rekening houdend met de opmerkingen van de verzekeringstussenpersonen op de vragenlijst van 2018. Er werd bijvoorbeeld voor elke vraag herhaald dat alleen de activiteiten voor de producten “leven” in aanmerking komen.

De FSMA heeft ook de tooltips aangepast. De tooltips zijn korte verduidelijkingen die makelaars kunnen raadplegen door met een computermuis over de vragen te bewegen. De FSMA verwijst in de tooltips ook naar de toepasselijke wettelijke en reglementaire bepalingen. De vragenlijst is ook op een aantal punten vereenvoudigd. Een aantal thema’s die sommige makelaars onduidelijk vonden, werd aangepast. Voorbeelden van zulke thema’s zijn de lijsten van financiële sancties en embargo’s.

ONTVANGEN VERZEKERINGSMAKELAARS DIE NIET ACTIEF ZIJN IN DE ACTIVITEIT “LEVEN” OOK EEN MAIL? Gregory Demal: Neen. De verzekeringsmakelaars die geen producten “leven” aanbieden, zijn niet onderworpen aan de AML-wet en moeten de vragenlijst niet invullen. Deze makelaars moeten jaarlijks formeel bevestigen dat ze geen producten “leven” aanbieden. Ze ontvingen hierover op 8 mei 2019 een e-mail van de FSMA. De verzekeringsmakelaars die geen gevolg hebben gegeven aan deze e-mail worden als onderworpen entiteiten beschouwd: zij ontvangen bijgevolg de vragenlijst en zijn verplicht om deze in te vullen.

HOE VERLOOPT DE OPVOLGING DEZE KEER DOOR DE FSMA?

laars moeten antwoorden in de applicatie FiMis. Zij krijgen toegang tot FiMis via hun gegevens in de online-applicatie Cabrio.

De FSMA heeft het inloggen in Cabrio vergemakkelijkt. Een onthaalpagina geeft de makelaars informatie over de meest frequent voorkomende foutmeldingen en hun oplossingen.

Dit jaar is de praktische informatie ter attentie van de verzekeringstussenpersonen, de kredietgevers en de makelaars in bank- en beleggingsdiensten, in een specifieke bijlage aan de circulaire (Bijlage 10) opgenomen. De bijlage werd als een gebruikershandleiding opgesteld waarin de makelaars antwoorden kunnen vinden op veel gestelde vragen over de vragenlijst.

De circulaire en de bijlage zijn beschikbaar op de website van de FSMA (https://www.fsma.be/nl/strijd-tegen-witwassen-van-geld-en-financiering-van-terrorisme > ‘Circulaires en mededelingen’ > ‘gebruikershandleiding voor specifiek bedoeld voor de verzekeringstussenpersonen, bankmakelaars en kredietgevers’).

Voor vragen kunnen makelaars terecht op ons e-mailadres AML_Survey@fsma.be of ons tussen 9 en 12 uur telefonisch bereiken op het telefoonnummer 02/220.57.04.

Bedankt voor dit gesprek, meneer Demal.

Gregory Demal: De bijlage 7 van de circulaire van 20 mei 2019 somt de vragen voor de verzekeringsmakelaars op. De make-

ACTIES VAN DE FSMA IN HET KADER VAN DE ANTI-WITWASWETGEVING 1. INSPECTIES De FSMA heeft tijdens de eerste helft van dit jaar een aantal controles uitgevoerd bij onder meer verzekeringsmakelaars in het kader van de nieuwe anti-witwaswetgeving, met name de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten en de Wet van 4 april 2014.

Makelaars werden per brief op de hoogte gebracht van de inspectie. De inspectieopdrachten concentreerden zich op de volgende thema's: • De realisatie van de algemene risicobeoordeling en de uitwerking van de specifieke procedure die de modaliteiten bepaalt, met inbegrip van de bijwerking hiervan, evenals de verificatie van de relevantie van deze met betrekking tot de eigenlijke uitgeoefende activiteiten; • Het opstellen van een interne procedure voor de identificatie en de identiteitsverificatie van de cliënten; • Het opstellen van een interne procedure voor de opsporing en analyse van atypische verrichtingen; • Het opstellen van een procedure met betrekking tot de melding aan de CFI; • Controle op de naleving van de inschrijvingsvoorwaarden in het register van de verzekeringstussenpersonen.

Aan de verzekeringsmakelaars werd gevraagd een gesprek te plannen met een hooggeplaatste leidinggevende voor de

verzekeringsbemiddelingsactiviteit en/of met de persoon die is aangewezen als AMLCO (anti-witwasverantwoordelijke).

De betrokken makelaars werd gevraagd een aantal documenten over te maken aan de FSMA ter voorbereiding van de inspectieopdracht, met name: • Een kopie van de algemene risicobeoordeling die het kantoor zou hebben uitgevoerd, evenals een kopie van de specifieke procedure die de modaliteiten bepaalt, met inbegrip van de bijwerking hiervan (de FSMA richt zich met name op de methodologie voor het identificeren van de risicofactoren en de relevante informatiebronnen, de risicobeoordelingsmethodologie, de procedure voor de validering en goedkeuring van de resultaten van de algemene risicobeoordeling, de procedures voor de opvolging en de bijwerking van de algemene risicobeoordeling); • Een kopie van de interne procedures met betrekking tot: a. De identificatie en de identiteitsverificatie van de cliënten; b. De opsporing en analyse van atypische verrichtingen; c. De melding aan de CFI • De lijst van de meest recente levensverzekeringscontracten, met een maximum van 100, die worden ondergeschreven door nieuwe cliënten geaccepteerd sinds 16 oktober 2017. Tevens wordt de makelaar verzocht om de dossiers van cliënten die levensverzekeringsovereenkomsten hebben gesloten sinds 16 oktober 2017, ter beschikking te houden, klaar ter inzage. ›› 9

Daarnaast wijst de FSMA op de informatie en documenten met betrekking tot de inschrijvingsvoorwaarden die moeten worden meegedeeld: • In overeenstemming met artikel 268, §1, laatste lid van de wet van 4 april 2014 moet elke wijziging van de in het inschrijvingsdossier vermelde gegevens en opgenomen documenten onverwijld aan de FSMA worden meegedeeld; • De lijst van personen in contact met het publiek (PCP), de met deze personen afgesloten arbeidsovereenkomsten en de bewijsstukken van hun beroepskennis; • Een overzicht van de opleidingen gevolgd door de verantwoordelijke(n) voor de distributie in het kader van de verplichting tot geregelde bijscholing voor de meest recent volledige periode van 3 jaar; • Indien de makelaar werkt met klantenaanbrengers, dient de makelaar hun personalia en de met hen gesloten overeenkomsten te bezorgen; • Indien de makelaar werkt met subagenten, dient hij hun personalia en de met hen gesloten overeenkomsten te bezorgen, alsook een overzicht van de door hen gevolgde opleidingen zoals bedoeld onder punt 3; • Indien de diensten van de Ombudsman Verzekeringen de makelaar hebben gecontacteerd in verband met klachten, wordt hij verzocht om de FSMA, in voorkomend geval, mee te delen om hoeveel klachten het gaat, en bondig uit te leggen op welke overeenkomst(en) die klachten betrekking hebben; • Het activiteitenverslag betreffende de voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme opgesteld voor de jaren 2017 en 2018.

FVF heeft de betrokken leden bijgestaan bij de voorbereiding van deze controles. FVF wacht nu op het verslag van de FSMA in het kader van deze inspectieronde en houdt haar leden stipt op de hoogte. Op basis van de bevindingen zal FVF de bestaande tools desgevallend actualiseren.

2. PERIODIEKE VRAGENLIJST - NOTA VOOR LEDEN Zoals u kan lezen in de Q&A met Gregory Demal, lid van het directiecomité van de FSMA, (pagina 8) verstuurde de FSMA eind mei opnieuw een mail over de periodieke vragenlijst naar heel wat gereglementeerde ondernemingen zoals wisselkantoren, onafhankelijke financieel planners en crowdfundingplatformen.

Ook een bepaalde groep verzekeringsmakelaars werd hieromtrent opnieuw aangeschreven. Zij dienen de vragenlijst via het online FSMA-platform FiMis in te vullen uiterlijk op 7 juli 2019.

FVF heeft aan de hand van een nota de meeste vragen in de FSMA-vragenlijst aangevuld met nuttige achtergrondinformatie.

Deze nota kan als extra hulpmiddel gebruikt worden bij het online invullen van de vragenlijst.

Leden kunnen de nota terugvinden op de e-bib van FVF (na inlog) > ‘beroepsinfo’ > ‘anti-witwaswetgeving’ > ‘AWW-vragenlijst’.

IN DE E-KIJKER Digitalisering is niet meer weg te denken in ons dagelijks leven. Ook in de wereld van de verzekeringen staat de toenemende digitalisering centraal. Daarom belicht FVF in deze rubriek steeds een bepaald facet in het kader van digitalisering.

LES 10

HOE DRAAG IK DE 'JE MAKELAAR'-CAMPAGNES UIT IN MIJN KANTOOR? De mooie resultaten van "Je Makelaar, Je beste Verzekering" zijn niet alleen te danken aan de inzet van de makelaarsfederaties (FVF en Feprabel) en de aangesloten verzekeringsmaatschappijen. Ook u mag uiteraard niet ontbreken in dit rijtje! Keer op keer draagt u met trots de campagnes mee uit. Dit kan zowel offline als online.

1 OFFline LICHTBAK AAN UW KANTOOR Door het distributielogo aan uw kantoor duidelijk herkenbaar aan te brengen kunnen alle voorbijgangers duidelijk zien dat ze bij u terecht kunnen voor onafhankelijk verzekeringsadvies op maat.

te hangen. Door uw steentje bij te dragen verhogen we de straatwaarde van de campagnes. Samen kunnen we een publiciteitswaarde creëren die zwaar kan opwegen tegen onze grote concurrenten!

Schrijf u als FVF-lid in op www.brocom.be (na inlog) > 'tools en diensten' > 'promoties' > 'bestelformulier affiches' om steeds de poster van elke campagne te ontvangen bij u op kantoor.

2 online LEEF U UIT IN DE CAMPAGNEBIBLIOTHEEK!

POSTERS BIJ U OP KANTOOR

Met video’s, posters, banners, e-mailhandtekeningen, folders, ... heeft u alles tot uw beschikking om de campagnes van 'Je Makelaar, Je beste Verzekering' ook uit te dragen op uw sociale media en uw website.

Breng de campagnes van 'Je Makelaar, Je beste Verzekering' tot bij u op kantoor door de posters van elke campagne op

Als FVF-lid vindt u alles na inlog terug in de campagnebibliotheek van www.brocom.be.

10

FVF

Opleidingen Voor verzekeringsmakelaars Brokers Training, de opleidingsverstrekker van FVF, organiseert tal van interessante opleidingen. De opleidingen richten zich in de eerste plaats op de verzekeringsmakelaars, maar ook voor kantoren die in nevenactiviteit actief zijn in bank- en beleggingsdiensten en/ of kredietbemiddeling wordt een mooi aanbod voorzien. Bovendien genieten FVF-leden (zaakvoerders en personeel) voor heel wat opleidingen van een korting van 30%.

Wenst u een opleiding te volgen? Bekijk hieronder het aanbod van de komende maanden.

OPLEIDINGEN NAJAAR 2019 OPLEIDING

OPLEIDINGSPUNTEN

VERZEKERINGSTECHNISCHE OPLEIDINGEN Informatievereisten en gedragsregels voor de verzekeringssector - IDD richtlijn

6 punten verzekeringen

Anti-witwaswetgeving Brand eenvoudige risico’s - aansprakelijkheidsdekking in de brandpolis

6 punten verzekeringen

Arbeidsongevallen - de wet

6 punten verzekeringen

Verzekering ABR en tienjarige aansprakelijkheid

9 punten verzekeringen

Gewaarborgd inkomen - praktijkgevallen

3 punten verzekeringen

Fiscaliteit leven - praktijkgevallen

3 punten verzekeringen

B.A. Motorrijtuigen - update Workshop B.A. na levering

3 punten verzekeringen

Gemeen recht - Vergoeding van letselschade praktijkgevallen

3 punten verzekeringen

Rechtsbijstandsverzekeringen

9 punten verzekeringen

Verzekering beroepsaansprakelijkheid Medische, paramedische beroepen en lichaamsverzorging

6 punten verzekeringen

& DIVERSE MANAGEMENTOPLEIDINGEN GERICHT OP VERZEKERINGSKANTOREN

SCHRIJF U IN OP WWW.BROKERSTRAINING.ORG

11

NIEUWE REGELS OVER RECHTSBIJSTANDVERZEKERING MAKEN JUSTITIE TOEGANKELIJKER IN GESPREK MET MIREILLE URLUS Als verzekeringsmakelaar moeten we u niet overtuigen van het nut van een rechtsbijstandsverzekering. Ook de regering wil de rechtsbijstandverzekering promoten door de verzekering fiscaal voordelig te maken.

FVF zat samen met Mireille Urlus, Voorzitter van de Afdeling Rechtsbijstand van Assuralia, over de wet van 22 april 2019 tot het toegankelijker maken van de rechtsbijstandsverzekering.

Met dit wetgevend initiatief wenst de regering de rechtsbijstandsverzekering toegankelijker te maken. Zo zal de ‘wet Geens’ de ‘polis Onkelinx’ vervangen. Wat hield deze laatste precies in?

Mireille Urlus: De 'polis Onkelinx' zorgde ervoor dat er een rechtsbijstandsverzekering op de markt kwam die als incentive een vrijstelling kreeg van de verzekeringstaks van 9,25 procent.

Het fiscaal voordeel was dan van toepassing op de eerste premieschijf van €12 per maand, ofwel €144 per jaar. In vergelijking met de klassieke rechtsbijstandspolis, was het fiscaal voordeel eerder beperkt.

Daarnaast moest de ‘polis Onkelinx’ ook inhoudelijk aan bepaalde voorwaarden voldoen. Een aantal zaken die vroeger traditioneel uit de boot vielen bij de rechtsbijstandverzekeringen, zoals echtscheidingen met onderlinge toestemming, moesten in de polis bijvoorbeeld wel opgenomen zijn. Verder moesten ook zaken gedekt zijn als het aansprakelijkheidsrecht, het consumentenrecht, het familierecht, bouwgeschillen, fiscaal recht en administratief recht.

Echter wil dit niet zeggen dat deze dekkingen ook allemaal even uitgebreid zijn! De wettelijke vereisten waaraan de polissen moesten voldoen, zijn eerder beperkt. Zo moest bijvoorbeeld enkel de eerste echtscheiding met onderlinge toestemming gedekt zijn, en dan nog maar tot €750 per persoon of €1.500 voor beide partners samen. Voor de andere dekkingen was het dekkingsplafond evenwel ruimer, minimaal €5.000, en voor aansprakelijkheidsgeschillen en de strafrechterlijke verdediging zelfs €12.500.

Verder moesten bouwgeschillen volgens de 'polis Onkelinx' enkel gedekt worden als het gaat om bouwwerken waarvoor geen bouwvergunning of het optreden van een architect vereist is.

Voor geschillen in het kader van het familierecht was dan weer enkel de eerste bemiddeling inbegrepen, maar geen gerechtelijke procedure. Arbeidsgeschillen en ongevallen met de eigen wagen bleven daarnaast volledig uitgesloten.

12

FVF

Hoe positioneert de ‘wet Geens’ zich ten aanzien van de ‘polis Onkelinx’?

Mireille: In tegenstelling tot de ‘polis Onkelinx’, biedt de ‘wet Geens’ ten eerste ruimere dekking voor echtscheidingsgeschillen en bouwgeschillen. Zo breidt de waarborg uit tot de eerste echtscheiding en dus niet enkel meer tot de eerste echtscheidingsprocedure met onderlinge toestemming. Tevens worden de bouwgeschillen in hun totaliteit opgenomen. Helemaal nieuw is dat ook het arbeidsrecht opgenomen is. Dit was bij Onkelinx geen criteria om in aanmerking te komen voor een belastingvermindering.

Men is ook verzekerd tot minstens €13.000 voor geschillen in burgerlijke zaken, €13.500 in strafzaken. Voor een geschil met betrekking tot een echtscheiding of wettelijke samenwoning bedraagt de waarborg minstens 3.375 euro per verzekerde persoon en 6.750 euro voor wat betreft de contractuele geschillen in de bouw en de arbeidsgeschillen. Dit is hoger dan bij de ‘polis Onkelinx’.

Ten tweede wordt het eerder beperkte voordeel van de vrijstelling van de premietaks voor rechtsbijstandsverzekeringen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, vervangen door een hoger voordeel onder de vorm van een belastingvermindering in de personenbelasting.

Het geïndexeerd bedrag waarvoor een belastingvermindering wordt verleend, wordt voor het aanslagjaar 2020 beperkt tot €310 per jaar. Op de premie wordt een belastingvermindering toegekend die gelijk is aan 40%. De maximale belastingvermindering zal daardoor €124 bedragen. Het financieel voordeel wordt dus bijna vertienvoudigd! De consument betaalt in eerste instantie dan wel de volle pot, maar in zijn belastingaangifte kan hij veel meer van dit bedrag recupereren.

Tot slot wordt er in de ‘wet Geens’ ook een richtlijn opgenomen qua bedrag per prestatie, bijvoorbeeld de kostprijs van een eerste gesprek met de klant. Dit maakt het voor de sector mogelijk een zekere vorm van voorspelbaarheid in te bouwen in de kosten. Advocaten zijn niet verplicht zich hieraan te houden. Wanneer de advocaat zich echter niet houdt aan de geconventioneerde bedragen, informeert hij zelf zijn klant dat elke overschrijding van deze bedragen ten laste valt van zijn klant, zelfs als het waarborgplafond niet wordt bereikt.

Anderzijds worden er ook wachttermijnen voorzien in bepaalde materies. Zo worden verzekeringsmaatschappijen enigszins beschermd tegen ‘korte termijn-shoppers’ die nog snel een

Interview

“Door de zichtbare fiscale aftrekbaarheid, wordt de rechtsbijstandsverzekering in de kijker gezet bij de consument.

Dit zal de makelaar ondersteunen in gesprekken over fiscale optimalisatie. ” verzekering afsluiten. Er is geen wachttijd voor de rechtsbijstandverzekering behalve in bepaalde aangelegenheden waarbij de algemene regel maximaal 1 jaar wachttijd is. Voor de echtscheidingsgeschillen mag de termijn 3 jaar niet te boven gaan en voor bouwgeschillen bedraagt de wachttijd maximum 5 jaar. Indien de verzekerde van verzekeringsmaatschappij verandert, wordt rekening gehouden met de reeds verstreken wachttijd.

De nieuwe wet speelt een belangrijke rol in het sensibiliseren van de consument over het bestaan van een rechtsbijstandverzekering. De ‘wet Geens’ zal zorgen dat meer bestaande en nieuwe overeenkomsten van een belastingvermindering kunnen genieten. Meer mensen zullen gebruik kunnen maken van een “toegankelijker” justitie.

Wat houdt de belastingvermindering juist in? Vanaf wanneer kan dit toegepast worden?

Mireille: Zoals hierboven reeds aangehaald, geniet de consument van een belastingvermindering van 40% op de premie. De vermindering gaat in voege vanaf het aanslagjaar 2020 en geldt dus voor de premies die zijn onderschreven vanaf de inwerkingtreding van de wet, namelijk 1 september 2019.

Tenderen we naar een modelovereenkomst ‘rechtsbijstand’?

Mireille: Zeker niet en maar goed ook! Hierdoor blijft de vrije concurrentie tussen de verzekeringsmaatschappijen gevrijwaard en behouden we voldoende ruimte voor creativiteit binnen de polis. De minimumvoorwaarden zijn wat ze zijn, maar prijszetting, segmentering, bijkomende voorwaarden, het al dan niet uitbreiden van reeds bestaande polissen of het creëren van nieuwe producten blijft wel in handen van de maatschappij die een rechtsbijstandsverzekering aanbiedt. Zo vermijden we terecht te komen in een prijsvergelijkingsmodel. ›› 13

Wat betekent dit voor de oude ‘polis Onkelinx’?

Mireille: Belangrijk voor de sector, en dus de verzekeringsmakelaar, is dat de incentive van de ‘polis Onkelinx’ verdwijnt. Alle polissen die voldeden aan de voorwaarden van de ‘polis Onkelinx’ verliezen dus de vrijstelling van verzekeringstaks op de eerste €144 premie. Dit is een heel karwei dat tijd vergt. Om die reden is het ook dat de ‘wet Geens’ niet zoals gebruikelijk één maand na publicatie in het Staatsblad in werking treedt, maar vier maanden na publicatie. De wet zal dus pas op 1 september 2019 in werking treden. Dit geeft de verzekeringsmaatschappijen de tijd om deze polissen om te zetten, alsook het koninklijk besluit verder uit te werken.

Klanten die momenteel een ‘polis Onkelinx’ hebben afgesloten zullen tevens op de hoogte moeten gebracht worden over het verdwijnen van het voordeel van de verzekeringstaks. Ook hier ligt de taak van de verzekeringsmakelaar om duidelijkheid te scheppen over de extra voordelen waarvan de klant kan genieten bij een contract dat beantwoordt aan de voorwaarden van de ‘wet Geens’.

Quid de andere lopende contracten rechtsbijstand?

Mireille: Deze oefening wordt niet op sectorniveau gemaakt, maar maakt elke verzekeringsmaatschappij voor zichzelf. Over het algemeen vermoeden we twee tendensen. Ten eerste zij die hun bestaande gamma zullen aanpassen en upgraden en ten tweede zij die een nieuw product dat beantwoordt aan de voorwaarden van de ‘wet Geens’ op de markt zullen brengen.

De rol van de verzekeringsmakelaar valt hier niet te onderkennen, hij zal in functie van de noden en behoeften van zijn klant moeten uitmaken welk product hierop het beste aansluit. De verzekeringsmaatschappijen dienen hen hier voldoende in te begeleiden om geen mist te scheppen in het gamma. Belangrijk is om steeds in het achterhoofd te houden dat de rechtsbijstand auto niet opgenomen is in de ‘wet Geens’!

Hoe evalueert de Afdeling Rechtsbijstand van Assuralia dit wetgevend initiatief?

Mireille: Persoonlijk vind ik de rechtsbijstandsverzekering één van de mooiste verzekeringen, omdat het naast het vergoeden van de gerechtskosten, ook een echte begeleiding en minnelijk beheer inhoudt van de consument. In de dossiers willen we

14

FVF

“De ‘polis Onkelinx’ verdwijnt, alsook het voordeel van de verzekeringstaks. Aan de makelaar om duidelijkheid te scheppen over de voordelen van een contract dat aan de voorwaarden van de 'wet Geens' beantwoordt.” op de eerste plaats de verzekerde ontzorgen. Het is dan ook jammer om te zien dat de rechtsbijstandsverzekering nog zo onbekend, en bijgevolg onbemind, is bij de consument. Verzekeringsmakelaars zullen waarschijnlijk uit de praktijk kunnen beamen dat het niet alledaags is als een klant tot bij hem komt voor het afsluiten van dergelijke polis. Soms is de klant zich er zelfs niet van bewust dat deze inbegrepen is in een andere polis. Hierdoor maakt hij er te weinig gebruik van.

Door de zichtbare fiscale aftrekbaarheid, wordt de rechtsbijstandsverzekering in de kijker gezet bij de consument. Enerzijds ondersteunt het de verzekeringsmakelaars in een gesprek over fiscale optimalisatie. Anderzijds sensibiliseert het de consument om de weg te vinden naar de rechtsbijstandsverzekering. De ‘wet Geens’ is nu eenmaal gemaakt om het recht en buitengerechtelijke procedures toegankelijker te maken voor meer mensen.

Hoe ziet u de rechtsbijstandverzekering evolueren?

Mireille: Ik zie de rechtsbijstandsverzekering zeer positief evolueren in de toekomst. Hoewel we misschien aanzien kunnen worden als de vreemde eend in de bijt, zal het belang van de rechtsbijstandsverzekering er niet minder op worden door de toenemende complexiteit van het recht. Deze gaan het petje van de consument nu al vaak te boven, laat staan dat hij er zijn weg in kan vinden! Een polis rechtsbijstand kan hier echt een meerwaarde bieden en toegang geven tot het rechtssysteem.

Bedankt voor dit gesprek, Mireille!

App4Broker, voortaan beschikbaar op uw smartphone!

Op expertisebezoek, bij een klant of bij u thuis: u heeft uw dossiers steeds binnen handbereik.

Assurtout 52437/84

Onmiddellijk een beveiligde toegang tot al uw klantendossiers Aanmaak van nieuwe klanten Elektronische handtekening dankzij de eID Alle inlichtingen over app4broker vindt u op de site www.brio4you.be/nl/app4broker

Download nu app4broker in de app store en via Google Play.

15

WETGEVER UIT DE STARTBLOKKEN VOOR E-BIKE EN VOORTBEWEGINGSTOESTELLEN Moet voor een elektrische fiets of een voortbewegingstoestel een WAM-verzekering worden afgesloten? Door de opmars van deze nieuwe vormen van mobiliteit was het antwoord op deze vraag vaak het onderwerp van gesprek.

Alleen bij de wetgever bleef het oorverdovend stil, tot nu: de wet van 2 mei 2019 houdende diverse bepalingen inzake economie (BS 22 mei 2019) voegt een nieuw artikel 2bis toe aan de WAM, waardoor motorrijtuigen die door de mechanische kracht de snelheid van 25km/u niet overschrijden niet onderworpen zijn aan de verzekeringsplicht. Een verzekering BA Privéleven kan, maar moet niet.

Een WAM-verzekering is een verplichte verzekering. Van zodra een motorrijtuig zich in het verkeer op de openbare weg begeeft of op terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek of slechts voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen, moet verplicht een verzekering worden afgesloten die voldoet aan de WAM en de Minimumvoorwaarden.

Dit geldt voor motorrijtuigen die worden gedefinieerd als “rijof voertuigen die door een mechanische kracht kunnen worden gedreven” (art. 1 WAM). Het nieuwe art. 2bis WAM voorziet hierop een correctie: een aantal voertuigen die wel onder de definitie van ‘motorrijtuig’ vallen, zijn toch niet onderworpen aan de verzekeringsplicht, op voorwaarde dat die voertuigen door de mechanische kracht niet sneller kunnen rijden dan 25 km/u.

De parlementaire voorbereiding somt bij wijze van voorbeeld een aantal voertuigen op waarop de nieuwe wet toepassing zal vinden. Het gaat over elektrische rolstoelen, hoverboards, zelfbalancerende toestellen, elektrische skateboards, elektrische fietsen, miniquads en minimoto’s, voor zover ze rijden met een maximale autonome snelheid van 25 km/u. De parlementaire voorbereiding voegt eraan toe dat boost-, launch- en garagefuncties, waardoor de autonome snelheid onder het plafond van 25 km/u blijft, ook geen verzekeringsplicht met zich meebrengen. Dit bespaart in de praktijk alvast heel wat kopzorgen!

Of het voertuig een autonome snelheid van 25 km/u overschrijdt of niet, lijkt dus het doorslaggevend criterium te zijn. Onder die grens is voor het motorrijtuig geen WAM-verzekering vereist. Als

de autonome snelheid de 25 km/u-grens overstijgt, herleeft de verzekeringsplicht.

De discussie over de speed pedelecs is hiermee evenwel nog niet gaan liggen. Sommige speed pedelecs zijn uitgerust met een boostfunctie die de fiets zonder trappen tot een bepaalde snelheid brengt. Als die autonome snelheid onder de 25 km/u blijft, zal deze (boost)functie op zich er niet toe leiden dat een WAM-verzekering nodig is. Daarnaast is het eigen aan speed pedelecs dat de bestuurder die trapt ook ondersteuning van de motor kan krijgen tot 45 km/u. De speed pedelec rijdt dan niet autonoom, maar wordt (deels) door een mechanische kracht gedreven tot een snelheid boven het plafond van nieuw art. 2bis WAM. Hierover zwijgen de wet en de parlementaire voorbereiding in alle talen. Helaas heeft de wetgever de kans niet benut om alle onzekerheden weg te werken.1 De speed pedelec wordt in de Wegcode nog steeds ondergebracht onder de bromfietsen. De bestuurder moet een helm dragen, de leeftijd van 16 jaar bereikt hebben en minstens over een rijbewijs AM beschikken. De speed pedelec moet ingeschreven worden bij DIV en een nummerplaat dragen.

Stel dat de bestuurder van een elektrische step aansprakelijk is voor een verkeersongeval. Het slachtoffer kan zich vanaf de wetswijziging richten tot de verzekeraar BA Privéleven van de aansprakelijke of, als de aansprakelijke geen dergelijke verzekering heeft, tot het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds (hierna BGWF). De opdracht van het BGWF werd in die zin uitgebreid (nieuw art. 19bis-11, §1, 9° WAM). Het BGWF wordt wel gefinancierd door bijdragen van de WAM-verzekeraars (art.

19bis-4 WAM), maar zal haar fondsen ook moeten aanwenden bij aansprakelijkheid van een bestuurder van een motorrijtuig waarvoor een WAM-verzekering helemaal niet verplicht is. De toekomst zal uitwijzen of de situatie werkbaar is.

Hoewel ook bromfietsen klasse A slechts een maximale snelheid kunnen halen van 25 km/u, kunnen zij toch niet van de vrijstelling van de verzekeringsplicht genieten. Bromfietsen klasse A en andere voertuigen met een maximale autonome snelheid van 25km/u worden dus verschillend behandeld. Na een opmerking van de Raad van State hierover zoekt de parlementaire voorbereiding de verantwoording voor dat onderscheid in de kinetische energie (massa x snelheid²). Aangezien een bromfiets klasse A al snel 80 tot 100 kg weegt en een elektrische fiets gemiddeld 20 tot 30 kg weegt, inclusief de batterij, zou het gerechtvaardigd zijn dat de bromfiets klasse A onderhevig blijft aan de verzekeringsplicht. De kinetische energie aan eenzelfde snelheid is door het grotere gewicht immers significant groter. Het is de vraag of dit verschil in behandeling de toets aan het gelijkheidsbeginsel door het Grondwettelijk Hof zal doorstaan.

De vrijstelling van de verzekeringsplicht heeft ook gevolgen voor de automatische wettelijke vergoedingsregeling uit art. 29bis WAM. Bestuurders van een motorrijtuig kunnen geen aanspraak maken op een vergoeding, bestuurders van een vrijgesteld

16

FVF

motorrijtuig wél. Concreet, wanneer een fiets met elektrische hulpmotor en garagefunctie in aanrijding komt met een wagen, zal de bestuurder van de elektrische fiets vergoeding kunnen krijgen als zwakke weggebruiker. Is diezelfde elektrische fiets betrokken in een verkeersongeval met een voetganger of een gewone fietser, zullen de voetganger en de gewone fietser geen beroep kunnen doen op art. 29bis WAM. Er is immers vereist dat een ‘motorrijtuig’ bij het verkeersongeval betrokken is, maar omdat de elektrische fiets vrijgesteld is van de verzekeringsplicht is deze toepassingsvoorwaarde niet (langer) vervuld.

De wijziging van art. 29bis WAM is ingegeven door de bezorgdheid dat bestuurders van elektrische fietsen of voortbewegingstoestellen nooit vergoeding zouden ontvangen op grond van art.

29bis WAM. Een nobele doelstelling. Tegelijk neemt de wijziging wel de bescherming weg van de ‘echte’ zwakke weggebruikers, de gewone fietsers en voetgangers, die dezelfde delen van de openbare weg gebruiken als de snellere vrijgestelde motorrijtuigen. Een ongewild gevolg?

Een trapsgewijs systeem -steunend op de idee vanuit het kinderspel ‘blad steen schaar’- in art. 29bis WAM zou o.i. evenwel voor àlle weggebruikers op maatschappelijk mobiliteitsvlak soelaas kunnen bieden. Elektrische fietsen en voortbewegingstoestellen zouden niet als motorrijtuig worden aanzien wanneer ze in aanrijding komen met een ‘sterker’ motorrijtuig. De bestuurder van een elektrische fiets zou dus een vergoeding ontvangen op grond van art. 29bis WAM wanneer een ander motorrijtuig zoals een bromfiets, motorfiets, auto, vrachtwagen… betrokken is in het verkeersongeval. Gaat het om een aanrijding met een ‘zwak-

kere’ partij, dan zou de elektrische fiets haar kwalificatie als motorrijtuig behouden. Een gewone fietser of voetganger zou dan toch nog vergoed kunnen worden in de automatische wettelijke vergoedingsregeling en zijn bescherming niet verliezen.

De wetgever zal nog wat puntjes op de i moeten zetten, onder meer over de speed pedelecs en de financiering van het BGWF. We hopen ten zeerste dat een trapsgewijs systeem in art. 29bis WAM dan ook op tafel komt te liggen.

Auteurs: Stéphane Vereecken, advocaat en praktijkassistent UGent, en Lize Schoonaert, advocaat - Charlier advocaten (www.charlier-advocaten.be) S. VEREECKEN en L. SCHOONBAERT, “De elektrische fiets in het recht op kruissnelheid”, T.Pol. 2019, 3-17.

1

Makelaar in woonkredieten?

Demetris is er voor u… en voor uw klanten met het Soepel Woonkrediet van BNP Paribas Fortis, dat kan aangepast worden (1) volgens hun familiale en financiële situatie: • de looptijd inkorten of verlengen • de aflossingen tijdelijk stopzetten • terugbetaald kapitaal opnieuw opnemen zonder nieuwe hypotheekkosten (1) onder voorwaarden: zie de prospectus van BNP Paribas Fortis op www.demetris.be.

Nog geen samenwerking met Demetris?

Maak een afspraak via brokers@demetris.be of registreer u op demetris.be.

Demetris nv, P. Bayensstraat 51, 1702 Groot-Bijgaarden, RPR Brussel - BTW BE0452.211.723 - FSMA nr. 16507A-cB. Demetris nv is verbonden verzekeringsagent van AG Insurance nv. Demetris nv is exclusief bankagent van BNP Paribas Fortis nv. Demetris nv distribueert als bemiddelaar in hypothecair krediet (verbonden agent) de hypothecaire kredieten van BNP Paribas Fortis nv, onder voorbehoud van aanvaarding door de kredietgever.

Kredietgever: BNP Paribas Fortis nv, Warandeberg 3, B-1000 Brussel, RPR Brussel - BTW BE0403.199.702.

17

JAARVERSLAG OMBUDSMAN VAN DE VERZEKERINGEN MINDER KLACHTEN TEGENOVER MAKELAAR! Het eerste jaarverslag van de hand van de nieuwe Ombudsman van de Verzekeringen, Laurent de Barsy, is een feit. Samen met zijn team geeft hij een blik op de activiteiten van de ombudsdienst in 2018. Hierna kan u de voornaamste thema’s en standpunten terugvinden die de Ombudsman in het jaarverslag belicht.

1. KERNCIJFERS In 2018 ontving de Ombudsman 6.491 aanvragen tot tussenkomst. Dit is opnieuw een stijging van 6%. Van de 6.491 vragen tot tussenkomst die in 2018 werden geregistreerd, heeft de Ombudsman er 3.589 onderzocht waarvan er op 1 februari 2019, 3.343 waren afgesloten. In 52% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing. In 1.535 dossiers is de vraag niet gegrond. In dat geval ontving de consument een duidelijke en precieze toelichting.

Niet elke aanvraag is echter een klacht. Zo werd in 23% van de aanvragen geadviseerd om deze in eerste instantie voor te leggen aan de interne klachtendienst van de verzekeringsmaatschappij of aan de tussenpersoon zelf. In deze gevallen kon de klantenrelatie nog door de betrokken partij zelf worden hersteld.

ontvankelijk

4.995

behandelde vragen

6.491

vragen tot tussenkomst

>

>

>

onderzochte dossiers

>

1.755 opgelost 1.535 niet-gegrond 246 nog in onderhandeling 42 intrekking van klacht 11 afgesloten tegen advies Ombudsman

> 824

vragen om inlichtingen

> 582

nietontvankelijk

>

3.589

1.496

>

276 buiten bevoegdheid 306 andere bemiddelingsdiensten

Ondernemingen

Tussenpersonen

Datassur

vragen doorverwezen naar 1ste lijn 10%

1%

De grote meerderheid van de aanvragen zijn gericht tegen de verzekeringsmaatschappijen (92%). De vragen ten aanzien van de verzekeringstussenpersonen vertegenwoordigen 10% en deze ten aanzien van Datassur slechts 1%. Goed nieuws is dat het aantal klachten tegenover tussenpersonen daalt met 8%!

Ondernemingen

Ondernemingen 18

FVF

Tussenpersonen Ondernemingen Datassur Tussenpersonen

Ondernemingen Tussenpersonen Datassur

Tussenpersonen 89% Datassur

Datassur

2. KLACHTEN GEUIT TEGEN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN

dische expertise heeft de verzekerde vaak het gevoel dat zijn verhaal niet wordt gehoord door de raadsdokter.

In 2018 noteerde de Ombudsman 5.765 klachten jegens de verzekeringsmaatschappijen! In 53% van de 2.841 onderzochte en afgesloten dossiers ontving de consument een oplossing. In 1.412 gevallen (24%) heeft de Ombudsman de aanvrager doorverwezen naar de eerste lijn.

Verzekeringsmaatschappijen mogen dan ook niet twijfelen om te investeren in een goed verloop van de expertise. De raadsgeneesheer, de expert en de inspecteur zijn immers vaak het enige gezicht van de verzekeringsmaatschappij.

3. KLACHTEN PER VERZEKERINGSTAK

Uitsplitsing per verzekeringstak

2017

2018

Auto

1.185

1.094

Leven

769

1.012

Gezondheidszorgen

694

907

Brand

879

878

Rechtsbijstand

474

543

Divers (transport, krediet, niet duidelijk omschreven)

532

475

BA diversen

233

234

Annulatie

185

206

Bijstand

164

181

Alle risico’s (GSM, PC, ...)

100

119

Arbeidsongevallen

72

82

Individuele ongevallen

40

34

TOTAAL

5.327

5.765

ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING DRINGT ZICH OP

3.1. AUTO De Ombudsman ontving 1.285 vragen tot tussenkomst met betrekking tot autoverzekeringen, een daling van 6%. 22% van de klachten heeft betrekking op de te lange beheerstermijnen en vertragingen, 20% handelt over de opzeg van het contract.

In 53% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

Auto

2017

2018

BA Auto

1.116

1.069

Omnium

234

187

Diefstal

23

29

TOTAAL

1.373

1.285

Misvattingen over de bonus-malus In 2018 vormen de bonus-malusgraad en het attest schadeverleden nog steeds een bron van discussie tussen de consument en de verzekeringsmaatschappij. De verzekerden betwisten regelmatig de aansprakelijkheid voor een ongeval, die de verzekeringsmaatschappij bij hen legt. Ze zijn vaak niet op de hoogte dat de maatschappij de leiding van het geschil heeft en dus kan beslissen om de tegenpartij te vergoeden tegen het standpunt van de verzekerde in.

De belangrijkste ingeroepen motieven zijn de te lange beheerstermijnen en vertragingen (29%) en de opzeg van het contract (12%). Een gebrekkige communicatie ligt hier vaak aan de oorsprong. Zo worden wijzigingen van de algemene voorwaarden vaak maar summier meegedeeld, worden de talrijke administratieve formaliteiten bij een opzeg als complex ervaren, en zijn de gevolgen voor een adreswijziging vaak onbekend bij de verzekerde. Voor sommige verzekeringen is de ligging van het risico namelijk doorslaggevend in de beoordeling door de verzekeraar. Dit spreekt voor zich voor de brandverzekeringen, maar de locatie van het risico heeft ook een impact op de autoen de gezondheidszorgenverzekering.

Verder ontvangt de Ombudsman ook klachten over verkeerde informatie op bepaalde attesten schadeverleden, zoals schadegevallen die geregeld werden in omnium. Tevens is de consument er zich niet van bewust dat zijn bonus-malus graad kan verschillen naargelang de gekozen verzekeringsmaatschappij.

DE EXPERT ALS HET GEZICHT VAN DE VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ

De belangrijkste ingeroepen motieven zijn de te lange beheerstermijnen en vertragingen (38%), de waarde van het verzekerde kapitaal (13%) en de fiscaliteit, die bij de consument tot verwarring leidt.

De expertise is dikwijls een sleutelmoment bij de afhandeling van een verzekeringsdossiers. Vaak heeft echter de verzekerde het gevoel dat hij machteloos staat tegenover deze expert. Bij een expertise auto- of brandverzekering vloeit dit gevoel dikwijls voort uit een gebrek aan transparantie over de gebruikte begrippen, de inhoud van het expertiseverslag, de toegekende bedragen, en ook uit de houding van de expert. Bij een me-

3.2. LEVEN De Ombudsman ontving 1.130 vragen tot tussenkomst met betrekking tot levensverzekeringen. Dit is een stijging van 24%.

In 59% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

Vooral tak 21 werkt op gemoederen consument De Ombudsman stelt een toename van 21% vast van de vragen tot tussenkomst in tak 21. Ten eerste zijn de administratieve formaliteiten vrij zwaar en worden de documenten die moeten ›› 19

worden bezorgd bij een vraag tot uitkering niet op een gestructureerde manier opgevraagd. Ten tweede is de administratieve opvolging van de verzekeringsmaatschappij soms gebrekkig, onder meer op het vlak van antwoordtermijnen en juistheid van bepaalde gegevens. Ten derde lopen de betalingstermijnen, na de ontvangst van alle nodige documenten, vaak op tot meer dan een maand.

Daarnaast zijn er ook vragen over de fiscaliteit van de tak 21-levensverzekering. Het tarief van de roerende voorheffing kan leiden tot een verlies van een deel van het geĂŻnvesteerd kapitaal in geval van vereffening in de eerste acht jaar. Het tarief van deze voorheffing is tot 30% gestegen. De belasting wordt echter berekend op een fictief rendement van 4,75%, wat niet meer overeenstemt met de huidige rentevoeten.

Tevens ontvangt de Ombudsman vragen over de verjaringstermijn van de anticipatietaks op 60 jaar. Wanneer deze onterecht werd ingehouden, voorziet de fiscale wetgeving slechts in een betwistingstermijn van twee jaar. Dit type contract wordt echter doorgaans pas vereffend op de leeftijd van 65 jaar. De consument verliest dan de mogelijkheid om de niet-verschuldigde belasting terug te vorderen.

Daarom pleit de Ombudsman er sinds 2004 al voor om deze fiscaliteit aan te passen aan de sociologische en economische realiteit.

Gezondheidszorgen

2017

2018

Niet-beroepsgebonden ziekteverzekering

483

572

Gewaarborgd inkomen

130

168

Beroepsgebonden ziekteverzekering

124

166

Tandverzekering

25

53

Specifieke dekking (wachtverzekering, ambulante kosten, ...)

7

21

TOTAAL

769

980

Evenzeer stijgt het aantal vragen tot tussenkomst over premieverhogingen. Volgens de wet Verwilghen van 2007 is het enkel na een indexering of op uitdrukkelijke vraag van de bevoegde controle-overheden mogelijk om een premieverhoging toe te passen. De Ombudsman stelt echter vast dat bepaalde verzekeringsmaatschappijen reeds verschillende bijzondere tariefverhogingen kregen opgelegd. Bij vrij recente producten kan daarbij de vraag worden gesteld of de aanvangspremie voor dit product bijgevolg niet te aantrekkelijk was.

Leven

2017

2018

Tak 21

641

778

Klassiek

364

547

Schuldsaldoverzekering

250

201

Uitvaartverzekering

27

30

Tot slot dienen verzekeringsmaatschappijen in kader van de gezondheidszorgenverzekeringen steeds gevoelige gegevens te verwerken. In uitvoering van de wetgeving werden daarom bijkomende formalistische maatregelen getroffen, zoals het opnieuw opvragen van een toestemming om de gegevens te verwerken. Het belang van deze werd dikwijls onderschat door de consument. De Ombudsman pleit dan ook voor de invoering van een duidelijk wettelijk kader dat een pragmatische toepassing van de GDPR in verzekeringen mogelijk maakt. Deze problematiek wordt verder onderzocht in de Commissie voor Verzekeringen.

Groepsverzekering

128

178

3.4. BRAND

Tak 23

68

100

Aanvullende waarborgen AVRI/AVRO

41

48

De Ombudsman kreeg 973 vragen tot tussenkomst met betrekking tot de brandverzekering. In 52% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

Tak 26

25

17

Hypothecaire lening

11

9

TOTAAL

914

1.130

Brand

2017

2018

Brand

488

482

Waterschade

289

287

Diefstal

100

89

Storm

55

64

Natuurrampen

21

16

Eletriciteitsrisico

18

14

Glasbreuk

9

13

BA gebouw

9

8

TOTAAL

989

973

3.3. GEZONDHEIDSZORGEN De Ombudsman noteert een stijging van 27% bij het aantal vragen tot tussenkomst met betrekking tot de gezondheidsverzekering. In 57% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

De Ombudsman registreerde een stijging van 53% van de klachten over de antwoord- en regelingstermijnen, die opliepen tot vier maanden. Daarenboven kaart de consument de onbereikbaarheid via de telefoon aan. Te lange beheerstermijnen en vertragingen staan dan ook met stip op ĂŠĂŠn als reden om een klacht in te dienen (30%).

20

FVF

De belangrijkste redenen tot het indienen van een klacht zijn weer de te lange beheerstermijnen en vertragingen (23%), de weigering van tussenkomst (24%) en het bedrag van de vergoeding (13%).

de meeste van deze dossiers (65%) kon de Ombudsman de weigering tot tussenkomst niet betwisten.

Expertise loopt niet altijd even vlot

De Ombudsman ontving 272 vragen tot tussenkomst, een stijging van 6%. In 53% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

64% van de klachten handelt over het beheer van schadegevallen. Een groot deel hiervan gaat over de expertise. Deze zorgt regelmatig voor spanningen in de relatie tussen de consument en de verzekeringsmaatschappij. De consument heeft vaak de indruk dat hij niet altijd op gelijke voet staat met zijn verzekeringsmaatschappij en de expert. Deze discussie zou beperkt of zelfs vermeden kunnen worden door een betere communicatie betreffende de omvang van de opdracht vóór de expertise, maar ook door achteraf duidelijke documenten te bezorgen aan de verzekerde.

Waterschade na aankoop gebouw De Ombudsman ontving verschillende aanvragen rond de vergoeding van waterschade, die wordt vastgesteld kort na de aankoop van een gebouw. Moet hiervoor de verzekeringsmaatschappij van de verkoper of van de verkoper tussenkomst verlenen? De verzekeringsmaatschappij van de nieuwe eigenaar weigert veelal een vergoeding omdat de oorzaak van de schade dateert van voor de dekkingsperiode. De maatschappij van de vorige eigenaar verschuilt zich dan weer regelmatig achter een veelvoorkomende vrijwaringsclausule voor verborgen gebreken in de verkoopcontracten. Hoewel er een doorlopende dekking was van het gebouw, botst de consument op een dubbele weigering.

3.5. RECHTSBIJSTAND De Ombudsman registreerde 580 vragen tot tussenkomst, een stijging van 12%. In 53% van de onderzochte dossiers ontving de consument een oplossing.

3.6. ANNULATIE

Vier op vijf vragen hebben betrekking op het beheer van een schadegeval. In de meeste gevallen betwist de aanvrager de weigering van tussenkomst van de verzekeringsmaatschappij.

Dergelijke weigering is vaak gebaseerd op de gezondheidstoestand van de consument op het ogenblik van de onderschrijving van het contract. De algemene voorwaarden voorzien veelal een uitsluiting voor de annulatiekosten die het gevolg zijn van een aandoening die reeds bekend was op het ogenblik van de reservatie van de reis.

Annulatie

2017

2018

TOTAAL

256

272

4. KLACHTEN GEUIT TEGEN VERZEKERINGSTUSSENPERSONEN Goed nieuws voor de verzekeringsmakelaars: zij krijgen een goed rapport van de Ombudsman van de Verzekeringen! Zo daalt het aantal vragen tot tussenkomst ten aanzien van verzekeringstussenpersonen met liefst 8% tot 678 vragen in 2018. ››

Uitsplitsing per verzekeringstak

2017

2018

Auto

149

152

Leven

145

118

Gezondheidszorgen

75

73

Brand

101

90

Rechtsbijstand

41

37

33

33

Rechtsbijstand

2017

2018

Rechtsbijstand auto

230

264

Rechtsbijstand basis niet-auto

183

187

Rechtsbijstand uitgebreide dekking

103

129

Divers (transport, krediet, niet duidelijk omschreven)

TOTAAL

516

580

BA diversen

22

30

Annulatie

71

66

Bijstand

13

13

Alle risico’s (GSM, PC, ...)

70

54

Arbeidsongevallen

4

3

Individuele ongevallen

10

9

Arbeidsongevallen

4

3

TOTAAL

734

678

In 40% van de vragen tot tussenkomst in de rechtsbijstand klaagt de verzekerde over onvoldoende proactief beheer. Een meer proactieve communicatie zou hier aan de verwachtingen van de verzekerde kunnen tegemoetkomen. Duidelijke informatie verstrekken over de redenen die het beheer kunnen vertragen, is fundamenteel om het vertrouwen van de verzekerde te behouden.

Daarnaast heeft 28% van de klachten betrekking op de weigering van tussenkomst. Dit vloeit voort uit de moeilijkheid om het begrip ‘schadegeval’ in deze verzekeringstak te definiëren.

Ook is de consument niet altijd op de hoogte van de omvang van de dekkingen van zijn contract. Het is pas op het ogenblik van een schadegeval dat hij de beperkingen ervan ontdekt. In

21

Op 1 februari 2019 had de Ombudsman 491 dossiers onderzocht en afgesloten. In 54% van deze dossiers ontving de consument een oplossing. De Ombudsman heeft de consument slechts in 8% van de gevallen doorverwezen naar de eerste lijn.

De belangrijkste ingeroepen motieven zijn: • Het schadebeheer door tussenpersonen voor rekening van een verzekeringsonderneming (27%). Deze klachten hebben vooral betrekking op de annulatie- en de (beroepsgebonden) gezondheidszorgenverzekering.

• Het niet-nakomen van de termijnen (19%).

• Het gebrek aan informatie bij de onderschrijving en de wijziging van het contract (18%). De verzekeringsnemer meent dat het verzekeringsproduct niet volledig overeenstemt met zijn behoeftes of dat hij niet correct is geïnformeerd over de voorwaarden van het contract (uitsluitingsclausules, vrijstellingen, …).

Informatieplicht van de tussenpersonen Hoewel het aantal vragen betreffende de niet-overeenstemming van het verzekeringsproduct met de behoeften van de consument afneemt, blijft dit toch de belangrijkste reden van ontevredenheid in productie. Dergelijke klachten worden dikwijls geregistreerd in levensverzekeringen. De consument is regelmatig ontgoocheld over het bedrag dat hij opvangt op einddatum of bij een afkoop.

Risico op belangenconflict bij vastgoedkantoren De Ombudsman stelt vast dat sommige vastgoedkantoren huurcontracten aanbieden en tevens optreden als verzekeringstussenpersoon, wat tot belangenconflicten kan leiden. De twee vennootschappen zijn op hetzelfde adres gevestigd en worden door dezelfde natuurlijke personen vertegenwoordigd.

In dergelijke gevallen is de grens tussen beide activiteiten nogal vaag.

In andere gevallen verplicht de vastgoedmakelaar in het huurcontract de onderschrijving van een brandverzekeringscontract via hun kantoor. Indien de onderschrijving van een verzekering toch via een andere tussenpersoon gebeurt, wordt een bijkomende kost gevraagd.

De Ombudsman juicht dan ook toe dat de Belgische wet tot omzetting van de IDD-richtlijn verduidelijkingen bevat met betrekking tot koppelverkoop en belangenconflicten. Er valt nog af te wachten of de toepassing van deze reglementering het mogelijk zal maken om dit beter te kaderen.

5. AANBEVELINGEN INVOEGEN WETTELIJKE REGELINGSTERMIJNEN In 28% van de ingediende vragen tot tussenkomst blijkt dat de consument vragen heeft over de termijn waarbinnen de verzekeringsmaatschappij reageert. In 70% van de onderzochte dossiers was een snellere afhandeling mogelijk. Dit neemt niet weg dat de consument steeds veeleisender is geworden qua termijnen in de huidige digitale omgeving. Met succes werden er reeds regelingstermijnen ingevoerd in de auto- en de brandverzekering. De problematiek komt echter ook terug in andere verzekeringstakken.

22

FVF

De ombudsman vraagt om een algemene regeling uit te werken waarbinnen een schadegeval moet zijn afgehandeld. Door dergelijk wettelijk kader zou de verzekeringsmaatschappij, die de vastgelegde termijn niet naleeft, worden verplicht om de verzekerde op de hoogte te brengen van de reden van vertraging en het uitblijven van een vergoeding. Om de efficiëntie hiervan te waarborgen, dient hieraan een sanctiesysteem te worden gekoppeld.

GEDRAGSCODE OM EXPERTISE TE KADEREN De expertise is een cruciaal moment in de relatie tussen de verzekeringsmaatschappijen en de consument. Een communicatieprobleem in de expertise heeft dan ook rechtstreekse gevolgen voor het imago van de maatschappij.

De Ombudsman beveelt de sector aan om een kader in te voeren die het goede verloop van een expertise garandeert. Dit is mogelijk door een gedragscode waarin wordt verduidelijkt welke informatie over de expertise de consument moet krijgen van de verzekeringsmaatschappij. Vóór de start van de expertise moet de maatschappij de rol van de expert, de omvang van zijn opdracht en de mogelijkheid om zich te laten bijstaan door een persoonlijk expert nauwkeuring uitleggen aan de verzekerde.

Daarnaast moet de maatschappij de expert erop wijzen de technische termen, die tijdens de expertise zelf worden gebruikt, uit te leggen. Na de expertise moet de verzekeringsmaatschappij erop toezien dat het besluit van de expert voldoende gemotiveerd is. Wanneer de consument erom verzoekt, zou hij minstens een samenvatting van het verslag moeten ontvangen.

Ook moet de consument een bedenktermijn worden gegeven na de minnelijke raming. Tot slot moeten maatschappijen aangemoedigd worden om kwaliteitscontroles uit te voeren op de expertises die in hun naam worden uitgevoerd.

Het volledige jaarverslag kan u inkijken op de website van de Ombudsman van de Verzekeringen: http://www.ombudsman-insurance-annualreport.be/

UITBETALING VAN LEVENSVERZEKERING PARLEMENT HOUDT REKENING MET AANBEVELING OMBUDSMAN Dat de politieke wereld ook rekening houdt met de aanbevelingen van de Ombudsman, wordt bewezen door de Wet houdende diverse bepalingen inzake Economie die eind april in het Parlement werd goedgekeurd (BS 22 mei 2019).

In deze Wet worden heel wat economische bepalingen gewijzigd, waaronder ook enkele sectorgerelateerde zaken zoals de uitbetaling van een levensverzekering.

In haar jaarrapport van 2015 haalde de Ombudsman van de Verzekeringen aan dat de dienst regelmatig klachten ontvangt over een laattijdige uitbetaling van een levensverzekeringsovereenkomst. Met deze wetswijziging wenst men de procedure en modaliteiten rond de uitbetaling daarom duidelijker te omkaderen.

NIEUWE TERMIJNEN

SANCTIE INGEVAL NIET-NALEVING

Op het moment dat de verzekeringsmaatschappij een aanvraag tot uitbetaling van het kapitaal of rente ontvangt, zal zij verplicht worden om binnen een termijn van twee weken de begunstigden een schriftelijk overzicht te bezorgen van alle aan te leveren documenten en informatie om over te kunnen gaan tot de uitbetaling van de levensverzekeringsovereenkomst.

Deze termijn wordt opgeschort indien begunstigden moeten worden geïdentificeerd of gelokaliseerd (bijvoorbeeld wanneer het opgegeven adres niet meer actueel is). In dat geval neemt de verzekeringsmaatschappij alle redelijke maatregelen om binnen de kortst mogelijke termijn deze gegevens te bekomen.

Er wordt voorzien in een sanctie wanneer de verzekeringsmaatschappij de termijnen niet respecteert. Zo zal de verzekeringsmaatschappij de wettelijke intrest op de verzekeringsprestatie verschuldigd zijn voor de periode tussen het verstrijken van de niet nageleefde termijn en het moment waarop de verzekeringsmaatschappij de verplichting alsnog nakomt, dit naargelang het geval, namelijk het opvragen van documenten en informatie of het effectief uitkeren van de prestatie.

Welke informatie en documenten de verzekeringsmaatschappijen dienen op het vragen, zal nog verder worden uitgewerkt via een koninklijk besluit. De insteek van de wetgever is alvast helder: de betrokken documenten en informatie moeten redelijk en relevant zijn met het oog op het regelen van de uitbetaling van de levensverzekeringsovereenkomst.

Zodra de verzekeringsmaatschappij alle betrokken informatie en documenten heeft ontvangen, zal de verzekeringsmaatschappij binnen de termijn van één maand overgaan tot uitbetaling van de uit te keren verzekeringsprestatie. Mocht de verzekeringsmaatschappij vaststellen dat gezien de aard of de inhoud van deze documenten of informatie bijkomende inlichtingen vereist zijn, deelt zij dit binnen de termijn van één maand mee aan de begunstigde.

De termijn van één maand voor de uitbetaling kan in bepaalde gevallen worden opgeschort, zoals bijvoorbeeld: • Wanneer het gaat over een minderjarige of een onbekwame persoon; • Wanneer de begunstigde woont in een land buiten de Europese Economische Ruimte; • Wanneer de uitkering dient te gebeuren aan een nietnatuurlijk persoon, ...

Indien de verzekeringsmaatschappij bijvoorbeeld de termijn van 2 weken voor het opvragen van de documenten en informatie niet respecteert maar nadien wel alle andere termijnen, zijn de verwijlintresten enkel verschuldigd voor de periode vanaf het verstrijken van de termijn van 2 weken tot de dag van de effectieve opvraging door de verzekeringsmaatschappij van de vereiste documenten en informatie.

TOEPASSINGSGEBIED Met de wetswijziging van de Wet betreffende de verzekeringen beoogt men alle levensverzekeringen waarvan het risico dan wel verbintenis in België gelegen is behoudens tweede pijler.

INWERKINGTREDING De nieuwe maatregelen treden in werking op 22 mei 2020, twaalf maanden na de publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad, en zijn van toepassing op zowel de bestaande overeenkomsten alsook de nieuwe overeenkomsten.

23

PERSBERICHT FVF en Brocom stuurde een persbericht uit om de goede resultaten van de verzekeringsmakelaars te delen met de consument. Onder andere Het Laatste Nieuws nam het bericht mee op.

OMBUDSMAN VERZEKERINGEN 2018: GOED RAPPORT VOOR DE VERZEKERINGSMAKELAARS Uit het rapport van de Ombudsman Verzekeringen 2018 blijkt dat het aantal vragen tot tussenkomst in verband met de verzekeringstussenpersonen met 8% vermindert ten opzichte van het jaar voordien (678 in 2018), terwijl het totaal aantal vragen met 6% gestegen is (6491 in 2018).

Het aantal vragen in verband met de verzekeringstussenpersonen (waaronder verzekeringsmakelaars) zou nog beperkter zijn als de klachten in verband met de GSM-verzekering niet zouden meegeteld worden.

In de verzekering alle risico’s GSM gaan de klachten over de weigering tot tussenkomst van de verzekeringsmaatschappij bij diefstal van het toestel. De polisvoorwaarden bepalen doorgaans dat enkel diefstal van de GSM door agressie of braak is gedekt. Wat wordt er hier echter mee bedoeld? Kan een bewijs worden geëist van een materiële impact? Moeten er geweld- of bloedsporen zijn? Zijn intimidatie en bedreiging voldoende opdat er sprake zou zijn van geweld? En, in dit laatste geval, hoe moet dit dan worden bewezen?

“Dat zijn inderdaad klachten die jaar op jaar terugkeren en waar de verzekeringsmakelaars niet bij betrokken zijn”, komt Kelly Schamphelaere, woordvoerster van de Nederlandstalige makelaars tussen. "De GSM verzekeringen worden immers verkocht door GSM-verkopers, die voor de verkoop van GSM-verzekeringen met een jaarlijkse verzekeringspremie lager dan 200 euro niet moeten geregistreerd worden bij de FSMA. Ze worden als het ware vrijgesteld van heel wat wettelijke verplichtingen die de verzekeringsmakelaars wel moeten naleven. Het gaat hier vooral om wettelijke verplichtingen inzake consumentenbescherming.”

Het verwondert Kelly Schamphelaere niet dat de verzekeringsmakelaars een goed rapport hebben. “Er zijn daar twee goede redenen voor”, vervolgt Kelly Schamphelaere.” Een eerste reden is dat er veel klachten onmiddellijk opgelost worden tussen de consument en de verzekeringsmakelaar. De verzekeringsmakelaar staat dicht bij de klant en reageert proactief op mogelijke problemen bij een verzekeringsmaatschappij. Hij voelt goed aan wat er bij de klant leeft en door zijn expertise en onafhankelijkheid kan hij veel problemen in éérste lijn én op een menselijke manier oplossen.”

“Een tweede reden is de toenemende professionalisering van onze verzekeringsmakelaars en hun medewerkers. Ze zijn wettelijk verplicht om zich op verzekeringstechnisch en op wettelijk vlak regelmatig bij te scholen en dat werpt zijn vruchten af.”

En die opleiding is ook nodig want Europese en Belgische regelgeving leggen verschillende verplichtingen op die de verzekeringsmakelaars moeten naleven. Zo is voor hen de informatie- en adviesplicht een kerntaak bij het afsluiten van een spaar- of beleggingsverzekering.

“De klant weet niet altijd waarom er zoveel vragen moeten gesteld worden bij het afsluiten ven een spaar- of beleggingsverzekering. Toch is bijvoorbeeld het schriftelijk vastleggen van de behoeftes van de klant, zijn beleggingsdoelstellingen en zijn risico-appetijt een goede zaak om latere discussies te vermijden. Het is belangrijk dat de klant weet waar hij aan toe is wanneer hij een spaar- of beleggingsverzekering afsluit”, besluit Kelly Schamphelaere.

24

FVF

JAARVERSLAG OMBUDSFIN Naast de Ombudsman van de Verzekeringen, publiceerde ook Ombudsfin een jaarverslag voor 2018. Elke klant van een bank, kredietmaatschappij, kredietbemiddelaar, beursvennootschap, vermogensbeheerder of beleggingsadviseur, betalingsinstelling of instelling voor elektronisch geld, kan een beroep doen op Ombudsfin wanneer hij geen voldoening heeft bekomen bij zijn financiële instelling of bemiddelaar.

Hierna worden de voornaamste bevindingen en standpunten uit het jaarverslag van Ombudsfin weergegeven.

gen betroffen een klacht. 921 aanvragen werden geregistreerd als ontvankelijke klacht. Dit is een verhoging van 7,7% tegenover 2017. Deze toename kan verklaard worden door het grote aantal klachten dat Ombudsfin behandelde naar aanleiding van de integratie van Record Bank in ING. Rekening houdend met de lopende dossiers van de vorige jaren, werden er in 2018 in totaal 897 dossiers afgesloten. In 55,2% van de dossiers achtte Ombudsfin de klacht gegrond op basis van wetgeving, contractuele bepalingen, gedragscodes, marktpraktijken, deontologische codes of elke andere factor Stopzetting Gegrond Geenvan tekortkoming vastgesteld die dienstig was voor de beslechting het geschil.

1. ALGEMEEN In 2018 hebben consumenten en ondernemingen in totaal 4.295 aanvragen ingediend, een stijging van 18,9% tegenover 2017.Dit is een historisch hoogtepunt. 4.197 van de aanvragen hadden betrekking op een klacht, 98 aanvragen betroffen een vraag tot informatie. In elk dossier ontving de klant een antwoord op zijn aanvraag en werd hij, indien Ombudsfin niet bevoegd was, doorverwezen naar de dienst die mogelijk wel bevoegd was voor zijn aanvraag. Dit was bij 3.208 klachten het geval.

45% 55%

976 klachten werden ontvankelijk verklaard (23,3%). Dit betekent dat Ombudsfin de bevoegde gekwalificeerde entiteit is en waarbij voldaan werd aan alle ontvankelijkheidsvoorwaarden.

10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS Een analyse van de evolutie van het aantal en het type consumentenklachten sinds het begin van de financiële crisis in 2008 leidt tot een belangrijke conclusie: de financiële crisis en de reglementeringen ter bescherming van beleggers hebben het gedrag van financiële instellingen en beleggers ingrijpend veranderd.

Terwijl in 2008 de meeste klachten (1/3 van de klachten) betrekking hadden op beleggingen (transacties in financiële instrumenten), zijn er 10 jaar later aanzienlijk minder klachten over financiële instrumenten (daling met 53% in 10 jaar) en is er een evolutie wat de aanleiding van de klacht betreft. De redenen voor de klachten zijn fundamenteel anders dan 10 jaar geleden.

Sinds enkele jaren hebben de klachten voornamelijk betrekking op de fiscaliteit in financiële instrumenten en, in mindere mate, op overdracht van effecten.

Stopzetting Gegrond Stopzetting

Geen tekortkomingen vastgesteld Stopzetting Gegrond

Gegron

Geen teko

Geen tekortkoming vastges

Dit betekent ook dat voor 44,6% van de dossiers Ombudsfin geen tekortkoming van de financiële instelling kon vaststellen.

Hier werd steeds de nodige bijkomende uitleg en toelichting gegeven aan de klant zodat de klant zou begrijpen waarom er geen rechtzetting of tegemoetkoming van de financiële instelling kon worden gevraagd. In de overige dossiers (0,2%) werd de bemiddelingsprocedure stopgezet door de consument.

55% 45%

55%

Met voorsprong zijn “Betalingen en betaalrekeningen” (49,3%) 55% en “Kredieten” de belangrijkste thema’s. Samen zijn ze goed Betalingen en betaalrekeningen voor bijna 75% van de ontvankelijkeKredieten klachten. Beleggingen Diversen Sparen

9% 1%

De stijging van het totaal aantal ingediende consumentenklachten (59% in 10 jaar) is waarschijnlijk het gevolg van een grotere bekendheid van Ombudsfin. De relatief kleinere stijging van ontvankelijke dossiers (18% in 10 jaar) wijst er evenwel op dat de consument nog onvoldoende op de hoogte is van het bestaan of van de contactgegevens van de diensten voor behandeling van klachten binnen de financiële instellingen. De grote meerderheid van de klachten van consumenten wordt namelijk rechtstreeks door die diensten behandeld en opgelost.

15% 49%

25%

2. AANVRAGEN INGEDIEND DOOR CONSUMENTEN In 2018 ontving Ombudsfin 3.986 aanvragen van consumenten, een toename van 20,5% tegenover 2017. De dienst heeft naar best vermogen 95 informatievragen beantwoord. 3.891 aanvra-

Stopzetting Gegrond

Betalingen en betaalrekeningen

Betalingen Sparen Betalingen en betaalrekeningenDiversen Betalingen en en betaalrekeningen betaalrekeningen Diversen Beleggingen Diversen Diversen Betalingen en betaalrekeningen Kredieten Diversen Sparen Betalingen en betaalrekeningen Kredieten Beleggingen Kredieten Diversen

Sparen

1%

9% 1% 15%

Kredieten Krediet Sparen Krediet Sparen Sparen Beleggingen

›› 9% 1% 1% 1% 9% 9% 25

Betalingen en betaalrekeningen

Kredieten

Beleggingen

De grafiek hieronder toont een duidelijke trend in de evolutie Diversen Sparen van de verschillende thema’s.

500

• •

•

375

• 250

Hacking: computerkraken van een informaticasysteem Phishing: verkrijgen van persoonlijke bankgegevens via frauduleuze digitale weg (Whatsapp, Snapchat, messenger, e-mail, internetlink, …)

Vishing: verkrijgen van persoonlijke bankgegevens via mondelinge weg (telefoongesprekken, Skype, …)

Skimming: frauduleus kopiëren van de magneetstrip van een bankkaart

Ombudsfin kan niet genoeg benadrukken dat consumenten in geen geval hun wachtwoord, pincode of responscodes mogen 125 meedelen aan derden, noch deze op vraag van een derde invoeren, ongeacht de identiteit van de derde, het communicatiemiddel en de reden van tussenkomst. Geen enkel overheidsinstelling, bank of bedrijf zal en mag een consument vragen 2013 2014 2015 2016 2017 2018 rekeningnummers en codes mee te delen of in te voeren. Meer Betalingen en betaalrekeningen Kredieten Beleggingen Betalingen en betaalrekeningen Diversen Sparen informatie Beleggingen vindt u op www.temooiomwaartezijn.be en www.

Betalingen en en betaalrekeningen betaalrekeningen Kredieten Beleggingen Sparen Betalingen Kredieten Diversen Sparen 500 en betaalrekeningen Diversen Beleggingen safeonweb.be.

Betalingen Kredieten Beleggingen Diversen Sparen 500 Diversen Sparen 500 Kredieten Betalingen en betaalrekeningen Kredieten Beleggingen 500 Diversen Sparen Op de tweede plaats komt de categorie “kaarten” met 100 500 2.1. BETALINGEN EN BETAALREKENINGEN klachten en op de derde plaats staat “zichtrekeningen” met 98 375 375 klachten.

375 Zo zien we dat375“Betalingen en betaalrekeningen” met 49,3% 375de consumentenklachten op zich neemt. Tegenover 2017 is van 2.2. HYPOTHECAIRE KREDIETEN 250 er een stijging van 35,1% of 118 dossiers op te meten. Dit is de 250 250 eerste keer dat250 een thema een score behaalt van bijna 50% van In 2018 ontving Ombudsfin 124 klachten betreffende kredieten, de een daling van 6,8% tegenover 2017.

250ontvankelijke klachten.

125 125 125

Betalingen125en betaalrekeningen 125

Zichtrekeningen (algemeen) 2013 2013 2013

2014 2014 2014

Ongeoorloofde debetstand 2013

2013

2014

Kaarten

2014

2015

2015 2016

# klachten 98

2015 2015 2015

100

2016 2017

100

Automatische loketten (self)

16

Loketverrichtingen

5

Papieren overschrijvingen

5

Verrichtingen op afstand (PC, mobiel)

137

Domiciliëringen en bestendige opdrachten

9

Internationale betalingen

In de categorie “totstandkoming van het contract” hadden de klachten voornamelijk betrekking op de procedures voor het toekennen van kredieten, met vragen over de duur van de toe2016 2017 2018 kenningsprocedure, redenen voor de weigering van het krediet, 2016 2017 2018 2016 2017 2018 en de sluiting en de inhoud van het contract.

2017 2018 2018

In de categorie “uitvoering van het contract” hebben de meest voorkomende vragen betrekking op de afrekening en registratie bij de Nationale Bank. Ombudsfin merkt op dat er in vergelijking met 2017 minder dossiers zijn met betrekking op de afrekening van rentevoeten.

Hypothecaire kredieten

# klachten

Publiciteit

0

Totstandkoming van het contract

65

16

Uitvoering van het contract

44

Wisselverrichtingen

4

Overbruggingskrediet

3

Bankverhuisdienst

50

Hypothecair mandaat

1

Cheques

3

Waarborgen

6

Basisbankdienst

5

Desolidarisatie

3

TOTAAL

454

Algemene voorwaarden (andere)

2

TOTAAL

124

Met 137 ontvankelijke klachten over “verrichtingen op afstand” met daaronder voornamelijk fraudedossiers zonder diefstal of verlies van de kaart, bekleden zij hier de koppositie. Het is vermeldenswaardig dat deze stijging het sterkst is sinds 2013!

Combinatie hypothecaire kredieten met reconstitutie van kapitaal via onderschrijving van levensverzekeringscontract

De Ombudsman benadrukt nogmaals dat er verschillende methoden om te frauderen bestaan:

Sommige kredietverleners of makelaars in hypothecaire kredieten bieden consumenten die de aankoop van vastgoed willen

26

FVF

financieren een combinatie aan van een hypothecair krediet ‘met vaste looptijd’ en een klassiek hypothecair krediet met levensverzekering. Dit wordt ten aanzien van de klant meestal als zeer voordelig voorgesteld aangezien de maandelijkse aflossingen van het ”krediet met vaste looptijd” kleiner zijn dan in een klassiek afbetaalkrediet.

Wat het gedeelte “klassiek hypothecair krediet” betreft, betaalt de consument maandelijks een deel van het kapitaal en een interest aan een afgesproken rentevoet af. Wat het gedeelte “krediet met vaste looptijd betreft”, betaalt de consument maandelijks enkel de interest en het kapitaal op de eindvervaldatum.

Naast deze combinatie van kredieten krijgt de consument het voorstel een levensverzekeringscontract af te sluiten en een eenmalige of maandelijkse premie over te schrijven die bedoeld is voor de reconstitutie van het geleende kapitaal op de vervaldatum van de kredietovereenkomst met vaste looptijd. Die premies zijn zo berekend dat het af te lossen kapitaal op de vervaldatum via het rendement gereconstitueerd is.

Dit levensverzekeringscontract kan een tak 21- of tak 23-verzekeringsovereenkomst zijn, wat implicaties heeft op de risico’s die de consument loopt. Hiervan heeft de consument geen weet, bovendien kunnen er beheerskosten en taksen op worden geheven. Gaat het om tak 23, kan de consument bovendien het bedrag dat geïnvesteerd werd om het kapitaal op de vervaldag af te lossen, helemaal kwijtspelen. Zulke combinaties kunnen dus erg nadelig zijn voor de consument, aldus Ombudsfin.

2.3. CONSUMENTENKREDIETEN Ombudsfin ontving 107 klachten betreffende consumentenkredieten in 2018, een daling van 7,1% tegenover 2017.

De belangrijkste onderwerpen in verband met de uitvoering van het contract blijven het niet begrijpen van de afrekeningen en de melding bij de Centrale voor kredieten aan particulieren.

Consumentenkredieten

# klachten

Publiciteit

2

Totstandkoming van het contract

24

Uitvoering van het contract

81

Algemene voorwaarden (andere)

0

TOTAAL

107

2.4. SPAREN In 2018 ontving Ombudsfin 13 klachten onder het thema “Sparen”, wat 1,41% vertegenwoordigt van het totale aantal ontvankelijke klachten.

Sparen

# klachten

Spaarrekening

6

Termijnrekening

3

Kasbons

1

Coöperatieve aandelen

2

Diversen

1

TOTAAL

13

2.5. DIVERSEN 82 klachten werden onder “diversen” geplaatst in 2018, wat 8,9% vertegenwoordigt van het totale aantal ontvankelijke klachten. Het betreft een daling van 4,65% tegenover 2017.

Het belangrijkste subthema blijft “nalatenschappen”, niettegenstaande een daling van het aantal dossiers van 55 in 2017 naar 35 in 2018.

Diversen

# klachten

Kluizen

1

Nalatenschappen

35

Onbekwaamheid

10

Fraude bediende

0

Huurwaarborg (ook spaarrekening)

18

Privacy

13

Discriminatie

1

Diversen

4

TOTAAL

82

2.6. BELEGGINGEN Er werden 141 klachten, die beleggingen betroffen, ontvankelijk verklaard in 2018. Dit is een stijging van 11,9% tegenover 2017.

De twee hoofdthema’s in 2018 waren effectenrekeningen en fiscale aspecten. Ten slotte moet worden opgemerkt dat voor het vierde opeenvolgende jaar de klachten met betrekking tot de fiscaliteit van beleggingen zijn toegenomen. ››

27

Beleggingen

# klachten

Publiciteit en informatie bij intekening

6

Beleggingsadvies

16

Vermogensbeheer

4

Aan- en verkoop van effecten

21

Corporate action

10

Fiscale aspecten

32

Effectenrekening

39

Pensioenfondsen/ pensioensparen

liggen in lijn van de vorige jaren. Zoals voorgaande jaren had ook in 2018 het merendeel van de klachten betrekking op de vervroegde terugbetaling en op de funding loss-problematiek.

De analyse van Ombudfin van de kredietovereenkomsten verschilt van de zienswijze van de banken. Ondanks aanhoudende pogingen tot onderhandelingen kon er slechts in een beperkt aantal dossiers een minnelijk akkoord bereikt worden.

In 17 dossiers kon Ombudsfin geen tekortkoming in hoofde van de financiële instelling vaststellen. Hier werd de nodige toelichting aan de onderneming gegeven zodat die kon begrijpen waarom er geen rechtzetting of tegemoetkoming van de instelling kon worden gevraagd.

5

Ontvankelijke klachten ondernemingen

# klachten

Financial planning

0

Funding loss

54

Diversen

7

Registratie NBB

3

Informatie over tarieven/ kosten

1

Waarborgen

9

TOTAAL

126

Opzeg

8

Moeilijkheden afbetalingsplan

4

Kosten

2

Rentevoet

3

Behandeling kredietaanvraag

1

Informatie- en raadgevingsplicht

2

Vervroegde terugbetaling niet toegelaten

13

Diversen

6

TOTAAL

105

2.7. INTEGRATIE RECORD/ ING Op 1 mei 2018 werd de overname van Record Bank door ING juridisch doorgevoerd via de techniek van partiële splitsing.

Hierdoor werden de meeste klanten van het voormalige Record Bank automatisch klant bij ING. Deze integratie zorgde voor praktische problemen. De 75 ontvankelijke klachten bij Ombudsfin kaderden voornamelijk in de vertraging van de behandeling van de klachten bij ING of waren klachten met betrekking tot de informatiedoorstroom naar de voormalige Recordklanten. Bepaalde documenten, opgesteld door het voormalige Record Bank, gingen verloren of werden niet steeds onmiddellijk teruggevonden.

De overname heeft er ook toe geleid dat klanten van Record Bank onderworpen werden aan de reglementen van ING en, vanaf 2019, aan de tarieven van ING, zonder dat zij hier uitdrukkelijk mee hadden ingestemd. Zij werden hier twee maanden voor de wijzigingen over geïnformeerd waardoor zij beschikten over een termijn van 2 maanden om het contract te beëindigen.

Voor bepaalde bancaire producten golden tevens na een overgangsperiode andere voorwaarden. Ook dit vormde volgens Ombudsfin voor bepaalde klanten een reden om van bank te veranderen.

3. AANVRAGEN INGEDIEND DOOR ONDERNEMINGEN In totaal ontving Ombudsfin in 2018 309 schriftelijke aanvragen van ondernemingen, tegenover 305 aanvragen in 2017. 306 aanvragen betroffen een klacht, terwijl 3 aanvragen loutere vragen tot informatie waren. Slechts 105 aanvragen werden geregistreerd als ontvankelijk, tegenover 120 in 2017.

In 86 dossiers achtte de Ombudsfin de klacht gegrond op basis van wetgeving, contractuele bepalingen, gedragscodes of marktpraktijken. Dit leidde echter slechts in 26 dossiers tot een minnelijk akkoord. Hiertegenover staat dat in bijna 70% van de dossiers geen oplossing werd bereikt. De negatieve resultaten 28

FVF

Het volledige jaarverslag kan u lezen op de website van Ombudsfin: http://www.ombudsfin.be

V.U.: P&V Verzekeringen CVBA, Koningsstraat 151, 1210 Brussel - Vivium is een merk van P&V Verzekeringen CVBA - www.vivium.be - 05.2019

U komt toch ook?

Op 15 oktober 2019 worden de Vivium Digital Awards uitgereikt in Docks Dome in Brussel.

Mis dit unieke event niet: laat u inspireren door boeiende sprekers, ontdek innovatieve digitale oplossingen en ontmoet insurtechbedrijven op onze interactieve booths.

Makelaar, insurtech of fintech?

Ga snel naar viviumdigitalawards.be en schrijf u nu in.

Powered by

VAN VAPW NAAR EB VRIJUIT SPREEKT MET JO ROSSOU OVER HET VAPW Op 27 maart 2019 trad de wet tot instelling van een vrij aanvullend pensioen voor werknemers (VAPW) in werking.

Jo Rossou, voorzitter van de commissie Leven van FVF, geeft graag een woordje uitleg.

Het VAPW is een extra initiatief van de regering om de toegang tot tweede pijler te democratiseren. Door de wet kunnen werknemers vrij een aanvullend pensioen in tweede pijler opbouwen. Wat is de beweegreden? Waarom heeft de wetgever gekozen voor een autonome wet? Wat zijn de toegangsvoorwaarden?

Jo Rossou: Momenteel kan de Belg pensioensparen in drie pijlers: het wettelijke pensioen (eerste pijler), de groepsverzekering (tweede pijler), het individueel pensioensparen via een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering en het langetermijnsparen (derde pijler). Er waren echter nog enkele hiaten.

In het regeerakkoord van de vorige regering stond dan ook dat er een democratisering moest komen voor de aanvullende pensioenopbouw van alle Belgen. Het eerste wat de regering in dit oogpunt creëerde was de pensioenovereenkomst voor zelfstandigen zonder vennootschappen (POZ). Zelfstandigen zonder vennootschappen kunnen nu pensioensparen, langetermijnsparen, of sparen via het (sociaal) VAPZ en bijkomend de POZ. Maar er was nog een andere vergeten groep: de werknemers die weinig of geen groepsverzekering hadden via hun werkgever.

75 tot 80% van de werknemers bouwt reeds via hun werkgever een aanvullend pensioen op. Echter zijn er grote verschillen op te merken in de premie van dit aanvullend pensioen. Sinds dit jaar is er in de tweede pijler dus een extra mogelijkheid om op een fiscaal interessante manier een bijkomend pensioen op te bouwen. Ze geldt voor werknemers die geen of slechts een beperkte groepsverzekering hebben. Dit betekent dat de groepsverzekering onder de bijdragedrempel van 3% ligt. Deze

LOONTREKKENDE 3DE PIJLER

2

DE

PIJLER

1STE PIJLER

ZELFSTANDIGE ZONDER VENNOOTSCHAP

ZELFSTANDIGE MET VENNOOTSCHAP

LANGE TERMIJNSPAREN LANGE TERMIJNSPAREN LANGE TERMIJNSPAREN PENSIOENSPAREN

VAP LOONTREKKENDE GROEPSVERZEKERING VAPW*

WETTELIJK PENSIOEN

PENSIOENSPAREN

PENSIOENSPAREN

POZ

IPT

VAPZ

VAPZ

WETTELIJK PENSIOEN

WETTELIJK PENSIOEN *NIEUW IN 2019

30

FVF

Interview arbeiders en bedienden kunnen voortaan een VAPW-contract afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij. Vervolgens kunnen ze aan hun werkgever vragen om een deel van hun nettoloon niet uit te betalen, maar door te storten aan de verzekeringsmaatschappij.

Belangrijk om te weten is dat het VAPW niet valt onder de Wet Aanvullende Pensioen (WAP), maar in een autonome wet geregeld wordt. Enkele redenen liggen hiervan aan de basis.

Hoewel bij de WAP de pensioentoezeggingen geregeld worden door de werkgever of de sector, is dit niet het geval bij het WAPW. Hier neemt de werknemer initiatief. Hij heeft de vrije keuze over bij welke pensioenverzekeringsmaatschappij hij de pensioenovereenkomst afsluit en bepaalt zelf de premie van zijn bijdrage. De werkgever vervult daardoor eigenlijk enkel een administratieve rol. De werkgever houdt de pensioenbijdrage in op het nettoloon van de werknemer en stort die bijdrage door aan de door de werknemer gekozen verzekeringsmaatschappij.

Een gevolg van deze autonome wet is dat de VAPW geen kapitaalsgarantie kent in tegenstelling tot de WAP! De aangeslotene is dus vrij te beslissen over een pensioenproduct dat een intrestgarantie biedt (bij een verzekeringsonderneming in een tak 21) of een pensioenproduct dat er geen biedt (bij een verzekeringsonderneming in een tak 23 of bij een IBP) in functie van zijn risicoaversie. De aangeslotene kan eveneens kiezen voor aanvullende pensioenproducten waarbij, hoe ouder de aangeslotene wordt, hoe meer de gestorte bijdragen of zelfs de reeds opgebouwde verworven reserves, geleidelijk en automatisch worden geïnvesteerd in fondsen die alsmaar meer zijn beveiligd.

Hoe wordt de maximale pensioenbijdrage berekend?

Jo: Voor het jaar 2019 kan de bijdrage maximaal 3% van het referentieloon van twee jaar geleden zijn. Het referentieloon is het totale brutoloon dat de werknemer ontvangen heeft en dat onderworpen is aan sociale zekerheidsbijdragen. Wanneer 3% van het referentieloon in het bijdragejaar 2019 lager is dan €1.600, dan is het plafondbedrag dat de werknemer mag bijdragen gelijk aan €1.600.

In cijfers uitgedrukt: iemand met een loon van of minder dan €53.333 per jaar waar de sociale bijdrage reeds betaald van is, kan €1.600 sparen. Wie het loonplafond van €53.333 overstijgt, kan 3% van zijn loon sparen.

Bij de bepaling van het maximumbedrag wordt ook rekening gehouden met stortingen die de werkgever, of de sector waartoe deze behoort, eventueel al deed voor de groepsverzekeringen. Deze stortingen moeten worden afgetrokken. Om die reden is het systeem in de praktijk enkel nuttig voor wie geen of slechts een beperkte groepsverzekering heeft. Hoeveel de

“Belangrijk om te weten is dat het VAPW niet valt onder de WAP, maar in een autonome wet geregeld wordt. Dit komt omdat de werknemer het initiatief neemt. Bijgevolg kent de VAPW geen kapitaalsgarantie!” werknemer zelf nog kan storten, kan hij zelf zien bij zijn pensioenreserves voor de betrokken jaren op mypension.be.

Wat staat hier fiscaal tegenover?

Jo: Op de VAPW-pensioenbijdrage is een premietaks van 4,4% van toepassing. Het VAPW geldt vanaf het aanslagjaar 2020.

De werknemer geniet dan een belastingvermindering van 30% indien de premie binnen de grenzen valt. Wie €1.600 euro stort, moet dus €480 euro minder belastingen betalen.

Hoe ziet u het aanbod in deze markt evolueren langs de kant van de verzekeringsmaatschappijen?

Jo: Het VAPW brengt wel wat extra administratie mee voor een HR-afdeling. Men moet niet alleen de individuele keuzes van de werknemers bijhouden en aanpassen, maar ook de VAPW-loonafhoudingen doorstorten aan de pensioeninstelling van hun keuze. Om deze extra werklast te vermijden, kan de werkgever ervoor kiezen een bijdrage van minstens 3% in het eigen aanvullend pensioenplan in te voeren. In de toekomst zie ik het pensioensparen van werknemers in tweede pijler dus evolueren van het VAPW naar een EB van minimaal 3%. Dit lijkt ook wel de insteek te zijn geweest van de regering.

Met dit in het achterhoofd zie ik dus twee tendensen: verzekeringsmaatschappijen die een nieuw specifiek product om VAPW-contracten mee te kunnen onderschrijven op de markt brengen en maatschappijen die te kennen geven niet op deze trein te springen.

Waar ziet u de rol van de makelaar? Is het een opportuniteit of net niet?

Jo: Hier ligt zeker een kans om te grijpen voor de verzekeringsmakelaar. Ik raad elke makelaar aan in zijn verzekeringsportefeuille te kijken wie EB-contracten heeft, maar voor minder dan 3%, en hen zeker te informeren over het VAPW en de gevolgen ervan. Hierdoor kan de verzekeringsmakelaar de klant stimuleren om de bestaande groepsverzekering uit te breiden naar 3%, ofwel een raamakkoord voor te stellen aan zijn werknemers.›› 31

Hierdoor moeten de werknemers enerzijds niet meer zelf op zoek gaan naar een verzekeringsmaatschappij die VAPW-contracten aanbiedt. Anderzijds blijft de administratie bijkomend aan het VAPW voor de werkgever beperkt. De verzekeringsmakelaar kan dus mee aan de kar trekken zodat er meer aan aanvullend pensioen wordt gedaan.

“De VAPW biedt zeker opportuniteiten voor de makelaars. Deze kan mee aan de kar trekken zodat

In ons politiek memorandum zoomen we ook in op de verdere uitbouw van tweede pijler. Vanuit FVF pleiten we voor een aanpak op lange termijn. Welke initiatieven kunnen er voor u nog genomen worden om de aantrekkingskracht van aanvullende pensioenopbouw te vergroten?

er meer aan aanvullend pensioen

Jo: Alle beloftes rond pensioenopbouw in het regeerakkoord van de vorige legislatuur zijn nagekomen. De regering had volledig gelijk: aanvullend pensioen is nodig. Daarom creëerden ze een volledig speelveld. Echter blijven ze oppervlakkig door de regelgeving en zijn ze niet fiscaal aantrekkelijk. Als men echt de democratisering van de tweede pijler erdoor wil krijgen,

zullen de verschillende mogelijkheden fiscaal beter op elkaar moeten worden afgestemd. Het fundament is dus gelegd. Aan de volgende regering om een transparante fiscale aantrekkelijkheid te creëren.

zal worden gedaan.”

Bedankt voor dit gesprek, Jo!

POPULAIR OP E-CONNECT

MET E-CONNECT WIL FVF HAAR LEDEN BIJSTAAN IN DE DIGITALE COMMUNICATIE MET KLANTEN. FVF BLIJFT DE DATABASE STELSELMATIG UITBREIDEN. CHECK DUS REGELMATIG HET PLATFORM EN VERHOOG DE DIGITALE CONTACTEN MET UW KLANTEN! Meest gedeelde visuals (eind mei) 1. Paaskaart 2. Stormschade 3. Skivakantie

32

FVF

Meest gedeelde artikels (eind mei) 1. Wat is de meerwaarde van een onafhankelijke verzekeringsmakelaar?

2. Noorden kwijt?

3. Wist u dat...

E-connect voor FVF-leden WAT? In e-connect vindt u teksten, afbeeldingen en video's die de meerwaarde van de verzekeringsmakelaar in de kijker zetten. Gebruik deze in de communicatie met uw klanten.

.

8..

1

IN

20

1.819

GOED VOOR

FVF-LEDEN GEBRUIKTEN E-CONNECT

3.197 SESSIES

MEN BEZOEKT FVF VOORAL VIA ZIJN LAPTOP OF DESKTOP Desktop

WAARV AN

Mobile (1%) Mobile

Tablet

2.223

Tablet (1%)

WAARIN MEN GEMIDDELD

3,5

DOOR

965 Desktop (98%)

TERUGK ERE GEBRUIK NDE ERS

LS/ PAGINA/ VISUA O ARTIKEL/ VIDE BEKEEK

DEELT U DEZE KANT-EN-KLARE VISUALS EN BERICHTEN AL MET UW KLANTEN? TOP 3 MEEST BEZOCHTE VISUALS IN 2018 KERSTKAART

CHECKLIST VAKANTIE

VERKEERD TANKEN

Fijne feestdagen & een

schitterend 2019 MEER WAARDE voor makelaars

ZELF EEN KIJKJE NEMEN ALS FVF-LID? SURF NAAR WWW.FVF.BE EN KLIK NA INLOG OP 'E-CONNECT'!

NOG IDEEËN VOOR VISUALS/ARTIKELS? MAIL ZE NAAR RENEE.VAN.LAER@FVF.BE! 33

HET PAN-EUROPEES PERSOONLIJK PENSIOENPRODUCT BEKEKEN VOOR VERZEKERINGSTUSSENPERSONEN In juni 2017 publiceerde de Europese Commissie een voorstel voor verordening betreffende een pan-Europees persoonlijk pensioenproduct (PEPP). De Europese wetgevers (het Europees Parlement en de Raad van de EU) pasten elk op hun beurt het Commissievoorstel aan en bereikten recent een gemeenschappelijk akkoord over de tekst. Tijdens de redactie van dit artikel wordt verwacht dat de verordening binnenkort in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd wordt, waarna verdere praktische invulling moet gegeven worden aan een aantal bepalingen van de verordening. De verordening wordt van toepassing 12 maanden na de publicatie van deze praktische uitwerkingen. Pas hierna kunnen de eerste PEPPs op de markt komen.

Het PEPP heeft gestandaardiseerde productkenmerken en is bedoeld als een optioneel product dat een aanvulling vormt op de bestaande wettelijke pensioenen (eerste pijler), aanvullende pensioenen (tweede pijler, bv. “groepsverzekering”) en nationale persoonlijke pensioenen (derde pijler). PEPP is bedoeld als een nieuwe, extra mogelijkheid om voor het pensioen te sparen, om zo in een groter aanbod te voorzien voor consumenten, en tegelijkertijd de markt voor persoonlijke pensioenen te stimuleren.

waarvan FVF ook lid is. BIPAR is voorstander van concepten die het pensioenstelsel verbeteren en van initiatieven die investeringen in de Europese economie stimuleren. BIPAR heeft in de PEPP discussie steeds het belang van advies en bemiddeling benadrukt - ook voor een “gestandaardiseerd” product: pensioenproducten zijn immers langlopende producten en de situatie van de individuele spaarder is altijd “complex”.

PEPP EN DE VERZEKERINGSMAKELAAR Wat volgt is een kort overzicht van elementen uit de PEPP verordening zoals die door het Europees Parlement en de Raad van de EU werd aangenomen en die interessant zijn vanuit een verzekeringstussenpersoon-perspectief: •

PEPPs kunnen worden aangeboden door verschillende aanbieders: verzekeringsondernemingen (die actief zijn op het gebied van directe levensverzekering), kredietinstellingen, onder bepaalde voorwaarden instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP), beleggingsondernemingen die vermogensbeheer aanbieden, beleggingsondernemingen of beheersmaatschappijen en beheerders van alternatieve EU-beleggingsinstellingen. PEPPs kunnen alleen in de Europese Unie worden aangeboden en verspreid wanneer de nationale autoriteiten besluiten dat zij mogen worden geregistreerd. Dit gebeurt in een centraal openbaar register, dat door EIOPA (de Europese Verzekeringstoezichthouder) wordt bijgehouden.

•

Verzekeringstussenpersonen (in het kader van verzekeringsdistributierichtlijn IDD) en beleggingsondernemingen die beleggingsadvies geven (in het kader van MiFID II) kunnen PEPPs distribueren.

•

Voor verzekeringsmaatschappijen en tussenpersonen die PEPPs distribueren, zijn de meeste informatievereisten en gedragsregels die gelden voor verzekeringen met een beleggingscomponent in de verzekeringsdistributierichtlijn (IDD) van toepassing (met uitzondering van de regels betreffende advies, informatievoorwaarden, toezicht op producten en governancevereisten (“POG”) en “execution-only”). Deze IDD-regels zijn van toepassing, tenzij de IDD op nationaal niveau strikter is geïmplementeerd.

De verordening regelt de registratie, ontwikkeling, distributie en en het toezicht op PEPP. PEPPs zijn beschikbaar voor personen die in één van de EU-lidstaten verblijven, ongeacht hun nationaliteit.

Samen met het PEPP-voorstel lanceerde de Europese Commissie ook een aanbeveling inzake de fiscale behandeling van persoonlijke pensioenproducten, inclusief PEPP. De Commissie moedigt de lidstaten aan om PEPPs dezelfde fiscale behandeling te geven als die welke momenteel wordt toegekend aan soortgelijke bestaande nationale producten, ook al voldoet het PEPP niet volledig aan de nationale criteria voor belastingvermindering.

BIPAR, de Europese Federatie van Verzekeringstussenpersonen (www.bipar.eu), heeft het PEPP dossier van bij het begin van nabij en actief gevolgd, samen met haar werkgroep “Pensioenen”

De meeste distributie- en informatievereisten van de PEPP-verordening zijn ook van toepassing op verzekeringsmaatschappijen en -tussenpersonen die PEPPs distribueren, met uitzondering van de geschiktheidstest voor PEPPs (in plaats daarvan is de IDD geschiktheidstest van toepassing).

•

34

FVF

Voor beleggingsondernemingen die beleggingsadvies verstrekken en PEPPs distribueren, zijn de MiFID II-regels inzake belangenconflicten, algemene beginselen en informatie aan cliënten, geschiktheid en rapporteren aan cliënten, van toepassing, alsook de meeste PEPP regels

verstrekken van beleggingsadvies, mogen op het grondgebied van een lidstaat van ontvangst PEPPs distribueren in het kader van vrijheid van dienstverlening en vrijheid van vestiging, op voorwaarde dat zij daarbij de relevante regels en procedures in acht nemen die in het kader van de IDD / MiFID II zijn vastgesteld.

•

Wat toezicht op producten en governancevereisten (“POG”) betreft, moeten PEPP-distributeurs over adequate regelingen beschikken om informatie te verkrijgen en om de kenmerken en de beoogde doelmarkt van elk PEPP te begrijpen.

•

Er komt een precontractueel PEPP-essentiële-informatiedocument, dat grotendeels het voorbeeld van de PRIIPs “KID” volgt. Dit “PEPP-KID” zal ook een rubriek bevatten over kosten, met inbegrip van de distributiekosten.

Het PEPP-KID bevat een duidelijke vermelding dat de PEPP-aanbieder of PEPP-distributeur informatie moet verstrekken over de distributiekosten die nog niet in de gespecificeerde kosten zijn vervat, zodat de PEPP-spaarder het cumulatieve effect van deze totale kosten op het rendement van de belegging kan begrijpen. Bovenop het PEPP KID is er een “PEPP-Overzicht” dat tijdens de opbouwfase van het product wordt verstrekt.

•

Een belangrijk aspect van PEPP is de meeneembaarheid.

Dit betreft de mogelijkheid om een bijdrage te blijven leveren aan een bestaande PEPP-rekening wanneer men naar een andere lidstaat verhuist. Indien meeneembaarheid niet beschikbaar is, kunnen consumenten gratis van aanbieder veranderen of kunnen zij blijven bijdragen aan het PEPP van het vorige land. Binnen drie jaar na de datum van toepassing van de verordening moet elke PEPP-aanbieder op verzoek nationale subrekeningen voor ten minste twee lidstaten aanbieden.

•

Er zijn verschillende vormen van uitbetaling mogelijk en de spaarder kan de door hem gekozen vorm van uitbetaling wijzigen.

•

Aanbieders van PEPPs worden aangemoedigd bij hun beleggingsbeslissingen en risicobeheersystemen rekening te houden met duurzaamheidsfactoren.

inzake distributie en informatieverstrekking (ook hier met uitzondering van de PEPP geschiktheidstest).

•

Nevenverzekeringstussenpersonen kunnen geen PEPPs distribueren.

•

Het toepasselijke distributieregime is één van de voorbeelden waar de tekst zoals die door de Raad van de EU en het Europees Parlement uiteindelijk werd overeengekomen, afwijkt van wat bv. het Parlement aanvankelijk had voorgesteld. Het Parlement wenste namelijk één enkel distributieregime geïnspireerd door MiFID II, inclusief een verbod op commissies voor beleggingsadvies op onafhankelijke basis. Mede dankzij BIPAR werd de visie van de Parlement niet weerhouden in de goedgekeurde tekst.

•

•

De aanbieders van PEPPs moeten een “Basis PEPP” aanbieden. Dit dient een veilig product te zijn dat de standaardbeleggingsoptie vormt en waarbij de kosten en vergoedingen niet meer dan 1% van het opgebouwde kapitaal per jaar mogen bedragen. Het basis-PEPP moet kapitaalbescherming bieden (kapitaalgarantie of andere risicolimiteringstechnieken) om ervoor te zorgen dat spaarders het geïnvesteerde kapitaal recupereren. Aanbieders mogen maximaal zes beleggingsmogelijkheden aanbieden (met inbegrip van de basis PEPP). Alle beleggingsopties worden ontworpen op basis van een garantie- of risicolimiteringstechniek die de spaarders van PEPPs voldoende bescherming biedt.

Er is verplicht advies (met een geschiktheidstest) en een verlangens- en behoeftentest voor PEPP-aanbieders en -distributeurs, voor alle PEPPs (ook voor de “basis PEPP” en ook bij gebruik van geautomatiseerde systemen).

•

Aanbieders en distributeurs van PEPPs moeten ervoor zorgen -en op verzoek aan de autoriteiten aantonen- dat natuurlijke personen die advies geven over PEPPs over de nodige kennis en bekwaamheid beschikken om hun verplichtingen uit hoofde van de PEPP-verordening na te komen (onverminderd strengere toepasselijke sectoriële wetgeving).

•

Verzekeringstussenpersonen die in het kader van de IDD geregistreerd zijn en beleggingsondernemingen waaraan overeenkomstig MiFID II vergunning is verleend voor het

NEXT STEPS Tijdens de redactie van dit artikel moet de verordening nog gepubliceerd worden in het Publicatieblad van de EU en kan dan in werking treden (20 dagen na publicatie). De verordening is van toepassing vanaf twaalf maanden na de publicatie van de gedelegeerde handelingen van de verordening (bv. de praktische uitwerking van het PEPP-essentiële-informatiedocument of de uitwerking van de 1% kostenbeperking voor de basis-PEPP). De Commissie verwacht dat de eerste PEPPs kort na de datum van toepassing van de verordening, d.w.z. midden- of eind 2021, op de markt komen.

Auteur: Rebekka De Nie, EU Policy Manager BIPAR 35

WWW.AEDESVL.BE

PRIJS DECAVI 2019 BESTE FIETSVERZEKERING

PRIJS DECAVI 2019 BESTE RECHTSBIJSTAND AUTO

DÉ INNOVATIE IN VERZEKERINGEN

GEVOLGEN NIEUWE VENNOOTSCHAPSWETGEVING VOOR INSCHRIJVINGSDOSSIERS FSMA Het nieuwe wetboek van vennootschappen en verenigingen is op 1 mei 2019 in werking getreden en zal stapsgewijs worden ingevoerd. De nieuwe vennootschapswetgeving heeft ook enkele gevolgen voor het inschrijvingsdossier van de verzekeringsmakelaar bij de FSMA via de onlineapplicatie CABRIO. Niet alles is al even duidelijk. Tijdens de opmaak van dit artikel werd de focus gelegd op enkele zaken die door FVF reeds met de FSMA werden afgetoetst of in bespreking zijn.

OMSCHAKELING VAN NATUURLIJKE NAAR RECHTSPERSOON De nieuwe vennootschapswetgeving is reeds van toepassing voor natuurlijke personen die wensen over te schakelen naar een rechtspersoon. Zij dienen een nieuw ondernemingsnummer aan te vragen en zich in te schrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).

Hierdoor zal er ook een nieuw inschrijvingsdossier moeten aangemaakt worden bij de FSMA, alsook dient er een inschrijvingsbijdrage betaald te worden.

BESTAANDE NV’S EN TOEKOMSTIGE EFFECTIEVE LEIDERS

‘NV’ wenst te veranderen naar bijvoorbeeld een ‘BV’, is het dus ook belangrijk om eventuele nieuwe effectieve leiders in te geven in CABRIO. De FSMA zal nog bekijken of alle personen die binnen de toekomstige BV als bestuurder worden opgegeven, ook standaard als effectieve leider worden beschouwd. Zij zal de FAQ-lijst op haar website nog aanpassen. Tijdens de redactie van dit artikel werd de aanpassing nog niet doorgevoerd.

WEBINAR Op 29 april organiseerde FVF het webinar “De nieuwe vennootschapswetgeving en de impact ervan op het makelaarskantoor.

Tijdens het webinar gaf FVF een overzicht van de voornaamste gevolgen die de nieuwe vennootschapswetgeving met zich meebrengt voor de verzekeringsmakelaars. Ook werden er praktische tips gegeven om zich aan de nieuwe regels te conformeren. Leden kunnen de PowerPoint en veel gestelde vragen tijdens het webinar terugvinden op fvf.be (na inlog) > ‘e-bib’ > ‘studies en publicaties’ > ‘webinar’ > ‘nieuwe vennootschapswetgeving’.

Voor juridisch maatwerk, zoals aanpassing van de statuten of omschakeling naar een nieuwe vennootschapsvorm, raadt FVF u echter aan contact op te nemen met een notaris, boekhouder en/of advocaat.

Makelaarsvennootschappen met de vennootschapsvorm ‘NV’ hebben destijds in CABRIO een gedelegeerd of afgevaardigd bestuurder en/of leden van het directiecomité doorgegeven als een effectieve leider in CABRIO. De gewone bestuurders van deze NV maakten echter niet automatisch deel uit van de effectieve leiding en dienden, voor zover geen effectieve leider, niet doorgegeven te worden in CABRIO. Voor de FSMA is het aan elke vennootschap zelf om te beslissen welke nieuwe rechtsvorm zij aannemen en wie er, statutair gezien, zal behoren tot de leiding van de vennootschap. Wanneer een makelaarsvennootschap met vennootschapsvorm

37

‘JE MAKELAAR, JE BESTE VERZEKERING’ OP VAKANTIE VANAF 10 TOT 30 JUNI! 63% van de Belgen zal deze zomer op vakantie vertrekken en ook de thuisblijvers zullen van de zomermaanden gebruikmaken zich te vermaken. Met de vakantie in zicht, is nu dus de ideale moment om de vakantiegangers eraan te herinneren zich goed voor te bereiden om niet voor onaangename verrassingen te staan tijdens hun vakantie.

Vele klanten weten niet waarvoor en voor welke situaties ze precies verzekerd zijn. Zijn ze voor alles voorzien? Of stapelen ze de verzekeringen op en zijn ze oververzekerd? Aan de verzekeringsmakelaar om hen het bos weer door de bomen te laten zien. Brocom lanceerde daarom in juni een campagne met als doel de klanten contact op te laten nemen met hun makelaar vooraleer ze op reis vertrekken.

‘JE MAKELAAR’ OP SOCIALE MEDIA Ook tijdens de campagne rond vakantie posten we video’s op sociale media die de toegevoegde waarde van de verzekeringsmakelaar in the picture zetten. Als makelaar wijst hij met zijn expertise de weg naar die verzekeringen die de klant echt nodig heeft. Zo kan deze laatste met een gerust hart volop genieten van zijn welverdiende vakantie!

De digitale campagne liep van 10 tot 23 juni op Facebook en LinkedIn. Alsook werd er een blog op www.makelaarinverzekeringen.be gepost. Aarzel dus niet om de checklist te delen op uw website of sociale media!

‘JE MAKELAAR’ ONLINE Van 17 tot 30 juni worden banner getoond op verschillende websites die druk bezocht worden door vakantiegangers die hun reis voorbereiden. We viseren hier meer dan 2.600 clicks op te krijgen.

38

FVF

‘JE MAKELAAR’ IN HET STRAATBEELD Na de positieve reacties én resultaten die we van de vorige abribussen-campagnes ontvingen, zijn we er meer dan ooit van overtuigd dat affichage een mooie toevoeging is aan de campagnes van ‘Je Makelaar, Je beste Verzekering’. Zo wordt de affichage als origineel en aangenaam om naar te kijken beschouwd. Tevens overtreffen ze de gezette bench marks van ‘duidelijkheid’ en ‘geloofwaardigheid’. Bovendien moedigen de posters de voorbijganger aan om online te zoeken naar een verzekeringsmakelaar in hun buurt.

2.750 panelen bezorgen in juni klaar en duidelijk de boodschap “Goed verzekerd op reis? Ik wijs je de weg” overal in het land, van de kust tot in de Ardennen!

BRENG DE VAKANTIE IN UW KANTOOR...

Zoals altijd vindt u in de campagnebibliotheek op brocom.be al het materiaal dat u nodig heeft om mee een succes van de campagne te maken. Denk aan video’s, posters, banners, e-mail handtekening, …

... AND LAST BUT NOT LEAST! ‘Je Makelaar’ is sinds 16 mei ook elke donderdagavond aanwezig op Kanaal Z met interviews met verschillende Brocom-partners, zoals FVF, die aantonen dat de verzekeringsmakelaars zeker voldoen aan de nieuwe verwachtingen van de klant.

Om nog maar te zwijgen over uw getuigenissen die een buzz zullen creëren op sociale media!

39

Belgium is nu

Belgium DE DYNAMIEK EN FRISSE BLIK VAN EEN NIEUWE VERZEKERAAR BOVENOP EEN EXPERTISE VAN BIJNA 120 JAAR. Tot uw dienst en die van uw klanten. www.athora.com/be Athora Belgium nv Louizalaan 149 - 1050 Brussel - KBO - BTW-nr. (BE) 0403.262.553 - RPR Brussel - Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenr. 0145.

40

Verant. Uitg.: Athora Belgium nv - Louizalaan 149 - 1050 Brussel - ATH_153_06/2019

FVF

MODELOVEREENKOMST KLANTENAANBRENGER EN SUBAGENT Aangezien verzekeringsmakelaars regelmatig samenwerken met verzekeringssubagenten en klantenaanbrengers, stelt FVF modelovereenkomsten ter beschikking voor haar leden. Deze modelovereenkomsten werden recentelijke geactualiseerd op de e-bib van FVF.

KLANTENAANBRENGER BETREFFENDE VERZEKERINGSDISTRIBUTIE De klantenaanbrenger oefent geen werkzaamheden in het kader van de verzekeringsdistributie uit en wordt bijgevolg niet beschouwd als een verzekeringstussenpersoon, onderworpen aan de inschrijvingsplicht bij de FSMA. De werkzaamheden van de klantenaanbrenger beperken zich tot het occasioneel doorverwijzen naar of aanbrengen van potentiële klanten aan de tussenpersoon.

Enkele aandachtspunten voor de verzekeringsmakelaar: • De verzekeringsmakelaar neemt passende organisatorische maatregelen teneinde erop toe te zien dat de klantenaanbrenger geen werkzaamheden van verzekeringsdistributie uitoefent. In dat kader dient de verzekeringsmakelaar erop toe te zien dat de klantenaanbrenger het regelgevend kader respecteert en draagt in die zin de verantwoordelijkheid i.v.m. mogelijke werkzaamheden van verzekeringsdistributie die de klantenaanbrenger zou stellen.

• Qua vergoeding heeft de klantenaanbrenger recht op een éénmalige vergoeding per aangebrachte klant, ongeacht de omvang en het aantal gesloten verzekeringsovereenkomsten.

VERZEKERINGSSUBAGENT In tegenstelling tot de klantenaanbrenger oefent de verzekeringssubagent wel werkzaamheden uit in het kader van de verzekeringsdistributie en wordt bijgevolg beschouwd als een verzekeringstussenpersoon. Hij is dus ook onderworpen aan de inschrijvingsplicht bij de FSMA. Voor het geheel van zijn verzekeringsdistributiewerkzaamheden handelt hij onder de volledige en onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid van één verzekeringsmakelaar.

Enkele aandachtspunten voor de verzekeringsmakelaar: • De verzekeringssubagent is een zelfstandige in die zin van

•

•

•

•

•

de sociale wetgeving. Hij staat zelf in voor zijn fiscale en sociale verplichtingen met de uit de samenwerkingsovereenkomst voortvloeiende vergoedingen maar handelt voor de werkzaamheden in het kader van de verzekeringsdistributie dus onder de verantwoordelijkheid van de verzekeringsmakelaar.

De verzekeringssubagent kan optreden voor één of meerdere groepen van verzekeringsrisico’s waarin de verzekeringsmakelaar actief is (verzekeringen niet-leven, levensverzekeringen zonder beleggingscomponent en/of levensverzekeringen met beleggingscomponent.

De verzekeringssubagent vermeldt op zijn briefpapier en andere documenten die van hem uitgaan de naam van de tussenpersoon voor wiens rekening hij optreedt.

Het eigendom- en portefeuillerecht van de door de verzekeringssubagent onderschreven verzekeringsovereenkomsten behoort toe aan de verzekeringsmakelaar. Niettemin kunnen beide partijen overeenkomen dat de verzekeringssubagent het recht heeft om zelf een portefeuille op te bouwen.

De verzekeringssubagent is ingeschreven in het register van de FSMA. Via het inschrijvingsdossier van de subagent kent de FSMA de identiteit van de verzekeringsmakelaar waarvoor de subagent optreedt. In dat kader vindt de FSMA het wenselijk dat de verzekeringsmakelaar de FSMA op de hoogte brengt als hij de samenwerking met de betrokken verzekeringssubagent stopt wegens ‘ernstige tekortkomingen’.

De verzekeringsmakelaar kan de verzekeringssubagent laten opnemen als verzekerde in zijn polis Beroepsaansprakelijkheid. Meer info omtrent de polis beroepsaansprakelijkheid voor FVF-leden vindt men op fvf.be (na inlog) > ‘e-bib’ > ‘info over ledenvoordelen’ > ‘groepspolissen’.

FVF-leden vinden de overeenkomsten op fvf.be (na inlog) > ‘e-bib’ > ‘contracten’ > ‘model klantenaanbrenger betreffende verzekeringsdistributie’ en ‘overeenkomst subagent’.

De overeenkomsten dienen uiteraard door uw kantoor nog aangepast te worden aan de concrete situatie van de samenwerking. Elke samenwerking heeft immers haar specifieke kenmerken en voorwaarden die op een correcte manier in de overeenkomst gestipuleerd dienen te worden.

41

BELEGGINGSVERZEKERINGEN: VEELZIJDIGER DAN HET LIJKT!

IN GESPREK MET PAUL VAN EESBEECK OVER ZIJN NIEUWSTE BOEK Vijf jaar na de publicatie van het handboek ‘Beleggingsverzekeringen’ verschijnt het nieuwe boek ‘Beleggingsverzekeringen in tak 21 en tak 23. Het Zwitsers zakmes inzake vermogensstructurering’ van Paul Van Eesbeeck. Vrijuit zat samen met de auteur en expert ter zake.

Wat zijn voor u de argumenten om een beleggingsverzekering als alternatief voor te stellen ten aanzien van bancaire producten?

Paul Van Eesbeeck: Onder ‘beleggingsverzekeringen’ maak ik geen onderscheid tussen tak 21 en tak 23. In beide takken heeft men verzekeringen met een spaar- of een beleggingsdimensie.

Dit in tegenstelling tot sommige wetsbepalingen die de term ‘beleggingsverzekering’ voorbehouden voor levensverzekeringen van tak 23, terwijl zij inzake tak 21-verzekeringen de term ‘spaarverzekering’ hanteren. Ik vind dit terminologisch onderscheid nogal kunstmatig.

Een eerste troef van een beleggingsverzekering is de aantrekkelijke roerende fiscaliteit. Wie denkt aan beleggingen, denkt aan zijn rendement. Wie denkt aan rendement, denkt aan de fiscus en de roerende fiscaliteit. Wanneer men de langere termijn voor ogen heeft dan kan het belastingregime van de beleggingsverzekeringen (met premietaks) meer dan zijn mannetje staan tegenover dat van bancaire producten (met roerende voorheffing of beurstaks).

Laten we bijvoorbeeld een tak 23-beleggingsverzekering vergelijken met een bevek. Bij deze laatste moet er een onderscheid gemaakt worden tussen obligatiebeveks en aandelenbeveks.

De eerste ondergaat roerende voorheffing van 30%, de laatste niet, maar wel een beurstaks. Bij tak 23-beleggingsverzekeringen geldt er een eenheidsregime op fiscaal vlak. Men dient er rekening te houden met een instaptaks van 2%, ongeacht of er onderliggend geïnvesteerd wordt in obligaties of aandelen. Ik noem dit ook wel eens de ‘Walibitaks’.

Interest

42

Wat moeten we hieronder verstaan?

Paul: Kortweg, door middel van het betalen van de instap-premietaks bekomt men zijn ingangsticket. Daarna kan men zich de ‘hele dag’ – met betrekking tot de verzekering is dat zelfs gedurende uw hele leven – vergapen aan alle attracties. Denk aan fondswissels, overstappen van tak 21 naar tak 23 of omgekeerd, afkopen, … Onderweg en op het einde van de rit betaalt men geen belastingen meer. Ook wanneer de instap-premietaks zou stijgen na het aangaan van de beleggingsverzekering.

Dit in tegenstelling tot bancaire producten.

Bij aandelenbeveks heb je bijvoorbeeld een beurstaks. Die beurstaks is wel lager dan de premietaks (1,32%), maar die is in tegenstelling tot de premietaks bij elke arbitrage naar een ander bevek of zelfs een ander compartiment van dezelfde bevek opnieuw verschuldigd. Komt daarbij dat in in tegenstelling tot de premietaks bij beleggingsverzekeringen de beurstaks geen instaptaks maar een uitstaptaks is. Wanneer tijdens uw belegging het tarief van de beurstaks zou stijgen (dit is de voorbije jaren herhaaldelijk gebeurd), dan zal deze dus op het einde van de rit, met name bij verkoop of arbitrage van de bevek, aangerekend worden tegen ‘het tarief van de dag’.

Bij de obligatiebeveks betaalt u dan weer roerende voorheffing van 30%. Tijdens uw belegging kan deze ook toenemen.

Met de premietaks betaalt men aan de ingang, that’s it! Wat de onderliggende beleggingen ook mogen zijn. Wanneer men zo’n belegging heel zijn leven aanhoudt, dan betaalt men 2% op een rendement dat men levenslang opbouwt. Deze heeft hier namelijk geen invloed meer op. Ik leg dit graag uit aan de hand van een tabel.

De tabel hieronder groepeert de berekeningsresultaten die opmeten a rato van welk percentage de premietaks van 2% in het kader van een beleggingsverzekering het beleggingsrendement van de verzekering afroomt in functie van diens looptijd en bruto beleggingsrendement.

Beleggingsduur van de beleggingsverzekeringspremie

1 jaar

3 jaar

5 jaar

8 jaar

10 jaar

20 jaar

30 jaar

0,50%

394,12%

132,03%

79,61%

50,13%

40,30%

20,65%

14,11%

1,00%

198,04%

66,67%

40,40%

25,63%

20,70%

10,87%

7,60%

2,00%

100,00%

34,00%

20,8%

13,38%

10,91%

6,00%

4,38%

3,00%

67,32%

23,11%

14,27%

9,31%

7,66%

4,39%

3,33%

4,00%

50,98%

17,66%

11,01%

7,28%

6,04%

3,61%

2,83%

5,00%

41,18%

14,40%

9,06%

6,07%

5,08%

3,15%

2,55%

6,00%

34,64%

12,23%

7,76%

5,26%

4,44%

2,85%

2,37%

FVF

De groene velden staan voor de percentages die minder dan 30% bedragen.

We nemen 30% omdat deze staat voor het tarief van de roerende voorheffing die wordt ingehouden op het beleggingsrendement van een obligatiebevek en een aantal andersoortige beleggingen (intresten op kasbons, dividenden van

Interview aandelen, …). De rode velden tonen wanneer de premietaks duurder uitvalt dan de roerende voorheffing.

De tabel leert dat voor een beleggingsverzekering met een looptijd van 8 jaar die een jaarlijks beleggingsrendement laat optekenen van 1%, de premietaks van 2% wiskundig overeenstemt met een heffing op dit rendement na 8 jaar van 25,63%.

Dit is lager dan het 30%-tarief van de roerende voorheffing die afgaat van het beleggingsrendement uit een obligatiebevek met eenzelfde looptijd van 8 jaar en eenzelfde jaarlijks beleggingsrendement van 1%. En voor een beleggingsverzekering die 20 jaar loopt en een jaarlijks beleggingsrendement laat optekenen van 2%, daalt die 25,63% zelf verder naar hooguit 6%.

De uitleg hiervoor is dat het relatieve gewicht van de premietaks van 2% ten opzichte van het gekapitaliseerde rendementsbedrag kleiner wordt naarmate die taks kan ‘afgeschreven’ worden over een langere duur en gerelateerd kan worden aan een hoger rendement.

Nog steeds in de sfeer van de roerende fiscaliteit kan er nog aangestipt worden dat de jaarlijkse taks van 0,15% die in 2018 werd ingevoerd op beleggingen in beursgenoteerde aandelen, obligaties en fondsen die aangehouden worden op effectenrekeningen op naam van natuurlijke personen, en waarvan de waarde € 500.000 of meer bedraagt, niet van toepassing is op beleggingsverzekeringen. Zij ontspringen de dans.

Dit alles heeft er mij toe geïnspireerd om in mijn nieuw boek over beleggingsverzekeringen de ondertitel ‘het Zwitsers zakmes inzake vermogensstructurering’ te bedenken.

In uw boek spreekt u ook over de hervorming van het erfrecht en het feit dat dit geen onbelangrijke impact heeft op levensverzekeringen. Kan u de voornaamste gevolgen hiervan toelichten?

Paul: Door het samenspel van de aanduiding van de verzekeringsnemer(s), van de verzekerde(n) en van de begunstigden en soms ook via de rechtsfiguur van de overdracht van rechten, kan de levensverzekering zich ontpoppen tot een soort van alternatief testament. Alleen is het zo dat het verzekeringsrecht aan de levensverzekering een eigen motoriek geeft en dat diens werking op tal van vlakken afwijkt van een aantal basisprincipes van het burgerlijk recht in het algemeen en van het erf- en schenkingsrecht in het bijzonder. De verzekeringsprestatie uit een beleggingsverzekering behoort namelijk op burgerrechtelijk vlak in de regel niet tot de nalatenschap van de overleden verzekeringsnemer. ››

Duidelijk! Zijn er nog andere redenen?

Paul: In de beginjaren werd vooral de aantrekkelijke roerende fiscaliteit van de beleggingsverzekeringen in de verf gezet.

Gaandeweg is men ook tot het besef gekomen dat een beleggingsverzekering de loutere beleggingsdimensie overstijgt en dat ze meer in haar mars heeft. Zo heeft de beleggingsverzekering alles in huis om zich te ontpoppen tot een performant instrument inzake vermogensoverdracht en successieplanning.

Dit alles in een specifiek en toch wel aantrekkelijk juridisch raamwerk. Een bevek kan je in tegenstelling tot de beleggingsverzekering wel schenken, maar ze zijn geen instrumenten om vermogensoverdracht te sturen an sich.

Er valt voorts ook nog aan te stippen dat de levensverzekering een bescherming biedt tegen eventuele schuldeisers van de verzekeringsnemer, weer in tegenstelling tot de effectenrekening waar wel beslag op kan worden gelegd. Gedwongen afkoop of verkoop is niet mogelijk omdat het zo specifiek beschreven wordt in de betrokken wetgeving. Dit is zeker interessant voor zelfstandigen zonder vennootschap en zij die een vrij beroep uitoefenen. Bij een aantal categorieën vrijberoepers stelt de wet dat wanneer men een vennootschap heeft men toch in persoonlijke naam blijft opdraaien voor beroepsfouten.

43

Vóór de hervorming van het erfrecht werd, op enkele uitzonderingen na, elke schenking aan een toekomstige erfgenaam beschouwd als een voorschot op erfenis, tenzij anders bedongen. Die schenkingen moesten derhalve ‘ingebracht’ worden en werden dus aangerekend op het (later) erfdeel van de begiftigde.

Als de schenking echter de vorm aannam van een levensverzekering, stelde de verzekeringswetgeving net het tegenovergestelde. Een schenking vervat in een levensverzekering werd geacht ‘buiten erfdeel’ te zijn gedaan, tenzij anders bedongen.

Het ging om een opmerkelijke afwijking op de burgerrechtelijke inbrengplicht van schenkingen aan erfgenamen.

De hervorming van het erfrecht die is ingegaan op 1 september 2018 heeft de inbrengregels inzake schenkingen aangepast en verfijnd: schenkingen aan erfgenamen-afstammelingen blijven civielrechtelijk inbrengplichtig (tenzij anders bedongen) terwijl schenkingen aan erfgenamen die geen afstammelingen zijn voortaan geacht worden buiten erfdeel te zijn gedaan (weerom tenzij anders bedongen). De wetgever heeft in het zog ook de inbrengregels van artikel 188 van de Verzekeringswet inzake schenkingen ingebed in levensverzekeringen, hertekend. De wijziging houdt simpelweg in dat de levensverzekeringsrechtelijke inbrengregels voortaan in de pas lopen van de burgerrechtelijke inbrengregels voor ‘klassieke’ schenkingen, althans voor begunstigingsclausules (of wijzigingen daaraan) die plaats vinden vanaf 1 september 2018 (begunstigingsclausules van voor die datum blijven ressorteren onder de oude regels).

Stel dat moeder An twee zonen Jan en Peter heeft. Ze is weduwe en de relatie met Peter is verzuurd. In haar beleggingsverzekering heeft An haar zoon Jan aangeduid als enige begunstigde en dus Peter aan de kant geschoven. Volgens de oude versie van de Verzekeringswet, had Jan bij het overlijden van zijn moeder het overlijdenskapitaal ‘buiten erfdeel’ ontvangen. Met de nieuwe versie van de Verzekeringswet, krijgt Jan bij overlijden van zijn moeder het overlijdenskapitaal ‘als voorschot op erfenis’ uitgekeerd, dus met inbrengplicht, wat wellicht niet strookt met de wil van An. Stel dat het overlijdenskapitaal € 100.000 bedraagt en er daarnaast bijvoorbeeld nog € 500.000 aan erfenis te verdelen valt onder de twee zonen. Dan zal Jan van die € 500.000 slechts € 200.000 ontvangen, omdat hij daarnaast ook het overlijdenskapitaal van € 100.000 als ‘voorschot op erfdeel’ heeft ontvangen. Finaal zullen Jan en Peter dan elk € 300.000 ontvangen hebben. Dit is ook de filosofie van de inbrengplicht, met name het onevenwicht tussen latere erfgenamen dat ontstaan is door een schenking, ter gelegenheid van het later overlijden van de schenker weer recht trekken. De wet laat An wel toe om de verzekeringsprestatie aan Jan toch expliciet van in-

“De beleggingsverzekering heeft meer in haar mars dan louter een beleggingsdimensie. Zo heeft ze alles in huis om zich te ontpoppen tot een performant instrument inzake vermogensoverdracht en successieplanning.” breng vrij te stellen, zodat Jan naast het overlijdenskapitaal van € 100.000 nog eens de helft van de nalatenschap van € 500.000, hetzij € 250.000 zal ontvangen, maar iemand zal haar daar dan wel op moeten wijzen… Vroeger hoefde dat niet.

De wetgeving gaat er dus standaard vanuit dat wanneer men bepaalde kinderen als begunstigde opneemt, dit niet automatisch bedoeld is om ze te bevoordelen ten aanzien van andere kinderen. De wijziging zorgt ervoor dat als een klant bij een levensverzekering niet alle kinderen als begunstigde aanwijst, de verzekeringsmakelaar voortaan spontaan de vraag zou moeten stellen of dit met de reden is deze begunstigde extra te bevoordelen. In bevestigend geval dienen afwijkingen op de inbrengplicht in de context van een levensverzekering sinds 1 september 2018 specifiek bedongen te worden, en dit best in een afzonderlijk document, dus buiten de eigenlijke polisvoorwaarden om.

Wat zijn voor u de voordelen, maar tegelijkertijd ook de valkuilen, van de begunstigingsclausule?

Paul: De basisconfiguratie van een beleggingsverzekering is die waarin de verzekeringsnemer de polis sluit op zijn eigen hoofd. De verzekering voorziet dan in de uitkering van een kapitaal bij het overlijden van het verzekerd hoofd aan de begunstigde. Deze kunnen de echtgenoot, de kinderen, … van de verzekeringsnemer zijn.

Als de begunstigingsclausule verwijst naar de wettelijke erfgenamen of naar de nalatenschap van de verzekeringsnemer, is het overlijdenskapitaal uit de beleggingsverzekering een erfgoed dat toevalt aan de wettelijke en/of testamentaire erfgenamen. Het nadeel hiervan is dat het overlijdenskapitaal uit de beleggingsverzekering als erfgoed tot het onderpand behoort van de eventuele schuldeisers van de overleden verzekeringnemer en dat, als de erfgenamen verzaken aan de nalatenschap, zij tegelijk ook verzaken aan het overlijdenskapitaal uit de beleggingsverzekering, dat immers tot die nalatenschap behoort.

Als de begunstigingsclausule daarentegen niet verwijst naar de wettelijke erfgenamen of naar de nalatenschap van de verzekeringsnemer als dusdanig, maar naar de echtgenoot, de kinderen, de broers en zussen, … van de verzekeringsnemer, dan liggen de kaarten totaal anders.

In dat geval is het overlijdenskapitaal uit de beleggingsverzekering geen erfgoed en valt dit kapitaal dus burgerrechtelijk niet in de nalatenschap! Stroomopwaarts hebben de premies ooit deel uitgemaakt van het vermogen van de naderhand overleden verzekeringsnemer, maar die premies werden destijds overgemaakt aan de verzekeringsmaatschappij in het kader van

44

FVF

een derdenbeding in de vorm van een levensverzekering. Als tegenprestatie voor de premie waarvan de verzekeringsmaatschappij eigenaar is geworden, heeft die laatste er zich toe verbonden om bij het overlijden van de verzekerde een bedrag uit te keren aan de derde-begunstigde, zoals aangeduid door de verzekeringsnemer. Omdat het (recht op het) overlijdenskapitaal nooit eigendom is geweest van de overleden verzekeringsnemer, is het dus geen erfgoed. Een levensverzekering met derdenbeding maakt daardoor als het ware een civielrechtelijke bocht om de nalatenschap van de verzekeringsnemer heen.

Laten we dit illustreren met een overlijdensrisicoverzekering waarin de verzekeringnemer een premie van €1.000 betaalt en bij diens overlijden vóór een bepaalde datum de begunstigde een uitkering van €100.000 ontvangt . Bij deze zuivere levensverzekering verdwijnt de premie van €1.000 meteen uit het vermogen van de verzekeringnemer. De €100.000 die de begunstigde uitgekeerd krijgt als de verzekeringsnemer overlijdt, heeft echter nooit tot het vermogen van de verzekeringsnemer behoord, maar is een aanspraak die in hoofde van de begunstigde ontstaat tegenover de verzekeraar (en niet op de nalatenschap van de overledene). Hetzelfde denkpatroon geldt ook voor beleggingsverzekeringen.

Het feit dat de vordering van de derde-begunstigde op de verzekeringsmaatschappij losgekoppeld is van zijn eventuele erfrechtelijke aanspraken maakt ook dat de derde-begunstigde, die tevens erfgenaam zou zijn van de overledene, de verzekeringsprestatie kan vorderen en innen, en tegelijk de eventueel deficitaire nalatenschap van de overledene kan verwerpen (omdat die laatste de schulden had opgestapeld).

Dit gegeven houdt soms ook een gevaar in. Stel dat Jan, kinderloze weduwnaar, feitelijk gaat samenwonen met zijn nieuwe levensgezellin An en dat hij An testamentair aanduidt als algemene legataris. Met dergelijk testament zal de hele nalatenschap van Jan toevallen aan An. Maar stel dat Jan jaren eerder een beleggingsverzekering sloot en er in de begunstigingsclausule bij overlijden iemand anders dan An vermeld stond, bijvoorbeeld zijn broer Peter. Welnu, bij het overlijden van Jan zal het overlijdenskapitaal uit de levensverzekering, ondanks het testament ten gunste van An, toch aan Peter toevallen. Het testament regelt immers het lot van de nalatenschap, zeg maar de erfgoederen. En zoals we hierboven gezien hebben is het overlijdenskapitaal uit een levensverzekering burgerrechtelijk geen erfgoed. Die vaststelling leert alvast dat bij de opmaak van een testament elke notaris of andere raadgever, zoals de verzekeringsmakelaar, spontaan de vraag zou moeten terugkaatsen of er ook vermogen belegd werd in een levensverzekering. In bevestigd geval zou de betrokkene uitgenodigd moeten wor-

“Indien mogelijk, is het zeker aan te raden te kiezen voor een generieke aanduiding van de begunstigden i.p.v. nominatief.

Tenzij er natuurlijke goede redenen zijn om hiervan af te wijken.”

den om de begunstigingsclausule van de levensverzekering navenant te laten wijziging, althans indien dit zo gewenst is.

Een andere valkuil is de keuze om de begunstigingsaanwijzing nominatief op te stellen. Bij een generieke aanduiding van de echtgenoot als begunstigde is het zo dat na echtscheiding, de ex-echtgenoot niet langer de begunstigde is. Bij naderhand hertrouwen wordt de nieuwe echtgenoot automatisch ook de nieuwe begunstigde. Bij een nominatieve aanduiding van de echtgenoot is de situatie echter complexer en kunnen er verwikkelingen optreden.

Net zoals bij de echtgenoot, is er ook voor de kinderen een wezenlijk onderscheid tussen een nominatieve en een generieke begunstigingsaanwijzing. Dit is onder meer het geval mocht er tussen het sluiten van de polis en de latere datum van opeisbaarheid van de verzekeringsprestatie een bijkomend kind geboren of geadopteerd worden. Bijvoorbeeld als de kinderen Jan en An nominatief als begunstigden werden aangeduid, dan zal de later geboren Peter geen begunstigde zijn, tenzij natuurlijk Peter nadien expliciet aan de lijst van de begunstigde werd toegevoegd, maar dat wordt wel eens vergeten. Eigenlijk heeft een nominatieve begunstiging van kinderen enkel zin als de verzekeringsnemer een bepaald kind wil uitsluiten. Ook bij tussentijds overlijden van een kind is de situatie duidelijker geregeld bij een generieke aanduiding van de kinderen.

Ik raad daarom aan om indien mogelijk steeds te kiezen voor een generieke aanduiding van de begunstigden, in plaats van nominatief, tenzij er goede redenen zouden zijn om hiervan af te wijken.

Verzekeringsmaatschappijen dienen de Solvency II reglementering te respecteren. In het domein Leven heb je de productgroepen tak 21, tak 23 en de combinatie ervan.

Hoe ziet u de markt en het aanbod evolueren, rekening houdende met het voorgaande? Waarom?

Paul: Tak 23 wordt nog vaak te ongenuanceerd voorgesteld als die beleggingen waarbij het risico verschuift van de verzekeringsmaatschappij naar de verzekerde. Wanneer men risicoluw wil beleggen, denkt men meestal aan tak 21. Maar in tak 23 bestaan er ook bijvoorbeeld obligatiefondsen met een luw risico!

Gelet op het feit dat er zowel in tak 21 als in een tak 23-obligatiefonds onderliggend belegd wordt in obligaties, mag men verwachten dat de langetermijnperformance in tak 21 zou moeten overeenstemmen met de langetermijnperformance van een tak 23-obligatiefonds. ›› 45

De kortetermijnperformance van beide types van verzekeringen is echter fundamenteel verschillend. Bij een tak 21-levensverzekering absorbeert de verzekeraar de waardeschommelingen van de onderliggende obligaties en zorgt hij zo voor een meer uitgevlakt periodiek resultaat. De belegger in een tak 23-obligatiefonds wordt wel onmiddellijk geconfronteerd met die waardeschommeling, omdat de koersfluctuaties van de onderliggende obligaties onmiddellijk worden verrekend in de koerswaarde van het tak 23-fonds en dus op de waarde van de verzekering.

De onderliggende obligatieportefeuille van de tak 21-verzekeraar fluctueert echter in principe evenveel als de tak 23-obligatiefondsen. De onderliggende volatiliteit is in principe dan ook identiek. Alleen weet of merkt de tak 21-belegger het niet en krijgt hij periodiek een meer uitgemiddeld en uitgevlakt rendement gepresenteerd. De tak 23-obligatiefondsbelegger wordt meer transparant geïnformeerd dan de tak 21-belegger.

Maar de tak 21-verzekeraar vangt voor hem ook de schokken op. Daarom heeft hij ook minder nood aan gedetailleerde informatie over de onderliggende beleggingen.

De tak 21-verzekeraar vangt de eventuele koersschommelingen op via zijn eigen vermogen. Deze schokdempfunctie voert hij natuurlijk niet gratis uit! Omwille van de lagere schokdempkost, de solvabiliteitskost, is het normaal dat op langere termijn tak 23-obligatiefondsen beter presteren. Op korte termijn is tak 21 dan weer minder volatiel en dus comfortabeler voor de belegger. Men dient er wel rekening mee te houden dat als men tijdens de eerste 8 jaar om welke reden ook wil stappen uit tak 21, men roerende voorheffing van 30% dient te betalen.

Bij tak 23 blijft deze achterwege. Heel wat verzekeraars passen bij afkoop tijdens de eerste acht jaar ook een zogeheten marktwaardecorrectie toe, die zich vertaalt in een soort extra afkoopvergoeding als de marktrente op afkoopdatum groter is dan de geldende marktrente toen de polis destijds afgesloten werd en de verzekeraar de onderliggende obligatie met een minderwaarde moet verkopen (bij een stijgende rente dalen de obligatiekoersen). Omgekeerd zou men verwachten dat diezelfde verzekeraars een soort ‘afkoopbonus’ zouden toekennen wanneer de marktrente gedaald is (en dus de obligatiekoersen gestegen zijn). Maar dat gebeurt in tak 21 meestal niet. In tak 23 wel, want daar vertalen dalende marktrentevoeten (en dus stijgende obligatiekoersen) zich automatisch in een stijgende unitkoers van het tak 23-fonds, die de verzekeringsklant ten goede komt.

Hoe paradoxaal het dus ook mag klinken: een tak 23-obligatiefonds, wanneer men de langere termijn voor ogen heeft, heeft om bovenstaande redenen vaak een streep voor op tak 21. Het verhaal is dus iets subtieler dan dat van de verzekeringsmaatschappijen die het risico willen afschuiven op de verzekerde wanneer men een tak 23 obligatiefonds voorstelt aan deze laatste. Ook de klant kan er wel bij varen.

Hoe evalueert u de wetgeving rond tweede en derde pijler van de afgelopen legislatuur?

Paul: Het merendeel dat in het vorige regeerakkoord was voorzien, is uitgewerkt. Zo heeft men de derde pijler gepromoot door de taxatie op pensioensparen ietwat te verminderen van 10% naar 8% en door de invoering van het zogeheten ‘duaal pensioensparen’, al passen hier wel wat kanttekeningen bij.

46

FVF

Daarnaast beloofde men ook dat zelfstandigen zonder vennootschap meer aanvullend pensioen zouden kunnen opbouwen, zoals zelfstandigen met vennootschap dat al langer konden via de IPT-verzekering, binnen de zogeheten ‘80%-grens’.

Dit werd uitgewerkt in de POZ, zij het dat het fiscaal regime van de POZ wat bleekjes is uitgevallen ten opzichte van de IPT-verzekering. Begin dit jaar werd ook het vrij aanvullend pensioen voor werknemers (VAPW) op de rails gezet. Dit stelsel laat werknemers, wier werkgever geen of een slechts laag aanvullend pensioen aanbiedt, toe om zelf het voortouw te nemen Dit is, mijns inziens, voornamelijk interessant voor de contractuelen in overheidsdienst, die geen ambtenarenpensioen maar een louter werknemerspensioen genieten en waarvoor zelden in een aanvullend pensioen wordt voorzien. Zij kunnen nu zelf het initiatief nemen.

Kortom, nieuwe pensioenvehikels werden dus op poten gezet, zij het dat de bijhorende fiscale incentives niet altijd de verwachtingen hebben ingelost.

Welke tips heeft u nog voor de verzekeringsmakelaar in het domein van de beleggingsverzekeringen?

Paul: Ik wil de verzekeringsmakelaars aanmoedigen hun koudwatervrees te laten vallen enerzijds betreffende tak 23 en anderzijds voor vermogens- en successieplanning.

In tak 23 bestaat namelijk ook een zeer breed scala aan beleggingsvormen waaronder risicoluwe beleggingen. Dat tak 21 risicoluw is en tak 23 risicovol, is dan ook een te polaire voorstelling van de werkelijkheid.

Dezelfde boodschap heb ik in het kader voor vermogens- en successieplanning. Men ziet dit vaak nog als te complexe structuren. Op simpele wijze kan men echter via levensverzekeringen bij successieplanning een toegevoegde waarde creëren voor de klant. Men dient echter wel zijn rol te kennen in deze materie. Neem contact op met notarissen en maak duidelijk wat uw toegevoegde waarde is bij het afsluiten van een levensverzekering.

En meer algemeen leeft nog onvoldoende het besef dat beleggingsverzekeringen eigenlijk een logisch verlengstuk zijn van aanvullende pensioenplannen. Ik vind het dan ook een beetje zonde om de klanten financieel te begeleiden tijdens de pensioenopbouwfase tussen pakweg hun 40ste en hun 65ste en er zich niet langer voor te interesseren tijdens de alsmaar langere periode die zij nog te leven hebben vanaf hun pensionering.

Bedankt voor dit gesprek, Paul!

Alle informatie over het boek ‘Beleggingsverzekeringen in tak 21 en tak 23. Het Zwitsers zakmes inzake vermogensstructurering’ vindt u op: www.vereycken.be/webshop.

Uw partner voor professioneel vermogensbeheer op maat

Onze passieve gebalanceerde oplossing behaalde een gecumuleerd rendement van 28% over de afgelopen 5 jaar*

Éénvoud & flexibiliteit

Specialisten aan het werk

Kostenefficiënt

Ontdek onze oplossingen op

www.shelter-im.com

info@shelter-im.com +352 206 03 000 90 22, rue de l’Industrie, L-8399 Windhof (Koerich) - Luxemburg

* Het resultaat vertoont een cumulatief rendement op 5 jaar voor een gebalanceerd risicoprofiel.

De periode voor de berekening van het resultaat loopt van 20/05/2014 tot en met 20/05/2019.

De bovenstaande informatie is geen bevestiging van een transactie en omvat geen beleggingsadvies. De weging van de passieve fondsen in de portefeuille werd elke maand geherbalanceerd in lijn met de vooropgestelde waarden. Gedurende de backtest blijft de vermogensallocatie onveranderd. Dit resultaat is puur ter illustratie en mag in geen geval gezien worden als daadwerkelijk rendement dat met de portefeuille werd gerealiseerd. Het resultaat verwijst naar historische resultaten en is geen betrouwbare indicatie voor toekomstige rendementen. Het resultaat werd berekend na aftrek van een beheersvergoeding van 0.50% en is vóór belastingen. Het resultaat neemt ook de onderliggende beheerkosten van de fondsbeheerders in rekening. De toegang tot de aangeboden diensten kan voor bepaalde personen en/of landen beperkt zijn.

Fiscale behandeling is afhankelijk van de individuele situatie van elke belegger.

47

WONINGHUURVERZEKERINGEN IN VLAANDEREN De huishuurwetgeving werd in Vlaanderen, Brussel en Wallonië sedert de zesde staatshervorming in 2014 gedefederaliseerd, en in 2018 grondig hervormd. Deze wetgevingen beogen een modernisering van het woninghuurrecht, waarin thans, naast dwingende precontractuele informatieverplichtingen en verplichtingen tot non-discriminatie (er is sprake van discriminatie als iemand wordt benadeeld op basis van bijvoorbeeld huidskleur, handicap, geslacht, burgerlijke staat, geaardheid of vermogen), onder meer ook regelingen zijn voorzien voor co-housing of medehuur (in dat geval worden beide gehuwde of wettelijk samenwonende partners altijd samen beschouwd als huurder, ook als het contract maar door één van beiden is ondertekend of dateert van voor het huwelijk of de wettelijke samenwoning), en studentenhuisvesting (cfr. in dat verband de specifieke brochure van het Agentschap Wonen-Vlaanderen).

De nieuwe huurwetgeving trad in werking voor Brussel op 1 januari 2018 ( Brusselse ordonnantie van 27 juli 2017), voor Wallonnië op 1 september 2018 (Waals decreet van 15/3/2018), en voor Vlaanderen op 1 januari 2019, d.i. op alle vanaf 1 januari 2019 afgesloten huurcontracten (Vlaams decreet van 9/11/2018).

Hierna wordt voornamelijk gefocust op de verzekeringen die thans voorzien zijn in het Vlaams woninghuurdecreet, waarvan de meeste bepalingen van dwingend recht zijn. Dat betekent dat de huurovereenkomst niet van deze regels mag afwijken, zelfs niet als de verhuurder en huurder daarover akkoord gaan.

In Vlaanderen zijn zowel de huurder als de verhuurder voortaan wettelijk verplicht zich te verzekeren tegen brand- én waterschade (aan het eigen of gehuurde goed maar ook aan derden). Deze verplichting geldt enkel als de woonst verhuurd wordt als hoofdverblijf. Voor studentenhuisvesting en huurovereenkomsten die niet onder het Vlaams woninghuurdecreet vallen (bv. tweede verblijven en garages) is de brandverzekering niet verplicht.

Aan het principe dat de huurder aansprakelijk is voor brand, tenzij hij bewijst dat de brand buiten zijn schuld is ontstaan (cf. artikel 1733 van het Burgerlijk Wetboek met betrekking tot de aansprakelijkheid van de huurder voor brand), wordt zijn aansprakelijkheid voor waterschade toegevoegd. Tegelijk wordt de

huurder verplicht zich hiervoor te verzekeren. Het vermoeden van aansprakelijkheid geldt enkel voor de brandschade aan het verhuurde goed zelf. Buren die ook schade hebben geleden, zullen dus een fout van de huurder moeten aantonen om een schadevergoeding te kunnen krijgen.

Aanvankelijk was in het ontwerp van decreet voorzien dat de huurder daarvoor een eigen verzekering kan sluiten of een vergoeding betalen aan de verhuurder die een verzekering heeft aangegaan en daarbij afziet van zijn recht om de geleden schade van de huurder terug te vorderen. Deze optie van afstand van verhaal werd in de definitieve tekst van het decreet niet weerhouden omdat men vond dat dit niet zonder risico’s is en dat de huurder niet even goed verzekerd is via een afstand van verhaal dan in het geval waarin hij zelf een verzekering neemt. De huurder heeft namelijk geen zicht op de franchise in de brandverzekering van de verhuurder, noch op de verzekerde bedragen die onvoldoende kunnen zijn om de schade te vergoeden. Ook wordt in deze polis niet zijn aansprakelijkheid tegenover derden verzekerd.

In de parlementaire documenten wordt gesteld dat dit echter niet verhindert dat de huurder en verhuurder overeenkomen dat de huurder zijn verzekeringsplicht vervult via een clausule van afstand van verhaal in de huurovereenkomst: die mogelijkheid blijft dus (impliciet) behouden (Parlementair Stuk 1612 (2017-2018) nrs. 3 en 5 – amendement nr. 7). Mijn inziens kan een afstand van verhaal niet rechtsgeldig worden opgenomen in het huurcontract zelf. Het is onder toepassing van het Vlaams woninghuurdecreet niet meer mogelijk de aansprakelijkheid van de huurder voor brand en waterschade te beperken of uit te sluiten gelet op de dwingendrechtelijke aansprakelijkheid van de huurder, zodat afstand van verhaal onmogelijk is geworden.

Een afstand van verhaal in de verzekeringspolis lijkt mij wel mogelijk en kan dus verhinderen dat de verzekeringsmaatschappij van de verhuurder nog de uitbetaalde schade kan verhalen op de huurder, maar deze afstand van verhaal in hoofde van de maatschappij belet het verhaal van de verhuurder lastens de huurder niet.

Ook de verhuurder kan in bepaalde gevallen aansprakelijk zijn voor brand. Het kan bijvoorbeeld gaan over gevallen waarin de elektriciteitsinstallatie in het goed in dermate slechte staat

48

FVF

was, dat het de oorzaak was van een brand. In die gevallen is de verhuurder aansprakelijk voor de schade veroorzaakt aan de inboedel van de huurder en voor eventuele andere kosten als gevolg van de brand voor de huurder (bv. verhuiskosten, kosten van tijdelijk onderkomen, …). De verhuurder wordt ook verplicht zijn aansprakelijkheid voor brand en waterschade te laten verzekeren.

Wat de huurdersaansprakelijkheid voor beschadigingen betreft, heeft de Vlaamse Regering een indicatieve lijst opgesteld van de kleine herstellingen, en bepaald wie welke kosten moet betalen (cfr. de bijlagen bij het uitvoeringsbesluit van 7 december 2018 en bij de brochure van het Agentschap Wonen-Vlaanderen).

Wat de onderhouds- en herstellingsplicht van de huurder betreft, voorziet het woninghuurdecreet uitdrukkelijk dat partijen bij overeenkomst deze huurdersverplichting kunnen beperken of uitsluiten. Afstand van verhaal van de verhuurder lastens de huurder in de huurovereenkomst, of afstand van verhaal van de verzekeringsmaatschappij lastens de huurder in de brandpolis van de verhuurder blijven dus mogelijk.

Het nieuwe huurrecht heeft de huurwaarborgregeling herzien (besluit van 7 december 2018): het bedrag van de huurwaarborg wordt gebracht op drie maanden huur (in plaats van momenteel twee maanden). Een modelformulier werd opgenomen als bijlage bij de brochure van het Agentschap Wonen-Vlaanderen.

Voor studentenkamers blijft de huurwaarborg maximaal twee maanden huur bedragen. Woonbehoeftige huurders kunnen echter bij een publieke kredietverstrekker, het Vlaams Woningfonds, een anonieme renteloze lening aangaan om de huurwaarborg te betalen.

Auteur: Jean Rogge, Professor ULB, advocaat Balie Brussel - ARCAS LA (www.arcaslaw.be)

‘Met 97% tevreden nabestaanden heeft u meteen ook 97% tevreden potentiële nieuwe klanten.’

Neem een Uitvaartzorgplan van DELA op in uw verzekeringsassortiment.

Families bijstaan tijdens één van de moeilijkste momenten in hun leven. Dat is al meer dan 80 jaar onze specialiteit. Vandaar ook ons klantentevredenheidspercentage van 97%.

DELA betaalt en regelt de uitvaart van de verzekerde in nauw overleg met de nabestaanden. Ook hulp en advies bij de administratieve en praktische opvolging behoort tot ons dienstenpakket.

Uniek is onze uitgebreide bijstand: we zijn er vóór, tijdens en na een uitvaart. Bovendien mag u als makelaar rekenen op een uitstekende dienstverlening en sterke commerciële ondersteuning. Redenen genoeg waarom DELA in uw portefeuille niet mag ontbreken.

Voor meer informatie mailt u salessupport@dela.be of belt u 02 800 87 88.

DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. – Belgisch bijkantoor (ondernemingsnr. 0665.931.229) gelegen te Noorderplaats 5 bus 2 te 2000 Antwerpen, bijkantoor van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V., vennootschap naar NL recht (KvK-nummer 17078393), gelegen te Oude Stadsgracht 1, 5611DD Eindhoven, NL, toegelaten voor Tak 21 levensverzekeringen onder codenr. 2864; fabrikant DELA Uitvaartzorgplan, levensverzekering Tak 21 onderworpen aan BE recht - dekt levenslang uw uitvaartkosten voor het bedrag waarvoor u verzekerd bent. Men is niet gedekt voor een overlijden dat het gevolg is van een uitgesloten risico, met name zelfmoord binnen het jaar na de inwerkingtreding van de polis; vrijwillige deelname aan collectieve gewelddaad/terreur of oorlog (professionele omstandigheden [bv. militairen, politie, brandweer] uitgezonderd); misdaad of wanbedrijf indien men deze als (mede)dader pleegde. Offerte, premieberekening en algemene voorwaarden: www.dela.be en/of uw makelaar. Klachten: contact@dela.be of Ombudsman Verzekeringen (de Meeûsplantsoen 35, 1000 Brussel). Aan deze tekst kunnen geen rechten worden ontleend. Enkel de Algemene en Bijzondere Voorwaarden zijn bindend. © 2018 - v01/11/2018

DECAVI NIET-LEVENSVERZEKERINGSTROFEEËN 2019 • •

Brandverzekering voor huurders Ethias (Huurdersverzekering) Brandverzekering (mede-eigenaars) I.B.I.S. Insurance - onderschrijvingsagentschap - (product COCOON of I.B.I.S.)

MIJN VERANTWOORDELIJKHEID •

Verzekering Burgerlijke aansprakelijkheid Privéleven Ethias (Ethias Familiale)

MIJN BEDRIJF •

Verzekering Arbeidsongevallen Ethias (Arbeidsongevallenverzekering)

Op 24 april 2019 vond de 15de editie plaats van de uitreiking van de DECAVI Niet-levensverzekeringstrofeeën. De verzekeringsmaatschappijen werden in verschillende categorieën beloond voor hun verzekeringskenmerken of hun vernieuwing.

MIJN PACKAGE

JURY

MIJN BIJSTAND

In de jury zaten: • Francis Vaguener, voorzitter van de jury: hoogleraar ICHEC en directeur REACFIN Academy • Vincent Callewaert: advocaat bij Estienne & Callewaert en hoogleraar UCL • Filip Galle: Raad van Bestuur FVF • Patrick Cauwert: CEO Feprabel • Katrien De Cauwer: partner Insurance & Actuarial Services bij Ernst & Young • Yves Thiery: gastprofessor Universiteit Antwerpen • Britt Weyts: professor Universiteit Antwerpen • Lievin Villance: docent Hogeschool Francisco Ferrer en coördinator Afdeling Verzekering

•

•

AG Insurance (Modulis Easy)

Verzekering Bijstand aan personen Europ Assistance (jaarlijks VIP-contract Europa)

MIJN GEZONDHEID •

Verzekering gezondheidszorgen DKV Belgium (DKV Hospi Flexi)

MIJN VAKANTIE •

Reisverzekering Europ Assistance (Jaarlijks annulatieverzekering NoGo)

TROFEE VAN DE INNOVATIE

EN DE WINNAARS VAN 2019 ZIJN...

MIJN MOBILITEIT

• •

•

TROFEE DIGITALE

• •

• •

BA auto AXA Belgium (Comfort Auto) Verzekering Materiële schade auto AXA Belgium (Comfort Auto) Verzekering Rechtsbijstand Auto ARCES - Groep P&V - (Rechtsbijstand Auto Artikel) Aedes - onderschrijvingsagentschap - (Pn1-Rechtsbijstand Auto) Fiets Verzekering Aedes - onderschrijvingsagentschap - (Pfiets) Moto Verzekering AG Insurance (Motoverzekering)

MIJN WONING •

50

Brandverzekering Multirisico Woning (eenvoudige risico’s) AG Insurance (Top Woning) FVF

• •

AG Insurance (Pack CarSharing) Axa Belgium (Medehuur)

Makelaars: Generali Belgium (Quick Quote Home) Particulieren: Ethias

TROFEE PREVENTIE

TROFEE VAN DE MAKELAARS*

•

•

Allianz Benelux (CyberSafe)

TROFEE VAN DE BESTE PUBLICITEITSCAMPAGNE • •

AG Insurance

*Deze award werd uitgereikt door FVF en Feprabel op basis van een enquête die afgenomen werd bij hun leden.

Allianz Benelux (“Allianz Bonus Drive”) Brocom (“Je Makelaar, Je beste Verzekering”)

VERWERKING VAN PERSOONSGEGEVENS SECTORAAL AKKOORD TUSSEN DE BEROEPSFEDERATIES Na lange en moeizame onderhandelingen hebben de verschillende beroepsfederaties sectorale instructies aangenomen voor de verwerking van persoonsgegevens in het kader van de tenuitvoerlegging van de sectorale bemiddelingsovereenkomst.

Deze instructies zullen als leidraad gelden bij de totstandkoming van individuele verwerkersovereenkomsten tussen de verzekeringsmaatschappijen en makelaars.

In het sectorakkoord wordt de duale rol van de verzekeringsmakelaar in zijn relatie met de verzekeringsmaatschappij, hetzij als verwerker van de verzekeringsmaatschappij, hetzij als verwerkingsverantwoordelijke ten aanzien van de verzekeringsmaatschappij, erkend. Dit is een visie die door FVF van bij aanvang werd verdedigd en dus in het sectorakkoord wordt bevestigd.

Het standpunt van FVF is immers altijd geweest dat de verzekeringsmakelaar bij de uitoefening van zijn bemiddelingsactiviteiten voor een verzekeringscontract in beginsel optreedt als verwerker van de maatschappij. In bepaalde gevallen kan hij ook optreden als verantwoordelijke. Voor deze twee situaties werden nu instructies opgemaakt door de sector en stelde FVF

ontwerpovereenkomsten op. In geval de verzekeringsmaatschappij de makelaar een overeenkomst voorlegt waar hij als verwerker optreedt, raden wij hen aan om na te gaan of deze overeenkomst voldoet aan de inhoud van tool 13 (makelaar als verwerker) (voor leden na inlog). Indien gebruikgemaakt wordt van een overeenkomst waarin de makelaar optreedt als verwerkingsverantwoordelijke, raden wij de makelaar aan om tool 14 (makelaar als verwerkingsverantwoordelijke) (voor leden na inlog) voor te leggen aan de maatschappij.

In het kader van zijn eigen commerciële activiteiten en de organisatie van zijn kantoor, is de makelaar zelf verwerkingsverantwoordelijke.

FVF is verheugd dat haar inspanningen tot een resultaat hebben geleid en volgt momenteel de praktische invulling op.

FVF-leden vinden de GDPR-tools terug op fvf.be (na inlog) > 'e-bib' > 'modellen' > 'tools GDPR'.

51

eb-lease, uw partner voor krediet, leasing en renting.

7 redenen om voor eb-lease te kiezen Onze adviseur: uw vast aanspreekpunt ... adviseert u over de ingediende dossiers en garandeert een snelle afhandeling.

We beperken de kosten en vergoeden competitief Eb-lease rekent nooit schattingskosten aan.

Gespecialiseerd advies Eb-lease staat voor 30 jaar ervaring en expertise in kredietverlening voor zowel hypothecair krediet, zakenkrediet, financiële leasing en renting.

We beslissen zeer snel U krijgt zeer snel feedback over de dossiers die u aan de eb-lease-adviseur voorlegt.

We onderzoeken elke kredietaanvraag We behandelen elk dossier met het nodige vakmanschap.

We zetten in op efficiëntie en gebruiksgemak We beperken de werklast voor u als makelaar en de doorlooptijd voor uw klant tot het absolute minimum.

Respect voor uw klantenportefeuille Uw klant is en blijft uw klant.

WORD MAKELAAR

Bel 09 224 74 74

,

52

FVF

OF SURF NAAR WWW.EB-LEASE.BE

V.u. eb-lease nv – Kredietgever - Erkenningsnummers 108-549 - Verzekeringsmakelaar - Nr Fsma 011672A Burgstraat 170 - 9000 Gent, BTW BE 0424 416 570 - RPR Gent.

WET PEETERS II:

DE VERPLICHTE BEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING VAN DE INTELLECTUELE BOUWBEROEPEN INLEIDING Het Parlement keurde op 25 april ll. het wetsontwerp “Wet Peeters II” goed. De wet werd op datum van redactie van deze bijdrage nog niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, alhoewel de inwerkingtreding ervan voorzien is op 1 juli 2019.

De volledige titel luidt: “wetsontwerp betreffende de verplichte verzekering van de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid van architecten, landmeters-experten, veiligheids- en gezondheidscoördinatoren en andere dienstverleners in de bouwsector van werken in onroerende staat en tot wijziging van diverse wetsbepalingen betreffende de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid in de bouwsector”.

Er is evenwel een wettelijke (art. 31) verkorte definitie: “Wet betreffende de verplichte verzekering van de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid in de bouwsector”.

Hierna volgt een eerste, bondige commentaar van de wet. Het dient daarbij voorafgaandelijk opgemerkt te worden dat de tekst van de wet uiteenvalt in twee delen, een deel met betrekking tot de verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de intellectuele bouwberoepen en een deel inhoudende verdere reparatie van Wet Peeters I. Wet Peeters I betreft, zoals geweten, de verplichte verzekering van de aannemer, architect en andere dienstverlener in de bouwsector van zijn zgn. “10-jarige aansprakelijkheid”. De wijzigingen aan deze Wet Peeters I vallen buiten het bestek van deze bijdrage.

BESPREKING 1. Artikel 3 verplicht elke architect, landmeter-expert, veiligheids- en gezondheidscoördinator en andere dienstverlener in de bouwsector tot verzekering van zijn beroepsaansprakelijkheid wegens de intellectuele prestaties die hij beroepshalve stelt dan wel die gesteld worden door diens aangestelden (ook de bestuurders die voor rekening van de verzekeringsplichtige rechtspersoon handelen worden gedekt). Geviseerd wordt de beroepsaansprakelijkheid andere dan de tienjarige aansprakelijkheid wegens stabiliteitsbedreigende gebreken waarvan sprake in de artikelen 1792 en 2270 van het Burgerlijk Wetboek.

In de memorie van toelichting bij de wet is er sprake van de volgende beroepscategorieën: • Ingenieurs, studiebureaus (stabiliteit, speciale technieken • Projects managers • Quantity surveyors • Auditeurs • Energie- certificateurs • Interieurarchitecten • Landmeters • ...

2. Het is duidelijk dat het begrip andere dienstverlener in de bouwsector, zoals we dit reeds kennen uit de Wet Peeters I, in de filosofie van huidige wet een catch-all-bepaling betreft die een in concreto toetsing verdient, geval per geval.

Zo vermeldt ook de memorie van toelichting: “Wat dit laatste begrip betreft, zijn de titels, namen of kwalificaties gegeven aan dit beroep niet van belang. Er dient een analyse in concreto gemaakt te worden van de uitgevoerde prestaties door de persoon die zal bepalen of er een verplichting bestaat om de burgerlijke aansprakelijkheid te dekken. Vanaf het moment dat de dienstverlener beroepsmatig aansprakelijk kan zijn, bijvoorbeeld in het kader van een rapport of een advies, is hij onderworpen aan de verzekeringsplicht.

Deze analyse in concreto laat toe om het wetsontwerp toe te passen op beroepen die kunnen ontstaan in de toekomst.

Gaande over prestaties van noodzakelijk immateriële aard, vallen de aannemers niet onder de definitie van andere dienstverleners in de bouwsector.”

3. Het dient inderdaad benadrukt te worden dat de aannemer niet geviseerd wordt door de wet die er zich toe beperkt de verplichting in te voeren om zich te verzekeren in aansprakelijkheid voor diegene die intellectuele en/of immateriële prestaties leveren in de bouw. Dit is een eerste onderscheid met het toepassingsgebied van de Wet Peeters I. Andere onderscheiden die nu reeds opvallen, betreffen: a. De wet is niet beperkt tot bouwwerkzaamheden waarvoor de tussenkomst van de architect overeenkomstig artikel 4 van de Wet van 20 februari 1939 vereist is; alle onroerende werken (in België) worden beoogd; b. Evenzeer geldt de wet voor alle types bebouwing en is hij, in tegenstelling tot de Wet Peeters I, niet beperkt tot gebouwen bestemd voor bewoning; ook bruggen, kunstwerken, wegen en industriebouw, ... worden met andere woorden gevat door de wet; c. De wet heeft betrekking op de verantwoordelijkheid die de intellectuele beroepsbeoefenaars in de bouw kunnen oplopen wegens de door hen, beroepshalve, verrichtte immateriële prestaties (reden waarom ook de aannemer buiten schot blijft; deze verricht immers materiële prestaties).

Dat de aannemer niet onderworpen wordt aan de wet betreft mogelijks een discriminatie tussen aannemer en intellectuele beroepsbeoefenaar in de bouw. Het valt af te wachten hoe de betrokken beroepscategorieën op de nieuwe wetgeving zullen reageren.

Ter herinnering: de bouwpromotoren vallen evenzeer buiten het personeel toepassingsgebied van de wet doordat zij, ›› 53

zoals onder Wet Peeters I, expressis verbis uitgesloten worden in de wettelijke definitie van het begrip “andere dienstverlener in de bouwsector”.

4. De wet vangt aan met het geven van een aantal definities.

Aldus worden de volgende begrippen gedefinieerd: architect, landmeter-expert, veiligheids- en gezondheidscoördinator en andere dienstverlener in de bouwsector.

• •

Een vereiste die daarbij steeds wordt gesteld, is dat de intellectuele prestaties betrekking hebben op in België uitgevoerde werken.

5. De wet voorziet in artikel 4 in volgende dekkingslimieten (minimum limieten): a. 1.500.000 euro voor de schade voortvloeiend uit lichamelijk letsel; b. 500.000 euro voor het totaal van de materiële en immateriële schade; c. 10.000 euro voor de voorwerpen die aan de verzekerde zijn toevertrouwd door de bouwheer.

•

•

Het gaat hier om limieten die gelden per schadegeval.

Er geldt een jaarlijkse limiet van 5.000.000 euro, alle schadegevallen gecombineerd.

• •

Uiteraard is er ook hier indexatie van de bedragen voorzien, enerzijds via de index der consumptieprijzen voor wat betreft het eerst vermelde bedrag en verder via de ABEX-index voor wat betreft de bedragen vermeld sub b en c.

• Deze index is respectievelijk de index van de maand april 2007 en het eerste semester 2007; voor de indexering neemt men dan vervolgens de index van het moment waarop het schadegeval wordt gemeld in aanmerking.

6. De wet voert een verplichte verzekering in, evenwel met mogelijkheid voor de verzekeraar tot het bedingen van een aantal dekkingsuitsluitingen (artikel 5).

Het betreft navolgende uitsluitingen: • Schade ingevolge radioactiviteit; • Schade ingevolge lichamelijk letsel (ingevolge de blootstelling aan wettelijk verboden producten); • Schade ingevolge de gehele of gedeeltelijke niet-uitvoering van contractuele verbintenissen, daaronder begrepen: a. De gevolgen van het niet respecteren van een verplichting om eender welke verzekeringsovereenkomst af te sluiten of in stand te houden of om een borgstelling

•

neer te leggen; b. De opgelopen vertraging in de uitvoering van een opdracht of een prestatie; c. de gemaakte kosten om een slecht uitgevoerde prestatie te herbeginnen of te verbeteren.

De contractuele, administratieve of economische boeten; De vorderingen betreffende de adviezen die werden verstrekt in verband met: a. Keuze en plaats van een installatie, voor zover die vorderingen betrekkingen hebben op het financiële of economische nadeel dat volgt uit die keuze en niet op de intrinsieke kwaliteiten van de installatie, inzonderheid haar stabiliteit of haar werking; b. Conjunctuur of marktsituatie, financiële verrichtingen.

De vorderingen betreffende overschrijdingen van kostenramingen of budgetten, het ontbreken van controles of het maken van fouten in de kostenberekening alsook iedere vordering betreffende betwistingen of inhoudingen van honoraria en kosten; Schade ten gevolge van financiële verrichtingen, misbruik van vertrouwen, oplichting, verduistering of alle dergelijke handelingen, alsook oneerlijke concurrentie of aantasting van intellectuele rechten zoals uitvindingen, octrooien, handelsmerken, tekeningen, modellen en auteursrechten; De vorderingen tot schadeloosstelling wegens milieuaantasting en de schade die hier het gevolg van is; De burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de maatschappelijke lasthebbers van de verzekerde onderneming krachtens de geldende wetgeving betreffende de fouten in het beheer die zij zouden begaan in hun hoedanigheid van bestuurder of zaakvoerder; Schade veroorzaakt door motorrijtuigen in de gevallen van aansprakelijkheid als beoogd door de Belgische of buitenlandse wetgeving op de verplichte verzekering van motorrijtuigen; Schade voor dewelke de regelgeving in een financiële tussenkomst voorziet ten voordele van slachtoffers van terreurdaden.

Deze uitsluitingen zijn te combineren met de uitsluitingen uit de Verzekeringswet van 4 april 2014.

Wat opvalt, is dat de verzekeringsplicht aldus ziet op de beroepsaansprakelijkheid met uitsluiting van de gehele of gedeeltelijke niet-uitvoering van contractuele verbintenissen, daaronder begrepen: de gevolgen van het niet respecteren van een verplichting om eender welke verzekeringsovereenkomst af te sluiten of in stand te houden of om een borgstelling neer te leggen; de opgelopen vertraging in de uitvoering van een opdracht of een prestatie; de gemaakte kosten om een slecht uitgevoerde prestatie te herbeginnen of te verbeteren.

De memorie van toelichting merkt ter zake op dat het niet de bedoeling is van de wet om de verzekeraar in de plaats gesteld te zien van de verzekerde voor wat betreft de nakoming door deze verzekerde van zijn intellectuele contractprestaties. Aldus valt het overdoen van studies, plannen en berekeningen buiten de scope van de wet en geldt er ter zake geen verzekeringsplicht voor de daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid.

Volgens de memorie van toelichting is daarentegen wel geviseerd door de wet: de gevolgen van de vergissing; de gevolgschade zeg maar. De memorie vermeldt ter zake volgende voorbeelden: a. De vergissing in opmeting door de landmeter-expert;

54

FVF

het gekochte terrein is uiteindelijk kleiner dan geschat werd door de landmeter-expert; de verzekeraar zal tussenkomen om de koper te vergoeden; b. De vergissing in de schatting door de landmeter-expert; de fiscus aanvaardt de gemaakte schatting niet, hetgeen tot gevolg heeft dat de belastingtarieven hoger zijn dan aangekondigd; de verzekeraar neemt de boete en de interesten ten laste die worden geëist van de klant van de landmeter; c. De vergissing in het energieprestatie-certificaat: de koper van het goed meent dat hij het goed niet zou hebben gekocht indien hij geweten had dat de waarde van het EPC eigenlijk veel minder was; de verzekeraar komt tussen teneinde de koper te vergoeden; d. De vergissing in het ontwerp van het studiebureau betreffende de verwarming, de ventilatie of de airco; de bouwheer moet de installatie volledig laten herdoen en zal de bijkomende kosten kunnen eisen van de verzekeraar.

Wat verder ook opvalt, is dat contractuele, administratieve en economische beboeting van dekking is uitgesloten. Het is onduidelijk of het hier enkel gaat om de boete (penalisatie) dan wel of ook het klassieke schadebeding (indemnitair van aard) bedoeld wordt en derhalve van dekking uitgesloten kan worden.

7. Wat dan de dekking in de tijd betreft, maakt de wet het mechanisme van artikel 142 van de Verzekeringswet van 4 april 2014 verplicht toepasselijk, te weten het claims made and loss occurence - principe waarbij dekking verschuldigd is voor zover de schade en de ingestelde vordering, te situeren zijn binnen de duurtijd van de polis. Vordering hetzij gesteld ten aanzien van de verzekerde, hetzij ten aanzien van de verzekeraar en dit op basis van de in de overeenkomst gewaarborgde aansprakelijkheid.

Hieraan wordt verder door de wet ook de zogenaamde sunset clause gekoppeld; “worden ook in aanmerking genomen, op voorwaarde dat ze schriftelijk worden ingesteld tegen de verzekerde of de verzekeringsonderneming binnen een termijn van 36 maanden te rekenen van het einde van de verzekeringsovereenkomst, de vorderingen tot vergoeding die betrekking hebben op: • Schade die zich tijdens de looptijd van deze overeenkomst heeft voorgedaan indien bij het einde van deze overeenkomst het risico niet door een andere verzekeringsonderneming is gedekt; • Daden of feiten die aanleiding kunnen geven tot schade, die tijdens de duur van deze overeenkomst zijn voorgevallen en aan de verzekeringsonderneming zijn aangeven.”

Deze principes van dekking zijn dan nog te combineren met het feit dat de wet voorziet in een verplichting om een unieke polis met een looptijd van 3 jaar te sluiten bij einde intellectuele activiteiten als bouwactor. Inderdaad, elke architect, landmeter-expert, veiligheids- en gezondheidscoördinator of andere dienstverlener in de bouwsector heeft eveneens de verplichting om een verzekering af te sluiten die zijn aansprakelijkheid dekt voor vorderingen die worden ingesteld binnen een termijn van 3 jaar te rekenen (met voormelde uitloop) vanaf de dag dat er een einde gesteld is aan de inschrijving op de tabel van architecten of landmeters-experten of vanaf de dag dat de dienstverlener in de bouwsector zijn activiteiten beëindigt.

Bij het einde van deze driejarige verzekeringsperiode speelt

met andere woorden ook de posterioriteitsdekking via de zogenaamde en hoger vermelde sunset clause.

Volgens de memorie van toelichting dient het begrip “schriftelijk ingestelde vorderingen” begrepen te worden op een “technologisch neutrale wijze”. Dit houdt volgens de memorie in dat klachten die via e-mail worden ingediend, aanvaard kunnen worden als zijnde vorderingen tot schadevergoeding die schriftelijk werden ingesteld.

8. Overeenkomstig artikel 8 van de wet kan er gewerkt worden met een jaarpolis of projectpolis, hetzij individueel of globaal georganiseerd.

Zoals bij de globale werfpolis die we kennen uit Wet Peeters I voorziet dergelijke globale verzekering een verzekering onderschreven voor rekening van alle verzekeringsplichtigen die op een bepaalde werf optreden; ook hier geldt dat in dit geval -behoudens andersluidend beding- verzekering geldt voor de verzekeringsnemer.

9. In de wet wordt evenzeer voorzien in de oprichting van een tarificatiebureau en een compensatiekas.

Nieuw is dat het tarificatiebureau risicovoorwaarden kan opleggen en ook dekking van een bepaald risico kan weigeren, mits motivering. De Compensatiekas heeft tot doel de resultaten van het beheer van de risico’s te verdelen en te voorzien in de werkingskosten van het tarificatiebureau.

10. De opbouw van de wet loopt gelijk met de opbouw van Wet Peeters I zodat er ook een hoofdstuk bewijs en een hoofdstuk inbreuken en sancties terug te vinden is.

Wat het bewijs betreft van de verzekering ten aanzien van architecten en landmeters-experten is het systeem gelijkaardig aan dat bestaande onder Wet Peeters I. Dat wil zeggen dat er communicatie zal geschieden tussen de diverse Ordes en de verzekeraars en dit volgens dezelfde methodiek als geldend onder Wet Peeters I. Nieuw is wel dat de bestuurders van de rechtspersoon die het beroep van architect uitoefenen hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betaling van de verzekeringspremies. Dit geldt ook wanneer het een rechtspersoon is die het beroep van landmeter-expert uitoefent.

De architectuurovereenkomst en de overeenkomst met de landmeter-expert vermeldt verplicht de contactgegevens van de respectieve Raad van de Ordes (bij de architect: plus ›› 55

diens inschrijvingsnummer bij de Orde) die kan worden geraadpleegd in het kader van de naleving van de verzekeringsplicht.

Ook geldt er voortaan een algemene verplichting voor de architect, landmeter-expert, veiligheids- en gezondheidscoördinator en andere dienstverlener in de bouwsector om in elk contractueel document dat hij opstelt te voorzien in de naam en het ondernemingsnummer van de verzekeraar alsook het polisnummer (cf. art. 14). De memorie van toelichting geeft hier als voorbeeld van dergelijke documenten: de overeenkomst, de factuur.

11. Wat de inbreuken en hun beteugeling betreft, wordt er een systeem ingevoerd dat gelijkaardig is als dat geldend onder Wet Peeters I. Er zal toezicht worden georganiseerd door de politieambtenaren en de ambtenaren gemachtigd door Koning of Minister van Economie (afhankelijk van het geval) waarna bij vaststelling van inbreuk een proces-verbaal zal worden opgesteld dat bewijskracht heeft tot bewijs van het tegendeel, proces-verbaal dat leidt tot een waarschuwing die bij gebreke aan opvolging op haar beurt leidt tot een minnelijke schikking (“voorstel tot transactie”); bij gebreke aan honorering van deze minnelijke schikking wordt er dan vervolgd via het Openbaar Ministerie. De betaling van de minnelijke schikking doet anderzijds de strafvordering

vervallen tenzij er tevoren reeds klacht gericht werd aan het parket, de onderzoeksrechter of de zaak reeds aanhangig werd gemaakt bij de rechtbank. De betalingen bij minnelijke schikking worden dan teruggestort aan de overtreder. De omvang van de boete is dezelfde als deze geldend onder de Wet Peeters I (26 tot 10.000 euro te vermenigvuldigen met 8).

12. Wet Peeters II zal in werking treden op 1 juli 2019. Men zal zich dus vanaf dan verzekerd moeten hebben als bouwactor voor zijn aansprakelijkheid.

De wet is van toepassing op polissen gesloten vanaf de datum van diens inwerkingtreding. De wet is evenzeer van toepassing op bestaande polissen die de overeenkomsten inzake immateriële prestaties dekken die worden gesloten na de inwerkingtreding van de wet.

De verzekeraars passen de polissen/verzekeringsdocumenten aan aan de wet uiterlijk op datum van hun wijziging, hernieuwing, verlenging of omvorming.

Auteur: Mr. Nic Clijmans - Clijmans Advocaten, verzekeringsen vastgoedrecht (www.clijmansadvocaten.be)

OPZEGTERMIJN IN VERZEKERINGEN ONDER DE LOEP: FVF REAGEERT Begin 2019 werd door de PS een wetsvoorstel bij het Federaal Parlement ingediend met als doel om de voorschriften tot opzegging van verzekeringsovereenkomsten grondig te wijzigen.

De insteek van het wetsvoorstel had verregaande gevolgen voor de verzekeringssector, zo wenste men het recht voor de verzekeringsnemer in te voeren om de verzekeringsovereenkomst op te zeggen in om het even welke schriftelijke vorm.

Daarnaast wenste men een opzeggingsrecht zonder jaarlijkse vervaldag in te voeren. Bijgevolg zou de verzekeringsovereenkomst na een looptijd van één jaar dus eender wanneer mogen opgezegd worden door de verzekeringsnemer.

FVF WIJST OP DE GEVAREN Het hoeft geen betoog dat dergelijke insteek verregaande gevolgen zou hebben voor de activiteiten van de verzekeringsmakelaar.

Naast Assuralia heeft FVF, samen met Feprabel en BVVM een schriftelijk advies overgemaakt aan het parlement en diverse andere politieke contacten.

Dit wetsvoorstel zou immers: • Volledig indruisen tegen de grondbeginselen van het verbintenissenrecht; • Onze sector onterecht vergelijken met de gangbare praktijken uit de energiesector of telecommunicatiesector; • Het risico op periodes van ‘niet-dekking’ doen toenemen; • Een aanzienlijke impact hebben op de rentabiliteit van de makelaarskantoren (en de waarde van de portefeuille).

Bovendien is het voor FVF onbegrijpelijk dat er dergelijke initiatieven genomen worden die volgens ons niet in het voordeel 56

FVF

zijn van de consument, terwijl men geen actie onderneemt om diezelfde consument beter te beschermen bij de gebundelde verkoop van een hypothecair krediet en verzekeringen d.m.v. een voordelige rentevoet. Hier wordt de consument immers dagelijks feitelijk gedwongen om verzekeringscontracten te ondertekenen voor een periode van 20 tot 30 jaar wanneer zij een hypothecair krediet ondertekenen, dit als gevolg van de gebundelde verkoop dat banken opleggen.

PARLEMENT HOUDT REKENING MET BEKOMMERNISSEN Na heftige discussies binnen het parlement besloot men het wetsvoorstel flink aan te passen zodat dit niet ongenuanceerd en onmiddellijk zou afgevuurd worden op de sector.

Hierdoor is er geen verplichting meer om de opzegtermijn in te korten. Wat de vorm van opzegging betreft en de stilzwijgende verlenging an sich werd uiteindelijk ook niets gewijzigd. Het is nu aan de Koning om eventueel te beslissen om voor bepaalde verzekeringen kortere termijnen te bepalen, dit na een verplicht advies van de NBB. De NBB is immers het best geplaatst om de prudentiële gevolgen van versoepelde opzegtermijnen per type van verzekeringsovereenkomst in te schatten.

Op 30 april werd dan de “Wet tot wijziging van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen, teneinde de voorschriften in verband met de opzegging van de verzekeringsovereenkomsten te wijzigen, om de consumenten beter te beschermen” gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het zal wellicht de volgende regering toekomen om al dan niet verdere initiatieven te nemen, maar dit zal dan wel onderbouwd kunnen gebeuren. FVF blijft dit dossier met argusogen verder opvolgen.

Excellent driver on board

JEAN-PHILIPPE VANDESCHRICK, HEAD OF RETAIL AXA, AAN HET WOORD

“DE MAKELAAR IS DE BESTE VERZEKERING VOOR DE KLANT!” Enkele maanden geleden benoemde AXA Belgium Jean-Philippe Vandenschrick tot Head of Retail, lid van het Management Committee en tot uitvoerend bestuurder in de Raad van Bestuur van AXA Belgium. Groot tijd dus om hem enkele vragen voor te leggen!

AXA is als groep actief in heel wat landen. België is voor verzekeringen een echt makelaarsland. In welke mate wordt hiermee rekening gehouden binnen de strategie van de AXA-groep?

Jean-Philippe Vandeschrick: Wereldwijd zijn de meeste activiteiten van de Groep zelf gebaseerd op de makelaardij en binnen de groepsstructuur is AXA België een volwaardige en autonome entiteit. Dit wil zeggen dat de groep bepaalde objectieven oplegt en dat AXA België zelf uitmaakt hoe ze die doelstellingen bereikt en welke groeistrategie ze wil toepassen.

In België komt 92% van ons zakencijfer via de makelaardij. Het is bovendien onze keuze bij AXA Belgium om het AXA merk exclusief voor verzekeringsmakelaars voor te behouden en samen met de makelaars te groeien. Daarnaast wil ik ook benadrukken dat ik zelf mijn carrière in een commerciële functie ben begonnen een kwart eeuw geleden. Als kind van de makelaardij heb ik vanop de eerste rij de toegevoegde waarde van de makelaars mogen vaststellen en de primordiale rol die zij spelen in alle klantensituaties.

We zijn trouwens een referentie geworden voor de AXA Groep door onze werking met de makelaardij. Onze experts worden vaak gevraagd voor de ontwikkeling van distributierichtlijnen, op Europees niveau of voor de interne controle - in dit kader werd ik na 15 jaar ervaring als commercieel in België gevraagd om voor de Groep te gaan werken. De Groep besteedt veel aandacht aan onze sectorale initiatieven zoals Brocom of de normalisatie via het Portima-netwerk. Deze initiatieven verbeteren in belangrijke mate de efficiëntie zowel voor de makelaars als voor de maatschappijen.

Welke strategie past AXA toe in het kader van de benadering van verzekeringsklanten? Hoe positioneert de makelarij zich in deze strategie?

Jean-Philippe: De verzekeringsmakelaar is een essentieel onderdeel van onze strategie en het is onze ambitie om zijn of haar voorkeurspartner te worden. Wanneer je een klant vraagt wie zijn verzekeringsmaatschappij is, noemt hij vaak de naam van zijn makelaar en niet de naam van de maatschappij. Ook al wordt de klant vaker rechtstreeks aangesproken door directe verzekeringsmaatschappijen of grootbanken, wij merken dat hij het advies van zijn verzekeringsmakelaar verkiest en overtuigd is van diens meerwaarde. Daarom hebben we er voor gekozen 58

FVF

om, hand in hand met de makelaar, de klant de best mogelijke ervaring te bieden op het gebied van dienstverlening, ondersteuning en bescherming. Vanuit deze strategie zijn we bijvoorbeeld aanwezig op het internet om een antwoord te bieden aan de klanten die op zoek zijn naar informatie of die online een verzekering willen onderschrijven. En voor alle duidelijkheid: een klant kan bij ons geen polis afsluiten zonder makelaar, ook niet online. Elke zaak wordt doorgestuurd naar de door de klant gekozen makelaar. Dankzij onze online aanwezigheid hebben we in 2018 reeds meer dan 6.000 nieuwe contracten bezorgd aan de verzekeringsmakelaars.

Interview

Hoe ziet u de rol van de verzekeringsmakelaar in kader van digitalisering? Hoe ziet u de toekomstige samenwerking met de makelaar op dat vlak?

Jean-Philippe: Digitalisering is een middel voor de verzekeringsmakelaar om zijn dienstverlening te verbeteren en efficiënter te maken. Maar het digitale en het fysiek contact moeten hand in hand gaan en zijn aanvullend op elkaar, niet uitsluitend. Daarom investeren we samen in digitalisering in de brede betekenis van het woord. We zetten zowel in op online aanwezigheid van de makelaars als in een digitale aanpak op het niveau van transacties. De online aanwezigheid heeft de verzekeringsmakelaar zelf in de hand. Hij/zij is verantwoordelijk voor een intuïtieve en moderne website en bepaalt ook de activiteit op sociale media. De klant wil immers een verzekeringsmakelaar die meer ‘aanwezig’ is dan louter bij het ontvangen van de kwijting of om de zoveel jaar bij een schade. Daarnaast is de digitale optimalisatie op het makelaarskantoor zelf cruciaal. Een digitale aanpak op het niveau van transacties kunnen we bereiken door maximaal gebruik te maken van de moderne technieken om data te vergaren en te exploiteren en door het optimaliseren van de communicatie met de maatschappijen bijvoorbeeld door middel van gestructureerde berichten. Daarom ondersteunt AXA proactief makelaars bij het gebruik van sectorale toepassingen en de AXA-tools. Een team van procesmanagers en een telefonische helpdesk ondersteunen hen bij hun dagelijkse activiteiten.

“In België komt 92% van ons zakencijfer via de makelaardij.

Het is een bewuste keuze bij AXA Belgium om exclusief samen te werken verzekeringsmakelaars en samen te groeien.” af en is uniek in de Europese markt. De verzekeringsmakelaar kan bovendien al het promotiemateriaal op www.brocom.be onbeperkt gebruiken. Zo kan de makelaar zich nog sterker positioneren op de markt en samen met Brocom aan naambekendheid winnen.

Tenslotte ben ik ook blij te zien dat Brocom de laatste tijd sterker op online media aanwezig is. Het enige dat ik dus kan zeggen is dat Brocom in mijn ogen de goede richting uitgaat en de juiste evolutie nastreeft.

Wat is voor u het meest belangrijke: eigen branding van het merk AXA of het blauwe vinkje van de verzekeringsmakelaar?

Graag herhaal ik nog eens dat we technologie gebruiken om de klantenservice te verbeteren en dichter bij de klant te staan.

Maar de verzekeringsmakelaar blijft altijd essentieel in de informatie- en beslissingscyclus. Door ten slotte al deze oplossingen te benutten, kan de makelaar zich volledig wijden aan het inzetten van zijn grootste troeven: nabijheid, persoonlijke relatie, deskundig advies en dienstverlening.

Jean-Philippe: Hier hoeft geen keuze gemaakt te worden. Het gaat duidelijk om twee merken die sterk aan elkaar verbonden zijn en waarbij succes gedeeld wordt. De makelaar moet in eerste instantie het blauwe vinkje promoten: het is zijn visitekaartje, zijn identiteit als een onafhankelijke verzekeringsmakelaar. Toont hij daarnaast ook nog een aantal sterke, herkenbare merken, zoals AXA, dan kan dat zeker zijn herkenbaarheid en geloofwaardigheid nog verbeteren.

AXA ondersteunt ook Brocom, het operationeel platform tussen de makelaarsfederaties en diverse makelaarsmaatschappijen ter promotie van de makelarij. Wat is uw visie op de richting die Brocom uitgaat?

En zoals reeds gezegd, promoot AXA ook het makelaarslabel in haar functie als aandeelhouder van Brocom. In al haar campagnes verwijst AXA Belgium systematisch en consequent naar de verzekeringsmakelaar door het blauwe vinkje te afficheren.

Jean-Philippe: Brocom heeft zich de laatste jaren meer en meer exclusief toegelegd op het promoten van het makelaarskantoor naar het grote publiek en dit met stijgend succes en met een professionelere aanpak. Wij proberen met AXA Belgium een sterk en aantrekkelijk merk te maken, maar het is belangrijk dat ook de verzekeringsmakelaar een duidelijk herkenbare identiteit heeft in de markt en de media.

Op sectorniveau bestaan er belangrijke initiatieven om de uitwisseling van gegevens tussen makelaar en maatschappij efficiënter te laten verlopen (AS/web, normering). In welke mate is dit voor AXA een prioriteit? Op welke domeinen vindt u AXA een heel goede leerling? Op welke domeinen is er ruimte voor verbetering?

De manier waarop Brocom professioneel aanwezig is op klassieke media, belangrijke salons en beurzen, werpt zijn vruchten

Jean-Philippe: Laat me beginnen met duidelijk te zeggen: AXA is zéér zeker een goede leerling. Kostenbeheersing is immers een grote uitdaging geworden. We moeten de verzekerings- ›› 59

makelaar bijstaan zodat hij/zij zich kan verlossen van tijdrovende handmatige, administratieve taken die geen meerwaarde bieden, om zich te kunnen wijden aan zijn of haar echte taak als adviseur.

De makelaar heeft uniforme processen nodig in de omgang met de verzekeringsmaatschappijen en daarom is de beste oplossing om te werken volgens de sectornormen via “bloc-retours”. AXA ondersteunt deze actief en participeert samen met de federaties in hun ontwikkeling en implementatie.

Concreet heeft AXA al veel vooruitgang geboekt, zowel bij de gestructureerde uitwisseling van gegevens als bij de digitale transmissie van documenten. 32% van alle berichten die via Portima worden uitgewisseld zijn met AXA. We zijn er ons van bewust dat er nog veel meer moet gebeuren. We moeten speciale aandacht blijven schenken aan de kwaliteit en volledigheid van de gegevens die we verzenden. De kwaliteit van de verzonden gegevens zal veel tijd besparen en uiteindelijk de automatisering van bepaalde repetitieve taken mogelijk maken.

“Digitalisering is een middel voor de makelaar om zijn dienstverlening te verbeteren en efficiënter te maken. Maar het digitale en het fysiek contact moeten hand in hand gaan en zijn aanvullend op elkaar, niet uitsluitend.”

Heeft u nog een slotboodschap voor de verzekeringsmakelaars?

Jean-Philippe: De makelaar is de beste verzekering voor de klant!

We zullen ook het gebruik van productie- en schadeberichten blijven ondersteunen en verder bevorderen door de lijst van mogelijkheden uit te breiden en ervoor te zorgen dat deze berichten met prioriteit worden verwerkt door onze beheerdiensten. Ik haal graag nog eens aan dat deze gestructureerde berichten het grote voordeel hebben dat ze geen fouten bevatten en volledig voldoen aan de GDPR-regels.

Ik hoor soms verzekeringsmakelaars die zich zorgen maken over de toekomst van het beroep. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat er altijd veel mogelijkheden zullen zijn voor de makelaardij. Assuralia-cijfers spreken voor zich zowel voor leven als voor ondernemingen. Maar ook bij particulieren geniet de verzekeringsmakelaar een unieke en dominante positie dankzij zijn professionaliteit en nabijheid.

Het is onze ambitie om deze digitalisering verder door te voeren voor bepaalde processen of takken die we vandaag nog niet behandelen. Ik denk dan concreet aan de verdere digitalisering van documenten en het verzenden van contante kwijtingen en de afrekening staten in data en in pdf-formaat voor Corporate.

Meer dan ooit is AXA samen met haar regionale teams klaar om de makelaars te ondersteunen op alle mogelijke manieren. We moeten samen de volgende hoofdstukken schrijven van ons succesverhaal.

Bedankt voor dit gesprek, Jean-Philippe!

SCHULDSALDOVERZEKERINGEN RECHT OM VERGETEN TE WORDEN Op 18 april 2019 verscheen de wet van 4 april 2019 “tot wijziging van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen waarbij voor bepaalde persoonsverzekeringen een recht om vergeten te worden wordt ingevoerd” in het Belgisch Staatsblad. (Tijdens de redactie van het artikel wachten we nog op de publicatie van het koninklijk besluit.) Deze wet voert een zogenaamd “recht om vergeten te worden” in de verzekeringswetgeving in. De wet komt tegemoet aan een voorstel dat werd gedaan in de Commissie voor Verzekeringen door de consumenten- en patiëntenverenigingen tot verbetering van de wetgeving inzake de schuldsaldoverzekering en is gebaseerd op de Franse wetgeving, gekend onder de naam “Convention AREAS” (s’assurer et emprunter avec un risque aggravé de santé). Dit “recht om vergeten te worden” wil voor het ex-kankerpatiënten gemakkelijker maken om een schuldsaldoverzekering aan te gaan.

60

FVF

De wet heeft betrekking op schuldsaldoverzekeringen die een hypothecair krediet dekken voor het verwerven of verbouwen van de enige eigen woning of ter dekking van een professioneel krediet. Bij het bepalen van de premie voor de schuldsaldoverzekering brengt de verzekeringsmaatschappij de huidige gezondheidstoestand in rekening. Zo wordt bijvoorbeeld nagegaan of de verzekerde al dan niet rookt en krijgt men de vraag of men kanker heeft of had. De wetgever schrijft nu een zogenaamd “recht om vergeten te worden” in. Wie genezen is van kanker hoeft niet langer een hogere premie te betalen.

Wanneer een ex-kankerpatiënt een schuldsaldoverzekering aanvraagt, mag de verzekeringsmaatschappij de kanker niet inroepen om deze persoon niet te verzekeren aan normale voorwaarden (geen weigering, bijpremie of uitsluiting) als de kankerbehandeling reeds 10 jaar geleden succesvol werd beëindigd en er sindsdien geen herval plaatsvond. De ex-kankerpatiënt is wel verplicht om zijn of haar kankerverleden te melden bij het aanvragen van een schuldsaldoverzekering en bij het invullen van een medische vragenlijst. Het is bijgevolg aan de verzekeringsmaatschappij om te beslissen of “het recht om vergeten te worden” van toepassing is en de kankeraandoening vergeten moet worden bij de risicobeoordeling.

De wet voorziet in de mogelijkheid om via koninklijk besluit een zogenaamd “referentierooster” in te voeren dat voor specifieke kanker- en chronische aandoeningen specifieke regels oplegt

met betrekking tot het aanbieden van een schuldsaldoverzekering (aan een normaal tarief of aan een maximale bijpremie). Het referentierooster zou een kopie zijn van het referentierooster dat thans bestaat in Frankrijk.

Meer bepaald zou dit referentierooster (1) een aantal types kankeraandoeningen definiëren waarvoor de tienjarige termijn verkort wordt; (2) een aantal chronische ziektes definiëren waarvoor (i) de verzekeringsonderneming geen bijpremies mag aanrekenen, noch in een uitsluiting mag voorzien of de overeenkomst mag weigeren ten gevolge van deze aandoening, of (ii) de verzekeringsonderneming een bijpremie kan aanrekenen ten gevolge van deze aandoening, waarbij de Koning eveneens het niveau bepaalt waarop deze bijpremie medisch en verzekeringstechnisch verantwoord is en (3) het referentierooster aanpassen voor bepaalde types kankeraandoeningen en/of chronische aandoeningen.

De Koning wordt in zijn diverse bevoegdheden bijgestaan door het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg en het Opvolgingsbureau voor de tarifering van schuldsaldoverzekeringen. De wet schrijft tevens voor dat de termijnen, het niveau van de bijpremie en de nadere regels “medisch en verzekeringstechnisch objectief en redelijk verantwoord zijn op basis van wetenschappelijke gegevens”. Uit de bespreking in de Kamercommissie Bedrijfsleven blijkt dat er reeds een voorontwerp van koninklijk besluit voorligt, met referentierooster.

Wij zijn trouwe volgers. En u?

MEER WAARDE VOOR MAKELAARS

Volg FVF op Facebook & LinkedIn

61

EuropA FOCUS OP Cyprus Door digitalisering wordt de wereld kleiner en meer bereikbaar. BIPAR verzamelde al het cijfermateriaal dat te vinden was over de verzekeringstussenpersonen in Europa. Deze keer spitsen we ons toe op Cyprus.

legende verzekeringsagent Agent Makelaar

Agent

verzekeringsmakelaar Makelaar

Makelaar

2.020

Andere

andere Andere

aantal verzekeringstussenpersonen Agent

41

Makelaar

20

tussenpersonen

Andere

›

1%

Andere

177 tussenpersonen voor elke 100.000 inwoners 1.959

marktaandeel Niet-leven (in %) 3%

marktaandeel Leven (in %) 2%

97% 96%

bron: rapport BIPAR via Cypriot regulator 2017 62

FVF

FVF VERTEGENWOORDIGDE HAAR LEDEN MAART - APRIL - MEI 2019 Vanuit tal van dossiers pleegt FVF overleg met diverse sectorspelers, de toezichthouders en de politieke wereld. Hieronder vindt u een overzicht van waar FVF onder meer de voorbije maanden de belangen van haar leden vertegenwoordigde.

MAART 04/03/2019 Overleg met Allianz 11/03/2019 FSMA: demo CABRIO/ Overleg met

Feprabel en BVVM 13/03/2019 Brocom Kern/ Overleg met AXA/

Studiedag cyberveiligheid, zelfstandigen

en KMO’s door HRZKMO/ Raad van

Bestuur Brokers Training 18/03/2019 Overleg Assuralia/ Werkgroep examenvragen 20/03/2019 Werkgroep normalisatie 26/03/2019 Werkgroep Brocom marketeers 27/03/2019 Overleg met Assuralia 28/03/2019 Commissie voor Verzekeringen

APRIL 01/04/2019 Overleg met Feprabel en BVVM/ Werkgroep examenvragen 03/04/2019 Brocom Kern/ Overleg met AXA Bank/

Overleg met FSMA 04/04/2019 Raad van Bestuur en Algemene Vergadering Ombudsdienst 05/04/2019 Raad van Bestuur Portima 09/04/2019 Overleg met Assuralia 09/04/2019 Werkgroep normalisatie 10/04/2019 Werkgroep normalisatie 11/04/2019 BIPAR Directeurencomité 12/04/2019 BIPAR Directeurencomité 23/04/2019 Raad van Bestuur Brocom 24/04/2019 Gemengde Opvolgingscommissie/

Uitreiking DECAVI trofeeën 30/04/2019 Gastcollege Thomas More Mechelen

MEI 02/05/2019 Gastcollege PXL Hogeschool/ Overleg FSMA 06/05/2019 Werkgroep examenvragen/ Overleg met

Feprabel en BVVM/ Overleg met Assuralia 07/05/2019 Raad van Bestuur CEPOM 08/05/2019 Werkgroep normalisatie 09/05/2019 Overleg met Assuralia 13/05/2019 Werkgroep examenvragen 15/05/2019 Brocom digital workgroup 22/05/2019 Werkgroep Brocom marketeers 24/05/2019 Werkgroep normalisatie

63

Beroepsaansprakelijkheid polis voor FVF-leden

Wereldwijde dekking

Dekking voor alle verzekeringstakken

Dekking fouten en natlatigheden voortkomend uit reglementering verzekeringsbemiddelaars

Dekking fouten en natlatigheden voortkomend uit reglementering kredietbemiddelaars

Dekking voor verlenen eenvoudige fiscale diensten

Waarborg BA Onderneming inbegrepen

Bovenstaande dekkingen onder voorwaarden. Raadpleeg de polisvoorwaarden op de e-bib van FVF. Het beheer van onderhavige polis wordt waargenomen door Ancoras vzw, gevestigd in BelgiĂŤ, Ringlaan 85 te 2610 Wilrijk - Ondernemingsnummer: 0422.368.286 - FSMA nummer: 023967 A - 03/322.80.85 - ancoras-site.be

SECTORNIEUWS AG INSURANCE •

•

Organiseerde in juni voor het tweede jaar op rij de AG Car Repair Days. Klanten konden in de Brussel Kart Expo in Groot-Bijgaarden tot drie deukjes in hun auto laten herstellen. Gratis en volgens de techniek PDR, een snelle en ecologische herstellingstechniek.

Wordt hoofdpartner van de AG Roller Bike Parade, het evenement biedt parcours aan om alternatieve mobiliteit tijdens de zomer te bevorderen. Brussel, Hasselt, Leuven, Roeselare, Antwerpen, Waver, Nijvel en Charleroi zijn reeds deelnemende steden. Meer informatie over het event, dat plaatsvindt van 7 juni tot 13 september, vindt u op www.agrollerbikeparade.be.

ALLIANZ Lanceert ‘Allianz Care Plan’, de aanvullende verzekering ernstige ziekten om de medewerkers die actief zijn in middelgrote en grote ondernemingen te steunen tijdens kritieke perioden in hun leven. Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 3 mannen en 1 op de 4 vrouwen in België kanker krijgen voor zij 75 zijn. Dankzij de medische vooruitgang zijn de overlevingskansen groter, maar de genezing kan pijnlijk en duur uitvallen. De nieuwe aanvullende verzekering van Allianz wordt betaald door de werkgever en dekt de medewerkers die actief zijn in middelgrote en grote ondernemingen. Met Allianz Care Plan steunt de werkgever de betrokken medewerkers en biedt hij hun de financiële hulp die zij nodig hebben om de ziekte te bestrijden. Wanneer de diagnose werd gesteld, krijgt de medewerker na een periode van 28 dagen een niet-belastbare forfaitaire rente in maximum 11 maandelijkse vergoedingen (maximum €10.000 per maand).

vormen een waardevol hulpmiddel bij de voorbereiding van bijstandsvragen die verwacht worden tijdens de zomer en op basis waarvan een dienstverlening op maat kan worden georganiseerd.

Meer informatie vindt u op https://www.europ-assistance.be.

BALOISE Neemt de Belgische verzekeringsmaatschappij Fidea over.

Met de overname versterkt Baloise, dat in België onder de merknaam Baloise Insurance opereert, aanzienlijk haar vijfde plaats op de Belgische markt in het segment van niet-levensverzekeringen.

HISCOX Biedt vanaf heden online trainingen bij Belgische bedrijven om het risico op een cyberincident fors te verlagen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de komende acht jaar ongeveer tien keer meer bedrijven zich zullen verzekeren tegen cybercrime dan vandaag het geval is. Concreet: de verzekeringsmarkt rond cybercrime zal wereldwijd stijgen van 2,7 miljard euro naar ruim 30,7 miljard euro. De achilleshiel van heel wat bedrijven, als het over cybercrime gaat, is het personeel. Fouten van medewerkers vormen een groot risico.

Het trainen van de medewerkers via het opleidingsprogramma CyberClear Academy is daarom een eerste stap in het vermijden van cyberincidenten, aldus Hiscox.

NN •

Publiceerde de resultaten van haar onderzoek over de voorbereiding van de Belg op de dood en de financiële impact hiervan op hun nabestaanden. Uit het onderzoek blijkt dat de financiële gevolgen van een overlijden in heel wat gezinnen (54%) heel groot kunnen zijn. Opvallend is dan ook dat de Belg vooral zijn materieel bezit, zoals auto, woning, smartphone, … beschermt, maar niet zijn gezin. Zo heeft 75% van de Belgen een verzekering voor zijn wagen, terwijl slechts 10% zijn nabestaanden beschermt voor het geval hij plots zou wegvallen. Vooral Belgen tussen de 35 en de 49 jaar en eenoudergezinnen zijn kwetsbare groepen.

•

Draagt Femke Jacobs voor als CITO, lid van het Management Team en lid van de Raad van Bestuur. De toetreding van Femke Jacobs werd ter goedkeuring voorgelegd aan de Nationale Bank in België. In 2018 werd Femke binnen NN Group Head of International IT Transformation. Na een missie van een jaar als CIO binnen NN in Hongarije, ging ze in februari 2019 aan de slag als Head of IT voor NN in België.

ATHORA Nam begin dit jaar Generali Belgium over. Vanaf 31 mei veranderde deze laatste ook officieel van naam naar Athora Belgium. De naamswijziging heeft geen gevolgen voor lopende contracten. Deze blijven ongewijzigd, alsook de contactpersonen. De naamswijziging heeft wel gevolgen voor de facturatiegegevens die opgesteld moeten worden met de nieuwe officiële bedrijfsnaam.

EUROP ASSISTANCE Maakte de resultaten van de Europese Vakantiebarometer bekend. De enquête peilt naar de intenties om op reis te gaan, de motivatie, de vakantiebestemmingen, het budget en het favoriete soort vakantieverblijf van Europeanen. Dit jaar werd er ook gevraagd of de vakantieganger rekening houdt met zijn ecologische voetafdruk bij de keuze van hun vakantie. De trends die uit de enquête naar voren treden,

NIEUWS TE MELDEN? Bezorg het ons via renee.van.laer@fvf.be.

65

HET FVF-team

Kelly Schamphelaere

Christophe Thoen

CEO

COO

kelly.schamphelaere@fvf.be

christophe.thoen@fvf.be

03 244 12 86

03 244 12 87

Tamara De Jonghe

Dominique Thoen

renee.van.laer@fvf.be

tamara.dejonghe@fvf.be

dominique.thoen@fvf.be

03 244 12 81

03 244 12 88

03 244 12 85

RenĂŠe van laer

Communication Manager

Kelly Van Den berg Office Manager

Finance & Event Manager

Filip Vos

Account Manager

Legal Manager

Mirte Smets

Legal Manager

kelly.vandenberg@fvf.be

filip.vos@fvf.be

mirte.smets@fvf.be

03 244 12 80

03 244 12 83

03 244 12 84

Vaar met een zeiljacht op het Grevelingenmeer en steun

Programma 14 september 9.00 u: Koffie en onthaal in de jachthaven van Bruinisse (Zeeland-NL) 10.00 u:: Vertrek naar de eilanden van het Grevelingenmeer 12.30 u: Lunch op een prachtig groen eiland en een bezoek aan de pony’s 14.30 u: Terug naar Bruinisse 17.30 u: Aperitief 18.00 u: Avondmaal (apart te betalen)

Projecten voor Afrika viert dit jaar haar twintigste verjaardag. Op initiatief van makelaars én verzekeraars zijn we in 1999 in Sinthiou M’Badane (Senegal) gestart met de bouw van een gezondheidscentrum. Later werd daar een kleuterschool aan toegevoegd. In het centrum worden de dorpelingen nu verzorgd door een permanent medisch team en voor de school werden onderwijzers in dienst genomen.

Andere belangrijke aanwinsten zijn de graanmolen en een 4x4 die ook dienst doet als ziekenwagen.

Praktische informatie Inschrijven voor 15 augustus via info@projectenvoorafrika.be Met vermelding van: Naam, adres en gsm Aantal deelnemers aan de boottocht: Aantal deelnemers voor het diner: Prijs Zeiltocht met lunchpakket en aperitief: 45€/ persoon Betalen via het rekeningnummer van Projecten voor Afrika: BE52 8804 5480 0109 Met vermelding van naam en het aantal deelnemers Diner met mosselen of varkenshaasje: 27,5€/persoon (’s morgens voor het vertrek contant te betalen)

Samen met onze lokale partners hebben we het dagelijkse leven van de inwoners van Sinthiou M’Badane sterk verbeterd. Om dat in de toekomst te kunnen blijven doen, hebben we uw financiële steun nodig. Stort vandaag nog een bijdrage voor Projecten voor Afrika op: BE52 8804 5480 0109 (Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar.)

Info: projectenvoorafrika.be

V.U. : P&V Verzekeringen CVBA, Maatschappelijke Zetel - Koningsstraat 151 - 1210 Brussel - Verzekeringsonderneming erkend door de FSMA onder het codenummer 0058 - RPR Brussel - BTW BE 0402.236.531 - Arces is een merk van P&V Verzekeringen CVBA - 05.2019 * DECAVI Trofee - 25.04.19 - La Libre Belgique - Verzekeringen Niet-Leven | Rechtsbijstand

7de DECAVI TROFEE *

De beste ARTIKEL 1

RECHTSBIJSTAND

AUTO

Arces, de rechtsbijstandverzekeraar bij uitstek.

Meer info bij uw account manager Vivium.