HIT-magazine

MAAKT IMPACT FOR SOCIETY

ter gelegenheid van de installatie als lector van Eveline Wouters, Rob Janssen, Rens Brankaert, Martijn Pisters op

oktober

HEALTH INNOVATIONS AND TECHNOLOGY (HIT)

Fontys Paramedische Hogeschool (FPH), levert via vraaggericht praktijkgericht onderzoek een bijdrage aan het paramedische werkveld en het opleiden van paramedici tot lerende, onderzoekende en ondernemende zorgprofessionals.

Centraal staat de vraag wat het voor paramedici betekent om innovatieve zorg vorm te geven, ondersteund met passende technologie. Het lectoraat HIT werkt samen met partners aan de missie van de Kennis en Innovatie Agenda, om Nederlanders vijf jaar langer in goede gezondheid te laten leven en de gezondheidsverschillen tussen sociaal-economische groepen significant te laten afnemen.

Sinds de start in 2013 is het lectoraat uitgegroeid tot een samenwerkende equipe van vijf lectoren en hun onderzoeksteams, actief binnen de zogenaamde profileringsthema’s en hun eigen specialisaties.

Lectoraat HIT werkt nauw samen met het instituutsoverstijgende lectoraat ‘Decision Support: Who Cares?’ Een groot deel van de kracht van HIT schuilt in de samenwerking tussen lectoren én lectoraten. Het onderzoek groeide met de jaren: van kleinschalige beroepsspecifieke projecten naar omvangrijk onderzoek dat brede thema’s adresseert en meer impact heeft op de (beroeps)praktijk.

INHOUDSOPGAVE

Lectoraat HIT / Inhoudsopgave p. 2 Voorwoord Thom Rutten p. 3 Infographic p. 4 What’s in (H)IT for me? And for society? p. 5 Profileringsthema’s p. 5 Aan het woord… p. 6 Onderzoek met impact p. 7 Lector Rens Branckaert p. 8 Lector Martijn Pisters p. 9 Lector Rob Janssen p. 10 Lector Eveline Wouters p. 11 Blik op toekomst / Contact p. 12

Van links naar rechts: Yvonne van Zaalen (strategisch adviseur HIT), Eveline Wouters (lector HIT), Martijn Pisters (lector HIT), Angelique Dierick (lector Decision Support: Who Cares?, verbonden aan FPH), Rob Janssen (lector HIT) en Rens Brankaert (lector HIT).

PRAKTIJKGERICHT LECTORAAT HIT: DAAR ZIT MUZIEK IN!

ONDERZOEK BIJ

Als ik zeg dat we voor grote maatschappelijke opgaven staan, vertel ik je niks nieuws. In de zorg is het zelfs overduidelijk: de uitgaven stijgen explosief, er is onvoldoende personeel en de gezondheidsverschillen in Nederland blijven schrikbarend groot.

minder ontmoedigd raken, maar zo zitten wij niet in elkaar. Bij Fontys Hogeschool een bijdrage aan het oplossen van deze vraagstukken. Dat doen we door kwalitatief hoogwaardig beroepsonderwijs te bieden, kennis te ontwikkelen binnen onze onderzoekslijnen en bij te dragen aan de innovatie van de beroepspraktijk. Onze kracht is dat we deze activiteiten verbinden. Zo is onderzoek de motor achter de vernieuwing van ons onderwijs. docenten en professionals leren van elkaar door samen praktijkgericht onderzoek basis van innovatievraagstukken uit het werkveld. We bundelen krachten, kennis

Het lectoraat Health Innovations and Technology (HIT) is al bijna 15 jaar van betekenis voor onze zes opleidingen en ons werkveld. Het lectoraat is in ons onderwijs verankerd en sterk verbonden met ons werkveld. Dat is mede te danken aan de lectoren die vanuit hun eigen expertise en passie samenwerken aan complexe vraagstukken in de zorg. Daarnaast gaat mijn dank uit naar onze docent-onderzoekers, andere collega’s én de honderden studenten en werkveldpartners die hun bijdrage leveren en geleverd hebben. Het lectoraat is van hen allemaal en het succes is hun verdienste.

Met dit magazine zetten we de impact van lectoraat HIT in de spotlights. Ik ben trots op wat we bereikt hebben en kijk uit naar de impact die we in de toekomst gaan maken. Positief en ambitieus blijven we onze tanden zetten in maatschappelijke opgaven. Met elkaar, met andere lectoraten en binnen het nieuwe Centre of Expertise Health. (En wil je meedoen? Bel ons eens!)

Veel leesplezier, Thom Rutten Directeur Fontys Paramedische Hogeschool

Let’s HIT It!

Lectoraat Health Innovations & Technology in cijfers

HIT startte in 2013, nu draait de derde lectoraatstermijn, deze loopt tot 2026.

25 subsidieprojecten toegekend, waarde

miljoen euro (2017 – 2021)

21 gepromoveerde docenten werkzaam bij FPH

5 docenten FPH hebben recent promotieonderzoek afgerond

11 docenten FPH zijn met promotieonderzoek bezig

Studenten uit vijf opleidingen werken in drie profileringsteams samen in multidisciplinaire groepen.

Ambitie: 75% van de FPH-docenten is betrokken bij de kennisagenda van HIT.

Ambitie: bij elk HIT-onderzoek zijn studenten én een werkveldpartner betrokken.

Onderzoeksformatie bij FPH is 12 fte (2022).

Ambitie: groeien naar 14-15 fte.

WHAT’S IN (H)IT FOR ME?

AND FOR SOCIETY?

Welke impact maakt lectoraat HIT? En hoe doen we dat? Het onderzoek van lectoraat HIT heeft impact op verschillende niveaus. Ten eerste op de persoonlijke en professionele ontwikkeling van studenten, docenten en werkveldpartners. Daarnaast leidt het onderzoek tot concrete productontwikkeling zoals checklists, handboeken, tools, applicaties, e-learnings, zorgpaden over de lijnen heen en innovatieve vergoedingssystemen. Deze producten worden ontwikkeld door professionals, onderzoekers en docenten. Ze helpen om domeinen binnen de paramedische zorg te ondersteunen en innoveren.

Het onderzoek leidt tot systeemontwikkeling en kennisontwikkeling: verandering in lokale systemen van actoren in de brede (Eindhovense) regio. Deze systemen kunnen teams, organisaties, instellingen, netwerken of complete domeinen zijn, zoals het gezondheidssysteem in een regio of land. Kennisontwikkeling behelst elke vorm van expliciete kennis die door onderzoek gegenereerd wordt. Dit kan gaan om wetenschappelijke artikelen, vakpublicaties, websites en seminars en de inzet van professionele masters en professional doctorates.

PROFILERINGSTHEMA’S

1. Technology to Enable people in the Context of Health (lector Rens Brankaert) We richten ons op de innovatieve toepassing van (nieuwe) technologie in de zorgpraktijk: het ontwerpen, onderzoeken en inzetten ervan. Denk aan AI, 3D-scantechnologie, exergaming of robotica. Sensoren en data vormen daarnaast een belangrijk onderdeel; sensoren en andere meetinstrumenten worden steeds geavanceerder en kleiner. Ze kunnen daardoor beter en niet-invasief worden ingezet. Bijvoorbeeld met draagbare sensoren, via nieuwe analysetechnieken ondersteund door AI en met behulp van het beweeganalyselaboratorium.

2. Empowering Healthy Behaviour (lector Martijn Pisters)

Het profileringsthema richt zich op het realiseren van duurzame verandering in gezondheid en beweeggedrag. Doel is om de langetermijneffectiviteit van preventie en behandeling door paramedici te verbeteren. Een belangrijk onderdeel vormt de ontwikkeling en integratie van monitoring en e-coachingstechnologie in de paramedische zorg. We beogen hiermee gezondheidsgedrag, beweeggedrag, zelfmanagement en therapietrouw te stimuleren. Tevens richt het thema zich op het realiseren van prognostische risicostratificatie om meer gepersonaliseerde en geïntegreerde (paramedische) zorg te bieden.

3. Value Based Health Care (lector Rob Janssen)

De focus van Value Based Health Care ligt op de ontwikkeling en implementatie van waardegedreven zorg, meer betekenisvolle uitkomsten, betere patiëntervaringen en betere ervaringen van de zorgprofessional in verhouding tot de kosten. Een belangrijk onderdeel daarvan betreft het betrouwbaar meten van relevante uitkomsten en kosten van waardegedreven zorg in de ‘patient journeys’, over de lijnen van zorg heen.

Overkoepelend thema:

4. Technology acceptance, implementation and accessibility in health care (lector Eveline Wouters)

Deze themalijn gaat over de acceptatie en implementatie van technologie bij de zorg voor chronische gezondheidsproblemen en wat er nodig is om technologische innovaties te laten slagen op het niveau van cruciale stakeholders en organisaties. Een belangrijk aspect is de toegankelijkheid van zorg in relatie tot digitale technologie. Dit kent twee kanten: enerzijds de betere toegankelijkheid van zorg dankzij de betere bereikbaarheid ervan met digitale middelen. Anderzijde het gebrek aan toegankelijkheid door beperkte ‘e-health literacy’.

Lectoraat ‘Decision Support: Who Cares?’ is een apart lectoraat dat de instituten Fontys Paramedische Hogeschool en Fontys Mens en Gezondheid verbindt. Dr. Angelique Dierick is lector van dit lectoraat.

praktijkgerichte onderzoek van lectoraat HIT is ingericht vanuit drie

profileringsthema’s en een overkoepelend thema

AAN HET WOORD …

Studenten, onderzoekers, samenwerkingspartners, docenten, zorgverleners, cliënten: de quadruple helix trekt voorbij, wanneer we inzoomen op de spelers die samen lectoraat HIT maken. Het woord is aan (enkelen van) hen.

Woutrie van der Sande, studente fysiotherapie bij Fontys Paramedische Hogeschool: “Ik studeerde af bij het project GLA:D, onderdeel van het profileringsthema Value Based Health Care. Heel interessant om me te verdiepen in een nieuwe behandelmethode voor heup- en knieartrose! Ik kreeg veel vrijheid, de ideeën van studenten werden serieus genomen en ik vond het mooi om mee te werken aan een project dat in andere landen al positieve resultaten had laten zien. Onderzoek houdt je nieuwsgierig!”

Willem den Boer, orthopedisch chirurg Coöperatie Orthopedie Groot Eindhoven / Máxima MC:

“Toen het lukte om het GLA:D-programma in Nederland te implementeren, zochten we een onderzoekspartner. De samenwerking tussen de orthopedie in de Eindhovense ziekenhuizen en Fontyslectoraat HIT is goed, dus de link werd snel gelegd. We hebben diverse trajecten opgestart en vruchtbaar samengewerkt. Een onderzoek betrof de samenwerking tussen het multidisciplinaire spreekuur van sportarts, sportfysiotherapeut en orthopedisch chirurg enerzijds en regionale sportclubs anderzijds. Studenten hebben interviews afgenomen en de regionale samenwerking is duidelijk verbeterd. Tenslotte verrichten we samen onderzoek naar het zorgpad knieartrose, bezien vanuit patiëntenperspectief en kosteneffectiviteit. Onderzoek waardoor de waarde van patiëntenzorg in verschillende opzichten verbeterd kon worden.”

Inge Braspenning, docent-onderzoeker en promovenda Implementatie van technologische innovaties in de zorg:

“Bij Fontys Paramedische Hogeschool kreeg ik de kans om naast mijn onderwijstaken aan de slag te gaan met onderzoeksprojecten. Een prachtige combinatie, waardoor ik nu samenwerk met docenten, studenten én professionals. Het onderwerp ‘implementatie van technologische innovaties in de zorg’ fascineert mij. Momenteel ben ik promovenda op het NWA-ORC project eHealth Junior. Daarbij ligt de focus op implementatie van eHealth-toepassingen voor chronisch zieke kinderen. Ik ben dankbaar dat ik naast onderwijstaken zoveel onderzoekservaring mag opdoen.”

Tim Gerbrands, bedenker / projectleider van het ShoQR-project, over de rol van Fontys Mens en Techniek-student Roy Hoeijmakers:

“Lichaamshouding beïnvloedt de belasting op gewrichten sterk. In het lab meten we dit heel precies, maar in de kliniek kan dit nog niet. Roy droeg in zijn afstudeeronderzoek bij aan de ontwikkeling van een techniek waarmee gewrichtsbelasting wél buiten het lab gemeten kan worden. Hij zocht samenwerking met Ossür, een van de grootse ortheseleveranciers, waardoor hij vrij gebruik kon maken van orthesen. Samenwerking tussen werkveld, onderwijs en onderzoek betekent winnaars aan alle kanten!”

Mayke Nuwenhoud-Bankers, programmaleider Libra Revalidatie & Audiologie:

“In 2021 zijn we binnen Libra Revalidatie & Audiologie gestart met een ontwikkelprogramma om zorg op afstand voor onze cliënten mogelijk te maken: we onderzoeken de meerwaarde van e-health in de klantreis. Lectoren Rob Janssen en Eveline Wouters ondersteunen ons daarbij. Naast nadenken over visie en ambitie, maken we de samenwerking waardevol in de praktijk. Studenten FPH zijn gestart met onderzoek naar digitale interventie in een behandelproces. Komend jaar onderzoeken we de laatste fase van de klantreis: hoe optimaliseren we die, zodat cliënten na hun revalidatie beter zijn voorbereid op terugkeer naar huis of zelfstandigheid.”

ONDERZOEK MET IMPACT

Technology to Enable people in the Context of Health Technology Support for Diabetes

Warme technologie voor mensen met diabetes. Startpunt is de Voetencheck-app, die mensen motiveert om hun voeten tijdig en regelmatig te controleren. Daarnaast ontwikkelen we manieren om mensen met diabetes een gezondere leefstijl aan te leren en verbinden we de betrokken zorgprofessionals.

Switch2Move: thuis dansen door technologie bij dementie Samen met partners onderzoeken we hoe bewegen, muziek en dans een positief effect kunnen hebben op mensen met dementie en hun naasten. We kijken ook naar mogelijkheden om dans met behulp van technologie naar de thuisomgeving te kunnen brengen.

Value Based Health Care

Onderzoekslijn Good Life with osteoArthritis Denmark (GLA:D)

Dit (Deense) fysiotherapeutisch behandelprogramma voor mensen met heup- en knieartrose is geïmplementeerd bij 15 fysiotherapiepraktijken in Zuidoost-Brabant, met als kenniscentrum Fontys Paramedische Hogeschool.

Onderzoekslijn Value Based Health Care bij knieartrose

Interprofessionele samenwerkingsprojecten die hebben geleid tot innovatieve waardegedreven zorgpaden.

Voorbeeld: creatie van een waardegedreven röntgenfotoprotocol voor patiënten, orthopedisch chirurgen en radiologen.

Empowering Healthy Behaviour RISE

De RISE-interventie is een geïndiceerde en blended interventie, gebruikmakend van monitoring en eCoachingtechnologie. Doel is om sedentair gedrag bij mensen na een beroerte te verminderen en daarmee het risico op een nieuw cardiovasculair event en/of vroegtijdig overlijden te verlagen.

e-Exercise lage rugpijn

Profileringsteam EHB doet onderzoek naar de meerwaarde van ‘blended’ fysiotherapie, waarbij face-to-face fysiotherapie gecombineerd wordt met een eCoaching-app om de (kosten) effectiviteit, therapietrouw en zelfregie te verbeteren.

Technology acceptance, implementation and accessibility in health care

Van sensoren naar zorg

Dit project onderzoekt stressmanagement met wearables in de zorgpraktijk. Mensen met stressgerelateerde klachten staan open voor het gebruik van wearables. Naast de technische mogelijkheden onderzoeken we de behoeften van eindgebruikers en de wet- en regelgeving.

e-Health Junior

Dit onderzoek is bedoeld om kinderen met chronische aandoeningen psychisch te ondersteunen, via een gezondheidsplatform met apps. Onderzoekers leggen de focus op acceptatie van kinderen, ouders en professionals, samenwerking tussen organisaties en financiële en ethische aspecten.

Onderzoek doen we altijd samen. De lectoren, docentonderzoekers en studenten van lectoraat HIT werken bij onderzoeksprojecten samen met tal van (regionale, landelijke en internationale) zorginstellingen, overheden, bedrijven, publieksgroepen en andere kennisinstituten.

FONTYS.NL/HIT

Lorem ipsum delores amet

De HIT-lijst van praktijkgericht onderzoek

De HIT-lijst is zoveel langer…

Leefstijlmonitoring in de thuiszorg bij alleenwonende ouderen

Close the gap: gezondheidsvaardigheden gerelateerd aan digitale technologie

SmartScan: een nieuwe manier voor het aanmeten van voetortheses De digitale huisarts voor arbeidsmigranten

STIFF: minder valpartijen door sterke korte voetspieren

FunPartClub: functie en participatie bij kinderen met klompvoeten

Waardegedreven zorg over de lijnen heen Unicondylaire knie prothese versus totale knie prothese

PARASOL: zorgprogramma ter preventie van lichamelijke klachten

Technologie: je kunt er in onze maatschappij niet omheen. In de paramedische praktijk komen zorgprofessionals en cliënten steeds meer en vaker in aanraking met technologie, die kansen biedt om hen op allerlei manieren te ondersteunen. In het profileringsteam TECH onderzoeken we samen met de praktijk hoe paramedische beroepen ondersteund kunnen worden door technologie. De focus ligt hierbij op de inzet van innovatieve (nieuwe) technologie en het gebruik van sensoren en data in de zorgpraktijk.

Specialisatie op het gebied van ontwerpen en warme technologie

Naast bovengenoemde focus richt het onderzoek zich op ontwerpen en warme technologie in de zorg. We volgen hier een mensgerichte aanpak, door de doelgroep actief te betrekken in het onderzoek en bij de ontwikkeling van nieuwe technologie. We werken iteratief en in de praktijk middels de Living Lab-methodologie. Dit is vernieuwend in de zorg, waar medische uitgangspunten vaak dominant zijn. Met een persoonsgerichte en inclusieve kijk op zorg kunnen we het cliënt- of patiëntbelang leidend laten zijn. Het betrekken van de doelgroep is uitdagender bij kwetsbare groepen, zoals mensen met dementie of diabetes. Toch is het cruciaal en mogelijk, wanneer we de methodieken aanpassen en toegankelijk maken. Het credo “Niet over ons, maar met ons” spreekt hier boekdelen.

Het perspectief ‘warme technologie’ speelt hier een belangrijke rol. Het kijkt naar wat mensen kunnen, welke individuele behoeften ze hebben en het focust op technologie die niet te ingewikkeld is. Bij de ontwikkeling van warme technologie betrekken we alle stakeholders, zodat de ontworpen technologie aansluit bij de zorgprofessionals én de doelgroep. We zijn kritisch op het technologische ontwerp en onderzoeken hoe dit kan bijdragen aan een betere acceptatie en implementatie in de praktijk.

Ambitie

De ambitie van het onderzoek binnen team TECH en het onderzoek rondom ontwerpen en warme technologie is om in de zorg een zo groot mogelijke impact te maken met technologie. Hierbij onderzoeken we hoe paramedische zorgprofessionals en hun cliënten technologie kunnen inzetten om gezondheid te bevorderen.

Lector dr.ir. Rens Brankaert is verbonden aan het profileringsteam ‘Technology to Enable people in the Context of Health (TECH)’, met een expertise op het gebied van warme technologie & design. Daarnaast is Rens verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven als assistent professor in Industrial Design op het gebied van ‘Active and Healthy Ageing’. Zijn passie is het ontwerpen en toepassen van warme technologie in de zorg, waarmee een menselijk perspectief wordt gegeven aan technologie die in de regel gericht is op informatie en efficiëntie. Dit vormt een nieuwe richting binnen het vakgebied HumanComputer Interaction (HCI) en Design Research.

Rens is actief betrokken in verschillende internationale dementie-communities, zoals het Dementia Lab en HCIxDementia. Daarnaast is hij medeoprichter van het Expertise Center Dementia & Technology (ECDT)

LECTOR

DR. IR. RENS BRANKAERT

Empowering Healthy Behaviour

Paramedische zorg levert een cruciale bijdrage aan het behoud en verbeteren van het functioneren van mensen. Daarnaast draagt de zorg bij aan het voorkomen van verergering of optreden van recidieven van ziekten en aandoeningen. Nu preventie een belangrijkere rol krijgt in de gezondheidszorg en de focus wordt verlegd van ‘ziekte en zorg’ naar ‘gezondheid en gedrag’, is paramedische zorg onmisbaar.

Het succes van paramedische zorg is echter sterk afhankelijk van de mate waarin mensen geadviseerde oefeningen uitvoeren, leefstijladviezen opvolgen of orthopedische hulpmiddelen gebruiken. Naar verwachting kan het verbeteren van therapietrouw en zelfregie in de zorg meer gezondheidswinst opleveren dan welke nieuwe behandelmethode ook.

Zelf de regie nemen over je gezondheid of het duurzaam veranderen van je eigen gezondheidsgedrag is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Niet iedereen is even vaardig om gezond gedrag aan te leren of ongezond gedrag te veranderen. Dit vraagt om vakkundigheid van zorgprofessionals in hun communicatie, toepassing van gedragsveranderingstechnieken en vaardigheden voor het stimuleren en verbeteren van zelfmanagement, gezondheidsvaardigheden en gezondheidsgedrag. Het integreren van innovatieve monitoring en eCoachingtechnologie in de zorg is hierbij veelbelovend. Het kan zorgprofessionals ondersteunen in het coachen van cliënten naar duurzame verandering in gezondheidsgedrag en cliënten ondersteunen bij het nemen van regie over hun gezondheid.

Ambitie

Binnen het profileringsthema Empowering Healthy Behaviour (EHB) richten we ons op de vraag ‘hoe kunnen paramedici mensen optimaal begeleiden bij het zelf managen én behouden van een goede gezondheid?’

Op dit thema verzorgen we uitdagend onderwijs, doen we onderzoek en ontwikkelen we nieuwe kennis en zorginnovaties vanuit professionele en academische leerwerkplaatsen in de zorgpraktijk.

LECTOR

DR. MARTIJN F. PISTERS

Dr. Martijn Pisters is als lector verantwoordelijk voor het onderzoeksprogramma van het profileringsteam Empowering Healthy Behaviour en begeleidt ongeveer tien PhD-studenten. Hij is opgeleid als fysiotherapeut, fysiotherapiewetenschapper en klinisch epidemioloog. Zijn expertise ligt bij het ontrafelen, begrijpen en beïnvloeden van gezondheids- en beweeggedrag en de ontwikkeling en integratie van monitoring en eCoaching-technologie, om duurzame verandering in gezondheidsgedrag te stimuleren. Naast zijn werkzaamheden bij Fontys is hij als Associate Professor Fysiotherapiewetenschap en programmacoördinator van de master Fysiotherapiewetenschap (opleiding Klinische Gezondheidswetenschappen) werkzaam bij het UMC Utrecht-Universiteit Utrecht. Daarnaast is hij oprichter en programmaleider van de Academische Werkplaats eerstelijns Fysiotherapie, een samenwerking in zorginnovatie, onderzoek en onderwijs tussen de Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, Hogeschool Utrecht, UMC Utrecht en Fontys Paramedische Hogeschool.

Onderzoekslijnen:

• Het realiseren van duurzame verandering in gezondheid en beweeggedrag om de langetermijneffectiviteit van (geïndiceerde en/of zorggerelateerde) preventie en behandeling door paramedici te verbeteren.

• Ontwikkeling en integratie van monitoring en eCoachingtechnologie in de paramedische zorg om gezondheids-, beweeggedrag, zelfmanagement en therapietrouw te stimuleren.

• Het realiseren van prognostische risicostratificatie om bij de juiste mensen op het juiste moment meer gepersonaliseerde en geïntegreerde (paramedische) zorg te bieden.

Empowering

DR. ROB P.A. JANSSEN LECTOR

Dr. Rob P.A. Janssen is naast orthopedisch chirurgopleider in Máxima MC als lector verbonden aan profileringsteam ‘Interprofessioneel Samenwerken’, met interesse in kwaliteitsvraagstukken in de zorg en focus op waardegedreven zorgprojecten binnen STZ landelijke expertisecentra van Máxima MC en Coöperatie Orthopedie Groot Eindhoven. Daarnaast verricht Rob fundamenteel, translationeel en klinisch wetenschappelijk onderzoek als Associate Professor Knee Reconstruction (Biomedical Engineering) aan de Technische Universiteit Eindhoven en is hij verbonden aan de Graduate School Care and Public Health Research Institute (Universiteit Maastricht). In de diverse functies begeleidt Rob postdoc academici, promovendi en studenten in wetenschappelijk onderzoek.

Wat is goede zorg? Hoe beschrijf je zorg in het licht van kwaliteit en daaraan gerelateerde kosten? Mag zorg duurder zijn als de uitkomst beter is? Maar wat is een betere uitkomst? En hoe meet je dat? Allemaal vraagstukken binnen het moderne concept Value Based Health Care (VBHC) in het zorglandschap waar interprofessioneel samenwerken een kernelement vormt.

Waardegedreven zorg en de paramedische zorgprofessional

In 2018 verscheen het rapport De juiste zorg op de juiste plek De essentie: het voorkomen van (duurdere) zorg, verplaatsen van zorg (dichter bij mensen thuis) en het vervangen van zorg (bijvoorbeeld door e-health). De juiste zorg betekent dat de patiënt effectieve en doelmatige zorg krijgt die past bij de individuele omstandigheden. Zorguitkomsten richten zich steeds meer op het zelfstandig functioneren in de eigen leefomgeving. Dit leidt er automatisch toe dat de paramedische professional een belangrijke rol krijgt in het optimaliseren van zorguitkomsten.

Value Based Health Care

Waardegedreven zorg zoals beschreven in het genoemde rapport sluit goed aan bij het VBHC-gedachtegoed. Dit programma is in 2006 geïntroduceerd in de gezondheidszorg door Porter et. al. (zie afbeelding).

VBHC richt de focus op de waarde die het zorgsysteem levert aan de patiënt. Die waarde is gelijk aan de verhouding tussen de uitkomst van de geleverde zorg aan een patiënt bij een bepaalde aandoening en de individuele zorgkosten die daartegenover staan. De waarde van zorg kan verbeteren door betere uitkomsten voor dezelfde kosten of door dezelfde uitkomsten voor minder kosten. De uitkomst wordt niet alleen beschouwd in medische termen (hoe goed is een behandeling gegaan?) maar ook in termen van de patiëntervaring (kwaliteit van leven en welbevinden).

Interprofessioneel Samenwerken en Value Based Health Care

Het leveren van persoonsgerichte zorg is een uitdaging in een samenleving met diverse en veranderende wensen en verwachtingen. De reis die een patiënt maakt in de zorg (‘patient journey’) vergt intensieve samenwerking en afstemming tussen alle disciplines binnen de zorgketen. In De juiste zorg op de juiste plek heeft de paramedische zorgverlener een sleutelfunctie in de interprofessionele samenwerking. Dat maakt het essentieel dat zorgverleners worden opgeleid om intra- en interdisciplinair te kunnen samenwerken. Hiervoor bestaat bij FPH de profilering Interprofessioneel Samenwerken (IP). Het team IP is verantwoordelijk voor onderwijs en praktijkgericht onderzoek.

Ambitie

FPH is dé kennispartner in VBHC, waar met relevante stakeholders lerend wordt samengewerkt aan praktijkvraagstukken over VBHC. Daarbij houden we rekening met de waardebreuk uitkomsten/kosten, waarbij de ‘patient journey’ centraal staat én met als resultaat dat zorgprofessionals in 2026 de uitkomsten meenemen in de besluitvorming, samen met de patiënt als integraal onderdeel van het klinisch redeneren.

financiering

Ketenzorg

uitkomsten

kosten

zorg

patiëntgroepen

LECTOR

PROF. DR. EVELINE WOUTERS

Technologie heeft als belofte dat het de zorg kwalitatief beter, productiever en efficiënter kan maken. Toch belanden veel nieuwe technologieën in de kast. Hoe komt dat en wat moeten we doen om de potentie van technologie beter te benutten? Voor het beantwoorden van dit soort vragen kijken we naar de zorg voor chronische gezondheidsproblemen en wat er, op het niveau van belangrijke stakeholders en organisaties, nodig is om technologische innovaties te implementeren. We noemen dit acceptatie- en implementatieonderzoek.

De belangrijkste stakeholders zijn patiënten en zorgprofessionals. Omdat het om verschillende professionals binnen diverse organisaties gaat én het complexe zorgvragen en zorgcontexten betreft, richt het onderzoek zich op echte wicked problems. Niet de technologie zelf is onderwerp van het onderzoek, maar de sociale innovatie. Ofwel: de verschuivingen in rollen en veranderingen in zorgprocessen en de barrières en bevorderende factoren die daarbij een rol spelen.

Ambitie

Ons implementatieonderzoek heeft ervoor gezorgd dat we inmiddels partner zijn bij verschillende grote onderzoeksprojecten. Onze ambitie is om als belangrijke kennispartner bij implementatieonderzoek van technologie

in de breedte van de zorg te worden gevonden, binnen en buiten Nederland. Ook willen we bijdragen aan de ontwikkeling van roadmaps (model- en theorievorming op dit onderwerp) en een stap verder zetten in de actieve rol die technologie kan hebben in de sociale innovatie van de zorg.

Willen we impact hebben met technologie, dan is het van belang dat deze ook echt gebruikt wordt en dat we weten wat er nodig is om dat te bereiken. Naast de focus op implementatie, is een ander belangrijk onderzoeksthema: de toegankelijkheid van zorg in relatie tot digitale technologie. Dit kent twee kanten: de betere toegankelijkheid van zorg dankzij de betere bereikbaarheid ervan met digitale middelen én het gebrek aan toegankelijkheid door beperkte e-health literacy

Prof. dr. Eveline J.M. Wouters is lector Health Innovations and Technology en heeft als passie het verbeteren en toegankelijk maken van de zorg en daardoor verminderen van gezondheidsongelijkheid, met behulp van technologische innovaties. Daarnaast is Eveline bijzonder hoogleraar bij Tranzo, Tilburg University en is zij toezichthouder bij Oktober en Sevagram, organisaties in de langdurige zorg. Begonnen als enige lector in 2013, werkt zij nu samen met de andere lectoren binnen HIT en binnen het samenwerkingsverband van het Centre of Expertise Health aan vraagstukken rondom digitale inclusie en gezondheidsongelijkheid.

Technology acceptance, implementation and accessibility in health care

Fontys

Het lectoraat HIT is de afgelopen jaren in allerlei opzichten gegroeid. Op kwantitatief gebied: in het aantal onderzoeksprojecten en het aantal onderzoekers, lectoren en deelnemende studenten. Ook het aantal samenwerkingsverbanden met andere Fontysinstituten en praktijkpartners in de publieke en private sector is toegenomen. Daarnaast is HIT inhoudelijk gegroeid, van uitsluitend vakspecifieke naar bredere maatschappelijke thema’s, die gerelateerd zijn aan (positieve) gezondheid. In de toekomst gaan we daar verder aan werken, samen met collega-onderzoekers binnen en buiten Fontys.

Zoals in het voorwoord al aan bod kwam: de uitdagingen in de gezondheidszorg zijn groot. Het lectoraat kan uitsluitend substantieel aan die uitdagingen bijdragen, door ze in gezamenlijkheid aan te gaan. We zetten daarin stappen; als Fontys lectoraten onderling en in projectverband. De ontwikkelingen rondom de Fontys Centres of Expertise vormen enerzijds een bevestiging van het belang van samenwerking en anderzijds het startpunt van een grote gezamenlijke opgave. HIT kan binnen het Centre of Expertise Health van betekenis zijn door te werken aan thema’s die een leven in gezondheid voor meer mensen kansrijk maken. Dit vergroot de kans op impact voor de praktijk én zal onszelf verrijken en inhoudelijk ontwikkelen. Ontwikkelen is immers niet alleen het verbeteren en verdiepen van waar we al goed in zijn, maar ook verbreden en leren van anderen. Plus het royaal delen van kennis, ervaring en vaardigheden over onze eigen grenzen heen. Dat is onze HIT-parade richting de toekomst!

Werk samen met ons aan

op het gebied van gezondheid, zorg en technologie.