BENCHMARK BEVRAGING | EXTRA KATERN CFO MAGAZINE barometer
BBAROMETERCFO ANKE BREMS SENIOR MANAGER CLIMATE CHANGE EN SUSTAINABILITY SERVICES BIJ EY SOPHIE CHIREZ EXECUTIVE DIRECTOR CLIMATE CHANGE EN SUSTAINABILITY SERVICES BIJ EY
INDIEN U WILT WETEN:
• Hoe sterk finance betrokken is bij de ESG-uitdagingen
Neen, we hoeven geen betoog te voeren naar hoezeer bedrijven in ons land bezig zijn met duurzaamheid. Liefst 75 procent van de bevraagden in deze survey geven aan dat duurzaamheid met stip (hoog tot zeer hoog) op de agenda van de organisatie staat. Ook rapporteren bijna 55 procent van de bedrijven al duurzaamheidsinformatie. Hoewel ruim 80 procent aangeeft niet verplicht te zijn deze informatie vandaag te rapporteren, geeft het sterk aan hoe ‘populair’ het thema is of hoe zeer bedrijven zich willen voorbereiden op de toekomstige verwachtingen naar standaardi satie en integratie van de rapportering. Iets meer dan 15 procent van de bevraagden is nu al verplicht te rapporteren volgens de NFRD (Non-Financial Reporting Directive).
15 CFO MAGAZINE #248 BBAROMETERCFO
Deze heeft de basis gelegd voor de CSRD (Cor porate Sustainability Reporting Directive) die straks de scope van bedrijven die verplicht zullen moeten rapporteren met een aanzienlijk aantal verhoogt (bijna 49.000).
Executive Director Climate Change and Sus tainability Services Sophie Chirez: “Betrokken moet de CFO zeker blijven want op het einde wordt ook een geïntegreerd rapport gebruikt. Actueel kan de CFO het initiatief wel trekken want hij/zij is verantwoordelijk voor het jaar lijks, financieel rapport. Dus het gesprek rond duurzaamheidsrapportering start bijgevolg vaak in finance. Binnen corporate bedrijven bestaan functies zoals sustainability officer ondertussen wel, maar ook die blijven beperkt. Voor sommige bedrijven is het nu misschien te vroeg of ontbreekt op dit moment nog de awareness, maar op middellangetermijn is het wel belangrijk dat er op corporate-niveau een functie is die zich ontfermt over het duur zaamheidsluik.”
Hoewel straks steeds meer bedrijven moeten rapporteren over duurzaamheid volgens de standaarden van de CSRD vreest slechts een kwart van de bevraagde CFO’s dat hun bedrijf
• Hoe CFO's kijken naar de toekomst van ESG en finance
NIELS DE BOYSERE | JERRY DE BRIE
DUIDELIJK INHAALMANOEUVRE NODIG
#sustainability
Nu de komst van een gestandaardiseerde rapportering steeds dichterbij komt, zoomen we in deze barometer in op duurzaamheid (ESG) en de CFO. Hoe kijken onze financiële leiders naar de impact van ESG op hun functie en hun rol als CFO? “De impact van de CFO in de ESG-journey is er en zal blijven. Niet afdoende om in de lead te zitten, wel om de sustainability manager te adviseren vanuit financieel perspectief.”
LEES DIT ARTIKEL
Senior Manager Climate Change and Sustai nability Services Anke Brems: “Opvallend is dat wanneer wordt gepolst naar welke bedrij ven de KPI’s (omzet, capex en opex, red.) van de EU Taxonomie rapporteren, verschillende antwoorden te lezen zijn. Zo geven een aantal CFO’s volledig andere zaken aan, zoals recy clage en energieverbruik. De Taxonomie gaat puur over de financiële KPI’s. Daaruit blijkt toch dat niet elke CFO mee is met het onder werp…” Terwijl volgens Brems net vanuit de EU Taxonomie de reden komt waarom de CFO
zo sterk wordt betrokken in het ESG-verhaal. “Hiermee wordt duurzaamheid met financiële KPI’s gelinkt, en de verbinding dus gemaakt met de CFO. In een bedrijfsomgeving moet de business immers nog altijd winstgevend zijn, dus het gaat om kosten en het geld moet ergens vandaan komen. In een volgende stap is het logisch dat duurzaamheid geen verant woordelijkheid is van de CFO, maar wel van een toegewijd sustainability management profiel, zoals een CSO (Corporate Sustainability Officer). Hij/zij zal uiteraard nauw samenwer ken met de CFO.”
FINANCE INITIEEL IN LEAD
CFO'S ERKENNEN BELANG VAN ESG IN FINANCE MAAR… “WE ZIJN ER NOG NIET"
■ Geen: 1,52%
■ 15,15% 83,33%
rapporteren, grote bedrijven in 2026 (FY25) en kmo’s in 2027 (FY26). In deze bevraging gaf bijna twee van de tien CFO’s aan al verplicht te zijn niet-finan ciële informatie (NFRD) te rapporteren. “Er kwam veel reactie van organisaties op de nakende directive. Gezien de com plexiteit van de ESRS, in het capteren van alle data bijvoorbeeld, zijn bedrijven gewoon nog niet klaar. Er is meer tijd nodig om organisaties kwalitatief te kunnen laten rapporteren.”
“En anderzijds was ook de wetgever niet klaar”, vult Brems aan. “Op dit moment is men bezig met de standaarden vast te leggen over hoe je moet rapporteren. De CSRD is gepubliceerd maar moet nog omgezet worden naar nationale wetge vingen. Ook dat vraagt tijd. Het zou niet
Ja:
zal achterophinken. “Een verbazend laag cijfer”, stelt Chirez. “Het is opmer kelijk dat het leeuwendeel van de CFO’s aangeeft binnen 2/3 jaar klaar te zullen zijn om alles te rapporteren. In de prak tijk zien we steevast dat mensen het werk onderschatten en niet alle details kennen. Als we die toelichten, vanuit de ESRS (European Sustainability Re porting Standards) met voorlopig meer dan 100 indicatoren, beseffen de mensen plots wel dat het een enorm werk is. En dat in slechts 2/3 jaar tijd.” Brems: “Bij de bedrijven die we ondersteunen loopt het vlot maar het staat buiten kijf dat er nog een groot gebrek is aan juiste informatie, data en gegevens over duur zaamheidsrapportering. Ik denk dat er zeker een inhaalmanoeuvre zal moeten gebeuren. Om meer te gaan informeren, communiceren, …” In dat opzicht is het uitstel van de CSRD wellicht een meevaller. Hierdoor wordt de duurzaamheidsrapportering volgens de standaarden met een jaar uitgesteld. Voor PIE’s (Public Interest Entities) wil dit zeggen dat ze pas in 2025 (FY24)
CFO MAGAZINE #248 16 BBAROMETERCFO Rapporteert uw bedrijf actueel (niet-financi ele) duurzaamheidsinformatie? ■ Ja: 53,85% ■ Nee: 46,15% 53,85%JA Is uw bedrijf actueel verplicht te rapporte ren over (niet-financiële) duurzaamheidsin formatie?
■ Nee:
ANKE
“AlsBREMSiedereen zijn/haar scope 1 en 2 op orde heeft, dan is scope 3 gewoon een kwestie van communicatie…”
83,33%NEE
In de survey bevroegen we de CFO’s ook welke duurzaamheidsinformatie ze rapporteren. “Het is niet onlogisch dat bedrijven met de ‘E’ beginnen”, klinkt het bij Brems. “De ‘S’ en ‘G’ worden bij aanvang vaak vergeten. ‘E’ zorgt voor de meest brede thema’s die voor elk bedrijf onlosmakelijk van toepassing zijn. Per bedrijf heb je dan ook nog een aantal nichetopics dat niet relevant is voor elke sector. Op ‘S’-vlak wordt eveneens ook al sterk gerapporteerd, zoals over genderdiversiteit.” Chirez: “Ik ben het volledig eens, maar het hangt ook sterk af van waar in de value chain we naar verwijzen. Buiten het bedrijf is het soms een heel ander verhaal om alles in kaart te brengen. Zelfs de ‘E’-topics.” Concreet staat het reduceren van de CO2-emissies met stip op één. Het in kaart brengen van deze uitstoot blijkt echter niet zo eenvoudig. Zeker als we het effect van de CO2-uitstoot in scope 3 (de indirecte uitstoot van CO2, veroor zaakt door bedrijfsactiviteiten van een andere organisatie, red.) willen kennen, waarin zo goed als alle CFO’s aangeven nog een helse klus voor de boeg te heb ben. “Het effect van scope 3-emissies is helemaal niet eenvoudig weer te geven”, zegt Brems. “Echter als iedereen zijn/ haar scope 1 en 2 op orde heeft, dan is het eigenlijk gewoon een kwestie van communicatie. Dan moet je, eenvoudig gezegd, de scope 1 en 2-emissies van
uw
0 5 10 15 20 25 30 35 40
SCOPE 1, 2 EN 3
Is bedrijf verplicht (niet-financiële) duurzaamheidsinformatie te rapporteren per 2025 of 2026?
“Veel bedrijven zijn nog lang niet klaar met scope 1 en 2”, vervolgt Chirez. “Maar mijn collega haalt een goed punt aan over de transparantie om informatie te delen. Daarnaast gaat het ook om de wil, want die is er niet altijd. Net daarom is het essentieel dat er een standaard komt die vervolgens ook geauditeerd dient te worden. Dit is het geval met de ESRS onder de CSRD.” Dat beaamt Brems: “De data die er zijn, moeten op dezelfde manier worden berekend. De grote spelers hebben in dit geval vaak meer zeggenschap om data op te vragen
■
13,64% ■ Ja,
17 CFO MAGAZINE #248 BBAROMETERCFO
1 januari
fair zijn om bedrijven in 2024 verplicht te laten rapporteren met een reeks van standaarden die pas midden 2023 finaal zijn. Dan ben je al een half jaar kwijt om op een correcte manier data te verzame len en te verwerken.”
jouw buurman of -vrouw in jouw scope 3 steken. Dat is het concept. Eigenlijk moet je gewoon de puzzelstukjes bij elkaar leggen want dit gaat over het transparant zijn en het delen van in formatie met alle partijen in de keten. Maar het is natuurlijk niet zo evident.”
■ Ja,
Terwijl duurzaamheidsinformatie al voor bijna 60 procent van onze CFO’s doorweegt in de beslissingsprocessen, geeft deze groep aan dat financierings partners daarentegen veel minder wakker liggen van niet-financiële in formatie. “Het antwoord ligt vrij laag”, vindt Chirez. “En net in investerings processen volgt volgens mij veel minder systematisch een duurzaamheidscheck. Voor grote bedrijven zal dit wellicht veel hoger liggen. Zij beschikken over ver schillende ISO’s of andere management systemen gelinkt aan milieu en energie beheer, die alvast de ‘E’ in het ESG-ver haal voor een stuk coveren.”
■ Geen
■ voor het eerst over FY 2024 voor het eerst over FY 2025 7,58% we waren al eerder verplicht om niet-financiële informatie te rapporteren 16,67% Neen 34,85% idee 27,27%
Ja,
mate zal de verschuiving
■ Het zal de zoektocht naar financiering veranderen 35,38%
■ Het zal de rol van de CFO binnen de organisatie veranderen 30,77%
0 10 20 30 40 50 60
■ Het zal de vragen van investeerders verder beïnvloeden 38,46%
de CFO vandaag een beduidende rol in het MVO/ESG-verhaal? (1-5, waar 1 zeer klein is en 5 zeer groot) 3,14
Nu de digitalisering haar in zowat alle departementen van organisaties heeft doorgezet, dienen ook meer en meer tools zich aan om de data (eenvoudiger) te capteren. “Het helpt om processen efficiënter te maken maar is zeker geen hoofdvereiste om duurzame KPI’s te rapporteren”, zegt Brems. “Een Excel-be stand kan even goed werken.” Dat be aamt Chirez: “Digitaal werken is hier een facilitator. De tools/systemen hebben op lange termijn natuurlijk wel hun return wanneer de duurzaamheidsinformatie zal worden geauditeerd. Als dergelijke
“Er is een groot gebrek aan juiste informatie. Daar hebben we zeker inhaalmanoeuvreeennodig.”
SOPHIE CHIREZ:
■ Het zal de berekening/rapportering/interpretatie van financiële gegevens impacteren 49,23%
CFO MAGAZINE #248 18 BBAROMETERCFO 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
In welke naar duurzaamheid de rol van finance beïnvloeden?
■ Het zal de rol van de ondersteunende finance functies in de organisatie veranderen 55,38%
Speelt
meer tijd gaat naar het opstellen van het rapport dan naar eigenlijke duur zaamheidsinitiatieven. Dat zou helemaal niet mogen. Als je voor 10 verschillende instanties op 10 verschillende manieren moet rapporteren, dan kruipt er te veel tijd in en wordt het een bureaucratische rompslomp. En mist de rapportering finaal haar doel. In dat opzicht is Europa goed bezig door de CSRD te implemen teren waardoor er gelijke standaarden komen in de manier waarop moet wor den gerapporteerd. Dat komt iedereen ten goede.”
DATAVERZAMELING EN -GEBRUIK
op hun manier en volgens hun bereke ningen. Terwijl als er één internationale rapporteringstandaard is, kan iedereen op dezelfde manier en volgens dezelfde methode data gaan uitwisselen. Je moet immers appelen met appelen vergelij Wachtenken.” op de standaard dus… “Ja, maar als er vijf verschillende standaar den zijn dan ben je eigenlijk nog altijd nergens. We horen nog te vaak dat er
■ Het zal de rol van het audit comité veranderen 24,62%
ANKE BREMS is opgeleid als bio-inge nieur milieutechnologie, professioneel gegroeid als consultant in carbon & energy, en nu Senior Manager Climate Change and Sustainability Services (CCaSS) bij EY.
De focus op CO2-reductie is de afgelopen en volgende jaren evident. Is het eenvoudig om behalve de uitstoot van broeikasgassen intern en in de directe omgeving (Scope 1 en Scope 2 emissies), ook de uitstoot van deze verder in de supply chain (Scope 3 emissies) in kaart te brengen?
Alternatieven zijn er alvast voldoende. “De grote inspanning ligt in het begin omdat je van een Excel naar een cen traal systeem overschakelt. Als dat gebeurd is, is de jaarlijkse opvolging minder groot. Maar de initiële effort is natuurlijk we significant.” Chirez: “Dataverzameling is stap één maar veel belangrijk is wat je doet met de data. Daarnaast moeten jouw mensen ook met deze data kunnen spelen. Data rap porteren is stap twee, maar het aanto nen van verbeteringen spant de kroon. We moeten niet per se een digitaal sys teem hebben om dit aan te tonen, het helpt natuurlijk wel omdat er behalve ESG nog heel wat andere vereisten zijn die onlosmakelijk verbonden zijn met digitalisering en de efficiëntieverbete ring hierdoor. En belangrijk: ESG is een cultuur. ESG brengt verandering in die cultuur. Dat gaat een stap verder dan puur data verzamelen.”
2,55
CFO BAROMETER
85,94%NEE
In welke mate speelt kostenefficiëntie een rol bij het maken van beslissingen rond duurzaamheid? (1-5, waar 1 zeer weinig is en 5 zeer veel)
BIO
Terwijl ESG een grote impact lijkt te heb ben, is het nog afwachten tot de Europe se standaarden tot wetgeving zijn om gezet. Brems: “Het is duidelijk dat er een sterke link is tussen ESG en finance. ESG heeft een kostprijs, dus is het logisch dat het financieel luik daar aan verbonden
De CFO Barometer is een onafhankelijk researchinitiatief van de redactie van CFO Magazine in samenwerking met EY. Bij een representatief staal van om en bij de tweehonderd Belgische CFO’s van middelgrote tot grote multinationale ondernemingen werd een vragenlijst omtrent een actuele CFO-topic afgenomen. De focus van de CFO Barometer is lo kaal, waardoor de resultaten heel representatief zijn voor de Belgische markt en de CFO Barometer een benchmarktool wordt voor de in België actieve CFO. De resultaten worden hier weergegeven en becommentarieerd door specialisten en geïllustreerd met praktijkervaringen.
In welke mate stellen financieringspartners (banken, fondsen, PE-spelers, …) vragen over uw duurzaamheidsinitiatieven? (1-5, waar 1 zeer weinig is en 5 zeer veel)
19 CFO MAGAZINE #248 BBAROMETERCFO 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
systemen al in plaats zijn kan je natuur lijk ook efficiënter werken.”
Het EY CCaSS-team werkt op verschil lende duurzaamheidstopics (opstellen van duurzaamheidstrategieën en -rapportering, circulaire economie en duurzame verpakkingen, reductive van broeikasgassen en energie-efficiëntie) voor diverse klanten. Zowel kmo’s als multinationals in verscheidene sectoren.
■ Ja: 14,06%
0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
3,37
■ Nee: 85,94%
SOPHIE CHIREZ is executive Director Climate Change and Sustainability Services (CCaSS) bij EY. Sinds 2 jaar is ze verantwoordelijk voor het team dat het klimaattransformatietraject begeleidt.
is. Hoewel een aantal CFO’s aangaven in de lead te zitten en ook bij voorkeur in de lead willen blijven, zegt mijn gevoel dat binnen elk bedrijf een dedicated sus tainability manager zijn rol zal opeisen in dit verhaal. De betrokkenheid van de CFO zal groot zijn, maar niet afdoende om dit verhaal de leiden. Wel zal hij/zij de financial advisor zijn omdat, zoals gezegd, ESG een kostprijs heeft.”