JONI CEUSTERS: MASTERSTUDENT & ZWEMATLEET

STUDENT IN DE KIJKER

Zevenmaal goud en eenmaal zilver op de Belgische kampioenschappen, twee zilveren en zeven bronzen plakken in de Europese competities, tweemaal individueel finalist op het wereldkampioenschap en in november 2018 tweemaal een finaleplaats én een nieuw Belgisch record in de aflossing op de Lifesaving World Championships in Australië.

Verder is hij nog docent hoger redder, sportcoördinator en bestuurder bij de Leuvense reddingsclub én masterstudent Industriële Wetenschappen: Biochemie op Campus Groep T Leuven. De 21-jarige Joni Ceusters slaagt er wonderwel in om passie en studie te combineren. Een ‘combi-job’ noemt hij het liever niet. Hij spreekt liever in sporttermen over een ‘combiné’. Eén grote competitie waarin hij al zijn talenten en ambities de vrije loop kan laten: te land en te water.

Een natuurtalent, zo kun je Joni wel noemen. Hij zwemt al van toen hij vijf jaar was op topniveau in België. Tot zijn veertiende was hij lid van het selecte Future Team van de Vlaamse Zwemfederatie dat veelbelovend jong talent wil opstuwen in de vaart der besten.

Joni Ceusters

In 2011 besluit hij evenwel om het roer om te gooien. In de voetsporen van zijn oudere zus Anke stapt hij over naar een andere, nog uitdagendere discipline: het ‘reddend zwemmen’. “Je kunt het eigenlijk toegepaste zwemkunde noemen”, verduidelijkt Joni. “Het gaat om een specifieke zwemtechniek met als doel een drenkeling in een levensbedreigende situatie uit het water te halen. In competitieverband gaat het uiteraard niet om echte slachtoffers, maar wel om levensechte reddingspoppen waarmee je in zes verschillende disciplines moet racen om aan te tonen hoe snel en krachtig je wel kunt zijn in een echte noodsituatie. Hier te lande is deze discipline nog relatief onbekend, maar in Duitsland, Italië, Australië en Nieuw-Zeeland – niet toevallig landen met een lange kustlijn – is het een volwaardige sport die op veel steun van de overheid en de nationale zwem- en reddingsfederaties kan rekenen. Dat is in Vlaanderen helaas nog niet het geval. Hopelijk komt daar spoedig verandering in, als men ziet dat wij op het internationale toneel een belangrijke speler geworden zijn”.

In bad en zee

Met het reddend zwemmen ging voor Joni alvast een nieuwe waterwereld open. “Je moet inderdaad tot meer in staat zijn dan zwemmen alleen”, bevestigt hij. “Om te beginnen bestrijkt het actieterrein niet alleen de beschutte omgeving van het zwembad. Je moet ook het wilde golfgedruis van zeeën en oceanen kunnen trotseren. Verder is het een echte power sport. Met een pop van zo’n 60 kg onder de arm naar de kant of het strand zwemmen, veronderstelt flink wat spierkracht en techniek. Daar komt nog bij dat er op volle zee vaak gesofisticeerde hulpmiddelen zoals rescue boards en surfski’s ingezet moeten worden”.

“In deze discipline spannen de Belgische atletes de kroon”, vervolgt Joni. “Onze dames behoren al jaren tot de absolute wereldtop in de aflossingswedstrijden. Zijn onze vrouwelijke collega’s beter op elkaar ingespeeld? Of kunnen ze efficiënter in team functioneren dan de heren die zich nog te veel op hun individuele prestatie concentreren? De discussie hierover is nog volop aan de gang. Feit is dat onze dames in elk kampioenschap waar dan ook ter wereld steevast voor de beste plaats gaan. De mannenploeg speelt voornamelijk op Europees niveau mee voor een ereplaats. Op wereldniveau zijn we al best tevreden met een vijfde plaats. We mogen van geluk spreken dat er recent een gemengde aflossing is bij gecreëerd. België koos ervoor om maar twee mannen naar Australië te sturen waardoor er geen aflossing was van vier mannen. Gelukkig konden wij samen met de dames starten in de ‘mixed relay’-aflossing. Ik was één van de twee mannen met als resultaat een nieuw Belgisch record”.

Search & rescue

Een WK zoals in Australië in november 2018 was een fantastische belevenis”, vertelt Joni. “Niet minder dan 44 nationale teams van over de hele wereld namen het tegen elkaar op, samen goed voor 7.000 deelnemers. De competitie zelf duurde vijf volle dagen. Ter vergelijking, dat is even lang als de World Solar Challenge voor zonnewagens. De eerste dag kregen we al onmiddellijk een ‘simulated emergency rescue competition’ voorgeschoteld. Daarbij wordt een onverwachte crisissituatie in zee geënsceneerd. Je hebt twee minuten tijd om met een team van vier personen die gesimuleerde situatie zo goed en efficiënt mogelijk op te lossen. Om ervoor te zorgen dat alle teams dezelfde kansen krijgen, werden ze alvorens te starten afgezonderd van de buitenwereld. Vervolgens werd er geloot om de volgorde waarin de ploegen het ongeval te lijf gaan. Een jury deelde na afloop de punten uit. Ik was kapitein van het Belgische team en we eindigden knap vijfde”.

“Daarna volgden twee dagen in het zwembad met tien wedstrijden: zes individuele en vier aflossingen in team. Eén van mijn nummers bestond bijvoorbeeld uit 50 m oppervlaktezwemmen, 20 m onder water om de reddingspop op te diepen en nog eens 30m om ze aan de kant te brengen. Daarbij gold de tijd die je ervoor nodig hebt als criterium. Dagen vier en vijf trokken we naar de oceaan in Adelaide voor een gelijkaardige opdracht. Met dit verschil dat de tijd daar geen doorslaggevende factor was. Op zee spelen immers nog tal van andere factoren mee, dus bepaalt de volgorde van aankomst de uitslag. Wie als eerste terug aan land kwam, werd tot winnaar uitgeroepen”. Hoewel de competitie in volle zee niet onmiddellijk Joni’s specialiteit is, kon hij zich toch twee keer plaatsen in de halve finale.

Ingenieur-ondernemer-topsporter

Als student-topsporter zit Joni nog altijd op schema wat de studieduur betreft. Dat op zich is al een prestatie als je weet dat hij elke dag een paar uur traint. Wanneer er een belangrijke wedstrijd voor de boeg ligt, komen daar nog eens twee extra uren voor dag en dauw bij. Aan stoppen met sporten wil Joni vooralsnog niet denken en aan stoppen met studeren evenmin. “Volgend academiejaar doe ik er nog een jaartje postgraduaat Innoverend Ondernemen voor ingenieurs bij. Ingenieur-ondernemertopsporter, een betere combiné kan ik mij niet voorstellen”.

Yves Persoons