FORUMAVOND ALUMNI INGENIEURS KU LEUVEN: 5G, NIEUWE STANDAARD MET BREDE IMPACT

NIEUWS VAN ALUMNI

‘Technology meets Economy’. Onder dat motto organiseerden Alumni Ingenieurs KU Leuven en Ekonomika Alumni op 20 november 2018 een gemeenschappelijke Forumavond over 5G op Campus Groep T.

De nieuwe netwerkstandaard die eraan komt, overstijgt immers de grenzen van de technologie. De gevolgen zullen ook economisch en financieel voelbaar zijn. Prof. Sofie Pollin van de Faculteit Ingenieurs wetenschappen belichtte de technologische kant van de zaak. De economische beschouwingen nam prof. Frank Verboven van de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen voor zijn rekening. Ir. Ann Caluwaerts, Chief Corporate Affairs van Telenet en ir. Geert Standaert, Chief Technology Officer bij Proximus getuigden vanuit de bedrijfspraktijk. Het debat werd in goede banen geleid door VRT-journalist Steven Rombaut.

Geert Standaert, Ann Caluwaerts, prof. Sofie Pollin en prof. Frank Verboven

Prof. Pollin beet de spits af en schetste de evolutie van de generaties mobiele netwerken: van de massieve 1G-sets die analoge spraak overbrachten, over de 2G-systemen voor digitale spraak en de 3G-mobiele datasystemen tot de 4G_mobiele internetsystemen. Nu kondigt zich dus de 5G-generatie aan. Het Internet of Things (IoT), Industrie 4.0, de besturing van precisierobots, de almaar toe nemende toepassingen van virtuele en verhoogde realiteit en het exploderende gebruik van drones vragen om een massale en snelle datatransmissiecapaciteit. De visie van de International Telecom Union (ITU) omtrent 5G is duidelijk: een verbeterde mobiele breedband (10 Gps pieksnelheden, 10 Mbps/m 2 ), simultane verbinding met een massa toestellen (tot 1 miljoen per km 2 ) en een uiterst betrouwbare communicatie (vertraging < 1ms).

Daarbij rijst de vraag: hoe kan de capaciteit verhoogd worden? Door het spectrum te verbreden? Door meer antennes te installeren? Of door de signaalkwaliteit verder op te drijven? Volgens prof. Pollin is een mogelijke oplossing het gebruik van 10 tot 100 circulair opgestelde antennes, ook wel Massive MIMO (Multiple Input Multiple Output) genoemd. Zo kunnen meerdere datasignalen simultaan verwerkt worden over hetzelfde kanaal. Naast Massive MIMO’s moeten ook hogere frequenties gebruikt worden met golflengtes tot in het millimetergebied. Imec experimenteert nu al met 28 GHz 5G technologie en ontwikkelde een modulaire chip die gemakkelijk ingezet kan worden in modules van 64 antennes en meer, waardoor een heel directionele communicatie mogelijk is.

Dat 5G voor binnenkort is, dat staat volgens prof. Pollin als een paal boven water. In het voorjaar van 2018 werd al een eerste stuk van 5G vastgelegd in de standaard en dit jaar komt de volledige versie eraan. Tegen 2020 worden de eerste producten verwacht, compatibel met de ‘early nonstand alone’ architectuur.

Prijzenslag

Prof. Verboven presenteerde vervolgens zijn onderzoek naar de impact van de concurrentie in de telecomsector en dat zowel wat de prijzen als wat de investeringen betreft. Zijn studie is gebaseerd op een dataset van 33 OECDlanden, verzameld tussen 2006 en 2014. De investeringen, winsten en omzet bleven in die periode relatief constant. Het aantal landen met 4 of meer operatoren daalde wel van 17 naar 12, terwijl diegene met 3 of minder operatoren steeg dan weer van 13 naar 18. Conclusie: een extra operator kan leiden tot een gemiddelde prijsdaling van 8,6%. Een toetreding van een vierde operator verlaagt de prijzen met 9,3%, een fusie daarentegen jaagt de prijzen met 4,3% de hoogte in.

De Belgische mobiele telecommarkt telt 3 mobiele netwerk operatoren (MNO’s): Proximus, Orange en Telenet Base, goed voor een marktaandeel van resp. 40,9%, 24,4% en 29,9%. Daar komen nog 2 kleinere spelers zonder netwerk bij: Lycamobile en Medialaan met een marktaandeel van resp. 4,8% en 4%. Wat de prijzen betreft, zit België in de Europese middenmoot met een gemiddelde van 14,27 euro. Voor de grotere datagebruikers is België dan weer de duurste met een gemiddelde prijs van 32,73 euro. Qua 4G dekking en snelheid zit België alvast aan de top.

Wat de impact van een mogelijke vierde operator zal zijn, is minder duidelijk. Ofwel worden de kleinere MVNO’s gestimuleerd via een regulering van de toegang tot de netwerken. Ofwel komt er effectief een vierde operator door toewijzing van een 5G-spectrum via een publieke veiling. Hoe dan ook, de providers zullen stevig moeten investeren om 5G operationeel te maken. Tal van producenten van apparatuur staan al ver in de ontwikkeling van de nodige technologieën en zullen bijgevolg minder op kosten worden gejaagd. Andere hebben het precies wegens de onduidelijke financiële implicaties moeilijk om momenteel grote investeringen te verantwoorden. Maar uitstel betekent in dit geval geen afstel, want in 2020 kan niemand nog om 5G heen.

Rik Van Brussel