DE PARADOX VAN GEN Z

WOORD VOORAF

Dertig Dertig jaar geleden was de Canadese schrijver Douglas Coupland het beu om als ‘babyboomer’ bestempeld te worden. Hij lanceerde de term Generatie X. Die is inmiddels al opgevolgd door Gen Y (de millennials), die op haar beurt plaats heeft moeten ruimen voor Gen Z (de ‘zoomers’). Volgens Coupland is wat wij een generatie noemen in hoge mate bepaald door de technologie waaraan een leeftijdsgroep is blootgesteld in de prepuberteit.

Wat Gen Z betreft, heeft geen enkele generatie zo intensief in en met de technologie geleefd. Deze jongeren zijn met het internet opgegroeid en hebben nooit een wereld zonder smartphone gekend.

De houding van deze digital natives t.o.v. de technologie is paradoxaal. De intensiteit waarmee ze de laatste hightech snufjes gebruiken leidt niet automatisch tot een grote bewondering voor de technologie noch voor de professionals die al deze snufjes bedenken, ontwerpen en bouwen: de ingenieurs. Getuige hiervan de instroom in de ingenieursfaculteiten. Die houdt al geruime tijd geen gelijke tred meer met de almaar toenemende impact van de technologie in het dagelijkse leven en al evenmin met de groeiende vraag naar technologisch hooggeschoolden in het bedrijfsleven.

In een tijd waarin de complexiteit toeneemt, zijn paradoxen niet uitzonderlijk. In een veelgebruikte definitie worden ze omschreven als ‘contradictory yet interrelated elements that exist simultaneously and persist over time’. In deze definitie gaat een paradox niet over goed of fout, het een of het ander. Het gaat om allebei. Het zijn twee zijden van dezelfde medaille. In onze Westerse cultuur hebben we het daar soms moeilijk mee. We hebben geleerd dat er veelal slechts één goede oplossing is. Bijgevolg wordt een paradox als ongemakkelijk ervaren of genegeerd of focust men maar op één kant ten koste van de andere.

Dat deze benadering geen zoden aan de dijk zet, is inmiddels gebleken. Vele campagnes en acties om jongeren ertoe aan te zetten voor de ingenieursstudie te kiezen, hebben tot geen substantiële groei van het aantal inschrijvingen geleid. Wellicht benaderen we Gen Z te eenzijdig en focussen we teveel op wetenschap en techniek op zich. Of willen we een paradox oplossen die niet direct op te lossen is. Daarom is het beter de paradox te omarmen, haar levendig te houden en te beschouwen als waardevol.

Gen Z daagt de ingenieursopleiders en –afnemers (de bedrijven) uit om zichzelf opnieuw uit te vinden. Zij zullen of kunnen deze generatie niet veranderen, veeleer het omgekeerde is waar. Het is m.a.w. aan ons om de juiste toon en aanpak te vinden om een generatie die zwemt in technologie aan te spreken.

Dit nummer bevat een aantal voorbeelden van hoe dat zou kunnen. Zo pleit Geertrui Mieke De Ketelaere, directeur AI bij imec, voor een switch in de mindset van de ingenieurs als het om Artificial Intelligence gaat. Haar stokpaardje is ‘explainable AI’. Je kunt het vergelijken met een microgolfoven. Je hoeft geen fysicus te zijn om het apparaat te kunnen bedienen. Dat geldt volgens haar ook voor de toepassingen van AI.

Onderzoekers van de Technologiecampus Gent beogen hetzelfde met ‘Internet of Things with a Soft Touch’. Ze introduceren IoT aan de hand van toepassingen in de gezondheidssector en de zorg. De nieuwe Leuvense maakleerplek is een ander voorbeeld. Die profileert zich als een innovatieve mindset die steunt op het potentieel van multidisciplinaire samenwerking en co-creatie. Niet de wetenschappers of de ingenieurs bepalen wat aan bod komt. Het zijn de jongeren die onderzoeksvragen stellen over onderwerpen die hen bezighouden: klimaat, energie, schone lucht, verkeersveiligheid, …

Studententeams als het Agoria Solar Team en Formula Electric Belgium hebben al langer de juiste toon gevonden. Voor hen is technologie een totaalbelevenis. Ze appelleren aan het competitie-element bij de jongeren en hun betrokkenheid bij maatschappelijke uitdagingen. Dit laatste is trouwens de drijfveer voor alle studententeams, waaronder Aether, Circl-e, CORE, FLACRA, iGEM en Innovived. Technologie wordt gebruikt om zich voor een concreet doel in te zetten en zich creatief uit te leven in ongeëvenaarde ingenieursbelevenissen. We kunnen van hen nog veel leren.

Prof. Bert Lauwers - Decaan Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen