30 jaar Fietsersbond Van lokaal engagement naar maatschappelijke impact
Veelo is het ledenmagazine van de Fietsersbond en verschijnt 4x per jaar. Je ontvangt het als lid of vraag een gratis proefexemplaar via info@fietsersbond.be.
Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, openbaar gemaakt of geciteerd mits bronvermelding ‘Veelo magazine’ en enkel voor niet-commercieel gebruik. Deze uitgave werd gedrukt op milieuvriendelijk papier.
Wil je dit magazine enkel digitaal ontvangen?
Mail info@fietsersbond.be met vermelding ‘Veelo digitaal’ en je lidnummer.
Fietsersbond is partner van:
Fietsersbond is actief lid van: 4
Supporter van de Fietsersbond:
30 JAAR FIETSERSBOND Van lokaal engagement naar maatschappelijke impact 14
DE FIETSBEURS VELOFOLLIES Etalage voor marketing en trends 17
KONING VOETGANGER, KROONPRINS FIETS Naar een rechtvaardige ruimte 20
EEN FIETS VOOR IEDEREEN Hoe maken we fietsen vanzelfsprekend voor iedereen? 23
FEDERALE AMBTENAREN EN MINISTERS OP DE FIETS?
Fietsersbond als belangenbehartiger voor fietsers 25
STOEFBOEK LOKALE AFDELINGEN Lokale afdelingen in actie 29
CYCLING FRIENDLY EMPLOYER Zilveren certificaten voor federale overheidsdiensten
4
(VOOR-)JAAR IN BEWEGING: TRAPPEN NAAR VERANDERING!
De lente lonkt, fris groen komt piepen en ook bij de Fietsersbond breekt een nieuw seizoen aan. Na enkele bewogen jaren slaan we samen met onze nieuwe voorzitster Eva Van Hende een nieuwe weg in. Vrouwen aan het roer in een nog steeds door mannen gedomineerde mobiliteitswereld? Het is geen toeval! We bouwen doelbewust aan een diverse Fietsersbond en versterken de stem van de vrouw in het mobiliteitsdebat.
Naast bouwen aan diversiteit, brachten de afgelopen jaren grote uitdagingen met zich mee. Financiële druk woog op onze werking en het politieke getalm, met een nog steeds afwezige Brusselse regering op het moment dat ik dit schrijf, maakt de omslag naar een fietsvriendelijk Vlaanderen en Brussel en onze rol daarin onzeker. Moeilijke beslissingen drongen zich op. We namen noodgedwongen afscheid van collega’s Thijs en Valerie en vulden de plek die Lieven achterliet niet opnieuw in. Pijnlijke keuzes om de Fietsersbond veerkrachtig te houden.
Drie collega’s minder, dat laat zich voelen. Toch blijven we niet stilstaan. Met de lente komen meer fietsers op de weg, maar nog lang niet genoeg om de ambitieuze, hoopvolle Vlaamse doelstellingen te halen. Fietsberaad berekende dat élke dag 111 extra mensen moeten kiezen voor de fiets of het openbaar vervoer. Zonder actie blijven deze doelen dode letter. Gaan we meer fietsen, of nemen de files verder toe?
Wij laten het niet aan het toeval over! Met de opvolger van Bike to Work zetten we in op duurzamer woon-werkverkeer, want daar kan de auto nog veel plaats maken voor de fiets. We blijven ook ijveren voor investeringen in fietsinfrastructuur, veilige conflictvrije kruispunten, lagere snelheden waar nodig en een mobiliteitsbeleid dat rekening houdt met álle weggebruikers. Jong en oud hebben baat bij veilige wegen, of het nu te voet, per fiets, met de wagen of het openbaar vervoer is.
De herdenking van Odi, een fietser die vorig jaar tragische omkwam, maakte dat voor mij pijnlijk tastbaar. Hij laat een vrouw, (klein-)kinderen en vele vrienden achter. Ook de bestuurder van de wagen, die niet te snel reed en niet gedronken had, draagt dit tragisch ongeval voor altijd met zich mee.
De inzet blijft onverminderd groot. We voeren actie, denken constructief mee en laten de stem van de fietser horen. Élke fietser verdient veilige wegen en élke weggebruiker heeft baat bij een beter mobiliteitsbeleid.
De lente is het moment om samen in beweging te komen en te blijven.
Samen trappen we verder!
Inge Smolders
Ontvang je Veelo magazine nog niet in je bus? Word dan lid van de Fietsersbond en we sturen je driemaandelijks het magazine! www.fietsersbond.be/ikwordlid
30 jaar Fietsersbond
Van lokaal engagement naar maatschappelijke impact
Dit jaar bestaat de Fietsersbond 30 jaar. Een symbolische leeftijd: de groeipijnen zijn achter de rug en we boeken mooie vooruitgang met onze missie: fietsen toegankelijk, aantrekkelijk en veilig maken voor iedereen. 30 jaar Fietsersbond, dat is een goed moment om stil te staan bij ons afgelegde parcours én onze verwezenlijkingen.
Thomas Deweer, Beleidsmedewerker
Brussel
Wies Callens, Beleidsverantwoordelijke en woordvoerder
De voorlopers van de Fietsersbond
Ludieke acties en moedige voorvechters
De Fietsersbond ging officieel van start in 1995, maar de fundamenten werden al in de jaren ’70 gelegd. In Antwerpen streden de ‘Gruun Fietserkes’ voor veiligere wegen. Maar ook in Gent, Leuven en Oostende bundelden fietsers hun krachten voor een betere fietsinfrastructuur. In 1975 werd de GRACQ opgericht als belangenverdediger van de Waalse en Brusselse fietsers. Datzelfde jaar zag ook de ‘Eerste, Enige, Echte Wielrijders Bond’ in Utrecht het levenslicht, vandaag gekend als de Fietsersbond Nederland. Ons verhaal staat niet los van deze voorgangers. We duiken dan ook graag nog even in het verleden, waar geëngageerde burgers aan onze fietspaden timmerden.
Groene Fietsers - Geen fietspad?
Dan schilderen we er zelf een!
In de jaren ’70 richtte pater Luc Versteylen de actiegroep ‘Groene Fietsers’ op. Getroffen door de jonge verkeersdoden die hij als priester moest begraven, voerde hij actie rond fietsers en verkeersveiligheid.
“In 1983 schilderde Versteyelen en de Groene Fietsers fietspaden op de weg. Hij kreeg een strafboete maar weigerde die. Hij vloog de gevangenis in en ging in hongerstaking tot beleidsmakers hem een beter fietsbeleid beloofden.”
Fietseling Gent – De fietser mag in twee richtingen De eerste ‘Fietseling’ (samenvoeging van fiets en happening) vond plaats in Gent op 22 maart 1980, op initiatief van de Belgische Jeugdbond voor Natuurstudie, de huidige JNM. Een groep actievoerders kwam op voor de belangen van fietsers, voetgangers, gebruikers van het openbaar vervoer en rolstoelgebruikers. Met hun campagne “De fietser mag”, ijverden ze voor een verkeersbord dat fietsers in beide richtingen doorgang geeft in éénrichtingsstraten.
FOFO: Geen fietstaks zonder fietsinvesteringen!
Ken je de fietsplaatjes nog? Die dienden als bewijs dat je de jaarlijkse provinciale fietstaks betaald had. Maar je kreeg er als fietser weinig voor terug: van de 80 frank belastinggeld werd maar 9 frank in fietsvoorzieningen geïnvesteerd. Daar waren de betaalweigeraars van het FietsOntlastingsFonds (FOFO) niet mee akkoord. Na anderhalf jaar protest haalde het Antwerpse FOFO in 1986 zijn slag thuis en schafte de Provincie Antwerpen de fietstaks af, waarna de andere provincies volgden. Meer investeringen in fietsinfrastructuur volgden en een kern van actievoerders bouwde verder aan een beter overleg met de bevoegde overheidsinstanties.
’t Greun Veloske: fietsen in Brussel is plezant
In 1990, een jaar na het ontstaan van het Brussels Gewest, richtten Nederlandstalige Brusselaars ’t Greun Veloske op, een drukkingsgroep voor de belangen van Brusselse fietsers. De vereniging werkte zich in 1991 in de kijker met ‘Binnenband/Recyclons à Bruxelles’, een fietstocht langs de 19 gemeentehuizen van het gewest waarbij ze aan ieder gemeentebestuur een eisenpakket overhandigden. Op die manier wilden ze aantonen dat fietsen eveneens in Brussel kan, en nog plezant is ook.
Fietskampagne organiseert Autoloze Zondag in Antwerpen
In Antwerpen organiseerde de vzw Fietskampagne vanaf 1990 jaarlijks fietsmanifestaties. Zo fietsten in 1993 maar liefst 8.000 fietsers over de autoloze leien. Een jaar later, in 1994, ging Fietskampagne nog een stap verder met de organisatie van een Autoloze Zondag binnen de hele Singel. Een traditie die tot vandaag aantoont hoe een stad op mensen- en fietsmaat eruit kan zien.
14
mei 1995: De officiële startdag
Je kan je wel voorstellen dat er veel werk komt kijken bij de organisatie van fietsmanifestaties: financiële middelen zoeken, verenigingen overtuigen om aan te sluiten, kranten en affiches maken, logistieke en praktische voorbereidingen. De drijvende krachten achter vrijwilligersorganisatie Fietskampagne vonden de tijd rijp voor een overkoepelende Fietsersbond, naar het model van Fietsersbond Nederland.
DE GAZET LUISTERT MEE
De mensen achter Fietskampagne staken de koppen bij elkaar om een mogelijke oprichting van de Fietsersbond te bespreken. Belangrijk was de centrale aandacht voor maatschappelijke betrokkenheid: een betere fietsinfrastructuur en fietsen vanzelfsprekend maken voor iedereen. En dat zijn tot op vandaag nog steeds de beweegredenen van de Fietsersbond.
“ Vanop een terrasje hoorde journalist Guy Fransen van de Gazet van Antwerpen van de plannen om een Fietsersbond op te richten. De dag erop kopte de krant “Fietsersbond in oprichting”. Nu het in de krant stond, was er geen weg terug.”
EEN GROTE MOBILISATIE ALS STARTSCHOT
Het eerste wapenfeit van de pas opgerichte Fietsersbond? Een grote mobilisatie van fietsers natuurlijk! De volgende Antwerpse fietsmanifestatie werd tegelijk de ‘Startdag van de Fietsersbond’. De voorbereiding vormde wel een kleine logistieke uitdaging: op de geplande datum zou paus Johannes Paulus II naar België komen. Omdat de trekkers van de kersverse Fietsersbond zoveel mogelijk fietsers wilden
mobiliseren, hebben ze de datum van de Startdag dan maar verzet. En met succes. Op 14 mei 1995 overspoelden 30.000 fietsers de Antwerpse binnenstad. Diezelfde avond hadden al 947 leden hun lidgeld betaald.
Maar niet alle lokale initiatieven gingen direct mee in het Fietsersbond-verhaal. Perpetuum Mobile (Gent) en 't Greun Veloske (Brussel) vreesden dat een overkoepelende Fietsersbond de autonomie van de plaatselijke werking zou schaden en gingen nog enkele jaren hun eigen weg. Het nationaal secretariaat maakte al doende duidelijk dat ze in de eerste plaats ten dienste staat van de lokale dynamiek, met respect voor en steunend op de lokale expertise. Fietsersbond Brussel ging het langst door als aparte vzw. In 2009 werd die aparte structuur opgedoekt en in 2013 werd de maatschappelijke zetel van de Fietsersbond overgeplaatst naar Brussel. De Fietsersbond zoals ze vandaag bestaat was een feit.
REALISATIES: VAN FIETSVERGOEDING
TOT FIETSCULTUUR
In de begindagen van de Fietsersbond lag de focus op steden en gemeenten, waar vrijwilligers onvermoeibaar streden voor een veiliger fietsbeleid. "Blijven zagen, fietspaden vragen", zo luidde het motto. Maar wat begon als een kleine, gedreven vrijwilligersgroep, groeide al snel uit tot een kracht om rekening mee te houden. Uiteraard liep niet alles direct van een leien dakje: de media-aandacht was schaars en de groei van ons ledenaantal ging gestaag vooruit. Ook de oprichting van lokale afdelingen en het contact met overheden waren beperkt.
Maar kijk, na 3 decennia lobbyen en strijden, staat de fiets stevig op de politieke agenda. Met het Masterplan Fiets streeft Vlaanderen naar 30% meer fietsverplaatsingen in 2040. De federale overheid neemt concrete acties om naar 0 verkeersdoden te gaan in 2050. De fietsende community wordt talrijker en kleurrijker. In Brussel bijvoorbeeld, neemt het aantal fietsers sinds 2010 met gemiddeld 12,6% per jaar toe (Fietsobservatorium Pro Velo). We lijsten onze belangrijkste verwezenlijkingen graag voor je op:
Strijd tegen fietsdiefstal
Wie slachtoffer wordt van fietsdiefstal is daarna minder geneigd om een nieuwe fiets te kopen. Voor sommigen is het zelfs een reden om te stoppen met fietsen. Voor wie de fiets als dagelijks vervoermiddel gebruikt, is een gestolen fiets een beperking van de mobiliteit.
De strijd tegen fietsdiefstal begint bij een veilige fietsenstalling. We kunnen het ons vandaag niet meer voorstellen, maar er waren 30 jaar geleden amper richtlijnen voor fietsenstallingen. De Fietsersbond ijverde hier lang voor. Met resultaat, want de stallingswijzer die de federale overheid in 2001 publiceerde, stimuleerde de lokale overheden om de fietsparkeerproblematiek aan te pakken.
Met dit document was de toon gezet voor de richtlijnen in Vlaanderen en Brussel. Ondertussen is fietsparkeren een onderdeel van het beheerscontract van de NMBS. Gemeentelijke bouwverordeningen bepalen het aantal verplichte fietsenparkings in openbare en privé-gebouwen en mobiliteitsplannen houden rekening met de stilstaande fiets.
En er is meer goed nieuws: Sinds de zomer van 2024 hebben fietsers (eindelijk) het centraal fietsregister MyBike. Het was één van de belangrijkste eisen uit het memorandum van de Fietsersbond en GRACQ in 2019. Is jouw fiets al geregistreerd op MyBike?
“ MyBike koppelt een fiets automatisch aan de eigenaar via het framenummer en een sticker. Dit is een belangrijk instrument, als je weet dat de politie gestolen fietsen momenteel moeilijk kan terugbezorgen aan de rechtmatige eigenaar.”
Fietsvergoeding als standaard
Volgens ons moet de fiets de meest vanzelfsprekende manier zijn voor woon-werkverplaatsingen. De fietsvergoeding, die er na enig lobbywerk eind jaren ’90 kwam, is een belangrijke hefboom om twijfelaars over de streep te trekken. Dat geldt ook voor de verhoogde tegemoetkomingen en gelijkschakelingen die we de afgelopen jaren bekwamen.
Toen de fietsvergoeding nog geen evidentie was, boden we binnen het Bike to Work programma (2007-2024) een ritregistratietool aan. Hiermee konden werknemers hun ritten registreren en hun fietsvergoeding claimen. Ondertussen is de fietsvergoeding een standaard in de meeste HR-pakketten.
Vandaag sturen we aan op een breed debat over fiscaliteit en mobiliteit, met als streefdoel om de fiets maximaal te stimuleren en de modal shift, de transitie van auto naar duurzame mobiliteit, te faciliteren. Want misschien is de fietsvergoeding in haar huidige vorm enkel nodig omdat ook minder duurzame mobiliteitsoplossingen - salariswagens en tankkaarten - fiscaal worden ondersteund?
Fietsvriendelijke wetgevingeen werk van lange adem
De verkeersregels in België dateren nog van de tijd dat de auto centraal stond. Ondertussen kijken we socialer naar onze straten, pleinen en openbare wegen: die zijn van iedereen. En verkeersregels moeten rekening houden met alle weggebruikers.
De Fietsersbond heeft steeds geijverd voor regels die tegemoetkomen aan de specifieke noden van fietsers. Dat begon in de jaren ‘80 met acties in Gent om fietsers in twee richtingen te laten rijden in straten met éénrichtingsverkeer. Als een fietser veilig door kan, is een omweg onnodig.
Dezelfde logica geldt voor rechtsaf door rood. De borden die dit toestaan werden ingevoerd in 2012 en zijn mede te danken aan het lobbywerk van de Fietsersbond. Wie in Gent woont, herinnert zich misschien nog de Valentijnsactie 'Rechtsaf door rood, de snelste weg naar mijn lief’, die in 2004 werd gevoerd.
Nog een laatste voorbeeld: Vandaag is losse fietsverlichting toegelaten, maar de aanpassing van dit ene artikeltje in het verkeersreglement heeft de Fietsersbond decennia gekost.
We kijken vooruit naar 1 september 2026. Dan zal na bijna 20 jaar de nieuwe code van de openbare weg in gebruik gaan. Deze code neemt nadrukkelijk afstand van het exclusieve autostandpunt, het zogenaamde ‘voorruitperspectief’, en houdt rekening met de bredere groep van actieve weggebruikers.
Fietsen als oplossing voor iedereen Fietsen is enkel voor de geitenwollensokken? Of voor MAMILs (Middle Aged Men in Lycra)? Neen, de fiets is een mobiliteitsoplossing voor iedereen! Het is een toegankelijke, goedkope en ecologische manier om je te verplaatsen. En het is gewoon plezant. Dit idee heeft zeker in Vlaanderen algemeen ingang gevonden. Maar dat ging niet zomaar. Het ontwikkelen van een fietscultuur begint bij het investeren in het positief imago van de fiets. Als Fietsersbond wegen we op het debat en benadrukken we steevast de voordelen van de fiets.
‘Stem niet links of rechts, maar fiets’. De boutade weerklonk voor het eerst twintig jaar geleden bij de Fietsersbond en werd in 2024 van onder het stof gehaald. Ze is meer dan ooit bewaarheid geworden, want alle politieke partijen zijn vandaag partner in het uitvoeren van een fietsbeleid.
“ Tijdens de uitrol van de Good Move circulatieplannen in 2022 en 2023, kreeg de Fietsersbond nog wel eens kritiek: “Fietsende Vlamingen leggen hun manier van leven op aan de Brusselaars”. Maar ook in de Belgische hoofdstad lijkt de mental en modal shift intussen stevig ingezet.”
Naast bovenstaande verwezenlijkingen, die een bredere maatschappelijke impact opleverden, lobbyde de Fietsersbond ook ijverig op Vlaams niveau:
Vademecum Fietsvoorzieningen
Hét handboek met heldere richtlijnen om fietspaden en alle andere fietsinfrastructuuur aan te leggen. Of de bijbel voor fietspaden, zo wordt die ook weleens genoemd. Wegbeheerders moeten zich eraan houden om in aanmerking te komen voor subsidies. Soms leidde dat tot misverstanden, toen een schepen van mobiliteit zei dat de Fietsersbond geen fietspad wilde, terwijl we een fietspad wilden dat voldeed aan de eisen van dit vademecum. In 2022 verscheen een vernieuwde versie van het handboek, dat intussen opnieuw deels aan herziening toe is. De Fietsersbond is nauw betrokken bij dit proces en ziet toe op de effectieve uitvoering ervan.
Een fietsnetwerk
In Vlaanderen werden functioneel en recreatief fietsen lange tijd als twee aparte werelden beschouwd. De Fietsersbond zag dat anders: een doordacht routenetwerk was essentieel. Dat netwerk kwam er uiteindelijk onder de naam ‘Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk’
Intussen bestaat het meer dan 20 jaar en is een grondige update hard nodig. Als alles volgens plan verloopt, start dit jaar een onderzoek om het netwerk opnieuw af te stemmen aan de huidige fietsrealiteit.
Fietsvergoeding in het onderwijs
Onder druk van de Fietsersbond werd de fietsvergoeding in het onderwijs, iets later dan in de andere sectoren, doorgevoerd. Heel wat leerkrachten konden geen gebruik maken van die fietsvergoeding, terwijl ze vaak al fietsend naar school trapten. De eerste fietsvergoeding was aan de lage kant, maar is intussen beter afgestemd op het maximaal vrijgestelde bedrag. En goed nieuws: sinds begin dit jaar kunnen leerkrachten ook gebruikmaken van fietsleasing, een extra stimulans om op de fiets te springen.
Investeringen in fietsinfrastructuur
“Build it and they will come”, een bekende uitspraak in de mobiliteitssector. Goede fietsinfrastructuur trekt fietsers aan, maar daar is natuurlijk geld voor nodig. De Fietsersbond pleit al jaren om meer middelen uit te trekken voor de fiets, omdat het nog steeds nodig is.
De afgelopen jaren is het budget dat Vlaanderen investeert, gestegen van rond de 100 miljoen naar meer dan 300 miljoen per jaar. Bijna een miljoen euro per dag voor de fiets. Een grote stap vooruit, maar lang niet het eindpunt. Er ontbreken nog heel wat missing links om fietsen echt veilig te kunnen maken.
Coherente, aangename en veilige fietsroutes
Ook in Brussel bewoog er de laatste jaren heel wat voor de fietsers.
Fiets op de tram en metro
Behalve tijdens de spitsuren, zijn fietsen toegelaten op de Brusselse tram en metro. Dat was lang een strijdpunt van ’t Greun Veloske. In 1994 stelden ze al het probleem aan de kaak met hun actie 'Met de fiets op de metro was de Sint al lang bij u geweest'
“ In 1994 namen de leden van ‘t Greun Veloske, uitgedost als Sinterklaas en Pieten, de metro vergezeld van een fiets. Eindbestemming was het kantoor van de MIVB. Pas drie jaar later, in juli 1997, werd de fiets voor het eerst en onder voorwaarden toegelaten op de metro.”
Lang was het geen sinecure om zich een veilige weg door Brussel te banen. De enkele dappere Brusselaars die zich toch op de fiets waagden, wisselden informatie uit over de meest geschikte routes. Met de komst van het Brussels Gewest vormde deze kennis de input voor de Gewestelijke Fietsroutes, ook wel gekend als GFR, het eerste fietsroutenetwerk van de hoofdstad.
Een grondige evaluatie van de Fietsersbond in 2022-2023 toont aan dat het netwerk hoogst relevant blijft maar dat het moet aangepast worden aan de nieuwe realiteit. Werk voor de komende jaren!
Lobbyen voor een fietspad in de Wetstraat
Vandaag is het één van de drukste fietspaden van de hoofdstad, maar de Wetstraat was lang een no-go zone voor fietsers. Het heeft veel lobbywerk gekost: ludieke acties zoals een apéro op een rijstrook, parlementaire vragen, officiële brieven. Maar de aanhouder won! In 2012 maakte een rijbaan plaats voor een breder gedeeld fiets- en voetpad aan beide zijden. In 2020 kwam er een volledig tweerichtingsfietspad.
Politieagenten op de fiets
Al in 1993 was het voor Agnes Loonis van ’t Greun Veloske duidelijk:“Een fiets is uitstekend geschikt voor de politie. De voordelen zijn legio: een doeltreffend optreden, direct contact met de burger en een gezonde agent!”
Het had enige tijd nodig, maar sinds 2023 hebben alle 6 Brusselse politiezones een eigen fietsbrigade. Door zelf te fietsen, begrijpen agenten de uitdagingen voor fietsers beter en grijpen ze in om verkeersveiligheid te verbeteren.
“ Hét inspirerend voorbeeld is David Stevens, fietsflik in het centrum van Brussel. Met zijn tomeloze energie is hij de partner bij uitstek om fietsen veilig te maken.”
DE FIETS TELT – STEEDS MEER - MEE
Je ziet het, meer dan 30 jaar ‘zagen en fietspaden vragen’ leverde kilometers vooruitgang op. De mental shift is een feit, de fiets telt mee. De fietscultuur blijft in beweging, en de Fietsersbond beweegt mee. Op naar een volgende 30 jaar vol fietsplezier!
Velofollies, fietsparadijs op aarde
Herinner jij je nog dat gevoel van extase toen je als kind een snoep- of speelgoedwinkel binnenstapte? Alles wat het hartje begeerde, verzameld op één plek. Voor fietsers bestaat die droomplek ook: Velofollies, dé totaalbeurs van de fietsmarkt. Begin dit jaar zakten bijna 40.000 liefhebbers af naar Kortrijk om zich te vergapen aan 320 fietsstanden en legendarische (wereld)kampioenen. Een hoogdag voor elke fietsfanaat, want hier is werkelijk voor ieder wat wils. Maar geeft al die fietsweelde ook een eerlijk beeld van de fietsindustrie? Of is het vooral een etalage van marketing en trends?
Trapt de fietssector voor- of achteruit?
Covid-19 zorgde vijf jaar geleden voor een ongekende groeispurt in de fietsindustrie. Productie en verkoop schoten omhoog, maar vielen later ook stil. Dit hoeft niet te betekenen dat de fiets aan belang heeft ingeboet. Integendeel. Terwijl de verkoop van nieuwe fietsen daalt, blijft de leasemarkt stevig groeien. Fietsers maken meer kilometers dan ooit en de tweedehandsmarkt voor speed pedelecs schakelt een versnelling hoger. De fiets,
die is goed voor de economie en de Belg, die zit allerminst op zijn gat.
“ 40% van de Belgen overweegt op korte termijn een nieuwe fiets aan te kopen en 60% is dat binnen de twee jaar van plan.” Traxio
Live naar de beurs
Na de achtergrondinfo, tijd voor glitter and glamour op de beurs. Van titanium en carbon tot elektronische fietssnufjes, de
consument wordt verwend. Een fiets kiezen gaat tegenwoordig om veel meer dan alleen de praktische bruikbaarheid. Zelfs de kleur van het frame kan de doorslag geven om toch voor dat andere fietsmerk of -model te gaan.
“ De fiets is meer en meer een verlengstuk van iemands persoonlijkheid.”
Het aanbod aan fietsen wordt steeds diverser. Opvallend is de groei van het gamma gravelbikes en longtails. Die laatste is een type cargofiets met een verlengd frame aan de achterkant, waar je moeiteloos kind en boodschappen mee kan vervoeren. Vooral in stedelijke om-
Brenda Saeys, communicatiemedewerker
geving winnen deze fietsen aan populariteit.
Dat komt omdat steeds meer mensen de fiets niet alleen zien als een vrijetijdsproduct, maar ook als een onmisbaar deel van hun dagelijkse leven. Vanuit die insteek moet de (tweede) auto vaak de duimen leggen.
Ook fabrikanten pikken graag hun graantje mee. Zo stelden grote merken als Specialized en Gazelle hun kersverse longtail voor op Velofollies.
“ Vroeger deden fietshandelaren wat lacherig over de longtail fiets. Nu is het uitgegroeid tot een logische bestelling: de longtail heeft zijn plek veroverd." Standhouder Veloe
Verovert de fatbike ook de Belgische markt?
Er waren ook Nederlandse fatbike-producenten aanwezig op de beurs. De verkoop in België is, met al enkele verdelers, voorzichtig gestart. Hoewel de fatbike jonge twintigers en dertigers aanspreekt, blijkt hij dankzij de lage instap, brede banden en elektrische ondersteuning ook populair bij een ouder publiek. Toch roept de opkomst van deze fietsen ook vragen op, vooral over de regelgeving.
Hoe zorg je ervoor dat je fatbike aan de Belgische regelgeving voldoet? Simpel!
Een fatbike is een elektrische fiets en kent een maximumsnelheid van 25 km/u. Je moet zelf trappen om je voort te bewegen. Kan je sneller en moet je niet trappen, dan gaat het over een illegaal model. Als Fietsersbond pleiten we voor handhaving om illegale modellen te weren.
Innovatief én groen?
Geïntegreerde GPS-systemen, een cruise control voor speed pedelecs, trackingsystemen tegen diefstal, helmen met richtingaanwijzers, sloten met vingerafdruk,
trappen zonder ketting, elektrische en automatische versnellingen en batterijen met een steeds grotere actieradius. Je zou haast gaan denken dat al deze vernieuwingen en hun productieprocessen ten koste gaan van onze planeet. Maar is dat zo?
De fietssector maakt gestaag werk van een groene transitie. Hoewel de vraag naar duurzame en gerecycleerde producten toeneemt, zijn er nog steeds weinig
strikte, bindende milieuregels voor de fietsindustrie. Het is een sector die in veel gevallen zelf bepaalt hoe 'groen' die wil zijn.
“ Vanaf 2027 wordt het verplicht om de individuele cellen van een elektrische batterij bij een e-bike vervangbaar te maken.”
Met een tweedehandsmarkt die sterk opkomt, zorgen onder andere Upway en Decathlon ervoor dat (lease)fietsen een tweede leven krijgen. De sector beweegt, maar er is zeker nog ruimte voor die extra versnelling.
De fietser is meer dan de fiets
Gaat het op deze beurs alleen over fietsen, of ook over de fietser? Veilig en comfortabel onderweg zijn vraagt meer dan een degelijke fiets. De standen van fietsleasemaatschappijen overstijgen het louter recreatieve fietsen. Als Fietsersbond lobbyen we voor een fietsvriendelijk beleid en veilige fietsinfrastructuur. Zo geeft ieder op de eigen manier, dat heerlijke duwtje in de rug.
Ontdek de vrijheid van superlicht fietsen met BZEN e-bikes
Door de stad bewegen moet moeiteloos en comfortabel zijn. Dat is precies wat BZEN e-bikes bieden. Met geavanceerde technologie, hoogwaardig vakmanschap en een elegant ontwerp creëert BZEN de ultieme superlichte e-bike.
Superlicht & Wendbaar
Met een gewicht vanaf 14,5 kg zijn BZEN e-bikes uitzonderlijk licht.
Soepel & Krachtig Rijgedrag met sterke accu
De 45 Nm motor met geavanceerde krachtsensor biedt natuurlijke en dynamische ondersteuning. De motor reageert direct op je inspanning, wat zorgt voor een intuïtieve, moeiteloze rit. De geïntegreerde accu biedt tot 120 km bereik, zodat je meerdere dagen kunt fietsen zonder opladen.
Ervaar BZEN in Antwerpen
Wil je zelf de BZEN-ervaring beleven? Bezoek onze brand shop in Antwerpen op Leopoldstraat 55. Maak een proefrit en ervaar het verschil!
VOORDEEL IN'T VIZIER
Sprint mee richting Foodbag, het nieuwe ledenvoordeel!
Wie fris en monter de fiets op wil, eet best gevarieerd én
Belgisch. Foodbag is een Belgische producent die maaltijdboxen met lokale seizoensproducten aan huis levert.
• Bestellen kan zonder vast abonnement én met maaltijdcheques
• Samenwerking met meer dan 100 lokale leveranciers
• Gratis levering thuis of aan een afhaalpunt
Wat schaft de pot?
Als lid van de Fietsersbond heb je als nieuwe klant bij Foodbag recht op 3 x 25 euro korting op je eerste 3 bestellingen. Dit voordeel is geldig van april tot en met mei. Na deze periode schakelen we over naar een korting van 3x 20 euro korting. Als bestaande klant bij Foodbag heb je recht op een eenmalige korting van 10% op je bestelling. Vraag je kortingscode aan door een mailtje te sturen naar voordeel@fietsersbond.be.
" Vanaf nu is het gedaan met die chasse patates op de fiets. Merci Foodbag!”
Koning Voetganger, Kroonprins Fiets
Er was eens een straat… en die straat was vol. Vol auto’s, vol fietsen, vol mensen die zich afvroegen waar ze nog mochten lopen zonder op tenen of wielen getrapt te worden. Het lijkt wel een sprookje, maar dan eentje zonder een gelukkig einde. Of toch?
Wies Callens, Beleidsverantwoordelijke en woordvoerder
Hoe zorgen we ervoor dat onze straten rechtvaardig worden ingedeeld? Met de opkomst van de elektrische fiets en het steeds drukkere fietsverkeer blijkt één ding overduidelijk: de fietspaden zijn vaak te smal en voetgangers hebben het nog steeds moeilijk. We moeten blijven inzetten op hoffelijkheid en snelheid matigen blijft cruciaal, maar laat ons vooral de olifant in de kamer niet negeren. Het is tijd om de publieke ruimte anders in te delen, met meer ruimte voor voetgangers én fietsers.
Verdwenen voetpaden en verbannen fietsers
Wie de standpunten van de Voetgangersbeweging bekijkt, merkt dat de situatie voor voetgangers vaak schrijnend is. Voetpaden verdwijnen, ontbreken of zijn oncomfortabel en niet toegankelijk, en veel gemeenten negeren hun verantwoordelijkheid om veilige wandelroutes te voorzien. Hierdoor worden voetgangers letterlijk aan de kant geschoven.
Dit zorgt ervoor dat voetgangers zich genoodzaakt voelen om op de rijbaan of het fietspad te lopen, wat niet alleen gevaarlijk is, maar ook leidt tot spanningen tussen de verschillende weggebruikers.
“ We worstelen met het e-huwelijk. Maar wat heeft de voetganger nodig?”
“ Wat is de grootste gamechanger naar actieve mobiliteit in een stad? Minder parkeerplaatsen.”
Esther
Van Garderen, Fietsersbond Nederland
En dan is er nog de kwestie van de Anspachlaan in Brussel, waar fietsers in een autovrije zone wellicht binnenkort niet meer welkom zijn. De Fietsersbond reageerde meteen: het weren van fietsers is niet de oplossing, het herdenken van de straat wel. Wat we in Brussel zien, is een illustratie van hoe we als maatschappij nog steeds worstelen met de vraag hoe we publieke ruimte rechtvaardig verdelen. Het zomaar verbieden van fietsers is
niet de oplossing. Het vergt visie en durf om te komen tot een gedeelde ruimte waarin iedereen zich welkom voelt.
Snel graag traag
Gelukkig is er beweging. Letterlijk en figuurlijk. In maart organiseerden we beleidscafés voor onze leden en vrijwilligers onder de noemer Snel Graag Traag. Hier gaan we in gesprek over hoe we ons verplaatsen in de stad en hoe we de publieke
ruimte eerlijker kunnen verdelen. Want of je nu een koning voetganger, een kroonprins fiets of een gewone sterveling bent: iedereen verdient een plek in de straat. Dit gaat verder dan hoffelijkheid alleen. Hoffelijkheid moet een basisreflex zijn, maar is geen structurele oplossing. Wat nodig is, is een herverdeling van de ruimte. Dat betekent meer en bredere voetpaden, bredere fietspaden, en een aanpak die prioriteit geeft aan actieve weggebruikers boven gemotoriseerd verkeer.
Fietsers en voetgangers: bondgenoten, geen concurrenten Een rechtvaardige straat is er een waarin iedereen zijn plaats heeft. Voetgangers
en fietsers zijn bondgenoten, geen concurrenten. Toch zien we dat de beperkte ruimte soms leidt tot conflicten tussen beide groepen. De oplossing? Meer ruimte. Meer bredere fietspaden en meer voetgangerszones. En vooral: een beleid dat inzet op actieve mobiliteit en de auto niet langer als de standaard beschouwt.
“ Voetgangers en fietsers zijn bondgenoten, maar we moeten ook niet blind zijn.”
Tom D’Hollander, Voetgangersbeweging
Kom naar het Congres Publieke Ruimte!
Op 20 mei bundelen de Fietsersbond en de voetgangersbeweging hun krachten tijdens het Congres Publieke Ruimte in Brugge. Samen geven we een sessie over hoe we meer ruimte kunnen maken voor voetgangers en fietsers. Want als we de publieke ruimte rechtvaardiger willen maken, moeten we niet wachten op een toverfee of een ridder op een wit paard. We moeten zelf de handen uit de mouwen steken.
De boodschap is duidelijk: de koning en de kroonprins verdienen meer ruimte. Niet door fietsers en voetgangers tegen elkaar op te zetten, maar door samen op te trekken in de strijd voor een rechtvaardige en veilige publieke ruimte.
Eind goed, al goed? Dat bepalen we samen. Tot dan!
Hoe maken we fietsen vanzelfsprekend voor iedereen?
Al 42 fietsprojecten die vervoersarmoede bestrijden, kregen een duw in de rug dankzij het Een Fiets voor Iedereen-project van de Fietsersbond, Cera en het Netwerk tegen Armoede. Het zijn initiatieven rond fietslessen, herstelateliers, betaalbare fietsen, fietsbuddies, fietseducatie en speciale fietsen. Een project kan tot €4.000 steun ontvangen en advies vragen. Toch is er veel meer nodig om een fiets écht voor iedereen toegankelijk te maken. De Fietsersbond roept beleidsmakers op tot een ambitieus en inclusief fietsbeleid. De 42 fietsprojecten tonen aan dat er veel creativiteit, goesting en goede praktijken zijn, maar ook dat een structurele aanpak vanuit het beleid nodig is.
De Vlaamse fietsambitie
Mobiliteitsminister Annick De Ridder stelt in 2025 een Masterplan Fiets op om het fietsgebruik te verhogen naar 30% in 2040. Momenteel ligt dat percentage op 18%. Om die groei waar te maken moeten er dagelijks 111 extra fietsers bij komen (berekend door Fietsberaad). De Fietsersbond pleit ervoor om niemand
achter te laten: 392.000 Vlaamse huishoudens bezitten geen fiets (Gemeenteen Stadsmonitor 2020). Om de kloof naar 30% te dichten, moeten ook mensen die niet kunnen of durven fietsen de kans krijgen om de overstap te maken. In haar memorandum benadrukt de Fietsersbond dat iedereen toegang moet hebben tot een fiets, altijd en overal.
Wim De Groof, projectmanager Een Fiets voor Iedereen
Maak fietsen toegankelijk voor iedereen
Voor gezinnen in kansarmoede is het hebben van een eigen fiets een zware financiële last. Kinderen groeien razendsnel uit hun fiets, terwijl onverwachte herstellingskosten flink kunnen oplopen. En dan is er nog het risico op diefstal, zeker zonder een veilige fietsenstalling. Voor langere afstanden bieden elektrische fietsen een uitkomst, maar het prijskaartje blijft een struikelblok. Toch is een fiets voor velen meer dan alleen een vervoermiddel. Het kan letterlijk het verschil maken tussen wel of niet kunnen werken.
Fietslessen, fietsdeelsystemen, fietsbiebs voor kinderen en volwassenen, betaalbare tweedehands fietsen, fietsherstelateliers, fietsbuddy-werkingen, fietsen voor werkzoekenden en fietsenstallingen zijn voorbeelden van essentiele puzzelstukken die iedereen de kans moeten geven om voor de fiets te kiezen. Steden en gemeenten zijn uitstekend geplaatst om in te spelen op de noden van hun inwoners via het opzetten en steunen van deze lokale initiatieven.
Aan de Vlaamse overheid om een breder kader te bieden en een coördinerende rol te spelen.
Ondersteunen van scholen om alle leerlingen te leren fietsen
Niet elk kind leert van thuis uit fietsen of fietsvaardigheden aan, zoals banden oppompen, een ketting opleggen en veilig deelnemen aan het verkeer. Scholen organiseren fietseducatie, als onderdeel van de eindtermen, maar merken dat sommige leerlingen geen fiets hebben of niet kunnen fietsen.
Dankzij het Fonds Een Fiets voor Iedereen krijgen negen scholen steun om fietsen aan te schaffen, een fietsparcours op te zetten en leerlingen verkeersvaardigheden bij te brengen. Zo herstellen leerlingen van het VTI Lier fietsen voor hun medeleerlingen en merken scholen in het buitengewoon onderwijs dat fietsen bijdraagt aan de concentratie en het welzijn van de leerlingen.
Scholen willen alle leerlingen fietsvaardigheden bijbrengen, maar hebben vaak onvoldoende middelen om fietsen te voorzien voor elk kind. De Fietsersbond vraagt beleidsmakers om scholen voldoende omkadering te bieden opdat elke leerling, ongeacht de thuissituatie, de fietsvaardigheidseindtermen kan behalen.
Bewoners van het woonzorgcentrum genoten afgelopen zomer van heerlijke fietstocht georganiseerd door Fietsersbond Herentals.
Zorg voor aangepaste infrastructuur en fietsvriendelijke verkeersregels
Dankzij duofietsen, rolstoelfietsen, riksja’s en driewielers kunnen ook mensen met fysieke of mentale beperkingen genieten van fietsen. Zorginstellingen willen hun bewoners laten bewegen en vragen financiële steun voor deze dure fietsen bij het Fonds Een Fiets voor Iedereen. Belangrijk bij deze initiatieven is dat men ook de bredere gemeenschap betrekt en verder kijkt dan de muren van de eigen instelling.
De toenemende drukte op fietspaden en de diversiteit aan fietsen vragen om een herverdeling van de ruimte, zodat alle fietsers veilig kunnen rijden. Volgens de Code van de openbare weg moeten fietsen breder dan 1 meter de rijbaan gebruiken en mogen ze niet op het fietspad.
Hierdoor kunnen onveilige situaties ontstaan voor de kwetsbare passagiers en hun begeleiders. De Fietsersbond blijft daarom op federaal niveau ijveren voor meer flexibiliteit in de regelgeving voor buitenmaatse fietsen.
Een Fiets voor Iedereen is een project van de Fietsersbond in partnerschap met
Heb je een idee of een project om mensen de kans te geven om te fietsen? Ga naar www.fietsvooriedereen.be
Het financieel voordeliger maken om voor de fiets te kiezen, een daadkrachtige strijd tegen fietsdiefstal of verkeersregels die echt rekening houden met fietsers? Belgische ministers en de federale administraties spelen een sleutelrol in het fietsbeleid van vandaag én morgen. Als belangenbehartiger voor alle fietsers werkt de Fietsersbond nauw samen met deze Belgische instellingen, want een fietsvriendelijke toekomst begint bij een doordacht beleid.
Nog voor er een Fietsersbond bestond, kwamen geëngageerde burgers lokaal in actie voor de fiets. Geen fietspad? Dan schilderen we er gewoon zelf één om druk te zetten op het stadsbestuur! Jaarlijks fietstaks betalen zonder dat er daar voor fietsers iets tegenover staat? Dan weigeren we dat te betalen en zetten we druk op de provincie!
Maar wat met het Vlaamse en Brusselse gewest, of een stapje hoger, op het federale niveau? Als fietser ben je snel de gemeente- of zelfs de gewestgrenzen over. In het artikel over 30 jaar Fietsersbond ontdek(te) je hoe lokale krachten drie decennia geleden de handen in elkaar sloegen. Vanaf dan ziet een professioneel secretariaat het levenslicht. De beleidsmedewerkers onderhouden contacten met de gewestelijke en federale overheden om samen werk te maken van een echt fietsbeleid.
“ Fietsers steken dagelijks gemeenteen vaak zelfs gewestgrenzen over. Welke overheidsinstantie waarvoor verantwoordelijk is, daar heb je als fietser op dat moment weinig boodschap aan." Thomas
Sinds mei 2024 is onze inzet voor een sterk federaal fietsbeleid verder toegenomen. Samen met onze Franstalige collega’s van GRACQ hebben we onze samenwerking met de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FOD Mobiliteit) officieel vastgelegd. Deze overeenkomst betekent dat we gerichter kunnen monitoren, ondersteunen en communiceren over het federaal fietsbeleid. Dat de FOD Mobiliteit hiervoor op ons rekent, is een erkenning van onze unieke terreinkennis.
Thomas Deweer, Beleidsmedewerker Brussel
Want wie weet beter wat fietsers nodig hebben dan de fietser zelf?
De nood aan samenwerking
Er zijn nog heel wat obstakels om fietsen echt vanzelfsprekend te maken. Om van België een echt fietsland te maken, moeten deze struikelblokken worden aangepakt. De federale overheid beschikt over belangrijke hefbomen om hierin het verschil te maken.
De Fietsersbond dankt je voor je stem!
We kunnen bouwen op directe input van lokale afdelingen, leden en vrijwilligers. Elke keer dat je een enquête invult, je stem laat horen, ons een uitgebreide mail stuurt of in actie komt, maak je mee het verschil.
Een treffend voorbeeld zijn de verkeersregels. Heldere en doordachte regelgeving die de fiets(er) een volwaardige plek geeft in het verkeer, draagt bij aan meer verkeersveiligheid. Iedereen moet zich veilig kunnen verplaatsen én zich ook veilig voelen op de fiets. De ultieme ambitie? Een verkeerssysteem zonder dodelijke of zware ongevallen.
Bijna een halve eeuw, zo oud is de Wegcode. Maar tussen 1975 en vandaag is onze mobiliteit drastisch veranderd. Terwijl vroeger de auto vaak de hoofdrol opeiste, kijken we vandaag anders naar onze straten, pleinen en de openbare weg. Die zijn van iedereen. Hoog tijd dus voor een update. Die komt er met de 'Code van de openbare weg', die vanaf 1 september 2026 in voege treedt.
Zoals het een complex land als België betaamt, is ook de verkeerswetgeving een kluwen van bevoegdheden. Sinds de
laatste staatshervorming kunnen Vlaanderen, Brussel en Wallonië verschillende snelheidsregels hanteren en kiezen voor andere wegmarkeringen. De Fietsersbond roept via haar federaal lobbywerk op om zo veel mogelijk coherentie te garanderen. Het federale niveau is immers dé plek waar de regio’s samenkomen en waar harmonisatie essentieel is om duidelijke en consistente verkeersregels te garanderen.
Een blik op de toekomst
Op 31 januari 2025 bereikten MR, Les Engagés, N-VA, CD&V en Vooruit een akkoord voor een nieuwe federale regering. De Fietsersbond kijkt ernaar uit om de komende jaren samen te werken met nieuwbakken minister van mobiliteit Jean-Luck Crucke en zijn collega-ministers. Eerste belangrijke werf is het opstellen van een nieuw federaal fietsactieplan als opvolger van het vorige plan Be Cyclist. De Fietsersbond en GRACQ wen-
sen te focussen op de domeinen waar het federaal niveau echt het verschil kan maken: het samenbrengen van de regio’s, fiscaliteit, strijd tegen fietsdiefstal, verkeersveiligheid, trein & fiets, onderzoek en fietspromotie.
We zijn alvast goed begonnen. In het regeerakkoord staan meerdere acties die de Fietsersbond via haar memorandum vroeg. Zeker op het vlak van verkeersveiligheid getuigt het akkoord van heel wat ambitie. Hoog tijd om dat de komende jaren concreet te maken. Al staan er ook enkele belangrijke eisen niet of onvoldoende in.
Ontdek waar het lobbywerk van de Fietsersbond zijn pijlen op zal richten en lees de uitgebreide analyse van het federaal regeerakkoord hier.
De Fietsersbond is, naast een ledenbeweging, vooral ook een lokaal verankerde organisatie. De lokale vrijwilligers van de Fietsersbond zijn niet alleen de voelsprieten van de Fietsersbond, ze dragen de missie en visie ook actief uit. Dat doen ze door het fietsplezier te onderstrepen en met lobbywerk en acties het lokaal bestuur in beweging te zetten.
één, twee, drie, fietsplezier!
Eerst en vooral: fietsen is plezier, lol, fun, doet deugd en je voelt je vrij! ‘Vergeet’ de voordelen voor het klimaat, milieu of de eigen portefeuille: het beste argument om mensen op de fiets te krijgen is en blijft het feit dat fietsen gewoonweg de plezierigste en meest vrije manier van verplaatsen is. En hoe doe je dat? Juist, door dat plezier extra in de verf te zetten.
Dat fietsplezier onderstrepen, doen ze bij lokale afdelingen op verschillende manieren. Met een kop warme chocomelk bijvoorbeeld, op de jaarlijkse choco-velo in Mechelen en Bredene. Mooi meegenomen is dat de chocomelk in Mechelen ook de aandacht vestigt op de fietsveiligheid en de gevaren van geparkeerde wagens voor fietsers, vooral op drukke zaterdagen. In Bredene trakteren ze de fietsende scholieren van GO! De Zandlopertjes dan weer op chocomelk om ze in het koudste seizoen een hart onder de riem te steken. Want jonge fietsers die het koude winter-
weer trotseren, verdienen de dikste aller duimen!
Nog in Bredene, maar dan op de autovrije zondag op het einde van het warmste seizoen: een gezinsfietstocht met randanimatie en een heuse fotoshootmét prijzenpot. Daarvoor werkte de lokale Fietsersbond niet alleen samen met de gemeente Bredene, ook andere middenveldorganisaties van de badgemeente
gingen mee in euhm… zee. Dat ze weten wat fietsleute is in Bredene, staat buiten kijf.
Ook in het Vlaamse binnenland motiveren lokale afdelingen hun dorps- of stadsgenoten om de fiets te nemen. Neem Deinze, waar de tocht aan het begin van het schooljaar werd gekoppeld aan de eis voor een verkeersveiliger stadscentrum.
Fietsen is een recht
Fietsen is een recht, daar zijn we bij de Fietsersbond rotsvast van overtuigd. Heel wat mensen hebben geen toegang tot de fiets. Daar gaan dan ook een aantal afdelingen mee aan de slag.
In Herentals bijvoorbeeld, waar ze in augustus twee weekends na elkaar de fietsbloemetjes buiten zetten met bewoners van twee woonzorgcentra. Daarvoor verzamelde de afdeling duo- en andere aangepaste fietsen van over de hele Kempen. Dat je haren grijs worden, hoeft niet te betekenen dat ze geen wind meer kunnen vangen door samen te fietsen.
De afdeling Tienen organiseerde, samen met de Tiense Wereldvrouwen, voor het derde jaar op rij een fietscursus voor volwassenen. Per twee cursisten werd één begeleider voorzien, wat het leren fietsen heel persoonlijk maakt. Kringwinkel Hageland stelde gratis fietsen ter beschikking. Achteraf konden de cursisten de lesfiets kopen en werden de beginnende fietsers opgevolgd door de vrijwilligers. Tienen, meer dan suiker!
Verder landinwaarts, in Kontich, werd de fietstocht van een originele - of zeggen we liever orgelginele (BA-DUM-TSSSS)invalshoek voorzien: op de negende orgelfietstocht genieten fietsers tijdens rustpauzes van een orgelconcert. Wie denkt dat orgelliefhebbers niet fietsen en dat fietsers niet van orgels houden, denkt beter twee keer na.
In Mechelen maken ze er zelfs een maandelijkse gewoonte van om op fietspad te trekken. Elke maand, telkens op volle maan, tekenen de Maneblussers present voor een heuse full moon bike ride. Huilen naar de maan doen ze niet, maar rinkelen met die fietsbel des te meer.
Ook in Lier gingen ze aan de slag om volwassenen te leren fietsen. Binnen het project ‘leren fietsen in één maand’ gingen ze samen met basiseducatie Ligo en het fietspunt van Werkmmaat aan de slag om volwassenen in één maand tijd de kneepjes van het trappen meester te maken.
In Heusden-Zolder loopt al sinds 2022 het project ‘weesfietsen’. Met dat project worden, in samenwerking met de gemeente, weesfietsen gemeld, opgepikt en opgeknapt. Uiteindelijk komen de fietsen terecht bij mensen die te kampen hebben met vervoersarmoede. Recyclage dus, van Heusden tot Zolder, de korte keten!
Wegen op het lokaal beleid
Het fietsbeleid lokaal vormgeven is de kernactiviteit van veel afdelingen van de Fietsersbond. Ze gaan in gesprek met (leden van) het lokaal bestuur, zwengelen de oppositie aan of zijn vertegenwoordigd in de mobiliteitsraad of de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (GECORO). Naar aanleiding van de lokale verkiezingen stelden heel wat afdelingen een memorandum op. Vaak reageren ze ook op bepaalde beleidsbeslissingen in de pers. Soms met kritiek, soms omdat ze zien dat het goed is.
Fietsersbond AZURA , een groepering van de afdelingen aan de zuidelijke rand van Antwerpen (Aartselaar, Kontich, Edegem, Hove, Lint en Boechout), stelde zijn zesjaarlijkse Fietsrapport op. Daarin
analyseren ze het fietsbeleid en de infrastructuur in de betreffende gemeenten. Het rapport diende meteen ook als inspiratie voor de volgende legislatuur van de gemeentebesturen en de basis voor verder overleg. In elke gemeente, ook Fietsgemeente 2024 Boechout, blijven er knelpunten.
In Zottegem komt geen vrachtwagenparking aan de Bevegemse Vijvers. Dankzij de inspanningen van de lokale afdeling werd het voorstel in de gemeenteraad nipt weggestemd. De afdeling vreesde dat er meer vrachtwagens en bussen door Bevegem zouden rijden. Bovendien vormen de Bevegemse Vijvers het kloppend hart van de Zottegemse recreatie. Dagelijks komen er duizenden kinderen en volwassenen samen voor sport en ontspanning, vaak met de fiets.
In Malle en Zoersel zijn de moordstrookjes langs de Antwerpsesteenweg al jaren een doorn in het oog van fietsers. Na veel acties en lobbywerk door de afdeling Voorkempen, zowel bij de betrokken gemeenten als bij het Agentschap Wegen en Verkeer, begint er iets te veranderen. Als tijdelijke oplossing, in afwachting van de inrichting van volledig vrijliggende fietspaden, schrapt men een van de drie rijstroken ten voordele van de fiets.
In Brugge vreest de afdeling dat fietsers tijdens drukke weekenddagen uit de binnenstad zouden worden geweerd. In aanloop naar de verkiezingen in oktober waren daar discussies over, door de conflicten tussen fietsers en toeristen. Voorlopig blijven de fietsers op de meeste plekken in de Brugse binnenstad welkom.
Tijd voor actie!
IEPER FIETST
VOOR EEN VERKEERSVEILIGE STAD
Haalt het lobbywerk niets uit, dan is er nog altijd de mogelijkheid tot actie om dingen in beweging te zetten.
In Ieper lanceerde de afdeling een affichecampagne ‘Ieper fietst’, voor een verkeersveilige stad. De affiche - met een fietsende kat - werd uitgedeeld aan de inwoners van de stad en zijn deelgemeenten om voor het raam te hangen. De boodschap? De kattenstad kan met het juiste beleid de ideale fietsstad zijn. Miauwkes!
In Lendelede, waar de focus met het organiseren van de fietsbus van en naar school sowieso al op schoolfietsertjes ligt, hielp de afdeling met het installeren van een overdekte fietsstalling in basisschool De Talententuin.
In Gent ging de afdeling, samen met het Gents Milieufront, met krijtspuitbussen aan de slag om een fietssuggestiestrook op de Ottergemsesteenweg aan te brengen. Op die manier willen beide organisa -
ties er de onveiligheid voor fietsers aankaarten.
Omdat de snoeibeurt langs het fietspad aan de Scheldebrug wel erg lang op zich liet wachten, nam Fietsersbond Dendermonde zelf het initiatief en stak de handen uit de mouwen om te gaan snoeien. Door werken moesten fietsers uit beide richtingen plots over hetzelfde fietspad, wat sowieso al gevaarlijk was. De netels, bramen en takken maakten het er niet beter op.
In Turnhout plaatste de lokale afdeling, 1 jaar na de dodelijke aanrijding van een 18-jarige fietser, een gele fiets aan het op- en afrittencomplex E34. Fietsersbond Turnhout-regio klaagde daarmee aan dat het zwart kruispunt nog steeds niet veiliger werd gemaakt. De kleine aanpassingen die gebeurden zijn onvoldoende en het conflictvrij maken van het kruispunt blijft vertraging oplopen. Ook blijft de afdeling erop aandringen dat er een verkeersbord komt om automobilisten te waarschuwen voor fietsers.
Lokaal een draagvlak creëren voor de fiets, het actief beïnvloeden van het mobiliteitsbeleid en overgaan tot actie om fouten en tekortkomingen van het bestuur aan te kaarten of recht te zetten: de lokale afdelingen zetten heel wat in beweging. Blijf je ook in 2025 graag op de hoogte van wat lokaal leeft? Hou de website van de Fietsersbond in de gaten! Met de maandelijkse terugblik houden we jullie op de hoogte.
Cycle Friendly Employer De kroon op je werk als fietsvriendelijke werkgever!
Inge Smolders, directeur Fietsersbond
De federale overheid zet een flinke stap vooruit op het vlak van duurzame mobiliteit! FOD BOSA (beleidsondersteuning), BELSPO (wetenschapsbeleid) en FEDRIS (beroepsziekten) zetten met het zilveren Cycle Friendly Employer (CFE)certificaat in februari de kroon op hun werk. De Fietsersbond mag dit Europese kwaliteitslabel toekennen voor de European Cyclists' Federation (ECF). Dit label is een beloning voor werkgevers die zich actief inzetten om fietsen naar het werk te stimuleren. Een krachtig signaal dat bewijst dat duurzame mobiliteit steeds meer prioriteit krijgt op de werkvloer.
In hartje Brussel, waar mobiliteit een uitdaging blijft, tonen deze drie overheidsdiensten hoe je werknemers op de fiets krijgt. Gerichte maatregelen en slimme infrastructuurkeuzes zorgen voor medewerkers die de auto laten staan. Veilige fietsenstallingen, kleedkamers en douches maken het verschil, zelfs auto -
Welke werkgever volgt?
“ Dit certificaat zet niet alleen de inspanningen van de organisaties zelf in de kijker. Ook die van hun fietsende werknemers. Zij tonen dat een sterk fietsbeleid binnen de federale overheid niet alleen haalbaar maar zelfs succesvol is.” SAVE
parkeerplaatsen werden hier opgeofferd voor extra fietsvoorzieningen.
Een fietsvriendelijke werkplek draait natuurlijk niet alleen om infrastructuur. Duidelijke communicatie en inspirerende initiatieven spelen een cruciale rol. Het zilveren CFE-certificaat voor deze 3 overheidsinstellingen blijft geldig tot eind 2027. Hopelijk kunnen we daarna een gouden certificaat uitdelen!
Wil je dat je werkgever hier ook mee aan de slag gaat? Vraag een audit aan en ontvang binnenkort ook een bronzen, zilveren of gouden label! Meer info: www.fietsersbond.be/CFE of mail naar eddy.vaes@fietsersbond.be
Trap mee de toekomst in: Inspiratiedag en feestelijke inhuldiging
Wil je ontdekken hoe je werkgever kan besparen op mobiliteitskosten door een slim fietsplan te ontwerpen? Kom dan op 30 april naar onze inspiratiedag voor werkgevers in het provinciehuis. Laat je inspireren door praktijkvoorbeelden, leer hoe je een succesvol fietsbeleid opzet en neem deel aan boeiende debatten en workshops.
Na deze inspirerende dag heffen we samen met bekende en minder bekende Fietsersbonders het glas op 30 jaar Fietsersbond. Een feestelijke afsluiting van een dag vol inzichten, ontmoetingen en natuurlijk… fietsen! Hou onze website in de gaten voor meer informatie.
Van applaus tot inspiratiedag: jouw fietsagenda voor 2025!
22/03/2025 10-12u AV Fietsersbond
27/03/2025
30/03/2025
03/04/2025
30/04/2025
1/5/2025 tot 30/5/2025
22/05/2025
2/6/2025
3/6/2025
3/6/2025
19u
20u
Webinar Werkgroepen ledenwerving, CRM en fietsknelpunten data
Bike to Work definitief offline
Webinar Fiets & Trein: de perfecte match voor duurzame mobiliteit
Inspiratiedag Cycling to Work + feestje 30 jaar Fietsersbond
Tekenchallenge voor scholen - Applausdag
20u Webinar - Lokale bestuursplannen
Deadline ronde 6 Een Fiets voor Iedereen
Nationale Applausdag voor fietsers
20u Webinar - De kunst van het lobbywerk
10/6/2025 tot 13/06/2025 Velo-City Gdansk
17/6/2025
20u Webinar Velo-City, place to be? Q&A
16/9/2025 tot 21/9/2025 Week van de Mobiliteit
Oktober 2025 1 jaar na de verkiezingen…
Op 30 maart nemen we afscheid van de oude Bike to Workwebsite (én ook van onze website!), maar niet getreurd: op 30 april lanceren we tijdens onze inspiratiedag het vernieuwde Bike 2 Work-programma! Die dag vieren we ook al een eerste keer “30 jaar Fietsersbond” met een feestelijke afsluiting. De uitnodiging volgt nog. Hou deze avond alvast vrij in je agenda!
Op 25 en 26 mei viert de Gracq haar 50ste verjaardag, uiteraard ben je daar ook altijd welkom om mee kaarsjes uit te blazen én te fietsen.
In mei dagen we scholen uit met een tekenchallenge, als opwarmer voor de Nationale Applausdag op 3 juni. Op deze dag geven we overal in België fietsers een luid applaus om hen te bedanken en aan te moedigen. Wil je mee klappen? Ontdek meer op onze website of schrijf je meteen in via de QR-code!
2 juni is de deadline voor ronde 6 van ‘Een Fiets Voor Iedereen’ Dit project ondersteunt lokale initiatieven die fietsen toegankelijker maken voor iedereen, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen. Heb jij een idee of project dat fietsen voor meer mensen mogelijk maakt? Dien je aanvraag in en maak kans op ondersteuning!
Ondertussen werken we hard verder aan onze interne doelstellingen. Een mooi voorbeeld daarvan is onze gloednieuwe website, die vanaf april online gaat! Elke lokale afdeling krijgt daar een eigen plek. Inloggen kan enkel met je lokaleafdeling@fietsersbond.be-adres, dus zorg ervoor dat je mailbox up-to-date is. Gebruik je een ander correspondentieadres? Laat het ons weten via info@fietsersbond.be!
En in oktober zijn we alweer een jaar na de verkiezingen: iets waar we zeker even over willen reflecteren en wie weet… nog een feestje vieren!
Noteer deze data en trap mee richting een fietsvriendelijke toekomst!
SCAN
SCAN
SCAN
Tipjes van de fietssluier
De Fietsersbond verzamelde vol goesting een aantal tips die je met de fiets kan beleven, of waar je met de fiets heen kan gaan. Want daar is de lente, daar is de zon. Bijna maar ik denk dat ze weldra zal komen. Zeg dat Jan de Wilde het gezongen heeft!
Doe
Welcome to my garden is een kampeerplatform voor en door fietsers. Het platform bestaat intussen uit 7000 hosts die hun tuin gratis openstellen voor trage reizigers
Het is een duurzame manier van onderweg zijn én je ontmoet er gelijkgestemden mee! welcometomygarden.org
Luister
Maar liefst 87 podcastafleveringen over fietsavonturen en -routes. Met een bijzondere vermelding voor aflevering 53 en 74, waarin ook fietsen in België aan bod komt. Ook zo benieuwd over wat ze te zeggen hebben over ons Belgenlandje? Luister hier: cyclingeurope.org/category/podcast
Lees
Bijt de gedachte aan een nieuwe fiets in je been? Dat begrijpen wij! Traxio, belangenbehartiger van de fietsenhandel in ons land, helpt je verder met bij de keuze van je nieuwe fiets. www.traxio.be/artikels/traxio-velo-de-slimste-tips-voor-je-nieuwe-fiets-in-2025
Kijk
Mama Agatha is een prachtige documentaire over vrouwen met een migratieachtergrond die leren fietsen in Amsterdam. Sleutel- en hoofdfiguur is de Ghanese Agatha, die met haar warme persoonlijkheid de vrouwen het grote potentieel van fietsen laat ontdekken. Een fiets voor iedereen, ook in Nederland! Geef de zoekterm “Mama Agatha” in op Youtube of scan de QR code.
Fiets
Trek eropuit met de fietsgids van Tips voor Fietsers. Deze gids stelt, aan de hand van fietsknooppunten, fietstochten samen met leuke stopplaatsen in de provincies Antwerpen en Limburg. Veel fietsplezier enneuh santé!
Download de gids op www.tipsvoorfietsers.be
schwalbe.com/clik-valve
Veelo
Driemaandelijks tijdschrift van de Fietsersbond nr. 120 | Lente 2025
