Vegir uppfylla ekki viðmið

Hugmyndir um hraðalækkun í borgarlandinu er mikil afturför

Hraðalækkun í Reykjavík

Í apríl samþykkti meirihluti skipulags- og samgönguráðs Reykjavíkur tillögu um breytingu á hámarkshraða í borginni. Gert er ráð fyrir að hámarkshraði fari ekki yfir 50 km á klukkustund. Fram hefur komið, m.a. frá borgarstjóra, að vilji sé til að þessi hraðalækkun nái einnig til þjóðvega á forræði Vegagerðarinnar innan höfuðborgarinnar. Aukið umferðaröryggi og minni mengun, m.a. vegna svifryks, er meðal þess sem ná á fram með lækkun hraða. FÍB berst fyrir auknu umferðaröryggi og aðgerðum til að draga úr mengun og óæskilegum áhrifum umferðar. Lækkun hraða á tengi- og stofnbrautum mætir ekki þessum markmiðum að mati félagsins. Bestur árangur varðandi afköst gatna í þéttbýli næst með jöfnum hraða og jöfnu flæði. Ökuhraði hefur áhrif á útblástusmengun og jafn hraði um 50 km á klukkustund skilar bestum árangri. Hindranir, stöðug hemlun og hraðaaukning í kjölfarið skilar aukinni mengun og dregur úr flæði. Hluti aðgerðaráætlunar borgarinnar gerir ráð fyrir auknum þrengingum og fjölga þar með stoppum í umferðinni.

30 km svæði

Góður árangur hefur náðst varðandi umferðaröryggi í íbúðahverfum með innleiðingu 30 km hámarkshraða. Fyrstu svæðin komu inn í vesturhluta borgarinnar á níunda áratug síðustu aldar. Síðar var gert átak í þessum efnum og hefur það skilað góðum árangri. Lækkun hraða í 30 km hefur verið í húsagötum en ekki á safngötum eða stofnbrautum. Til þess að ná raunverulegri hraðalækkun í íbúðahverfum þarf að ýta óþarfa umferð frá. Erlendar rannsóknir sýna að víða hefur umferð minnkað umtalsvert í 30 km íbúðahverfum án þess að slysum hafi fjölgað á safn- og tengivegum þrátt fyrir umferðaraukningu þar. Umferðarsérfræðingar hafa lagt áherslu á að fá ökumenn með í lið og mikilvægi þess að tryggja valmöguleika um greiðfærari leiðir með 50 km hraða. Hættan er sú að ökumenn velji stystu leið um íbúðarhverfin ef allur hraði er hinn sami.

Aukinn ferðatími

Í skýrslu Reykjavíkurborgar um hámarkshraða á borgargötum kemur fram að breyting á hámarkshraða muni hafa í för með sér 12% aukningu ferðatíma bílaumferðar innan Reykjavíkur. Þetta myndi þýða að algengur ferðatími borgara til og frá vinnu muni aukast um allt að 6 mínútur á dag. Þessar 6 mínútur verða um 24 klukkustundir yfir árið eða einn sólarhringur. Nýlega náði verkalýðshreyfingin þeim árangri að stytta daglegan vinnutíma um 9 mínútur. Möguleg hraðabreyting gæti tekið 70% af þeim ávinningi hjá stórum hluta vinnandi íbúa á höfuðborgarsvæðinu. Stætó Bs. telur breytingar á hámarkshraða hafa neikvæð áhrif á ferðatíma strætó. Það hafa einnig komið fram athugasemdir frá sjúkraflutningamönnum og heilbrigðisstarfsfólki varðandi viðbragðs- og flutningstíma sjúklinga og slasaðra í bráðatilvikum. Þar getur það verið spurning um líf eða dauða.

Banaslys og alvarleg slys á höfuðborgarsvæðinu (innanbæjar)

Línuritið sýnir þróun banaslysa og alvarlegra slysa í umferð á höfuðborgarsvæðinu frá 2002 til 2020 eftir vegfarendahópum. Undir vélknúin ökutæki falla einnig skráð mótorhjól. Verulegur árangur hefur náðst varðandi slys tengd vélknúnum ökutækjum. Þróunin varðandi hjólreiðamenn er ekki jákvæð. Þarna bætast við slys á rafhjólum, rafmagnshlaupahjólum eða öðrum léttum rafmagnsfarartækjum. Mikil aukning hefur verið í notkun þeirra og skýrir það að hluta aukna slysatíðni. Gunnar Geir Gunnarsson hjá Samgöngustofu sagði í viðtali við Morgunblaðið í byrjun maí að tölurnar væru byggðar á skráningu lögreglu en að vitað sé að í mörgum tilvikum sé lögregla ekki látin vita af slysi. Gunnar nefndi sem dæmi að ef hjólreiðamaður detti og handleggsbrotni, fari flestir beint á slysadeild án þess að tilkynna slysið til lögreglu. „Líklegast sé að tilkynnt sé um slys ef bifreiðar séu hluti af því. Slysin séu því að öllum líkindum mun fleiri en þarna komi fram.“