





Een gesprek met Kristel Gils van Living Stone
“Verkoop van vastgoed komt met emoties. De makelaar mag die niet uit het oog verliezen”
Cluster Bouw
“Beperk de wildgroei aan lokale verordeningen en bouwregels”
Ik ga er geen gewoonte van maken, mijn voorwoord in de eerste vrije Beroeper had ook al een spreekwoord als titel. Maar op dit moment is dat wel het gevoel dat ik heb. Het regeerakkoord wordt nu in wetten gegoten. In welke volgorde, met welke prioriteiten en met welke impact, ... mijn team en ikzelf volgen de politieke actualiteit alvast met argusogen.
Iets voor Pasen was er het zgn. ‘Paasakkoord’. Dat klinkt mooi, of oubollig, dat laat ik in het midden, maar het heeft op z’n minst iets feestelijks.
Toch duurt het erg lang om concreet te weten wat er nu juist overeengekomen is binnen de regering. Het Paasakkoord wordt aangekondigd en er volgen, ook een gewoonte ondertussen, na lange vergaderingen, optimistische verklaringen van ministers voor de camera.
Het klinkt soms een beetje als paaseieren die je krijgt en zelf niet meer moet rapen.
Op het moment dat jullie dit lezen kan het evengoed over meiklokjes of pinksterbloemen gaan, maar het idee blijft natuurlijk hetzelfde. Het is gezellig en klinkt leuk, maar vrij snel daarna komt de realiteit. Meestal een “wet algemene bepalingen’, of anders gezegd: een onsamenhangend geheel dat bepaalde beloftes uit het regeerakkoord in wetgeving moet omzetten. Weg feest, maar volop aan het werk! Hopen dat je door het bos de bomen nog ziet. Wij gaan alvast op zoek naar de bomen die voor jullie van belang zijn. En zullen reageren als dat nodig is.
Anton Smagghe, secretaris-generaal
colofon
De Vrije Beroeper is een uitgave van De Federatie Vrije Beroepen vzw (VU), Willebroekkaai 37, 1000 Brussel. Verschijnt 3x per jaar. De redactie van De Vrije Beroeper streeft naar de grootst mogelijke betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Contact: +32 (0)2 21 22 504, info@federatievrijeberoepen.be Kernredactie: De Federatie Vrije Beroepen i.s.m. UNIZO-redactie Vormgeving: KIXX, Autobaan 5/0202, 8210 Loppem, tel +32 (0)51 40 43 12, www.kixx-concept.be Adverteren? Trevi nv, Meerlaan 9, 9620 Zottegem, +32 (0)9 360 62 16, www.trevi-regie.be Blijf op de hoogte: www.facebook.com/federatievrijeberoepen, twitter.com/vrijeberoepen Onze elektronische nieuwsbrief? www.federatievrijeberoepen.be
Vind je dat iedereen die in het topsegment van zo’n vastgoedgroep werkt dat examen moet afleggen? Hier heeft quasi iedereen het examen afgelegd of is op weg om het af te leggen. Ik vind het alleszins een aanrader. Geen must, maar voor mij persoonlijk was het een meerwaarde.
Je geeft aan dat je wat per toeval in de vastgoedwereld bent terechtgekomen. We spraken er net al over: je had al eerder professionele rollen in marketing en data-analyse – vaardigheden die vastgoedkantoren ongetwijfeld goed kunnen gebruiken. Kan je iets noemen uit jouw eerder professioneel parcours dat je vandaag maximaal kan inzetten?
Ja, zeker. Bij Henkel ervaarde ik de zogeheten Duitse “gründlichkeit” van nabij. Toen ik er rond de millenniumwissel werkte, lag daar toen al de nadruk op analyses op basis van feiten en cijfers en efficiënt werken zoals doeltreffend vergaderen en gericht mailverkeer. Maar bijvoorbeeld ook zaken zoals de ontwikkeling van een etiket: wat wil je dat de klant éérst ziet? Dat komt natuurlijk ook terug in een bord van ons bedrijf. Welke boodschap wil je dat de klant als eerste ziet?
En ook mijn data-analysewerk bij AC Nielsen komt vandaag goed van pas. Ik heb wat lang op mijn honger gezeten, maar dankzij de investeringen die we de afgelopen jaren deden, hebben we nu veel meer cijfers – waardoor ik weer méér wil weten natuurlijk (lacht). Maar met cijfers krijg
je meer inzicht in het bedrijf, in de dossiers, de doorlooptijd, de ROI van investeringen, enzovoort. Dat vind ik heel boeiend, en ik denk dat zowel het analyseren als structureren van data een van mijn grote krachten is in mijn operationele rol binnen het bedrijf.
Zijn vastgoedkantoren vandaag nog te weinig data-driven?
Ja, ik denk dat wel. Maar veel kantoren zijn ook gewoon te klein om dat goed te kunnen doen. In de huidige marktsituatie en met de groeiende digitaliseringstrend wordt data steeds belangrijker, maar ook het juist interpreteren ervan. Want met cijfers kan je natuurlijk alles en niets bewijzen. Data verzamelen is één ding, maar het interpreteren ervan is minstens even belangrijk, zeker als je verschillende databronnen aan elkaar wil koppelen. We zetten grote stappen, maar we zijn er nog niet. Ik wil er graag op blijven inzetten.
Even over Living Stone. Jullie doen niet aan ‘franchising’, maar ‘freechising’, staat op de website. Wat bedoel je daarmee? Heel veel makelaars dromen van een eigen zaak. Franchising is een valabele optie omdat je onmiddellijk onder de vleugels van een sterk merk kunt starten, maar uiteindelijk blijf je wel zitten met een hoge investering, blijvende kosten en daarenboven moet je ook veel dingen doen waar je geen zin, weinig tijd of geen expertise (HR, marketing, administratie, ...) in hebt. Ons ‘freechising’model faciliteert de opstart voor ambitieuze makelaars.
Ze krijgen hun eigen regio toegewezen, Living Stone draagt de meeste kosten en geeft ze ook de nodige ondersteuning.
Op de website staat ook dat Living Stone méér moet zijn dan makelaar. Wat dan? En is dat een evolutie die onvermijdelijk is voor elke vastgoedmakelaar? Wij zien het alleszins zo. Kijk, we willen niet louter afgerekend worden op de transactie. We willen klanten begeleiden op hun levenspad, dus ook vooraf en na afloop van de transactie. Sommige van onze klanten blijven lang bij ons, en dat willen we ook graag. Zo beginnen hun kinderen soms bij ons te kopen of te huren. We zien de hele vastgoedtransactie in een bredere context, waarbij er ook een grotere rol voor de makelaar is weggelegd.
Wat maakt Living Stone volgens jou uniek op de markt? Veel van onze concurrenten zetten in op de kortetermijndeal. Wij gaan liever voor de langere termijn. We willen liever een band met de klant op langere termijn. We geven graag advies en daarom zijn onze kantoren ook ‘vastgoedhuizen’. Onze klanten kunnen er terecht voor allerlei advies. We mogen niet vergeten dat de verkoop van vastgoed vaak met emoties gepaard gaat. Niet weinig komt het ook met belangrijke momenten in het leven. Denk maar aan de koop van een eerste woning, een overlijden of een echtscheiding. Verhuizen zelf is ook emotioneel. En dan komen wij als makelaars met hen in contact. We willen dat meenemen in ons bedrijfsverhaal.
Wat die emotionele component betreft; ooit al overwogen om met andere (vrije) beroepen samen te werken die in de verkoopsketen betrokken zijn of kunnen worden? Denk maar aan notarissen, psychologen, advocaten, ...
We willen graag evolueren naar een 360° dienstverlening, dus samenwerken met anderen: heel graag! We proberen vooral een netwerk uit te bouwen met diverse dienstverleners die bij een verhuur en verkoop betrokken zijn. Dat kan gaan van het leegmaken van een woning bijvoorbeeld, tot het schilderen van een nieuwbouwappartement, of het verkavelen van een stuk grond, … Met de notarissen in onze regio’s werken we vlot samen. Meestal duiden koper en verkoper hun notaris aan, maar als die ontbreekt, spreken wij zeker ook ons eigen netwerk aan.
Nog eens over die emotionele component en jonge net afgestudeerde makelaars. Zijn ze daar klaar voor? En wat maakt volgens jou een goede vastgoedmakelaar vandaag?
Ja, de jongeren die net van de schoolbanken komen, zijn natuurlijk echt wel nog jonge mensen. We merken niet alleen dat er vaak onrealistische verwachtingen over het beroep zijn, maar eigenlijk is het feit dat ze ook gewoon nog jong zijn toch eerder een handicap voor dit beroep. Zo onbeslagen op het ijs komen is niet evident. Die profielen zijn vaak niet zo succesvol bij ons. Het lukt beter als ze toch wat ouder zijn en wat hebben leren omgaan met klanten, in om het even welke context.
“Een strenge regulering van het beroep remt de makelaardij niet af. Voor veel mensen gaat het om de belangrijkste transactie die ze in hun leven doen.
Daar
horen strenge regels bij.”
En sowieso ga ik wel op zoek naar de grinta van iemand als ze komen solliciteren. Studeren is één ding, maar welk initiatief namen ze daarnaast? Daar kijk ik toch het meest naar.
In ons land is er blijkbaar één makelaar per 1.000 inwoners. Het aantal vastgoedmakelaars daalt wel al twee jaar na elkaar. Maakt die weliswaar licht dalende trend jou bezorgd?
Wanneer ik kijk naar de regio’s waar we zelf actief zijn, kan ik alleen maar vaststellen dat er superveel makelaars actief zijn en er altijd maar bijkomen. De koek wordt an sich niet groter, maar moeten meer makelaars onder elkaar verdelen. Daardoor verdienen sommigen ongetwijfeld de kost niet en gaan ze dan aan heel lage commissies werken. Die aanpak komt het beroep ook niet ten goede, want als je niet genoeg verdient, is de kans op een slordige aanpak ook groter. Ik vind het persoonlijk alvast geen probleem dat het aantal zakt.
Zie je dan een oplossing in het beperken van het aantal makelaars?
(twijfelt) Ik weet niet of daar een oplossing in ligt. We hebben momenteel toch best wel wat moeite om makelaars te vinden. En het is zeker moeilijk om ervaren makelaars
aan te trekken. Zoals ik al zei, vind ik dat jonge mensen die uit de schoolpoort komen en 21 jaar zijn, toch nog wat te jong zijn om voor de leeuwen te gooien. Ze missen vaak commerciële bagage en de nodige levenservaring...
Je moet best stevig in jouw schoenen staan. Jonge mensen starten bij ons meestal in een ondersteunende rol voor de verkoop- en verhuurmakelaars.
De vastgoedmakelaar is een streng gereguleerd beroep in ons land. Dat is niet overal in Europa zo. Ik las in het BIVNEWS magazine zelfs dat nergens in Europa het vastgoedberoep dermate gereglementeerd en gecontroleerd is als in ons land. Hoe kijk jij naar die (strenge) regulering? Remt die de makelaardij of toekomst ervan af, of net niet?
Het remt de makelaardij volgens mij niet af. Het gaat ook om veel geld. Voor veel mensen gaat het ook om de belangrijkste transactie die ze in hun leven doen. Ik vind dat dus zeker niet belemmerend.
Hoe kijk je naar de rol van de vastgoedmakelaar?
Geloof je in de toekomst ervan? Het is bij uitstek een tussenpersoon. Kan die dan niet op een bepaald punt overbodig zijn, bijvoorbeeld door technologie?
Er zijn heel wat dingen die de toekomst zeker zullen beïnvloeden, zoals inderdaad ook technologie. Als ik denk aan de mogelijkheden van artificiele intelligentie, en daardoor bepaalde zaken geautomatiseerd kunnen verlopen, dan zie ik daardoor net ook ruimte voor écht klantencontact. Bovendien: we kunnen vandaag moeilijk inschatten wat de impact van technologie zal zijn op hoe mensen huizen zullen zoeken, of hoe we huizen zullen presenteren. Er zal veel veranderen, maar de vraag is: zullen mensen steevast een huis kopen nadat ze er met een VR-bril in hebben rondgelopen? Ik betwijfel dat. Een huis dat je gaat kopen, wil je toch zoveel als mogelijk voelen of beleven.
“Een makelaar zal door technologie niet overbodig worden. Ik zie voor de makelaar toch nog altijd een adviserende rol weggelegd.”
Ook zie ik voor de makelaar toch nog altijd een adviserende rol weggelegd. Het wordt er alleen maar complexer op en daar zit volgens mij ook net een meerwaarde in. Denk maar aan alle klimaatbestendige maatregelen voor een huis, een onverdeeldheid, of wanneer er problemen zijn met de woning zoals bouwovertredingen, technische issues, … Dat zijn zaken waarin een vastgoedmakelaar een
adviserende rol vanuit kennis kan oppikken.
Je spreekt over de adviserende rol van de makelaar en de rol van kennis om de toekomst van het beroep te bestendigen. Ik hoorde in een podcast waar je te gast was, dat je je verzet tegen de tendens van gratis waardebepalingen. Dat sluit daarbij aan.
Klopt. De markt is nu eenmaal zo dat we met z’n allen gratis waardebepalingen doen, maar eigenlijk vind ik dat we onze kennis zo gratis weggeven. Ons advies daaromtrent is opgebouwd vanuit expertise: een goede kennis van de regio, data van het kantoor, elementen van de woning zelf, etc... Een waardebepaling is veel meer dan een getal. Ik vind het alleszins een jammere tendens die ik graag zie veranderen.
Nog een uitsmijter om af te sluiten. Wat is het laatste boek dat je hebt gelezen? ‘Wolf’, een roman van Lara Taveirne. Maar eigenlijk lees ik verschillende boeken tegelijk. Ik lees momenteel ook het boek ‘50 lessen voor ondernemers’ van Jurgen Ingels. Boeiend!
Net zoals ons gesprek, Kristel. Bedankt voor jouw tijd!
Reserveer jouw plek op onze vernieuwde Dag van het Vrije Beroep
Op 18 november vieren we opnieuw de Dag van het Vrije Beroep. Op deze dag zetten we niet alleen de vrije beroeper in de kijker maar organiseren we ook steeds een evenement. Dit jaar gaan we voor een volledig vernieuwd concept. Op dinsdagnamiddag (jawel, niet: avond) ga je kunnen deelnemen aan een uitgebreid inhoudelijk programma van sprekers. De focus ligt op ons jaarthema 'De vrije beroeper als veilige haven'.
Tijdens de namiddag ga je als deelnemer kunnen kiezen uit verschillende break-out rooms rond communicatie, beroepsgeheim, cyberveiligheid en het optimaliseren van jouw onderneming. Sprekers zijn onder meer Bert Bleukx, Sofie Fransen, Peter Venmans en Anneleen De Lille. Meer info over het volledige programma komt er snel aan.
Ook onze plenaire sessie krijgt stilaan vorm en daarvoor ontvangen we Reinaert Van de Cruys. Deze "Young Cyber security Professional" van 2024 komt ons meer vertellen over het belang van cyberveiligheid voor vrije beroepers.
En weet je wat? Deelname is gratis, maar de plaatsen zijn wel beperkt.
Plaats van afspraak is Quartier Papier in Zaventem.
een van de beschikbare plaatsen hier
Benieuwd naar volledige kalender?
ze hier
Sinds eind januari werkt een expertencommissie, aangesteld door Minister Jo Brouns, aan haar opdracht om aanbevelingen te formuleren die kunnen leiden tot meer robuuste en rechtszekere vergunningsprocedures. Aangezien ook veel vrije beroepers actief betrokken zijn bij vergunningverlening en de bouwsector, vonden we het zinvol om samen met UNIZO, en haar sectororganisaties uit de bouwketen, de voorzitter van de commissie, Mark Andries, uit te nodigen.
TEKST EN FOTO’S Bram Vandromme
De Cluster Bouw is een cluster werking binnen onze Federatie die we met UNIZO delen. We bundelen er de vrije beroepen die in de bouwketen betrokken zijn. Deze vergadering stond in teken van vergunningverlening, en de complexiteit die daarmee in Vlaanderen gepaard gaat. Schoven aan onze tafel aan: Fednot, Bouwunie, CIB, KCLE, Blikveld, NAV, UNIZO, en VC-CS. Veel van deze organisaties gaven ook een eigen (en meer uitgebreid) advies aan de expertencommissie, maar tijdens het overleg kwam onze cluster tot acht gebalde aanbevelingen die ze als input aan voorzitter Andries meegaf. We lijsten ze even op.
1Voorzie een vast aanspreekpunt bij vergunningsverleners
In veel dossiers ontbreekt een consistente opvolging vanuit de overheid. De cluster stelt het invoeren van een ‘single point of contact’ (SPOC) voor, zodat
aanvragers steeds bij dezelfde persoon terecht kunnen gedurende het vergunningsproces. Dit verhoogt de transparantie, verbetert de communicatie en voorkomt misverstanden. Antwerpen wordt genoemd als een goed werkend voorbeeld. Daarnaast zou de rol van de omgevingsambtenaar meer bemiddelend en oplossingsgericht mogen zijn, met een actieve inzet op overleg tussen betrokken partijen.
2
Beperk de wildgroei aan lokale verordeningen en bouwregels Lokale bouwreglementen zijn volgens de cluster vandaag vaak niet afgestemd op de actuele noden op het terrein of op het Vlaamse beleid rond wonen en verdichting. Deze mismatch bemoeilijkt in veel gevallen verdichtingsprojecten, zoals bijvoorbeeld het optoppen van appartementsgebouwen. De cluster pleit voor meer afstemmen van lokale en Vlaamse regels. Zo zien ze het vastleggen
van woonkwaliteitsnormen op Vlaams niveau als een belangrijke stap hierin. Daarnaast stellen we voor om ook alle lokale bouwvoorschriften verplicht digitaal beschikbaar te maken en te bundelen in een centrale, toegankelijke toepassing zoals de Omgevingscheck. Dit zou de transparantie verhogen. De grote beleidsvrijheid van lokale besturen leidt tot een versnippering van het vergunningenbeleid. Dit werkt rechtsongelijkheid in
de hand en bemoeilijkt de realisatie van overkoepelende doelstellingen zoals de bouwshift. De cluster vraagt om meer centrale sturing vanuit Vlaanderen, met duidelijke kaders die lokale besturen richting geven. Een gedeeld beleid is noodzakelijk om tot coherente oplossingen te komen.
3
Zorg voor proportionele aanvraagvereisten
De vereisten voor een vergunningsaanvraag zijn vaak
Hendrik De Rocker
We vragen Hendrik wat de APB graag op de politieke agenda wil plaatsen, want dat vragen we in deze rubriek steevast. “We maakten vorig jaar een memorandum met meer dan 30 voorstellen om het zorgsysteem te versterken door het potentieel van de apotheek volledig te benutten. We zijn blij dat we in de akkoorden daar ook een weerslag van terugvinden, maar we gaan niet op onze lauweren rusten, wel integendeel.”
Als apotheker ook lid worden van UNIZO? Alleen maar voordelen!
Vrije beroepers bekleden belangrijke functies in onze maatschappij. We kunnen niet genoeg hameren op het belang daarvan. Maar een vrij beroep is vandaag de dag lang geen evidentie meer. De bemoeienissen worden steeds groter. Nochtans, in essentie betekent het vrije beroep: een beroep uitgeoefend vaak op zelfstandige basis, waarvoor een zekere mate van intellectuele autonomie, persoonlijke verantwoordelijkheid en een vertrouwensrelatie met de cliënt of patiënt essentieel is. Autonoom beslissingen kunnen nemen zonder al te veel overheidsbemoeienissen, zo hebben we het graag.
Er is ook een deontologische code, wat ons onderscheidt van louter commerciële beroepen. Het beroepsgeheim is zo een niet te onderschatten belangrijke troef. Dat betekent dat we verplicht zijn om vertrouwelijke informatie, die we in de uitoefening van hun beroep vernemen, geheim te houden. Artsen mogen geen medische informatie delen zonder toestemming van de patiënt. Advocaten mogen geen informatie vrijgeven die hen door cliënten is toevertrouwd. Notarissen moeten discrete omgang met persoonlijke en financiële gegevens garanderen. Psychologen hebben de plicht om persoonlijke informatie van cliënten vertrouwelijk te behandelen. Het beroepsgeheim is essentieel om het vertrouwen tussen de vrije beroepsbeoefenaar en de cliënt of patiënt te waarborgen.
We lezen hier en daar in het federaal regeerakkoord een wens tot afzwakking van het beroepsgeheim, zeker wat zelfstandige zorgverstrekkers betreft. Er is zelfs sprake van het doorbreken van het beroepsgeheim in welbepaalde gevallen.
Hier zijn we bezorgd over. Voor vrije beroepen is de discretie of het beroepsgeheim de hoeksteen van het beroep. Enkel zo kan een vrije beroeper ook een veilige haven voor patiënten en cliënten zijn, en zijn essentiële maatschappelijke rol blijven spelen. Tegen een devaluatie van het beroepsgeheim gaan wij ons steeds verzetten.
Als Federatie blijven we ons inzetten om politici, beleidsmakers en het publiek het belang van het vrije beroep, en haar basisfundamenten, aan te tonen.
Ik sta alvast te popelen om daaraan bij te dragen en mijn tweede termijn als voorzitter aan te vatten.
Tom Bovyn Voorzitter FVB
Je verhaal als vrijeberoeper telt een pak boeiende hoofdstukken. Elk nieuw hoofdstuk brengt andere vragen en belangrijke keuzes met zich mee.
Wil jij zorgen dat je controle blijft houden over de zaak? Wil jij als kapitein de juiste koers blijven varen? En weet je niet altijd hoe je dit het best aanpakt?
Laat je individueel begeleiden door een ondernemerscoach van Liantis.
Onze gepassioneerde coaches werken op individuele basis en altijd op maat van jouw specifieke situatie.
Tijdens het coachtraject bekijken we je aanpak binnen je zaak en analyseren we waar de aandachtspunten zitten. We zijn steeds op de hoogte van de meest recente, wetenschappelijke onderzoeken over het ondernemerschap. Zo geven we je tips en tools waarmee je direct aan de slag kan. Het resultaat is een concreet plan waarmee je jouw zaak transformeert naar een constructieve en duurzame organisatie.
Voor wie?
Zowel als vrijeberoeper, zelfstandige of kmo-bedrijfsleider kan je bij ons terecht voor een coachingtraject op maat.
Kostprijs?
Een coachingtraject van vijf individuele gesprekken kost – dankzij subsidies van de Vlaamse Overheid –slechts 300 euro (excl. btw).
Wil je graag bijkomende coachingsessies?
Dan maken we graag een offerte op maat voor je op.
Liantis organiseert bovendien regelmatig seminaries rond ondernemerscoaching.
Check onze website liantis.be/opleiding voor de mogelijkheden bij jou in de buurt.
Contacteer ons via consult@liantis.be of neem een kijkje op onze website liantis.be/ondernemerscoaching