Raja Felgata en Khalid Ouaziz

Media-ondernemers Raja Felgata & Khalid Ouaziz maken al meer dan tien jaar content op het snijvlak van representatie en inclusie. Vanuit hun productiebedrijf Mr & Mrs Oasis creëren zij bewustwording over gelijkwaardige beeldvorming. Via hun platforms dragen ze bij aan sociale én digitale gelijkheid in het publieke debat en in het discours over de positie van verschillende communities in de Nederlandse samenleving. “Wij maken De Community Top 100 (voorheen De Kleurrijke Top 100, red.) omdat inclusiviteit en juiste representatie in (online) media niet altijd vanzelfsprekend zijn.”

Raja Felgata was 24 (2000-2001) toen zij als eerste nieuwslezeres met een Marokkaanse achtergrond bij de lokale zender AT5 terechtkwam. Met haar culturele identiteit was zij niet altijd bezig, maar tijdens haar studie journalistiek kwam Felgata er al snel achter dat ze één van de weinige studenten van kleur was, waardoor het besef van haar ‘anders zijn’ snel doordrong. “Mede daarom wilde ik in mijn eigen stad het verschil maken en bij AT5 het nieuws presenteren om een ander, maar vooral kleurrijk gezicht te laten zien. De samenleving veranderde (en nog steeds) in snel tempo, maar in beeldvorming was het aanbod nog steeds wit en in mijn optiek niet representatief genoeg. Ik besloot om in de media het verschil te maken door zowel voor de camera, maar ook achter de camera als redacteur, verslaggever en regisseur mijn stempel te drukken.”

Bewuster “Overal waar ik toen kwam, was ik ‘de eerste’, wat soms zwaar kon zijn, maar dat maakte des te meer dat ik mij vastbeet in mijn missie voor meer diversiteit en inclusiviteit in de media.” Later presenteerde zij het dagelijkse nieuws – naast Sven Kockelmann van het KRO-programma Goedemorgen Nederland – en ook hier was Felgata één van de eerste gezichten met een Marokkaans-Nederlandse achtergrond op nationale televisie. “Ik besefte elke keer weer hoe bijzonder andere mensen dat vonden, vooral mensen uit mijn eigen community. Hierdoor werd ik mij bewuster van mijn impact, de beeldvorming over Marokkaanse Nederlanders en het effect van de juiste representatie.”

In 2008 ontmoette zij Khalid Ouaziz, die toen in de muziekwereld verschillende hits op zijn naam had staan (respectievelijk I’m from Holland, Biladi en Shouf Shouf Habibi) en samen richtten zij in 2010 Mr & Mrs Oasis op. Ze maken elk jaar De Community Top 100 en produceren content, video’s en (online) talkshows om bewustwording te creëren rondom inclusiviteit, en gaan met name online in gesprek met mensen uit verschillende communities om met die verhalen de beeldvorming te veranderen. Op deze manier proberen zij het digitale verschil te overbruggen en de verbindingen te leggen tussen verschillende bevolkingsgroepen.

Veranderd Ouaziz stond als eerste house dj met een Marokkaanse achtergrond in Club Roxy te draaien en maakte daarna verschillende muziekproducties

vanuit en voor Marokko. In Nederland werkte hij daarna op verschillende redacties als programmamaker en zat in verschillende commissies over ‘meer diversiteit in Hilversum’. Hij was bovendien actief voor verschillende culturele organisaties om inclusiviteit in ontwikkeling en programmering te bevorderen.

Het debat over beeldvorming en sociale gelijkwaardigheid is volgens hen ook veranderd. “Afgelopen jaren hebben social media grote impact gehad op hoe mensen met elkaar in contact staan. Er wordt online veel besproken; thema’s zoals racisme en sociale gelijkwaardigheid worden via Twitter en Facebook geagendeerd, maar niet altijd ten goede. Wij geloven dat mede door social media de verdeeldheid tussen groepen is gegroeid in plaats van de verbinding die ze zouden moeten en kunnen brengen. Door algoritmes laveren mensen binnen hun eigen bubbel en komen zij zelden tot een ander inzicht of compromis. De laatste jaren is de verdeeldheid door fake news en desinformatie door bots alleen maar groter geworden, waardoor extreme geluiden en radicale ontwikkelingen de overhand hebben kunnen nemen in het maatschappelijke discours. Social media kunnen zeker een verrijking zijn, maar ze hebben ook voor grote verschillen gezorgd die niet altijd overbrugbaar zijn.”

Eigen stem Door onder andere De Community Top 100 waren Felgata en Ouaziz zelf ook vaak onderdeel van het debat en krijgen zij vaak de vraag waarom die lijst nog steeds nodig is. Ze hebben van dichtbij verschillende online ontwikkelingen meegemaakt. “Veel mensen van kleur uit communities van kleur, die gemarginaliseerd blijven in de mainstream media, vonden hun weg naar hun eigen stem via eigen online kanalen. Mensen begonnen hun eigen podcast om andere verhalen te vertellen, hun eigen online talkshows te produceren en andere mensen uit hun eigen community een stem en een platform geven, omdat deze simpelweg niet in het vizier zijn van witte journalisten en mainstream kanalen.”

Ook de zwarte gemeenschap en de Black Lives Matter beweging hebben een grotere maatschappelijke en online impact en staan hierdoor vaker in contact met elkaar. Het is een beweging die wereldwijd mensen en organisaties heeft geïnspireerd om na te denken over wat gelijkheid precies betekent. “In Nederland hebben we de mond vol over hoe tolerant we zijn. Maar tolerantie betekent in de kern dat je de ander niet accepteert, je in feite boven iemand staat en de ander accepteert omdat het sociaal wenselijk is. Systematisch en institutioneel racisme hebben de laatste jaren duidelijk gemaakt, dat er van deze tolerantie weinig overblijft. Ons werk als samenleving begint eigenlijk pas.”

“Door de coronacrisis zijn we er collectief achter gekomen dat wezenlijk contact noodzakelijk is. Eenzame ouderen, dolende jongeren, stijgende huiselijk geweldcijfers en alleenstaande moeders die het moeilijk hebben. We moeten met elkaar in contact blijven, verder kijken dan onze Zoomschermen en echt investeren in intermenselijke contacten. Omkijken naar de ander, ondanks de eventuele verschillen. Begrip hebben voor elkaars zienswijze, deze respecteren en in dialoog met elkaar blijven om sterker uit de coronastrijd te komen. En vooral omkijken naar de doelgroepen die niet altijd weten om te gaan met de snelle digitalisering van de

samenleving. Omdat een grote groep ouderen van kleur de weg naar technologie niet altijd weet te vinden, juist deze mensen meenemen in het digitaliseringstraject van de overheid; anders raakt deze groep nog meer in een isolement.”

Veroordelen “Doordat men zich door deze crisis vaker online begeeft, heeft dit het menselijke contact niet bevorderd. Sterker nog, wij hebben het idee dat we verder van elkaar staan dan ooit. Door deze online ontwikkeling ontstaat steeds meer afstand tot de ander, de ‘cancel culture’ (iemand online in de ban doen, red.) viert hoogtij en men staat klaar om de ander te veroordelen, zonder dat daadwerkelijk oprechte interesse is getoond in de motieven. De snelheid waarmee dit gebeurt, gaat ten koste van menselijke waardigheid en empathie. Ontwikkelingen die wij persoonlijk kwalijk vinden en die geen constructieve bijdrage leveren aan een sterkere samenleving.”

Positief verrast “Echt contact gaat wat ons betreft over het overbruggen van verschillen en oprechte verbinding, juist digitaal en via technologie. Zoom is uiteraard een middel gebleken tijdens corona, maar nieuwe apps zoals Clubhouse en online meetings zorgen voor waardevolle verbindingen in tijden van afstand. Mensen zijn van nature sociale dieren; we zoeken elkaar nu meer dan ooit digitaal op.”

“Wat ons vooral positief heeft verrast, zijn de talenten die opstaan uit verschillende communities, hun eigen verhalen vertellen en hun ruimte opeisen in het publieke debat. Een nieuwe generatie die door social media een positieve golf teweegbrengt en online hun communities versterken door bijvoorbeeld eenzaamheid en hun mentale gezondheid bespreekbaar te maken en lastige onderwerpen uit de taboesfeer halen. Maar ook dat bedrijven en organisaties steeds meer beseffen dat inclusiviteit een gegeven is en dat ze hierop steeds beter en concreter kunnen anticiperen met gericht beleid. Zodat steeds meer mensen van kleur kansen krijgen op basis van hun merites en geen ‘symboolfunctie’ meer hebben die bedrijven kunnen afvinken of waarvoor ze subsidie krijgen. Managers en directeuren beseffen ook steeds meer dat de samenleving verandert en dat ze mee moeten bewegen als organisatie om nu en in de toekomst relevant te blijven.”

Verantwoordelijkheid “Wij vinden dat de mainstream media hierin een grote verantwoordelijkheid hebben. Hun rol en impact zijn evident als het gaat om beeldvorming en gelijkwaardige representatie. Steeds meer omroepen beseffen dan ook dat groeien als bedrijf betekent dat je moet investeren in inclusiviteit en representatie. Want zolang mensen van kleur uit communities zich niet gerepresenteerd zien en voelen door mainstream media, zullen eigen initiatieven als paddenstoelen uit de grond schieten. Als je geen contact hebt met gemeenschappen of representatie uit die gemeenschappen in je netwerk of organisatie mist, dan is het verdomd lastig om ze te bereiken. Zorg dus voor oprecht gemotiveerd contact; als we dan toch iets uit deze vreemde periode hebben kunnen leren, dan is dat het wel.” ■