goud een uitgave van Karaat Mantelzorg
mantelzorger
Vergeet niet te lachen!
Ben jij een mantelzorger? doe de test
D “ e wereld van een mantelzorger is een wirwar van regels en instanties.” Jolande de Ruijter
Jassen vol liefde
de jassen van Ridderkerkse mantelzorgers
“Als ik terugdenk aan die periode, denk ik aan het verdriet, de frustratie, maar ook aan het intens met elkaar verbonden zijn.” Sabina Rollema over de mantelzorg voor haar moeder
COLOFON Goud is een uitgave van Karaat Mantelzorg Ridderkerk Karaat Mantelzorg is onderdeel van Facet Ridderkerk. Karaat Mantelzorg Schoutstraat 5 2981 EZ Ridderkerk 0180 – 763 717 info@karaatmantelzorg.nl www.karaatmantelzorg.nl
Redactie Karaat Mantelzorg Vormgeving Schinkelshoek Communicatie Fotografie Online Beeldvorming Leon Smit Mladen Pikulić Wim Boon photography
Met dank aan vele Ridderkerkers die hun openhartige verhaal vrijwillig voor dit magazine hebben gedaan. Steunpunt Karaat Mantelzorg wordt mogelijk gemaakt door de gemeente Ridderkerk. Bron: SCP, Mantelzorg.nl, Movisie, Rijksoverheid
“Ik wilde meer tijd om er voor haar te zijn als dochter.” Vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken: mantelzorgen. Bij mij begon het al vroeg, zo rond 1982, er was zelfs nog geen woord voor. Ik was begin twintig en met een opleiding bezig. Als ik terugdenk aan die periode, denk ik aan het verdriet, de frustratie, maar ook aan het intens met elkaar verbonden zijn, de liefde en de humor. Een periode die me heeft gevormd. Het maakt ook dat ik me diep verbonden voel met de mantelzorgers van nu en de zaken waar zij mee te maken krijgen. Mijn mantelzorgervaringen begonnen toen mijn moeder, na een moeizame scheiding, twee vreselijke diagnoses kreeg binnen een paar maanden tijd: uitzaaiingen van borstkanker en de zenuw- en spierziekte ALS. Het voelde zo onrechtvaardig, eindelijk had ze zich vrij gemaakt uit een slecht huwelijk en nu dit. Mijn broer en ik woonden inmiddels op onszelf, maar er was ook nog een zusje, een nakomertje van 13 jaar oud. Mijn moeder en zusje woonden in een flat op de tweede verdieping en eigenlijk ging dat niet, want ze kon toen al de trappen nauwelijks op en af. Voor zichzelf en voor mijn zusje zorgen ging moeilijk want ze kon haar armen en benen niet meer goed gebruiken. Mijn zusje was eigenlijk nog te jong om veel op te vangen. Mijn broer en ik waren er zoveel mogelijk en probeerden naast onze baan en studie zoveel mogelijk te doen. De grootste frustraties uit die tijd waren de bureaucratie en het onbegrip over wat een snelle progressieve ziekte met je doet. De aangepaste woning kwam gelukkig vrij snel, maar de elektrische rolstoel kwam pas nadat mijn moeder die al niet meer zelf kon bedienen. Wij hebben toen als kinderen veel plezier gehad om in huis rondjes te rijden in die rolstoel. Frustrerend was ook het onbegrip van de thuiszorg in die tijd die vond dat mijn zusje veel meer kon doen in het huishouden dan ze al deed en dat ik als verpleegkundige in opleiding best een groot deel van de zorg op me kon nemen. Ik deed
dat ook, maar het voelde alsof ik haar privacy aantastte om als dochter mijn eigen moeder te helpen bij de toiletgang, wassen, aankleden en naar bed brengen. Ik wilde meer tijd om er voor haar te zijn als dochter en nog wat leuke dingen doen, maar er was geen aandacht voor wat ik nodig had. Het gevoel als mantelzorger niet serieus genomen te worden en nergens naar toe te kunnen met mijn zorgen en vragen staan nog in mijn geheugen gegrift. Toch weet ik als geen ander dat mantelzorgen je ook veel brengt en ontzettend waardevol is. Met dat alles in gedachten hebben we er in Ridderkerk met verschillende mensen en organisaties voor gezorgd dat al in 1998 mantelzorg op de agenda kwam te staan. En vanaf die tijd hebben we met elkaar gebouwd aan een Steunpunt Mantelzorg voor mantelzorgers, om hen te ondersteunen, begrip te tonen, te helpen met praktische zaken, lotgenotencontact te organiseren en hun belangen op de kaart te zetten. Als ik kijk naar waar we nu staan, ben ik ontzettend trots op wat we bereikt hebben. Mantelzorg staat niet alleen bij ons hoog op de agenda, maar ook bij de gemeente en bij veel andere organisaties. Perfect is het zeker nog niet, er valt nog veel te winnen, maar we zijn op de goede weg. Wat gebleven is, is dat mantelzorgen soms verdriet geeft en frustratie oplevert, maar tegelijkertijd zo mooi en zo waardevol is. Daarom staat in dit eerste magazine voor mantelzorgers niet alleen informatie over praktische zaken, maar ook stof om over na te denken. Veel leesplezier en schroom vooral niet om contact met ons op te nemen als u wat ondersteuning kunt gebruiken. We zijn er voor u. Sabina Rollema Waarnemend directeur-bestuurder Facet Ridderkerk
12 16 14
44
in deze editie
inhoud
6
De mantelzorgconsulenten Leer Mineke, Esther en Angelique beter kennen. Wat vinden ze leuk en wat niet?
10
Mantelzorg in cijfers Eén op de drie Nederlanders is mantelzorger.
11
22
Een adempauze voor mantelzorgers
én vijf tips!
De mogelijkheden van respijtzorg.
38
26 ”Ik wil 100 worden”
“Mantelzorgen geeft mij veel voldoening.”
Een interview met Bald Westerbeek.
John Muller zorgt voor zijn vrouw.
30
42
Wanneer ben je eigenlijk mantelzorger?
Tekenen, schilderen en sieraden maken
Doe de test!
Doe mee aan de creatieve workshops van Karaat Mantelzorg.
12
32
Jenthe over Jord “Ik ben soms wel verdrietig, maar hij kan er ook niks aan doen.”
35
Knutselpagina voor jonge mantelzorgers
Dementievriendelijk Ridderkerk Samen maken we dementie bespreekbaar.
Mantelzorgen en werken Hoe combineer je dat?
44
”De wereld van een mantelzorger is een wirwar van regels en instanties.” De ervaring van Jolande de Ruiter tijdens de zorg voor haar moeder.
14
Jassen van Ridderkerkse mantelzorgers Jassen vol liefde.
16
“Mantelzorg: hard werken, balanceren en genieten” Een dubbelinterview met Sara (7) en Angela (33).
Alstublieft! iet het n Gaat het moet, aar zoals oet het m m dan het gaat. zoals
Twee tegelspreuken om thuis op te hangen. Zor gn v et z als oor je o goe voo d z r an elf der en
Leer onze mantelzorgconsulenten kennen wat vinden Mineke, Esther en Angelique leuk en wat niet?
pagina 6
Mineke Boon
Senior mantelzorgconsulent en projectleider Dementievriendelijk Ridderkerk
leuk Iedere jaar weer verrast zijn door wat er in de tuin tevoorschijn komt. Zoeken naar leuke boeken in mijn KOBO app en dan onverwacht een leuk boek tegenkomen. Van een mantelzorger horen dat ze steun hebben ervaren van de gesprekken. Knuffelen met mijn pasgeboren nichtje. Heerlijk lachen om een oude serie ‘According to Jim’. Ontdekken dat je door samen te wandelen ook hele leuke gesprekken kan hebben. Superleuke collega’s hebben. Twee! zakjes paprikachips.
niet leuk Tot de ontdekking komen dat ik de suiker in de zelfgemaakte koekjes vergeten ben. Oh nee, helemaal vergeten om iemand terug te bellen. ‘Wie is de mol’ en alle spelletjes op tv. Mooie bloemen kopen en en dan ontdekken dat ze na twee dagen al slap hangen. Negatieve reacties op social media. Verse muntthee die naar zeepsop smaakt.
pagina 7
Esther de Meza
mantelzorgconsulent
leuk Als de dag start met een zonnetje. Wekelijks koffie moment met lekkere koek met mijn mams. Als ik een mantelzorger kan helpen verlichting te vinden van de zorg(en). Als de Ara’s van de buurman overvliegen. Sushi. Als mijn kind na een vermoeiende dag in mijn armen duikt voor een knuffel. Als ik een glimlach op iemands gezicht kan brengen. Verse bloemen in huis.
niet leuk Te laat tot de ontdekking komen dat de poepzakjes van de hond op zijn. Heerlijk geeuwen en dan een barstje in je lip krijgen. Als precies wanneer ik koffie wil pakken het reinigingslampje van mijn koffieapparaat gaat knipperen. Als iemand een slechte foto van je maakt en die dan op Facebook zet. Wanneer iemand je vertelt de coronamaatregelen onzin te vinden. pagina 8
Angelique Bloemberg
mantelzorgconsulent
leuk Creatief bezig zijn en zelf dingen maken in plaats van kant en klaar te kopen. Mijn hond die altijd trouw ligt te wachten onderaan de trap tot ik uit bed kom en me dan altijd heel enthousiast begroet, waardoor een eventueel ochtendhumeur als sneeuw voor de zon verdwijnt. Iets kunnen betekenen voor anderen. Uitgebreid kokkerellen en daar met familie en/of vrienden van genieten. De mussen in mijn tuin die zich in het zand aan het wassen zijn.
niet leuk Als de wc-rol, naar mijn idee, verkeerd opgehangen wordt. Een vaatdoekje dat niet uitgewrongen wordt en dan kletsnat op het aanrecht ligt, of erger nog, kletsnat met broodkruimels in de wasbak ligt. Mensen die luidruchtig eten, ofwel smakken of slurpen. Dat de muizen al mijn droogbloemen hebben verpulverd in mijn tuinhuis. Ongeduldige mensen in het verkeer die geïrriteerd gaan toeteren. pagina 9
Mantelzorg
in cijfers 1 op de 3 Nederlanders van 16 jaar en ouder gaven in 2019 mantelzorg, dit zijn circa 5 miljoen mantelzorgers.
830.000 mantelzorgers geven zowel langdurig (meer dan 3 maanden) als intensief (meer dan 8 uur per week) hulp
1 op de 4 werknemers combineert betaald werk met mantelzorg
Ongeveer 5 op de 6 mantelzorgers geniet van de leuke momenten van het zorgen
460.000 mantelzorgers voelen zich zwaar belast
1 op de 5 jongeren tussen 12-16 jaar groeit op met een chronisch ziek gezinslid. pagina 10
Bent u mantelzorger?
Doe de test
Doe de test Weet u of u een mantelzorger bent? Geef antwoord op de onderstaande vragen. Bedenk bij elk punt: geldt dit wel of niet voor mij? 1. Ik zorg voor iemand die extra hulp nodig heeft vanwege psychische problemen, ouderdomsklachten, een chronische ziekte of handicap. 2. Dat doe ik omdat ik een persoonlijke band heb met de zieke. 3. Ik doe dat minimaal acht uur per week. 4. Voor die zorg krijg ik niet betaald. 5. Deze zorg is langer dan drie maanden nodig. Mantelzorger ja of nee? Heeft u vijf keer ‘ja’ geantwoord? Dan bent u een mantelzorger. U zorgt dan een lange periode onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende dierbare. Een partner, ouder of kind bijvoorbeeld. Maar het kan ook een ander familielid zijn, of een vriend, buurman of kennis.
Waarom we mantelzorgers ondersteunen
Mineke
“Het is belangrijk dat we mantelzorgers ondersteunen. Als mantelzorgers langere tijd zorg verlenen, lopen zij het risico overbelast te raken. Dat kan er bijvoorbeeld toe leiden dat zij zelf ziek worden, moeten stoppen met werken of hun sociale contacten verliezen. Daarom is het belangrijk om mantelzorgers te ondersteunen. Uitgangspunten voor ons zijn dat Mantelzorg nooit verplicht is en dat mantelzorgers de zorg op hun eigen wijze kunnen verlenen.
pagina 11
Daarnaast kunnen mantelzorgers de zorg combineren met werk en andere activiteiten én zorg mag niet leiden tot financiële problemen. Mantelzorgers kunnen in gesprekken met de gemeente en zorgaanbieders praten over hun belangen. En de samenwerking van mantelzorgers, zorgvragers, vrijwilligers, professionals gebeurt op basis van gelijkheid.” Voor nu en in de toekomst moeten we zuinig zijn op alle mantelzorgers!
het verhaal van een jonge mantelzorger
De 12-jarige Jenthe woont samen met haar vader en moeder en broertje Jord (7 jaar) in Ridderkerk. Jord heeft een ontwikkelingsachterstand en kan prikkels niet goed verwerken. Ook heeft hij dagelijks meerdere epileptische aanvallen. Zijn zus Jenthe is een jonge mantelzorger en vertelt hoe zij het leven met haar verstandelijk beperkte broertje ervaart. pagina 12
I “ k vind het lastig dat hij minder vaak straf krijgt.”
Met veel gemak neemt Jenthe het woord: “Jord is heel grappig en kan ook heel aardig zijn, maar hij heeft een kort lontje.” Door zijn medicijngebruik heeft hij veel last van agressie. “Soms ben ik er wel klaar mee hoor dat hij slaat en schopt. Ik ben dan wel verdrietig. Maar hij kan er ook niks aan doen, dus dan laat ik het maar zo.” Lastig “Mijn vriendinnetjes weten wel hoe Jord is, maar ik schaam me soms wel een beetje voor hem. Soms zegt hij tegen een vriendinnetje dat ze naar huis moet of dat ze lelijk is. Ik vind het ook wel lastig dat hij veel minder vaak straf krijgt dan ik.” Op haar hoede “Het allermoelijkste vind ik dat Jord soms om niks boos kan worden. Ik wil hem dan helpen om rustig te worden, maar ik krijg dan vaak klappen. Eigenlijk moet ik altijd op mijn hoede zijn en dat vind ik soms wel moeilijk. Laatst ging ik ergens logeren zonder Jord. Ik was toen heel de tijd om mee heen aan het kijken waar Jord was. Die was er natuurlijk niet, maar dat ben ik zo gewend. Ik was toen wel blij dat ik het even los kon laten.” Maar mantelzorger vindt de bescheiden Jenthe zichzelf niet. “Hij zit niet in een rolstoel ofzo. Ik help hem natuurlijk wel met dingetjes zoals zijn veters strikken, zijn gordel vastmaken of tandenpoetsen. En ook als we in de ballenbak spelen dan let ik altijd op hem. Ik wil niet dat hij op andere kindjes springt.”
pagina 13
Vakantie en uitjes Door zijn beperking heeft Jord, die naar school gaat bij stichting Bram, veel regelmaat nodig. “We zijn wel eens een keer eerder teruggekomen van vakantie omdat Jord het moeilijk had. Ik was toen heel pissed. Zo zijn er wel meer dingen die niet zo gemakkelijk gaan. Maar aan de andere kant mochten we ook een keer buiten de schoolvakantie op vakantie. Dat was wel cool. En ik vind de activiteiten die Karaat organiseert heel leuk. Je mag dan iemand meenemen en dan ga je bijvoorbeeld midgetgolfen of iets knutselen met andere kinderen die mantelzorger zijn. En soms krijg ik gewoon een cadeautje”, glimlacht Jenthe. Het interview loopt tegen het einde. Maar Jenthe wil nog wel even zeggen dat ze met Jord ook erg kan lachen. “Als ik bijvoorbeeld een gek grapje maak, dan ligt Jord helemaal dubbel. En we kunnen ook leuk gekke bekken trekken op de telefoon.” Aandoenlijk en knap hoe ze haar woorden weegt als ze over Jord spreekt. “Ze is door alle ervaringen helaas veel te vroeg groot geworden”, licht haar moeder toe.
Een mantel van liefde Jassen vol liefde van Ridderkerkers Mantelzorgen: het woord bestaat nog niet zo heel lang. Het is bedacht in 1972 door iemand die arts én scheidkundige was, professor dr. Johannes Hattinga-Verschure. Meneer Hattinga had het over ‘zorg die je in een kleine groep aan elkaar verleent’, bijvoorbeeld in een gezin. Hij wilde hiermee zeggen dat mensen ‘onder de mantel der liefde’ voor elkaar zorgen. Hij verwoordde het als ‘de zorg voor iedereen uit de groep is als een mantel; die verwarmt, beschut en beveiligt’. Net als kuikentjes die onder de vleugels van hun moederkip kruipen, zo helpen mantelzorgers ook hun moeder, vader, broer, zus, opa, oma, of een vriend. Gewoon, uit liefde. Zij leggen een denkbeeldige mantel om de schouder van een naaste, warm, meelevend, solidair, liefdevol. We vroegen mantelzorgers uit Ridderkerk om een foto van hun ‘mantels’ toe te sturen en daar kwam spontaan veel reactie op. Dit zijn jullie jassen. Dank dat jullie zoveel geven aan jullie naasten. Het is onbetaalbaar!
pagina 14
Deze kapstok was het eerste logo van Karaat Mantelzorg. De gedachte was ook in 1998 al duidelijk: Een warme mantel heeft een kapstok nodig.
“
Mantelzorg: hard werken, balanceren en genieten Fotograaf: Mladen Pikulić, Fotobureau Fotoland Tekst: Leonie Gravensteijn, redacteur De Blauwkai Dit verhaal is gepubliceerd in De Blauwkai, 12 november 2020
pagina 16
Sara & Angela Mantelzorgen doe je gewoon. Twee Ridderkerkse mantelzorgers, Sara van Ooijen (7) en Angela van de Graaf (34), vertellen hun verhaal.
pagina 17
Sara Sara zit in groep 4 en is dol op paarden en K3. Ze wil graag iets vertellen over haar broer Tariq van 11. En vindt het erg leuk om in de krant te komen. Haar moeder Jessica legt uit: “Tariq heeft een hechtings- en een regulatiestoornis en ADHD. Daardoor heeft hij veel angst en onrust en een grote behoefte aan controle. Hij herkent zijn emoties niet goed en kan er daar daarom niet goed mee omgaan. Het is een constant leerproces. Tariq heeft al een intensief traject achter de rug en leert elke dag bij. Hij is een heel creatieve en gezellige jongen.”
Angela Angela’s dochter Noëlle heeft Dravetsyndroom. “Na haar eerste prikjes zag ik ‘s nachts dat er iets aan de hand was, maar ik had niet door dat het ernstig was. Achteraf bleek dat ze meerdere epileptische aanvallen had gehad. Ze heeft een ontwikkelingsachterstand en gedragsproblemen. Haar emotionele ontwikkeling is gestagneerd bij twee jaar. Ze heeft vaak zo’n dertig aanvallen per nacht. Je weet nooit hoe ze daar uitkomt, er kan steeds iets uitvallen wat ze nu nog kan.’’ Angela gaat nuchter om met de situatie. “Het is mijn normaal. Ze kan zich als een draak gedragen. Haar ‘s ochtends aankleden en in de taxi krijgen is bijvoorbeeld een hel. Maar daar staat tegenover dat ze zo sterk en zo vrolijk is, met al haar grapjes. Ik geniet ook zo enorm van haar. Ze is een mooi kind.”
pagina 18
In elkaars vaarwater De problemen van Tariq en Noëlle drukken een stempel op beide gezinnen. Sara: “Ik vind Tariq lief, maar ook lastig. Bijvoorbeeld als hij heel vaderachtig doet.” Jessica: “Het is zijn manier van zorgzaamheid, maar voor Sara is dat niet altijd fijn.” Sara: “Hij speelt heel druk met me. Dan krijgen we vaak ruzie. Als hij me pakt en ik zeg dat hij moet stoppen, doet hij dat vaak niet. Dus we spelen veel met onze eigen vrienden. Als ik in bed lig en hij is boos, dan probeer ik te helpen omdat ik graag wil slapen.” Noëlle en haar broer Noah zitten elkaar ook vaak in het vaarwater. Angela: “Ze let nu heel erg op hem. Als hij haar spullen aanraakt, roept ze: ‘Mij!’ Ze wilde ook een tijd op zijn kamer. Het ging soms zo ver dat ze krukjes uit haar kamer haalde en tegen zijn deur gooide. Of die naar hem gooide als hij de deur opendeed. Dus op den duur nam hij toen geen vriendjes meer mee, maar ging altijd naar buiten.’’
Vrijwilligerswerk Werken is voor beide moeders niet te doen. Jessica heeft veel afspraken en therapieën met Tariq. Op woensdagmiddag gaat hij naar een zorgboerderij en hebben Sara en Jessica tijd samen. ,,En dan heb ik de kans wat in huis te doen.’’ Een paar uur per week doet Jessica vrijwilligerswerk. ,,In de bibliotheek bij Tariq op school. En ik coach jongeren op het voortgezet onderwijs. Ik help hen bijvoorbeeld een netwerkevenement te organiseren, om hun baankansen te vergroten. Angela is kapster. “Elk moment klaarstaan is niet te combineren met een baas. Daarom deed ik een paar uur per week vrijwilligerswerk in verpleeghuis ’t Ronde Sant. Dan föhnde of kamde ik het haar op van bewoners. Door corona is dat weggevallen. Dan val je toch een beetje in een zwart gat, dus ik ben aan het nadenken hoe ik toch iets nuttigs kan doen.”
pagina 19
Zelfzorg Sara doet regelmatig mee aan de activiteiten voor jonge mantelzorgers die Karaat Mantelzorg organiseert. Ze gaat dan bijvoorbeeld bowlen of knutselen. Jessica en Angela doen niet mee aan de activiteiten die er voor hen zijn. Voornamelijk omdat de tijd hen ontbreekt. Jessica: “Ik heb hulp van mijn moeder en oma. Maar m’n oma is dik zeventig en m’n moeder woont in Groningen. Dus ik heb niet zomaar oppas.” Angela gaat een keer per jaar een weekend weg met een vriendin. Verder vindt ze afspraken lastig. “Omdat ik Noëlle vaak onverwacht moet opvangen en het dan niet door kan gaan. En als ik haar meeneem is het niet ontspannen.”
“Het is mijn normaal. Ik geniet ook zo enorm van haar.”
pagina 20
Mantelzorgconsulent Mineke Boon herkent dat: “Je bungelt als mantelzorger vaak ergens onderaan. Toch proberen we erop aan te dringen dat mensen bijvoorbeeld niet hun sport opzeggen. Omdat het geen sprint is, maar een marathon. Zelfzorg is heel belangrijk voor de toekomst. We kunnen erover meedenken hoe je af en toe tijd kunt maken voor jezelf. Veel van onze trainingen draaien om preventie. Om te voorkomen dat mensen in een burn-out-situatie terechtkomen. Trek niet te laat aan de bel.”
Bent u een mantelzorger? •
Jonge mantelzorgers zijn kinderen tot en met 24 jaar die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, of opa en oma, die in de directe omgeving woont en intensieve zorg nodig heeft.
•
Iedereen boven de 25 jaar die onbetaald minimaal drie maanden aaneengesloten meer dan acht uur per week zorgt voor een zieke inwoner van Ridderkerk en met die persoon een sociale relatie heeft, is mantelzorger.
•
Mantelzorgers kunnen zich aanmelden bij Karaat Mantelzorg.
•
Wie zich registreert wordt op de hoogte gehouden van het laatste nieuws, regelingen, uitjes en ontwikkelingen.
•
(Jonge) mantelzorgers kunnen daarnaast via de website van Karaat Mantelzorg of www.ridderkerkpas.nl de Pluim voor mantelzorgers aanvragen.
De contactgegevens Karaat Mantelzorg Schoutstraat 5, 2981 EZ Ridderkerk 0180 - 763 717 info@karaatmantelzorg.nl karaatmantelzorg.nl
pagina 21
hé jonge mantelzorger
Woordzoeker
deze pagina is voor jou
In deze puzzel staan onderstaande woorden kriskras verstopt. Kan jij ze vinden? Streep ze maar door. N E L A T R E V M
In Ridderkerk zijn er veel jonge mantelzorgers. Zij hebben bijvoorbeeld een gezinslid die extra zorg nodig heeft. Jonge mantelzorgers zien zichzelf vaak zo niet, maar toch hebben zij dagelijks te maken met extra zorg. Het is belangrijk dat deze jongeren erkend en geholpen worden waar nodig.
E
I
I
B Q T Q K E A N
R Y P N Y B C L A
X Q M Q O E
I
I
T
I
X X R E
U A H C B E E J H E V
F K K Y Z O B S W E V V M B E D M E X R E C W D W Q F L S J N N F
J
F G
E F D S G N R N R P N N E E W Y D N P N P Q S E E E X E E E D L Y N F E E E M F F P T G Z N S Z U E U E J N E G M J Q P K R O A S E O G U K L
J
F
I
I
P D R A O O R A A L H E S O K
U T E V W H D Z G N P R G R R K J C C J S K K C N R E K P O N N F F C
I
X S A E N L O O
I
I
N E
I
E M T K D
X K X F U D A V M E M V N G W R P E C O G M P O G J A D Q V E N M O Q M K K Y O H G
I
O E E K E M S K
I
K P D S
I
B M B E X E N E N E D Q F X L
S W I
M C V M A N W P G R P P Q N V
koken medicijnengeven helpenaankleden oppassen boodschappendoen rekeninghoudenmet
verzorgen meegaandokter vertalen dingenregelen voorlezen zorgenmaken
Vijf tips voor jonge mantelzorgers: 1
Zorg delen kan zorg schelen Praat met iemand die je vertrouwt over je situatie. Een goede vriend(in), familielid of de mentor op school. Als je je hart eens lucht voelt het minder zwaar.
2
Zoek informatie Zoek informatie over de ziekte of handicap van je familielid. Als je weet wat er aan de hand is, kun je de situatie beter begrijpen.
3
Geef aan wanneer het teveel is Schrijf eens op wat je allemaal doet. Zijn er taken die iemand anders kan overnemen of waar je hulp bij kunt krijgen?
4
Blijf leuke dingen doen Zorg voor ontspanning. Je hoeft je niet schuldig te voelen als je iets leuks gaat doen! Ontspanning geeft energie. Hierdoor kun je je zorgtaken beter aan.
5
Ontmoet lotgenoten Probeer in contact te komen met andere jonge mantelzorgers. Het is prettig om te ervaren dat je niet de enige bent. Andere jonge mantelzorgers begrijpen als geen ander hoe je je voelt. Karaat Mantelzorg organiseert regelmatig ontspannende activiteiten voor jonge mantelzorgers. De meeste worden gratis aangeboden. De consulenten jonge mantelzorg kunnen je ondersteunen met persoonlijke gesprekken, maar ook bij de bovenstaande tips!
pagina 22
Do it yourself! Maak een Mind jar Een ‘mind jar’ is een (glazen) doorschijnende pot gevuld met water, lijm en glitters of ander klein materiaal. De glitter in de pot staat symbool voor de drukke geest, alle gedachten, gevoelens en zorgen die door jouw hoofd kunnen gaan. Wanneer je je druk voelt, overstuur of boos bent dan gaan jouw gedachten en je gevoelens alle kanten op. Door de aandacht af te leiden, dwarrelen onze gevoelens en gedachten als het ware neer: er komt weer rust. Benodigdheden: doorzichtige fles/pot (glas of plastic), transparante kinderlijm of haargel, glitters of ander klein materiaal, warm water, lepeltje om te roeren.
mantelzorger
Vergeet niet te lachen!
1. Vul de pot of fles voor 1/3 met lijm of 1/4 met haargel. 2. Voeg veel glitters toe, het liefst van verschillende groottes, of andere leuke materialen zoals bijvoorbeeld loom bandjes of strijkkralen. 3. Giet daarna warm water toe en roer voorzichtig tot de lijm of gel is opgelost in het water. Vul met water tot net onder de rand van de pot of fles. De warmte zorgt er voor dat de lijm/gel zich gaat vermengen en er zo een dikkere substantie ontstaat. Hoe meer lijm of gel, hoe dikker de substantie. 4. Breng een laag lijm aan op de binnenrand van de droge deksel. Zorg dat de rand van de pot ook droog is. 5. Draai de deksel op de pot. Laat goed drogen. En schudden maar!
Maak jouw eigen stressbal
Tip
Voor een extra stevige stressbal kun je het beste 2 ballonnen over elkaar gebruiken!
Benodigdheden: ballonnen, meel, leeg plastic flesje, permanent marker, eventueel wol en lijmpistool. 1. Vul het plastic flesje met meel, ongeveer 6 eetlepels. 2. Blaas de ballon op. 3. Draai de ballon 2 à 3 keer zodat de lucht niet kan ontsnappen. 4. Schuif het slurfje van de ballon over de fles. 5. Schud het flesje leeg in de ballon. 6. Haal de ballon van het flesje en laat nu langzaam en voorzichtig de lucht eruit lopen. 7. Als alle lucht eruit is, maak je een knoopje in de ballon. 8. Daarna teken je met een permanent marker een gezichtje erop en klaar!
Alstublieft! Deze kaarten zijn voor u. Bedoeld om thuis in een fotolijstje neer te zetten of ergens op te hangen. Het is een reminder. Zodat u niet vergeet waar u het mantelzorgen voor doet. En dat het soms gewoon maar moet zoals het gaat en dat u vooral uzelf niet moet vergeten.
t et nie et, h t a o Ga het m aar zoals oet het m dan m het gaat. zoals
Zor
gn voo et zo g als voo r jezel oed r an f der en
pagina 24
sorry, iemand is u voor geweest
pagina 25
pagina 26
“Ik hoop de oudste man van Ridderkerk te worden” een interview met Bald Westerbeek Bald Westerbeek wil 100 worden. Zijn levensmotto: het leven nemen zoals het komt. Genieten van de kleine dingen en belangstelling tonen voor alles en iedereen in je omgeving. En natuurlijk een ander helpen als dat mogelijk is. Gezond ouder worden is een wens voor iedereen. Bald hoopt begin 2022 zijn 100ste verjaardag te vieren met een groot feest. We spreken hem over hoe hij zich staande houdt in de coronatijd, hoe hij nog zelfstandig thuis kan wonen en natuurlijk wat zijn geheim is.
pagina 27
lagere school was er voor mij niet bij. Ik moest gaan werken als 13-jarige jongen op een scheepswerf, 6 dagen in de week (48 uur) en elke dag 30 km fietsen om ervoor te zorgen dat er eten op tafel kwam. Daarna de oorlogsjaren, werkloosheid, mijn zoon die geëmigreerd is naar Nieuw-Zeeland, mijn vrouw die ik verloren ben.”
Bald (99 jaar): “Zeker in de coronatijd is het roeien met de riemen die je hebt. Je moet proberen er het beste van te maken. Ik maak nu veel WasGij puzzels van 1000 stukjes en via de krant en televisie blijf ik op de hoogte van wat er speelt in de wereld. In deze tijd mis ik vooral gezelschap van familie en andere mensen, het vieren van verjaardagen en de uitjes met mijn dochter en schoonzoon, samen een dagje naar Blijdorp, een kopje koffie drinken op een terras of met de waterbus naar Dordrecht. Dat zit er helaas nu niet in.” Ouder worden “Gelukkig kan ik zelf nog mijn eten warm maken, koffie en thee zetten, op mijn medicatie letten en mijzelf nog dagelijks verzorgen, inclusief het aantrekken van mijn steunkousen. Wat ik het zwaarste vind aan het bereiken van een hoge leeftijd, is dat er steeds meer mensen uit je familie, vrienden en omgeving ontvallen en dat ik niet alles zelf meer kan. Door mijn werk heb ik metaaldoofheid opgelopen en is het lastig om gesprekken te voeren met andere mensen. Doordat ik steeds slechter ga zien en heel veel administratie tegenwoordig via de computer gebeurt, doet mijn dochter dit. Ook heb ik een goede huishoudelijke hulp, want het huis schoonmaken lukt mij niet meer. Ik kan nog maar kleine stukjes lopen. De winkels, apotheek, huisarts, brievenbus en container voor oud papier zijn te ver weg voor mij. Van mijn dochter en schoonzoon heb ik jaren geleden voor mijn verjaardag een inklapbare rolstoel gekregen die in de auto past, zodat zij mij ergens mee naar toe kunnen nemen. Maar niet overal is het rolstoelvriendelijk, dus van tevoren moet mijn dochter alles uitzoeken en navragen. Je wordt steeds afhankelijker van anderen.” Grootste misvatting over ouder worden “Het zou fijn zijn als er ook met de ouderen zelf wordt gepraat. Men heeft het vaak over de ouderen, maar dit betekent niet dat alle ouderen dezelfde problemen en gezondheid hebben en dezelfde dingen willen en belangrijk vinden. Wanneer ben je eigenlijk oud?” Mijn geheim “Als kind groeide ik op in een dorp met gezonde buitenlucht. Ik heb altijd veel bewogen. Ik moest alles lopend doen, ook grotere afstanden. Bovendien heb ik altijd gezond, vers voedsel gegeten en gedronken, zoals verse melk van de koe en later van de geit. Toen ik ouder werd, ben ik ook gezond blijven eten en veel blijven bewegen. Misschien heeft mijn karakter er ook mee te maken en wat ik allemaal heb meegemaakt in mijn leven. Ik blijf altijd positief, accepteer wat er op mijn weg komt en probeer hier het beste van te maken, ookal is en was dat niet altijd makkelijk. Al heel jong ben ik mijn broertje, zusje en moeder verloren. Doorleren na de
“Vergeet niet dat ouderen een hoop levenswijsheid hebben. Zij hebben veel meegemaakt.” Wensen Bald vertelt dat hij nog een hoop wensen heeft. “Ik hoop nog een keer samen met mijn dochter en schoonzoon naar mijn zoon in Nieuw-Zeeland toe te kunnen gaan. Door corona kan hij niet naar mij en ik niet naar hem. Het is al weer een aantal jaren geleden dat ik hem voor het laatst heb gezien. Ook hoop ik geestelijk gezond te blijven. Dat ik mijn 100ste verjaardag begin volgend jaar mag vieren, dat dat een groot feest mag worden en dat mijn zoon er dan ook bij zal zijn. Dat ik de oudste man van Ridderkerk mag worden en dat mijn dochter en schoonzoon gezond blijven en dat het hun goed gaat. Datzelfde wens ik natuurlijk ook voor mijn zoon, schoondochter en hun kinderen in Nieuw-Zeeland.” Mantelzorg “Het is niet in woorden uit te drukken hoe blij ik ben met wat mijn dochter en schoonzoon allemaal voor mij doen. Zij halen mijn boodschappen, verzorgen maaltijden, maken afspraken voor mij en gaan met mij mee naar de audicien, dokter, het ziekenhuis en nu de vaccinatielocatie, ze halen recepten op bij de apotheek, regelen mijn administratie, zorgen voor mijn kleding en repareren of kopen nieuwe spullen wanneer er iets kapot gaat. Ook de sociale uitjes: zij nemen mij mee naar verjaardagen, familiebezoekjes, een terras of een dagje uit. Door de hulp van mijn dochter en schoonzoon, de thuiszorg voor het uittrekken van mijn steunkousen, heel goede huishoudelijke hulp en dito buren, kan ik nog zelfstandig wonen. Voor mij is het een geruststelling dat mijn dochter en schoonzoon terecht kunnen voor hulp of ondersteuning bij Karaat Mantelzorg. De dagtochtjes en de kerstlunch georganiseerd door Karaat Mantelzorg waren voor mij een welkome afwisseling in de dagelijkse ‘sleur’ en een gezellig uitje om te delen met mijn dochter en andere Ridderkerkers.”
pagina 28
Mariska Westerbeek
zorgt al jaren voor haar vader
“In het verleden heeft mijn vader veel voor ons gedaan. Ik ben dankbaar dat wij nu voor hem kunnen zorgen. Ik bewonder hem, omdat hij accepteert wat er op zijn weg komt en probeert om er dan maar het beste van te maken. Mijn vader is heel ad rem en is altijd in voor een geintje, een plagerijtje. Hij heeft overal een antwoord op, soms een grappig en soms een vreemd antwoord. Hij gebruikt vaak uitspraken die hij van zijn oma heeft geleerd. Hij is ook heel dankbaar voor wat wij voor hem doen. Omdat wij niet in Ridderkerk wonen, kost het tijd om naar hem toe te gaan. Dit is wel eens lastig wanneer er iets aan de hand is. Door de coronatijd proberen wij zijn contactmomenten met de verschillende thuiszorgmedewerkers te beperken en zijn wij nog meer voor hem gaan doen. Dit betekent dat wij minder tijd hebben voor elkaar, maar we houden het vol door te denken aan al die dingen die hij voor ons gedaan heeft. We genieten van de kleine dingen als we samen zijn en wanneer we samen lachen, maakt het alles anders.”
Tips van Mariska voor mantelzorgers We vroegen Mariska om een tip voor andere mantelzorgers. “Praat erover met jouw werkgever en collega’s. Vraag op je werk of je bijvoorbeeld zorgverlof kunt opnemen als het nodig is of dat je tijdelijk wat minder uren mag werken als dat financieel mogelijk is. Maar praat er ook over met familie, vrienden, buren.
“Praat erover met je werkgever en collega’s.”
Vraag of zoek organisaties die jou in jouw specifieke geval kunnen helpen. Toen mijn moeder terminaal ziek was, hebben wij contact gezocht met een vrijwilligersorganisatie. Twee middagen in de week kwam er toen iemand langs om mijn moeder gezelschap te houden, zodat ik weer wat anders kon doen.”
pagina 29
Creatieve workshops van Karaat Mantelzorg een momentje voor uzelf
pagina 30
Mantelzorgers zijn vaak zo druk bezig met het zorgen voor een ander, dat het zorgen voor zichzelf op de laatste plaats komt. Om een goede balans te kunnen houden, is een adempauze juist hard nodig om het vol te blijven houden. Dit kan door bijvoorbeeld even een momentje voor uzelf te nemen en creatief bezig te zijn. Daarom biedt Karaat Mantelzorg regelmatig creatieve workshops aan. Samen een hobby beoefenen zorgt voor ontspanning, gezelligheid, contact en begrip voor elkaar. Het creatieve programma bestaat uit een gevarieerd aanbod van workshops; van bloemen en sieraden tot tekenen en schilderen. Voor de workhops wordt een kleine bijdrage gevraagd.
Op de hoogte blijven van ons aanbod van creatieve workshops? Registreer u als mantelzorger om als eerste op de hoogte te worden gebracht. Het aanbod vindt u ook op de website: www.karaatmantelzorg.nl en Facebook.com/KaraatMantelzorg.
pagina 31
Dementievriendelijk Ridderkerk samen maken we dementie bespreekbaar Dementie raakt ons allemaal. Eén op de vijf mensen krijgt dementie. Rondom elke persoon met dementie staan drie mantelzorgers. De kans is dus groot dat u in uw omgeving iemand kent die hiermee te maken heeft. Om ervoor te zorgen dat mensen met dementie en hun mantelzorgers langer zelfredzaam zijn en mee kunnen blijven doen in de samenleving, investeert de gemeente Ridderkerk in een Dementievriendelijk Ridderkerk. Bij een Dementievriendelijke gemeente is de gehele lokale gemeenschap betrokken.
pagina 32
Iedereen kan van betekenis zijn In een Dementievriendelijke gemeenschap kan iedereen van betekenis zijn. Niet alleen winkeliers, scholen of sport- en activiteitenclubs en organisaties, maar ook inwoners van Ridderkerk: iedereen kan op zijn eigen manier een steentje bijdragen om het leven van mensen met dementie en hun mantelzorgers aangenamer te maken. Dit kan er uiteindelijk voor zorgen dat mensen met dementie langer thuis kunnen blijven wonen. En klein gebaar is van betekenis Zo reageert een loketmedewerker van de gemeente geduldig op alle vragen van iemand die vergeetachtig is en traint de woningbouwcorporatie haar medewerkers om beter om te gaan met mensen met dementie. De medewerkster van het wijkcentrum legt nogmaals uit waar het toilet is, een wijkagent helpt iemand met Alzheimer weer terug op weg naar huis, de leerlingen van de basisschool ontmoeten met regelmaat ouderen met geheugenproblemen om samen iets creatiefs te doen en de Bibliotheek heeft een boekentafel ingericht. De clubgenoot van de voetbalclub neemt de persoon met dementie mee naar die spannende wedstrijd en de overbuurvrouw informeert met regelmaat bij de partner of ze zin heeft in een kopje koffie. En u neemt uw vriend mee om te gaan biljarten in het wijkcentrum. Genoeg voorbeelden te noemen waarbij een klein gebaar enorm veel kan betekenen!
Meedoen? U kunt op verschillende manieren meedoen aan het project. Inwoners, organisaties, winkeliers, sportverenigingen, vrijwilligers, scholen; iedereen kan een bijdrage leveren. Wilt u ook een bijdrage leveren, neem dan eens contact op met Mineke Boon, projectleider Dementievriendelijk Ridderkerk, via info@dementievriendelijkridderkerk.nl. Meer informatie Met het project Dementievriendelijk Ridderkerk vragen we regelmatig uw aandacht om dementie bespreekbaar te maken. Kijk voor meer informatie op www.dementievriendelijkridderkerk.nl of Facebook.com/ DementieVriendelijkRidderkerk.
pagina 33
‘De betere jaren’ songtekst
3JS-zanger Jan Dulles schreef een liedje over zijn vader die aan dementie leed. Hieronder tref je een deel van de songtekst. Aan m’n muur hangt een foto van jou en mij Van hoe jij naar me keek In de betere jaren toen alles nog onschuldiger was dan het leek Ik vertel je het nieuws van vandaag Hoe het mij is vergaan En dan hoor ik je vragen Waarom heb jij die dingen niet anders gedaan Zo haal ik je vaak voor de geest Ik weet dat het nooit meer geneest Van alles wat ooit is geweest Mis ik jou nog het meest De wereld huilt en lacht Ik hou m’n herinneringen vast De wereld buigt en barst Ik hou m’n herinneringen vast In die tijd toen een dag maar een dag was En een week maar een week Hoe onbezorgd onervaren je alles nog met andere ogen bekeek Onderweg naar jezelf met elkaar Onderweg naar een feest Door de betere jaren Ik hang ze aan m’n muren voordat ik vergeet
Scan de QR-code en luister ‘De betere jaren’ op Youtube.
pagina 34
Respijtzorg een adempauze voor mantelzorgers
Respijtzorg is het tijdelijk overdragen van de zorg, zodat u naast zorgen tijd heeft voor andere belangrijke dingen in het leven, zoals werk, studie, gezin, familie, vrienden en ontspanning. We spreken mantelzorgconsulent Mineke Boon over dit onderwerp.
pagina 35
Als u zo vroeg mogelijk anderen inschakelt, went u er allebei aan dat er af toe iemand anders in huis is. “Respijtzorg is een vorm van mantelzorgondersteuning. Door af en toe vrij te zijn van mantelzorgtaken, kunt u uw eigen leven beter in balans houden en de zorg voor uw naaste langer volhouden. Respijtzorg gaat niet alleen over een logeerhuis of logeeropvang, maar het gaat vooral om het tijdig inzetten op ondersteuning van de mantelzorger. Het is belangrijk om daar niet te lang mee te wachten. We zien dat mantelzorgers vaak schromen om hulp te vragen.”
Tip van Mineke “Schakel anderen in, het liefst zo vroeg mogelijk. Als mantelzorger neemt u al snel alle zorgtaken op zich. Als u zo vroeg mogelijk anderen inschakelt, went u er allebei aan dat er af en toe iemand anders in huis is. Dit kan thuiszorg zijn of bijvoorbeeld een vrijwilliger.”
Vormen van respijtzorg “Er is een grote verscheidenheid aan vormen van respijtzorg. Denk bijvoorbeeld aan vrijwillige of professionele begeleiding thuis, dagopvang of dagbesteding, activiteiten in het wijkcentrum of op een zorgboerderij. Maar ook een logeerhuis, zorghotel, gastgezin of samen op vakantie gaan met extra ondersteuning of een ontspannende activiteit kunnen welkome vormen van respijtzorg zijn. Ook voor kinderen onder de 18 jaar zijn er diverse mogelijkheden. Mantelzorgers in Ridderkerk kunnen hier gebruik van maken. Er is meer mogelijk dan u misschien nu denkt. Het is belangrijk om deze mogelijkheden tijdig te weten.” De kosten “Respijtzorg is soms gratis, bijvoorbeeld omdat het vrijwilligerswerk is. Als er wel kosten aan verbonden zijn, kan de mantelzorger die mogelijk vergoed krijgen.” Meer weten over respijtzorg? Wilt u meer weten over de mogelijkheden, dan kunt u terecht bij wijkteams, de Wmo consulent (Wet Maatschappelijke Ondersteuning), een wijkverpleegkundige, de mantelzorgconsulenten van Karaat Mantelzorg, de casemanager Dementie, uw huisarts of de mantelzorgmakelaar. Zij kunnen de diverse mogelijkheden bespreken en helpen met het regelen daarvan. Bij Karaat Mantelzorg kunt u terecht voor meer informatie. pagina 36
Respijthuis Patrick
een warme logeerplek voor uw dierbare, even rust voor u Als mantelzorger heeft u soms even een adempauze nodig om het vol te houden. Als u zorgt voor een dierbare en u wilt deze zorg tijdelijk overdragen, bijvoorbeeld vanwege dreigende overbelasting, een ziekenhuisopname of een korte vakantie. Respijthuis Patrick biedt u dan de oplossing door de mantelzorg tijdelijk over te nemen. Hoe werkt het? Mensen met een lichamelijke chronische ziekte of beperking kunnen bij Respijthuis Patrick logeren. Hierbij kunnen hun mantelzorgers de verzorging voor een dag, weekend, week of langer overdragen. De thuiszorg die u gewend was te krijgen, wordt tijdens de verblijfsduur overgenomen door het team Graafstroom van wijkverpleging Rivas, waarmee Respijthuis Patrick samenwerkt. Er staan vrijwilligers en zorgprofessionals 24 uur per dag klaar. De gastvrouwen en gastheren zorgen voor een gezellig verblijf. Kosten Het kortdurend verblijf of logeerzorg wordt veelal door de Wmo van de gemeente (gedeeltelijk) vergoed. Ook kan het via een PGB-budget of WLZ betaald worden. Maison Patrick biedt ondersteuning bij het regelen hiervan. Kennismaken Wilt u een bezoekje brengen en een kopje koffie drinken in het respijthuis? Neem contact op met Respijthuis Patrick via info@respijthuis-patrick.nl of 06 – 57 41 48 45. pagina 37
Respijthuis Maison Patrick Heulenslag 42 2971 VG Bleskensgraaf www.respijthuis-patrick.nl
het verhaal van een mantelzorger De Ridderkerker John Muller (60 jaar) woont samen met zijn vriendin Helen en is haar mantelzorger. In 2013 kreeg Helen een zware hersenbloeding. Sinds een paar jaar heeft ze ook een progressieve hersenziekte die haar hersenen aantast. John combineert nu zijn fulltimebaan bij Shell met de zorg voor zijn vriendin.
pagina 38
“Mijn vriendin zien veranderen vind ik het meest verdrietig.”
John en Helen leren elkaar kennen in 2004. “We hadden een super goede relatie. We leefden het leven optimaal. We reisden veel, gingen veel uit eten en deden echt waar we zin in hadden.” Nu is het leven anders. Maar de altijd positieve John wil van geen medelijden weten. “De kracht van onze relatie is dat we elkaar vrijlaten. Als ik tijd nodig heb voor mijzelf dan geeft ze mij die. Bovendien waar je geen vat op hebt, moet je loslaten. Anders neem je steeds meer bagage met je mee en dat belast je enorm.” Tijd voor jezelf “Ik heb jaren niet aan mezelf gedacht. Totdat ik bij een fysiotherapeut kwam en hij me dringend adviseerde meer te gaan bewegen. Door alle drukte had ik het sporten op een laag pitje gezet. Ik ben toen meer gaan tennissen. En meer gaan pokeren. Daar haal ik veel ontspanning uit. Maar ik haal ook ontspanning uit mijn werk. Daarom wil ik echt nog niet met pensioen. Mijn werk is echt een uitlaatklep.” Je partner zien veranderen Door alle positiviteit heen geeft John aan dat hij het ook wel eens zwaar heeft. “Fysiek ben ik ‘s avonds wel afgedraaid. Zeker als de kleinkinderen zijn geweest. Alhoewel ik daar heel erg van geniet is het in combinatie met werken, zorgen voor mijn vriendin en het huishouden wel erg pittig. Maar het meest lastige vind ik dat ik mijn vriendin zie veranderen. Dat is erg verdrietig.”
pagina 39
Meer dan fatsoen “Het is voor mij heel logisch dat ik Helen help. Maar ik zie om me heen dat dat helemaal niet zo logisch is. In het revalidatiecentrum lag mijn vrouw met 11 anderen op een afdeling. Van al die mensen is hun relatie stukgelopen. Ik zit zo niet in elkaar. Ik heb er bewust voor gekozen voor Helen te zorgen. Ik zou het andersom namelijk ook fijn gevonden hebben als zij dat voor mij zou doen. Maar het is natuurlijk meer dan fatsoen. Ik houd, weliswaar op een andere manier, natuurlijk nog steeds heel veel van haar. En bovenal; mantelzorgen geeft mij veel voldoening. Ik voel me goed als ik iets voor iemand kan betekenen.” Door de hersenbeschadiging mist Helen haar gevoel voor empathie en kan ze haar waardering niet zo goed overbrengen. “Dat is natuurlijk jammer, maar daarom leef ik op de complimenten van anderen.“
Mantelzorger: jij verdient een pluim Waardering voor mantelzorgers in Ridderkerk Mantelzorgers zijn onmisbaar in de samenleving. Met hulp van mantelzorgers kan iedereen zo lang mogelijk meedoen in de maatschappij. En dat verdient waardering!
De gemeente Riderkerk geeft als blijk van waardering alle mantelzorgers ieder jaar een Mantelzorgpluim in de vorm van een Ridderkerkpas met een tegoed van € 75,00. Dit tegoed is te besteden bij verschillende Ridderkerkse winkels. De Mantelzorgpluim wordt ieder jaar uitgereikt tijdens de Week van de Mantelzorg in november. Mantelzorgpluim aanvragen Om in aanmerking te komen voor de Mantelzorgpluim moet u aan een aantal criteria voldoen. De criteria vindt u op de website www.ridderkerkpas.nl en via de website van Karaat Mantelzorg: www.karaatmantelzorg.nl. U kunt via beide websites ook meteen de Mantelzorgpluim aanvragen. Ook voor jonge mantelzorgers Jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren t/m 24 jaar die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, of met een zieke opa en oma, die in de directe omgeving van het gezin woont en die intensieve zorg nodig heeft. Deze kinderen en jongeren hebben extra zorgtaken, maken zich zorgen of ervaren een zorgtekort in het gezin. Ook zij komen in aanmerking voor de Mantelzorgpluim!
pagina 40
Registreren Bent u mantelzorger en wilt u op de hoogte blijven van het laatste nieuws, regelingen, uitjes en ontwikkelingen? Registreer u als mantelzorger bij Karaat Mantelzorg via de website: www.karaatmantelzorg.nl/registreren. Registratie is kosteloos en kan u vele voordelen opleveren, ook zonder de Pluim!
‘t Oogappeltje een winkelier die meedoet met de Ridderkerkpas
“Mantelzorgers vinden het heerlijk om hier een beetje rond te snuffelen. Het is vaak echt even een momentje voor henzelf. Ze ervaren de Ridderkerkpas echt als een waardering en wij zijn ook blij met de mantelzorgers die daardoor bij ons komen. Dit is een win-win situatie.” Ook gratis partner worden van de Ridderkerkpas? Dit betekent dat u mantelzorgers een warm hart toedraagt. Zij kunnen bij uw onderneming of vereniging met de Ridderkpas betalen. Bekijk www.ridderkerkpas.nl voor meer informatie.
pagina 41
“Toen ik eenmaal doorhad dat ik mantelzorger was, ben ik naar mijn werkgever gestapt. Samen zijn we naar oplossingen gaan zoeken. Dat was een hele goede stap. Je moet het bespreekbaar maken, want anders blijft het in je hoofd zitten. Dingen als: wat zullen m’n collega’s wel niet denken dat ik wéér weg moet? Krijg ik het werk allemaal nog wel af? En schiet ik thuis niet tekort? Het blijft anders maar malen”.
een mantelzorger
pagina 42
Mantelzorg en werk Hoe combineer je dat?
Maak het bespreekbaar Mantelzorg en werk is niet altijd een prettige combinatie. Mocht u in de knel komen met uw tijd, dan kunt u gebruik maken van verlofregelingen. Er zijn wettelijk verlofregelingen vastgelegd. Het is echter wel zo dat er in de CAO van uw werkveld afwijkende afspraken kunnen staan, deze zijn dan bepalend. Hieronder staan de wettelijke verlofregelingen. Check dus ook altijd nog even de eigen CAO. Calamiteitenverlof Als u een keer onverwachts naar het ziekenhuis moet omdat uw kind of uw ouder plotseling ziek wordt, dan kunt u calamiteitenverlof opnemen. Dit verlof kunt u gebruiken om de eerste zaken te regelen. Soms is dat een paar uur, soms enkele dagen. U kunt het calamiteitenverlof opnemen na overleg met uw werkgever, deze kan een redelijk verzoek niet weigeren. Uw salaris wordt tijdens het verlof doorbetaald, tenzij dit in uw CAO anders is bepaald. Kortdurend zorgverlof Als u voor een naaste moet zorgen en veel moet regelen, kunt u kortdurend zorgverlof opnemen. Maar ook als de zorg steeds intensiever wordt en het u even teveel wordt. U kunt dit verlof opnemen na overleg met uw werkgever. Voorwaarde is dat de zieke verzorging nodig heeft. En u bent gezien de concrete omstandigheden van het geval de enige die de zieke zorg kan geven. Het aantal uren is twee keer uw arbeidsduur per week. Werkt u bijvoorbeeld 24 uur per week, dan mag u 48 uur verlof opnemen in een kalenderjaar. In overleg met uw werkgever spreekt u af hoe u deze verlofuren opneemt.
Langdurend zorgverlof Als u langere tijd voor een naaste moet zorgen, kunt u langdurend zorgverlof opnemen. Per 12 maanden heeft u recht op maximaal 6 keer het aantal uren dat u per week werkt. In overleg met uw werkgever kunt u de verlofuren spreiden. Uw werkgever hoeft u geen salaris door te betalen bij langdurig zorgverlof. In de CAO kunnen afwijkende afspraken zijn gemaakt. Onbetaald verlof In overleg met uw werkgever kunt u extra -onbetaalde- verlofdagen opnemen. Onbetaald verlof is geen recht. In uw CAO kunnen er wel regels over opgenomen zijn, maar in het algemeen geldt dat het een afstemming tussen u en uw werkgever is. Uw werkgever moet uw aanvraag eerst goedkeuren, maar kan het verzoek ook weigeren als uw dagen bijvoorbeeld slecht uitkomen. U kunt onbetaald verlof ook in deeltijd opnemen. U werkt dan een bepaalde periode minder uren. Neemt u uw onbetaald verlof in deeltijd op, dan krijgt u alleen geld (loon of uitkering) over het aantal uren dat u werkt. Het opnemen van onbetaald verlof heeft verschillende gevolgen. Neem deze gevolgen goed in overweging, voordat u besluit om onbetaald verlof aan te vragen. Wet Flexibel Werken De Wet Flexibel Werken regelt de mogelijkheid voor werknemers om thuis of op gunstige tijden te werken. En ook aanpassing van de arbeidsduur. Dit betekent dat u het recht hebt om hierom te vragen bij uw werkgever. Uw werkgever kan dit echter wel weigeren. Kijk voor de voorwaarden op www.rijksoverheid.nl. De wet is niet van toepassing op bedrijven met minder dan tien werknemers.
pagina 43
“De wereld van een mantelzorger is een wirwar van regels en instanties.”
Jolande de Ruiter (55 jaar) heeft een man en twee studerende kinderen. Samen met haar zussen zorgt ze voor haar moeder die Alzheimer heeft. Jolande vertelt over de periode waarin ze de zorg voor haar moeder combineerde met haar eigen baan en gezin.
het verhaal van een mantelzorger
pagina 44
“Bij Karaat Mantelzorg vond ik antwoord op mijn vragen.”
Jolande heeft een heftige tijd achter de rug. In juli 2020 overleed haar vader. “Het overlijden van mijn vader heeft de Alzheimer bij mijn moeder getriggerd. Mijn moeder had, voordat mijn vader ziek werd, al geheugenproblemen, maar zij was fysiek heel sterk. M’n vader nam de regie en mijn moeder voerde uit, omdat mijn vader daar de kracht niet voor had. Daarom vulden zij elkaar ook zo mooi aan. Zij was na 56 jaar samen nu al haar houvast kwijt.” Na een aantal maanden zorgen merkte Jolande dat de zorg voor haar moeder haar steeds zwaarder viel. “Toen de zorg voor mijn moeder ten koste van mijzelf dreigde te gaan, heb ik met Karaat Mantelzorg gebeld. Ik kon mijn verhaal kwijt en dat luchtte enorm op. De wereld van een mantelzorger is een wirwar van regels en instanties. Bij een casemanager Dementie en Karaat Mantelzorg vond ik steun en antwoord op mijn vragen. Ook hielpen ze mij in mijn zoektocht steeds de juiste dingen te doen in de begeleiding en geruststelling van mijn moeder. “Het voelt zo goed en vertrouwd de contactpersoon van Karaat Mantelzorg te spreken. Ze is professioneel, integer en lief tegelijk! En stuurt me nu af en toe nog een appje om te vragen hoe het gaat.” Liefde is loslaten Sinds enkele maanden woont de moeder van Jolande in een kleinschalig zorgcentrum in Ridderkerk. Op de vraag of dat rust geeft, twijfelt ze. “Aan de ene
pagina 45
kant wel, aan de andere kant geeft het door de coronamaatregelen ook meer afstand.” Jolande raakt geëmotioneerd. “Ik heb ook zo genoten van de mooie momenten toen ik die dagen bij haar logeerde. Even naar het tuincentrum, ergens een kop koffiedrinken of samen thuis verse soep maken. Ik ben dankbaar dat ik er voor mijn moeder kon zijn. Zij heeft na de geboorte van mijn kinderen heel veel voor mij gedaan. Nu kan ik er voor haar zijn en wat voor haar terug doen.” Tips voor mantelzorgers Jolande heeft met haar ervaring veel tips voor andere mantelzorgers. “Zorg dat je open bent naar je werkgever. Dat creëert begrip. Daardoor kon ik mijn uren meer verspreid over de week werken. Een andere tip is dat je goed aan jezelf moet blijven denken. In de tijd dat ik bij mijn moeder logeerde, kwam één van de kinderen soms even twee uurtjes naar oma om een spelletje met haar te doen zodat ik kon sporten. Een derde tip is om dagbesteding te overwegen. Het was voor ons beiden heel goed dat mijn moeder naar de dagbesteding ging. Zo zag zij andere mensen, kreeg ze structuur en werd ze uitgedaagd. En in de tussentijd kon ik wat uren werken.” Tot slot adviseert Jolande nog dat je ook altijd vooruit moet kijken als mantelzorger. “Wat als ik nu mijn been breek? Wie neemt mijn rol dan over? Denk daar alvast over na.”
Waarvoor kunt u bij Karaat Mantelzorg terecht? ons aanbod Bent u mantelzorger? Dan is het een prettige gedachte dat u er niet alleen voor staat. Voor hulp en ondersteuning kunt u een beroep doen op de mantelzorgconsulenten van Karaat Mantelzorg. Ook jonge mantelzorgers (kinderen, tieners en jongeren) kunnen hier terecht.
Dag van de Mantelzorg
10 november is de landelijke Dag van de Mantelzorg. Karaat Mantelzorg maakt hier met andere organisaties een feestelijke week van. Daarmee worden mantelzorgers in het zonnetje gezet. Vanaf oktober vindt u het programma op onze website.
Informatie en advies
De mantelzorgconsulent heeft alle informatie over wat er komt kijken bij mantelzorg. U krijgt praktische ondersteuning bij zaken die u moet regelen. Denk aan het wegwijs maken in verschillende (financiële) regelingen of hulp bij het aanvragen van (thuis)zorg. De mantelzorgconsulent werkt samen met andere organisaties en weet precies hoe u verschillende aanvragen indient.
Activiteiten, workshops en cursussen
Het hele jaar door organiseren wij activiteiten, bijeenkomsten en cursussen waarbij u andere mantelzorgers kunt ontmoeten, ervaringen kunt delen en informatie krijgt over onderwerpen waar u als mantelzorger mee te maken heeft of krijgt. De belangrijkste kracht van een groep is dat u veel bij elkaar kunt herkennen en voelt dat u niet de enige bent. Bekijk ons aanbod via de agenda of nieuwsberichten op onze website: www.karaatmantelzorg.nl.
Een goed gesprek
Voor een ander zorgen kan worden ervaren als een zware taak. Een goed gesprek kan helpen. U kunt bij de mantelzorgconsulent uw verhaal kwijt en advies op maat krijgen. Als het nodig is, komt de mantelzorgconsulent bij u thuis om u te helpen de zaken op een rijtje te zetten. Indien er behoefte aan is, ondersteunen wij u ook bij familiegesprekken en gesprekken met instellingen. Wij zullen dan niet het gesprek van u over nemen, maar u een steuntje in de rug bieden.
pagina 46
Erop uit
Als u intensief voor een ander zorgt, kan het fijn zijn om tijdelijk de zorg uit handen te geven en even op adem te komen. Dit kan door een uitstapje om de zinnen te verzetten of door een vrijwilliger in te schakelen om taken uit handen te nemen. De mantelzorgconsulent zoekt naar mogelijkheden om aan uw wensen tegemoet te komen. Regelmatig organiseren wij respijtdagen voor mantelzorgers en hun zorgvragers. Even weg van de thuissituatie. Soms helpt dit om weer wat bij te tanken of steun te vinden bij lotgenoten. Gun uzelf ook eens een dagje vrij. Iedereen verdient dat!
Aanbod professionals
Ook voor professionals op verschillende terreinen kunnen wij iets betekenen. Wij bieden trainingen en workshops over mantelzorg. Dit kan medewerkers helpen om mantelzorgers op de werkvloer te herkennen, goed met hen samen te werken en te signaleren wanneer er meer nodig is. We helpen ook om de verbinding met de mantelzorgers te vergemakkelijken, bijvoorbeeld met de toolkit voor paramedici en de toolkit voor huisartsen. Ook bieden wij deskundigheidsbevordering op managementniveau. Denk hierbij aan mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid voor uw eigen personeelsleden.
Contact
Karaat Mantelzorg Schoutstraat 5 2981 EZ Ridderkerk 0180 – 763 717 info@karaatmantelzorg.nl www.karaatmantelzorg.nl
Mantelzorg NL
Er is ook een landelijke vereniging die opkomt voor iedereen die zorgt voor een naaste: Mantelzorg NL. Mantelzorg NL is gesprekspartner voor de overheid rondom mantelzorg op landelijk en regionaal niveau. Daarnaast ondersteunen zij ook mantelzorgers en professionals die met mantelzorgers werken. Karaat Mantelzorg is lid van MantelzorgNL. Meer informatie: www.mantelzorg.nl.
pagina 47
Is er iemand in jouw omgeving die steeds vaker dingen vergeet of bij wie het gedrag verandert? Of misschien herken je zelf deze symptomen? Soms is het onschuldig, maar het zouden ook tekenen van dementie kunnen zijn. Bespreek je zorgen met iemand in je omgeving. Want het herkennen van dementie is belangrijk om tijdig passende begeleiding te vinden. En met meer herkenning en begrip zorgen we samen voor een dementievriendelijk Ridderkerk.
maak dementie bespreekbaar Reageren? Mail naar info@dementievriendelijkridderkerk.nl