Verduurzaming vakantieparken met innovatieve partners.

Wat duurzaam recreëren inhoudt liet EuroParcs vorig jaar zien op de Floriade met twee innovatieve duurzame chalets. Maar ook op de verschillende parken gebeurt al heel veel.

Diverse vakantieparken worden innovatief verduurzaamd om te voldoen aan de eisen van deze tijd. Daarbij maakt EuroParcs gebruik van state-of-the-art technologie van partners als One Solution Holland (OSH) en Sunergetics, met behoud van het comfort voor de recreërende gasten.

Van zonnepanelen, infraroodpanelen tot warmtepompen. Samen met een aantal vaste partners werkt EuroParcs aan verduurzaming en elektrificatie van de vakantieparken. De vakantiewoningen worden steeds beter geïsoleerd, verwarmd zonder aardgas en voorzien van warmtepompen, infraroodpanelen, zonnepanelen en domotica om gebruikers het leven makkelijker te maken.

Een van de partners is One Solution Holland (OSH), die nu vijf jaar EuroParcs helpt verduurzamen met warmtepompen en infraroodpanelen. Dat begon op EuroParcs Zuiderzee, waar OSH hielp bij de bouw van 34 nieuwe recreatiewoningen. “Het park wilde verduurzamen en van het gas af”, vertelt Wim van der Valk van OSH. “We hebben EuroParcs op sleeptouw genomen bij wat daarvoor nodig is. We hebben een adviesrapport aangeleverd met onze visie, en de modernisering uitgevoerd. Als je goede woningen wilt bouwen, moet je ze bijvoorbeeld eerst goed isoleren. Dus denk aan dak-, wand, vloerisolatie. Ook hebben we waterpompsystemen geïnstalleerd op basis van warmte/koude opslag en op basis van lucht/water warmtepompen.

Daarnaast hebben we gekeken hoe je ervoor zorgt dat mensen die op vakantie komen op het park zoveel mogelijk comfort ervaren en zo min mogelijk ‘last’ hebben van duurzame installaties, zoals warmtepompen. Hoe kun je verder optimaal gebruikmaken van het stroomnetwerk van het park? Hoe houd je de elektravraag zo laag mogelijk?”

Een van de innovaties die op de Floriade te zien was bij EuroParcs, is ook te vinden op het EuroParcs Zuiderzee: waterpompen op basis van water/water (warmtepomp in combinatie met een gesloten bodemwissellaar voor de onttrekking van warmte of koelte). Deze pompen werken via een bodemwarmtepompsysteem waarbij warmte uit de bodem wordt gehaald, die gebruikt wordt voor verwarming van de woning en warm waterbereiding. “De belangrijkste ambitie was dat het volledig duurzame installaties moesten worden, zonder gasaansluiting”, vertelt Van der Valk. “Daarnaast was het van belang dat er in de woningen een hoog warmtecomfort in de koudere maanden aanwezig moet zijn én een koel klimaat in de zomer.

Deze water/water-warmtepompen hebben wel tot 400 procent rendement. 1 kW elektrische energie levert 4 kW warmte op. Voor relatief weinig elektriciteit krijg je dus veel warmte.” Het restproduct is koelte dat in de zomer gebruikt kan worden voor koeling van de woning(en) met een rendement van 2000 procent (1 kW levert dan 20 kW koelte).

Het voordeel hiervan is ook dat je de bodem vult met warmte uit de woning tijdens de zomerperiode. De warmtepompen werden gecombineerd met vloerverwarming op de begane grond. Op de eerste etage kregen ze convectoren, gaat Van der Valk verder. “In de kleinere chalets verwarmen we door middel van infraroodpanelen aan het plafond en een elektrische boiler voor warm waterbereiding. Door deze systemen kunnen gasten comfortabel genieten van de vakantievilla’s, op een duurzame manier.” Ook al bestaat 80 procent van de markt uit luchtwaterpompen, toch ziet Van der Valk meer voordelen in de waterpompen op basis van water/water in verband met de nagenoeg gratis koelte. “Het is een investering voor de lange termijn”. Bij lucht/water warmtepompen moet koelte actief met een relatief laag rendement worden opgewekt en vergt dus veel elektriciteit. De bodemwisselaar daarentegen gaat zeer lang mee in de bodem en zorgt eigenlijk voor een oneindige bron. Een luchtwaterpomp moet daarnaast in de winterperiode energie uit koude buitenlucht halen. Dat kost veel meer energie. Van der Valk: “Je kunt het water/watersysteem bijna gratis inzetten voor koeling. Het is veel duurzamer dan bijvoorbeeld airconditioning.”

Vakantieparken kunnen niet meer om zonne-energie heen

Een ander veel geziene innovatie op de EuroParcs vakantieparken is zonne-energie. Volgens Jeroen van der Molen, directeur van Sunergetic en sinds 2017 zakelijk partner van EuroParcs, kunnen vakantieparken daar niet meer om heen. Niet alleen vanwege wet- en regelgeving, maar ook omdat eigenaren van vakantiewoningen zelf meer willen verduurzamen. “Wij zien het aandeel zonnepanelen alleen maar toenemen. Door nieuwe wet- en regelgeving, zoals het Bouwbesluit, moeten vakantieparken meer aan duurzaamheid doen”, stelt Van der Molen. “Nieuwe woningen moeten aardgasvrij worden gebouwd, dus ook nieuwe vakantiewoningen. Kijk straks maar eens naar het nieuwe vakantiepark in Enkhuizen. De gemeente stemde alleen in met de bouw, als de vakantiewoningen aardgasvrij zullen zijn.”

“Voordat wij begonnen bij EuroParcs, namen enkele chaleteigenaren zelf het initiatief om zonnepanelen op hun vakantiehuis te laten plaatsen”, vertelt Van der Molen. “Daardoor kreeg je al snel meer verrommeling van het beeld op de parken. De esthetische uitstraling van de daken is natuurlijk ook zeer belangrijk voor een vakantiepark. Daarom moet je als park de regie voeren op zonnepanelen. Zo kwam Sunergetic in beeld. Na een inventarisatie van de infrastructuur op de parken, bleek dat een aantal parken het net wel moesten verzwaren om de groei van zonnepanelen aan te kunnen. Het was echt pionieren in die tijd, wij hebben geholpen om het beleid op te zetten voor zonne-energie en we zijn sindsdien voorkeursleverancier. Woningeigenaren kunnen overigens ook zelf een aanvraag doen voor zonnepanelen bij EuroParcs via ons online platform ZelfOpwekken.nl.”

Sunergetic is vanaf de parkaanleg en bij de bouw van diverse vakantiewoningen betrokken geweest. “Zo zorgen we samen dat de infrastructuur en dakdoorvoeren plus meterkasten reeds zijn voorbereid.”

Duurzame innovaties

Wat kunnen we in de toekomst nog meer verwachten aan innovaties? Er zijn een aantal uitdagingen bij de transitie naar hernieuwbare energie waarmee vakantieparken ook te maken hebben. De meeste parken hebben een eigen hoofdaansluiting. De infrastructuur binnen het park is dan van EuroParcs zelf. Met de aanstaande elektrificatie moet deze worden verzwaard. Terugleveren door de hoofdaansluiting is in sommige gebieden lastig, want het stroomnet raakt steeds voller. Het sturen op gelijktijdigheid, waarbij de opgewekte stroom weer direct wordt verbruikt, is dan essentieel. Een goed voorbeeld is het gebruik van airco’s en warmtepompen overdag om te koelen tijdens de zomermaanden. Verder willen eigenaren steeds vaker een laadpaal voor hun woning. Wanneer er overdag enkele auto’s staan te laden, kun je al veel zonnestoom kwijt binnen een park. Een andere oplossing is de opslag van energie in een thuisbatterij, stelt Van der Molen. “Wij hebben als pilot in 2019 een aantal vakantiewoningen voorzien van thuisbatterijen. De zonnestroom wordt dan eerst in een accu opgeslagen. Pas als die vol zit, gaat de stroom naar het net. Voor EuroParcs liggen de grootste kansen bij een centrale accu per park. Zo kan de piekvraag naar elektriciteit voor een park worden verlaagd. Met de dalende prijzen van accuopslag en de juiste subsidies, ontstaat hier een goede businesscase.”

Van der Valk ziet ook wel wat in de accuopslag, maar dan vooral in combinatie met een eigen smart grid voor een vakantiepark. “We hebben een studie gedaan of we een smart grid konden opzetten op het park in Biddinghuizen, waarbij je door slim te schakelen het vermogen van de woningen kunt laten afnemen”, vertelt Van der Valk. “We hebben gekozen voor waterpompen in combinatie met vloerverwarming in de vakantiewoningen. Dan maakt het makkelijker om de warmtepomp even uit te zetten. Een vloer blijft nog lang warm en je merkt er niets van in een woning als de verwarming even uitgaat. Met deze methode konden we via het smart grid het totaal elektrisch vermogen van de woningen en uiteraard van het park verminderen. De tijd is rijp om het nu door te voeren.”

Sunergetic heeft na onderzoek samen met EuroParcs in 2017 een eigen versie van de salderingsregeling geïntroduceerd, inclusief afrekenmechanismen. Als eigenaar kan je de stroom terug leveren tegen hetzelfde kWh-tarief als dat je betaalt per kWh die je afneemt. Als maximum geldt hierbij het eigen jaarlijkse stroomverbruik. Zo kun je de stroomkosten tot nul reduceren en betaalt de investering van de chaleteigenaar in zonnepanelen zich volledig terug. “Wij monitoren daarom de opbrengsten van elk zonnestroomsysteem via ons zelf ontwikkelde monitoringsplatform SolarResult.nl, want meten is weten”, sluit Van der Molen af.