Start herontwikkeling recreatiegebied Enkhuizerzand.

Aan de oever van het IJsselmeer bij Enkhuizen verrijst de komende jaren een heel nieuw recreatiegebied. Compleet met strand, wandelboulevard, een camping én een nieuw vakantiepark. Als onderdeel van dit totaalplan werkt EuroParcs nu aan de herontwikkeling van het hele recreatiegebied, inclusief de vitalisering van het openbaar gebied tussen camping en nieuw te realiseren vakantiepark. Dat had wat voeten in de aarde, met weerstand vanuit verschillende hoeken en zelfs een zaak bij de Raad van State, maar inmiddels kan het plan op instemming rekenen van alle kanten en kan gestart worden met de werkzaamheden.

Het Enkhuizerzand krijgt dankzij EuroParcs een totale make-over. Wat ooit een ietwat verwaarloosde kuststrook was met behoorlijk wat achterstallig onderhoud, wordt nu een modern recreatiegebied met een groot stuk strand beschermd door een nieuw aan te leggen kustboog, ligweides, een wandelboulevard, hondenstrand, speeltuinen, waterpartijen, fietspaden, een camping en een vakantiepark.

Het gebied diende een tijdlang als werkterrein van Rijkswaterstaat toen deze werkte aan de Markermeerdijken. Daarna werd het recreatiegebied met een strandje en een camping.

In 2005 werd het gebied aan de gemeente Enkhuizen overgedragen, vertelt Hans van Riet van Rho Adviseurs, die namens EuroParcs nauw betrokken is bij de hele procedure rond de gebiedsontwikkeling.

Bekostiging vanuit aanbesteding

De plannen om wat te doen met deze kuststrook bestaan al lang. Maar de gemeente bleek over onvoldoende middelen te beschikken voor een grootschalige herontwikkeling. Daarop bedacht ze een plan om met de inkomsten uit een nieuw vakantiepark het gebied aan te pakken. Van verbreding en verlenging van het strand, betere ligweiden tot de verplaatsing van de oude gemeentecamping. “Al deze verbouwingen konden, volgens dit plan, worden bekostigd met de aanleg van een vakantiepark zonder centrale voorzieningen, op loopafstand van de stad”, legt Van Riet uit. “Zo zou het ook nog eens goed zijn voor de lokale economie omdat de gasten van het vakantiepark in Enkhuizen hun boodschappen zullen doen en uit eten gaan.”

De gemeenteraad stelde de kaders voor dit plan vast en in 2015 startte de gemeente een aanbesteding voor de herontwikkeling. De opdracht werd in 2017 gegund aan Ontwikkelingsmaatschappij Recreatieoord Enkhuizer Zand (OREZ) dat in 2019 inclusief de uitverkoren plannen door recreatieonderneming Droomparken (in 2020 opgegaan in EuroParcs) werd overgenomen. EuroParcs kocht aldus het openbaar gebied van de gemeente voor het symbolische bedrag van 1 euro en na herinrichting en tien jaar onderhoud en beheer, op kosten van EuroParcs, gaat het voor hetzelfde bedrag weer terug naar de gemeente.

Participatie

In 2019 werd aan de slag gegaan, eerst met de realisatie van een nieuwe camping door de verplaatsing van de oude camping. Het laatste overigens in goed overleg met de belangenvereniging van de camping. Ook werd een breed participatieproces met de inwoners van Enkhuizen in gang gezet met betrekking tot de verdere ontwikkeling van het Enkhuizerzand. Tenslotte is de hele opzet bedacht om de Enkhuizers een vernieuwd recreatiegebied te kunnen geven waar het prettig toeven is. Wat waren hun wensen voor het nieuwe recreatiegebied? Ruim vijftig Enkhuizers hebben meegedacht tijdens verschillende bijeenkomsten onder leiding van een gespecialiseerd extern bureau. De ideeën van de bewoners zijn vastgelegd in een participatieplan dat uitgangspunt werd voor het inrichtingsplan van openbaar gebied en vakantiepark.

Weerstand

Diverse plannen werden ontworpen, weer aangepast en opnieuw gecorrigeerd op last van de provincie. Zo was er bijvoorbeeld vanuit de provincie bezwaar tegen het te dichtbij bouwen bij de historische zeemuur van Enkhuizen. Een ander model liet het vakantiepark te ver uitsteken in het water. Het nabij gelegen Zuiderzeemuseum vreesde voor aantasting van de museale beleving voor de bezoekers van het museum en natuur. Belangenverenigingen, zoals het Comité Behoud Enkhuizerzand en de IJsselmeer Vereniging, waren bevreesd voor de gevolgen voor Natura 2000gebieden die ten noorden van het Enkhuizerzand liggen. Het leidde zelfs tot een zaak bij de Raad van State.

Inrichtingsplan

EuroParcs ging opnieuw naar de tekentafel. “Uiteindelijk hebben we anderhalf jaar gedaan over het inrichtingsplan”, licht Van Riet toe. “Een van de eisen is dat de oever toegankelijk blijft voor alle Enkhuizers. Er moet een wandelpad langs de oever komen en niet alle huisjes mogen hetzelfde zijn, geen eenheidsworst zijn. Nu ligt per kavel vast welk object in welke kleur en met welke verbijzondering.” De gemeente heeft een supervisor aangesteld die de kwaliteit bewaakt van de herontwikkeling van het openbaar gebied én het nieuwe vakantiepark. De supervisor heeft het inrichtingsplan op alle punten getoetst aan het beeldkwaliteitplan en heeft sturend opgetreden wanneer hier op punten niet aan werd voldaan. Zo ontstond een inrichtingsplan dat aan alle voorwaarden voldoet.

Instemming gemeenteraad

In december 2022 lag er een nieuw totaalplan op tafel dat door de gemeenteraad van Enkhuizen werd bekrachtigd middels instemming met het aangepaste bestemmingsplan. EuroParcs mag gelijktijdig gaan werken aan het nieuwe vakantiepark Enkhuizer Strand en de herontwikkeling van recreatiegebied Enkhuizerzand ten behoeve van de inwoners van Enkhuizen. In het definitieve plan zijn zoveel mogelijk de ideeën van de Enkhuizers meegenomen.

Deze herontwikkeling is inclusief de bouw van een kustboog, de inmiddels verplaatste voormalige gemeentecamping, verplaatsing van het strandpaviljoen met zeilschool en overname van het naastgelegen gemeentelijk zwembad met behoud van toegankelijkheid voor de inwoners van Enkhuizen.

De planning is erop gericht dat eind 2025 alles klaar is. De aanleg van de kustboog, noodzakelijk om zandafslag van het nieuwe strand te voorkomen, wacht nu nog op een vergunning van Rijkswaterstaat.

Vertrouwen in de toekomst

De gemeente en EuroParcs willen niet langer wachten met het starten van de herontwikkeling, liet wethouder Jan Franx van Enkhuizen in december al weten in een persbericht: “We zijn heel blij dat we door deze afspraken een evenwichtige verdeling in de onderlinge afspraken en verhoudingen hebben kunnen bereiken en kijken met vertrouwen uit naar de toekomst. We hopen dat de inwoners en ondernemers van Enkhuizen zo snel mogelijk de vruchten kunnen plukken van een vernieuwd recreatiegebied Enkhuizerzand. Het heeft allemaal veel te lang geduurd.” “Want uiteindelijk komt er een heel mooi recreatiegebied voor de Enkhuizers”, zei hij al eerder tegen NH Nieuws, de regionale nieuwszender in Noord-Holland. “We zijn met een heel team bezig geweest en hebben veel werk verricht. Er is veel gesproken en het is echt niet makkelijk geweest. Het is niet zo dat je bij elkaar gaat zitten en dan maar even wat afspraken op een papiertje zet.”

Tijdens een gezamenlijke informatiebijeenkomst van de gemeente Enkhuizen en EuroParcs voor de inwoners van Enkhuizen op 30 maart jl. werden de definitieve plannen voor de inrichting van het openbaar gebied en het nieuwe vakantiepark gepresenteerd. Wethouder Jan Franx nam meteen de grootste zorg voor de inwoners weg aan het begin van de avond: “Ik zal maar gelijk met de deur in huis vallen: het openbaar gebied, strand en zwembad blijven gewoon openbaar toegankelijk.” Aan de hand van fraaie, realistische ‘artist impressions’ werden de plannen gepresenteerd en toegelicht. Na afloop klonk er applaus van de 200 aanwezigen. Uit de reacties bleek dat voor de meeste Enkhuizers de werkzaamheden niet snel genoeg kunnen beginnen.