Nee, het gaat niet meteen goed met de bouw in het algemeen. Embuild heeft zijn verwachting voor dit jaar moeten bijstellen: in plaats van een status quo zal onze sector krimpen met 0,3 procent. Vorig jaar groeide de hele bouwsector met 1,5 procent. Dat de daling in de bouw dit jaar niet nog forser oploopt, heeft de sector vooral te danken aan de renovatie van woningen (+2,4 procent), de renovatie van gebouwen (+1,6 procent) en de infrastructuurwerken (+4,7 procent). Het zijn vooral de bouw van nieuwe woningen (-8 procent) en de bouw van non-residentiële gebouwen (-3,3 procent) die de klappen krijgen. Voor 2024 verwachten we in het algemeen een sterke groei (+3 procent), maar die zou in 2025 alweer afnemen (+1,6 procent). Het zijn met andere woorden geen evidente tijden voor de bouw in ons land.
Nu, gelatenheid heeft nog nooit iets opgebracht en daarom recht Embuild meer dan ooit de rug. We staan immers voor een erg belangrijk werkjaar, met op 9 juni federale, regionale en Europese verkiezingen. We hebben al heel wat prioriteiten opgelijst die wij aan de politieke partijen zullen overhandigen.
Zo blijft het voor ons van imperatief belang om bouw en renovatie fiscaal te blijven aanmoedigen. Dat is overigens een noodzaak om de Europese klimaatdoelstellingen te halen en in een koolstofneutrale samenleving te leven tegen 2050. Het uitblijven van een fiscaal akkoord baart ons daarom zorgen. Goed, de btw op renovatie blijft op die manier wel aan 6 procent en wordt dus niet geharmoniseerd naar 9 procent, zoals op tafel lag, maar het verlaagd btw-tarief van 6 procent op sloop en heropbouw loopt eind
dit jaar wel af en zal opnieuw 21 procent bedragen (met uitzondering van de 32 stadsgebieden waarin een andere regeling geldt). Idem dito trouwens voor de btw op zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen in woningen van minder dan 10 jaar oud: dat tarief zal begin 2024 opnieuw 21 procent bedragen. Een bijzonder fout signaal dat energetisch bouwen en renoveren in één klap een pak duurder maakt. Daarom roepen we de bevoegde politici ook nog eens langs deze weg op om deze lagere btw te betonneren, zodat de (ver)bouwer nu al weet waar hij aan toe is.
Het is duidelijk: we zullen de komende maanden onze stem luid en duidelijk laten horen. Alle politieke partijen stomen immers hun verkiezingsprogramma klaar en daarin moet de bouw een zeer prominente plaats krijgen als één van de belangrijkste levensaders van onze economie. Welke partij er wint op 9 juni kan ons niet schelen, zo lang de bouw de grote overwinnaar is..
Niko Demeester CEO Embuild
" De bouw moet een bijzonder prominente plaats krijgen in het verkiezingsprogramma van elke politieke partij"
3 ● Edito
De economie oogt niet meer zo gunstig.
7 ● Regionaal standpunt
Natuur noch vergunningen gebaat bij slechte Europese regelgeving.
PRIKBORD
8 ● Imagocampagne Constructiv
De bouw trok naar de zomerfestivals.
11 ● Matexpo
De grootste machinebeurs van het land komt eraan.
BOUWBELANGEN
12 ● Lobbywerk
Wat Embuild voor u deed.
15 ● Sociaal overleg
180 overuren met overwerktoeslag en 120 bijkomende vrijwillige overuren.
DOSSIER
17 ● Intro
Een dossier gewijd aan zelfstandigen.
18 ● Philippe Derick
"Het is die vrijheid die me gelukkig maakt."
20 ● Christine Lhoste
"Het sociaal statuut is veel beter dan 15 jaar geleden."
22 ● Cijfers
Verreweg de grootste groep bouwondernemers. .
23 ● Advies, opleiding en meer
Wat Embuild voor kleine ondernemingen doet.
BELANGENVERDEDIGING
Sinds vorig jaar heten we niet meer Confederatie maar Embuild. Maar wat hetzelfde bleef, is de energie die we besteden aan de verdediging van uw belangen. We bekijken kort waarop we ons concentreerden.
DE ZELFSTANDIGEN, ONMISBAAR IN DE SECTOR
De zelfstandigen en eenmansbedrijven zijn verreweg de grootste groep ondernemers in de bouw. In dit dossier bekijken we wat Embuild voor hen doet, en hoe het gesteld is met hun sociaal statuut.
ENERGIETRANSITIE
Er moeten nog enorm veel flats energiezuinig gemaakt worden. Dat komt met eigen uitdagingen en problemen. De Vlaamse overheid heeft daarom een aantal stimuli uitgewerkt.
26 ● Beroepsverenigingen
De link tussen het bouwvak en de aannemer.
28 ● Lokale verenigingen
Het eerste aanspreekpunt.
29 ● Vestigingswet
Een gemoderniseerde versie is noodzakelijk.
SECTOR & BEROEPEN
31 ● Appartementen zuinig maken
Steunprogramma van de Vlaamse overheid.
34 ● Cevora
Ruim aanbod betaalbare opleidingen.
36 ● Embuild Connect
Een naamsverandering in de beroepsorganisatie.
38 ● Blik op de toekomst
Duurzaamheid, een mega-trend.
40 ● Buildwise
• De nieuwe Technische Voorlichting
286 over het plaatsen van buitenschrijnwerk (deel 2).
• Innovation Paper 40 van Buildwise: waar gaat onze sector naartoe?
PROJECTEN & BEDRIJVEN
44 ● Rato in Mechelen
Erfgoeddepot met kalkhennep.
46 ● Ledenvoordelen
Uw lidmaatschap rendeert!
49 ● Bouwmarkt
Digital Construction Brussels is ook dit jaar een must.
50 ● Markant
• Baksteenfederatie
Het jaarverslag 2022 is er.
• Maandcijfer
Na een dip weer groei in de orderboekjes.
ERFGOED KLIMAATVRIENDELIJK OPSLAAN
Ons lid Van Poppel bouwde in Mechelen de erfgoeddepots voor de stad. Daarbij werd gebruik gemaakt van materiaal met een biologische oorsprong, om het energieverbruik en de ecologische voetafdruk te beperken.
De Belgische vakbeurs voor alle installatietechnieken: binnenklimaat, sanitair, elektrotechniek, automatisering én beveiliging, verwarming, schoorsteenvegen, waterbehandeling.
In de ruime hallen van Brussels Kart Expo van 9u00 tot 19u00.
Gratis toegang voor bouwprofessionals.
Sfeer en gezelligheid verzekerd dankzij gratis buffetten en drank.
Meer info: www.installday.be
organisatie:
Vakbeurs en netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers, architecten en vakmannen uit de volledige afwerkingsector: schilders, schrijnwerkers, plaatsers van plafond- en wandsystemen, parket-, tegel- en mozaïekplaatsers, stukadoors, glazenmakers,…
In de ruime hallen van Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden van 9u00 tot 19u00.
Gratis toegang tot meer dan 160 standen.
Gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.
Meer info: www.dagvandeafwerking.be
organisatie:
initiatief van:
De Nationale Raad van Dak- en Dichtingswerken nodigt u uit op haar
Dé leidinggevende vakbeurs en het netwerkevent in de Benelux voor dakdekkers, dakafdichters, fabrikanten, architecten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector...
In de ruime hallen van Brussels Kart Expo van 09u00 tot 19u00
Gratis toegang tot meer dan 140 standen.
Gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.
Meer info: www.belgianroofday.be
organisatie: initiatief van: media partner:
organisation : Roof Belgium mediapartner: initiatief van:
In juli heeft het Europees parlement het licht op groen gezet voor een aangepaste versie van de Natuurherstelwet. Maar Embuild Vlaanderen onderlijnt dat die verordening nog steeds fundamentele bijsturingen vergt om rechtsonzekerheid in Vlaanderen te vermijden. De blik is te veel op het verleden gericht, terwijl de grote uitdagingen van vandaag en de noden van de toekomst het uitgangspunt dienen te zijn. De biodiversiteit in Vlaanderen dient te worden versterkt zowel binnen natuurgebieden als erbuiten. Maar bouw- en infrastructuurprojecten om Vlaanderen klimaatbestendig te maken en om de demografische groei op te vangen, dienen te worden gestimuleerd in plaats van nog meer de vergunningen te blokkeren.
Het uitgangspunt dat natuur dient te worden hersteld op zijn oorspronkelijke locatie ten koste van de huidige ruimte die mensen innemen om te wonen en te werken, doet het draagvlak voor de nochtans nobele doelstelling teniet. Zeker in een drukbevolkte regio als Vlaanderen. Natuurherstel op ontwikkelde sites is niet met één pennentrek zomaar mogelijk en zal minstens gepaard gaan met dure vergoedingen voor de overheid. Terwijl het Europese initiatief compensatie van natuur op een andere locatie belet, zal dat in de toekomst wel degelijk nodig zijn om cruciale ontwikkelingen in Vlaanderen niet te blokkeren maar te faciliteren.
Volgens Embuild Vlaanderen dienen bouw en biodiversiteit hand in hand te gaan. Naast het groenblauwpeil werken we vandaag samen met de Vlaamse overheid aan een objectief afwegingskader voor projecten om na de bouwfase beter te scoren op biodiversiteit en wa-
terhuishouding dan ervoor. Een beter klimaat en meer biodiversiteit bereiken we door te plannen en te realiseren in plaats van louter beperkingen op te werpen. Huishoudens en ondernemers hebben bovendien nood aan rechtszekerheid om te kunnen investeren. Zonder hen zullen de Europese doelstellingen rond klimaat, energie, mobiliteit, biodiversiteit enz. grotendeels dode letter blijven.
Te allen tijde dient een stikstofepisode in het kwadraat te worden vermeden. Die heeft immers aangetoond wat rechtsonzekerheid teweegbrengt. Maar rechtszekerheid is cruciaal en betekent dat particulieren en ondernemers met hun investeringen een meerwaarde kunnen creëren en dat zij op korte en lange termijn nog een vergunning kunnen krijgen. Naast een economische meerwaarde dient de biodiversiteit erop vooruit te gaan. Met een blik op de toekomst dienen beschermde natuurgebieden verbeterd te worden en dienen infrastructuurwerken en verdichte woongebieden versterkt te worden met meer groen, biodiversiteit en een robuuste waterhuishouding. Vlaanderen heeft nood aan een ‘en-en-verhaal’.
Ingrijpende veranderingen in de natuurherstelwet blijven noodzakelijk. Dat is allerminst tijdverlies, aangezien meer draagvlak zal leiden tot een snellere creatie van meer biodiversiteit
Marc Dillen Directeur-generaal Embuild Vlaanderen
"De blik is te veel op het verleden gericht, terwijl de grote uitdagingen van vandaag en de noden van de toekomst het uitgangspunt dienen te zijn."
De bouw zoekt jongeren (en minder jongeren). En daarom trok Embuild in het kader van De Bouw Kijkt Verder-campagne van Constructiv afgelopen zomer naar drie festivals: Couleur Café in Brussel eind juni, Les Ardentes in Luik begin juli en Suikerrock in Tienen begin augustus. Embuild Magazine haalde zijn festival-outfit uit de kast en ging een kijkje nemen.
Wat kan een organisatie als Embuild gaan doen op een muziekfestival, tussen de bastonen, de Doc Martens en het paarsgekleurde haar? Wel, dat viel best mee. Onze stand gaf aan de bezoekers een mooi voorsmaakje van de verschillende bouwberoepen, en die bezoekers vonden dat best interessant. Een VR-game dompelde de geïnteresseerden onder in het leven op een bouwplaats. Onze influencers deden hun digitale ding, en er waren grappige t-shirts met woordspelingen op de namen van bekende bands. Het resultaat? Heel wat aandacht en interesse voor de bouw.
Op de drie festivals samen kwamen afgerond 3700 bezoekers naar de stand. 1560 van hen lieten hun gegevens achter. De gemiddelde leeftijd was tussen 18 en 25 op Couleur Café en iets jonger op Les Ardentes. Op Suikerrock kwamen alle leeftijden naar de stand, van kinderen tot vijftigplussers. De populairste activiteit was de VR-game – je kon er een mooie prijs mee winnen - maar ook de photoboot was populair. Suikerrock was een beetje een apart geval. Daar stond een hoogtewerker waarmee je een ritje kon maken en was een Experience Corner georganiseerd. Samen konden die 550 bezoekers warm maken.
Het is niet de eerste keer dat de bouwsector de jongeren aanspreekt in hun eigen wereld. In maart van dit jaar organiseerde we bijvoorbeeld de Construction Challenges, een wedstrijd vol bouwuitdagingen in de bekende
online game Minecraft. Deze acties zijn een onderdeel van een tienjarige campagne in samenwerking met de sociale partners, zegt Niko Demeester (CEO Embuild).
Niko Demeester: "Onder de naam De Bouw Kijkt Verder mikt de sector nadrukkelijk op jongeren. Vandaar onze focus op de zomerfestivals, dé plaats bij uitstek waar jongeren samenkomen. We hebben jongeren en minder jongeren op een creatieve manier laten proeven van wat de bouwsector te bieden heeft.”
Natacha Jérouville (voorzitter van Constructiv en zaakvoerder van Jérouville nv) valt hem bij.
Natacha Jérouville: "Onze aanwezigheid op festivals is geen toeval. We zijn ervan overtuigd dat we daar moeten zijn waar de jongeren zijn, in een gunstige omgeving. Alleen zo kunnen we echt contact met hen maken en
Je kon grappige t-shirts winnen met woordspelingen op de namen van bekende bands.
regionale en Europese verkiezingen van 9 juni 2024 trekt, betreft aantrekkelijke bouwjobs zijn en blijven dus een erg belangrijk speerpunt in onze sector. De bijkomende overheidsinvesteringen en de shift naar duurzaam en betaalbaar wonen, bieden een belangrijk werkgelegenheidspotentieel in de bouw.
we hopen hen zo te overtuigen van wat onze sector hun kan bieden, namelijk werkzekerheid, een behoorlijk loon en een boeiende job. Eerder dit jaar via de onlinegame Minecraft, afgelopen zomer op de festivals."
Ook Bob Van Poppel, gedelegeerd bestuurder van Bouwbedrijf Van Poppel en patronaal woordvoerder binnen Constructiv, reageert enthousiast.
Niko Demeester: “Daarom moeten we de troeven van de bouw veel meer in de verf zetten: het gaat om gediversifieerd werk dat steeds technologischer, properder en minder zwaar is. Bovendien zijn de arbeiders uit de bouw, na die uit de chemie, de bestbetaalde arbeiders en genieten ze van veel sociale voordelen.”
Een VR-game dompelde de geïnteresseerden onder in het leven op een bouwplaats.
Bob Van Poppel: “Het viel me vooral op dat de jongeren de weg naar onze stand vlot vonden. Bovendien ben ik er zeker van dat jongeren, dankzij de originele gadgets die we uitdelen, ook na het festival aan de bouw zullen blijven denken. Uiteraard doen we nog veel andere dingen om jongeren te bereiken, onder meer via de scholen zelf en via onze regionale wervingscampagnes zoals #werfze in Vlaanderen en Je Construis Mon Avenir in Wallonië.”
Eén van de vier algemene doelstellingen waarmee Embuild trouwens naar de federale,
Wanneer we dit schrijven, zijn er meer dan 14 000 vacatures in de bouw. Aannemers hebben moeite om die in te vullen. Nieuw is dat fenomeen niet. De bouw kampt al jaren met structurele moeilijkheden om personeel te vinden. Maar een enquête van Embuild vóór de grote vakantie heeft duidelijk gemaakt hoe groot het probleem is. Voor de helft van de bouwbedrijven is het vinden van personeel een zeer groot probleem. Een groot probleem is het daarnaast voor drie bedrijven op tien. Voor amper 4 procent is het invullen van vacatures geen probleem.
37 procent van de ondernemingen zoekt bouwvakkers, 19 procent werfleiders en 11 procent bouwtechnisch hogere profielen zoals calculator, tekenaar, planner of verantwoordelijke logistiek. 7 procent zoekt bouwvakkers specifiek voor energetische renovatie en 5 procent profielen voor nieuwe technologieën zoals BIM-ingenieur, 3D-specialist of dronepiloot.
De Bouw Kijkt Verder-stand kreeg op de drie zomerfestivals heel wat bezoekers over de vloer. De opvallende stand (zie foto) en de goede positionering ervan op de festivalweides zelf zorgden voor een door jongeren fel gesmaakte actie. “Ik heb nog nooit nagedacht over een job in de bouw, maar nu hier gesproken te hebben met een adviseur, is mijn interesse gewekt”, zegt de 19-jarige Alex die de stand bezocht tijdens Les Ardentes. “Ik wist bijvoorbeeld niet dat er zoveel technologie gebruikt wordt in de bouw. Dat maakt het voor jongeren aantrekkelijker om in de sector aan de slag te gaan”, zegt hij, terwijl hij ondertussen ook zijn pas verworven t-shirt toont. “Beton Jovi, grappig.”
Laura, 17, kwam aanvankelijk enkel een likje zonnecrème halen uit één van de dispensers op de stand, maar bleef toch wat langer plakken. “Ik game best wel graag en heb aan jullie VR-game meegedaan. Dat was tof. Ik moest zoveel mogelijk bouwberoepen herkennen. Niet gemakkelijk, maar wel interessant, want ik wist niet dat de bouw zoveel verschillende beroepen in de aanbieding heeft. Ik weet nog niet welke professionele richting ik uit wil en ik zie me ook niet meteen op een werf werken, maar waarom niet in een ondersteunende functie. Ik ben zeer ecologisch ingesteld en sprak hierover met één van jullie specialisten hier. Ik wist niet dat de bouw een sleutelrol speelt bij de ecologische transitie.”
Embuild Afwerking heet voortaan
Embuild Connect. Eén naam dus voor Vlaanderen, Franstalig en Duitstalig België. De naamsverandering gaat ook gepaard met een interne reorganisatie die moet toelaten om efficiënter te werken en de belangen van onze 4510 leden nog beter te dienen!
Embuild Connect verenigt de beroepsverenigingen van de dakwerkers (hellende en platte daken), schrijnwerkers, schilders, glazeniers, stukadoors en voegers, parketplaatsers en plaatsers van dekvloeren.
Van 6 tot 10 september 2023 vindt Matexpo weer plaats, de grootse vakbeurs voor bouwmachines in België. Het is de veertigste keer al. Traditiegetrouw is de plaats van het event Kortrijk Xpo. En al even traditiegetrouw doet Embuild mee met een aantal boeiende seminaries en infosessies.
Embuild is vanzelfsprekend ook aanwezig op de plechtige opening van Matexpo, die plaatsvindt op 5 september van 18.00 tot 23.00 u. Onze CEO Niko Demeester zal er de Safety Award uitreiken.
Op woensdag 6 september organiseert de VSBB (de organisatie van steigerbouwers in Embuild) van 11.00 tot 13.00 u. een algemene vergadering, gevolgd door een infosessie voor potentiële leden.
Op donderdag 7 september organiseren VlaWeBo (de Vlaamse wegenwerkers in Embuild) en de Grondbank van 08.30 tot 10.30 u. een ontbijtsessie over Grondverzet zonder verrassingen.
Komen onder meer aan bod: het Tijdelijke Handelingskader PFAS, de voorbereiding op een aanbesteding, de aanpak van de grondreiniging en de situatie wanneer het technisch verslag de effectief uitgegraven grond onderschat heeft.
Op vrijdag 8 september vinden er verschillende seminaries plaats.
● Van 10.00 tot 11.00 u. organiseren de Grondbank en Tracimat een infosessies over grond- en boorwerken, met als thema de traceerbaarheid doorheen de werken.
● Van 11.30 tot 12.30 u.: infosessie van de BVBB, de bronbemalingsbedrijven in Embuild.
Op woensdag 6 september organiseert Constructiv van 10.00 tot 14.00 u. een bijzonder interessant colloquium over de toekomst van het onderwijs. Minister van Onderwijs Ben Weyts zal tijdens het colloquium het Samenwerkingsakkoord bouw-onderwijs Vlaanderen signeren.
Wim Debyser van het Provinciaal Steunpunt Duaal Leren West-Vlaanderen zal de debatten openen met een bijdrage over het vernieuwd secundair bouwonderwijs en het duale leren.
Herman Verwimp (Marketing & HR directeur, bestuurder Mathieu Gijbels nv) geeft inspirerende voorbeelden van de samenwerking tussen het bouwonderwijs en de bouwsector.
Joeri Haex (voorzitter Constructiv Building on People) bespreekt vervolgens het nieuwe samenwerkingskader bouwonderwijs-bouwsector.
● Van 16.00 tot 18.00 u. infosessie van ABEF, de diepfunderingsbedrijven in Embuild. Er zal onder meer een boeiende voorstelling gegeven worden van de uitdagingen die de bouw van het nieuwe metrostation Toots Thielemans in Brussel met zich meebrengt. BV Raf Coppens verzorgt een intermezzo.
Prof. Melissa Tuytens (UGent) onderzoekt de professionalisering van de lerarenpraktijk en de technische vakken.
De aanwezigen krijgen de gelegenheid om vragen te stellen. Om 12.15 u. werpt een vertegenwoordiger van het kabinet Onderwijs een blik op de toekomst.
Het Samenwerkingsakkoord bouw-onderwijs Vlaanderen wordt gesigneerd door Ben Weyts, Joeri Haex, Lieven Boeve (directeur-generaal Katholiek Onderwijs Vlaanderen), Koen Pelleriaux (gedelegeerd bestuurder GO!), Griet Mathieu (directeur Provinciaal Onderwijs Vlaanderen) en Walentina Cools (algemeen directeur Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten).
Dit colloquium van Constructiv wordt afgesloten met een walking dinner.
Voor deelname aan dit event is een persoonlijke uitnodiging nodig. Nog vragen? Stel ze aan wvl@constructiv.be.
Toen we dit schreven stond het programma nog niet helemaal vast. Voor up-to-date informatie over de seminaries, zie www.matexpo.com.
Een jaar geleden kreeg de Confederatie Bouw een nieuwe naam: Embuild. Voor sommige leden is het misschien nog altijd wennen. Confederatie Bouw was dan ook een begrip in sector en ver daarbuiten. Het zal wellicht nog even duren voor onze oude naam in alle geesten vervangen is door Embuild. Maar wat men er ook van denkt: onze nieuwe naam was geen hinderpaal voor onze belangenverdediging. Allesbehalve, zelfs.
Fatsoenlijk lobbywerk vertrekt altijd van duidelijk gedefinieerde prioriteiten, gekozen in het belang van de sector. Op het federale, Belgische niveau waren onze prioriteiten de fiscale hervorming, de betere bescherming van de consument en de overheidsopdrachten –zonder daarom de andere actiepunten te verwaarlozen.
We lobbyen al langer voor maatregelen die het kmo's gemakkelijker maken om mee te dingen naar een overheidsopdracht. In 2024 zullen die er normaal gezien ook komen, onder impuls van premier Alexander De Croo en zijn vicepremiers David Clarinval en Petra De Sutter. De ministerraad heeft twee wetsontwerpen hierover in een eerste lezing goedgekeurd. Ze maken het mogelijk dat overheden voorschotten betalen afhankelijk van de omvang van de onderneming, en dat ze bepaalde zaken zoals het maken van een maquette of een tekening vergoeden.
Deze wetsontwerpen zijn nog niet goedgekeurd als we dit schrijven.
We hebben gemengde gevoelens bij de discussie over de fiscale hervorming in de federale regering. Het is positief dat het btw-tarief van 6 procent blijft bestaan voor renovaties van oudere woningen. Maar het veralgemeende tarief van 6
procent voor sloop en heropbouw in heel het land is niet verlengd wanneer we dit schrijven. Ook de tijdelijke btw-maatregel van 6 procent op zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen in woningen minder dan 10 jaar oud loopt eind dit jaar af. We blijven ervoor lobbyen dat deze maatregelen behouden blijven.
Een belangrijk element in de bescherming van de consument is de wet Breyne. Maar Embuild vindt dat deze nog versterkt moet worden. Er is een wet in opmaak die de controle van de wet Breyne door de economische inspectie moet verbeteren. Embuild praat hierover met de bevoegde ministeriële kabinetten. We zijn ook aanwezig op besprekingen over de oprichting van een ombudsdienst specifiek voor onze sector.
Ook Embuild Vlaanderen heeft een reeks prioriteiten gedefinieerd. Belangrijk daarin is onder meer het ruimtelijk beleid.
Verschillende provincies hebben een eigenlijk ruimtelijk beleidsplan opgesteld. Deze plannen creëren een bijkomende en onnodige administratieve laag die nog moeilijker maakt om een omgevingsvergunning te krijgen. Bovendien maken sommige plannen het onmogelijk om te-
gemoet te komen aan de woonnoden van de nabije toekomst. Embuild Vlaanderen maakt grondige inhoudelijke analyses van de gevolgen voor de sector van vier van de vijf provinciale plannen. Het overlegt daarover met de lokale verenigingen van Embuild, met VOKA en met de BVS. De leden van Embuild krijgen achtergrondinformatie bij de plannen. Gezamenlijke bezwaarschriften kunnen ingediend worden, maar de timing is strak.
Embuild Vlaanderen analyseerde de voorstellen van de Europese Commissie over de Natuurherstelverordening en de amendementen, in overleg met Embuild nationaal en VOKA.
In het Europees parlement heeft Embuild de gevolgen voor de bouwsector gepresenteerd. In samenwerking met VOKA gebeurde hetzelfde in het Vlaams parlement.
De natuurherstelwet is intussen door het Europees parlement goedgekeurd.
In het voorjaar zit de bouwsector altijd samen met de Vlaamse regering tijdens het Vlaams Bouwoverleg-comité (VBOC). Dit heeft onder meer geleid tot overleg over de vereenvoudiging van de procedures voor een omgevingsvergunning.
We waren in de eerste helft van dit jaar een geapprecieerde gast in de media. Embuild werd in de eerste vijf maanden van dit jaar 325 vermeld in Nederlandstalige kranten en magazines. Aan Franstalige zijde was het ongeveer 300 keer.
Bovendien kwam de beroepsorganisatie in dezelfde periode 107 keer aan bod op de radio en 75 keer op de televisie. Embuild verspreidde 16 persberichten.
Ook onze sociale media doen het goed. Embuild nationaal heeft 26 000 volgers op LinkedIn, 4600 op Facebook en 5000 op Twitter. In al deze gevallen was er een stijging vergeleken met de
Embuild Vlaanderen heeft er ook op gewezen dat de Vlaamse woonbehoeftenstudie up-to-date gebracht moet worden. Bij de onderwerpen die verder aan bod kwamen onder meer de toepassing van PPS-principes, betaalbaar wonen, het gebruik van BIM, de digitalisering in het algemeen, het bouwonderwijs, de inzet van vreemde arbeidskrachten, de werking van de VDAB en het tekort aan arbeidskrachten.
In paritair comité 124 werd een sectoraal akkoord bereikt voor 2023-2024. Twee resultaten springen eruit. Slechts een beperkt aantal bouwbedrijven zal een koopkrachtpremie toekennen. Daarnaast werd de bijdrage voor het aanvullende pensioen van de bouwarbeiders opgetrokken, maar in de komende jaren zal de financiering daarvan nog altijd via Constructiv kunnen verlopen.
Er wordt ook gewerkt aan een gemeenschappelijk akkoord met de sociale partners over een vernieuwd Plan voor eerlijke concurrentie (PEC). Dit plan werd in 2015 opgesteld om sociale dumping en mensenhandel aan te pakken.
Embuild heeft tijdens de sociale onderhandelingen ook de veiligheid aangekaart. Sinds april moeten mensen die op een bouwplaats werken een veiligheidsopleiding (of equivalent) gevolgd hebben. Er
periode daarvoor, die zelfs 25 procent bedroeg voor Twitter. Instagram, YouTube en TikTok blijven voorlopig de kleinere broertjes op dit mediakanaal.
Onze gewestelijke afdelingen doen daar nog flink wat bovenop. Embuild Vlaanderen heeft op LinkedIn bijna 16 000 volgers, en Embuild.Brussels afgerond 4600.
Het BouwForum trok dit jaar meer dan 500 deelnemers en werd achteraf geprezen vanwege de goede timing en de dynamische afwisseling van video’s, debatten en presentaties.
We stonden op Batibouw met twee stands. De stand van Build Your Home genoot veel politieke belangstelling. We hebben er verschillende ministers mo -
komt nu overleg met de veiligheidscoördinatoren om hun werking te verbeteren. Embuild heeft erop aangedrongen dat de afgesproken wijzigingen in het KB op de veiligheidscoördinatoren doorgevoerd worden.
De EU is bezig met het opstellen van een nieuwe EPB-richtlijn. Via de Europese federatie van bouwondernemingen FIEC volgt Embuild dit proces op de voet. De haalbaarheid van de nieuwe eisen moet gegarandeerd zijn, en de nieuwe maatregelen moeten geleidelijk ingevoerd worden.
De Europese Commissie wil inves-
Bij de belangenverdediging door Embuild hoort ook de adviesverstrekking.
In de eerste vijf maanden van dit jaar werden 729 adviezen en documenten met informatie bezorgd aan de leden-aannemers en aan de verschillende groeperingen in Embuild. Driekwart daarvan ging over fiscale, economische, sociale en juridische kwesties.
gen ontvangen.
Ook Open Wervendag was een succes, met 89 fysieke en 7 virtuele bouwplaatsen. Ondanks het slechtere weer waren er 60 000 fysieke bezoekers. De website van het event werd 190 000 keer bezocht en de video's werden 3,5 miljoen keer bekeken.
Ten slotte vermelden we hier nog De bouw kijkt verder, de campagne van Constructiv die de volle steun krijgt van Embuild. In mei waren er de weken van de bouw, met onder meer de Minecraft challenges voor jongeren. De campagne was ook aanwezig op drie muziekfestivals deze zomer, netjes verdeeld over de drie gewesten: Couleur Café, Les Ardentes en Suikerrock.
teringen in duurzame activiteiten stimuleren. Maar wanneer is een activiteit duurzaam? Dat staat in de EU-Taxonomie. Deze helpt om beleggingen toe te leiden naar activiteiten die een groene transitie bevorderen. De Europese bouw wil dat het niet blijft bij woorden maar dat het systeem concreet toepasbaar is. Bovendien moet het aansluiten bij de realiteit in de sector
Er is daarnaast een herziening van de bouwproductenrichtlijn op til. De bouwsector vraagt dat het toepassingsgebied van de richtlijn niet uitgebreid wordt tot directe installatie. Daarnaast moet de administratieve belasting bij hergebruik beperkt worden.
Embuild Wallonie is erin geslaagd om zijn versie van het VBOC op te zetten. Twee keer per jaar zal er overleg zijn tussen de sector en de Waalse regering. De eerste ontmoeting vond plaats in mei en ging over werkgelegenheid, opleiding en onderwijs.
Embuild Wallonie verkreeg dat het verkrijgen van bepaalde energiepremies vereenvoudigd werd. Aansluitend op het Waalse relanceplan zal ook onderzocht worden hoe het zit met de vooruitgang van een aantal overheidsopdrachten in de bouw.
Het aantal fiscaal voordelige overuren met overwerktoeslag wordt verhoogd van 130 tot 180 overuren. Bovendien zijn de 120 bijkomende vrijwillige overuren, de zogenaamde relance-uren, weer ingevoerd sinds 1 juli 2023. Beide maatregelen zijn opgenomen in het interprofessionele kaderakkoord 2023-2024.
Wanneer we dit schrijven, is de wet die dit regelt nog niet gepubliceerd in het Staatsblad. Maar op 20 juli heeft de kamer het wetsontwerp wel al goedgekeurd. Zodra de publicatie in het Staatsblad er is, zullen deze maatregelen met terugwerkende kracht van toepassing zijn.
Sinds 1 januari 2021 kon een bouwvakker 130 overuren presteren die een fiscale voorkeursbehandeling genieten. Er was een vermindering in de personenbelasting van de werknemer, en de werkgever hoefde een deel van de bedrijfsvoorheffing niet door te storten aan de fiscus.
Het interprofessioneel kaderakkoord 2023-2024 trekt dat maximum van 130 uur op tot 180 uur in 2023 en 2024 en in de eerste helft van 2025. In het verleden was sprake van een bijkomende voorwaarde voor deze verhoging, namelijk dat de overuren boven 130 moesten worden gepresteerd op een bouwplaats met elektronische aanwezigheidsregistratie. Maar deze voorwaarde heeft men laten vallen voor de net vernoemde periode.
De sector heeft gevraagd dat in bouwondernemingen het maximum opgetrokken wordt tot 220 overuren. Voor wegenwerkers zou het zelfs 280 uur moeten worden. Maar deze verhogingen moeten eerst de goedkeuring krijgen van de Europese Commissie. De vraag is aan haar voorgelegd, maar helaas wachten we al erg lang op het antwoord.
Van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025 kunnen in een bouwbedrijf per kalenderjaar weer 120 bijkomende vrijwillige overuren gepresteerd worden. Voor alle duidelijkheid: het gaat om 120 uur tussen 1 juli en 31 december 2023, 120 uur in 2024 en nog eens 120 uur tussen 1 januari en 30 juni 2025.
Deze uren komen boven op het basiscontingent van 100 vrijwillige overuren per jaar die in de arbeidswet van 16 maart 1971 staan.
Het gaat om netto overuren. Ze worden uitbetaald tegen 100 procent, zonder loontoeslag. De werknemer hoeft er geen inkomstenbelasting op te betalen. Het brutoloon voor deze uren is dus meteen het nettoloon.
Deze bijkomende vrijwillige overuren worden niet meegeteld in de berekening van de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur. Bijgevolg moeten ze niet gerecupereerd worden. En in tegenstelling tot het basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, komen ze niet op de teller van de interne grens. Ze hebben daar dus geen invloed op.
Op deze 120 bijkomende uren moeten geen sociale bijdragen betaald worden. De werkgever hoeft ze dus niet aan te geven in de DmfA. De loonkosten voor de werkgever zijn met andere woorden gelijk aan het uurloon voor de werknemer.
Aangezien de werknemer geen inkomstenbelasting hoeft te betalen op deze relance-uren, moet de werkgever geen bedrijfsvoorheffing in te houden op voorwaarde dat geen overloon wordt betaald. Deze vrijstelling is van toepassing
per belastingplichtige en per belastbaar tijdperk. De toepassing loopt af op 30 juni 2025.
Maar let op: tot aan de publicatie van de wet die deze overuren regelt, moet de werkgever de bedrijfsvoorheffing wél inhouden en doorstorten. Na de publicatie heeft de werkgever de keuze om deze terug te vorderen via corrigerende aangiften of de verrekening te laten verlopen via de belastingaangifte van de werknemer.
Hoewel de bezoldiging van deze bijkomende vrijwillige uren vrijgesteld is, moet ze toch vermeld worden op fiscale fiche 281.10 en fiche 281.20 (rubriek 15). Deze bezoldigingen moeten worden vermeld op de berekeningsnota bij het aanslagbiljet van de personenbelasting.
In de komende nummers van Embuild Magazine gaan we dieper in op de koopkrachtpremie, een belangrijk punt van het sociaal akkoord 2023-2024 voor de bouwvakarbeiders in paritair comité 124.
De
Als ondernemer voelt u vast ook de prijzen stijgen! Een optimalisatie van uw kosten dringt zich op. Dat geldt zeker ook voor uw verzekeringen. Ga regelmatig na of uw verzekeringen beantwoorden aan echte behoeften en kijk of er geen overlappingen zijn.
Een bedrijf is een levende organisatie. Er kan dan ook heel wat veranderen. Zijn er bijvoorbeeld activiteiten bijgekomen binnen uw onderneming? Of hebt u nieuwe werknemers in dienst genomen? Kijk met uw verzekeraar na of de waarborgen nog voldoende zijn, en of ze moeten opgetrokken of verlaagd worden. En de premie zelf, is die nog wel juist? Bekijk bevoorbeeld of het nog zinvol is om een omniumverzekering te nemen voor een auto van vijf jaar of ouder.
Maar ook de verzekeringen voor de bedrijfsleider worden best minstens elk jaar onder de loep genomen. Check bijvoorbeeld of het vooropgestelde vervangingsinkomen bij ziekte of invaliditeit nog voldoet.
Een grondig jaarlijks onderzoek is broodnodig als u niet voor verrassingen wil komen te staan. De verzekeraar die zijn klant en activiteiten goed kent, is in staat om proactief te werken en gerichter te helpen.
De jaarlijkse controle van de verzekeringssituatie kan ook een aanleiding zijn om verzekeringen te bundelen. Op die manier heeft u voor al uw verzekeringen één aanspreekpunt. Als er dan iets voorvalt, weet u meteen wie u moet contacteren. Dat is dus makkelijker en interessanter.
Zo vermijdt u ook dat bepaalde risico’s niet worden gedekt omdat ze tussen de mazen van het net glippen. Dat kan gebeuren als u met verschillende verzekeringsmaatschappijen werkt. Bij een bundeling is het makkelijker om er de dubbelverzekerde zaken uit te halen en heeft u minder administratie.
Een andere manier om geld te besparen, is een preventieve aanpak. Het aantal ongevallen verminderen heeft bijvoorbeeld een financiële impact: want er is geen vertraging van de activiteit en er moet geen vervanger gezocht worden ...
Deze benadering past ook in het bewustmakingsproces en in het sensibiliseren. Een Risk Engineer van uw verzekeraar kan u bewust(er) maken van gevaarlijke situaties op de werkvloer. Bij Federale Verzekering kan u gratis beroep doen op een Risk Engineer.
Met meer dan 80 000 zijn ze, de zelfstandigen in de bouwsector. Sommigen, zoals Philippe Derick in dit dossier, houden zoveel van de vrijheid van het zelfstandigenbestaan dat ze er een mooie baan in een bouwbedrijf voor hebben laten staan. Helaas was het sociale statuut van de zelfstandige tot voor kort niet zo gunstig. Maar daarin is gelukkig veel verandering gekomen. Wat daarentegen geen verandering nodig had, is onze dienstverlening aan deze onmisbare bouwondernemers. Er is geen betere partners denkbaar voor de zelfstandige die advies of opleiding nodig heeft, of die gewoon met gelijkgestemden wil netwerken over het vak.
Waarom word je zelfstandige in de bouw? Voor menige collega in onze sector zal het antwoord van ons lid Philippe Derick bekend in de oren klinken: na jaren als werknemer in bouwondernemingen wilde hij eindelijk zijn droom waarmaken en een eigen zaak beginnen. Hij heeft het zich nog geen seconde betreurd – al komen de steun van een sterke beroepsorganisatie en van een goede boekhouder goed van pas.
Philippe Derick: "Toen ik begon als zelfstandige deed ik vooral metselwerken en legde ik opritten, terrassen, vloeren en dergelijke aan. Eerder kleinere klussen. Maar dan ben ik doorgegroeid naar wat ik graag doe: badkamers en sanitair van A tot Z. Dat houdt dus alles in: wastafels, douches en andere sanitaire meubels, de tegels, de elektriciteit enzovoort. Wat trouwens niet wil zeggen dat ik geen andere opdrachten aanneem, maar badkamers doe ik het liefste."
Hoe bent u in de sector terechtgekomen?
Philippe Derick: "Ik ben ongeveer dertig jaar geleden begonnen als arbeider in een bouwbedrijf dat opritten en dergelijke aanlegde. Daar heb ik anderhalf jaar gewerkt. Dan ben ik naar een ander bedrijf gegaan, een ruwbouwer, waar ik een jaar of vijftien gewerkt heb en ik doorgroeide naar ploegbaas. En dan ben ik naar een derde bedrijf gegaan waar ik meteen kon beginnen als werfleider. Ik deed er typisch appartementsgebouwen met zes, zeven flats."
Dat lijkt niet onaantrekkelijk als baan. Waarom bent u dan zelfstandige geworden?
Philippe Derick: "Ik wilde eigenlijk al heel lang voor mijzelf aan de slag gaan in de bouw. Maar ik had een diploma A4 gehaald voor metaalbewerking; tegenwoordig heet dat het beroepsonderwijs. Toen ik van de school kwam, had ik dus weinig verstand van ondernemen. Mocht ik een opleiding gedaan hebben met meer
bedrijfsbeheer erin, dan zou ik misschien tien jaar eerder zelfstandige geworden zijn."
Wat heeft uiteindelijk de doorslag gegeven?
Philippe Derick: "Dat ik een jaar of dertien geleden dan toch zelfstandige geworden ben, had er onder meer mee te maken dat een kameraad van mij ook zelfstandige was. Hij heeft me de weg gewezen naar een goede boekhouder, en ik kan het u zeggen: een goede boekhouder is héél belangrijk."
"Er was toen nog een vestigingswet. Een zelfstandige moest aan allerlei voorwaarden voldoen voor hij de toegang tot een bouwberoep kreeg. Ik kon gelukkig mijn ervaring bewijzen, en mijn schoonzus is ook zelfstandige. Als ik vijf jaar begeleiding van haar kreeg, mocht ik eraan beginnen. Ik ben dan een paar maanden zelfstandige in bijberoep geweest, en dan heb ik mijn ontslag gegeven."
Welke ondernemingsvorm hebt u gekozen als zelfstandige?
Philippe Derick: "Eerst een eenmanszaak. Maar na een jaar kwamen de belastingen aankloppen, en ik ga heel eerlijk zijn: dat was niet mals. Ze kwamen van alle kanten, zal ik maar zeggen. Een eenmanszaak moet belastingen aangeven in de personenbelasting en die tarieven liggen hoger dan in de vennootschapsbelasting."
"Met veel hulp van mijn boekhouder heb ik dan een bv opgericht. Dat is duurder en ingewikkelder dan de oprichting van een eenmanszaak. Maar ik heb het
"Sinds de afschaffing van de vestigingswet kan de eerste de beste buschauffeur met nul ervaring beginnen in de bouw. Dat is niet goed voor onze stiel."
toch gedaan, want nu is er een duidelijke scheiding tussen mij en de onderneming. En de belastingen worden heel anders berekend!"
Welke specifieke problemen heeft een zelfstandige bouwondernemer zoals u?
Philippe Derick: "Ik ben nu 59 jaar oud, en het werk zelf heb ik onder de knie. Ik ken mijn beroep. Klanten vinden gaat ook goed. 95 procent komt via mond-aan-mond-reclame. Nee, de grootste uitdaging is voor mij de papierwinkel. Mijn chance is dat ik kon beginnen bij een goede boekhouder. Intussen is hij overleden maar zijn dochter heeft overgenomen, en ook bij haar kan ik altijd terecht als ik raad nodig heb."
"Ook in mijn werk probeer ik die papierwinkel trouwens te vermijden. Ik maak bijvoorbeeld heel zelden offertes. Dat kost tijd en ik zit niet graag achter een bureau allerlei zaken uit te tellen. Ik werk het liefste in regie. Dat is ook het eerlijkste voor de klant. Als ik een badkamer bouw, gaat de klant sanitaire meubels en tegels enzovoort kiezen bij de leveranciers. Hij kent de prijs van alles, en ik zeg hem dan hoeveel mijn arbeid kost en hoeveel daar nog bij komt voor
mijn materialen. Ik doe dat al zo lang mijn onderneming bestaat en ik heb daarmee nog nooit problemen gehad."
Vlaanderen heeft de vestigingswet afgeschaft. Een goede maatregel of niet?
Philippe Derick: "Ik heb daar een dubbel gevoel bij. Ze was er nog toen ik begon als zelfstandige en dat zorgde voor veel papierwerk. Ik moest mijn ervaring bewijzen met een document van mijn baas en noem maar op. Dat kwam allemaal in orde, maar toch."
"Maar sinds de afschaffing kan de eerste de beste buschauffeur met nul ervaring beginnen in de bouw. Dat is niet goed voor onze stiel. Je moet een vakman zijn, want in een badkamer telt niet alleen of de tegels mooi zijn. Wat achter de tegels zit is minstens even belangrijk. Als een badkamer niet goed gedaan is, moet je de boel beginnen uit te breken. Knoeiers maken onze stiel kapot. De klant moet tegen hen beschermd worden."
Hebt u de covidcrisis goed doorstaan?
Philippe Derick: "Je moest je toen aan allerlei regels houden en ik heb wel wat dagen zonder activiteit gehad. Maar
toch heb ik tijdens de crisis niet zo veel problemen ondervonden. Ik had werk, opdrachten die ik vóór het uitbreken van de covidcrisis met klanten afgesproken had."
"Maar door de lockdowns was het een heel moeilijke periode om nieuwe klanten te vinden. Ik heb dus wel een dipje gehad in de naweeën van de covidcrisis. Gelukkig is dat nu weer in orde. Ik heb ook gebruik gemaakt van de premies en ondersteuningsmaatregelen die er waren voor zelfstandigen. Maar dan zonder het onderste uit de kan te willen halen: niks is gratis, uiteindelijk krijg je rekening toch weer gepresenteerd."
U zei net dat u 59 bent. Dan begint het pensioen te wenken, stel ik me voor.
Philippe Derick: "Ja, het einde komt in zicht hé. Ik heb geen kinderen, die gaan de zaak dus niet overnemen. Misschien vind ik wel een overnemer, maar de kans is groot dat de onderneming gewoon stopgezet wordt. Officieel moet ik nog werken tot in 2025 voor ik recht heb op pensioen, maar ik heb er nog geen idee van wat ik dan ga doen."
Bent u blij dat u zelfstandige bent?
Philippe Derick: "Ik ben héél blij dat
ik zelfstandige ben. In het eerste bouwbedrijf was ik werk-moe geworden. Als werknemer moet je doen wat de baas zegt, en ik ging op het laatste tegen mijn goesting naar de bouwplaats. Als werfleider en ploegbaas moet het ook klikken met de ploeg, en dat was helaas niet altijd het geval. Ik voelde me daar niet goed bij."
"De eerste maanden nadat ik ontslag genomen had, waren moeilijk. Maar toen heb ik mijn draai gevonden. Ik doe bijna altijd werk dat ik graag doe, ik bepaal zelf mijn uren, ik regel zelf mijn leven. Het is die vrijheid die me gelukkig maakt."
U bent lid van Embuild. Bent u tevreden over onze dienstverlening?
Philippe Derick: "Ja, Embuild. Om eerlijk te zijn: ik zeg nog dikwijls Confederatie Bouw. Dat was toch een sterke naam, vind ik. Maar mijn ervaringen met Embuild zijn heel goed. Ik heb twee keer juridisch advies nodig gehad, één keer omdat ik het slachtoffer geworden was van Nederlandse fraudeurs die mij plots facturen van honderden euro opstuurden. Ik heb dan naar Vlaams-Brabant gebeld en Saskia daar heeft me heel goed op weg gezet. Als ik met een probleem zit, bel ik naar Embuild en krijg binnen de kortste keren antwoord."
Philippe Derick heeft zich gespecialiseerd in badkamers en sanitair van A tot Z: wastafels, douches en andere sanitaire meubels, de tegels, de elektriciteit enzovoort.
Wie vroeger zelfstandige werd, nam een ernstig risico. De sociale bescherming was veel minder sterk dan die van werknemers. Maar intussen is de situatie grondig veranderd, vertelde ons Christine Lhoste, directeur-generaal van de studiedienst van Embuild. Zelfstandigen hebben nu stilaan een sociaal statuut die naam waardig.
Christine Lhoste: "Het sociaal statuut van de zelfstandigen is tegenwoordig veel beter dan 15 jaar geleden. Maar soms heb ik het gevoel dat de zelfstandigen dat nog niet helemaal beseffen.
Het statuut is nochtans superbelangrijk, gewoon al als je kijkt naar het aantal ondernemers dat eronder valt maar ook omdat het de sociale basisbescherming is van de zelfstandigen. De bouw telt afgerond 81 000 ondernemers in deze categorie. Dat is meer dan het dubbele van het aantal werkgevers. Embuild zal in zijn lobbywerk waakzaam zijn op dit gebied en de belangen van deze ondernemers verdedigen."
Christine Lhoste: "Via de paritaire instelling Constructiv hebben de arbeiders in de sector al een sterke sociale bescherming boven op de RSZ, met onder meer een aanvullend pensioen. Een vergelijkbare instelling bestaat niet voor zelfstandigen, hun wettelijke statuut wordt gewoon beheerd door de RSVZ. Gelukkig is er op dat gebied in de voorbije jaren aanzienlijke vooruitgang geboekt, en bestaat er nu voor hen een vrij sterke bescherming. Het volledige budget van de RSVZ bedraagt ongeveer 9,7 miljard euro per jaar, deels gefinancierd door de bijdragen en deels door de overheid."
"Ik moet benadrukken dat de sociale bijdragen die zelfstandige betalen géén belastingen zijn. Het is een verzekering. Hoeveel ze betalen aan de RSVZ hangt af van het
inkomen. Tot 70 858 euro gaat het om 20,5 procent van de bruto beroepsinkomsten van het lopende jaar verminderd met de beroepskosten en verliezen, met een minimum van 875,03 euro."
"Boven de 70 857,99 euro betaal je een tarief van 14,16 procent op de schijf tussen 70 858 en 104 422,24 euro. Op het bedrag daarboven moet een zelfstandige geen sociale bijdragen betalen. Deze bijdragen zijn per kwartaal betaalbaar. Merk trouwens op dat er voor een beginnende zelfstandige verminderde bijdragen bestaan."
"Het zijn geen kleine bedragen, maar in ruil krijgen zelfstandigen rechten. En in de voorbije 15 jaar zijn de tarieven niet verhoogd – integendeel, ze zijn lager geworden ondanks de fors toegenomen bescherming."
Christine Lhoste: "De pensioenen zijn een voorbeeld. In de strijd voor een beter sociaal statuut vormden die een prioriteit. Na jaren van actie is het minimumpensioen voor zelfstandigen opgetrokken tot het minimumpensioen voor werknemers. Vroeger bedroeg het amper de helft."
"Vorig jaar kreeg een alleenstaande gepensioneerde met een volledige loopbaan van 45 jaar 1669,74 euro per maand. Voor een huishouden met iemand ten laste was het 2086,52 euro. De RSVZ gaat dit jaar ongeveer 5,2 miljard besteden aan zelfstandigenpensioenen."
Christine Lhoste: "Ongeveer 3,7 miljard euro gaat naar een andere belangrijke pijler van de sociale bescherming, namelijk de gezondheidszorg en de daarmee verbonden uitkeringen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en dergelijke. Ook voor de zelfstandige die ziek is bestaat er dus een degelijke sociale bescherming. Hij of zij heeft recht op een uitkering gelijk aan het minimumpensioen."
"Nog een bewijs dat de mentaliteit veranderd is: zelfstandigen hebben tegenwoordig
" De bouw telt afgerond 81 000 zelfstandigen. Dat is meer dan het dubbele van het aantal werkgeverss. "
recht op moederschaps-, vaderschaps- en geboorteverlof. Daar konden ze vroeger alleen van dromen. Voor de moeders is het twaalf weken, aangevuld met 105 dienstencheques. Voor de vaders en de meeouders is het sinds dit jaar twintig werkdagen of veertig halve dagen."
Christine Lhoste: "Bij Embuild beseffen we heel goed dat de sector zelfstandigen nodig heeft om te doen wat van hem verwacht wordt door de samenleving. Tijdens de covidcrisis heeft Embuild zich bijvoorbeeld mee ingezet om zelfstandigen overbruggingsrechten toe te kennen."
"We hebben ons ook gemengd in de discussie over de fiscale hervorming, onder meer om de verlaagde btw op renovaties en sloop/ herbouw te verdedigen. Ook de toegang tot overheidsopdrachten is een actiepunt. Een ander voorbeeld: elektronisch factureren. In de toekomst zal dat steeds meer verwacht of zelfs verplicht worden. De leden van Embuild die de nodige software niet willen aankopen, krijgen via onze website de toegang tot Billtobox, een zeer betaalbare applicatie om elektronische facturen te maken, te versturen en te verwerken."
Christine LhosteChristine Lhoste: "Maar er is wel iets wat mij opvalt. In de hele economie is 35 procent van de zelfstandigen een vrouw. In de bouw is dat amper 6,3 procent. Bij de loontrekkenden is de situatie iets minder extreem: ongeveer 10 procent is een vrouw. Maar dat zijn arbeiders en bedienden samen. Bij de arbeiders vormen de vrouwen slechts iets meer dan één procent van het totaal. "
"De vrouwen in de bouw die ik ontmoet zijn stuk voor stuk sterke persoonlijkheden. Ik zou het persoonlijk een goed idee vinden mocht er een netwerk van vrouwelijke ondernemers in de bouw gecreëerd worden. Dat zou hun een stem en een vorm van vertegenwoordiging geven. In dat netwerk kan ook onderzocht worden wat vrouwen afremt, en wat daaraan kan gedaan worden. Want dat is nodig volgens mij. Christine Lagarde, de voorzitter van de Europese Centrale Bank, zei het onlangs nog: als vrouwen onder dezelfde voorwaarden als mannen toegang zouden krijgen tot de arbeidsmarkt in de EU, dan zou het bbp met ongeveer 10 procent stijgen tegen 2050."
De zelfstandigen in de bouw hebben iets gemeen met de kleine ondernemingen met minder dan tien personeelsleden. Samen vormen ze namelijk met voorsprong de ruggengraat van onze sector.
Volgens gegevens van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) waren er in het laatste kwartaal van vorig jaar in ons land afgerond 1,241 miljoen zelfstandigen en zelfstandige helpers. Zelfstandige helper zijn mensen die geen eigen zaak hebben, maar die wel verzekeringsplichtig zijn als zelfstandige. Een typisch voorbeeld is de meewerkende partner van een zelfstandige.
Met zijn 80 640 zelfstandigen en zelfstandige helpers was de bouwsector goed voor 7 procent van dit totaal. Voor afgerond 59 000 van hen was de bouwactiviteit de hoofdactiviteit. Daarnaast waren er afgerond 17 000 bouwzelfstandigen in bijberoep. Opvallend: ongeveer 4500 bouwzelfstandigen waren nog aan de slag na de pensioengerechtigde leeftijd.
Wat betreft de aantallen staat de bouw op de vierde plaats. De dienstverlening staat afgetekend aan de leiding (68 procent van alle zelfstandigen), gevolgd door de "andere nijverheden" (17 procent) en de landbouw (8 procent).
Vorig jaar gaf de bouwsector werk aan afgerond 289 000 mensen. Naast de zelfstandigen waren er 156 000 arbeiders en 52 500 bedienden. De loontrekkenden waren dus goed voor afgerond 208 000 van de werkenden in de sector. Hieruit volgt dat 38 procent –meer dan een derde! – van de mensen actief in de bouw een zelfstandige was.
Er waren afgerond 134 500 private ondernemingen in de bouwsector in 2022. Daarbij ongeveer 29 500 werkgevers en 105 000 be-
drijven zonder personeel. De bedrijven zonder personeel zijn dus goed voor 77 procent van het totale aantal ondernemingen in de sector.
Maar ook de werkgevers zijn voornamelijk kleine ondernemingen. Dat is een typisch kenmerk van de bouw. 21 100 bouwondernemingen hebben 1 tot 4 werknemers, en 4300 hebben 5 tot 9 mensen in dienst. Alles samen zijn er dus afgerond 25 500 ondernemingen die minder dan tien mensen in dienst hebben. Dat komt overeen met ongeveer 85 procent van de bouwwerkgevers.
In overeenstemming met de officiële Europese definitie gebruikt de FOD Economie de uitdrukking kmo voor ondernemingen met minder dan 250 werknemers. Een onderneming met minder dan 50 werknemers is een kleine kmo. Deze categorie kan nog onderverdeeld worden in de kleine ondernemingen (10 tot 49 werknemers) en de micro-ondernemingen (0 tot 9 werknemers).
Volgens deze definities is de bouw het schoolvoorbeeld van een sector die voornamelijk bestaat uit micro-ondernemingen. Het gevolg is vanzelfsprekend dat de werkgelegenheid in de bouw gespreid is over een zeer groot aantal ondernemingen. De micro-ondernemingen vormen 85 procent van het aantal ondernemingen, maar creëren 30 procent van de banen.
De bouw bestaat vanzelfsprekend niet enkel uit micro-ondernemingen. Er zijn 2400 bouwwerkgevers met 10 tot 19 personeelsleden; 1200 bedrijven met 20 tot 49 personeelsleden; 300 bedrijven met 50 tot 99 personeelsleden; 200 bedrijven met 100 tot 499 personeelsleden en ten slotte 16 bedrijven die meer dan 500 mensen in dienst hebben (alle cijfers zijn afgerond).
Embuild, de vroegere Confederatie Bouw, is een ledenorganisatie. Om precies te zijn: de grootste en sterkste ledenorganisatie in de Belgische bouwsector. Maar je moet al die leden verdienen, en dus is onze dienstverlening aan hen één van onze belangrijkste taken. Dat was zo toen we nog Confederatie Bouw heetten, en dat blijft het geval.
Na lang lobbywerk heeft Embuild onlangs bekomen dat kleinere bedrijven gemakkelijker kunnen meedingen naar overheidsopdrachten. Maar er is een maar. Vanaf november zal een aannemer ook voor kleinere overheidsopdrachten e-facturen moeten kunnen versturen. Voor grotere opdrachten is dat al langer het geval. De timing voor deze verplichting is als volgt:
Opdrachten boven de Europese drempel: bij publicatie sinds 1 november 2022.
Opdrachten tussen de Europese drempel en 30 000 euro exclusief btw bij publicatie sinds 1 mei 2023.
Opdrachten onder 30 000 euro exclusief btw: bij publicatie vanaf 1 november 2023.
OPGELET: Er zijn geen uitzonderingen voor kleine ondernemingen of zelfstandigen. Wie wil meedingen naar een overheidsopdracht zal e-facturen moeten kunnen versturen. Maar heel wat aannemers hebben hiervoor de nodige software niet in huis. Daarom heeft Embuild voor de leden een beveiligde tool voor e-facturatie geregeld: Billtobox, een product van Unifiedpost Group.
Over e-facturatie bestaan nog altijd misverstanden. Een factuur versturen per e-mail is géén e-facturatie. Het is een digitale han-
deling maar er moeten vervolgens nog altijd zaken manueel gedaan worden. Een e-factuur daarentegen heeft een gestructureerd elektronisch format en krijgt een integraal digitale behandeling, van de verzending en de ontvangst tot het aanleveren aan de boekhouding en de goedkeuring van de betaling.
Ook wie niet geïnteresseerd is in overheidsopdrachten krijgt trouwens wellicht te maken met de e-factuur. De federale regering heeft plannen om elektronische facturatie te verplichten tussen ondernemingen onderling (B2B). Dat stond in de beleidsnota Financiën voor 2022 van minister Vincent van Peteghem.
Billtobox is zeer betaalbaar. De prijzen starten vanaf 10 euro voor 500 documenten. De tool is ook erg gebruiksvriendelijk. Je moet een computer kunnen inschakelen en kunnen inloggen op een website. Meer computervaardigheden heb je niet nodig. Het systeem had eind vorig jaar al meer dan 85 000 gebruikers-kmo's verspreid over Europa, Azië en Noord-Afrika, waarbij onder meer Bouwend Nederland (het Nederlandse Embuild).
De aannemer kan altijd kiezen. Hij kan een echte e-factuur versturen, maar als een private klant daarmee niet overweg kan, ook een pdf.
Veel zelfstandigen en kleinere bouwbedrijven gebruiken Cpro, een calculatiepakket ontwikkeld door Buildwise (het vroegere WTCB). Je kunt er met een minimum aan moeite offertes, vorderingsstaten, facturen en nacalculaties mee maken.
Op vraag van Embuild wordt nu een koppeling ontwikkeld tussen Billtobox en Cpro. Deze zal de data in Cpro automatisch omzetten in factuurgegevens. Je kon met Cpro
" Embuild geef t zijn leden advies en begeleiding wanneer ze met vragen of problemen geconfronteerd worden. Het eerste aanspreekpunt is dan de lokale vereniging van de aannemer. In elke provincie is er een. "
projecten al opvolgen van offerte tot oplevering. Daar komt in de nabije toekomst dus ook de e-facturatie bij.
De werking van deze tool wordt uitgebreid uitgelegd op de website help.billtobox.com, met voorbeelden en video’s. We raden een bezoekje aan deze website aan, want in dit artikel kunnen we wegens plaatsgebrek niet alle mogelijkheden van Billtobox uitleggen.
Je kunt bijvoorbeeld een klantenbestand naar Billtobox importeren. Met enkele kliks kun je een bestelbon of een ander document aan een e-factuur koppelen. In een Doc-center kun je alle soorten digitale documenten archiveren en beheren. Vanzelfsprekend kun je met Billtobox ook inkomende facturen behandelen. Er zijn zelfs betalingen mogelijk binnen het platform, zonder dat daarbij een externe bank betrokken moet worden.
INFO : Geïnteresseerd? Via embuild. be kunt u een account maken en Billtobox testen De leden van Embuild kunnen toegang krijgen tot Billtobox vanop de website van de beroepsorganisatie..
De inflatie is niet meer aan het pieken wanneer we dit schrijven. Maar de sterk gestegen prijzen van bepaalde bouwmaterialen, de sterk schommelende energieprijzen in 2022, de zeer aanzienlijke loonindexering … Ze hebben ons met de neus op de feiten geduwd: je houdt in een contract beter rekening met prijsschommelingen. Er kan veel tijd verstrijken tussen de offerte en de factuur.
Een manier om dat te doen, is een prijsherzieningsformule opnemen in het aannemingscontract. Embuild stelt hiervoor modeldocumenten en -clausules ter beschikking van de leden. Wie hierover toch nog vragen heeft, kan die altijd stellen aan zijn lokale vereniging.
Voor een manier om de prijsherzieningen te berekenen, verwijzen we naar RevTool van
Heel belangrijk zijn ook onze events en mediakanalen. Wie lid is van Embuild krijgt zonder bijkomende kosten het ledenblad Embuild Magazine (dat tot september 2022 "Bouwbedrijf" heette).
Daarnaast is er onze dagelijkse e-nieuwsbrief de BouwFlash. Leden worden ook vermeld op Build Your Home, het internetplatform voor consumenten die een aannemer zoeken.
Voor de leden in de deelsector van de voltooiing en de afbouw zijn er verschillende vakbeurzen.
Maar wat communicatie betreft steken twee events er bovenuit: Open Wervendag en het BouwForum. Beide vinden in het voorjaar plaats. Het BouwForum brengt aannemers samen met experts en politici die een belangrijk thema voor onze leden uitdiepen. In de voorbije jaren kwamen onder meer de overheidsinvesteringen, de veiligheid op de bouwplaats en de arbeidsmarkt aan bod. Normaal gezien vormen de verkiezingen het onderwerp in 2024.
Open Wervendag ten slotte is de hoogmis van de bouwsector. De leden van Embuild gooien dan het hek rond hun mooiste projecten open voor het brede publiek. Elk jaar trekt Open Wervendag tienduizenden bezoekers. Het is het perfecte visitekaartje voor de vakkennis en de creativiteit in onze sector.
Buildwise (het WTCB). Deze tool wordt iedere maand geüpdatet.
In Vlaanderen is de vestigingswet al enkele jaren afgeschaft. Embuild betreurt dat. Om het even wie kan nu zonder vakkennis of ondernemersvaardigheden een bouwbedrijf beginnen. Dat is om evidente redenen niet goed voor de consument. Het is daarnaast niet goed voor de beginner, voor wie het risico op een mislukking toeneemt. Maar het is ook niet goed voor de aannemer die zijn zaakjes wél in orde heeft, want ook zijn reputatie wordt aangetast door de knoeiers op de markt.
Embuild biedt zijn leden daarom vertrouwensattesten aan. Dat zijn exclusieve instrumenten waarmee zij het consumentenvertrouwen kunnen winnen. Op basis van het gebruik van elders beschikbare gegevens stelt Embuild drie soorten attesten ter beschikking van de leden:
Heel interessant zijn ook de modeldocumenten die ter beschikking staan van de leden van Embuild: algemene voorwaarden, modelcontracten, modelbrieven enzovoort.
● Een attest van lidmaatschap. Op dit document wordt verklaard dat een aannemer lid is van een beroepsvereniging in Embuild, en sinds welke jaar hij dat is.
● Een erkenningsattest.
Dit document bewijst de erkenningen (activiteiten en klasse) waarover de onderneming beschikt. Deze zijn vereist in overheidsopdrachten en vormen een soort kwaliteitslabel.
● Een attest met activiteiten en beroepsbekwaamheid opgenomen in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).
Op dit document staan de bouwactiviteiten van de onderneming in de vorm van een Nacebel-code (Nacebel 2008: 41,42 en 43). Dit attest bevat ook de informatie in de KBO over de beroepsbekwaamheid bouw, beter bekend als de toegang tot het beroep.
Embuild raadt aan om deze beroepsbekwaamheden nauwgezet up-to-date te houden in de KBO. Dan is uw attest correct en volledig. Bovendien zal het goed van pas komen, mocht er in de toekomst een soort geactualiseerde vestigingswet komen in Vlaanderen. Samen met de sociale partners van de
Vlaamse bouw is Embuild daarvoor aan het pleiten bij de regering.
Hebt u een opleiding gevolgd die u in de KBO kunt vermelden, een officieel getuigschrift verkregen of relevante ervaring opgedaan, dan kan een dienstverlener zoals Formalis de KBO voor u aanpassen (zie ook www.formalis.be).
Heel interessant zijn ook de modeldocumenten die ter beschikking staan van de leden van Embuild: algemene voorwaarden, modelcontracten, modelbrieven enzovoort.
Embuild geeft zijn leden advies en begeleiding wanneer ze met vragen of problemen geconfronteerd worden. Het eerste aanspreekpunt is dan de lokale vereniging van de aannemer. In elke provincie is er een.
Het ledengedeelte van de www.embuild.be bevat een schat aan informatie over de meest uitlopende aspecten: bedrijfsbeheer, btw, fiscaliteit in het algemeen, personeelsbeheer, prijsindexen … Daarmee is deze website complementair aan de dienstverlening door onze lokale afdelingen.
In de afgelopen jaren hebben enkele crisissen een grote invloed gehad op de bouw: covid, de oorlog in Oekraïne, de hoge energieprijzen … We hebben dan iedere keer een deel van de website specifiek daaraan gewijd, met een FAQ, een overzicht van alle steunmaatregelen en advies voor de leden.
Embuild sluit deals met fabrikanten en leveranciers, waardoor hun producten en diensten goedkoper zijn voor leden. Ook de betalende diensten van Embuild zelf zijn vanzelfsprekend veel goedkoper voor de leden.
Veel aannemers identificeren zich op de eerste plaats met hun bouwvak. Dat is logisch – hun vakmanschap is wat hen onderscheidt van de rest van de mensheid.
Daarom telt Embuild talrijke beroepsverenigingen. Volgens Dirk Van Kerckhove van Embuild zijn ze "de brug tussen de aannemer en de andere spelers die van belang zijn voor zijn vak."
Dirk Van Kerckhove is directeur van Embuild Connect. Deze beroepsvereniging, die tot voor kort cluster Afwerking genoemd werd, verenigt de beroepen actief in de afwerking- en de dakensector: de schrijnwerkers, schilders-decorateurs, parketleggers, de hellende en platte daken enzovoort. Embuild Connect telt naast verschillende grote ondernemingen ook veel kmo's en zelfstandigen.
"Als beroepsvereniging zijn wij de verbinding tussen de aannemers in onze organisatie en Buildwise. Wij zorgen ervoor dat de aannemers vertegenwoordigd zijn in de Technische Comités van deze organisatie. Die hebben verschillende functies en één daarvan is het opstellen van de TV's. De leden die door ons afgevaardigd worden, gaan er zeggen welke noden en opmerkingen de aannemers hebben en hoe deze aangepakt of verholpen kunnen worden in dergelijke documenten."
" De drempel om lid te worden van Embuild is voor een zelfstandige of een microonderneming niet hoog. En nog los van de beroepsverenigingen krijg je als lid van Embuild een zeer mooi pakket aan ondersteunings. "
Dirk Van Kerckhove: "Je kunt Embuild Connect beschouwen als de brug tussen de aannemer en de andere spelers die van belang zijn voor zijn vak, zijn discipline. Het is dus vooral met de nadruk op de technische kanten van het beroep dat wij de belangen van onze leden verdedigen. Dat wil niet zeggen dat we blind zijn voor de juridische, sociale en economische situatie van aannemers maar als hun belangen op dat punt verdedigd moeten worden, doen we eerder een beroep op andere geledingen in Embuild."
En wat houdt die focus op het vak concreet in?
Dirk Van Kerckhove: "Een fundamentele vraag voor een aannemer is natuurlijk: hoe doe je een werk goed? Welnu, dat staat in de Technische Voorlichtingen van Buildwise, het vroegere WTCB. De TV's zijn in de praktijk de referentiewerken waarin de regels van de kunst staan."
"De discussies in onze verschillende verenigingen gaan trouwens heel vaak over problemen die met een bouwvak te maken hebben. Als je daarin als aannemer een stem wilt hebben, word je maar best lid van Embuild."
Maar bouwen is toch meer dan techniek?
Dirk Van Kerckhove: "Dat klopt. Een werk goed uitvoeren betekent ook dat je de milieuwetgeving respecteert, netjes omgaat met afval enzovoort. Met Embuild Connect willen wij dus ook wegen op die regelgeving. Maar in dat geval gaan we meestal anders tewerk: we geven input aan Embuild nationaal en onze gewestelijke entiteiten in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Zij kunnen onze belangen dan verdedigen op het gewestelijke of nationale niveau. Op die manier sturen wij mee het lobbywerk van Embuild."
"In verband met de bouwkwaliteit zijn overigens ook de normen, de verschillende certificaten en de technische goedkeuringen
van belang. Wij vaardigen hiervoor vertegenwoordigers af waardoor we in eerste hand kunnen overleggen met verschillende instellingen. Een voorbeeld is de BUtgB, de Belgische Unie voor de Technische Goedkeuring in de Bouw, die technische goedkeuringen voor materialen, producten en systemen en van installateurs aflevert."
"En ten slotte is er nog het onderwijs. In Vlaanderen zijn we nauw betrokken bij de organisatie van het duaal leren. Onze leden zitten ook vaak in de jury's van de eindwerken van bouwleerlingen, de geïntegreerde proeven. We nemen natuurlijk deel aan de imagocampagnes voor de bouw, ook met eigen initiatieven zoals the Paint Panter voor de schilders."
Is wat je net verteld hebt reden genoeg om als zelfstandige of microonderneming lid van Embuild te worden?
Dirk Van Kerckhove: "De drempel om lid te worden van Embuild is voor een zelfstandige of een micro-onderneming niet hoog. En nog los van de beroepsverenigingen krijg je als lid van Embuild een zeer mooi pakket aan ondersteuning. Dat op zich maakte een lidmaatschap de moeite waard. Maar een beroepsvereniging voegt daar nog twee argumenten aan toe."
"Elke individuele aannemer heeft er belang bij dat zijn bouwvak verdedigd wordt door een sterke organisatie. En de sterkte van een organisatie hangt ook af van het aantal leden. Hoe meer leden wij hebben, hoe groter ons gewicht bij het lobbywerk. In een Technisch Comité van Buildwise willen wij de belangen van alle aannemers verdedigen, niet alleen die van de grote. Maar dan moeten wij in onze beroepsverenigingen ook veel kleinere leden hebben."
"Tweede argument: een beroepsvereniging van Embuild is de ideale plaats om een netwerk op te bouwen. Wij geven vaak infosessies over onderwerpen die met het beroep te maken hebben, bijvoorbeeld een nieuwe technische voorlichting. Die informatie is op zich interessant. Maar je mag ook het belang van de netwerking achteraf niet onderschatten. Om die reden werd trouwens jaren terug door ons het initiatief genomen voor het organiseren van onze beurzen Dag van de Afwerking en de Belgian Roof Day. Dergelijke
evenementen zijn het ideale moment om de combinatie te hebben van het ontdekken van de nieuwste materialen en toepassingen en ook zijn collega aannemers te ontmoeten."
"Ik geef een concreet voorbeeld. Wat wij soms zien, is dat een groep zelfstandigen samenwerkingsverbanden aangaat voor projecten die te groot zijn voor één persoon. Het klinkt misschien wat paradoxaal maar ook een zelfstandige krijgt op zijn manier te maken met de krapte op de arbeidsmarkt van de bouw. Dankzij netwerking in Embuild kan hij collega's vinden waarmee hij projecten samen kan doen die door hem alleen onmogelijk aangepakt zouden kunnen worden."
Het sterke punt van Embuild is de nabijheid bij de leden. Onze lokale verenigingen – één per Vlaamse provincie – staan daarvoor in. Ze zijn voor de aannemers het eerste aanspreekpunt als ze nood hebben aan informatie, advies of opleiding.
Bij de lokale afdelingen van Embuild kunt u terecht met alle vragen die te maken hebben met het beroep. Juridische, sociale en economische zaken, belastingen, milieu- en veiligheidswetgeving, noem maar op: de lokale afdeling geeft correct en to-the-point advies.
De juridische experts van de lokale afdelingen helpen bijvoorbeeld bij het opvolgen van slechte betalers en bij disputen met klanten. Maar de ze staan ook klaar met algemeen juridisch advies en bekijken met u een contract. Ze hebben voor u modelovereenkomsten en helpen u door het doolhof van de bouwwetgeving en de overheidsopdrachten.
Werken in de sector gaat gepaard met flink wat administratieve verplichtingen. De adviseurs van de lokale afdelingen begeleiden de leden bij de samenstelling van een dossier voor een erkenning, bij het aanvragen van omgevingsvergunningen, bij de start van een bouwonderneming enzovoort.
Ook bij de omvorming van een éénmanszaak naar een vennootschap is de lokale vereniging het eerste aanspreekpunt (zie ook het interview met Philippe Derick op blz. 18 in dit dossier).
Embuild is de sterkste en meest invloedrijke organisatie van bouwbedrijven in België. We gebruiken dat gewicht om de belangen van de leden te verdedigen. Dat gebeurt op nationaal en gewestelijk niveau, maar natuurlijk ook in de provincies en gemeenten. De lokale afdelingen van Embuild staan ervoor garant dat uw stem ook op dat niveau gehoord wordt.
Een mooi en gratis visitekaartje op onze bouw- en verbouwsite buildyourhome.be waar de leden hun activiteiten, contactgegevens, logo en foto's kunnen opgeven. Deze website wordt extra gepromoot op vakbeurzen en via sociale media, magazines en tv-kanalen.
Ten slotte zijn er nog de opleidingen. Ook op dit gebied is de lokale vereniging de ideale partner voor een aannemer. Ze hebben een bijzonder ruim aanbod, nu eens met een algemene benadering, dan weer op maat van een specifieke onderneming.
Omdat opleiding ontzettend belangrijk is in een snel evoluerende sector zoals de bouw, krijgt deze van verschillende kanten financiële ondersteuning. De lokale verenigingen zijn voor al deze tussenkomsten erkend. Als lid krijgt u dus altijd een mooie korting!
We kunnen hier onmogelijk het volledige opleidingsaanbod van een lokale vereniging bespreken – het is te uitgebreid. We verwijzen de lezer dus naar de website van de verenigingen. Maar specifiek voor zelfstandigen pikken we er drie voorbeelden uit, georganiseerd door Embuild Limburg.
● De verplichte opleiding basisveiligheid
Alle personen die bouwwerken op een bouwplaats uitvoeren, moeten tegenwoordig bewijzen dat ze de basisprincipes van veilig werken kennen. Dat geldt voor werknemers en werkgevers, maar ook voor zelfstandigen. In een aantal gevallen zal dat vereisen dat ze een opleiding gevolgd hebben.
● Asbest verwijderen - eenvoudige handelingen
Werknemers die sporadisch of regelmatig golfplaten, leien of ander asbesthoudend materiaal verwijderen, moeten een opleiding "eenvoudige handelingen" gevolgd hebben. Maar ook voor zelfstandigen is dit aangeraden. Voor hun eigen gezondheid, maar ook omdat hun klanten anders geen recht hebben op bepaalde premies.
● Onderhandelen
Deze training geeft tips om integer maar tegelijk zakelijk te onderhandelen met klanten, leveranciers, opdrachtgevers en hoofdaannemers. Deze opleiding werkt met praktijkvoorbeelden en situaties die aangeleverd worden door de deelnemers.
Op initiatief van Embuild Vlaanderen hebben onlangs alle partners in de bouwsector zich unaniem geschaard achter het belang van hedendaagse controle op starters. Naast Embuild Vlaanderen en Bouwunie hebben de architectenverenigingen NAV, BVA en de Orde van Architecten, de vereniging van studiebureaus ORI en de vakbonden ACV, ABVV en ACLVB beklemtoond dat de toegang tot een bouwberoep opnieuw beter gestroomlijnd moet worden.
De Vlaamse regering schafte de vestigingswet af op 1 januari 2019. Dit had tot gevolg dat iedereen aannemer kan worden, ook zonder de juiste opleiding of ervaring. De vestigingswetgeving verplichtte bouwbedrijven om voor een heel aantal bouwactiviteiten hun ondernemingsvaardigheden te bewijzen. Dat ging zowel over de basiskennis bedrijfsbeheer als over beroepsbekwaamheid. Zo bood de vestigingswetgeving bijkomende zekerheden aan consumenten.
De vestigingswet werd afgeschaft om de vrije markt volledig te laten spelen. Europa wil vermijden dat er handelsbarrière opgetrokken worden tussen de lidstaten van de Europese Unie. Door de vestigingswet of een gelijkaardige regeling wordt het aanbod echter niet kleiner. We zien in Wallonië en Brussel nog altijd een groot aantal starters in de bouwsector, ook al bestaat de vestigingswet daar nog steeds.
Een vergelijking met de andere gewesten is overigens zeer veelzeggend. In Vlaanderen steeg het aantal faillissementen met 40 procent vergeleken met 2018. In Wallonië en Brussel waren er dalingen met respectievelijk 21 en 10 procent. In Vlaanderen zijn er natuurlijk ook meer startende bedrijven, maar hun aantal is wel verminderd. Bovendien bereiken de faillissementen een historisch hoogtepunt, waarbij de kans op een faillissement een stuk groter is bij starters dan bij gevestigde bedrijven. Aan-
Zoals opgemerkt, is de vestigingsreglementering nog niet afgeschaft in Wallonië. Embuild Wallonie wil dat dat zo blijft, zegt directeur-generaal Hugues Kempeneers: "We zijn voor het behoud van die reglementering. Dat standpunt is nog eens bevestigd op de raad van bestuur van 1 maart dit jaar."
Ook Embuild.Brussels is voor een systeem dat de vakkennis bevordert en faillissementen voorkomt., bevestigt secretaris-generaal Laurent Schiltz: "We werken nauw samen met de Brusselse regering om het bestaande systeem te verbeteren of te vervangen, want we beseffen maar al te goed hoe belangrijk de bescherming van onze bouwberoepen is."
gezien er vandaag in Vlaanderen geen vereiste meer van beroepsbekwaamheid en bijgevolg geen controle ter zake, en kan iemand sneller en eenvoudiger starten met bouwactiviteiten. Een faillissement is niet alleen een drama voor de oprichter van het bedrijf. Ook voor klanten en leveranciers kan dit grote problemen opleveren als het bedrijf zijn verplichtingen niet kan nakomen. Een bouwbedrijf dat bij een particulier werken uitvoert en failliet gaat, kan voor de klant veel onzekerheid creeren als de werken niet of onvolledig werden uitgevoerd.
In Vlaanderen overleeft 9 procent van de nieuwe bouwbedrijven het eerste jaar niet, terwijl dat in Wallonië en Brussel 7 procent is. Tot 2018 schommelde de overlevingsgraad in Vlaanderen nog van 93 tot 95 procent.
"
" Consumenten hebben een betrouwbare partij nodig die precies realiseert wat in het plan staat. Overigens moeten niet alleen consumenten beschermd worden tegen roekeloze starters, ook de sector zelf heeft er belang bijMarc Dillen, directeur-generaal Embuild Vlaanderen.
Als vakman betekent je bestelwagen veel voor jou. Je wil dan ook dat hij goed verzekerd is, zodat je steeds met een gerust gemoed de baan op kan. Daarvoor kan je rekenen op de persoonlijke service van Federale Verzekering, al meer dan 100 jaar de specialist – zeg maar vakman – in het verzekeren van vakmannen. Bovendien geniet je nu van een korting van 10% op je polis B.A.* lichte vrachtwagen en zelfs 20% op je polissen B.A en Omnium* als je de combinatie maakt!
Vlaanderen telt 930 000 appartementen in ongeveer 140 000 appartementsgebouwen. Veel van deze appartementsgebouwen hebben matige of zelfs slechte energieprestaties en zouden dus grondige energetische renovatie moeten krijgen. De Vlaamse overheid heeft hiervoor verschillende steunmaatregelen.
Een appartement dat energiezuinig is, is niet alleen comfortabeler en voordeliger om in te leven, maar het appartement zal zijn waarde behouden of in waarde stijgen. Tegen 2050 moeten alle huizen en appartementen energiezuinig zijn, wat overeenkomt met een EPC-label A. Maar op dit moment haalt slechts een op tien van de appartementen dat label. Om de langetermijndoelstelling te halen, moeten er jaarlijks gemiddeld 4400 appartementen gerenoveerd worden. Het huidige renovatieritme van appartementen moet dus fors omhoog en de Vlaamse overheid neemt daarom verschillende maatregelen specifiek voor appartementen.
Renovatiemasterplan: tot 12 000 euro
De renovatie van appartementsgebouwen vergt een andere aanpak dan die van eengezinswoningen. Dat heeft te maken met de mede-eigendom, het onderscheid tussen privatieve delen en gemeenschappelijke delen, de gebouwgrootte en ook een aantal technische aspecten zoals de collectieve installaties.
De ervaring uit verschillende Europese projecten leert dat onafhankelijk technisch en financieel advies nodig is, gecombineerd met procesbegeleiding voor zowel de individuele eigenaar als de VME. Onder meer het EU Life BE-Reel project ontwikkelde hiervoor een aanpak, met een conditiestaatmeting van het
gebouw en coaching van de bewoners bij hun keuze tussen een onderhoudsaanpak en een duurzaam renovatiescenario.
Deze strategie bleek succesvol en de Vlaamse overheid zet hier nu op in met steun voor het renovatiemasterplan. Appartementsgebouwen met minstens 15 eenheden kunnen een dergelijk plan laten opmaken door één van de zes geselecteerde studiebureaus. Deze hebben een raamovereenkomst getekend met het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Ze onderschrijven de doelstellingen van het renovatiemasterplan.
De opmaak van een dergelijk masterplan kan 20 000 euro of meer kosten. Daarom geeft de Vlaamse overheid hieraan financiële steun ter waarde van 60 procent van de factuur, met een maximum van 12 000 euro (incl. btw).
Het renovatiemasterplan bestaat uit twee delen. Enerzijds het meerjarenonderhoudsplan dat gebaseerd is op de gebouwtechnische, installatietechnische, de veiligheids- en woonkwaliteitsaspecten zoals beschreven in de Vlaamse Wooncode. Het plan neemt de vervangingsinvesteringen en de wettelijke verplichte investeringen op voor een periode van 20 jaar. Anderzijds een duurzaam renovatiescenario met een stappenplan met de noodzakelijke renovatieacties over hoe de langetermijndoelstelling 2050 te behalen. De syndicus en de VME krijgen zo een idee over de maatregelen die genomen kunnen worden, in welke volgorde ze het best aangepakt worden, de investeringskost, de jaarlijkse
energiebesparing en een indicatie van de vastgoedwaarde voor en na de werken.
Kortom, de VME en mede-eigenaars krijgen dankzij dit masterplan een duidelijk overzicht van de verschillende acties die nodig zijn om het appartementsgebouw toekomstbestendig te maken.
De syndicus dient de aanvraag online in via de website van het VEKA. Het VEKA organiseert op basis van de aanvraag een mini-competitie tussen de geselecteerde studiebureaus. Daarna worden de offertes aan de syndicus bezorgd en kan de syndicus de voordeligste offerte voorleggen aan de mede-eigenaars. Na ondertekening van de offerte, heeft het studiebureau maximum zes maanden om het renovatiemasterplan op te leveren.
Mede-eigenaars en syndici van appartementsgebouwen met minder dan 15 eenheden komen niet in aanmerking voor de financiële tussenkomst voor de opmaak van het renovatiemasterplan, maar zij kunnen wel nog advies krijgen in het kader van de collectieve renovatiepremie. Deze premie wordt uitbetaald door distributienetbeheerder aan de BENOcoach. Een BENOcoach heeft een duidelijk omschreven takenpakket. Hier vallen o.a. het opstellen van een energetisch renovatieadvies onder, maar ook de administratieve ondersteuning, de aanvraag van premies, enz.
Als er interesse is bij de VME om over te gaan tot een energetische renovatie van het appartementsgebouw, kan er via de Energiehuizen een coach betrokken worden. Deze coach zal de VME op een neutrale manier informeren en sensibiliseren over het nut en noodzaak van een grondige energetische renovatie. Daarnaast zal hij een plan van aanpak voorstellen, informatie geven over de opmaak van het renovatiemasterplan en de VME bijstaan bij de opmaak van een aanvraagdossier.
Hij zal verder fungeren als aanspreekpunt voor de eigenaars. Als het renovatiemasterplan wordt opgemaakt, zal de coach de mede-eigenaars helpen bij een correcte interpretatie van het renovatiemasterplan en de conditiestaatmeting. De coach zal ook de financieringsmogelijkheden in kaart brengen door de premies en voordelige leningen die van toepassing zijn op te sommen.
Voor deze dienstverlening voorziet de Vlaamse overheid een premie voor de renovatiecoach tot max. 7500 euro (afhankelijk van het aantal eenheden), zodat deze dienstverlening in de meeste gevallen kosteloos aangeboden kan worden.
Via het online loket www.mijnverbouwpremie.be kunnen premies voor renovatiewerken aangevraagd worden. Het gaat dan over werken aan de gebouwschil (bijvoorbeeld muur- of dakisolatie, beglazing) en voor het opwaarderen van de installatie(s) voor de verwarming (bijvoorbeeld warmtepomp) en het sanitaire warm water (bijvoorbeeld warmtepompboiler of zonneboiler).
Er zijn zowel premies voor werken aan de individuele appartementen (privatieve delen) als aan de gemeenschappelijke delen. Voor de premie voor de werken aan de privatieve delen, hangt de premiehoogte af van het inkomen: hoe lager het inkomen, hoe hoger de premie. Maar er is géén inkomensplafond. Iedereen heeft dus recht op een premie.
Ook de VME heeft recht op een premie bij werken aan de gemeenschappelijke delen. Deze premie is dezelfde als de premie voor de ‘hoogste inkomenscategorie’. Voor dakisolatie betekent dat bijvoorbeeld een premie van 8 euro per vierkante meter met een maximum van 40 procent van de factuur.
Personen uit de laagste en middelste inkomenscategorieën kunnen aanvullend op de premie voor de VME en voor werken aan de gemeenschappelijke delen, ook nog aanspraak maken op de ‘aanvullende premie’ voor dezelfde werken. Dat premiebedrag wordt dan berekend in functie van het proportioneel aandeel van het appartement in het appartementsgebouw.
De eigenaar-bewoners uit de laagste en middelste inkomenscategorieën kunnen maximaal 60 000 euro lenen voor de renovatie van de privatieve delen. Deze lening kan aangevraagd worden via het Energiehuis of online. De gehanteerde rentevoet is steeds 3 procent onder de wettelijke rentevoet maar kan niet onder 0 procent gaan. Voor de eigenaar-verhuurder die verhuurt aan een sociaal verhuurkantoor, zijn er geen inkomensplafonds.
Ook de VME kan een lening aangaan. Deze bedraagt maximaal 60 000 euro, vermeerderd met 25 000 euro per appartement.
Fictief rekenvoorbeeld:
De VME van een appartementsgebouw van 30 eenheden heeft beslist om het dak (200 vierkante meter) en de buitenmuren (600 vierkante meter) van het appartementsgebouw te isoleren. De VME laat een renovatiemasterplan opmaken en daaruit blijkt dat het dak best eerst aangepakt wordt en daarna de muren. De werken worden geraamd op 300 000 euro incl. btw voor de VME.
• Kostprijs renovatiemasterplan: 18 000 euro incl. btw, waarvan 10 800 euro incl. btw (60 procent van de factuur) wordt betaald door het VEKA. Dus de VME betaalt nog 7200 euro incl. btw.
• Premie voor de VME voor de werken aan de gemeenschappelijke delen: 19 600 euro.
• Afhankelijk van de inkomenscategorie kan er nog een aanvullende premie aangevraagd worden die kan oplopen tot enkele duizenden euro.
• Mijn VerbouwLening voor de VME: 300 000 euro tegen een rentevoet van 2.25 procent voor 20 jaar (3 procentpunten korting op de wettelijke rentevoet). Dat betekent een maandlast van 1550 euro en dus 52 euro per maand per appartement.
In een flatgebouw creëert de mede-eigendom soms problemen wanneer bijvoorbeeld een dak moet gerenoveerd of geïsoleerd worden.
INTEGRALE RENOVATIEDIENSTEN VOOR VME’S MET HET
PROJECT CONDORENO
Embuild Vlaanderen neemt deel aan CondoReno, een project dat grondige renovaties van flatgebouwen wil stimuleren. Het onderzoekt onder meer hoe de rol van de aannemer geoptimaliseerd kan worden.
In CondoReno ontwikkelen tien partners, waarbij
Embuild Vlaanderen, de nodige tools om elke stap in het renovatieproces proces te vereenvoudigen. Voorbeelden zijn een toolkit voor de VME die een goed beeld geeft van de besparingen achteraf, en financiële modellen voor grotere werken.
Rendabel businessmodel
Een aannemer wordt in dit proces met een specifiek probleem geconfronteerd. Een VME adviseren vraagt tijd en energie, maar is geen garantie op een opdracht. CondoReno wil er dus voor zorgen dat aannemers een geïntegreerde renovatiedienst worden: van advies tot uitvoering van de werken. Door het proces van a tot z te verbeteren, worden appartementsgebouwen straks mooie projecten met grote schaalvoordelen voor aannemers. Een win voor de sector, maar ook voor het klimaat en de klimaatdoelstellingen.
INFO: Zie het artikel over CondoReno in het vorige nummer van Embuild Magazine. Zie ook www.condoreno.org. Nog vragen? Stel ze aan johan.vandendriessche@embuild.be.
Labelpremie: voor een appartement met een slecht EPC-label (D, E of F) dat gerenoveerd wordt naar label A of B, is er een bijkomende premie van respectievelijk 3750 euro en 2500 euro.
Sinds begin dit jaar moeten kandidaat-kopers die een appartement kopen met een slecht EPC-label (label E of F), binnen de vijf jaar het appartement energetisch op te waarderen tot minstens label D. Maar label D is slechts een tussenstap. De Vlaamse overheid heeft een verstrengingspad voorzien. Wie bijvoorbeeld
HEALTHBOX® 3.0
Een nieuwe stap in installatiegemak
Snelle & kwalitatieve installatie met de app
De klepcollector maakt het plaatsen van luchtkanalen een pak eenvoudiger én ruimtebesparend
Installaties online beheren met de My-Lio professional webportal
Versterk de fluisterstille werking door middel van Easyflex luchtkanalen
in 2028 een appartement met een slecht EPC-label koopt, moet binnen de vijf jaar minstens tot label C renoveren. De minimale EPC-labels worden zo stapsgewijs verstrengd om tegen 2050 uit te komen op label A.
Het EPC (EnergiePrestatieCertificaat) van de gemeenschappelijke delen van een appartementsgebouw geeft aan hoe energiezuinig de gemeenschappelijke delen zijn. Een EPC van de gemeenschappelijke delen is verplicht. Appartementsgebouwen groter dan 15 eenheden moesten dat al tegen het einde van 2021 hebben, voor gebouwen tussen 5 en 14 eenheden was het einde van 2022 de deadline.
De kleinste appartementsgebouwen (tussen 2 en 4 eenheden) hebben nog tot het einde van dit jaar om te voldoen aan deze verplichting.
INFO :
www.vlaanderen.be/renovatiemasterplan. Dit is een lichte bewerking van een bijdrage van Tim Van Helden van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap.
De wereld evolueert razendsnel, levenslang leren is geen slogan meer maar een must. Voor de bedienden in de bouw die onder paritair comité 200 vallen, is Cevora op dat gebied de ideale partner. Deze vzw heeft een breed aanbod van opleidingen maar helaas, de diensten van Cevora worden nog niet naar waarde geschat. Daarom legt de nieuwe strategie van de instelling de nadruk op competenties.
"Sinds een jaar of twintig ben ik bezig met opleidingen. Het is een passie, ik ben ervan overtuigd dat leren zeer belangrijk is voor werkenden. Er zijn twee vragen die ik regelmatig stel aan mijn collega's: wat heb je geleerd, en wat wil je leren? De bedrijfswereld heeft er belang bij een leercultuur te creëren."
U las net een quote van Olivier Lambert, al zes jaar de directeur van Cevora. In 2021, in een interview met Embuild Magazine (toen nog Bouwbedrijf/Construction), vertelde hij dat de bekendheid van Cevora helaas nog niet groot genoeg was. Dat rechttrekken bleek niet gemakkelijk te zijn. Ondanks de inspanningen sindsdien geleverd, blijft het aantal verstrekte opleidingen onder de verwachtingen.
Olivier Lambert: "Nemen we alle sectoren in PC 200 samen, dan zijn we gegaan van 72 000 fysieke deelnemers in 2019 naar 56 000 fysieke en online-deelnemers in 2022. We zitten dus nog altijd onder het niveau van vóór covid. Daarom zijn we vorig jaar met de sociale partners gaan samenzitten om de volgende vragen te beantwoorden: waar staat Cevora voor? Welke meerwaarde hebben we te bieden aan de sector?"
Er kwamen zes vaststellingen uit de bus. Olivier Lambert: "Eén: de vakbonden, de soci-
ale partners, de politiek, de beroepsorganisaties, iedereen heeft het over opleiding. Twee: competenties zijn enorm belangrijk, of het nu gaat om een knelpuntberoep of om digitalisering. Drie: onze enquêtes bij werkenden bewijzen dat er vraag is. Twee op drie loontrekkenden wil een opleiding volgen. Vier: het wettelijke kader bestaat. De arbeidsdeal gaf aan elke werkende een individueel opleidingsrecht. Vijf: het aanbod is enorm en divers. En ten slotte zes: er bestaat financiële steun die opleiding stimuleert."
En toch wordt er niet genoeg gebruik gemaakt van het Cevora-aanbod.
Olivier Lambert: "Ik kan zoveel naar verklaringen zoeken als ik wil, maar heel eerlijk: ik begrijp het niet. Wist je dat ons aanbod een voorfinanciering krijgt van de ondernemingen? 0,23 procent van het loon van een bediende gaat naar de financiering van de activiteiten van Cevora. Het kader is er, de instrumenten ook. Wat kan een mens nog meer doen?"
Cevora bleef niet bij de pakken zitten, maar nam de koe bij de hoorns. De raad van bestuur, waarin ook Embuild zetelt, besloot in 2022 het strategische roer om te gooien. Eén begrip staat nu centraal in het nieuwe actieplan: competenties.
Voor Cevora is zijn bestaansreden voortaan "het ondersteunen van de duurzame inzetbaarheid van bedienden en de beschikbaarheid van competenties om de wendbaarheid en performantie van bedrijven binnen PC200 te bevorderen."
Deze geactualiseerde bestaansreden gaat samen met een nieuw visiestatement: "In een wereld in voortdurende verandering, implementeert Cevora de wens van de sociale partners om de uitdaging inzake competenties in het hart van de sociale dialoog te plaatsen. Cevora wil de voorkeurspartner zijn van een zo groot mogelijk aantal bedrijven en bedienden
" Maak gebruik van je recht om een opleiding te volgen! Dankzij dat recht is je inzetbaarheid verzekerd tijdens je hele loopbaan."
door voor hen een relevant aanbod aan diensten te ontwikkelen met sterke en duurzame impact."
De missie van Cevora is voortaan deze: "Het promoten, organiseren en begeleiden van loopbaanlang leren om zo een antwoord te bieden op de uitdagingen van de arbeidsmarkt door het aanbieden van diensten in het kader van begeleiding bij professionele oriëntatie en diensten voor de ontwikkeling van vaardigheden."
In het verleden was Cevora een leverancier van opleidingen. Maar tegenwoordig wil de instelling beschouwd worden als een partner voor de ontwikkeling van competenties in ondernemingen.
Olivier Lambert: "Wij helpen de bedienden van PC 200 om hun competenties gedurende hun hele loopbaan op peil te houden. Ze kunnen op ons rekenen! We zullen opleidingen blijven aanbieden maar je moet die zien als een middel en niet als een doel. Onze opleidingscatalogus is gebaseerd op competenties uitgewerkt in functie van de noden op de werkvloer, en wordt regelmatig herzien."
Het voorgaande zijn mooie woorden maar Cevora moet ook handelen. Dat zal gebeuren aan de hand van vijf waarden. De eerste is relevantie, aldus Olivier Lambert: "We moeten tegemoetkomen aan de competentienoden die ondernemingen en bedienden hebben, maar
ook aan de uitdagingen op een arbeidsmarkt die voortdurend evolueert."
Tweede waarde: efficiëntie. "Wij krijgen een voorfinanciering van 0,23 procent van de loonmassa. Dat geeft ons verantwoordelijkheid. We moeten efficiënt zijn voor de ondernemingen."
Derde waarde: inclusie. "We mogen niemand uitsluiten van het verwerven van competenties, en we moeten bijzonder aandacht hebben voor kwetsbare groepen. Het is misschien een gemeenplaats maar oudere mensen hebben waarschijnlijk meer ondersteuning nodig wanneer ze digitale tools gebruiken."
Solidariteit is de vierde waarde. "De dienstverlening aan een kmo moet hetzelfde niveau hebben als die aan een bedrijf met 1500 werknemers. Als je de berekening doet, komt die bijdrage van 0,23 procent gemiddeld neer op 160 euro per jaar. Dat bedrag geeft een onderneming de toegang tot heel onze dienstverlening."
En dan is er nog waarde vijf, de duurzaamheid. "Geconfronteerd met een samenleving in transitie mikt onze dienstverlening op de lange termijn, gedurende een hele loopbaan. Voor de bouw is deze term rijk aan betekenissen, gezien de energietransitie, de nieuwe materialen op de markt en de nood aan isolatie."
PC 200 is het paritair comité voor afgerond 60 000 ondernemingen en 500 000 bedienden. 5000 van die ondernemingen en 50 000 bedienden behoren tot onze sector. Dat is ruwweg 10 procent van het totaal, en daarmee is de bouw verreweg de grootste van de 32 sectoren vertegenwoordigd in PC 200.
Olivier Lambert: "Embuild is al jaren een natuurlijke partner voor ons. We organiseren in samenwerking met jullie technische opleidingen. Embuild ontwikkelt ze en wij financieren. Met Cevora zelf leggen we de nadruk op transversale competenties, de soft skills: management, human resources, talen, administratief beheer enzovoort. Maar helaas, volgens een schatting maakt slechts 20 procent van de bedienden van deze kansen gebruik."
"Ik heb hier dus een boodschap: Maak gebruik van je recht om een opleiding te volgen! Dankzij dit recht is je inzetbaarheid verzekerd tijdens je hele loopbaan. De werkgevers beginnen in te zien dat opleiding geen tijdverlies is maar een investering in hun bedienden, de mensen die kracht van de onderneming uitmaken."
Goed een jaar nadat Embuild boven de doopvont gehouden werd, verandert ook de cluster van dak- en afwerkingsbedrijven van naam. Embuild Afwerking heet voortaan Embuild Connect.
Eén naam dus voor Vlaanderen, Franstalig en Duitstalig België. Maar de nieuwe naam moet de cluster van dak- en afwerkingsberoepen ook een sterkere identiteit en uitstraling geven.
e nieuwe naam, Connect, legt duidelijk uit waarvoor wij staan en wat wij doen”, stelt Yves Biesmans, voorzitter van Embuild Connect en afgevaardigd bestuurder Tectum Group.
“Met deze cluster verbinden wij de verschillende bouwberoepen met elkaar. Alle bouwberoepen zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. De glazenier plaatst het glas in de ramen die door een schrijnwerker geplaatst zijn. Een schilder werkt op een ondergrond die door een stukadoor is aangebracht … Het bouwproces is één grote keten, waarvan de afzonderlijke bouwberoepen allemaal essentiële schakels zijn."
"Tegelijk connecteren wij ook de verschillende bedrijven met elkaar. We brengen leden in contact met elkaar. Zo houden wij een vinger aan de pols en merken we wat de noden en behoeften van onze leden zijn. Daarmee kan Embuild Connect dan aan de slag.”
“Tot voor kort waren die leden hoofdzakelijk afwerkingsberoepen, als schrijnwerkers, schilders, stukadoors en vloerders”, vervolgt Dirk Van Kerckhove, directeur van Embuild Connect. “Maar de voorbije jaren zijn ook onder andere de Waalse Schrijnwerkers en de beroepsvereniging van hellende daken toegetreden tot onze cluster. Dakdekkers zijn uiteraard geen afwerkers, dus dekte de naam ‘Afwerking’ niet langer de lading. Toen duidelijk werd dat we op zoek moesten naar een nieuwe
VERTEGENWOORDIGT:
● De beroepsverenigingen van Vlaamse, Waalse en Brusselse Schrijnwerkers
● Embuild Roofers, de beroepsverenigingen van dakdekkers
● Embuild BEVAD, de vereniging van aannemers van dichtingswerken
● De beroepsverenigingen van Vlaamse, Waalse, Brusselse en Belgische Schilders
● Embuild BEWAP, de Belgische beroepsvereniging voor afwerkingsbedrijven
● Embuild Glass, de Belgische beroepsvereniging van aannemers van glaswerken
● Embuild NaVAP/UNEP, de Belgische beroepsvereniging van stukadoors, voegers en plaatsers van dekvloeren
● Dé Parketplaatsers/GT Les Parqueteurs - Die Parkettverleger, de beroepsverenigingen van parketplaatsers
Yves Biesmans, voorzitter Embuild Connect en gedelegeerd bestuurder van Tectum Group en Dirk Van Kerckhove, directeur van Embuild Connect, stellen het nieuwe logo voor.
naam besloten we meteen ook om één naam te kiezen voor de drie taalgemeenschappen in dit land. Zo kwamen we uit bij Embuild Connect.” Embuild Connect vertegenwoordigt momenteel 4510 bedrijven, of meer dan een kwart van het aantal leden van Embuild.
“De nieuwe naam brengt ook een interne reorganisatie met zich mee,” vervolgt Dirk Van Kerckhove. “Dat moet ons toelaten efficiënter te werken en om onze leden een nog betere dienstverlening te bieden. Door de uitbreiding van onze cluster kunnen we bovendien ook meer gewicht in de schaal leggen wanneer we de belangen van onze leden aankaarten bij de politiek, beleidsmakers of andere stakeholders uit de bouw.”
De trend richting duurzaam bouwen is één van de belangrijkste triggers voor verandering in de sector. Dat is een vaststelling in een bijzonder interessant rapport van Buildwise (het vroegere WTCB). Onder meer de klant en de regelgeving drijven deze evolutie. Maar ook bij de bouw- en installatiebedrijven zelf is de interesse voor duurzaamheid al geruime tijd aan het toenemen.
Dit artikel is het derde in een reeks gewijd aan Trend- en impactanalyse van de (Belgische) bouwsector, een zeer grondig rapport dat Buildwise opstelde voor zijn Visiecomité. Het werd gemaakt onder begeleiding van consultant KPMG aan de hand van desktopresearch en gesprekken met experts binnen en buiten de bouwsector. Drie sectoren werden bovendien nader onderzocht: de algemene aannemers, de schrijnwerkers en de installateurs van sanitair en HVAC. Er werd niet alleen gekeken naar de bouwtechniek op zich, maar ook naar politieke, economische, sociale, technologische, ecologische en juridische aspecten, afgekort PESTEL.
Er kwamen tien megatrends uit de bus. Aan de hand daarvan identificeert het rapport drie belangrijke thema’s: digitalisering, duurzaamheid, en investeringen in medewerkers en hun competenties.
In het vorige nummer van Embuild Magazine bespraken we het thema digitalisering. Het belang daarvan kan niet overschat worden, aldus het rapport. De digitalisering zal grote invloed hebben op onze samenleving en tot disruptieve veranderingen leiden. Maar "de grootste trigger voor verandering" zal de wens naar duurzaam bouwen zijn, "in combinatie met economische en efficiëntie motieven." (Blz. 9 in het rapport.)
Duurzaamheid is een ruim begrip dat in de hele samenleving en in alle sectoren opduikt. Ook de Belgische bouwsector wordt geconfronteerd met de toenemende aandacht voor klimaat en milieu. Volgens het rapport van Buildwise heeft de sector op dit gebied een gemiddelde maturiteit. Er is dus nog een weg af te leggen, maar dit is toch al beter dan de maturiteit op het vlak van digitalise-
ring. Die is laag, behalve bij een aantal voorlopers. De aandacht voor duurzaamheid komt uit verschillende hoeken volgens het rapport: "Zowel vanuit de evoluerende verwachtingen van klanten, een toegenomen focus vanuit de regelgevers, als vanuit de financiële instellingen, en natuurlijk ook vanuit de sector zelf neemt de aandacht voor duurzaamheid toe."
Het gevolg is onder meer een stijging van het hernieuwbare-energieverbruik in Europa. De Europese en nationale instellingen spelen een stimulerende rol. Het Fit for 55-initiatief van de Europese Commissie wil tegen 2030 de CO2-uitstoot met minstens 55 procent verminderen ten opzichte van 1990. In het akkoord van Parijs uit 2015, een onderdeel van het Klimaatverdrag, werd overeengekomen dat alle gebouwen, oud en nieuw, koolstofvrij moeten zijn tegen 2050. Het zijn slechts enkele van de vele klimaatdoelen die de bouwsector uitdagen en die de nadruk leggen op duurzaamheid, energie-efficiëntie enzovoort.
Hergebruik en circulariteit zijn andere aspecten van duurzaamheid. Volgens het World Economic Forum is 30 procent van de globale uitstoot van broeikasgassen afkomstig van gebouwen. In de Verenigde Staten is 50 procent van de solid waste (afval in vaste vorm) afkomstig uit de bouw. Daardoor wint circulair bouwen aan belang in de sector. Door materialen en producten te hergebruiken, kunnen de afvalstromen immers verkleind worden.
In 2016 recycleerde de Belgische bouwsector al 96,3 procent van de inerte afvalstromen. Maar toch is het systeem nog niet circulair. De bebouwde oppervlakte breidt nog uit, en er zijn niet genoeg gerecycleerde grondstoffen om aan de vraag te voldoen. Er worden dus nog altijd nieuwe primaire grondstoffen gebruikt. Bovendien is er vaak een kwaliteitsverlies tijdens het recyclageproces.
De kwaliteit van deze materialen en producten evalueren, is een grote uitdaging.
Maar het materialengebruik heeft ongetwijfeld een grote impact op de ecologische voetafdruk van ons land. Het is dus belangrijk dat de Belgische bouwsector een leidende rol opneemt in de transitie naar een koolstofarme samenleving.
Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de energie-efficiëntie en de duurzaamheid van nieuwbouw. Europa discussieert op dit moment bijvoorbeeld over nieuwe energieprestatie-eisen. Maar ook oude gebouwen moeten duurzaam worden. Niet alleen tijdens het ontwerp en de bouw maar ook tijdens het verbouwen, renoveren en slopen wordt steeds meer rekening gehouden met het milieu. De focus hierbij ligt niet alleen op de constructie zelf maar ook op duurzaam en energiebewust gebruik. Zeker de jongere generaties hechten vaker belang aan de ecologische impact van huizen en appartementen.
De bestaande woningen die nu aangeboden worden op de markt zijn doorgaans ouder en hebben minder goede energieprestaties. Dat leidt tot een toename van de vraag naar renovaties, die specifieke competenties vereisen. Bouwondernemingen zullen aan die verwachtingen tegemoet moeten komen.
In de afgelopen jaren heeft de sector innovatieve oplossingen en toepassingen geïntroduceerd om duurzamer te bouwen en de ecologische voetafdruk te verkleinen. Dit kan nieuwe beroepen en markten doen ontstaan voor de sector. Het potentieel van digitalisatie om de duurzaamheid te verhogen, bijvoorbeeld met slimme systemen voor gebouwbeheer, mag hierbij niet uit het oog verloren worden.
Daarnaast is er de uitdaging gecreëerd door het gebruik van bouwmachines en ander materieel. Op dit moment is de overgrote meerderheid van de voertuigen en machines in de sector nog afhankelijk van fossiele brandstoffen. Het is voorlopig nog niet duidelijk hoe er een shift naar duurzaam transport kan plaatsvinden. Het is daarnaast de vraag hoe men materieel (en materiaal) efficiënter kan gebruiken.
Wel duidelijk is dat bouwbedrijven die hun uitstoot en hun energieverbruik willen verminderen, zullen moeten investeren in andere machines en in het duurzamer maken van hun bedrijfsprocessen. Elk bouwbedrijf zal een balans moeten vinden tussen zijn verschillende doelstellingen.
De bouw- en installatiesector kijkt nog vaak op microschaal, dus op het niveau van één gebouw, naar klimaatbestendigheid en andere factoren die met duurzaamheid te maken hebben. Maar er bestaan ook veel kansen op macroniveau. Door de energetische renovatie van een groep gebouwen collectief aan te pakken, kunnen efficiëntiewinsten geboekt worden. En in Embuild Magazine hebben we vorig jaar bericht over energiegemeenschappen. Deze veronderstellen een interactie tussen verschillende gebouwen.
Een ander punt dat het gebouw overstijgt: het businessmodel. De transitie naar meer duurzaamheid zet de traditionele businessmodellen onder druk. Fabrikanten zouden in de toekomst een grotere rol kunnen spelen in het plaatsen en onderhouden van toestellen. In een circulair businessmodel zouden ze zelfs eigenaar kunnen blijven van een installatie. Na een contractueel vastgelegde periode wordt deze dan teruggenomen. Dergelijke modellen zijn vergeleken met het buitenland nog zeldzaam in België, maar er is wel al een project in Diest dat warmte-as-a-service aanbiedt in woningen.
Nagenoeg alle bouwberoepen zijn betrokken bij de transitie naar meer duurzaamheid. Maar deze heeft zeker een aanzienlijke impact op de deelsector van de installateurs van sanitair en HVAC, want dit beroep is nauw betrokken bij aspecten zoals water- en elektriciteitsverbruik, droogte en waterschaarste.
De klimaatbewustwording vermindert de vraag naar traditionele (gas)ketels. Een groot deel van de activiteit van kleinere installateurs dreigt daardoor verloren te gaan. Het onderhoud van bijvoorbeeld warmtepompen wordt immers op een andere manier en met een andere frequentie georganiseerd. Maar men kan het ook van de andere kant bekijken: minder vraag naar (gas)ketels wil zeggen: meer vraag naar warmtepompen, en dat creëert kansen. Om deze te grijpen zullen wel installateurs met andere en nieuwe competenties nodig zijn.
Ook de nieuwe oplossingen die in deze deelsector aangeboden worden, doen de vraag evolueren. De competenties zullen bijgevolg moeten mee-evolueren. De installateurs van sanitair en HVAC spelen tegenwoordig vaak een adviserende en ondersteunende rol. Hun klanten verwachten dat ze hen de beste oplossing kunnen aanbevelen en hen kunnen begeleiden bij het maken van een keuze. Dat vergt veel kennis.
Embuild THE BELGIAN CONSTRUCTION ASSOCIATION
“Veiligheid eerst” ! Embuild heeft voor haar leden een werfbordenactie opgestart. Dit om te wijzen op het belang van veiligheid op de bouwplaatsen en van risicopreventie voor haar aangesloten ondernemingen.
Deze werfborden bevatten de gebruikelijke veiligheidspictogrammen en het teken dat de toegang tot de werf verboden is voor onbevoegden.
Speciale verkoopprijs enkel voor de maand september 2023
Ledenprijs: 15,00 €/5 stuks 27,00 €/9 stuks
Prijzen exclusief btw
Deze werfborden kunnen besteld worden door een mail te sturen naar bestellingen@embuild.be
Embuild Magazine is het maandblad van de vzw Embuild, Kunstlaan 20, 1000 Brussel
Verantwoordelijke uitgever: Filip Coveliers, Kunstlaan 20, 1000 Brussel
Afgiftekantoor: Gent X
Redactie: Peter Graller, Marc Guéret, tel. 02 545 57 30 peter.graller@embuild.be
Vormgeving: nikka.cuypers@embuild.be abder-razzaaq.boujdaini@embuild.be
Druk: Graphius
Reacties - vragen: communicatie@embuild.be
Met de medewerking van: de studiedienst van Embuild tel. 02 545 56 36 officeteam@embuild.be
• Embuild Vlaanderen
Johan Walewijns, tel. 02 545 57 49 johan.walewijns@embuild.be
• Embuild.Brussels
Morgane Cendoya, tel. 02 545 58 29 morgane.cendoya@embuild.be
• Embuild Wallonie
Katia Bogaard tel. 02 545 56 68 katia.bogaard@embuild.be
Abonnementen: Claude Bernaerts, tel. 02 545 56 88 claude.bernaerts@embuild.be
Reclame: Kristel Dekempeneer, tel. 02 545 56 99 - fax 02 545 59 08, kristel.dekempeneer@embuild.be of kde@embuild.be.
Prijs jaarabonnement
Leden van Embuild: begrepen in het lidgeld
Niet-leden: € 137,80 (incl. BTW en portkosten) / buitenland: € 300 (incl. btw en portkosten)
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers
5 oplossingen voor meer koopkracht
● Bestel ze in slechts een paar klikken en volledig autonoom via MyEdenred ;
● Ze worden geladen op de Edenred-kaart, uw werknemers hoeven er alleen maar van te profiteren ;
● 5 oplossingen in één enkele kaart : maaltijdcheques, ecocheques, cadeaucheques en sport en cultuurcheques ;
● Begeleiding en advies : juridisch toezicht, toegewijd comercieel team, meldingen en inspirerende artikelen voor uw medewerkers , … ; Onze oplossingen zijn vrijgesteld van sociale lasten en belastingvrij voor de werknemer, en sommige zijn (gedeeltelijk) aftrekbaar.
Een onvergelijkbare nieuwe kaart
Net zo efficiënt en voordelig als onze oplossingen
● Vrijwel overal geaccepteerd in België: de rode kaart kan in een zeer groot aantal handelaars worden geaccepteerd dankzij de Mastercardtechnologie ;
● Beschikbaar voor het hele gezin : de kaart kan worden geladen op uw smartphone dankzij Google Pay en Apple Pay ;
● Maakt online betaligen mogelijk : op Uber Eats, Deliveroo, HelloFresh, Phenix… ;
● Ecologischer: het is de eerste kaart gemaakt van gerecycleerd PVC in België
Sluit u aan bij de meer dan 50 000 bedrijven die elke dag een oplossing van Edenred gebruiken!
De nieuwe TV 286 met fiches die in april jongstleden door Buildwise gepubliceerd werd, vormt het eerste aanvullende deel op de TV 283 ‘Plaatsen van buitenschrijnwerk. Deel 1: algemene aspecten’. Dit tweede deel is gewijd aan de uitvoering van houten ramen in spouwmuurconstructies en zal binnenkort aangevuld worden door een derde TV over ramen uit aluminium en pvc.
De TV 286 is in feite een e-TV, aangezien er geen papieren versie van bestaat. Deze TV telt een vijftiental pagina’s en is in pdf-formaat beschikbaar via de website www.buildwise.be. Ze start met het geven van een beetje algemene informatie en bevat ook en vooral een reeks links naar de fiches uit de Buildwise-databank met ‘Bouwdetails’.
Ze stelt een aantal plaatsingsoplossingen voor onder de vorm van technische fiches voor houten ramen die geplaatst worden in spouwmuurconstructies. De volgende situaties komen aan bod:
● de plaatsing van het buitenschrijnwerk tegen het buitenspouwblad
● de plaatsing van het buitenschrijnwerk met metselwerkretour.
document kan enkel geraadpleegd worden in elektronische vorm.
Bij iedere voorgestelde plaatsingsoplossing worden de volgende vier aandachtspunten in beschouwing genomen:
● de waterdichtheid van de vensteraansluiting
● de luchtdichtheid van de vensteraansluiting
● de akoestische prestaties van de vensteraansluiting
● de thermische prestaties van de vensteraansluiting.
De verschillende plaatsingsoplossingen uit deze TV voldoen aan de eisen die gesteld worden aan de thermische prestaties van de vensteraansluiting. In gevallen waarbij de hoofdisolatielaag niet rechtstreeks aansluit op het vensterkader, maar er isolerende delen tussengevoegd worden, voldoet de fictieve aansluiting van de hoofdisolatielaag met het vensterkader aan de regel voor EPB-aanvaardbare bouwknopen. Deze fictieve aansluiting ontstaat door alle tussengevoegde isolerende delen weg te denken. Verder wordt er een woordje uitleg gegeven bij de basisregels die moeten toelaten om EPB-aanvaardbare bouwknopen te verkrijgen bij vensteraansluitingen. De eerste regel heeft betrekking op de minimale contact-
De TV 286 bevat verschillende duidelijke schema's, zoals het hier afgebeelde.
lengte tussen de hoofdisolatielaag en het vaste kader van het venster. De tweede regel betreft de toevoeging van een isolerend bouwdeel.
De TV geeft eveneens tekst en uitleg bij een aantal technische termen uit het jargon van de schrijnwerker: anker, raamdook, plaatsingskader, prekader...
De zestien technische fiches die vermeld worden in de TV 286 hebben betrekking op plaatsingsoplossingen waarbij het buitenschrijnwerk:
● hetzij geplaatst wordt voorafgaandelijk aan de uitvoering van het buitenspouwblad en de spouwisolatie
● hetzij geplaatst wordt na de uitvoering van het buitenspouwblad en de spouwisolatie.
Meestal is het gunstiger om het buitenschrijnwerk te plaatsen voorafgaand aan de uitvoering van het buitenspouwblad en de spouwisolatie. In voorkomend geval is het namelijk eenvoudiger om het waterscherm van de vensteraansluiting aan te brengen en de spouwisolatie correct te laten aansluiten op het geplaatste schrijnwerk, waardoor de continuïteit van de prestaties van de gebouwschil gegarandeerd kan worden.
● De TV 286 is een uitgave van Buildwise (voordien het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf), recentelijk verhuisd naar de Kleine Kloosterstraat 23 te B-1932 Zaventem (tel.: 02/716.42.11)..
● Dit document kan met behulp van de daartoe voorziene toegangscodes gedownload worden via de website www.buildwise.be.
Buildwise, het voormalige WTCB, heeft duidelijk zin in verandering. Als onderzoeksen innovatiecentrum is Buildwise goed geplaatst om zich allerhande vragen te stellen omtrent de bouw- en renovatiesector, ook de meest fundamentele. De grote economische, geopolitieke en ecologische kwesties die onze wereld op zijn grondvesten doen daveren en de snelheid waarmee de nieuwe technologieën zich aandienen, zijn allemaal redenen om de horizon te blijven afspeuren. Dit is dan ook wat het Visiecomité van Buildwise gedaan heeft in een rapport van een honderdtal pagina's dat recentelijk gepubliceerd werd.
Het Visiecomité van Buildwise, dat opgericht werd in 2019, tracht in zijn eindrapport om een middellange- en langetermijnperspectief te schetsen voor de ontwikkelingen binnen de Belgische bouwsector. Het doel is om een betere strategische visie voor onze toekomst te definiëren. Deze analyse, die uitgevoerd werd in samenwerking met KPNG, bestond erin om de uitdagingen en opportuniteiten voor de sector in kaart te brengen, rekening houdend met de waarschijnlijke politieke, economische, sociale, technologische, ecologische en juridische evoluties (PESTEL). De vijftien Technische Comités van Buildwise zullen hun werk voortaan baseren op de bevindingen van deze studie, zodanig dat ze ook in onze dagelijkse praktijk terug te vinden zijn...
Op basis van de bevindingen uit de PESTEL-analyse kon Buildwise de volgende tien belangrijkste trends identificeren:
5 Klimaatbewustwording, uitdagende doelstellingen en extreme weersomstandigheden zullen de focus op duurzaamheid verhogen.
6 Demografische evoluties dwingen de bouwsector om na te denken over alternatieve woonvormen voor de toekomst.
7 Het juridische (wettelijke) kader binnen de bouwsector zal nog aan belang en complexiteit gaan winnen.
8 De verhoogde verwachtingen van klanten doen de bouwsector van koers wijzigen in de richting van meer klantgericht handelen.
9 ‘Business as usual’ in de bouwsector is verleden tijd geworden: een gehele evaluatie van het businessmodel dringt zich op.
10Een doorbraak in de logistieke bouwketen is meer dan ooit nodig om een hogere efficiëntie en meer zekerheid te bieden.
De bouwsector strijdt mee in de ‘war for talent’ om het tekort aan competent personeel te ondervangen. 2
1
Digitalisering vormt meer dan ooit een belangrijke hefboom om efficiënter, sneller en klantvriendelijker te werken. 3
4
Doorgedreven industrialisatie in de bouwsector maakt bouwen betaalbaarder met verhoogde kwaliteit.
Er is nood aan intensievere samenwerking doorheen de waardeketen met ‘bouwteams’ als antwoord op het complexe bouwproces.
Hoe kan men het eindrapport van het Visiecomité verkrijgen?
Innovation Paper 40 kan met behulp van de daartoe voorziene toegangscodes gedownload worden via de website www. buildwise.be.
Het eindrapport gaat verder met een analyse van vier use cases voor deze tien trends en met een analyse van hun impact op de Belgische bouwsector. Deze analyse is soms kwantitatief, soms kwalitatief en soms de twee tegelijkertijd.
Het rapport van het Visiecomité gaat ten slotte dieper in op de algemene impact, de opportuniteiten en de risico's voor de Belgische bouwsector: de transitie in de richting van een procesgedreven bouw, de ontwikkeling van nieuwe markten, de evoluties en verschuivingen in de waardeketen, ecosysteemdenken en co-creatie en het stimuleren van langetermijndenken.
Kortom, een studie met heel veel diepgang.
Hoe gaan we morgen bouwen, jongen?
Een van de mooiere bouwplaatsen op de Open Wervendag 2023 was Depot Rato in Mechelen. Ons lid Van Poppel bouwde er twee depots voor het erfgoed in het bezit van de stad. Mét een uitgebreide toepassing van kalkhennepbeton, want Mechelen wilde dat de opslag van het erfgoed zo klimaatvriendelijk mogelijk zou zijn.
Het erfgoeddepot van Mechelen moest ingericht worden in twee oude loodsen van de voormalige Rateau-fabriek bij de Leuvensesteenweg. Rateau leverde onder meer de pompinstallaties voor de kerncentrales van Doel en Tihange. Ons lid Van Poppel haalde de opdracht binnen.
Bob Van Poppel (gedelegeerd bestuurder): "De aanbesteding is wel een beetje vreemd verlopen. Er was een eerste fase in 2016. Die omvatte de bouw van twee volumes in kalkhennep in een van de loodsen. Deze fase heeft vertraging opgelopen, omdat de oorspronkelijke constructiemethode in de aanbesteding niet aan de wensen voldeed. In 2021 was er dan een tweede aanbesteding die verschillende werken bevatte: het vernieuwen en isoleren van het dak van de loods, het geschikt maken van de tweede loods voor de opslag van minder delicate erfgoedvoorwerpen, en de bouw van een overdekte doorgang tussen de twee loodsen."
↑
De kalkhennepblokken. Het duurde even vóór de leverancier gevonden werd die het grote volume blokken kon leveren.
↑↗
De dakstructuur werd vernieuwd met respect voor de ritmiek en de fijne profielen van het origineel.
In de nieuwe depots zullen de meest diverse vormen van erfgoed opgeslagen worden: schilderijen en beeldhouwwerk uit de collectie van het museum Hof van Busleyden, maar ook boeken, documenten, wandtapijten, archeologische vondsten enzovoort, samen goed voor 27 000 stukken. Maar dergelijk erfgoed is vaak kwetsbaar. Al te grote variaties in temperatuur en luchtvochtigheid kunnen het beschadigen. Doorgaans zijn erfgoeddepots dus uitgerust met installaties die het binnenklimaat regelen. Maar gezien hun energieverbruik is dat niet bepaald milieuvriendelijk. Daarom besliste Mechelen twee opslagruimtes te bouwen met kalkhennepbeton, een materiaal dat van nature een stabiel binnenklimaat creëert.
"Die tweede aanbesteding hebben wij ook binnengehaald, maar de volgorde van werken was bizar. Het dak bestond in de eerste fase nog uit oude golfplaten. De kalkhennepvolumes waren wel waterdicht gemaakt maar bij elke storm was er toch een risico op waterschade als er een plaat zou verschuiven of wegwaaien. Bovendien zat er asbest in dat dak. Om contaminatie te voorkomen in de tweede fase, en om te verhinderen dat het binnen zou regenen, hebben we de werken aan dat dak dus heel nauwgezet moeten organiseren, met duidelijk afgebakende zones en dergelijke."
De twee volumes van kalkhennep hebben een staalstructuur. Het kalkhennepbeton werd gebruikt voor de muren en voor de wanden die de volumes verder in boxen verdelen. Het eerste volume heeft twee bouwlagen die samen goed zijn voor een bruto oppervlakte van 1460 vierkante meter. Het tweede volume is kleiner: slechts één bouwlaag met een bruto oppervlakte van 300 vierkante meter. De
boxen zijn uitgerust met speciale rekken voor de collecties die in het depot in bewaring gaan.
Bob Van Poppel: "Eigenlijk zijn die volumes een experiment. Kalkhennep is een alternatief materiaal dat meestal in de individuele woningbouw toegepast wordt. Nooit eerder werd in België een erfgoeddepot van deze omvang gebouwd met kalkhennep. Er is wel een gelijkaardig project in Engeland, waar de voorstudie lessen uit heeft kunnen trekken."
"Intussen zijn de temperatuurschommelingen en de vochthuishouding een tijdlang gemonitord. De conclusie: de kalkhennep doet wat hij moet doen. Vocht en temperatuur worden op een milieuvriendelijke manier gereguleerd. De basisverwarming en de minimale vochtregulering die we geïnstalleerd hebben, doen de rest. Het is trouwens pas sinds het dak geïsoleerd is dat het kalkhennep optimaal kan functioneren."
"Voor ons was het ook een primeur. We hadden nog nooit met kalkhennep gewerkt. Maar je hebt er geen speciale vaardigheden voor nodig. De blokken worden gelijmd, zoals met een Ytong-systeem. De blokken die we gebruikt hebben zijn ongeveer 20 op 40 centimeter groot, met een dikte van 30 centimeter. Dat laatste had wat minder gekund, maar het moest van de brandveiligheid."
Gemeten naar de fysieke omvang van de werken is dit een van de grotere opdrachten die Van Poppel tot nu toe uitvoerde. Naast de werken die we al vernoemden, moest er bijvoorbeeld ook een anoxie-cel in de depots komen. Dat is een installatie die erfgoed zui-
vert van ongedierte zonder gif te gebruiken. In een anoxie-cel cel kun je wekenlang het zuurstofgehalte gevoelig verlagen terwijl de temperatuur en de vochtigheid op peil blijven. De schadelijke insecten in een erfgoedstuk overleven het langdurige zuurstoftekort niet. Maar daarmee hield het niet op, want erfgoed vraagt een specifieke behandeling. Van Poppel moest dus ook restauratieatelier bouwen, een ruimte waar stukken in quarantaine gezet kunnen worden, een koelcel enzovoort. Er moesten dus een aanzienlijk aantal bouwdisciplines ingeschakeld worden voor deze opdracht.
Bob Van Poppel: "Klopt, maar we doen wel vaker van die speciallekes. We zijn het dus gewoon om te zoeken naar de juiste partners. Voor die kalkhennepblokken heeft dat wel wat moeite gekost. De wanden en muren hebben samen een oppervlakte van 1500 vierkante meter. Dat is zeer veel. Producenten van die blokken zitten vaak in de kleinschaligere, ecologische bouw. Het heeft dus even geduurd eer we een partner gevonden hebben die dit aankon."
"Ook voor de staalbouw van het dak in de tweede aanbesteding was het even zoeken. De structuur moest vernieuwd worden met respect voor de originele structuur, met dezelfde ritmiek en met fijnere profielen dan je normaal zou gebruiken."
De waarde van de twee aanbestedingen samen was ongeveer 4,3 miljoen euro. Toen we dit interview afnamen, eind juni, was het project net opgeleverd. Normaal gezien is de verhuis van de stukken naar het depot intussen bezig.
"
De kalkhennep doet wat hij moet doen. Vocht en temperatuur worden op een milieuvriendelijke manier gereguleerd. "
We taggen, traceren en connecteren allerlei soorten assets.
Maar het plaatje is groter. Je bent niet alleen op zoek naar ’de hijskraan’, Jos de metser of je voertuigen. Je bent op zoek naar optimalisatie. Centralize
Vergeet vooral niet om dinsdag 17 oktober 2023 vrij te houden in uw agenda. Op die dag vindt namelijk Digital Construction Brussels weer plaats in Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden. Op deze beurs vindt u alles wat u wilde weten over digitalisering in de bouw. Bovendien bundelt DCB dit jaar de krachten met de Digital Construction Day. Schrijf u snel in, het is gratis.
●
Wanneer?
Dinsdag 17 oktober van 09.00 tot 19.00 u.
●
Waar?
Tenzij u ergens op een andere planeet woont, weet u intussen dat Digital Construction Brussels de place to be is voor iedereen die meer wil weten over de recentste digitale innovaties voor de bouwsector. Het is geen toeval dat deze beurs, georganiseerd door Embuild in samenwerking met Buildwise, al aan haar zesde editie toe is. Wanneer we dit schrijven zijn er al 45 exposanten ingeschreven. Gespreid over 3000 vierkante meter stellen ze hun producten en diensten voor. Daarnaast zullen er talrijke specialisten aanwezig zijn die de vragen beantwoordden en de bezoekers tips en informatie gaven.
Embuild beseft maar al te goed dat niet alle aannemers de kansen grijpen die de digitalisering van bouwprocessen schept. Dat is jammer, want de digitale transformatie is een trein die niemand in de bouw mag missen. Voor beginners is Digital Construction Brussels het ideale toegangsticket tot deze trein. Maar ook voor meer gevorderden bestaat er geen betere plaats om nuttige informatie te verzamelen en ideeën op te doen om de onderneming te moderniseren. De voorgestelde producten en diensten creëren nieuwe mogelijkheden voor heel de sector, van de kleinste tot de grootste onderneming. Bovendien kunnen ongeveer alle activiteiten
in een bouwbedrijf profiteren van digitalisering: planning, personeelsbeheer, calculatie, bestellingen, facturatie, voorraadbeheer …
Tijdens de beurs worden verschillende technologieën gedemonstreerd waarbij onder meer BIM. De experts van medeorganisator Buildwise geven daarnaast seminaries over verschillende aspecten van digitalisering. De geïnteresseerde bezoeker heeft dus aan keuze geen gebrek.
Ook aan de innerlijke mens is gedacht. Tijdens de beurs kunnen bezoekers genieten van een drankje en een hapje. Het is het ideale moment om te praten met gelijkgestemden en ervaringen uit te wisselen. Aannemers hebben tenslotte veel gemeen: ze willen rendabel, snel, efficiënt, foutloos en duurzaam bouwen. Digitalisering is daarbij een krachtig hulpmiddel.
Brussels Kart Expo, Alfons Gossetlaan 9 in 1702 GrootBijgaarden.
●
Vervoer?
Voor de bezoekers die met de auto komen, is er een parking bij het beursgebouw. Tarief: 8 euro, cash of met Bancontact te betalen. Ook met het openbaar vervoer is de beurs goed bereikbaar. Het treinstation van Groot-Bijgaarden ligt op wandelafstand en pijlen wijzen de weg. Bezoekers kunnen ook bus 214 of 355 van De Lijn nemen bij het station van Brussel Noord. Deze hebben een halte vlak bij Brussels Kart Expo.
●
Toegangsticket?
INFO : www.digitalconstructionworld.be en kristel.dekempeneer@embuild.be
Deze beurs is gratis, maar we vragen wel dat bezoekers zich vooraf inschrijven op de website. Ze krijgen dan per e-mail een persoonlijke QR-code. Deze moet – op de smartphone of afgedrukt op papier – gescand worden aan de ingang.
Kort voor de Grote Vakantie publiceerde de Belgische Baksteenfederatie (BBF) vzw zijn jaarverslag 2022. Ondanks de oorlog in Oekraïne en de hoge energieprijzen bleek de Belgische baksteenindustrie erg veerkrachtig te zijn. Ze produceerde vorig jaar 2,585 miljoen ton bakstenen, een licht stijging vergeleken met de 2,562 ton in 2021.
Er werd 956 000 ton bakstenen voor gewoon metselwerk en 1 629 300 ton gevelstenen geproduceerd. De productie van baksteenstrips groeide in 2022 tot 855 263 vierkante meter. Voor het eerst werd ook de productie van de smallere ecoformaten-gevelstenen in kaart gebrach . Het resultaat was 941 382 vierkante meter.
De uitvoer groeide met 2 procent en klokte af op 1 123 246 ton. Dat komt overeen met 43 procent van de totale Belgische productie. De BBF baseerde deze uitvoercijfers op een rondvraag bij de leden en op gegevens van de Nationale Bank. Het grootste deel van de uitvoer ging naar de buurlanden. Het Verenigd Koninkrijk bleef in 2022 het belangrijkste exportland voor gevelsteen. De invoer van baksteen bedroeg vorig jaar 290 786 ton, een stijging vergeleken met het jaar daarvoor. De omvang van de invoer kwam overeen met ongeveer 11 procent van de Belgische productie.
Volgens de BBF is 2023 een uitdagend jaar voor deze nijverheid. Ze zal alle voor de sector relevante dossiers aandachtig opvolgen: de EU Green Deal, energie en klimaatneutraliteit, duurzaam en circulair produceren en bouwen, de herziening van de Construction Products Regulation, technische en bouwtechnische aspecten, productnormering, milieu, grondstoffenvoorziening, onroerend erfgoed, sociale aangelegenheden en arbeidsveiligheid, promotie, …
+ 1 , 4 %
Vergeleken met het eerste kwartaal van 2023 stond het orderboekje van de bouw in het tweede kwartaal 1,4 procent voller. Dat blijkt uit de enquête van de Nationale Bank. Met 6,01 maanden lag de activiteitsduur weer boven 6 maanden, het gemiddelde van 2022. De sterkste groei was er bij de installaties (plus 5,7 procent, 4,7 maanden activiteitsduur). Dan kwamen de burgerlijke bouwkunde (plus 3,2 procent, 8,8 maanden activiteitsduur), de afwerking (plus 3 procent, 3,8 maanden activiteitsduur) en de ruwbouw (plus 2,1 procent, 6,8 maanden activiteitsduur).
De groei is goed nieuws na het eerste kwartaal van 2023. Toen daalde de gemiddelde activiteitsduur in de bouwsector naar 5,92 maanden, 1,7 procent minder dan in de drie maanden daarvoor. Alleen de burgerlijke bouwkunde ontsnapte net aan deze dip, met een orderboekje dat 0,4 procent dikker werd. Verliezen waren er in de afwerking (min 1,7 procent), de installaties (min 1,9 procent) en vooral de ruwbouw (min 5 procent). ).
