

CONCEPT

COLOFON
Boommbo info@boom.nl www.boom.nl
Auteur:RondeGraaf
Titel:Servicemanagementencommunicatie
ISBN:9789037269161
Eerstedruk/eersteoplage ©2025Boommbo|Boom
BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.
Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen(digitale) leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzichwendentot StichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp,www.stichting-uvo.nl).
Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.
CONCEPT
Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoom,tevindenopwww.boom.nl.
Verschilincidentbeheerenprobleembeheer 6.1
GebruikvanprobleembeheerinTOPdesk 6.2
enrapporteren 6.3
CONCEPT
INLEIDING
Digitaleleeromgeving
Bijsommigeopdrachtenhebjehulpmiddelennodig.Bijvoorbeeldfilmpjes,formulierenofeenlinknaareen website.Dezestaanallemaalindedigitaleleeromgeving.Omhiertekomengajenaarboomdigitaal.nl
Eerstekeerinloggenindedigitaleomgeving Voordatjededigitaleleeromgevingkuntgebruikenmoetjejelicentieactiveren.
• Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.
• Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.
• Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.
• Volgdestappen.
Daarnakunjeaandeslag!
Hetboek Servicemanagement en commumicatie isbestemdvoordeMBOICT-opleidingopniveau3en4,ICT supportandsystems.Hetisgeschrevenvoordekerntaak‘Ondersteuntgebruikers/hulpvragers/opdrachtgevers’op basisvanhetkwalificatiedossierICTsupportandsystemsvanSBB.Aanhetondersteunenvangebruikersvan ICT-systemenwordensteedshogereeisengesteld.Ditboekgeeftjeinzichtineengrootaantalaspectenvandeze ondersteuning.In Servicemanagement en communicatiegaanweervanuitdatdestudenteenmiddenkaderfunctie gaatbekleden.Jewordtdusvoorbereidopeenfunctiewaarinjeverantwoordbeslissingenkuntnemen.
Alsrodedraaddoorditboeklooptdefusietussentweenogalverschillendebedrijventoteennieuweorganisatie: Eniac.JezultalsICT-studentweinigmoeitehebbenjezelfvoortestellenalswerknemervandezenieuweorganisatie. Vanuitdefusie,enalleswatdaaruitvoortkomt,behandelenwedetheorie.Aandehandvanopdrachtenenvragen helpenwejenatedenkenovermogelijkebeslissingen.Wantdatiswaarditboekvooralovergaat:beslissingen nemenenwerkenmetenvoorklanten.
CONCEPT
OmdatinNederlandsteedsmeerbedrijvengebruikmakenvanITILalshulpmiddelvoordeinrichtingvanIT-beheer, komtookITILinditboekregelmatigaandeorde.OpbasisvanonzeervaringeniskennisvanITILvoordeICT’er noodzakelijk.
HetgebruikendetoepassingvanTOPdeskmakeneveneenseenbelangrijkdeeluitvanditboek.Hetmarktaandeel vanTOPdeskinNederlandisaanzienlijk.Naarverwachtingzullenveelstudentenhiermeeinhuntoekomstige praktijktemakenkrijgen.
Verderbesprekenwedecommunicatieopeenservicedesk,zowelmetgebruikersalsmetcollega's,omdat communicatieeenessentieelonderdeelvanjewerkopdeservicedeskis.Ookisereenblokoverwelkeskillsje nodighebtbijwerkenopeenservicedesk.Datzijnzowelhard-ensoftskillsalswerknemersvaardigheden.
Ikwensjeveelsuccesbijjestudieennatuurlijkmetnamemetservicemanagement!
RondeGraaf

Blok1 Usecaseenbegrippen
CONCEPT
Inditblokintroducerenwedeusecase,diealsleidraaddientvoorhetonderwerpservicemanagement.Defictieve organisatiesDeICT-shopenDetachzijngefuseerdtoteennieuweorganisatie:Eniac.Indekomendeblokkenvan ditboekrichtenweonsophetbeheerendeservicedeskvanEniac,waarbijderolentakenvandebeheerder centraalstaan.Diteersteblokgeefteenoverzichtvandewerkomgevingvandebeheerderendedagelijkse werkzaamhedendiediegeneuitvoert.
Leerdoelen
• Jekuntdeverschillendesoorteninformatiesystemenonderscheidenenuitleggenwelkefunctieszevervullen binneneenorganisatie.
• JekuntderolvanICT-beheerbinneneenorganisatiebeschrijvenenuitleggenwelkewerkzaamhedenen verantwoordelijkhedendaarbijkomenkijken.
• JekuntuitleggenwatIT-servicemanagementinhoudtenhoeditwordttoegepastomdeservicegraadvaneen organisatietewaarborgen.
• JekuntdewerkingvaneenservicedeskalscentraalaanspreekpuntbinneneenICT-organisatiebeschrijven, inclusiefderolvandefront-enbackoffice.
Opdracht1 OriëntatieopdrachtUsecaseenbegrippen
DenieuweorganisatieEniacontstaatuiteenfusietussenDeICT-shopenDetach.Ditzougevolgenkunnenhebben voordeafdelingGebruikersondersteuningvanEniacenzouproblemenkunnenopleveren.
Welkegevolgenofproblemenziejenaaraanleidingvandefusie?
1.1 ICT-begrippen
Informatiesystemen
Indezeparagraafgaanweinophetbegripinformatiesysteem Eeninformatiesysteemisontworpenominformatie overobjectenofpersonentebeheren.Datwilzeggen:verzamelen,bewerken,analyseren,integrerenen presenteren.Ruimeropgevatiseeninformatiesysteemzelfsnogmeerdandedataendemanierwaaropdeze datawordengeordendengeïnterpreteerd.Danomvathetookdeorganisatie,personenenproceduresdieermee verbondenzijn.
Erwordtonderscheidgemaakttussenverschillendesoorteninformatiesystemen.Hierbijligtdenadrukopde manierwaarophetsysteemmetdeinformatieomgaat,zoalsopslaan,verwerkenofconverteren.Devolgende informatiesystemenwordenonderscheiden:
• Registratiesysteem(Eenregistratiesysteemiseensysteemwaarininformatiewordtvastgelegd,zoalseen klantendatabase.)
• Gegevensverwerkendsysteem(Ditsysteemverwerktgeautomatiseerdgegevens,zoalseenbetalingssysteem.)
• Taakondersteunendsysteem(Ditsysteemondersteunthetwerkvaneenmedewerker,zoalsfacturatieof debiteurenbeheer.)
• Interactieondersteunendsysteem(Hierbijwordtdeinteractiemetdeklantondersteund,zoalsbij internetbankierenofdebelastingaangifte.)

CONCEPT
Figuur 1.1 Soorten informatiesystemen
Indepraktijkwordendezeviersoorteninformatiesystemenvaakincombinatietoegepastenishetonderscheid nietaltijdeenduidigaanwezig.Eenpc,laptop,tabletensmartphonebevattenbijvoorbeeldeencombinatievan informatiesystemen.
Veelinformatiesystemenzijngeautomatiseerdenomvattenhardware,softwareeninterfacingnaarandere componenten.Denkhierbijaanprintersenscanners,maarookaankoppelingennaarmedischesystemenof systemendiehetproductieprocesondersteunen.
Blok1 Usecaseenbegrippen
Impact
Deinvloedenimpactvandeinformatiesystemenoponsdagelijksleven,zowelzakelijkalsprivé,isenorm.De manierwaaropwerkisingerichtenweprivémetinformatieomgaanisdrastischveranderd.Oude,vertrouwde informatiebronnen,zoalskrantenentijdschriften,wordentegenwoordigviacomputers(indebredezinvanhet woord)gelezen.MetdekomstvanAIzijnnieuwemogelijkhedenontstaan,zoalshetAI-boek Flow vanMarkTuitert. ViaWhatsAppkunjeingesprekgaanmethetboek,netalsofjemetdeauteurzelfingesprekbent.

Medeomdatinformatiesystemenzo’nbelangrijkerolinonslevenspelen,zijnermeerderemanierenomernaar tekijken.Aanbodkwamaldebenaderingvaninformatiesystemendoordaarvanviersoortenteonderscheiden.
Zekunnenookwordengeordendnaargrootschaligeenkleinschaligesystemen.Hetkangaanomhetontwikkelen vaneencompleetinformatiesysteemvooreenheleafdelingbinneneenorganisatie,maarookomhetvolledig inrichtenvaneenspecifiekewerkplek.UiteraardgaathetdanomICT-gerelateerdeapparatuur,zoalsnetwerken, servers,smartphones,werkstationsentablets.Hetinformatiesysteemiseencombinatievanhardware,software endegebruikerhiervan.
Beheer
CONCEPT
Eenanderelementairbegripis ICT-beheer.ICT-beheerkentvelevariantenendefinitiesenisopverschillende manierenvoorinterpretatievatbaar.
Beherenbetekent‘toezichthoudenop’.Hetwagenpark,dekantinevandevoetbalclubenalle automatiseringsmiddelenmoetenwordenbeheerd.Ditzijneenvoudigevoorbeeldenwaariedereenbijnadagelijks meetemakenkrijgt.Ookonzefinanciëlehuishoudingmoetwordenbeheerd.Erisimmerseenevenwichtnodig tusseninkomstenenuitgaven.VoorditboekrichtenweonsspecifiekopICT-beheer.
EenmogelijkedefinitievanICT-beheerkanzijn:hetactueelhoudenenexploiterenvanICT-infrastructurenenhet inrichtenensturenvandeorganisatieomditterealiseren.
Dezedefinitiebevattweebegrippendienadermoetenwordentoegelicht.Exploiterenkunjeomschrijvenals ‘draaiendehouden’,waarbijvaakookeenwinstaspectomdehoekkomtkijken.DeICT-infrastructuuromvatalle voorzieningendiejenodighebtvooreengoedeinformatievoorzieningaandegebruikers.Hieruitblijktdatzij meeromvatdanalleencomputers,netwerkenensoftware.Ookdehieraangerelateerdeactiviteitenen hulpmiddelen,zoalsproceduresendocumentatie,vallenonderdeICT-infrastructuur.
VoorICT-beheerzullendusverschillendewerkzaamhedenmoetenwordenuitgevoerd.Afhankelijkvande complexiteitvandeICT-infrastructuurkunnenhiervoorafdelingenofzelfscompleteorganisatieswordenopgezet. Hierbijvormen7x24-uurs-dienstverleningenuitwijkcentralesofdubbeluitgevoerdecomputerlocatiesgeen
uitzondering.HetspreektvoorzichdatICT-beheereenbijzondercomplexeenuitdagendeaangelegenheidis waarbijingroteorganisatiesjaarlijksmiljoeneneuro'sgemoeidzijn.Denkhierbijnietalleenaankostenvoor hardwareensoftware,maarookaanfacilitairezakenenpersoneelskosten.
VoordeinrichtingvanICT-beheerzijndiversemodellen,theorieënenmethodenopdemarktbeschikbaar.Ook ophetgebiedvanhulpmiddelenisereengevarieerdaanbod.InditboekwordtTOPdeskalshulpmiddelvoor ICT-beheergebruikt.HetbijzondereaanTOPdeskisdatdeoorspronghiervaninNederlandligt,maardatTOPdesk ookinhetbuitenlandbeschiktovereenmarktaandeel.
Servicemanagement
Hetbegripservicemanagementwordtinvelevakgebiedengehanteerd,waarbijookhierbijdiverseomschrijvingen entoepassingeninomloopzijn.Indekerngaatservicemanagementomhetplannenenbewakenvandejuiste maatregelenwaarmeeeenorganisatiewerkelijkdeservicegraadbereiktdiezijzichtendoelhadgesteld. Servicemanagementzorgterdusvoordatdetoegevoegdewaardevandedienstverleningvoordeklantnietalleen eenmooiebelofteis,maarookgoedindeprocessenverankerdis.
ServicemanagementindeICTspitstzichmeertoeopdeprocesmatigeaansturingvanIT-beheer.Denkhierbij aandeorganisatieomalleIT-dienstenbijbijvoorbeeldeenbankofproductiebedrijfbeschikbaartekunnenstellen. IT-servicemanagementisindiezineenonderdeelvanICT-beheer(naastbijvoorbeeldtechnischbeheer, applicatiebeheer,facilitairbeheerendocumentbeheer).
OmdatervelemanierenbestaanwaaropbedrijvenmetIT-servicemanagementwerken,zijnerorganisatiesdie standaardenopstellenenbestpracticesverzamelen,bijvoorbeeldITServiceManagementForum(itSMF),ISO 20000endeBritseOfficeofGovernmentCommerce(OGC).
ITIL
OpdiverseplaatseninditboekwordtverwezennaarITIL(InformationTechnologyInfrastructureLibrary).Omdat diteenergbelangrijkonderdeelvanservicemanagementis,staanweeropdezeplekuitgebreiderbijstil.ITILis vanoorsprongeenverzamelingprocessengebaseerdop best practices Ofwel:ITILiseenbundelingvanprocessen voorICT-beheerdiezijnverzamelduitdepraktijkvanalledag.
CONCEPT

1.3
EindjarentachtigontstonddebehoefteomgriptekrijgenophetbeheervanIT-middelen.Alsvervolghierop groeidedebehoefteomtegelijkookmeergriptekrijgenopderelatietussendeIT-organisatieendeafnemervan diensten.Opbasisvandeeerderebestpracticeswerddaaropmeerstructuurensamenhangaangebrachttussen deverschillendeprocessen,dievooralnogwarengerichtophettactischeenoperationeleniveauvaneen organisatie.In2019kwamversie4vanITILbeschikbaar,waarbijdeServiceValueChainde‘levenscyclusvan diensten’vervangt.DeServiceValueChain(SVC)vormthetmiddelpuntwaarzichdedaadwerkelijkewaardecreatie voordeeindgebruikerbevindt.
TegenwoordigisITILnietlangeruitsluitendgebaseerdopbestpractices,maareenstandaardvoor servicemanagementmetalsbelangrijkvoordeeleengemeenschappelijkreferentiekadervoorbeheer.Hetovergrote aandeelervanisterugtevindeninhetvakgebiedICT.HetvoordeelvanITILinzettenvoorbeheerishetgebruik vaneenindepraktijkbewezenengemeenschappelijkreferentiekaderdatalgemeentoegankelijkbeschikbaar is.Voordebehandelingvanservicemanagementinditboekzijnvooralvanbelangdeoperationeleprocessendie inveelorganisatieswordentoegepast,zoalsconfiguratiebeheer,incidentbeheer,wijzigingsbeheeren probleembeheer.
HiermeesluitenwedeintroductievaneenaantalbelangrijkeICT-begrippenaf.Verderopinditboekzaluitgebreid wordeningegaanophetwerkgebiedvandeICT-beheerderenoverwelkekennisenvaardighedenhijidealiter beschikt.DeICT-beheerderstaatimmersinditboekcentraalenisdespilbijhetbeheervandeICT-infrastructuur.
Opdracht2 Soorteninformatiesystemen
a. Maakineengroepjevandriestudenteneenbeknopteuitwerkingofomschrijvingvandeviersoorten informatiesystemen:registratiesysteem,gegevensverwerkendsysteem,taakondersteunendsysteemen interactieondersteunendsysteem.
b. Ookjesmartphoneiseengeavanceerdecomputermetdiverseapplicaties,ofwelapps.Bekijkdeapplicaties opjesmartphone.Welkesoorteninformatiesystemen,zoalsinfiguur1.1vermeld,kunjeopdemobieletelefoon terugvinden?
Opdracht3 Interfacing
a. Watwordtbedoeldmetinterfacing?
b. Geeftweevoorbeeldenvaninformatiesystemendieinterfacingnaaranderecomponentenhebben.
Opdracht4 Groot-enkleinschaligeinformatiesystemen
CONCEPT
a. Geeftweevoorbeeldenvaneengrootschaliginformatiesysteementweevoorbeeldenvaneenkleinschalig informatiesysteem.
b. Valtwifiof5Galsinfrastructuurookonderdenoemervaneeninformatiesysteem?
Opdracht5 Computerlocaties
a. Waaromwordensomscomputerlocatiesdubbeluitgevoerdofwordtgebruikgemaaktvanuitwijkvoorzieningen?
b. GoogleenMicrosoftbehorentotdetopvandeICT-bedrijvenindewereld.Dezebedrijvenhebbenookeigen computercentrainNederland.Onderzoekviainternetwaardezecentrazijngevestigdengeefeenmotivering ofonderbouwingvanwaaromjuistvoordezelocatiesisgekozen.Denkhierbijbijvoorbeeldaan stroomvoorziening.
1.2 DeICT-shopenDetach
DeICT-shop
DeICT-shopisin2006opgerichtdoordegebroedersBrouwer,nubeidendirecteur.DeICT-shopleverthardware ensoftwareaanbedrijveneninstellingen.Daarnaastleverthetbedrijfondersteuningvoordegeleverdehardware ensoftware.
‘Servicetotopdewerkplek’ishetmottovanDeICT-shop.Sinds2015biedtDeICT-shopclouddienstenen mediabeheeraan,watheeftgeleidtoteenbreedenactueeldienstenaanbod.Hiermeeverwachthetbedrijfzijn toekomstveiligtestellenenintespelenopdevoortdurendeontwikkelingenbinnendeIT-sector.
DeICT-shopheeftinNederlanddrievestigingen:inAmsterdam(hethoofdkantoor),inEindhoven(zeven medewerkers)eninArnhem(zevenmedewerkers).HetorganogramvanDeICT-shopzieteralsvolgtuit:

VanuitdevestigingeninEindhovenenArnhemwordenlokaleklantenbediend. DeafdelingenVerkoopenGebruikersondersteuninghebbenmedewerkersgedetacheerdopdezelocaties.Alle centraleactiviteitenzijninAmsterdamgelokaliseerd.Ookdeservicedesk,diealsbelangrijkstedoelgroepde klantenvanDeICT-shopheeft.Daarnaastisdeservicedeskervoorondersteuningvandeeigencollega’s.
CONCEPT
Omhetmotto‘Servicetotopdewerkplek’concreteinvullingtegevenbeschiktDeICT-shopovereenrelatiefgrote afdelingGebruikersondersteuning.Dezebestaatuiteenservicedeskmetvijftienmedewerkersdieintweeploegen werkzaamzijn.Daarnaastisereenafdelingvantienspecialistendiedezogehetentweedelijnsondersteuning bieden.DezezijnondergebrachtindeafdelingSysteembeheerenNetwerkbeheer.Totslotbestaat GebruikersondersteuninguiteenafdelingReparatieenOnderhoud.Dezelaatsteisvooralgerichtopreparatieen vervangingvanhardware.

Naasthardwareensoftwareleveren,installerenenondersteunenkanDeICT-shopzogenoemdeturnkeyprojecten opleveren.Completelokalenetwerkeninrichten,eenaansluitingopinternetenbeheeropafstandzijnin toenemendematedienstenwaarvoorDeICT-shopwordtgeconsulteerd.Dezedienstenstellensteedshogere eisenaandemedewerkersvanDeICT-shop.Daarwaarexpertiseofkennisontbreektwordteenberoepgedaan opcollega-bedrijven,leveranciersenfabrikanten.
Deservicedesk
DeservicedeskbiedtondersteuningaanklantenvanDeICT-shop.Dezeondersteuningwordtnogveelaltelefonisch verleend.Daarnaastwordene-mail-enchatdiensteningezet.Naastvragenbeantwoordeneneenvoudigeproblemen oplossenheeftdeservicedeskeenregistrerendetaak.
Voordeondersteuningvanhardwareensoftwaremoeteencontractzijnafgesloten.Hierinzijndeonderlinge afsprakenvastgelegd.Indiendeservicedeskhetincidentnietkanoplossen,wordteenberoepgedaanopde tweedelijnofopdeafdelingReparatieenOnderhoud.
Deservicedeskheeftookalstaakdeeigenmedewerkersteondersteunen.Naastdeexterneklantenzijnerdus interneklanten.Infiguur1.6ishetorganogramvandeafdelingGebruikersondersteuningschematischweergegeven.

Detach
CONCEPT
DeorganisatiewaarmeeDeICT-shopgaatfusereniseendetacheringsbedrijfmetdenaamDetach,in2003opgericht doorJanKoebrugge.DemedewerkersvanDetachwordenalshetwareverhuurdaanandereorganisaties. Detacherenheetdat.
DeklantenbetalenaanDetacheenvergoeding,veelalopbasisvaneenuurtarief.Demedewerkersdiegedetacheerd wordenblijveneenbepaalde,vantevorenovereengekomen,periodebijdeorganisatiewaaraanzeworden verhuurd.Deopdrachtenkunnenbehoorlijkvanelkaarverschillen.Hetkanbijvoorbeeldgaanomhetbeheervan applicatieseninfrastructurenofominzetbaarheidopeenservicedesk.

1.7 Logo van Detach
bron
Detachiseenmiddelgroteorganisatiedieuit85medewerkersbestaat.Nietiedereenisgedetacheerdbijklanten. ErzijnuiteraardookondersteunendefunctiesbijDetach.Verderzijnerdedirecteur(JanKoebrugge)enenkele accountmanagersdienieuweklantenwervenencontactenmetbestaandeklantenonderhouden.De accountmanagershebbenallemaaleenaantalmedewerkersonderzichdiegedetacheerdkunnenworden.De afdelingPersoneelszakenneemtmensenaanenzorgtervoordatdemedewerkersdeopleidingenkunnenvolgen dienodigzijnomhunwerkbijdeklantzogoedmogelijkuittevoeren.
Demedewerkersdieopkantoorwerkzaamzijnmakenvoorcommunicatiegebruikvanpc’s,tabletsensmartphones. Demedewerkersdiegedetacheerdwordenhebbeneenlaptop,waarvanzezowelbijdeklantalsbijDetachgebruik kunnenmaken.Detachbeschiktovereenvastendraadloosnetwerkvoortoegangtotallecentralesystemenen applicaties.DeafdelingSysteembeheer,bestaandeuitJohnDeelders,HajoMatsersendrieparttimemedewerkers, onderhoudtenondersteuntdeICT-infrastructuur.
CONCEPT
DeopleidingenwordenverzorgddoorvierdocentenenlopenuiteenvanITILvoordebeheerprocessenenPrince2 ofScrumvoorprojectmanagementtotdiversevaktechnischeopleidingenophetgebiedvanCisco, Microsoft-producten,decloud,tabletsenoverigemobieleapparatuur.
JohnDeeldersenHajoMatserszorgenervoordatiedereenzogoedmogelijkgebruikkanmakenvanalle ICT-toepassingen.VoorhetondersteunendepersoneelzijnbijDetachwerkplekkenmetpc’singericht.De medewerkersdiegedetacheerdzijnkunnenmethunlaptopinloggenophetnetwerkvanDetach.Indiennodig kunnenvoorhetoplossenvanincidentenwerkplekkenvanklantenencollega’sworden‘overgenomen’.
bron
JohnenHajobepalenzelfwelkezakenbelangrijkzijnomalseersteuittevoeren.Alsmedewerkerseenprobleem hebben,lopenzebijSysteembeheerbinnenomhulptevragen.Meestalhebbendecollega’sdielangskomen haast:dedocentenzittenmeteenopleidingslokaalvolcursisten,degedetacheerdenmoetenhunlaptopdirect weerkunnenmeenemennaardeklantendevastemedewerkersmoetendirectbijhunmedewerkergegevens kunnenkomenalszeweereensopkantoorzijn.
JohnenHajohebbenhetdrukmethethelpenvaniedereendielangskomt.Doordezedruktehebbenzehetprima naarhunzin.Hetenigeprobleemisdatmedewerkerssomsnaverloopvantijdteleurgesteldkomenvragen wanneerzeeindelijkgeholpenworden.Doordedrukkewerkzaamhedenbelandtmeerdaneenseenverzoekom hulptussenwalenschip.IndienHajoergensnietuitkomtendevolgendedageenvrijedagheeft,vraagthijJohn omtehelpen.OmJohnopdehoogtetestellenvaneenprobleemplaktHajoeenpost-itophetbeeldschermvan John.Eenouderwetsemanierdieoverigensnogprimablijkttewerken.
Enkelevoorbeeldenvandagelijksesysteembeheeractiviteiten:
• Printerstoringverhelpen:SylviaMendezheefteenprobleemmethetuitdraaienvansalarisstrookjesvoor demedewerkers.Haarlaptopmeldtdatgeenprinterisgeïnstalleerd.Hajoheeftophetmomentgeentijden plakteenpost-itopJohnsmonitor.JohnkomteenuurtjelaterterugenlooptnaardewerkplekvanSylviaom eenprinterdriverteinstalleren.VorigeweekheeftHajoeennieuweprinterinhetkantoorvandedirecteuren Sylviagezet.Waarschijnlijkiseenenandernietvolledigafgewerkt.
• Incidentenoplossen:Dedirecteurlooptbinnenenmeldtdatzijnsmartphoneinhetwaterisgevallenenniet meerkanwordenopgestart.Paniek,wantdezebevatveelbelangrijkeinformatie.
• Installerennieuweversies:Tussendebedrijvendoorzorgendebeidesysteembeheerderservoordatopeen tientalnieuwewerkstationsdejuistesoftwarewordtgeïnstalleerd,zodatdeleslokalenweervoorzienzijnvan deup-to-datesoftware.
• Aanvragenbeoordelen:JanKlein,eenmedewerkerdiegedetacheerdisbijeenklant,wileennieuwelaptop, omdathijdeoudeveeltezwaarvindt.JohnlegtditvooraanHajo,dieeigenlijkvindtdatditverzoekwelerg vergaat.NaoverlegmetdedirecteurblijktdatJanKleinnogmaarevenmoetwachtentotdatzijnhuidige laptopisafgeschreven.
• Beveiligingsissuesafhandelen:Virussen,spamenmalwarekostendeherengemiddeldookenkeleurenper week.Ondankseengoedebeveiliginglevertditnogsteedsproblemenop.
• Vragenbeantwoorden:Eendocentbeltomtevragenhoehijhetsmartboardaanmoetzetten.Hetiseenoud modeldatnogaleensmoeiteheeftmetopstarten.Omdatdeopleidingbinnenenkeleminutenbegint,loopt Hajoerdirectnaartoeomtehelpen.
Opdracht6 Interneenexterneklanten
a. Beschrijfwathetverschilistusseninterneklantenenexterneklanten.
CONCEPT
b. Welkeverschillenkunnenerzijnindebenaderingdoordeservicedeskvaninterneenextern
Opdracht7 Detacheringsbedrijven
a. ZoekopinternetdriedetacheringsbedrijveninNederland.Geefaanwaarhunspecialismeligt.
b. Welkeredenenkunnenbedrijvenhebbenomgebruiktemakenvandemogelijkhedenvandetachering?
c. Watzijndemogelijkevoor-ennadelenvanhetgebruikmakenvandetacheringsbedrijven?
d. WaaromkiezenbijvoorbeeldICT-beheerderservoorombijeendetacheringsbedrijftegaanwerken?
Opdracht8 Organogram
a. Geefineigenwoordeneenbeschrijvingvanhetbegriporganogram.
b. Watisdefunctievaneenorganogram?
c. TekenhetorganogramvanDetach.Maakdaarbijgebruikvandevolgendegegevens:
• directie(JanKoebrugge)
• personeelszaken(SylviaMendez)
• accountmanagers
• systeembeheer(JohnDeelders,HajoMatsersendrieparttimemedewerkers)
• detacheringsmedewerkers
• docenten.
Opdracht9 ITIL-processen
a. IndetekstzijnenkelezakenbeschrevendieHajoenJohnteverwerkenkrijgen. BinnenwelkeITIL-processenzijndezezakenondertebrengen?
b. WelkeoplossingkanITILvoordewerkwijzevanJohnenHajomogelijkbieden?
c. Watzijndenadelenvaneengestructureerdewijzevanwerken?
1.3 Defusie:Eniac
DeICT-shopenDetachhebbenbeslotenomhunkrachtentebundelen.DeICT-shopheeftalscorebusinesshet leverenvanhardwareensoftwareaandiverseklanten.Detachdetacheertmensenenverzorgtopleidingen.Beide organisatieshebbeneenzeergedegenkennisvanautomatiseringopverschillendevlakken.Inbeideorganisaties bestaandeondersteunendeafdelingenuitveelmensendieopeenefficiënteremanieringezetkunnenworden alsmeerstructuuraangebrachtwordtindedagelijksewerkzaamheden.Doorafdelingensamentevoegen kunnenmindermensenhetzelfdewerkdoen.
Nadefusieverandertuiteraardbehoorlijkwatvoorveelmedewerkers.Omtebeginnenwerkenzenunietmeer bijDeICT-shopenDetach,maarbijEniac.Medewerkerszullenanderetakengaanuitvoeren,omdathunoude takenzijnvervallenofomdaternieuwewerkzaamhedenbijzijngekomen.
DenaamEniac
DeoorspronkelijkeENIACiseenacroniemenstaatvoorElectronicNumericalIntegratorAndComputer.Deze tweedeelektronischecomputernadeBritseColossuswerdgebouwdvoorhetAmerikaanseleger.Debouwbegon in1943endecomputerwerdonthuldop14februari1946.
CONCEPT

Figuur 1.8 Een deel van de ENIAC-computer
DeafdelingAutomatisering
CONCEPT
VoordeafdelingSysteembeheervanDetachendeafdelingGebruikersondersteuningvanDeICT-shopheeftde fusiebehoorlijkgrotegevolgen.ZomaaktdeafdelingGebruikersondersteuningvanDeICT-shopgebruikvan TOPdesk,eentoepassingvoorservicemanagementomdemeldingenvangebruikersteregistreren.BijDetach wordtnoghelemaalnietsgeregistreerdviaeengeautomatiseerdhulpmiddel.Excelwashierhethulpmiddelbij deregistratie.
BeslotenisomdeautomatiseringvanEniaccentraalteregelen.ErkomteenafdelingAutomatiseringbestaande uitdemedewerkersvanDeICT-shopendemedewerkersvanDetach.DeafdelingAutomatiseringbestaatuiteen frontofficeeneenbackoffice.Defrontofficewordtservicedeskgenoemd.Deservicedeskisheteerste aanspreekpuntvoordegebruikers.HierwordenalleIT-gerelateerdezakenafgehandeld.
Indiendeservicedeskertelefonischnietuitkomt,wordtdecallaaneenservicedeskmedewerkertoegewezen, zodatopeenandertijdstipkanwordengereageerd.Insituatieswaarindeservicedeskdekennisontbeertofecht geentijdheeftwordtdecallgeëscaleerdnaardebackoffice.Hierwerkencollega’smetdiepgaanderetechnische kennisdiemeerdetijdkunnennemenomzakenuittezoeken.
Debackofficewordtzoveelmogelijkafgeschermdvandeeindgebruiker.Debackofficebestaatuitdegroepen Netwerkbeheer,SysteembeheerenProjecten.
Indebackofficeiseencollegaaangesteldomdecallstoetewijzenaandespecialisten.Ditisdecalldispatcher Doorgaansheeftdecalldispatchereengoedbeeldvandekennisvandeverschillendecollega’sinhetteam.Na hetoplossenvandestoringwordtdecallgereedgemeldenmoetdeservicedeskdecallafmeldenbijde
eindgebruiker.Hierdoorishetvoordeeindgebruikerduidelijkdatdeservicedeskhetcentraleaanspreekpuntis, waarallecallsaangemeldenteruggekoppeldworden.InhetEngelsheetdezewerkwijze‘SinglePointOfContact’, ofwelSPOC
MetdezewerkwijzeheeftEniacervoorgekozenomdeeindgebruikertelatenwennenaanhetcentraleloket,de servicedesk.Heteerstecontactenhetlaatstecontactlopendanaltijdviadeservicedesk,waarmeeeenduidigheid voordeeindgebruikerwordtnagestreefd.
CONCEPT

Figuur 1.9 De fusie van de ICT-afdelingen van De ICT-shop en Detach
Opdracht10 Defusie:Eniac
a. Watishetvoordeelvandezefusie?
b. Zittenerookmogelijkenadelenaandefusievanbeidebedrijven?
c. Welketakenkunnennieuwzijnindezegrotereorganisatie?
Opdracht11 Corebusiness
a. Watwordtverstaanonderhetbegripcorebusiness?
b. WatisdecorebusinessvanEniac?
Opdracht12 Front-enbackoffice
Watishetverschiltussendefrontofficeendebackoffice?
1.4 Samenvatting
• Eeninformatiesysteemisontworpenominformatieoverobjectenofpersonentebeheren.Datwilzeggen: verzamelen,bewerken,analyseren,integrerenenpresenteren.Ruimeropgevatiseeninformatiesysteemzelfs nogmeerdanalleendedataendemanierwaaropdezedatawordengeordendengeïnterpreteerd.Danbehelst hetookdeorganisatie,personenenproceduresdieermeeverbondenzijn.
• Devolgendeinformatiesystemenwordenonderscheiden:registratiesysteem,gegevensverwerkendsysteem, taakondersteunendsysteem,interactieondersteunendsysteem.
• Mediasystemenzijnsystemendiebijvoorbeelddata,tekst,video,geluidenfoto’skunnenintegreren,opslaan enbewerken.
• EenmogelijkedefinitievanICT-beheerkanzijn:hetactueelhoudenenexploiterenvanICT-infrastructurenen hetinrichtenensturenvandeorganisatieomditterealiseren.
• Indekerngaatservicemanagementomhetplannenenbewakenvandejuistemaatregelenwaarmeeeen organisatiewerkelijkdeservicegraadbereiktdiezijzichtendoelhadgesteld.ServicemanagementindeICT spitstzichmeertoeopdeprocesmatigeaansturingvanICT-beheer.
• AanvankelijkontwikkeldalseenverzamelingbestpracticesisITILtegenwoordigeenstandaardvoor servicemanagementmetalsbelangrijkvoordeeleengemeenschappelijkreferentiekadervoorbeheer,zoals configuratiebeheer,incidentbeheer,wijzigingsbeheerenprobleembeheer.
CONCEPT
1.5 Begrippen
Backoffice
Despecialistenwaarmeegebruikersnietineersteinstantiecontacthebben.
Calldispatcher
Eencollegadiecallstoewijstaanspecialisten.
Detacheren
Medewerkersverhurenaanandereorganisaties.
Escaleren
Eenteingewikkeldeeerstelijnsmeldingdoorzettennaardetweedelijn.
Frontoffice
Heteersteaanspreekpuntvoorgebruikers.
Gegevensverwerkendsysteem
Eensysteemdatgeautomatiseerdgegevensverwerkt.
ITIL
InformationTechnologyInfrastructureLibrary,eenmethodevoorhetinrichtenvanbeheer-processen.
Informatiesysteem
Eensysteemwaarmeeinformatiekanwordenverzameld,bewerkt,geanalyseerd,samengevoegdengepresenteerd.
Hetgeheelvanmensen,hulpmiddelenenproceduresmetalsdoelgegevensteverwerkentotinformatie.
Interactieondersteunendsysteem
Eensysteemwaarbijdeinteractiemetdegebruikerwordtondersteund.
CONCEPT
Registratiesysteem
Eensysteemwaarininformatiewordtvastgelegd.
SPOC
SinglePointOfContact,hetcentraleaanspreekpunt.
Servicemanagement
Hetplannenenbewakenvandejuistemaatregelenomeendoeltebereiken.
TOPdesk
Softwareommeldingenvangebruikersteregistreren.
Taakondersteunendsysteem
Eensysteemdathetwerkvaneenmedewerkerondersteunt.
1.6 Praktijkopdrachten
Opdracht13 PraktijkopdrachtInfrastructuur
DeICT-shopisgevestigdopdrielocaties,watnadefusiezoblijft.ErzaleenintegratiemetDetachgaanplaatsvinden endebedrijfsnamenDeICT-shopenDetachzullenverdwijnen.
Diteerstedeelgaatoverdeinfrastructuurvandenieuweorganisatie.
a. BeschrijfvoorhetprocesincidentbeheerhoedeincidentafhandelingeruitzietbijEniac.Maakhierbijgebruik vaneenprocesflowschema.
b. Maakeenschetsvandenetwerkinfrastructuurwaarindedrielocatieszijnopgenomen.
c. Welkeapparatuurmaaktzoaldeeluitvandezenetwerkinfastructuur?
d. Lokaalstaatookapparatuuropgesteld.Geefhiervandrievoorbeelden.
e. Voordebedrijfsvoeringzalzekerookrandapparatuuraanwezigzijnopdelocaties.Geefhiervandrie voorbeelden.
f. Viadeinfrastructuurwordteenaantalsystemenoftoepassingenbeschikbaargesteldomdebedrijfsvoering tekunnenuitvoeren.WelkesystemenbijEniaczijnnoodzakelijkvooreengoedebedrijfsvoering?
g. Omhetbeheervandeinfrastructuurentoepassingentekunnenuitvoeren,zaldatbeheeringerichtmoeten worden.NoeminditkaderenkeledagelijksetakenvaneenICT-beheerderdiedaarbijkomenkijken.
h. Hetnetwerkdatdelocatiesmetelkaarverbindtendelokalewifinetwerkenvallenookonderde verantwoordelijkheidvandeICT-beheerder.WelkedagelijksetakenkandebeheerderinhetkadervanICT-beheer uitvoeren?
CONCEPT
i. DebegrippenLANenWANzijnalgemeengangbaarindewereldvandeICT.LANstaatvoorLocalAreaNetwork enWANvoorWideAreaNetwork.
1. Geefeenbeschrijvingvanbeidebegrippen.
2. HoepassendebegrippenLANenWANindeinfrastructuurvanEniac?
Opdracht14 PraktijkopdrachtClouddiensten
a. Geefeenbeschrijvingvanclouddiensten.Welkedienstenwordenzoalaangeboden?
b. Watistyperendvoorclouddiensten?
c. WaaromkunnenclouddienstenvoorklantenvanEniacinteressantzijn?
d. NoemvierzakendieEniaczalmoetenregelenomclouddienstentegaanaanbieden.
e. Zoekopinternetnaardrieprofessioneleaanbiedersvanclouddienstenenonderzoekofverschillenbestaan indeaangebodendienstverlening.
f. Erisookeenaantal‘gratis’clouddiensten.Benoemerminimaaltweeengeefaanwaarinhundiensten verschillenmetdievandeprofessioneleaanbieders.
1.7 Terugblik
Opdracht15 Terugblik
Zeteenkruisjeindekolomdievoorjouvantoepassingis.
Beoordelingscriteria
Ja
Jekuntdeverschillendesoorteninformatiesystemenonderscheidenenuitleggenwelke functieszevervullenbinneneenorganisatie.
JekuntderolvanICT-beheerbinneneenorganisatiebeschrijvenenuitleggenwelke werkzaamhedenenverantwoordelijkhedendaarbijkomenkijken.
JekuntuitleggenwatIT-servicemanagementinhoudtenhoeditwordttoegepastomde servicegraadvaneenorganisatietewaarborgen.
Jekuntdewerkingvaneenservicedeskalscentraalaanspreekpuntbinneneen ICT-organisatiebeschrijven,inclusiefderolvandefront-enbackoffice.
Opdracht16 Terugblik
Denknaoverwatjehebtgedaaninditblok.
a. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent. 1. 2.
b. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderswiltdoen.
1. 2.
CONCEPT
c. Vraagjedocenten/ofleermeesteromfeedback.
Tops:
Tips:

Blok2 DeServicedesk
CONCEPT
DitblokbehandeltderoleninrichtingvaneenservicedeskbinnendeafdelingAutomatisering.Deservicedeskis hetcentraleaanspreekpunt(SinglePointOfContact)voorgebruikersenondersteuntICT-diensten.Jeleerthoe deservicedeskwordtgeorganiseerd,inclusiefinzetvanmensen,middelenenmethoden.Onderwerpenalsde relatiemetservicemanagement,vormenvanondersteuning,Servicelevelagreements(SLA's)enmoderne hulpmiddelen(zoalsAIenITIL-methoden)komenookaanbod.
Leerdoelen
• Jekuntderolvaneenservicedeskalscentraalaanspreekpunt(SinglePointOfContact)binneneenorganisatie beschrijvenendebijbehorendeverantwoordelijkhedenuitleggen.
• Jekuntdebelangrijksteelementenvaneensuccesvolleinrichtingvaneenservicedeskbenoemen,zoalshet inzettenvanmensen,middelenenmethodenomdekwaliteitvandedienstverleningtewaarborgen.
• Jekunthetverschiluitleggentussenfunctioneleentechnischeondersteuningenbeschrijvenwelke vaardighedenhiervoornodigzijn.
• Jekuntderelatietussenservicedeskenservicemanagementtoelichten,metnadrukophetbeheervande ICT-dienstverleningenderolvandeservicedeskalscontactpuntvoorgebruikers.
Opdracht1 OriëntatieopdrachtDeservicedesk
a. Heeftjouwschooleenservicedesk?
b. Hebjeweleenscontactgehadmeteenservicedeskvaneenschoolofeenbedrijf,bijvoorbeeldviaeenwebsite? Beschrijfhoejedatcontacthebtervaren:wasjevraagbeantwoord,hoevondjedemedewerkerdiejegesproken hebtofwatzoujezelfmisschienandersgedaanhebbenalsjijdemedewerkerwas?
2.1 Inleiding
DeafdelingAutomatiseringbestaatuiteenfrontofficeeneenbackoffice.Defrontofficevaneenorganisatiewordt deservicedeskgenoemdenisindeorganisatieheteersteaanspreekpuntvoorallegebruikers.Hetisduseen centraalenbelangrijkbedrijfsonderdeelbinnenEniac.
Ditblokbeschrijftenkelealgemeneaspectendiemetdeinrichtingvaneenservicedesktemakenhebben.Derol vancentraalaanspreekpunt,ofwelSinglePointOfContact(SPOC),vraagtom:
• kennisvandeklanten
• kennisvandeeigenorganisatie
• eenorganisatieenhulpmiddelendietoegespitstzijnophetwerk
• medewerkersdieberekendzijnopentoegerustzijnvoorhetuitvoerenvandedagelijksewerkzaamheden.
CONCEPT

OmeenservicedeskalsSinglePointOfContacttekunneninrichtenenuitrusten,ishetnoodzakelijkkeuzeste maken.Samengevatdraaithetbijdeinrichtingvandeservicedeskomeenjuisteinzetvan:
• mensen
• middelen
• methoden.

Figuur 2.2 Een servicedesk: mensen, middelen en methoden
Dekwaliteitvandedienstverleningendeklanttevredenheidwordenvooralbepaalddoorhoedemedewerker communiceertensamenwerktmetdegebruikers.Anderzijdsmoetdeservicedeskmedewerkerregelmatigeen beroepdoenopdebackoffice.BijEniaczijndatmedewerkersvandevroegereafdelingenNetwerkbeheer, SysteembeheerenwaarschijnlijkinminderemateProjecten.
Demiddelenenmethodenondersteunendewerkzaamhedenvandemedewerkers.Dezehelpenhenomhun werkbetertekunnenuitvoeren.Middelenenmethodenvormendusvoorwaardenomdeafgesprokenkwaliteit vandienstverleningtekunnennakomen.
Opdracht2 Inleiding
DeactiviteitenvanEniaczijngerichtophardwareensoftwareleverenendeondersteuningvandezemiddelen.
a. Beschrijfineigenwoordendebegrippenfrontofficeenbackoffice.
b. Geefmetbehulpvandevolgendetabelvijfvoorbeeldenvanfrontoffice-enbackoffice-activiteiten.
CONCEPT
c. Geeftweevoorbeeldenvanmensen,middelenenmethodendieopdeservicedeskvanEniacvantoepassing kunnenzijn.Gebruikhiervoordevolgendetabel.
2.2 Servicedeskenservicemanagement
Hetbegripservicedeskendehedendaagseformulevaneenservicedeskzijnvoortgekomenuitdevroegere helpdesk.DoordetoenemendecomplexiteitvandeICT-hulpmiddelenopdewerkplekendegroterwordende afhankelijkheidvanICTnamookdebehoefteaanondersteuningtoe.Wasdepcindebeginjarennogeenapparaat datafentoewerdingezetvoorhetuitvoerenvanspecifiekewerkzaamheden,tegenwoordigzijnveelmedewerkers volledigafhankelijkvandecomputervoordeuitvoeringvandedagelijksewerkzaamheden.Dezeafhankelijkheid heeftalskeerzijdedatbijnaalleactiviteitenstilkomenteliggenalsdithulpmiddelnietbeschikbaaris.
VaneenklantvanEniacdiedeservicedeskbeltendegebruikersnaamaandemedewerkeropgeeft,kunnen meteenallegegevenswordenopgezocht.Delocatieendeaanwezigehardwareensoftware,inclusiefeerdere meldingen.Ditvoorbeeldtoontaanhoeafhankelijkmedewerkersvaneenservicedeskzijnvandeaanwezige apparatuuropdewerkplekenbijbehorendehulpmiddelenopeenservicedesk.
Detaakstellingenactiviteitenvaneenservicedeskkunnenheelomvangrijkzijn.Inhetalgemeenkunnendeze wordensamengevatals:
• onderhoudenvancontactenmetdegebruikers
• ondersteunenvandegebruikersophetgebiedvanovereengekomendiensten
• overigewerkzaamhedenenbeheertaken.
Zowelinhetbegripservicedeskalsinhetbegripservicemanagementstaathetwoordservicecentraal.Hoe verhoudendietweebegrippenzichtotelkaar?LetterlijkvertaaldinhetNederlandsbetekentservicemanagement ‘hetbeheervandeservice’.ServicemanagementbeheertindiezindeheleICT-dienstverlening.Deservicedesk iseenonderdeeldaarvanalscontactpuntvoordedaadwerkelijkeservicetussendegebruikerdiededienstheeft afgenomenendemedewerkersvanheteigenbedrijf.
Missievoordeservicedesk
EenopvallendkenmerkvandemethodenvanITILisdatwordtgewerktmetmissies.Zokunnennietalleen bedrijvenofinstellingeneenmissiehebben,maarkaneenmissieookalsvertrekpuntwordengehanteerdbijde inrichtingvaneenproces.Demissiehelpttefocussenopdatgenewatabsoluuthetbelangrijkstisinhetproces.
CONCEPT
Vanuitdezegedachtezoudemissievooreenservicedeskkunnenzijn:‘Deservicedeskheeftalsmissieondersteuning verlenenaandeovereengekomendienstverleningdoordebereikbaarheidentoegankelijkheidvandeIT-organisatie tegaranderenendooreenaantalondersteunendeactiviteitenuittevoeren.’Ofinbegrijpelijkeretaal:‘Omde beloftesvanhetbedrijfaandeklantwaartemakenwildeservicedeskbereikbaarentoegankelijkzijnendaarvoor ondersteunendeactiviteitenuitvoeren.’
Sleutelwoordenenbegrippenservicedesk
Detraditionelehelpdeskdiehulpbiedtbijproblemen,heeftdusplaatsgemaaktvoordeservicedesk.Sleutelwoorden enbegrippendiebijeentegenwoordigeservicedeskhorenzijn:
• deklantstaatcentraal
• eenprofessionelegesprekspartnermetprimaireaandachtvoordevraagofhetprobleem
• serviceindebredezinvanhetwoord
• eenmoderneuitrustingquahardwareensoftwarediehetwerkondersteuntengemakkelijkerenefficiënter maakt.
Uitdepraktijkblijktdathethieraansomsnogweleensschort.Langewachttijden,moeilijkebereikbaarheiden eenonvriendelijkebenaderingkomenhelaasnogvoor.

Figuur 2.3 Support
Functioneleoftechnischeondersteuning
Degebodenondersteuningvandeservicedeskkanfunctioneeloftechnischvanaardzijn.Functionele ondersteuningisgerichtophetgebruik,zoalsopdefunctionaliteitvaneenapplicatie.Vragendiebetrekking hebbenopdefunctionaliteit,zijnbijvoorbeeld‘Hoekancursiefwordenafgedrukt?’of‘Hoewerktdenieuweapp voormobielbankieren?’.
CONCEPT
Bijtechnischevragengaathetveelaloverdemogelijkhedenofonmogelijkhedenvaneenapparaat.Jewilt bijvoorbeeldeenbeameraansluitenopeentablet.Welkeaansluitingenhebjehiervoorbeschikbaar?Debegrippen werkingengebruikwordenveelalgehanteerdomdeverschillentussenbeideaantegeven.

Figuur 2.4 Functionele en technische ondersteuning
Afhankelijkvanhetdoelendeafsprakendiemetafnemersvandedienstenzijngemaakt,zullenmedewerkers kennisenvaardighedenmoetenhebbenomfunctioneleoftechnischeondersteuningtekunnenbieden.Bepaalde vormenvanondersteuningkunnenookwordenuitbesteedaananderepartijen.
Degebruikersmoetenwetenopwelkeondersteuningzijkunnenrekenen.Thuisapparatuurenprivé-eigendom vallendoorgaansnietonderdeondersteuningvaneenservicedesk.Ondersteuningkrijgjemeestalalleenalsje dehardwareensoftwareopdejuistewijzegebruikt.Illegalekopieënvansoftwareenapparatuurwaaraanjezelf loopttesleutelenvallenbuitendeondersteuningvandeservicedesk.Dezezakenzullenvanzelfsprekendworden uitgesloten.
Opdracht3 Servicedeskenservicemanagement
a. Hetwoorddeskinservicedeskiswaarschijnlijkautomatischvanhetwoordhelpdeskovergenomen.Ditvormt hetbeeldvaneenbaliewaardegebruikermetvragen,problemenenklachtenterechtkan.Datisbehoorlijk achterhaald.Bedenkeenanderwoordvoorservicedeskdatdeladingbeterdekt.
b. Geefineigenwoordeneenomschrijvingvanhetbegripmissie.
c. BedenkzelfeenmissievoordeservicedeskvanEniacalsfrontoffice.
Opdracht4 Ondersteuning
a. Eengebruikerbeltdeservicedesk.Hijheefteennieuwesmartphonediehembijhetconfigurerendevraag steltwelkeinstellinggebruiktgaatworden:wifiof5G?Hijweethetverschilnietenvraagtomuitleghierover. Welkeuitleggeefje?
b. Geefminimaalvieraspectendievanbelangzijnbijdekeuzeomeenservicedeskfunctioneleoftechnische ondersteuningtelatenbieden.
c. Bespreekineengroepjevanvierstudentenwatdevoor-ennadelenzijnvangebruikerszelflatenzoekennaar antwoordentegenoverdecentraleondersteuningdieeenservicedeskkanbieden.
d. Bespreekbijdeantwoordenopdevorigevraagookvoorwiedievoordelenvantoepassingzijn:voorde gebruikerofvoordemedewerkersvandeservicedesk?
2.3 Klantenvandeservicedesk
‘Deklantstaatcentraal’lazenwealalseenvandesleutelwoordenvooreenservicedesk.Sterker:alsergeen gebruikerszoudenzijn,zoudeheleservicedeskgeenredenhebbentebestaan.Degebruikervormtde‘trigger’ vooreenmedewerkeromdaadwerkelijkaandeslagtegaan.Eenvraag,verzoek,klachtofincidentwordtaangemeld envervolgensaangenomen.
CONCEPT
DeklantenvandeservicedeskvanEniaczijndegebruikersvanhardwareensoftware.Eerderkwamaandeorde datdezeservicedesktweesoortenklantenkent.Enerzijdsdecollega’svanEniacenanderzijdsklantendie productenofdienstenvanEniachebbenafgenomen.Metdedirectecollega’sishetnietzomoeilijkafsprakente makenoverdedienstverlening.Doorgaansisdezeinteractiewatminderformeelenzakelijkdandiemetexterne klanten.
DeSLA
DedienstverleningdieeenICT-leverancieralsEniaclevertaanzijnkanten,wordtdeICT-dienstverleninggenoemd. Dezedienstverleningheeftbetrekkingopondersteuningenonderhoud.DeafsprakenoverdeICT-dienstverlening wordenvastgelegdineenSLA,watstaatvoorservicelevelagreement(dienstenniveauovereenkomst).IndeSLA wordtvastgelegdwatdeafsprakenzijnoverdedienstverlening,zodatbeidepartijenwetenwatdewederzijdse verplichtingenzijn.EenklantmoeterbijvoorbeeldvoorzorgendatdevoorwaardenineenSLAbekendzijnbijde gebruikers.Ookmoetendehard-ensoftwarewordengebruiktzoalsisafgesproken.EenovereengekomenSLA kanwordengeregistreerdineentoolalsTOPdesk.Laterkomenwehieropterug.
DeafsprakendieindeSLAwordenovereengekomen,kunnenbetrekkinghebbenopdeafdelingenNetwerkbeheer, Systeembeheer,Projectenenuiteraarddeservicedesk.IndeSLAvandeservicedeskstaanbijvoorbeeldantwoorden opdevolgendevragen:
• Watzijndestandaardopeningstijdenvandeservicedesk?
• Opwelkedagenisdeservicedeskbereikbaar?
• Iserondersteuningbuitenkantooruren,bijvoorbeeldmeteen24x7-uursdienst?
• Opwelkemanierwordtcontactopgenomenmetdeklant?Viatelefoon,e-mailofchat?
Anderevoorbeeldenvancontractenzijngarantie-enonderhoudscontracten.
Eengarantiecontractiseenovereenkomstwaarindegarantieschriftelijkisvastgelegd.Methetbegripgarantie wordtaangegevendatdeorganisatieergensvoorinstaat.Eenalternatiefwoordhiervooriswaarborg.Geefteen verkopervaneenproducteengarantieopdekwaliteitvanhetproduct,danzegthijdaarmeedathijervoorinstaat dathetproductvoldoetaandebeloofdeeisen.
Ineenonderhoudscontractzijndeafsprakenrondomhetonderhoudvastgelegd.Dezekunnenondermeer betrekkinghebbenopdekosten,dievaakineenmaandelijksefeewordenondergebracht.Daarnaastisernogde reactietijd.Jekuntbijvoorbeeldafsprekenwatdereactietijdisenhoehetzitmetdebeschikbaarheidbuiten kantoortijden.Ookmaakjeafsprakenoverhoedecommunicatiemoetgaanverlopen.Daarnaastmoetenzeker afsprakenwordenvastgelegdoverhetsoortonderhouddatwordtgeboden:preventief,curatiefofreactief.
Onderhoudscontractenkunnenbijvoorbeeldvantoepassingzijnopsoftwaredieregelmatigaanpassingenvereist.
CONCEPT

Figuur 2.5
BasiscomponentenvaneenSLA
EenSLAheefteenaantalbasiscomponenten.
Doelen
BijeenSLAafsluitenwordenaltijdtweedoelennagestreefd:
1. Gebruikerswetenwelkedienstverleningzekunnenverwachten,watdekostenzijnenhoemetafwijkingen indedienstverleningwordtomgegaan.
2. DeafdelingAutomatiseringweetdatdeafsprakenmetdegebruikersvastliggen. Watnietmeteenklantisafgesprokenhoeftinprincipeniettewordenuitgevoerdennagekomen.
Partijen
BijeenSLAzijnaltijdtweepartijenbetrokken:
• dedienstverlener(eenautomatiseringsafdelingofdienstverlenendepartij,zoalsEniac)
• deafnemer(s)vandediensten.
Dedienstverlener,zoalsEniac,kaneeninterneofexternepartijzijndiedienstenlevertwaarvoorbijklanteneen behoeftebestaat.Iedereenkentuitdepraktijkwelanderevoorbeeldenvandienstverleners.Deafnemersvande dienstenwordenveelalgebruikersgenoemd.Hetbegripgebruikersslaatopdeeindgebruikers,depersonendie desystemenen/ofapplicatiesdagelijksgebruiken.HierbijgeldtdevoorwaardedatdeafsprakendieindeSLA zijnovereengekomeneenafspiegelingzijnvandeeisendiedoordegebruikerswordengesteld.
DebasiscomponentenvaneenSLAzijn:
• deomschrijvingenhetdoelvandeSLA
• eenbeschrijvingvandebijdeSLAbetrokkenpartijen
• delooptijdvandeSLA
• eenomschrijvingvandedienstverlening
• dekwaliteitsaspectenvandedienstverlening
• prijzenen/oftarieven
• clausules
• bijlagen.
Omgoedeafsprakenmetklantentekunnenmaken,moetdusbekendzijnwiedezeklantenengebruikerszijn.Is datnietofonvoldoendebekend,danzullengeengoedeafsprakengemaaktkunnenworden.
Diensten-ofservicecatalogus
Naastdegarantie-enonderhoudscontractenbestaatnogdediensten-ofservicecatalogus.Hierinzijndediensten opgenomendieklantenkunnenafnemen.Deklantenkunnenkiezenvanwelkedienstenzijgebruikwillenmaken. Hierbijmoetookwordenaangegevenwathetniveauvandegekozendienstverleningis.Jekuntjevoorstellen dateenprobleemmeteentabletoplossenbinneneenwerkdagmeergaatkostendaneenoplossingbinneneen week.
Mogelijkevoorbeeldenvandienstenzijn:
• servicedesk
• lokaleondersteuningenremoteondersteuning
• stand-by-enbeschikbaarheidsdiensten
CONCEPT
• werkplekservices
• calamiteitenbeheer
• infrastructuurbeheer.
Opdracht5 Degebruiker
a. Bespreekineengroepjewateenservicedeskmedewerkervaneengebruikerzouwillenwetenofzoumoeten weten.
b. Naasthetbegripgebruikerwordtveelalhetbegripklantgehanteerdvooreenpersoondievoorvragenen incidentenbijdeservicedeskaanklopt.Bespreekineengroepjewatbedoeldwordtmethetbegripklant.Zijn erverschillentusseneengebruikereneenklant?
Opdracht6 Verplichtingen
Hiervoorisaangegevendatbeidepartijenverplichtingenkennendievastgelegdwordenineencontract.
a. WelkeverplichtingenkenteenklantineenSLA?
b. Welkeverplichtingenzijnvantoepassingopeenservicedesk?
Opdracht7 Afspraken
a. GeefminimaaltweevoorbeeldenvanafsprakendiemeteenafdelingNetwerkbeheerofSysteembeheer gemaaktkunnenzijnenwaaroverafsprakenineenSLAzijnopgenomen.
b. DeservicedeskvanEniacgaatdienstenaanbiedenophetgebiedvansmartphones.
Omervaringoptedoenisdedoelgroepvoordezedienstenineersteinstantiedeeigeninterneorganisatie.
Vuldevolgendetabelin:
Basiscomponentsmartphone
DeomschrijvingenhetdoelvandeSLA
EenbeschrijvingvandebijdeSLAbetrokkenpartijen
DelooptijdvandeSLA
Eenomschrijvingvandedienstverlening
Dekwaliteitsaspectenvandedienstverlening
Prijzenen/oftarieven
Clausules
Bijlagen
Opdracht8 Diensten
CONCEPT
VoorbeeldvanEniacophetgebiedvan smartphones
Uitzonderingssituatiesofbijzonderegevallen,zoals gebruikinhetbuitenland.
Anderemogelijkheidcontactpersonen.
a. Geefvanelkvandevolgendedienstenaanwelkeinformatiehieroverbijvoorbeeldineendienstencatalogus opgenomenzoukunnenzijn:
• servicedesk
• lokaleondersteuningenremoteondersteuning
• stand-by-enbeschikbaarheidsdiensten
• werkplekservices
• calamiteitenbeheer
• infrastructuurbeheer.
b. Benoemineengroepjevierdienstendieindediensten-ofservicecatalogusvanEniacopgenomenzouden kunnenworden.KijkhierbijooknaardedienstendieDeICT-shopenDetachaanbieden.
2.4 Plaatsvandeservicedesk
Hetbegripplaatsvaneenservicedeskineenorganisatiekenttweeinvalshoeken:defysiekeplaatsende organisatorischeplaats.Voordekeuzevandefysiekeplaatsvaneenservicedesk,ofwelopwelkelocatieeen servicedeskzichmoetbevinden,zijnverschillendeaspectenbelangrijk.Denkdaarbijaan:
• debereikbaarheid
• detoegankelijkheidenbeveiliging
• deaanwezigheidvaninfrastructurelezaken,zoalsnetwerkenencentraleservers
• eencentraleofdecentraleservicedesk.
DeICT-shop,waaruitlaterEniacisontstaan,heeftdestijdsoverwogennietalleeninAmsterdameenservicedesk interichten,maarookinEindhovenenArnhem.Datlaatsteisnietgebeurd,omdatdegroeivandelocaties EindhovenenArnhemachterbleefbijdeprognoses.HadEniacwelbeslotentotmeerdereservicedesksinrichten, danhadditwellichttoteendesinvesteringgeleid.Methetoogopdekostenwordtvaakgekozenvooreencentrale servicedesk.
Infiguur2.6isdeorganisatorischeplaatsvandeservicedeskschematischweergegeven.Hetprimaire aandachtsgebiedisICT,duslijkthetlogischdeservicedeskeenonderdeeltelatenzijnvandeafdeling Automatisering.DeservicedeskzouechterookvoorandereactiviteitenvanEniacgebruiktkunnenworden.Zo’n keuzevandeorganisatieheeftdanookconsequentiesvoorhoedeservicedeskmoetwordeningericht.Elkekeuze voorwaardeservicedeskthuishoortsteltandereeisenaandekennisenervaringvandemedewerkers.

Organisatievandeservicedesk
Eenservicedeskkan unskilled ofjuist skilledzijn.Letterlijkvertaaldhoudthetbegripunskilledin:onbekwaamof weinigkennis.Skilledishettegenovergestelde:bekwaamenmetkennis.Dekeuzeomeenservicedeskunskilled ofskilledinterichtenisonderanderegebaseerdopdoelstellingenvandeorganisatieendeservicedesk,opkosten enopservicegerichtheid.
CONCEPT
Hetprimairedoelvaneenunskilledservicedeskzalgerichtzijnopvragenenincidentenaannemenenregistreren. Het'eigenoplossendvermogen'islaag.Deaanwezigekennisisbeperkt,wateenbewustekeuzekanzijnvaneen organisatie.Detakenvandemedewerkerszijneenvoudigenerwordtweiniggedaanaankennisopdoenen opbouwen.Hetisdanooknietnuttigdezemedewerkersspecialistentelatenzijninkennisvanapplicatiesen hentevoorzienvandiepgaandekennisvanhardware.
Omopditgebiedtochgebruikerstekunnenondersteunen,wordenanderemedewerkersingezet.Denkhierbij aanspecialistendiezicheenbepaaldkennisgebiedhebbeneigengemaakt.Veelfunctiesbijbedrijven,organisaties enoverhedenzijnvastgelegdineenfunctieprofiel.Hiermeewordtdefunctievastgesteld,zodatallebetrokkenen wetenwatdeinhoudendeverantwoordelijkhedenzijndiebijdiefunctiehoren.Bijeenfunctieprofielhoortdan vaakookeenopleidingsniveaueneenhierbijbehorendfunctieniveau.Ditgeeftdezwaartevaneenfunctieende hieraangekoppeldebeloningenaan.
Waardeunskilledservicedeskisgerichtopvragenenincidentenaannemenenregistreren,ishetprimairedoel vaneenskilledservicedeskproblemenbijincidentenoplossen.Daarwerkendespecialistenopeenbepaald terrein.Eenskilledservicedeskisdaardoorduurderdaneenunskilledservicedesk.
Hulpmiddelenvandeservicedesk
Inzoweldezakelijkemarktalsdeprivésituatiewordenhardwareensoftwareelkedagbelangrijker.Datstelteisen aandekennisvandezemiddelenenaandevaardighedenvoorhoejezegebruikt.Deafhankelijkheidvande smartphone,pc,laptopenandereinnovatievehulpmiddelenvraagtsomsomondersteuningbijhetgebruik.Als ICT-beheerderopeenservicedeskhebjedusspecifiekekennisnodigvanhardwareensoftwarediedegebruikers ondersteuneninhetdagelijkswerk.
Omdeinkomendeberichtenstroomopdejuistewijzetebehandelenwordtopdeservicedeskgebruikgemaakt vanmodernehulpmiddelen,zoalsCTI(computertelephonyintegration).Anderetechnischehulpmiddelenzijn servicesupporttoolsvoorhetregistrerenenbewakenvanvragen,meldingenenincidenten.TOPdeskiseenvan detoepassingendiehiervoorkunnenwordeningezetenkomtverderopinditboekuitvoerigaandeorde.
Anderebelangrijkemodernehulpmiddelenopeenservicedeskdieondersteuningbiedenbijdagelijksetaken, zullenhiernaverderwordentoegelicht:
• deconfiguratiebeheerdatabase(CMDB)
• hetovernemenvaneenwerkplek
• voiceresponseAutomaticCallDistribution(ACD)
• eendatabasemethistorischeinformatie(knowledgedatabase)
• deFrequentlyAskedQuestions(FAQ)
• eenbelscript

Figuur 2.7
CONCEPT
Deconfiguratiebeheerdatabase(CMDB)
Eenvandebelangrijkstehulpmiddelenvooreenservicedeskisdeconfiguratiebeheerdatabase Dezebiedt medewerkerseenschataaninformatie.
Meteenalseengebruikercontactopneemtmetdeservicedeskenmeldtwathetwerkpleknummeris,kande medewerkervandeservicedeskallerelevanteinformatievandewerkplekbeschikbaarkrijgen.Denkdaarbijaan:
• hetmerkentypevandehardwarecomponent
• geïnstalleerdeapplicaties
• eventueelaanwezigerandapparatuur
• eenoverzichtvaneerderemeldingen.
Vaakishetooknogmogelijkdehistorievandewerkplekteachterhalen.Bijvoorbeeld:
• Hetbesturingssysteemisop4maartopnieuwgeïnstalleerdnadatdehardeschijfkapotisgegaan.
• Dezewerkplekwordtovertweewekenvervangen,omdatdegebruikereentabletheeftaangevraagd.
Debelangrijkstevoorwaardeomoptimaalgebruiktekunnenmakenvandeopgeslageninformatieisdatde configuratiebeheerdatabaseactueelis.Allewijzigingenmoetenduswordendoorgevoerdindedatabase.Inde praktijkblijktditnogaleensmoeilijkrealiseerbaar.Dedatabaseactueelhoudenvaltonderhetproces configuratiebeheer,datmeestalisbelegdbijdeservicedesk.
Hetovernemenvaneenwerkplek
Vooreenmedewerkervaneenservicedeskishetmeestalnietmogelijkeenwerkplekvaneengebruikertebezoeken. Eniacheefteenaantalexterneklanten;danwordteenwerkplekbezoekenalhelemaalondoenlijk.Inzo’nsituatie kanhethandigzijnomdewerkplekvandegebruikeropafstandtekunnenovernemen.Opdezemanierkrijgtde servicedeskmedewerkersnelinzichtindeactuelesituatie.Veelvragenhoevendannietmeeraandegebruiker tewordengesteldeneenoplossingisdanmeestalsnelvoorhanden.Degebruikervanwiedewerkplekwordt overgenomenmoetuiteraardweltoestemminggeven.Deinformatieopdienswerkplekkanimmersvertrouwelijk ofgevoeligzijn.
Voiceresponse
Afhankelijkvandegroottevandeservicedeskenhetaanbodvandienstenkaneengebruikerdiemeteen servicedeskbelttemakenkrijgenmeteenvoiceresponse-menu.Bijvoorbeeld:
• Toets1alsueenICT-gerelateerdevraagheeft.
• Toets2alsueenalgemenevraagheeft.
• Toets3alsudeafdelingAdministratiewiltspreken.
• Toets4vooroverigevragen.
Degebruikermoetdannatuurlijkwelweteninwelkecategoriezijnvraagthuishoort.Achterdegebodenopties kannogeenheleboomvankeuzesenandereoptiesverscholenzitten.Tweeervaringendiebekendzullenzijn:
• Naveeltoetsenindrukkenenwachtenkomjetochnogbijdeverkeerdepersoonofafdelingterecht.
• Jekomtterechtineenkeuzemenuwaarbijdeoptie‘overigevragen’nietmogelijkis.Dusmoetjekiezenwat netnietvantoepassingis.
AutomaticCallDistribution(ACD)
CONCEPT
AutomaticCallDistributionstaatvoorhetverdelenvanbinnenkomendetelefoongesprekkenzonderdatdaaraan nogmenselijkeinteractietepaskomt.ACDzorgtvooreenefficiënteverdelingvanalleinkomende telefoongesprekkenindeorganisatie.Hetsysteemoptimaliseertookhetbeheervandewachtrijenzorgtvoor eenvlotteverwerkingvandeoverflowbijpiekeninhettelefoonverkeer.Bovendienverschafthetsysteemzowel uitgebreidealsactuelemanagementinformatie,waarmeehetcommunicatieprocesnogbeteristesturen.
SteedsmeermiddelgroteorganisatiesontdekkendevoordelenvanACD.VoordiebedrijvenbiedtACDonder anderedemogelijkheidhettelefoonverkeervaneenservicedeskbeterteorganiseren.Zokanbijvoorbeeldprecies wordengeregelddathettelefoontjenaardemedewerkergaatdiehetlangstgeenoproepheeftbeantwoord.Of naardemedewerkerdievolgenseenlijst‘aandebeurt’is.Bovendienkunnenparameterswordeningestelddie betrekkinghebbenopdegewensteservicegraadenderelatiestussendediversegroepen.
Zokanwordenvastgelegddateenbellernietlangerdantweeminutenindewachtrijmagblijven.Ofdateen toesteldatnietbinnendriebelsignalenwordtopgenomendirectwordtdoorgeschakeldnaareenvolgendtoestel. Eengroepkanwordensamengesteldalnaargelangdepiek-ofdaluren.Inplaatsvaneenovergangstoonishet ookmogelijkeenvoorafingesprokenboodschaptelatenhoren,algemeenofaangepastaandeactiviteitvande desbetreffendegroep.
EenvandeonderdelenvaneenACDisdewalldisplay.Hieropkunnenmedewerkerszienhoehetstaatmethet aantalinkomendeenlopendegesprekken.Ditoverzichtgeeftdeorganisatieinzichtinhetactueleenlopende aanbodvangesprekken.Zoontstaatinzichtindedrukteopdatmoment.Belangrijkvoordeelisdatiedere medewerkersneleenideekrijgtvandemomentelebelasting.
Databasemethistorischeinformatie(deknowledgedatabase)
Eenknowledgedatabaseiseendatabasewaarinallebeschikbareenrelevanteinformatieisopgeslagen.De ervaringleertdatveelvragenenincidentenmeermalenvoorkomenendooranderegebruikersalzijngesteld. Wanneerdezehistorischeinformatiewordtgebruikt,kunnenzulkevragensnelenefficiëntwordenafgehandeld. Doorinformatieopeengestructureerdemanieropteslaankanhetzoekenenvooralvindenvandejuisteinformatie snelendoordachtverlopen.Trefwoordenofcombinatiesvantrefwoordendragenbijtoteenefficiënteaanpak omtothetjuistezoekresultaattekomen.TOPdeskheefthiervoorhetKennissysteemterbeschikking.
FrequentlyAskedQuestions(FAQ's)
IntegenstellingtotdehiervoorbeschrevenknowledgedatabaseligtdenadrukbijdeFAQ’sopdevragen diegebruikersstellen.Erwordennietzozeervragenverzameldenvastgelegdomdoorallemedewerkersvande servicedesktewordengebruikt.Uitdeaangelegdeverzamelingwordenvooraldemeestgesteldevragen geselecteerddiedeservicedeskmoetenontlasten.Dezemeestgesteldevragenenhunantwoordenworden vastgelegdineenhandleidingofgepubliceerdviaintranetofinternet.Opdiemanierkandegebruikerzelfzijn vraagenhetdaarbijbehorendeantwoordopzoeken.
Inmiddelsmoedigentallozeorganisatiesdegebruikerdieeenvraagheeftaanomeerstnaardewebsitetegaan waardeveelgesteldevragenstaangepubliceerd.Pasalsdaarophetgewensteantwoordniettevindenis,kande gebruikercontactopnemenmetdeservicedesk.
CONCEPT

Belscript
Hetbelscriptiseenhulpmiddelindevormvaneenprocedureofdraaiboekomeengesprekopeengestructureerde maniertelatenverlopen.Eigenlijkiseenbelscriptnietmeerdaneenpaarstandaardzinnenineenvastevolgorde. Doorderuggensteunvanhetscriptkunjeeralsservicedeskmedewerkervoorzorgendatjedejuisteaandacht hebtvoordegenediejeaandelijnhebt.Jesteltzinvollevragenenvergeetgeenbelangrijkedingentebespreken entenoteren.Bovendienkunjedoordegestructureerdheidvanhetgesprekoverkomenalsiemanddiekennis vanzakenheeft,watafstraaltopdeorganisatiewaarvoorjedeservicedeskbemant.
Erzijntweesoortenbelscripts:verkoopscriptswaarmeejeiemandietswiltlatenkopenenbelscriptsvoor inkomendegesprekken.Opdeservicedeskzuljevooralmetdetweedesoorttemakenkrijgen.

Figuur 2.9 Een overzicht van wachttijden bij diverse diensten bij een servicedesk
Dekwaliteitvandedienstverleningwordtintoenemendematealsessentieelervaren.Iedereenheeftweleens contactopgenomenmeteenservicedeskenachterafeenverzoekontvangenomditgesprektebeoordelen.
CONCEPT
ArtificialIntelligence
VoorspellendeAIisallangeringebruik,maardeafgelopenjarenstaatvooralgeneratieveAIindeschijnwerpers. Dezenieuwetechnologiewektnieuwsgierigheidbijzowelserviceprofessionalsalsgebruikersdoordemogelijke impactervanopdegebruikersbeleving.AIheeftvelevoordelenenveeltebieden.
AIkanopdiversemanierenwordentoegepastopdeservicedesk.ZokunnenAI-gestuurdechatbotsgeïntegreerd wordeninverschillendekanalenomdegebruikersbelevingteverbeteren.Dezechatbotskunnenveelgestelde vragenbeantwoorden,gebruikersbegroeten,artikelenuitdekennisdatabasepresenteren,ondersteunenbij algemenebedrijfsprocessen,buitendiensttechniciinschakelenencomplexevragennaardejuistemedewerker doorsturen.MogelijkhedenomgeneratieveAIintezettenopeenservicedeskzijnbijvoorbeeld:
• AI-chatbotsenvirtueleassistenten:VeelservicedesksmakengebruikvanAI-chatbots.Dezebotsbeantwoorden eenvoudigegebruikersvragen,zoalsoverproductenofstoringen,zodatmenselijkemedewerkerszichkunnen richtenopcomplexeretaken.Dechatbotsverbeterenzichzelfdoormachinelearningenwordensteedsbeter inanticiperenopgebruikersbehoeften.
• Automatischeticketverwerking:AIverwerktgebruikersvragen(tickets)automatisch.AIbegrijptdesystemen, e-mailsofchatsenstuurtdezedoornaardejuisteafdelingofmedewerker.Ditversnelthetprocesen minimaliseertfouten.InsommigegevallenkanAIzelfsdeoplossingvoorspellenopbasisvaneerderegevallen.
• Sentimentanalyse:AIkangebruikersgesprekkenanalyserenomhetsentimenttebepalen.Doortekijken naarwoordkeuze,toonencontextkanAIinschattenofeengebruikerboosofgefrustreerdis.Dithelptomhet gesprekbetertesturen,bijvoorbeelddoortijdigeenmenselijkemedewerkerinteschakelen.
• 24/7ondersteuning:DankzijAIkunnenservicedesks24/7ondersteuningbieden.AI-systemen,zoalschatbots, zijnaltijdbeschikbaar(ookbuitenkantooruren),waardoorvragensnellerafgehandeldworden.
• Voorspellendeanalyses:OpbasisvanhistorischegegevenskanAIvoorspellingendoenovertoekomstige problemen.Dithelptdeservicedeskomproactiefgebruikersteinformerenenescalatiestevoorkomen.
HetgebruikvanAI,vooralgeneratieveAI,biedtopdeservicedeskuiteraardaanzienlijkevoordelen:
1. Hogereproductiviteit:UitonderzoekblijktdatservicedeskmedewerkersverwachtendatAIhenzalhelpen gebruikersbeterteondersteunen.AI-gespreksassistentenkunnendeproductiviteitvansupportmedewerkers bijvoorbeeldmet14%verhogen.
2. Meerefficiëntie:Handmatigeprocessenbelastenservicemedewerkers.AIkanmedewerkersondersteunen doorslimmeaanbevelingentedoenopbasisvankennisdatabasesengebruikersgegevens,waardoorsneller ennauwkeurigergewerktkanworden.63%vandeserviceprofessionalsdenktdatAIhenzalhelpengebruikers snellervandiensttezijn.
3. Persoonlijkeredienstverlening:AIkanrealtimebelangrijkeinformatie,zoalsdegebruikersnaamenlocatie, toevoegenaangesprekken.Buitendienstmedewerkersontvangendirectallerelevantegegevensom gepersonaliseerdeservicetebieden.
4. Minderburn-outsenhogermoreel:AIneemtrepetitieve,tijdrovendetakenover,waardoormedewerkers zichkunnenrichtenopuitdagendereenbevredigenderetaken.Ditkanburn-outsverminderenenhet werkplezierverhogen.
5. Proactieveservice:AIkaninformatieuitcontractenengebruikersdatahalenommedewerkerstehelpen, zelfsnaeengesprek.AIkanbijvoorbeeldgebruikersherinnerenaaneenverlengingvanhunabonnementof eenproductupgradevoorstellen.GeneratieveAIkanbovendiengesprekkensamenvattenennieuwe kennisartikelengenereren.
VoorbeeldenvanAIindepraktijkbijservicedeskszijnondermeer:
1. Contentgenereren:GeneratieveAIkangebruikersberichtenanalyserenenrelevante,menselijkklinkende antwoordengenereren.Ditverbetertdereactietijdengebruikerstevredenheid.
2. Chatbots:Dezebeantwoordengebruikersvragendirectenzijn24/7beschikbaar,watdetoegankelijkheid ensnelheidvandeservicedeskverhoogt.
CONCEPT
3. Natuurlijketaalverwerking(NLP):NLPhelptAIommenselijketaaltebegrijpen,waardoorbeterkanworden ingespeeldopgebruikersbehoeftenen-sentiment.
4. Aanbevelingssystemen:AIanalyseertgebruikersgedragendoetpersoonlijkeaanbevelingenvoorproducten ofdiensten.
5. Voorspellendeanalytics:AIanticipeertopgebruikersbehoeftenenvoorkomtproblemendooroptijdinte grijpen.
6. Selfserviceoplossingen:AIhelptgebruikersdoorautomatischrelevanteinformatieofstappenvoor probleemoplossingaantebiedenviaselfservice.
7. Slimmeroutering:AIanalyseertgebruikersvragenenstuurtdezedoornaardemeestgeschiktemedewerker, watdeefficiëntieverhoogt.
AIisduseenkrachtighulpmiddeldatdemanierwaaropweserviceverlenenvoorgoedheeftveranderd.Waar vroegerlangewachttijdenenbeperktehulpbronnendenormwaren,maaktAIhetmogelijkomsneltereageren enoplossingenopmaattebiedenophetmomentdatdeklantzenodigheeft.AIleertcontinubij,waardoorde dienstverleningsteedsslimmerenpersoonlijkerwordt.
Opdracht9 Organisatievandeservicedesk
a. Hoekanhetoplossendvermogenvaneenservicedeskwordenverhoogd?
b. Maakineengroepjeeenfunctieprofielvoor:
• eenservicedeskmedewerker
• eenteamleidervaneenservicedesk.
Opdracht10 Hulpmiddelenvandeservicedesk
a. WaaromishetbelangrijkdatdeinformatieopeenFAQ-paginaactueelis?
b. Formuleerineengroepvandriestudentenviervragendiegebruiktkunnenwordenomdeklanttevredenheid overhetcontactmetdeservicedeskvanEniactekunnenbeoordelen. Welkesoortvragengajestellen:openofgeslotenvragen?
c. Beoordeeldeindetekstgenoemdehulpmiddelenvandeservicedeskoppraktischnut,uitgaandevande servicedeskvanEniac.
d. Welkehulpmiddelenzoujenogkunnentoevoegen?
e. HoekunnenAI-gestuurdechatbotsdeservicedeskondersteunenenwatishetvoordeelhiervanvoormenselijke medewerkers?
f. OpwelkemanierkanAIhelpenbijgebruikersvragen(tickets)verwerkenopeenservicedesk?
g. WelkevoordelenheefthetgebruikvangeneratieveAIvoordeservicedesk,zowelvoormedewerkersalsvoor degebruikerservaring?
2.5 Hetopzettenvaneenservicedesk
Bijdeinrichtingvaneenservicedeskwordtgeadviseerdomeenprojectgroepinhetleventeroepen.Deze projectgroepisbijvoorkeurmultidisciplinairenheeftmensenmetverschillendekennisenexpertiseaanboord. Omeenservicedeskoptezettenisteneersteeengoedevoorbereidingvanbelang,maarookbelangrijkisdat duidelijkgefaseerdwordtgewerkt.Defasendiebijhetinrichtenvanofhetmigrerennaareenservicedeskworden onderscheidenzijn:
1. hetontwerp
CONCEPT
2. deimplementatie
3. deevaluatie.

Figuur 2.10 De fasen van de inrichting van een servicedesk
Fase1:hetontwerp Centraalbijhetontwerpvaneenservicedeskstaatdedoelstelling.Dedoelstellinglegtdeuitgangspuntenvast voordeuiteindelijkedienstverleningendeorganisatorische,procedureleentechnischeinrichting.Bijhetontwerp vandeservicedeskbijEniacwasdedoelstelling:‘Hetbiedenvaneencentraalaanspreekpuntvoorvragenen problemenvoorgebruikersdiedienstenafnemenvanEniacenhiervooreencontracthebbenafgesloten.’Een vandedienstendieEniacaanbiedtisdeservicedesk.Infiguur2.11isschematischweergegevendatdediensten vandeservicedeskdeeluitmakenvandedienstenniveauovereenkomst.

Figuur 2.11 Enkele diensten van Eniac
OmeendoelstellingvoldoendeconcreettemakenwordtdaaraanveelalhetSMART-modelgekoppeld.Deletters SMARTstaanvoorspecifiek,meetbaar,acceptabel,realistischentijdgebonden.
InhetdoelvandeservicedeskvanEniackomendeonderdelenvanhetSMART-modeltotuitdrukking.Voorbeelden vanelkvandeonderdelenvanhetSMART-modeldieindeovereenkomstvoorkomenzijn:
CONCEPT
• Specifiek:alleenafnemersdieeencontracthebbenafgeslotenmetEniacmogeneenberoepdoenopde servicedesk.Dedaadwerkelijkeinvullingvandedienstverleningstaatdanookinditcontractbeschreven.De doelgroepdiedoordeservicedeskwordtbediendisdusspecifiek,afgebakendenherkenbaar.
• Meetbaar:debeschikbaarheid,debereikbaarheidenhetoplossendvermogenvandeservicedeskworden gemetenenvastgelegd.Hiermeewordtdedienstverleningvandeservicedeskinzichtelijkendusmeetbaar. Hieroverwordtwekelijksaanhetmanagementendeafnemersgerapporteerd.
• Acceptabel:dedienstenniveauovereenkomstwordtdoorbeidepartijengoedgekeurdenondertekend.Beide zijnbekendmetdeafspraken,hebbendezegeaccepteerdenzullenzichhieraanconformeren.Dithoudtin datbeidepartijen(aanbiederenafnemer)akkoordgaanmetdeafspraken.
• Realistisch:organisatorisch,procedureelentechnischmoetdeservicedeskvoldoendezijnuitgerustomaan deafsprakentekunnenvoldoen.Deovereengekomendienstverleningmoetdoordeservicedeskterealiseren zijn.Zoniet,danishetnietmogelijkdeafsprakennatekomen.
• Tijdgebonden:indeovereenkomstisvastgelegdwatdecontractuelelooptijdvandeovereenkomstis.Ookis vastgelegdopwelketijden,bijvoorbeeldtijdenskantooruren,gebruikerseenberoepkunnendoenopde servicedesk.Deafsprakenoverdedienstverleningomvattendustijdgebondenaspecten.

Figuur 2.12 Het SMART-model
Ophetmomentdatdedoelstellingisgeformuleerd,vastgesteldengoedgekeurd,kunnenvervolgactiviteitenvan hetontwerpvandeservicedeskingangwordengezet.Aldezevervolgactiviteitenzijnafgeleidvandedoelstelling.
Tijdenshetontwerpmoetenminimaaldevolgendeactiesaandeordekomen:
• dedoelgroepbepalen
• hetdienstenaanbodendeopeningstijdenvaststellen
• hetniveauvanondersteuningomschrijven
• deprocessen,proceduresenwerkinstructiesontwerpen
• deinrichting,locatieenhulpmiddelenvaststellen
• dekeuzevooreencentraleofdecentraleservicedeskbepalen
• deinformatiestromeneninformatiebehoefteninkaartbrengen
• degewenstebezettingofbemensing,inclusiefopleidingenskills,vaststellen
• normen,kengetallenenrapportagesvastleggen.
CONCEPT
AldezeelementenwordenhiernatoegelichtvanuitdeservicedeskbijEniac. Hierbijwordtgemakshalveuitgegaanvanhetfeitdatdezevolledignieuwopgezeteningerichtgaatworden.
Dedoelgroepbepalen
Dedoelstellingvandeservicedeskisvastgesteldendirectgerelateerdaanéénofmeerdoelgroepen.Deservicedesk vanEniacheeftimmerseenanderedoelgroepdaneenpostorderbedrijf,eenbankofeenreisbureau.Metde doelstellingbepalenisduseigenlijkookdedoelgroepbepaald.VoordeservicedeskvanEniaczijnditdeklanten meteencontract.Demedewerkersvandeservicedeskmoetenwetenmetwelkeklantencontractenzijnafgesloten enwelkegebruikersrechthebbenopondersteuning.Indiendeservicedeskopdehoogteisvandeafgesloten dienstenniveauovereenkomsten(SLA’s),kanookwordenafgeleidwelkeklantenrechthebbenopondersteuning.
Eniacheefteenscalaaanklanten.Sommigehebbenalleenrechtopondersteuningopnetwerken,hardwareof software.Eencombinatievanondersteuningopdezeonderdelenkomtookvoor.Deondersteuningkanbijde eneklantuitsluitendtijdenskantoorurenwordengebodenenbijdeandereklantjuistzevendagenperweek24 uurperdag.Deservicedeskmoetinzichthebbeninaldezeafsprakenomdejuisteondersteuningconformde SLAtebieden.
Dezevoorbeeldentonendenoodzaakaanomdedoelgroependehiermeeovereengekomenafsprakenhelderin kaartgebrachttehebben.Alleenzokunnenmisverstandenoverdedienstverleningwordenvoorkomen.
Hetdienstenaanbodendeopeningstijden
Deopeningstijdenvandeservicedeskkwamenbijdebeschrijvingvandedoelgroepalinalgemenetermenaan deorde.Isdeservicedeskalleentijdenskantoorurentebereiken,’savondstotbijvoorbeeld22.00uurofwellicht 24uurperdag?EnkeleklantenvanEniaceisen24uurperdagbereikbaarheidinverbandmetvolcontinueproductie. Alleendeopeningstijdenvastleggenisnietvoldoende.Ookzullenaanvullendeafsprakengemaaktmoetenworden overdewachttijden,debezettingenhetniveauvanondersteuning.IneenSLAkanwordenvastgelegddatde gemiddeldewachttijdgedurendekantoorurenofjuistbuitenkantoorureneenbepaaldewaardenietmag overschrijden.Doorgebruiktemakenvancomputertelephoneintegration(CTI)isheteenvoudigomgegevens teverzamelenenrapportagestegenererenoverwachttijdenendeduurvangesprekken.Opbasisvandeze rapportagesendeervaringenvandegebruikersmoetblijkenofeenaanpassingvandebezettingvandeservicedesk noodzakelijkis.

Figuur 2.13 24/7 bereikbaarheid
CONCEPT
Voordedienstverleningrondomdeservicedeskkunnenvoorwaardenwordenvastgelegd,zoalsvoor:
• bereikbaarheid
• kennisniveau
• snelheid
• diepgangvandeondersteuning
• rapportagesoverdedienstverlening
• dienstenaanbodvandeservicedesk.
Eniaclevertdienstenophetgebiedvannetwerken,hardwareenapplicaties.Indevolgendetabeliseenaantal vandezedienstenietsmeerindetailbeschreven.Duidelijkisdatindedienstenniveauovereenkomstdediensten uitvoerigerzijngedefinieerd,inclusiefkwaliteitscriteria.DedienstenNetwerkbeheer,Serverbeheer,Onderhoud hardwareenBeheerproductieomgevingvragenomeennaderespecificatievandeinvullinghiervandoorEniac.
DetabelgeeftookeenoverzichtvandeopeningstijdenvanvijfklantenvanEniac,waarbijeveneensinalgemene termenisvastgelegdvoorwelkediensteneenberoepmagwordengedaanopdeservicedesk.Indieneen medewerkervandeservicedesktwijfeltofdeondersteuningaldanniettotdeovereengekomendienstverlening behoort,wordtdedienstenniveauovereenkomstgeraadpleegd.
Klant
EnergieleverancierBenelux
Openingstijden
24uurperdag
Dienstenaanbod
TotaleICT-dienstverlening,klanten kunnenimmers24uurperdag bellen,eenspecialedienstals energieaanbieders
VerzekeringsmaatschappijDe GoudenEcu
08.00-18.00uuropwerkdagen
Netwerkbeheer
Werkplekbeheer
NedVan
07.00-22.00uur,7dagenperweek
GemeenteJuinen
09.00-17.00uuropwerkdagen
UitzendbureauInterHelp
08.00-18.00uuropwerkdagen
Hetniveauvanondersteuning
CONCEPT
Kantoorautomatisering
Onderhoudhardware
ServicedeskClouddiensten
Netwerkbeheer(LANenWAN)
Serverbeheer
Beheer
productieomgevingkantoorautomatisering
Servicedesk
Netwerkbeheer(LAN)
Serverbeheer
Kantoorautomatisering
Servicedesk
Werkplekbeheer
Serverbeheer
Kantoorautomatisering
Onderhoudhardware
Deservicedeskbiedteenbepaaldniveauvanondersteuning.Ditniveaumoetzijnomschreven.Heeftdeservicedesk alleeneenregistrerendefunctieofookeenoplossendefunctie?Degebruikermoetditweten.Hetheeftweinig zineenprobleemtelatenregistrerendatvervolgensnietwordtopgelost.Degevraagdeondersteuningvraagt veelalmeerdanwatdeservicedeskkanbieden.Uitdeorganisatieschema’sinblok1blijktdatbijEniacmeer expertiseinhuisisdanalleendeexpertisebijdeservicedesk.DeafdelingAutomatiseringvanEniacheeftimmers specialisteninhuisdiekennisenervaringhebbenomproblementekunnenoppakkenenoplossen.Eenservicedesk die24uurperdagbereikbaarismaaralleenincidentenkanregistreren,draagtslechtsinbeperktematebijtot eenefficiëntedienstverlening.BijdeinleidingoverdeorganisatievanEniacisalvermelddatdemedewerkers vanandereafdelingeneenopdebehoeftenvandeklantenafgestemdestand-by-regelingkennen.
Deinrichting,locatieenhulpmiddelen
Deinrichting,locatieenhulpmiddelenzijnhieronderéénnoemergevat,omdatdezeelemententemakenhebben metdeondersteuningdieaandemedewerkersvandeservicedeskwordtgeboden.Dezeeenhedenfaciliterende servicedeskomdewerkzaamhedenopdejuistewijzetekunnenuitvoeren.
Metdelocatiewordtdefysiekelocatievandeservicedeskbedoeldenmetinrichtingdefysiekeinrichting:het aantalpersonenperoppervlakte,deinrichtingvanderuimte,bijvoorbeeldheelopenofjuistgesloten.Bijde inrichtingmoetspecialeaandachtwordenbesteedaandehoeveelheidlicht,zowelkunstmatigalsnatuurlijk,de akoestiekendetemperatuurenluchtvochtigheid.Demedewerkersvandeservicedeskbevindenzicheengroot gedeeltevandewerkdagindezeruimte.Dooreenaanwezigheidvan24uurperdagbijEniacwordenspeciale eisengesteldaanderuimtewaarindemedewerkerszichbevinden.Dankzijeengoedeinrichtingkunnen
beroepsziektes,zoalsRSI,wordenvoorkomen.Hetverdientdevoorkeurombijhetontwerpvaneenservicedesk deNederlandseArbeidsinspectieofeenvandeanderedeskundigeinstantieseenadviestelatengevenoverde kwaliteitvandeinrichting.
Eencentraleofdecentraleservicedesk?
Indepraktijkisdekeuzemogelijktussenééncentralelocatievaneenservicedesk,meerderedecentralelocaties ofeencombinatievancentraleendecentralelocaties.Diekeuzeisondermeerafhankelijkvanhetniveauvan dienstverlening,maarookvandegrootteengeografischespreidingvanzoweldeorganisatievandeIT-aanbieder alsdeafnemerofafnemersvandediensten.Elkeoptieheeftvoor-ennadelen,dietegenelkaarafgewogenmoeten worden.BijhetinitieelopzettenvandeservicedeskvanEniaczijndevolgendemogelijkhedenoverwogen:
• eencentraleservicedeskvooralleklanten
• bijallekantoreneendecentraleservicedesk
• bijeenaantalgroteklantenoplocatieeenlokaleservicedeskdiekanterugvallenopdecentraleservicedesk endeoverigeafdelingenvanEniac.
Eenservicedeskinrichtengaatmetaanzienlijkekostengepaard:
• Deinfrastructurelevoorzieningenmoetenaanwezigzijn.
• Erzaleenlocatie/pandmoetenwordengehuurdofgekocht.
• Delocatiemoetwordeningerichtenmetapparatuurwordenuitgerust.
• Opeenservicedeskzalopgeleidpersoneelaanwezigmoetenzijn.
• Debekendheidenbeschikbaarheidvandeservicedeskverdienenaandacht.
Deinformatiestromeneninformatiebehoefteninkaartbrengen
CONCEPT
Deservicedeskmoetwetenwelkegebruikerswelenwelkegebruikersgeenrechthebbenopondersteuningenalszedaaroprechthebben-gedurendewelkeperiodevandedagofweek.Voorondersteuningbuitenkantooruren of’snachtsmoetzonderuitzonderingextrawordenbetaald.Deservicedeskmoetvoorafopdehoogteworden gebrachtvanwijzigingendiegaanplaatsvinden.Nadeinvoeringvaneennieuweapplicatietijdenseenweekend kunnenopmaandagmeervragenwordengesteld.Hetkanzelfsvoorkomendatincidentenwordenaangemeld omdatdeapplicatiehelemaalnietmeerwerkt.Alsdemedewerkersvandeservicedeskopdehoogtezijnvande wijzigingendieinhetweekendzijndoorgevoerd,iseenverbandtussendewijzigingendeaangemeldeincidenten snelteleggen.
Debezettingofbemensing,inclusiefopleidingenskills
Cruciaalbijserviceverlenenzijndepersonendiedezeservicebieden.Serviceverlenenisimmersmensenwerk.
Depersonendieopdeservicedeskwordeningezet,moetenbeschikkenoverdejuiste:
• opleiding,kennisenvaardigheden
• persoonlijkeeigenschappen.
Toteenbepaaldniveaukaneenopleidingervoorzorgendatmedewerkersvaneenservicedeskvoldoenaande gewenstecriteriavoorinzetopdeservicedesk.Daarnaastmoetenzijaanleghebbenvooreendienstgerichte instellingomgoedtekunnenfunctioneren.Persoonlijkeeigenschappenenkaraktereigenschappendragenimmers inbelangrijkematebijtotdegeschiktheidomgoedtekunnenfunctionerenopeenservicedesk.Dekennisen vaardigheidzijnnietalleengerichtopdetechnischemiddelenwaarvoorondersteuningwordtgeboden,zoals eenpcofhetgebruikvaninternet.Minstenszobelangrijkzijnkennisenvaardigheidwatbetreftdeomgangmet gebruikersencollega’s.Kunnenluisteren,inteamverbandkunnenwerkenenklantgerichtheidzijnminstenszo belangrijkvoorhetgoedfunctionerenopeenservicedesk.Bijdeopzetvaneenservicedeskmogendezeaspecten danookzekernietwordenvergeten.Inlatereblokkengaanwedieperinopdezekennis,vaardighedenen eigenschappen.
Normen,kengetallenenrapportages
Eenservicedeskiseendienstverlenendeinstantie.Metklantenwordenafsprakengemaaktoverdemogelijke diensten,debereikbaarheidendediepgangvanondersteuning.Dezevoorwaardenwordenvastgelegdinde overeenkomstendiemetgebruikersorganisatieswordenafgeslotenenwaaraantarievenzijngekoppeld.Periodiek wordtgecontroleerdofdaadwerkelijkaandeovereengekomendienstenwordtvoldaan.
Voordezetoetsingzijnhulpmiddelenbeschikbaardierapportagesopstellenwaarmeegecontroleerdkanworden ofdeovereengekomennormenenkengetallengedurendeeenafgesprokenperiodedaadwerkelijkzijngerealiseerd. Afnemersenhetmanagementhechtengrotewaardeaandezeinformatie.Opbasisvanderapportageskanof moetzelfsbijsturingvandeafsprakenofdekwaliteitvandedienstverleningplaatsvinden.Voordatdeservicedesk vanstartgaat,moetdaaromalzijnvastgelegdmetwelkehulpmiddelenwelkerapportageszullenworden vervaardigdomperiodiekdejuistekengetallenbeschikbaartekunnenstellen.
Fase2:deimplementatie
Denadrukindeeerstefaselagophetontwerpvandeservicedesk.Erzijndiverseinvalshoekenaandeorde geweestdiebijhetontwerpeenrolspelen.Dekeuzesdiemoetenwordengemaaktbepalenimmersinbelangrijke matedeuiteindelijkevormvandedienstverleningdiedeservicedeskkanbieden.Deafsprakenhieroverzijn vastgelegdinovereenkomstenenduszekernietvrijblijvend.Voordattotimplementatievaneenservicedesk wordtovergegaan,moetenalleontwerpparametersschriftelijkwordenvastgelegdengoedgekeurd.
VoorafgaandaandedaadwerkelijkeimplementatievandeservicedeskbijEniacheeftdedirectiehetontwerp bekeken.Ditleiddenogtotuitvoerigediscussies.Dekostenwarentehoogenerwerdgebruikgemaaktvan hoogwaardigetechnischesnufjesdiezichnogonvoldoendeindemarkthaddenbewezen.Daaropwerdende plannenbijgesteld,waarnadedirectiezealsnogkongoedkeuren.
Nagoedkeuringvanhetontwerpisdeeerstestapindefasevanimplementatiehetimplementatieplan,ofwel eenprojectplanvoordeinrichting.Onderwerpendiehierinaandeordekomenzijnondermeer:
• dedoelstellingvanhetimplementatieplan
• deuitgangspuntenenrandvoorwaarden
• hetimplementatieschemaentijdpad
CONCEPT
• mijlpalen
• dekosten
• rapportages.
Detweedestapindeimplementatiefaseisdeuitvoeringvanhetimplementatieplan,ofweldedaadwerkelijke implementatie.Hetresultaatdaarvaniseenoperationeleservicedeskdiedienstenkanverlenenaanklanten.Bij eenservicedeskvanenigeomvangverdienthetbijdeimplementatiedevoorkeuromeengefaseerdeaanpakte hanteren.Deoperationeleinvoeringkanhetbestwordengestartmeteenbeperktaantalklanten.Hierdoorworden zoweldegebruikersalsdemedewerkersvandeservicedeskgeleidelijkbekendgemaaktmetdezenieuwevorm vandienstverlening.Mogelijkekinderziekteskunnenopdejuistewijzewordenopgelostenbijandereklanten wordenvoorkomen.
Fase3:deevaluatie
Nadeimplementatievandeservicedeskvolgendeopleveringenuiteindelijkdeevaluatie.Netalsindewereld vandebouwheeftéénofmeertijdstippenvanopleveringtoepassendevoorkeur.Indetijdwaarindeservicedesk (ofhetnieuwehuisofpand)ingebruikwordtgenomen,komenaltijdnoggebrekenoftekortkomingenaanhet licht.Dezewordenverzameldenlaterverholpen.
Hetdoelvaneenevaluatieisvaststellenofisvoldaanaandeeerdervastgesteldenormenenafspraken.Bijeen evaluatiekanonderscheidwordengemaakttusseneenevaluatienadeopleveringeneenperiodiekeevaluatie vandekwaliteitvandedienstverlening.
Deevaluatienadeopleveringisvantoepassingbijdenieuweservicedeskopzetteneninrichten.Deperiodieke evaluatiemoetregelmatigwordenuitgevoerd.Ditkanondermeerdoorhethoudenvaneen klanttevredenheidsonderzoekendittemetenenhieroverterapporteren.Zinvolisomvanbeidemethodengebruik temakenomeenobjectiefbeeldvandedienstverleningvandeservicedeskbeschikbaartehebben.
Eenevaluatiegaataltijdvergezeldvaneenschriftelijkerapportage,waarinookhetdoelvandeevaluatieisvermeld.
Eenevaluatieenrapportagevoorhetmanagementzijnimmersietsandersdandeinterneevaluatievoorde medewerkersvandeservicedeskofeenevaluatievoorklanten.
Opdracht11 Eenservicedeskopzetten
a. Geefvoorbeeldenvanwatzoalvastgelegdkanwordenover:
• dediepgangvandeondersteuning
• rapportagesoverdedienstverlening
• hetdienstenaanbodvandeservicedesk.
b. Noemvierbelangrijkeinrichtingsaspectenvaneenservicedesk.GahierbijuitvandeservicedeskvanEniac.
c. Eenservicedeskkancentraalofdecentraalzijnopgezet.Inhetlaatstegevalzijnermeerderedesks.Bespreek ineengroepjevandriepersonendemogelijkevoor-ennadelenvaneencentraleendecentraleservicedesk.
Begrippendiekunnenhelpenbijhetbeoordelenvandevoor-ennadelen,zijnbijvoorbeeldkosten,kennis, personeelsbeleid,dichtbijdeklantenzakelijkheid.
d. Indetekstzijnenkeleelementenaandeordegeweestdiebijhetontwerpvaneenservicedeskaandacht moetenkrijgen.Maakeenoverzichtwaarinhetbelangvanelkvandezeelementenzichtbaarwordt.Geefhet minstbelangrijkeelementeen1enhetmeestbelangrijkeelementeen9alscijfer.
CONCEPT
2.6 Samenvatting
• Deservicedeskvormthetcentralecontactmetdegebruiker.Derolvaneencentraalaanspreekpunt(Single PointOfContact)vraagtomkennisvandeklanten,kennisvandeeigenorganisatie,eenorganisatieen hulpmiddelendietoegespitstzijnophetwerkenmedewerkersdieberekendzijnopentoegerustzijnvoor hetuitvoerenvandedagelijksewerkzaamheden.
• Detaakstellingenactiviteitenvaneenservicedeskkunnenomvangrijkzijn.Doorgaanskunnendezealsvolgt wordensamengevat:contactenmetdegebruikersonderhoudenendegebruikersondersteunenophetgebied vanovereengekomendiensten,overigewerkzaamhedenenbeheertaken.
• Opdeservicedeskwordtgebruikgemaaktvanmodernehulpmiddelen(zoalsCTI,computertelephone integration)enservicesupporttools(zoalsTOPdeskvoorhetregistrerenenbewakenvanvragen,meldingen enincidenten).Anderemiddelenzijndeconfiguratiebeheerdatabase(CMDB),hetovernemenvaneenwerkplek, voiceresponse,AutomaticCallDistribution(ACD),eendatabasemethistorischeinformatie(knowledge database),deFrequentlyAskedQuestions(FAQ),eenbelscriptenArtificialIntelligence.
• AfsprakenoverdedienstverleningtusseneenICT-dienstverlenerendeklantwordenvastgelegdineenSLA (servicelevelagreement).Ookdedienstenvandeservicedeskwordenhierinvastgelegd.MeteenSLAafsluiten wordtbereiktdatgebruikerswetenwelkedienstverleningzijkunnenverwachtenendatdeafdeling Automatiseringweetwatmoetwordenuitgevoerdennagekomen.
• Bijdedienstverleningrondomdeservicedeskwordencriteriavastgelegd,zoalsvoordebereikbaarheid,het kennisniveau,dediepgangvandeondersteuning,rapportagesoverdedienstverleningenhetdienstenaanbod vandeservicedesk.
• Defasendiebijhetinrichtenvanofhetmigrerennaareenservicedeskwordenonderscheidenzijnontwerp, implementatieenevaluatie.
• Tijdenshetontwerpvandeservicedeskkomenminimaaldevolgendeelementenaandeorde:
– dedoelgroepbepalen
– hetdienstenaanbodendeopeningstijdenvaststellen
– hetniveauvandeondersteuningomschrijven
– deprocessen,proceduresenwerkinstructiesontwerpen
– deinrichting,locatieenhulpmiddelenvaststellen
– dekeuzevooreencentraleofdecentraleservicedeskbepalen
CONCEPT
– deinformatiestromeneninformatiebehoefteninkaartbrengen
– degewenstebezettingofbemensing,inclusiefopleidingenskills,vaststellen
– normen,kengetallenenrapportagesvastleggen.
• Onderwerpendiebijhetimplementatieplanaandeordekomenzijn:
– dedoelstellingvanhetimplementatieplan
– deuitgangspuntenenrandvoorwaarden
– hetimplementatieschemaentijdpad
– mijlpalen
– dekosten
– rapportages.
• Hetdoelvaneenevaluatieisvaststellenofisvoldaanaandeeerdervastgesteldenormenenafspraken.Bij eenevaluatiekanonderscheidwordengemaakttusseneenevaluatienadeopleveringeneenperiodieke evaluatievandekwaliteitvandedienstverlening.
2.7 Begrippen
ACD
AutomaticCallDistribution,hetautomatischverdelenvanbinnenkomendetelefoongesprekken.
AutomaticCallDistribution(ACD)
Hetautomatischverdelenvanbinnenkomendetelefoongesprekken.
Backoffice
Despecialistenwaarmeegebruikersnietineersteinstantiecontacthebben.
Belscript
Eenhulpmiddelomeengesprekgestructureerdtelatenverlopen.
Belscript
Eenhulpmiddelindevormvaneenprocedureofdraaiboekomeengesprekopeengestructureerdemanierte latenverlopen.
CMDB
ConfigurationManagementDataBase.
CTI
ComputerTelephonyIntegration(CTI)iseentechnologiediecomputernetwerkenintegreertmettelefoon-en communicatiesystemen.
Configuratiebeheerdatabase(CMDB)
Eencentraleopslagplaatsdieinformatiebevatoverdeconfiguratie-itemsvaneenorganisatie,zoalshardware, software,netwerkenenhunonderlingerelaties.
Dienstencatalogus
CONCEPT
Eencataloguswaarindedienstenzijnopgenomendieeenklantkanafnemen.
FAQ
FrequentlyAskedQuestions,veelgesteldevragen.
Frontoffice
Heteersteaanspreekpuntvoorgebruikers.
Functioneleondersteuning
Ondersteuningdieisgerichtophetgebruikvanhard-ofsoftware.
Garantiecontract
Eenovereenkomstwaarindegarantieisvastgelegd.
ITIL
InformationTechnologyInfrastructureLibrary,eenmethodevoorhetinrichtenvanbeheer-processen.
Knowledgedatabase
Eendatabasewaarinallebeschikbareenrelevanteinformatieisopgeslagen.
Onderhoudscontract
Eenovereenkomstwaarindeafsprakenoverhetonderhoudzijnvastgelegd.
SLA
Servicelevelagreement,dedienstenniveauovereenkomst.
SMART
Specifiek,Meetbaar,Acceptabel,RealistischenTijdgebonden,eenmethodeomconcretedoelstellingentemaken.
Servicedesk
HetcontactpunttussengebruikersenICT-dienstverleners.
Servicemanagement
Hetplannenenbewakenvandejuistemaatregelenomeendoeltebereiken.
Technischeondersteuning
Ondersteuningdieisgerichtopdemogelijkhedenofonmogelijkhedenvanhard-ofsoftware.
Unskilledservicedesk
Eenservicedeskmetweinigkennis.
CONCEPT
2.8 Praktijkopdrachten
Opdracht12 Praktijkopdracht
a. EendoelstellingvanEniacisernaarstrevenomdenummeréénICT-dienstverlenerinNederlandtezijn.Maak ineengroepjevandriestudentendezedoelstellingSMARTdoordevolgendetabelintevullen.
Eniac:nummerééninICT-dienstverlening
Specifiek
Meetbaar
Acceptabel
Realistisch
Tijdgebonden
b. EengrotescholengemeenschapoverweegtomgebruiktemakenvandedienstenvanEniacenwilmogelijk startenmetdedienstservicedeskvoordeleerlingen. Welkeservicezoudezeservicedeskdeleerlingenkunnenbieden?
c. Welkeafsprakenzullenzekergemaaktmoetengaanwordenalsleerlingenvandedienstenvandeservicedesk gebruikgaanmaken?
Overwogenwordtomvooreenaantalalgemeneapplicatiesondersteuningtegaanbieden.Denkhierbijbijvoorbeeld aanMSOffice.Voorgesteldwordtomtelatenkiezentusseneencloudversieeneenversieopeenpc,laptopof tablet.
d. Geeftweevoor-ennadelenvanhetgebruikvaneencloudversieeneenversieopdecomputer.
CONCEPT
e. Bespreekingroepjesvandriestudentenwelkeoplossingindezesituatiedevoorkeurheeft.Motiveerdekeuze.
f. Bijdezeondersteuningaanbiedenkanonderscheidgemaaktwordentussenfunctioneleentechnische ondersteuning.Geefvanbeidediensteneenomschrijving,zodathelderiswatexactwordtbedoeldmetdeze begrippen.Ditinrelatietotdecomputervandeleerlingenondersteuningvoordeapplicaties.
g. Bijdezedienstaanbiedenzalookregistratieingeregeldmoetengaanworden. Watmoetzoalwordengeregistreerdalsdezedienstverleningaangebodenwordt?
h. Overwogenwordtomeenlokaleservicedeskinterichteninhetpandvandescholengemeenschap.Eris immersaleenfacilitairservicepunt.Geeftweevoor-ennadelenvanhetinrichtenvaneenlokaleservicedesk bijdescholengemeenschapbovenhetgebruikvandecentraleservicedeskbijEniac.
i. GeefineigenwoordeneenomschrijvingvanhetbegripFAQ'senlichttoewaaromdezehandigkunnenzijn vooreenservicedeskenvoordeleerlingendiehiervangebruikmaken.
j. HetinrichtenvaneenFAQisrelatiefeenvoudig.Meerinnovatiefiseenvirtueleservicedesk,eenintelligent portaal.
1. Beschrijfwatmeteenvirtueleservicedeskwordtbedoeld.
2. Welkefunctionelecomponentenzijnnoodzakelijkomeenvirtueleservicedesktekunneninrichten?
3. Watishetgrotevoordeelvaneenvirtueleservicedesk?
k. Metdedirectievandescholengemeenschapwordtookgesprokenoverrapportages.Menwilimmersinzicht indekwaliteitvandedienstverleningenservicevanEniac.
• Waaroverwildedirectievandescholengemeenschapzoalmaandelijksgerapporteerdworden?
• Wiezoudierapportagekunnensamenstellen?
• Watishetuiteindelijkedoelvandezerapportage?
CONCEPT
2.9 Terugblik
Opdracht13 Terugblik
Zeteenkruisjeindekolomdievoorjouvantoepassingis.
Beoordelingscriteria
Ja
• Jekuntderolvaneenservicedeskalscentraalaanspreekpunt(SinglePointOfContact) binneneenorganisatiebeschrijvenendebijbehorendeverantwoordelijkheden uitleggen.
• Jekuntdebelangrijksteelementenvaneensuccesvolleinrichtingvaneenservicedesk benoemen,zoalsmensen,middelenenmethodeninzettenomdekwaliteitvande dienstverleningtewaarborgen.
• Jekunthetverschiltussenfunctioneleentechnischeondersteuningbinneneen servicedeskuitleggenenbeschrijvenwelkevaardighedenhiervoornodigzijn.
• Jekuntderelatietussendeservicedeskenservicemanagementtoelichten,metnadruk ophetbeheervandeICT-dienstverleningenderolvandeservicedeskalscontactpunt voorgebruikers.
Opdracht14 Terugblik
Denknaoverwatjehebtgedaaninditblok.
a. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.
CONCEPT
b. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderswiltdoen. 1.
c. Vraagjedocenten/ofleermeesteromfeedback.
Tops:
Tips:
CONCEPT

Blok3 TOPdeskalstool
CONCEPT
InditblokmaakjekennismetTOPdesk,eenveelgebruiktsysteemvoorservicemanagementinbedrijvenen ornisaties.WeleggenuithoeTOPdeskhelptominterneprocessen,zoalshetbeherenvanincidenten,meldingen enaanvragen,testroomlijnen.
Leerdoelen
• JekuntuitleggenwatTOPdeskis,welkeafdelingenermeeondersteundkunnenwordenenhoehetconcept vansharedservicemanagementwerkt.
• JekuntderelatietussendePMT-methode(proces,mensentechniek)endeITIL-processen(zoalsincidentbeheer, probleembeheerenwijzigingsbeheer)inTOPdeskbeschrijvenentoepassenopeenpraktijkvoorbeeld.
• JekuntzelfstandigeenmeldingregistrerenindeSelfserviceportal,gegevenscorrectkoppelenindejuiste kaartenengebruikmakenvanopzoeklijstenvoorconsistentedataverwerkingindeTOPdesk-database.
Opdracht1 OriëntatieopdrachtTOPdeskalstool
a. Hoemeldjeopjouwschooleencomputerprobleem,storingofvraag?Alsjehetnietweet,gadanoponderzoek uit.
b. BezoekdewebsitevanTOPdesk.InhoeveellandenvandewereldheeftTOPdeskeenvestiging?
c. Watissharedservicemanagement?
3.1 Inleiding
TOPdeskiseensoftwarepakketvoorservicemanagementwaarmeeorganisatieshundienstverleningefficiënt kunnenorganiseren.MetTOPdekkunnenmeerdereafdelingenwordenondersteundinééntool,zowelde IT-afdelingalsdefacilitaireafdelingenHumanResources.Eenvoorbeeldvaneenfacilitairetoepassingishet meldenvaneenlekkendekraanofeenkapotteverwarming.BijHumanResourceskunnenvragenwordengesteld overdepensioenvoorzieningofopleidingenenzijnerworkflowsvoorhetgereedmakenvandewerkplekvaneen nieuwemedewerker.
AlstoolvoorsharedservicemanagementvormtTOPdeskéénloketvooraldezevragenenbenodigdhedenvan verschillendeafdelingen.DeservicedeskkanhierdoornaarbuitentredenalsSinglePointOfContact(SPOC). Voordegebruikersvandeservicedeskisditzeerprettig.Zijhoevendannieteerstnatedenkenoverbijwelke afdelingzemethunvraagterechtkunnen.InditboekstaatdetoepassingvanTOPdeskopdeIT-afdelingcentraal.

CONCEPT
TOPdeskgaatuitvandemethodePMT:proces,mensentechniek.TechniekstaatdaarbijvoorTOPdeskalstool, mensrefereertaandepersonenenbehandelaarsdiewerkenmetTOPdeskenprocesomvatdediverse ITIL-processendieinTOPdeskwordenbeheerd.Hetinbalansbrengenvanprocesenmens,ondersteunddoor TOPdesk(techniek),zorgtvooreenverbeterdedienstverleningenverhoogdekwaliteit.
Blok3 TOPdesk

Figuur 3.2 Proces, mens en techniek
InditblokleerjeeenaantalbasisprincipesvanTOPdeskkennenenmaakjekennismetdeSelfserviceportal.Deze basiswordtverderuitgewerktindeblokkendiegaanoverdespecifiekeITIL-processen,zoalsmiddelenbeheer (blok4),incidentbeheer(blok5),probleembeheer(blok6)enwijzigingsbeheer(blok7).

Figuur 3.3 Logo van TOPdesk
3.2 TOPdeskenITIL
CONCEPT
InveelorganisatieswordtmetITIL(InformationTechnologyInfrastructureLibrary)gewerkt.Indezeorganisaties ishethandigalsdeapplicatiediewordtingezetbijdedienstverleningdeITIL-processenondersteunt.Hetwerken metTOPdeskisgebaseerdopdeprocesinrichtingvolgensITIL.Configuratiebeheer(datheetinTOPdesk 'middelenbeheer'),incidentbeheer(inTOPdesk'meldingenbeheer'),probleembeheerenwijzigingsbeheervormen sameneendoorlopendproces.OokhetITIL-processervicelevelmanagement(SLM),waarbijmetdeklanten gemaakteafsprakenineenSLAwordengeregistreerd,isinTOPdeskaanwezig.

Figuur 3.4 ITIL-processen in TOPdesk
TOPdeskiseentoolwaarbijdeverschillendeITIL-processenzijnondergebrachtinmodules.Doordezemodulaire opbouwishetmogelijkomtekiezenofjedemodulesenprocessenwelofnietofgefaseerdingebruikneemt. Modulesdiejeingebruikhebtgenomenwerkenmetelkaarsamen.Zokunjevanuiteenincidenteenprobleem aanmeldenofeenKennisitem(kaart)aanmakenvanuithetKennissysteem.NaastdeITIL-processenvindjein TOPdesknogeenaantalanderemodules,zoalsReserveringenbeheer.
DestructuurvanTOPdesk
CONCEPT
DedatabasevanTOPdeskbestaatuitverschillendekaartenbakken(tabellen)diegevuldwordenmetkaarten (records).Dezekaartenzijnonderlingaanelkaargekoppeld.Ditnoemenweeenrelationeledatabase Opeen Persoonskaartwordengegevensingevuldoverdepersoon,zoalsdenaam,hettelefoonnummerenhete-mailadres. Ookwordtingevuldinwelkevestigingdepersoonwerkt,bijvoorbeeldinAmsterdam.VoordevestigingAmsterdam bestaatdanweereenVestigingkaart,waaropdegegevensvandevestigingwordeningevuld.Denkhierbijaan hetpostadres,depostcodeenhetbezoekadres.DooropdePersoonskaartdevestigingAmsterdamteselecteren wordendetweekaartenmetelkaarverbonden.
DedatabasevanTOPdesk
OmdekaartenindedatabasetevullenmaakjegebruikvandetoolTOPdesk.Ditisdeinterfacetussendedatabase endegebruikervanTOPdesk.Wanneerjeindeinterfacehettelefoonnummervaneenpersoonaanpast,zorgt TOPdeskervoordatdezewijzigingwordtopgeslagenindedatabase,opdejuistekaartenindejuistekaartenbak.

Figuur 3.5 TOPdesk-structuur
Personenkunnenincidentenaanmelden.Wenoemenhendaaromookwelaanmelders.Dezeincidentenkomen binnenindekaartenbakmeteerstelijnsmeldingen.Behandelaarswerkenaandeincidentenuitdezebakenlossen zeopofescalerenhetincidentnaardetweedelijn.
CONCEPT
Personenmakengebruikvanhardwareensoftware,zoalseenpc,eenmonitoreneenchatapp.Dezecomponenten staaninTOPdeskgeregistreerdalsobjectenwordengekoppeldaaneenconfiguratie Eenconfiguratieiseen groeperingvanobjecten,bijvoorbeelddeobjectenvandewerkplekvaneenpersoon.Dezeconfiguratiewordt gekoppeldaandePersoonskaart.Wanneerdemonitorvaneenpersoonkapotis,maaktdiegeneeenincident aanvoorditspecifiekeobject.DekaartvandemonitorwordtnugekoppeldaandeIncidentkaart.Zokansnel wordenteruggevondenwaarhetincidentovergaat(welkobject),wiedeaanmeldervanhetincidentis(depersoon) enwaardezezichfysiekbevindt(devestigingoflocatie).Naarmateermeerkaartenenmeerrelatiestussendeze kaartenzijn,wordtdestructuursteedscomplexer.Tegelijkishethierdoormogelijkomooksteedsmeerinformatie uitdedatabasetekrijgen.
Opdracht2 TOPdeskenITIL
a. WelkekaartenbakkenverwachtjenogmeerindedatabasevanTOPdesk?
b. Noemtweetypenkaartendieaanelkaargekoppeldzijn.
c. IncidentenovereenobjectwordengekoppeldaandeObjectkaartvanhetobject,bijvoorbeeldincidenten overdeprintervandevestiginginArnhem.Welkvoordeelheeftditvoordebehandelaar?
d. Welkegegevenszoujedoorhetkoppelenvankaartenuitdedatabasekunnenhalen?
e. Voorwieisdatnuttigeinformatie?
3.3 InloggeninTOPdesk
VanjedocentkrijgjedeinloggegevensvoorTOPdesk.Jehebtdiegegevensnodigomtekunneninloggenin TOPdeskendaarinverschillendeopgavenuittewerken.

Figuur 3.6 Inlogscherm TOPdesk
OphetinlogschermvanTOPdeskkunjekiezenuitinloggenbijdeSelfserviceportalofalsbehandelaar.Het behandelaarsgedeelteisvoordemedewerkersvanbijvoorbeelddeservicedeskofHumanResources.Zijkunnen indieomgevingmeldingen(‘incidenten’noemenwedie)dieinhetsysteemgedaanzijnbehandelen.
DeSelfserviceportalisdeomgevingwaarindegebruikerzijnmeldingofvraagkanzetten.Hetiseenwebportaal. Gebruikerszijndeklantenaanwiedeorganisatieeendienstverleent.IedereendieinTOPdeskeenmelding krijgt,zeteeneigenPersoonskaartindedatabasevanTOPdesk.
Behandelaarsenpersonen
CONCEPT
Inblok1hebjegeziendatEniactweesoortenklantenheeft:externeklanteneninterneklanten(deeigen medewerkers).Alleklanten,zowelinternalsextern,kunnenincidentenaanmeldenenhebbeneenPersoonskaart inTOPdesk.WezullenonsbijdeuitlegoverTOPdeskvooralrichtenopdeinterneklantenvanEniac,dusdeeigen medewerkers.
OmtekunneninloggenindeSelfserviceportalmoetdegebruikergeregistreerdwordenalspersooninTOPdesk. DatdoejedooreenPersoonskaartaantemaken.Hieropkomenwelaterterug.Voorhetinloggeninhet behandelaarsgedeeltehebjeeenBehandelaarskaartnodig.

InTOPdeskkunjegroepenmaken.Zokunjepersonengroepereninpersoonsgroepenofbehandelaarsin behandelaarsgroepen.Pergroepkunjedaninstellingenmaken,zodatjedatnietperindividuhoefttedoen.Dat scheeltjenatuurlijkheelveelwerk.
Selfserviceportal
CONCEPT
Eengebruikerkanopverschillendemaniereneenprobleemmeldenbijdeservicedesk.Degebruikerkan bijvoorbeeldbellen,e-mailenofzelfzijnprobleemmeldenindeSelfserviceportal.Eenmeldingnoemenwein TOPdeskeen‘incident’.
EentrendingebruikersondersteuningishetbegripShiftleft Hiermeewordtbedoelddatdeoplossingzodicht mogelijkbijdeklantwordtgebracht.TegenwoordigzijnmensengewendomviabijvoorbeeldGooglesneleen antwoordophunvraagtevinden.IndeSelfserviceportalbestaathetKennissysteem.Daarinwordtkennis beschikbaargesteldwaarmeedegebruiker,netalsviaGoogle,zelfopelkgewenstmomenteenantwoordkan vindenopveelvanzijnvragen.Ditvoorkomtdateenvoudigeincidentenwordenaangemeld,waardoorde behandelaarmeertijdoverhoudtvoorcomplexereincidenten.
CONCEPT

Figuur 3.8 Startpagina Selfserviceportal
Boveninhetschermziejeeenzoekbalk.Daarinkandegebruikerzijnvraagofsteekwoordentypenomtezienof aleenoplossingvoorzijnvraaginhetKennissysteemstaat.
Blok3 TOPdeskals

Figuur 3.9 Zoekbalk
DeSelfserviceportalisopgebouwduitpictogrammenwaarmeedegebruikertoegangkrijgttotverschillende dienstenvandeIT-afdeling,defacilitairedienstofHumanResources. DezepictogrammennoemenweinTOPdesktegels

CONCEPT
Figuur 3.10 Tegels
Viadetegelswordenverschillendeprocessengestart,zoalsincidentbeheerofwijzigingsbeheer.Eengebruiker kanviadietegelsbijvoorbeeldaangevendatzijnOutlooknietmeerstartofkaneennieuwtoetsenbordaanvragen. AlsdegebruikerindeSelfserviceportalopeentegelklikt,wordteenformuliergeopenddatvraagtnaarspecifieke gegevensdievoordatprocesvanbelangzijn.Zodrahetformulierwordtingediend,maaktTOPdeskautomatisch eenincidentofeenwijzigingaan.
OpdeStartpaginaziejebehalvetegelsaanderechterzijdenieuwsitemsenactuelestoringenstaan.Alseen gebruikerisingelogdindeSelfserviceportal,kandiegenedirectzienofzijnstoringalbekendis.Actuelestoringen waarvanmeerderegebruikerslasthebbenwordeninTOPdeskMajorincidentengenoemd.Dezestoringenworden weergegevenonderhetkopje‘Actuelestoringen’.Wanneerveelgebruikerstemakenhebbenmeteenbepaalde storing,krijgtdeservicedeskheelveelmeldingenoverdezelfdestoring.Datkostonnodigveeltijd.Deservicedesk weetalvandestoringenwilzichkunnenbezighoudenmetdeoplossingvandiestoring.MeteenMajorincident kaneengebruikeraangevenooklasttehebbenvandiestoring,zonderdathetdeservicedeskextratijdkost.Alle
meldingenvandiezelfdestoringwordenaanhetMajorincidentgekoppeldenalleaanmelderswordeninde Selfserviceportalopdehoogtegehoudenvandestatusvanhetincident.Opdezemanierbespaartdeservicedesk heelveeltijd.
Opdracht3
InloggeninTOPdesk
a. BijEniacnoemenwegebruikersinTOPdeskPersonenofAanmelders.HoenoemtTOPdeskeenmedewerker vandeservicedesk?
b. WaaromisernaasteenPersoonskaarteenaparteBehandelaarskaart?
c. Welkvoordeelheefthetompersonenenbehandelaarstegroeperen?
d. Inblok1hebbenwedebackofficevanEniacbesproken.Welkebehandelaarsgroepenzoujevoordiebackoffice maken?
e. Watishetbelangrijkstevoordeelvoordeservicedeskalsiemandzelfeenincidentaanmaakt?
f. Watzoueennadeelkunnenzijnvanhetzelfaanmakenvanincidentendoorgebruikers?
g. GanaardeSelfserviceportalvanTOPdeskenloginalsErikvanGinneken.Hoekunjeweeruitloggenalsdat nodigis?
Opdracht4 ZoekeninTOPdesk
a. ZoekviadezoekbalkvandeSelfserviceportalnaar‘lift’.Inwelkekaartenbakkenwordtgezochtnaarinformatie overdelift?
b. GanaardeStartpagina.Onderwelketegelstaandeopeningstijdenvandeservicedesk?Enonderwelketegel kunjekantoorartikelenbestellen?
CONCEPT
c. Jemerktdatdeprinterstukis(error9090)enjewiltdatmelden.GanaardeStartpaginavandeSelfserviceportal enmelddatjelasthebtvandezestoring.
d. Maakeennieuwemeldingaanenvulbijdekorteomschrijving‘printer’in.Welkemogelijkeoplossingenworden voorgesteld?
3.4 TOPdeskvoorbehandelaars
AlsbehandelaarwerkjeineenandergedeeltevanTOPdeskdandeSelfservicedesk.Ominhetbehandelaarsgedeelte tekomenlogjevanzelfsprekendinalsbehandelaar.Omdattekunnendoen,moetjeeenbehandelaarskaartmet inloggegevenshebbeninTOPdesk.Opdiekaartisookaangegevenwelkerechtendebetreffendebehandelaar heeft,zoalskaarteninzien,aanmaken,wijzigenofarchiveren.
Opdracht5 InloggeninTOPdesk
LogbijTOPdeskinalsdebehandelaarPaulMiddelkoop.JekomtnuopzijnStartpagina.
Blok3 TOPdesk

Startpagina behandelaar
Startpaginabehandelaar
Dezepaginakandebehandelaarnaareigenwensinrichten.DeStartpaginaisopgebouwduiteenaantalblokken (widgets).
CONCEPT

Figuur 3.11 De Startpagina van Paul Middelkoop
Infiguur3.11ziejebijvoorbeelddeblokkenHuidigeMajorincidenten,Rapport/KPI-Incidentbeheer,Taken, Startpagina’s,LaatstenieuwsenSelecties,Rapportenensnelkoppelingen.Jekuntnieuwewidgetstoevoegen metdeknoprechtsboven: Voeg widget toe
AandelinkerzijdevandeStartpaginaziejeeenbalkmetsnelkoppelingen:deSnelstartbalk.Hierkaneen behandelaarlinksplaatsennaarkaartendievaakwordengebruikt.Paulheeftdaarnuzevensnelkoppelingen staan.Onderaandebalkstaateenicoonvaneenpotlood.Alsjedaaropklikt,kunjekiezenwelkepictogrammen
jeindeSnelstartbalkwiltzien.Jeverplaatstdegewenstepictogrammennaarhetvak Wel tonen metdepijltjes dielinksvandatvakstaan.Opdiemanierkunjeookniet(meer)gewenstepictogrammenuitdeSnelstartbalk verwijderen.
CONCEPT
Blok3
Figuur 3.12 Snelstartbalk
Opdracht6 Widgetverwijderen
VerwijderdewidgetStartpagina’svandepaginavanPaulMiddelkoop.Voegeenwillekeurigeanderewidgettoe.
Opdracht7 Snelstartbalk
VoegaandeSnelstartbalkeenlinknaareennieuweProbleemkaarttoe.
Takenwidget
CONCEPT
EenvandewidgetsopdeStartpaginaisdeTakenwidget.Datisde‘todolist’vandebehandelaar,ofweleen overzichtvanalletakendienoggedaanmoetenworden.Inditoverzichtziejetweekolommenmetgetallen.De behandelaarkanzelfinstellenwelkecijfersgetoondmoetenwordendoorophetpotloodbovenindewidgette klikken.Jekomtdaninhetschermvanfiguur3.13

Figuur 3.13 Instellen Takenwidget
Meestalwordenindelinkerkolomdeaantallenkaartengetoonddieopnaamvandebehandelaarstaaneninde rechterkolomdeaantallenkaartenopnaamvandebehandelaarzelf,vandebehandelaarsgroepenvande(nog) niettoegewezenkaarten.Zokandebehandelaardedruktevancollega’sbewakenenhelpenofinspringenals datnodigis.Infiguur3.13kunjezienwelkekaartengetoondkunnenwordenindeTakenwidget.
AlsjekliktopdeEerstelijnsmeldingenvanPaul,komjeinhetoverzichtmetalzijnmeldingenonderelkaar.Dat overzichtheeftmeerderekolommen.Paulkandieaanpassennaarzijneigenwensen.Viadeinstellingenvanhet overzichtkunjekolommentoevoegenofverwijderen.Jedoetdatviahettandwielrechtsboven.Viadeinstellingen kunjeookdevolgordevandekolommenwijzigen.
Bijincidentendieinhetroodstaanisdestreefdatumoverschreden.Dieincidentenhaddenvolgensdegemaakte afsprakenalafgehandeldmoetenzijn.Blauweincidentenmoetenvandaagwordenopgelost.Zwarteincidenten zijnnieuwemeldingen.

Figuur 3.14 Overzicht Eerstelijns meldingen Paul
HelemaalboveninhetstartschermvanTOPdeskaandelinkerzijdevindjeheticoonvanhetTOPdesk-menu.Het zijndriewitteliggendestreepjesineenblauwvierkant.Viaditmenukunjedirecteennieuwekaartaanmaken ennavigerennaardeverschillendemodules,instellingenenoverzichten.Hiervindjehetmeestuitgebreide overzichtvandemogelijkhedeninTOPdesk.Hetiseengoedstartpuntalsjeonderdelenzoektdienietsnelvia eenlink,eenwidgetofeenkaarttebereikenzijn.
Opdracht8 Eerstelijnsmeldingen
HoeveelEerstelijnsmeldingenheeftPaulopzijnnaamstaan?
Opdracht9 Kolommenverwijderenentoevoegen
Klikinhetoverzichtvanmeldingenrechtsbovenophettandwiel.VerwijderdekolommenImpacten SLA-Streefdatumuithetoverzicht.VoegdekolommenMajorincidentenPrioriteittoe.
Opdracht10 Modules
a. OpenviahetTOPdesk-menudepagina Modules.Hoeveelmodulesstaaninhetvak Navigatie?
b. OpendemoduleOndersteunendebestanden.Hierwordenonderanderedebehandelaarsenpersonenbinnen TOPdeskbeheerd.MaakhiereennieuwePersoonskaartaanvoormevrouwLaar.Gebruikhiervoordevolgende
CONCEPT
gegevens:
Achternaam:Laar
Voornaam:Lotte
Vestiging:Eniac
Afdeling:Verkoop

Blok3
Wijzigingenaanbrengenenopzoeklijsten
Develdenmeteenrodemarkeringeneensterretjezijnverplichteveldenenmoetenaltijdingevuldworden.Als jeeendergelijkveldvergeetintevullen,geeftTOPdeskeenmeldingbijhetopslaan.

Figuur 3.15 TOPdesk geeft een melding over verplichte velden
Bijsommigevelden,zoalsbijVestiging,kunjeniethelemaalzelfbepalenwatjeinvult.Bijdezeveldenmoetje kiezenuiteenvoorgedefinieerdelijstmetwaarden.Ditzijnopzoeklijstenomtevoorkomendaterverschillende spellingswijzenvanhetzelfdegegevenkomen,zoalsmetofzonderhoofdletter,spatie,trema’s,afkortingenof spellingsfouten.Indeinstellingenvandemodulekanvoordemeesteopzoeklijstenaangegevenwordenuitwelke waardengekozenmagworden.Datkanalleenindienjedejuisterechtenhebtomdattedoen.Alsiedereen wijzigingenkanaanbrengen,ontstaathetrisicoopfouten,vergissingenenandereonjuistheden.Inelkeorganisatie hebbendaaromslechtseenpaarmensendierechten.
CONCEPT
PaulMiddelkoopheeftderechtenomwijzigingenaantebrengeninopzoeklijsten.Gadaarvoorvia TOPdesk-menu > Modules > Ondersteunende bestanden naardeinstellingenvoorondersteunendebestanden(rechtsonder).Nu openthettabblad module-instellingen OmdatjehettabbladopentvanafhetbladOndersteunendebestanden, staatdiemodulealopenindeNavigatie.Onderaanziejedanhetmenu Opzoeklijsten,waarinjebijvoorbeeldkunt zienwelkelandenzijnopgenomenindeopzoeklijsten.

Figuur 3.16 Opzoeklijsten in Ondersteunende bestanden
CONCEPT
Nietalleopzoeklijstenwordenbijdemodule-instellingengevuld.Eenvoorbeeldhiervanishetveld Manager op dePersoonskaart.Indemodule-instellingenbestaatgeen Opzoeklijst voor managers
Opdracht11 Opzoeklijsten
Hetveld Manager opdePersoonskaartisweleenopzoeklijst,maarkomtnietvoortussendeopzoeklijsteninde module-instellingen.Dewaardenindielijstwordenanderstoegevoegd.KijkhiervooropdePersoonskaart.Hoe kunjeviadePersoonskaartaangevendatiemandindelijstmetmanagersmoetkomen?
NieuweBehandelaarskaart
Belangrijkisomgoedoverdeinhoudvanopzoeklijstennatedenken,omdatdezelijsteninvloedhebbenophet registreren,terugzoekenenrapporteren.Wekomenhieropteruginblok11(Rapporteren).
AlsjeeennieuweBehandelaarskaartmaakt(via TOPdesk-menu > Modules, Nieuw, Ondersteunende bestanden, Behandelaar),kunjeaangevenwelketakeneenbehandelaarheeft.Dooreenvinkjetezettenzorgjeervoordat debehandelaareenbepaaldetaakkanuitvoeren.AlsjeeenvinkjezetbijdetaakEerstelijnsmeldingbehandelaar, komtdenaamvandebehandelaarnaarvorenindeopzoeklijstBehandelaaropeenEerstelijnsmeldingkaart.

Figuur 3.17 Taken op de Behandelaarskaart
Eenbehandelaarkanalleenkaartenaanmakenofwijzigenalsdiegenedaartoerechtenheeft.Jehebtalgezien datPaulbepaalderechtenheeftindedatabase.Rechtenwordentoegekendophettabblad rechten vande Behandelaarskaart.
Opdracht12 Behandelaarskaart
a. MaakeenBehandelaarskaartaanvoorJohnDeelders.Johnmoetzoweleerstelijnsalstweedelijnsmeldingen kunnenbehandelen.Voorbeidetakenstaathijindeorganisatieopgesteld.OmdeBehandelaarskaarthet gemakkelijksttekunnenaanmaken,haaljedevinkwegbij Mag inloggen
b. OphettabbladBehandelaarsgroepenvandeBehandelaarskaartkunjemetdeknop Koppelmagiër een behandelaarkoppelenaaneenbehandelaarsgroep.SlaeerstdekaartopenvoegJohndantoeaande behandelaarsgroep Systeembeheer.
CONCEPT

Behandelaarsgroepen koppelen
c. Ganaar Modules > Ondersteunende bestanden > Behandelaars enopendeBehandelaarskaartvanPaul Middelkoop.Bekijkbij Rechten welkerechtenPaulheeftinTOPdesk.MagPaulincidentenverwijderen?
Zoeken
InhetTOPdesk-menuvindjeheticoonvaneenvergrootglaszoalsinfiguur3.19 DitisdeknopZoeken,waarmee jekuntzoekenindeverschillendekaartenbakkenvandeTOPdesk-database.

Figuur 3.18 Het vergrootglas in het TOPdesk-menu

Figuur 3.19 De zoekfunctie
Indezoekerwordtstandaardfuzzygezochtnaarkaarten.Fuzzyzoekenhoudtindatdezoektermniethonderd procentovereenhoefttekomenmethetzoekresultaat.Hoeveeldezoektermmagafwijkenkanwordeningesteld indezoekinstellingen.
CONCEPT
Fuzzyzoekenishandig,omdatjedaarmeeooknogresultatenkuntvindenwaarineenspelfoutstaat.Eennadeel isdatjesomsookveelirrelevanteresultatenkrijgt. Doortezoekentussenaanhalingstekens(“zoekterm”)kunjeopdeexactetermzoekeninplaatsvanfuzzy.Ook kunjezoekenmeteenwildcard(*).Hiernaziejeeenaantalmogelijkezoekresultatenvoordedriegenoemde zoekmethoden:fuzzy,exactenwildcard.
Tabel 3.1
Zoekmethode
Zoekterm
Resultaat
boek,boer,bonk boek fuzzy
“boek” exact
*boek wildcard
boek
boek,kasboek,leesboek
Indezoekerkunjeookklikkenop Uitgebreid zoeken UitgebreidzoekenishandigalsdeSnelzoekerteveel resultatenoplevert,bijvoorbeeldomdatdezoekterminveelkaartenvoorkomt.Jekuntjeopdrachtmet Uitgebreid zoeken preciezeropstellenenTOPdesklatenzoekeninspecifiekevelden.
HiermeesluitenwedealgemeneinleidingoverTOPdeskalstoolvoorsharedservicemanagementaf.Indevolgende blokkenzoomenweinopvierspecifiekeITIL-processenenderegistratievandezeprocesseninTOPdesk.
Blok3 TOPdeskalstool
Opdracht13 Zoekfunctie
a. Zoekindezoekermetalszoekterm"printer".Hoeveelmeldingenzieje?
b. Zoekvia Uitgebreid zoeken indeSnelzoekernaar"printer",waarbijdenaamvandeBehandelaarbegintmet P.Hoeveelmeldingenziejenu?
c. Zoekvia Uitgebreid zoeken indeSnelzoekernaar"printer",waarbijdenaamvandeBehandelaarbegintmet Pendecategoriebegintmet‘werk’.Hoeveelmeldingenziejenu?
CONCEPT
3.5 Samenvatting
• Inditblokhebbenwedesharedservicemanagement-oplossingTOPdeskgeïntroduceerdeneenaantal basisprincipesbesproken.
• WerkenmetTOPdeskisgebaseerdopdeprocesinrichtingvolgensITIL.
• DeTOPdesk-databaseiseenrelationeledatabase.Deverschillendekaartenzijngekoppeldaananderekaarten.
• InTOPdeskkunnenpersoneninloggenmeteenPersoonskaartindeSelfserviceportalenbehandelaarsmet eenBehandelaarskaartinhetbehandelaarsgedeelte.Personenmeldenincidentenaanenbehandelaarslossen incidentenop.
• ErzijnmeerderemanierenomkaartentezoekeninTOPdesk.Welkeresultatendezoekactiegeefthangtaf vandegebruiktezoekmethode.
CONCEPT
3.6
Begrippen
Configuratie
Eengroeperingvanobjecten,bijvoorbeelddeobjectenvandewerkplekvaneenpersoon.
Fuzzy
Eenzoektermdieniethonderdprocentovereenhoefttekomenmethetzoekresultaat.
Incident
EenmeldinginTOPdesk.
Majorincidenten
Actuelestoringenwaarmeerderegebruikerslastvanhebben.
Object
Componenten,zoalshardwareensoftware,eenpc,eenmonitorofeenchatapp.
Opzoeklijsten
Voorgedefinieerdelijstenmetwaarden.
PMT
Proces,mensentechniek.
Relationeledatabase
Kaartenzijnonderlingaanelkaargekoppeld.
Servicelevelmanagement(SLM)
GemaakteafsprakenmetdeklantenineenSLAwordengeregistreerd.
Shiftleft
CONCEPT
Deoplossingwordtzodichtmogelijkbijdeklantgebracht.
SinglePointOfContact(SPOC)
Eénloketvoorallevragenenbenodigdhedenvanverschillendeafdelingen.
Tegels
PictogrammeninTOPdesk.
Widgets
BlokkensamenhangendetegelsinTOPdesk.
Wildcard
Een*,dieéénofmeertekensvervangtineenzoekterm.
3.7 Praktijkopdrachten
Opdracht14 Praktijkopdracht
Heteindevanhetjaarisinzicht.VoordeservicedeskvanEniacbetekentditaltijdextradrukte.Medewerkers nementraditioneelmeervrijedagenopensinterklaasfeestenenkerstborrelszorgenvoorverminderde productiviteit.Tegelijkertijdwillenveelklantenlopendezakenzoveelmogelijkafrondenvoorheteindevanhet jaar,waardoormeerensnellerwordtgebeldnaardeservicedesk.BehandelaarOlivierBakkerheeftveelincidenten opzijnnaamstaanenbegintindezeperiodegraagvroeg.Hijisaltijdalseersteopzijnwerkplek.Helaaskanhij dezeochtendnietzomakkelijkaandeslag.Eénvanzijntweebeeldschermenblijftzwart,terwijlhetandere beeldschermsteedsflikkert.
a. BijdeservicedeskvanEniackunjeterechtvoorallerleisoortenvragen.Jekunteennieuwbeeldscherm aanvragen,doorgevendatdelampindeliftkapotisofeenvraagstellenoverzorgverlof. Hoenoemjeeenservicedeskdiefungeertalséénloketvooralleafdelingen?
b. DemedewerkersvandeservicedeskvanEniachandelendeaangemeldeincidentenaf.Zijhebbeneen BehandelaarskaartinTOPdeskenloggeninhetbehandelaarsgedeeltein.Olivierisbehandelaarenwilgraag dathetprobleemmetzijnbeeldschermenwordtopgelost.Hijmaakthiervooreenincidentaan. IsOlivierinditgevaleenbehandelaarofaanmelder(persoon)?Motiveerhetantwoord. MaakhiernahetincidentvanOlivieraan.
c. PaulMiddelkoopneemthetincidentvanOlivierinbehandeling.Deoudebeeldschermenkunnennietmeer wordengerepareerd.Paulbesteltdaaromnieuwe. LoginalsbehandelaarPaulMiddelkoopinTOPdesk.ZethetincidentvanOlivieropnaamvanPaulMiddelkoop. ZoekvervolgensdebeeldschermenopnaamvanOlivierBakkerenfaseerdezeuit.Jepasthiervoordestatus aanenarchiveertdekaart.Meldhiernahetincidentaf.
d. Denieuwebeeldschermenzijnbinnengekomen.MaaktweenieuweObjectkaartenaan.Zorgdatdezeopde juistemaniergekoppeldworden,zodatduidelijkisdatOlivierBakkerdebeeldschermengebruikt.
CONCEPT
OokPaulheefthetmomenteelergdruk.
e. WaarkunjezienhoedrukPaulenzijncollega’shethebben?
f. HoeveelEerstelijnsmeldingenmoetenPaulenzijncollega’snogafhandelen?
3.8 Terugblik
Opdracht15 Terugblik
Zeteenkruisjeindekolomdievoorjouvantoepassingis.
Beoordelingscriteria
JekuntuitleggenwatTOPdeskis,welkeafdelingenermeeondersteundkunnenworden enhoehetconceptvansharedservicemanagementwerkt.
JekuntderelatietussendePMT-methode(proces,mensentechniek)endeITIL-processen (zoalsincidentbeheer,probleembeheerenwijzigingsbeheer)inTOPdeskbeschrijvenen toepassenopeenpraktijkvoorbeeld.
JekuntzelfstandigeenmeldingregistrerenindeSelfserviceportal,gegevenscorrect koppelenindejuistekaartenengebruikmakenvanopzoeklijstenvoorconsistente dataverwerkingindeTOPdesk-database.
Opdracht16 Terugblik
Denknaoverwatjehebtgedaaninditblok.
a. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.
1.
2.
b. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderswiltdoen.
1.
2.
CONCEPT
c. Vraagjedocenten/ofleermeesteromfeedback.
Tops:
Tips: